Zumaiatik Getariara. . . belauntzian
XXI . mendearen atarian utzi behar gintuen urte honek 300 urte atzera eraman gintuen abenduko goiz batean . Naturak gizakiaren aurrerapenez ulertzen ez duela eta, errepidea irentsi zigun . Eta bitartean, istiluak istilu, eztabaidak eztabaida, kirol portua hazten. . . eta padura desagertzen . Azkenean, Zumaiatik Getariara joateko belauntzia onena. XVIII . mendean bezala.
urteko gaia
Kirol portuak padura jan du .. .
Urtarrilean hasi ziren dragatze lanak eta hondakinen isurketak eztabaida bizia piztu zuen
Hainbat urtetan kirol portuaren proiektuarekin aurrera eta atzera ibili ondoren, urtarrilean ikusi genituen eskabadorak eta kamioiak lehen lanak egiten . Uste baino beranduago hasi ziren ordea, dragaturiko materialak isurtzeko arazoak aurkitu baitzituzten kirol portuaren bultzatzaileek . Hala ere, lanek aurrera egin dute, eta jadanik nahikoa aurreratua dago kirol portua. Zumaiako padura azken hamarkadetan nolakoa izan den azaltzeko argazkiak beharko ditugu hemendik aurrera . Kirol portuaren proiektua urtetan izan du rnehatxu, Baina azkenean urtarrilean ordura arte paperetan eta maketetan zegoena egia bihurtzen hasi zen . Goiz argitsu batean, eskabadora sartu etalehen zuloak egiten hasi zen . "Hondoko materialan azterketa" egiteko omen zen . Hortik egun batzuetara, tresneria guztia ekarri zuten, lanean hasteko . Baina, arazo berri batekin egin zuten topo : zer egin dragaturiko hondakinekin? Nora isuri toxikoak duen materialak? Hasiera batean, dragatu beharreko 500 .000 metro kubikoetatik 350 .000 itsasora botatzea zegoen aurreikusita,
Zarauzko kostaldetik 10 miliara. Ingurugiroaren gaineko eraginaren deklarazioan horrela dago zehazturik. Baina Getaria eta Orioko arrantzaleak irtenbide horren aurka azaldu ziren, beraiek arrantzarako erabiltzen duen tokia baita. Zumaiako portuaren irteera ixteko prest zeudela iragarri zuten . Baina ez zen beharrezkoa izan, Portu zuzendaritzak kokapen berria aurkitu baitzuen, Zumaiatik hurbilago . Itsasokoa konponduta, lurreko isurketekin sortu ziren arazoak . Betegarri modura erabiliko ez zen zatia Arroako Hartzubiko zabortegian isurtzea erabaki zen . Baina Zestoako Udalak baintena ukatu egin zuen . Azkenean, hondakin guztiak itsasora botatzea erabaki
behar izan zen, baita toxikoak direnak ere . Arazoak arazo,lanek aurrera egin dute, nahiz eta apirilean dragatze lanak gelditu egin behar izan zituzten,
proiektuko baldintzek hala zehazten dutelako . Apiriletik urrira beste lan batzuk egiten jardun dute, eta urrian berriro dragatze lanei ekin ziet on .
Greenpeacek lanak geldiaraztea eskatu zuen Otsailaren 18an Greenpeace talde ekologistako Eva Hernandez izan zen Zumaian kirol portuaren inguruko auzia gertutik ezagutzeko. Hernandezek azaldu zuenez, kirol poriuko lanetan irregulartasun ugari daude. "Lan hauetan irregulartasun bat baino gehiego dagoela konturatu gara . Paol muturrean eﾅ病 portu barnean dragaturiko hondakinak Zumaiatik mila batera bota dira eta hau egiteko ez dago baimenik, ez dago proiektu ofizialaren barne. Gainera, hondakin horietan dauden materialen azterketa zehatzik ez da burutu" . Material hauek kutsagarriak izan daitezkeela adierazi zuen . Material hauek kutsagarriak izanez gero, "kostatik 150 miliara eta 1000 metroko sakoneran isuri behar dira, Pariseko nazioarteko tratatuak aurreikusten duen bezala", gogoratu zuen . Greenpeacek datu bilketa egin zuen eta hauetan oinarrituz kirol portuko lanak geldiaraztea eskatu zuen . Eva Hernandezek garbi zuen soluzioa: "Kirol portua ez egitea . Ez dira errentagarriak ikuspuntu ekonomikotik eta ezaugarri hauetako padura bat hondatzea kirol portu bat egiteko, kostaldea pribatizatzea eta fondoak bidegabe erabiltzea da".
urteko gaia Tonak eta tonak jausi ziren, eta hilabete dezentetan moztuta egongo da errepidea . Aldundiko teknikariek apirilerako zabalduko dutela iragarri dute, baina hasiera batean ez dirudi hori sinesteko arrazoi gehiegi dagoenik . Denok gogoratzen dugu duela bi urte antzerako ezbeharra gertatu zela -Kamineroko aldapa baino lehen-, eta orduan ia sei hilabete behar izan zituzten, eta pusketa askoz txikiagoa erori zen . Hori bai, hitza hartu diegu, eta bete dezatela .
