VoetVak+ 2020, editie 1

01 FEBRUARI 2020

HET VAKBLAD VOOR DE ONDERNEMENDE VOETVERZORGER

Podologie: Voetwortelartrose Nieuwe rubriek: Tools

Jacqueline Vis:

PEDICURE IN EEN ‘BEAUTYLAAN’

Dé 4-Daagse hit van '18 & '19!

www.wandelwol.nl • info@wandelwol.nl

INHOUD VOETVAKPLUS

ACTUEEL 4

Vakblad voor de ondernemende voetverzorger Verschijnt 8 x per jaar, 18e jaargang,

Nieuws uit de branche

nummer 1, februari 2020 www.voetvak.nl

REPORTAGE 6

Redactie: Petra Teunissen, content manager,

Jacqueline Vis: pedicure in een ‘beautylaan’

Jacha Rootlieb, content regisseur E-mail: redactie@voetvakplus.nl Tel.: 06-11663301

PODOLOGIE 9

Medewerkers: Myrthe Boymans, Mr. R. van Domselaar, Hetty Dijkstra, Mariska Ham, drs. N. Hendrix,

Voetwortelartrose

AIOS Dermatologie Amsterdam UMC, Corné Ter Maten, Petra Teunissen, Lizet van Triet, Hans de Vries, Ellen Wagenaar, Robert Wonink.

DERMATOLOGIE 12

Advertenties: Babette van Beek, b.v.beek@bdu.nl

Granuloma annulare: ringvormige huidafwijkingen op de voeten

tel. 06-21 30 74 60 Abonnementen: service@bdu.nl, tel. 0342-494882 Op werkdagen bereikbaar tussen 08.00 uur en 16.30 uur

COMPLEMENTAIR 15

Nederland: € 95,08 per jaar (incl. 6% btw, op basis van automatische incasso). België: € 101,98 per jaar

Dry Needling

(prijswijzigingen voorbehouden).

Opzeggen abonnement: Abonnementen kunnen ieder moment ingaan en worden na afloop van de opgegeven

6 REPORTAGE

abonnementsperiode automatisch verlengd.

Opzegtermijn voor het opzeggen van uw

MARKETING 18 De 7 meest gemaakte fouten op websites

abonnement voor onbepaalde tijd: twee maanden voor de volgende abonnementsperiode.

VOET EN ENKEL 21 Pijnlijke bult aan de binnenkant van de voet Managementteam BDUvakmedia:

JURIDISCH 22

Ron van de Hoef (commercieel manager)

Misleidende reclame

Peter Vorstenbosch (hoofd content)

Technische realisatie: Vellendrukkerij BDU, Barneveld

21 VOET EN ENKEL

34 VOETVERWENNERIJ

MASSAGE 28 Holistische voetmassage

CREATIEF 31 vakmedia

Duizelingwekkende dierenprint

www.voetvak.nl

VOETVERWENNERIJ 34

# 01/’20

Bergamot

VAKBLAD VOOR DE ONDERNEMENDE VOETVERZORGER

©2020 BDUvakmedia Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar

Adverteerders: Les Pieds, Messe Düsseldorf, Penders Voetzorg, Ropacare, Wandelwol

gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Het reprorecht van de inhoud van deze uitgave is beschermd.

Voor alle kwesties inzake het kopiëren van teksten: Stichting Reprorecht, Prof. E.M. Meijerslaan 3, Postbus 882, 1180 AW Amstelveen, tel. 020-3470310.

Het volgende nummer van VoetVak+ verschijnt rond 10 april

BEAUTY TRADE SPECIAL 2020 DE MEEST COMPLETE VAK-UPDATE VOOR DE BEAUTY PROFESSIONAL

In één dag helemaal bij zijn over alles rond voetverzorging en tegelijkertijd ervaren wat er speelt bij andere, gerelateerde ‘takken van sport’? Bij Beauty Trade Special krijg als pedicure met één bezoek een actuele kijk op de wereld van beauty en huidverzorging. Het beauty event van het voorjaar vindt dit jaar plaats op 4, 5 en 6 april, in de Utrechtse Jaarbeurs.

De aantrekkingskracht van Beauty Trade Special zit hem vooral in de combinatie van business, kennis en fun. Het is de plek waar je op een ontspannen manier kunt netwerken, goede zakelijke deals kunt sluiten en je vakkennis up-to-date houdt, maar waar je ook plezier kunt hebben met collega’s. En dat alles in een stijlvolle beauty sfeer.

Boeiend programma De Beauty Theaters vormen al jaren een zeer geliefd onderdeel op Beauty Trade Special. Nieuwe inzichten, interessante ontwikkelingen: in de theaters praten experts uit het vak je bij via boeiende workshops, lezingen en presentaties. Op dit moment wordt druk gewerkt aan het programma. Nieuwsgierig? Volg www.beautytradespecial.nl, daar wordt het gepubliceerd zodra het klaar is. Dat is overigens ook dé plek waar je je tickets kunt bestellen. Noteer het alvast in je agenda, dan weet je zeker dat je er bij bent in april.

Mooi beauty feest Naast de serieuze onderdelen zoals de Beauty Theaters en de beursvloer is er op Beauty Trade Special ook

4 | voetvak

volop ruimte voor andere zaken rond het vak. Op de Influencers Square kun je bijvoorbeeld kennismaken met invloedrijke mensen uit de branche, zoals bloggers en vloggers. Heb je zin in een beetje fun, dan kun je helemaal losgaan op de Beauty Playground om de perfecte BTS-selfie te maken. Ook deze editie kun je weer aangeven wat jouw favoriete nieuwe product is bij de verkiezing Professional Beauty Product of the Year, hoewel daarin wel het een en ander verandert.

Daarover binnenkort meer. En wil je je voeten even wat rust gunnen? Dan kun je even bijkomen op een van de vele fijne terrassen zoals de Beauty Foodclub of de Beauty Garden. Kortom: Beauty Trade Special 2020 belooft weer een mooi beauty feest te worden! www.beautytradespecial.nl

VRIJDAG 15 MEI PEDICURECONGRES ‘VOETEN EN VATEN’ Tijdens het PedicureCongres ‘Voeten en Vaten’, zullen Johan Toonstra, Margreet van Putten en Bella van Dalen je meenemen in de wereld van voeten en vaten. De rol van de pedicure bij vaatlijden is groot, zo hebben pedicures bij vaatziekten een belangrijke signalerende functie. Subtiele afwijkingen zoals een bleke huid of licht cyanotische verkleuring, verminderde haargroei op de tenen of een droge en dunne huid kunnen wijzen op beginnende arteriële insufficiëntie en aanleiding zijn om gericht te vragen naar koude voeten, pijn bij het lopen of mogelijke symptomen van diabetes

mellitus. Licht oedeem en uitgezette aderen aan de voeten zijn vaak de eerste tekenen van chronisch veneuze ziekte en bij herkenning daarvan is verergering nog eenvoudig te voorkomen. Daarom zullen ook de symptomen van vaatafwijkingen centraal staan. Zo wordt bij elk symptoom (cyanose, oedeem, necrose, ulcus, hyperpigmentatie, nagelafwijkingen etc.) opgesomd bij welke vaataandoeningen deze kunnen. Dit alles maakt het PedicureCongres ‘Voeten en Vaten’ tot een bijzonder zinvol en nuttig congres. www.asws.nl

DIABETISCHE VOET: PREVENTIE EN ORGANISATIE In naam van Penders Voetzorg en Orthopeadie 2000 wordt een scholingsbijeenkomst genaamd Diabetische voet: Preventie en Organisatie georganiseerd. Deze bijeenkomst is bedoeld voor (medisch)pedicures, podotherapeuten, praktijkondersteuners van de huisarts en wond-/diabetesverpleegkundigen.

Je wordt om 18.00 uur ontvangen met soep, broodjes en een warme snack, waarna de introductie plaatsvindt door dr. Sicco Bus, UHD, Principal Investigator, hoofd bewegingslab afd. Revalidatie, Amsterdam UMC. Het woord is daarna aan Prof. dr. Nicolaas Schaper, internist, MUMC, hij zal vertellen over de nieuwe interne richtlijnen voor de diabetische voet. Vervolgens informeert dr.

Joris Hermus, orthopedisch chirurg, MUMC over diabetische voetchirurgie, wanneer moet worden ingegrepen?

Ook state-of-the-art in schoentechnologie en preventie komt aan bod, hierover vertelt dr. Sicco Bus. Er volgt

een workshop drukmetingen en schoenrecept voor de diabetische voet door Wim Custers, orthopedisch schoentechnicus waarna ter afsluiting een discussie plaatsvindt, gevolgd door een borrel.

Accreditatie is aangevraagd bij: ADAP, NVvPO, KABIZ (Stichting LOOP en NMMV), V&VN en KRP. De kosten voor dit congres bedragen 35 euro per persoon inclusief soep, broodjes, en koffie/thee.

Aanmelden kan via: https://vangijtenbeek-haarlem.nl/congresagenda.html

HUIDFONDS WIL MENSEN BEWUST MAKEN VAN VERANDERINGEN VAN DE HUID Op checkjevlekje.nl kun je in een paar stappen de vlekjes op de huid checken. Deze check, die ook een educatieve tool is, geeft inzicht in en informatie over de verschillende soorten vlekjes op de huid. Het Huidfonds wil hiermee bereiken dat mensen zich meer bewust worden van veranderingen van hun huid en hiermee eerder naar hun huisarts stappen.

Veel mensen krijgen in de loop van hun leven vlekjes op hun huid.

Vlekjes zijn er in alle soorten en maten en zijn vaak onschuldig.

Soms zijn vlekjes echter minder onschuldig en is het (een voorstadium van) huidkanker. Dermatoloog Marc Nahuys: “Hoe eerder huidkanker ontdekt wordt, hoe beter de vooruitzichten zijn. Deze check zou kunnen helpen om onderscheid te maken tussen onschuldige en verdachte vlekken op de huid. Maak altijd een afspraak bij de huisarts wanneer je je zorgen maakt over een vlekje. Dit is vooral belangrijk als het gaat om veranderingen.”

De meest voorkomende vorm van kanker in Nederland is huidkanker en helaas neemt het aantal mensen met huidkanker toe. Jaarlijks wordt bij bijna 70.000 mensen huidkanker ontdekt en dit aantal zal naar verwachting verder toenemen. Huidkanker kan in verschillende vormen voorkomen.

Hoe eerder huidkanker ontdekt wordt, hoe groter de kans is om te genezen.

Bij een verdacht vlekje op de huid is het belangrijk om actie te ondernemen en naar de huisarts te gaan, maar het is natuurlijk veel beter om huidkanker te voorkomen. Dermatoloog Marc Nahuys: “Huidkanker ontstaat heel vaak door onbeschermde en overmatige blootstelling aan de zon. Door de huid goed te beschermen wanneer je de zon in gaat kun je schade door uv-straling zo veel mogelijk voorkomen. Dit verkleint de kans op huidkanker. Bescherm de huid dus goed met zonnebrandcrème met een hoge factor (SPF).

Ook kan uv-werende kleding en

een pet of hoed je beschermen wanneer de zonkracht het hoogst is. Dit is in de zomer tussen 11.00 en 15.00 uur. Bescherm de ogen met een zonnebril.”

Huid checken?

Kijk op checkjevlekje.nl www.huidfonds.nl

voetvak | 5

REPORTAGE Door: Petra Teunissen, fotografie: Peter Vogel

Jacqueline Vis opende in oktober 2018 haar pedicurepraktijk in de Boterstraat in de vesting van Brielle. Inmiddels is haar straatje omgedoopt tot ‘beautylaan’ en nu wordt Jacqueline omringd door beauty-ondernemers. Een heerlijke plek om te werken.

Jacqueline Vis:

Pedicure in een ‘beautylaan’ Als jong meisje mocht Jacqueline Vis-Slappendel thee brengen bij de klanten van haar moeder, die een pedicurepraktijk aan huis had. Ze groeide dus op met het vak. Maar ze had nooit gedacht dat ze als pedicure zou gaan werken: “Ik koos voor een loopbaan in de horeca en werkte jarenlang met veel plezier in een hotel. Toen die onderneming ging stoppen, was er een goed sociaal plan.

