FREE COPY / Tak blaรฐiรฐ viรฐ SUMMER / SUMMAR 2013
SENIOR MASKINMEISTARAR TIL MAERSK LINE Tað legst afturat flotanum og tí søkir Maersk Line eftir dugnaligum maskinmeistarum við vinnubrævi sum maskinstjóri ella 1. meistara. Hevur tú royndir sum maskinmeistari frá bingjuskipum, tangaskipum ella Ro-Ro skipum, stórum sum smáum, hava vit kanska starv til tín. Sum komandi yvirmaður hjá okkum, verður tú partur av eini altjóða manning í heimsins størsta bingjureiðaríi. Tú fært møguleika at brúka og menna tíni evnir á hátøkniligum og framtíðartryggjaðum skipum við m.a. interneti og teimum bestu og nýggjastu motorunum. Vit leggja dent á, at øll okkara starvsfólk bæði á sjógvi og á landi, eru eggjaði at taka stóra ábyrgd viðvíkjand trygd og avrik. Tætt samstarv er millum skip og reiðaríið við tí endamáli at økja virksemið og at lætta arbeiðsgongdirnar umborð, samstundis sum størri ábyrgd verður løgd út á skipini. Trúskapur, nærlagni og álit eru høgt í metum hjá reiðarínum og starvsfólki tess, og roknað verður við, at tú gevur títt íkast til eitt trygt arbeiðsumhvørvi í tínum samstarvi við starvsfelagar úr Føroyum, Danmark og úr øðrum londum. Vit bjóða tær góða løn eins og góðar møguleikar fyri persónligari og yrkisligari menning eitt nú eftirútbúgving og framflyting. Okkara aðalmál er “We create opportunities in global commerce”. Hjá okkum fart tú eina yrkisleið við einum fjølbroyttum arbeiðsdegi og framtíð í einum av heimsins førandi bingjureiðaríum. Umsókn: Hevur tú hug at taka nýggjar avbjóðingar sum maskinmeistari hjá Maersk Line, skalt tú senda umsókn við CV til MCMCPHHRD@maersk.com ella online gjøgnum okkara uppslag á www.Job2sea.com
Tvey gera munin Fá tær tvey ymisk gjaldskort við, tá tú fert uttanlands at ferðast. Kort nummar tvey kann tryggja tær, at upplivingin gerst góð. Í Eik hava vit fleiri sløg av gjaldskortum. Tí kunnu vit altíð finna júst rætta kortið til tín.
Eik Banki P/F Tel. 348000 www.eik.fo
CONTENTS innihaldsyvirlit
8
16
28
38
46
54
8
Vælkomin til Milano
English summary, page 14
16
Bjørgini eru stoltleikin - lundin er perlan
English summary, page 24
28
Svimjandi gullið
English summary, page 36
38
Faroese Glass Art Spreading Joy
Føroysk glaslist spjaðir gleði
46
Tann miðvísa jarnkvinnan
English summary, page 53
54
Atlantic Airways bjóðar nú heimsins besta laks
Atlantic Airways Serves the World’s Best Salmon
60 Krossorðagáta og sudoku 62 Barnasíða 64
Søgan um Atlantic Airways
66
Facts about the Faroe Islands
ATLANTIC REVIEW is published by Atlantic Airways, Vaga Airport, FO 380 Sørvágur, tel. +298 34 10 00, fax. +298 34 10 01, e-mail: info@atlantic.fo. Layout and advertising: Sansir P/F, Lucas Debesargøta 3, Postbox 1099, FO 110 Tórshavn, tel. +298 355 355, fax. +298 355 350, e-mail: info@sansir.fo. Printed by Føroyaprent. Edited and coordinated by Sansir, in cooperation with Atlantic Airways. Responsibility: Magni Arge. This publication may only be reproduced in agreement with the publishers. Cover: Rabarbuglas
sansir.fo
Enjoy the most beautiful bustrip in the world
DAYS ONLY 500 DKK
DAYS ONLY 700 DKK
Mykines not included. Children 7-15 years old half price.
ATLANTIC AIRWAYS
Next stop: Italy, Tunisia, Turkey and Egypt In this edition of Atlantic Review we will present Milan, Atlantic Airways’ most recent travel destination, as well as the majestic bird cliffs of Vestmanna that are visited by thousands of travellers each year. We will also shed light on Faroese glass art, the strong fighting spirit of Faroese top athletes and the current conflict regarding pelagic fishing in the North Atlantic Ocean; an industry which has boosted the Faroese economy these last years. In March of 2012 Atlantic Airways welcomed its first Airbus 319 into the fleet. As a consequence, the airline took up direct flights to Barcelona. The flights between the Faroe Islands and Barcelona have been exceptionally popular. This year the airline has added Milan to its southern European destinations. This became possible when the second Airbus joined the fleet in May. This fleet expansion has enabled Atlantic Airways to enter into two agreements with Danish travel company Atlantis Rejser regarding passenger flights from Billund and Copenhagen to Egypt, Tunisia and Turkey in the years 2013–2016. These flights will commence in June and will take place all
year round. The Atlantis Rejser flights will ultimately entail an added need for a third Airbus, expected to join the fleet in October. There are new times ahead for Atlantic Airways and the airline is delighted to have improved its capability to offer its travellers more exciting travel destinations. We are looking forward to cooperating with Atlantis Rejser, which we expect to be rewarding. And finally we are grateful for the trust that Atlantis Rejser has shown us with these contracts to charter our aircraft. Atlantic Airways is the national airline of the Faroe Islands and our main route remains the Faroe Islands–Denmark route. We will continue to service this route, and the routes to Norway, Iceland, Great Britain, Spain and Italy, as well as possible. In order to further increase service levels onboard we have started this summer to serve the world’s best salmon, the world famous HiddenFjord salmon from Faroese aquaculture company Luna. Faroese salmon is particularly popular around the world, and the story of the
HiddenFjord salmon is an inspiring story of how the best raw material from the purest environment in the world can become a delicacy praised by buyers and chefs from such faraway places as the USA and the Far East. Travellers in our aircraft can now take part in this delicacy. Faroese tourism is on the verge of an innovative breakthrough, which is based on the collaboration between tourism professionals, artists and food experts. An increasing number of people see the value in telling the story of the art, food, nature and natural resources on the islands. Atlantic Airways is proud to be spearheading this collaboration together with Visit Faroe Islands. We wish everyone a pleasant journey, whether the destination is the Faroe Islands or one of the southern European destinations.
Magni Arge, CEO Atlantic Airways Ltd
ATLANTIC REVIEW 02/2013
7
TEKSTUR/text FRIDA POULSEN MYNDIR/photos ISTOCKPHOTO
Vælkomin til Milano Milano hevur nógv at bjóða, bæði tá tað snýr seg um matstovur, handlar, list, móta og dansistøð. Frida Poulsen hevur búð í býnum í níggju ár og veit, hvar bestu miðini eru í býnum. Í hesi greinini gevur hon tær góð ráð um, hvar tú kanst fáa ógloymandi upplivingar í býnum og fylla tær kuffertið við bíligum vørum
8
ATLANTIC REVIEW 02/2013
ATLANTIC REVIEW 02/2013
9
Milano sæð frá luftini
Tann gamli býarparturin í Milano eitur Brera og er sera hugnaligur at spáka í. Best er at fara hagar um kvøldið, tá allar kaféir hava opið og bjóða tær ein aperitivo og so nógv at eta, sum tú orkar
Standmynd av Garibaldi
10
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Handil hjá Versace í Milano
fara inn í handilin La Rinascente, sum liggur beint yvir av kirkjuni, og skoða hana úr kaféini á ovastu hædd. Hendan kaffistovan er heilt serlig. Har er bíligt, men fyri fólk í Italia er hon bæði eksklusiv og dýr. Maturin er góður, og starvsfólkini duga væl enskt. Í kirkjuni kunnu tit vitja ókeypis, og tit mugu Stóra plássið framman fyri Duomo-dómkirkjuna
minnast til at hava klæðir um herðar og knø, tí annars sleppa tit ikki inn.
Tá tú kemur til Malpensa, flogvøllin, har Atlantic Airways lendir í
Ein annar kendur bygningur er Castello
Milano, kanst tú leiga ein bil, taka tokið ella koyra við bussi til Milano.
Sforzesco, sum er eitt slott við einum deiligum
Bíligasti mátin er at taka bussin, sum hvønn hálva tíma koyrir bein
bakgarði, ið altíð er opin og verdur at ganga
leiðis til Centrale-støðina har norðuri í býnum. Haðani er lætt at sleppa
ígjøgnum. Slottið liggur mitt í býnum. Verða
víðari við toki. Hetta geri eg altíð, men summum dámar betur at taka
tit svong her, kunnu tit keypa mat í matvogn
tokið beinleiðis av flogvøllinum.
inum I Politici, sum merkir politikararnir. Tvíflísirnar her eru uppkallaðar eftir kendum
Tokið á Centrale koyrir hvønn hálva tíma longur suður til Cadorna-
politikarum og smakka avbera væl. Eisini
støðina. Skalt tú vitja í einum heilt øðrum býi við t.d. Gardasjógvin, og
eru tær bíligar. Her dámar mær væl at sita og
tit eru fleiri í ferðalagi, viðmæli eg, at tit heldur leiga ein bil, tí at leiga
eta, meðan eg njóti flotta útsýnið ella bara
bil er sera bíligt í Italia. Eru tit einsamøll á ferð, er lætt at taka bussin til
sólina og friðin.
Centrale og so tokið víðari, hagar tú skalt. La Scala eitur kenda sjónleikarahúsið, sum Stórslignir bygningar
eisini liggur mitt í býnum. Tit kunnu keypa
Tann best kendi bygningurin í Milano er dómkirkjan Duomo, sum
atgongumerkir í húsinum. Millum La Scala
liggur mitt í býnum. Hon er sera vøkur uttan, og til ber at skoða hana
og Duomo er tunnilin La Galleria. Her er
innan við at ganga upp trappurnar ella taka lyftina. Tit kunnu eisini
sera vakurt at ganga ígjøgnum. Ein tarvur er ATLANTIC REVIEW 02/2013
11
Dómkirkjan Duomo í Milano
í marmorgólvinum, sum hevur tað strævið. Fólk stíga við hæl
St. Lorenzo
inum á hansara hvítanýru, snara so tríggjar ferðir og ynskja sær okkurt, sum tey vóna fer at ganga út. vegginum hjá da Vinci. Verða tit svong her á leiðini, Leonardo da Vinci
kunnu tit fara inn á Bar Magenta, sum hevur verið
Fleiri fornminnisøvn eru eisini í býnum. Palazzo Reale liggur
sera væl umtókt matstova í Milano síðan 1907.
beint yvir av kirkjuni. Her sýna tey ofta fram verk eftir kend listafólk. Museo Nazionale della Scienza e Tecnologia sýnir fram
Góður matur
uppfinningar hjá Leonardo da Vinci frá súkklum til tok. La
Tann gamli býarparturin í Milano eitur Brera og er
Triennale liggur beint við Cadorna. Hetta er eitt meira nýmótans
sera hugnaligur at spáka í. Best er at fara hagar um
savn við eini hugnaligari kafé. Nógv onnur søvn eru at vitja í
kvøldið, tá allar kaféir hava opið og bjóða tær ein
býnum, summi stór og summi smá, so fyri tey søguhugaðu er
aperitivo og so nógv at eta, sum tú orkar. Í Italia er
Milano eisini ein spennandi býur.
púra vanligt, at matstovur hava opið frá kl 12.00 til
14.30 og so aftur frá kl 19.00. Dámar tær væl italskar
“Tann seinasta kvøldmáltíðin” hjá Leonardo da Vinci sæst í eini
pylsur og vilt royna okkurt serligt italskt, er
kirkju beint við Cadorna-støðina. Skulu tit hava atgongumerki inn
Salsamenteria di Parma rætta matstovan. Her fært tú
hagar, mugu tit vera í góðari tíð, og eru ongi eftir, kunnu tit liggja
siðbundnan italskan mat og gott vín afturvið, og
framvið at fáa óavheintað atgongumerkir. Hetta er ein serlig
prísurin er sámiligur. Hesa matstovuna dámar mær
uppliving. Í eitt korter kunnu tit í friði hyggja at hugtakandi
serstakliga væl.