Me aga ed o autopista
. ..Eta mendiak errepidea irentsi
Zumaia eta Getaria artean, mendiak errepideko ia berrehun metro eraman zituen itsasora
Urtea ezin albiste txarragoarekin amaitu zaigu. Zumaia eta Getaria artean, ia San Prudentzioko bidegurutzearen parean, mendia erori eta aurretik eraman zituen errepideko ia 200 metro abendu hasieran . Ez da, ordea, horrelakorik gertatzen den lehen aldia ez eta, tamalez, azkena izango. Gipuzkoako Foru Aldundiak apiril amaierarako errepidea zabalik egongo dela iragarri du. Hori, hala ere, ikusteko dago. Negua iristen denean, Zumma eta Getaria arteko errepidea abenturarakoleku aproposa bilakatzen da . Olatuak, lur jausiak, haizea, bihurguneak . . . Horraino dena normala -kostaldekn bizi garenontzat behintzat- . Baina noizbehinka zoriak ezusteko handiegiak prestatzert dizkigu . Goizean goiz jaiki lanera joateko, kotxea hartu, abiatu, eta batbatean . . . errepiderik ez! Ez da Hollywoodeko filme baten gidoia, ez da fikzioa, errealitatea baizik . Azkm urteotan gehiegitan egia bihurtzen ari den amesgaiztoa . Oraingo honetan, Zumaiatik abiatuz ; San Prudentzioko bidegurutzea baino metro batzuk
lehenago gertatu da -bertan dagoen etxea ere pitzatuta gelditu da- .Euria eta itsasoaren eraginez, mendiaren zati handi bat Behera etorri eta errepidea eraman zuen . Ia 200 metroko zatiak haitz artean amaitu zuen, txiki-txiki eginda . Eta eskerrak eman beharrean gaude, goiz samar gertatu zelako eta ez zuelako inor harrapatu . Horfi bai, ikusgarria denik ezin ukatu -ABC egunkariak berak argazkia argitaratu zuen hirugarren orrialdean- . Horrelako hondamendiak telebistaz ikusten baino ez gaude ohituta : lur jausia baino gehiago, mendia Behera etorri zen, bere zuhaitz, zuhaiska, zelai eta guzti .
Kaminero etxetik aurrera joan eta bat-batean bidea amaitu eta mendia besterik ez da ikusten . Behera begiratuta, haitz artean errepide puskak -txokolate zatiak bailiran-, beren marra zuri eta guzti .
Kostaldeko errepidea moztuta, bi aukera geratzen zaizkigu zumaiarroi Zarautz aldera joan nahi izanez gero : Mxcga eta autopista . Hau da, kotxea pixkanaka hondatzen joan, edota egunero poltsikoa astintzea . Rallien maitaleentzat ez dago arazorik, Meagak horretan aritzeko aukera paregabea eskaintzen baitu, baina jendeak normalean errepideak batetik bestera ahalik eta erosoen eta azkarren ibiltzeko erabiltzen ditu . Horregatik, Zumaiako herritarrek eta Udalak autopista dohainik izatea eskatu dute, kostaldeko errepidea konpondu arte . Baina Aldundiaren erantzuna garbia izan da : "kostaldeko errepideak badu bide alternatiboa, eta hori Meagakoa da" .
1000 milioi baino gehiago 1992tik Gainera, harro egoteko moduan gaude, gure errepidea Gipuzkoako garestiena baita. Horretan behintzat, ez dugu parekorik. Azken zazpi urteotan 1000 milioi pezeta baino gehiago behar izan dira Zumaia eta Getarfia arteko errepidea konpontzeko : 1992an 200 milioi, 1993an 50 milioi, 1994an 175 milioi, 1995ean 300 milioi, 1997an 200 milioitik gora, eta 1999an . . . beste horrenbeste gutxienez. Gainera, Aldundiak inberisio poltsa hau mantentzeko asmoa agertu du. Aurten, azterketa orokor bat egingo dutela iragarri dute, arazo hauek hain maiz errepika ez daitezen . Baina gauza bat garbi dago arazo honetan: urak mendia jaten du, mendia erori egiten da grabitate indarra aspaldi aurkitu zuen Newtonek-, eta mendia jausten denean errepidea irensten du . Besterik gabe .
ekonomia
Laburrean
930 milioiko aurrekontua izan du Udalak
Irailaren 22an ireki zen Eroski berria
Alai auzategiaren parean egindako
Zumaia Lantzen elkarteak Udalak baino aurrekontu handiagoa izan du
etxebizitza berrietan jarri du Eroskik bere lokal berria . Consum honek 732 m~ ditu, bost kaja eta 25 langile . Mota guztietako produktuak izateaz gain, harategi, arrandegi, fruitategi eta okindegi postu bana ditu . Zerbitzu berritzaileena erosketak etxeraino eramatearena litzateke. 300 pezeta kostatzen da . Honetaz gain, kontsumitzailearentzako dohaineko telefono zerbitzua ezarri dute . Gainera, goiko Eroski ez dute itxi .
Zerbitzu Elkartea enpresa arduratuko da kaleen garbiketaz
Licsa, Cepsa, Ferroser, FCC eta Zerbitzu Elkartea enpresen eskaintzak aztertu
ondoren Udalak azken hau kontratatzea
erabaki du datozen zortzi urteetan
herriko kaleen garbiketa eta zabor bilke-
tarako . Urteko 46 milioiko kostua
izango du zerbitzuak . Enpresa honek
esperientzia handia du, nahiz eta
zumaiarrontzat berria izan . Azkoitian eta Aretxabaletan kaleen garbiketaz
arduratzen dira, eta Tolosan kaleen
garbiketaz gain zabor bilketa eta garraio publikoa beren kargura dituzte . Hainbat zerbitzu burutu dituzte Gipuzkoa eta Bizkaiko Diputazioentzat .
2000 milioi Europatik depuradora egiteko
Udalak 2000 milioi pezeta lortu ditu
Europako fondo batetik ibaira botatzen
ditugun urak garbituko dituen
depuradora egiteko . Diputaziotik etorri
behar zen dirua gehiegi atzeratuko zela
eta, Udalak proiektu bat prestatu eta Europan aurkeztu zuen, eta bertan
Urtarrilaren 29an egindako plenoan onartu ziren 1998rako aurrekontuak, EAJ, EA eta PSE-EE alderdien aldeko botoekin eta HB-ren aurkakoekin . Aurreko urtekoekin igoera nabarmena izan da, 50 milioi pezeta baino gehiagokoa . Hazkunde hau batez ere eraikitzen ari den igerilekutik dator. Zumma Lantzenek berriz, 940 milioiko aurrekontua du zenbait inbertsio egiteko . 1998ko aurrekontuetan, diru sarrera arruntak 860 milioikoak izan dira, gutxigorabehera iaz baino bost bat milioi gehiago eta gastu arrunta, aldiz, ia 600 milioikoa, iazko urtearekin alderatuz 40 milioi pezetan hazi da. Aurrezki garbiak sarrera arrunten %25a dira eta LJdalaren zor publikoa 50 milioi pezeta baino gehiagokoa da. Zalantzarik gabe, 1998ko aurrekontuetan igerilekua izan da apustu nagusiena . Diru zati handi bat proiektu hau gauzatzeko erabili da, 150 milioi hain zuzen ere .