Dat gaf me de ruimte om na te denken over een heel andere loopbaan en om een opleiding te gaan volgen. En dat werd toch pedicure… Ik kijk met veel plezier terug op mijn cursus bij Opleidingsinstituut Dermé in mijn woonplaats Brielle. Iedere lesdag kregen we theorie én praktijk. Het was wel pittig om na al die jaren weer te gaan leren. Na de basisopleiding ben ik direct doorgegaan met de specialisaties voor diabetische voet en reumatische voet. Ook deed ik de opleiding voetreflexzonemassage.

Mijn moeder liep van trots naast haar schoenen en ging mee als model. Ze verbaasde zich over mijn dikke lesboeken en de eisen die nu gesteld worden aan hygiëne. Ze had dat indertijd heel anders geleerd. Even met een watje met alcohol langs het mesje en hup, klaar voor de volgende klant... Zij is helaas inmiddels overleden, maar ik vind het bijzonder dat ik één klant van haar in mijn stoel heb. Toen ze hoorde van haar dochter dat ik voor mezelf was begonnen, zei ze meteen: ‘Dan ga ik voortaan naar Jacqueline toe.’”

Ervaring opdoen

Jacqueline Vis-Slappendel voor het sfeervolle pand aan de Boterstraat met een uitnodigende entree.

6 | voetvak

Toen Jacqueline klaar was, wilde ze geen praktijk aan huis: “Ik kende Evelien van der Zee, die hier in Brielle al negen jaar het mooie instituut Skinconcept heeft. Zij had een fraaie behandelkamer te huur. Ik durfde haar aanbod echter nog niet aan te nemen, want ik had nog helemaal geen klanten. Via een vriendin, die klant was bij

Voetverzorging Het Loo in Oostvoorne, ben ik in contact gekomen met eigenaar Caroline Maitland. Zij had veel te veel klanten en wilde ook wel eens een avond vrij of op vakantie… Als zzp’er ben ik in haar praktijk gaan werken.

Caroline zorgde voor de ruimte, de apparatuur en de producten en ik droeg een percentage van de behandeling aan haar af. Al snel kreeg ik een ‘eigen’ klantenkring bij Het Loo en ik heb er veel geleerd en ervaring op gedaan.

Na een jaar of vier ging het bij mij kriebelen: het werd tijd voor mijn eigen praktijk. Ik wilde mijn eigen ding kunnen doen en mijn eigen beslissingen nemen. En vooral: mijn eigen klanten. Het bleek dat Eveline dezelfde ruimte nog steeds te huur had, nu voor drie dagen in de week. De andere dagen zijn er voedingsconsulenten aanwezig. Dat maakte de stap naar zelfstandigheid voor mij mogelijk en in oktober 2017 waagde ik de sprong. Caroline had gelukkig begrip voor mijn besluit. Drie maanden voor mijn vertrek hebben we al ‘mijn’ klanten geïnformeerd en ze de keus gegeven: wilden ze bij Het Loo blijven of met mij mee? Ik ben heel blij dat wel zeventig klanten met mij meegegaan zijn naar Brielle. Dat was wel spannend, want in Oostvoorne kunnen ze voor de deur van de praktijk parkeren en dat is hier in de Vesting niet mogelijk. Gelukkig is het parkeren (nog) wel gratis.”

Een eigen praktijk De behandelkamer was al netjes ingericht met een keukenblok en verwarming, maar Jacqueline moest nog wel voor haar eigen materialen zorgen: “Ik had in de eerste jaren best veel gespaard, onder andere voor de fiscus. Die aanslag bleek mee te vallen. Nu had ik een potje om mijn inrichting te betalen: stoel, motor en producten. Ik ben heel blij met de Aquatronic van MSK met functiespuit voor desinfectie. Ook maak ik graag gebruik van mijn Omnicut en van mijn turbofrees, die ik snel kan verwisselen. De turbofrees kan vijf keer zoveel toeren maken als een gewone frees en door de nattechniek kun je dan pijnloos likdoorns behandelen en ingegroeide nagels vrij leggen.

Ik doe vooral basisbehandelingen en wellnessbehandelingen. Zo’n 20 à 25 klanten komen voor diabeteszorg. Die

De praktijk is sober, maar sfeervol ingericht.

De gezellige tafel is de plek voor het intakegesprek met nieuwe klanten.

wordt niet vergoed, want ik heb niet de hele opleiding medisch pedicure gedaan. De opleiding is duur en ik weet niet of dat ik er nog uit ga halen. Misschien als ik jonger was geweest… Ik vond het ook psychisch zwaar om geconfronteerd te worden met veel zieke voeten. Voetreflexmassage trok me meer, dat combineren klanten vaak met een standaardbehandeling. Die afwisseling vind ik erg leuk. Je moet altijd keuzes maken in het vak, er zijn immers zoveel mogelijkheden.”

Lakken op slippers De keuze voor de verzorgende producten had Jacqueline snel gemaakt: “Footlogix heeft uitstekende professionele producten die niet in de retail te koop zijn. Het zijn fijne producten om te adviseren, maar ik dring klanten nooit iets op, dat vind ik zelf niet prettig. Voor de scrubs koos ik voor Rituals vanwege de luxe uitstraling en omdat ik zelf zo geniet van de geuren. Lakken vond ik lastiger. Ik heb veel getest en Sally Hansen Miracle Gel lakken blijven verreweg het beste zitten. Ze kunnen letterlijk tegen een stootje. Ondanks de naam ‘gel’ hard je deze lakken niet uit in een uv-lamp. Ze zijn net zo gemakkelijk te verwijderen als normale nagellak, maar wel met een remover op basis van aceton. Ik verkoop de flesjes niet, ik lak er alleen mee. Daar heb ik een handig systeem voor bedacht: de dames trekken eenvoudige zwarte flipflops aan (bij de prijs inbegrepen) en zetten hun voeten plat op de stoel.

Dan lak ik: basecoat, twee lagen kleurlak en een topcoat.

Even afrekenen en ze wandelen zo op de slippers naar huis. Anders moeten ze in de praktijk blijven tijdens de droogtijd en dat is voor hen en voor mij niet prettig. Na zes weken is de lak weliswaar uitgegroeid, maar onbeschadigd. In de zomerperiode komen de lakklanten zo drie keer bij me langs en meestal nemen ze de slippers weer mee. Ik adviseer meestal om de nagels in de winter kaal te laten, dan kunnen ze een beetje bijkomen. Gelnagels bied ik niet aan. Mijn doel is om de voeten en de nagels te verbeteren en ik vind dat de conditie van nagels achteruit gaat van gelnagels. Het zou tegen mijn visie zijn om deze behandeling aan te bieden. Drie deuren verder zit een nagelstyliste die wel gel aanbrengt.”

voetvak | 7

REPORTAGE Veel nieuwe klanten Jacqueline woont al 33 jaar in een zijstraat van de Boterstraat en dat heeft geholpen om haar agenda snel vol te krijgen: “De vesting is een klein wereldje, ik ken alle winkeliers. Van de kledingzaken tot de schoenmaker die nu reclame voor me maakt. Het is bijzonder dat ik zo snel zo veel nieuwe klanten heb gekregen. Dat was niet vanzelfsprekend, want omdat Brielle een lokale pedicure-opleiding heeft, zijn er ook veel collega’s hier. Mond-tot-mond reclame werkt verreweg het beste. Verder ben ik actief op Facebook, vooral als de agenda wat leger wordt. Het is gaaf dat Facebookpagina’s als ‘Beleef Brielle’ mijn berichten delen zodat het bereik heel groot wordt. In januari is mijn site online gegaan. Ik ben nu bijna altijd volgeboekt en heb gelukkig weinig no-shows. Op maandag stuur ik alle klanten van de komende week een herinnering via Whatsapp, dat werkt heel goed. Ik kan dan eventueel nog iemand verplaatsen, dat is beter dan voor niks zitten te wachten.

In mijn klantenkring heb ik best veel mannen. Dat zijn trouwe klanten: ze komen omdat ze klachten hebben, maar blijven daarna en kiezen dan ook voor de luxere behandelingen met scrubs van Rituals. Ik bied dit aan en dan vragen ze meestal: ‘Waar is dat goed voor?’ Na mijn uitleg over het verwijderen van dode huidcellen en het stimuleren van de bloedsomloop, zijn ze om. Dan vinden ze de behandelingen ook gewoon prettig. Vaak komt na enige tijd ook hun partner naar de praktijk. In de drukke decembermaand krijg ik veel winkeliers die de hele dag cadeaus stonden in te pakken. Zij zakken ‘s avonds uitgeteld in mijn stoel om hun voeten te laten herstellen met een voetreflexologiemassage. Ik zet voetreflexologie niet therapeutisch in, maar klanten met rugklachten vertellen me wel dat ze er baat bij hebben.”

Beautylaantje Het laatste jaar is de smalle Boterstraat uitgegroeid tot een waar ‘beautylaantje’. Het is een zijstraat van de fraaie Voorstraat met mooie winkels. Op de hoek zit Hilde Kloosterman, gespecialiseerd in het aanmeten van haarwerken bij vrouwen die hun haar verloren door alopecia of behandelingen tegen kanker. De expertise van Hilde Jacqueline Vis-Slappendel.

Een journalist van het AD schreef in november 2019 een enthousiast artikel over de ondernemers in de Boterstraat.

past perfect bij de vaardigheden van Sharon Smit van Beauté die permanente make-up zet en mooie wenkbrauwen kan maken. Zij huurt, net als Jacqueline Vis en voedingsconsulenten Roos van der Steen en Carla Oosterom van Mind Your Body Coach, een ruimte bij huidspecialist Evelien van der Zee van Skinconcept, de eerste beauty-ondernemer in de Boterstraat. Evelien is gespecialiseerd in huidverbeteringsbehandelingen. Vlak na de komst van Jacqueline Vis is er een nagelstylist in de Boterstraat begonnen, Natalia Maarseveen van Studio Basecoat. Hoewel de ondernemers allemaal hun eigen zaak hebben, zien ze elkaar niet als concurrenten. Sterker nog: ze delen elkaars visitekaartjes uit. Dat levert voor hen allemaal veel klandizie op. Jacqueline: “In het voorjaar willen we een ladies night organiseren, maar eerst gaan we met elkaar een leuke kerstborrel organiseren bij de buurman die wijnkoper is. Ik vind het zo leuk om met andere ondernemers in één pand te zitten. We werken allemaal alleen, maar zo is het toch alsof je collega’s hebt. We horen elkaar kletsen met de klanten en deze levendigheid maakt het gezellig.

Dit is echt mijn ideaal. Ik woon letterlijk om de hoek en kan tussendoor even naar huis om te lunchen of ’s avonds te koken. Daarna weer terug naar de praktijk. Zo houd ik zakelijk en privé gescheiden. Ik zou nooit aan huis willen werken, ook al omdat mijn man wisselende diensten heeft. Bovendien zie ik dat collega’s soms ‘geclaimd’ worden door hun klanten en zich in allerlei bochten wringen om klanten op onmogelijke tijden te behandelen. Ik heb het ideale ‘excuus’: ik kan gewoon zeggen dat mijn werkruimte niet beschikbaar is. Met drie volle werkdagen in de week, waarvan een op zaterdag, en twee avonden is er keus genoeg voor de klanten.”

Na ruim een jaar kan Jacqueline zeggen dat ‘Pedicure Jaqueline Vis Praktijk Vesting Brielle’ een groot succes is: “Ik ben heel gelukkig met mijn zelfstandigheid en de perfecte locatie. Mijn boekhouder is ook blij met mijn overstap naar deze praktijk. Mijn broer grapt wel eens dat ik niets zelf kan verzinnen, omdat mijn moeder pedicure was en mijn vader in de horeca zat. Maar mijn ervaring in de horeca blijkt heel nuttig te zijn in dit vak. In het hotel heb ik veel geleerd over hospitality en veel mensenkennis gekregen. In de horeca heb je vaak incidentele ontmoetingen, in een pedicurepraktijk bouw je een band op met je klanten. Ik hoop hier nog lang te mogen werken.”