12
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Italia er kent fyri gott kaffi og góðan ís, sum kallast gelato. Mitt í býnum eru Caffe Vergnano og Princi
Sjónleikarahúsið La Scala
Eisini dámar mær Slice Café har suðuri í býnum, sum liggur við Naviglio-kanalirnar. Hetta er ein góð kafé við bestu drykkjum og góðum mati. Best er at møta upp kl. 17.30 ella í seinasta lagi kl. 18.00 fyri at sleppa undan bíðirøðini. Her fáa tit alt frá breyði til heitar rættir og pitsa. Tit kunnu eta so nógv, tit vilja, fyri 60 kr. Her vóru vit ofta, tá vit gingu í skúla, og
Arco della pace
her vóru vit eisini saman við okkara føroysku brúdleypsgestum.
heimsins besti ísur. Grom-ísketuna sært tú næstan allastaðni. Hesin ísurin er eisini sera góður. Ymisk sløg av sjokulátu kunnu
Italia er kent fyri gott kaffi og góðan ís, sum kallast
keypast fleiri staðni í býnum.
gelato. Mitt í býnum eru Caffe Vergnano og Princi. Caffe Vergnano bjóðar besta kaffið í býnum, og dámar
Nógv at keypa og vitja
tær at royna okkurt nýtt, skalt tú royna caffe al
Milano er væl umtóktur býur at keypa í. Fólk koma ofta til býin
ginseng. Stendur tú og drekkur kaffið, kostar tað 10
at fylla sær kuffertið. Handlar hava vanliga opið millum kl. 10.00
kr., men vilt tú sita, kostar tað 25 kr.
og 20.00 og summir eisini til kl. 22.00. Skalt tú á útsølu, mást tú
koma fyrstu ella aðru viku í august. Tá eru nógvir pengar at spara,
Cioccolati Italiani er besti ísurin í miðbýnum í Milano.
og stuttligt er at keypa, tá útsøla er. Burtursæð frá útsøluni er
Tú kanst velja, um tú vilt hava myrka, ljósa ella
august ikki besti mánaðin at vitja Milano, tí nógv eru tá í feriu og
hvíta heita sjokulátu niður í vaffluna. Hetta er
hava latið handlarnar aftur. ATLANTIC REVIEW 02/2013
13
SUMMARY Prada handil í Milano
Welcome to Milan Atlantic Airways’ first Airbus 319 joined the fleet in March of 2012 and shortly afterwards the airline took up direct flights from the Faroe Islands to Barcelona. In June of this year, the airline welcomed its second Airbus 319 aircraft into the fleet. Now Atlantic Airways has taken up direct flights from the Faroe Islands to Milan in Italy. Frida Poulsen, who is originally from the Faroe Islands, is a fashion designer and has lived in Milan for nine years. In this article she writes about which places are worth a visit in this city in northern Italy. She tells us about cosy restaurants, exciting shops, exceptional art works, the latest fashion and the best discos. The most famous building in all of Milan is the Duomo cathedral, which is situated in the middle of town. It is exceptionally beautiful on the outside, and you can view the inside by walking up the stairs or taking the lift. And why not visit the shop La Rinascente across the street and watch the cathedral from the café there.
Castello Sforzesco
Another well-known building is Castello Sforzesco, which is a castle with a very lovely back garden. Should you become hungry here, you can always
Fleiri ymisk showroom eru í Milano, har sniðgevar úr øllum
buy a meal from the I Politici, which is Italian for
heiminum vísa síni klæðir fram. Millum teirra eru Guðrun&
“the politicians”. The sandwiches here are named
Guðrun og Soul Made. Vilt tú hugna tær á barr ella diskoteki, er
after famous politicians and they taste absolutely
Milano eisini rætti býurin. Nýmótans diskotek eru Old Fashion, Le
fabulous.
Banque, Plastic, Alcatraz og Magazzini Generali. Í Circolo Magnolia og Casa 139 skalt tú hava eitt limakort fyri at koma inn,
The most famous son of Milan, Leonardo da Vinci,
men tað er skjótt at fáa á staðnum. Sjálv dámar mær best hesi
also has his special place in Milan. Museo Nazion-
diskotekini. Á Birrificcio di Lambrate fært tú annars nýbryggjaðar
ale della Scienza e Tecnologia displays Leonardo da
øl, og kendi drykkurin Negroni bleiv uppfunnin í Bar Basso. Eru
Vinci’s inventions from the bicycle to the train, and
tit til popptónleik og móta, er rætta staðið Fashion Café.
Leonardo’s “The Last Supper” is also on display in a church close to the Cadorna railway station.
Hevur tú hug at fara á útferð, vil eg viðmæla vatnbýirnar Como og Lecco, sum tú kemur til við toki upp á ein tíma. Eisini kanst tú
Milan is a very popular city for shopping. People of-
fara til Parma, sum er kendur fyri sína skinku. Vilt tú fara longri
ten come to the city to fill their suitcases. Shops are
burtur, kanst tú fara til Venezia, Verona, Gardasjógvin, Genova
usually open between 10 am and 8 pm and some
ella Torino. Av hesum býunum er Venezia uttan iva tann mest
even to 10 pm. If you are looking for the sale you
spennandi og hevur nógv at bjóða, m.a. at sigla í gondol. Sjálv
need to visit for the first or second week of August.
havi eg verið har óteljandi ferðir. Hetta er ein deiligur og øðrvísi
You can save a lot of money, and - of course - it is
býur.
also more fun to shop when it is cheaper.
14
ATLANTIC REVIEW 02/2013
trygging.fo
PriVat AKFARs-, sEThúsA- & INNBúGVsTRYGGING
Vit lækka prísiN
tú skalt ONki gera! Vit gera tað fyri teg 1. juli 2013
1.juli 2013 lækka vit prísin · Seinnu árini hava vit havt færri skaðar og úrslitið hevur verið gott. Tí lækka vit prísin á privatu akfars- sethúsa- og innbúgvstryggingum við heili 20%.
Soleiðis koma okkara góðu úrslit eisini tær til góðar, tí tað er tú og øll, ið hava tryggingar hjá okkum, ið eiga Tryggingarfelagið Føroyar. Tú skalt onki gera. Vit gera tað fyri teg 1.juli 2013.
Sí meira á trygging.fo ella ring 345600
Høvuðssamstarvsfelagi hjá ÍSF
Oyggjaleikir 2013
ATLANTIC REVIEW 02/2013
15
16
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Bjørgini eru stoltleikin - lundin er perlan TEKSTUR Helgi Jacobsen MYNDIR Helgi Jacobsen, faroephoto, o.o.
Vestmannabjørgini eru ein tann vakrasta perlan, føroyska ferðavinnan kann bjóða. Longu fyri øldum síðan løgdu fólk leiðina eystur undir land at síggja hesi stórslignu bjørg við teimum grønu skorunum, steyrrættu drang unum og yðjandi fuglalívinum. Í dag eru øll ferðavinnutilboð undir bjørgini samskipað, og bátar sigla millum
Saksun
10.000 og 15.000 ferðafólk hagar um árið. Teirra ferð er bjargað, um tey síggja ein lunda!
Vestmanna
ATLANTIC REVIEW 02/2013
17
Nátturugivin vakurleiki undir Vestmannabjørgum
Vestmannabjørgini á vestursíðuni í Norðstreymoy líkjast burtur úr øðrum bjørgum í Føroyum. Her er ikki bara streyrrætt berg fleiri hundrað metrar upp í loft sum fleiri aðrastaðni. Her er ein fjøltáttað samanseting av fuglabjørgum, grønum skorum við seyði, høgum tindum, gjáum, hellum, holum og drangum við smølum sundum. Litføgru leiktjøldini draga ferðafólkini til sín, meðan túsundtals fuglar undirhalda við karri og gorri. Langt áðrenn Vestmannabjørgini gjørdust mál hjá ferðavinnuni, sóu útlendingar tað vakra og
at síggja tey um summarið, tá ið har uddi við fugli. Røkur og
stórbæra í náttúruni norðan fyri Vestmanna.
skorar vóru fullar av lomviga, sum við sínum fattu, hvítu bringum
Jørgen Landt, sum var prestur í Norðstreymoy,
mintu um túsundtals postalínsdukkur. Hann segði bart út, at
lýsti í ár 1800 bjørgini sum undurfult skapað av
hansara pennur var ov veikur til at fara í smálutir at lýsa tann
náttúrunnar hond og skrivaði, at tað var ein fragd
hugtakandi sjónleikin undir bjørgunum.
18
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Strondin er vill og rivin, og havsins ómetaliga megi hevur herjað á allar veikleikar í berginum
Alt rein so nógv við Graba, at hann mintist seg ikki áður at hava kent tílíkt árin av náttúrumyndum á sínum nógvu ferðum. Fuglaflokkar flugu til og frá, og tó visti hvør av hesum túsundtals fuglum gjølla, hvar hann skuldi finna sítt stað. Ovast búði lundin. Minni sást til hansara, men tá hann fleyg, var lætt at raka við hann. Hóast fuglurin mong ár eftir vitjanirnar hjá Jørgen Landt og Carl Julian Graba var minkaður nakað, er lýsingin, sum fuglafrøðingurin Arne Nørrevang gevur av somu bjørgum miðskeiðis í 1970-árunum, ikki fátæksligari. Arne Nørrevang Bjørgini høvdu stóran týdning fyri húsarhaldini
minnist bjørgini frá eldri tíðum, eisini tá hann sum ungur var uppi á Heygadrangi. Hann lýsir vesturstrondina av Norð streymoy at vera eitt stórt fuglaberg. Strondin er vill og rivin, og havsins ómetaliga megi hevur herjað á allar veikleikar í
Hugtiknir granskarar
berginum. Drangar rísa upp í loft nær fasta berginum. Bátur
Myndin av fuglameinginum, sum týski granskarin Carl
gongur innanfyri, og aðrastaðni ganga djúp helli inn undir
Julian Graba gevur okkum á ferð síni í Føroyum í 1828,
klettin.
er ikki minni stórsligin. Hann hevði verið við embætis fólki í Saksun og kom ein dagin suður við Vestmanna
Bjørgini stóran týdning
bjørgunum. Graba brúkti stuttar myndir at lýsa tað,
Hjá vestmenningum hava bjørgini í øldir havt stóran týdning
hann sá. Hann nevnir djúpar gjáir, har kópur er vanur
fyri húsarhaldini. Í skorunum høvdu teir seyð gangandi, og
at leggja ungar sínar, stórar og smáar holur, drangar og
hvør tann, sum átti skinnsvirði í jørð, kundi leggja stongina á
smáar klettar, sum rísa undan kavi framman fyri bergið
land at fáa sær hellufugl. Í drangunum og á bakkatromini
og yðja í skørvum, másum og lomvigum. Eisini lýsir
fekst bæði lomvigi, álka og lundi. Nógvan fugl fingu vest
hann herviligt brim og dýrdarsjógv.