Beste 50 milioi aurreikusi ziren paol muttrrrean egin nahi den beste igerileku ireki batentzako. Bestalde, oinarrizko azpiegitura eta garraioetan ia 35 milioi pezeta inbertitu dira. Hemen nabarmendu beharra dago Aita Mari eta Basadi auzategien artean egin den lotura, aparkaleku bat ere eraikiz . Forortdako bigarren pisuan (liburutegia, artxiboa.. .) Ubilloseko teilatuaren konponketan eta Torreberriko sendotzean 15 milioi pezeta baino gehiago gastatu dira.
Ur zerbitzuaren partida berria azpimarratu behar da, 17,5
Musika patronatuaren mantenimenduak 19 milioi pezeta gainditzen ditu. Nabarmendu Uda Musikalerako 8,5 milioi aurreikusi zirela, eta Bandarentzako 2,5 . San Juan egoitzak 75 milioiko aurrekontua izan du.
Zumma Lantzenek, Udalak baino aurrekontu handiagoa
1998an Zumaia Lantzen elkarteak 940 milioi pezeta baino
gehiago behar izan ditu . Lan ordainketarako, publizitatea eta beste zenbait gastutarako 28,5 milioi pezeta gastatu ditu eta
gainontzeko 913 milioiak hainbat inbertsio. Hauen artean, Gorostiagako industrialdean egindakoa nabarmendu behar da. Hor, 335 milioi pezeta baino gehiago inbertitu dira .
Alai auzategiaren parean egin dituzten babes ofizialeko etxebizitza horietarako 250 milioi pasatxo gastatu dira. Hirugarren inbertsio handiena berriz, Estazio aldeko industrialdean burutu da . Guztira, 100 milioi pezetatik gora erabili dira zonalde hori bultzatzeko .
ibaira botatzen dituzten isurbide guztiak
Zumma Hotelak ateak zabaldu zituen
Hodi hauek ur zikinak maldan behera
Hotefak ateak zabaldu zituen . Alai auzategiaren
onartua izan zen. Etxeetako hondakinak
milioi pezetakoa . Kulturan, Zumaiako historiaren argitalpenetarako 8 milioi pezeta erabili dira, eta hezkuntzan, Herri Eskolako partidan, Julene Azpeitia eta Ikastolakoak batu dira: guztira, ia 4,5 milioi pezeta . Hirigintzari dagokionez berriz, bulegoak lekuz aldatu dira eta Ongizate Zerbitzukoak dauden lokal berean kokatu oalni dira.
hodi nagusi batzuetara lotuko dituzte .
Uste baino beranduago, baina azkenean Zumma
ekarriko dituzte Paolbidetik nahiz
ondoan egin dituzten etxebizitza berrietan dago .
Hotela eta talasoterapia zentrua Itzurun-Zelaien
Hotel baten faltan, bi izango ditu laster Zumaiak. Itzurun Zelaien hotela eta talasoterapia zentrua egiteko proiektua onartu du aurten Udalak eta
Narrondotik arrauneko lokalaren pare
Etxebizitza horietako baten zati bat hartzen du .
jadanik hasi dira eraikitze lanak. Hotel honek
estazio bateraino, eta hemendik
pisuan bezeroentzako 16 gela daude prestaturik.
jatetxea eta hogei bat logela, talasoterapia
horretan egingo duten bonbeorako trenbide zaharraren zabalunearen
kurban jarriko den depuradora batera eramango dira, garbitu eta berriro ibaira botatzeko .
Beheko solairuan du harrera eta lehenengo
Honetaz gain, bileretarako gela bat ere badu . Logelak indibidualak eta bikoitzak dira . Gainera . taberna eta jatetxea zabalduko dira epe laburrera.
lurrazpiko aparkalekua izango du, taberna,
zentruaz gain . Udalak, duela zazpi urte jaso zuen proiektu hau Carlos Peci arkitekto bilbotarraren
eskutik, baina zenbait aldaketa egiteko eskatu
zen. Zorion Gojenola industrigizon irundarra buru duen taldeak finantzatuko du hotela .
gizartea
Laburrean Zumaia eta Deba arteko trena martxan
Ikasturte berria, aubiaren bestaldean Zumaiako Herri Eskolak eskola berria estreinatu du 98-99 ikasturtean
Aurten eguneroko jardunean aldaketa handiena nabaritu dutenak ikasleak izan dira. Arrangoleta zaharra eta Oxford utzi, eta hemendik aurrera errazagoa izan da guztiontzat Zumaiako HerrI Eskolaz hitz egitea . Ikastetxe berriak lan handiak eman ditu, baina azkenean erabiltzeko prest dago. Unibertsitatera bitarterako ikasketa guztiak egin daitezke Zumaian, eta hori abantaila izugarria da.
Ikastetxe berriarekin Zumaiako HerrI Eskola hezur mamitu zaigula esan daiteke . Orain arte, HerrI Eskola sortua zela bagenekien, baina non zegoen ikusi ezinik ginela, ezin ongi ulertu horrek zer esan nahi zuen. Eraikin berria HerrI Eskolaren ikur bihurtu da, baina ez da ahaztu behar Julene Azpeitia ikastetxeak eta Institutuak osatzen dutela Eraikin berria bi aldetan banatzen da, bakoitzak bere sarrera duelarik. Ezkerretik DBHkoak sartzen dira, eta eskubikotik Lehen Hezkuntzakoak .Ikasgelakizateaz
gain, beste hainbat zerbitzu ditu ikastetxeak . Ekitaldi aretoa du, antzerki emanaldiak, hitzaldiak edota musika klaseak emateko . Biltegia, dutxak eta aldagelak ere baditu . Irrati gela bat ere bada ikasleen esku. Bertatik egunero albisteak, kirola edota eguraldiaren berri ematen dute. Jangela eta sukaldea ere ez dira falta. Aumen ez dute zabaldu eskari gutxi egon denez, Juleneko jangelarekin moldatu baitira . Lehēn solairuan gela arruntez gain, tailerrak (teknologia, eskulanak .. .), eta irakasleen gelak daude. Bigarren solairuan, gela gehiago, liburutegia, laborategia eta informatika gela.
