157 (2007ko uztaila) by Baleike Aldizkaria

ZUMAIAKO HILABETEKARIA

BALEIKE 157. ZENBAKIA. DOHAINIK 2007ko UZTAILA-ABUZTUA

www.baleike.com

TURISMOA ZUMAIAN Azken urteotan asko hazi da bisitari kopurua

X A B I E R

O S A

P I R A G U I S T A R E N

E R R E T R A T U A

ZUMAIA – Basadi

3 logelako etxebizitza, egongela, sukaldea eta komuna. Trastelekuarekin. Dena kanpoaldera. Bista onak 336.566 e - 56.000.000 pta.

ZUMAIA – Jadarre

Erdi berritutako pisua, 2 logela, egongela, sukaldea eta komuna. 192.323 e - 32.000.000 pta.

AZPEITIA Eraberritutako pisua. Estreinatzeko. 3 logela, egongela, sukaldea eta komuna. 210.354 e - 35.000.000 pta.

ZUMAIA – San Jose

Erabat eraberritutako etxebizitza, 2 logela, egongela, sukaldea eta komuna. Dena kanpoaldera. 270.455 e - 45.000.000 pta.

ZUMAIA – Narrondo

ZUMAIA – Basadi

Erdi eraberritutako pisua. 3 logela, egongela, sukaldea eta komuna. Dena kanpoaldera. Trastelekuarekin. 333.661 e - 55.500.000 pta.

AZPEITIA

Eraberritua eta altzariekin. 3 logela, egongela, sukaldea eta komuna. Terrazarekin. 234.394 e - 39.000.000 pta.

AIZARNA

Txaleta eraiki berria, lursailarekin. Bista onak. Informazio gehiago 630 335 561 telefonoan. 450.759 e - 75.000.000 pta.

Erdi eraberritutako etxebizitza. 3 logela, egongela, sukaldea eta komuna. Bista ederrekin. Trastelekuarekin. 192.323 e - 32.000.000 pta.

AIZARNAZABAL

Etxebizitza, eraiki berria. 3 logela, egongela, sukaldea eta bi komun. Dena kanpoaldera. 234.394 e - 39.000.000 pta.

LEGAZPI

PROMOZIO BERRIA.

Tel. 630 335 561

60 ETXEBIZITZA

AÑORGA- ERREKALDE

AIA

Kanpoaldera ematen duten etxebizitzak. Terraza

ANDOAIN

dea eta bi komun. Trasteleku eta garajearekin.

3 logeletako pisu zabala, sukaldea, egongela eta komuna. Dena kanpoaldera. Altzariz hornitua. Aukera ezin hobea. 273.460 e - 45.500.000 pta.

eguzkitsu eta handia. Egongela, 3 logela, sukal-

PISU ERAIKI BERRIAK.

AZKOITIA Lokala, zentral hidroelektriko zaharrean. 100 m2-ko bi solairu. 150m2-ko lursaila. 96.161 e - 16.000.000 pta.

Tel. 666 111 999

LUXUZKOAK Tel. 666 111 999

Tel. 666 111 999

ZESTOA

Funtzionamenduan dagoen zentral hidroelektrikoa. Produkzio bermatua. Informazio gehiago, Tel. 627 904 406

AIZARNAZABAL

AIZARNA

Txaleta paregabea,

3 logela, 2 komun, egongela eta

eraiki berria. Erdigunean.

sukaldea.

462.779 e - 77.000.000 pta.

240.404 e - 40.000.000 pta

AZPEITIA

TXALET ELKARRI ATXIKIAK. Eraiki berriak. Zarauztik 10

Apartamentuak. Eraiki berriak.

minutura eta Donostiatik 15 minutura. 4 logela, 3 komun, egongela, sukaldea, txokoa eta garajea. Terraza eta lorategiarekin. 492.830 e - 82.000.000 pta.

Logela batekoak eta bikoak. 222.374 e - 37.000.000 pta.

AIZARNAZABAL 600 eta 1200 m2-ko pabilioiak. Zubi-garabia eta bulegoak. Oso egoera onean. Prezio ona. Tel. 666 111 999

198.333 e - 33.000.000 pta.

lursailarekin.

Txaleta. Eraiki berria. 3 logela, egongela tximiniarekin, 2 komun eta sukaldea. Terraza eta lorategiarekin. Garajea. Bista onak.

BI BIZITZAKO TXALETAK

AZPEITIA Erdi eraberritutako pisua. 6 logela, 2 komun, egongela eta sukaldea.

Baserri atxikia, 200.000 m2-ko

IRURA.

etxebizitzak.

ETXALAR

96 etxebizitza, 2, 3, 4 eta 5 logelakoak. Kalitate handiko materialekin eginak. Ezin hobeak. Informazio gehiago: 666 111 999

TOLOSA – BEDAYO

Familibakarreko Tel. 666 111 999

ZUMAIA - Amaiako plaza

ORIO

LA MANGA DEL MAR MENOR ERAIKUNTZA BERRIA. Bidaia eta estantzia doan erosleentzat.

119.000 e - 19.799.964 pta.

AZKOITIA

Aparamentu eraberritua. Erdialdean. Logela 1, egongela, sukaldea eta komuna. Trastelekuarekin. 93.156 e - 15.500.000 pta.

2 nekazalturismo. Leku onean. Informazio pertsonala.

Erosi, berritu, biziberritu, eta eraiki egiten ditugu etxebizitzak, eraikinak, baserriak, txaletak, lursailak, merkataritzako lokalak... Prezio onak, eta aurrekontuak konpromisorik gabe. PATXITA ETXEZARRETA, 4 BEHEA - ZUMAIA tel.: 685 781 613 - 666 111 999 inmozumaia@yahoo.es www.inmozumaia.com

AZALA g. zabaleta

BALEIKE157 herri aldizkaria Juan Belmonte, 29 behea tel.: 943 86 15 45 e-maila: aldizkaria@baleike.com Argitaratzailea Baleike Kultur Elkartea e-maila: elkartea@baleike.com Administrazio batzordea: Xabier Azkue, Gurenda Serrano Koordinatzailea: Juan Luis Romatet, Gorka Zabaleta; Kazetariak: Itsaso Ibarra, Maitane Urbieta, Itziar Garate, Izaskun Urbieta, Maitane Agirre, Iure Alzibar, Abelin Linazisoro, Haize Galarraga, Mikel Olasagasti, Joseba Alkorta Kolaboratzaileak: Xebas Leiza, Miriam Romatet, Dani Carballo, Unai Gijarro, Joanito Dorronsoro, Eneko Dorronsoro, Xabier Aranguren, Xabier Aizpurua, Ibon Aizpurua, Jon Maia, Natur Taldea, Ander Hormazuri, Aitor Manterola Diseinua eta maketazioa: Roberto Gutierrez Hizkuntz zuzenketa: Imanol Azkue Publizitatea tel. 943 86 15 45 gurenda@baleike.com Inprimategia Antza Inprimategia (Lasarte-Oria) Tirada 1.000 ale Lege gordailua: SS-405/94 ISSN: 1136-8594

baleike+

izpiak eta hizkiak

JAVIER CARBALLO ENEKO DORRONSORO

â&#x20AC;&#x153;Badaude, bai, lo egiteko 19 erretratua lekuakâ&#x20AC;? XABIER OSA 13

txokorik txoko ALGORRITIK PAROLERA

gure zumai zarra

BERNA AGINAGALDE (eta 2)

Baleikek ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako esanen eta iritzien erantzukizunik.

Argitalpen honen edizioko laguntzaile:

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

BALEIKE+

“Badaude, bai, lo egiteko lekuak” Zumaia asko aldatu da azken urteotan, eta aldaketa horrek, besteak beste, turismoan izan du eragina. Egun, herri turistikotzat har daiteke gure herria, eta horren adierazle da turisten joan-etorri handia. Datuak adierazgarriak dira: 2001ean, turismo bulegotik 3.081 bisitari igaro ziren; 2006an, 20.807. Turismoaren sektoreak jende asko biltzen du: turistak beraiek, ostalariak, turismoaren inguruan lan egiten dutenak... Horiekin guztiekin egon da Baleike, Zumaia eta turismoa nola uztartzen diren jakin nahian.

