De Houdbare Mens 120417 by Brabants Dagblad

Nuchter als enige van je vrienden

Blind en voor de duvel niet bang

PAGINA 4-5

PAGINA 14-15

Chirurg over eerste ‘Ik kan niet lopen, keer snijden dat is het enige’ PAGINA 9

PAGINA 25

Eindhovens Dagblad Dinsdag 17 april 2012

Waar krijg je meer dan je verdient?

Hart voor alle generaties

Een goed salaris én waardering Kijk op

Onbezorgd. Daar zorgen wij graag voor. Bij de Zorgboog staan we klaar voor alle generaties. Iedereen, ongeacht welke leeftijd, kan bij ons terecht voor een breed pakket aan diensten in wonen, welzijn en zorg. Van zwangerschapsbegeleiding, kraamzorg en jeugdgezondheidszorg tot gemaksdiensten, cursussen en verpleging en verzorging. U vindt ons in een Zorgboogcentrum bij u in de buurt, in een van onze thuiszorgwinkels of we komen bij u aan huis. Zo krijgt u altijd de beste zorg. Vragen over zorg? Bel de Zorgcentrale 0900 - 899 8636 (€ 0,01 per minuut) of kijk op www.zorgboog.nl

Als uw partner, ouders of andere naasten minder goed voor zichzelf kunnen zorgen, bent u de eerste die bijspringt. Met alle liefde. Toch kan er een moment komen dat uw hulp niet meer voldoende is. ZuidZorg helpt u dan graag. Met onze professionele zorg kan uw partner, vader of moeder toch thuis blijven wonen. Op een manier die bij jullie past. En dat geeft rust.

CC120417

ZuidZorg is er graag voor u met: • Hulp in de huishouding • Hulp bij lichamelijke verzorging • Verpleging thuis • ZuidZorg Winkel samen met Welzorg • Thuisbegeleiding: meer grip op het huishouden of financiën • Maaltijden Thuis • Voedings- en dieetadvies • Personenalarmering • Praktische cursussen Meer informatie op www.zuidzorg.nl of bel 040 2 308 408

Een goede relatie op de werkvloer? Collega’s waar je op kunt bouwen Kijk op

Kennismaken met Diomage kan op verschillende manieren. Bezoek onze website (www.diomage.nl), stuur een mail naar diomage@diomage.nl of neem gewoon telefonisch contact op via 0492 362383.

BIJZONDER GEWOON! Diomage biedt zorg en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking in de omgeving van Gemert-Bakel en Boekel. Diomage kenmerkt zich door dialoog gestuurde zorg: samen met betrokkenen, persoonlijk, professioneel en respectvol. Dit geldt zowel voor hen die ondersteuning nodig hebben als voor hen die ondersteuning willen bieden. Diomage gelooft in mogelijkheden van mensen, ook al hebben zij een beperking. Vanuit dat uitgangspunt realiseert Diomage kleinschalig wonen in de wijk, zodat mensen met een verstandelijke beperking deel kunnen nemen aan datgene dat de gemeente haar inwoners te bieden heeft. Dit is soms onzeker, niet altijd voorspelbaar, maar wel de moeite waard. Hierbij speelt professionele ondersteuning, begeleiding of verzorging een grote rol. Dit is waar Diomage goed in is! Hierin geloven ook onze medewerkers. Hulp bij het vinden van werk, aangepast of betaald, en daarnaast zoeken naar een zinvolle vrijetijdsinvulling.

dinsdag 17 april 2012 Eindhovens Dagblad

De Houdbare Mens | 3 ■ Geboren: 1961 ■ Werk: redacteur bijlagen en schrijfster van de column Thuis die wekelijks verschijnt in het Eindhovens en Brabants Dagblad en vooral gaat over haar gezin met drie dochters (16, 14 en 12).

Moet of moed?

‘D

it weekeinde moet ik nog een column schrijven over móet’, hoorde een oud-collega op visite mij zeggen. ‘Voor de gezondheidsbijlage’. Ze veerde overeind. ‘Mooi onderwerp!’, reageerde ze, om er meteen dieper op in te gaan. ‘Ik vind dat er in de gezondheidszorg veel te véél móet! Patiënten plooien zich te veel naar doktoren. Ze denken dat de behandeling die de artsen voorstellen verplicht is. Dat het niet anders kan. Zeker als het om zware diagnoses als kanker gaat. De mensen zijn vaak zo overrompeld door het slechte nieuws dat ze niet eens willen nadenken over alternatieve behandelingen. Ze zijn ervan overtuigd dat bestralingen en chemokuren móeten, terwijl die soms alleen maar levensrekkend zijn en niet levensreddend…’Ik moest lachen. ‘Moed met een d!’, corrigeerde ik. Zij moest ook lachen, maar bond niet in. ‘Ja,’ zei ze, ‘er is ook moed voor nodig om tegen de adviezen van de artsen in te gaan. Te veel mensen varen daar blindelings op. Omdat ze zo afhankelijk zijn’. Zij kan het weten, want ze had zelf kanker, zonder heel veel keuze, omdat de tumor al te groot was toen die werd ontdekt. ‘Maar de meeste mensen hebben wél een keuze’, vond ze en ze vertelde het verhaal van een vriendin die een jaar geleden te horen kreeg dat ze borstkanker had. Ze wilde geen chemokuren, zeker geen amputatie. Ze koos voor natuurlijke voeding. De tumor slonk en is nu

operabel. Haar borst kan worden gespaard. ‘Maar het had ook verkeerd af kunnen lopen’, zei ik, refererend aan Silvia Millecam. ‘Daar heeft iedereen het altijd over. Maar vergeten wordt dat Silvia ontkende dat ze kanker had. Ze durfde niet naar een gewone dokter’. Knipogend: ‘Ze had de moed niet, met een d. Over al die gevallen waarin het wél goed afliep wordt niet gesproken. En die zijn er genoeg’. ‘Je hebt gelijk’, zei ik. ‘Met bestralingen en chemokuren krijg je ook geen garanties’. En ik dacht aan mijn zwager, die vier jaar lang vocht tegen kanker. Die zich liet bestralen, waardoor hij blaren in zijn slokdarm kreeg en amper iets kon eten. Hij gaf zich over aan chemokuren, werd er doodziek van, maar verloor uiteindelijk de strijd. Ik dacht ook aan een kennis, al aardig op leeftijd wel, die bewust geen chemo wilde. Hij verkoos kwaliteit boven kwantiteit. Wilde zijn laatste maanden niet kotsend boven een emmer doorbrengen. Hij wilde geen bossen haar van zijn hoofdkussen plukken. Hij wilde, zoals hij het uitdrukte, de pijn met medicijnen onderdrukken én waardig sterven. Dat zou ook mijn keuze zijn. Als ik oud was én mijn kinderen volwassen. Maar eerder? Ik weet niet of ik de moed zou hebben. Voor mijn man en kinderen zou ik misschien wel doen wat van de dokter móet. Vechten én winnen. Of strijdend ten onder gaan. Ook dat vraagt moed. Mooi onderwerp – zeker!

foto Kees Martens

INHOUD

9 De eerste keer

17 MijnLIJF

‘Die eerste grote snee, prachtig!’

Yuri van Gelder geeft zich bloot

Joost, de frisse blik van zijn vrienden

13 Nieuwtjes

18-19 Weten dat je straks niks meer weet

7 Anorexia overwonnen

14-15 Blind en voor de duvel niet bang

4-5 Nuchtere jongen

Een bang hart achter een veilig muurtje

Het BETERschap

Geitenkaas halen in het pikkedonker

Als dementie haar schaduw vooruit werpt

23 Je nier schenken aan je dochter Simone kreeg haar leven terug

25 Een dwarslaesie op je zestiende ‘Soms vergeet ik dat ik in die stoel zit’

COLOFON De Houdbare Mens is een redactionele uitgave van het Brabants Dagblad en het Eindhovens Dagblad. Coördinatie & eindredactie: Mary van Erp, Arno Heesakkers, Joop van der Pol Vormgeving & illustraties: Kerstin Zabransky Vragen voor de redactie? Bel: 08801-30704 of mail naar bijlagenredactie@bded.nl Advertentieverkoop: René van Dodewaard en Bernd Zwanenberg (08801-132826).

Eindhovens Dagblad dinsdag 17 april 2012

4 | De Houdbare Mens

Joost, de

frisse blik

Zeker als jongen moet je ballen hebben om iedere stapavond als enige van de groep nuchter te blijven. Joost Kaffener heeft er geen moeite mee. Alleen: ‘Mensen denken dat ik drugs gebruik omdat ik laat op de avond nog zo scherp kijk’. tekst Maarten van Helvoirt

ls hij in de kroeg aan de praat raakt met een meisje krijgt hij al gauw de vraag waarom-ie eigenlijk geen alcohol drinkt. “Meestal zeg ik maar dat ik moet rijden. Wat feitelijk ook zo is.” De 23-jarige Joost Kaffener uit Heesch is geen geheelonthouder, maar heeft gewoon totaal geen behoefte aan alcohol. In tegenstelling tot al zijn vrienden. “Ik vind bier niet vies, maar fris vind ik lekkerder. Als je drinkt ben je misschien wat losser richting een meisje, maar ik ben scherper. Mij ontgaat niets.” Zijn goede vriend Marco van Schijndel, ook aangeschoven in hun favoriete kroeg ’t Pumpke in Den Bosch, beaamt dat: “Bij ons is dat wel eens anders. Ik vind het fijn als Joost meegaat; hij is onze stabiele factor.” Joost: “Op de een of andere manier ben ik ook goed bevriend met de ouders van mijn vrienden, haha.” Marco dronk rond zijn vijftiende, zestiende zijn eerste biertje. Joost ook, maar bij hem zijn er niet veel meer gevolgd, terwijl hij wél elke week op stap gaat. Tegenwoordig is het volstrekt ‘normaal’ als kinderen van twaalf, dertien al drinken. Iedere week belanden er wel een paar bewusteloos op de eerste hulp. Afgelopen carnaval moesten in Den Bosch tientallen zestienminners naar het ziekenhuis omdat ze te veel op hadden, variërend van een verstuikte pols tot een alcoholvergiftiging. Joost: “Ik zou het verschrikkelijk vinden als mij dat zou overkomen.” Marco: “Zo jong al aan de drank, dat is gewoon hartstikke stom. Het heeft met de opvoeding te maken, denk ik.” Joost: “Ik snap wel dat alcohol op die leeftijd iets uitdagends heeft. Er gebeurt iets met je. Je wordt losser. Je hebt tegenwoordig van die 14+-feesten. Daar schenken ze alleen fris, maar er is er altijd wel één die voorstelt stiekem ook wat alcohol te pakken. Ze onderschatten wat de gevolgen kunnen zijn.” Joost Kaffener studeert bedrijfskunde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. En hoewel hij zijn hersencellen dus goed kan gebruiken, is dat voor hem niet doorslaggevend om slechts bij uitzondering een biertje te drinken. “De belangrijkste reden is dat ik graag de controle over mijn lichaam wil houden. Een andere drive is fitheid. Ik kan er slecht tegen als ik de volgende dag een kater heb. En dat is meer een mentale dan een fysieke kwestie.” Op hun vrijdagse stapavond in Den Bosch weet hij zich continu omringd door bierdrinkers, die met het uur losser worden. Is dat niet vervelend? “Als we echt tot in de kleine uurtjes doorgaan, kan het wel eens irritant worden. Mensen die agressief worden bijvoorbeeld. Daar leer je in de loop der tijd wel mee omgaan. Het komt

Joost Kaffener (r) met vriend Marco in ’t Pumpke. ‘Ik wil graag de controle over mijn lichaam houden’. wel eens voor dat ik eerder afhaak dan de rest. Om een uur of vier, vijf heb ik het meestal wel gehad. Omdat ik me dus erger of omdat ik moe ben.” Marco: “Als je alcohol drinkt, geef je minder snel toe aan die vermoeidheid.” Joost: “Maar juist aan het eind van zo’n

‘Ik BoB niet voor het geld. Ze trakteren me maar op een colaatje’ stapavond gebeuren de grappige dingen, en die hoor ik pas de volgende dag. Daar baal ik dan wel van.” Marco: “Maar ik kan me van jou ook nog

wel een verhaal herinneren, van Mallorca.” Joost: “Met ons gezin waren we daar op vakantie en toen ben ik er een keer op stap gegaan. Ik ben in alle bekende tenten geweest. Toen ik terug lipe naar ons appartement, was ik door de drank een beetje de weg kwijt. Op de boulevard kwamen drie mannen op me af en eentje stopte een seksblaadje onder mijn neus. Terwijl ik mijn scherpte even kwijt was, rolden ze mijn portemonnee. Ik had het snel door en riep ze na. Gelukkig gooiden ze hem terug. Wel nadat ze eerst het geld eruit hadden gehaald. Twintig euro of zo.” Hij haalt er zijn schouders over op. “Ach, als zoiets ééns in de vijf jaar gebeurt.” Waar hij wel stevig van baalt – en dat is hem al een paar keer overkomen – is dat andere cafégangers hem op de man af

vragen of hij drugs gebruikt. Omdat hij zo laat op de avond nog zo scherp uit zijn ogen kijkt. “Dat vind ik wel erg, want het is niet zo.” Zo nu en dan halen zijn vrienden een grap uit met de non-alcoholicus. Marco: “Dan doen we een scheutje wodka in zijn cola, als hij even naar de wc is. Maar ook als-ie dat door heeft, is Joost niet te flauw. Dan drinkt hij het gewoon op.” Joost: “Ik heb niet het gevoel dat ze zulke grappen ten koste van mij maken.” Gaan ze er niet automatisch vanuit dat hij op hun wekelijkse stapavond de BoB is? Als hij toch aan een glaasje fris zit, is het lullig om een ander te laten rijden. ”In het verleden voelde ik me wel eens moreel verplicht. Maar mijn vrienden checken altijd of ik wel wil rijden. En ik hoop niet dat ze

dinsdag 17 april 2012 Eindhovens Dagblad

De Houdbare Mens | 5

van zijn vrienden

Joo sT

Bij een aantal van die feesten drinken ze in het bijzijn van hun ouders, terwijl die volgens Pelleboer juist meer en meer de gevaren inzien van drinken op jonge leeftijd en hun kinderen daar ook voor waarschuwen. ,,De gemiddelde leeftijd waarop ze beginnen met alcohol schuift daardoor ook naar boven. Maar bij speciale gelegenheden staan ze het ineens wel toe. Zo zie ik op tv tijdens de carnaval een jongen van veertien, vijftien met drie glazen bier in zijn hand, terwijl zijn ouders erbij staan en een meisje dat een flesje Flügel, hop, achterover schudt.” Bij sportclubs wordt ook nog te gemakkelijk een pilsje op tafel gezet als een jeugdteam een wedstrijd heeft gewonnen, merkt Pelleboer. Daarom gaat hij voorlichting geven bij voetbalclubs, gericht op de vaders van de spelers. ,,Wat die zeggen, maakt indruk. Vaders die tegen hun kinderen zeggen dat ze onder de zestien jaar geen alcohol mogen drinken, die hebben

pas lef.” Met voorlichting alleen wordt de oorlog niet gewonnen, weet de kinderarts. Regelgeving is minstens zo belangrijk. ,,Wat ik wil is dat de leeftijdgrens omhoog gaat naar achttien jaar. Dus niet alleen voor sterke drank, maar voor alle alcohol. Dat wil de Gezondheidsraad, het belangrijkste adviesorgaan van de minister, ook. En de Ne-

‘De BV Nederland wordt massaal dommer’ derlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde gaat daar ook op aandringen. In driekwart van de Europese Unie is achttien jaar al de minimumleeftijd. Rotterdam wil het gaan invoeren.” Maar wat let de minister dan nog? ‘,Het is niet te handhaven’, zegt ze.”

