Papenacker 44

In dit nummer: • DJAMBO, motorsafari Kenia • Geschiedenis Luurderschans • Willemsvaart 200 jaar

1

Papenacker 44

Inhoud: 02 03 04 06 10 11 12 16 17 19 20 21 22 23 24 28 31 33 35 38 41 42 44 45 46

Inhoud Van de redactie Nieuws van Spoolderbelangen Op en top Friezin Fotopagina buurthuisactiviteiten Buurthuisnieuws Over de nadagen van de Luurderschans Spooldergym: Lief en leed Spooldergym / Kerstzangdienst Kunstroute, open atelierroute Spoolde Even kort Lezing "Weten wa'j zegt" Oranjevereniging Waterschap op bezoek op de dijk Brandweerpost Spoolde DJAMBO, op motorsafari door Kenia AED / BuurtTafel In gesprek met ...

Natuurmonumenten Tweehonderd jaar Willemsvaart Gemeente Zwolle Afscheid van religie?

Jeugdpagina Activiteitenkalender Adressen

Foto pag. 1: Katerveerhuis.

Foto pag. 2: IJssel thv Vreugderijkerwaard.

2

redactie Namens de redactie, Pier Karenbeld

Veel te bieden Tweehonderd jaar geleden werd de Willemsvaart geopend. Hoewel ze in 1964 werd afgelost door het Zwolle-IJsselkanaal, was ze jarenlang een welkome vaarverbinding tussen Zwolle en de IJssel.

En niet zonder betekenis voor Spoolde.

Kunst in Spoolde is langzamerhand een vast onderdeel geworden.

Begin van het jaar verscheen het in heel Spoolde verspreide jubileumboek: “Van Buurtkerkje tot Buurthuis”. Bert Jansen geeft aan dat de ontwikkeling die het buurtkerkje heeft doorgemaakt niet op zichzelf staat, maar deel uitmaakt van een landelijke trend.

Spoolderbelangen is in de ban van de dijkversterking tussen Zwolle, vanaf Zwolle-IJsselkanaal, en Olst. Enkele nauw bij het project betrokken Spooldenaren kregen bezoek van het Waterschapbestuur, dat met eigen ogen kon zien dat de mogelijke veranderingen, behoorlijke gevolgen voor hen kunnen hebben.

Op de jeugdpagina stellen vier jonge Spooldenaren zich voor.

Ooit liep tussen Zwolle en de IJssel een verdedigingslinie, met onderweg de nodige schansen als versterkingen. De Luurderschans of Kleine Schans, op de grens met Spoolde, was een van de laatsten en nauw verbonden met de geschiedenis van de familie Zuidberg.

Bij de totstandkoming van deze Papenacker kunnen we onderhand ook wel van een dijk spreken.

Veel leesplezier.

Het gonsde en gonst van de activiteiten in Spoolde.

Bekijk de agenda’s van de diverse verenigingen en organisaties, waaronder de gemeente, om zo min mogelijk te hoeven missen.

Wie eenmaal in Spoolde gaat wonen, blijkt vaak honkvast te zijn. Mevrouw Rienks, Marietje onder intimi, van de Nilantsweg is er een goed voorbeeld van. Ook bij het ouder worden is ze blij met alle geboden hulp die het wonen in Spoolde nog steeds mogelijk maakt.

colofon De Papenacker, het wijkblad van Spoolde Drieëntwintigste jaargang nr. 44 / april 2019

Redactie-adres:

E-mail:

Website:

Overige redactie:

Jeugdredactie:

Administratie:

Druk:

Oplage:

Verschijning: Verspreiding:

Feite de Haan tipte ons dat er in Spoolde ooit plannen waren geweest voor het bouwen van een brandweergarage. Op ons verzoek schreef hij er over en voorzag ’t van een aantal nostalgische plaatjes.

De redactie is erg blij met dergelijke tips en bijdragen. Wie volgt, het vergroot ons draagvlak.

Deze aflevering komt Afrika twee keer in beeld, met toevalligerwijs een bijdrage over Kenia. Maar wel uit verschillende invalshoeken.

Jan Gulikers houdt een pleidooi voor een kleinschalig landschap en legt uit dat SPLY+ mogelijkheden biedt voor de bewoners.

Ook Natuurmonumenten heeft veel te bieden.

3

De Papenacker t.a.v. Henk Tuinman Meenteweg 24, 8041 AV Zwolle ( 038-4218543 papenacker@hotmail.com home.zonnet.nl/papenacker/ Pier Karenbeld ( 038-4224952 Hanneke van Vilsteren ( 038-4212107 Joyce Flierjans-van der Kolk Timna, Joppe Ilan en Tobin, begeleid door Hetty Buter Herman Nagelmaeker ( 038-4219390 Zalsman Kampen 460 exemplaren 2 keer per jaar, april en oktober Huis-aan-huis in Spoolde, abon- nees per post en via diverse punten in Spoolde en

Westenholte.

Papenacker 44

Spoolderbelangen

Spoolderbelangen Samenstelling van het bestuur Meerdere malen hebben we een beroep gedaan op de samenleving in Spoolde voor het aantrekken van nieuwe bestuursleden. Zoals u weet heeft dit niet het gewenste resultaat opgeleverd.

Uiteindelijk zijn we in gesprek gekomen met enkele kandidaten die hebben aangegeven zich te willen inzetten voor Spoolderbelangen en dus ook voor de Spoolder gemeenschap.

In een volgend nummer van de Papenacker komen we hierop terug.

Nieuwe wijkwethouder We hadden op 3 april 2019 een gesprek met onze nieuwe wijkwethouder Monique Schuttenbeld. Daarbij waren aanwezig leden van Spoolderbelangen, bestuursleden van het Buurthuis en vertegenwoordigers van de BuurtTafel Spoolde. Het gesprek was bedoeld als kennismaking met elkaar en een uitleg van de akiviteiten van onze verenigingen. Ook de wijkmanager was hierbij aanwezig.

Naast kennismaking kwamen ook andere zaken aan de orde. Bij de bewoners van de Meenteweg leefdennogal wat vragen over een mogelijke woningbouwlocatie op percelen aan Henny, Henri, Engelien, wethouder Monique Schuttenbeld, Mathijs, wijkmanager WubbeJan Wieske, Pier en Anton.

Aart Borst

de zuidzijde van de weg. Dit onderwerp kwam aan de orde. De wethouder heeft uitdrukkelijk aangegeven dat in het huidige bestemmingsplan het niet toegestaan is woningen te realiseren op de genoemde percelen.

Hoe het dan toch mogelijk is dat een dergelijk plan in de publiciteit komt, is een vraag aan de projectontwikkelaar. Het zal wel een probeersel zijn, waar op dit moment door de gemeente geen verdere actie op wordt genomen. Dit ter geruststelling van de bewoners van de Meenteweg.

Zijn er nog andere vragen in dit verband, of op andere beleidsvelden, bel dan even met Aart Borst (0622209205).

Dijkversterking Zwolle-Olst Na een lange voorbereidingsperiode van meer dan een jaar hebben we op 28 maart jl. kennis kunnen nemen van het resultaat van de uiteindelijk gekozen oplossing voor de dijkversterking. Op deze inloopbijeenkomst heeft het waterschap ons geïnformeerd over hoe uiteindelijk de keus is gemaakt voor een voorkeursalternatief voor de versterking van de dijk, per dijkvak. De maatregelen die nu voorgesteld worden zijn globaal: • versterking van de dijk aan de landzijde, dus aan de kant van de bewoners van de Nilantsweg, tussen de Spooldersluis en de Katerveersluizen • de versterking wordt uigevoerd middels een verzwaring van het dijklichaam en gelijktijdig ophoging van de kruin van de dijk tot plaatselijk 1.40m.

• om de heersende 4

piping (grondwater dat zand meevoert van onder het dijklichaam) tegen te gaan wordt een damwandscherm geplaatst, ook aan de binnenzijde van de dijk.

• voor het oude sluizencomplex (Katerveersluizen) worden maatregelen getroffen om de ondergrondse en zijdelingse kwel te minimaliseren.

• het dijkgedeelte tussen de Katerveersluizen en de spoorlijn ZwolleAmersfoort wordt gedeeltelijk versterkt door middel van ophogingen en plaatselijk een damwandscherm.

• ter hoogte van de woning Turnhoutsweg 3 en de woningen Nilantsweg 81 en 83 wordt een maatwerkoplossing ontworpen, die in principe inhoudt dat de dijk ter plaatse van deze woningen opschuift richting uiterwaarden.

Bovengenoemde maatregelen maken deel uit van de totale versterking en worden omschreven in het voorkeursalternatief dat aan het Dagelijks Bestuur van het Waterschap wordt gepresenteerd en die daar in het najaar van 2019 een definitieve belissing over moet nemen.

Hoe verder In de komende maanden zal het Waterschap de plannen verder in detail gaan uitwerken en worden grondeigenaren benaderd over de gevolgen van de plannen en de uitvoering van de werken. De globale planning voor de uitvoering van het hele project loopt uiteindelijk vanaf 2023 tot en met 2025.

De kosten De totale uitvoering van de dijkversterking wordt op basis van het huidige voorkeursalternatief geraamd op € 190.- miljoen. Een fors bedrag waarvan het Waterschap, op basis van de normen (Hoogwaterbescher-

Papenacker 44

mingsplan), zegt dat dit nodig is, terwijl anderen (Stentor van 30.03.'19) menen dat er wel andere prioriteiten zijn die meer aandacht vragen.

Hoe we er ook over denken, we wachten de nadere uitwerking en gesprekken met het waterschap af, voordat we uiteindelijk commentaar leveren.

Wat staat ons te wachten Door de manier waarop het Waterschap in de afgelopen periode de plannen heeft ontwikkeld, namelijk in nauw overleg met de belanghebbenden, zoals dijkdenkers, het omgevingsplatform en andere overleggen, zijn bijna alle denkbare andere alternatieven niet meer aan de orde.

Strategisch gezien van het Waterschap een goed doordachte opzet, die een groot deel van mogelijke opmerkingen reeds bij voorbaat kan beantwoorden met de mededeling dat dit reeds aan de orde is geweest in de voorbereidingsperiode.

Wat kunnen we wel doen In de komende onderhandelingen met individuele grondeigenaren kunnen we duidelijk aangeven wat we van het Waterschap verwachten tijdens de uitvoering en aandringen op een goed gestructureerd overleg met de aannemer. Desnoods een ambtenaar van het Waterschap benoemen die in eerste instantie verantwoordelijk is voor het overleg tussen aannemer en eigenaar/gebruiker.

De hoogte van de grondprijzen is een individuele zaak.

Zie in dit verband ook het verslag van Arnout Schoemakers van het bezoek van het Dagelijks Bestuur van het Waterschap op 15 januari jl. bij de percelen Nilantsweg 81 en 83. Met name de bewoner van Nilantsweg

83 maakt zich grote zorgen over de plannen die nu voorliggen, ondanks dat, door het Waterschap voor een maatwerkoplossing ter plaatse is gekozen. (zie bladzijde 23) Energiefabriek waterzuivering Op 11 maart jl. is op de RWZI aan de Spoolderenkweg de opening verricht van een nieuw proces waarbij energie wordt gewonnen uit rioolslib. Als dit proces voldoet aan de verwachtingen zal ook energie kunnen worden geleverd aan bedrijven op het industrieterrein Voorst. Belangrijk is te melden dat ook omwonenden mogelijk hiervan kunnen profiteren.

In een volgend nummer van de Papenacker hier meer over.

Omgevingsvisie gemeente Zwolle Over dit onderwerp is reeds eerder iets verteld in de Papenacker.

Recent zijn wij uitgenodigd door de gemeente Zwolle om deel te nemen aan een bijeenkomst op 9 april 2019 met als onderwerp voorlichting over een nieuw op te stellen om omgevingsvisie voor voornamelijk de buitengebieden van de hele gemeente.

De voorlichting is onder meer van toepassing op de buitengebieden van de gemeente Zwolle. Omgevingsvisie gaat over de toekomst van onze leefomgeving. Onderwerpen als wonen, werken, mobiliteit, energie en klimaat komen aan de orde. Denk daarbij aan de opwekking van duurzame energie en de klimaatadaptatie.

Op deze avond gaat het om gebiedsgerichte uitwerking van de benoemde onderwerpen en plannen.

5

Voor Spoolde is het belangrijk voor het gebied tussen de Nilantsweg, Meenteweg, Turnhoutsweg, Hertsenbergweg en de A28. Dit gebied gaat waarschijnlijk door de gemeente aangemerkt worden als een groen gebied waarvoor een groene bestemming van toepassing is.

De gewijzigde bestemming wordt vastgelegd in de nieuwe omgevingsvisie. Het is zaak voor ons om

Gedeputeerde Annemieke Traag en dagelijks bestuurslid Waterschap DOD Karst Spijkervet verrichten de openingshandeling.

de ontwikkelingen te blijven volgen en indien nodig van commentaar te voorzien.

De planning is dat de Zwolse Omgevingvisie eind 2019 door de gemeenteraad wordt vastgesteld.

Onderhoud wegen in Spoolde We willen met de gemeente in gesprek over de slechte conditie van het wegdek van de Meenteweg en de klinkerverharding op een deel van de Oude Veerweg bij het viaduct ter hoogte van de Vitens. Dit heeft mede te maken met de wegenbeheersplannen van de gemeente Zwolle.

Papenacker 44

interwiew

Op en top Friezin

Hanneke van Vilsteren

Marietje Rienks-Noordhoff is, net als haar man Hessel, geboren in Friesland. Toch heeft Spoolde bij beiden het hart veroverd en is er ook nu (Hessel is vier jaar gelden overleden) voor Marietje geen reden om terug te keren naar Friesland. Hierover later meer.

Ze is geboren op 25 mei 1936 in Zwaagwesteinde. Ze is de oudste van 4 kinderen. Het doktersgezin telt drie meisjes en een jongen. Een jongere zus van Marietje is overleden.

Ik opper dat Marietje nou niet een echte Friese naam is. Ze is het met mij eens, maar haar oma heette Maria en zo ging dat vroeger, dan werd de eerste dochter naar de oma genoemd.

De uitgeverij Wolters Noordhoff is ergens in de verte familie. De bekende Zwolse roeier Nico Rienks is dichterbij in de familie. Echt Fries is het allemaal wel.

Friesland De familie verhuisde vlak voor de oorlog naar Workum. Ze gaat dan niet naar de kleuterschool omdat er kinkhoest heerst en de oorlog begint.

Toen ze zes was, ging ze wel naar de openbare lagere school. Er waren wel 4 soorten lagere scholen in Workum. Ze waren allemaal klein.

Soms zaten er wel drie leerjaren bij elkaar in.

Het was de tijd van de verzuiling en elke geloofsrichting had zijn eigen school. Ze deed zeven lagere schoolklassen en ging daarna in Leeuwarden naar de Middelbare Meisjes School.

Het gezin woonde inmiddels in Drachten waar ze toen geen MMS hadden. Ze ging dus met de trein naar Leeuwarden. Dat deden niet veel kinderen, maar als dochter van de dokter was het toen wel gewoner. Workum en Drachten waren niet groot en je speelde met iedereen. Alle soorten patiĂŤnten kwamen bij de dokter en rangen en standen, daar deed je vooral als kind niet aan.

jes uit Friesland. Er ging daar in Amsterdam een wereld voor haar open. Na dat jaar mocht ze op kamers en deed ze de opleiding voor docent huishoudelijke vakken. In die tijd kon je veel N-aktes doen. Voor de oudere generatie is dat bekend. Kom daar nu nog eens om: docent huishoudkunde! Deze opleiding duurde vier jaar.