Turismoak sekulako indarra hartu du azkenaldian leku askotan, eta erakundeek sektore horri garrantzi handia ematen diote. Gero eta handiagoa. Edozein herritan eta hiritan nabarmena da aldaketa izan dela, eta Zumaia ez da salbuespena. Herria asko aldatu da azken urteotan, eta aldaketa asko turismoa erakartzeko izan dira. Eta ezin esan asmatu ez dutenik, gero eta turista gehiago etortzen baita herrira. Datuak argigarriak dira. Turismo bulegoak emandako zenbakien arabera, 2001ean 3.081 lagun igaro ziren bulegotik bertatik, eta iaz, 20.807. Kopurua, berez, handiagoa dela esan digu Jone Esnalek, turismo teknikariak: “Bulegotik pasatzen ez den jendea kontuan hartuta, bisitari kopurua handiagoa da”. Ezinbesteko oinarriak Tamaina horretako aldaketak oinarri sendoak behar ditu. Herria turistak hartzeko prestatu beharra zegoen, eta alor horretan, ezinbestekoa zen lotarako lekuak izatea. Lehen, duela

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

urte asko ez dela, turista kopurua txikiagoa izan arren, arazo handia izaten zuten bisitariek: Zumaian ez zegoen hotelik. Ondorioz, herritik kanpo joaten ziren logela bila. Arazo hori gaindituz joan da, eta egun, turistek badute herrian gaua igarotzeko aukera. Bat eta bi baino gehiago, gainera. Hotelak, ostatuak, nekazaritza etxeak... eskaintza nahikoa oparoa da. Udan, ordea, gutxitxo den ustea dauka turismo bulegoko Jone Esnalek: “Uztailean eta abuztuan bete egiten dira, eta agian, garai horretarako, eskaintza urri samarra da”. Hala ere, ez du uste errentagarria litzatekeenik ostatu gehiago zabaltzea. Izan ere, arazo bat dutela dio turismo teknikariak: “Uztailean eta abuztuan beteta egon arren, urtean zehar izaten den eskaintzarentzat nahikoa ostatu badago. Nik uste dut ez duela merezi bi hilabeterako soilik berri bat irekitzea”. Ostatuekin soilik ez dira, ordea, turistak erakartzen. Herria bera da erakargarritasuna izan behar duena kanpotarrak erakartzeko. Nola erakartzen dira baina turistak? Zumaiak

GORKA ZABALETA

AITOR MANTEROLA

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

BALEIKE+

berak dituen berezko baliabideek eragina dute, eta asko dira, esaterako, hondartzak erakarrita datozenak. Baina berezko baliabideei probetxua atera behar zaie, eta alor horretan sartzen dira bisita gidatuak. Kulturala eta geologikoa eskaintzen ditu Zumaiak, eta Jone Esnalen hitzetan, “arrakasta gehien duen ekimena da bisitena”. Batez ere, geologikoa nabarmendu du: “Gai berria denez, interesa errazago pizten du, eta ahoz ahoko informazioak ondo funtzionatzen du. Alde horretatik, ez daukagu propaganda gehiegi egin beharrik”. Izan ere, pil-pilean dago flysch-en gaia, eta hedabideetan askotan azaltzea nahikoa izan da, nonbait, jendea erakartzeko. Turistak Herria turismorako prestatu izanak harrera ona izan du turistengan. Urtetik urtera, gero eta bisitari gehiago datoz, eta Esnalek esan digunez, “bazter guztietatik etortzen dira”. Eus-

kal herritarrak eta atzerritarrak. Bizkaitarrak, gipuzkoarrak, nafarrak, arabarrak, frantziarrak, espainiarrak, kataluniarrak, alemaniarrak, estatu batuarrak... Ia mundu osoko jendea etortzen da. Zenbat egunerako datoz, baina? Esnalen hitzetan, “denetarik dago, baina egun askorako ez dira etortzen”. Oro har, eguna edo asteburua pasatzeko asmoz etortzen direla gaineratu du. “Gehien-gehienez, lau bat egun igarotzera” etortzen direla esan du: “Ez dituzte, ordea, lau egunak hemen pasatzen. Ostatu herrian hartu, eta hor zehar ibiltzen dira”. Kanpotarrek zer-nolako balorazioaz alde egiten duten galdetuta, hauxe esan du teknikariak: “Gustura joaten direla uste dut. Kexak ere izaten dira, baina laudorioak gehiago”. Esnalen ustez, Zumaiak badu abantaila txiki bat turistak gustura uzteko, eta hauxe da: “Gutxi ezagutzen denez, uste dut ez dutela gauza handirik espero Zumaian, eta 10. orrialdean jarraitzen du

ARGAZKIAK: AITOR MANTEROLA

Turista talde bat Parrokiatik dauden bistak gozatzen.

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

Jon Alberdi

Ibaian ibiltzen den txaluparen patroia

â&#x20AC;&#x153;Abuztuan lanez gainezka ibiliko garaâ&#x20AC;? Eibarrek eta Zumaiak lotura berezia izaten dute udan, eibartar askok igarotzen duelako uda gure artean.

â&#x20AC;&#x153;Belaontzian bidaiak egin ditut, Atlantikoa gurutzatu dut, Brasilen eta Karibean ere egon naizâ&#x20AC;?

Aurten, bat gehiago dago, baina lanera etorri da, Urola ibaian gora eta behera dabilen txaluparen patroia baita Jon Alberdi. Zer egiten du eibartar batek Zumaiako txalupan lanean? Beti gauza bera esaten didate, baina zaletasuna badut, belaontzietan eta ibiltzen naizelako. Zer zerbitzu ematen duzue? Bat, hondartzakoa; bigarrena, itsasora ateratzen da, 25 bat minutu irauten du; eta hirugarrena, Beduara joaten dena. Noiz arte ariko zarete? Irailaren 15a arte, egunero. Luze egiten al da uda? Niri motza egiten zait, baina kontratuak horrelakoxeak dira. Guk uda baliatu behar dugu eta horretan ari gara. Bi patroi zaudete, ezta? Bai, Migel Angel eta biok. Txandaka aritzen gara, egun batean bera eta hurrengoan ni. Eramangarriago al da horrela? Egia esan, nahiago nuke hiru bat egunez jarraian aritzea, baina berak txandaka nahi zuenez... Lehendabiziko urtea al duzu Zumaian? Bai.

Ez dizut galdetuko, orduan, zerbitzuak arrakasta duen ala ez. Beno, lankideak esan didanez, arrakastatsua da; batez ere, abuztuan, orduan lanez gainezka ibiliko gara-eta. Hasiera honetan, jendea iazko bonoekin eta etorri da. Zure ustez, zergatik da baliagarria zerbitzu hau? Jendearentzat ondo dago. Prezioa ere kontuan izan behar da, eta nik uste dut egokia dela. Donostian, esaterako, askoz ere garestiagoa da. Hemen, paseoak 3 eurotan daude, eta han 7 eurotan. Baina hori ordaintzen duenak esango du. Esperientzia, hortaz, baduzu. Belaontzian bidaiak egin ditut, Atlantikoa gurutzatu dut, Brasilen eta Kariben ere egon naiz. Baina motordun ontzietan, lehenengo esperientzia da. Ez al da aspergarria hain ibilbide motza askotan egitea? Izango da, baina gaur hirugarren eguna bakarrik dudanez... Monotonia hori puskatzeko oso ondo etortzen da itsasora egiten dugun irteera. Hala ere, hau gustatzen zait, eta ezin kexatu. Eguraldi txarra egiten duenean bai aspertuko zarela, ezta? Bai, baina liburu potolo bat ekarriko dut irakurtzeko, eta gustura.

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

BALEIKE+

Antzinako turismoa ZUMAIA HISTORIA (Lourdes Odriozola Oyarbide) liburutik hartutako pasartea (414, 415, 416, 417. orrialdeak).

Zumaiako turismoa XIX. mendearen hasieran sortu zen, Zestoako Bainuetxera eta Loiolara iristen zen turismoaren hedapen gisa. Horretarako, funtsezkoa izan zen eskualde osoan bidaiarien garraioa erraztu zuen trenaren nahiz bide-azpiegituren hobekuntza. Hiribilduko 3. sektoreko jarduera horri buruzko berriak oso urriak eta puntualak dira. Udal aktak nahiz Udal artxiboetan gordetako agiriak irakurriz, Hiribilduko turismoa udakoa izaten

usoaren jolasa izenekoa. Bestetik, Zumaiara etortzen ziren industri gizon eta udatiar guztiei ostatua emango zien hotel azpiegitura sortzea. Honi dagokionez, proiektu handizaleena Gran Hotel Amaya izeneko hotela izan zen. Luxuzko hotel horren eraikuntza proiektua sustatu zuena Luis Martinez Kleiser jauna izan zen. Eraikuntza obrak 1922.urtean hasi ziren, eta urte berean, proiektuan aldaketa batzuk egin behar izan ziren. Alde batetik, inguruaren urbanizazioa aldatu

zela pentsa daiteke. Itzurun eta Santio hondartzen inguruan sortu zen turismoari tratamendu desberdina eman zion Udalak. Itzurun hondartzari dagokionez, Udalak azpiegitura eta zerbitzu osagarri oso modernoak eman zizkion hasiera-hasieratik. Horietako bat, 1925. urtean eraiki ziren bainu beroak izan ziren. Beste zerbitzuetako bat kabinak eta olanak izan ziren, eta haien ustiapena esleitzeko, urtero enkante publikoa egiten zen. Santiagoko hondartzaren azpiegiturei dagokienez, aurrekoak baino urriagoak zirela esan behar da. Alde batetik, bainulariei laguntza emateko zerbitzuak eta kaxetak Itzurunen baino beranduago ezarri zirelako, eta bestetik, kantina izan ezik, ez zelako beste zerbitzu osagarririk eskaintzen. Hala ere, Hiribildura turismoa erakartzeko, beharrezkoa zen jardueren, baliabideen eta eskaintzen plangintza egitea. Jarduerei zegokienez, Udalak diru kopuru jakin batzuk eman zituen, Empresa Fomento de Turismo zelakoak 1931. urtean argitaratu zuen Guía Ilustrada del Forastero gidan udalerria ager zedin. Baliabide turistikoei zegokienez, Udala Hiribilduaren baliabide naturalak zaintzen saiatu zen. Saio horren barruan sartu zen 1950eko hamarkadan proiektaturiko Lorategi-hiria. Azkenik, eta eskaintzari zegokionez, Udalaren ahaleginak bi norabide desberdinetan zuzenduta egon ziren: batetik, “udan etortzen zirenen entretenimendu eta gozagarrirako” jolas eta jai jardueren programa lantzera, haien artean, estropadak eta

