1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
TARİH
AD SOYAD (ŞİRKET )
1 Ekim
ERSİN TONAY ŞAHİN ( BESTEL A.Ş.)
2 Ekim
BENGÜ GENÇ (BEKEL A.Ş. KONDANSER İŞLETMESİ)
4 Ekim
TUĞBA KÜÇÜKER (ENDEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
7 Ekim
MERVE SEFEROĞLU (BEKEL A.Ş. KABLO İŞLETMESİ)
10 Ekim
BARIŞ YALÇIN ÖZAYDEMİR (ENDEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
10 Ekim
KAMİLE BAYDEMİR (KABEL A.Ş. GEBZE İŞLETMESİ)
15 Ekim
SAVAŞ MEHMET ÖZAYDEMİR (ENDEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
15 Ekim
TURGAY ÖNDER (MAKEL A.Ş.)
16 Ekim
ESRA TEKİN (KABEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
17 Ekim
YÜKSEL ŞAHİN (KABEL A.Ş. GEBZE İŞLETMESİ)
18 Ekim
GÜRAY İNANIR ( KILIÇOĞLU TOPRAK A.Ş.)
19 Ekim
EREN ÇAĞDAŞ (ENDEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
20 Ekim
MEHMET AKAR (BEKEL A.Ş. KONDANSER İŞLETMESİ)
22 Ekim
HALİL İBRAHİM BİLGE (ENDEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
28 Ekim
NESRİN KILIÇ (ENDEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
8 Kasım
ERDOĞAN BERKTAŞ (ENDEL A.Ş. MANİSA İŞLETMESİ)
10 Kasım
HULUSİ KIYIK (ENDEL A.Ş. KİREMİT İŞLETMESİ)
12 Kasım
TUNCAY GÜNAYDIN (ENDEL A.Ş. KİREMİT İŞLETMESİ)
12 Kasım
ONUR YILMAZ ( BESTEL A.Ş.)
14 Kasım
HAKAN SEZER (ELKON A.Ş.)
18 Kasım
NİHAT SARIKAYA (ENDEL A.Ş. MANİSA İŞLETMESİ)
20 Kasım
NURİYE ÇELEBİ (KABEL A.Ş. GEBZE İŞLETMESİ)
23 Kasım
CÜNEYT ÜNVER (KABEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
26 Kasım
KERİME ÖZTÜRK (KABEL A.Ş. GEBZE İŞLETMESİ)
29 Kasım
AYFER ÇEVİK (ENDEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
4 Aralık
MÜRSEL BİNGÖL (ENDEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
6 Aralık
VURAL YÜZÜGÜLLÜ (ENDEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
6 Aralık
DENİZ ELİK (KABEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
7 Aralık
VOLKAN UZYAŞAR (ENDEL A.Ş. KİREMİT İŞLETMESİ)
10 Aralık
EMEL AÇIKEL (BEKEL A.Ş. KABLO İŞLETMESİ)
15 Aralık
AHMET ERDOĞAN ( KABEL A.Ş. ANKARA İŞLETMESİ )
16 Aralık
ABDURRAHMAN ERSİN CANDEMİR (ENDEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
17 Aralık
EDA AYHÜN (BEKEL A.Ş. KABLO İŞLETMESİ)
23 Aralık
KADER ALBAYRAK (KABEL A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜK)
26 Aralık
OĞUZ VATANGÜL (MAKEL A.Ş.)