Daarna ging ze terug naar Friesland en stond ze in Leeuwarden 2 jaar voor de klas.

Verliefd Hessel woonde officieel in Bilthoven, maar in die tijd was hij militair bij de luchtmachtbasis Leeuwarden. Hij was de neef van een vriendin van Marietje. In het 'uitgaansleven' van Leeuwarden kwam ze hem tegen. Ze waren erg zeker van

Docent huishoudkunde Na de MMS ging ze naar Amsterdam naar de vormingsklas. Een soort leerjaar waarin jonge meiden klaargestoomd werden voor het huishouden. Ze zat op een internaat met meer meis6

Papenacker 44

Als bestuurslid.

De trouwfoto.

Met de kinderen. V.l.n.r.: Bernhard, Hiltje, Marietje en Arjen

elkaar, want binnen een jaar verkering trouwden ze. In Leeuwarden werd de oudste zoon Arjen geboren. Daarna kreeg Hessel een baan in Zwolle als gemeenteambtenaar. Hij kende Zwolle heel goed, want hij had daar met zijn ouders van 1938 tot 1956 gewoond. Hij moest echter wel toestemming vragen om in Spoolde te gaan wonen. Spoolde was in de tijd nog Zwollerkerspel en dat was een andere gemeente.

maar al gauw zat ze in het bestuur en niet veel later in het Provinciale Bestuur. Ze heeft ervan genoten. Je kwam overal in de provincie. Er waren veel mooie activiteiten en je leerde heel veel mensen kennen. Ze is nog steeds actief lid van de Vrouwen van Nu en bezoekt trouw de bondsavonden. En vooral is ze nog steeds lid van de Zwolse Friese vereniging “Fryske Krite Swol”.

Ze heeft 40 jaar als wijkhoofd de KWF collectes aangestuurd en in dezelfde functie deed ze dat 35 jaar voor het Reumafonds. Ze benadrukt dat ze hierbij hulp kreeg van heel veel Spooldenaren en dat Spoolde bekend stond om de hoge opbrengst aan collectegeld. Mede daardoor leerde ze veel mensen kennen in Spoolde. Veel werk, maar steeds weer vond ze de baten hoger dan de lasten.

Spoolde Zoals we wel weten, kregen ze die toestemming en vanaf 1963 woont Marietje dus tot haar grote vreugde in Spoolde.

Daar aan de Nilantsweg werden nog twee kinderen geboren: Hiltje en Bernard.

Zoals in die tijd gebruikelijk, bleef Marietje thuis bij de kinderen en zorgde Hessel voor de kost.

Nu was dat thuis blijven ook niet zo´n rustige baan, want ze zat in de ouderraad van de Parkschool. Op deze school aan de Westerlaan zaten de drie kinderen. Ze reed de zonen heen en weer van voetbalwedstrijd naar voetbalwedstrijd. De jongens zaten op ZAC. Veel jongens uit Spoolde speelden bij deze club, maar ook veel jongens van de Parkschool. Hierdoor was het op woensdagmiddag en in het weekend een drukte van belang in huize Rienks. De dochter zat op handbal en reddingszwemmen. Ook bij deze clubs deed Marietje het een en ander aan vrijwilligerswerk.

Oogsten Nu is het tijd van oogsten. Ze vertelt enthousiast over de organisatie "Vier Het Leven". Je wordt dan opgehaald door een vrijwilliger die haar naar een culturele activiteit brengt. Dat kan een voorstelling zijn of een museum of een lezing.

Je krijgt een programmaboekje en dan kan je Hanneke in gesprek met Marietje.

Besturen Ze werd bestuurslid van Humanitas. Humanitas organiseerde o.a. schaaksessies en daar deden de jongens dan weer aan mee. Ook was er een soort wereldwinkel en werden eenzame mensen bezocht. Al deze activiteiten verrijkten haar leven.

Ze werd lid van Nederlandse Bond voor Plattelandsvrouwen. De NBVP, later werd dat Vrouwen van Nu. Eerst was ze drie jaar gewoon lid, 7

Papenacker 44

inschrijven op activiteiten die je leuk lijken. Hierdoor leert ze ook allemaal weer nieuwe mensen kennen. Je moet er wel voor betalen, maar de activiteiten worden ook gesubsidieerd.

Ook erg enthousiast is ze over de BuurtTafel Spoolde. Maar er zijn steeds meer ouderen in Spoolde die dit geweldige initiatief waarderen en soms wordt ze nu uitgeloot. Ze had gehoopt dat ze altijd met vriendin Gerrie Knol wel mee mocht eten, maar helaas kan dat dus niet altijd.

kleinzonen komen regelmatig langs.

Marietje hoopt tot het einde toe aan de Nilantsweg te blijven wonen. Want zeg nou zelf: "Zo gemakkelijk kom je tegenwoordig niet in een verzorgingshuis en bovendien red ik het nog prima zo."

Toch ook een nuchtere Friezin.

Glaucoom en artrose Ze wil vooral niet klagen, maar de glaucoom in haar ogen maakt dat ze erg slecht ziet en door de artrose loopt ze niet meer makkelijk en kan ze een aantal huishoudelijke karweitjes en de tuin niet meer doen. Maar dan ken je Marietje en Spoolde nog niet. Overal komt hulp vandaan.

Hetzij als buurtzorg, hetzij als betaalde krachten bij het poetsen, en in de tuin, of gewoon als vrijwillige burenhulp. Ook de kinderen en beide

8

Papenacker 44

G.J. van Weeghel Meenteweg 7-2 8041 AT Zwolle Tel.: 038-4239200 Mob.: 06-25054717

Voor al uw gewasbescherming

Breman Utiliteit Zwolle Breman installatiegroep Voor een totaalconcept is aanwezig van op advies, de beurs ontwerp, tot Promotiedagen Noord realisatie en onderhoud: Nederland Breman is graag uw partner.

Uw interieur adviseur EXPERT IN UTILITEIT

U heeft het comfort, wij de zorg voor uw installatie. Breman Utiliteit ontwerpt, realiseert en beheert klimaat-, elektrotechnische-, werktuigkundige- en regeltechnische installaties. Comfort, energie- en kostenbeheersing staan hierbij centraal.

De Netelhorst 14 Hattem 038-4442600 info@noordman-tapijt.nl

www.noordman-tapijt.nl

Wij de diensten, u de keuze!

breman.nl

UTILITEIT

Het juiste adres voor: * Fitness * Cardio-fitness * Bedrijfsfitness * Callanetics * Pilates * Step

Slank en fit

* CityFit Circuit * CityFit Yoga * CityFit Zumba * CityFit Combat * CityFit Hiit * CitiFit in beweging

* Club Power * Club Cycle * Club Battle * Indoor Bootcamp * Karate * Zonnebank

Nieuw: Fit en Vitaal in 30 minuten, de eGym-cirkel.

CityFit in Beweging, speciaal voor 50+ Wij zijn 7 dagen per week geopend.

Assendorperstraat 70, 8012 CA Zwolle, tel. 038 – 4228015 Eigenaar: Rob Jacobs, Nilantsweg 97, 8041 AR Zwolle.

Kop FOTOPAGINA buurthuis

Overhandiging jubileumboek

DJ Justin

Bloemen voor erelid Pier Karenbeld

Vrijwilligersavond

Plantjesmarkt

De klussers

10

Papenacker 44

van het buurthuis

Buurthuisnieuws

Henny Oosterlaar

Eind 2018/ begin 2019 was er een aantal activiteiten in het buurthuis. Alle Spooldenaren zijn daarvan via een flyer en uiteraard via de website op de hoogte gebracht.

Iedereen werd uitgenodigd voor de kerstzangdienst, het kerstcafé, oudejaarsavond en de nieuwjaarsreceptie.

Tijdens de nieuwjaarsreceptie is het boek 'Eben-Haëzer, Van Buurtkerkje tot Buurthuis’ - Ode aan een eeuw zelfwerkzaamheid - gepresenteerd. Wethouder Van Willigen heeft het eerste boek uitgereikt aan de kinderen van mevrouw Zwakenberg-van den Esker. Zij was de oudste inwoonster die familiebanden had met de familie Van den Esker, die meer dan honderd jaar geleden de grond verkocht aan het buurthuis. Mevrouw Zwakenberg is helaas onlangs op 98 jarige leeftijd overleden.

Pier Karenbeld en Henk Tuinman zijn de makers van het boek. Het bestuur van het buurthuis heeft het financieel mogelijk gemaakt dat het boek huis-aan-huis verspreid kon worden.

De reacties zijn zeer positief.

De beheerder Bijna een jaar is Engelien van Assen de beheerder van het buurthuis. Bij haar werkzaamheden wordt zij ondersteund door haar partner John Kroes en vrijwilligers van het buurthuis. Met grote regelmaat is op zaterdag het buurtcafé open en worden er activiteiten georganiseerd.

Uiteraard worden de kinderen niet vergeten. Zo draaide DJ Justin (Justin Wevers) een poosje geleden kinderliedjes op verzoek van de aanwezigen, waarna DJ Bart met de oude singles van "Disco Spoolde" het geheel vervolgde.

Verder zijn bij 'Culinair Anders’ ruim 45 personen aangeschoven.

Alle activiteiten van het buurthuis worden aangekondigd op de website van het buurthuis ( www.buurthuisspoolde. nl) en worden zo mogelijk getwitterd (@Spoolde).

Renovatie Eind vorig jaar is de bergruimte boven de hal opgeknapt en geïsoleerd en begin dit jaar is het toneel en de ruimte achter het toneel onder handen genomen. Enkele vrijwilligers zijn hier druk mee bezig geweest. De werkzaamheden zijn nu bijna klaar en men is begonnen met de afwerking. Mede dankzij het stukadoorsbedrijf Bijleveld – die belangeloos hulp bood – kon dit alles in een relatief kort tijdsbestek worden gerealiseerd. Fijn dat we weer op de vrijwillige medewerking van verschillende Spooldenaren mochten rekenen!

Jaarvergadering Op 20 maart was de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van het buurthuis. Tijdens deze vergadering hebben de aanwezige leden besloten om Pier Karenbeld te benoemen tot Erelid van het buurthuis. Ter plekke is een oorkonde en een boeket bloemen aan hem overhandigd.

Daarnaast was er een wisseling van bestuursleden.

Gerben Wevers, Mark Raijmakers en Liesbeth VisserHeesakkers namen afscheid. Ook namen we afscheid van de Inloopcommissie, die zeven jaar lang de Inloop in het buurthuis verzorgde. Alle mensen die afscheid namen ontvingen van de vereniging een attentie.

Tijdens de vergadering werd Afke Jukema benoemd als afvaardiging voor de BuurtTafel en Herman Nagelmaeker als nieuwe penningmeester.

Plantenruilbeurs Zaterdagmorgen 13 april was er de plantenruilbeurs bij het buurthuis. In de zon en onder het genot van een kopje koffie verwisselden er weer een groot aantal planten van eigenaar. Het is altijd verrassend wat er wordt geruild.

Natuurlijk werden er weer pompoenzaden uitgedeeld aan kinderen waarmee ze kunnen meedoen aan de pompoenwedstrijd. Zaterdag 2 november 2019 valt de mooiste en/of grootste pompoen weer in de prijzen.

Lezingen Dit voorjaar zijn er twee lezingen geweest, elders in dit blad leest u de verslagen hiervan. Heeft u suggesties of ideeën voor lezingen? Neem contact op met Janny Borst: 038-421 28 70.

Vrijwilligersavond Op vrijdagavond 5 april was er weer een vrijwilligersavond. Deze avond is georganiseerd om alle vrijwilligers van het buurthuis, die in 2018 hebben meegeholpen, te bedanken voor hun inzet. De vrijwilligers werden getracteerd op een etentje verzorgd door "De Smaakfactor".

Het was een gezellige avond, waarbij de voorzitter opmerkte dat buurt en buurthuis niet zonder vrijwilligers kunnen.

Oude stoelen uit het Buurthuis € 5,00 p/stuk.

Wie het eerst komt, die het eerst maalt.

Sluitingsdatum: 14 dagen na uitgave van deze Papenacker.

Reageren naar: buurthuisbestuur@spoolde.nl.

11

Papenacker 44

Over de nadagen van de Luurderschans

geschiedenis

Pier Karenbeld

Zwolle is eeuwenlang een vestingstad geweest. Tijdens de 80-jarige oorlog was er sprake van een verdedigingslinie, met onderweg de nodige schansen, lopend van het Katerveer naar de stad, met namen als Koterschans bij ‘t Katerveer, Bergschans bij de Spoolderberg en de Luurderschans of Kleine Schans bij de Lure, later wel ’t Schansje genoemd. Onderling waren ze verbonden door een wal met borstwering. Later werd Menno van Coehoorn belast met het versterken van de linie. Zo kwam ”Het Nieuwe Werk” tot stand met een vertakking naar de Venus, die van daaruit naar de Spoolderberg liep. Langs de verdedigingslinie

liep nu een liniesloot, nodig voor de aanvoer van munitie en proviand.

Deze verdedigingslinie heeft niet of nauwelijks hoeven functioneren en raakte met de jaren ook sterk verouderd. Napoleon, op inspectiereis in Zwolle, ziet dan ook weinig meer in deze versterking, van hem mag ze afgebroken worden. Als kort daarna de Fransen ons land niet langer bezet houden, besluit het nieuwe koninkrijk dat Zwolle niet langer als vestingstad wordt gezien. Zodoende ondergaat het Nieuwe Werk een ingrijpende verandering. Ze wordt omgetoverd tot een zeer gevarieerd park in Engelse landschapsstijl en gaat dan voortaan door het leven als “Het

Forten tussen de IJssel en de stad.

1. Kleyne- of Lureschans 2. Spoolderbergschans 3. Coterschans 4. Venusredoute 5. Kleyne redoute 6. Kruitmagazijn 7. Schelre-redoute 8. Grote schans bron: Neem nou Zwolle.

12

Engelse Werk”, ook nu nog steeds een geliefde plek om te vertoeven. 't Schansje en familie Zuidberg Met de Luurderschans of Kleine Schans, ook wel ‘t Schansje genoemd, loopt het anders af. Het krijgt een verhaal, nauw verbonden met de geschiedenis van de familie Zuidberg. In het begin van de 18e trouwt Elsien Zuidberg met Rijkelt van Raalte, die op ’t Schansje woont. Midden 18e eeuw woont daar ook haar broer Hendrik Zuidberg. Hendrik wordt genoemd als kastelein op die plek. De familie Zuidberg staat bekend als een familie van warmoezeniers, tuinders, die zoals gewoonlijk aan de rand van de stad hun groente verbouwden. Na de Franse overheersing draagt het Rijk de bij de vesting behorende gronden over aan de stad Zwolle. Die gaat daarna stukken land verkopen. Zo koopt de in de Hoogstraat wonende warmoezenier Hendrik Zuidberg (de kleinzoon van de kastelein) in 1843 een stuk akkerland op de Assendorperlure, en bij veiling ook een perceel weiland gelegen bij het Joodse kerkhof.

De Joodse begraafplaats Het is de Joodse gemeenschap pas laat gegund om zich in de stad Zwolle te vestigen, maar in de 18e eeuw is het hun eindelijk toegestaan.