behar izan zen lorategi-zonak handitzeko. Bestetik, 600-800 pertsonarentzako antzokia jasoko zuen eranskina eraikitzea erabaki zen. Hala ere, hotelaren eraikuntza obrak eten egin behar izan ziren amaitzear zeudenean, eta 1936. urtera arte etenda egon ziren, seguruenik arrazoi ekonomikoengatik. Eraikina amaitu zenean ere, hotela ezin izan zen 1943. urtera arte ustiatu, gerra zibilak iraun zuen bitartean ospitale gisa erabili behar izan zelako. Azkenean, 1943ko udan, bere emakidadun berriak –Cosme Iraundegui jaunak-, hotela inauguratu eta hura handitzeko obrak amaitu zituen, hau da, antzokiari zegokion eranskinaren gainean bi solairu gehiago egin zituen. Obra haiek Udalak 1923. urtean onetsitako planoak eta proiektuak jarraituz egin zirela azpimarratu behar da. Hotelak bere instalazioak egokitzen eta hobetzen jarraitu zuen, lehen mailako kategoria lortzera iritsi arte: 1946. urtean, ibilgailuentzako aparkaleku bat, 1950. urtean, lur azpiko garajea, eta 1952. urtean, igerilekua eraiki ziren, besteak beste. Gran Hotel Amaya hori duela urte gutxi eraitsi zen eta zumaiarren oroitzapenen artean bizirik jarraitzen du, zabalik egon zen urteetan Zumaiari eman zion glamour-aren sinbolo gisa. Gainera, hiribildura udatiar ugari erakarri zituen, haien artean batzuk oso ospetsuak; esate baterako, Ortega y Gasset idazlea.

Garai bateko udatiarrak Itzurunen paseatzen. ‘Zumaia Oroituz’ liburutik hartutako argazkia.

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

Turisten begietan Parolaldean harrapatu ditugu anai-arrebak, lasailasai dabiltzala. Sekulako eguraldia dago, eta Zumaian “gozatzen ari” direla diote. Asko gustatu zaie herria. Lehen aldiz al zatozte Zumaiara? Bai. Biontzat lehen aldia da Zumaiara gatozela. Zergatik hautatu duzue Zumaia? Donostiara etorri gara, Rolling Stones-en kontzertura, eta kostaldeko herriak ikusten ari gara. Horrelaxe heldu gara hona, herriz herri eta batetik bestera.

Borja eta Laura Lopez (Asturias)

Aurretik erabakita al zenuten etortzea? Ez, inprobisatzen ari gara, gutxi asko. Autoa aparkatu eta ibiltzeko leku hau (Parolbidea) ikusi eta hona etorri gara. Zer iruditu zaizue herria? Oso polita da eta oso ondo dago. Erdigunea ikustea bakarrik falta zaigu. Oso atsegina da, eta gustura igaroko nituzke egun batzuk hemen. Uste dugu berriz ere bueltatuko garela, baina egun gehiago igarotzeko asmoz.

Bizikletaz etorri dira Zumarragatik barrena, eta inZumarragaraino joan gara trenez, eta handik Urodarrak berreskuratzen harrapatu ditugu. Gernikako lako bide gorrian barrena, Zumaiara iritsi gara. Eguparkean ari dira, ondo hornitutako bazkariari kolpe na pasatzera gatoz. Bidean gelditzekotan egon gara, egiten. baina azkenean, zuzenean heldu gara. Askotan etorri al zarete Zumaiara? Zuen ustez, moda-modan al dago Zumaia orain? Bai, jakina. Festetan etorri izan gara, baita iganBai, batez ere flysch-engatik. Egin genuen bisita detan ere. Oso herri polita da. Ibiltzeko leku ederrak Alberto Eguskitza, Ana Gongeologikoa eta oso polita da. Paregabea da eta meditu, eta oso ondo zaindutako herria da. Gauzak ondo zalez, Ana Zozalla, Maribel rezi du egitea. Telleria, Lurdes Gorospe eta eginda daude hemen, eta nabaritzen da. Donostian nahikoa propaganda egiten al da inManu Aizpurua (Donostia) Asko aldatu al da azken urteetan? guruko herri txikiena? Bai, eta aldaketak onerako izan dira. Alde Zaharra Ez. Bertako eskaintza bakarrik egiten dute. Pixka izan ezik, gainerako guztia aldatuta dago, eta onerako izan dela uste bat, bai, baina gutxi egiten dutela uste dugu. Orain zabaldu nahi dute dugu. zerbait, baina gehiago egin beharko lukete, Donostiatik kanpo eta inguBizikletaz etorri al zarete? ruan leku eder askoak ere badaudelako.

Gertukoak dira, Gasteizkoak, eta ez da Zumaiara lita da, eta mesede egiten dio hondartza eta mendia datozen lehen aldia. Etxean bezala dabiltza ia-ia, hain gertu egoteak. baina bada haientzat ezezaguna den leku, eta huZuen ustez, herria asko aldatu al da? raxe ikustera etorri dira. Ez, ez dugu uste. Antzeko dago. Duela sei bat Zumaia ezagutzen al zenuten? urte etorri ginen lehen aldiz, eta ez da asko aldatu. Bai, askotan etorri izan gara, batzuetan hondarHainbeste aldiz etorrita, dena izango duzue ikusitzara bakarrik, eta beste batzuetan, zenbait egun Joseba Etxebarria eta Gema Fer- ta, ezta? nandez (Gasteiz) igarotzera ere bai. Ia dena, bai. Turismo bulegoan izan berri gara, Berriz hemen bazaudete, gustatzen zaizuen seihain ospetsu egiten ari diren flysch-ak non dauden nale. jakin nahi dugulako. Egunkari batean, gaiari buruzko erreportajea egin Bai, bai. Ezaguna dugu, eta oso gustura etortzen gara. zuten, eta hona gentozenez, ez dugu ikusteko aukera alferrik galdu nahi. Zer gustatu zitzaizuen gehien lehen bisita hartan? Zenbat egunerako etorri zarete? Ez dakit. Ez da gauza zehatz bat. Ez da herri handia, lasaia da, eta horixe gustatzen zitzaigun. Orain ere lasaia da. Alde Zaharra oso poAsteburua pasatzera gatoz. Santa Klaran hartu dugu ostatu.

Zaragozan bizi den venezuelar hau sanferminetatik Ez. Iruñetik ere pasatu naiz, eta han egonda, honbueltan heldu da Zumaiara. Argazki kamera lepotik dartza ikusteko aukera ez nuen alferrik galdu nahi. zintzilik duela, bisita kulturalari ekiteko prest dago, Zer ikusi duzu orain arte Zumaian? “herria hobeto ezagutzeko”. Eguerdian iritsi naiz eta, ezer baino lehen, turisNolatan etorri zara Zumaiara? mo bulegoan sartu naiz, zer ikus daitekeen jakiteko. Zaragozan bizi naizenez, hondartza duen leku baOrain, bisita kulturala egingo dut, eta goizean portu ten bila hasi nintzen, eta jakin nuen leku hau oso po- Humberto Sanchez Gomez aldean ibili naiz. Orain ezagutuko dut herria. (Venezuela) lita dela. Hala dela konturatu naiz hona etortzean. Goizean ikusi duzuna zer iruditu zaizu? Nola izan zenuen Zumaiaren berri? Oso polita da. Gainera, paisaia oso berdea da, zoDonostian eta Bilbon egona naiz, eta erdibideko ragarria. Naturaren edertasunak txundituta laga nau. zerbait nahi nuen. Getaria oso ospetsua da, eta inguru hau ikusi nahi Etxeen egiturak ere asko gustatu zaizkit. nuen. Hortaz, zure lagunei esango diezu merezi duela Zumaiara etortzea. Zenbat denbora daramazu gure herrian? Bai, bai, dudarik gabe. Egun pasa etorri naiz. Zaragozatik egindako ihesaldi txiki bat besEta zu ere itzuliko zara? terik ez da. Bai, bai. Denbora gehiagoz eta gauzak hobeto antolatzen baditut, Zaragozatik propio Zumaiara bakarrik etorri al zara? etortzea mereziko duela uste dut.B A L E I K E 2 0 0 7 U Z T A I L A - A B U Z T U A

BALEIKE+

Ana Mari Eizagirre

Santa Klara nekazaritza etxearen arduraduna

“Urtarrila eta azaroa dira txarrenak” Duela hiru urte zabaldu zuten ostatua, eta gustura ari dira lanean. Askotan, gainezka ibiltzen dira, eta halako egun batean harrapatu dugu. Bilera batetik irten eta galderei erantzun die. Udan gaudela-eta, gustura, ezta? Dudarik gabe. Negua oso luzea egiten da hemen. Neguan bezero gutxiago izaten al duzue? Aste bukaeretan ondo ibiltzen gara. Koadrila asko etortzen zaizkigu, batez ere nafarrak, baita hemen bertakoak ere. Baina ezberdina da. Beste plan batzuekin etortzen dira: bikoteak, despedidak... Uda izaten da turisten garaia. Hilabete txarrenak urtarrila eta azaroa izaten dira. Gustura zaudete, hortaz? Bai, oso gustura. Zer aurreikuspen dituzue udako? Oso onak. Uztaila eta abuztua hartuta dauzkagu, ia %95ean. Nongo jendea etortzen zaizue? Gehienak, kataluniarrak. Neguan Euskal Herriko jendea etortzen da. Atzerritarrak ere bai: holandarrak, belgikarrak.