Jongeren en alcohol

foto Roy Lazet

mij meenemen óm te rijden. Ik wil er ook geen geld voor hebben. Ze trakteren me maar op een colaatje.” Vader staat ernaast als de Flügel in het keeltje glijdt Als Rolf Pelleboer aan jongeren vraagt vanaf welke leeftijd je in de Verenigde Staten alcohol mag drinken, weten ze dat allemaal: 21 jaar. Maar als de kinderarts van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven dan doorvraagt waarom dat zo is, hebben ze geen idee. Het antwoord: hersenen die nog in ontwikkeling zijn – en dat is zo tot het 24ste levensjaar – zijn uitermate kwetsbaar. Hoe jonger, des te meer dat geldt. Alcohol is met name slecht voor de voorste hersenen. Daar zit je vermogen om te plannen en te leren, en het concentratie-

vermogen. “Door de alcohol verschrompelen de bloedvaatjes die naar de hersenen lopen. Dat is natuurlijk funest voor hersenen die nog volop in ontwikkeling zijn. De BV Nederland wordt massaal dommer.” Pelleboer kan die uitspraak staven met feiten. Op de poli voor jeugd & alcohol in het Catharina Ziekenhuis, waar hij de leiding heeft, kwamen het afgelopen jaar 75 jongeren met een alcoholvergiftiging binnen; het jaar ervoor waren dat er 47, in beginjaar 2009 30. Die explosieve stijging is geheel in lijn met het landelijke beeld. De piek ligt duidelijk in het weekeinde, de topavonden zijn oud en nieuw, carnaval, Koninginnedag, de galafeesten ter afsluiting van de middelbare school en, opvallend, de concerten van Guus Meeuwis in het PSV-stadion.

1. Nederland telde in 2011 volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek een half miljoen zware drinkers onder de 30 jaar. 2. Nederlandse kinderen drinken gemiddeld tussen hun 11e en 12e jaar voor het eerst alcohol. Van de 12-jarigen drinkt 5,6 procent elke maand, minimaal zes glazen per keer. Van de 14-jarigen is dat al 22,6 procent en bij 16-jarigen zelfs 54,7 procent. 3. Maar: het aantal kinderen van 12 tot 14 jaar dat drinkt is gedaald. In 2003 had 71 procent van de 12-jarigen ooit alcohol op, in 2009 ‘nog maar’ 41 procent. Voor alle leeftijden geldt wel dat zodra jongeren drinken ze ook veel drinken. 4. Te veel en te vaak drinken begint bij veel jonge drinkers vanaf hun vijftiende. 24 procent van de 15- en 16-jarigen drinkt maandelijks tien keer alcohol. Het Europese gemiddelde ligt op 10 procent. Nederland staat daarmee op plek twee, na Oostenrijk. 5. Alcoholvergiftiging onder jongeren stijgt. In 2010 werden 684 Nederlandse jongeren met spoed opgenomen in het ziekenhuis na het drinken van te veel alcohol. In 2007 waren dat er 297. Comazuipers zijn meestal autochtone jongeren, gemiddeld 15 jaar oud. 6. Overmatig alcoholgebruik op jonge leeftijd kan tot geheugen-, leer- en concentratieproblemen leiden. Hersenen die in ontwikkeling zijn (tot het 24ste levensjaar), zijn kwetsbaar. 7. Jongeren die voor hun 15e met drinken zijn begonnen, lopen vier keer meer risico op alcoholverslaving dan jongeren die op hun 21ste beginnen. 8. Hoe meer en hoe vaker jonge vrouwen alcohol drinken, des te groter is de kans op goedaardige borstaandoeningen. Die kunnen een voorbode zijn van borstkanker. 9. Consument en Veiligheid telt jaarlijks bij de spoedeisende hulp 24.000 alcoholgerelateerde ongevallen bij jongeren tussen de 10 en 25 jaar. 10. Bijna een kwart van de ernstig gewonden en doden door alcohol in het verkeer betreft jonge mannen van 18 tot en met 24 jaar, terwijl die groep maar 4 procent van de Nederlandse bevolking uitmaakt. Bron: Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid

Eindhovens Dagblad Dinsdag 17 april 2012

Huisje, boompje, baantje?

Hoe ver wil je gaan voor een goede baan?

Of als je meer uitdaging zoekt

Dichtbij huis werken kan altijd

Kijk op

Aan de slag in de gehandicaptenzorg? Kijk voor jouw baan op werkenbijswz.nl

Werken mét en vóór mensen

Valkenhof biedt verpleging en verzorging in Valkenswaard op de locaties de Bogen, Kempenhof, Taxandria en in Leende op locatie Leenderhof. Wij bieden zorg in brede zin aan. Psychogeriatrische zorg (bij dementie), somatische zorg (bij lichamelijke problemen, zoals Parkinson, MS en reuma), zorg bij revalidatie en thuiszorg. Ook kunnen cliënten een poliklinische afspraak maken voor o.a. geriatrische revalidatie, fysiotherapie, diëtetiek, ergotherapie, psychologie, logopedie en specialist ouderengeneeskunde. Daarnaast hebben wij diverse dagcentra met dagactiviteiten, dagbehandeling en zorgboerderijen. We willen samen het beste, voor onze cliënten, medewerkers en organisatie. Vanuit dit motto bouwen wij met bezieling aan onze expertise en aan de inhoud van zorg en dienstverlening. We zijn sterk gericht op de ontwikkeling van deskundigheid en professionaliteit van onze medewerkers. We werken hard aan onze bedrijfsprocessen en willen voldoen aan de eisen die de buitenwereld aan ons stelt als het gaat om goede en verantwoorde zorg. Werken bij Valkenhof is plezierig werken met elkaar. Bij Valkenhof werken zo’n 700 medewerkers en samen helpen we mensen zich beter te voelen.

Professioneel en met gevoel. Bij Valkenhof krijgt u meteen een grote eigen verantwoordelijkheid. Zowel in de relatie tot de cliënt als in de relatie naar de organisatie. U werkt in een zelfstandig team, elk met zijn eigen inbreng en zijn eigen sfeer. Wilt u onze organisatie versterken? Wij hebben diverse mogelijkheden, zoals de functie van verzorgende of zorgcoördinator. U kunt een contract krijgen voor een aantal uren per week maar er zijn ook mogelijkheden om als oproepkracht bij ons te werken. Of u er nu enkele jaren uit bent geweest, of juist nu pas wilt beginnen, bij ons kunt u op korte termijn aan de slag. Ook starten eind augustus weer opleidingen voor helpenden, verzorgenden en verpleegkundigen.

Meer informatie over de organisatie en onze vacatures en opleidingsmogelijkheden kunt u vinden op www.valkenhof.com. Heeft u vragen, mail deze dan naar vacature@valkenhof.org. Wij nemen dan zo snel mogelijk contact met u op.

dinsdag 17 april 2012 Eindhovens Dagblad

De Houdbare Mens | 7

bang

Een hart achter een veilig muurtje Jarenlang was het haar beste vriend, háár schuilplek tegen verwarrende emoties. ‘Iedereen trapte er in’. Pas toen ze letterlijk omviel had Pien (25) genoeg moed verzameld om haar eetstoornis aan te pakken. tekst Joop van der Pol

‘I

k moest alles kunnen. Op de havo haalde ik de beste cijfers. Ik hockeyde, danste, trainde vier, vijf dagen in de week. Kei-fanatiek. Want Pientje kon alles. Ik stond voor iedereen klaar, maar hoefde van niemand iets terug. Perfectionistisch, ja, absoluut.” “Als je zestien, zeventien jaar bent komen daar de onzekerheden van een puber bij. Ben ik wel leuk genoeg, goed genoeg? In die tijd begon dat met mijn eetpatroon. Ik ging als een gek calorieën tellen, dingen op

‘Ik vond mijn eetstoornis leuk, ik had ’m niet voor niets zo lang’ internet uitzoeken. Ik stapte zonder ontbijt op mijn fiets van Boxtel naar ’t Maurick College in Vught. Kei-ongezond. Maar Pien had alles onder controle, Pien wel.” “Ik ging naar het hbo toen ik op een hockeyfeest een jongen leerde kennen. Ik was 18, hij 31. Het kon niet, zeiden we tegen elkaar, dat leeftijdsverschil, maar toch gingen we wat scharrelen. Ik vond dat wel stoer – hij had een auto, een appartement, een saláris! Ik plaatste hem op een voetstuk. Mijn ouders? Die gaven me de ruimte. Wel bezorgd hoor, maar druk met hun eigen zaak. En ik hechtte niet zo veel waarde aan hun mening in die tijd.” “Het was waanzinnig. Op mijn 19e kochten we samen een huis! Ik leefde alsof ik tien jaar ouder was: ik had een baan, een auto, geld, kleren, etentjes, vakanties. Mijn vriendinnen stonden mijlen op achter-

stand. Een eigen identiteit had ik niet, maar dat besefte ik toen nog niet. Anderhalf jaar hadden we het leuk, vooral materieel. Het was zíjn leefstijl. Hij was erg dominant, ik probeerde hem te beïnvloeden, te veranderen, maar dat liet-ie niet toe. Natuurlijk niet.” “We gingen steeds meer vechten, openlijk – later hoorde ik dat vrienden zeiden: ‘we gaan weer naar de familie Kibbeling!’. Ik ging me steeds ongelukkiger voelen en vluchtte voor mijn emoties. Pien verloor de controle, dat kon niet. Alleen die over mijn eten had ik nog. Ik ontbeet weer niet, gooide mijn boterhammen weg en at alleen ’s avonds. Niemand had iets in de gaten, hij al helemáál niet. Hij vroeg nóóit iets, zelfs niet toen ik broodmager werd. Het interesseerde hem niet.” “Zelf hield ik de schijn op voor iedereen. Pien had het voor mekaar. Vierenhalf jaar heeft dat geduurd. Toen ging hij vreemd en donderde hij van mijn voetstuk. Ik werd weer onzeker, kreeg het gevoel dat ik niets waard was. Ik merkte opnieuw dat ik het prettig vond, niet eten. Het gaf me zó veel energie - een veilig muurtje om me achter te verschansen voor de buitenwereld. Overlevingskracht om me zelfverzekerd en ad rem te laten zien – mijn bange hartje ver weggestopt. Hóhh, zei Pien, ik heb brede schouders, ik kan het hebben. En eerst was ik nog niet zo dun dat mensen iets opviel, dus iedereen trapte erin.” “Het huis werd verkocht, ik ging terug naar mijn ouders. Mijn lichaam begon te haperen. Bij hockey sloeg ik een bal naar de anderen, maar die kwam niet eens meer aan. Ik werd snel moe, duizelig. Ik kreeg een nieuwe vriend, van mijn leeftijd, Rick. Na enkele weken al besloot ik hem te vertellen dat ik een eetstoornis had. Dan wíst-ie het maar, bedacht ik. Alleen: Rick begon te pushen om een oplossing te zoeken. Zit niet te zeiken, zei ik dan.” “Maar ik zag dat hij het niet ging trekken. Ten einde raad nam ik mijn zus en een nichtje in vertrouwen. Ik was nog verbaasd ook dat ze het al lang wisten. Pas toen Rick en ik uit elkaar gingen, besloot ik naar de huisarts te gaan. Eéns in de week een gesprekje met een psycholoog, dacht ik, en klaar is Pien. Maar hij verwees

Anorexia nervosa -Mensen met anorexia nervosa hebben een verstoord beeld van hun eigen lichaam. Ze vinden zichzelf te dik, ook al zijn ze broodmager, en onderdrukken daarom elk signaal van honger en eetlust. -Eten verloopt dwangmatig, voedsel, gewicht en lichaamsomvang worden een obsessie.

meisjes en vrouwen om slank te zijn. Problemen ontstaan vaak in de puberteit. Ook mannen en jongens kunnen eraan lijden. -Naarmate de eetstoornis langer duurt, wordt behandeling moeilijker. De gekozen therapie is afhankelijk van onderliggende problematiek, leeftijd en situatie.

-De ondervoeding leidt tot verstoorde hormoonhuishouding, botontkalking en hartproblemen.

-Behandeling kan ambulant, poliklinisch of intern.