8 | voetvak

PODOLOGIE

Door: Robert Wonink, MSU echoografist voet en enkel, illustraties Myrthe Boymans, myrtheboymans.nl, fotografie: Podozorg en dr. van Dalen

Voetwortelartrose is een verzamelnaam voor artrose in één of meerdere gewrichten in de voetwortel. De voetwortel is het deel van de voet tussen het onderbeen en de middenvoetsbeentjes. Dit gedeelte van de voet bestaat uit meerdere kleine botjes die met elkaar gewrichten vormen. Deze gewrichten tezamen zorgen dat de voet kan kantelen en buigen. Hierdoor kan de voet zich aanpassen aan de ondergrond waar ze op loopt.

Voetwortelartrose is schade (slijtage) aan het kraakbeen binnen in deze gewrichten, een pijnlijke vorm van artrose die veel voorkomt.

Bij het lopen doet de voet pijn en voelt stijf aan. Vaak is er ook nachtpijn.

Voetwortelartrose.

Voetwortelartrose Bij artrose raakt het kraakbeen in een gewricht beschadigd. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Meestal is slijtage de oorzaak, maar ook reumatoïde artritis en posttraumatische artrose kunnen het kraakbeen beschadigen.

Minder vaak is de oorzaak een infectie of de ziekte van Lyme.

Klachten De meeste patiënten met voetwortelartrose hebben pijn in de voetrug (de bovenkant van de voet). De pijn wordt erger door bewegen, vooral bij naar binnen buigen en kantelen van de voorvoet. Rust en warmte kunnen de pijn iets verlichten. De pijn is constant aanwezig en kan zelfs de slaap verstoren. Sommigen merken een schurend of knakkend gevoel bij het bewegen en de gewrichten kunnen ook een knakkend geluid maken.

Naast pijn merken veel mensen met voetwortelartrose dat ze de gewrichtjes in hun voetwortel steeds minder goed

kunnen bewegen. Dagelijkse activiteiten als lopen en traplopen kunnen daardoor best moeilijk zijn.

Hoe herkent u voetwortelartrose?

Voetwortelartrose wordt vastgesteld met behulp van het lichamelijk onderzoek, de verminderde beweeglijkheid kan afgemeten worden aan de kleinere bewegingsuitslagen, vaak is klinisch verdikking op de wreef zichtbaar, of een bult op de voetrug. Een echo of een röntgenfoto kan de verdenking definitief bevestigen.

Behandelingen voor voetwortelartrose Er zijn verschillende soorten behandelingen mogelijk voor artrose. Welke behandeling het beste is, hangt af van het type, de ernst en de plek van de artrose. Voetwortelartrose kan operatief en niet- operatief behandeld worden.

Over het algemeen wordt begonnen met een niet-operatieve behandeling.

voetvak | 9

PODOLOGIE

Lateraal aanzicht van artrose van de voetwortelbeentjes.

Op de volgende manieren kan voetwortelartrose zonder operatie behandeld worden: • Schoenadvies: bij voetwortelartrose kunt u het beste schoenen met een dikke, stijve zool adviseren waarvan de hak en neus naar boven zijn afgerond (afrolschoen).

Zo rolt de voet makkelijk door tijdens het lopen en hoeft de voet zo min mogelijk pijnlijke bewegingen te maken.

Hierbij kunt u als voorbeeld denken aan een Mephisto Sano. Afhankelijk van het voettype kunt u ook een wat platter model, bij een platte voet of een model met een klein hakje van maximaal 2,5 tot 3 cm bij een holler voettype adviseren. In schoenenwinkels die lid zijn van Podo Linéa, Footfit en in gespecialiseerde hardloopschoenen winkels kan advies gegeven worden over alle soorten schoenen met een afwikkelcompensatie.

10 | voetvak

• Therapiezolen: een podoloog/podotherapeut kan een volcontactzool aanmeten. Een volcontactzool zorgt ervoor dat de gewrichten in de voet minder hoeven te bewegen. Minder beweging van gewrichten met artrose betekent ook minder pijn. Met een volcontactzool kan de patiënt verder lopen voordat het pijn gaat doen en is het vaak mogelijk om weer deel te nemen aan activiteiten. Wanneer volcontactzolen ingezet worden, dient u schoenen te adviseren met een uitneembare binnenzool zodat er ruimte is voor de volcontactzool.

• Vilt: een pijnlijke artroseverdikking bovenop de wreef van de voet kan drukvrij worden gelegd met zelfklevend vilt binnen in de schoen.

• Schoenaanpassing: de pijn is vaak het ergst bij het lopen, wanneer de gewrichten in de voet meebewegen bij het afwikkelen (de rollende beweging van de voet tijdens het lopen) van de voet. Door een schoen te dragen met een stijve zool, bewegen de gewrichten minder mee. U kunt een aanpassing aan de schoen adviseren, een zogenaamde afwikkelbalk, waarmee de voet kan afwikkelen zonder de zool en dus de pijnlijke gewrichten al te veel te hoeven buigen. Dit kan de pijn fors verminderen. Het nadeel is wel dat zo’n afwikkelbalk onder alle schoenen aangebracht moet worden…

Niet iedereen wordt pijnvrij met een schoenaanpassing.

Dit kan verschillende redenen hebben. Bijvoorbeeld dat de patiënt de schoenen met aanpassing weinig draagt.

De meeste mensen trekken hun schoenen binnenshuis uit en lopen dan op blote voeten of pantoffels. De gewrichten in de voet krijgen dan geen rust meer. U moet dus proberen uw patiënt de aangepaste schoenen zoveel mogelijk te laten dragen.

• Orthopedische maatschoen: wanneer een stijve zool en afwikkelbalk niet meer helpen, kan een orthopedische maatschoen voorgeschreven worden. Dit wordt vooral gedaan door een orthopedisch chirurg wanneer de voet door artrose niet meer in een gewone schoen past. In een orthopedische schoen kan een enkel-voetorthese (EVO) gemaakt worden. Dit is een steun om de enkel en de voet die zorgt dat de enkel en voet minder bewegen.

• Brace of wandelstok: een brace is een elastische bandage om de enkel en voet die steun geeft om (overmatige) bewegingen tijdens activiteiten te verminderen. Bij voetwortelartrose mogen de windingen van de bandage niet knellen op de gewrichtsranden op de wreef. Informeer naar de mogelijkheden bijvoorbeeld op artrosespecialist.nl. Met poles of wandelstok(ken) loopt de patiënt lichter. Bij artrose in de voetwortel is dat een groot voordeel.

• Fysiotherapie: een voet met artrose loopt anders dan een normale voet. Dit beïnvloedt de hele bewegingsketen. Er zijn dan ook veel klachten die samengaan met artrose. Daarom is de fysiotherapeut en/of de manueel

Afrolschoen

therapeut vaak nodig om de patiënt verder te helpen.

De fysiotherapeut kan ook oefeningen geven die helpen op een goede manier te bewegen waardoor de artrose minder snel erger wordt.

• Gewichtsverlies bij overgewicht: uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat ouderen met een grotere middelomtrek vaker te maken hebben met pijn en problemen met bewegen en artrose. Bovendien hebben ouderen die al lang overgewicht hebben een groter risico op fysieke beperkingen dan ouderen die pas op latere leeftijd overgewicht hebben ontwikkeld. Bij overgewicht is het belangrijk te adviseren dat bewegen en afvallen extra belangrijk is!

• Corticosteroïdeninjectie: sommige artsen geven een injectie met corticosteroïden (bijnierschors hormoon) in het gewricht. Het nadeel van deze injectie is dat het vaak maar tijdelijk werkt en de klachten dus na verloop van tijd terugkeren. Daarnaast hebben corticosteroïden de neiging om het weefsel te verzwakken. Als de injecties vaker worden gegeven in hetzelfde gewricht, bestaat er een kans dat het gewrichtskapsel en de huid te dun worden.

• Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s) Om zwelling tegen te gaan, kan met de patiënt gesproken worden over de voor- en nadelen van NSAID’s, bijvoorbeeld ibuprofen, naproxen of voltaren, die vrij verkrijgbaar zijn. Indien deze middelen langer dan een maand nodig zijn, kan de patiënt beter overleggen met de huisarts.

De afwikkelbalk wordt in de zool van een eigen (confectie) schoen gemaakt. Links de schoen voor de aanpassing, rechts de schoen met de afwikkelbalk

voetvak | 11

DERMATOLOGIE Door: drs. N. Hendrix, AIOS Dermatologie Amsterdam UMC, fotografie: www.huidziekten.nl, drs. N. Hendrix en collega drs. J. Klatte.

Misschien heeft u ze wel eens gezien in uw praktijk: rode ringvormige huidafwijkingen op de voetruggen, onderbenen of op of rondom de enkels.

Naast dat ze cosmetisch storend kunnen zijn, kunnen ze ook hinderlijk zijn in de schoenen. Uw patiënt heeft mogelijk al een anti-schimmelcrème geprobeerd die niet heeft geholpen. Op de polikliniek Dermatologie wordt deze aandoening met enige regelmaat gezien met de vraag wat het is en hoe het behandeld kan worden.

Granuloma annulare:

Ringvormige huidafwijkingen op de voeten Granuloma annulare werd voor het eerste beschreven in 1895 door T. Colcott-Fox. De naam is eigenlijk een beschrijvende term. Annulair betekent ringvorming. Een granuloom is een afgebakende opeenhoping van ontstekingscellen die ontstaan door een opruimreactie van het lichaam en waardoor een zwelling van de huid te zien is. Deze zogeheten granulomen kunnen niet met het blote oog gezien worden, maar kunnen wel onder de microscoop door de patholoog worden herkend.

Granuloma annulare is een (chronische) inflammatoire, maar onschuldige huidaandoening. Granuloma annulare ontstaat plotseling en wordt vaker op jonge leeftijd gezien. Twee-

derde van de patiënten is jonger dan 30 jaar en het komt vaker voor bij vrouwen. De man-vrouwverhouding is 2:1. De oorzaak van granuloma annulare is onbekend. Zonlicht, insectenbeten, kleine traumata, geneesmiddelen en (virale) infecties kunnen een mogelijke trigger zijn. Aanleg, stress en roken kunnen ook een rol spelen.

Met name de uitgebreide (gedissemineerde) vorm van granuloma annulare komt vaker voor bij diabetespatiënten, maar diabetes komt niet significant vaker voor bij patiënten met lokale granuloma annulare. Het is onbekend waarom er een relatie tussen deze twee ziekten is. De plekken verdwijnen bij de meeste patiënten binnen 1-2 jaar vanzelf en

1 Granuloma annulare op de handrug.

12 | voetvak

er ontstaan geen littekens. De huidafwijkingen kunnen enige tijd later opnieuw recidiveren. Belangrijk om te weten is dat granuloma annulare niet besmettelijk is.

Presentatie De huidafwijkingen kunnen er bij verschillende mensen anders uitzien.

De meest voorkomende vorm is echter de gelokaliseerde granuloma annulare, waarbij de huidafwijkingen beperkt blijven tot een of enkele plaatsen. Kenmerkend is een bultje dat in de loop van de tijd langzaam uitbreidt tot een huidkleurige/rode, licht verheven rand. Deze rand bestaat uit aaneengeschakelde bultjes (papels) die samen een (grote) ring (annulus) vormen. Er is normaliter

2 Close-up van de annulaire vorm.

3

4

Granuloma annulare kan ook subtiel zijn.

5

6

Granuloma annulare op de voetrug.

geen schilfering en het centrum geneest restloos (zie foto 1 en 2). De huidafwijkingen kunnen in praktijk ook subtiel zijn of zich minder klassiek presenteren (zie foto 3 t/m 5).

De voorkeurslokaties zijn hand- en voetruggen, vingers, tenen, armen en rond gewrichten (zie foto 1 t/m 6). Het is zeldzaam op de handpalmen en het gezicht. De meeste patiĂŤnten hebben geen klachten; soms is er sprake van milde jeuk of gevoe-

Granuloma annuare op de voetrug.