ŞİRKET
ADI SOYADI
POZİSYONU
Bekel Kondanser
Tuğba Nur Çakır
Ön Muhasebe Sorumlusu
Bekel Kondanser
Bengü Genç
Üretim Planlama Sorumlusu
Bekel Kondanser
Merve Uluel
Kalite Sistem Sorumlusu
Kabel Genel Müdürlük
Elif Uçar
Satınalma Teknisyeni
Endel Manisa İşletmesi
Tamer Aydın
İşletme Müdürü
Bekel Kablo İşletmesi
Hüseyin Ender Hopa
Kalite Sistem Sorumlusu
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Ölçekli modeller; lokomotif, raylar üzerindeki yürüyen her şey, raylar, sinyaller, yollar, diğer araçlar, ışıklar ve model figürleri içerdiği gibi, herhangi bir alanın modellenmesi için yapılan dağları, gölleri, ormanlıkları, köprü ve tünelleri de içeriyor. Dünyada pek çok insan bu hobiyi farklı düzeylerde gerçekleştiriyor. Bir tren seti ile oynamaktan, “kurgu” (layout, modellanlage) adı verilen büyük boyutta modellemelere kadar ilgili her aktivite bu hobinin tanımına giriyor.
Model trencilikteki önemli kavramlar nelerdir? Modelciler, model trenlerin koleksiyonunu yaptığı, trenlerle ilgili binaları, doğayı modelleyebiliyor ve kendi kurgularında demiryolu işletmeciliği yapabiliyorlar. Model trenciliğin kavramları arasında; ölçek ve rayaralığı (scale&gauge, Maßstab), birleştiriciler, kuplörler ve bağlantı birimleri (couplers&connectors, Kupplung&Anschluss), görünüm düzenleme (landscaping,Landschaft), eskitme/kirletme (Weathering, Verwitterung), güç Sistemi (Power Method, Antrieb), ve kontrol yer almaktadır. Model trenciliğe ilişkin standartlar belli başlı kurumlar tarafından oluşturulmaktadır. NMRA: National Model Railroad Association – Ağırlıklı olarak Kuzey Amerika bazlı da olsa dünya üzerinde bu alandaki en büyük organizasyonel kurumdur. Kurum web siteleri www.nmra.org MOROP : İsviçre Bern merkezli Avrupa Model Demiryolları ve Demiryolu Arkadaşları birliği olarak ifade edilebilecek kurumdur. Ana odak noktası Model demiryollarında Avrupa standartlarını(NEM –Normen Europæischer Modellbahnen) belirlemektir. Kurum Web sitesi www. morop.org
Model trencilik size ne katar? Bir hobi ile ilgilenmek sizlerin yaşam enerjinize katkıda bulunacaktır. Model trencilik, sayısız pek çok diğer hobi gibi emek sarf edilerek yapılır ancak zihinsel olarak sizi dinlendirecek, vücudunuzu ve beyninizi farklı şekilde çalıştıracak bir uğraştır. Hayal dünyanız ve el becerileriniz, uğraştıkça gelişir ve kendi kurduğunuz dünyanızda dolaşan trenlerinizle özgürlük ve macera tutkularınızı tatmin edebilirsiniz. Sakın bunun bireysel bir hobi olduğunu düşünmeyin, bu hobiyi yapan pek insanla tanışacaksınız, onlarla 24
görüşmek, bilgilerinizi paylaşmak, birlikte ortak işler yapmak isteyeceksiniz. Sizi hayata bağlayan yeni bir sosyal kanalınız oluşacak. Ana babalar için tartışmasız, karşılaştırılmaz en değerli varlık nedir? Şimdiye kadar trenlerin ilgisini çekmediği çocuk görülmemiştir, hele ki annesiyle babasıyla bir şeyler yaparak trenleri gezdiren bir çocuğun mutluluğunu birlikte yaşamak, çocuğu olan herkese önerilir. Birde düşünün evinizde bir kurgu yaptınız, trenler dolaşıyor veya raflarınızda sergiliyorsunuz. Ülkemizde ne yazık ki günlük yaşamımızın çok fazla içinde olmayan trenlerin, sizleri ziyaret eden dostlarınız tarafından ne kadar ilgi çekici olacağını. Koca koca insanların trenlerle oynaması gibi söylemlerin, sizin verdiğiniz emek ve hobinize bağlılığınız sonunda nasıl kaybolacağını göreceksiniz. Model Trencilik, Marangozluktan Mimarlığa, Boyadan Resime, Elektrikten Mekaniğe kadar uzanan geniş bir yelpazede size bilgi birikimi sağlar. Model trenlerle ilgilenerek bambaşka bir dünyaya hoş geldiniz, yaptığınız bu açılım için tebrikler, daha fazla mutluluk, heyecan ve zevk sizi bekliyor... Bu hobiye başlayan pek çok kişi öncelikle marka arayışına giriyor. Bu hobi hazır ürünlerin beraberinde pek çok konuda kendi öz eserleriniz ve çalışmalarınızla gelişiyor. Markalar sizin hayal dünyanızda ihtiyaç duyduğunuz alanlarda hazır çözümleri sunan firmalar. Pek çok konuda hazırı kullanmak veya kendiniz yapmak seçenekleri arasında karar vereceksiniz. Hazır ürün size kendiniz yapmak ile harcayacağınız zamanı, ürünün bedelini ödeyerek hazırı kullanmak şeklinde bir kazanım sağlayacaktır. Ödediğiniz ücret sonrasında elde edeceğinizin sizi nasıl ve ne kadar tatmin edeceği marka seçiminizdir.