-Anorexia ontstaat door verschillende factoren. In de westerse cultuur is dat bijvoorbeeld de druk op

-De Stichting Anorexia en Boulimia Nederland geeft voorlichting op scholen.

foto Marc Bolsius

me naar de GGZ in Veghel. ‘Anorexia nervosa’, zeiden ze daar, ‘we gaan het behandeltraject in’. Dat kwam aan. Ik heb liggen huilen in de auto voordat ik naar huis durfde.” “Ik was finaal op. Het begon met pre-therapie, anderhalf uur in de week, in groepen met mensen met dezelfde diagnose. Ze waarschuwden me dat ik code donkerrood had, de ondergrens aan ondergewicht. Maar als je ondergewicht hebt kun je niet helder denken – Pientje kon alles hè. Totdat ik plotseling ging hyperventileren, hartkloppingen kreeg en zeker wist dat ik dood ging. De ambulance is toen thuis gekomen en de broeder vroeg of-ie iets moest weten. Voor het eerst gaf ik het toe: ja, ik heb een eetstoornis, zei ik. Toen ik was opgelapt heb ik bij de GGZ gesméékt of ik alsjeblieft de vierdaagse therapie mocht krijgen.” “Op 25 juli vorig jaar mocht ik erin. Je zou denken dat ik het toen wel begrepen had, maar nee, Pien met de brede schouders hield nog een week of drie stand. Maar toen werden er foto’s gemaakt, en ik werd geconfronteerd met mijn lege, dode ogen. Dat kon niet! Pientje was vrolijk en gezellig, toch? Ik brak, eindelijk. En eindelijk had ik de moed mijn leven om te gooien.” “Een half jaar duurde het. Sociotherapie, psychotherapie, groepstherapie, creatieve therapie. Eetverslagen maken en uitwisselen met je groepsgenoten. Alles moest worden opengelegd. Waar komt die eetstoornis vandáán? Ik moest een pond per week aankomen. Je tekende een contract voor het behalen van je streefgewicht. Ik tekende voor BMI 19, bij mijn lengte het minimum van 59 kilo. Elke week werd je gewogen: wachten in de gang, dan kleertjes uit

en op de weegschaal. ’s Avonds in bed lag je nog twee boterhammen met Nutella naar binnen te werken. Het was verschrikkelijk. Niet-eten was altijd mijn medicijn geweest, ten koste van alles, en nu moest ik mezelf volproppen. Een vet varken voelde ik me. Maar je maakt er ook vrienden voor het leven: lotgenoten, therapeuten.” “Natuurlijk zat Pientje als eerste van de groep op haar streefgewicht. Ik wilde het gewicht bereiken waarmee ik mijn dromen kan verwezenlijken: sporten, veertig uur werken, léven. Ik ben weer gaan hockeyen en ik heb mijn baan opgepakt. Rick en ik zijn weer bij elkaar. We willen een wereldreis gaan maken, nadenken over kinderen, hard werken. Ik ben dertien kilo aangekomen.” “Voor mijn afscheid heb ik een doos gehaald waar mijn groepsgenoten persoonlijke dingen op schreven. Ik heb er al mijn eetverslagen en werkstukken in gestopt. Ook heb ik mijn eetstoornis mee naar huis genomen: een zwart vel met foto’s en teksten dat ik in de creatieve therapie eens had gemaakt. Een positief stuk hoor, want ik vond mijn stoornis heel leuk. Ik had hem niet voor niets zo lang. Ik heb het vel verbrand en de restanten in een doosje gestopt. Op de laatste dag hadden we gebak.’’ Of dat gebak óp was? “Gek, daar heb ik niet op gelet… Weet je, die hele eetstoornis is maar een symptoom. Er ligt altijd iets ónder.” Om reden van privacy is de achternaam van Pien achterwege gelaten.

Eindhovens Dagblad Dinsdag 17 april 2012

Samen zorgen, samen leven... Barmhartig en liefdevol: dat kenmerkt de kleinschalige, persoonlijke ouderenzorg van Glorieuxpark. In een groene oase, nabij het centrum van Eindhoven, vinden alleenstaande senioren zonder kinderen met een CIZ-indicatie een eigen thuis. Tegelijkertijd is er volop ruimte voor sociale contacten. Samen zorgen, samen leven: dat is het uitgangspunt van Glorieuxpark. Daarbij gaan we uit van ieders persoonlijke kracht. We hebben in woord en daad respect voor de persoonlijke levenservaring en het eigen karakter van elke bewoner. Want bijzondere mensen verdienen bijzondere zorg!

ORO ziet kansen ORO is zorg met bezieling, voor mensen met een verstandelijke beperking. In de regio Zuidoost Brabant bieden onze 1250 medewerkers samen met meer dan 700 vrijwilligers kind- en jeugdzorg, professionele hulpverlening, dagbesteding, werken en wonen. Dat doen wij met passie voor onze cliënten. Zij bepalen

Onze ouderen-/zorgadviseur, de heer Sleutjens, informeert u graag over passende ouderenzorg. Vraag hem vrijblijvend om meer informatie! Bijzonder aan het Glorieuxpark: • Alle zorg en verpleging op één adres • Huisdieren zijn welkom • Eigen kapel op het terrein • Duurzaam woonzorgcentrum voor alleenstaanden • Zorg op maat

hun richting, wij verwezenlijken wensen. Omdat wij kansen zien. Omdat we die kansen benutten. Zodat je, ook wanneer je leeft met een beperking, volwaardig deel kunt uitmaken van de samenleving.

Glorieuxpark Geldropseweg 170 5613 LN Eindhoven 040 - 2947500 l.sleutjens@glorieuxpark.nl

Zorg in de regio voor mensen met een verstandelijke beperking en kinderen met een ontwikkelingsachterstand

22383

Meer informatie over ORO? Kijk op www.oro.nl

Kom jij ons team versterken?

Lunet zorg biedt in Brabant een breed en gevarieerd pakket van zorg voor en ondersteuning aan mensen van alle leeftijden met een verstandelijke beperking: van ondersteuning bij wonen tot werk, van dagbesteding tot vrije tijd, van 24-uurs intensieve zorg tot beperkte of incidentele ondersteuning. Bij Lunet zorg zijn 2500 professionals en 1000 vrijwilligers werkzaam voor 2400 cliënten op de bijna honderd locaties of in de eigen ouderlijke woning.

Vind jij het een uitdaging om te werken met mensen met een verstandelijke beperking? Dan ben je bij Lunet zorg op de juiste plaats! Gemotiveerde medewerkers zijn bij ons altijd welkom. Heb je een afgeronde beroepsopleiding richting Zorg en Welzijn op kwalificatieniveau 3 of 4?

Dan kun je aan de slag als Begeleider of Cliëntbegeleider in één van onze woonbegeleidingscentra of dagbestedingscentra in de regio’s Eindhoven en De Kempen. Tevens bieden wij volop mogelijkheden voor leerlingen en stagiaires. Enthousiaste mensen die als vrijwilliger ingezet willen worden, zijn ook zeer welkom!

www.lunetzorg.nl

Vind je het leuk om op meerdere plaatsen werkzaam te zijn en te werken met diverse doelgroepen om zo brede ervaring op te bouwen? Meld je dan aan als flexkracht en stuur een mail naar: flex@lunetzorg.nl. Flex@Lunetzorg is het eigen flexbureau van Lunet zorg. Kijk voor meer informatie en actuele vacatures op www.lunetzorg.nl of stuur een open sollicitatie naar opensollicitatie@lunetzorg.nl

dinsdag 17 april 2012 Eindhovens Dagblad

De Houdbare Mens | 9

‘Die eerste grote snee,

Dielen (midden) aan het opereren. foto Marc Bolsius

prachtig!’ tekst Janneke Sinot

‘D

e eerste keer dat je zo’n mes vasthoudt en in een patiënt gaat snijden, is behoorlijk spannend. En dan bedoel ik niet de kleine operaties als een bultje verwijderen, maar de eerste keer dat je echt een grote snee moet maken. Dat was bij mij een liesbreukoperatie. Prachtig vond ik het! Zeker wanneer je zo’n ingreep voor het eerst van begin tot einde helemaal alleen uitvoert, dan voel je je echt geweldig.” “Mensen zeggen wel eens: dat jij dat kunt, in een mens snijden. Maar daar ben je tijdens een operatie helemaal niet mee bezig, op zo’n moment ben je gewoon een probleem aan het oplossen. En net zoals je tijdens je opleiding leert om technisch steeds moeilijkere operaties te doen, zo leer je ook met spanning om te gaan. Zo’n operatie helemaal zelf uitvoeren, daar groei je langzaam naartoe. Dat begint natuurlijk al tijdens je opleiding. In het begin, als je moet hechten, doe je dat op een sponsje. Maar ik heb ook geoefend op varkenslapjes en later op levende varkens. Dat moet ook wel, want het kan natuurlijk niet zo zijn dat je patiënten proefdieren worden. In Gent is het momenteel door een bepaalde techniek mogelijk om op overleden patiënten te oefenen. Zij krijgen een vloeistof ingespoten waardoor ze warm en soe-

MIJN EERSTE KEER Je leert een vak in de zorg of de wellness. Eerst oefen je veilig op dummies en dode materie. Daarna werk je onder begeleiding. Maar op een dag zul je toch echt je mes of apparaat in of op échte mensen moeten zetten. Jij alléén…

Vandaag: François van Dielen, chirurg pel blijven. Dan opereer je een mens die er als het ware nog levend bij ligt.” “Maar natuurlijk komt voor elke chirurg het moment dat er een echte patiënt op de operatietafel ligt. Ook dat is een stapsgewijs leerproces. Eerst doet een begeleider de ingreep voor, de keer daarna mag jij een stukje doen en zo gaat dat steeds een stapje verder. Tot hij op een dag zegt: nu doe jij het alleen en kijk ik alleen maar mee. Nou, ik kan je vertellen: dan ben je zenuwachtig. Gaat het goed, dan gaat de begeleider de keer daarna in de koffiekamer zitten. Sommigen vallen tijdens de opleiding tot chirurg af omdat ze niet geschikt zijn. Je moet natuurlijk tegen bloed kunnen, een mes kunnen hanteren en wel een beetje handig zijn. Chirurg word je niet zomaar, je hebt veel doorzettingsvermogen nodig. Zelf heb ik me inmiddels gespecialiseerd in de obesitas-chirurgie. Samen met collega-chirurg Arijan Luijten zal ik in het Máxima Medisch Centrum dit jaar in totaal vijfhonderd mensen met extreem overgewicht opereren. De operatie

die we het meest doen is de gastric bypass. Daarbij verkleinen we de maag en leiden we de dunne darm om. Een technisch bijzonder lastige operatie met een hoog risicopercentage: volgens de literatuur overlijdt een half procent van de patiënten en dat is veel. Dat cijfer ligt hier in het ziekenhuis gelukkig beduidend lager, maar er is dus best moed voor nodig om zulke risicovolle operaties uit te voeren. Dat durft niet iedereen.” “Bij zwaarlijvige patiënten is de kans op complicaties groter dan bij mensen met een strakke blokjesbuik. Als een aansluiting die ik maak gaat lekken, dan kan een patiënt daar heel ziek van worden en zelfs overlijden. De lektest is dan ook altijd een spannend moment. Het is een soort fietsbandproef: ik breng via een maagslang een blauwe vloeistof in, knijp met een speciale tang letterlijk de dunne darm dicht en blaas die wat op. Lekt er niets, dan is dat een hele geruststelling – al blijft de kans bestaan dat het later alsnog misgaat. Mijn allereerste gastric bypass herinner ik me als de dag van gisteren. Veertien jaar had ik gestudeerd om uiteindelijk deze operatie te kunnen doen. Het is een van de moeilijkste kijkoperaties (laparoscopie) die we kennen in de chirurgie. Het zweet stond me in de handen, maar wat was ik trots toen ik de operatie met succes had volbracht. Eindelijk had ik helemaal alleen dat gedaan wat ik altijd al wilde doen; wat een enorme voldoening!’’ “Ik heb meteen naar het restaurant gebeld en bitterballen laten komen voor mijn collega’s. Op die manier vieren we zoiets onder elkaar. Eigenlijk moet de patiënt daar-

De chirurg ■ Studeerde geneeskunde en chirurgie in Maastricht. Vervolg in Catharinaziekenhuis Eindhoven. ■ Promoveerde als een van de eersten in Neder- François van Dielen land op bariatrische chirurgie, die zich bezighoudt met mensen met gevaarlijk overgewicht (morbide obesitas). ■ Doet actief aan medisch wetenschappelijk onderzoek en maakt deel uit van de European Obesity Academy, een netwerk van bariatrisch chirurgen. Won voor zijn onderzoek drie prijzen, waaronder de Pellerin-prijs. ■ Startte in 2008 als fellow/chef de clinique in Máxima Medisch Centrum (Eindhoven en Veldhoven).

voor eerst het ziekenhuis uit zijn zodat je zeker weet dat het goed is gegaan, maar ik was gewoon hartstikke trots. Bovendien is het op zich al bijzonder dat we zo’n gecompliceerde ingreep tegenwoordig via een kijkoperatie kunnen uitvoeren. Dat is echt hightech opereren, daar is tachtig jaar innovatie in de chirurgie aan voorafgegaan.” “Een lastige kant van mijn vak vind ik het voeren van slechtnieuwsgesprekken. Ik denk aan die patiënt die het ziekenhuis binnenkwam en een vleesetende bacterie bleek te hebben. Nog dezelfde dag overleed hij, het had gewoon geen zin meer om hem nog te opereren. Je moet echt wel even moed verzamelen als je dan de familie moet inlichten.”

Eindhovens Dagblad Dinsdag 17 april 2012

oud = in verbinding oud = in beweging oud = in conditie oud = in dialoog oud = in beeld k oud = in de wijk oud = in de haak ak oud = in gesprek ek oud = in bedrijf oud = in vorm oud = in contact oud = in orde oud = in opmars oud = in da house oud = in het oog oud = in het hart

Bij Vitalis WoonZorg Groep is oud niet out maar juist heel erg in. In, in de zin van: in de maatschappij, vol in het leven. En of u nu verzorging of verpleging nodig heeft of gewoon prettig wilt wonen in een levendige omgeving, Vitalis WoonZorg Groep heeft het allemaal in huis. Dat doen we vanuit 19 locaties in Eindhoven en een locatie in Heerlen.

Het Vitalis Klantencentrum is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag, tijdens kantooruren: 0800 - 245 64 56 (gratis). www.vitalisgroep.nl

Amarant Wijkzorg

Wijkzorg Wijkzorg

Advertorial

Sinds 1990 begeleidt Amarant mensen met een (licht) verstandelijke beperking en/of autisme die zelfstandig wonen en werken in Brabant. Dit doen wij met autonoom werkende teams van professionals. Wij bieden begeleiding op maat aan kinderen, gezinnen en (jong) volwassenen, bij hen thuis, in de wijk. Maar wij doen meer. Wij bieden ook “rugdekking” voor de wijk. Want niet alles is thuis op te lossen. Amarant Wijkzorg biedt full service en zoekt oplossingen op maat.

Begeleiding in de wijk Deskundig en betrokken professionals begeleiden naar zelfstandigheid (zelf doen) en participatie (meedoen). Bijvoorbeeld in de vorm van dagbesteding of werk. Of in het Kinderdagcentrum of het Logeerhuis. Waar mogelijk, is er inzet van mantelzorg en vrijwilligers. En waar dat kan, bouwen wij begeleiding af. Deze begeleiding wordt straks door de gemeente geﬁnancierd via de Wmo. - zelfstandig werkende teams van begeleiders aan huis - kinderdagcentra - logeerhuizen - werk en dagbesteding in vrijwel elke wijk - steunpunten in de wijk

Rugdekking voor de wijk Niet alles is thuis op te lossen. In crisissituaties of bijvoorbeeld bij langdurige overbelasting van het gezin kan (tijdelijke) zorg met verblijf beter zijn. Bij bijvoorbeeld psychische of verslavingsproblemen kan behandeling een route zijn. Deze zorg wordt door de verzekeraars geﬁnancierd (AWBZ of ZVW). - woonvoorzieningen in vrijwel elke wijk - centra voor specialistische zorg Daniël de Brouwerpark, ‘t Hooge Veer en Rijsbergen - crisisplaatsen, poliklinieken - breed behandelaanbod en trainingen

Voorbeeld Verstandelijk beperkt in Tilburg 501 kinderen, jongeren en volwassenen ontvangen thuisbegeleiding 54 kinderen gaan regelmatig logeren 140 kinderen bezoeken een kinderdagcentrum 185 zelfstandig wonende volwassenen maken gebruik van dagbesteding En bijna 1000 mensen wonen in een AWBZ-woonvoorziening van Amarant. Van die 1000 maken 550 mensen gebruik van onze AWBZ-dagbesteding.