Granuloma annulare op de enkel.

ligheid. Dit laatste met name als de bultjes op of rondom de gewrichten zitten. Dit kan weer zorgen voor wrijving of verdrukking in de schoen en kan hinderlijk zijn bij lopen.

Subtypen De lokale variant beperkt zich tot een of enkele plaatsen en komt veruit het meest voor. Er zijn nog enkele andere varianten die veel minder vaak voorkomen:

Gedissemineerde of gegeneraliseerde variant Granuloma annulare disseminata of generalisata is de uitgebreide variant.

Deze vorm treft ongeveer 10% van de patiÍnten en komt met name bij volwassenen voor (gemiddeld 50 jaar oud). Deze variant bestaat uit huidkleurige tot rode papels (elk tot 1 cm groot) die kunnen conueren tot plaques (plakkaten) en gaat minder vaak gepaard met ringvormige huidafwij-

voetvak | 13

DERMATOLOGIE Perforerende granuloma annulare

7 Gegeneraliseerde papels op de borst.

Deze variant komt veel minder vaak voor (ca 5%) en wordt voornamelijk op de handen en vingers gezien.

Door de rode bultjes of plakkaten (plaques) wordt het beschadigd collageen (bindweefsel) door de opperhuid naar buiten geduwd. Het centrum van de huidafwijking is ingezonken of schilferend. Deze perforerende laesies zijn vaak jeukend of gevoelig.

Hoe kan de diagnose worden gesteld?

8 Uitgebreide variant op de benen.

kingen. De geclusterde bultjes kunnen gebieden van meer dan 10 centimeter beslaan op de armen, benen (vaak rond de plooien als oksels en liezen) en romp (zie foto 7 en 8). Het komt meestal symmetrisch voor. In 20% van de gevallen kan er sprake zijn van diabetes mellitus. In tegenstelling tot bij de lokale variant, is bij de uitgebreide variant vaker sprake van jeuk.

Granuloma annulare disseminata is moeizamer te behandelen. Soms is de behandeling met afweeronderdrukkende middelen (prednison, ciclosporine) erger dan de kwaal vanwege de bijwerkingen.

Subcutane granuloma annulare De diep dermale of onderhuidse (subcutaan) liggende variant manifesteert zich als grote, huidkleurige knobbeltjes die rubberachtig kunnen aanvoelen. Typische plaatsen zijn handen, scheenbeen, voeten en soms billen of hoofdhuid. Omdat het ook op, of in de buurt van gewrichten kan voorkomen, kan het lijken op een reumaknobbel (reumanodulus). In de helft van de gevallen hebben patiënten ook de ringvormige variant.

Subcutane granuloma annulare komt vaker bij (jonge) kinderen voor.

14 | voetvak

De diagnose granuloma annulare kan meestal op het oog gesteld worden door de dermatoloog. In niet-typische gevallen wordt er een huidbiopt (3-4 mm) genomen voor weefselonderzoek door de patholoog. Dit omdat de ringvorm van granuloma annulare erg kan lijken op onder andere een schimmelinfectie in een ringvormig patroon (ringworm, dermatomycose). Bij meerdere geclusterde papeltjes kan er ook gedacht worden aan verrucae planae (platte wratten) of lichen planus en bij huidkleurige bulten op of rondom de gewrichten kan het onderscheid met de diagnose reuma noduli (reuma knobbels) moeilijk zijn. Soms wordt er bij de gedissemineerde vorm glucose in bloed of urine gemeten.

Behandeling Omdat granuloma annulare in het algemeen vanzelf verdwijnt binnen maanden tot enkele jaren, hoeft er geen behandeling plaats te vinden.

Behandeling wordt wel gegeven als iemand klachten heeft of als de plekken als cosmetisch storend worden beschouwd. Daarbij is het belangrijk te weten dat een behandeling niet altijd succesvol is. Soms kan de (kleinere) plek verdwijnen na het nemen van een biopt.

De lokale vorm van granuloma annulare kan worden behandeld met een sterke corticosteroïd crème of zalf die de ontstekingsreactie remt. Een occlusieve pleister kan helpen om de actieve bestanddelen beter te laten doordringen in de diepere lagen van de huid. Het injecteren van een kleine hoeveelheid corticosteroïd-oplossing in de huidafwijking (intralesi-

onale injectie) is een alternatief. Een andere behandeling voor de lokale variant is het oppervlakkig bevriezen van de hele plek met vloeibare stikstof (cryotherapie). Deze behandelingen kunnen meerdere keren worden herhaald.

Als de granuloma annulare uitgebreid op de huid aanwezig is, worden soms sterkere middelen gegeven in de vorm van tabletten. Voorbeelden hiervan zijn de immunosuppressiva prednison, methotrexaat en ciclosporine (Neoral). Of de van oorsprong op micro-organismen gerichte antibiotica, die daarnaast nog een aparte ontstekingsremmende werking hebben, zoals hydroxychloroquine (Plaquenil) of Dapson. Ook wordt er weleens gekozen voor een behandeling met ultraviolet licht (meestal uv A- licht).

Het is niet bekend waarom bij de ene patiënt de plekken eerder genezen dan bij de andere. Plekken die behandeld zijn, kunnen wegblijven, maar ook op dezelfde (of andere plek)

Granuloma annulare is geen reden voor ongerustheid. weer terugkomen. Er dient in ieder geval een afweging gemaakt te worden tussen de hoeveelheid last en de bijwerkingen van geneesmiddelen.

Er moet worden voorkomen dat ‘het middel erger is dan de kwaal’.

Granuloma annulare is geen reden voor ongerustheid. Mocht u eenzelfde huidafwijking in uw praktijk bij een patiënt op de voet herkennen, kunt u deze dus geruststellen. Bij twijfel of bij (geringe) klachten kunt u adviseren naar de huisarts of dermatoloog te gaan.

Referenties Folder granuloma annulare van de Nederlandse Vereniging Dermatologie en Venereologie (NVDV) Dh. J.H. Silleviss Smitt, dr J.J.E. van Everdingen.

Dermatovenerologie voor de eerste lijn. Tiende, herziene druk 2017.

COMPLEMENTAIR Door Petra Teunissen

“Pijn in de voeten of onderbenen begint vaak elders in het lichaam”, zegt Caroline Schellekens van CS Fysiotherapie. Met de techniek dry needling kan zij de boosdoeners, de zogenaamde triggerpoints, aanprikken zodat de spanning en pijn snel verdwijnen.

Dry needling Caroline Schellekens kwam in 2009 in aanraking met dry needling: “Ik werkte als fysiotherapeut in een groepspraktijk en mijn collega begon ermee omdat hij zelf last had van zijn handen en vingers door het vele masseren.

Hij zocht een andere werkmethode. We zagen de fantastische resultaten: na een of twee behandelingen waren cliënten pijnvrij. Wij zijn de opleiding ook gaan doen bij Frank Timmermans in Domburg. Hij was de eerste die dry needling uit Canada naar Nederland bracht en wij konden dus de originele opleiding doen. Afgelopen zomer heb ik een nascholingsdag gevolgd en nieuwe dry needling technieken geleerd, specifiek voor klachten in de voeten en onderbenen.”

Werkingsprincipe “Dry needling is een behandelvorm voor myofasciale pijnklachten”, legt Caroline uit: “Het Myofaciaal Pijn Syndroom (MPS) is de meest voorkomende oorzaak van pijn in het bewegingsapparaat. Het kan ontstaan door een acuut trauma (je verzwikt je enkel of er valt iets op je voet), een langdurig herhaalde irritatie (lange wandelingen met doorgezakte voet), stress en biomechanische factoren zoals de houding of beenlengteverschil. MPS wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van triggerpoints. Een triggerpoint is een hyperprikkelbare plaats in een strakke band van dwarsgestreept spierweefsel. In de volksmond noemen we zo’n harde plek een ‘spierknoop’. Deze punten geven een kenmerkende diepe, doffe, zeurende pijn met een herkenbaar uitstralingspatroon. Als geoefend behandelaar kunnen wij met de hand deze triggerpoints voelen in de spieren.

Met een heel dun naaldje met een diameter van 0,25 mm prikken we zo’n triggerpoint aan waardoor er een lokale ‘twitchrespons’ ontstaat. De patiënt voelt dit als een soort stroomschokje. De spier trekt samen door de prikkeling van het naaldje. Daarna ontstaat directe daling van spierspanning met pijnvermindering en verbeterde beweeglijkheid. De behandeling kan lokaal op de spier zelf gegeven worden, maar ook segmentaal via het zenuwstelsel door het behandelen van de spieren langs de wervelkolom op de betrokken ruggenmergsniveaus.

Dry needling is niet hetzelfde als acupunctuur, ook al gebruiken we dezelfde fijne naaldjes. Klassieke acupunctuur is gebaseerd op de meridianen van het energiesysteem en niet op triggerpoints. Bovendien plaatsen acupuncturisten het naaldje heel oppervlakkig in de huid, terwijl wij met dry needling intramusculair werken. Om in de spier te

Caroline Schellekens behandelt de diepe quadratus plantae met een langer naaldje via de mediale zijde van de voet.

kunnen komen, hebben de naaldjes verschillende lengtes.

De naaldjes voor de voet zijn 1,3 cm tot 3 cm lang voor diepe voetspier, de quadratus plantaris. Komt de pijn door een triggerpoint in de bilspier, dan gebruiken we naaldjes tot wel 7,5 cm lang. Dat klinkt akelig en veel patiënten kijken liever niet naar het naaldje, maar de behandeling is niet echt pijnlijk en het aanprikken zelf duurt maar heel kort. Het schokje, de twitchrespons, kan gevoelig en oncomfortabel zijn. Het is een wat bevreemdend gevoel, want je doet zelf niets en toch voel je de spier aanspannen en uitstralen door het weefsel.”

voetvak | 15

COMPLEMENTAIR Toepassingen Welke voet- en onderbeenklachten ziet Caroline vaak in de fysiotherapiepraktijk? “We zien referred pain (uitstralende pijn) vanuit de lumbale wervelkolom en bil- en bovenbeenspieren, Shin splints (geïrriteerde scheenbenen, vaak door overbelasting), mediaal tibiaal stress syndroom, kuitkrampen, enkeldistorsie door trauma (peronei) en referred pain vanuit onderbeen- en voetspieren. Tot slot ook hielspoor en pijn bovenop de grote teen bij hallux valgus. We kunnen een hallux valgus weliswaar niet meer recht krijgen, maar wel zorgen voor betere mobiliteit waardoor de afwikkeling verbetert en de pijn afneemt.

Met dry needling kunnen we vrijwel alle klachten behandelen, vooral in de spieren. Meestal hoef ik niet in de voet zelf te zijn. Ook niet bij hielspoorachtige klachten, dan prikken we vaak een triggerpoint in de bil of de kuit aan.

Pijn in de nek, rug en knieën behandelen we ook met de naaldjes.”

Wel blijven oefenen!

Ook al is de pijn vaak na één behandeling al onder controle, toch moet de patiënt wel blijven oefenen, benadrukt Caroline: “Wij adviseren meestal rekoefeningen om de spieren los te houden. Het is bijna altijd nodig om andere beweegpatronen aan te leren om nieuwe overbelasting te voorkomen. Bij platvoeten en beenlengteverschil kunnen mechanische aanpassingen nodig zijn.

En ontstressen is een belangrijke factor. De oorzaak van de triggerpoints, zoals overbelasting, verkeerde houding of stress, moeten we opzoeken, bespreekbaar maken en

aanpakken. Als het niet lukt om de stress aan te pakken, kunnen we desnoods iedere maand een ‘onderhoudsbehandeling’ geven, maar dat is niet de bedoeling. Meestal zijn drie of vier behandelingen voldoende. Dry needling valt onder fysiotherapie en wordt dus vergoed.

Er zijn niet veel contra-indicaties. We prikken niet bij bloedingsziekten en bij recente start van antistollingsmiddelen. Als de medicatie al jarenlang goed ingesteld is, kan antistolling geen kwaad. Er komt zelden bloed vrij bij de behandeling, soms een heel klein druppeltje.

