3
सचित्र् हफ्त्याळें
अक :ों 5
सोंख : 26
1 वीज क क ों णी
मे
5, 2022
संपादकीय: कोंकणिचो वसंतक ाळ, सुग्गी जांव! संसारभर वसंतकाळ सु वाा ततला; रूक-झडां
केल्ल
गजाल
भाररच्च
दाद सकायेच .
पालेल्ां त, नव्या आं कऱ्या बराबर नव ं फुलां
आयलेवारच्च उदे ल्ल प येतटका पं गड तवव द
उदे वन येतात द वंक आमकां नव ं फळां .
गां वां न आन वेतगंच बें गळु रां त कव सम्मेळन
ह्येच्चपर ं आमच क क ं ण सं सकृत ज महामार
दवना एक नव च्च दाखल कताा म्हण्येत. ह्या
येवन अडच न गेल्ल त परत फुल न येंवच ं
सवाां क आम ं क क ं ण
खुणां दाखयता.
द वंक फाव , तां च ं काऱ्यक्रमां ऊंचायेक पाववन
उलवप्ां न
सहकार
यशस्व करंक फाव तेन्ां मात्र ह क क ं तणच तनजायक
एक संत साच
गजाल आमकां
सुग्ग वृद्ध जातेल आन सं सारभर प्रसातेल .
कक ं ण ल काक. दायतजवरल्डार, यूट्यूबां न , फेसबूक पानां न , इन्सटाग्रामां त, मां ड स भाणां त
आन
तसेंच तवश्व क क ं ण
उलयनासतां राव क ं जाता? तहटलर कासताच्या
कालेतजच्या
केंद्ां त, सां त लु व स
कक ं ण
गलफां त,
पुतटनान युक्रेनां त क णातचच्च तभरां त नासतां झूज
क्यानडां त, अमेररकां त, तवव द मां तचयें न आमच ं
मां डलां . हें झूज सु वाा तून ५७ द स उतरले तर
तारा
संसारां तलें
तझळतमळटात
केंद्ां त,
आतां तनमाणें युक्रेन झुजा तवश्ां त
आमासे
राततच्या
आन्येक
बतळषट
राषटर
म्हण
आकासावयल्ा तारां पर .ं
गाजतयल्लें रषया ह्या झुजां त भाररच्च कषट न आसा. रषयाक कठ ण मार बसला. अमेररका
आयलेवार आसटर े तलया थावन आमच्या ग य ं च्या
तसें नाट राषटर ां यु क्रेनाक श दा न्हं य तर पर क्ष
कक ं ण
वाताा
र त न दु डवान तसें शसत्रात्रां द वन कुमक
यूट्यूबाद्वार ं प्रसार करंक धरल्ा, सं सारभर
कताा त जाल्ल्यान तां चे स जेर रषयाक बरें पाट ं
आसच्या क क ं ण ल काक आयक क ं . ह्या सवाां
झूज तदतात. रषयान अर्ध्ाा क अधें युक्रेन नाश
मधें आमचें व ज पत्र पजा ळटा, फां त्याफाराच्या
केल्ल र त द ळ्ां क दु ुः खां हाडच जावं क
सुक्रापर ं हफ्त्त्यावार खळानासतां अंतजाा ळार
पावल्ा.
भावां न
कक ं तणंत
गय ं च
प्रसारून क क ं तणच्या च्यार तलतपंन . आयलेवार
सभार
कतवसम्मेळनां
कक ं ण
कतवंन उत्रावन एक दाखल च्च केला म्हण्ये त. गलफां त तसें गां वां त कतवता.काम पं गडान, प येतटका पंगडान कतवं क उत्तेजन तदं वचें काम 2 वीज क क ों णी
प्र | नरें द्र एल. नायक: चेर्म्ाान, एक्सपर्ा ग्रूप ओफ इन्सटर्ट्यूशन्स, मोंगळू र एका दु बळ्या रै ताच पूत जावन त उडु पी टजल्ल्याच्या सासतानाोंत जल्माल्ल . ताणें मेक्याटनकल इों टजटनयररों गाोंत प्रख्यात
मोंगळू र युटनवटसाटर्ों त आपली टडग्री ज डल्ली. हासनाोंतल्या मलनाड कालेज ओफ इों टजटनयररों गाच एल्युम्नाय, प्र | नायक १९८९६ इस्वेंत फसर् क्लास्स टडसटर्ों क्षन हाडून उत्तीणा जाल्ल . ताणें ताची टशखोंवची वृत्ती न्याशनल इन्सन्सर्ट्यूर् ओफ र्े क्नालजी,
3 वीज क क ों णी
4 वीज क क ों णी
5 वीज क क ों णी
6 वीज क क ों णी
7 वीज क क ों णी
8 वीज क क ों णी
9 वीज क क ों णी
10 वीज क क ों णी
11 वीज क क ों णी
12 वीज क क ों णी
13 वीज क क ों णी
कनाार्क, सुरत्कल हाोंगासर सुवााटतली. उपराोंत ताणें ताच च्च स्वोंत सोंस्थ एक्सपर्ा क टचोंग क्लासस म्हळ्ळ्ळ्या नाोंवार द र्म्ाोंगळ र टथय स टफकल स सायर्ी हाोंच्या 14 वीज क क ों णी
टवज्ञान टशकच्या टवद्याटथांक प्री युटनवटसार्ी मट्टार. आताों एक्सपर्ा प्री युटनवटसार्ी कालेज (द न क्याोंपस आसात - एक क टडयाळबैल आन्येक टवद्याटथांक राोंवची व्यवस्था आसचें वळटचलाोंत), एक्सपर्ा एज्युफ्रोंर् प्रैवेर् टलटमर्े ड, एक्सपर्ा क टचोंग क्लासस आनी एक्सपर्ा पबटलटशोंग हौज.
एका बाड्याच्या जाग्यार सुवााटतल्य .
पार्ल्या ३३ वसाांनी, एक्सपर्ा जावोंक पावला एक प्रमूख सोंस्थ टवद्याटथांक बरें टशकाप,
प्र | नरें द्र नायकाच्या ऊोंच मुखेल्पणार, एक्सपर्ा जावोंक पावला एक टवद्याटथांक रयाों काों ज डच सोंस्थ - NEET, JEE (मेयन आनी एडवान्सस्ड), CEt आनी KVPY, उण्यार १० टसलेक्षनाों ख्यात IITक, आनी ३५ टसलेक्षनाों NITK सुरत्कल आनी ३० टसलेक्षनाों बेंगळू रू मेटडकल कालेजीक हऱ्येका वसाा दाखयता एक्सपर्ा सोंस्थ्ाोंतलीों भुगीं टकतलीों हुशार म्हळ्ळ्ळें . एक्सपर्ा ताोंच्या टशसतेकयी नाोंवाडलाों. प्र | नायक एक
15 वीज क क ों णी
टवोंचणार लेखाों टशक्षक ज टशखयता लेखाों साोंगाता भसूान भौतीक शासत्र. ताणें सभार पुसतकाों प्री युटनवटसार्ी टवद्याटथांक बरयल्याोंत. प्र | नरें द्र चेरर्म्ान एक्सपर्ा एज्युकेशनल आनी च्याररर्े बल फौोंडेशनाच , आसताों सभार दु बळीों टवद्याथी आनी गजेवोंताोंक ताोंच्या टशकपा मट्टार ह द ों ू न आधार मेळर्ा. टशकपा आनी आटथाकतेंत ताची टवशेष शाती पळे वन अखील-भारत टबस्नेस आनी कर्म्ूटनर्ी फौोंडेशनान ताका न्यू डे न्सल्लोंत भारत गौरव टबरूद दीवन मान केला ताणें टदल्ल्या सेवेक टशकपा क्षेत्राोंत, इों टडयन इक नामीक ररसचा एों ड डे वेलपमेंर् एस टसयेशन न्यू डे ल्लीन.
टहोंदुस्थानी सोंगीत प्रकाराोंत). आल इों टडया रे टडय तसे दू रदशानाोंतयी ताचीों काऱ्यक्रमाों प्रसारल्याोंत. प्र | नायकाक बर च्च आधार ताच्ये पटतणे थावन डा| उषापरभ एन. नायका थावन मेळर्ा म्हणर्ा त . ताोंकाों दे वाच्या बेसाोंवान एक चेको भुगो अोंकूष आसा, त एक बी.र्े क. ग्राज्युयेर् NITK सुरत्कल थावन, प सर्ग्राज्युवेर् युटनवटसार्ी ओफ अररझ ना थावन आनी प्रसतूत त आपली पी.एचडी NITK सुरत्कल हाोंगासर करून आसा ताोंच्या ख्यात जाळी जाग्या मुखाोंत्र टववीध स्पधाात्मक परीक्षेंनी. त एक वृटत्तपरी टसताररश्ट जावनासा. ----------------
प्र | नायक युवजणाोंक बरी रीत, नीत आनी शाथी दाखोंवच्याोंत बर च्च नाोंवाडला. त ताोंकाों तसें ताोंच्या म्हालघड्याोंक फुडाराची वार् दाखोंवच्याों त भारताोंत तसेंच टवदे शाोंनी ताणें नाोंव व्हेलाों. साोंगाताच्च प्र | नायक सोंगीत भारती फौोंडेशनाच प्रसतूत उपाध्यक्ष जावन वावुताा. ताच्या मुखेल्पणार मोंगळु च्याा तसें सेजाच्याा ल कान टजव्या द ळाोंनी पळे व्येत ताचें टहोंदुस्थानी क्लाटसकल सोंगीत. त स्वतः एक सोंगीतगार ताच्या ल्हान प्रायेर थावन, B है ग्रेड सोंगीतगार (हामोटनयम खेळघाडी 16 वीज क क ों णी
डा| उषापरभ एन. नायका
डा| उषापरभ एन. नायक वैस चेरपसान, एक्सपर्ा ग्रूप ओफ इन्सटर्ट्यूशन्स जावनासा एक प्रेरण टदों वची व्यक्ती. टवद्याथीं
भाररच्च म गाची टशक्षकी, आनी टक्रयात्मक
17 वीज क क ों णी
18 वीज क क ों णी
बुन्सिमान टतचीों टचोंत्ाों एकाच्छाणे टवद्याटथांक मेचवातात आनी ताोंकाों तसें टशक्षकाोंत प्रेरीत कताात, सवाय थराोंनी एक्सपर्ा सोंस्थे जयतेवोंत जाोंवच्या पार्ल्यान टतच महत्वाच वाों र् आसा. टतचें लग्न जालें १८ वसाांचेर आनी टतका बाळ जल्मालें १९ वसाांचेर, टतणें सवाांक एक मेल्पोंक्त दाखयली एक्ये स्त्रीयेन टतचीों स्वपणाों आनी अत्रेग साोंडुोंक नज तसेंच कुर्मा जीवीत कसें यशस्वी कटचागी म्हण न.
र्े क्नालजी ईन हैयर एज्युकेशनाोंत. टतची सदाों जाणा जाोंवची आनी सोंश दन कची आतुराय टतका पी.एचडी टडग्री मेळच्याक वार् जाली. टतणें बरटयल्ल महापरबोंद जावनासा titled‘AnEmpiricalStudyof the Brand Building of Engineering Institutions in Karnataka: A Strategic Framework’. टतका टतची पी.एचडी लाबली प्रख्यात न्याशनल इन्सटर्ट्यूर् ओफ र्े क्नालजी कनाार्क, सुरत्कल थावन.
एक टवज्ञान पदवीदना, डा| उषापरभ एन. नायक आडळत्या थोंय गुरुत्वाकरषीत जाली आनी टतणें आपली एम.बी.ए. टडग्री मोंगळू र युटनवटसार्ी थावन सोंपयली. टतची टशकपा टवशेषता जावनासली माकेटर्ों ग आनी मैनर हयूमन ररस सा र्म्ानेजमेंर्. टतका माकेटर्ों गाोंत भाोंगाराचें पदक लाबलें एम.बी.ए.ंों त ऊोंच रयाों क घेवन. तेंच न्हों य आसताों टतका टशक्षटकच अनभ ग १८ वसाां थावन आसा. टतणें सभार अोंतरााषर्र ीय सोंश दन पत्राों पगार्ल्याोंत तसें टतणें ब्ाोंटडों ग ईन हैयर एज्युकेशन इन्सटर्ट्यूशन्स, इों प्याकर् ओफ इन्सर्र क्षनल र्े क्नालजी ईन र्ीटचोंग-लटनांग, आनी फ्याकर्सा एफेकटर्ों ग स्टू डें र्स च यस ओफ इों टजटनयररों ग कालेजस. टतणें केल्ल्या सोंश दनाक बेसर् पेपर प्रशसती मेळ्ळ्ळ्या २०१३ इस्वेंत जाल्ल्या न्याशनल कानफरे न्स ओन इों र्ग्रेटर्ों ग
एक्सपर्ा ग्रूप ओफ इन्सटर्ट्यूशन्स हाणीों सभार प्रमानप्रटतकाों माोंडल्याोंत क्वाटलर्ी ओफ एज्युकेशन आनी अकाडे मीक एक्सलेन्साोंत पार्ल्या ३० वसाां थावन दे खुन्सच ों कनाार्काचे, भारताचे तसें जगत्ताचे टवद्याथी आपल्या प्री युटनवटसार्ी टशकपाक सदाों आतुरायेन ह्या सोंस्थ्ाोंक हाजर जातात. एक्सपर्ा सोंस्थ्ाोंचें फटलताोंशच हाचें एक टनदशान जावनासा तसेंच डा| नायकाचें स्वपणाबाळ - ५१ एकऱ्याों सुवातेचें प्रीयुटनवटसार्ी कालेज क्याोंपस मोंगळु राोंत आसचें नेत्रावती नोंयक पळे वन आसचें तसें पश्चीम घार्ाोंक, टदता ऊोंच टशकाप २००० टनवासी टवद्याटथांनी एक्स्पर्ा हाोंच्या चेप्याक आन्येक पाक ख व ों यलाों. डा| नायकान ह्या सोंस्थ्ाोंच्या वाडावळे क बरें च महत्व टदलाों. FICCI टतका एक उत्कृषर् प्रशसती टदल्या Nurturing Coastal Karnataka as an
19 वीज क क ों णी
Educational Hub केल्ल्याक. टतका मेळल्ल्य हेर प्रशसत्य - गौरव पुरसकार २०२० अोंतरााषर्र ीय स्त्रीयाोंच्या टदसा, सेवा रत्न प्रशसती २०२१ इस्वेंत र्म्ाक्स लैफ इनशूरेन्सा थावन टतच्या मानवीय सेवेक टशक्षण वतुालाोंत महामारी टपडे वेळार. डा| नायकाक सोंपन्मूळ व्यक्ती जावन केररयर गायडे न्स काऱ्यक्रमाों आनी ब्ाोंटडों ग वक्साशाप्स टववीध कापोरे र् आनी अकाडे मीक सोंभ्रमाोंनी टतका आपयलाों. तसेंच टतणें झ नल सलहा मोंडळी साोंद जावन लैफ इनशूरेन्स कापोरे शन ओफ इों टडहा हाका २०१७ इस्वे थावन वावर टदला.
काऱ्यक्रमा टतच्याच्च स्वोंत घरा थावन उषापरभ प्र डक्षन्स म्हळ्ळ्ळ्या नाोंवार प्रसार ती कताा. थ ड्या काऱ्यक्रमाोंनी कूटडचे ऊण आसच्या भुग्याांक तसें प्रायेस्थाोंच्या घराों थावन काऱ्यक्रमाों केल्याोंत. समाजेन असल्या काऱ्यक्रमाों मुखाोंत्र हाडल्ली जागृती वाखणल्या. सभार ररयाटलर्ी श क ों ती टनटतदार जावन वावुरल्या. डा| उषापरभ नायक स्त्री जयताक एक टनदशान आनी मेल्पोंक्त जावनासा. आयच्या समाजेंत स्त्रीयाोंनी कसें मुखार सर न आपली प्रटतभा ऊोंचायेक पावव्येत म्हण टतणें दाखवन टदलाों. उद्य गसतीण, टशक्षण क्षेत्र, टशक्षकी, सोंश दकी, भाषणगाना, एों कर, आनी सोंय जकी जावन समाजेक दाखयलाों स्त्रीयाोंनी कसें समाजेंत आपल्ये प्रटतभेद्वारीों मुखार येव्येत म्हण.