Altijd een oplossing op maat Amarant Wijkzorg biedt oplossingen op maat voor verstandelijk beperkte mensen in elke levensfase. Wij doen dat met onze collega’s bij Amarant (AWBZ-zorg voor mensen met een verstandelijke beperking), het Leo Kannerhuis Brabant (diagnostiek/behandeling van mensen met autisme) en het Orthopedagogisch Centrum Brabant (behandeling van licht verstandelijk beperkte kinderen en jongeren). Samen zijn wij de Amarant Groep. En natuurlijk werken wij ook samen met de geestelijke gezondheidszorg, jeugdzorg, welzijnswerk, verslavingszorg, politie, woningcorporaties en andere maatschappelijke organisaties. Zo zorgen wij ervoor dat mensen met een verstandelijke beperking kunnen meedoen.

Lichte beperking, pittige problemen Amarant Wijkzorg begeleidt veel licht verstandelijk beperkte mensen. Licht verstandelijk beperkt suggereert lichte problemen. Dat is onjuist. Vaak zijn er ernstige pyschosociale problemen, met huiselijke spanningen, oplopende schulden, buurtoverlast, verlies van werk, kinderen die niet thuis kunnen opgroeien, criminaliteit of verslaving. Dankzij de begeleiding van Amarant Wijkzorg blijven problemen beheersbaar en is opname in verblijfszorg (veelal) niet nodig. Ook in de toekomst willen wij deze mensen begeleiding bieden. In lijn met wat gemeenten vragen en met inzet van kennis en kunde die wij in de afgelopen twintig jaar hebben opgebouwd.

Amarant Wijkzorg 0900 8066 www.amarantwijkzorg.nl

(Cijfers november 2011)

Eindhovens Dagblad Dinsdag 17 april 2012

GEZOCHT: VERWEVEN MET TILBURG DÉ LINK MET OUDERENZORG

VERZORGENDEN THUISZORG www.dewever.nl

Werk je graag met ouderen? Ben je innovatief, oplossingsgericht, besluitvaardig, oplettend en kun je zelfstandig werken?

DAN BEN JIJ ONZE MISSING LINK!

en solliciteer!

Aarzel niet, ga naar www.dewever.nl

Wil jij onze collega worden? Werken bij BrabantZorg betekent je inzetten voor zorgbehoevende mensen. Een baan waarin je deskundigheid en professionaliteit combineert met warmte en betrokkenheid voor de mensen om je heen, cliënten en collega’s. Wil jij het leven van onze cliënten aangenamer maken? Dan nodigen we je uit onze collega te worden.

BrabantZorg, met aandacht

BrabantZorg is een zorgverlenende organisatie in de regio’s Oss, Uden, Veghel, ’s-Hertogenbosch en Bommelerwaard. BrabantZorg biedt vanuit haar locaties zorg, wonen en welzijn aan cliënten. Iedereen is uniek en daar stemmen we de zorg op af. Cliënten kunnen bij BrabantZorg zo plezierig mogelijk leven, zelfstandig wonen en regie voeren over hun eigen leven of beschermd wonen met ondersteuning. BrabantZorg staat voor professionele zorg bij het ouder worden waarbij aandacht, keuze en gemak sleutelwoorden zijn.

Meer weten over BrabantZorg? Telefoon (0412) 62 26 78 Internet www.brabantzorg.eu

dinsdag 17 april 2012 Eindhovens Dagblad

De Houdbare Mens | 13

Het BETERschap Chirurgen in opleiding van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam moeten verplicht gamen voordat zij de operatiekamer in mogen. Dit om hun vingervaardigheden te oefenen.

Het Klokhuisboek voor Kanker is een boek dat kinderen op een speelse en luchtige manier informeert over kanker, net zoals in de Klokhuis-uitzendingen. Het beantwoordt vragen als ‘doet kanker pijn?’en ‘kun je kanker krijgen van zoenen?’. Tekst Fiona Rempt. www.hetklokhuis.nl

Om de communicatie tussen patiënten en zorgverleners te bevorderen komt er een TwitterKliniek. Op de Zorg en ICT vakbeurs van 27 maart in Utrecht is het plan gelanceerd.

Sinds kort worden honden ingezet op het speciaal onderwijs voor kinderen met lees- en concentratieproblemen. De kinderen lezen voor aan de honden. De dieren laten hen rustig uitpraten en oordelen uiteraard niet. Dit vergroot het zelfvertrouwen bij de kinderen waardoor die beter gaan lezen.

In Amerika is ontdekt dat het huidkankermiddel Bexarotene de effecten van Alzheimer bij muizen vermindert. Binnen 72 uur verdween 75 procent van de schadelijke eiwitklonten die Alzheimer veroorzaken. Ze gaan het nu op mensen testen. De website altijdziek.nl is een initiatief van de Stichting voor Afweerstoornissen in samenwerking met kinderarts-immunoloog Esther de Vries van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. Doel is meer bekendheid te geven aan afweerstoornissen die bacteriële of virusinfecties kunnen veroorzaken.

In 2013 start het bevolkingsonder zoek naar darmkanker (coloscop ie) voor mensen tussen de 55 en 75 jaar. Jaarlijks sterven in Nederlan d 4800 mensen aan deze ziekte. Vroegtijdige ontdekking moet dat aantal halveren.

Volgens het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten werden in 2011 20.000 meer mensen getroffen door een aan hun werk gerelateerde aandoening dan in het voorgaande jaar.

Jonge kinderen die hun middagslaapje missen lopen het risico op latere leeftijd emotionele problemen te ontwikkelen. Dat zeggen wetenschappers van de universiteit van Boulder, Colorado. Ook zijn peuters angstiger, snel geïrriteerd en minder enthousiast.

Wie vaak last heeft van buikpijn, vermoeidheid en afwisselend van diaree en verstopping, kan overgevoelig zijn voor gluten (coeliakie). Met de gluten-check kun je dit nu thuis testen. www.gluten-check.nl

‘Kus me nog eens wakker’ is de titel van het nieuwe boek van Gerrit Molenaar met foto’s van Bert Verhoeff. Het volgt negen mensen in verschillende stadia van dementie. Uitgeverij: De Brouwerij.

Nederland heeft sinds kort zes mobiele teams die thuis euthanasie toepassen bij mensen die niet meer verder willen leven. Zij moeten voldoen aan de criteria van de euthanasiewet. www.nvve.nl

Apotheken verstrekten in 2011 liefst 230 procent meer antidepressiva dan 15 jaar geleden. Dat meldt de stichting Farmaceutische Kengetallen. illustratie Kerstin Zabransky

Lavendelolie blijkt goed te werken als middel tegen voeten nagelschimmel. Prettige bijkomstigheid is dat de jeuk verdwijnt.

Eindhovens Dagblad dinsdag 17 april 2012

14 | De Houdbare Mens

Geitenkaas halen in het

pikkedonker Hij lacht geamuseerd als we het in de bus, nota bene al halverwege Den Bosch, eindelijk opmerken. Een bril! Hij draagt een gewone bril! Waar is dát goed voor? “Twee redenen”, zegt-ie droogjes: “Eén: mijn schoonmoeder vindt hem mooi staan. Twéé: hij beschermt mijn ogen tegen laaghangende boomtakken.” Terwijl hij zo praat blijft zijn brein onverminderd

‘Je moet als blinde wel veel begrip hebben voor gewone mensen’ registreren welk deel van het traject de bus passeert. “Hé,” draait hij zijn hoofd, “is deze straat weer open!? Die is een poosje afgesloten geweest.” Meteen na het uitstappen op het Bossche busplein moet hij zich door een kluwen van aanstormende scholieren worstelen. Een enkele puber doet haastig een stapje opzij, maar de meesten lijken dóór hem heen te willen lopen. Eenmaal uit de drukte: “In zo’n situatie tik ik wat nijdiger met mijn stok op de stenen, dan merken ze me misschien op. Boos worden helpt niet.” En met een lichte zucht: “Als blinde moet je veel begrip hebben voor gewone mensen.” Zou een stevige geleidehond niet schelen? “Ik hou van honden, maar ik ben er te eigenwijs voor. Zo’n beest moet naar míj luisteren, niet andersom.” Eenmaal weer op de brede, veilige stoep voor het station houdt Arend halt. “Kijk, dit is nou een lastig stukje”, zegt hij, en hij bespeurt mijn verbazing. “Niks is moeilijker dan een leeg plein. Dan heb je geen

Stationsplein

De gelopen route.

ij is van het perron af gedonderd, een paar keer. En van een trap. Ook eens van een roltrap geslágen trouwens, door klootjongeren in de stad. Hij is aangereden door een racefietser. Maar de zwaarste klap kwam toen werklui een kuil in nota bene zijn eigen buurt hadden gegraven. Ze waren vergeten de hekjes eromheen te zetten... Hij was er voorover ingekukeld, en het was alsof de wereld verdween onder zijn voeten. Het duurde een half jaar voordat-ie weer de straat op durfde. Brokkenpiloot, die Arend Jan? Nou nee, eigenlijk niet. Zijn zintuigen zijn zo scherp als glas. Een lantaarnpaal, een boom in zijn buurt kan hij hóren, de aanwezigheid van een gebouw kan hij vóelen. Maar blind is-ie wel, zijn leven lang al, stekeblind. Als je dat weet, valt zijn ‘schadeverleden’ best mee. En dan ook nog Arend heten… ironie. Maar in dit geval wel gepaard aan trots, want Arends ogen weerhouden hem er niet van om onverschrokken de straat op te gaan. Geen klap of kuil houdt de 55-jarige Vughtenaar tegen. Hij vertikt het om thuis op een stoel visueel gehandicapt te zitten wezen. Kom nou, zegt Arend Jan van Dongen, voor zo’n praktisch probleempje? Zijn oplossing schuilt in die andere eigenschap waarmee hij gelukshalve is bedeeld: léf. Daarom heeft Arend Jan gewoon een drukke baan in de it-sector, waarvoor hij gewoon het hele land doorreist. Hij kan bijna alle treinstations dromen. Daarnaast gaat hij gewoon af en toe lekker op vakantie naar de Eifel, Berlijn of Zuid-Spanje,

referentiepunt, snap je. Maar ik voel het gebouw links van me, en dus weet ik dat ik ongeveer díe kant op – hij prikt zijn stok in de lucht - moet naar de Stationsweg.” Is leegte al een crime, een overdosis aan signalen helpt ook niet, zo blijkt als hij bij de kruising met de Koninginnelaan komt. Temidden van het verkeerslawaai – ook van ónder ons, de autotunnel onder De Draak - staat een trits wagens te wachten om over te steken. Arend Jan wacht geduldig, maar als ze allemaal weg zijn, blijft hij staan. Hij hoort er nog een. En ja – in de taxihaven naast de rijbaan staat een Mercedes met draaiende motor. De chauffeur zit te lezen, maar dat kan Arend Jan natuurlijk niet zien. Niet de route - kwestie van vaak doen maar onverwachte obstakels spelen hem het meest parten. “Buschauffeurs die wegscheuren, bestelwagens op het trottoir, vuilniszakken. En fietsers. Het meest heb ik de pest aan fietsers. Ze hebben lak aan verkeersregels, rijden dwars voor je langs en als ze hun ketting hebben gesmeerd hoor je ze niet eens aankomen.” Bij de lunchroom van Den Otter mist hij op een haar na de decoratieve bakfiets die een medewerker net het terrasje op wil duwen. Op kruishoogte passeert kort daarna rakelings een roestvrijstalen anti-inbraakpaal midden op de stoep. Gezien? Hmm, gewoon mazzel, erkent Arend Jan. Hij vertelt van de nachtmerrie die hij ooit beleefde toen de chauffeur van een geldtransport hem klem reed tussen zijn laadbak en de bankkluis. “Die vent vertikte het om te stoppen, wat ik ook deed. Ik was zo kwaad, ik wilde dat hij zijn raampje opendeed, maar hij bleef stoïcijns achter zijn stuur zitten. Foeterend ben ik de bank binnengelopen. Weet je wat ze zeiden: hij mag niet stoppen tussen de weg en de kluis, mijnheer – veiligheidsvoorschrift. En hij mag zijn raampje niet opendoen – óók voorschrift, mijnheer. Ziedend was ik – en míjn veiligheid dan?!!” Geen wonder dat Arend Jan verstijft wanneer op het voetgangersdeel bij de Markt een vrachtauto - bliep-bliep-bliep - achteruit staat te manoeuvreren. Pas wanneer de dieselmotor zwijgt durft hij een stap te zetten. Eenmaal op de biologische markt

Busstation

ontmoet hij ongewild de zijflap van een kraam en krijgt hij het aan de stok met een fiets die iemand in de loop heeft geparkeerd. Maar hij blijft kalm, en even later glijden zijn vingers over het boodschappenlijstje: stukje geiten-brie, hausmacher, zoete aardappelen. Alle marktlui kennen hem. Ze reiken de producten gedienstig aan en stoppen zijn pinpas voor hem in het apparaatje. “Ik vind het ideaal om hier boodschappen te doen. Ik weet elke kraam te staan en ik ga expres vroeg, dan is het nog niet zo druk.”