Infecties zijn een echte no-go en ook extreme angst voor naalden. We prikken niet in de eerste drie maanden van de zwangerschap en ook later niet in de rug/bekkenregio. Op het onderbeen en de voet is er zo goed als geen risico bij zwangerschap. Verder prikken we niet in pezen of direct op gewrichtskapsel. We blijven weg uit de knieholte vanwege de kwetsbare vaat-zenuw structuren daar.

Ook prikken we nooit onder de lijn van Lisfranc in de voet (Cuneiforme/Cuboid – metatarsalia) vanwege de oppervlakkig gelegen aftakkingen van de laterale en mediale n. plantaris.”

Gefascineerd door fascia Als fysiotherapeut en, sinds 2013, manueel therapeut heeft Caroline Schellekens een volle ‘toolkit’ met behandelopties voor haar patiënten. Meestal begint ze met het aanpakken van de triggerpoints, zodat de patiënt gemakkelijker kan bewegen. Dan zijn de oefeningen en bewegingen daarna minder pijnlijk en kan het herstel van de mobiliteit beginnen. Ze richt zich nu op fasciatherapie:

Toepassing van de Mulligan methode voor gewrichtsmobilisering.

16 | voetvak

“Ik raakte gefascineerd door de fascia door een lezing van anatoom Karl Jacobs en door de resultaten van fasciasturing met tape. De fascia is een goed geïnnerveerde 3D continuïteit door het hele lichaam: vetweefsel, spierweefsel, zenuwweefsel, gewrichtskapsel, ligamenten, periost, pezen etc. Het lichaam bestaat niet uit losse onderdelen, maar is één geheel. Ik zie steeds meer dat we nog ‘groter’ moeten gaan kijken.

Voor enkeldistorsie en hallux valgus zet ik graag het Mulligan Concept in. Dat is een 100% pijnvrije en veilige manier van het mobiliseren van gewrichten met snel en blijvend resultaat. Stel je voor dat een lade in een kast niet goed schuift omdat hij een beetje ontspoord is. Door de la goed op de ladegeleider te zetten verloopt de beweging weer probleemloos. Zo werkt gewrichtsmobilisering via Mulligan ook. Het grote verschil met traditionele mobilisatiemethodes vanuit de fysiotherapie en manuele therapie is dat deze mobilisatie op de individuele patiënt aangepast is. We doen dus geen mobilisatie in een bepaalde richting omdat het gewrichtsvlak volgens het boekje zo loopt, maar we kijken precies in welke richting jij als patient pijnvrij bent en beter kunt bewegen. Die richting houden we dan aan. We ondersteunen deze mobilisatie met een tape. Door te gaan bewegen met deze ‘nieuwe oude’ sturing gaat het lichaam dat overnemen en kan de patiënt zonder tape weer goed functioneren. Ook mobiliseren we vaak beperkingen van de grote teen waardoor de patiënt niet goed kan afwikkelen door het bepalen van de juiste positie van het MTP 1 gewricht, waarbij wel afgewikkeld kan worden. Dit kan zowel belast als onbelast. Bij hielpijn testen en tapen we de calcaneus meestal in exorotatie.”

Kijk verder dan je neus lang is Wat kunnen pedicures hun klanten vertellen over dry needling? Caroline: “Dry needling is een veilige en effectieve manier om van veel pijnklachten in voet en onderbeen af te komen. De plaats waar je de pijn voelt is zeker niet altijd de plaats van oorsprong. Het komt erg vaak voor dat pijn in de voet, ook bij hielspoorklachten, veroorzaakt wordt door spierspanning in bijvoorbeeld de bilspieren of kuitspieren. Maak je klanten daarvan bewust. Onderhoudende factoren van deze klachten zoals platvoeten, minder stabiele enkelgewrichten, spierverzwakking of beenlengteverschil kunnen prima aangepakt worden middels steunzolen en oefeningen, maar wanneer de betreffende triggerpoints aanwezig blijven, kunnen klachten toch blijven recidiveren. Ik zou wel willen adviseren om een fysiotherapeut te contacteren die extra nascholing heeft gevolgd op het gebied van het onderbeen en vooral de voet. In de basisopleiding worden veel spieren in deze regio nog niet onderwezen. Omdat een veilige en effectieve behandeling in deze regio behoorlijk wat ervaring vereist, wordt dit onderwezen in een recertificatiecursus voor therapeuten die al jarenlang ervaring hebben met dry needling.”

Voor meer informatie: www.csfysiotherapie.nl Op de site van VoetVak+ vind je een bijzondere casus over het effect van dry needling bij voetproblemen.

Dry needling bij paarden Caroline Schellekens is een enthousiaste ruiter en heeft een eigen paard. In 2010 probeerde ze of dry needling ook zou werken bij haar paard: “Hij had pijn in zijn linkervoorbeen en liep onregelmatig. Van de veearts moest ik ’m acht weken stil laten staan, maar daar had ik geen zin in omdat er geen (pees)blessure was. Ik heb naaldjes meegenomen van mijn werk, het anatomieboek erbij gepakt en mijn paard in zijn schouder behandeld. Na één behandeling was en bleef de onregelmatigheid weg. Bij een paard weet je zeker dat er geen placebo-effect in het spel is… Ik ben gaan kijken of er anderen waren die dry needling bij dieren inzetten en vond Andrea Schagginger. In 2011 ging zij een opleiding opzetten en ik deed gelijk mee aan de eerste cursus in Nederland. Sinds 2017 ben ik co-docent bij deze opleiding dry needling voor paarden.

Blessures aan paardenbenen komen veel voor. Paarden zijn vluchtdieren en hebben nauwelijks spieren in de benen, maar alleen pezen. Door deze pezige constructie in de benen zijn ze in staat staand te slapen en heel snel weg te rennen. Die lange pezen zijn echter kwetsbaar voor trauma’s, bijvoorbeeld door een schop van een ander paard. Of er is in de romp iets niet in balans en dan gaat het dier onregelmatig lopen. Een paard beweegt, net als een mens, in spierketens. Door triggerpoints op strategische punten in deze ketens te behandelen ontstaat er direct een ontspanning en betere beweeglijkheid in de gehele keten. Zo zijn via bepaalde ketens myofasciaal ook de benen van het paard te beïnvloeden. De meesten laten zich goed prikken, ze blijven gewoon stil staan. Bijzonder is dat je bij een paard de twitchrespons goed ziet als een spiergolf onder de huid. Er is veel belangstelling voor mijn aanpak, want het is heel fijn als sportpaarden daardoor snel weer fit zijn. De oorzaak van bewegingsproblemen bij paarden zit trouwens vaak bovenop, bij de berijder. Als de ruiter verkeerd beweegt, heeft dat ook invloed op het paard en daarom heb ik ook trainingsprogramma’s voor ruiters opgezet zoals Flexchair ruitertraining en Ruiterfit, waardoor de prestaties in de sport geoptimaliseerd worden. De gezondheid en het welzijn van de gehele combinatie staan centraal. Ik vind het erg leuk om mijn kennis en ervaring over te dragen op anderen.”

voetvak | 17

MARKETING Stel je eens voor: Er loopt een nieuwe cliënt bij je binnen met een aantal voetproblemen. Al snel heb je door dat haar problemen voor een groot deel te wijten zijn aan verkeerd schoeisel. En dat je door een paar kleine wijzigingen aan te brengen, haar problemen al een hele hoop kunt verminderen. Ideaal toch?

Checklist

De 7 meest gemaakte fouten op

pedicurewebsites Boffen wij even… Als webbureau voor salons en praktijken is die situatie ons namelijk niet onbekend. Integendeel! Veel pedicures doen wel iets aan het optimaliseren van hun website, maar vaak zonder de juiste kennis. Dat begrijp ik volledig, maar tegelijk is het zonde. Gelukkig kan er vaak met een paar kleine wijzigingen al een hoop verbeterd worden. Benieuwd wat ik vaak mis zie gaan op pedicurewebsites? Lees met me mee en check direct ook je eigen website!

1. Een onduidelijk menu Middels het menu navigeren bezoekers naar elk onderdeel van een website. Dit maakt het menu direct een van de belangrijkste onderdelen van je website. Om het menu (en daarmee je hele website) effectiever te maken, is het belangrijk om deze veelgemaakte fouten te voorkomen:

Te veel links in het menu Het kan soms lastig zijn om een selectie te maken van onderwerpen die je wel en niet in het menu plaatst. Zeker als er veel onderwerpen zijn die je belangrijk vindt. Om die reden worden er vaak te veel links aan een menu toegevoegd. Zoals je begrijpt, kan dat bezoekers echter overweldigen waardoor ze soms zelfs je belangrijkste pagina’s niet meer vinden. Hoe je dat oplost? Door het aantal links in je menu flink in te perken, natuurlijk.

Onderzoek laat zien dat een menu met zo’n zeven links vaak het meest duidelijk is. En ook dat elke website, hoe groot ook qua omvang, prima op te delen is in zo ongeveer datzelfde aantal knoppen: Zeven. Indien nodig, kun je natuurlijk ook subknoppen gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan een menuknop ‘Behandelingen’ met daaronder de subknoppen ‘Voetklachten’, ‘Voetverzorging’, ‘Cosmetisch’ en ‘Risicovoeten’. Zo kun je al je behandelcategorieën kwijt onder de verzamelnaam ‘Behandelingen’. Dat scheelt je direct alweer drie knoppen.

❑

Website-check: Is het nodig om het aantal menuknoppen terug te brengen?

Onduidelijke termen in het menu Zelf weet je precies wat al je menuknoppen inhouden,

18 | voetvak

maar verplaats je eens in de bezoeker. De meeste bezoekers hebben geen idee waarom ze op ‘Podofix’ moeten klikken, maar begrijpen je menuknop een stuk beter wanneer hij ‘Ingegroeide nagels’ heet. Ik begrijp dat je sommige termen professioneel en kundig vindt klinken, maar wanneer het gaat om je menu is het altijd het best om zo duidelijk mogelijk te zijn.

Laat geen twijfel bestaan over waar een knop je naartoe brengt. Dit gaat net zo goed op voor de plaatsing van je subknoppen. Ik zie het weleens gebeuren dat een knop als ‘Prijslijst’ onder de knop ‘Contact’ geplaatst wordt.

Wanneer een bezoeker je prijzen wil zien, komt het echter niet zomaar in hem of haar op om daarvoor eerst de muis op je contactknop te houden. Denk je wel?

❑

Website-check: Zijn alle termen in je menu ook voor leken direct duidelijk?

2. Verkeerde indeling homepagina ‘Welkom op mijn website! Laat me direct allerlei informatie met je delen die je misschien niet zoekt, maar waarvan ik het wel heel leuk zou vinden als je het leest’ …is hoe veel homepagina’s zijn opgebouwd. Je herkent dat ongetwijfeld. Zo niet op je eigen website, dan wel op de website van tenminste één van je collega’s.

Vaak wordt er gedacht dat een bezoeker bovenaan de homepagina begint en rustig, onderdeel voor onderdeel, de hele pagina tot zich neemt. Dat is tenslotte hoe pedicures hun eigen website vaak bekijken. Sterker nog, ik ging er zelf eerst ook vanuit dat mijn websites op die manier bekeken werden. Tót ik jaren geleden eens testte met speciale analyse-software die het scherm van mijn websitebezoekers opnam.

Ik was zeer verbaasd toen ik zag hoe mijn websites in de praktijk gebruikt werden. Benieuwd hoe dat er ongeveer uit zag? Vaak ging dat als volgt: de website opent, twee tellen later wordt er in sneltreinvaart naar beneden gescrold, en weer omhoog, klik – andere pagina, klik – twee zinnen lezen en weg was de bezoeker. Wow. Wat blijkt nou? Mensen hebben haast! Maar belangrijker nog: nagenoeg elke bezoeker weet, voordat ze überhaupt op je website komt, al exact wat ze wil zien. In jouw

geval kan dat bijvoorbeeld een bepaalde behandeling zijn, je tarieven, je contactgegevens of foto’s van je behandelruimte. Op het moment dat een bezoeker je website opent, gaat ze vaak direct op zoek naar die specifieke informatie. Dat betekent dat de informatie die je graag op je homepagina wilde delen, negen van de tien keer helemaal niet gelezen wordt. Au! De kracht van een goede homepagina? Dat blijkt vooral om bezoekers zo snel mogelijk door te sturen naar hetgeen ze zoeken. Bijvoorbeeld door de belangrijkste onderdelen van je website uit te lichten en te voorzien van doorklikmogelijkheden. Dat betekent dus geen enorme teksten meer over je praktijk, maar liever een paar regels gevolgd door een ‘Lees meer’-link. En ook geen complete tekst over je nieuwste aanbieding, maar liever een kopje met één of twee regels tekst, plus een ‘Bekijk onze aanbiedingen’-knop.