Julene Azpeitian, urte bateko eta zortzi urte bitartekoen hezkuntza ematen da. Eraikin berrian, lehen zikloa, zortzi urtetik hamabira, eta DBHa, hamabitik hamaseira, ematen dira. Eta Institutuan DBH ondorengoak, zehazki unibertsitatera joateko edo goi mailako zikloetarako zubi lana egiten duen batxilergoa,
eta erdi mailako zikloak (esaterako aurten jarri berri duten eta EAEn beste inon ematen ez den barazki, okela eta arrain kontserbagintzarako teknikari titulua) . Udala eta Institutuaren arteko desadostasuna Dena ez da ordea, larrosa kolorekoa izan Ikastetxe berriarentzat . Udalak erabilera publikoa eman nahi izan die eraikin berriaren inguruko instalazioei, eta Institutuak horretarako akordio bat eskatu du, batez ere beraiek dituzten instalazioen segurtasuna bermatzeko (negutegi bereziak. ..) . Erabilera publikoa eman nahi zaien instalazio horien artean, besteak beste, pasealekuak, berdeguneak eta estali gabeko hiru futbito pista daude. LJrbanizazio lan hauetarako 330 milioi pezetako inbertsioa egin da eta Ikastetxe berriaren eraikuntzan berriz 73 milioi. Guztira 440 milioi, Eusko Jaurlaritzak finantzatutakoak . Betetze lanak eta bestelakoak Udalaren esku gelditu dira.
Zumaiatik Debara berriro trenez joateko aukera dugu azkenean . 1995eko maiatzetik zegoen etenda bi herrien arteko linea, Arronamendiko lur jauziak zirela eta. Bide zaharra pasatzen zeneko malda ezegonkorra zenez, tunel berri baten bidez mendia beste aldetik pasatzen duen bariantea egin behar izan dute azkenean . Eusko Jaurlaritzak jarritako 1000 milioiko aurrekontua erabili da 1200 metroko luzera duen tunel berria irekitzeko .
Beste bi intsumiso zumaiar epaitu zituzten urtarrilean
Antxoka Etxabe eta Gaizka Gastiain intsumisoak epaitu dituzte aurten . GaIzka Gastiainentzat bigarren epaiketa izan da gainera, lehenengoa bertan behera gelditu baitzen ez zuelako kode penalik onartu, ez zaharrik ez berririk . Gaizkari sei hilabeteko kartzela zigorra ezarri zioten, eta 10 urteko inhabilitazioa . Dena den inhabilitazioari dagokionez, indultoa du . Antxoka Etxaberi ere, sei hilabeteko kartzela zigorra jarri zioten .
Gizartekintza gizarte zentruak zilarrezko ezteiak egin ditu
Diputazioaren Gizartekintza giza zentruak, lehen jubilatuen etxea izandakoak, 25 urte bete ditu aurten, eta Beheko Plaza jubilatu eta pentsiodunen elkarteak hainbat ekitaldi burutu
zioten urriaren 8tik 11ra bitartean : abesbatzaren kontzertua, "Beti geratzen zaigu Paris" antzezlanaren taularatzea, bideo emanaldiak . . .
Larrialdietarako sendagilearen aldeko batzordea desegin egin zen
1996an Udalak larrialditako zerbitzua uztea erabaki zuenetik hori berreskuratzearen alde lan egin du herritarrez osaturiko talde batek, baina erantzunik jasotzen ez zutela ikusita, desegitea erabaki zuten. Osakidetza zein Udalarekin aritu ziren askotan irtenbide baten bila, manifestazioak eta abar egin zituzten, 3000tik gora sinadura bildu zituzten, baina ez zuten nahi zutena lortu.
hamaika kontu
Jose Mari Elosua "Porte"
"HBko Mahai Nazionalaren epaiketan estatu arrazoiak arrazoi juridikoa gainditu du" "Epaiketan estatu arrazoiak arrazoi juridikoa gainditu du . Epaiketarik gabeko epaia izan da ; epaiketak hilabete inguru iraun bazuen ere, sententziak ez die inolako kasurik egin aurkezturiko probei, ez testigu ez perituei . Epaia instrukzioa hasi zen elementu berdinekin eman dute, alegia, HBk ETAri laguntza ematea zuela helburu, espazio elektoral bat utziz . Zuzenki jakin dugu epaileak presionatu dituztela, bai Mayor Orejak auziko epaile batzuekin izandako bileren bitartez, eta baina auzitik kanpoko beste epaile batzuekin ere . Beraz, presio horiek izan dira nagusi, eta PPren politika anti-ETA baino anti-abertzale bihurtu dena gailendu da, hau da, egurra, egurra eta egurra . Epai erabat politikoa izan da, eta zigorra erabat politikoa izan da" ~ ~ -.- Ĺ•~
Zumaia Bizirik
Rikardo PeĂąa
"Herriko gehiengo inportante batek nahi duelako egingo da kirol portua"
"Justizia justizia bada, kirol portua maketa izatetik ez da pasako"
"Errefendum batean baiezkoak irabaziko lukeenik ezin dut ziurtatu . Badakit normalean boterean dagoenak irabazten duela . Bi kasutan planteatzen dira erreferendumak : erabaki bat hartzerakoan zalantzak daudenean, edota aurrez harturiko konpromiso bat aldatu nahi denean . Guk kasu horretan ez dugu inolako zalantzarik . 1991n eta 1995ean gure hauteskundeetako egitarauan argi eta garbi planteatzen zen gure asmoa . Irabazi egin genuen, eta gainera, PSE eta EAren kompromisoa ere lortu genuen . Botoek hori betetzera behartzen gaituzte . Gainera, hauteskundeak nolabaiteko erreferenduma dira, eta guk 91tik 95era boto mordoa irabazi genituen . Bide zuzenetik goazen seinale"
Migel Larburu
"Aljeria tunel beltzean sarturik dago, baina etorkizunerako oinarri bikainak ditu"
"Ez dadila izan erlijioa banatzen gaituena, batean gaituena baizik . Hori da nire
oinarrizko pentsakera . Ez dakit zer esan nahi duen jaungoiko bat edukitzeak ez badakigu gizakion artean elkarrekin bizitzen . Ni sekula ez naiz izan kristau tartean dabilen apaiza, sekula ez dut
bataio bat egin, sekula ez dut parrokia bat izan . Ohituta nago kristautasuna lanaren eta eguneroko hartu-emanen bidez aurrera eramaten" .