ती एक ख्यात र्ीवी एों कर जावनी करावळी कनाार्काोंत आपल वावर कताा. टतणें सभार भलायकी आनी टशक्षणा टवश्ाोंत ५०० वयर दाख्तेराोंची मुलाखत घेवन काऱ्यक्रमाों केल्याोंत मात्र न्होंय टतणें क्वीज प्रदशानाोंय वीज ह्या कुर्माक आपलें चेपें उकल्ता आनी केल्याोंत. "हेल उषा" र्ीवी काऱ्यक्रम ताोंच्या फुडाराच्या वावराोंत सवा बरें माग्ता. भाररच्च ल काम गाळ जावोंक पावलाों. हें ------------------------------------------------------------------------------------
20 वीज क क ों णी
बाळ कामेली - एक समस्या -माच्चा, चमलार.
बाळ कामेल्याोंच्या (टनषेद आनी टनयोंत्रण)? १९८६ कायद्या प्रकार, उद्य ग आनी इतर वावराच्या प्रटक्रयेंनी १४ वसाां सकयल्या प्रायेच्या भुग्याांक कामाक दवचें व ताोंच्याकनाां काम करों वचें, तशेंच १८ वसाां सकयल्या प्रायेच्या भुग्याांक अपायभरीत कामाोंच्या सुवातेंनी कामाोंक नेमक कचें अपराध जावन आसा. ह्या कायद्या प्रकार, १४ आनी १८ वसाां सकयल्या प्रायेच्या भुग्याांक कामाक नेमक केल्यार त्या सोंस्थ्ाच्या म्हालकाक ६ मटहन्या थावन २ वसाां म्हणासर जयलाची टशक्षा व रू. २०,०००/- थावन रू. ५०,०००/- वरे ग दों ड व द नी टशक्षा टदों वच अटधकार ह्या कायद्याों त आसा. असलें एक न र्ीस कामेल्याोंच्या सकाारी इलाख्यान थ ड्या अोंगटडों च्या बागलाोंक टचडकाटयल्लें तुमी पळयलाों आस क ों पुर .
तरक णहे बाळ-कामेली?
सुटवालें कसलेंच टशकाप दीनासताों , व थ डें टशकाप टशक न, १४ वसाांच्या प्राये टभतर कामाक वेच भुगो व भुगें, बाळ कामेली जाता. भुग्याांचीों प षकाों भुग्याांच्या सुटवाल्या टशक्षण ज डच्या हक्का थावन ताोंकाों वोंचीत करून, कुर्माच्या प र्ाची भूक थाोंबवच्या खातीर ल्हान प्रायेच्या अपल्या भुग्याांक टववीध दै हीक श्रम आसच्या, मानसीक आनी दै हीक भलायकी टभगडु ों क कारण जाोंवच्या, अपाय आसच्या वावराक व्हटडलाों दाडतात? हीों भुगीं बाळ कामेली टबल्ल घेवन ग्यारे ज्याोंनी, ह र्े लाोंनी बाोंदपा जाग्याोंनी, अोंगटडों नी, घराोंनी अनी फ्याकर्ररों नी कामाों कना आसतात. पर्ाकी, टसमेंर्, इर्े तयार कच्याा – असल्या
21 वीज क क ों णी
सवा अपाय आसच्या कामाोंकी आता’ताों भुग्याांक कामाक दवताात.? असल्या
जाग्याों नी सुलभायेन उण्या साोंबाळाक कामाक मेळच्या भुग्याांचें श षण, असल्या
22 वीज क क ों णी
कोंपणेंनी आनी फ्याकर्ररों नी जावन आसता.
कसल पररहार?
भुगीं बाळ कामेली जावोंक कारणाों:
२०११ कानेस्मार लेका प्रकार भारताोंत १०२ लाक भुगीं बाळ-कामेली जावन वावर कना आसात. त्या पयकीों ४५ लाक बाळ चटलय .
आमच दे श हळ्ळ्ळें च दे श? दु बटळकायेन रे वड न आसच्या ह्या हळ्ळ्ळ्याोंनी, बाळ कामेली चडीत सोंख्याोंनी आसात? घरा आसच्या कुर्माच्या साोंद्याोंचें आनी अपणाचें प र् भरुोंक बाळ- भुगे कामाक लाग्तात? कुर्माच खचा चड जावन आदाय उण जाताना भुग्याांक शाळाक वेचें राववन कामाक भती कचें सामान्य जावन टदस नयेता. दु बळ्या कुर्माोंनी आसच्या भुग्याांक कुर्माोंच आदाय चडों वचीों हातेराों जावन व्हटडलाों वापताात? चडीत भुगीं कुर्माोंत आसतीतजाल्यार चडीत आदाय म्हण ताों चें टचोंताप. तीों व्हड जावन येताना कामाक लाग न घची जवाब्दारी ताणीों घेजे आनी अपल्या आवय-बापायक कुम क कररजे म्हण ताोंचें भ गाप. अटशक्षीत व अटशकपी व्हटडलाों , भुग्याांक टशकाप टदों वचें व्हड एक खचाा चें काम म्हण टचोंत्तात आनी त्या ववीं कुर्माच अदाय उण जाता म्हण टभयेतात? त्या टभयाोंन ताोंच्या भुग्याांक कामाक दाडतात म्हण कळीत जाता.
भुगीं ल्हान प्रायेर बाळ-कामेली जातीत जाल्यारताोंचें नेणतें भुगेंपण ताोंचे थावन पयस वेता व तीों नेणतीों भुगीं भुग्याापणाच्या खुशालायेच्या टजटवता थावन वोंचीत जातात. ताोंकाों ज क्त्या प्रायेर साकें मुळावें टशकाप मेळानासताना फुडाराोंत उों चलें टशकाप ज डु ों की कषर्ाोंचें जाता? ताोंची दै हीक आनी मानसीक वाडावळ कुोंठीत जाता. समाजेन आनी सकाारान साोंगाता मेळ न भुग्याांच्या बऱ्यापणा खातीर टववध येवजणाों काऱ्यागत कररजे. भुग्याांक कड्डाय आनी मुळावें टशक्षण दीवोंक क्रम घेजे. ल्हान भुग्याांक कामाक दवररनाशें ल का थोंय जाग्रती हाटडजे. चड आनी चड कामाोंच आवकास हळ्ळ्ळे च्या ल काक मेळाशें करुोंक टववीध उद्य ग येवजणाों आसा कररजे. भारताच्या हळ्ळ्ळें तली दु भटळकाय उणी करुोंक प्रयत्न केल्यार, भुग्याांनी बाळ-कामेली जाोंवचें आडाव्येत. बाळ-कामेल्याोंनी वावराक वेचें आडाोंवचें व तें सोंपूणा जावन टनमूालन कचें असाध्य. पूण
23 वीज क क ों णी
ह समस्य , सकाारान जाता टततल्या मापान उणें करुोंक, व्हड प्रमाणान प्रयत्न कचें चड गजेचें. -माच्चा, चमलार. -माच्चा, टमलार.
------------------------------------------------------------------------------------
समृद्धेच्या णिवटे क कामेल्ांच्या घामाचें तेल
पररश्रमाक प्रततफळ संतृप्त , समृद्ध . एका दे शाच समृद्ध त्या दे शाच्या कामेल प्रजेच्या दे णगेचेर ह द ं न आसा तें सत. तकत्याक कामेल्ांच्या वावरातवणें, तांच्या बद्धतेतवणें
उत्पादकता आन ताका संबंध त आथीक सुध्राप सार्ध् ना. कामेल्ांतवणें काम ना. काम नासताना उत्पादन ना. उत्पादन नासताना लाभ ना. लाभ नासताना प्रगत ना. खंच्याय कंपणेक या व्यापाराच्या संस्थ्याक कामेल्ांतवणें ज व च्च ना. कामेल एका
24 वीज क क ों णी
कंपणेक कुतडं त आसच्या रग्ताबर .ं रगत बरें आसल्ार त्या कुतडच भलायक बर उताा . रग्ताक कांय चडु णें घडल्ार कुतडच भलायक तभगडता. जशें रगत नासताना कूड ना तशें, कामेल नासताना खंचेंय उद्यम वाड क ं सार्ध् ना. तशेंच कामेल समाधानेन आन संतृप्तेन वावर कतीत तर त्या कंपणेक खंड त जावन लाभ मेळता. दे कून समृद्धेच तदवट जळत उराजाय तर, हाका तेल जावनासा कामेल्ांच वां वतटच घाम. कामेल असंतुषट आसल्ार ताच पररणाम वावराचेर तशें उत्पादकतेचेर पडता आन ह्या ववीं कंपणेक या उद्यमाक च्च मार पडता. एका संस्थ्याच्या व कंपणेच्या प्रगतेक ताच्या कामेल्ांन केल्ल्या वावराच आन तां च्या दे णगेच उगडास काडन तांकां मान कच्याा खात र कामेल्ांच्या द साचें आचरण प्रारं भ जाल्लें, पूण तें आतांच्या काळार टर े ड यूतनयनांचें आचरण जावन ह्या आचरणाच न ज आन मूळ अथा ह गडावंक पावलां तें सत. कामेल्ांच द स आचरणा ववीं कामेल्ांच्या हक्ांचें संरक्षण जाता तर कामेल्ांन अनावश्क संग्त ं पासत आडळत्याक भेषटावंक ह्या द साच प्रय ग कचो साको नैं. १९व्या शतमानाच्या अखेर क कामेल्ांच कामाच पररगत भ व तभमातेच , कषटांच आन अपाय कार आस ल्ल . ताण ं द साक
१२-१६ व रां घ ळाजाय आसलें. हफ्त्त्याच रजा जांव, सुरक्ष त वातावरण जांव, कतनषट वेतन जांव, गजेपुतो तवशेव जांव नात ल्लें. ह्या तवषयांत तचंताप आटतयल्ल्या थ ड्या समाज सुध्रावप्ांन कामेल्ांक संघट त कना, तांच्या हक्ां तवषयांत तांचे थैं जागृत उटवंक प्रयत्न सुवाातलें. १८८४व्या इस्वेंत फेडरे शन आफ ओगानैस्ड टर े डस एं ड लेबर यूतनयन्स (FOLTU) हाण ं ८ कामाचे घंटे एक अतधकृत कामाच द स म्हण एक तनणाय ज्यार केल . १८८६व्या वसाा थावन जायत्या कामेल्ांच्या संघटनांन प्रततभटन प्रदशानां , हडताळ केल्ल्याच पररणाम जावन ५ वसाां उपरांत मेयाच १ तार क अंताराषटर य कामेल्ांच द स रजेच द स म्हण घ ष त जाल आन त्या उपरांत जायत्या दे शां न तहच्च संपरदाय पाळ्ळ .
युनैटेड स्टे टसांत कामेल्ांच्या हक्ांचें उल्लंघन, असुरक्ष त आन आपाय कार पररस्स्थतेंत १६ वरांचें काम, पूण उण सांबाळ, बाळ कामेल्ांच समस्या ह्या संकषटां तवर ध ताण ं उटतयल्ल्या ताळ्ाच , मांड ल्ल्या झुजाच आन ह्या ववीं ताण ं ज ड
25 वीज क क ों णी
ल्ल्या सशक्ततेच प्रततफळ जावनासा अंताराषटर य कामेल्ांच द स. पूण ‘हे माकेट’ प्रकरणाक संबंध त जावन शांत पण ं वसा भर प्रततभटनांत मेतेर जाल्ल्या कामेल्ांक भेषटावंक आन दु स्पाटावंक प ल सांन गुळ्ांच प्रहार कना द गां कामेल्ांक तजवश ं मारलें, जायत्यांक कैद केलें, ज तवतावदे क जैला तशक्षा आन थ ड्यांक मणाा तशक्षा द वन हें प्रततभटन इततहासांत हे माकेट प्रकरण जावन दाखल जायशें केलें.
भारतांत पयल कामेल्ांच द स १९२३ इस्वेंत मेयाच्या १ ताकेर लेबर तकसान पाटी आफ तहंदूसतान हाच्या मुखेल्पणार पाडततच मुखेल तसंगारवेलार हाच्या हुमेद न चेन्ैंत आचरण केल्ल . हाच्या तयारायेक चल ल्ल्या जमातेंत सकाारान ह द स रजेच द स म्हण घ षण कररजाय म्हण तनणाय केल . तशेंच पाडत तभतर अतहं सा प्रमूख जावन आस क ं जाय म्हण तनधाार घेत ल्ल . आज संसार भर तशेंच दे श भर कामेल्ांच ं संघटनां आन टर े ड यूतनयनां व्हड दबाजान तशें अथााभर त र त न
मेयाच्या १ ताकेर अंताराषटर य कामेल्ांच द स आचरण कताात.
अंताराषटर य कामेल्ांच्या संघटनांन , समाज वाद , कम्यूतनसट म्हणजे कामेल्ांच्या हक्ां पासत झुजतेल्ांन ह्या द साच्या आचरणाक रं ग तदला. संघटनांन , काखाान्यांन , बांदपा जाग्ांन , कंपणेंन अतधकार आन हुद्द्याच , पात्राच आन जवाब्दारे च बेध नासताना कामेल्ांच्या कठ ण पररश्रमाच उडास काडन कामेल्ांक एक द स तांच्या हक्ां आन तजतवता तवषयांत तनयाळ करंक ,सुशेग घेवंक ह्या द साचें आचरण आधार तदता. ह्या द साक मे द स म्हण य म्हणतात. संसार भर सुमार ८० दे शांन अंताराषटर य कामेल्ांच द स एक राषटर य रजेच द स जावनासा. ह्या द सा तवशेष जावन कामेल्ांक मान, गौरव, फाव त सांबाळ, तांच हक्ां-सवलाताय , संरक्षण, पररहार, न्याय न त हें सक्ड मेळाशें करंक झूज ल्ल्या कामेल्ांच्या मुखेल्ांच , कामेल्ांच्या संघटनांच उगडास काडन तांच उपकार बावुडचें भ व गजेचें.
26 वीज क क ों णी
कामेल क ण? : आपल्ा कुटमाच्या आन आपल्ा तदस्पडत्या ग्रासा पासत खंच्याय कंपणेंन , दफ्तरांन , उद्यमांन सां बाळाक वावर कताले कामेल . कामेल म्हणताना दादले आन स्त्र य , तशकप -अतशकप , दु बळ -ग्रेसत, जात-धमा, व्हड हुद्द -ल्हान हुद्द म्हळ्ळ बेध ना. असल्ा कामगारांच्या तहतरक्षणे पासत कामेल्ांच ं संघटना तनरं तर वांवट काडतात, वावर कताात. कामेल्ांक आपल्ा हक्ां पासत झुजताना, आपल्ा उद्य गा थैं आन उद्य ग दातारा थैं ततततलच्च जावाब्दार आसा म्हळ्ळें समज न आपणे काम केल्ल्यान कंपणेक लाभ मेळता म्हळ्ळ्ा तचंत्पा बराबर आपणाक हें काम आसलेल्ान तदस्पडत ग्रास आसा म्हळ्ळें सत य ओळक क ं जाय आन एक न पणान, प्रामातणकपणान, न ततवंत्पण वावर कररजाय . ह्या तचंत्पांत घेंवचें आन तदं वचें द न पररपूरक जावनासा. सांबाळ घेनासताना वावर कताल ं म्हणजे घर-दार सांबाळणार स्त्र य कामेल्ांच्या वगाांत सेवाातात ग ? कामेल म्हणताना कुटमां सांबाळच्याक ताण ं काडच तनस्वाथी वांवट, तेंय तकतेंच प्रततफळ म्हणजे सांबाळ नासताना द स रात वावुचें
चड महत्वाचें जावंक पावता. त्या दे कून कामेल्ांच द स घर-दार सांबाळणार स्त्र यांक आन तांच्या वावराक समपीत जावनासा म्हळ्ळ म्हज अतभपराय. तर हांच्या कामाचें वजन हाळू करंक, तांकां गजेच तवशेव या सुशेग मेळाशें करंक, तांच्याय वावराक म ल आसा आन ताण ं काडच्या वांवट ववीं कुटाम सुगमायेन चल्ता म्हळ्ळें तांकां कळवंक, घचें सवा काम आन जवाब्दार तांचेर थापून तनरतलप्त जावन आसच्या हेर सांद्यांन तांच्या भलायकेच आन जत्नेच काळज घेवन तांच्या भद्तेक, मन रं जनाक, भलायके जत्नेक, संत साक आन बरें पणाक वावरंक मन केल्ार तनजायक कामेल्ांच्या द साक न ज अथा मेळात. काम तें घरा भायर जांव व तभतर, सांबाळ मेळचें जांव व सांबाळा रह त जांव, कौशल्ाचें जांव कौशल्ारह त जां व कामेल्ांच्या द साच ं काऱ्यक्रमां हऱ्येका कामाक आन तें काम सांबाळच्या कामेल्ाक फाव त प्रततफळ आन गौरव ज डन द वंक पूरक जांव म्हण आशेव्यां. श्र मत ऐर न रे बेल्ल (तडकुन्ह), कुलशेकर , मंगळू र. ---------------------------------------
27 वीज क क ों णी
(आदल्या अोंक्या थावन) ताणे द री पार्ीों व डली, मासळे क पार्ीों घुोंवडाव्येत म्हळ्ळ्ळ्या भवाश्ान. मासळे न प्रटतर ध दाकायताना ताणे आपली अल चन थैंच बोंध केली. “भावा, तूों थकलाय. म्हाका कळता. हाोंवयी थकलाों.” ताणे घुोंव न सुकणे खोंय आसागी म्हण न पळे लें. ताका क णाच पुणी साोंगात जाय आसल . सुकणे थर सुकणे. पूण, सुकणें उब न गेल्लें. ‘तूों चड वेळ रावलें नाोंय! पुता, तूों तड्येक पावचें आधीों मसतू अडकळी उत्र क ों आसात!’