menningar við at reka lomviga upp á Seyðskoragjógv. Best lá ATLANTIC REVIEW 02/2013
19
Fyri húsarhaldini hava bjørgini ikki stórvegis týdning longur. Nú eru tey vorðin ferðamál burturav
fyri dagar við stillum mjørkatámi, tá sólin stavaði niður gjøgnum
Vandamikil vinna
tokuna. Tá var alt ein stór fløta av fugli úti fyri gjónni. Spakuliga
Tílík vinna hevur kravt mannalív, og vest
trongdu einir fimm bátar fuglin inn móti gjáarmunnanum. Tá fuglurin
menningar eru falnir bæði í skorum og í
ikki longur sá sær nakran útveg, var bara ein vegur, og tað var at
bjørgum. Onkuntíð var ov trupult at fáa deyðar
halda inn á helluna í gjáarbotninum, har loft var í erva. Har var
menn uppaftur, og teir vórðu tí grivnir, har teir
fuglurin sitandi millum grótið í myrkrinum.
fullu. Aðrir fullu í havið og komu ongantíð aftur. Ein serlig søga er um ein fiskimann úr
Nú vóru einir tríggir mans settir á land at taka fuglin. Teir kundu reka
Vestmanna, sum saman við fleiri øðrum av
upp á gjónna fleiri ferðir sama dag, og meðan teir bíðaðu, til lomvigin
manningini hevði verið hjá eini spákonu í
setti seg aftur á sjógvin, lógu teir á bátinum og fleygaðu fugl, sum
norskari havn. Spákonan segði vestmenning
stoytti seg oman úr berginum. Góðar dagar kundu teir fáa 5.000 fuglar,
inum, at hann fór at doyggja á sjónum árið
sum vórðu býttir millum menninar.
eftir. Maðurin tók hetta so álvarsamt, at hann
20
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Aðrar søgur eru um brøgd, tá menn hava bjargað øðrum at detta oman. Hetta er hent bæði í skorum og á drangum. Ikki minst siga øll tey hundraðtals staðanøvnini í bjørg unum og skorunum frá einum virknum lívi í øldir. Sjónligast er Torskorarhorn, sum av sjónum og upp á tann sjáldsama spíska klettin er 745 metrar høgt. Paparøkur norðarlaga í skorunum hava helst elstu tilvísingina. Har skulu papar, írskir munkar, hava búð í einingi fyri væl og virðiliga túsund árum síðan. Øll staðanøvnini í skorum og bjørgum eru varðveitt og sett á myndkort. Bjørgini sum ferðamál Fyri húsarhaldini hava bjørgini ikki stórvegis týdning valdi at vera heima, tí so doyði hann í øllum førum ikki á
longur. Nú eru tey vorðin ferðamál burturav. At hava seyð
sjónum. Hann røktaði í einum haga norður móti bjørg
í skorunum er ikki neyðug innløga, men er vorðið eitt
unum, og ein dagin seint í januar, tá hann skuldi taka eitt
frítíðarítriv og neyðug sosial samvera hjá monnum, har
veðurlamb, fóru bæði hann og veðurlambið á sjógv í eini
sambandið við gomlu mentanina verður hildið viðlíka. Enn
gjógv, og maðurin varð ongantíð funnin aftur.
liggja teir nátt í Dalhúsi tríggjar tímar til gongu úr Vestmanna. ATLANTIC REVIEW 02/2013
21
Men fuglaveiðan er heilt hildin uppat, ivaleyst mest tí vistfrøðiliga javnvágin er skeiklað, og lítið tí er at eta hjá lomviga og lunda. Útferðirnar undir Vestmannabjørgini byrjaðu við skipum sum Smyrli og Pride fyri 50-60 árum síðan. Skipið Havhestur gjørdi eisini einstakar túrar í tríati árunum. Tað var rættiligur veitsludagur, tá Smyril fullsettur við havnarfólkum og hornorkestri legði inn á Vestmanna. Fleiri av stóru maskinbátunum í bygdini fóru løtu seinni saman við Smyrli skúmandi eystur undir land, har ferðafólkini vórðu umskipað í maskin bátarnar. Bátarnir sigldu síðan fram við bjørgunum, inn millum drangarnar og djúpu gjáirnar og gjøgnum holur í bølamyrkri, meðan søgufróðir vestmenningar greiddu frá. Tá oyggjarvegurin í 1966 var bundin saman, og koyrandi varð millum Havnina og Vestmanna, gjørdist lættari at bjóða útlendskum ferðaløgum útferðir undir bjørgini. Vestmenningar høvdu bygt fleiri seksæringar til grønlandsútróður, men hesin útróður var hildin uppat, og væl lá fyri at brúka hesar bátar at sigla undir 22
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Fuglabjørg, drangar, stakkar og skorar gerast í sínum veldi til eina ovurstóra uppliving fyri flatlendingar, har einastu hæddir eru mannagjørd háhús
Vestmannabjørgini við. Fyri tað mesta var tað
flatlendingar, har einastu hæddir eru mannagjørd háhús. Men
Ferðamannastovan í Havn, sum heitti á menn
náttúran er ikki bara høg og grøn, hon kemur tær óveruliga nær í
um at sigla. Í 70’unum og 80’unum vant siglingin
gjáum og kópalátrum og ikki minst í mjáu sundunum millum land
nógv upp á seg og gjørdist regluligari. Í 90’un
og drangar, har tú sært beint inn í eyguni á lomvigum og ritum á
um fóru feløg at kappast, og vit fingu stórar og
niðastu skorunum.
skjóttgangandi bátar, sum hildu øll trygdarkrøv til slíka ferðafólkasigling. Nú eru ferðavinnu
Útlendsku ferðafólkini eru so at siga altíð nøgd við túrarnar undir
tilboðini undir bjørgini samskipað, og bátarnir
Vestmannabjørgini. Ein av stóru upplivingunum er at sigla undir
sigla millum 10.000 og 15.000 útlendingar undir
hellini og gjøgnum myrku holurnar. Kortini eru ferðafólkini ikki
bjørgini um árið.
heilt nøgd, fyrr enn tey hava sæð ein lunda. Soleiðis sum Føroyar verða marknaðarførdar, er lundin eitt tað sterkasta eyðkennið fyri
Holur og lundar
Føroyar. Tað er afturvendandi frá hvørjum túri undir bjørgunum:
Fuglabjørg, drangar, stakkar og skorar gerast í
Síggja fólk ein lunda, er ferðin bjargað!
sínum veldi til eina ovurstóra uppliving fyri
SUMMARY
The Majestic Grandeur of the Bird Cliffs of Vestmanna The bird cliffs of Vestmanna are among the true
experience them during the summer when they were teeming with
gems that Faroese tourism has to offer. Already
bird life.
centuries ago people set sails east along the shoreÂline to see these grand cliffs with their
The picture that German scientist Carl Julian Graba gives us from
grass-covered steep tops, the vertical rocks project-
his travels on the Faroe Islands in 1828 is no less grand. Never
ing from the sea and the teeming bird life. Today
before had he felt such a reaction to the pictures of nature in his
boats carry somewhere between 10,000 and 15,000
many travels. Flocks of birds flew back and forth and yet each one
tourists there every year.
of these thousands and thousands of birds seemed to know exactly where its own place was.
A long time before the bird cliffs of Vestmanna became a tourist destination, foreigners noticed
The cliffs have always been immensely significant for the house-
the beautiful and majestic qualities in the grand
holds in Vestmanna. Their sheep would graze on the precipitous
natural surroundings just north of Vestmanna.
terrain on top of the cliffs and any man who owned land was
Jørgen Landt, who was priest in northern Strey-
allowed to use his net to catch birds on the cliffs. They would catch
moy, described the cliffs in 1800 as a wondrous
guillemot, razorbill and puffin on the vertical rock protruding from
creation of nature and wrote what a thrill it was to
the sea as well as on the edge of the cliffs.
24
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Fá post frá virkjum og stovnum beinleiðis á telduna Við Mínboks fært tú post frá virkjum og stovnum beinleiðis á tína teldu. Tú fært eitt nú skatta uppgerðina frá Taks, tíni kontuavrit frá bankanum, tínar lønarseðlar frá tí almenna og Tórshavnar kommunu. Við Mínboks fært tú eitt greitt og fullfíggjað yvirlit yvir postin frá teimum virkjum og stovnum, sum brúka Mínboks. Hevur tú netbanka, fert tú inn á minboks.fo og innritar við tínum loyniorði og meldar til. Hevur tú ikki netbanka, mást tú fáa tær netbanka í einum av peningastovnunum. Tá tú meldar teg til Mínboks, fært tú ikki www.sansir.fo
skjølini við vanligum posti meira.
Melda til á minboks.fo
Hesum fært tú post frá
www.minboks.fo ATLANTIC REVIEW 02/2013
25
Such enterprise would occasionally cost human lives and many men from Vestmanna have died in the cliffs and mountains. Sometimes it was too difficult to reclaim the bodies of the fallen and they were forced to bury them where their bodies had landed. Some would fall into the sea and their bodies were lost. There are also many stories of great feats when men rescued others from deadly falls. This happened both on the cliffs as well as on the tall vertical rocks. Organised excursions to the bird cliffs of Vestmanna started some 50-60 years ago. It was a day of great celebration when the passenger ship Smyril, fully loaded with passengers and a brass band, arrived at Vestmanna. Several of the larger motor boats from the village departed together with Smyril sailing along the eastern shoreline, where the passengers were moved into the smaller motor boats. The boats then sailed alongside the cliffs, in between the tall protruding rocks and the gorges and into pitch dark grottos, while the storytellers from Vestmanna relayed the old stories. This is also the case today now that the excursions are organised using boats especially approved for tourist excursions.
ngar www.bergans.no
www.bergans.no
Berglon... í Klaksvík
Berglon... í Runavík
Frítíðarklæðir Jógvan Weihe Skipshandilin Maria Poulsen Berglon... Berglon... Frítíðarklæðir Jógvan Weihe Maria Poulsen í íMiðvági í íTórshavn í Tórshavn (bert taskur) Klaksvík í Runavíkí Tórshavn í Miðvági Tórshavn í Tórshavn (bert taskur)
28
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Ein áralong ósemja um fyrst makrelin og síðan sildina í Eysturatlantshavinum hevur nú ment seg til opið stríð millum Føroyar øðrumegin og Noreg og ES hinumegin. Innanhýsis í Føroyum er eisini stríð um, hvussu svimjandi gullið í havinum skal fáast til høldar. Summi tosa um uppboðssølu og onnur um tilfeingisgjald. Uppaftur onnur vilja hava hvørki tekstur Ingolf S. Olsen myndir Kjartan oluf hentze, o.o.
Svimjandi gullið ATLANTIC REVIEW 02/2013
29
Finnur Fríði og Tróndur í Gøtu Europeiska ....
Helst hevur hann bjargað allari Suðuroynni og eisini ársinntøkuni hjá nógvum fiskimonnum í sperda føroyska heimaflotanum, men hann hevur eisini elvt til handilskríggj við evropeisku grannarnar, bróðurlandið Noreg og ES og til innanhýsis klandur í Føroyum um stevið í heimliga dansinum um gullkálvin.