"Lotsagarria da besteen ardurak -barra eta kirol portuko lanen atzerapena- zuri leporatzea soilik beste aukera batzuk defendatzeagatik . Oraindik ez du inork bere gain hartu barran egindako txapuza . Argi utzi nahi dugu guk legez kanpoko ekintzak epaitegietan salatzea besterik ez dugula egin, eta epaileak izan direla arrazoia eman digutenak lanak geldiaraziz . Horrelako argudioekin onartzen ari dira legez kanpo jokatzeko gauza direla, gainean inor ez badago . Guretzat jarrera hori oso larria da eta agerian uzten du denfendatzen dutenen izaera mafiosoa" .
J .J . Urbieta "Katza"
"Bizitzan geldiune bat egin eta atzera begiratu beharra dago"
"Hasierako ideia ez zen Gazte Batzordea sortzea, San Telmotako komisio bat baizik, eta nire harridura izan zen jendea bolkatu egin zela . Horrek motibazio gehiago sortu zuen eta gauzak aurrera egin zuen . Oso une politak izan ziren, joe! zenbat jende ezagutu nuen garai horretan . Gero ordea mindu egin nintzen, batez ere udaletxearen jarrerarekin eta baina gazteok daukagun erretasun horrekin . Udaletxean nik uste dut beldurtu egin zirela eta jarri zizkiguten ahal izan zituzten oztopo guztiakl, gauzak pentsatu gabe . Hala ere, nire lana sua piztea izan zen, ondoren norbaitek zaindu zezan" .
Martxel Toledo
"Kirola gizartearen ispilua da"
"Hasten bagara kirolariari intsumisioa eskatzen etxea goitik egiten hasiko gara . Bakoitzak bere alorrean egin behar du lan, baina politikoek dute erantzukizun handiena, beraiek egiten dutelako legea . Kirolariei ezer eskatzea oso arriskutsua da. Beraiek presio handia jasaten dute . Realeko jokalari bati eskatzen badiogu Espainiako selekziora ez joatea, seguru Realetik apartatua izango litzatekeela eta inongo aukerarik gabe beste talde batean jokatzeko . Horrelako planteamendurik ezin da egin gaur egun" .
I,
hamaika kontu . .~
Balendi単e Albizu
"Queipo de Llanok eragin zidan amorrazioak bultzatu ninduan lehen olerkia idaztera" "Gu zer gea'?, gauza bat, euskaldunak, beste ezer ere ez, eta euskaldunak egin behar du euskaldunai lagundu. Nere bizitza hori izan da . ETAkoak ere hartzen nituen nere etxean, Karakasen . Julen Madariaga eta beste asko . Nik papelak arreglatzen nizkien eta Jose Felix Azurmendik lanerako kontratuak lortzen zizkien . Baina gero komunismoa gora ta behera hasi ziran, alperrikako kontuekin, abertzale danak ez baitu komunista izan beharrik, eta dana nahastu zan . Orain gauza onak I ere badaude . Ni insumisioaren alde nago . Anai bat soldautzan hil I zitzaiten hemezortzi urterekin . Ferrolea tokatu zitzaion . Hagineko mina zuala eta, ospitalera eraman zuten eta hantxe gelditu I zitzaien mutila . Ez det uste hagineko minakin hilko zanik . Garai hartan intsumisioa egon bazan insumiso egingo zan nere anaia" .
Jose Luis Oiartzabal
"Nik barrena lasai daukat"
"Orokorrean jendeak asko lagundu dit . Nik beldur handia nuen alde honetatik . Lagunen bitartez banekien jende asko zegoela kezkatuta nire egoeraz, Baina ez dakizu zer gertatuko den herrira itzultzerakoan . Ez dakizu jendeak zer esango duen, ez eta zuk nola erantzungo duzun . Baina bi urte t'erdi pasa ondoren lehen ~ aldiz etorri nintzenean oso gustora gelditu nintzen . Badakit jende askok zalantza handiak dituela, Baina nik barrena lasai daukat . Norbaitek zerbait jakin nahi badu nigana etorri eta galdetu dezala . Ez daukat inolako arazorik erantzuteko . Behin Zumaian esan zidaten ea nola nituen berriro herrira itzultzeko barrabilak . Ni bertakoa naizela erantzun nien, eta nire herrira itzultzeko eskubide osoa nuela, benetan enudun banintz ere" .
Xabier Aranguren
"Horrelako bidaiak terapia bikaina dira gure bizimoduaren gaitzez jabetzeko"
"Hango jendea mundiala da . Nik apenas nuen bertako jendearen berri eta nuen apurra nahikoa iluna zen, lapurretak eta horrelako gauzak . Nik onartzen dut izugarrizko zortea izan dudala . Jendeak bikain tratatu nau, ez dut inorekin arazorik izan eta bertakoen abegikortasunak pilak kargatzen zizkidan . Nik uste dut horri esker iraun dudala bertan urte t'erdi bat, jendearen animoengatik" .
.
lon Ander eta Itziar Garzial
"Udaberriko abentura bat izan da, bukaera ezin hobearekin"
"3ortze prozesua gogorra izan da, nahikoa prozesu konplikatua behar baitute esferek . Lehenengo eskaiolazko moldeak egin behar dira, gero buztina gainetik bota eta esfera erdiak eskaiolaz hustu, enkolatua egin eta labean 1150 gradutan . . . Beiratua egiteko ere bigarren aldiz pasa behar da labetik . Esferak zementuz bete, loturak soldatu . . . Hiru hilabete egon gara arnasik hartu gabe honetan sartuta" .