Wil iemand meer lezen over een onderwerp, dan kan ze eenvoudig doorklikken. Is iemand niet in een bepaald onderwerp geïnteresseerd, dan verplicht je haar zo ook niet meer om langs een hele lap tekst te scrollen. Klinkt best logisch toch? Andere dingen die je uit zou kunnen lichten zijn je behandelcategorieën, populaire behandelingen, problemen die je oplost, cliëntreacties, blogberichten, producten en merken, je tarieven, je specialisaties of bijvoorbeeld je contactpagina.

❑

Check: Helpt jouw homepagina bezoekers om snel door te klikken naar de onderdelen die ze zoeken?

3. Niet vanuit de bezoeker denken Een andere veelgemaakte fout is dat er te veel vanuit het aanbod van de pedicure gedacht wordt en te weinig

vanuit de behoeftes van bezoekers. Ik kom veel websites tegen waarop uitgebreid verteld wordt wat een pedicure allemaal doet. Als bezoeker ben ik echter maar in één ding geïnteresseerd: Wat heb ik daaraan?

Hier schreef ik laatst nog een artikel over, met als titel ‘Vergeet je behandelingen, focus op oplossingen!’ Ik maakte toen een vergelijking met de tandarts: als jij naar de tandarts gaat, wil je dan graag een specifieke behandeling? Boren? Vullen? Een kroon? Of wil je vooral van je kiespijn af? Volgens mij dat laatste, hè? Toch moeten klanten op een pedicurewebsite vaak uit een lijst van weinigzeggende behandelnamen kiezen, terwijl ze simpelweg weer pijnloos willen kunnen lopen, op voeten die gezien mogen worden.

Dit geldt niet alleen voor je behandelingen, maar voor alle informatie op je website. Denk vanuit de bezoeker en leg de focus op de problemen die je voor haar oplost.

Vraag jezelf bij alles af: wat heeft een bezoeker hieraan?

Dat je een nagelbeugel kunt plaatsen zegt een bezoeker bijvoorbeeld niet zoveel. Dat haar pijn verdwijnt en dat haar nagel voortaan niet meer ingroeit wél!

❑

Website-check: Kan de focus meer op oplossingen en voordelen gelegd worden?

4. Geen gezicht laten zien Volgens mij hebben we een thema te pakken: ons verplaatsen in de bezoeker. Doe je nog een keer met me mee? Stel, je hebt behoefte aan een fijne, ontspannende behandeling. Daarom bezoek je een pedicurewebsite. Wat wil je écht zien voordat je ergens een afspraak maakt? Eens kijken… Wat doen ze precies, wat kost het, waar kom ik terecht, wie behandelt me… en waar vind ik

voetvak | 19

MARKETING ze? Drie van de vijf dingen die ik zojuist genoemd heb, zijn op de meeste websites wel te vinden. De overige twee – waar kom ik terecht en wie behandelt me – zie ik meer dan eens achterwege gelaten worden. Zonde!

Hoe meer van die vragen je beantwoordt, hoe sneller een bezoeker contact met je opneemt. Kan ze op jouw website niet zien wie je bent en hoe je behandelruimte eruit ziet, dan neemt ze al snel contact op met je collega op wiens website ze dat wel kan zien. Laat op je website dus altijd zien wie je bent en hoe je zaak eruit ziet!

❑

Website-check: Zien bezoekers waar ze terechtkomen en door wie ze geholpen worden?

5. Niet geoptimaliseerd voor Google Op een uitzondering na, kan bijna elke pedicurewebsite nog wel geoptimaliseerd worden voor Google. Veel voorkomende fouten zijn gekopieerde teksten, langzaam ladende pagina’s en het ontbreken van een groen slotje (SSL certificaat). Maar ook zaken als de gebruiksvriendelijkheid van een website spelen mee. Is een website onoverzichtelijk of onlogisch ingedeeld, dan haken bezoekers sneller af. Google ziet dat, waardoor je website steeds slechter gaat scoren.

Zoekmachineoptimalisatie (SEO) is een vak apart. Er zijn echt honderden factoren waar Google naar kijkt om je positie in de zoekresultaten te bepalen en ik verwacht zeker niet dat je die als pedicure allemaal zelf naar je hand kunt zetten. Zo moet iemand mij als marketeer ook echt niet vragen om hem van zijn schimmelnagels af te helpen. Daarvoor kan hij beter bij een professional terecht.

Voor de zoekmachineoptimalisatie van je website zou ik daarom ook zeggen: laat een professional hier eens naar kijken.

Ja, SEO is een beetje ingewikkeld. Maar het goede nieuws is dat je collega’s daar evenveel last van hebben. En dat de meeste praktijkwebsites nog flink geoptimaliseerd kunnen worden, betekent natuurlijk ook dat je met een paar wijzigingen vaak al een flinke voorsprong kunt krijgen op je collega’s. Wat dat betreft is dit eerder een kans dan een probleem.

❑

Website-check: Heb je weleens een SEO-scan laten doen door een professional?

zoals een cookiemelding, in sommige gevallen. Het is helemaal niet zo moeilijk om dit soort dingen op orde te maken, maar je moet hiervoor natuurlijk wel even in actie komen. Gelijk maar even regelen dan?

❑

Website-check: Voldoet jouw website aan de weten regelgeving?

7. Contact opnemen niet eenvoudig Is je website goed vindbaar, duidelijk georganiseerd en ook nog bést wel overtuigend? Dan zal het regelmatig voorkomen dat een bezoeker een afspraak wil maken.

Top! Tenminste… als het maken van die afspraak niet te veel moeite kost. Helaas kom ik nog regelmatig websites tegen zonder (duidelijk) contactformulier. Of zelfs websites waarop nergens een e-mailadres te vinden is. Zonde, toch? Als je zoveel moeite gedaan hebt om een bezoeker te overtuigen en ze in de laatste stap alsnog afhaakt. Zorg er daarom voor dat het voor bezoekers altijd – op élk moment – eenvoudig is om contact met je op te nemen.

Hoe? Zorg voor een overzichtelijke contactpagina met daarop je adres- en contactgegevens, je openingstijden en een duidelijk contactformulier. Verder is het aan te raden om onder elke pagina je contactgegevens en eventueel je openingstijden terug te laten komen. Als je wilt, kun je hierin nog een stapje verder gaan, door bijvoorbeeld het telefoonnummer aan je menu toe te voegen of door onderin zelfs een livechat- of WhatsApp-knop te plaatsen, die met het beeld mee scrolt. Hoe makkelijker een bezoeker contact met je kan opnemen, hoe sneller ze dat ook zal doen.

❑

Website-check: Kun je het bezoekers nog eenvoudiger maken om je te contacteren?

Hoe scoort jouw website?

En, hoe scoort jouw website? Is hij al tip top in orde of valt er nog een hoop te verbeteren? Je bent niet alleen pedicure, maar ook ondernemer. En in die rol is het belangrijk om bij die vraag stil te staan. Mocht je het leuk vinden om zelfs nog iets dieper in te gaan op de optimalisatie van je website? Twijfel dan niet om me gewoon een bericht te sturen. Ik kijk graag eens met je mee, hoor!

6. Niet voldoen aan wet- en regelgeving Hoe vaak lezen we in de Facebookgroepen wel niet dat er weer iemand een hoge boete krijgt vanwege het gebruiken van een foto zonder licentie? ‘Ik dacht dat het geen kwaad kon’ en ‘Ik wist niet eens dat die foto op mijn website stond’ lees je daar vaak bij. Maar hoe je het ook wendt of keert, je bent een geregistreerde ondernemer met een serieus bedrijf – geen hobby. Of je nou 20.000 euro of een krappe vier ton per jaar omzet. En dat betekent dat je zelf verantwoordelijk bent voor je website en wat daar op staat.

Andere dingen die ik vaak mis zie gaan zijn het ontbreken van een beveiligde verbinding en een privacystatement: twee dingen die (zeker) sinds de AVG verplicht zijn. Net

20 | voetvak

Corné Ter Maten is oprichter van Netbeauty. Dit bedrijf ondersteunt ondernemers in de beautybranche met marketingtrainingen, promotie-abonnementen en gespecialiseerde salonwebsites. www.netbeauty.nl

VOET EN ENKEL Door Robert Wonink, MSU echografist voet en enkel, illustraties: Myrthe Boymans, foto dr. I. van Dalen.

Pijnlijke bult

aan de binnenkant van de voet Tijdens de ontwikkeling van de voet voor de geboorte, horen twee botjes aan elkaar te groeien tot één bot: het scheepvormig been. Dit is een bot dat boven in de voet zit en loopt tot aan de binnenkant van de voet (zie afbeelding). Het komt voor dat het scheepvormig been tijdens de ontwikkeling niet of niet volledig samengroeit. Er bevindt zich dan een extra botje in de voet, dat dus eigenlijk een deel van het scheepvormig been had moeten zijn.

Dit extra botje wordt een os tibiale externum genoemd.

Waarschijnlijk loopt 5-10% van de mensheid rond met zo’n extra botje.

De tibialis posteriorpees Dat extra botje in de voet zou waarschijnlijk nooit klachten geven als er niet een heel stevige pees (deels) aan dit botje vast zou zitten: de tibialis posteriorpees. Het is de op één na sterkste pees van de voet. Deze pees zorgt ervoor dat de voetboog opgetrokken wordt en dat we op onze tenen kunnen staan. De pees trekt voortdurend aan het os tibiale externum en dit kan pijnklachten veroorzaken. Pijnklachten ontstaan met name bij kinderen en jongvolwassenen door letsel of doordat schoenen drukken. De pijn ontstaat meestal na een verdraaiing van de voet of door (te) explosieve kracht bij het omhoog springen.

Klachten Klachten door een os tibiale externum worden ook wel het pre-hallux

syndroom genoemd. Vrij vaak hebben mensen met een os tibiale externum ook een platvoet, maar niet altijd. Er kan een vrij grote zwelling aan de binnenkant van de voet zichtbaar zijn. Er wordt vaak een zeurende pijn gevoeld aan de binnenzijde van de middenvoet, bij de voetboog.

Vaak bevindt zich daar ook een harde verdikking. Als op die bult wordt gedrukt, is dat extra pijnlijk.

Niet-operatieve behandeling Welke behandelingen zijn er voor een pijnlijk os tibiale externum?

Allereerst wordt geprobeerd de klachten zonder operatie te verhelpen. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden. Zijn de klachten ernstig en lukt het niet om met de niet-operatieve behandeling de klachten voldoende te ver.

Voorbeeld van een voet met os tibiale externum, de bult aan de binnenkant van de voet is duidelijk te zien.

Op de volgende manieren kan een pijnlijk os tibiale externum zonder operatie behandeld worden: • Schoenadvies, met schoenen die niet drukken tegen de bult (zachte binnenkant) en extra goed afrollen.

• Therapiezolen, adviseer schoenen met uitneembare binnenzool!

• Schoenaanpassing, afrol laten maken door orthopedisch schoentechnicus.

• Onderbeen loopgips, bij actieve ontsteking, via de huisarts.

• Medicijnen, vrij verkrijgbaar paracetamol of ontstekingsremmende pijnstiller in gelvorm, om op de pijnlijke plek te smeren (Voltaren).

voetvak | 21

JURIDISCH

Mr. van Domselaar geeft raad:

Misleidende reclame op website Kim heeft een voetmassagepraktijk in Utrecht. Door de toegenomen concurrentie besluit zij ook een webshop op te zetten. Via de webshop biedt zij voor een scherpe prijs voetenmassageproducten aan. Om de producten zo aanlokkelijk mogelijk te maken, geeft Kim op haar website in vetgedrukte en roodgekleurde letters aan: ‘de producten worden in heel Nederland gratis thuisbezorgd’.