ES er mótpartur hjá Føroyum í makrel- og sildatrætuni
Navnið er Scomber scombrus, makrelur. Ein uppsjóvarfiskur, sum í stórum nøgdum og við milliardavirði ferðast millum heimsins høv,
Samstundis gekst væl í vinnuni sum heild,
og sum strandarlondini, hvørs sjóøki hann vitjar, gramliga vilja
búskapurin var í framgongd, og optimisman
kanna sær sín ríkiliga bita av. Hesin lítli, sebra-stríputi fiskurin
var ovurstór.
hevur seinastu árini meira enn nakað annað verið tað tilfeingið, sum hevur hildið føroysku fiskivinnuni omaná og birt vónir í búskaparliga
Olja í rakstrarverdum nøgdum varð tó ikki
aldudalinum.
funnin tá og er tað ikki enn, og fyri umleið 10 árum síðan fór at ganga skeiva vegin í botn
Tann nýggja vónin
fiskiskapinum og tískil eisini flakavinnuni á
Makrelurin gjørdist fyri fýra árum síðan tann nýggja vónin um
landi. Alivinnan, ið var vorðin ein týðandi
skjóttvunnið ríkidømi, nú tær áður so stóru væntanirnar til eina
partur av føroyska búskapinum, fór fyri bakka
blómandi føroyska oljuvinnu fyribils vóru endaðar við vónbroti. Fyri
av sjúku. Í uppsjóvarvinnuni minkaði svart
12-13 árum síðan herjaði annars rættiligur oljufepur í Føroyum.
kjaftaveiðan, sum í nógv ár hevði verið stór,
Heimsins oljurisar sýndu føroyska landgrunninum stóran áhuga, og
niður í lítið og onki.
millum fólk tóktist lagið vera, at tað snúði seg bara um stutta tíð, áðrenn føroyska oljan fór at streyma úr undirgrundini.
Nú gekk alt knappliga skjótt skeiva vegin, og í seinnu helvt av nullunum vendist bjartskygnið so líðandi til svartskygni. Men so funnu føroyingar brádliga makrel! Ella rættari sagt settu føroyingar hart ímóti hørðum og kravdu, at føroyski fiskiskapurin eftir makreli skuldi standa mát við nøgdirnar av makreli í føroyskum sjógvi.
30
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Tinganes
makrelurin flutti seg alt longur vestureftir og inn í okkara sjóøki. Á fiskiskipunum løgdu teir eisini til merkis, at havið fleyt í makreli. Eg mátti bara staðfesta, at við verandi býti, sum Noreg og ES tvíhildu um framvegis skuldi galda, duttu vit fullkomiliga niður ímillum í makrelfiskiskap inum,”greiðir Jacob Vestergaard frá um avgerðina Hetta hendi, tá samráðingarnar vóru um makrelkvoturnar fyri
at ganga frá strandarlandaavtaluni.
2010. Strandarlondini vóru tá Føroyar, Noreg og ES. Seinni er Ísland eisini vorðið viðurkent sum strandarland í dystinum um
Undantikið nakrar mánaðir í 2011 hevur Jacob
makrelin. ES og Noreg vóru tó ikki til at vika, og endin varð, at
Vestergaard úr Fólkaflokkinum umsitið fiskivinnu
Jacob Vestergaard, landsstýrismaður við fiskivinnumálum,
mál í landsstýrinum síðan 2008 og eisini í 2003-
einsæris ásetti Føroyum eina makrelkvotu á 85.000 tons í 2010.
2004. Onki er at taka seg aftur í, at avgerðin um at
Hetta svaraði til 15 prosent av samlaðu hámarkskvotuni, sum
fleirfalda makrelkvotuna hevur havt stóra ávirkan
altjóða havgranskingarstovnurin ICES mælti til. Árið fyri var
á búskapin og alt samfelagið. Í 2011 herdi lands
føroyska kvotan bara 33.000 tons.
stýrismaðurin kósina enn meira og setti føroysku makrelkvotuna til 150.000 tons og í 2012 á leið tað
Havið fleyt í makreli
sama. Í ár er kvotan ásett til 126.000 tons. Í fjør
“Brúkti býtislykilin í undanfarnum strandarlandaavtalum, sum
vóru tó sløk 33.000 tons eftir av kvotuni, tá árið
gav okkum umleið fimm prosent av heildarkvotuni, samsvaraði
var úti, og henda nøgdin er tí løgd afturat kvotuni
einfalt ikki við havlívfrøðiliga veruleikan, sum greitt vísti, at
í ár.
Nú gekk alt knappliga skjótt skeiva vegin, og í seinnu helvt av nullunum vendist bjartskygnið so líðandi til svartskygni. Men so funnu føroyingar brádliga makrel! ATLANTIC REVIEW 02/2013
31
Í løtuni er blóðið heitt, men einaferð er alt hetta við revsi tiltøkum farið afturum, og sannleikin rennur upp fyri øllum pørtunum, og tá fara vit eisini at finna eina loysn, sum allir partar halda vera nøktandi
Økt virksemi
spildurnýtt virki, Varðin Pelagic, upp á Tvøroyri. Virkið á Tvøroyri
Úflutningsvirðið á makrelinum er fleirfaldað
hevur grundleggjandi broytt fortreytirnar fyri vøkstri og menning
samsvarandi øktu kvotunum. Sostatt var útflutnings
í Suðuroynni, sum frammanundan stóð fyri hóttafalli við lut
virðið í fjør, hóast tað ikki eydnaðist at fiska alla
falsliga stórum arbeiðsloysi, stórari minking í fólkatalinum og
kvotuna, 827 mió. kr., meðan tað í 2009 var 185
yvirhøvur døprum útlitum fyri framtíðina.
mió. kr. Meðan stórur partur av svartkjaftinum varð fiskaður til ídnað, er at kalla allur makrelurin,
Stríð og klandur
sum er fiskaður av føroyskum skipum síðan 2009,
Men føroyska makrelríkidømið er ikki bara komið spraklandi í
farin til matna.
kassan síðan 2010 uttan svørðslag. Tvørturímóti hevur føroyska avgerðin um at áseta sær størri makrelkvotur elvt til nógv stríð
Prísurin fyri matfisk er nógv betri enn fyri ídnaðar
bæði úteftir og inneftir. Úteftir mótvegis Noregi og ES og inneftir
fisk, og hetta sæst eisini aftur í stóru peninga
sum klandur um, hvør hevur rætt til at fáa mest av makreli.
upphæddunum. Peningaliga ávirkanin á samfelagið
Ógvusliga kvotuøkingin verður nevniliga mett sum eitt spildurnýtt
av øktu makrelkvotunum er so stór, at hon bein
fiskatilfeingi, sum ongin enn eigur søgulig rættindi til.
leiðis kann lesast í bruttotjóðarúrtøkuni, og sjálvsagt avspeglast hon eisini í øktum inntøkum á sjónum
Heldur ikki allir aktørarnir í vinnuni hava róst fiskimálaráðharra
og øktum virksemi á landi.
num fyri at seta seg upp ímóti Noregi og ES, tí óttin fyri revsi
Ársinntøkan hjá einum dekkara við einum av teimum stóru uppsjóvarskipunum er munandi økt, síðan Føroyar einsæris fóru at tilluta sær størri makrelkvotur, og hjá øllum hinum skipunum, sum hava fingið part í kvotunum, hevur makrelurin havt avgerandi ávirkan á bæði skiparakstur og ikki minst hýrur. Í 2009 læt uppsjóvarvirkið í Kollafirði uppaftur og hevur verið virkið síðan, og í fjør summar læt eitt 32
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Les meira รก amr.fo ATLANTIC REVIEW 02/2013
33
Undan løgtingsvalinum í 2011 funnu hesir flokkar saman við Sambandsflokkinum og gjørdu semju um makrelbýtið tað árið. Tá varð ein partur av kvotuni seldur á uppboði, men annars hevur leisturin verið tilfeingisgjald ásett sum kilogjald. Knútur í samráðingunum Stóri knúturin í strandarlandasamráðingunum var og er, at Noreg og ES ikki vilja viðurkenna tiltøkum móti Føroyum hevur allatíðina lúrt. Eisini er hart
føroysku grundgevingarnar fyri øktu kvotunum.
politiskt stríð um, hvussu nýggja tilfeingið skal umsitast, so
Føroysk gransking hevur staðfest, at makrelur
landskassin eisini fær sín part. Stríð er um hetta bæði innan
gýtir í føroyskum sjógvi, og annars halda
hýsis í samgonguni og millum samgongu og andstøðu. Onkur
føroyingar seg í høvuðsheitum til royndarfiski
vil hava tilfeingisgjald roknað fyri hvørt kilo, sum fiskað verður,
skap, veiðihagtøl og eygleiðingar, tá teir grund
onnur krevja, at makrelkvotan verður seld í smáum á uppboðs
geva fyri, at býtislykilin eigur at geva føroyingum
sølu, og uppaftur onnur vilja ikki hoyra talan um nakað gjald
15 prosent heldur enn fimm prosent av samlaðu
yvirhøvur.
veiðini.
Serliga andstøðan við Javnaðarflokkinum og Tjóðveldinum á
Onki er at ivast í, at nógv meira er av makreli í
odda hevur verið atfinningarsom. Hesir flokkar vilja selja
føroyskum sjógvi nú enn fyrr, og nógv bendir
makrelkvotuna í bitum á einari almennari uppboðssølu og hava
eisini á, at hann er í føroyskum sjógvi longri enn
gingið hart á landsstýrismannin fyri at reka vina- og kenninga
fyrr. Føroyingar siga, at makrelurin kemur í
politikk og tað, ið uppaftur verri er, tá hann hevur útlutað
føroyskan sjógv at eta seg stóran og feitan í
rættindir til at fiska makrel.
føroysku vistskipanini. ES og Noreg hava síðan
34
ATLANTIC REVIEW 02/2013
2009 so dánt viðurkent, at makrelurin er meira í føroyskum sjógvi, men vilja als ikki hoyra talan um, at føroyska kvotan verður økt upp í 15 prosent. Hóttanir fremjast í verki Soleiðis hevur staðið í botni, síðani makrelsamráðingarnar slitnaðu í 2010. Nógv hørð orð og hóttanir um tiltøk hava fokið yvir um hav av evropeiska meginlandinum og úr Skotlandi. Skotar og norðmenn hava eisini stongt havnir, so føroysk skip ikki hava kunnað avreitt makrelin har. Í vetur gjørdi Jacob Vestergaard so bart undir strandarlanda samráðingunum um norðhavssildina. Her eru strandar londini Føroyar, Ísland, Russland, Noreg og ES, og eins og við makrelinum høvdu føroyingar í fleiri ár kravt meira enn tey fimm prosentini, teir høvdu fingið. Úrslitið varð, at strandarlandaavtalan fyri norðhavssildina fór fyri bakka. Hesaferð var talan ikki bara um tómar hóttanir úr Noregi og ES, tá landsstýrismaðurin ásetti Føroyum eina sildakvotu á góð 105.000 tons fyri 2013. Í ES tóktist avgerðin í juni 2013 longu at vera tikin um at revsa Føroyar. Spurningurin var bara hvussu.
THOR, based in “Hósvík”, a small village in the Faroe Islands, operates 22 vessels, 13 of them in the offshore industry, which include 2 custom built support/chase ships. Thor is a rapidly expanding shipping company with years of experience in the fishing and offshore oil industry operating all over the world. Our flexible international office personnel and crews are efficient, trustworthy and experienced. Our navigators, who are held in high esteem throughout the world, grew up in the midst of the North Atlantic, with its wild weather. Surging seas and powerful storms are an integral part of our life; we respect them but are not intimidated by them.
“Í løtuni er blóðið heitt, men einaferð er alt hetta við revsitiltøkum farið afturum, og sannleikin rennur upp fyri øllum pørtunum, og tá fara vit eisini at finna eina loysn, sum allir partar halda vera nøktandi. Soleiðis var eisini við svartkjaftinum á sinni. Har stóð í botni í mong ár, men alt kom í rættlag,” sigur Jacob Vestergaard, landsstýrismaður.