एकाग्रता ह गडावन घेवन हात टचरून घेतल्ल्याक त अपणारच रागार जाल . ब वशा त्या सुकण्या धमाान जायजे. अपणाची एकाग्रता टबल्कूल दों डळ क ों न ज . तशेंच आपलें त्राण. दे कून वेन्सगोंचा वेगीों अपणे तें र्ू ना खायजे. “चेको आसाजे आसल तशेंच इल्लें मीर्.” ताणे परत्यान व्हडल्यान म्हळें . गररये द रय ेचें वजन दाव्या खाोंदार आधारून ताणे वळू टदों बी घाली. ह ड्याचा दे गेन बाग्व न चीरल्ल हात उदकाोंत बुडवन धरल . हाताोंतलें रगत दुों व न वेचें त टमनूर्भर पळे वन्सोंच रावल . ह डें मुकार
28 वीज क क ों णी
वेताना पार्ीों माचो उदकाच ल र् ताचा हाताक वळू दपर्ू न आसल . ‘‘ताच ’ वेग मसतू उण जाला.’ त अपणाकच साोंगालागल . ताका हात आटनकी थ ड वेळ मीर्ा उदकाोंत धरुोंक जाय आसल . पूण, एकादवेळा मासळी परतून एक झर्क मारीत म्हळ्ळ्ळ्या टभोंयान त उर् न उभी रावल . पार्ी वयर द ररयेक साकें करन त समत लन साोंबाळन रावल . ताणे चीर ल्ल्या हाताक सूरया कुशीक व ड्डायल . द री घषर्ू न ताच हात चीरल्ल . घायाची ताका पवाा नातली पूण, दु रादृषर्ान ताणे काम करच हात च चीर-ल्ल . ताचा हाताों ची गजा ताका अताोंचाकी मुकार चड गजा आसुल्ली. सुवेरच हात टचरून घेंवच ताका नाका आसलें. “आताों अपणे त्या र्ू नाक खायजेच.” हात सुकुल्ल च त म्हणाल . “धाकर् कुडक तरी व्हड ना. अपूण रावल्ले कडे च र्ू नाक क क्कक्याोंत व डून आरामायेन खावोंक सक्ताों.” ताणे टदों बी घालन गररयेचा द ररयेक र्ू नान रे वाडनातले बरीों क क्कक्याोंत अपणा’शीं व डलें. गररयेची द री पत्याान आपल्या खाोंधार आधासूान ताणे उज्व्व्या हाताों त क क्कें टनकळावन पयस धवरलें. उज्वें दप ों र मासळे र धवना र्ू नाक माोंड्ड्या पार्ल्यान थावन टशमर्े पऱ्याोंत उबें टचरून
बारीक टफोंता कुडके चीरले. असले स कुडके काडल्लेंच ताणे ह ड्याचा मुकल्या पत ों ार स डवन धवरले. सुरी इजाराचेर गषर्ू न टनतळ केली आनी कातना उरुल्ल्या मासळे कुडक्याची टशमर्ी धना धऱ्याक उडयली. “सगळी र्ू ना अपणाक खावोंक खोंय जाता?” म्हण न ताणे सूरयेन चीरल्ल्या मासळे तीराच एक कुडक काडल . इतल्यार, पार्ी वयली ताची द री अोंदांु क लागली. ताचा दाव्या हाताक वाकूळ आटयल्ल . तरी ताणे द ररयेक घट्ट धरल्लें. “हेत्त! कसल दळदीर हात.” त पुपुारल . ताणे धऱ्याोंतल्या गररये द ररयेची बाकाायेन पररक्षा केली. ‘र्ू नाक वेगीों खा. तुका आताों टनजायकी त्राण जाय. ती हाताची चूक न्हय, बगार, तूों ‘ताचे’ सोंगी मसतू वेळा थावन आसाय. क ण जणा आनीक टकतल वेळ आस क ों पडतेलें?’ ताणे र्ू नाच एक कुडक टवोंचून त ड ों ाक घालन टचोंवल . ताणे टचोंतल्ले वरनी त बर आसल . बर र स भायर सरत ा वरे ग चाब न खा. इल्लें मीर् आनी इल्ल टलोंब्या र स आसुल्ल जाल्यार मासळे क आटनकी रूच आसती क ण्णा? “आताों कस आसाय म्हजा हाता?”सगळ काळ जावन रूक जावन गेल्ल्या अपल्या धाव्या हाताक ताणे टभमातीन टवचारलें. “तुजे
29 वीज क क ों णी
खातीर म्हण नोंच आन्येक कुडक खाताों.” शीरकाल्ल्या मासळे टवश्ाोंत टचोंतलें. ‘साध्य म्हण न ताणे ऊरलेल दु स्र कुडक यी जाल्लें तर, ताकायी प र्ा खातीर टकतें पुणी खेल . गोंद्द चाब न, र स टचोंव न क जाोंर्ी वेवसता कतों. त म्हज भाव. तरी, हाोंवे उडयली. ताका लगाड काडु ों क आसा. त्या पासून हाों वे ‘मासळी बरी मासाळ आसा. ड लफीन म्हजें त्राण एकर्ाोंय करुोंक आसा.’ ताणे मेळानातलें बरें जालें. ड लफीन टचक्के कसल च अम्स र करी नासताना ग ड-च म्हण्येत. हाोंतू टबल्कूल ग डसाण ना. कातरलेल्ली सगळी र्ू ना मासळी बरी करन ड लटफना वरनी पुषटठदायेक. मीर्यी टचोंव न खेली आनी उभी रावल . इजाराक आसुल्लें तर, व्हाह! टवोंगडच मझा आसती!’ हात पुसून, “भावा, म्हजा दाव्या हाता.. तूों ताणे दु स्र एक सगळ कुडक टवोंचल . इल्ल वेळ टवशेव घे. आताों उज्व हात तुजें ‘क ण जणा, व ताक ऊरतागी, पाड कीरटकररसाोंव बोंध जाता परयाों त तुजें काम जातागी? भूक ना जाल्यारी आताोंच सगळी पळे वन घेत ल .” गररये द री दाव्या पाोंयाोंत खावन मुगटदताों. गररयेक शीरकाल्ली गुड्डावन धरन ताणे खाोंद बदली केल . “दे वा, मासळी कशेंय शाोंत आसा. वेळ आसतानाों च म्हजा दाव्या हाताक वेगीों साको कर. म्हजा सगळें र्ू ना खावन टतटसाल्यार बरें .’ भावाचा मटतोंत टकतें टचोंत्नाों घुोंवते आसात तें “म्हजा दु केसत हाता, घाबानााका. तुजे हाोंव नेणा.” लाग न्सोंच हाोंव खाते आसाों!” त म्हणाल . ‘पाप, त टकतल भुकेलागी!’ ताणे गररयेक (मुखारोंक आसा) ------------------------------------------------------------------------------------
30 वीज क क ों णी
ब्ह्मराक्षस आनी केलशी बोंगाळी जानपद काणी कन्नड सोंग्रह : महाबलेश्वर राव कक ों णीक : टलल्ली टमराोंदा - जेप्पू (बेंगळू र) बुद्वाान टजल्ल्याोंत एक आळसी केलशी आसल्ल . त केदारी एका पन्याा आस्याा मुकार राव न, एक व डक र दाोंत णी घेवन आपणाकच सुोंगाारून आसताल . हें स डन ञत दु स्रें टकतेंयी काम कररनातल्ल . ताची ही सवय पळवन ताछी मतारी आवय सगळ वेळ ताका ग वजी करताली. पूण त काोंय केरच कररनातल्ल . एक दीस टतका टवपरीत राग आयल आनी सार ण काणगेवन ताका वाजयले. ह्या ववीं ताका अक्मान जाल आनी त घर स डन गेल . काोंय थ डे पयने ज डल्या टशवाय घरा पार्ीों व्हच क ों न्हज टचोंतलें. चल न चल न र एका रानाक पावल . दे वालागीों इल्लेसें माटगजय
म्हण ताका भ गलें. ताका रानाोंत बटसक्कापट्टे नाच न आसल्ल एक ब्ह्मराक्षस टदसल . केलळ्याक भ्यें टदसल्यारी, ताणेंयी ताचेसवें नाच क ों सुरू केलें. थ ड्या वेळान ताणें “तूों टकत्याक नाचताय? तुज्या सोंत साक कारण टकतें?” म्हण ब्ह्मराक्षसालागीों टवचारलें. ब्ह्मराक्षस व्हडल्यान हास न “तुवें सवाल टवचारुोंकच राक न आसल्ल .ों तुका जाप कळीत ना. तूों एक मूखा मनीस म्हळ्ळ्ळें माका ग त्तू. तुका टजवशीों मारन तुजें रुटचचें मास खाव्येत नोंगी म्हण खुशेन हाोंव ड्यान्स करन आसाों. अताों तूों साोंग तूों टकत्याक नाचताल य म्हण?”सवाल केलें ब्ह्मराक्षसान. “हाोंव नाच क ों अटनकी बरें कारण आसा. आमच्या रायाच पुताक हुशार ना. शेंबूर आनी एक ब्ह्मराक्षसाचें रगत व्हरन टदल्यार गूण जाता म्हण दाक्तेराोंनी साोंगलाों. हें व्हकात हाडन टदल्ल्याोंक ताचा स भीत धू
31 वीज क क ों णी
वेलागीों रायकाजार करन टदता आनी राज्याच अधो वाोंर् टदता म्हण ताणें दाोंग्र फेरायला. हाोंवे भारी कषर् काडन शेंब र जण ब्ह्मराक्षसाोंक धरलाों . अताों तुका धरल्याक लेक भती जाता हाोंवें एद ळच तुज आत्म धरन म्हज्या ब ल्ाोंत घाला.” म्हणात्त केल्ल्या आपल्या ब ल्ाोंतल आसो काडन ब्ह्मराक्षसाच्या द ळ्याों मुकार धरल . टभयेल्ल्या ब्ह्मराक्षसान प्रटतरूप बरें टदसतालें. आपणाक खोंडीत जावन बोंधी केला म्हण आकाोंतल त -आनी गडगड काोंप क ों लागल . आपणाक स डन स ड म्हण केलश्ालागीों पराटतलागल . केलशी ओपव क ों ना. टनमाणें सात जण रायाोंचा सोंपत्तेक सररसमान सोंपत्ती हाडन टदताों म्हळ्या उपराोंत ओपवाल्ल्या परीों नर्न कररलागल . “तुवें म्हाका टदताों म्हळ्ळ्ळी सोंपत्ती खोंसर आसा? ह्या मध्यानेरातीों म्हाका आनी त्या सोंपत्तीक घरा वरन पावोंवचें क णें?”टवचारलें केलश्ान. तवळ ब्ह्मराक्क स म्हणाल “तुज्या पार्ल्यान आसल्ल्या रुका पोंदा ती सोंपत्ती आसा हाोंव ती तुका दाकयताों. ह्याच न्सखणा तुका आनी त्या सोंपत्तेक तुज्या घरा वना पावताों. आमकाों राक्क साोंक टवशेष सकत आस म्हण कळीत आसा नोंगी तुका?” असें म्हण न ब्ह्मराक्क सान त रूक हुमर्ू न कडन अमूल्य वज्ाों , म त्याों म णकाोंनी
भरल्ल्य सात म डक्य हाडल्य केलश्ाक ही सोंपत्ती पळे वन टवज्मीत जालें पूण ताणें आपलीों भ गणाों अपयलीों. उपराोंत ताका सोंपत्ते सवें घरा पावटयल्ल्या ब्ह्मराक्क सान आपणाक सुर्का दीवोंक परातलें. पूण केलश्ाक अटनकी ताची सेवा जाय म्हळ्ळ्ळ्या परीों भ गलें. त्या खातीर आपल्या गाद्याोंत जाल्लें भाताचें पीक लुोंव न हाडु ों क फमाायलें. पाप! आपूण अटनकी केलश्ाचा बोंधडें त आसाों म्हण टचोंतून आसल्ल राक्क स तशें करुोंक ओपवाल . पीक लुोंव न आसताना, ताका अन्येकल ब्ह्मराक्क स टदसल . “टकतें करन आसाय?” म्हण टवचारलें दू सऱ्यान तवळ पयल्यान आपली काणी सगळी साोंगली. दु स्र ज रान हास न “ए ईषर्ा, तुका टपशें टगशें पुणी लागलाोंगी टकतें? आमीों राक्क स मनश्ाोंचाकी श्रेषर्.. ताोंचाकी चड सक्तेवोंत. एका मनश्ान आमकाों भागाोंव्यें म्हळ्यारी कशें? त्या केलश्ाचें घर दाकयलें. हाचे मधें केलश्ाक सोंपत्ती मेळल्ल सोंत सच सोंत स. ताणें जेवणाखातीर एक व्हडली मासळी हाडल्ली. ताचा दु रादृषर्ाक राोंदच्या कुडाचा म डक र जनेलाोंतल्यान उड न आटयल्ल्या माज्ान, त्या मासळ च चड वाोंर् खावन मुगटदल्ल . केलश्ाचा बायलेक भारी राग येवन माज्ाक दाोंवडावन मारच्याक आसल्ली. माजार त्याच म डक र जनेलाोंतल्यान उड न परारी जाल्लें. थ ड्या
32 वीज क क ों णी
वेळान पतूान येवोंक पुर म्हण टचोंतल्ल्या टतणें आपलें नाक नातल्लें त ड ों ईषर्ार दाकवोंक त्या जनेलालाटगोंच मासळी सुर्ी करच ी लजेवन थोंय थावन प ळन दाोंव क यती घेवन पार त सुरू केल्ल . आपल्या पयलेंबा राक्क सान लुोंवणेचें काम टतटसालें ईषर्ाक बोंध केल्ल्या केलश्ाक धरन ताच साोंगाती राक्क ताच पात्त ना. आताों टजवशीों मारताों म्हण दु स्र राक्क स च क आपणाक बोंधेंतली सुर्का लाब द ों ी म्हण मेर्ाोंनी त्या घरालागीों आयल . ताणें आपलें आशेवन त केलश्ाचा घरा पार्ीों आयल . प द्या तसलें शरीर त्या व डक र क ल्या बुटदचा केलश्ान ह्या पावर्ीों ताका जनेलाोंतल्यान ररगयलें. टततल्यार तें दु षर् आस्यााची पार्ली कलास दाकली अताों माजार येतबी जाल्यार ताका टशोंदून घल्ता आपणाचें त ड ों तुोंतू टदसाना तें पळवन म्हण रागान खत्कत न आसल्ल्या केलश्ाचा राक्क साक खुशी जाली. आपणाची सुर्का बायलेन, आपल्या बूप क यतेन त्या जाली म्हण ताका भ गलें. ताणें समदनेच राक्क साचें लाोंव नाक चीरन स डलें. दु खन सुसकार स डल ताचें मन हळू जालें. त आनी टभयान थथार न गेल्ल राक्क सद सोंत सान नाचत्त थोंय थावन पार्ीों पतााल . ------------------------------------------------------------------------------------
२३. उद्दे शा तेवशी ों िमकों ु िें फायद्यािें वाच्याथा: खेळाच फळ टकतें? खेळाच्या कुतूहलाची रूच्च ताच खेळ. खेळल्ल ख ल आपूण पडाना म्हळ्यार, खेळ मुखार
व्हेतावे? ह्या खेळाोंत मार जाल गी? गेलवल यगी म्हण टवचाचें भेषर्ें . खेळाची धाोंवच लाभ. टववरण : जीवनच एक खेळ. त जल्म्दाताराोंच खेळ. हऱ्येक खेळाक एक
33 वीज क क ों णी
फटलताोंश आसाजयच न्हयवे? खेळ खेळल्ल्यान जाोंवच लाभ तरी कसल ? उडासा प्रेरक अपसतोंब महाऋषी,‘आपणा टवश्ाोंतच जाणा जाोंवच्ये वनी चडतीक टकतेंच लाभदायक आसचेंना’ म्हळ्ळ्ळें टसिाोंत टदता. सताों टभतर अत्युत्तम सत आमच्येच टवशीों जावनासा. तें सवाय काळार, सवा व्यवस्थाोंनी कसल्याच त द ों ऱ्याोंक वळग जायना तसलें, अोंत्य नासललें जावनासा. त्याटवशीों समजुोंची रूच्च जीवनाच फळ. आमच्येचटवशीों जाणा जावोंक कचीं सवा प्रयतनाों एक खेळच सय. त्या खेळाोंत थ डे पावर्ीों मार जाोंवच सोंदभा आस्येत. आपणाटवशीों जाण्वाय ज डच्ये वार्े र सलवणी मेळुोंक पुर . तेदाळा टनराशा जाोंवची साध्यता आसा. काोंयच प्रय जन ना म्हळ्ळ्ळें भ गप ध सुोंक साध्य आसा. ऋषी टवश्वाटमत्राक जाल्लें तेंच. साधनाच्ये वार्े र मेनकाकडें म गार पडल्ल आसा. टत्रशोंकून हठान हर सगा रच्चच्याोंत आपली जायटततली तपस्स सकत ह गडाटयल्ली आसतली. तशेंच, हररश्चोंद्राच्या सताच्ये परीक्षेंत घनाक इल्ल स मार पडला आस्येत.