In 1722 kopen ze een begraafplaats bij de Luurderschans, waar eerder soldaten van het garnizoen Zwolle werden begraven. Per boot werden de gestorvenen vaak naar

Papenacker 44

Links: Een schilderij van de boerderij.

Onder: Het echtpaar ZUIDBERG-IEMENSCHOT na de hooibergbrand in 1939. Op de achtergrond de Joodse begraafplaats.

hun laatste rustplaats vervoerd, naar het Jodendiekje, zoals de begraafplaats in latere jaren wel door de Zwollenaren wordt genoemd.

Later wordt de begraafplaats nog uitgebreid en komt er een omheining. Tijdens de 2e Wereldoorlog worden er niet alleen vernielingen aangericht, maar worden grafstenen gestolen en verkocht. In 1980 wordt de begraafplaats aan de stad Zwolle verkocht. De nog aanwezige graven worden geruimd en overgebracht naar de nieuwe Israëlische begraafplaats aan de Kuyerhuislaan. De vrijgekomen grond gaat op in het nieuw te ontwikkelen Hanzeland. Op de plaats van de voormalige begraafplaats komt de parkeerplaats van het Ecodrome.

Er wordt een herinneringsbordje geplaatst dat intussen al weer verdwenen is.

der in woont die er eigenhandig een schuur en een secreet (poepdoos buitenshuis) heeft neergezet.

Hij zal bij vertrek alles, inclusief de nabijgelegen koestal, netjes achter laten. Genoemde zoon Willem zal er maar enkele jaren wonen en wordt uiteindelijk opgevolgd door Hendrik Zuidberg.

Opa Hendrik Zuidberg (1869-1941) “Opa was een man met visie”, zegt kleindochter Lida, “hij heeft het bedrijf verder uitgebouwd. dat deed hij door samen met zijn broer op veilingen stukken land te kopen, niet alleen op de Lure, maar ook aan de IJssel en In Spoolde”.

Hendrik trouwt in 1895 met Dina Iemenschot (1865-1952) en laat ’t huisje op de schans afbreken. In 1903 komt er een boerderij voor in de plaats met een 1e steen gelegd door zoon Willem. De boerderij heeft een stal waarin hij 10 koeien kan onderbrengen. Er worden lichtramen aangebracht, de riolering wordt verbeterd en er komen betere aan en afvoerwegen. Hoewel de naam nooit op de boerderij gestaan heeft, blijft de plek altijd “’t Schansje” heten. Na 1903 verandert de tuinderij dus in een boerderij, al wordt er in de stad naast melk ook nog steeds groente uitgevent.

Het als het ware op een eilandje liggende Schansje is omringd door water. Aan de voorkant de Willemsvaart en het Jodendijkje, aan de kant van de Assendorperlure een sloot, die aansloot op een wetering met een bielzenbrug voor de toegang naar de achterkant van erf en boerderij. Voor wetering en sloot was er schouwplicht. Al met al zoveel water in de buurt dat het voor opoe Dina heel wat angstige momenten oplevert met haar daar op-

Van warmoezerij tot veeboerderij Wanneer in 1860 ook Zwolle een spoorverbinding krijgt, ontstaan er nieuwe mogelijkheden voor de achter het station liggende gronden, waaronder de Assendorperlure.

In 1861 koopt Maria (Elsien) ten Bosch, weduwe van Hendrik Zuidberg, bij veiling ten behoeve van haar zoon: een huis, erf en tuin met vruchtbomen, genaamd het kleine Schansje, gelegen aan de Willemsvaart naast het Israëlische kerkhof.

Het huis is bedoeld voor haar zoon Willem, die er op dat moment nog niet in kan, omdat er nog een huur13

Papenacker 44

De familie Zuidberg-Iemenschot in 1907.

groeiende kinderen. Ook in bestuurlijke zin roert hij zich. Zo wordt hij, met z’n broer, in 1903 een van de oprichters van de Boerenleenbank in Zwolle en wordt hij voorzitter van de ABTB, na eerst voorzitter van de jongerenbond te zijn geweest. Daarnaast zit hij nog in het bestuur van het Witgele Kruis en is hij zelfs nog een tijd lid van de gemeenteraad.

Maar bovenal maakt hij zich sterk voor het landbouwkundig onderwijs, zowel voor mannen als voor vrouwen. Dat leidt tot het oprichten van de landbouwwinterschool en een boerinnenschool, welke laatste verbonden is aan een kostschool in Denekamp.

bij de ABTB en de coöperatieve melkfabriek. Verder is hij lid van de pachtkamer en zit hij in allerlei beroepscommissies. Kort na de bevrijding is hij nog even lid van de noodgemeenteraad, totdat de eerste naoorlogse verkiezingen plaats vinden. “ ‘t Schansje” in de oorlog De ligging van de boerderij is nogal problematisch wanneer de geallieerden bombardementen gaan uitvoeren op het spoorwegemplacement. Aan de andere kant blijkt de boerderij ook een reddingsboei

voor oorlogsslachtoffers. De treinen vol met op transport gezette Joden, maar ook opgepakte mensen voor de Arbeitseinsatz bleven ’s nachts vaak op het emplacement staan. Sommige gevangenen maakten van die gelegenheid gebruik om te ontsnappen en zagen in de vlakbij gelegen schuur en hooiberg een prachtige gelegenheid om te schuilen. Pikant was dat in het voorhuis van de boerderij Duitse militairen waren ondergebracht. Zuidberg wist van de vluchtpogingen en werkte mee om de vluchtelingen naar een veiliger plek te brengen. Volgens z’n kinderen was hij soms dagen van huis.

Ook spande hij zich in om mensen ongezien over de door de Duitsers bewaakte IJsselbrug te brengen.

Het verhaal gaat dat hij een wagen met hooi daarvoor als dekmantel gebruikte.

Familie Zuidberg-Iemenschot in 1918.

Willem Zuidberg (1898-1981) Zoon Willem heeft zijn vrouw, Anna Schurink, afkomstig uit de Achterhoek, op bovengenoemde boerinnenschool leren kennen. Zijn twee zussen zitten ook op die school, vandaar. Ze trouwen in 1931 en krijgen 11 kinderen, eerst 6 jongens daarna 5 meisjes. Al gauw wordt de door zijn vader gebouwde koeienstal uitgebouwd tot een moderne melkstal, waar 22 koeien in kunnen.

Ook het voorhuis wordt aanzienlijk verbouwd en vergroot. Daarnaast koopt hij gronden in Mastenbroek om zijn bedrijf mee te kunnen laten groeien.

Net als zijn vader maakt ook Willem zich verdienstelijk als bestuurder, zowel bij de Boerenleenbank als 14

Papenacker 44

Wijken voor het Hanzeland Na de oorlog is het echt een middelgroot melkveebedrijf geworden.

Aanvankelijk zijn er ook nog 2 trekpaarden en een varken voor de slacht. Verder wat stukken grond voor de verbouw van aardappelen en suikerbieten met daarnaast nog een aantal stukken weiland voor de productie van hooi, later kuilvoer. Na de oorlog vraagt een nieuwe landbouwpolitiek om grootschaligheid. De mogelijkheden in Zwolle zijn gering. De gemeente Zwolle heeft andere plannen met de Lure en staat uitbreiding in de weg. Sterker nog, ze wil tot onteigening overgaan. Ondanks heftig verzet moet Zuidberg op zoek naar een andere plek, dat wordt uiteindelijk Wolvega. Tot 1964 is vader

Willem aan de leiding van het bedrijf gebleven; daarna neemt zoon Bennie het van hem over. In die tijd maakt de groentetuin plaats voor een grote schuur. In 1975 wordt de boerderij verlaten en wordt het familiebedrijf voortgezet in Wolvega.

Willem en z’n vrouw Anna blijven in Zwolle achter en slijten hun laatste jaren in het verzorgingshuis “de Nieuwe Haven”. Het verlaten pand doet nog even dienst als opslagplaats voor marktkramen en carnavalsattributen, maar wordt in 1980 afgebroken.

Jaren later verschijnt op die plek, het Ecodrome. Op de omringende weilanden komt het Hanzeland tot ontwikkeling en worden wegen, kantoren en woningen gebouwd.

Ook Spoolde profiteert nog mee,

een klein gedeelte wordt omgevormd tot Spoolderbos, vlak naast het Engelse Werk.

Wolvega De nagenoeg nieuwe schuur uit Zwolle wordt afgebroken en de meegenomen planken zijn goed bruikbaar voor een nieuwe schuur.

Ondertussen heeft René, de zoon van Bennie, het bedrijf al weer voortgezet. Met twee melkrobots is het bedrijf meegegroeid met de eisen van de tijd. Maar diverse namen van koeien, stammend uit de tijd van opa, luisterend naar namen als Rika, Anna, Coba en Dina houden de band met het verleden nog in ere.

Foto's: Boven de boerderij eronder de Willem Zuidberg en Anna Schurink in 1957 en links, Willem Zuidberg en Anna Schurink met de kinderen op de foto ter gelegenheid hun 25 jarig huwelijk (15 oktober1956).

Bronnen: “Neem nou Zwolle”- Bart Evenboer “Gids geschiedenis Joods Zwolle” -Stichting Judaica Zwolle.

Familieboek Zuidberg t.g.v. familiereünie in 2000.

Met speciale dank aan Lida Zuidberg voor de toegevoegde informatie.

Foto's: familiearchief Zuidberg.

15

Papenacker 44

Spooldergym

Lief en leed

Mieke Grünewald

Roelie Witteveen Lief en leed liggen dicht bij elkaar. Zo hoorden wij dat Roelie Witteveen was overleden. Roelie, geboren in 1929, was het oudste lid van de gym. Zij woonde lange tijd aan de Nilantsweg 59, maar toen het wat minder ging, verhuisde zij naar de Havezathe in de Gombertstraat. Altijd opgewekt, en hoewel zij al enkele jaren niet meer in staat was om actief mee te doen met de gym bleef zij wel lid. Elke maand kwam ze trouw haar contributie betalen en bleef dan koffie drinken en bijpraten. Ook ging zij nog mee als wij het seizoen afsloten met ons traditionele etentje. De laatste keer dat zij erbij was, was tijdens de feestelijke afsluiting in 2016. Als zij een tijd niet geweest was, ging een van ons een praatje bij haar maken in de Gombertstraat.

Niet alleen de Spooldergym had haar belangstelling, zij was ook een enthousiast deelnemer aan de Seniorenbingo, waarbij zij regelmatig met prijzen naar huis ging. Helaas ging haar gezondheid achteruit en beëindigde zij eind 2017 haar lidmaatschap van de Spooldergym. Omdat ook haar geheugen achteruit ging, verhuisde zij in 2018 naar de Rivierenhof, waar zij op 27 januari 2019 overleed. Wij schrokken hiervan, maar gezien haar leeftijd was dat toch niet echt onverwacht. Wij zullen haar missen.

Frans en Diny Eikenaar Een bijzonder feestelijke aangelegenheid was het 60-jarig huwelijksfeest van Frans en Diny Eikenaar op 21 maart. Zij zijn beiden al heel lang lid van de gym en allebei belangrijk. Diny is al jarenlang de penningmeester en Frans verzorgt al jarenlang de koffie. Frans en Diny zorgen er altijd voor dat zij als eersten aanwezig zijn. Vooral in de winter is dat belangrijk omdat zij zorgen dat de verwarming aangaat Daardoor is de temperatuur aangenaam als de rest van de leden komt. Hoewel Frans al enkele jaren de enige man in het gezelschap is (behalve de docenten), hebben wij niet de indruk dat hij daar erg onder lijdt. Behalve de gym is Diny ook actief bezig met de Seniorenbingo, zoals het regelen en aankopen van de prijzen, terwijl Frans actief is met o.a. het ronddelen van de Papenacker. Ook zijn zij beide actief koersbalspeler. Beiden zijn dus tot op hoge leeftijd nog actief. Op 21 maart vierden zij het feest met kinderen en kleinkinderen met een bijzonder druk bezochte receptie in Het Engelse Werk. Ook wij, leden van Spooldergym, hadden een uitnodiging ontvangen en natuurlijk gingen wij daar met zoveel mogelijk leden en veel plezier naar toe. Zij kregen een enveloppe met inhoud, en van elk lid van de Spooldergym een mooie rode roos. Het was een feest om het bereiken van deze mijlpaal mee te maken.

Jan van den Brink Op 15 maart overleed Jan van den Brink in zijn huis aan de Beukenallee. Hij was al geruime tijd ziek. Jan stond aan de wieg van de Ouderengym in Spoolde in 1991. Het is niet helemaal duidelijk of hij ook voorzitter is geweest van de Ouderengym, maar hij was de voorganger van Diny Eikenaar als penningmeester.

Ook vertegenwoordigde Jan de gym in het buurthuisbestuur. In 1995 had hij de leiding bij een stevige verbouwing van het buurthuis. Behalve de Ouderengym heeft Jan ook een belangrijk aandeel gehad In de organisatie van de seniorenbingo, begin 1990. De laatste keer dat ik Jan sprak was bij hem thuis kort voor het verschijnen van het boekje “Van Buurtkerkje tot Buurthuis”. Ik kreeg een verzoek van de redactie om namen te plaatsen onder een oude foto van de gym.

En wie kon mij beter informeren dan Jan. Hij was moe maar bekeek met veel enthousiasme de foto. Hij had niet veel tijd nodig om de gefotografeerde personen van een naam te voorzien. Jan was vaak te vinden in zijn tuin aan de voorkant van het huis. De laatste weken miste ik hem wel, maar het weer was slecht en ik dacht dan ook dat dat de reden was. Helaas bleek het slechter te gaan met hem. Hij overleed in zijn slaap. ”De uitvaart was op vrijdag 22 maart. Dat hij ruste in vrede.“

Frans en Diny Eikenaar.

16

Papenacker 44

vereniging

Nieuws van Spooldergym,

de gymclub voor Spooldenaren van 55+ Helaas moest de gym in het nieuwe jaar (2019) verder zonder onze docent Jorian. Hij heeft een nieuwe baan in Den Haag gekregen. Jorian, veel succes toegewenst.

Gerrie de Ruiter

schillende onderwerpen aan bod, bijv. op tijd je rijbewijs verlengen. Zo kun je elkaar attenderen op belangrijke en onbelangrijke dingen.

We zijn een club met 16 leden, maar dit zouden er best meer mogen zijn. Doordat we ouder worden moeten we af en toe verstek laten gaan door bv. een nieuwe heup, een rugoperatie, griep e.d.

Gelukkig is Ria Mensink er nog 1 x per 14 dagen.

Zij geeft na de opwarmingsoefeningen pilates, wat ook heel goed is voor je geest. Kom eens kijken hoe leuk dat is.

Op dit moment neemt één of meerdere leden van onze club de andere 14 dagen voor haar rekening om les te geven. Wel zijn we nog op zoek naar een vervanger voor Jorian.

Spooldenaren van 55 jaar en ouder kom eens kijken of het iets is voor u.

De contributie bedraagt € 12,-- per maand, inclusief koffie en een etentje aan het einde van het seizoen.

We gymen elke woensdagmorgen van 10 tot 11 uur in het buurthuis Spoolde en drinken hierna gezamenlijk een kopje koffie, verzorgd door Frans Eikenaar. Tijdens het koffiedrinken komen er ver-

Informatie bij de voorzitter Mieke Grünewald 0384658281 of bij de secretaris Gerrie de Ruiter 0384212289.