Eguzki Agirrezabalaga eta Koldo Landaluze
"Inon azaltzerik ez duen pentsatzeko eta sentitzeko modu bat galdu da eta kolektibo ugari ahotsik gabe gelditu da"
"Ez dugu ezer sinesten . Hasieratik, gai horietan jakitun direnak Eginen aurkako salaketak oinarririk gabekoak direla eta inongo frogarik ez dagoela esan dute . Salutregi ETArekin modem baten bidez komunikatzen zela esan zutenean ia-ia barrez hasi nintzen bera ezagutzen dudalako eta badakidalako ez dela oso trebea horrelako gaietan . Sekula modem bat erabiliko zuenik ere zalantzan jartzen dut . Hortik hasita, ez dut ezer sinesten" .
Agustin Zubimendi
"Nik ez dut ulertzen Gabonik Gabon korurik gabe"
"Nik uste dut niretzat bakarrik ez, Gabon Korua zumaiarrentzat dela gauza berezia . Nik ez dut ulertzen Gabonik Gabon Korurik gabe . Nire bizitza osoan Behin edo bi aldiz bakarrik ez naiz gertatu Gabonetan Zumaian eta niretzat Gabonik tristeenak izan ziren . Hamazazpi urte nituela hasi nintzen kantatzen Gabon koruan, beraz 37 urte ~! daramatzat koru honetan, ia bizitza osoan, eta ez balitz aterako l faltan botako nuke izugarri" . i
kirolak
Igerilekua, urteko protagonista Laburrean
Lan handienak burutu dira aurten,
I単igo Perez zumaiarra bigarren XIV krosean
Kamel Ziani oriotarra gizonezkoen proban eta Olaberriako Amaia Insausti emakumezkoen lasterketan izan dira 1998ko XIV. Herri Kroseko garaileak, baina I単lgo Perez zumaiarra izan zen protagonista, bigarren postua erdietsi baitzuen . Eguraldi txarra egin zuen arren, 450 korrikalarik hartu zuten parte, hauetatik 78 zumaiarrak . Emakumezkoetan, Arritxu Urbieta izan zen zumaiar onena.
Pulpo ZKPko kadete mailako taldea Euskadiko onena
Eskubaloiak harrobi bikaina duela erakutsi du berriro . Kadete mailako mutilen taldeak Euskadiko liga erraztasun osoz bereganatu zuen . Espainiakoan berriz -kluben artekoan-, ez zuten zorte handiegirik izan, baina maila bikaina dutela agerian gelditu zen. Euskadiko selekzioarekin hiru jokalari aritu ziren Espainiako Txapelketan : Xabier Letamendia, Borja Aginalgalde eta Peru Fernandez de Arroiabe . Azken hau txapelketako jokalari onena aukeratu zuten .
Hiru Ezkur eta Txikixa Pub plaieroetako irabazleak
Ligan Hlru Ezkurrek 2-1 irabazi zion Asier Kirolak taldeari, emozio handiko finalean . Irabazleek bi goleko errenta zuten atsedenaldian, baina amaieran nahikoa estuasun pasa behar izan zuten. Kopan berriz, Txikixa Pubek penaltiak behar izan zituen Mendi Ondo elektrizitateari irabazteko . Gaizkaren geldiketak erabakigarriak izan ziren.
eta 99rako erabiltzeko prest egongo da
Zumaiar askok aspalditik egindako eskakizuna gauzatzen ari da pixkanaka . Aurten ikusi ahal izan dugu igerilekua ametsa baino zerbait gehiago izango dela laster. Urte hasieran bigarren faseari ekin zitzaion -garrantzitsuena- eta baliteke 1999ko udararako igerilekua erabiltzeko moduan izatea . Kiroldegiko erabiltzaileek jasandako deserosotasunak ez dira alperrikoak izango. Bigarren fasean murgildurik dugu jadanik igerilekua . Garrantzitsuena izanik, 218 milioi pezetako inbertsioa egin behar izan da . Igeltseritza lanek eraman dute zati handiena, 68 milioi . Horretaz gain, estruktura metalikoa eta kubiertaren estaldura egin dira, elektrizitatea, uren depurazioa, klimatizazioa iturgintza eta suteen defentsa, arotzia fenolikoa eta aluminio eta errementaritza lanak ere fase honetan burutu beharrekoak dira . Ikusten denez, lan zati handiena dagokio epe honi . Eta kiroldegira hurbiltzea baino ez dago igerilekua itxura hartzen ari dela ikusteko . Edota iazko urtekarian agertzen den
argazkia ikusi . Ezer egon baino, kiroldegiari falta zitzaion zati bat . Orduan lehen fasea baino ez zen burutu, besteak beste, Aita Mari futbol zelaian egin beharreko aldaketak, lur mugimenduak eta saneamendu sarea sartzea. Guztira 44 milioiko inbertsioa
egin zen . Hirugarren fasean azken lanak egingo dira, azken ikutuak, eta printzipioz udara baino lehen erabiltzeko moduan izango da . Igerilekuaz gain, taberna eta solariuma izango ditu eraikin berriak .
Kiroldegiko erabiltzaileen pazientzia Zerbait eraiki behar denean normalean gauzak hankaz gora jarri behar omen dira, eta oraingo honetan kiroldegiko erabiltzaileei egokitu zaie kalbarioa pairatzea. Igerilekua eraikitzen ari den aldeko aldagelak desagertzeaz gain, behin baino gehiegotan sartu da ura pistara, eta partidu batzuk ezin izan dira jokatu, batik bat eskubaloikoak. Eta ura izan ez denean, hautsa jabetu da pistaz. Geratzen diren aldageletan denak aldatu behar, eta askotan etxean ere dutxatu behar izan dira kirolari asko, baina egia esan mundu guztiak pazientzia handia erakutsi du, azken finean igerilekuaren erabilizaile nagusiak beraiek izango baitira .
Itxas-Gain Espainiako azpitxapeldun
Denboraldi osoan zehar Itxas-Gainek izugarrizko maila eman du aurten ere. Baina zerbait nabarmentzekotan, apirilaren hasieran Sevillako uretan lorturiko Espainiako azpitxapelketa nabarmenduko dugu . Galiziako Kayak-Tudense Autopistas del Atlantico taldea baino ez zen zumaiarrak gainditzeko gauza izan . Konpetizioa 5000 metroko distantzian izan zen, eta guztira 85 klubek hartu zuten parte.