Aitor Aldalur

Getariako jatetxeen fama onak ere mesede egiten digu, eta hara jatera doazen batzuk gurean gelditzen dira lotan. Zenbat denborako etortzen zaizue jendea? Oro har, denetarik izaten dugu: egun baterako bakarrik datozenak eta egun gehiago igarotzen dituztenak. Nekazaritza etxeak arrakasta handia izaten ari dira azken urteetan. Zergatik? Kostaldekoak barrualdekoak baino hobeto ibiltzen gara, baina, ora har, ondo egiten dugu lan. Nik uste dut kalitateaprezioa dela gakoa. Isiltasuna eta lasaitasunak garrantzia dute. Hiri handietatik datozenek, batez ere, asko estimatzen dute hori.

Kalari jatetxearen arduraduna

“Frantses dezente ibiltzen da” Astearte batean egin dugu hitzordua, arratsaldez. Horixe baita eguneko unerik lasaiena berarentzat. Hortik aurrerakoak lanean igaroko ditu, eta uda izanik, lan faltarik ez du izango: “Urteko garairik onena da guretzat”, azaldu du. Alde handia igartzen al duzue urte sasoi batetik bestera? Bai. Bi aldiz lan gehiago egiten dugu udan. Gainerako urte sasoietan, asteburuan bakarrik izaten da lana. Udan, berriz, egunero, bai terrazan, bai tabernan pintxoekin, bai jangelan. Ordutegia ere luzatu egiten da. Nondik etortzen zaizue jendea? Frantses dezente ibiltzen da. Madrildarrak eta kataluniarrak ere asko etortzen dira. Done Jakue bidea egiten ari direnak ere etortzen dira. Nafarrak ere asko etortzen zaizkigu, batez ere, hondartzako giroa dagoenean. Ia astebururo datorren jendea badaukagu. Zer eskatzen dute atzerritarrek? Denetarik, baina pintxoak asko gustatzen zaizkie. Goiz etortzen dira, eta hemengo berri ederki dakite: txakolina, ardoa, txuleta, bakailaoa...Ondo ikasita etortzen dira. Atzerritarren ohituren eraginez ordutegia aldatu beharko 10

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

duzue, ezta? Bai. Udan, askotan, jangela goizago irekitzen dugu, bai eguerdian, bai gauean. Guretzat hobe da horrela, tarte handiagoa izanik, jende gehiagori ematen diegulako jaten. Zer pentsatzen duzu Zumaiara etorri eta autokarabana batean jatordua egiten dutenez? Ondo iruditzen zait. Bakoitzak nahi duen bezala antolatzen ditu oporrak. Batzuk, agian, Arzakengana joango dira egunero jatera, beste batzuk ez... Bakoitzak bere estiloa dauka. Hala ere, nik ez nuke turismo mota hori egingo, baina errespetatzen dut. Gainera, herrian erosten badute jatekoa, ona da hemengo dendarientzat.

ARGAZKIAK: AITOR MANTEROLA

Turista talde bat kanoiei buruzko informazioa irakurtzen.

gero, erabat harrituta eta gustura joaten dira”. Horren adierazle da, bisitari bati baino gehiagori entzun izan dion esaldi hau: “Nola aldatu den Zumaia!”. Eskaria eta eskaintza aldatu egin dira Turismoak izan duen gorakadarekin batera, turismoa egiteko ohiturak aldatu egin dira. Hala dio, behintzat, Esnalek: “Asko aldatu da. Izan ere, lehen, garai jakin batzuetan soilik egiten zen turismoa. Garai hori uda zen, uztaila eta abuztua, hain zuzen. Orain, ordea, urte sasoi guztietan egiten da turismoa”. Dudarik gabe, aldaketa hori sekulako onura izan da turismoaren sektorean lan egiten duen jende guztiarentzat. Eskaria aldatzearekin batera, eskaintza ere aldatu egin da. Orain, beste era bateko eskaintzak egiten zaizkie turistei. “Osatuagoa da egungo eskaintza, bateratua”, eman dio hasiera azalpenari Esnalek. Izan ere, turismoa herri txikietara ere sartu da, eta ia herri guztiek dute zer eskaini. “Zumaiak badu zer eskaini baina beste herri txiki batzuek, ordea, inguruko herriekin bat egin beharra daukate, herriaren beraren eskaintza zabaltzeko eta handitzeko. Izan ere, guk bakarrik ezin dugu geure burua saldu”, azaldu du Turismo teknikariak. Ondorioz, Zumaiak eskualderantz jo du, eta Urola bailararen eta Urola Kostaren erdi-erdian dagoenez, bi aldeetako herriekin batera osatzen du turistei egin beharreko eskaintza.

Etorkizunean zer? Zumaiak finkatuta ditu, hortaz, herri turistikoa izaten jarraitzeko oinarriak. Hemendik aurrera bide horretan jarraituko den ala ez argitzeko eskatuta, “Udalak erabaki behar” duela erantzun du Esnalek. Turismoak izan duen hazkundea ikusita eta Zumaia bera lehen baino hobeto prestatuta dagoela kontuan izanda, ematen du turismoa sustatzen jarraituko duela Udalak. Esnalek argi duena da, “orain arteko bide berari jarraitu behar” zaiola: “Zumaiak turismoaren alorrean izan duen hazkundea neurrian egin da, gauza asko aldatu gabe. Kontuan izan behar da aurrekontua ez dela izugarri handia, eta bideragarritasunari ere erreparatu behar zaio”. Herriak eta hiriak turismorako prestatu behar horretan, bi bide bereizten ditu: “Batzuek sekulako dirutza gastatu dute. Bilbo da eredu horren adierazleetako bat, eta denbora gutxian, asko aldatu da. Zumaiak, aldiz, berez-berez egin du aldaketa, batere behartu gabe”.

Jone Esnal: “Ohiturak asko aldatu dira; lehen garai jakin batzuetan bakarrik egiten zen turismoa”

Turismo Bulegoak eta Algorri Interpretazio Zentroak bisita gidatuak eskaintzen dituzte.

BALEIKE+ BALEIKE+

PUBLIZITATEA

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

Algorritik Parolera Lehengoan Sakonetatik Algorrira etorri ginen, harraldetik, eta gaurkoan ere itsasoaren eta lehorraren arteko mugan ibiliko gara. Izan ere, Algorritik Parolera etorriko gara, biotopo izendatu nahi duten eremuaren barruan. Uda oso garai egokia da ibilaldi hau egiteko, bero egi-

nez gero, freskatzeko aukera asko izango ditugu eta bidean. Baina aitortu beharra dago ez dela ibilbide erraza, haitzetan batzuetan eskuak ere erabili beharko ditugu-eta orekari eusteko, batez ere Mariantonetik aurrera.

TXOKORIK TXOKO

6. ibilbidea

XABIER ETA IMANOL AZKUE

Algorrira etorriko gara, eta Algomaite zuen txoko honetan. Hor, 1 rriko muturrera igoko gara, haitz pixka bat gorago, lehen karabieta lur gorrien arteko bidexkatik. neroen kaseta bat zegoen, kosHortik, ikuspegia ede-rra da, mataldea zaintzeko, 2005ean bota gikoa ere bai, batez ere ilunabazutena. Eskuinaldean, berriz, rrean, mendebaldera begiratuta. Algorriko palda dago, Ardantza San Telmo ermitaren aldera begialderako magala, terraza antzeratuta, Algorrigaña daukagu aukoetan antolatuta. Bide estutik rrez aurre, Algorriko muturretik aurrera jarraituta, “Itxas-ondo” ermita bitarteko ertz guztia (maetxera iritsiko gara (eskuinalpan begiratuta, adierazita dagoen dean), eta San Telmo ermitara lekuan baino gorago joan beharko ere bai. luke berez). Haitzaren bizkar gaiSan Telmo ermitaren le1. Algorrigaña. Bidea bizkarraren gain--gainetik doa. Ezkerraldera, amildegia eta itsasoa; eskuinaldera, Ardantza netik joan beharko dugu, bidexkahen aipamena oso aspaldikoa ingurua. tik, albo batera itsasorako amildegi da, 1540koa, eta ordutik askotan zorabiagarria eta bestera Ardanazaltzen da agirietan. Halaber, tza aldea. Bidean, lehenengo Badokumentuetan askotan azaltzen rezuloko gaina aurkituko dugu (ordekatxoa), eta ondoan Ba- da San Telmo mendia, batez ere Ardantza aldera zegoen rezuloko jaiskunea eta Barezulo bera, ezkutuan (hondartza artadiarekin erlazionatuta; adibidez, 1767an Udalak agintzen aldetik ikusten da). Izen nahikoa berezia da, eta jatorriaren gai- du “Que se trasmoche el encinal del Monte concejil de Sannean uste bat baino gehiago dago: batzuek diote behealdean telmo”. Baina San Telmo ermitaz eta kaleaz hitz egingo dugu dagoen zulora sartzeko ezinbestekoa dela itsasoa bare egotea hurrengo zenbakiko ibilbidean, baita Ardantzaz ere. eta hortik datorkiola izena; beste batzuek diote olatuak gogor Ermitatik, gaur egun talasoa dagoen horretara egingo dugu, jotzen duenean kanpora irteten de ur‑zorrotadarengatik dela, Itzurunzelai eraikin aldera. Etxe hori Arbillagak (Amaiako balearena ematen duelako, eta horregatik “Balezulo” deitzen plazako zaku‑fabrikaren jabeak) eraikiarazi zuen, 1906an, eta diote... plaka ere hor dago, barrenaldean. Plakari begiratuta, bitxikeria Aurrerago jarraituta, ezkerraldean Xabier Kalparsoro bat, garai bateko euskara eta hizkerarekin zerikusia daukana: Anuk-en oroigarria aurkituko dugu bide ondoan, hainbeste “iraterkari” hitza jartzen du, gaur egun “arkitekto” esaten duB A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