Karel koopt via de webshop van Kim een voetmassageproduct voor zijn vrouw. Karel heeft ervoor gekozen om dit product bij Kim te bestellen en niet bij een andere onlineshop, omdat hij op Terschelling woont. De meeste andere webshops bezorgen niet kosteloos op de Waddeneilanden.

Zeeuws-Vlaanderen en de Waddeneilanden uitgezonderd

den opgenomen. Bovendien stelt Kim dat er een verschil bestaat tussen het gratis verzenden of het gebruik maken van toeslagen. Zo kunnen kopers bij veel online shops bijvoorbeeld aangeven dat zij tegen een toeslag het bestelde product voor 12:00 uur de volgende dag willen ontvangen.

Ook voor de verzending naar de Waddeneilanden geldt een dergelijke toeslag, die volgens Kim los gezien moet worden van de verzendkosten zelf.

Op het moment dat Karel - na het Karel besluit zijn klacht voor te leginvullen van zijn adresgegevens gen aan de Reclame Code Com- het voetmassageproduct digimissie (RCC). Hij stelt zich op het taal wenst af te rekenen, ziet standpunt dat Kim bewust behij dat Kim toch een toeslag in zoekers van haar website misrekening brengt voor de verleidt door onjuiste informatie zending. Karel laat het niet op haar website op te nemen. erbij zitten en verzoekt Kim Juridisch om geen toeslag in rekening De voorzitter van de RCC stelt te brengen. Kim verwijst Kavast dat Karel akkoord is gegaan rel naar haar algemene voormet de algemene voorwaarden waarden, waarin zij duidelijk van Kim. Dit heeft hij gedaan door heeft opgenomen dat er voor een vakje voor akkoord aan te vinZeeuws-Vlaanderen en de Wadken. Bij dit vakje staat duidelijk: ‘Ik heb deneilanden een toeslag geldt. Kim Mr. R. van Domselaar is advocaat de algemene voorwaarden en de privageeft hierbij aan dat het ongebruikebij Amice Advocaten B.V., cyverklaring gelezen en ik ga ermee aklijk zou zijn om op de homepage van www.amice-advocaten.nl. koord.’ In deze algemene voorwaarden haar website aan te geven dat voor is opgenomen dat voor Zeeuws-VlaanZeeuws-Vlaanderen en de Waddenderen en de Waddeneilanden een toeslag geldt voor de eilanden een uitzondering geldt. Om deze reden heeft verzending van het product.

Kim de uitzondering alleen in haar algemene voorwaar-

22 | voetvak

Tip! Ook uit deze beslissing van de RCC blijkt dat consumenten veel rechtsbescherming genieten bij (misleidende) reclameuitingen. Voor u als ondernemer is het van belang om ermee rekening te houden dat dergelijke reclame-uitingen snel als misleidend worden gekwalificeerd. Het is dan ook van belang dat eventuele uitzonderingen op de ‘aanbiedingen’ ook op de homepage worden weergegeven en niet uitsluitend in de algemene voorwaarden.

(ADVERTENTIE)

Op grond van deze beslissing mag Kim deze wijze van reclame niet meer maken.

VAKBOEKEN EN DIGITALE EXAMENS Deze koopt u online bij Uitgeverij Les Pieds

De voorzitter is van mening dat deze informatie, nu het essentiële informatie betreft die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen, in de uiting op de homepage opgenomen dient te worden. Volgens de voorzitter is het verstrekken van deze informatie via de algemene voorwaarden onvoldoende om te voorkomen dat de gemiddelde consument door de uiting op het verkeerde been wordt gezet. Door het ontbreken van de essentiële informatie in de uiting, kan de gemiddelde consument volgens de voorzitter ertoe worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen. Dit leidt tot het oordeel dat de uiting misleidend is als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en daardoor oneerlijk is in de zin van artikel 7 NRC. Deze kwestie is gebaseerd op de beslissing van de RCC van 26 november 2018 (zaaknummer 2018/00730).

WWW.LESPIEDS.COM

PedicureGezocht Vind uw eigen pedicure!

Registreer uw praktijk op onze landelijke website voor promotie van uw praktijk! www.pedicuregezocht.nl

voetvak | 23

TOOLS Tekst: Hetty Dijkstra

In de nieuwe rubriek ‘Tools’ praat medisch pedicure Hetty Dijkstra je bij over de laatste ontwikkelingen in het vak. Als opleider bij Dijkstra Pedicuretraining in Hoensbroek weet zij precies welke praktische problemen haar collega’s tegenkomen in het dagelijkse werk. In dit eerste artikel stelt zij zich voor en geeft zij algemene tips voor de aanschaf van een pedicuremotor en behandelstoel.

Kennis vergaren is een investering in jezelf lijk te blijven. Ik ben medisch pedicure en opleider in hart en nieren, maar het vak is geen hobby. Het is aangetoond dat je, door effectiever en efficiënter te werken, nog meer uit je praktijk kunt halen om die goede boterham te verdienen.

Opleiden

Ik zit inmiddels 33 jaar in het pedicure vak en kijk terug op 33 jaar van ontwikkelingen en opleiden. Als zelfstandig werkende medisch pedicure heb ik de ontwikkelingen in pedicureland altijd op de voet gevolgd. Zo was ik één van de eerste medisch pedicures in de regio Zuid-Limburg die werkte met geavanceerdere apparatuur en materialen.

Ook ontwikkelde ik mijzelf en mijn team op het gebied van oncologische voetzorgverlening, stagebegeleiding van nieuwe pedicures, en sportpedicure.

Als pedicure krijgen we te maken met veel veranderingen in de zorg. Het is daarom ook belangrijk om goed op de hoogte te blijven van alle veranderingen en ontwikkelingen in het pedicurevak, zodat je hierop kunt anticiperen.

Door bijscholingen kun je je vaak onderscheiden, dit geldt zowel voor de medische pedicure als ook voor de basispedicure. Kennis vergaren is een investering in jezelf.

Stel jezelf doelen, zoals: wat wil ik uit mijn bedrijf halen, welk soort bedrijf wil ik zijn, welke cliënten passen bij mij? Eén van mijn doelen in 2003 was het verzorgen van kennisoverdracht waardoor ik mijn bedrijf als erkend leerbedrijf voor de opleiding pedicure heb aangemeld. In 2012 ben ik tot leerbedrijf van het jaar gekozen en daar ben ik trots op. Op dit moment heb ik wederom nieuwe doelen gesteld. Naast mijn drukke pedicurepraktijk heb ik mij ook toegelegd op kennisoverdracht door het geven van cursussen voor zowel de beginnende als ervaren pedicure.

Praktijkinrichting Effectief en efficiënt In 2018 ben ik gestart met het geven van geaccrediteerde cursussen die aansluiten bij het pedicurevak en daarnaast geef ik les op het gebied van oncologische voetzorgverlening. Wat mij altijd het meest heeft gefascineerd is om niet te bescheiden te zijn, maar ‘out of de box’ te durven denken. Als er een nieuw product op de markt verschijnt, dan schaf ik het aan en test ik het. Ondanks mijn liefde en hart voor het pedicurevak is het ook belangrijk om zake-

24 | voetvak

Als je als beginnende pedicure je praktijk wilt gaan inrichten weet je vaak niet welke mogelijkheden er zijn en wat de voor- of nadelen zijn van sommigen producten en materialen. Er is ook zoveel op de pedicuremarkt verkrijgbaar dat je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Het belangrijkste is dat ik - ondanks mijn jarenlange praktijkervaring - te allen tijde - open moet blijven staan voor vernieuwingen en veranderingen. Ik blijf mijn praktijk kritisch beoordelen en inrichten om zo

ergonomisch, efficiënt en effectief mogelijk te kunnen werken.

keerde keuze maakt. Oriënteer je op tijd. Heb je een nieuwe pedicuremotor en werkt je oude motor nog? Bewaar deze dan als reservemotor.

Pedicure motor/unit Pedicuremotoren zijn er in verschillende soorten en maten. Het handstuk en de micromotor zijn de onderdelen die het meeste gebruikt worden. Dankzij het ruime aanbod kun je altijd een pedicuremotor vinden die het beste bij je past. Laat je wel goed informeren over de voor en nadelen.

Er bestaan vier soorten pedicuremotoren: • Pedicuremotor met droogtechniek en stofafzuiging • Pedicure motor met nattechniek • Pedicure motor met nattechniek en sprayfunctie • Pedicure unit met nattechniek, functiespray en materialenkast.

Bij de aanschaf van een pedicuremotor is het belangrijk dat je veel tijd neemt om je te oriënteren. Kijk op internet en bezoek regelmatig pedicurebeurzen zodat je kunt kijken en vergelijken. Als je goed op de hoogte bent van de plus- en minpunten kun je een veel betere afweging maken waarom en wat je aanschaft. Zelf werk ik met een pedicure unit met functiespray. Deze unit heeft een hogere aanschafwaarde dan de gemiddelde pedicuremotor, maar heeft wel een veel langere levensduur en is vrijwel onderhoudsvrij. Deze unit heeft een materialenkast met lades waardoor ik alles compact bij elkaar heb en efficiënter kan werken. Onderschat ook de waarde van de functiespray niet, zoals bijvoorbeeld het schoonspoelen van wondjes en het snel en effectief reinigen van het werkgebied.

Wacht vooral niet met de aanschaf van een nieuwe pedicuremotor totdat je ‘oude’ motor het begeeft, want dan moet je snel beslissen en dan kan het zijn dat je de ver-

Behandelstoel De belangrijkste vraag die je jezelf moet stellen is: waar heb ik mijn behandelstoel voor nodig?

Wil je de stoel alleen gebruiken om te pedicuren, dan is een kantelfunctie en een goed in hoogte te verstellen stoel belangrijk. Het nut van de kantelfunctie wordt vaak onderschat. Deze is zeer belangrijk om een goed zicht te hebben op de plantaire en dorsale zijde van de voeten, zodat je in een goede ergonomische en verantwoorde werkhouding kunt werken. Vaak wordt er bij de aanschaf van een behandelstoel vooral rekening gehouden met de cliënt, zodat deze comfortabel zit. Besef dat een cliënt gemiddeld maar dertig tot veertig minuten in de stoel zit, terwijl jij als pedicure er de hele dag mee moet werken.

Kijk kritisch naar de maat van je stoel. Heb je voldoende bewegingsruimte om de behandelstoel heen? Is er genoeg ruimte om efficiënt en effectief te werken en daarbij zelf een goede werkhouding aan te nemen?

Voor meer informatie: www.dijkstra-pedicuretraining.nl

Kijk als klant Ga eens in je eigen behandelstoel zitten en kijk eens door de ogen van de cliënt. Wat vind je goed aan de inrichting van je praktijk en wat zou er eventueel anders kunnen?

voetvak | 25

WETGEVING Door: Petra Teunissen

‘Mijn gellak hardt niet goed uit. Is het product misschien over datum? Maar ik zie nergens een houdbaarheidsdatum op het etiket? Hoe kan dat?’ Het is een vraag die veel pedicures zich stellen. VoetVak+ ging op onderzoek uit.

Houdbaarheid van gels en voetcrèmes De etikettering van nagelproducten is behoorlijk ingewikkeld. De meeste producten voor het maken en onderhouden van kunstnagels, zoals pedicuregel, polygel en gellakken vallen onder de Europese cosmeticawetgeving. Alle Europese producenten van (kunstnagel)producten moeten deze regels naleven. Als de producten uit de Verenigde Staten of het Verre Oosten worden geïmporteerd, dan moet de Europese importeur het product een nieuw etiket (en/of bijsluiter) geven dat voldoet aan Europese wetten. De landen van de EU zijn wel vrij om nadere eisen te stellen aan fabrikanten en importeurs.

Cosmetica of REACH of medisch?

Manicureproducten zoals handcrème en nagellakken zijn cosmetica en krijgen een etiket volgens de cosmeticawetgeving. In Nederland hebben de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en de Nederlandse Cosmetica Vereniging samen afgesproken dat ook de technische nagelproducten die je in de praktijk gebruikt, zoals gel, ‘cosmetica’ zijn.