‘Met een ziende partner was het nooit zo leuk geworden’ Háár kun je vaak met twee prachtige geleidehonden door Vught zien lopen. Niet dat Monique Meulen zo bang is uitgevallen, integendeel. Retriever Aura is gepensioneerd maar mag nog gezellig mee. De jongste, Zenzel, doet nu het werk. Hij brengt haar bijvoorbeeld naar De Vlasborch, woon- en dagcentrum voor blinde en slechtziende mensen. Monique werkt er al 22 jaar als maatschappelijk werkster. Als kleuter kleurde ze net als haar leeftijd-

genootjes buiten de lijntjes, alleen: zij blééf dat doen. En ze had altijd kapotte knieën, want ze struikelde over vuilnisbakken. Een aandoening van de oogzenuw die haar uiteindelijk blind zou maken. ‘‘Ik ontmoette Arend Jan op een wintersportreis voor visueel beperkten. Daar werd aan langlaufen gedaan, maar hoe ambitieus wij allebei ook zijn, dáárbij waren we dat niet. Zo belandden we op een terrasje. Hij beloofde een zondagmid-

dag te komen helpen met mijn computer als ik dan voor hem zou koken. Nu kook ik al achttien jaar voor hem.” Wat Monique aantrok in een óók blinde partner? ‘‘Ik denk zijn bereidheid om het avontuur aan te gaan. We waren eens samen naar Vlieland en lieten de honden even vrij rennen. Wij waanden ons veilig, maar als Zenzel niet toch net op tijd vóór ons was gaan staan, waren we allebei van de kade af de haven in geplonst. Die gelijk-

Nassau laa

tekst Joop van der Pol

samen met levensgezel Monique (48). Zij is ook blind en net zo actief als hij. Ze kookt graag, maar Arend doet de boodschappen. Elke vrijdagochtend pakt hij de bus naar Den Bosch. Uitgerust met blindenstok, boodschappenkarretje en een briefje in braille waagt hij zich in het stadsverkeer, van het station naar de biologische warenmarkt. Meestal vertrekt hij om half acht, vandaag een uurtje later.

Oranje

Zo blind zijn als een mol en toch op je dooie akkertje boodschappen gaan doen in het drukke stadsverkeer. Je moet maar durven.

waardigheid – met een ziende partner was het nooit zo leuk geworden. We hebben geleerd om intenser in het leven te staan.’’ Anderhalf jaar geleden werd bij haar een hartkwaal ontdekt die nieuwe beperkingen opwerpt. ‘‘Even viel me dat zwaar. Maar ik ging minder werken en doe nu aan yoga en beeldhouwen. Ik ben gelukkig, met Arend Jan, de honden en ons sociale netwerk.’’ Ondanks alles? ‘‘Nee joh, nee. Dankzíj alles!’’

De Houdbare Mens | 15 De route van Arend Jan

Dommel

Stationsweg

t Visstraa

Van der Does de Willeboissingel

Mar kt

Banketbakkerij Jan de Groot

Vismarkt

stra at

Stationsweg

eg nw tee eS og Ho

dinsdag 17 april 2012 Eindhovens Dagblad

rk t

MARKT

foto Marc Bolsius

Op de terugweg trakteert Arend Jan op koffie met een chocoladebol. Het gebak werkt hij naar binnen zonder ook maar een spoortje slagroom of chocola op kin of bovenlip – zelfs voor een ziende een onmogelijke opgaaf. Even later knalt hij wel weer bijna van een opstapje in de tjokvolle lunchroom. “Eigen schuld,” reageert hij, “even niet opgelet.” Om vervolgens monter linksaf te slaan, zodat hij achter de toonbank belandt. Een half uurtje later is-ie veilig thuis, mét de boodschappen. Zoals elke week.

Verslaggever Joop van der Pol probeerde het zelf. Met zelfstandigheidsbegeleidster Anne-Marie van de Wiel en alleen een stok wandelde hij ‘blind’ van de hoofdingang van De Vlasborch naar een nabije frituur. Voor een kroketje. Een vetleren medaille voor degene die de ribbeltegels uitvond! Al eens nagedacht hoe gewone stoeptegels op elkaar lijken als je ze niet zíet?! Op aanwijzing van Anne-Marie veeg ik en zwabber ik de lange blindenstok voor mij uit. Niet omhoog zwaaien zegt ze, er zijn zó al blinden genoeg. Onzeker scharrel ik over de ribbelroute die me van het Vlasborch-terrein

naar de straat gaat brengen. Zodra ik andere tegels onder mijn zolen voel, met ronde bobbels, dan verandert er iets, legt Anne-Marie uit: einde van de hulproute, een afslag naar een zitbankje bijvoorbeeld, of een oversteek. Ik probeer te denken met mijn zolen – ribbels, bobbels… Dat valt nog niet mee. Tip 1 als u ooit blind wordt: neem dunne zolen! Bij de straatkant gaat het rechtsaf, richting cafetaria. De ribbels hebben ons verlaten, wat nu? Anne-Marie adviseert met mijn stok links te voelen waar de stoeprand is. Goeie tip. Ik steek mijn neus in de lucht in de hoop op patatlucht, maar het enige wat ik ruik is hondenpoep. Shit, het zal toch niet…. Nee, dan had ze me vast wel gewaarschuwd. Maar die stoeprand, perfect! Het is best nog een eind en dit gaat lekker vooruit zonder dat je per ongeluk de straat op sukkelt. Vindt Anne-Marie ook. Maar, zegt ze vrolijk, zo loop je wel de frituur voorbij. Verdraaid ja. Wat nu? Ze strijkt met de hand over het hart en zegt: kom maar wat naar rechts, dan voel je met de stok zo een terras-

schot. Daar moet je omheen, dan ben je bij de friettent. Het werkt feilloos - een mens leert snel, jawel! Maar waar de deur zou moeten zitten ratelt mijn stok over een gesloten rolluik. Gesloten, verdorie. In omgekeerde richting hobbel ik terug, terwijl Anne-Ma- Neem dunne zolen! rie me beurtelings complimentjes maakt en bijstuurt. Terug bij de Vlasborch besluiten we de route nog een keer te lopen, nu niet geblinddoekt. Verhip, de frituur is veel dichterbij dan ik net nog dacht. En normaal had ik al op honderd meter kunnen zien dat hij gesloten was. Maar ach, ik had hem toch maar móói bereikt, die frituur! Al had ik zonder Anne-Marie waarschijnlijk nu nog door Vught gedwaald – en nóg zonder kroket.

Nieuwbouw OK complex verloopt voorspoedig Eind oktober vorig jaar begon het Elkerliek ziekenhuis aan de bouw van het nieuwe ok-complex. Dit complex komt, op palen, naast het ziekenhuis te staan. Door de relatief zachte winter loopt de bouw mooi op schema. In juni verwachten we dat het gebouw wind- en waterdicht is. Daarna wordt gestart met de afwerking van de acht operatiekamers.

Je liesbreuk snel verholpen Een liesbreuk is een uitstulping van het buikvlies door een zwakke plek of opening in de buikwand. De breuk is herkenbaar als een zwelling in de buik of de lies. Liesbreuken zijn te verhelpen met een kijkoperatie, waarbij een matje wordt geplaatst. In het Elkerliek ziekenhuis hebben de chirurgen een zeer ruime ervaring in de behandeling van liesbreuken met behulp van een kijkoperatie. Heb je een liesbreuk, dan kun je binnen één week op de polikliniek terecht, waar vastgesteld wordt of je in aanmerking komt voor de kijkoperatie. Zo ja, dan wordt je binnen twee weken geholpen en kun je meestal dezelfde dag nog naar huis. Bel dan naar de polikliniek Heelkunde voor een afspraak: 0492 - 59 59 61.

Hand-pols Centrum Elkerliek van start Het Elkerliek ziekenhuis start met een speciaal centrum voor het handpols gebied; Hand-pols Centrum Elkerliek. In dit centrum werken diverse experts samen om specialistische zorg te verlenen aan mensen met problemen aan hun hand of pols.

Bloedafname en onderzoek om de hoek Dat je voor bloedprikken tegenwoordig niet meer naar het ziekenhuis hoeft, maar ook gewoon bij een prikpost om de hoek terecht kunt, is voor de meeste mensen geen nieuws. Maar wist je al dat het op steeds meer plaatsen ook mogelijk is om je longfunctie te meten, echo’s te maken of netvliesonderzoek te doen? Het Elkerliek biedt deze diagnostiek op locatie aan op diverse prikposten. Kijk op de website www.elkerliek.nl voor meer informatie.

Het hand-pols gebied bestaat uit tientallen botten, botjes, spieren, pezen en zenuwen. Zelfs een gering letsel dat het goed functioneren van hand of pols niet meer mogelijk maakt, kan grote gevolgen hebben voor de normale activiteiten of het verrichten van werkzaamheden. Door de complexiteit vraagt dit gebied om specialistische zorg. Wil je meer weten over het Hand-pols Centrum? Kijk dan op www.elkerliek.nl.

Dag van de Beroerte en informatiemarkt Nieuwe website Elkerliek de lucht in! Na ruim een jaar voorbereiding is de nieuwe website van het Elkerliek ziekenhuis online. De website heeft een metamorfose ondergaan en is helemaal ingericht naar de wensen van bezoekers en patiënten. Daarnaast weerspiegelt het de vriendelijke en veilige zorg waar het Elkerliek voor staat. Kijk gerust eens rond op www.elkerliek.nl! Stuur een kaartje Wil je iemand die in het ziekenhuis ligt verrassen met een kaartje? Ook dat kan via de nieuwe site. Kies je kaartje, schrijf je tekst en klik op verzenden: de kaart wordt bezorgd bij de patiënt. Ook aan de kleintjes is gedacht Bij het maken van de nieuwe website van het Elkerliek ziekenhuis zijn ook de kleintjes niet vergeten. Zij hebben nu een eigen website, helemaal gericht op kinderen.

W W W. E L K E R L I E K . N L

Dinsdag 8 mei 2012 is de Dag van de Beroerte. De partners van Ketenzorg CVA regio Helmond organiseren in samenwerking met de patiëntenverenigingen en de Gemeente Helmond de informatiemarkt ‘Een beroerte: het kan ook ú overkomen’. Je bent van harte welkom tussen 10.00 – 17.00 uur in de centrale hal van het Elkerliek ziekenhuis in Helmond.

Leven in Balans! Leven in Balans is een uniek oncologisch revalidatieprogramma voor chronische kankerpatiënten. Tien weken lang gaan patiënten twee keer per week sporten onder begeleiding van een gespecialiseerde fysiotherapeut. Daarnaast is er aandacht voor de psychische gevolgen. Diverse thema’s komen aan bod in gesprekken onder leiding van een oncologieverpleegkundige en een maatschappelijk werker. Je huisarts of specialist kan je verwijzen naar Leven in Balans. Kijk voor meer informatie op www.elkerliek.nl.

a l g e m e e n t e l e fo o n n u m m e r 049 2 - 5 9 5 5 5 5

dinsdag 17 april 2012 Eindhovens Dagblad

De Houdbare Mens | 17 mijnLIJF Hoe belast je werk je lichaam?

Yuri van Gelder (28)

turner

■ geboren 1983, woont in Den Bosch. ■ onder meer werelden Europees kampioen ringen ■ verwierf eretitel ‘Lord of the Rings’ ■ plaatste zich niet voor de Olympische Spelen in Londen ■ bereidt zich voor op Rio de Janeiro 2016

Hoe belangrijk is je lichaam voor je werk? ’’Het is mijn werktuig, ben er geheel van afhankelijk. Elke spier is even belangrijk, dus moet ik alles goed onderhouden.”

Hoe doe je dat? ’’Ik train intensief, rust acht uur per nacht en soms nog een uurtje voor de training. De juiste arbeidrustverhouding is van groot belang. Plus de juiste voeding. Ik moet oppassen, want ik ben best een Bourgondiër.”

Wat is de zwakke plek van je lichaam? ’’Mijn benen. Dat heb ik geweten laatst bij de vloeroefening op het WK... . Mijn onderkant moet ik nog flink aan het werk zetten.”

De sterke plek? ’’De bovenkant - borst, armen en schouders - is goed ontwikkeld, maar tegelijk een zwakke plek. Aan de ringen komt de volle belasting op mijn schouders. Blessures liggen op de loer.” Hoe vaak kom je in het ziekenhuis of bij de dokter? ’’Niet zo vaak. Ik ben vroeger één keer geopereerd aan mijn schouders. Dat kwam door overbelasting. Kom wel vaak bij de fysio. Om te kraken en de spieren los te maken.”

Heeft je lichaam te lijden onder je werk?

tekst Dieter van de Bergh foto Marc Bolsius

’’Nee. Al train ik constant tegen het randje, na het sporten voel ik me altijd beter. Ik kan het iedereen aanbevelen.”

Eindhovens Dagblad dinsdag 17 april 2012

18 | De Houdbare Mens

Als dementie haar schaduw vooruit werpt Hoe leef je als je wéét dat dementie al vroeg in je leven gaat toeslaan? De een gaat piekeren en ziet in elk foutje een bewijs dat het begonnen is. De ander hoopt dat de wetenschap op tijd een oplossing vindt. tekst Mary van Erp

et leven lacht haar toe. Pas getrouwd, net verhuisd van Eindhoven naar buiten en als alles meezit binnenkort zwanger van haar eerste kindje. Toch ligt er ook een schaduw over het bestaan van de 31-jarige Anne. Ze is erfelijk belast met dementie, een vorm die zich tussen het dertigste en zestigste levensjaar kan openbaren. Het heet Frontotemporale dementie, kortweg FTD. Afgelopen februari overleed haar moeder. Ze was pas 59. Van haar opa herinnert ze zich heel weinig. Hij stierf op zijn zestigste en was totaal afhankelijk van zorg. Als kind wist ik al dat onze familie een beetje gek was. Ze hadden er zelfs een bijnaam voor verzonnen. Ooms en tantes kregen een kronkel. Maar ik was nog te klein om het echt te beseffen.” FTD is na Alzheimer de meest voorkomende vorm van dementie bij mensen jonger dan 65 jaar. Tot nog toe de enige vorm die erfelijk blijkt te zijn. De oorzaak is de aan-

wezigheid van een afwijkend gen: het tau-gen. Dragers krijgen vóór hun vijftigste jaar de eerste symptomen. Anders dan Alzheimer - waarvan geheugenverlies, desoriëntatie en vergeetachtigheid de belangrijkste symptomen zijn - kenmerkt FTD zich door gedragsveranderingen en verminderde aandacht. Door de relatief jonge leeftijd van de patiënt worden de problemen vaak niet herkend en toegeschreven aan overspannenheid, relatieproblemen of depressie.