Thor Ltd. – Bryggjan 5 – FO-420 Hósvík – Faroe Islands Tel (+298) 422503 – www.thor.fo – www.thor-offshore.com
NiNG · Tel 215 315
Thor in Nordic mythology was the god of thunder, a very strong and powerful god who was also the guardian of the gods
SUMMARY vations show that the volume of mackerel in Faroese wa-
Gold in the Ocean
ters is much higher today than in the past. Last spring, Jacob Vestergaard, Minister of Fisheries, de-
A yearlong disagreement initially over mackerel but now also
cided to increase the Faroese herring quota, because Nor-
herring in the East Atlantic Ocean has developed into open con-
way and the EU were equally adamant in their refusal to
flict between the Faroe Islands on one side and Norway and the
increase the Faroese part of the total quota from 5 to 15
EU on the other.
per cent.
Ever since 2010 the Faroe Islands have been adamant in not ac-
The EU administration in Brussels immediately set to
cepting the old quota divisions in the agreement between the
work and has announced its procurement of the neces-
coastal states regarding mackerel, which stipulated that the
sary authorisation to place special sanctions on the Faroe
Faroe Islands were entitled to 5% of the total quota, while the
Islands. The question that remains now is just how the
rest was to be divided between Norway and the EU.
EU intends to sanction the Faroe Islands.
The Faroe Islands have instead chosen to allot themselves significantly increased quotas – 85,000 tonnes in 2010, 150,000 tonnes in 2011 and in 2012, and 123.000 tonnes this year. In 2009, when the last agreement was signed with the coastal states concerning mackerel fishing, the Faroese quota was 33,000 tonnes. The increased quotas have influenced the economy greatly as well as the entire Faroese society. Export value of the mackerel has doubled many times over as the quotas have increased. However, the decision by the Faroese to singlehandedly allot themselves increased mackerel quotas has ignited conflicts at home and abroad.
• Apartments • Guesthouses • Youth Hostels • Rooms with
1 h 20 min 2 h 15 min Viðareiði Fugloy
1h Gjógv 40 min Saksun
1h Klaksvík
1 h 30 min Mykines
private facilities
• Guest kitchen • Wirelesss internet
In the heart of the Faroes 40 min Airport
20 min Nólsoy 15 min Kirkjubø 45 min Sandoy
There is fierce disagreement in the Faroese political system on how to administer Faroese mackerel. The conflict rages both within the Government coalition as well as between the coalition
1 h 50 min Suðuroy
and the opposition. The biggest obstacle in the negotiations with the coastal states
www.hostel fo
Tórshavn · Tel. 500600
is that Norway and the EU are unwilling to accept the Faroese arguments for the increased quotas. Faroese research has concluded that mackerel spawns in Faroese waters. Scientific obserATLANTIC REVIEW 02/2013
Dr. Jakobsensgøta 14-16 tel. 500 600
Bl
A RØN NOR
36
Bládýpi Bus Terminal
Your business partner in the Faroe Islands Audit
Bookkeeping
Corporation TAX and VAT International Shipping Taxatio
Wage Administration
Hydrocarbon Taxation
Corporate Finance sansir.fo
n
Personal TAX
Accounting Assistance
SPEKT løggildir grannskoðarar Sp/f. · Staravegur 17 · Postsmoga 3258 · 110 Tórshavn Faroe Islands · Tel 34 34 34 · Faks 34 34 35 · spekt@spekt.fo · www.spekt.fo
Føroysk glaslist spjaðir gleði tekstur/TEXT uni arge myndir/pHOTOS rabarbuglas, mikkalinaglas
Glaslistin vindur nógv upp á seg í Føroyum. Kendasti glaslistamaðurin í oyggjunum er Tróndur Patursson í Kirkjubø, sum sýndi 100 glasfuglar fram í Washington fyrr í ár. Mikkalina Norðberg og Rosa Birgitha Dal Christiansen hava hvør í sínum lagi hugtikið mong við sínum festligu og humoristisku glasfigurum seinnu árini
38
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Glass art is becoming increasingly popular in the Faroe Islands. The most famous artist working with glass art in the Faroe Islands is undoubtedly Tróndur Patursson from the village of Kirkjubø, who had an exhibition of 100 glass birds in Washington DC in the USA earlier this year. Mikkalina Norðberg and Rosa Birgitha Dal Christiansen have also caught the attention of people with their decorative and humorous glass figures these last years
Rabarbuglas
ATLANTIC REVIEW 02/2013
39
Rabarbuglas
Tær eru tvær, og tær arbeiða hvør sær, men tilsamans
They are two separate artists, and they work separately,
skapar teirra arbeiði nógva gleði millum føroyingar og
but together their work brings joy to the people of the Faroe
útlendsk ferðafólk í Føroyum. Teirra glasfigurar eru so
Islands and to visitors from other countries. Their glass
litríkir, lívsjáttandi og barnsligir, at tú fært ikki annað enn
figures are colourful, life-affirming and infused with a
brosað, tá tú sært teir. Fært tú teir sum gávu, verður tú
child-like quality, which leaves a smile on your face when
ivaleyst ovfarin og grundar yvir, um teir skulu standa í
you see them. You will no doubt be surprised when
stovuni, á skrivstovuni - ella kanska á vesinum.
someone gives you one as a gift, and you will wonder whether to put them in your living room, on your desk – or
Soleiðis er einfaldur genialitetur. Hann brýtur niður mørk
perhaps in the bathroom.
millum gaman og álvara og bjóðar gomlum fatanum av. Tann siðbundni oljumálningurin av føroyska landslagnum
Such is simplistic brilliance. It breaks down the barriers
er framvegis mest brúkta prýðið í føroyskum heimum,
between fun and serious and challenges your preconcep-
men vert er at geva gætur, at onnur list tekur seg støðugt
tions. The traditional oil-painted landscape remains the
fram, og glaslistin hjá Mikkalinu og Rosu Birgithu umboðar
number one wall adornment in Faroese homes; however it
eitt frískligt lot innan kvinnuliga list í Føroyum.
is worth noting that other art forms are advancing rapidly.
MikkalinaGlas
In that sense the glass art of Mikkalina and Rosa Birgitha represents a new fresh breeze within female art on the Faroe Islands. MikkalinaGlas
40
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Rabarbuglas
MikkalinaGlas
Rosa Birgitta Dal Christiansen
Mikkalina Norðberg
Born:
20 March, 1962
Born:
12 March, 1962
Address:
Tvørgøta 16, Tórshavn
Address:
Varðagøta 4, Tórshavn
Education: Hairdresser, educationist and several courses in
Education: Office clerk, educationist and masterclass in glass
glas work at Anlaglas, Cerema and Engelsholm
work with Rudi Gritch, Austria, And Silvia
folk school Started:
2008
Motivation: To delve into the imaginative and colourful and to
Levenson, Italy Started:
Motivation: To make the art work reflect the joy of shapes and
show respect for the child within all of us. Website:
www.facebook.com/rabarbuglas
2008 colours along with stories of the joyful and sad.
Website:
www.mikkalina.com
ATLANTIC REVIEW 02/2013
41
MikkalinaGlas
Rabarbuglas
42
ATLANTIC REVIEW 02/2013
MikkalinaGlas
Rabarbuglas
MikkalinaGlas
“Vit síggja øll heimin upp á hvør sín máta. Mítt ynski er
“We all see the world in our own special way. It want to
at bjóða øllum inn í mín glasheim. Her eri tað eg, sum
invite everyone into my world of glass. Here I decide the
geri av, hvussu fuglar ella einglar síggja út, hvønn lit ein
appearance of birds and angels, as well as the colour of
blómubukett ella skál hevur. Her eru øll glað, og tað verður
any bouquet of flowers or vase. Here everyone is happy,
víst við skapinum og litunum. Vónandi spjaðir mín list
which shines through in the shapes and colours. I hope my
bjartskygni, gleði og vón hjá øllum,” sigur Rosa Birgitha
art spreads optimism, happiness and hope to everyone,”
Dal Christiansen.
says Rosa Birgitha Dal Christiansen.
Mikkalina Norðberg spælir eisini við leikandi løttum
Mikkalina Norðberg also dabbles in playfully light colours
litum og letur barnsligu sálina hava frítt spæl. Litirnir í
and allows the childish spirit to roam free. The colours of
býnum, ljósið í fjøruni og lívið í fjøllunum vóru sansaligi
the city, the light by the shoreline and the life in the
upprunin hjá skapandi barninum í Mikkalinu. Hennara
mountains are all the sensory origins of the creative child
mál er við litføgrum glasi at ganda fram snið, sum gleða
within Mikkalina. Her goal is to conjure design in playful
áskoðaran. Fyrr gjørdi hon hetta við tráði og nál, men
glass in order to bring joy to the beholder. She used to do
glaslistin fór síðan at hugtaka hana.
this with needle and thread, but her interest in glass art took over.
ATLANTIC REVIEW 02/2013
43
MikkalinaGlas
MikkalinaGlas
Rabarbuglas Rabarbuglas
“Avbjóðingin er at finna møguleikar í tí ómøguliga og
“The challenge is to find the possibilities in the impossible
skera, smelta og forma glasið eftir egnum høvdi. Glasið
and cut, melt and shape the glass according to your own
letur seg ongantíð temja. Spennandi er tí tilgongdin, tá
wishes. The glass can never be tamed. The process itself is
glasið fyrst sum gløðandi magma flýtur saman í ein gyltan
exciting; seeing the glass become liquid magma and collect
løg og síðan stendur at bresta, tá løgurin aftur er kølnaður.
in a golden lake that seems near to bursting when it cools
Tá má bara røkka ella støkka,” sigur Mikkalina Norðberg.
down again. It’s either sink or swim,” says Mikkalina Norðberg.
44
ATLANTIC REVIEW 02/2013
sansir.fo - Photo by the Faroese diver/photographer Ingi Sørensen
OUR ENERGY IS FOCUSED ON GROWTH - our growth is focused on energy
We are exploring for oil & gas in North West Europe using the latest technology to identify opportunities. Our aim is to find and develop new energy supplies without any adverse impact on the environment. We are building on a solid base of strong near term oil & gas production and cashflow to secure growth in the longer term. We have the resources and ideas to achieve our goal of becoming a leading Northern European E&P company. Atlantic Petroleum is listed on NASDAQ OMX on Iceland and in Copenhagen. www.petroleum.fo
ATLANTIC REVIEW 02/2013
45
46
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Tann miðvísa jarnkvinnan Tekstur Eyðun Klakstein myndir Sunrid í Gong og álvur haraldsen
Súsanna Skylv hevur verið við í alskyns ekstremum ítrótta kappingum, og stundum hevur staðið so nógv á, at hon mundi hoknað av hita og møði. Men eftir hvørja kapping fer hon undir eina nýggja avbjóðing, tí hon fær ikki latið vera. “Mín drívmegi er at seta mær mál og røkka teimum,” sigur hon
ATLANTIC REVIEW 02/2013
47
48
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Hon var so troytt eftir kapping í steikjandi oyðimarkarhita í Abu
renna, og alt í einum hevði Súsanna fingið
Dhabi, at hon orkaði ikki at lyfta armin. Hon noyddist at geva
smakk fyri renning, var við í flaggdagsrenning
skarvin yvir, tá liðfelagi kom í lívsvanda í 5.000 metra hædd í
ini, sum hon vann, og seinni vann hon heiðurs
Ekvador. Og hon misti svøvnin í eina viku, tá ið hon fekk sítt lívs
merki í 10 kilometra renning á oyggjaleikunum
besta úrslit í kapping í Eysturríki.
á Álandi í 2009.