तरी, ताोंणी प्रयत्नाों स डटलोंनाोंत. प्रयत्नाोंनी सलवणी मेळ्ळ्ळ्या आसतली. पूण जीवनाों त टबल्कूल न्हय. सलवाल्ल्या वेळार, हऱ्येक पावर्ीों तशेंच उठ न ब व व्हड ज्ञानी जाल्यात. खोंय सलवताोंवगी म्हण प्रयतनच कररनातल्यार, साधनाची वार् उग्ती जाोंवची तरी कशी, केदाळा? तेंच कटवता, टचर्ीन आपूण पडानाशें खेळ मुखार व्हरुोंक साध्यगी? म्हण टवचाताा. काडाांच्या इस्पीर् खेळाोंत, सलवताोंव म्हण ख ल (इस्पीर्) घाटलनातल्यार, खेळ मुखार व्हेच तरी कस ? आपणाटवटशोंच समजणी ज डच्या जीवनाच्या प्रयत्नाोंत जीक म्हळ्यार टकतें? ती टकतें लडायगी? मेळचें आत्मज्ञान व तें आपणाोंवच्ये वार्े र मेळचें टवशेष आपलेंपण, जीक म्हण लेकचें. तें एकाच जल्माोंत मेळुोंक साध्य ना. व्हड न्हय, आमच्ये पात्येटणोंत एकच जल्म म्हळ्ळ्ळ ना. त तशेंच मुखासूान व्हेता. आमच उद्दे श स्पषर् आसा. त एक खेळ म्हण टचोंतून, उद्दे श ज डु ों क पेचाड्याों. आज या फाल्याों च जातल म्हणच्ये तसल आम्स र नाका. टकत्याक, जीक मेळच्ये वार्े र चल्म्चेंयी एक तृप्तेभरीत लाभ. ------------------------------------------------------------------------------------
34 वीज क क ों णी
थंडायेचो आनी प्राकृतीक सोभायेचो गांव – ऊटी प्रकृततच ं मतहमां तवतचत्र. थ डे जागे वरसां तले चड त मतहने मसत धतगचे आसतात तर हेर थ डे मसत थंडायेचे आसतात. सामान्य जावन धऱ्या थावन उभारायेर आसचे जागे थंडायेच अनभ ग तदतात. भारतांत वरसबर थंडायेन भरल्ले जागे उणे. आसल्ा भ व थ ड्या जाग्ां पयक ं ततमळनाड राज्यांतल ऊट गांव एक.
रूक – झडांन आन उदका झररं न आवृत
जाल्ल ह गांव एकदं स भायेन भरला. ऊट - मुस्न्सपातलट श्हेराच गांव जावनासा. कनााटकाचा मैसूरा थावन ह फकत दे डशें तकल म टर तततल्ा अंतरार आसल्ार मैसूरांतल्ा आन ऊतटं तल्ा हवामानाक रात तदसाच फरक आसा. थंडायेचा हव्या खात रच ऊट प्रवास ल काक आकरतषता. वसाा मधल्ा एपररला थावन जून म्हणासर
35 वीज क क ों णी
प्रवास करंक ब र काळ म्हळ्ार वसााचा बाराय मतहन्यांन ऊतटं त थंडाय आसा. पूण जुलै थावन सपटें बर -अकट बर म्हणासर पावस पडच्या आन नवेंबर थावन फेबरवर म्हणासर चड तहंवाचा कारणान तवपर त थंडाय आसता. आमच्या कुटमान एपर ल १६ थावन १९ परयां त ऊतटच भेट केल . हांगाचा थंडायेचें आन स भायेचें आस्वादन केलें. २०२२व्या वरसाचें पास्ां फेसत ऊतटं त आचरण केलें. जायते प्रवास आकरषणाचे जागे भंवल्ांव. हाच फळ जावन उदे लां हें लेखन. आमच्या अनभ गा तशवाय तवव ध मुळां थावन माहेत घेतला. ओट्टक्लमंडू - ऊट : जेराल थरान ऊट क ततमळांत ‘उदगमंडलम’ म्हण आपयतात. तशें म्हळ्ार ‘एकाच फात्राच गांव’ (ग्राम वा तवलेज). भारतांत तितटषांच राज्वडक चल न आसताना १८१७ इस्वेंत क यमुत्तूराच कलेकटर ज न सुतलवन हाचा मुकेल्पणार पयल्ा पावट ं ऊट आन्वेषण जालें. ह प्रदे श ‘त डास’ म्हळ्ळ्ा मूळ तनवातसंच ं जावनासल्ल . त्या गांवच्या उभारायेक रसते नातल्ल्या कारणान आन थंयच्या तवपर त थंडायेचा हव्याक लाग न भायले आडळतेदार वा राय थंय पाव क ं
नांत. ह्यावरव ं मूळ तनवातसंचा संसकृतेक कसलेंच भादक येनातल्ा रपार पवातांन आवृत्त जाल्ल त गांव शाभ त आसल्ल . उबार पवात श्रेण आसल्ल्यान म डां पाशार जांवच ं पळव्येता. तशेंच, अपायकार म्हण तदसल्ार ‘तिस्ल्लंग’ अनभ ग तदं वचें
(बंड पूर मुकांत्र मदु मलै) वाटे वयले सुमार ३६ हे रप न बेंड वा घुंवड्य हांगाच्य आन्येक तवशेषता.
ऊट ततमळनाडांतल्ा न लतगर स प्रदे शांत आन न लतगर स तजल्ल्यांत आसा. ह्या
36 वीज क क ों णी
प्रदे शांतल्ा गण्ण रानांन भ व उभारायेक वाडल्ले न लतगर स, यूकतलफ्टस आन हेर नमून्यांचे रूक पळें वचेच द ळ्ांक एक फेसत. ह प्रदे श पयलें तटप्पू सुल्तानाचा अध न असल्ल म्हणतात. तटप्पू सुल्तानाचा मणाा उपरांत ह प्रदे श तिट ष ईसट इं तडया कंपेतनखाल आयल .
ईसट इं तडया कंपेतनच सेनातधकार आन राज तांत्र क तशें मद्ास प्रेतसडे स्न्सच गवरनर जावनासल्ल्या थ मस मुनर क दाडल्ल्या आपल्ा वधेंत सुतलवनान न लतगर प्रदे श आन ऊतटतवश ं आशें बरतयल्लें –‘ह प्रदे श स्स्वजरल्ांडाक तमकवाता. युर पाचा खंयचाय दे शांक स डन द ना. पवात रकांन भरल्ात. पवात श्रेण ं थावन उदका झर दें व न असात’.
त डा ल कान त प्रदे श सुतलवानाक स डन तदल . सुतलवानान मे १८१९-ंत तदं बतट्टं त बंगल भांदंु क आरं भ केल . १८२३-ंत तसरंगाय थावन तदं बट्ट क रसत तनमााण आरं भ केल आन १८३०-३२-ंत कूनूरा पऱ्यांत तवसतारायल .
१८१८ इस्वेंत क यमुत्तूर कलेकटर ज न सुतलवनान जे.स . व ष आन एन. डबल्ू. तकंडसाले म्हळ्ळ्ा आपल्ा द गां सहायकांक ऊतटचा स धनांक दाडल्लें. त्या उपरांत सुतलवन क टतगररचा बडगाक आसच्या तदं बट्ट म्हळ्ळ्ाकडे १८१९ जनेरांत क्यांप कना रावल्ल . ह्या प्रदे शाचा स भायेक त तपस्वाल्ल .
तितटषांन ऊट क मद्ास प्रेतसडे स्न्सच तगमाळ राज्यधान केल . थंय अरन्म र रावळे र उभारलें. तिट ष अतधकार तगमाळ्ा तदसांन ऊतटच भेट करतले. हुमेद न भरच्य ाक तिट ष स जेरांक लागतसल्ा वेस्ल्लंगटनाक दाडतले. स्वतंत्रा उपरांत वेस्ल्लंगटन भारत य फ वजेचा मद्ास रे तजमेंटाचें थळ जालां. थंयसर फ वजेच तडफेन्स सरतवसस स्टाफ क लेज(ड एसएसस ) आसा. (२०२१ दसेंबर ८वेर भारत य फ वजेच च फ आफ तडफेन्स स्टाफ(तसड एस) जावनासल्ल
37 वीज क क ों णी
तबप न रावत ह्या क लेतजचा घतटक त्सवाक आपल पत ण आन हेर बारा जणांसवें हेतलक पटराचेर वेताना तांचें हेतलक पटर कूनूर तालूकांत अवघडाक सांपड न हेतलक पटरांत पयण करन आसल्ले सगळे - तेरा जण अवघडाचा जाग्ार आन ग्रूफ क्यापटन वरूण तसंग दसेंबर पंद्ावेर आस्पत्रेंत - दे वाध न जाल्लें घड त हांगासर उडास करयेत).
ऊतटच हव : ऊट न लतगर राक न दवररल्ल्या रानां प्रदे शांत आसा. धरया मट्टा थावन ऊतटच उभाराय २२४० म टर वा ७३५० फ ट. ह्या प्रदे शांतल्ा थ ड्या जाग्ां क वच क ं प्रवातसंक आवकास तदला तर ह्या रानांक आन थंयसर आसच्या ज व वैतवर्ध्ांक सांबाळच्या उद्दे शान पयणारयां क सगळ्ा रानां प्रदे शांक आन उदका झररं क वेच प्रवेश अडवारला. हांगाच हव आन ऊब पावसाळ्ांत आन तहं वाळ्ांतल्ा जनवर फेबरवर मतहन्यांचा राततंन स डल्ार हेरावेळार चडु णे एकलेक आसता. ऊतटच ऊब चड म्हळ्ार सादारण १७-२० तडग्र सेंतटग्रेड (६३-६८ तडग्र फ्यारनेट) आन उण म्हळ्ार सादारण ५ – १२ तडग्र सेंतटग्रेड (४१-५४ तडग्र फ्यारनेट) आसता. हांगाच अत्यंत चड ऊब २८.५ तडग्र सेंतटग्रेड (८३.३ तडग्र फ्यारनेट) आन
पावसाळ्ा वेळार ऊब ५ तडग्र सेंतटग्रेड (४१ तडग्र फ्यारनेट), तहंवाळ्ा तदसांन ऊब मैनस २ तडग्र सेंतटग्रेड (२८ तडग्र फ्यारनेट) जावन दाखल जाल्ा. ऊतटं त साधारण जावन १०५० तमतलम टर (४१ इं च) पावस पडता. दसेंबर थावन मारच परय ां त भ व उण पावस पडता. साधारण जावन ऊट वरसां त ८२ द स पावस पळे ता. ऊतटं तल प्रवास आकरशणां : ऊतटं त जायत ं प्रवास आकरषणां आसात. भारताक स्वतंत्र मेळल्ल्या उपरांत मद्ास (उपरांत ततमळनाडू) सरक ारांखाल त ं भ व लायेक ररत र य ज त करन सांभाळन हाडल्ांत. आशें जाल्ल्यान जायते प्रवास प्रत्येक जावन मारच – जून आवदें त ऊतटच भेट करन हांगाच स भाय चाक्तात. हांगां प्रवास द्यम ब रें च वाडलां . आन थ ड्य साधारण व्हड तशें जायत्य घर कैगाररक आसात. हांगाच जायत ल क प्रवास ल काचा वेवहारान आपलें तदस्पडतें तजव त सारता. गवरनमेंट ब टातनकल गारड न: ततमळनाडू त टगाररका खात्याचा अध न आसचें गवरनमेंट ब टातनकल गारड न १८४८ इस्वेंत असततत्वाक आतयल्लें. तवव ध तवभाग आसचें हें त ट द ड्डबेट्ट परवताचा
38 वीज क क ों णी
दें वणे प्रदे शाचा ५५ एक्रे सुवातेर आसा. हें न रमाण केल्ल आरतकटे कचर तवतलयं ग्रहां मेलव र जावनासा. ब टातनकल गारड न सकयलें त ट, नवें त ट, इटातलयन त ट, कन्सरवेटर , फौंटेन टे रेस आन नरसर स म्हळ्ळे तवभाग आटाप्ता. हांगासर तवव ध नमून्याच ं फुलां आसात. मे मतहन्यांत फुलांचें प्रदरशन चल्ता.
नमून्यांचे गुल ब आसात.
करनाटक तसर ह रतटकल्चर गारडन:
सरकार र स गारडन (आदलें नांव सेंतटनर र स पारक):
हें ऊट तवजयनगरांतल्ा एल्क ह ल दें वणे प्रदे शांत आसा. हें भारतांतलें अत्यंत व्हड गुल बांचें त ट. हांगासर २८०० प्रास चड गुल बांचें प्रभेद आन व स हजारां प्रास चड 39 वीज क क ों णी
ऊतटचा फरन ह ल प्रदे शांत (ऊट सर वरा
थावन दे ड क .म . आन रै लवे स्टे शना थावन त न क .म . अंतरार ३८ एक्रे तवसत रणायेचें हें अंताराज्य त ट आसा. ह जाग मैसूर रायाचा संस्थानाखाल आसल्ल . मैसूरच ा महाराजान १९६४ इस्वेंत करनाटक सरकाराक इनाम जावन तदल्ल . करनाटकाचा त टगार क इलाख्यान लायेक
40 वीज क क ों णी
41 वीज क क ों णी
42 वीज क क ों णी
ररत र मांडून हाडल्लें हें गारडन २०१८व्या वरसा उदघाटन केल्लें. थंय थावन हें प्रवास आकरषण जालां . मैसूर बृंदावन आन बेंगळू र लालभागच मादर हांगासर आसा. तहंवाळ्ांत हांगासर फुलांचें प्रदरशन चल्ता. भ व लायेक आन अकरष त आसा तर ऊतटं त आन करनाटकांत ह्या जाग्ाक तदल्ल आन द वन आसच प्रचार पावाना तशें भग्ता. १८२४-ंत कलेकटर ज न सुतलवनान हें न रमाण केल्लें. परवता थावन दें वच्या उदका झररं च उप् ग करन यूकतलफ्टस रकां मधेगात हें तळें न रमाण केलां . एका कुश न रै लवे लैन आसा. मे मतहन्यांत ह्या तळ्ांत द न तदसांच ब ट रे स चलयतात. ऊट लेकाचा बगलेन तचतळा पारक आसा. हांगासर नमून्यावार तचतळां अन हेर मनजात आसात.
थळ ं आन अणेकट्ट:
ऊट लेक (तळें ) ६५ एक्रे सुवातेर तवसतारलां . हाचा बगलेन आसा केल्लें ब ट हौस एक प्रधान आकरषण जावनासा.
