ortho-nieuwsbrief groeninge flash special - juni 2012
Ons orthopodium 2012 voor kinesitherapeuten was een succes! De massale aanwezigheid en positieve respons is voor ons orthopedisch centrum een stimulans om de lat steeds hoger te leggen. Het orthopodium bevestigde opnieuw het belang van de eerstelijnsgezondheidszorg voor de orthopedische patiënten. Daarom is en blijft het onze doelstelling om vanuit een wetenschappelijke fundering een hoogwaardige samenwerking uit te bouwen met de eerste lijn. In september organiseren wij in Kortrijk het nationaal BOTA-symposium 2012 voor binnen- en buitenlandse collegaorthopedisten en assistenten in opleiding (meer info op www.belgianorthopaedictraumaassociation.be). In dezelfde maand wordt Guy Putzeys voorzitter van de Belgian Orthopaedic Trauma Association. Binnen de muren werken wij hard aan onze zorgprogramma’s en procedures in het kader van JCI-accreditatie. Kwaliteit is onze belangrijkste doelstelling. In hetzelfde kader richtten wij een werkgroep orthopedie–infectie op. Registratie, opstellen van behandelingsprotocols, multidisciplinair overleg, behandeling en bespreking van specifieke casussen komen hier aan bod. De activiteiten van onze botbank worden uitgebreid. We zullen zelf in staat zijn om botproducten af te leveren op maat van de patiënt. Sinds kort is er ook een standaardprotocol in gebruik om botgreffes te behandelen met antibiotica ter preventie van infecties. De tijd vliegt. De zomerperiode staat voor de deur. Ik wens jullie een goede vakantie en veel leesgenot met deze Orthoflash. dr. Dirk Oosterlinck medisch diensthoofd
Enkeldistorsie: banaal of niet? dr. Frederick Michels
Enkelverstuikingen zijn zeer vaak voorkomende sportletsels. Ook bij ongevallen in het dagelijkse leven zien we dit regelmatig. Vaak gaan deze verstuikingen gepaard met een scheurtje van de enkelbanden. In 90% van de gevallen blijkt het om verstuikingen van de buitenenkel te gaan. De oorzaak is het naar binnen klappen van de voet.
IJs of niet? In de beginfase is het EHBO-principe PRICE aangewezen. PRICE staat voor protection, rest, ice, compression en elevation. Protectie is belangrijk om verdere schade te vermijden. Verder stappen bij een enkelverstuiking maakt de toestand erger en leidt tot een langere herstelperiode. Rust is nodig om de genezing op gang te laten komen. IJs (ijs, cold pack of een zakje bevroren erwten in een handdoek) is zinvol om pijn en zwelling onder controle te krijgen. Compressie met een steunverband helpt zwelling te beperken en vermijdt pijnlijke bewegingen. Hoogstand wordt vaak vergeten. Het is belangrijk de voet hoger te plaatsen dan de knie. Dit helpt de enkel en voet te ontzwellen en vermijdt bijkomende zwelling.
Radiografie of niet? Een radiografie is niet altijd noodzakelijk. Iemand die nog redelijk kan stappen en geen drukpijn voelt op botstructuren, heeft meestal geen radiografie nodig. Bij blijvende last, heel moeilijk stappen en drukpijn op het bot is een radiografie aangewezen om botletsels uit te sluiten.
Echografie en NMR? Verder onderzoek zoals echografie of NMR is in de acute fase niet nodig. Een echografie en NMR hebben geen geneeskrachtige werking. Sporters begrijpen dit vaak niet zo goed. Deze onderzoeken tonen net zoals het klinisch onderzoek aan dat de enkelbanden
uitgerekt of gescheurd zijn maar dit zal de behandeling niet beïnvloeden. Een enkeldistorsie is vooral een klinische diagnose. We gebruiken radiografie om eventuele fracturen uit te sluiten. Indien door klinische tekens twijfel ontstaat over de diagnose kunnen we eventueel later bijkomende beeldvorming plannen.
Operatie of niet? Een enkelverstuiking behandelen we altijd niet-operatief. Onderzoek heeft immers aangetoond dat, zelfs bij ernstige distorsies, onmiddellijk chirurgisch herstel geen betere resultaten geeft dan een niet-operatieve behandeling. Zelfs een volledige onderbreking van het ligament is geen indicatie tot chirurgie. Chirurgische behandeling is uiteindelijk nodig in minder dan 1% van de gevallen. De belangrijkste indicaties zijn dan osteochondrale letsels en blijvende instabiliteit.
Gips of niet? In principe is een gipsbehandeling niet strikt noodzakelijk. Dit is bestudeerd bij een populatie sporters. Vaak zien we echter dat die patiënten zonder gips blijven rondstappen om hun werk of huishoudelijke activiteiten te blijven uitvoeren. Op die manier ontstaat soms zeer pijnlijk granulatieweefsel. In feite kunnen we een verstuiking best beschouwen als een soort wonde binnenin de enkel. Best wordt gekozen voor enkele dagen strikt steunverbod en hoogstand met eventueel een korte periode steunverband of gips. Op die manier verdwijnt de ontstekingsfase snel en komt de littekenvorming en genezing op gang.
NSAID of niet? Nsaid zal de genezing niet versnellen. Indien de nodige PRICE-principes (zie hoger) gevolgd worden, is de pijn meestal onder controle. Anders wordt best gestart met een gewone pijnstiller