‘Het meest pijnlijke is dat je precies weet wat je doet, maar dat je het niet kunt laten’ ‘‘Toen haar vader overleed wilde mijn moeder weten of zij ook jong dement zou worden. Ze dacht al dat ze bij zichzelf symptomen opmerkte en dat vermoeden werd in het Erasmus ziekenhuis in Rotterdam bevestigd. Ze was toen eind dertig. Om haar te steunen ging ik mee. Ik was ook wel een beetje benieuwd naar de prognose voor mezelf. Maar me laten testen wilde ik nog niet. Nadat mijn moeder de diagnose kreeg was het al gauw ‘zie je wel’. Ze had een hele lijst van symptomen. Ik had daar toen geen zin in.” Anne wilde jong en onbezonnen zijn. Haar eigen leven vormgeven en niet meegaan in de negatieve spiraal van haar moeder. Dus ging ze op haar achttiende op

zichzelf wonen. ‘‘Mijn moeder was altijd al depressief en theatraal. Ik merkte niet echt verschil. Ze zocht weleens naar woorden, maar nee, ik had echt geen idee.” Net als bij andere vormen van dementie is er ook bij FTD geen weg terug. De patiënt gaat achteruit en medicijnen kunnen het proces slechts vertragen of afzwakken. Handelingen worden obsessies, irritaties wekken agressie op en alledaagse vaardigheden worden een probleem. Ook remmingen, bijvoorbeeld op seksueel gebied, kunnen wegvallen. De patiënt beseft wat hij verkeerd doet, maar krijgt het niet onder controle. Anne is zesentwintig als ze zich durft te laten testen. Wat ze al vermoedde wordt bewaarheid. ‘‘Het was een klap toen bleek dat ik het gen bij me draag, maar ergens heb ik het altijd wel geweten. Ik doe mijn best om positief te blijven denken. Ik ga er vanuit dat wetenschappers er in de komende twintig jaar in slagen een oplossing te vinden. De vooruitzichten voor mensen met aids en kanker zagen er twintig jaar geleden ook niet rooskleurig uit. Het is nog ver van mijn bed en ik laat mijn geluk er niet van afhangen.” Haar moeder deed dat wel. Die maakte zich zorgen: waar ze terecht zou komen als het thuis niet meer zou gaan. Hoe moest ze dan de dag door zien te komen? Landrijt in Eindhoven bood de oplossing. Bij deze instelling kunnen jong-dementerenden terecht, eerst in dagbehandeling en in een later stadium permanent. Toen zelf plannen niet meer ging, kreeg Anne’s moeder warme maaltijden en hulp in huis.

In Landrijt had ze gesprekken met de psycholoog en begon ze te schilderen. De portretten die ze maakte van Afrikaanse vrouwen zijn haar dochter nu zeer dierbaar. Lichamelijk ging Anne’s moeder

‘Weten dat je drager bent heeft een enorme impact op je leven’ Professor dr. John van Swieten (56) geldt als dé autoriteit op het gebied van erfelijke dementie. Met zijn team in het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam onderzoekt hij dementie bij mensen jonger dan 65 jaar. “Bij de ziekte van Alzheimer staan over het algemeen geheugenproblemen op de voorgrond, terwijl frontotemporale dementie (FTD) zich vooral kenmerkt door veranderingen in het gedrag. Zowel bij Alzheimer als FTD is er sprake van in een aantal verschillende genen.” Kort geleden nog heeft het team van Van Swieten in internationale samenwerking een derde belangrijke afwijking ontdekt. Dit gendefect kan niet alleen dementie veroorzaken, maar ook de dodelijke spierziekte amyotrofische lateraalsclerose (ALS). “Als iemand met een erfelijkheidsvraag bij ons komt, brengen we eerst de familie in kaart om te kijken of de ziekte zich geopenbaard heeft bij

meer eerstegraads familieleden over meerdere generaties verspreid. Is dat zo, dan doet dit een erfelijke factor vermoeden.” Om zekerheid te krijgen verwijst Van Swieten de patiënt door naar een klinisch-genetisch centrum van een academisch ziekenhuis. ” Daar worden de voor- en nadelen van zo’n onderzoek uitgebreid besproken. Voordeel is dat er een antwoord komt op de klemmende vraag of de ziekte op de loer ligt of niet. Belangrijke nadelen zijn dat er geen manier is om de ziekte te voorkomen en dat de boodschap ‘drager’ te zijn een enorme impact op je leven heeft. Niet te voorspellen valt wanneer de ziekte tot uiting komt. Mensen die weten dat ze drager zijn gaan soms continu op zichzelf letten. Steeds als er iets mis gaat, denken ze dat het is begonnen. Daarnaast kan een diagnose van jonge dementie het zoeken naar werk en het afsluiten van een hypotheek of verzekering in de weg staan.

Een moeilijke keuze die een goede begeleiding vraagt.” Via het dna in het bloed kun je vaststellen of de erfelijke eigenschap aanwezig is. Het duurt vier maanden voordat de uitslag bekend is. Van Swieten hoopt ooit een manier te vinden om de ziekte te genezen of te voorkomen. “Er zijn dus al erfelijke genafwijkingen bekend. Maar: er zijn ook families waarin een duidelijk patroon van erfelijkheid te zien is, maar waarbij geen van die defecten is aangetoond. Waarschijnlijk zijn er dus nog andere, minder vaak voorkomende afwijkingen die een rol spelen bij dementie. Die proberen wij in kaart te brengen. Dit is van belang voor het onderzoek bij deze families, maar daarnaast levert het vinden van nieuwe defecten informatie op over het mechanisme wat de ziekte veroorzaakt. Hopelijk kunnen we uiteindelijk de stap zetten die ervoor zorgt dat dementie de wereld uit geholpen wordt.”

Professor dr. John van Swieten

dinsdag 17 april 2012 Eindhovens Dagblad

De Houdbare Mens | 19

steeds meer achteruit. Ze bleek longkanker te hebben en moest chemotherapie en bestraling ondergaan. Toen ging het plotseling heel snel. De bestraling van haar hersenen had het proces versneld. ‘‘Ik ben blij dat het niet erger is geworden met de dementie. Mijn opa had het niveau van een baby toen hij overleed.” Anne hoopt vurig op kinderen. Maar ze wil ze in geen geval erfelijk belasten. Adoptie is geen optie voor mensen met een erfelijke aandoening. Toen gebeurde er een wonder. ‘‘Ik zat op een avond naar Strong Medicine te kijken. Dat ging over embryo-selectie in geval van erfelijke belasting. Ik ging de volgende dag meteen op zoek en kwam er achter dat dit in Nederland ook bestaat.” Het gaat om PGD, pre-implantatie genetische diagnostiek. Met deze methode kunnen embryo’s in het vroegste stadium van de ontwikkeling worden getest op erfelijke afwijkingen. Dat gebeurt alleen in het academisch ziekenhuis in Maastricht. Het is een lange weg. Twee jaar moest Anne geduld hebben. Het eerste jaar werd uitgebreid dna-onderzoek gedaan, zowel bij haar als bij haar partners familie. Daarna begon het wachten tot ze aan de beurt waren. Van de negen bevruchte eitjes droe-

gen er zeven het FTD-gen. Een bittere pil, zeker toen de twee overgebleven embryo’s zich niet wilden nestelen. ‘‘Ik had het zo leuk gevonden als ik mijn moeder nog had kunnen vertellen dat ik zwanger was. Op haar sterfbed vroeg ik haar me een baby te sturen. ‘Ik stuur je er twee’, zei ze toen’. Volgende maand is Anne weer aan de beurt voor PGD. Ze is vol goede moed. Ook Herman Setz (71) werd in zijn leven al vroeg met dementie geconfronteerd. De eerste verschijnselen van FTD openbaarden zich al jaren geleden. Maar hij weet nog precies hoe verwarrend het in het begin voor hem en zijn omgeving was. Hij vindt het belangrijk te benadrukken dat hij geen Alzheimer heeft. ‘‘Ik raak niet zo gauw de weg kwijt, maar mijn gedrag verandert en dat is heel ingrijpend. Mensen beseffen dat te weinig.” Eerder zag hij het bij zijn moeder gebeuren. Ze begon vreemd te doen en dingen weg te halen. Eerst bij de familie. Daarna ook bij de Hema. En opeens merkte Herman ook kleine veranderingen in zijn eigen karakter. ‘‘Ik schold mijn vrouw zomaar uit en reageerde fel op andere mensen. En ineens zag ik iets van mijn moeder

in mezelf terug. Dat voor mij het moment om me te laten testen.” Anders dan bij Anne was de ziekte bij Herman toen al aanwezig. FDT uit zich in de voorkwab van de hersenen die, net als bij andere vormen van dementie, langzaam wegsmelten. ‘‘De voorkant van mijn hersenen zag eruit alsof er muizen aan geknabbeld hadden. Ik ging me steeds lomper gedragen. Het meest pijnlijke is dat je precies weet wat je doet, maar dat je het niet kunt laten. Dat maakt me bang.”

‘Alsof er muizen aan mijn hersenen hadden geknabbeld’ Er gebeurden rare dingen. Toen Herman een keer de gasfles op lekken wilde controleren, een routineklusje voor hem, pakte hij een aansteker in plaats van het zeepsop. Gelukkig liep dat goed af. De relatie met zijn vrouw ging steeds meer lijden onder het gedrag van Herman. ‘‘Ik voelde me zó gauw opgefokt… de kleinste dingen konden dat opwekken. Medicijnen halen gelukkig de scherpe kantjes er vanaf, maar

ik ben me er altijd van bewust dat de vlam zomaar in de pan kan slaan.” Op feestjes mijdt hij discussies. Bang dat hij zich niet in de hand heeft en zich te veel opwindt. Angst voor de toekomst overheerst. Wordt hij dwangmatig zoals sommige FTD-patiënten die de hele dag maar willen bewegen? Of juist apathisch en onverschillig? Zal hij straks zijn familieleden nog herkennen? Elke vaardigheid die hij verliest merkt hij met angst en beven op. Autorijden mag niet meer en zijn baantje als steward bij PSV heeft hij ook op moeten geven. Te veel agressie om hem heen. Herman gaat nu vier dagen naar Landrijt waar hij in dagbehandeling is. Hij kan er sporten, knutselen en praten. Daar voelt hij zich veilig en thuis. ‘‘Soms blijf ik een nachtje slapen. Om vast te wennen voor als het straks thuis niet meer gaat.” Zijn zoon heeft de ziekte niet geërfd, zijn dochter wil het niet weten. En zijn kleinkinderen? Die malen er nog niet om. ‘Ach opa, als jij straks niet meer kunt denken, doe ik dat toch voor jou’, heeft zijn 9-jarige kleinzoon hem beloofd. Om reden van privacy is de naam Anne gefingeerd.

Eindhovens Dagblad Dinsdag 17 april 2012

! g r o z e z n o , e z Uw keu

BrabantZorg, met aandacht

Meer weten over BrabantZorg? Telefoon (0412) 62 26 78 Internet www.brabantzorg.eu

gratis Valmont behandeling mooi voor u én voor uw huid. die wordt elastisch en gaat weer stralen. Valmont is een absoluut topmerk wat grote resulaten boekt met haar producten op basis van celtherapie. bij aanschaf van Sérum Elastine en Crème Elastine krijgt u bij Sparrenheuvel nu een huidadvies én een 60-minuten Valmont behandeling t.w.v. € 70,00 gratis. bij aanschaf van één van de twee producten krijgt u een miniatuur van de het andere product gratis. de behandeling en producten maken de contouren van het gezicht gladder, strakker en voller. het vermindert rimpels direct en is een perfecte basis voor make-up. het hyaluronzuur vult de huid van binnen op waardoor rimpels vervagen. Sparrenheuvel en Valmont laten u deze zomer stralen.

sparrenheuvel instituut voor huidverzorging www.instituut-sparrenheuvel.nl

bredaseweg 202

5038 NK tilburg

info@instituut-sparrenheuvel.nl

sparrenheuvel | gezichtsbepalend

t 013 5 365 375

Eindhovens Dagblad Dinsdag 17 april 2012 (Advertorial)

Super voorbereiding vergroot kans op een baan

Opleiding Verzorgende: afwisselend en praktijkgericht

School voor de Zorgsector Tel. 040 269 56 00

De School voor de Zorg van ROC Eindhoven heeft met de

Kom naar de

bol-opleiding Verzorgende een zeer succesvolle opleiding

INFO AVOND!

in huis. Wie voor deze opleiding kiest, maakt dus een verstandige keuze! Want in de zorg liggen de banen voor het oprapen. Na deze driejarige niveau 3-opleiding kun je

Donderdag 24 mei 18.00 - 20.30 uur

aan de slag bij diverse zorgaanbieders. Vier enthousiaste oud-studenten vertellen erover. Afwisselend én praktijkgericht

“Het is heel leuk om elk half jaar ergens anders stage te lopen. Zo kom je op veel verschillende plekken en weet je precies wat voor werk bij je past”, zegt Chantal Suetens (20). “Je komt dus steeds weer in een andere omgeving terecht.” Kies je voor de bol-opleiding Verzorgende, dan worden stages vanuit school voor je geregeld. Je kunt bijvoorbeeld stagelopen bij een verzorgingshuis voor ouderen, een verpleegtehuis, de thuiszorg of de kraamzorg. Meike van Veghel (22) vond de stap naar de praktijk erg

Sterrenlaan 10, Eindhoven

prettig. “Tijdens de stages krijg je de vrijheid om heel goed te laten zien wat je al kunt.”

Kom je ook? Geef je dan op bij:

ROCEINDHOVEN.NL

Uitstekend voorbereid

Het eerste half jaar ben je vooral op school en loop je drie keer een week stage. “In de lessen word je prima voorbereid op de praktijk”, weet Lieke Teeuwen (20). “Dat is fijn want je weet dan goed wat je tijdens je stage kunt verwachten.” Na dit half jaar ga je twee weken stagelopen en twee weken naar school. Volgens Fatma Çakir (21) is de sfeer op school erg fijn.

Meike van Veghel (22) aan het werk als verzorgende bij Amaliazorg de Kempenhaeve in Oirschot. “Ik had het gevoel dat ik alles aan de docenten kon vragen. Ook studenten hielpen elkaar door ervaringen uit te wisselen.” Direct een baan

In de zorg is veel werk. Fatma vond meteen een baan. Ze werkt als verzorgende (IG) voor een uitzendbureau voor de zorg.

Vaak kunnen studenten na hun opleiding op hun stageplek blijven werken. Zoals Chantal, die als verzorgende (IG) bij Verpleeghuis de Landrijt werkt. “Ze vroegen of ik wilde blijven want ze waren heel tevreden over me.” Ook Meike hield aan een succesvolle stage een baan over. “Ik werk met

dementerenden bij Amaliazorg de Kempenhaeve in Oirschot.” Lieke gaat een vervolgopleiding doen. “Het allerliefst werk ik met verstandelijk gehandicapten of in een ziekenhuis. Daarom ga ik de bbl-opleiding niveau 4 Verpleegkundige volgen. Dan heb je nóg meer verantwoordelijkheden.”

Open dagen voor stomadragers 21, 22 en 31 mei 2012 Hebt u een stoma en wilt u ook eens een leuk en leerzaam dagje uit, alleen of met uw partner? Velen gingen u voor en kwamen enthousiast weer thuis. Bent u ook benieuwd hoe uw stomahulpmiddelen worden gemaakt? Kom dan eens een kijkje nemen op één van de ‘Open Dagen’ bij EuroTec in Roosendaal, de enige fabrikant van stomahulpmiddelen in Nederland. Ontmoet stomadragers in een ontspannen sfeer op het inpandige dorpsplein van EuroTec.