KERSTZANGDIENST SPOOLDE Op 9 december vond de traditionele kerstzangdienst plaats in ons buurthuis.

Henk Schaapman studeerde met een groep van 27 zangers uit Spoolde en omgeving gedurende 6 maandagen liederen in, die ze die zondagavond ten gehore brachten.

Ds. Jos Douma verzorgde de meditatie en Wim Kanis begeleidde koor en samenzang op de piano.

Het was een mooie dienst, het buurthuis was vol, we kwamen stoelen tekort. En dat had te maken met enige vernieuwing.

Dankzij de inzet van Hetty Buter en Ester van der Weide stonden er die avond 16 kinderen op het podium, die, nadat ze 3 woensdagen ‘s middags hadden geoefend, 2 kerstliedjes lieten horen, “Op weg naar het licht” en “Sterren in de nacht”. Ze zongen werkelijk de sterren van de hemel!

Betty Buter

Ook zongen beide koren samen nog “Wees wellekom”.

Ook dit jaar willen we proberen een kerstzangdienst te organiseren.

We hopen dan weer op medewerking van jong en (wat) oud(er).

17

Papenacker 44

Al onze producten zijn met zorg voor u gemaakt Website Kijk ook eens op onze website www.bakkerijdeverwennerij.nl Contact Petuniaplein 12 8042 AV Zwolle Tel.: 038-7370133 Openingstijden Maandag Dinsdag t/m vrijdag Zaterdag

Voorsterweg 57, 8042 AB ZWOLLE Het vertrouwde adres dichtbij.

Wij verkopen alles op het gebied van stadsfietsen, kinderfietsen en elektrische fietsen.

Ook kunt u bij ons terecht voor het onderhoud aan al deze fietsen inclusief race en mountainbike.

gesloten 08:30 - 16:00 08:00 - 14:00

Tevens verkopen en slijpen wij schaatsen.

Open atelierroute Spoolde 21 en 22 september

Liesbeth Visser-Heesakkers

Josien Koch

Ook dit jaar organiseert de Kunstroute Overijssel een open atelierroute en zijn er deelnemende kunstenaars in Spoolde. Vorig jaar was het na al die mooie zomerweken een natte bedoening.

Precies in het weekend regende het, maar toch was er bezoek in onze ateliers. Voor dit jaar hopen we op droog weer en veel bezoek.

De deelnemende kunstenaars zijn, Marijke Deinema met glaskunst, Josien Koch met schilderijen en Liesbeth Visser-Heesakkers met keramiek.

Voorgaande jaren deed ook Lydie van Dijk met keramiek met ons mee. Helaas moeten wij zonder Lydie verder. Zij overleed op 22 januari van dit jaar. Wij blijven haar ons herinneren als een bijzonder persoon met veel passie voor kunst en cultuur.

Mocht u denken, wat is dit leuk en ik maak ook kunst, kom kijken of word lid van de Kunstroute Overijssel, want naast de open ateliers organiseren we ook exposities in het cultuurhuis, Arcadia, de Terp, de Pol en de Stadskamer. Ook is er in november een kunstmarkt bij de Vreugdehoeve. U ziet, voldoende activiteiten.

Voor meer informatie over alle deelnemende kunstenaars zie; www.kunstrouteoverijssel.nl

Lydie van Dijk Marijke Deinema: Glasobject- aarde

Liesbeth: Geel beest 19

Papenacker 44

Even kort....

Even kort.... Even kort....

Opbrengst collecte Multiple Sclerose in Spoolde

Even kort....

20 jaar Pier = 40 Papenackers

Tijdens de collecteweek van het Nationaal MS Fonds van 19 t/m 24 november is het mooie bedrag van € 301,99 in Spoolde opgehaald.

Met het geld dat de collectanten hebben opgehaald blijft het Nationaal MS Fonds zich inzetten voor onderzoek naar MS en een betere kwaliteit van leven.

We bedanken alle gevers en collectanten hartelijk voor hun bijdrage. Hebt u de collectant gemist, dan is het is ook mogelijk een donatie over te maken op giro 5057 (NL 92 INGB 000000 5057) of sms STOPMS naar 4333 en doneer eenmalig € 2,00.

Wilt u ons bij de collecte van volgend jaar ondersteunen als collectant? Neem contact op met Marieke Veld via veldmarieke@planet.nl of via www.mscollecte.nl.

Wie schrijft die blijft. Voor Pier gaat dat zeker op. Dit is de 40ste Papenacker waar Pier zijn bijdrage aan heeft geleverd.

Een prestatie van formaat.

Het Papenackeravontuur voor Pier begon 20 jaar geleden met een redactioneel stukje in Papenacker nummer 4 met als titel "Een nieuwe lente, een nieuw geluid". Dat was in 1999. De oprichters van de Papenacker, Arnold Zwakenberg en Paola de Bruijn, zochten opvolgers en Pier was één van de opvolgers.

Eerst met Fennetta en Ingeborg van Weeghel. Later volgden anderen, met Pier als constante factor. Dat die nieuwe lente en dat geluid 20 jaar zou duren had hij toen zeker niet gedacht.

Net gestopt met werken, had hij wel tijd voor andere dingen, zoals het schrijven. Over de geschiedenis van Spoolde en wat er zoal in de buurtschap gebeurde. En dat heeft Spoolde geweten. Ik heb al die Papenackers er nog maar eens op nageslagen. Veel artikelen gaan over de geschiedenis van Spoolde, een Spoolder familie of een Spoolder vereniging. Het landgoed IJsselvliet, het bewogen leven van de IJsclub Spoolde, de drie Zwaantjes met Femmie, Jennie en Gé van Assen, de Vijverberg, en ga zo maar door. Als je al deze artikelen zou bundelen, heb je een boek over de geschiedenis van Spoolde.

Daarnaast was er ook nog tijd voor een boek over het 100 jarig bestaan van de Oranjevereniging, een historisch tijdschrift over Spoolde en een boek over het buurthuis.

We hopen dat je nog een tijdje door gaat met je werkzaamheden voor de Papenacker. (HT)

Zwolle in Beeld

De website Zwolle in Beeld van Zwollenaar Hans Smit is totaal vernieuwd. Op deze website treft u veel foto's aan van Zwolle en de Zwolse geschiedenis. Ook Spoolde komt op zijn site aan bod.

Een paar actiefoto's uit 2014: archiefonderzoek bij de Spooldersluis en in gesprek met Jan van den Brink en Geerling Esselink voor een artikel.

Spreeuwen De spreeuw staat niet meteen bekend als de meest sympathieke vogel, maar wie de afgelopen weken de spreeuwen in grote zwermen boven Spoolde zag dansen zal er met bewondering naar gekeken hebben.

Foto: Marja Karenbeld

20

Papenacker 44

Lezing "Weten wa'j zegt"

Henny Oosterlaar

Woensdag 20 februari 2019. De heren Scholtmeijer en Bartelds van de IJsselacademie kwamen de zaal binnen met gitaar op de rug, wenkbrauwen werden gefronst‌ Het ging toch over dialect? De opkomst was wat mager, ongeveer 20 personen. Heel jammer want wat was het een boeiende avond. Allereerst vertelde dhr. Scholtmeijer over het ontstaan van dialect, aan de hand van kaarten werden grenzen aangewezen. Wist u dat dialect er eerder was dan onze Nederlandse taal?

Het eerste gedeelte van de avond was voor de aanwezigen nodig om het tweede deel te kunnen volgen. Dhr. Bartels vertelde over zijn gastlessen aan middelbare scholen. Hij vertelt de jeugd over dialect door hen naar muziek te laten luisteren. Denk daarbij aan de moderne popmuziek in dialect uit Limburg, Zeeland, Friesland en Drenthe etc. Door zijn enthousiaste manier van vertellen krijgen zijn gastlessen veel aandacht. De kennis van de aanwezigen werd getest d.m.v. een quiz over muziek uit alle delen van het land. Gemakkelijk was het niet, maximale score was 11 punt, niemand haalde dat.

Henk Tuinman was de winnaar met de meeste punten. Over dialect gesproken, er valt nog veel te leren.

De avond eindigde met een lied in het dialect begeleid door, jawel, een gitaar.

21

Papenacker 44

Oranjevereniging

Cynthia Wevers

Sinterklaas@Spoolde, 1 december 2018 Het was alweer een vrolijke drukte in de ochtend. De kinderen uit Spoolde werden al vroeg in de ochtend verrast door een aantal Pieten die met een ‘heule grote’ auto door de straten zoefden. De kinderen kregen al lekker wat pepernoten en er kon lekker gekletst en gedanst worden met de Pieten. Alle kinderen waren natuurlijk dolblij, want als er nu al Pieten in de buurt waren…. dan zou Sinterklaas onderweg moeten zijn! En dus vertrok iedereen in de middag naar het buurthuis, ook vaders, moeders, opa’s en oma’s. Want als Sinterklaas komt, is het een feest voor iedereen!

we geschreeuw en gegil. En warempel, Sinterklaas lag onder een boom in het weiland naast het buurthuis. Dit jaar moest hij noodgedwongen per parachute arriveren, en had blijkbaar net niet de goede coördinaten doorgekregen. Maar wat een held is Sinterklaas, hij doet ook werkelijk alles voor een mooi kinderfeest!

Vol verwachting waren we met zijn allen in het buurthuis, toen onze voorzitter vertelde dat hij al een paar gemiste oproepen had. En oei, dat klonk niet veelbelovend…

Er werden mooie liedjes gezongen door de kinderen, maar ook door een zeer talentvolle Piet. Fijn dat iedereen naar Sinterklaas wilde luisteren!

Gelukkig slaagde hij er in toch nog verbinding te maken met Sinterklaas, al was het beeld niet heel helder. Het kraakte en piepte, het beeld viel af en toe weg… Maar we zagen Sinterklaas wel op het scherm met een groot aantal pieten en ze waren de weg een beetje kwijt… We zagen bomen, een Piet in de boom, een Piet naast de boom en Sinterklaas onder de boom…. Paniek!! En Sinterklaas dacht zelf dat hij wel in de buurt was, zouden de kinderen willen helpen zoeken?

Na het uitpakken van de kadootjes was het nog lang gezellig in de zaal! Lekker tijd om bij te kletsen en een patatje te eten!

Toen Sinterklaas en de Pieten zich opgefritst hadden, kon het feest beginnen. Voor alle kinderen nam Sinterklaas ruimschoots de tijd, Sinterklaas was weer volledig op de hoogte van alle behaalde zwemdiploma’s, hobby’s en eetgewoontes.

Als vereniging kijken we terug op een mooi feest en bedanken we iedereen die hier aan heeft bijgedragen.

Bingo Op vrijdag 25 januari vond de jaarlijkse grote bingo plaats.

De avond begon voor de kinderen en vol spanning werden de hokjes doorgestreept. Gelukkig waren er weinig valse bingo’s en gingen de meeste kinderen met een mooi prijsje naar huis.

Daarna was het tijd voor de ‘grote mensen’ om met hun speciale bingostiften de hokjes door te strepen. Ook hier was het uiteraard spannend en vielen veel buurtgenoten in de prijzen. Het werd een gezellige avond!

Toneel Op vrijdagavond 23 februari kwam toneelvereniging SAGEZO zijn nieuwste stuk opvoeren in het buurthuis: ‘De geweldige dokter Paul’. Het stuk ging over een dierenarts (Paul) die net een praktijk heeft overgenomen met scenes uit de wachtkamer en de spreekkamer.

Hoewel de zaal niet helemaal vol zat, was het een leuke avond. Bij de verloting waren wederom leuke prijzen te winnen, en na het toneelstuk kon iedereen nog lekker nagenieten in de grote zaal.

Dus tijd om in actie te komen! Alle kinderen waren al snel buiten, maar we zagen geen Sinterklaas. Wel hoorden 22

Papenacker 44

Bezoek op de dijk

Arnout Schoemakers

Tijdens een van de dijkdenkersbijeenkomsten in het najaar van 2018 werd aangegeven dat het dagelijks bestuur van het Waterschap Drents Overijsselse Delta een bezoek wilde gaan brengen aan paar locaties langs de dijk. Om te zien, te horen en te voelen wat het project betekent voor de bewoners.

Nico Schottert en Arnout Schoemakers hebben zich hiervoor aangemeld en zo gebeurde het dat we 15 januari jl. 6 bestuursleden bij ons op de dijk hadden staan: Herman Dijk (dijkgraaf), Hans de Jong, Herman Odink, Henk Oegema, Hans Pereboom en Karst Spijkervet. Daarnaast nog een afvaardiging vanuit het project met de projectmanager, omgevingsmanagers en technisch managers. En vanuit ons de families Schottert en Schoemakers, Pier Karenbeld, Aart Borst en fotograaf Henk Tuinman. Ofwel: veel beslismacht, technische kennis, omgevingskennis en historische kennis bij elkaar. En vooral ook zorgen.

Zorgen of de huizen aan de dijk kunnen blijven staan, of de huizen bestand zijn tegen de grote machines die daar aan de slag gaan, of er een vrij uitzicht blijft bestaan op de IJssel. Gelukkig is het voetpad op de dijk – dat de gemeente Zwolle als meekoppelkans zag – na de eerste ronde zienswijzen door een massale reactie vanuit Spoolde van tafel.

Om de bestuurders (de beslissers) een goed beeld te geven van de problematiek hadden we twee onderwerpen voorbereid.

• 1 We zijn met bestuurders in gesprek geweest over de opgave (de dijk wordt tot 1,4 meter hoger ter plaatse), het unieke stukje dijk met rust voor flora en fauna, het mooie uitzicht vanuit woonkamers en slaapkamers en de mooie diepe tuinen.

• 2 De bestuurders zijn bij de fam Schottert uitgenodigd om vanaf de keukentafel van het mooie uitzicht over de IJssel te genieten. En om een beeld te geven van het effect van de dijkverhoging op het uitzicht had Nico een houten schot van 1,4 meter op de dijk gezet, met daar bovenop een toefje gras. De zorgen hadden hiermee geen woorden meer nodig.

Het gezelschap op de dijk, Carmen Schoemakers geeft een toelichting.

Nico Schottert geeft uitleg. Rechts het schot van 1.40m hoog.

De vraag bij dit soort bezoeken is altijd of hiermee de besluitvorming wordt beïnvloed. Daar kom je niet achter. Wat het bezoek wel heeft opgeleverd is, dat de bestuurders zijn vertrokken met het beeld van het schot van Nico tussen de oren. En van het unieke stukje dijk en natuur. We weten inmiddels al wel dat het huis van de fam.

Schottert / Karenbeld kan blijven staan. En we weten dat er in het project op dit moment nog hard wordt nagedacht en onderzocht of de dijk ter plaatse lager kan. Wie weet…

23

Papenacker 44

geschiedenis

De brandweer van Zwollerkerspel en een brandweerpost in Spoolde

Feite de Haan

Wanneer Zwollerkerspel in 1926 een Magirus automobielbrandspuit*š aanschaft, wordt deze gestald bij Garage Schurink aan de Veerallee (in Zwolle). Voor f 200,- per jaar doet Schurink de stalling, het onderhoud en de bediening van de spuit. Uitrukken mag hij, nadat de burgemeester of de opperbrandmeester toestemming heeft gegeven.

Magirus automobielbrandspuit voor het gebouw van de Waterleiding Maatschappij Overijssel aan de Oude Veerweg, in maart 1953.