Alberdi eta Enbil Espainiako txapeldun
Luis Marl Alberdi eta Gotzon Enbil puntistek neurria hartua diote jadanik maila profesionalari . Aurten ere garaipen bat baino gehiago lortu dute, besteak beste maiatzeko azken asteburuan Palentzian jokaturiko Espainiako Txapelketa . Finalerdian Egiguren Il .a eta Barrondo hartu zituzten mendean (35-26), eta finalean Berraondo eta Erkiagari nagusitu zitzaizkien (35-31).
Ziklo-krosa, puntaren puntan
Ziklo-krosak gainbehera egin du azken urteotan, baina gure txirrindulariek puntaren puntan jarraitzen dute . Urte amaieran korrituriko Euskadiko Txapelketan, David Seco bizkaitarra izan zen nagusi, baina bigarren eta hirugarren postuetan bi zumaiar izan genituen, Oier Ega単a eta Igor Beristain, hain zuzen ere . Baina gureen arrakasta ez zen hor amaitu . Jubeniletan, Iker Ortizek lortu zuen garaipena, eta Mikel Aizpurua bosgarren izan zen.
gure protagonistak
Iker Ortiz, Txirrindulari gaztea
"Mountain Bikea ziklo-krosa jaten ari da"
"Lehen sariak kristonak izaten ziren ziklo-krosean, bazegoen jendea ziklo-krosetik bizi zena eta lasterketa bakoitzeko dirutza bat irabazten zutenak . Orain, berriz, ez dago dirurik eta honetaz gain mountain-bikeak asko jan dio ziklo-krosari . Lehen ziklo-kroserako zegoen interesa, edo dirua neurri handi batean mountain-bikeak kendu dio, indar handiarekin sartu baina" .
Uxua Gainza, Aita Mari Arraun Taldeko prestatzaile fisikoa "Sikologia aldetik lan gehiago egin beharko litzateke arraunean"
"Sikologiari garrantzi gutxi ematen zaio eta nire ustez alderdi honek garrantzi izugarria du . Fisikoki oso ondo bazaude eta mentalki gaizki, ez duzu zure onena ematen eta alderantziz, fisikoki hain ondo izan ez eta mentalki fuerte xamar, askoz gehiago emango duzu . Niretzat askoz gehiago landu beharko litzateke alde sikologikoa eta zergatik ez, talde bakoitzean sikologo bat edukitzea komenigarria litzateke" .
Xabier Aldalur, mendizalea
"Huascaranen hil zen Aramaioko neskarekin gurutzatu ginen jaitsieran"
"Gu jaisten ari ginela bera gorantz zihoan bakar-bakarrik . Berarekin egon ginen pixkat hitz egiten eta komentatu genion grieta handiak zeudela, oso arriskutsua zegoela mendia . Igoera beste norbaiten laguntzarekin egitea aholkatu genion, baina berak bakarrik moldatuko zela esan eta igotzen jarraitu zuen . Hau ikusita, pentsatu genuen oso mendizale esperimentatua izango zela, baina jaisterakoan grieta handi batean behera erori zen . Erori zen lekutik gainera, inguruan zegoen beste espedizio batek beraiekin jaistea eskaini zion, baina bere kabuz jarraitu zuen" .
r
Luis Mari Alberdi, Espainiako Pilota Selekzioko Zuzendari Teknikoa
"Euskadiko selekzioa aurrera ateratzeko optimista naiz"
"Hegoaldeko eta Iparraldeko jokalariak bateaa jokatzen ikustea nahiko zaila iruditzen zait, batez ere Iparraldeko pilotari gehienak frantziarrak sentitzen direlako . Hegoaldean berriz, politikarien esku dago erabakia Euskadiko selekzioa aurrera ateratzeko edo ez . Hala ere optimista naiz" . "Mexikoko Mundialeko antolaketa oso txarra izan da . Txapelketa hasi baino egun batzuk lehenago joan ginen Mexikora behar bezela aklitamatzeko asmoz, baina hara iritsi eta frontoiak oraindik guztiz egin gabe zeudela ohartu ginen . Juxtu-juxtu inaugurazio egunerako bukatu zuten frontoia" .
kultura
L~burre~n
Zumaiako historia biltzen duen liburua 650. urteurrena amaitzeko Urteurrenaren amaierarekin batera gure herriaren historia biltzen duen liburu mardula aurkeztu zen
Imanol Azkuek irabazi du Julene Azpeitia literatur lehiaketa
Julene Azpeitia literatur lehiaketan Euskal Herri osoko puntako idazleek hartzen dute parte, eta horregatik Udalak zumaiar onenari ere saria ematen dio. Baina 1998ko sariketan pozteko zerbait gertatu da, guztien artean onena Imanol Azkue zumaiarra izan dela . Horrela, Imanolek lehen saria eta zumaiar onenaren saria erdietsi ditu .
Zumaiarrok ez daukagu jadanik gure historiari buruz ezjakin izateko aitzakiarik. Egia da Lourdes Odriozola historialariak argitaratutako liburu honen aurretik beste lan asko ere bazeudela gure herriaren historiaren gainekoak, baina aurtengoa da mardulena eta osoena. Urte t'erdiz eginiko lanaren emaitza da, eta bertan jasotzen dira gure herriko gertakizun aipagarrienak.
Arte Taldeak ikus-entzunezkoen gaineko erakusketa antolatu zuen udaran
Arte Taldeak ez du hutsik egiten, eta urte osoan zehar lanean aritzean gain, udara erakusketa erakargarriak egiteko aprobetxatzen dute . Aurten, ikus-entzunezko artea izan da protagonista . Bestalde, Ander Hormazuriren lan bat Gure Artea lehiaketa garrantzitsuak aukeratu zuen . Bertan Euskal Herriko 150 artistek hartu zuen parte, eta 20 lan izan zuen hautatuak .