2. Barezuloko jaiskunea. Haitzetara jaisteko bidea badago Barezulo parean. 3. Brankada erorita. Kostaldeko higadura etengabekoa da. Lehen zutik eta tente zegoena egun batetik bestera erori eta etzan egiten da. 4. Malparaje eta Marianton. Itsasotik ikusita, Malparaje eta Marianton, eta Itzurun hurrena. 5. Katuplaza. Katu asko egoten zirelako izena omen du horrela. 6. Inpernupe. Itsasoari begiratzeko leku bikaina da Inpernupe, Parolbidetik ezkutuan. 7. Parolpea. Parolaren azpialdean, haitzetan, Parolpea dago, eta eskuinalderago Aitzabal. 3

guna. Hortik, Itzurungo hondartzagañara jaitsiko gara. Ezkerraldera, hondartzan, San Telmoko aldera pasata, Santelmopea daukagu, gaur egun geologia aldetik garrantzi berezia hartzen ari dena. Hondartza beste aldera zeharkatuta, berriz, gaur egun “piszina” izenarekin ezagunagoa zaigunera iritsiko gara, lehen Itzuruntxiki (edo Itzurunzulo) deitzen ziotenera; garai batean, itsasontziek motorrik ez eta belaz‑arraunez mugiarazten zituztenean, arrantza hemen deskargatu eta lanean jarraitzen zuten, portura sartu beharrik gabe. Hondartzatik Parolaldera hartu behar dugu, Talaimendiren (edo Puntaren) bizkarraldetik, haitzetatik, eta batzuetan uraren arrasean ere bai. Hondartzaren bazter‑bazterrean, eskuinaldean, eskaileretatik haitzetara jaitsiko gara, eta Marianton aldera egingo dugu. Puntara iritsita, ederki ikusten da eskalada-eskola, batzuek “Yosemite” izenez ere ezagutzen dutena, eta Malparajeren hasiera ere ikusiko dugu. Izenak ederki adierazten du ez dela erraza zeharkatzea, eta batzuetan eskuak ere erabili beharko ditugu orekari eusteko. Malparaje pasata, haitzetik haitzera, Katuplazara iritsiko gara. Agian “plaza” izendatzea gehiegitxo da, baina hainbeste haitz eta saltorekin, eskertzen da zabalgune lau bat, tarteka. Aurrerago jarraituta, Inpernupe (edo Puntatzea) parajea ageriko zaigu. Gaur egun arrasto gutxi daude, baina beste garai batzuetan aktibitate handia izan zen hemen: harrobia egon zen eta harria ateratzen zuten errail batzuen bidez, Arrangoleta inguruko betelanetarako; geroago, zabortegia ere izan zen (gaur egun baino askoz ere zabor gutxiago sortzen genuenean); batek baino gehiagok ikasi zuen ondo aparkatzen goialdeko zabalgunean, autoeskolako praktiketan... Haitzetatik jarraituta, Parolpea azalduko zaigu, Parolaren azpialdean. Eta aurrerago jarraituz gero, kai muturrera bitartean, Aitzabal eta Aitzabalgo kanala dauzkagu. Konturatzerako, iritsi gara gure ibilaldiaren amaierara. 14

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

Galdera Gaur egun â&#x20AC;&#x153;piszinaâ&#x20AC;? deitzen diogu Itzurungo eskuinaldekoari, baina nola da berezko izena?

Txapartegik emandako tarta eder bat zozketatuko dugu. Erantzunak elkartea@baleike.com helbidera bidali. Erantzunekin batera, izen abizenak eta telefono zenbakia adierazi.

Aurreko zenbakiko erantzuna: Palankamugarri Irabazlea: Arantza Ostolaza Zorionak!

5 3

1 2

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

Izpiak eta hizkiak

argazkia

Gonak luzeak modan daude Javier Carballo testua

Eneko Dorronsoro

Modaren haizetan dantzan Ni hankamotxa? Lurreraino iristen zaizkit behintzat eta, zertarako behar ditut luzeagoak? Hara Lazkao Txikiren irteera. Ez zekien, ordea, modan luzeak daudela. Luze eta argalak. Gonapean gordeko badira ere. Koloreena jakiten ez da hain zaila. Aurtengo tendentzia... Zumaian gorria, noski. Galdetzea ere! Baina nola konbinatu gona berriarekin? Agian mantala jarriz gero, eta buruan kolore bereko zapi bat... Primeran! Haizeak uxatu ditu kezkak. Baina baita gonak harrotu ere. Eta neskatila pololorik gabe. Bero egiten du eta...

Altxatu gona, amona! Haizeak hori du ona: mugimenduan jartzen duela, lehen geldirik zegona. Agirrek Lazkanori bertsoz balkoitik balkoira. Erantzunaren zain egon gabe, azkar gorritu zaizkio masailak bati baino gehiagori. Gonari arreta kendu gabe, hala ere, eskuak adi badaezpada, haize bolada berriren bat baletor ere.

Arratsalderako lotsak sagardotan galduko dira. Txotx! Baina orain masailak gorriago, moda eta tendentziak jarraitzeko baitaude. Eta lotsagabe, errazago zaio haizeari ere gonak altxatzen. Mahoizko galtzekin, ez da saiatu ere egiten, ordea. Eta ni, sagardoz bero, udako eguzkitan lotsagabe, Ondarroako arrantzale zahar haren ateraldiaz oroitu naiz: â&#x20AC;&#x153;ÂĄPantalones anchos, pelotas frescas!â&#x20AC;?. Eta... guk ere gona luzeak modan jarriko bagenitu? Lotsatu? Hankak lurreraino iristen zaizkigun bitartean, aire, aire!

PUBLIZITATEA

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

Piraguista

Lan eskergabearen emaitza Lanbidez igeltseroa, irailaren hasieran Hungarian jokatu den Piraguismoko Munduko Txapelketan parte hartuko du.

ERRETRATUA

Xabier Osa

JUAN LUIS ROMATET

Komunikabideetan agertzea ez du gustuko. Hala ere, lanegunaren amaieran egin dugu zita hitz egiteko. Hitzordua Beduako industrialdean duen lokalean jarri dugu eta porlan zakuak, palak eta bere lanbidean erabiltzen dituen mila eta bat tresnak izan ditugu lekuko. Ibilbide luzea du bere gainean, orain 25 urte inguru hasi baitzen piraguismoan: “Lagun artean hasi zen dena. Laxaro Egaña, Fernando eta Joxe Manuel Balenziaga, Julian Yeregi, Jabi Elosua, Aperri… Maristetako koadrila osatzen genuen”. Kirola “tonto-tontoan” egiten hasi zirenean, piraguismoaren jarduera utzita zuen Itxas-Gain elkarteak, pertsona bat itota hil ondoren. Erribera kalean zegoen ikatz gordailu abandonatu bat izan zen belaunaldi berri honen basea. “Zaborra atera eta obretatik hartutako egur zaharrekin aldagelak egin genituen. Ez genuen ez dutxarik ez ezer ere.” Ilusioa da lehen urte haiek definitzen duten hitza. “Entrenatzailerik ez, baina ilusioa kristorena genuen. Ez genekien zer zen ‘farley’ bat edo ‘intervalo’ bat; gure entrenatzeko sistema ‘azkena, kabroia’ zen. Ibaian Oikiaraino joaten ginen eta norbait atzean uztea zen helburua. Oikiako bi kurbetan, aizkorada!; bueltakoan, tren zubian, aizkorakada!

Saltaka ere egiten genuen, Larraraino edo Xey-raino, eta etxerakoan, Beduako aldapan esprinta jotzen genuen. Batzuek erdi gonbitoka amaitzen zuten. Agoantatzen zuenak, ondo; besteek izorratzea zeukaten!”. Kadete eta jubenil mailatan hainbat txapel irabazi zituela gogoratzen du, Euskadiko txapelketak barne. Aro berri hartan, Espainiako txapelketara joan zen Zumaiako lehen piraguista ere izan zen: “Madrilen izan zen, San Juan urtegian. Irungo taldearekin joan nintzen, baina ez zidaten utzi irteten, inskripzioa gaizki egin zelako”. Hurrengo urtean hartu zuen parte, baina orduan Itxas-Gaineko beste kideekin. 20 urte zituela piraguismoa uztea erabaki zuen: “Nire arazotxoak izan nituen. Bestalde, nekatuta nengoen eta etxerako babarrunak ere eraman behar ziren”. Ez zen betiko izan, ordea, 2000. urtean hasi baitzen berriro kirola egiten, “itsasoan ibiltzeko eta paseoak egiteko. Hasiera hartan ez nuen lehiarako grinarik”. Kirola egiteari berriz ekin zionean, ez zuen Itxas-Gain taldean sartzeko asmorik, “ez nengoen eta ados elkartearen politika batzuekin”. 2001. urte hartan piraguista zaharrak eta ordukoak elkartzeko festa antolatzen lagundu zuen. “Afalos-

BI HITZETAN Jaio: Zumaian, orain 38 urte. Piraguista: 13 urte zituela hasi zen. Zenbait txapelketa irabazi ondoren, 20 urterekin utzi zuen. 31 urte zituela itzuli zen eta beteranoen mailan Munduko kopako proba bat eta Europako txapelketa irabazi ditu eta bigarren izan da Munduko txapelketan.