पैकारा सर वर:
43 वीज क क ों णी
तनवातसंच पतवत्र न्हंय पैकारा आसा. ह न्हं य जायत्या जाग्ांन उभाराये थावन वाळता. तनमाण्या द न जाग्ांन ह्या न्हंयचें उदाक ५५ म टर (१८० फ ट) अन ६१ म टर (२०० फ ट) थावन सकयल वाळता. हांकां पैकारा फाल्स म्हणतात. पैकारा फाल्स आन अणेकट्टाचा लागसार ब ट हौस आसा. हें प्रवातसंक आकरतषता. त डा गुडसुलां :
ब टातनकल गारडनाचा वयल्ा कुतशल्ान मूळ तनवास त डा ल कान तजयेंवच ं गुडसुलां आसात. जायत्या त डा ल कान तांच ं गुडसुलां सांडून क क्र ं ट घरां भांदल्ांत तर त डा गुडसुलांक उरं वच आन तसल्ा गुडसुलां न रमाणा बाबततच चळवळ चल न आसा. पाटल्ा दशकांत सुमार चाळ स नव ं गुडसुलां न रमाण जाल्ांत. टर ै बल ररसरच सेंटर आन टर ै बल म्यूतसयं:
ऊट थावन १९ क .म . पयस त डास मूळ
ऊट थावन धा तकम पयस मुथ रायपालड म्हळ्ळ्ाकडे उभार गुड्यार टर ै बल ररसरच
44 वीज क क ों णी
न रमाण केलां . हांतूं ततमळनाडाचा तशें अंडामान - तनक बार द्व पांचा तवव ध मूळ तनवास पंगडांचा तजतवता क्रमाचे दाकवण्य , त डा, क टा, पतनया, कुरंब आन कतनकरन्स पंगडांच गुडसुलां, तांचा मनश्ांच्य आकृत्य , ताण वापरल्ल ं आयदां आन हेर वसतू आन संबंध त जायते फ ट प्रदरश त केल्ात. चाररत्र क भांदपां :
सेंटर आसा. हाचा अध न टर ै बल म्यूतसयं
फात्रां घर (स्ट न हौस) ऊतटं त न रमाण जाल्ल पयल बंगल जावनासा. कलेकटर
45 वीज क क ों णी
ज न सुतलवानान मूळ तनवास त डा ल का थावन एका एकऱ्याक एका रप्ा लेकार जाग घेवन ह न रमाण केल्ल . स्थळ य मूळ तनवातसंन हाका ‘कलबंगला’ म्हण व्हळकाताले (स्थळ य मूळ तनवास भाषेंत ‘कल’ म्हळ्ार ‘फात र). आतां ह बंगल ऊतटचा आरटस क लेतजचा तप्रस्न्सपालाच अतधकृत तनवास जावनासा. सां स्तेफनाच इगरज:
ह ऊट – मैसूर रसत्यार आसा. न लतगर तजल्ल्यांतल्ा पुरातन इगरजां पयक ं ह एक जावनासा. एकतणसाव्या शतमानांत मद्ास गवरनर जावनासल्ल्या स्तेफन रंब लड लतशंगटन हाणे ऊतटं त तितटषांक एका
इगरजेच गरज समज न एपर ल २३, १८२९ वेर ह्या इगरजेच बुन्यादे फात र दवररल्ल . त द स तकंग ज रज चवत्याच जल्मा द सय जावनासल्ल . कल्कत्ताच तबस्प ज न मततयास टरनर हाणे नवेंबर ५, १९३०वेर ह इगरज आश रवाद त केल्ल आन एपर ल ३, १८३१वेर पास्ां फेसता तदसा ल कासवें पयल तलतूरज चलल्ल . १९४७-ंत ह चरच आफ सौत इं तडया खाल आयल . सैंट त मस चरच: ऊतटचा अंगतलकन तदयेसेतजखाल मे १, १८६७वेर लेस्फ्टनेंट जनरल ह वारड
46 वीज क क ों णी
अकट बर २०, १८७०वेर हाचें भांदाप संपूरण जाल्लें. १८७१-ंत पयल तलतूरज चलल्ल . ह्या इगरजेचा भंवतण तितटषांचे तनकेपा जागे (फ ड ं ) आसात. थ ड्या फड ं ांच ं स्टर कचरां , भांदपां बर ं रू ं द आन उबार आसात. हांगासर तनकेतपल्ल्यां पयक ं स्वाम तववेकानंदाच तिट ष स्टे न ग्राफर जावनासल्ल ज तशया ज न गूडव न, मद्ास गवरनर जावनासल्ल तवतलयं पेटर क आदं हे प्रमूक जावनासात. आदमाचा फ डाच उबाराय ऊतटं तच उं चल जावनासल्ल . १९८४-ंत न रमाण जाल्ल्या डे व ड ल न्स हाचें ‘अ प्ासेज टू इं तडया’ तफल्म ह्या वठारांत आन तसमेसतत्रंत तचत्र करण केल्लें. ड वकार हाणे बुन्याद फात र दवररल्ल . 47 वीज क क ों णी
जणासंख , भास आन हेर संग्त :ं २०११व्या वरसाचा खान समार प्रकार ऊतटं त ८८,४३० जण आसल्ले. हरय ेक ा १००० दादल्ांक १०५३ स्त्र य आसल्ल हांगाच तवशेषता (राषटर य हंतार ह अनुपात हरयेका १००० दादल्ांक ९२९ स्त्र य ). साक्षरता प्रमाण ९०.२% आसल्लें (त्या वेळाचें राषटर य साक्षरता प्रमाण ७२.९९%). ऊतटं त २३,२३५ कुटमां आसल्ल .ं २०११व्या वरसा ऊतटं त ६४.३६% तहंदू, २१.२५% तक्रसतांव, १३.३७% मुसल ं, ०.०३% स ख, ०.३% बुतद्दसट ०.४%, जैन्स ०.२८% आसल्ले. तवव ध तक्रसतांव इगरज आसात.
तबस्प जावनासा. २०१९व्या वरसा प्रकार ह्या तदयेसेतजखाल आसच ओट टूक ल क २३,६०,०३५. हांतूं कथ ल क ल क १,१३,९०० (४.८%). ११३ तदयेसेतजचे याजक, ३३ धारम क याजक आशें ओट टूक १४६ याजक आसात (हरयेका ७८० कथ तलकांक एकल याजक). तदयेसेतजंत ७४ फ रग ज, ८४ धारम क दादले आन ५१८ धारम क स्त्र य आसात.
पतवत्र काळजाच काथेद्ाल इगरज:
ऊट तदयेसेज:
र मन कथ ल क ऊट तदयेसेज आसा. जुलै ३, १९५५वेर मैसूर तदयेसेज थावन तवंगड करन ऊट तदयेसेज घडल्ल . ह मद्ास आन मैलापूर आरच तदयेसेतजखाल आसा. सगळ न लतगर तजल्ल आन ईर ड तजल्ल्याच भाग(ओट टूक ७३१२ चदर क .म .) आटाप्ता. तबश प अमलराज अरलप्पन २००६ थावन ऊट तदयेसेतजच
ऊट तदयेसेतजच काथेद्ाल जावनासच ह फ रगज १८९७ इस्वेंत स्थापन जाल्ल . १९८७ थावन ह्या इगरजेच दु रस्थ चलल्ल .
48 वीज क क ों णी
सां तेरेजाच इगरज:
जुलै ७, १९८९वेर क न्सेक्रांव करन ल का खात र परत उघडल . सैंट मेर स इगरज :
ऊतटं तल ह पयल कथ ल क इगरज १८३७ इस्वेंत स्थापन केल्ल . १८७० इस्वेंत अतांचें इगरजे भांदाप भांदल्ल ें. 49 वीज क क ों णी
ह तफंगरप सट म्हळ्ळ्ाकडे आसा. १९३५-ं त ह सैंट मेर स फ रगजे थावन मेकळ करन स्थापन केल्ल . जून ६, १९६५वेर नवें इगरजे भां दाप भांदल्ल ें. १९७९-ंत नव कृत केल्लें.
भास, तवधान सभा आन ल क सभा क्षेत्र: ऊतटच प्रधान भास ततमळू . मूळ तनवास बडग, पन य, इरूळ आन कुरंबांक तांच च स्वंत भास आसा. गड राज्यांच भास मलयाळं , कन्ड आन जेराल भास इं गल षय आसात. २०११व्या खान समार प्रकार उदकमंडलं तालूकांत ८८,८९६ ततमळू , ४१,२१३ बडग आन २७,०७० कन्ड उलंवच ल क आसल्ल . ऊट न लतगर तजल्ल्यांत येता आन तजल्ल्याचें हे ड क्वारटरसय जावनासा. ऊट तवधान सभा क्षेत्र आसा आन तें न लतगर स ल कसभा क्षेत्राखाल येता.
ररतक्रयेशन क्लब्ां: ऊटकमंड क्लब: ऊतटं त १८४१ इस्वेंत आरं भ जाल्लें ऊटकमंड क्लब आजून संपरदायांक आन
तशसतेक नांवाडलां . ताचें भांदाप १८३३-ंत जाल्लें. मे २, १८८९वेर हें क्लब द इं तडयन कंपेन स एकट १८८२ प्रकार तलतमटे ड कंपेन जालें. प्ांटरस आन हेर प्रततषट त सांदे आसचें हें क्लब भारताचा आन तवदे श प्रततषट त क्लब्ां सांगाता संय ज त जालां. हांगासर स्नूकर खेळाक वेवस्था आसात. १८८२ इस्वेंत स्नूकर खेळाच ं न iं iमां हांगासर रचल्ल .ं त्या खात र उप् ग केल्लें मेज आजून थंयसर आसा म्हणतात. तक्रकेट खेळचाक ब रें मयदान असा. प्रततषठ त पंगडां मधें तेदाळा तेदाळा तक्रकेट पंद्याट चल्तात. ऊटकमंड तजमखाना क्लब:
ऊतटचा तफंगर प सट म्हळ्ळाकडे आसा. हाचें ग लफ मयदान संसाराचा अत उं चल्ा ग लफ मयदानां पयक ं एक म्हण नांवाडलां . हें मयदान १९३ एक्रे जाग्ार तवसतारलां . सांद्यांन आन तांचा सयऱ्यांन पंद्याट जांवचे द स स डन सदांन त ग लफ खेळ्ेता.
50 वीज क क ों णी
जेवणाक, ररतक्रयेशनाक आन राव क ं आवकास आसा (आतमंय एका सांद्याचे सयर ं जावन रावल्ल्यांव). ऊट रे सक रस आन तफल्मांचें शूतटं ग:
ऊतटं त रे सक रस घ ड्या रे स चल्तात. स्वाभाव क स भायेक लाग न ऊतटं त जायत्या तहंद तशें प्रादे श क भासांचा तफल्मांचें शूतटं ग चल्लां आन चल्ता. इं गल ष तरकार ख्यातेचें ऊट :
सांद्यांक आन
तांचा सयऱ्यांक खाणा-
आन
फळ वसतुंक
न लतगर स तजल्ल्यांत आन ऊट भंवतण आसा करच्या बटाटे , क्यारे ट, क्याबेज, कातलफ्लवर तसल्ा तरकारें क प चस, प्म्स, प रस, स्टर बेर स तसल्ा फळ
51 वीज क क ों णी
कैगाररक :
वसतुंक ऊट ख्यातेचें जालां . हांगाचा मुस्न्सपल मारकेतटं त सदां तरकार आन फळ वसतुंचें रखं एलं चल्ता. तरकार आन फळ वसतुंक संबंध त हेर चटु वतटक – दाखल्ाक क्यारे टाच मात काडच इत्याद ऊतटं त चल्तात. दु दा संबंध डै र , च स आन दु दातपट तयार वावरय चल्ता. बेसायेक आन मनजात प स्पाक संबंध त थ ड्य चटु वतटक – दाखल्ाक मात संरक्षण केंद्, मनजात प स्पा केंद्, बटाटे संस धन केंद् – ऊतटं त आसात. फुलां, त टाच ं उत्पन्ां , आळम ं तसल्ा उत्पन्ाच ं केंद्ांय ऊतटं त आसात.
फ ट तफल्म तयारंच तहंदुसतान फ ट तफल्म्स कैगार क ऊतटं त आसा. थ ड ं वक्तां तयारक कारख ानेंय आसात. रे ब स व्याक्स न, सुव इत्याद ऊट भंवतण तयार जातात. उभारायेक, मात्ये गुणाक आन हव्याक लाग न ऊट च्हाये त टांक ख्यात ज डु ं क पावलां. जायत ं चाये त टां आन ताका लाग न चाये संसकरणाच्य कैगाररक य ऊट आन कूनूर, क टतगर आन भंवतण आसात. च कलेट, ल णच ं तयारायेच्य घर – कैगाररक य चल्तात.
52 वीज क क ों णी
ऊट संपरक: ऊट मैसूरा थावन (बंड पूर, मदु मलै, मातसनगुड , कल्लट्ट वाटे न) सुमार १३० क .म . पयस आसा. पाट ं येताना गुडलूरा मुकां त्र १६० क .म . पयस जाता. क यमुत्तूर थावन ८६ क .म ., चेन्ै थावन सेलं, ईर ड, ततरप्पूर आन क यमुत्तूरा मुकांत्र ६०० क .म ., मलप्पुरा थावन १३५ क .म ., कण्णनूरा थावन २२० तकम ., क तझक ड थावन १६० क .म . आन वयनाडा थावन ११० क .म . वाट आसा. ऊट न्याशनल हैवे १८१चेर आसा आन न लतगर रानां मधें पाशार जांवच्या पांच प्रमूक रसत्यां मुकां त्र ऊट क पाव्येता. ततमळनाडू, करनाटक आन केरळ सरक ार बस्ां ऊट क, १८ क .म पयतशल्ा कूनूराक, ३१ क .म . पयतशल्ा क टतगर क आन ५० क .म . पयतशल्ा गुडलूराक तशेंच ऊट थावन वयर कळतयल्ल्या श्हेरांक धाराळ संख्यान आसात. न लतगर मौंटेन रै लवे: तितटषांन १९०८ इस्वेंत न लतगर मौंटेन रै लाचें न रमाण केल्लें. सूरवेर मद्ास रै लवे कंपेन न हाचें न रवहण केल्लें. हें आतांय स्ट म ल क म तटवस जावन चल्ता. आतां न लतगर मौंटेन रै लवे सेलं तडतवषनाखाल हाडलां .
न लतगर मौंटेन रै लवे (एन.एं . आर.) म टर गेज मुकांत्र मेटटुपाळ्मालाग ं ऊट क संपरक आसा. दक्ष ण रै लवेचा सेलं तवभागाक हें संय ज त जालां. १८८२-ंत आरथर ररग्गेनबाक म्हळ्ळ्ा स्व स इं तजतनयरान तेदनां तिट ष भारत सरकाराचा आपवण्याखाल न लतगर तहल्साक येवन सरवे चलतयल्लें आन १,३२,००० फौंड खरचाचें य जन तयार केल्लें. १८८५-ंत न लतगर रै लवे कंपेन रचल्ल . १८९१ आगसटांत वावर सुरू करन मेटटुपाळ्ं – कूनूरा मधें जून १४, १८९९वेर रै लवे सरव स सुरू केल्लें. जनवर १९०३वेर कूनूरा थावन ऊट क रै लवे सरव स आसा केल्लें. दसेंबर ३१, १९०७ परयांत न लतगर मौंटेन रै लवे मद्ास रै लवेच अध न आसल्लें. जनवर १९०८ थावन सौत इं तडयन रै लवेचा
53 वीज क क ों णी
अध न आयलें. न लतगर मौंटेन रै लवे भारताचा पुरातन परवत रै लवे पयक ं एक जावनासा. जुलै २००५-ंत युनेसक न ह्या रै लवेक वरलड हेररटे ज सैट मानाक उभारलां .
-एच. आर. आळव ------------------------------------------------------------------------------------
णवडं बन:
पंचू, बंटवाळ
फट मार्ची सवय.... "गजेक फट माऱ्येत खंय!" एका मालघड्यान सां ग्ताना माका अजाप जाले. "उपादे स आसामू?" हां व नेणाऱ्यापर ं दबासुंक लागल . "फट माऱ्येत, पूण फट साक्स मात्र सां ग क ं नज " म्हणताना फतटं च्या संसारातवश ं हांव आटव कररलागल .ं काजारा पयलें सैर क पळे वंक गेल्ल्या कडें , "तुका स र तपयेंवच सवय आसा?" चेडूं
तवचार . "ना..." चेड्यान जाप तदल . "ब ड , तसग्रेट व डच सवय?" "ना.." "इस्प ट, मटका, दाड _ प ड, हाचे तपशें ...?" "ना... बा" "गुटका, पान पराग, जदाा ,ब डा.." "ना... " "ह तुका खंतचय सवय ना.. तर तुका खंयच
54 वीज क क ों णी
सवय आसा?" "फट माची..." ह सां तगलागल .