Hon er Súsanna Skylv, hon íðkar ekstremítrótt, og í grundini byrjaði
Við svimjing og renning sum viðføri skifti hon
alt við einum beinbroti í Gundadali. Súsanna er úr Havn, men hon
fyri fimm árum til triathlon, sum er svimjing,
búði ein part av barnaárunum í Húsavík á Sandoynni, og sum aðrar
súkkling og renning í somu ítróttagrein. Her
gentur í oynni spældi hon fótbólt við bóltfelagnum B71. Á eini
megnaði hon at gerast danskur meistari í
fótbóltsferð norður til Havnar gekk ikki, sum tað skuldi hjá 11 ára
hálvum ironman í 2009, og hon var við í bæði
gomlu Súsonnu. Í eini takling á graslíkinum í Gundadali fekk hon so
EM-kapping og HM-kapping sum partur av
harðan stoyt, at fótliðurin brotnaði.
danska landsliðnum.
“Tá ið brotið var vaksið saman aftur, segði læknin við meg, at tað var gott fyri fótin at svimja, og tað tók eg í størsta álvara. Eg fór at svimja, og fimm ár seinni var eg á oyggjaleikunum sum svimjari,” greiðir Súsanna Skylv frá. Hetta var fyrsta ábendingin um, at Súsanna hevði hug at taka ítróttarligar avbjóðingar á seg, seta sær mál og síðan gera alt, hon var ment, fyri at røkka málunum. “Tá eg seti mær nakað fyri, vil eg gera alt fyri at røkka málinum, og eg havi nátt øllum málum, sum eg havi sett mær í ítrótti,” sigur Súsanna Skylv. Avrik og avbjóðingar 34 ára gamla Súsanna Skylv hevur framt stór avrik og vunnið kappingar í fleiri ítróttagreinum. Eftir tíðarskeiðið sum elitusvimjari róði hon um aldarskiftið við tiltikna kappróðrarbátinum Jarnbardi, sum vann seks føroya meistaraheiti í átta ár, og seinni gjørdi hon í tvey ár nógv við inniróður. Ein partur av venjingini hjá teimum á Jarnbardi var at
Við svimjing og renning sum viðføri skifti hon fyri fimm árum til triathlon, sum er svimjing, súkkling og renning í somu ítróttagrein ATLANTIC REVIEW 02/2013
49
Kappingarnar í Adventure Race seinnu árini hava kravt meira av henni enn allar aðrar ítróttagreinir, hon hevur verið við í Seinnu árini eru avbjóðingarnar hjá Súsonnu blivnar alt meira
vera virkin, at royna kropsligar avbjóðingar og
ekstremar. Hon hevur eitt nú verið við í Adventure Race-kappingum
at kappast. Og hetta er ein týðandi partur av
kring heimin. Hetta er ekstremítróttur, har tey í fleiri dagar kappast í
mínum lívi. Eg stórtrívist við at venja og
skiftandi og krevjandi aktivitetum í truplum náttúruumstøðum – tað
kappast, og tað hevur givið mær stórt innihald
kann vera at klúgva, ganga, renna og rapella í fjallalendi í Suður
í lívinum,” sigur Súsanna Skylv.
amerika ella at renna, rógva í kajakk og súkkla í ótolandi oyðimarkar hita í Miðeystri. Á oyggjaleikunum á Bermuda verður Súsanna við í
“Tað er ein heilt serlig kensla at seta sær eitt
súkklukapping.
mál, síðan arbeiða hart fyri tí í langa tíð og at enda røkka málinum, tú setti tær. Tað hevur
Lív og lívsførsla
verið ein drívmegi hjá mær,” sigur hon.
Ítróttur hevur altíð verið í miðdeplinum í lívinum hjá Súsonnu Skylv. Lívsførslan hevur øll árini verið lagað til, at hon hevur kappast á
Kort og kumpass
høgum stigi, og hetta hevur kravt nógva og miðvísa venjing alt árið.
Hóast hon hevur vunnið føroyameistaraheiti,
Tað ræður um at vera áhaldandi og hava disiplin, og tað ber ikki til
danmarksmeistaraheiti, luttikið í EM og HM og
at skulka frá venjing fyri at vera saman við vinum ella familju.
vunnið heiðursmerki á oyggjaleikum, heldur Súsanna Skylv, at hennara størsta avrik var, tá
“Tað ber sjálvandi til at siga, at eg havi mist nógv orsakað av ítrótt
ið hon í 2009 gjørdist nummar 5 í sera sterkari
inum, men eg hugsi meira um tær fantastisku upplivingarnar, eg havi
Ironman-kapping í St. Pølten í Eysturríki.
fingið í ítróttinum. Síðan eg var smágenta, hevur mær dámt væl at “Tað var stórt fyri meg, og eg var so glað, at eg misti svøvnin. Eg svav ikki við skili í eina viku eftir kappingina,” sigur Súsanna Skylv. Kappingarnar í Adventure Race seinnu árini hava kravt meira av henni enn allar aðrar ítróttagreinir, hon hevur verið við í. “Í vanligum ítróttagreinum veitst tú altíð, hvat tú skalt gera fyri at fáa eitt gott úrslit. Til dømis rennur ella súkklar tú á einum teini undir skipaðum umstøðum, og tú kanst við urinum fylgja við, hvussu tað gongur, og hvussu skjótt tú skalt súkkla ella renna,” sigur hon. “Í Adventure Race veitst tú ongantíð rættiliga, hvat fer at henda. Kappingarnar eru í fleiri dagar úti í náttúruni, og tú fært støðugt nýggjar 50
ATLANTIC REVIEW 02/2013
d e w d r o p s • j e w e l l e r y d e s i g n c h a r lot t e ly n g g a a r d
hoyviksvegur 67 boks 1028, 100 torshavn sms og tlf. 320313 www.nomi.fo ATLANTIC REVIEW 02/2013
51
avbjóðingar og skalt taka støðu til, hvussu tú skalt
til ein buss, sum skuldi føra okkum til hotellið. Tá var einki
gjøgnumføra kappingina. At koma í hesar støður
eftir í kroppinum,” greiðir hon frá.
umframt at hava harðar kropsligar avbjóðingar dámar mær sera væl.”
“Um dagin vóru nærum 50 hitastig, men um náttina var bítandi kalt í oyðimørkini, og tá skuldu vit sova í tjøldum. Fyri at halda
Súsanna hevur seinnu árini verið á einum donskum
hitanum máttu vit liggja tætt, og einu náttina helt eg um ein
liði, sum hevur verið við í Adventure Race-
sjúkan mann. Men tað var neyðugt fyri at yvirliva náttarkuldan
kappingum ymsastaðni í heiminum. Hon er á liði
í oyðimørkini.”
saman við trimum donskum monnum. Súsanna hevur eisini upplivað at verða noydd at gevast í eini “Við korti og kumpassi skulu vit vinna fram gjøgnum
kapping. Tað var í Ekvador í fjør.
lendið. Tú hevur pínu í kroppinum, ert vát og køld og útlúgvað, men skalt stríða teg fram til málið.
“Ein partur av kappingini var í 5.000 metra hædd, og tað er
Hetta eru tær kropsliga og mentalt mest krevjandi
ótrúliga krevjandi. Tá ið tú kemur upp í tílíkar hæddir, kikar tú
kappingarnar, eg havi luttikið í, og stundum kunnu
eftir ondini allatíðina, og alíkavæl skalt tú flyta teg framá í eini
tær vera hættisligar, men tær geva mær eisini mest í
kapping. Ein av liðfeløgunum gjørdist heilt illa fyri, at vit stúrdu
løtuni,” heldur hon.
fyri lívinum hjá honum. Tá máttu vit taka eina innpakkaða fartelefon fram og ringja eftir eini tyrlu. At vit brúktu telefonina,
Hiti og hæddir
merkti samstundis, at vit høvdu givið upp og máttu gevast við
Ein av harðastu kappingunum, Súsanna Skylv
kappingini. Tað var ræðuligt at viðurkenna, men har var einki
hevur verið við í, var Adu Dhabi Adventure
at gera,” sigur Súsanna.
Challenge í 2009. Nú bíðar Súsanna eftir nýggjum avbjóðingum. Tá vit tosa við “Vit kappaðust í oyðimørkini í seks dagar, og hetta
hana fyrst í juni, venur hon miðvíst á súkkluni til oyggjaleik
árið var hitin upp í 47 stig. Tað var ófatiliga krevjandi,
irnar. Eftir tað verða fleiri ævintýrligar avbjóðingar aðrastaðni.
og tá kendi eg veruliga, at kroppurin reageraði undir ekstremu umstøðunum. Tá ið eg kom á mál,
“Eg kundi hugsað mær at hildið fram við Adventure Race í
orkaði eg ikki at lyfta armin fyri at fáa mær vatn, og
nøkur ár aftrat, men fortíðin sigur mær, at eg ikki rættiliga kann
eg fekk við bit og slit strítt meg ein stuttan tein yvir
vita, hvørjar avbjóðingar framtíðin fer at bjóða,” sigur Súsanna Skylv.
52
ATLANTIC REVIEW 02/2013
SUMMARY
The Determined Iron Woman Súsanna Skylv has participated in a vast variety of extreme sports, and there have been times when the pressure was so intense that she nearly collapsed due to heat and exhaustion. However, after the conclusion of each competition, she undertakes new challenges because she is unable to resist. Her mo-
Løgfrøðiligar spurningar? Fá ókeypis svar!
tivation is to set new goals and to achieve them. Súsanna Skylv is 34 years old and began her life in sports as 11 years old playing soccer. She broke her leg and took up swimming in order to regain her strength. She liked swim-
iPhone Android
Tak niður Faroe Law app’ina her
ming so much that she became an elite swimmer. When she had been swimming for some years she began rowing in the tradition Faroese oar boat races, which is a physically very demanding sport. When the six women, who manned the oar boat Jarnbardur trained for the rowing championship, they did a lot of running and this is when Súsanna was bitten by running. She won the annual Faroese Flag Day run, which is 7.2 kilometres and she also won a medal for the Faroe Islands in the 10.000 metre race in the 2009 International Island Games on the
og leskiligt Nýtt frá -- frískligt milt brús AQUAD’Or - ongar kaloriur
Aland Islands. After this she wanted to try the triathlon, which is running,
NÝTT
swimming and bicycling combined. In 2009 she became Dan-
natúrligur smakkur og litur
ish champion in the Half Ironman. She has also participated
0 kaloriur
in the Adventure Race competition. This is a form of extreme sport where the participants spend days climbing, walking, running, bicycling and rowing in either mountainous terrain or desert heat. One of the toughest competitions Súsanna Skylv has ever competed in was the Adu Dhabi Adventure Challenge in 2009. “We competed in the desert for six days, and that year the heat reached 47 degrees Celsius. It was immensely demanding, and I could really feel that my body was protesting under these extreme circumstances. When I reached the finishing line I didn’t even have enough strength left to drink water. But I love this, because it is such a thrill to achieve the goals that you set for yourself,” she says.