Zumaiako argazki zaharren liburua, labetik atera berria
Javier Carballok Zumaiako argazki zaharren bilduma bat osatu du gure azken mendeko historia irudien bitartez kontatzeko . Ismael Manterola historialaria eta kultur etxeko arduradunekin aritu da elkarlanean . Argazkiak Kutxa eta Zumaiako fototekatik, eta Javier Carballo eta Josu Gutierrezen kolekzioetatik eskuratu dituzte . Guztira, 300 argazki inguru hautatu dituzte . Liburuan argazkiak gaika azaltzen dira, eta 1999ko urtarrilaren 5ean izan da aurkezpena .
Zine Forumak maila handiko 14 film eskaini ditu aurten
Zine zaleak zorioneko jarraitzen dute, Ostarrenak antolaturiko zine forumean goi mailako 14 film ikusteko aukera izan baitute. Hona hemen 1998an eskainitako pelikulen zerrenda : Tocando el viento, Dos chicas de hoy, Box of moonlight, La buena estrella, Fotografiando hadas, Un heroe muy discreto, Balas sobre Broadway, Persiguiendo a Amy, Aficcion, Medianoche en el jardin del bien y del mal, Normal life, EI crimen desorganizado, Johnny Guitar, A sangre fria .
1997ko uztailaren 4an hasi zuen 7.umaiaren 650 . urteurreneko ospakizunak, eta 1998ko egun bertan arnaitu . Tarte horretan, hamaika hitzaldi, kontzertu eta bestelako kultur ekitaldi burutu dira, baina denboran iraungo duen aipagarriena Zumaiaren historiari buruz argituratutako liburua izango da, dudarik gabe . Egilea, Lourdes Odriozola errenteriarra izan da, historialaria, eta Zumaiako Udalak Aranzadi elkarteari eginiko eskakizunaren bidez egokitu zitzaion lan mardul honi
ekitea, batez ere, Lourdesek ongi ezagutzen duelako
Zumaiako artxibategia . Liburuak dituen ia 600 orriak osatzeko urte t'erdiko lana egin zuen, guztira bederatzi gai nagusi jorratzeko : Noiz eta nola sortu zen berria; inguruko beste herriekin izandako istiluak ; legeak, ordenantzak eta aspektu politikoak ; urbanismoa ; erlijioa; azpiegiturak ;
ekonomia ; artea ; eta festak. Hainbeste orduko lanean harribitxirik ere aurkitu zuen Lourdesek . Lan hau burutu
arte Zumaia aipatzen zuen dokumentu historiko zaharrena 1292koa zen . Hain zuzen ere, Erregeak Santa Mariako monastegia Orreagako monastegiaren esku utzizuelajasotzen
duen dokumentua . Bmna Lourdesek beste dokumentu zaharrago baten berri ematen du bere liburuan, 1204koa . Aita Santuaren bula bat da, bertan Aita Santuak Gipuzkoan dituen
jabegoen zerrenda agertzen da, eta tartean "Santa Maria de Zumaya" aipatzen da .
Ainhoa Arteta eta Mikel Laboa Nazioarteko Musika Jaialdian Zumaiako Nazioarteko Musika Jaialdiak arrakasta handia izan zuen 1998an ere . Antolaturiko kontzertuetan 2500 ikusletik gora bildu zuen, eta ikastaroetan 100 ikasle inguruk hartu zuten parte . Berriro ere, non aukeratu izan zen, baina garbi dago bi izar nagusi izan zituela aurtengo jaialdiak : Ainhoa Arteta eta Mikel Laboa . Biak puntako artistak
dira, eta Maria eta Jose
98ko Nazioarteko Musika
ikastetxeko areto nagusia
Jaialdiak 12 .500 .000 pezetako
leporaino bete zuten
aurrekontua izan du .
bakoitzak eskainitako kontzertu banatan . Antolatzaileek freskotasuna bilatu nahi izan zuten, eta mende honetako obrak nagusi izan zuen . Bestalde, bi ikastaro eskaini zuen, klarinetea eta
Zumaiako Udalak 4 milioi jarri zituen, Foru Aldundiak 1,6, Kutxa Fundazioak 500 mila pezeta , Euskadiko Kutxak 150 mila pezeta, eta gainontzekoa 97 superabit, kontzertuetako sarrera eta
oboea, eta aipagarria izan zen
ikastaroen matrikulekin osatu
ikasleen maila .
zuten .
gogoratzeKOaK
E~n,
e
in o du;~
1998ko uztailaren 15a gogoratzeko data da . Egin itxi zuten eta zortzi lagun espetxeratu, baina gogoratu beharrekoa, batez ere, gizartearen erantzuna da . Laster batean, Eginen ondorengoa argitaratzeko kanpaina hasi zen, herriz herri . Zumaian ere, horren aldeko batzordea sortu zen . Helburua, egunkari berria kaleratzeko behar ziren 1000 milioiak biltzea zen, eta lortu da . 1999ko urtarrilean, Gara egunkari berria kalean izango da . Euskal presoak Euskal Herrira Euskal presoak Euskal Herrira lemapean egin zen urteko azken egunean presoen hurbilketaren aldeko manifestaldi jendetsua Zumaian . Bertan, herriko hainbat alderdi politiko, erakunde, talde eta gizarte mugimenduko ordezkariak izan ziren. Deialdiarekin bat egin zutenak hauek dira : Zumaiako Udala, EAJ, EA, HB, Zutik, ELA, LAB, ESK, Elkarri, Gestorak, Senideak, Ikasle Abertzaleak, Jarrai, Espetxeratua Taldea, Zumaia Bizirik, Arte Taldea, Antzerki Taldea, AEK, Baleike, Pilota Elkartea, Arraun Elkartea, Musika Banda, Bertso Eskola eta Inda Mendi M .B .
Zumaiak ere, Bai Euskarari Arrakasta izugarri izan zuen Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak buruturiko Bai Euskarari kanpainak Euskal Herri osoan. Abenduaren 26an San Mames, Anoeta, Mendizorrotza, Sadar eta Agilera leporaino bete ziren azken festan . Zumaiak ere Bai esan zion euskarari eta Bertan sortutako batzordeak lan polita egin zuen kanpainaren aldeko giroa bultzatzeko .
eskaini diguzuen Konfiantzagatik