तकल
आड घालन
तशें जाल्ल्यान "फट माची एक सवय" म्हण जालें. क णाय कडे फट माऱ्येत खंय, प ल स आन बायलेकडे फट मारंक नज खंय. धूव क लेज क गेल्लें. पाट ं घरा येताना वे ळ जाल . आवयन "तकतें वेळ जाल ?" तवचाताा ना चेडवान "आज स्पेषल क्लास आस'ल्ल " म्हणालें. तततल्ार बापय तभतर ररगल . "तुज स्पेषल क्लास ..." म्हणताना धूव हळू म्हणालें, 'तूं पाटा पाट येवन म्हज्या पाटल्ान बस'ल्ल तें हां वें पळे लां ..." म्हण पुस्पुसताना "व्हय, तुका स्पेषल क्लास आस'ल्ल माका ग त्तासा.. " म्हणताना धूव थंड जालें. ना तर बापयच तपतूळ भायर पडत . त व त्याच टाक साक, आदल्ा लव्वरा सां गाता तपकचर पळे वंक गेल्ल तें धुवेन पळे ल्लें. "शेंब र फट माना काजार कर" म्हण एक गाद आसा. आतां त गाद "हजार फट माना प्रधान मंत्र जाया" म्हण तवर ध पाडततचे ब बाट घालून आसात. दे कुन्ंच क ण्णा क क ं ण क गूळ गावून म्हणता "फटक ऱ्या वाटां न , फटवन लुटलेले, पाटार चडताना..." फतटं क मात्र म ल हां गा.. फट मारल्ार कशेंय उपाद् चुकानांत. पूण सत सां गल्ार उपाद् चूक'ल्ले नां त... आशें घडलें. त एक दे वास्पणाच मन स. ताका फट माची
सवय'च नातल . केदाळार ताणें सत'च उलंवचें. एक पावट ताच्या आतफसां तल्ा सेक्रेटर सां गाता तसनेमा पळे वंक गेल्ल पाट ं येताना काळ क जाल्ल . घरा बायलेन सवालां वयर सवालां घाल्ताना हाका फट मारंक नाकाच आसलें दे कून ताणें सत्त सां गलें. ह सकाळ ं उट न पळे ता तर बायल कुळारा गेल्ल . सत सां ग'ल्ल्यान बायल कुळारा गेल म्हण बेजारायेन दाक्तेरा सशीं गेल . "दाक्तेराबा सत सां गलेल्ान, म्हज बायल कुळारा गेल . आतां हां व उपाश .ं तुवें माका फट माचें तसलें व्हकात कसलें पुण द जेच्च" म्हण आडद स मागालागल . "ताका एक इं जेक्षन आसा. त्या एका इं जेक्षनाक द न हजार रपय म ल... जायत'ये?" म्हण तवचार . "द दाक्तेराबा" म्हणताना दाक्तेरान इं जेक्षन ताच्या कुल्ाक तदलेंच आन दाक्तेर म्हणाल ... "पळे आन पांच तमनुटां तभतर तुज्या त ड ं ा थावन फट कश् येतात पळे ". थ ड वेळ तवशेव काणघेवन जाताना दाक्तेर ताचेलाग ं तवचार "इं जेक्षनाचे द न हजार रपय..." म्हणताना ह अजाप न सां ग्ता "तकतें दाक्तेराबा, व्हड ल तुवें द नश ं रपय म्हळ्ळें य आन आतां द न हजार म्हणताय. तूं तजव्य तजव्य फट माताा य..." "स र तपयेल्ले मन स सत उलयतात खंय... राजकारण फट माररनासतां उलवंक'च्च उलयनां त खंय... वक ल आन प ल स फट मारंक तशकयतात तर म ग कणाा रां फट आसलेंय सत म्हणतात खंय. र ण काणघेल्ल
55 वीज क क ों णी
सत सां ग क ं लजेता, र ण तदल्ल ध ल बडवन बडाय उलयता. फट माताा ना त ड ं ा वयल शेळ सुक्ता खंय. दे कून साट मारन्ंच येवन फट माताा . ताचेकडे
"स र तपयेलाये?" म्हण तवचारल्ार त तबल्कूल सत सां गाना. आतां पुण तुमकां कळ त जालें "फट माची एक सवय" म्हण.
_ पंचू, बंटवाळ. -----------------------------------------------------------------------------------------
(णवनोिीक कथा)
~ मेक्सीम लोरे ट्टो
टैलर बात्त.ू ..! ~ मेक्स म ल रे ट्ट मालाडां त बात्तुचें टै लररं ग मालाडां त बात्तुचें टै लररं ग बार प्रख्यात! मालाडां त बात्तुचें टै लररं ग बार प्रख्यात! 'भ्यापट स जनरल टै लररं ग' म्हळ्ळ व्हडल ब डा आसल्ार लेसर ब डाा र, 'लेड स स्पेशातलसट ईन आल सैज' म्हळ्ळ्ा बपाा संग ं कत्र ना, कररना कपूर आन तसल्क स्िताच ं लेतमनेटेड प सटारां य बगलेन तचडकातयल्ल ं ताणे. द ग जण यू.प .चे बय्या टै लर आन एकल्ा
उत्तर कन्डाच्या नव्या तनाा ट्याक बुतांव बसवंक दवना, पां चव श कल्ल्या बात्तून तशंवचें काय उणें म्हणतातग तुम ? एकल जंटस स्पेशतलसट तर आन्येकल बात्तूक धना लेड स स्पेशतलसट. चूतडदार फ्राक, गाग्रेच ल , ब्लौस भमुाडा, सगळें तशंव न तदं वच त्या सुत्तुरांतल त एक मात्र आं गड म्हण सां गल्ार फट जां वचेंना. पन्ास आन पां च उतरल्ल बात्तू इल्लें प ट मुखार आयल्ार तन्याा चेडवां चें वा बायलां चें,
56 वीज क क ों णी
ज क (माप) काडु ं क ताचे तशवाय दू सऱ्या क णायक द नातल्ल . वाडल्ल्या म लां न बात्तुच्या आं गड तशंव ण इल्ल म्हारग जाल्ल तर सदां चां क इल्ल स डद ड आसताल .
खंड त
ताच आं गड भायल्ान ल्हान तदसल्ार तभतर पाटीशन कना चेडवां क आन स्त्र यां क तभतरच्च ज क काडच व्यवस्थाय ताणे केल्ल . तशें द नफारां जेवाण कना कदे ल आड दवना पां य स डन इल्लें ररलेक्स करंक तेंच कूड ताका. गां वच ं नव ं वा पनीं सदां च ं व ळतकच ं बायलां आयल ं तर तां कां भायर चड उल क ं द नासतां बात्तून श दा तभतर आपवन व्हना, द नफारां व ताक ब ड्य ं ा उदाकग सां जेर आयल्ार काफ चायेच बंदबसत पुंक्या सवाय कताा ल म्हळ्ळ सत गजाल. ताच्या इड्यां त कां य तशंवणेचे एडवान्स म्हण न थ डे कास ताण ं तदल्ार खुशेन ब ल्सां त घाल्ताल स डल्ार त जावम तवचाररनातल्ल , दे कून ताच्या आं गड क पुश्कळ जावन भेट तदं वच्या तन्याा चेडवां क आन मदल्ा प्रायेच्या स्त्र यां क दे ख्तासताना प टा जाळ पडताल सवाां क. तेणें लातगंच वसतुराच्या जवळे श पाक लाग न्ंच टै लररं ग कच्याा गुज्रात , मेहूल मामाकडे न लाग ं लाग ं चवग जण टै लर आन द गां सुडसुड त तनीं लेड स टै लरां य आसल्ल .ं 'श्र साय म डना टै लररं ग फार यंग जनरे शन' नां वाच्या त्या आं गतडं त दादल्ां क जां व, बायलां क जां व, आज म्हणासर ताणे गजे
तशवाय तभतरल्ा कुडाक एं टर द वंक नातल्ल ! आन त मेहूल माम तभतर बस न क्यातशयर काम कना सक्ड टै लरां वयर एक ड नदर दवताा ल . तगरायकां क कुसकुटाच तबसकुट धमाा था तदल्ल य ना, तशेंच आडवान्स नासतां ओडा र घेनातल्ल . तशें जाल्ल्यान ताच व्यार बात्तुच्या बराबर म सतू उण .ं *
*
*
*
सुमार व स वसाा ’द ं क ड्याळ हं पनकाकट्यार इनासामाच्या ह टलाकडे न 'उषा लेड स टै लसाा 'ंं त काम करून आसल्ल बात्तू, मार ग रू ं द करंक मुस्न्सपातलतटच्यान ं दु खान खड ं ल्ल्यान, आन हाचें काम गेल्ल्यान ब ब ं ै पावल्ल . ह 'लेड स स्पेशेतलसट' जावन आतां आसच्या ह्या मालाडच्या नव्या दु खानाक सेवाा ल्ल . तवळ सत्तर वसाांच मातार मराठ धन , सां गुबाय वागळे , एक बर मन स मात्र नैं, दक्ष ण भारताचां क भार खायस कताा ल . बात्तू 'बाज्वेच स्पेशतलसट' आन वयल्ान क ड्याळगार म्हण कळल्ल्यान तवश्वासान हाचेरच्च पूरा वयवाट स डल्ल ताणे. क्रमेण त स क पड न घरा ब सताना पुता भररच्च बात्तून सगळ वयवाट सां बाळल्ल , आन त्या उपरां त द न वसाा न ं त मातार य पुक् जाल . बात्तून धन्याच्या बायलेक पळे वंक ना, त बात्तू कामाक सेवोंच्या तकतलेशा वसाा ’तदं च दे वाध न जाल्ल खैं. धन्यान ततच गंदा झेल घाल्ल एक तस्व र टै लररं ग दु खानांत व णद र त ह्या बात्तुच्या आं गतडं त आजून ततशच्च आसा. तें पूरा आस ,ं आतां ह मातार सरल्ल्यान आसल्ल
57 वीज क क ों णी
एक पूत ब ब ं ै नगरपातलकेंत बरया हुद्द्यार आसल्ल्यान ताणें ह्या टै लररं गाच्या वयवाटाक हातच्च घाल ना. बात्तून हऱ्येक पावतटं य अंगड ल सार चल्ता, कामागारां क द वंक पयशेय उनाां त म्हण उल्टें ताचे कडचेंय र ण घेवन एकाक द न तबल्लां दाकैल्ल्यान दु स्र उपाव नासतां बात्तूकच्च आं गड तदल्ल , मसतू उण्यार. पूण ह 'चालू' मन स आं गड आपणाच जास्ल्लच्च मतहन्या तभतर पेंयट व डन बर तजग्गा कना कसटमरां क हे वश न व डन हातगूण दाकयलागल त . *
*
*
*
बात्तूक इल्ल प्राय चडात्त वेताना आपूण तनो आसल्ल ं पनो जाता म्हळ्ळें टे नशन ध सुं क लागलें. दे कून सकाळ ं उट न ब .एम.स . गाडा नां त इल्लें वातकंग करंक सुरू करंक धना पंद्ा द स उतरल्ले. बात्तूक सकाळ ं धां व क ं एक घळ मेळल्ल . त च्च त 'मंगळू रू केफेच ' केतशयर वाल्टर याने वां टू तमंगेल सदाना बात्तुच्याच्च प्रायेच . हाच द सत , त य धां वताल वाडल्लें बड्ड प ट तजरवंक. उपरां त कश्ट दू क उलवन जातच्च त्याच्च मंगळू रू केफेंत सकातळं च नाश्ट जाताल तां च . त्या मंगळू रू केफेंत इल्ल पनी म्हळ्ार कुंदापुची रां दप ण यमुनक्ा. ह टे लां त बरें बरें तशजवंक तहचेंच आळे न आन तहच च्च कां कणाच हात. लाग ं लाग ं चाळ सां च प्राय ततका. ततच घ व सर न सुमार धा वसाां जाल्ल .ं ह्या मदें त ह्या बात्तुच सदां च खास इश्ट न. सुमार आट, धा वसाां हे वश न थावन बात्तुच्च ततका मापून गाग्रे, बाजू, चूतडदारां तशंववन तदताल . द नफारां अडे जा उपरांत इल्ल सुशेग मेळताना हफ्त्त्यां त एक द न पावट ं तर त
तशंवणेच येताल . *
*
तनबां घेवन बात्तुलाग ं गजाल क
*
*
सुक्राराच द स त . वरां अडे ज जावन आतयल्ल .ं तेग जण टै लरां पयक द ग मापळ जावनासल्ल्यान पळ्ळे क गेल्ले ते आतनक येवंक नातल्ले. आयलेवारच्च टै लररं गाक नव च्च सेवाा ल्ल पंद्ा वसाांच उत्तर कन्डाच चेड 'वासू' चूतडदाराक बुतां व बसवन आसल्ल . तततल्य्यार यमुनक्ा आयल श दा तभतर बात्तू द नफारां घट्ट जेवन कदे लार पांय स डन तनट्ट न दल्ल . "कालें सायबा अस य पां य स डन तनदलाय? धर ह तुवें तशवतयल्ल बाजू मसतू टै ट जाता. आता’तां तुज ज व म ट जावन द श्ट कुड्ड जाल्ा तदसता" ततणे थ ट माताा ना बात्तू उटल . "ह ..तुंग ये बस.. ह टलाचें खां वन चरबेवन गेलां यग तूं. हात मात्र म टे ग . आन दु स्रें तकतें म्हण हां व आतांच सां ग्ता..हे वश न ये .." बात्तून व कल अधें नाकार गळवन यमुनाक्ाक द ळ्ातनंच स्केन करून सां गलें. "श्श ..तूं एक तपसां ट खंच .. आतनक बाळबुद सुटवनां त तुज्य " ततणें लजेन हद्याा र चूतडदाराचें श ल आड केलें. "अळे रे वासू.. वच न आम्माक आन म्हाका त्या तसग्नला लागच्या ह टलाच द न मसला चा हाडन ये आन तुंय एक थैंच तपयेवन ये"
58 वीज क क ों णी
म्हण न शेंबराच न ट द वन चेक्याा क धाडन यमुनक्ाच बाजू थैंच तमतशनार दवना ल व ततका आरावन धना तभतर व डलें बात्तून. बात्तुच्या उबेक त य फुल न वच न रासभर उम्यां क कड न गेल्ल . तततल्ार, "हल ब्यापतटसट सर असातग ?" एका मदू र ताळ्ाचा चतलयेच्या आवाजाक यमुनक्ाच्या वेंगेतल सुट न भायर येवन पळे ताना, एकल सुमार व स वसाां च चल आपल्ा आवय संग ं हातां त बाज्वे लुगटाचें बेग घेवन आं गड बागलार उभ आसल्ल . "अंकल हां व वंतदता.. हां गाच्च ओबेर य म लाकडे न स सैतटच्या तबलतडं गां त रावतां . येंवच्या हफ्त्त्याच्या आक्रेक म्हजें काजार आसा. दयाकरून ह्या लुगटाच बाजू तुम ं तशंव न द जे. त्या खात र जटपट ज क काडन स डा" तें हास न ररकवेसट कताा लें बात्तूकच्च पळे वन. पूण बात्तुच द श्ट मात्र ताणें घाल्ल्या रश्माळ ट शटाा र पडानासतां रावतलना. पूण तभतर यमुनक्ा आसल्ल्यान ताचान त्या चेडवाक तभतर आपवन ज क काडु ं क तबल्कूल जालेंना. त्या दे कून ततच उबेरावल्ले कडे न्ंच म बायलार फ ट स्खंचावन, ततच पात्त आन फ न नंबर घेवन फाल्ां सकाळ ं धा वरां इतल्ाक आपुण्च ं फ्त्ल्ाटाक येवन ज क काडतां म्हण समादान कना पाट ं धाडलें ताणें.
*
*
*
*
दू सऱ्या तदसा सकाळ ं वातकंग जाल्ा उपरां त 'मंगळू रू केफेंत' नाश्ट कताा ना ताणे काल्च गजाल वां टू कडे न कां तून स डल . "नैं रे वां टू, म्हाका आज ओबेराय म लाकडे न स सैतटलाग ं एक एप य ं टमेंट आसारे . क ण तें 'वंतदता' म्हण चेडवाचें नां व.. काल आवय धूव द नफारां आतयल्ल .ं हाव ततक्े तबज आसल्ल ं पळे .. ह ..ह ह .. धर पळे ताच फ ट आन ताच पात्त ..तूं..कां य व ळकतायग त्या चेडवाक?" ताणे म बायला वयल तस्व र दाकयल वां टूक तकडतकड न... "ह , ह्या चेडवाक पळे वनाये तुवें.. तेंच पळे सकाळ ं तें 'कप्पा' चें ट शटा घालन हेरबेंड घालन केस स डन धां वता.. तें आसा पळे आमकां हुं कुन पळे यना.. आतां ताकाग काजार? आन ह .. ह बाजू ताच्या काजाराक तुवें तशंवंवच ने.. ब र चालू आसाय सायबा तूं" वां टू त ड ं माट्याबर सां ग्ताल .