Model Trencilikte Sistemleri Nelerdir ?
Kullanılan
Güç/elektrik Lokomotif elektriği nereden alır?
Elektrik... Model trenciliğin ilk yıllarında üretilen lokomotiflerin kurmalı olduğu da bilinmektedir, halen de olmak üzere buharla çalışan model lokomotifler de üretilmektedir. Günümüz model trenleri çoğunlukla elektrik motorları ile hareket etmekte ve bu motorlar, raydan tekerlekler yardımıyla alınan genelde düşük gerilimli doğru akım elektrik ile çalışmaktadır, Marklin ve Lionel gibi üreticilerin alternatif/dalgalı akım kullanan lokomotifleri de bulunmaktadır. Doğru akım (DC, Gleichstrom), elektriğin + ve - yönlerinin belirli olduğu ve akım yönünün motorun dönüş yönünü belirleyebildiği akımdır. Piller ve gündelik hayatta kullandığımız pek çok adaptör, şarj cihazı vb doğru akım verirler. Alternatif/Dalgalı akım (AC, Wechselstrom) ise elektriğin yönünün değişken olduğu akımdır. Gündelik hayatımızda duvardaki priz, bize doğru akım veren adaptörler ve gerçek trenler alternatif/dalgalı akım kullanır.
Elektrikli tren modellerin üretildiği ilk yıllarda üç ray/3R sistemi kullanılmış, elektrik tekerleklerden ve ray ortasına dokunan metal çubuk ile alınmakta idi. Daha sonra bazı üreticiler iki ray güç sistemleri uygulamaya başladı. İki ray sistemde tekerlekler izole ve raylar elektriğin + ve – beslemelerini taşımaktadır. İki ray sistemde, milinden izole olan tekerlekler elektriği alarak model lokomotifin motoruna iletmektedir. Ayrıca çoğu elektrikli lokomotifin modellerinde yine model pantograf yardımıyla, model katener sisteminden elektrik alma olanağı da vardır. Elektrik kaynağı olarak genelde trafolar kullanılmaktadır. Bugün sadece basit ve oyuncak kategorisinde sayılabilecek tren setleri pil ile beslenmekte ve bunlar bu hobiyi yapanlarca tercih edilmemektedir. Pillerin kullanıldığı genel alan ise bahçe kurguları ve büyük ölçekli kurgulardır. Bugün çoklukla şebeke gerilimini düşürerek 12-16Volt arasında gerilim sağlayan adaptör/ transformatörler model trenler için elektrik kaynağı olarak yer almaktadır. Gerçek buharla çalışan modeller ise daha çok 1 ve O ölçeklerde olsa da Hornby gibi OO ölçekli istisnaları da vardır. Nadiren de gazla çalışan ve uzaktan kumandalı büyük ölçek modellere de rastlanmaktadır. 25
26
Raylarda durum nedir? Üreticilerin lokomotiflerde farklı sistemler için üretim yapmaları, vagonların tekerlek değişimi veya olduğu gibi kullanılabilmesine rağmen, kurguda kullanılacak raylar çoklukla birbirine uyumlu değildir. Pek çok büyük üretici kendi lokomotif ve vagonlarının yanında raylarını da üretmektedir. 