Foto HCO.

een centrale brandweerpost te bouwen. De nieuwe autospuit moet een groter pompvermogen hebben en met een watertank zijn uitgerust. In afwachting van verdere uitbreiding van de waterleiding moeten brandputten worden gemaakt. In tijd van oorlog komt dat ook van pas.

De Magirus automobielbrandspuit van Zwollerkerspel bij de brandweerkazerne Marslanden. Foto: Archief Brandweer Museum Zwolle.

In 1952 bestelt Zwollerkerspel een Magirus-Deutz autospuit bij Motorkracht in Wassenaar. Volgens burgemeester Slager is de prijsopgave laag en voor de gemeente zeer voordelig*². B en W zijn

In 1950 is de Inspecteur voor het Brandweerwezen van mening dat de Magirus niet meer voldoet aan de eisen. Stalling in een particuliere garage keurt hij af. Er bestaat brandgevaar en de spuit staat niet altijd uitrukgereed.

Opperbrandmeester G.J. van Gelderen stelt voor

Tekening locatie brandweerkazerne Beukenallee.

24

Papenacker 44

Tekening gebouw brandweerkazerne Beukenallee. Tekeningen HCO.

De garage van Schurink in de Veerallee. Hier was de Magirus automobielbrandspuit van Zwollerkerspel gestald. Foto HCO.

zelf niet technisch geschoold en gaan af op het advies van deskundigen.

de alarmering laat te wensen over. Er zijn wel vijf telefoonnummers en het komt voor dat een brandmelding pas na lange tijd bij de juiste persoon terecht komt. Sommige brandweerlieden hebben zelf geen telefoon en moeten van huis worden opgehaald. Raadslid Lenstra stelt in 1958 voor om de brandweer van Zwolle (“heeft perfekte brandweer”) als eerste te laten uitrukken bij een brand in Zwollerkerspel.

Plannen voor een brandweergarage met twee bovenwoningen aan de Beukenallee in Spoolde bereiken in 1953 de gemeenteraad. D. de Groot bezit daar een geschikt stuk land. Helaas weigert De Groot te verkopen (tennisbaan?). Ook het land van Krisman is niet te koop.

Een plan om in Frankhuis, aan de Frankhuisweg, te bouwen lijkt te slagen. Een ruime garage, twee woningen er naast, het ziet er prachtig uit. Maar Gedeputeerde Staten wijzen het af. Zwollerkerspel kan het geld beter aan woningbouw besteden.

In 1960 zijn Berkum, Ittersum en Westenholte zo gegroeid dat elk een eigen brandweerploeg kan vormen. Onder commandant A. van Nieuwenhuijze worden nieuwe garages gebouwd en drie Ford Thames tankautospuiten bij Kronenburg gekocht.

Ondertussen blijft het behelpen met de brandweer. De spuit staat nog steeds bij Schurink en

Wanneer Zwollerkerspel in 1967 wordt opgeheven kan Zwolle een goed funtionerende brandweer overnemen.

Ford Thames tankautospuit. Foto: Kronenburg.

*¹ Zwolle bezat in 1926 een motorspuit die door een paard getrokken moest worden. Zwollerkerspel had als eerste een autospuit. *² De Magirus-Deutz kan wel eens een prototype geweest zijn voor de Bescherming Bevolking. Vandaar zeer voordelig?

Bronnen: Historisch Centrum Overijssel. Agenda’s en notulen van openbare raadsvergaderingen van de gemeente Zwollerkerspel.

Verslagen Opperbrandmeester. Verslagen Brandweercommandant.

25

Papenacker 44

DJAMBO

reisverslag

Karin Hutten Wiebe Veerman

Op motorsafari door Kenia

Mount Kenia, waarvan we de top helaas niet konden zien, door laaghangende bewolking. Safari komt trouwens uit het Swahili, de lokale taal, waar het “lange reis” betekent.

Het is vrijdagochtend 21 september, de wekker gaat, het is 04.30u (wat vroeg!), onze reis naar Kenia begint!

We gaan met de trein naar Schiphol, waar we om 9.30u zouden vliegen, maar vanwege storm wordt de vlucht uitgesteld, en vertrekken we uiteindelijk om 12.55u richting Nairobi, waar we ’s avonds om een uurtje of 10 plaatselijke tijd landen. Na het nodige papierwerk en douane dingetjes kunnen we eindelijk naar buiten, waar we opgewacht worden door de erg vriendelijke en forse Keniaan Peter.

Hij brengt ons naar ons hotel Tea Tot in Machakos, waar we aan onze welverdiende nachtrust beginnen.

Onze eerste kennismaking met de Keniaanse wegen valt ons niet tegen. Van alles wat, onverhard, verhard, gravel, en ook drempels. Voor elk dorpje, hoe klein ook, heb je eerst drie drempeltjes, en dan een serieuze drempel, lekker voor de vering van de motoren. Onderweg stoppen we op een mooi plekje, en even later komt onze volgauto, en hebben Peter en Bonface in een dorpje wat lekkere hapjes gekocht, die we ons heerlijk laten smaken. Na een prachtige eerste rijdag komen we aan in Castle Forest Lodge, die in het bezit is van een Nederlandse eigenaresse. Hier overnachten we in een typisch Afrikaans hutje, met ’s nachts allerlei voor ons onbekende oerwoudgeluiden, gaaf!

De volgende ochtend maken we kennis met onze reisleider Ko, onze meereizende monteur Bonface en onze gids annex “regelaar” Peter, die we al hadden ontmoet. Het is een georganiseerde groepsreis, waar wij de enige 2 gasten zijn, een privé reisje dus! Na ons eerste Keniaanse ontbijt, wat o.a. bestaat uit veel fruit gaan we kennis maken met onze andere metgezellen: de motoren.

Het zijn Haojin’s van 200cc (ja, ja) van Chinese makelij. Na een simpele uitleg gaan we eindelijk op pad, ff tanken en pinnen, en dan op weg naar

De volgende dag rijden we (eerst via een steil rotsachtig pad) langs de koffie- en theeplantages rondom Mount Kenia richting Nyeri. Onderweg lunchen we in een speciaal restaurant, half in een boom gebouwd, het is The Trout Tree Restaurant.

We laten ons de vers gevangen forel heerlijk smaCastle Forest Lodge.

26

Papenacker 44

Castle Forest Lodge: ons huisje.

Onderweg.

ken. Ko leidt ons verder over schitterende, rustige wegen naar ons overnachtingsadres in Nyeri.

Woensdag. Vandaag een rit naar de veerboot over een baai van Lake Victoria. Onderweg een stukje regenwoud meegepakt. Na de veerboot rijden we over de brug naar Rusinga Island. Hier komen we in een leuk “eco” resort. Dat betekent o.a. poepen in een emmer zaagsel!

Op naar Lake Baringo, onderweg passeren we drie keer de evenaar, en bezoeken een mooie waterval, de Thompson Falls. Lake Baringo is erg mooi en rustig. Hier zien we onder het genot van een welverdiend biertje voor het eerst een wilde krokodil van dichtbij. ’s Morgens vroeg op, om bij zonsopkomst met een bootje het meer op te gaan.

Erg mooi, veel mooie vogels gezien, en nijlpaarden van dichtbij en de Afrikaanse visarend. Gaaf!

Na het ontbijt gaan we weer rustig op pad. We rijden door de Great Rift Valley via Eldoret naar het Nairobi River Camp voor onze volgende overnachting. Onderweg komen we door het dorpje Iten (“home of the champions”), hier komen de Keniaanse hardlopers vandaan. Nu we wat lager komen, loopt de temperatuur overdag ook op, dus goed drinken (water dus ☺).

Donderdag rijden we naar Maasai Mara, mooie rit, waarvan de laatste 60 km naar camp “Tangulia Mara” onverhard zijn, en hier kruisen voor het eerst zebra’s ons pad. We denken dat hier het woord “zebrapad” is ontstaan ☺. Het is hier schitterend. We worden ontvangen door erg aardige Maasai. En genieten met een biertje van een schitterend uitzicht over het natuurreservaat, waar we de volgende dag een safari (per jeep) gaan maken. We slapen in een tent, waar we, als het donker is, onder begeleiding naar toe worden gebracht i.v.m. de wilde dieren.

Vrijdag. Vandaag jeep safari! We gaan met Ko, Peter, Bonface en de gids op pad. Deze tijd van

Ondertussen is het ons wel duidelijk: Wat een mooi land. En wat een aardige mensen, veel van hun spreken Engels, de Kenianen zijn goedlachs en altijd in voor een praatje. Het weer is ook formidabel, meest rond de 25 graden en zo’n 30 graden aan de kust (aan het einde van onze reis).

Water halen.

Op de evenaar, rechts Wiebe en Karin.

27

Papenacker 44

het jaar heb je grote kans dat je veel wild ziet, omdat de dieren van het ene naar het andere gebied trekken. Het is een hobbelige zit in zo’n jeep, maar dan heb je ook wat. Na een dag door elkaar geschud te zijn, hebben we dan ook veel beesten kunnen spotten. Hyena’s, leeuwen, giraffen, gnoe’s, zebra’s, olifanten, bavianen, buffels, nijlkrokodillen, nijlpaarden, struisvogels en nog meer.

Het was super.

keerde de weg. Op de motor er tussen door gemanoeuvreerd. De volgauto was pas vele uren later op de overnachtingsplek in Kentmere Club.

Zondag. Na een ontbijt, met op de achtergrond de klanken van een kerkkoor, gaan we weer op weg.

We rijden dwars door Nairobi, waar het op zondag redelijk rustig is, dus geen probleem. We rijden de beruchte highway van Nairobi naar Mombasa op. Het is een gevaarlijke weg (3000 doden per jaar) dus uitkijken geblazen. Hier geldt, de grootste heeft voorrang, dus dan weet je het wel op zo’n 200cc’tje!

Na een warm afscheid gaan we zaterdag weer op pad. Over een eindeloze vlakte op een bar slechte weg - met onderweg een plots overstekende giraf - komen we na 70km weer op asfalt, en gaan nog-

Onderweg komen we door de woonplaats van Bonface, en die geeft ons daar een rondleiding.

Hij heeft er zelf een motorzaakje, dus moeten we natuurlijk al zijn kennissen daar een handje schudden, en we lopen tussen de fraai versierde bussen rond op het busstation, waar het een drukte van belang is.

Maandag. Vandaag eerst 70km tot de highway.

Het landschap is inmiddels al aardig veranderd in uitgestrekte bushes. De highway gaat door Tsavo Nationaal Park. Na 180 km snelweg met inhalen en uitwijken komen we aan bij Sagala Lodge. Na een paar biertjes, eten, en nog een paar biertjes, gaan we op tijd naar bed. Morgen een rit van 180 km onverhard.

Dinsdag. Vandaag dus 180km rood zand over backroads, richting de kust van de Indische Oceaan en onze eindbestemming. Het is een prachtige route deze laatste reisdag. Maar we hebben hier ook ons eerste pechgevalletje, de achter schok-

Een brommer langs de kant van de weg.

maals door het Great Rift Valley. Onderweg krijgt onze volgauto pech, geknapte distributieriem.

Aangezien ze daar geen wegenwacht hebben, zijn wij doorgereden naar het volgende dorpje Mai Mahiu, om iemand te regelen die de volgauto kon afslepen en repareren. Ondertussen in een plaatselijk cafeetje (Lucy’s pub) wat gedronken en gebabbeld met de plaatselijke drinkebroeders.

Toen vanaf daar 15km over de beruchte bergweg naar Limuru. Er stond daar helaas één grote file, een dieplader was doormidden gebroken en blok-

Tijdens jeepsafari Masaai Mara.

28

Papenacker 44

Ontbijt Masaai Mara.

demper van de motor van Karin was zo lek als een mandje. Eindelijk een klusje voor onze monteur Bonface. Tien minuten later zat de nieuwe demper er al onder en konden we weer verder.

Onderweg moesten we stoppen voor een paar loslopende, vechtende stieren. Geen probleem dachten we, maar ze kwamen al vechtend onze richting op en we konden geen kant op. Ze knalden tegen de motor van Karin, die er gelukkig op tijd af sprong en alleen haar hand wat bezeerd had. De stieren renden de andere kant op, het dorpje in. Dus een bewogen laatste reisdag. ‘s Middags komen we aan bij Sawasawa Beach House in Msambweni, de thuisbasis van Motorsafaris. Na een paar biertjes met een prachtig uitzicht op de Indische Oceaan en witte stranden hebben we het rooie stof van ons afgewassen, gegeten, gedronken en heerlijk geslapen.

Backroad met rood zand

zwembad, pakken onze tassen in, nemen van iedereen afscheid, en vertrekken rond 16u met de auto door Mombasa naar het vliegveld voor onze nachtvlucht naar huis. Het zit erop!

Woensdag lekker luieren en chillen en een kort wandelingetje gemaakt naar het dorpje en via het mooie strand weer terug.

We hebben een kleine 2400km gereden, enorm genoten en veel plezier gehad.

Donderdag. Helaas onze laatste dag in Kenia. We maken nog een leuke rondrit en nemen een kijkje bij Diani Beach. We nemen nog een duik in het

Maar, het is ook altijd weer fijn om thuis te komen in Spoolde.

Bij het busstation

29

Papenacker 44

Hallo Westenholte

R E C E P T

Courgette in zoet zuur: 1. Was de courgette, snijd ze in de lengte door en verwijder de zaadlijsten.

• 1 kg courgette Snijd het vruchtvlees in kleine blokjes. (schoongemaakt gewicht) 2. Maak de uien schoon en snij ze in ringen.

• 2 uien 3. Meng de courgettes met de uien in een grote kom en strooi het zout erover.

• 3 el zout Laat het geheel enkele uren staan.

• 500 ml natuurazijn 4. Schep de groente in een vergiet en spoel ze goed af en laat ze uitlekken.

• 300 gr suiker 5. Breng in een grote pan de overige ingrediënten aan de kook.

• 2 tl kurkuma 6. Laat dit mengsel enkele uren doorkoken en voeg de courgettes en de uien toe. Breng • 3 tl mosterdzaad alles weer aan de kook en laat ongeveer 5 minuten koken.

7. Schep de groentes over in schone jampotjes, vul de potten tot de rand met het hete kookvocht en draai ten slotte de deksels op de potten.

8. Zet de potjes onderste boven en laat ze afkoleen.

Het zoetzuur is het lekkerst als je het minimaal 3 weken laat intrekken. Erg smakelijk bij gerechten als oosterse gerechten of op brood bij oude kaas.

R E C E P T

Feiten over AED's

Liesbeth Visser-Heesakkers

Als er op de plaats waar iemand een hartstilstand krijgt een AED aanwezig is, dan stijgt de kans op overleven van circa 10% naar 40 tot 50%. Alleen in Nederland al gaat het dan om duizenden levens. De meest voorkomende oorzaak van een plotselinge hartstilstand is ventrikelfibrillatie, een onregelmatig samentrekken van hart. De enige manier waarop ventrikelfibrillatie behandeld kan worden is met een defibrillator ofwel een AED (Automated External Defibrillator). Iedereen kan een AED leren gebruiken.

Een korte cursus is voldoende.