कना दां त दाकवन
"आन एक तवशय आसा..वळू आयक" ताणें बाग्वाल्ल्या बात्तुच्या कानाकधरलें. "तें चेडूं आसा पळे रात क क णा क णा चेड्यां ओट टूक खंय-खंय तमरवंक येताग क ण जाणा. तकतलेशा चेड्यां व ट टूक भ व ं ड माची हावें सुमार पावट ं पळे लां .. तूं आन
59 वीज क क ों णी
ज कल्लेबर ..ताका फटवंक तुका चड त्रास जां वचेनांत"
तलप न जाल्ल . *
बात्तूक मनां तच्च खुश जाल्ल . कशेंय ताच्या घरा वच न आज ज क काडु ं क आसा... व्हाव.. तेंय बाज्वेच ज क... मततंत आं यडे गळवन वेवेग्ग ं आं गड कुश न भायर सरल त . सुमार वरां साडे आट जाताना घरा वच न शेळें उदकान नां वन पमाळ क साबू घालून तकलेक आसल्ल्या चार केसां क शां पू सारवन..त न नमून्याचें सेंट आं गाक माना तनळश्ा ज न्स पेंटा वयर दु बायचें बूजा खाल फाचें तपंतूर आसल्लें ब्लेकट शटा आन द ळ्ां क रे बन कूतलंगलास तशकाा वन ब ल्सां त माप कची टे प घेवन धांवा धां व ं टे क्स धरून पावल त त्याच्च चेडवाच्या घरा, बाज्वेचें माप काडु ं क! तबलतडं गालाग ं दें व न सेक्यूररतटच्या ल ग बुकां त एं टर कताा ना थ ड तवचार केल सेक्यूररट न बात्तुच . हाका काराण य आसल्लें. वसाा ’द ं बात्तुच्याच्च आं गड तशंवतयल्लें, सेक्यूररट न तदल्ल्या पेंटा लुगटां त टै ट पेंट तशंव न तदल्ल्यान बात्तुच्या जंटस टै लराकाडे न इल्लें झगडें य चलल्लें. पूण बात्तून फ स मात्र भती घेवन तपलाताबर हात धुंवन सेक्यूररतटचें उतार नेगार करून पाट ं दाडल्लें दया दाक्षेण नासतां . पूण सेक्यूररट क ह राग मततंत आसल्ल आजून. बात्तून बुकार नां व आन फ न नंबर काणतसताना सेक्यूररट न सकला बूकाक पळे वन्ंच आडव्या द ळ्ान पळयलें तशवाय आपणाच खर व ळक दाकयतलना. बात्तुय चेडवाक मेळचे आशेन वेवेग ं तलफ्टार वच न
*
*
*
तडं ग ड ग ं ... बात्तून दाराच कां प ण मारल . 'वंतदता' म बायलार क णाकडे न उलवन आसल्लेंग , फ न एका हातान कानाक धना दू सऱ्या हातान बाग ल काडून हास न्ंच बात्तूक तभतर आपयलागलें. मटव्या ट शटाार आसल्ल्यान बात्तुच द श्ट ताच्या हद्याार एद ळच्च र ब ं न गेल्ल . बात्तू व ळू स फार बसल . तें फ न घेवन्ंच्च बेडरू माक वच न बाज्वेचें लुगाट घेवन बायर येताना बात्तू तहश न ततश न ततळू न घरांत क ण्ण नां त म्हण पक्ें कना त ड ं ार पुल्च चंद्ेमाच्य हास दाखवन, टे प हातां त लां बवन धताा ना वंतदताय रे ड जावन उबें जालें ताचे सामखार. बात्तून ताच त टे प तकतल आं गार घुंवडावंक जाता तततल घुंवडायल . वंतदताचे द न हात वयर कना एक्ससैज करयलें. एद ळ वरे ग बात्तुच्या वतानाक वंतदतान कां य गमन द वना वा ताका बात्तुचें अबलेसप ण ग म्लेंनां ग क ण जाणा? पूण अबळे चेडवान पाट कना रावताना, बात्तून बाज्वेच रंदाय काडु ं क म्हण पाट वयर आपले दारबे हात धां वडावन प शेवंक सुरू कताा ना वंतदताक मतलब कळ्ळ . पूण तें घरां त एकलेंच आसल्ल्यान हास न्ंच बात्तुच्या हातांतलें चुक न पयस धां वलें तें. पूण दु बाव जायना जां वच्याक एक द ळ य म डल चेडवान. बात्तूक सगा संसार एक जाल्ले बर भ गलें. "ह , आं कल हां व सां ग क ं तवसरल ं, म्हका
60 वीज क क ों णी
आतां अजेंट क ररयर आतफसाक वच क ं असा.. सां जेर येवन ज क काडचें संपूणा कर" म्हण वंतदतान बात्तूक हात मेळयल .
व्हळक कना द रे " म्हणताना बात्तू भमाान, तमश् व ळावंक लागल गत्तान! *
बात्तून द न हातां न वंतदताच हात धरून प शेवंक सुरू कना "डारतलंग आतांच कना मुगदुं क तकतल वेळ लाग्ता! आम द गां च पळे .. आन सां जेर तुज माम्म आसल्ार... " त आबळायेन आम्स ताा ना वंतदतान आपल्ा ब टान ं बात्तुचे गाल प शेले.. "अंकल माम्मा सां जेर काळ माता तदवळाक 'हण्णू काय' भेटवंक वेता. तूं पां च वराशें ये" म्हण न बाय कना बात्तूक दारा भायर घाल ताणें. ' हाब्ा ह्या माररच्या हातां तलें त्या काळ आम्मान्ंत म्हाका राकलें' तचंतलें वंतदतान. सकयल तलफ्टार हास न्ंत तशळ न घालन दें व न वेच्या बात्तूक 'तें इतलें हट्ट चेडूं ह्या दु क्राच्या पासाक कशें पडलेंगाय? हांतूं कसल म्हण तशररगुंड आसा' म्हण तचंतून तकलेचें चेपें काडन तकल ख पुांक लागल मुळां तल सेक्यूररट . हे वश न बात्तून वां टू तमंगेल क क लां वयर क लां कना गजाल सां गल . " हावें पयलेंच सां ग नायेरे. तें चेडूं रात क तकतल्ा चेड्यां ओट टूक भ व ं ता म्हण... तें आसूं..तूं सां जेर मेळ न जाल्ा उपरां त म्हज य
*
*
*
सां जेर बात्तू 'एवरग्र न' जावन त्याच्च तबलतडं गालाग ं तलफ्टार चडताना फाल कना दू सऱ्या तलफ्टार सेक्यूररतटय चडल . बात्तून बेल माताा ना तेंच चेडूं वंतदतान हास न्ंच तभतर काणघेल . सेक्यूररट बागला भायर ततक्े पयस एका क नश्ार तलप न रावल्ल . "हाय.. हां व व्हड ल थावन तुतजच्च वाट पळे वन आसल्ल .ं . चल वेग्ग ं ज क काड.. आन काजाराक एक हफ्त य ना..तुवें जाल्ार तशंवच केदाळा.. म्हाका माग र भायर वच क ं आसा.. काजार म्हणताना व ळतकचां च ं नां वां एकेकच्च उडासाक येतात" वंतदता हास न आन लजेन सां ग्ताना.. बात्तुय गळ्ळ त्त. " तूं तकत्या तततलेंय वरी कताा य डारतलंग.. तुज बाजू अर्ध्ाा घंट्यान हां वच्च तशंवतां .. तूं आतां ततक्े हे वश न ये" म्हण चेडवाच्या हाताक धना स फा कुश न व डलें बात्तून. वंतदताक घट्ट धरून स फार आड तनदायलें ताणें. हातपां य पापुडच्या वंतदतान बात्तुच्या हातां त थावन कुडपुंक पळे लें. " तकतें बार सां ततणेबर कताा य? ..रात क तकतल्ा तनाा ट्यां व ट टूक भ व ं ताय? मझा
61 वीज क क ों णी
माताा य? खबर नां ग म्हाका!'' म्हण न बात्तून वंतदताक क स करंक भाग्वाताना वंतदतान घाल्ल्या ब बेक,
कचो म्हज मावळ द नफारां श दा हां गा धां व न आयल ..तुका बर बूद तशकवंक म्हण" वंतदता हुसकाना रडताना,
"छटाल्ल्ल...डाम..ड म" ख ट अन मारां च पावस सेक्यूररट न आन तभतरल्ा कुडांत नदर दवना आपल्ा म बायलां त बात्तुचें हणेबराप व तडय काडन आसल्ल्या वंतदताच्या मावळ्ान ससाररत्त सुजयल बात्तूक.
"धर पळे ..ह्या म बायलां तल ह व तडय ! प तलसां क द वन तुज ह रब स काडतां .." मावळ्ान बात्तुच्या शटाा च क ल्लर आतनक घट्ट धरल्ल . "नैंग तर.. आज सकाळ ं फ्त्ल्ाटाक ह येतानां च म्हाका दु बाव जाल्ल ..दे कुन्ंच हांव धां व न आतयल्ल "ं
"आय्य .. अम्मा..दाट टू..बाये...!" बात्तुच्या त ड ं ांत थावन काकोळ सां तेंत भ कमागच्या तभकाऱ्याबर दु ख न उत्रां सुटल .ं
सेक्यूररट न सां ग्ताना बात्तू धणीर बाग न मावळ्ाचे आन वंतदताचे पां य धरंक लागल .
'रप्प..प्प' वंतदताचें एक तजवें थापाड बात्तुच्या कान्सुलार पडताना सेक्यूररट न आन वंतदताच्या मावळ्ान बात्तूक व्हाजंवचे मार ततक्े रावयले.
"आदल्ा वसाा तुवें तशंवतयल्लें तें टै ट पेंट म्हजे कडे न तशेंच आसा.. प तलसां क सां ग्तां तुजें प ट ताचे तभतर तलपवंक" सेक्यूररतटच बदलाल्ल .
आदल
राग,
वाग
जावन
"काल माम्म ओट टूक आतयल्ल्या तदसाच्च म्हाका हाचें हणेबराप कळ्ळां .. काल्च्या तदसा बागलालाग ं सुमार जणां य कुडसाल्ल ं द नफारां क णा बायले ओट टूक तमरवन वंतदताच ब बाट आयक न. मावळ्ान आसल्ल ह ... आन म्हाका सां ग्ता.. तनाा ट्यां एद ळच्च प तलसां क खबर तदल्ल . व ट टूक रात क भ व ं तां म्हण.. ते तनााटे आसल्ल्यान्ंच नैंग म्हाका एकल्ाक रसत्यार मावळ्ान बात्तुच्या क ल्लराक धना व डन वच क ं धैर.. एका भयतणबर ह्या फ्लेटां त म्हाका भायर व ताा ना प तलस थैं पावल्ले. तातणंय चार लेख्तात.. सकाळ ं तुज्या कतुावान ं तभंयेवन मार घालन ज पार बसवन बात्तूक मां वाड्या गेल्ल ं हां व..जाल्ार म्हज्या आवयक व्हे ल ,व्हडल सन्मान करंक! सां गानासतां , म्हजे खात रच्च म्हण बेंकां त काम -----------------------------------------------------------------------------------------62 वीज क क ों णी
त नमयने जाताना त तकल ततक्ेशे न ट धरंक तशक्ता. एकेक पावट ं तकल उकलन तुमकां पळे वंकय पुर . त पयल तकल न ट धरंक तशक्ता.' उपरांत हात पांयआन कुतडचे इतरतवश्वे उपेगसुंकप्रेतन कताा . त नमयने जाल्ार मूटदांबून०चधताा जाल्ल्यानइतरवसतू धरंकसकाना. चवत्या मयन्यारमूटसड ळजाता. पांच्च्या मयनार खेळाच्य वसतू हाताक तदल्ार धरंक सक्ता. न दल्ल्याकडे न्च ं ततश नतहश नपतााता. सव्या मयन्यार आमच्या हातांत धरल्ल खेळाच बावल व डन काणटें वच्ये तततल बुद्वंत्कायताका आसता. त नमयन्याच्या भुग्ााकआपल ं पेल ं
म्हळ्ळ फरक कळाना. क णें उकल्ल्यार तांचेलाग ं वेता. पूण स मयने जाताना ताका आपल ं पेल ं म्हळ्ळ व्यत्यास कळता. वळ क नातल्ल्यांक, पळे ल्ार तभंयेता. क णेंय म गान"ये बाबा' म्हणआपयल्ार वच क ं तभंयेता. ह्ये प्रायेर ताचे मततंत पेल्ातवश ं तभंयाच ं तचंत्नां घालुंक नज . तसल ं तभंयाच ं तचंत्नां तांच्या मततंत घाल्ार तें भ्यें आकेरपऱ्यांतउताा . आडपडचें: चार मयने जाताना भुगें आड पतााता. पयल्ा पावट ं तें आड पडल्ल्या वेळार तुमकां भार खुश जाता. घच्याा सवाांक आपवनतुम संत ससंभ्रमतात. पूणहाच्या उपरांत तुमच जवाब्दार चडता. तुम ताका स डन खंय वेच्यापर ं ना. व्हडल्ा मांच्यारताका तनदावनतुम रांदच्या कुडाक गेल्ात म्हण तचंत्यां . तुम द न त न तमनुटां तभतरपाट ं आयल्ार त मांच्याच्ये तुतदयेक येवन पावल्ल आसता. तुम येंवचें एक तमनूट चडु णें जाल्ार त सकयल पडत आसल्ल . आडपड क ं तशकल्ा उपरांतत तकतल्ा वेग्ग ं मुकार सर क ं तशक्ता म्हळ्ळ्ाच दाकल ह . त्या खात र ताका मांच्यार तनदायनाकात. धणीर एक मांद् घालन दाट वसतूर हांतुळन ताच्या वयर तनदाया. तुमचें काम जाताना त हांतुळन स डनधणीरआयल्ार व्हडन्हंय. पांच मयने जाल्ार आतनक आड पड क ं ना म्हण खंत कचीं आवय बापय आसतात.
63 वीज क क ों णी
हऱ्येक भुगें इतल्ाच तेंपान आड पडता म्हण सांग क ं सार्ध् ना. बार क भुगीं वेग्ग ं आड पडतात. म ट `ं आसल्ार ततक्ेशे सवकास. अशें तवव ध कारणांक लाग न सवकास आड पडतात जावंक पुर . ह्या खात रतुम खंतकाड्ड गजाना. आड पड क ं तशकल्ा उपरांत थ ड ं भुगीं प टव डनव डनमुकारवेतात. थ ड ं चारपांयांन तदं बकुरें मुकारधांव क ं सक्तात. एद ळ पऱ्यांत घरांतल् वसतू तें पयस थावन पळे ता. आतां पाट ं मुखार वच क ं ताका सार्ध् आसल्ल्यान त्य वसतू लागतशल्ान पळवंक आन आपणावंक ताका अवकास लाभता. असलें भुगें आसल्ल्या घरांत पूरा वसतू चल्लातपल्ल जातात. तदं बकुरें चल्चेंय एकेक भुग्ाा थंय एकेकर तआसता. थ ड ं भुगीं ६ मयन्यार तदं बकुरें चल्तात तर आन थ ड ं एक वसा जाता पऱ्यां त तदं बकुरें वच क ं सकानांत. साधाणाजावन६ मयन्यां थावनवसाा तभतर भुगीं तदं बकुरें चल क ं तशक्तात. बार कभुगीं असल ं कामां वेग्ग ं वेग्ग ं कताात. थ ड ं दाट ं म ट ं भुगीं तदं बकुरें चलानांत. तसल ं पयलें बस क ं तशक्तात. उपरांत उट न चल क ं तशक्तात. “भुग्ाांक बसव्येतग ?'' म्हण थ ड्यांन तवचाचें आसता. पांच मयन्यार भुग्ााचका पातटच्या कण्याकजायपुती सकतआसाना. तें बस क ं आशेता, पूण बसयल्ार मुखार मालवाता. तशें बस नताच पाटदु क्ता. ते०
ताचेतयतल्ाक बस क ं तशकल्ार पाट घट आसा म्हण अथा. ना तर ताका बस क ं व त्तायकररनाकात. तदं बकुरें चल्च्या भुग्ााकपळें वचेंचएकव्हड संत स. थ डे मुकारगेल्ारथ डे पाट ं पाट ं वेतात. थ डे कुतशंन वेतात. तुमचें बाळ पांय आन हातांच ं ब टां तेंकून चल क ं पुर व हात आन पांयाच्या घांतटच्या बळान चल क ं पुर . त कस गेल्ार तजतवतांतल्ा साहसकाऱ्यांकत तयारजाला म्हणसंत स पावा. तदं बकुरें वेचें भुगें आपणा भ व ं त ं आसल्लें सवा अचऱ्यान पळयता. कदे ल पळे ताना ताच्या चारांय कुतशंन घुंव नताका चारपांय आसात म्हण समजाता. चड क ं प्रेतन कना सकयलपड क ं पुर . धणीरआसल्ल वसतू तवंचून त ड ं ांत घाल्ता. ताच रूच पळे ता. च ककाणघेवनधणीरघसतटता. ताच बण हाताक लागल्ल पळे वन अजाप त तशें कताा म्हण ताका भांदून घाल्ल्यापर ं ना. “उडकाणां घातलनाका हांगाच राव' म्हण सांगच्यापररं य ना. ताणें असल ं साहस क कामां कनाच वाड क ं जाय. पूण तुम बुद्व त ं जावंकजाय. अपायकार वसतू ताच्या हाताक मेळानाशें सांबाळुं क जाय. स्ट व, एलेकटर क प्ग, कातडयां पेट, मात्येच ं आयदानां , उज , वक्तां हें सवा ताच्या हाताक मेळानाशें जाग्रुत्काय पळे वंक जाय. तशें म्हण ताका जाय आसल्ल्याकडे वच क ं स डचें न्हं य.