Nýggi leskidrykkurin frá AQUAD'Or er til tín, sum vilt sleppa undan øllum kaloriunum í sodavatni, men fegin vil hava okkurt meira enn vatn. Í hesum nýggja leskidrykki er ein góður, natúrligur fruktsmakkur, natúrligur litur og so eru ongar kaloriur í. Vel ímillum 3 spennandi sløg: • Hylliblóma & súrepli • Sitrón & greypfrukt • Hindber & sólber ATLANTIC REVIEW 02/2013
53
Tekstur/TEXT Atlantic Airways myndir/PHOTOS HIDDENFJORD
Atlantic Airways bjóðar nú heimsins besta laks Laksurin verður aldur á Sørvágsfirði, kruvdur hjá Luna í Sørvági og pakkaður í køkinum á flogvøll inum í Vágum. Soleiðis er mannagongdin, tá nýggi matpakkin í flogførunum hjá Atlantic Airways verður gjørdur. Farin er tíðin við Atlantic-bollanum
54
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Atlantic Airways Serves the World’s Best Salmon The salmon is farmed in the bay of Sørvágur, gutted at the Luna processing factory in Sørvágur and packed in the Vágar airport restaurant. This is how your new in-flight meal is prepared
ATLANTIC REVIEW 02/2013
55
Faroese salmon is regarded as the world’s best and we want to show top quality Faroese export goods
Søgan er líka góð, sum hon er uppløgd. Á Sørvágsfirði beint við flogvøllin í Vágum sært tú sum ferðandi fleiri aliringar hjá alifyritøkuni Luna. Um tú grundar yvir, hvussu fiskurin í ringunum man smakka, fært tú svarið lítla løtu eftir, at flogfarið er farið avstað, tí fólk av Hotel Føroyum hava gjørt matpakkan umborð - úr laksi í júst hesum ringunum. Atlantic Airways, Luna og Hotel Føroyar eru nú gingin saman um at siga ta góðu søguna um føroyska rávøru paradísið, ið kokkar og keyparar mangan lovprísa. Føroyskur laksur er viðurkendur sum fiskur við hægstu
The story is as good as it is obvious. As a passenger on
góðsku, og ta søguna vilja tær tríggjar fyritøkurnar siga
board one of Atlantic Airways’ aircraft approaching the
ferðafólkunum við leskiligum og mettandi smakki
Vágar airport, you will definitely notice the many farming
royndum umborð.
rings belonging to the aquaculture company Luna in the bay of Sørvágur. If you wonder what the fish in the farm
“Vit hava ikki bara gjørt av at veita betri mat umborð,
rings might taste like, you probably already know the
men bjóða nú eisini mat, sum byggir á tað besta, vit eiga
answer, because the skilled staff of Hotel Føroyar has
í Føroyum. Føroyskur laksur verður mettur sum heimsins
prepared your inflight meal – a meal consisting of salmon
besti, og vit vilja varpa ljós á dygdargóðar føroyskar
from those very rings.
útflutningsvørur og geva fólki íblástur til, hvussu hesin matur eisini kann verða borðreiddur heima hjá teimum
Atlantic Airways, Luna and Hotel Føroyar have entered
sjálvum,” sigur Magni Arge, stjóri í Atlantic Airways.
into a collaboration to tell the world about the wonders of Faroese raw food material that is so often praised by chefs
Gunndur Fossdal, kokkur á Hotel Føroyum, hevur
and foreign importers. Faroese salmon is recognized as
ábyrgdina av, at nýggir matpakkar við HiddenFjord-laksi
fish of the highest quality and this is the story that the
56
ATLANTIC REVIEW 02/2013
frá Luna hvønn dag verða gjørdir og fingnir í flogførini í
three companies are eager to tell travellers by serving
Vágum. Alt arbeiðið verður gjørt í køkinum á flogvøll
them delicious and satisfying meals on board.
inum, sum Hotel Føroyar rekur. Uppgávan hjá kokkinum og hansara starvsfólkum úr Vágum er stór, tí í meðal
“Not only have we decided to serve better food on board,
skulu 700 matpakkar gerast hvønn dag.
but we have decided to serve meals that are based on the very best of Faroese cuisine. Faroese salmon is regarded as
“Vit pakka alt, beint áðrenn flogførini fara avstað. Í
the world’s best and we want to show top quality Faroese
hvørjum matpakka eru tveir laksarættir og ein heitur
export goods and provide inspiration to people how they
bolli. Tilsamans í ein mánað hava vit fýra ymsar mat
themselves might prepare this food in their own homes,”
pakkar við átta laksarættum. Vit hava fjøltáttað útboðið,
says Magni Arge, CEO of Atlantic Airways.
so fólk ikki skulu fáa tað sama allatíðina. Vit fegnast nógv um at kunna borðreiða við so góðari rávøru í staðin
Gunndur Fossdal, a Hotel Føroyar chef, is responsible for
fyri onkrum tilvildarligum pasta-rætti,” sigur Gunndur
the daily preparation of the new inflight meals that are
Fossdal.
served on board the aircraft in Vágar. All the preparations are made in the airport kitchen, which is run by Hotel
HiddenFjord er vørunavnið hjá Luna, sum hevur
Føroyar. The chef and his staff from Vágar have a big
smoltstøð á Fútakletti og alibrúk í Sørvági, Miðvági og
responsibility because they have to prepare around 700
Vestmanna. Fyritøkan er 80 ára gomul og hevur sín
meals every day.
Gamli Bókahandil
»GOOD LEGAL ADVICE IS VITAL« Business our core corebusinesses businesses Businesslaw lawisisone one of our
Since 1865
Visit us in the center of Tórshavn or at www.hnj.fo
ADVOKATFELAGIÐ VIÐ STROND 4 Leading lawfirm in the Faroe Islands – founded in 1928 YVIRI VIÐ STROND 4 · TEL 311260 · FAX 311261 · P.O. BOX 359 FO-110 TÓRSHAVN · FAROE ISLANDS LAWFIRM@LAWFIRM.FO · WWW.LAWFIRM.FO
TORMÓÐUR DJURHUUS · JÓGVAN PÁLL LASSEN · PETUR EVEN DJURHUUS JÓGVAN E. ELLEFSEN · ANNA DAM · INGI HØJGAARD GUNN ELLEFSEN · MIMI STEINTÓRSDÓTTIR ATLANTIC REVIEW 02/2013
57
Føroyskur laksur verður mettur sum heimsins besti, og vit vilja varpa ljós á dygdargóðar føroyskar útflutningsvørur
“We pack everything just before the plane is set to depart. Each meal contains two salmon courses and a warm bun. In one month we will serve four different meals containing a total of eight salmon courses. We have diversified the menu so people will not be served the same meal each time. We take great pride in serving such high quality fish instead of just some pasta course,” says Gunndur Fossdal. HiddenFjord is the registered trademark of Luna, which operates a fodder factory in Fútaklettur as well as farming factories in Sørvágur, Miðvágur and Vestmanna. The company was founded 80 years ago and originates from Gøta. It has been using the trademark HiddenFjord uppruna í Gøtu. Vørunavnið hevur Luna brúkt síðan
since 2011, and there is no denying the fact that the
2011, og sigast má, at vørunavnið hevur sera gott orð á
brand has a very good reputation. In the eyes of buyers
sær. HiddenFjord stendur fyri reinleika, nýskapan og
from such faraway places as the USA and the Far East,
góðsku hjá keyparum so langt burturi sum í USA og
the HiddenFjord name stands for purity, innovation and
Fjareystri.
quality.
“Nýggja átakið við matpakkanum umborð er eitt gott
“These new meals are a way for us to demonstrate the
høvi hjá okkum at vísa laksin fram og bjóða ferðafólkum
quality of our salmon and offer a greater level of quality
bestu góðsku. Vit fáa sera góð ummælir fyri okkara laks
to travellers. We receive the very best reviews for our fish
frá kokkum og keyparum, tí laksurin er fastur og smakkar
from chefs and importers abroad, because of the firmness
betur enn annar laksur. Vit megna í løtuni ikki at nøkta
of the meat and the superior taste. Unfortunately we are
allan eftirspurningin, men vóna sjálvandi, at ferðafólkini
unable at the moment to meet the total demand for our
verða nøgd við rættirnar, tey fáa í flogførunum,” sigur
salmon, but we hope that the travellers are satisfied with
Óli Hansen, sølustjóri hjá Luna.
the courses on board the airplanes,” says Óli Hansen, head of sales at Luna.
58
ATLANTIC REVIEW 02/2013
ATLANTIC REVIEW 02/2013
59
KROSS orðagáta
© www.bergur.NET
ár kunnu føroyingar, aftrat 1 ÍBarcelona, eisini flúgva bein-
fyrsti, ið fleyg tvørtur 4 Tann um Atlantshav einsamallur
var fyrsti maður, ið setti 2 Hvør búgv í Føroyum?
mentanarstovnur fyllir 5 Hvør 30 ár í ár?
1999 fór Atlantic 3 ÍAirways at flúgva til ...?
Tróndur 6 Listamaðurin Patursson sýndi í vár fram eitt
leiðis til henda bý í Evropa.
©bergur
.net 2013
1
2
Jomfrú kamartónin kvinnan
innibyrgdur látur
træ
4
bygd umsJónarkona
rómv. tal
kilobit
3 tíðum
gran. hJá m
fá tær
gran. bóks.
inngongdin
sólgudur drykkur tónl. bólkur
ágrýtna gran. bóks. likamslut
fingin at fara
sót
klokka Einstøk bók
fáast við rándýr hin albania bíbliupartur
filmshús
illvild
vEikt lJóð mEgawatt titanium halt munn
6
botnsaki fElagsskapur tosa í rættinum 2 Eins
fuglur
2001
60
navn
ússalig
navn
S U d o k u
vøkur frændan
samstundis hvat so!
5 bygningur
listaverk við 100 fuglum – hvar var henda framsýning?
suðr. mál
inntøka
koyr
maður, var Charles ...?
á skipum í suðuroy
prýðiskrúna útlEndingurin
5
8 5
9 3 7 2 1 7 8 9 3 9 8 5 7 3 7 5 4 8 6 5 2 8 1 3 6 9 2 7 6 8 2 1
ATLANTIC REVIEW 02/2013
2
5
8
3 4 7 5
4 6
7
5 2
9 6 6 7 8 5 8 4 2 8 3 7
9 4 1
Heildarloysnir frá Articon
Eitt trygt grundarlag Articon hevur serligan førleika innan jørð-, kloakk-, betongarbeiði, byggibúgving, vega- og havnagerð, fjarhita, timbur- og snikkaraarbeiði eins og ymisk apteringsarbeiði, tá skip verða bygd ella umvæld. Men vit kunnu standa fyri ella vera partur av so at siga øllum verkætlanum ella byggiarbeiði so sum skrivstovubygningar, verksmiðjubygningar, goymsluhallir, umvæling og umbygging. Articon P/f · á Hjalla 20 · 188 Hoyvík · Tel. 350 700 · www.articon.fo
Ventilatión RøR & Fittings HitapumpuR FiltuR BaðiRúmsinnBúgV gosBað
Ringa inniluft? Demich er Føroya fremsti veitari av ventilatiónsskipanum – bæði til húsarhald og vinnuna
www.demich.fo
Ring á
200 3
og fá eitt 00 g tilboð viðott uppsetin g
Eisini veita vit filtur til øll sløg av ventilatiónsverkum, bæði stór og smá
S t i ð j a g ø ta 2 tel. 200 300
Okkara dygd – tín trygd!
demich@demich.fo w w w. d e m i c h . f o
Barnasíðan Eftir Rebekku J. Simonsen
Sudoku
♥➜ ■
✩ ♥
✿
●
➜ ✿
Hvør tekning skal koma fyri eina ferð loddrætt, eina ferð vatnrætt og eina ferð í hvørjum kassa
■
Orðagáta
Skriva røttu orðini út fyri tekningarnar og finn loysnina
✩✿
Finn tveir eins 1
B
2 A 4
C D
3 6 5
Hvønn fisk hevur Hans fiskað? ●♥ ➜ ✿■ ✩ ✿ ■ ✩● ♥➜ ➜●■ ♥ ✩✿ ✩ ✿ ♥ ■➜● ♥ ✩✿ ➜● ■ ■ ➜● ✩ ✿ ♥
Orðagáta: SUMMAR. Nr. 3 og 6 eru eins. Hans hevur fiskað fisk B.