Voor iedereen Of u nu al 20 jaar een stoma hebt of net uit het ziekenhuis bent ontslagen, u zult tijdens de bijeenkomst talloze nuttige tips en nieuwigheden horen.

Programma • • • • •

• •

10.30 u. Opening. 10.45 u. Film, EuroTec in beweging. 11.15 u. Rondleiding door de fabriek. 12.00 u. Warm buffet op het overdekte marktplein. 13.30 u. Informatie over de nieuwste producten en alles wat ter sprake komt over leven met een stoma. 15.00 u. Discussie. 15.30 u. Sluiting.

Het overdekte marktplein

Hoe en waar? EuroTec is gemakkelijk per auto en trein te bereiken. U krijgt van ons een duidelijke routebeschrijving en voor treinreizigers wordt het vervoer van en naar het station door ons geregeld.

Bent u verhinderd? Indien deze dagen u niet uitkomen meldt u zich dan aan voor open dagen op een latere datum. U kunt zich ook aanmelden voor het ontvangen van onze nieuwsbrief. EuroTec geeft ook een kleurrijk stomazakboekje uit met talloze tips en adviezen voor een probleemloos leven met een stoma. U kunt dit boekje gratis aanvragen bij EuroTec.

Oplossen van problemen

EuroTec BV Schotsbossenstraat 8 4705AG, Roosendaal Tel.: 0165 - 551226 Fax: 0165 - 541656 Email: info@eurotec.nl

Hebt u problemen met uw stoma en u komt er niet uit? Bel dan gerust met EuroTec voor hulp en advies.

Interesse? Bel EuroTec op 0165 - 55 12 26 of email naar info@eurotec.nl

dinsdag 17 april 2012 Eindhovens Dagblad

De Houdbare Mens | 23

Jouw nier voor je zieke dochter Hij zou het zó weer doen. Ze kreeg het mooiste cadeau dat hij haar ooit kon geven: een nieuw leven. tekst Mary van Erp

ls haar leven aan een zijden draadje hangt, twijfelt Henk Eijsink (68) geen seconde zijn nier af te staan aan zijn dochter. Simone is 23 jaar en studeert nog wanneer ze doodziek naar haar ouderlijk huis in Geldrop komt. Maar ook daar knapt ze maar niet op. ‘Het zit tussen je oren’, is de conclusie van een invallend huisarts. Maar Henk en zijn vrouw zijn er niet gerust op. Met een torenhoge bloeddruk komt hun dochter uiteindelijk in het Maxima Medisch Centrum in Veldhoven terecht. Daar blijkt dat Simone een nierfunctie van nul heeft en ogenblikkelijk aan de dialyse moet. De familie belandt in een nachtmerrie. Het lichaam van Simone is zichzelf aan het vergiftigen. ,,We schrokken heel erg”, zegt Henk Eijsink als hij terugdenkt aan die tijd, nu ruim 10 jaar geleden. ,,Na een half uur hoorden we dat haar nieren niets meer deden. We kregen een boek in onze handen gedrukt met uitleg over ernstig nierfalen en wat daarvan de consequenties zouden zijn.”

‘Al zou ik half verlamd raken, ik had er alles voor over’ De paniek slaat pas echt toe als haar gezichtsvermogen achteruit gaat door afvalstoffen die zich ophopen in haar lichaam. Toch krabbelt Simone weer op en maakt er het beste van. Dapper begint ze aan de buikvliesdialyse. Hierbij wordt via een catheter een spoelvloeistof in de buikholte gebracht. Via het buikvlies vindt vervolgens uitwisseling van afvalstoffen tussen het bloed en de ingebrachte spoelvloeistof plaats. Dit moet vier keer per dag gebeuren. Een voordeel is dat het overal kan, op het werk, in de trein, in de bioscoop. De garage bij het huis in Geldrop vult zich met zakken vloeistof. Het buikvlies zal na vijf jaar versleten zijn. En de kans op een donornier? Nihil. Voor Henk en zijn vrouw staat het op dat moment vast: “We keken elkaar aan en wisten allebei dat we een nier wilden afstaan. Hoe eerder hoe beter.” De bloedtest toont aan dat Henk voor zijn dochter de geschikte match is. “Ik had er alles voor over. Al zou ik half verlamd raken, ik zou het toch doen”, zegt Henk met grote stelligheid. Hij ziet alleen maar voordelen. Zijn overgebleven nier zal de functie immers volledig overnemen. Een nierdonatie is een relatief veilige ingreep. Toch kleven er dezelfde risico’s aan als aan

elke operatie – de kans op wondinfectie, trombose, longontsteking en zelfs overlijden. De Nierstichting vindt het belangrijk dat aspirant-donoren zich hierover laten informeren en het mee laten wegen in hun beslissing. Ook emotioneel kan een donatie bij leven gevolgen hebben. De balans in de relatie tussen ontvanger en donor verandert. Gevoelens van irritatie, teleurstelling, frustratie en zelfs spijt kunnen de kop opsteken. Je hebt als donor geen recht van spreken als de ontvanger dingen doet die je storen. De nier is immers niet meer van jou. In de informatiefolder voor aspirant-donoren van de Nierstichting staan wat voorbeelden. Van een vader die zijn zoon een nier gaf waarop die zoon, die nu barst van de energie, helemaal ‘los gaat’ met drinken en roken. En wat als donor en ontvanger partners zijn die op een zeker moment gaan scheiden? Het is volgens de Nierstichting van groot belang je dit als donor vooraf goed te realiseren, hierover te praten en zo mogelijk afspraken te maken. Als Henk Eijsink de medische molen in gaat is er even wat onrust. Er zijn wat medische complicaties die uiteindelijk geen beletsel vormen om de transplantatie door te zetten. Enkele maanden later wordt die uitgevoerd in het Radboud in Nijmegen tot grote opluchting van de familie. Simone is op dat moment 24, haar vader 58. “Het kon binnen een week. Fantastisch.” Henk Eijsink wil geen kijkoperatie (laparoscopie) waarbij twee kleine gaatjes in de buik worden gemaakt. “Ik wilde dat de nier voor mijn dochter zo min mogelijk zou beschadigen dus koos ik voor een snee in mijn buik.” Als hij na de operatie zijn ogen opent vraagt hij meteen ‘hoe het is gegaan?’, om ze dan gerustgesteld weer te sluiten. Vaders nier is in het lichaam van zijn dochter meteen aan het werk gegaan. Na de operatie liggen ze samen op een kamer en Simone heeft enorm veel zin heeft in vette, zoute friet. Logisch, ze at al bijna een jaar streng zoutloos. Thuis komt voor Henk de klap van de ingreep. “De vermoeidheid door de narcose, daar heb ik nog lang last van gehad. Ik ging na drie weken halve dagen werken maar was dan ’s avonds compleet uitgeteld.” Henk werkte indertijd als directeur Nederland van een Franse multinational. Simone gaat zienderogen vooruit. Drie jaar na de transplantatie besluit ze een avontuurlijke rondreis door zuidelijk Afrika te ondernemen. Toen werd pa even ongerust. “Maar haar internist ging akkoord en ik weet dat mijn dochter een pietje-precies is, dus kon ik het al gauw loslaten.” Simone Eijsink is nu 34 jaar en beleidsadviseur van Almere’s burgemeester Annemarie Jorritsma. Henk Eijsink geniet van zijn pensioen, sport en voelt zich kerngezond. Hij zou het zó weer doen. “Maar je moet er niet te licht over denken.” Simone zegt dat haar ziekte en de daaropvolgende transplantatie haaar leven voorgoed hebben veranderd. “Het is het mooiste cadeau dat mijn vader me ooit heeft kunnen geven.”

foto Jurriaan Balke

Nierdonatie Op 1 januari 2012 zijn 6300 mensen afhankelijk van dialyse; 9600 hebben een niertransplantatie ondergaan. Jaarlijks overlijdt twintig procent van de dialysepatiënten. Ongeveer de helft van alle niertransplantaties gebeurt met een levende donor. In Nederland wachten 858 mensen op een donornier. De gemiddelde wachttijd is vier jaar. Ongeveer veertig procent van alle volwassenen is ingeschreven in het donorregister. Een nier van een levende donor gaat gemiddeld twintig jaar mee. Een nier van een overledene zo’n tien jaar. In 2007 verzon BNN de Grote Donorshow. Daarin kon een nierpatiënt zogenaamd een nier van een terminale donor winnen. De nepshow genereerde veel aandacht voor het schrijnend tekort aan donoren. Op 25 mei besteedt BNN opnieuw een avond aan nierdonatie. Informatie: www.nierstichting.nl

Eindhovens Dagblad Dinsdag 17 april 2012

Als het leven om een nieuwe balans vraagt

Libra Zorggroep Toledolaan 2 5629 CC Eindhoven T: 040-2642 742 www.librazorggroep.nl

Revalidatie

Gehandicaptenzorg

Audiologie

Op zoek naar plezier in je werk, dan is Severinus op zoek naar jou Severinus is een organisatie die, in de meest brede zin van het woord ondersteuning biedt aan mensen met een verstandelijke beperking. Laten leven met ĂŠn zoals anderen in de samenleving. Daar staat Severinus voor. Wij bieden opleidingsmogelijkheden voor leerlingverpleegkundigen (niveau 4) en persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg (niveau 4) volgens de Beroeps Begeleidende Leerweg (BBL). Een BBL traject houdt in dat je als leerling in dienst bent bij Severinus en naast je werkzaamheden als leerling de opleiding verpleegkunde of persoonlijk begeleider (MZ) volgt. Dit gebeurt in samenwerking met het ROC Eindhoven. Wil je meer weten over plezierig leren en werken in onze organisatie, kijk dan ook eens op www.severinus.nl. Heb je interesse email naar P&O@severinus.nl.

Kijk voor actuele vacatures op:

www.severinus.nl Platanenlaan 28, 5507 MD Veldhoven

dinsdag 17 april 2012 Eindhovens Dagblad

De Houdbare Mens | 25

‘Soms vergeet ik dat ik in die stoel zit’ Ze was nog maar 16 toen een val van een steiger haar leven voorgoed veranderde. Haar onderlichaam is vanaf haar navel verlamd. Judith Sanders is nu 34 en een drukke dame. ,,Ik moest héél snel volwassen worden.’’ tekst Aïda Jaber

foto Marc Bolsius

e doet de voordeur open van haar appartement op de begane grond in een Veghelse woonwijk. Een vrouw met mooie blauwe ogen en bruin haar kijkt me lachend aan. Ze gaat me voor naar de woonkamer. Sinds acht jaar woont ze hier met veel plezier, samen met haar konijn Witnie. Nee, er hoefde eigenlijk niet veel aangepast te worden. Tegenwoordig zijn de deuren sowieso breder in nieuwe huizen. Alleen de keuken is zo gebouwd dat ze met haar rolstoel onder het aanrecht kan. Judith Sanders is 34 jaar nu, en een druk bezette dame. Ze werkt als dagbestedingscoach bij Bernezorg in Heeswijk-Dinther. Daarnaast is ze fanatiek tennisser, regelt ze de grime voor theatergroep Stage Affairs en houdt ze zelf haar huisje bij. ‘‘De balans is goed op dit moment. En omdat ik veel weg ben, kan ik enorm genieten van een avondje lekker op de bank hangen”, zegt ze. Zaterdag 26 maart 1994 begon voor Judith als een gewone dag. Zestien jaar was ze. ‘‘Met jongerenkoor Jokola hadden we die middag de generale repetitie van onze musical. Mijn ouders zouden ’s avonds naar de voorstelling komen kijken. We bespraken of ik met de fiets naar theater De Blauwe Kei zou gaan of met de auto gebracht zou worden, want het weer was niet zo best. Ik ben uiteindelijk te voet gegaan, daar heb ik heel bewust voor gekozen. Apart hè”, vertelt ze terugblikkend. De repetitie verliep gestresst, het zat er allemaal nog niet goed in. Judith was zenuwachtig, nam weinig tijd om te lunchen. ‘‘Het was warm, er stond een rookmachine aan. Ik stond op een steiger en voelde me licht worden in m’n hoofd. Maar ik wilde geen spelbreker zijn en zei tegen mezelf: nog effe volhouden. Het volgende moment lag ik op het podium. Ik dacht dat ik droomde. Ik had geen pijn. Het enige dat ik voelde was dat mijn benen de lucht in staken. Ik wilde met mijn handen mijn benen naar beneden duwen, maar op het moment dat ik ze had moeten voelen, voelde ik niks. Ik dacht meteen: hier klopt iets niet.” Alles ging daarna als een film aan haar voorbij. Het enige dat ze bewust meemaakte is het moment dat haar moeder, die nota bene zelf in het ziekenhuis werkte, de traumakamer binnenkwam. Judith: ‘‘Ik zag aan haar gezicht dat het niet goed was. Op weg naar de röntgen hield ik mijn moeders hand vast en zei: Maak je maar niet druk. Ik heb mijn armen nog. Het komt goed.” Een ruggenwervel was gebroken, Judith had een dwarslaesie. Het slechte nieuws drong aanvankelijk niet tot Judith door. Ze dacht met een paar weken wel weer her-

steld te zijn. ‘‘Toen ik een telefoontje kreeg van het revalidatiecentrum en me realiseerde dat het wel eens langer kon gaan duren, ben ik voor het eerst verdrietig geweest.” Judith verbleef negen maanden in de Nijmeegse Sint-Maartenskliniek. Ze begon op nul. ‘‘Doordat ik steeds meer kon, gaf me dat ook weer vertrouwen. Ik heb niet extreem veel gehuild in die periode. Met vlagen. Ik was meestal vrolijk, iedereen vond het leuk om bij me op bezoek te komen.” In het centrum ontdekte ze dat volleybal niet meer haar sport was. Ze ging zich toeleggen op rolstoeltennis, waarmee ze later het Nederlandse jeugdteam bereikte en internationale wedstrijden speelde. Haar ouders lieten het huis aanpassen en Judith kwam op 9 december van dat jaar terug naar Veghel. Ze pakten de draad weer op. Judith verwerkte haar ongeluk en de gevolgen ervan samen met het gezin. ‘‘Ik weet nu; als er in een gezin iets met iemand gebeurt, dan verwerk je dat niet alleen. Het overkomt iederéén in dat gezin. Wij hebben dat met elkaar goed gedaan, denk ik. Er is veel gelachen, maar ook ruzie gemaakt. Voor mijn tweelingzus Esther en mijn oudere zus Inge is het moeilijk geweest. Voor Esther viel er een maatje weg. Vijf jaar na het ongeluk had ik een moeilijke periode. Ik ging naar een magnetiseur met wie ik goed kon praten. Voor mij geen maatschappelijk werker of psycholoog. Ik krijg al rillingen als ik eraan denk.”