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

“Uste da astakirtenen kirola dela eta ez da hori, jende oso sentiberentzakoa baizik”

arte mailako txapelketatan badu jada esperientzia: beteranoen mailan, Munduko Kopako proba irabazi zuen 2004an eta Europako txapelketa 2005ean; iaz, berriz, zilarrezko domina lortu zuen Frantzian egin zen Munduko txapelketan. Emaitza hauei garrantzia gehiegi ematen zaiela uste du, ordea: “Mundialean zilarra lortzeak ilusioa egin zidan, ez dut ukatuko, baina gehiago poztu nintzen urte berean, Colindresen, Espainiako kopako proba bosgarren sailkatu nintzenean seniorretan. Dominak noren aurka irabazten diren du niretzat garrantzia, ez dominak irabazteak berak”. Bi probatan hartuko du parte, bakarka eta binaka (Vicente Royo Gatxi-rekin batera). Azken horrengatik hitz onak besterik ez ditu: “Ilusioa egiten dit Gatxi-rekin joateak, lan ikaragarria egin duelako, txapela kentzekoa. Zumaian meritu gehien duenetakoa dela esango nuke, gehiena duena ez esateagatik”. Entrenamenduak ez dira izan haurren kontua. Lanorduak amaituta, 17 kilometro egin dituzte uretan zenbait egunetan eta jarraian ordu erdi gimnasioan edo lasterka. “Gu ez goaz paseoa egitera. Lan pila bat egin dugu eta guri irabazi nahi digunak izerdi pila bat bota beharko du”. Etorkizunera begira, piraguismoan jarraitzeko asmoa du, nahiz eta lehen nekeak sentitzen hasi den: “Aurten nahiko nekatuta nabil, bai fisiko aldetik, baita buru aldetik ere. Ziur piraguan jarraituko dudala. Beste gauza bat da maila honetan jarraitzea”. Amaitzeko ordua da. Lokaleko ateak itxi ditu eta badoa, uretara, gogoko duen zaletasunari pare bat ordu eskaintzera.

GORKA ZABALETA

ERRETRATUA 20

tean taldearen ardura hartu behar genuela esaten hasi ziren. Hainbeste tematu ziren, azkenean baietz esan nuen, baina baldintza batzuekin. Lanerako komisio batzuk eratu ziren eta bospasei urte goaz horrela. Nik uste bere neurrian ondo dagoela Kluba. Aurten, adibidez, zazpi pertsona daude Munduko txapelketara joateko aukerarekin”. Bere ustetan, piraguismoak bi fazeta erabat desberdin ditu: “Alde batetik oso kirol polita da paseoan ibiltzeko eta naturak duen indarra erabat igartzen duzu. Baina kirol honek beste fazeta bat badu, lehiaketa, eta hori oso gogorra da, ia urte osoko lana eskatzen duelako”. Jendeak kirol honen irudi erabat okerra duela uste du: “Jendeak uste du astakirtenen kirola dela eta piraguismoa ez da hori, jende oso sentiberentzakoa baizik. Kirol oso teknikoa da. Duzun indar guztia transmititzea, piragua urarekiko paraleloan eramatea eta aldi berean, direkzioan zuzen joatea oso zaila da. Oso jende gutxik dauka gaitasun hori.” Joxe Luis Aizpurua eta anaia Santos agertu dira lokalera, Oier Aizpuruaren aita eta osaba, biak ere igeltseroak. Lanbidea gustukoa duela onartzen du. Lanbideak, ordea, zenbait zailtasun sortzen dizkio kirola egiterako orduan, entrenamenduak gauez egitera behartzen baitio. “Ez nago disgustura, azkenean janaria etxera eramatea da eta garrantzitsuena”. Lana egitearen beharra aldarrikatzen du behin eta berriro (“Piraguismoa bizitza bezala da. Lana egiten baduzu, zerbait lortzen da; bestela, ezer ere ez”) eta pentsatzeko era hori praktikan jartzen du egunero, entrenamenduetan: “Urtean bi igande libratuko ditut gehienera jota”. Meritu handiena bere familiak duela dio, ordea: “Ines emazteari eta Irati haurrari niri baino gogorragoa egiten zaiela uste dut, nirekin egoteko denbora lapurtzen baitie kirolak. Hala ere, uste dut ondo hartzen dutela, ilusioa egiten baitie ni aurrean ibiltzen ikusteak”. Mundiala jokatuko du datorren irailean, Hungariako Gyor herrian. Nazio-

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

PUBLIZITATEA

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

U A L

UDAKO ARGAZKI LEHIAKETA

Hirugarren urtez, argazki lehiaketa antolatu dugu udarako

Gehienak oporretan pentsatzen egongo zarete dagoeneko. Motxila edo maleta prestatzean, ez ahaztu argazki kamara, aurten ere Baleikek argazki lehiaketa antolatu du eta. Zuen uda nolakoa izan den ikusi nahi dugu. Badakizue, munduaren beste puntan ateratako argazkiak izan daitezke, edo etxean bertan egindakoak; paisaiak, jaiak edo lagunarteko uneak... Nahi duzuena, baina uda girokoak izan daitezela. Argazkiak jpg formatoan behar ditugu, erresoluzio altuan (onenak aldizkarian argitaratu nahi ditugulako: gutxienez, 1.800x1.200 pixel, 250eko erresoluzioan). Bidali lehiaketa@baleike.com helbidera, irailaren 2a baino lehen. Irabazlearentzako saria: bi lagunentzako afari eder bat. Epai-mahai batek aukeratuko du argazki onena, baina webgunean ere bozkatzeko aukera izango da. Erabiltzaileen boto gehien jasotzen duenak ere izango du sari bat.

ANIMO!

Kao: Sumendiko sekretua bideojokoaren hiru ale zozketatuko ditugu, Elhuyar Fundazioaren eskutik. Bidali mezu bat lehiaketa@baleike. com helbidera zure datuekin. Lehen hirurek jasoko dute bideojokoa.

! A T E K ZOZ

3Dko teknologia erabiltzen duen ordenagailurako bideojokoa da Elhuyar Fundazioak hemen eskaintzen duena. Hamar urtetik aurrerako gaztetxoentzat dago pentsatuta. www.elhuyar. org/kao web gunean, horri buruzko informazio gehiago egoteaz gain, jokoa probatu ere egin dezakezu. B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

PUBLIZITATEA

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

(2) ABELIN LINAZISORO

Tabernan zuk Zumaiako mutil denak ezagutuko zenituen. Nola hasi zinen Bitorianorekin harremanetan? Nik Bitoriano eta koadrila, Ajuria eta hauek, tabernatik ondo ezagutzen nittun, egunero itxian bueltaka ibiltzen zian-da. Txikiteoan eta baita mahaian exeri eta aguanta eiten ere. Jaten. Ondo moldatzen zian, bai, tripa hutsa ez eukitzeko. Oso rekuerdo polittak dauzkat. Arranke famosoa-eta nola eoten zian txapitula azpiko marmolezko mahaian berriketan, alkarri adarra jotzen eta parrez. Harrezkeo, Iñaxio Peaso, Karmelo Galufo eta hauek ere… Jesus! Hoiek ere ez zian makalak. Nahiz eta lanian jardun nahiko parre eiten nuan. Txistiak, kontakizunak, ateraldiak… Orduan gainera umore haundia zeon, eta jendia ona zan. Oso sanoa. Oain gaiztakeri haundiegia dao. Leheno alkarrei laguntzea normala zan, oain ziharo kanbiatu da. Peaso, Galufo, Arranke eta hauen arteko anekdotekin gogoratzen al zera? Ene! Hainbeste anekdota zuten!, hainbeste!, ba… momentu honetan ez nuke esango. Nik kontu bakarra dakit: haiek astelehenero gurian azaltzen zianian, haiek ikusi eta parreguria etortzen zitzaten. Peaso, Galufo, Matarran… Arranke ez, Arranke Ajurian koadrilakoa zan. Oso juergistak zian, juergista onak, sanoak. Eta nik lana ein det, bueno, oso gustora. Barrez. Haiek noiz azalduko amorratzen. Oain mostradoria ez da lehenokoa. Orduan alkarrei lagundu eta alkarrei errespetua gehio zeon. Gero detaile bat daukat gure aitta zanena. Hark lagun bat zeukan Otto Holke-nean ge-

Oain mostradorea ez da lehenokoa. Orduan alkarrei lagundu eta alkarrei errespetu gehio zeon. …haiek ere beti parrez. Oso sanoak zian, beti laguntzeko.

Nahiz eta zuk Bitoriano ezagutu, nola hasi zinen berekin? Ba, tabernan jai baten fuolea jun behar nun, Donostira, ni oso deporte zalea izan naiz, fuola, pelota… eta Bitorianok galdetu zidan ea ez zikan inporta laguntzen baldin bazian, eta nik ezetz, nahi baldin bazun gurekin etortzeko, esan niyon. Ordurako telefonikan lanian nabilen eta han Reala ikusteko entradak rifatzen zian, nik Donostirako entradak nizkan eta Bitorianok, nonbait, mostradorian naola hara nihoala aitu ein zian eta horrela hasi ginan.