ATLANTIC AIRWAYS
Søgan um Atlantic Airways Atlantic Airways fleyg sín fyrsta túr millum Føroyar og Danmark 28. mars í 1988. Felagið varð formliga sett á stovn 10. november í 1987 við tveimum eigarum, Føroya Landsstýri og Cimber Air. Tað var ikki nøkur løtt uppgáva at loysa Atlantic Airways úr lagdi. Raksturin gav hall fyrstu árini, og tá búskaparkreppan í Føroyum av álvara fór at gera um seg í 1992, var eginognin hjá felagnum horvin. Cimber Air var tá farið úr felagnum, og landsstýrið mátti tí einsamalt taka um endan. Loysnin var, at landsstýrið teknaði 75 milliónir krónur í nýggjum partapeningi, og við tí eydnaðist at geva føroyska flogfelagnum nýtt lív. Tey ringastu kreppuárini eydnaðist ikki at fáa Atlantic Airways at geva avlop, men gongdin vendi. Í 1995 hevði felagið á fyrsta sinni avlop á rakstrinum. Hetta árið varð virksemið spakuliga víðkað til eisini at umfata flúgving til Íslands. Atlantic Airways átók sær at standa fyri hesi flúgving í samstarvi við Air Iceland. Árini eftir gekk skjótt hjá Atlantic Airways. Felagið fór at flúgva millum Ísland og Grønland og fleiri leigutúrar úr Keypmannahavn til Bosnia. Og í 1998 gjørdi Atlantic Airways av at leiga eitt flogfar aftrat. Við tveimum flogførum bar til at víðka flúgvingina uppaftur meira. Fyrst varð túra talið millum Føroyar og Danmark økt. Í 1998 fór felagið at flúgva til Skotlands og í 1999 eisini til Noregs. Víðkaða
AIRBUS
AIRBUS Airbus 319-112 144 2 x CFM 56 5B/7
TYPE Seats: Engines:
Airbus 319-115 144 2 x CFM 56 5B/7
Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:
33,84 m 33,91 m 911 Km /t 5.984 Km
Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:
33,84 m 33,91 m 911 Km /t 5.984 Km
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Farið varð til samráðingar um keyp av nýggjum flogfari í oktober 1999. Sáttmáli varð undirskrivaður í november, og 2. februar í 2000 stóð næsta flogfarið av slagnum British Aerospace 146-200 í Vágum. Síðan hevur Atlantic Airways víðkað nógv um talið á flogførum og fráferðum. Í dag eru fýra flogfør og tvær tyrlur í flotanum. Í januar 2008 undirskrivaði felagið sáttmála við Airbus um at keypa nýtt flogfar av slagnum A 319. Flogfarið varð sett í flúgving 28. mars í 2012, og stutt eftir varð farið at flúgva beinleiðis til Barcelona. Í september 2012 vann felagið Airline of the Year-heiðursløn á aðalfundinum hjá European Regions Airline Association í Dublin í Írlandi. Dómsnevndin segði, at avrikini at taka í nýtslu heilt nýggja navigatiónstøkni á Airbus-flogfarinum og prógva sítt stóra virði fyri Føroyar eru einastandandi. Atlantic Airways hevur síðan 2007, tá ein triðingur av felagnum varð einskildur, verið skrásett á íslendska virðisbrævamarknaðinum. Felagið er nú til próvtøku hvønn gerandisdag á altjóða fíggjarmarknaðinum.
OY-RCC
TYPE Seats: Engines:
64
flúgvingin fekk stóra undirtøku millum manna, og felagið fekk tí tørv á eini varandi loysn fyri flogfør.
Type: Seats: Engines:
SN: E3357
AVRO/RJ-100 97 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 31,00 M Wingspan: 26,34 M Max Cruising Speed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.668 M Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 3.000 Km
OY-RCE Type: Seats: Engines:
SN: E2233
AVRO/RJ-85 95 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 28,55 M Wingspan: 26,34 M Max Cruising Speed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.500 M Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 3.000 Km
ATLANTIC AIRWAYS
Reykjavík
Faroe Islands Bergen
4 1987: Atlantic Airways stovnað
Aalborg
4 1988: Fyrsti túrur millum Danmark og Føroyar 4 1992: Cimber Air úr felagnum
Billund
4 1995: Fyrsta avlopið
Copenhagen
4 1995: Íslands-leiðin stovnað 4 1998: Grønlands-leiðin stovnað
London
4 1998: Nýtt flogfar leigað 4 1998: Skotlands-leiðin stovnað 4 1999: Noregs-leiðin stovnað 4 1999: Nýtt flogfar í flotan 4 2007: Skrásett á virðisbrævamarknaðinum
Milano 4 2008: Sáttmáli við Airbus 4 2012: Barcelona-leiðin stovnað
Barcelona
4 2012: Nýtt Airbus-flogfar í flotan 4 2013: Næsta Airbus-flogfarið í flotanum
OY-RCD Type: Seats: Engines:
SN: E2235
AVRO/RJ-85 95 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 28,55 M Wingspan: 26,34 M Max Cruising Speed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.500 M Max Flighttime: 4 Hours Max z: 3.000 Km
OY-HSR
SN: 36133
OY-HSJ
Type:
BELL Helicopter Textron BELL 412EP/HP 2 STK Pratt & Whitney
Type:
Engines: PT6T-3D Lenght: Width: Main-rotor, diameter: Sling: Max Speed: Average Speed: Max Altitude: Max Flighttime: Max Range: Seats:
12,90 M 2,50 M 14,00 M 1300 KG 259 Km/T 231 Km/T 6000 FT 4 Hours 874 Km 10 (13)
SN: 36069
BELL Helicopter Textron BELL 412EP/HP Engines: 2 STK Pratt & Whitney PT6T-3D Lenght: 12,90 M Width: 2,50 M Main-rotor, diameter: 14,00 M Sling: 1300 KG Max Speed: 259 Km/T Average Speed: 231 Km/T Max Altitude: 6000 FT Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 874 Km Seats: 10 (13)
ATLANTIC REVIEW 02/2013
65
ATLANTIC AIRWAYS
Facts about the Faroe Islands Hospitals There are three hospitals in the Faroe Islands, one in Tórshavn, Klaksvík and Tvøroyri, each with an accident and emergency department. There are also several doctors spread throughout the country. Information Offices Visitnordoy/Klaksvík, tel. 45 69 39 Visiteysturoy/Fuglafjørður, tel. 23 80 15 Visiteysturoy/Runavík, tel. 41 70 60 Visitvagar/Miðvágur, tel. 33 34 55 Visittorshavn/Tórshavn, tel. 30 24 25 Visitsandoy/Sandur, tel. 36 18 36 Visitsuduroy/Tvøroyri, tel. 61 10 80 Visitsuduroy/Vágur, tel. 73 30 90 Health Insurance The health insurance regulations for EU countries do not apply to the Faroe Islands; however, citizens of the Nordic countries and the UK are covered by their own national health insurance. Hospital, doctor or dental expenses should be reclaimed from your home municipalty. Chemists There are chemists in Tórshavn, Klaksvík, Rúnavík and Tvøroyri. It is possible to buy nonprescription medicines from larger shops in the towns and villages. Banks There are several banks throughout the country. Opening hours are: Monday - Friday 09.00 or 09.30 until 16.00. Thursday 09.00 or 09.30 until 18.00. Post office There are post offices in almost every town and village, although the smallest ones are only open for a few hours each day. The post office in Tórshavn is open: Monday, Tuesday, Wednesday and Friday 10.00 - 16.00 and
66
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Capital
Tórshavn 62°00 N 06°47 W Official languages Faroese, Danish Ethnic groups 91.7% Faroese 5.8% Danish 0.4% Icelanders 0.2 % Norwegian 0.2% Poles Demonym Faroese Government Parliamentary democracy within a constitutional monarchy Monarch Margrethe II Prime Minister Kaj Leo Johannesen Autonomous province of the Kingdom of Denmark Home rule 1 April 1948 Area Total 1,399 km2 (180th) Water (%) 0.5 Population January 2009 48 778 (202nd) 2007 census 48,500 Density 34/km2 (176th) Currency Faroese króna (DKK) Internet TLD .fo Calling code 298 Source: Wikipedia
Thursday 10.00 - 18.00. Parcels can be collected from the post office at Óðinshædd 2 which is open Monday - Friday 09.00 - 17.00. Transport A well developed transport network makes it easy to travel around the islands. Timetables for the helicopter, buses and ferries can be found in all travel and tourist offices, as well as on board all ferries and in the hotels. Car hire It is possible to hire a car at the airport in Vágar, in Tórshavn and several other places around the islands. For more information, contact the tourist offices.
Mountain hiking Due to the changeable weather, it is advisable to take a map and warm clothes. Never go alone. Time difference The local time is GMT, which is one hour behind CET (Denmark - Norway - Sweden). Summer time is GMT + one hour and runs from April to October. Useful tel. numbers: In an emergency Tel. 112 Accident dep. Tel. 30 45 00 Police station Tel. 35 14 48
Gjógv
SIGHTSEEING
with private chauffeur
Tórshavn
Airport
sansir.fo
FAR AFIELD, AND YET SO CLOSE … In picturesque surroundings, far away from the treadmill of reality, Gjáargarður is the most charming hotel of the Faroe Islands. Enjoy the idyllic village of Gjógv or go hiking in the impressive countryside.
Enjoy a tour around the best sights on the islands, in the safety and comfort of an experienced chauffeur driven car Airport taxi rshavn: fer to/from Tó of l ia ec Sp for 60 rson or 0 kr 190 kr per pe um im ax m ith a car w 4 persons
Back at the hotel, a lovely dinner awaits your fresh and uplifted spirit. Gjógv is ideally situated – enjoy local attractions or go sightseeing by car. The northern islands are less than an hour away, as is Tórshavn, the cosy historic capital. With our friendly service and hospitality, you are guaranteed an unforgettable stay.
Welcome to Gjáargarður Guesthouse of Gjógv FO-476 Gjógv, Faroe Islands Tel. +298 42 31 71 info@gjaargardur.fo www.gjaargardur.fo
Grannskoðan // Ráðgeving // Bókhald // Roknskapur
Skalt tú meta um framtíðina mást tú kenna fortíðina
GJÁARGARÐUR Guesthouse of Gjógv
Skapa teg á Setrinum Summarið 2013 er møguleiki at søkja inn á hesar 8 bachelorútbúgvingar á Setrinum ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
Orku- og umhvørvisverkfrøði Lærari Námsfrøði Sjúkrarøktarfrøði Sosialvísindi og samfelagsplanlegging Politikkur og umsiting Søga Føroyskt Sosialurin 341800
Umsóknarfreistin er 1. juli 2013 á midnátt Meira kunning um útbúgvingarnar, umsóknarblað og leiðbeining, fæst á setur.fo
WWW.JANUAR.FO ATLANTIC REVIEW 02/2013
67
Fleiri fyrimunir við Nordik360 Tað loysir seg at vera kundi í BankNordik, og nú bjóða vit Nordik360. Við Nordik360 savnar tú tíni fíggjarviðurskifti í BankNordik. Fyrimunurin er, at tú fært eitt betri yvirlit og persónliga heildarráðgeving. Umframt nógvar ókeypis tænastur fært tú eisini lægri gjøld og lagaligari rentur.
Fá allar fyrimunirnar
Bílegg fund á www.banknordik.fo/nordik360 68
ATLANTIC REVIEW 02/2013
Enn fleiri fyrimunir.