2Ray/DC olarak üretilen tüm raylar işin teorisinde elektrik sisteminin aynı olması nedeniyle elektrik sistemi açısından birbirine uyumludur. Ancak raylar arasında, yükseklik, kalınlık gibi farklar nedeniyle az sayıda üreticinin rayları birlikte kullanılabilir. 2Ray/DC uyumlu ürün üreten firmaların ürünleri (lokomotif ve vagon olarak) birbirleriyle uyumludur, 2Ray elektriğe uygun raylar üzerinde (hangi firmanın rayı olursa olsun) kullanabilirsiniz. 3Ray/AC uyumlu ray üzerinde 3Ray/Ac uyumlu lokomotifleri kullanabilirsiniz. Bu lokomotifleri Marklin ve DC için üretim yapan firmalardan birkaçı üretmektedir
Decoder – Kod Çözücüler hakkında genel bilgi: Günümüz model tren kontrol sistemlerinde kontrolün fonksiyonunun yerine getirilmesinde önemli bir bileşen decoderlerdir. Türkçe sözlük anlamı olarak kod çözücü terimini bu küçük elektronik bileşenler için kullanabiliriz. DCC kumandanızı raya bağladığınızda kumandanın raya verdiği elektrik, içinde bir de kodlanmış bilgi içerir.
Hareket nasıl kontrol edilir? 2Ray/DC Elektrik sisteminde, lokomotifin hızı, raya verdiğiniz elektriğin gerilimi (voltajı) ile doğru orantılıdır. Gerilim arttıkça hız artacaktır, gerilim azaldıkça hız azalacaktır. Hareket yönü ise iki raydaki elektriğin yükü ile belirlenir. NMRA standartlarında sağ raya uygulanan + yük ile ileri doğru hareket sağlanır, raylardaki elektriğin yükleri yer değiştirdiğinde (+ -> -, - > +) hareket yönü de ters olacaktır. Diğer bir değişle, trafonuzdan gelen kabloların raylara bağlantısında yerlerini değiştirirseniz lokomotifiniz diğer yöne gidecektir.
3Ray/AC Elektrik sisteminde, lokomotifin hızı, yine hatta verilen elektriğin gerilimi (voltajı) ile doğru orantılıdır. Hareket yönü ise kumandadan özel bir işlem ile belirlenir. Bu işlem kumanda üzerindeki hız düğmesinin ya bastırılması ya da en sola(0)a doğru burkulması ile yapılır. Kumandadan lokomotife bir anlık sinyal gönderilerek, eski lokomotiflerde bir röle, yeni lokomotiflerde bir elektronik devre aracılığıyla motorun hareket yönü değiştirilir.
Rayda bulunan kodlanmış bilgi, kendisini alacak kod çözücüler (decoder) için sürekli olarak tekrarlanmaktadır. İçinde bir mikroişlemci barındıran ve özel yazılımı ile size tren kumanda etmenizi sağlayan aygıt günümüz bilgisayar ve iletişim ağlarına benzer yöntemlerle sinyal üretmektedir. Bu sinyali kod çözücü (decoder) adını verdiğimiz elektronik parçalarla anlamak, kod çözücünün fonksiyonlarına göre de bazı işlemleri yaptırabilmek mümkündür.
Kod çözücüler ne iş yaparlar? Örneğin lokomotifinize takacağınız bir kod çözücü onun istediğiniz zaman, istediğiniz yöne, istediğiniz hızda gitmesini, istediğiniz zaman ışığını yakmasını, istediğiniz zaman sesini çıkarmasını ve yine istediğiniz zaman, istediğiniz sürede durmasını veya hızlanmasını sağlar. 27
28
29