GURE ZUMAI ZARRA

BERNA AGINAGALDE OLAIZOLA

Zu telefonikan lanean hasi ondoren etxera noiz etortzen zinen? Egunero? Astean behin? Han Donostian alaba bat zuan emakume alargun baten etxean pentsioan bezela egon nitzan, baina etxera jai neukan guztian etortzen nintzan amai laguntzera. Lana goizez edo arratsaldez eiten nuan eta libre nekanian etxera lanera. Mostradorian, harraskan, behar zan tokian.

rente-edo horrelako zeozer eta moilan soziedade txiki bat zuten Txoko izenekoa, ba, haiek ere egun bat jarrita zuten gure taberna etortzeko, bestela beti soziedadian ibiltzen zian. Sei edo zazpi zian eta afari merienda-edo horrelako zeozer egiten zuten gurian. Haiek ere beti parrez. Oso sanoak zian, beti laguntzeko.

Lanetik lanera orduan, Bitorianorekin ibiltzeko astirik gabe. Fuoleko partido hartatik aurrera hasi ginan ibiltzen. Aurreneko egun hartan ni lagunakin jun nitzan eta Bitoriano danokin ibili zan. Nere aldamenean, baina sei edo zazpi neskakin batera. Gero, akordatzen naiz, jai baneukan, partidua ikustera inbitatzen zian eta nik ez niyon ezetz esaten. Bitoriano nire bila etorri eta nik etxean ea permisua ematen zidaten galdetu, amak baietz erantzun eta horrela hasi ginan. Partiduak biok bakarrik ikustera, baina ez gendun denbora asko ein horrela. Hura segituan jun zan Venezuelara. B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

GURE ZUMAI ZARRA

Bera bakarrik joan al zen, ba? Bai, bakarrik. Hark Zumaiara etorri gabe ia bost urte ein zitun. Nobioak kartaz izan ginan. Bost urtian kartak eskribitzen. Nondik nora joan zen Venezuelara? Burgaña izena zun kapitaina batekin. Mutrikukoa. Hau Orinokon zebilen lanian, barkuan, eta Bitorianok nonbait famili horrekin amistadia zaukan eta hark eaman zuan. Caracasetik 900 kilometrora, Caribe aldera, Puerto Ordaz izena duen herri batera. Han burnia ateratzen zuten minak zeuden eta bai barkuan eta bai gure inguruan euskaldun asko zeuden. Mutrikuarrak, ondarrutarrak, lekeitiarrak… Burgañak ofizina batian kolokatu zuan Bitoriano. Oso ondo, gainea. Bitartian bost urtian mostradorian eoten nitzanian, adarra jotzen-eta ibiltzen zian, parrez, eta nik ere parre eiten nuan, haiei korrientia eaman eta pentsatzen nuan: zuei esango dizuet, ba, hor konpon. Donostian lagunak esaten zien ea nola aguantatzen nuan nobioa hain urruti eukita, haiek koadrilan mutilekin ibiltzen zian eta ni ere bai beaiekin. Batian Igeldora, bestean zinera… Nik Bitorianori permisua eskatuta neukan, ba, eta hark nerekin konfiantza haundia zeukan eta zer esango zian, ba? Baietz. Biok herri berekoak, familiak ezagutzen ginan, tabernatik ere ezagutzen ginan, eta nei ez zitzaten sekula burutik pasatu ere eingo ezer txarrik eta banekin Bitoriano ere jator eta fin ibiliko zala. Lehen esan detan gauza bea, sano-sano, konfiantza osoakin. Bost urte luze mutila ikusi gabe. Akaso bost urtera ez zan ailegatuko. Hura agosto batian etorri zan ezkontzea. Dana kartaz ein ginun, ba. Umia enkargatu ez eta beste dana. Eta hemen Zumaian parrokira jun nintzanian papelak eitea, orduan deiak eiten zian, ba, hiru igandetan hiru dei pulpitotik, baten bat ezkontzaren kontra ote zeon jakiteko, apaizak esan zian aurrena deiak ein be-

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

har ziala, baina Bitorianok hilabete eskaseko permisoa besterik ez zaukan eta hiru aste behar zian deientzat bakarrik, orduan kartaz Bitorianok esan zian deirik pe ezkonduko ginala, ni Bitorianokin fede haundia euki det beti, eta halaxe,

Egun batian despedida de soltero eta hurrengoan boda. Dana segido. Hura juerga bota zutena bezperan bitorianon koadrilak! Ia ahaztu ein zian hurrengo egunian boda zutela!

dronatu ein behar izan nuan, ba, Parte Zaharreko Santa Maria parrokira jun, eta han parrokuakin eon nitzan eta egia esan niyon, ze gertatzen zitzaten, nongoa nitzan eta dana, eta hark esan zian ezkonduko giñula, baina nik Zumaian nahi nuan ezkontzia eta horrela San Mielen ezkondu ginan. Bitoriano etorri eta 1112 egunera-edo. Setienbrian 9an, Arantzazuko Ama Birjinaren egunian. Hura juerga bota zutena bezperan Bitorianon koadrilak! Arritokietako eguna zan, ba, eta ia ahaztu ein zian hurrengo egunian boda zutela! Etxabe IV-neko tabernan ibili ziala uste det. Hurrengo egunean ezkontza euki eta zergatik bezperan halako juerga? Denbora gutxi izan gendun-da. Egun batian despedida de soltero eta hurrengoan boda. Dana segido. Biaje de nobios ere zer? Ia ez gendun ezertako astirik izan-eta. 7-8 egun Mallorcara. Aurrena Bartzelona trenez eta geo Mallorcara abioian. Mallorcan egun gutxi batzuk ein eta Bitoriano berriro Venezuelara jun zan. Bakarrik. Zergatik bakarrik? Begira, esango izut. Hura ezkontzera etortzeako beak bere pixua eskatuta zeukan. Bueno, pixua ez. Han txalet estiloko etxe txiki batzuetan bizi zian, konpañia amerikano batentzat lana eiten zuten, ba, eta haiek pertsonal danentzat itxiak zituen. Mendi txiki bat hartu zuten eta hura dana etxe txikiz betia zeon. Eta Bitorianok esan ziyuenian andriakin jun behar zuala, baietz esan ziyuen, baina oaindikan preparatu gabe zeukaten eta horreatik jun zan bakarrik, itxia preparatzeko. Ni hara juteako dana listo-listo eukitzeko.

hura 1954ko agostuen azkeneko egunetan etorri zan, guk hura etortzerako boda dana preparatu ginun eta ni nola Donostian lanian ibili nitzalako han enpa-

Zenbat denbora egon behar izan zenuen Zumaian? Bi hilabete baino gehio, ia hiru hilabete, baina Gabonak baino leheno han nitzan. Hemen, Gabonak pasatu arte eoteko

GURE ZUMAI ZARRA itxian, esaten zien, baina ez, nik gizonena jun nahi nun. Eta Gabonak han pasatu nitun, eta izugarrizko beruakin. Hemen izotza eta han izerditan blai. Hura tropikoan dago-eta. Baina gustora. Han Venezuelan zenbat urte pasatu zenuten? Nik aurrena lau urte egin nituan han eta hiru umekin etorri nitzan. Hemen udaa umiakin pasatu nuan, hiru hilabete edo horrelakon bat, eta gero umiak hartu eta andar jun nitzan berriro hara. Gizona han neukan-da. Herri minez edo al zeuden? Ez. Etxekoak ikusi nahi. Bitorianok han zeukan lana eta oso gustora zeon, baina honea etortzeko diru pixkat ein behar zan. Ezin zea etorri ezer gabe eta horrela ia beste hiru urte gehio ein nitun han eta beste ume bat gehiokin etorri nitzan etxea. Lau umekin. Zuk aguanta beste pixkat hor eta bitartian nik itxia preparatuko det, esan niyon Bitorianori. Baina

Gabonak han pasatu nitun eta izugarrizko beruakin. Hemen izotza eta han izerditan blai. Hura tropikoan dagoeta, baina gustora. kia, ni etorri eta handik hilabete gutxira presentatu zikan gizona. Nik ez banun hara buelta ein behar, beak ez zula han bakarrik geatu nahi, esan zian. Oso gogorra da han bakarrik geatzea. Familia Zumaian eta hark zer eingo zuan, ba, bakarrik? Zumaiara buelta egin eta zuzenean Uxarruenean hasi al zineten lanean? Guk hasieran pentsatzen gendun Donostian geatzia, orduan gure Bitorianok aukera bat euki zuan-da, baina gure ama oso nekatuta zeon eta gehinbat amagatik

geatu ginan Uxarruenian. Ahizpa banuan, baina hura gu etortzerako ezkondu ein zan eta aspertuta zeon tabernako lanakin eta ni ailegatu orduko aldein zuan hark. Nik ama ezin nuan laga bakarrik, ni beste era batekoa izan banintz igual bakarrik utziko nuan, nik ere ez nuan neretzako taberna nahi, eta gutxio danentzako, bainaâ&#x20AC;Ś Geo, Bitoriano etorri zanian, taberna eta goiko pixua erosi nahian hasi ginan, baina ez gendun kontsegitu eta alkilerrian ere gaizki, tabernakin segitzeko obra ein behar zan eta nausiak ez zikuen autorizazioa ematenâ&#x20AC;Ś Venezuelatik etorri ginanian, konpondu eta txukundu ein gendun, hori bai, baina gero erosi nahi izan gendunian ezetza jaso gendun eta obra egitea gutxiyo. Hainbeste urte hor geundela etaâ&#x20AC;Ś Izan ere, lehen, gure aitona hor lanian hasi zanian hori gatza gordetzeko almazena omen zan eta gero gure aitonak leku hori hartu zuan taberna eiteko, eta sekula ezin izan gendun salitria kendu paetetatik. Pintatu eta beti salitria azaltzen zan. Garai hartan gure aitonak B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