‘Ik kan heel moeilijk tegen afhankelijk zijn en heb mijn vrijheid nodig’ Ze is even stil. En zegt dan: ‘‘Mensen denken dat het leven ophoudt. Je bent gehandicapt, niet meer compleet en dus kun je niet meer verder leven. In de ogen van de maatschappij kun je dingen niet meer. Dat vind ik misschien nog wel moeilijker dan accepteren dat ik in een rolstoel zit. Ik ben toch nog steeds wie ik ben? Ik kan niet lopen, maar dat is het enige. Ik voel me niet gehandicapt en soms vergeet dat ik in een stoel zit. Die hoort gewoon bij mij.” Net als haar ouders dacht ook Judith niet aan de beperkingen door haar verlamming, maar aan de mogelijkheden. ‘‘Bij thuiskomst uit het centrum werd ik niet anders behandeld, ik kreeg meteen de eerste avond een theedoek in m’n handen gedrukt. Ik kan heel moeilijk tegen afhankelijk zijn en heb mijn vrijheid nodig. Het geeft me een kick als ik zelf iets heb gedaan. Ik wil grenzen verleggen.” Voor Judith is het de normaalste zaak van de wereld dat ze is doorgegaan met leven. Trots op waar ze nu staat. Ze sluit niets uit - zelfs het moederschap is mogelijk, want de baarmoeder is een orgaan dat op zichzelf werkt. ‘‘Maar ik wil alleen een kind samen met iemand. Een relatie heb ik niet, maar zou ik wel willen. Dat is wel een punt: door die stoel heb ik heel lang niet opengestaan voor een relatie. Je moet eerst je eigen lichaam accepteren, voordat je iemand anders dichtbij kunt laten komen. Dat is een belangrijke fase in de puberteit, die ik heb overgeslagen. Ik moest heel snel volwassen worden.”

Eindhovens Dagblad Dinsdag 17 april 2012

Laten zien hoe verrassend werken in de zorg kan zijn?

Uitnodiging voor een gezonder en gelukkiger leven Dagelijks verbeteren 41000 mensen in 26 landen hun gezondheid met Taoïstische Tai Chi TM interne kunsten voor gezondheid.

Op dit moment doen 150 leden uit 15 landen mee aan een 5-daagse Health Recovery Week in het zojuist geopende Nationale Centrum in Helmond. Wanneer begint u met het verbeteren van uw gezondheid? Open huis (met demonstraties en proeﬂessen) Zaterdag 28 april van 10:00-12:00 uur

Dat vinden wij bijzonder normaal Archipel is een grote aanbieder van zorgen dienstverlening, variërend van gespecialiseerde verpleeghuisgeneeskunde en revalidatie tot zorg aan huis. Archipel heeft haar specialistische zorg en expertise geclusterd in het Kenniscentrum (locaties Dommelhoef en Landrijt in Eindhoven). Eén van de vele manieren om in contact te komen met onze cliënten is theater. Daarom hebben we een speciale voorstelling gemaakt voor mogelijk nieuwe medewerkers. Wil jij ook zien hoe verrassend werken in de zorg is? Kom dan naar onze voorstelling op 9 mei, maak gebruik van de speeddate én ontvang na afloop een ‘Theater Goodiebag’. Voor het Kenniscentrum zoeken wij medewerkers die ons team, voor bijzondere doelgroepen (NHA/jong dementerenden/Korsakov/geriatrische revalidatie), willen versterken. Ben jij: • een zelfstandige medewerker met een diploma in de zorg, • iemand die houdt van dynamiek en veranderingen, • iemand met affiniteit voor ouderenzorg en specifiek met bijzondere doelgroepen? Dan ben jij degene die wij zoeken!

Arbeidsvoorwaarden en overige informatie Start nieuwe beginnersklas Woensdag 2 mei van 20:00 - 22:00 uur en Vrijdag 4 mei van 13:30 - 15:30 uur

Ben je geïnteresseerd? Kijk dan op www.archipelzorggroep.nl/vacatures voor meer informatie en de arbeidsvoorwaarden.

Reserveer snel je stoel Taoïstische Tai Chi Vereniging Nederland Mierloseweg 140 5707 AS Helmond 0492-760932 www.taoisttaichi.nl

We zien je graag op locatie Dommelhoef op woensdagavond 9 mei. Meld je voor 1 mei aan via hrm@archipelzorggroep.nl o.v.v. ‘Bijzonder Normaal’. Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

het gevoel van samen Stichting Land van Horne De Stichting Land van Horne is een zorgorganisatie gericht op zorg, wonen en welzijn. Met circa 2.000 medewerkers bieden we zorg in de gemeenten Weert, Nederweert, Leudal, Cranendonck en Someren. We hebben 19 (woon-)zorgcentra en kleinschalige woonvoorzieningen en we bieden onder andere: verpleging, verzorging, thuiszorg en revalidatie.

JIJ en ANNA

Verpleegkundige spil in het team

Stichting Sint Annaklooster:

Coachen, samenwerken én innoveren bij Land van Horne

aangenaam anders. Bij Stichting

De Stichting Land van Horne is volop in beweging. Nu de zorg aan ouderen in onze zorgcentra en kleinschalige woonvormen steeds intensiever wordt, breiden we onze zorgteams uit met verpleegkundigen.

Sint Annaklooster maken we graag het onderscheid. Onze

Ben jij een verpleegkundige die van een uitdaging houdt en verantwoordelijkheid neemt? Wij bieden je een interessante baan dicht bij huis en bij een doelgroep die je aanspreekt!

cliënten waarderen dit met een

Je werkt ook bij Land van Horne omdat: • je jouw deskundigheid kunt delen met het team • je een relatie kunt opbouwen met de cliënten • je mee kunt denken over zorginnovaties en er ruimte is voor eigen initiatief • je het leuk vindt om deel te nemen aan zorginhoudelijk projecten

Ben jij een VERPLEEGKUNDIGE

We bieden je een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Het aantal uren kun je in overleg met ons afstemmen. Ga voor meer informatie naar www.landvanhorne.nl of maak een afspraak voor een oriënterend gesprek: (0495) 45 76 80.

Standplaats Budel, Haelen, Maarheeze, Ned erweert, Someren of Wee rt

score van ruim een 8.

of VERZORGENDE, dan denkt Stichting Sint Annaklooster

Anna geeft u de ruimte! “Ik word niet betutteld. Wat ik zelf kan, doe ik zelf”.

flexibel mee in al jouw wensen en bieden wij jou een contract voor onbepaalde tijd. Zie vacaturetekst op

www.sintannaklooster.nl

“Een baan met toekomst!”

Stichting Land van Horne | Afdeling P&O | Postbus 10181 | 6000 GD Weert www.landvanhorne.nl Reageren op deze vacature doe je via ZorgnetLimburg.nl is powered by Zorg aan Zet

Eindhovens Dagblad Dinsdag 17 april 2012

Pantein Voelt Beter Ook voor jou! Dagelijks staan ruim 6.000 medewerkers en vrijwilligers van Pantein klaar voor de inwoners van Noordoost Brabant en de kop van Noord-Limburg. Pantein bestaat uit Maasziekenhuis Pantein, Thuiszorg Pantein en Zorgcentra Pantein. Voor onze medewerkers staat de klant centraal. Wij zorgen ervoor dat hij/zij zich thuis voelt, waar dan ook, en zo goed mogelijk wordt geholpen. Klinkt logisch maar bij Pantein maken we dat met elkaar ook echt waar! Pantein bestaat vóór en door mensen. Naast het welzijn van onze klanten is het welzijn van onze medewerkers evenzo belangrijk. Pantein biedt veel mogelijkheden om je te ontplooien en je

krijgt optimale ondersteuning om je werk goed te kunnen doen. Wij doen graag een beroep op jouw betrokkenheid, passie voor je werk en vernieuwende ideeën.

Marianne

Richard

Werkt bij Thuiszorg Pantein

Afdelingshoofd woonzorgcentrum De SchitteRing in Haps:

Verpleegkundige en zorgcoördinator bij Thuiszorg Pantein:

“Medewerkers kunnen met eigen ideeën aan de slag”

“Het werk in de thuiszorg is afwisselend, daarom vind ik het zo leuk.”

“Ik ga tevreden naar huis als ik medewerkers zie lachen. Dan weet ik dat ze met plezier werken en dat merken de bewoners ook. Een goede sfeer is erg belangrijk.” Eigen verantwoordelijkheid en inventiviteit vindt Richard ook belangrijk. Dat draagt hij ook over op zijn medewerkers.

“In de ochtend werk ik als verpleegkundige, ‘s middags ga ik als zorgcoördinator op huisbezoek. Ik kom bij de mensen thuis, in hun eigen vertrouwde omgeving, en ben het eerste contact met de klant. Ik breng de zorg in kaart en organiseer de randvoorwaarden, zodat mijn collega’s de zorg goed uit kunnen voeren. Het werk is gevarieerd, afwisselend en leuk. Als zorgcoördinator evalueer en analyseer ik ook voortdurend of de geboden zorg de juiste is. Iedere klant heeft weer een andere specifieke zorgvraag of -wens. Bij Pantein werken we in kleinschalige wijkteams, waarbij we streven naar dezelfde medewerkers bij de klant, zodat er een vertrouwensband ontstaat. Dat vind ik persoonlijk heel belangrijk.”

“Je komt bij de mensen thuis en werkt in hun eigen omgeving. Dat maakt het werk heel persoonlijk en boeiend.” “Ik werk al 35 jaar in de thuiszorg. Het meest bijzondere aan mijn werk is, dat je klanten thuis ontmoet in hun eigen omgeving. Dat maakt het heel persoonlijk en boeiend. Iedere situatie is anders en vraagt om een andere aanpak. Je moet je kunnen aanpassen, creatief zijn en kunnen inspelen op de behoefte en wensen van de klant. Juist dat is de uitdaging en maakt de voldoening achteraf groot. Waar ik het meest trots op ben? Dat mensen mede dankzij mijn zorg zo lang mogelijk in hun eigen, vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. Vaak ook in de laatste fase van hun leven en dat is wat de meeste mensen toch het allerliefste wensen.”

Marianne, Richard en Mariëlle vertellen waarom Pantein voor hen Beter Voelt. Hun hele verhaal, en dat van meer collega’s, lees je op: www.werkenbijpantein.nl

Mariëlle

Richard: “er wonen zes mensen in een woning. Zij worden begeleid door één verzorgende. Je hebt dus behoorlijk wat verantwoordelijkheid en dat gaat hier prima. Zo beheer je een eigen budget, bijvoorbeeld voor de maaltijden. Samen met de bewoners worden de boodschappen gedaan en wordt gekookt. Zolang het binnen het budget kan, is alles mogelijk. Onze afdelingen werken eigenlijk net als een gezin en die sfeer willen we ook graag hebben.”

Kijk voor meer informatie en vacatures op www.werkenbijpantein.nl Of neem contact op met de medewerkers van het Mobiliteitsbureau Pantein via 0485-845813, -817 of -818.

Advertentie

Dr Sun geneest hooikoorts voor bijna 100 % Vrijwel alle ziektes worden veroorzaakt door een koud en zwak lichaam. Hooikoorts is een chronische verkoudheid die ontstaat door een koud lichaam in combinatie met de weersomstandigheden. Wanneer iemand een koud lichaam heeft, is het immuunsysteem laag en zijn de longen zwak. Tijdens de lente is zo’n persoon aldoende vatbaarder om een allergie op te lopen zoals hooikoorts. De meeste hooikoorts patiënten hebben een koud lichaam en koude handen en koude voeten. Of ze hebben warme handen maar koude voeten of andersom. Dit komt doordat de lichaamstemperatuur van een hooikoorts patiënt laag is. De stofwisseling en circulatie werken dan langzaam. Zodoende kunnen veel ziekten optreden. Sommige hooikoorts patiënten hebben slechts last van hun neus. Andere patienten hebben ook last van klachten als astma en vermoeidheid. Elke ziekte komt van een zwak lichaam. Gezondheidsklachten als, astma, diarree, constipatie, vermoeidheid, depressie, allergie en slaapproblemen komen tevens door een van binnen koud lichaam. Bijna al deze patiënten hebben last van koude handen en/of voeten. Dokter Sun maakt gebruik van een speciale behandeling van warme kruiden, die gelijk tegen de oorzaak werkt. Het lichaam wordt zo meer in balans gebracht en de klachten komen na een behandeling dan ook vrijwel wel nooit meer terug. Het afgelopen jaar heeft dokter Sun

ongeveer 200 patiënten met hooikoorts behandeld. Bij bijna iedereen was de behandeling zeer succesvol. Met zijn behandeling van warme kruidenthee voor de genezing van allerlei andere chronische problemen boekt Dr. Sun tevens goede resultaten. De praktijk Sunshine Tang is al bijna 3 jaar succesvol in Den Bosch. Dr. Sun heeft 5 jaar gestudeerd aan de Shandong universiteit in China. Hij is 8 jaar werkzaam geweest in China en 10 jaar in Nederland. In het behandelen van chronische gezondheidsproblemen heeft hij reeds veel ervaring opgebouwd. Dr. Sun is gespecialiseerd in de behandeling met acupunctuur en warme kruidenmedicijnen. Heeft u klachten als hooikoorts, allergie/eczeem, slaapproblemen, kouden handen en/of voeten, depressie, stress, hoge bloeddruk, spastische darmen, constipatie, migraine, overgangsklachten, hartkloppingen, astma, rsi-klachten, vermoeidheid, schildklierproblemen of pijn? Kom dan langs of bel voor een afspraak:

Praktijk Sunshine Tang Koninginnenlaan 24 (vlakbij Centraal Station) 5211 WG ‘s-Hertogenbosch Tel. Nr.: 073-7502348 Open: Dinsdag t/m zaterdag 9.00-18.00u

ALS U DEZE ADVERTENTIE MEENEEMT, KRIJGT U EEN GRATIS CONSULT www. drsun.nl

Vandaag fantastisch nieuws gehad! De behandeling slaat aan en er zijn geen verdere uitzaaiingen gevonden. Nel, 72 jaar uit Valkenswaard

Gedreven door het leven. Dat bent u. U wilt de allerbeste zorg, liefst vandaag, gegeven door betrouwbare vakmensen met een vriendelijk gezicht. In een gastvrije omgeving waarin u zich prettig voelt. Gedreven door het leven. Dat zijn wij. Deskundig en enthousiast. Altijd op zoek naar de beste behandeling, medisch en menselijk. Waarom? Omdat we ons verantwoordelijk voelen voor uw gezondheid en welzijn. En omdat we de beste willen zijn.