64 वीज क क ों णी
दाकल्ाक उज पळे वन त आकरष त “उज्यालाग ं वचानाका. हात हुल्पाता” जाता. तुम नाका म्हळ्ार त आयकाना. म्हळ्ारउल वंकतशकानासच्या भुग्ााक हें तवळ ताका लाग ं व्हना उज्यालाग ं ताच तकतें म्हणसमजाता. हात धरल्ार ताका दाव माताा. हात हून (मुखारंक आसा) जाताना त पाट ं काडता. तवळ -----------------------------------------------------------------------------------
रीम _ जीम _ णसग्रेट...
म्हण? म्हातारे जायनांत..? अळे गा ह्या
(ल क जम'ल्ल्या जाग्ार ड ल्ला तसग्रेतटच
अन्न्याय कतााय? तुज्या ह्या बनावट उत्रांन
प्रचार कताा ) ड ल्ला : र म ज म तसग्रेट... र म ज म तसग्रेट... न्यू िांड... मार एक धम... तजव त सगळें जुम्म... गमारे गम... र म ज म तसग्रेट... र म ज म तसग्रेट.., एक धम्म
माशी...तुंय
खुश ...,
सगळे
ररततच ं बंडलां स डन समाजेक तूं केद व्हड आतांच तनी तपळग तसग्रेट व डन तपड्ड्यार जातात. असल् तजव्य तजव्य फट मारंक
लज तदसाना तुका... ड ल्ला :अळे
तमसटर, हांवें सांगच्यांत
तबल्कूल फट ना...
धाद श ..!
(ल काच गुजगुज ) र म ज म तसग्रेट, र म ज म तसग्रेट ह्या तसग्रेतटच स्पेषातलट ... नंबर
वन : ह तसग्रेट व डल्ार तुमगेर च र ररगानांत... नंबर टू : तुमकां म्हातापाण तबल्कूल येंवचें ना.
एकल : बंध कर या तुजें पेंपारें .. तूं तकतें म्हणाल य? तसग्रेट व डल्ार च र येनांत
दु स्र : ह तसग्रेट व डल्ार म्हातापाण येना? च र येना? म्हण क णाक मांक ड कतााय?
ह्या तसग्रेट क आन म्हातापाणाक कसल संभंध?... ड ल्ला : संभंध आसा... ह र म ज म तसग्रेट व डल्ार तुमकां ख क ं ल सुरू जातेल ... तभरांकूळ ख क ं ल ... तुम ं सगळ रात
65 वीज क क ों णी
खक ं ूनखक ं ू न आसतेल्ात... तवळ तुमकां ग्ारं ट ... तवळ तुम ं वेग ं म ताात... तर न द पडतचना... ख क ं लेच अवाज आयक न म्हातापाण येंवचें तर कशें? च र लाग ं येंवच ना... तततलेंच न्हय.. र म ल क : हां... ज म तसग्रेट व डल्ार तुमकां क्यान्सर येंवचें -----------------------------------------------------------------------------------पुण लगाड काडतेले म्हण तभंयेवन शर फ
तावलच्या
व्हडल्ा
बग ं ल्ांत
तलप न
बस'ल्ल . ब ग ं ल्ा भंवतण ताणें तशपाय पार त दवरलेले. र ब न हुडाच्या मनांत प्रत काराच उज पेट न आसल . ह्या शर फाक बूद तशकयजे म्हण त तचंताल . दे कून त नातटं ग ह्यामाक गेल . वाटे र ताका एकल कसायगार मेळ्ळ .
त श्हे राक मास तवकुंक व्हतााल . र तबनान ताच घ ड्या गाड , तांतलें मासाचे डब्े, ताचें न्हेसाण, म लाक घेतलें. आन ताणे
कसायगाराच
वेस घालन घ ड्यागाड्येर
रोबीन हूड
बस न श्हेराक गेल .
_ जे. एफ. तडस जा, अत्तावर.
म लाक तवकलें. थ ड्या दु बळ्ांक ताणें मास
अवस्वर - ६.
धमााक तदलें. हें पळे वन आन थ ड ं पापाच ं
र तबनाक धरंक येवतजल्लें ततस्रें प्रयतन
धांव न आयल .ं तांकांय धमााक मास ताणें
सयत तवफल जाल्ल्यान शर फ दे देस्परार
तदलें.
जाल्ल . दे कून र तबनाक धरंक ताणें
र तबनान मास तदल्ल्यान हेर कसायगारांचें
कानूनाच मजत मागल .
मास तवकून गेलें ना. ताण ं हाड'ल्लें मास
माकेट क वचून आपणें घेत'ल्लें ताणें उण्या
आयल .
तांच्या डब्बब्यांन तशेंच उरलें. र तबनाचेर ते
शर फाक मात्र र तबनाचें भ्यें तदसलें. र ब न
रागान पेटले. त भार च ग्रेसत मन स, पयशे
आन ताच्या पंगडाचे आपणाक केदाळा
उदका बर खतचाता... आशें पूरा ल क
हें
आयक न
र तबनाक
राग
66 वीज क क ों णी
तचंततलागल .
पांयश ं तचतळां आसात. आम
"आज शर फान ताच्या ब ग ं ल्ांत एक व्हड
म्हणासर एक तचताळ'य
जेवाण आसा केलां ... हांतूं भाग घेवंक
म्हण न हास न'शें सांगालागल .
आमकां सवा कसायगारांक आपवणें तदलां .
र तबनाच ं उत्रां
तशें जाल्ल्यान ईषटा तूं आमचे सांगाता
तड ं ांत उदाक गळ्ळें . "त ं तचतळां ततनश ं
जेवणाक येतशग ? म्हण एका कसायगारान
पौंडांक आपणाक द " म्हणाल . एकाक
तवचारलें. र ब न ताका ओपल .
साट पौंडां म लाच ं तचतळां शर फ फकत्त
जेवणाक कसायगार सवा शर फागेर हाजर
ततनश ं पौंडांक तवचातााल . तें म ल भ व उणें
जाले. एकल्ा कसायगारान शर फाक
जालें. पूण र तबनान पाट ं मुकार पळे नासतां
र तबनाच
व्हळक करून तदल . आन
शर फान तवचारलेल्ा म लाक तवकुंक
भार च ग्रेसत म्हण न ह ग ळसुंक लागले. हें
ओपल . शर फाक बूद तशकयजय म्हण
आयकून शर फान र तबनाक आपणा सशीं
ताच
बसच अवकास कना तदल . तर र तबनाच
आपणालाग ं आसच ं तचतळां पळे वंक
ताका व्हळक मेस्ळ्ळना.
शर फाक ताणें आपवणें तदलें.
शर फ एक दु रासेच मन स. र तबनाच्या
दू सऱ्या तदसा र ब न शर फाक तशयर वूड
ग्रेसत कायेचेर ताच द ळ पड'ल्ल . जेवणा
रानाक आपवन व्हना गेल . दाट्ट रानांत
पयलें शूभ संदेश पाटं वचें काम शर फान
व्हेताना शर फ तभंयेल . ह्या रानांत र ब न
र तबनाक ओप्सून तदलें. तशें र ब न उभे
आन ताचे सांगात तलप न आसात आन
राव न त्या जेवणा काऱ्यांत वांटेल जाल्ल्या
हांगाच तजयेतात म्हळ्ळें ताणें आयकाल्लें.
सवा कसायगारांक बरें जांवद . ह्या खात र
"तभंयेनाका, तुवें तभयेंवच कांय गजा ना.
हांव दे वालाग ं माग्तां म्हण सांग न बसल .
र तबनाक हांव बऱ्यान व्हळकातां . त म्हज
र तबनाच उत्रां आयक न हाजर आसले सवा
ईषट. हांव आसताना त तुका त द् ं े कचोना"
खूश पावले. र ब न जेवाण कररत्त मधें मधें
म्हण धयर द वन थंयच तचक्े पयस
तमाशे उलयताल . तततल्ार शर फान
आसच्या तचतळांच्या तहंडाक ताणें दाकयलें.
र तबना लाग ं तवचार "ईषटा, तुज्येलाग ं
शर फान तकल हालवन पाट ं वेच्ये खात र
तकतलें तदवें आसा?"
घ ड्याक ताणें घुंवडायल . र तबनान ताच्या
"म्हजेलाग ं आन म्हज्या भावालाग ं सुमार
घ ड्याचें लगान धना "हांगा म्हणासर कस य
67 वीज क क ों णी
आल चन
आयक न
एद ळ
तवकुंक ना." शर फाचता
जावनास'ल्ल .
तशें
आयलाय.. तशें म्हज्या भावाक मेळ न व्हच.
शर फाच्या हातांत तदल .ं
आन ताच्येलाग ं आसच ं तचताळां पळे "
"तुवें फाल्ां नातटं ग ह्यामाक पाट ं वच्येत.
म्हण न ताणें क ब ं पुंकल . तलटल ज न
आन मुकार हेरांक म स करंक पळे नाका.
ताच्या शेंब र जण सांगात्यां क घेवन थंयसर
तशेंच्च
हाजर जाल .
तवसनााका.." र ब न म्हणाल .
हें पळे वन शर फ गडबडल . आपणें तदल्ल्या
र तबनान सांग'ल्ल ं उत्रां शर फाक बर ं
ततनश ं पौंडांन हे गम्मत मातेले तशवाय
नाटवाल .ं ताका आपणाच च लज भ गल
माका तचतळां तदं वचे नांत म्हण शर फ
आन
मनांत'च तचंतुंक लागल . तततल्ार, ते
भांधुंक येवन अपुण्ंच म साक बल जाल्ल .
सक्ड भांगाराच त र उमकाळातयल्ल्ता
दु राशा मनश्ाक हे गत क हाडता म्हण
रूका मुळांत येवन रावले. उपरांत ताण ं
ताका समजाल्लें. हेरांक म स करंक
व्हड जेवाण तयार केलें आन गम्मतायेन
तचंतल्ार आपणाक'च उणेंपण जाता म्हण
जेवले. शर फाक आपणे तदल्ले ततनश ं पौंड
ताका कळ त जाल्लें.
हें
आमचें
फेसताचे
जेवाण..
पश्चत्ताप पावल . तचतळांक म ल
पाट ं मेळत त'ग म्हळ्ळ्ा तवश ं खंत जाल . (अणनकी आसा...) तततल्ार तलटल ज नान येवन ततनश ं पौंडां -----------------------------------------------------------------------------------घ व : बातकच एक माका तकतें जाल खंय?
हास्ांचो हांडो
बायल : त शेंभ रांतल एक माका आमच्या
पुताक मेळ्ळा. ********* बायल : हांव तुज्या तजतणयेच बूक जावनासां घ व : तेंच कषट जाले. बूका बदलाक
- णलगोरी, णहगाान.
क्यालेंडर जाल्लें तर वसाा वसाा बदतलयेतें...
बायल : आमच्या सेजाच्याा तजस्ल्लबायेच्या धुवेक शेंब रांत ९९% माक्सा मेळ्ळ्ात खंय.
*********
68 वीज क क ों णी
बायल : त्या माग्तेल्ाक ससाररत्त वाजयजे...
या...
येंवद त हांगा..
घ व : ततस्र हप्त आम ं तदवळाक या..
घ व : तकत्याक? तकतें जालें?
बायल : तकत्याक?
बायल : काल हांवें ताका तभमात न जेवाण
घ व : भ क माग क ं .
वाड'ल्लें. आज त माका "रच क रांदाप" बूक काण क जावन हाडन तदता.
*********
बायल : (आस्पत्रेंत बेड्डार आसच्या आपल्ा *********
घ वालाग )ं तूं आतां इतल
एकल्ा मेक्यातनकाच
बायल आस्पत्रेंत
सुडसुड त
जालाय! तपडा धांवतलग ?
बाळांत जाता. तें आपल्ा न वऱ्याक आशें
घ व : सुडसुड त जावंक कारण त्या नसााच
एक मेसेज धाडता
हात गूण सायतबण ...
"तुजें स्पेर पाटा भायर आयलां"
कुतशच
ताच न वर
ताका आश
मेसेज पाट ं
तपडे सत : व्हय मेडम.. हाणें
सुडसुड त जावंक कारण त्या नसााच हात
धाडता..
गूण. नाका जाल्ल्या जाग्ाक हात घाल्ताना
"स्पेर पाटा नट्ट'ग ? ब ल्ट?
हाका, त्या नसाान सुशेगात्त वाजयलें. नसााच्या त्या हात गूणान त सुडसुड त जाल .
********* बायल : ह्या घरांत एक'च्च हांवें आसाजे. ना
*********
तर तुज्या आवयन आसाजे. सांगाता सार्ध्
घ व : जर तुका तकतेंय जाल्ार हांव तपस
ना...
जातां...
मांय : अळे रे ... हें तकतें ब ग ळता पळे ?
बायल : जर हांव मेल्ार दु स्रें काजार
घ व : तुम ं द गांयन
जायनाय'मू?
आसचें नाका.
कामाच्या चेडवान आसल्ार पुर .
घ व : तपस मन स तकतें कताा म्हण सांग क ं जायना.
********* बायल : अळे मा ह हप्त सगळ आम ं
*********
तसनेमाक या. येंवच सगळ हप्त श तपंगाक
घ व : (ल डजांत चवत्या मातळये थावन
69 वीज क क ों णी
ररसेपशनाक फ न कताा ) हल , म्हज बायल सकयल
उड क ं
प्रयतन
कना
कररयमण भांदतां तडयर.
आसा.
ज वघात करंक..
*********
ररसेपशना थावन : हां वें तुका तकतें कुमक
बायल : अळे तुज्या ईषटान तुका ताच्या
कऱ्येत?
त सऱ्या
घ व : वेग ं हांगा ये.. जनेल उग्तें जायना...
आपयलां ...
बायलेच्या
म नााच्या
तमसाक
घ व : हांव वचाना.. *********
बायल : तकत्याक?
बायल : खंच धारावाह पळे ताय सायबा...?
घ व : ताणें माका ताच्या बायलेच्या तमसाक
इतलें रडताय तकत्याक?
त 'त न पावट ं आपयल्ार'य , माका एक
घ व : धारावाह न्हय सायतबण , आमच्या
पावतटं य ताका आपवंक जावंक ना ने? कशें
काजाराच स . ड . पळे वन आसां . त द स
वेचें?!
म्हज्या संत साच आखरे च द स म्हण तचंतून
---------------------------------------
रडतां ... ********* बायल : आमच्या ह्या डर ै वराक कूडले कामांतलें कातडजाय. हाच्या डर ै तवंगांत हांव द न पावट ं म चीं वां चल्ां ...
घ व : तशेंग ? तर ताका अन्येक छान्स तकत्याक द वंक नज ?! ********* बायल : शहजहनान आपल्ा बायलेखात र ताज महल भांदलें... हांव मेल्ार तूं तकतें भांदताय? घ व : हांव तुज्या भयतणच्या गळ्ाक 70 वीज क क ों णी
-----------------------------------------------------------------------------------
71 वीज क क ों णी
72 वीज क क ों णी
73 वीज क क ों णी
74 वीज क क ों णी
75 वीज कोंकिी
76 वीज कोंकिी
77 वीज कोंकिी
78 वीज कोंकिी
79 वीज कोंकिी
80 वीज कोंकिी
81 वीज कोंकिी
82 वीज कोंकिी
83 वीज कोंकिी