Afgelopen maart was er de herhaalcursus AED in het Buurthuis, 11 personen, buurtgenoten volgen deze

cursus al jaren. Tijdens deze cursus herhaalden wij de lesstof en deden we een aantal rollenspelen, zoals hoe herken je een hartstilstand en hoe handel je dan. Daarna volgde een hele serie oefeningen op speciaal hiervoor bestemde poppen en sloten we een AED aan. Na deze trainingsavond is alle kennis weer up to date en kunnen we, als het nodig mocht, zijn aan de slag. De AED hangt bij het buurthuis buiten aan de muur en is in geval val een hartstilstand voor elke hulpverlener te gebruiken.

In de volgende Papenacker hoop iets meer te kunnen melden over een beginnerscursus, want ook hier wordt aan gewerkt.

de BuurtTafel

Henny Oosterlaar, Lieneke Zwakenberg, Janny Borst en Afke Jukema

Als BuurtTafel dames kijken we terug op een zeer geslaagd seizoen. Alle keren, met uitzondering van de avond op 4 december, hadden we meer aanmeldingen dan we konden plaatsen. Gelukkig houdt Janny Borst bij wie wanneer bij ons eet, zodat we het eerlijk kunnen verdelen.

konden de kinderen kleuren, knippen en plakken.

Hiervan werd door de kinderen, vaak met behulp van hun ouders, enthousiast gebruik gemaakt. Het was een heel gezellige avond, er waren ongeveer 70 gasten. Ook dit jaar is er weer een Kerst Café, te weten op 14 december a.s.

Op dit moment hebben we 42 adressen, dat zijn 70 personen, in ons mail bestand. Wanneer kunt je mee doen? Bent je 65 jaar dan kan je meeeten, heeft je partner die leeftijd nog niet bereikt dan is dat geen probleem. Janny Borst verzorgt de uitnodiging, wil je ook mee-eten geef dan je mail adres bij haar op dan wordt je meegenomen in de uitnodiging. Haar mailadres is j.d.borst@ziggo.nl Je kunt haar ook bellen op 038-4212870.

Onze afsluitende avond is op 7 mei a.s. We hebben die avond een koud en warm buffet. Iedereen die op onze mailadres lijst staat mag mee-eten. Je moet je dan natuurlijk wel opgeven.

Kijk voor de data van de BuurtTafel avonden in het seizoen 2019-2020 op de site van het buurthuis.

Ook het komende seizoen blijft de prijs € 7,50 pp.

Gezellig samen eten tijdens de BuurtTafel van 5 maart j.l.

Dit jaar hebben we voor het eerst, samen met de beheerder van het buurthuis, het Kerst Café verzorgd. Het thema was ‘Kerst is gezellig samenzijn.’

Deze avond was voor alle inwoners van Spoolde.

Dus niet alleen voor de gasten voor de BuurtTafel zoals soms werd gedacht. Gelukkig konden we een beroep doen op onze gastkokers. Er was een heerlijke gevulde erwtensoep, verder was er een stamppot buffet met zuurkool, boerenkool en hutspot. Ook waren er heerlijke gehaktballen, spekjes en rookworst. Voor de kinderen werden er poffertjes gebakken.

Hetty Buter en Esther van der Weide hebben voor de kinderen een leuke knutseltafel verzorgd. Hier 31

Papenacker 44

Wij heten u graag welkom op ons biologische schapenmelkerij • • • • • •

Culinair genieten Rondleidingen High teas Barbecues Themafeesten Wandelingen

in gesprek met..

Gert Jan en Marianne van den Bosch

Joyce van der Kolk

worden verstoten door familieleden en vrienden.

LOMAMO biedt dan hulp. Zo gaat het team met de patiënt naar het ziekenhuis (een dag opname kost daar ongeveer 15 euro) waar ze onder andere worden ingesteld op medicatie. De patiënten die in het hulpprogramma zijn opgenomen, ontvangen ook een voedselpakket. Hiernaast krijgen ze voorlichting, minstens zo belangrijk! De kosten van deze zorg worden betaald door LOMAMO. Minimaal 3 maanden lang krijgen patiënten ondersteuning van de stichting, d.m.v. medicijnen, voedselpakketten en Multi vitaminepillen (deze worden meegenomen vanuit Nederland). Door op deze manier weer aan te sterken, kunnen patiënten na 3 maanden vaak weer voor zichzelf en hun gezin zorgen.

Begin 2018 tipte mijn moeder mij: “misschien leuk om Gert Jan en Marianne eens te interviewen voor de Papenacker, zij gaan vaak naar Kenia om daar te ondersteunen".

Op een ietwat winderige, koude maandagavond bel ik aan bij Zalkerveerweg. Ik word hartelijk ontvangen met koffie en allerlei lekkers. Er was bijna geen interview geweest, want we praten te gezellig over ‘vroeger’ (allebei in de Beukenallee gewoond) over de kinderen en kleinkinderen. Maar uiteindelijk gaan we toch van start! ☺ Even voorstellen Gert Jan en Marianne wonen sinds 1991 aan de Zalkerveerweg en hebben drie volwassenen kinderen: Wouter, Annemieke en Maartje. In totaal hebben ze 4 kleinkinderen, nummer 5 is op komst.

Gert Jan werkt fulltime als consultant ICT in de gezondheidszorg/recht, Marianne 2 dagen als verpleegkundig specialist in de verslavingszorg.

Een voedselpakket kost gemiddeld 30 euro per maand. Het basispakket per week bevat: tomaten, kool, rijst, ugali (soort van maispap), fruit melk, bonen, uien, zeep, zuiveringszout en omena (kleine visjes). Alles wordt op de markt gehaald, in grote

Afrikavirus!

Marianne wilde altijd al eens een reis maken naar Afrika en samen met vrienden worden er in 2006 plannen gemaakt. In 2007 gaan ze voor het eerst naar Kenia, naar de plaats Kisumu (ongeveer 400.000 inwoners), een havenstad aan de noordkust van het Victoriameer. Ze gaan helpen bij een HIV-project. Sinds 2018 ondersteunen ze het project van LOMAMO (Love Matters Most). Samen met iemand van de lokale bevolking gaan ze de sloppenwijken in en bezoeken zo patiënten. De meeste patiënten zijn besmet met HIV en/of TBC. Buurtgenoten zullen een patiënt niet gauw naar het ziekenhuis brengen, want degene die de patiënt brengt, moet de kosten van de opname betalen. De patiënten bij wie LOMAMO betrokken is, hebben namelijk geen ziektekostenverzekering. Ook rust er een enorm stigma op het hebben van HIV, mensen

Deze foto geeft een beeld van hoe de mensen wonen.

33

Papenacker 44

Een WC

De markt

recyclebare tassen gedaan en naar de zieken mensen gebracht. Voor mensen die het meest kwetsbaar zijn, is er een uitgebreider voedselpakket. Dit bevat ook nog: melk, eieren en multivitaminen.

genomen of ontslagen uit het ziekenhuis, wie uit zorg is gegaan en wie er, helaas, is overleden.

Wanneer ze in Kenia zijn gaat Marianne vaak mee de sloppen in. Ze bezoekt onder andere samen met een lokale medewerker patiënten, helpt met wondzorg en gaat mee voedselpakketten rondbrengen. Ze verzamelt verbandmaterialen en samen met een wondzorgverpleegkundige heeft ze voor de lokale medewerkers een lijst samengesteld met informatie over welk verband geschikt is voor een bepaald soort wond.

Ibrahim In 2007 troffen ze Ibrahim. Hij was erg ziek, besmet met HIV. Hij lag in zijn hut, zonder matras of dekens. Hij is naar het ziekenhuis gebracht en heeft medicatie gekregen. Ook worden er een matras en dekens geregeld. Inmiddels bezoekt hij al jaren patiënten in de sloppenwijken. Hij doet onder andere een intake bij patiënten en verzorgt de inkoop van voedsel voor de voedselpakketten. Marianne gaat regelmatig met hem mee op bezoek bij de patiënten in de sloppenwijken. Vooral via sociaal werkers en buurtgenoten komen patiënten in aanraking met het team van LOMAMO.

Financiën Het hele jaar werven ze fondsen d.m.v. verschillende acties: met Koningsdag gaan ze naar de Vrijmarkt in Harderwijk. Het is mogelijk appeltaarten te bestellen. Ook organiseren ze een ‘High toffea’ (thee en koffie) en al deze opbrengsten worden volledig aan het project besteed. Maar ook praktische spullen om mee te nemen zijn handig: handdoeken, hardplastic eier dozen, verbandmateriaal of tweedehands rugtas of sandalen, de mensen daar zijn overal blij mee.

Sinds begin dit jaar zijn Marianne en Gert Jan de oprichters van een nieuwe stichting: Zorg voor Afrika. Zorg voor Afrika ondersteunt financieel lokale projecten zoals LOMAMO. Een ANBI-status is aangevraagd bij de Belastingdienst waardoor giften aftrekbaar zijn bij de Belastingdienst.

De dood dichtbij Wanneer je in Kenia met HIV/ TB besmet bent en niet kunt werken, ontvang je geen uitkering. In het geval er een patiënt overlijdt, moet de familie vaak geld inzamelen voor de begrafenis. De gewoonte is dat er na de begrafenis een maaltijd wordt bereid voor familie/ kennissen en buurtbewoners. Ook als je geen goede band met de overledene had, gaat men vaak toch naar de begrafenis want er is eten en als je soms maar 1 keer op een dag eten hebt, is die maaltijd extra meegenomen. Veel mensen worden naast hun eigen woning (hut) begraven.

Bieden van hoop aan mensen zonder hoop Het mag wel duidelijk zijn dat dit een soort van levensinvulling is geworden van Gert Jan en Marianne. Naast de activiteiten die ze doen in het dagelijks leven, zijn ze continu bezig met de mensen in Kisumu. Eind van het jaar gaan ze die kant weer op; alvast weer heel veel succes gewenst daar, maar ook met alle voorbereidingen.

Voor meer info: www.zorgvoorafrika.nl.

Taakverdeling Gert Jan ondersteunt LOMAMO ‘op afstand’ met registratie van patiënten en voedselpakketten en doet voor de organisatie de boekhouding. In de Excel bestanden doet men in Kenia de registraties zodat wordt verantwoord wie hoeveel voedselpakketten heeft gehad, maar ook welke patiënt is op34

Papenacker 44

Aankondiging:

natuurmonumenten

Droom mee over de Vreugderijkerwaard Vreugderijkerwaard Zo is in 2016 is het project Ruimte voor de Rivier afgerond. De nieuwe inrichting schept een nieuwe uitgangssituatie voor de ontwikkeling en het beheer van de Vreugderijkerwaard.

Natuurmonumentenboswachters leggen heel graag de hoofdlijnen van de Natuurvisie in concept aan je voor. We hebben bovendien een aantal heel concrete vragen en dilemma’s.

De avond staat gepland op donderdagavond 11 juli, maar de details zijn nog niet bekend. Heb je belangstelling om hierbij aanwezig te zijn houd dan de website van Natuurmonumenten in de gaten: www.natuurmonumenten.nl/vreugderijkerwaard of stuur een e-mail naar: salland@natuurmonumenten.nl.

Maaike Hoogland Ondersteunend Medewerker Beheereenheid Salland

Vreugderijkerwaard, foto Natuurmonumenten

Excursies Vreugderijkerwaard Ook dit jaar zijn er weer een aantal excursies in de Vreugderijkerwaard. Vanuit de Vreugdehoeve vertrekken we naar het gebied dat normaal niet voor publiek toegankelijk is. Afhankelijk van het thema ligt de nadruk op het spotten van vogels, het zoeken naar bijzondere planten of het bezoeken van de rivierduinen.

Aanmelden kan op www.natuurmonumenten.nl/ agenda. Ook is het mogelijk voor groepen een

Maarten Houtsma Vrijwilliger Natuurmonumenten

excursie op maat te organiseren, al dan niet met een hapje/drankje in de Vreugdehoeve. Neem hiervoor contact op met de Vreugdehoeve.

De data en de thema's van de excursies zijn vermeld op de aktiviteitenkalender, pagina 45.

Vreugderijkerwaard, excursie met picknick, foto Natuurmonumenten

35

Papenacker 44

Loggerweg 4-9, 8042 PG Zwolle

Alléén op de markt

Kaashandel Van Dijk Wij beschikken boven over een vergader-/feestzaaltje

VRIJDAG WESTENHOLTE: LOCATIE: PETUNIAPLEIN Tegen inlevering van deze advertentie:

Bij aankoop kaas: Bakje smulkaas Nieuwe Markt 9 8011PE Zwolle 038-4217526 info@cafedehetebrij.nl

w w w. d e h e t e b r i j . n l

GRATIS!!

(max. 1 per klant)

Vers, vriendelijk & voordelig!

SPLIJ+

Behoud van kleinschalig landschap

In Spoolde, Schelle en Oldeneel zijn nog stukjes van het oude boerenlandschap van vroeger terug te vinden.

Tussen de weilanden zie je boomgaarden, meidoornhagen, houtwallen, rijen met knotwilgen en hier en daar een plas of een kolk. Veel mensen waarderen de variatie in het landschap en de buurtschappen langs de IJssel hebben dan ook een grote aantrekkingskracht op wandelaars en fietsers. Op veel plaatsen in Overijssel zijn die karakteristieke landschapselementen in de loop der jaren verdwenen. Modernisering en schaalvergroting in de landbouw hebben ertoe geleid dat veel ‘obstakels’ uit de weg werden geruimd. In een animatiefilmpje van de provincie wordt de uitkleding van het landschap in de afgelopen decennia mooi in beeld gebracht. Stapsgewijs is het landschap steeds kaler, saaier en minder gevarieerd geworden en insecten, vlinders en vogels worden daar de dupe van.

Jan Gulikers, secretaris SPLIJ+

met boeren die zich inzetten voor het aantrekkelijk maken van hun weilanden voor weidevogels. De vergoeding is een financiële tegemoetkoming voor de kosten die particulieren moeten maken en is tevens een blijk van waardering voor de vele inspanningen die bewoners zich getroosten om het landschap mooi te houden.

In de nabije toekomst wil het bestuur van SPLIJ+ ook de buurtverenigingen van Spoolde en Schelle/Oldeneel meer betrekken bij het werk. Zodra er nieuwe financiële middelen beschikbaar komen voor nieuwe projecten rondom landschapsbeheer kunnen de buurtverenigingen het bestuur van SPLIJ+ van advies dienen.

Appelboom: vóór......

Rietkragen, houtwallen, meidoornhagen, fruitbomen en een theekoepel zorgen voor een schilderachtige compositie op de hoek van de Ruiterlaan

... en na de snoei.