PUBLIZITATEA

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

Goazen pixka bat atzerako. Venezuelan, Puerto Ordaz horretan zer moduzko bizimodua egin zenuten? Ona. Bitoriano zazpiretako edo leheno joaten zan lanera, ze, han behin eguardia ezkeo bero haundigiya eiten zun eta danok aplatanaos eoten giñan, ez zun inor lanik eiten, etxera buelta ein eta geo, gure Bitoriano arratsaldian beste pixkatian juten zan ofizinara, etxetik bertatik berta zeukan, sartu eta irten nahi zunian eiten zuan eta oso ondo zeon, oso ondo ikusia. Ni berriz, goizian goiz jaiki, etxeko lanak ein, gero bazeon Iraetako gure lagun bat, barkoko kapitaina, askotan eoten zana gurekin, oso jatorra, haren barkua haundi hauetakua baino txikiyo zan, ze, han, minerala Estados Unidosera eamaten zituen barkuak oso haundiyak zian, ze, Orinoko ikaragarri haundia eta zabala da eta gure etxe aurretik izugarrizko barko haundiak pasatzen zian. Ba, Iraetako kapitain honen, Txikito de Iraeta deitzen ziyuen, andriakin oso lagun ein nitzan eta Algortako beste kapitain baten andriakin ere bai, kapitain hauek Puerto Ordazetik Baltimorea-eta eamaten zuten minerala, eta andriak lagunak ein nitun, ze, han nabegatzen zebiltzan ia danak euskaldunak zian ondarrutarrak, mutrikuarrak… Gehienak bizkaitarrak. Eta portura etortzen zianian esaten zuten, bueno, goazen Arroiabenea eta hantxe pare bat ordu edo eoten zian gurekin, edatekua eta pintxoak-edo atea eta hantxe gurekin hixketan eta parrez eoten zian. Eoten giñan. Ze, jende oso ona zan. Ze, toki hoietan halako jende ona eta sanoa bilatzen dezu! Danok alkarri laguntzeko beti listo. Beharbada itsasoan ibiltzen dena irekiago eta eskuzabalago izango da.

Plaia txikiak, baina oso peligrosoa zan han bainatzia, pirañak ibiltzen zian eta plaien inguruko erreketan kaimanak. Bai, haiek behitzat halakotxeak zian. Eta danak gurera etortzen zian. Nik han ezagutu det jendea… Puf! Tabernan baino gehio igual. Jende oso ona. Eta hantxe holakotxe bizimodua gendun guk. Egunero, barko bat ez bazan bestia, beti euskaldunak zitun onduan gure Bitorianok. Jaiegun eta astegun arteko desberdintasunik ba al zegon? Ez. Bueno, bai. Jaiegunian Bitoriano egun osuan itxian eoten zan. Eta zapatuetan ere ia egun osuan itxian. Zapatuetan ez zun lanik eiten, ba. Gero, bazeon herri txiki bat, San Felix, bueno, herria esan baleike, dana rantxito txikiak zianeta, hiru mila laguneko herria zan eta dana beltza edo mulatoa zan, eta han zeon apaiza Leitzakua zan, oso jatorra hura ere. Ba, harena juten giñan jaiero, berekin berriketa pixkat ein eta buelta etxera. Puerto Ordaz horrek ba al zeukan plaiarik? Bai, plaia txikiak, baina oso peligrosoa zan han bainatzia. Pirañak ibiltzen zian

eta plaien inguruko erreketan kaimanak ere bai. Peligrosoa zan, baina jun eiten giñan. Errioan ibili nahi bagendun motorrak genduzkan-da, eta noizean behin buelta txiki bat ematen gendun. Orinokok ez zuen errioa ematen, gure etxetik Orinoko ikusten gendun eta hura edertasuna! Itsasoa ematen zuan. Toki oso ederra zan. Ondo bizitzeko modukoa, eta gehiago oraindik familian, ze, gure etxera etortzen zian asko, enbarkazio txikitan ibiltzen zianak errioan gora eta behera, ez zuten familiaren goxotasuna, baina gu han bizi giñanak oso ondo geunden. Eta hala jun zitzazkun guri urtiak. Gero, honea etorri eta berriro tabernan lana egitea! Baina ez det penarik, e? Bitorianok musika-makina hura jarri zuenean ez zuen Patxanga kanta bakarrik jarri, e? Ez, Benito Lertxundirenak ere bai, gero bazan, kanta bat: “La libertad derecho de la humanidad, es más fácil encontrar rosas en el mar”, zeukan letra, eta, bai, oso kanta politak zeuzkan makina hark. Hura herrian bonba bat izan zan, inork ez zeukan-eta halakorik. Kanta oso politak eta euskaldunak asko. Izan ere, gure Bitoriano zan honeako… Hari gaizki ez hitz egin Euskal Herriaren gainean, bestela haserratu eiten zan. Politika zala eta ez zala Estanis anaiakin ere haserratu eiten zan. Nik lagaiozue horrei, hortik ez dezue jango-eta, esaten niyuen. Baina bai, Bitoriano beti emateko listo zeon, nik uste det onegia zala. Oain berriz, itxia bilobekin betetzen zat, baina gustoa eoten naiz, badakit seme alabei fabore eiten diotela, eta badakizu… lagundu ein behar da.

GURE ZUMAI ZARRA

hartu zuanian, Bergonces-eneko señorak, obra eiteko, eta nahi zuana eiteko, autorizazioa ematen zion, baina gerokoak batez.

Bueno, Berna, nahikoa izango degu. Bai, uste nuan baino gehio hitz egiten det. B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

AGENDA

uztailetik irailera

Uztaila Igandea 22: Haur Folklore jaialdia Larunbata 28: • 18:30ean HORTZMUGA taldearen Zirko Iluna 29 • 20:00etan PERKUSIO IKUSKIZUNA: 'KADUN KARAMA' Asteartea 31: • 19:00etan Mari kalean, MALARRATXA FAKIRRA: Txotxongilo ikuskizuna

Abuztua 1etik 9ra ZUMAIAKO MUSIKA JAIALDIAren XXIII. Edizioa. Egitaraua: - Asteazkena 1: Organo eta Sopreno kontzertua: ARANTZA EZENARRO ESTEBAN ELIZONDO 22:00etan Parrokian - Osteguna 2:

Zinea eta musika El maquinista de la general Pianoa zuzenean: JAVIER PEREZ 30

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A

DE AZPEITIA 22:30ean Mari kalean - Ostirala 3: “Gure bihotzeko kantak” AINHOA GARMENDIA, Sopranoa ITZIAR BARREDO, Pianoa PELLO RAMIREZ, Txeloa 22:00etan Maria eta Jose aretoan - Igandea 5: UDAL MUSIKA BANDAren UDAKO KONTZERTUA 22:00etan Arrangoletako parkean - Asteartea 7: ORQUESTA CAMARA DEL EMPORDA Serenatas y Suites para cuerda 22:00etan Maria eta Jose aretoan - Osteguna 9: GRUP DE VEUS MUSICA VIVA. El Mesías 22:00etan Parrokian Larunbata 4: BERBENA GAUA

- TRIO JALISCO - DISKOTEKA - BERBENA BEREZIA

Igandea 5: TRAINERU ESTROPADA Osteguna 9: Euskal Jaietarako prestatzen: • 10:00etan Jaiei hasiera • 19:00etan: Dantza tailerra: Odieta pelotalekuan /Eusebio Gurrutxaga plazan ? Ostirala 10: EUSKAL JAIAK • 19:00etan EUSKAL DANTZA

IKUSKIZUNA “Maisuak” Asteazkena 15: KALEKO PINTURA LEHIAKETA Larunbata 18: KUADRILA EGUNA 20tik 24ra: • 22:30ean Aita Mari zineman, Udako zinema zikloa Astelehena 20: El libro negro. Asteartea 21: The host. Asteazkena 22: El buen pastor. Osteguna 23: El jefe de todo esto. Ostirala 24: La vida en rosa. 24tik 28ra: OIKIAKO JAIAK Ostirala 31ean: • 23:00etan Itzurun hondartzan, Karidadeko benta

Iraila Larunbata 15: Olarro eguna 28tik 30era: Artadi auzoan, SAN MIGELAK

Erakusketak uztailaren 20tik abuztuaren 12ra: KEIXETA

abuztuaren 17tik irailaren 2ra: ZUMAIAKO KALEKO PINTURA TOPAKETA Irailaren 13tik 23ra: OLARRO EGUNA.

Irteerak TURISMO BULEGOAK ANTOLATUTA (943-143396) - Bisita geologikoa + txalupa: uztailak 24, abuztuak 7, 14, 21, irailak 8. - Itsaslabarrak eta txalupa: uztailak 26, abuztuak 2, 9, 16, 23, 30. - Kulturala eta txalupa: uztailak 21, abuztuak 4, 18. - Zumaia eta Deba arteko txangoa: abuztuak 12 eta irailak 1.

B A L E I K E 2 0 0 7 U Z TA I L A - A B U Z T U A