Om die ontwikkeling om te buigen heeft de provincie Overijssel een stimuleringsregeling voor aanleg, herstel en onderhoud van waardevolle landschapselementen in het leven geroepen. De Stichting Particuliere Landschapsdiensten IJsseldelta + (SPLIJ+) voert sinds 2011 de regeling voor de gemeenten Kampen, Zwolle en Zwartewaterland uit. Met ruim 100 bewoners in het buitengebied van deze 3 gemeenten heeft SPLIJ+ langjarige contracten afgesloten voor onderhoud van het landschap. Inmiddels zijn er ook 7 contracten gesloten 37

Papenacker 44

geschiedenis

Pier Karenbeld

Tweehonderd jaar Willemsvaart

Eindelijk was het zover, Zwolle had z’n verbinding met de IJssel. Maar toen was het al wel 1819. Eeuwenlang had Zwolle al op een verbinding geaasd, maar tot in de late Middeleeuwen waren het steeds de machtige handelssteden Deventer en Kampen die, vaak met behulp van de Bisschop van Utrecht, daar een stokje voor gestoken hadden. Zelfs in de tachtigjarige oorlog kon het niet gerealiseerd worden, al was er toen al wel sprake van een liniesloot langs de toenmalige verdedigingslinie tussen stad en Katerveer. Echter in het begin van de 19e eeuw, tijdens de Franse bezetting, kwamen er nieuwe kansen. Koning Lodewijk Napoleon was er warm voorstander van, maar toen later zijn broer, de keizer, Nederland volledig inlijfde, werden de graafwerkzaamheden die toen al tot de Spoolderberg gevorderd waren, stil gelegd. Het geld was hard nodig om oorlog te voeren. Met de komst van Koning Willem I na de Franse periode, kon de lang gekoesterde wens eindelijk in vervulling gaan. Willem I, niet voor niets de kanalenkoning genoemd, wilde de handel tot bloei brengen en kreeg een flinke duw in de rug van Baron van Dedem, die er wel belang bij had, dat de door hem gewonnen turf een goede afvoerweg kreeg.

De herdenksteen in de muur van de kleine sluis.

naarmate de scheepvaart zich verder ontwikkelde, kwamen de tekortkomingen in beeld. Voor de groter wordende schepen, zoals kustvaarders, was de stad moeilijk bereikbaar. Zodoende werd de Willemsvaart niet alleen verbreed maar ook op de gewenste vaardiepte gebracht. Aan de stadskant werd een nieuwe keersluis gebouwd en werd de vaart wat verlegd om het draaien bij de gracht wat makkelijker te maken. Bij het Katerveer was maar 1 sluis, de kleine sluis, die de grootste problemen had met, zowel een grotere aanvoer als met, de grootte van de schepen. Filevaren en langdurig wachten was het gevolg en het bouwen van een tweede, maar vooral grotere sluis was dan ook bittere noodzaak. Zo werd er bij het Katerveer een nieuw sluizencomplex gebouwd. wat al met al een grote invloed had op binnenlands goederenverkeer.

In 1880 telde men 2839 stoomboten en 16.542 zeilschepen. Gemiddeld 50 schepen per dag, kwamen Zwolle binnen. Uiteindelijk werd de provincie afgelost als beheerder en werd het een Rijksvaart.

Feestelijke opening De nieuw gegraven waterweg kreeg de naam van de koning, en werd zelfs op diens verjaardag, op 24augustus 1819, geopend. Helaas kon de koning zelf niet aanwezig zijn, maar wel was wel zijn koninklijke jacht, de Boreas, beschikbaar gesteld. Baron Bentinck, de trotse gouverneur van Overijssel, nam de honneurs waar, terwijl vanaf de Boreas een kanonschot gelost werd om de naam Willemsvaart in te wijden. Vanaf een van de volgboten speelden muzikanten van de schutterij het Wilhelmus. Volgens de krant van die dagen was de belangstelling overweldigend en werd er de hele dag feestgevierd.

Een mooie rechte vaarweg was het niet geworden, de Spoolderberg mocht niet verder opgeofferd worden. Daardoor werd de Willemsvaart met een bocht om de berg heen gelegd.

Aanvankelijk was het een hele verbetering, maar 38

Papenacker 44

Theetuin Thijssen

Nering aan de Willemsvaart Uiteraard heeft de nieuwe waterweg ook gevolgen voor Spoolde. Het tot dan toe ongedeelde gebied wordt door de Willemsvaart nu in tweeën gesneden. Langs de vaart ontstaat een kleine middenstand. In 1896 begint Johannes ter Molen een kruidenierswinkel met drogist en rookartikelen, en daarnaast een café aan de Willemsvaart, ter hoogte van de voormalige ingang van het Z.A.C.terrein, nu Katerveerpark. Op dat moment draagt het de naam “Tramzicht” (vanaf 1885 stopte er de paardentram), maar daarvoor heeft het de naam “de Sleepdienst” gedragen, wel een bewijs dat het iets met de scheepvaart te maken had. Het was vooral een café voor schippers, eigenlijk niet meer dan een grote zaal met een tafel, wat stoelen en een tapkast. Voor het café stond een fietsenrek met reclame voor Heineken. De schippers vergaderden daar niet alleen, maar verdeelden daar ook de sleepdiensten voor die schepen die niet zonder motorkracht op de IJssel konden komen. De volgorde achter de sleepboot werd in het café bepaald door de schippers een genummerde houten bal uit een zak te laten pakken. Hoewel dat ritueel na verloop van tijd afgedaan had, bleef de zak met ballen tot het laatst toe bewaard. Het bedrijf bleef tot 1973 bestaan. Na de oorlog werd het bestaan voor de kleine kruidenier steeds lastiger, ook al omdat ze op de Willemsvaart concurrentie kregen van de parlevinkers, die met kleine scheepjes levensmiddelen aan boord van de vrachtschepen brachten.

het huis met de rode luiken, aan de overkant van de Oude Veerweg, is door vroegere bewoners zelfs nog een bakkersoven aangetroffen. Verdere details zijn er helaas nog niet bekend.

Ook een turfschipper ziet handel in. In de vooroorlogse jaren, en kort daarna, meert “Nijen Sikkes” uit Dedemsvaart zijn scheepje beladen met turf regelmatig aan. Vervolgens gaat hij in Spoolde op een damesfiets de huizen langs om te zeggen dat er turf afgehaald kan worden.

Vertier aan de Willemsvaart Theetuin Thijssen In 1826 wordt Gerrit Thijssen uitbater van boerderij en herberg “Achter den berge”, dat aan de zuidkant van de Spoolderberg ligt, nu Ruiterlaan 1. Vanaf de Oude Veerweg, die toen nog Veerallee heette, kon je met een voetveer bij Thijssen komen. De volgende generatie Thijssen speelde goed in op de mogelijkheden die zijn plek bood, vooral toen er een vaste brug over de vaart kwam en de paardentram, vanaf 1885, ter hoogte van Thijssen ook stopte. De doorgaans gegoede burgerij van Zwolle wist de uitspanning wel te vinden.

Thijssen was een speeltuin begonnen en had vlak bij de Willemsvaart een open theekoepel gebouwd.

Een prachtige plek, waar doorgaans deftige vrouwen van hun thee konden genieten en vandaaruit hun spelende kinderen in de gaten konden houden.

Vooral op zomeravonden was het een geliefde plek en de nachtboot naar Amsterdam voorbij gleed. In 1871 kwam er een brug met een draaigedeelte, die 's nachts bleef open staan. Dat betekende dat de gasten dan wel op tijd naar de overkant moesten.

Rond 1900 was de theetuin een topattractie, een familietuin met bijzondere activiteiten en een bijzonder drankje, dikke melk.

Vlak bij de sluizen probeert nog een middenstander een graantje mee te pikken. Hoewel er steeds over bakker de Jong gesproken werd, had hij ook een kruideniersafdeling. Hij heeft met z’n bedrijf een strategische plek gekozen, boven, vlak bij de nieuwe sluis om de schippers te bevoorraden. De winkel was aan de kant van de Willemsvaart, nu Oude Veerweg 84, terwijl aan de achterkant, beneden, de bakkerij was, nu Oude Veerweg 86.

Katerveerhuis De aanleg van de paardentram was vooral een initiatief geweest van de eigenaar van het Katerveerhuis, de heer van Dun, die er alles aan gelegen was om veel mensen naar zijn uitspanning bij de IJssel te trekken. En ook die had aan belang-

Volgens zeggen is er nog een schipperscafé geweest in Spoolde, bij het huis Katerveerdijk 16. In 39

Papenacker 44

stelling liet te klagen. De weekenden waren vaak hoogtijdagen, ook al omdat er vaak live muziek te horen viel. Met de aanleg van de IJsselbrug en de Spoolderbergweg, in de dertiger jaren van de vorige eeuw, kwamen beide gelegenheden wat buiten de route te liggen en zetten beide bedrijven er na verloop van tijd een punt achter.

en daar ook werkte. Hij begon er als sluiswachter maar werd later ook sluismeester. Als hij vroege dienst had begon hij om vier uur ’s morgens. Vooral in de zomertijd trok het werk van de sluiswachter en zijn collega’s veel bekijks bij het laten passeren van de puffende, tjoekende schepen, in het bijzonder wanner ’s avonds de nachtboot, die via Kampen naar Amsterdam voer, passeerde.

Werk aan de sluizen De nieuwe sluis was een aanmerkelijke verbetering. Vergeleken met de oude sluis was de lengte van 82 meter naar 100 meter gebracht en was er over de hele vaart nu een minimale doorvaartbreedte van 12 meter.

Na het bouwen van de grote sluizen passeerden er dagelijks heel wat boten en was er veel meer werk te verzetten. Elke keer waren er, zowel boven als beneden, twee mensen in de weer om de doorgang af te handelen. Daartoe werden er boven op de sluis woningen gebouwd voor het bedienend personeel, de sluiswachters en de sluismeester.

In de Zwolsche krant van 2003 haalt de dan 90-jarige Reinier de Graaf herinneringen op aan zijn vader, Brandt de Graaf, die boven op de sluis woonde

Bedrijvigheid en hangjongeren Onder bovengenoemde kop beschreef Aart borst ooit z’n jeugdherinneringen aan de Katerveersluizen.

“En dan waren er voor ons opgroeiende jeugd natuurlijk de Katerveersluizen, met alles wat daarop en daaromheen gebeurde. Daar was altijd vertier.

Veel schepen werden er dagelijks van en naar Zwolle geschut. We keken er naar, werden door de sluiswachters weggejaagd, om vervolgens weer terug te komen. Het was daar een drukte van belang.

Ook kwam elke avond de “nachtboot” vanuit Zwolle naar Amsterdam door de grote sluis, altijd op dezelfde tijd. Als de nachtboot voorbij was, moesten wij naar huis en naar bed. Wij waren de “hangjongeren” van die tijd.

Sluiswachter Brant de Graaf links en sluismeester Jan Hollander openen de deuren van de kleine sluis.

Wie nu op mooie zomerdagen bij de sluizen een kijkje neemt, zal zien dat het begrip hangplek nog steeds bestaat, maar een andere invulling gekregen heeft.

Bronnen: Papenacker, de artikelen over Katerveerhuis en Ter Molen 40

Papenacker 44

Springen van de Katerveersluizen.

Ook al is het nog geen weer om te zwemmen, toch willen wij alvast uw aandacht vestigen op het springen van de Katerveersluizen. Het is niet alleen verboden maar ook nog eens gevaarlijk.

Karla Hoeflaak

Waarom Wijkbeheerder stadsdeel West Ilse Bloemhof: “Kinderen zien het gevaar niet en gebruiken de bruggen of bijvoorbeeld de Katerveersluis in Spoolde als een klimattractie.

Het is een uitdaging om aan je vrienden te laten zien dat je van een grotere hoogte durft te springen. Ik maak mij hier ernstig zorgen over. Uit navraag blijkt dat ouders vaak wel weten waar ze zwemmen, maar daar zelf niet bekend zijn en dus ook niet weten dat het onveilig is. Ouders doen er goed aan hun kinderen te vragen waar zij zwemmen zodat ze weten of dit een veilige omgeving is.”

Verboden Bij de Katerveersluizen zal tijdens de zomermaanden opnieuw een bord komen waarop de jeugd kan zien dat het verboden is om te zwemmen: • In de vaargeul van rivieren en kanalen.

• In de buurt van wachtplaatsen of afmeerplekken van schepen.

Meer groen, minder hitte-stress

• Bij een brug, sluis, stuw of ballenlijn.

• In de routes van veerponten.

• In en rond havens.

• In snelvaargebieden.

• Op andere plekken die zijn aangewezen als verboden gebied.

Veilig zwemmen Waar kunt u schoon en veilig zwemmen? Het is aan te raden om alleen te zwemmen op officiële aangewezen zwemlocaties omdat de overheid daar de waterkwaliteit en de fysieke veiligheid in de gaten houdt. Ga voor meer info naar: www.zwemwater.nl.

Een groene buurt is koeler dan een grijze, betegelde omgeving. Stenen houden de warmte langer vast dan groen of natuurlijke grond. Planten en bomen geven schaduw en trekken juist daarom ook insecten en vogels aan. Doe mee en maak van grijs, groen. Adopteer een stuk grond of leg een kleurige boomtuin aan.

Samen maken we de wijk

Adoptiegroen Is er een stukje groen in de buurt dat je wilt inrichten? Dan kun je samen met de buren deze grond van de gemeente adopteren. Je kiest dan zelf de beplanting en de inrichting en zorgt voor het onderhoud. Je ondertekent een adoptieovereenkomst waarin de afspraken over het onderhoud en beheer staan. www.zwolle.nl/adoptiegroen

Inwoners en organisaties nemen op allerlei plekken in de wijk initiatieven om hun buurt of straat te verbeteren. Het team van het Wijkservicepunt van de gemeente Zwolle helpt graag bij dit soort acties met materiaal, tips, geld of een paar extra handen. Samen is meer mogelijk dan je wellicht denkt. Wil je ideeën opdoen? Kijk dan op www. zwolle.nl/doemee.

Voor elke wijk is een Wijkservicepunt (WSP) beschikbaar.

Wijkbewoners van Spoolde kunnen bij het WSP West terecht voor bijvoorbeeld het organiseren van een Kinderstraat, het aanleggen van een geveltuin, de adoptie van een afvalbak of groenstrook, de start van een opruimactie of voor een idee om de wijk leuker te maken. Je kunt mailen naar wijkservicepuntwest@zwolle.nl of bellen met het telefoonnummer (038) 498 2855. www.zwolle.nl/spoolde 41

Papenacker 44

Afscheid van religie?

Bert Jansen

Palmpasen 1960 deden mijn vrouw en ik belijdenis van ons geloof in de Grote of Sint-Michaëlskerk van Zwolle. Wij vormden met een groep van ruim dertig jonge mensen een indrukwekkende rij.

De Grote Kerk was toen nog een levendige Hervormde Gemeente, waar de geborgenheid, één van de pijlers van de religie, hoog aangeschreven stond. Nu, anno 2019, heeft De Grote Kerk van Zwolle de functie van Stadskerk gekregen, met een stadspredikant, die geen vaste gemeente meer heeft, maar wel beschikbaar is voor gesprekken. En die van tijd tot tijd de zgn. Michaëlsvieringen leidt en cursussen, tentoonstellingen en concerten begeleidt.

De Grote Kerk legt nu de nadruk op zingeving, een moderne pijler van het geloof.

De kinderen van de zondagsschool

Een soortgelijke ontwikkeling heeft het buurtkerkje ‘Eben-Haëzer’ in Spoolde ondergaan. Pier Karenbeld en Henk Tuinman schreven er ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het gebouw een boek over, dat de titel meekreeg van ‘Buurtkerkje tot Buurthuis’. In mijn jeugd, -ik ben geboren in 1937-, stond het gebouw ‘Eben-Haëzer’ bol van christelijke activiteiten. Op verzoek van de Redactie ga ik hier wat dieper op in. Zo was ik lid van de christelijke zangvereniging ‘Jong Zanglust’. Onder de bezielende leiding van de heer Nijmeijer repeteerden we elke week een uur vooral vaderlandse liederen, zoals bijvoorbeeld ‘Hollands vlag, je bent mijn glorie’ of ‘In een blauw geruiten kiel, draaide hij aan ’t grote wiel’. Het waren dus geen uitgesproken christelijke liederen. Elk jaar werd afgesloten met een uitvoering voor de ouders, vrienden en bekenden, waarbij de zang werd afgewisseld met toneelstukjes en voordrachten. Ik was trots als een pauw, dat ik een keer, samen met Wily ten Brinke, een duet mocht zingen. ‘Jong Zanglust’ had niveau, op concoursen sleepten we eerste prijzen in de wacht. Voor de opening van de uitvoering werd altijd een betrokken bekende persoonlijkheid gevraagd. Zo herinner ik mij, dat meester Koolen, hoofd van de chr. lagere school te Westenholte, in zijn openingswoord wees op het gevaar van nivellering, de massa-cultuur, en ‘Jong Zanglust’ prees om het bewaren van de eigen cultuur.

Op zondagmiddag ging ik naar de zondagsschool.

De leiding was in mijn tijd in handen van de heren

Hendrik van Weeghel en Geerling Esselink. De heer Esselink begeleidde onze zang, Hendrik van Weeghel was een zeer boeiend verteller van Bijbelverhalen. Hij heeft veel indruk op mij gemaakt, hij vertelde ‘uit zijn hart’. Aan zijn rechteroor hield hij een grote hoorn vast, het gehoorapparaat van die tijd. Aan het eind van de middag vond de overhoring van de Psalmverzen plaats. Henk Esselink scoorde altijd het hoogst, hij kreeg een 2½ , ik was meestal een goede tweede met 2+. Ik heb niet kunnen achterhalen, uit welke koker het gehanteerde cijfersysteem kwam. Elk jaar met Kerst hadden we een Kerstwijding, heel gezellig met sinaasappels en chocolademelk. We gingen allemaal met een boek naar huis, waarvan de dikte afhing van de punten die je dat jaar gescoord had. Zo kwam ik bijvoorbeeld in het bezit van de boeken ‘Jaap Holm en zijn vrienden’ en ‘Peerke en zijn kameraden’, van de in die tijd favoriete schrijver W.G. van de Hulst (1879-1963).

42

Papenacker 44

Met mijn vader bezocht ik soms de maandelijkse kerkavonddiensten. Voorgangers waren de toen bekende (gereformeerde) predikanten uit Zwolle als Ds. Lugtigheid en Ds. Velema. De mannen en jongens waren dan gescheiden van de vrouwen en meisjes. De mannen zaten links, de vrouwen rechts. Die indeling naar sekse was ook gebruikelijk bij ‘Jong Zanglust’ en ook op de zondagsschool.

Tenslotte leende ik als schoolkind en puber regelmatig boeken uit de christelijke bibliotheek.

Zo heb ik gesmuld van de boeken van L. Penning (1854-1926) over de Boerenoorlog in ZuidAfrika. De Boeren, in hun strijd tegen de Engelsen, hadden onze sympathie, omdat het vaak om geëmigreerde Nederlanders ging. Bekende boeken waren: De held van Spionkop, De Leeuw van Modderspruit.

dat deze generatie minder gelovig, minder religieus of spiritueel is, aldus de PKN.

Nu is het gebouw een buurthuis geworden, een ontmoetingspunt met aantrekkelijke activiteiten.

De nadruk ligt nu ook, evenals in de Grote Kerk, op zingeving.

De Grote Kerk in Zwolle en het buurtkerkje ‘EbenHaëzer’, ze zijn niet minder christelijk geworden.

De vormen zijn veranderd, maar de christelijke waarden van geloof, hoop en liefde, worden nog steeds gedeeld.

Uit een verkennend onderzoek van de Protestantse Kerk Nederland (PKN) uit 2013 blijkt, dat veel dertigers, vaak jonge ouders, die nog wel christelijk zijn opgevoed, voor de grote vragen in het leven niet langer het antwoord zoeken in kerk en geloof. De dertigers worden in dit onderzoek getypeerd als een pragmatische generatie. De afname van het (actief betrokken) lidmaatschap van de kerk voor deze leeftijdsgroep betekent niet,

Volgens Yvonne Zonderop in haar pas verschenen boek Ongelooflijk, laat religie zich niet zomaar ‘wegpoetsen’. Mensen zijn ‘ongeneeslijk religieus’. Volgens haar kent religie als stelsel van zingeving eigenlijk geen serieuze concurrent. De transformatie van een buurtkerkje naar een buurthuis in Spoolde past bij deze tijd.

We hebben het hier dus over onze (klein)kinderen. Ik kan hier niet voor mijn jeugdvrienden spreken, maar mijn beide zoons gaan niet meer als vanzelfsprekend naar de kerk. Spiritueel zijn ze echter nog wel. Nederland kent nog steeds een geweldige hoeveelheid idealisme, zegt de cultuursocioloog Gabriël van den Brink van de Tilburgse universiteit. Het Hogere is niet met God uit Nederland verdwenen. Veel vrijwilligers zetten zich in voor allerlei taken, bijvoorbeeld voor de opvang van vluchtelingen. Dat zie ik bij mijn kinderen ook.

Ze zetten zich in voor goede doelen, mijn jongste zoon begeleidt bijvoorbeeld de junioren bij voetbal. En ze maken deel uit van een hechte vriendenkring, waarin de aandacht vooral uitgaat naar de kwetsbaren.

En hoe staan wij ouderen tegenover die nieuwe aanpak?

Mijn Spoolder jeugdvrienden en ik, wij zijn vrijwel allemaal kerkelijk opgevoed. Het was een tijd van verzuiling, met iedereen zijn eigen kerk, school, politieke partij enzovoort. Maar in de tweede helft vorige eeuw werd religie meer iets van een voorbije tijd, een ontwikkeling die niet aan mijn vrienden en mij voorbij is gegaan. Wij zijn geestelijk gesproken allemaal opgeschoven tot aan randkerkelijk en zelfs onkerkelijk toe.

43

Papenacker 44

! l a a m e l l a o Hall

Jeugdpagina

Timna, Joppe, Ilan en Tobin Kuijpers.

Wij zijn Timna, Joppe, Ilan en Tobin Kuijpers. Wij wonen met onze ouders Rob en Judith in de Beukenalle in Spoolde en wel op nummer 22.

We stellen ons zelf even voor.

Timna

Timna, Joppe, Ilan en Tobin.

Timna: Ik ben 10 jaar oud en wij wonen nu een paar maanden in Spoolde en we vinden het heel leuk.

Ik ga nog steeds naar mijn oude school; de Smaragd.

Ik hou van voetbal (vv berkum) en ik zit op Krav Maga. Dat is een zelfverdedigingssport.

Ik hou van lezen -Donald Duck en leven van een loserAls de AJAX open dag is wil ik er heen met mijn vader.

Nu komen mijn broertjes.

Joppe

Tobin Ons jongste broertje heet Tobin en hij is twee.

Hij doet alles na en is heel grappig.

Onze vader en moeder heten Robbie en Judith.

Op de foto’s kan je ons goed bekijken.

Joppe: Ik ben Joppe Kuijpers 7 jaar.

Mijn lievelingskleur is Blauw-Zilver-Zwart Ik hou van lego en van nerfpistolen.

Ik speel graag buiten en ook op de trampoline.

We woonden eerst in de grevelingen.

Ilan: Ik ben Ilan Kuijpers. En ik ben 5.

Mijn kleuren zijn groen, blauw en zilver.

En ik doe ook graag voetballen en lego en ik speel op de skelter.

Dat was het.

Rob en Judith

44

Papenacker 44

activiteiten

Activiteitenkalender

Wekelijkse activiteiten in het buurthuis Woensdagmorgen

10.00 uur

Spoolder Gym

Overige activiteiten in het Buurthuis (tenzij anders vermeld) BuurtTafel: Afsluitende avond is op 7 mei 2019.

Seizoen 2019/2020: 8/10, 5/11, 3/12, 8/1 (woensdag), 4/2, 3/3, 7/4 en 12/5/2020.

Happen en stappen:

Zaterdag 11 mei 2019. De start is om 16.00 uur bij het buurthuis. Wandeling door de natuur rond Spoolde met onderweg versnaperingen. Buurthuis is open tot 20.00 uur en de pan is an.

Lezingen:

Sprekers/ onderwerpen zijn nog niet bekend.

Uitslag en prijsuitreiking pompoenenwedstrijd: zaterdag 3 november om 17.00 uur. De bar is open en de frituutpan staat aan.

Oranjevereniging

Seniorenbingo: van oktober tot en met april iedere tweede dinsdag van de maand.

Survival: zaterdag 25 mei 2019 Spoolderfeest: vrijdag 14, zaterdag 15 juni en zondag 16 juni 2019 Kinderbingo: vrijdag 4 oktober 2019 Themafeest: zaterdag 26 oktober 2019 Algemene Ledenvergadering: woensdag 13 november 2019 Sinterklaasfeest: zaterdag 30 november 2019

Kunstroute Overijssel: april / me 2019: gezamenlijke expositie in Cultuurhuis Stadshagen.

Open atelier route: 21 en 22 september 2019 Vreugderijkerkunst: 4 november 2019, kunstmarkt en motivatiewedstrijd bij de Vreugdehoeve.

Kaartclub Spoolde: De kaartavonden zijn op: 10 september, 8 oktober, 12 november, 3 en 18 december 2019.

De Vreugdehoeve: Zondag 4 november 2019: de Kunstroute Overijssel organiseert van 10.00 - 16.30 uur Vreugderijkerkunst, een kunstmarkt in de Vreugdehoeve.

Activiteiten Natuurmonumenten in Vreugderijkerwaard met de boswachter.

Zaterdag 18 mei 13:30-15:30 Lente in de Vreugderijkerwaard Donderdag 30 mei 06:00-09:00 Dauwtrappen met ontbijt in de Vreugdehoeve Maandag 10 jun 13:30-15:30 Bloeiend rivierduin Zaterag 22 jun 10:00-12:00 Bloeiend rivierduin Zondag 15 sep 10:00-12:00 Vreugderijkerwaard, historie en nieuwe natuur Zondag 29 sep 11:30-14:30 Nazomeren met picknick in de Vreugderijkerwaard Zaterdag 12 okt 10:00-12:00 Trekvogels in de waard Aanmelden kan op www.natuurmonumenten.nl/agenda.

Meer info: www.natuurmonumenten.nl/ zoeken op "Vreugderijkerwaard".

45

Papenacker 44

Buurthuis Eben Haëzer: Nilantsweg 109, 8041 AR Zwolle,  038-4218295

adressen

http://www.buurthuisspoolde.nl, www. spoolde.nl Beheerder: Engelien van Assen,  0624866169, E-mail: beheerderbuurthuis@spoolde.nl Voorzitter: Henri van Pijkeren, Meenteweg 36, 8041 AV Zwolle,  038-2301323 Secretaris: Henny Oosterlaar, Meenteweg 32 8041 AV Zwolle  038-4220507 mailadres: buurthuisbestuur@spoolde.nl Penningmeester: Mark Raijmakers, Meenteweg 22, 8041 AV Zwolle,  06- 29392008

Spoolderbelangen

Spoolderbergweg: vacature Secretariaat: Aart Borst, Nilantsweg 73, 8041 AR Zwolle,  038-4220124 Beukenallee: Vincent Kop Hagedoorn, Beukenallee 20,  06-10158093 Meenteweg: Mathijs Urbanczyk, Meenteweg 25,  0624283900 Nilantsweg: Pier Karenbeld, Nilantsweg 81, 8041 AR Zwolle,  038-4224952 (voorzitter)

Berry Evertsen, Nilantsweg 115,  038-2301131 Oude Veerweg: vacature Ruiterlaan: vacature.

Spoolderenkweg: Jan van Assen, Spoolderenkweg 16, 8042 PK Zwolle,  038-7850016 Zalkerveerweg: Anton van Weeghel, Zalkerveerweg 9-1, 8042 PL Zwolle,  038-4217742 Katerveerpark: vacature

Driezorg Zwolle locatie woonzorgcentrum “de Venus”

Locatiemanager: Janine Kloosterboer, postadres: postbus 658, 8000AR Zwolle, Spoolderbergweg 19, 8019 BB Zwolle,  038-4218482.

Kaartclub Spoolde

Contactpersoon: John Kroes, Spoolderenkweg 12, 8041 PK Zwolle,  06-43355824.

Spoolder Gym

Voorzitter: Mevr. M. Grünewald, Beukenallee 22-1, 8041 AW Zwolle, 038-4658281 Secretaris: Mevr. G. de Ruiter, Beukenallee 22, 8041 AW Zwolle,  038-4212289 Penningmeester: Mevr. D. Eikenaar, Beukenallee 63, 8041 AZ Zwolle,  038-4220050

BuurtTafel

Contactpersoon: Janny Borst, Meenteweg 7, 8041 AT Zwolle  038-4212870, e-mail: j.d.borst@ziggo.nl

Oranjevereniging Spoolde

www. ovspoolde.nl Voorzitter: Erik Jan Jansen, Nilantsweg 53,  06-11525602, e-mail: voorzitter@ovspoolde.nl Secretaris: Wiebe Buter, 06-44196055, e-mail: secretaris@ovspoolde.nl Penningmeester: Cynthia Wevers, Meenteweg 25,  06-23444255, penningmeester@ovspoolde.nl

Gemeente / politie Wijkbeheerder: Mw. I. Bloemhof (Ilse) Wijkmanager : Dhr. W. Wieske (Wubbe-Jan) Opbouwwerker: Danny van den Beld Meldingen Openbare Ruimten / klachten etc. kunt u melden via site www.zwolle.nl/melding of via 14038.

Wijkagent:

Spoolde, Westenholte en Stadshagen vallen onder het wijkteam West. Wijkteam West heeft 3 wijkagenten: Karin den Besten, Alrik van den Berg en Maarten van Esch.

Voor jeugdzaken kunt u contact opnemen met jeugdagent Lennart Kers.

Bereikbaarheid wijkagenten: www.politie.nl of anders via het algemene politienummer  0900-8844.

46

Papenacker 44

imotep organiseert een stimulerende werkomgeving Imotep is als regisseur betrokken bij de logistieke- en productieprocessen binnen bedrijven en op bedrijventerreinen. Wij ontzorgen onze opdrachtgevers door bedrijfslocaties optimaal te onderhouden en deze de juiste uitstraling te geven. Dit leidt niet alleen tot een aangename werkomgeving voor medewerkers en een betere efficiency maar ook tot waardevermeerdering van het vastgoed.

Kijk voor meer informatie op www.imotep.nl of bel 038 422 41 88.

Hanzelaan 95 • 8017 JE Zwolle Tel: + 31 38 422 41 88 info@imotep.nl • www.imotep.nl

Wij maken uw bedrijf zichtbaar!

Wilt u uw huidige website moderniseren? Beter gevonden worden in Google? Meer bezoekers en meer leads?

Of uw webredactie uitbesteden? Kom dan onder de rode paraplu. Wij maken uw bedrijf zichtbaar! U heeft er zelf geen omkijken naar. Kijk op www.onderderodeparaplu.nl of bel 038 422 4047. Wij helpen u graag verder.

onderderodeparaplu alles voor websites

Hoveniersbedrijf Kleine Veer uin t w u n ng va i g r o z r en ve g e l n a a Voor de

Wij leggen leggen graag graag uw uw droomtuin droomtuin aan aan Wij Nilantsweg 8 8041 AS Zwolle

www.kleineveer.com

Telefoon: 038 420 20 33 E-mail: info@kleineveer.com