26 | voetvak

Andere ‘chemische’ producten zoals lijm zijn in de Reach wetgeving opgenomen. REACH is een Europese verordening over de productie van en handel in chemische stoffen. Het beschrijft waar bedrijven en overheden zich aan moeten houden. REACH staat voor: Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van Chemische stoffen.

Deze verordening geldt voor alle landen van de Europese Unie. Onder deze wet vallen ook schoonmaakmiddelen, verf, lijm en dergelijke. REACH hanteert andere regels over etikettering dan de cosmeticawetgeving.

Op REACH-etiketten zul je waarschuwingszinnen vinden over het bewaren, gebruiken en afvoeren van deze producten. Tot slot gebruik je misschien producten die vallen onder de Richtlijn medische hulpmiddelen, zoals producten op basis van een alcoholoplossing.

Houdbaarheid van cosmetica De meeste cosmeticaproducten zijn lang, maar niet onbeperkt, houdbaar. Op producten die ongeopend korter dan 30 maanden houdbaar zijn, staat aangegeven ‘bij voorkeur te gebruiken voor’ gevolgd door een datum. Op de meeste cosmetica, namelijk producten die ongeopend langer dan 30 maanden houdbaar zijn, staat een symbool. Dit symbool stelt een geopend potje voor en wordt het PAO-teken genoemd, een afkorting van Period after Opening.

Het symbool geeft aan de periode van minimale houdbaarheid na openen, waarin het product in acceptabele kwaliteit kan worden gebruikt. De minimale houdbaarheid wordt aangeduid met het aantal maanden (M).

Het cijfer met de maandaanduiding kan in het potje of naast het potje worden geplaatst. Staat er een 12, dan is de crème 12 maanden (1 jaar) na opening houdbaar. Het symbool geeft alleen de garantie dat het product in die periode geen gevaar voor de volksgezondheid oplevert.

Het zegt niets over eventuele veranderingen van kleur of geur.

Geen PAO op gels en nagellakken Het PAO-houdbaarheidssymbool staat op alle cosmeticaproducten, behalve op producten: • Waarop vermeld staat: ‘bij voorkeur te gebruiken voor’.

• Die bestemd zijn voor eenmalig gebruik.

• Die op basis van een hoog percentage alcohol (>70%) zijn samengesteld, zoals parfums of cleansers voor gelnagels.

• Die zodanig verpakt zijn, dat zij niet geopend worden (bijvoorbeeld spuitbussen).

• Die dankzij hun samenstelling niet bederven.

Dit laatste punt is van belang voor pedicures. Nagellakken, base- en topcoats zijn zo samengesteld dat zij (on-

geopend) niet kunnen bederven. Er zijn dan ook geen conserveringsmiddelen aan toegevoegd. Daarom staat er geen houdbaarheidsdatum of PAO op de verpakking of het etiket. Gel en lijmen kunnen evenmin bederven.

Sommige producten, zoals lijm, moeten wel koel bewaard worden om de kwaliteit langer optimaal te houden. Dit staat op het etiket of in de bijsluiter. Volg de richtlijnen voor gebruik en bewaren altijd nauwgezet op voor de veiligheid van jezelf en je klanten.

Batch of codenummer Naast informatie over de houdbaarheid moet ieder cosmeticaproduct voorzien zijn van een batch- of codenummer. Bijvoorbeeld: 250 liter voetcrème die in dezelfde productieronde is gemaakt, wordt afgevuld in honderd pompflacons van 250 ml. Deze pompflacons krijgen dan een uniek identiek batchnummer. Mocht er ooit twijfel bestaan over de kwaliteit van een product, dan kan eventueel worden nagegaan of dit voor de hele batch geldt.

Op het etiket hoort de naam van de fabrikant te staan.

Tegenwoordig staat er ook vaak een webadres op. Als je vragen over het product hebt, kun je de leverancier snel terugvinden.

Langer houdbaar De daadwerkelijke houdbaarheid van producten zoals gels en van crèmes is afhankelijk van de manier waarop je met het product omgaat na aanschaf en in gebruik. Een paar adviezen: • Bewaar je voorraad gel niet in de praktijk zelf, maar op een donkere, koele, goed geventileerde plaats.

• Voorkom ‘winkeldochters’: zet nieuwe producten altijd achteraan in je magazijn of display, zodat je de oudste het eerste opmaakt of verkoopt.

• Sluit de producten na elk gebruik zorgvuldig af.

• Bewaar producten nooit in de zon, zet lege verpakkingen in de etalage.

• De uitharding van gels wordt slechter als je het potje open in direct (LED) licht zet op je werktafel.

• Gebruik in de praktijk bij voorkeur pompflacons of tubes, geen potjes.

• Neem nooit crème uit een pot met ongewassen handen, maar gebruik een spatel.

• Maak spatels goed schoon en desinfecteer ze voor (her) gebruik.

• Lees de bijsluiters met gebruiksaanwijzingen goed door en bewaar ze daarna in een aparte map; vervang de bijsluiter als je een nieuwe pot of flacon in gebruik neemt, want in de tussentijd kan de samenstelling van het product veranderd zijn.

Voor meer informatie: Nederlandse Cosmetica Vereniging, www.ncv-cosmetica.nl, Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, www.nvwa.nl, REACH, www.chemischestoffengoedgeregeld.nl

voetvak | 27

MASSAGE Door: Lizet van Triet

Een Holistische voetmassage van massagetherapeut en docent Marin Dijkman verkwikt en werkt grondend. Marin: “We werken zo vaak achter de computer en veel cliënten zitten daardoor in hun hoofd. Als je de voeten masseert, kan dat helpen meer in contact te komen met de aarde. De energie kan daardoor helemaal gaan stromen waardoor zelfs koude voeten warmer kunnen worden.”

Holistische voetmassage Als je massagetechnieken hebt geleerd, wil dat nog niet zeggen dat je goed kunt voelen, aldus Marin. Zij masseert meer op de Indonesische manier: “Ik zoek waar het vast zit.

Op een holistische manier en met behulp van een mix van allerlei technieken zet ik alles weer in beweging.

Vergelijk het met een rivier die beter stroomt als de blokkades erin zijn verwijderd.”

Losmaken Om een eerste aanzet te geven de enkel en de voet te ontspannen, schudt Marin de voeten los (foto 1). “De eerste bewustwording van de cliënt gaat dan al naar de voeten. Zo van ‘Oh, zit daar ook nog wat’. Door het vele computerwerk zijn we vaak alleen maar in het hoofd bezig. Ga je met de voeten aan de slag, dan brengt dat je

cliënt vaak letterlijk weer op aarde.

Hij voelt dat de voeten erbij horen.

En doordat je de voeten masseert, pak je het hele lichaam mee doordat je de organen via de reflexzones in balans brengt.” Vandaar dat zij het belangrijk vindt veel druk op de tenen te geven: “Laat je cliënt maar goed voelen dat hij tenen (en dus voeten) heeft. Deze bewustwording schudt wakker.” Op foto 2 geeft zij met haar duim druk op het punt dat een verbinding heeft met het schedeldak.

Wat vaak gevoelig is, zo merkt Marin, is het reflexpunt van de schedelbasis en nek. “Als de spieren en hun aanhechtingen daar gespannen en pijnlijk zijn, is het punt op de grote teen waar ik stevige druk geef (zie foto 3) meestal ook gevoelig.” Dat pakt zij aan door met beide duimen naar binnen toe druk te geven.

Slangetjes Op foto 4 zie je dat Marin met haar rechterduim druk geeft op de mid-

“Door stevige druk op de voeten te geven, zet je er de doorbloeding aan.

Dat is vooral voor vrouwen fijn omdat die vaak last hebben van koude voeten.”

1 28 | voetvak

Schedelbasis

2

3

4

5

6

7

8

delste teen, dat reflecteert met het voorhoofd. Zo met haar duim bewegend loopt zij alle tenen af. Dat ziet eruit alsof zij slangetjes over de tenen maakt.

elkaar waardoor er ruimte in de buik ontstaat voor de organen.”

Losmaken Hartstreek Marin laat zien hoe je de hartstreek kunt helpen ontspannen. Op de linkervoet zet zij beide duimen stevig in de voetzool terwijl zij de voet met haar vingers als het ware daar omheen vouwt (foto 5). “Zo stretch je de borstkas.

Doordat er meer ruimte ontstaat, kan deze zone zich ontspannen.” Dat openen van een gebied laat ze eveneens op foto 6 zien. Daar doet ze eigenlijk twee dingen tegelijk: “Mijn duimen zet ik net onder het punt dat correspondeert met het middenrif (zie foto 6 ) en ik druk die vingers naar boven. Daardoor gaan de ribben meer uit

Ook op de voetzool volgt de duim als een soort slang verschillende lijnen. Marin start bij het punt van de nieren, gaat via de milt, de maag, de alvleesklier en de dunne en dikke darm van links naar rechts en weer terug (foto 7).

“Zo maak je zowel de voet los als dat je de organen meer ruimte geeft.” Zij pakt vanaf de bal van de voet de hele voetzool in zes lijnen mee.

Op wolken De hak correspondeert met de buikholte. Door met de duim dit gebied aan te pakken, los je de spanning in de

voetvak | 29

MASSAGE

buik op (foto 8). Marin: “Deze greep heb ik ontwikkeld omdat druk op de buik zelf vaak als ‘te intiem’ wordt ervaren. Dat is het mooie van een voetmassage, dat de cliënt sommige dingen op het lichaam niet aankan, maar wel op de voeten. Door die te masseren kun je dan toch elders in het lichaam problemen verminderen.” Zij vervolgt: “Ondanks de stevige druk wordt deze greep als heel fijn ervaren. Hierna overheerst vaak het gevoel van ‘op wolken te lopen’.

Geruststelling Om je cliënt gerust te stellen blijkt de greep die op foto 9 zichtbaar is goed te werken. Marin: “Hier zit vaak energie vast. Door die blokkade door middel van een soort waaiergreep rondom de hak los te maken, gaat de energie weer stromen en keert de rust bij de cliënt terug.”

Stress Tussen de ribben zitten kleine spiertjes die bij stress vaak gespannen zijn.

Door de reflexpunten van de ribben op de voeten aan te pakken (foto 10),

30 | voetvak

9

10

11

12

“Holistische voetmassage: alles in het lichaam staat in verbinding met elkaar.” zorgt Marin daar voor ontspanning.

“Vervolgens komt er energie los door langs de tenen te wrijven.” Dat helpt ook als ze de voeten stretcht door rek op de voorvoet te zetten (foto 11).

“Hierdoor maak je meer ruimte in de

voet waardoor deze makkelijker ontspant.”

Wervelkolom Ter afsluiting pakt Marin op beide voeten nog de binnenzijde aan, vanaf de tenen tot aan de hielen (foto 12). “Je voelt dat het weefsel daar steviger is. Dit gebied correspondeert met de wervelkolom en bij de hielen met het bekken.” Dan wrijft ze elke voet afzonderlijk nog tussen haar handen heen en weer om tot een optimale ontspannende afsluiting te komen. Na afloop biedt ze haar cliënt nog een kopje kruidenthee aan.

Marin Dijkman Marin Dijkman werkt al ruim veertien jaar als masseur. Ze heeft haar eigen instituut Massage Marin, always in good hands, op twee locaties in Amsterdam. Bovendien geeft ze massagetrainingen.

Mocht je bij haar de Holistische voetreflex willen leren, neem dan via haar website contact met haar op: www.marindijkman.nl. Meer informatie vind je ook op www.massagemarin.nl.

CREATIEF

De dierenprint wordt wel ‘de Heintje Davids onder de modemotieven’ genoemd. De keizerin van de comebacks is namelijk nooit helemaal uit de mode. De nail art cursussen ‘dierenprint’ van Mariska Ham zijn dan ook in een half uur uitverkocht. Deze kleurige variant is wel héél aaibaar...

voetvak | 31

CREATIEF

Ontwerp, uitvoering en cursussen: Mariska Ham, Studio My Dream, model: Petra, materialen: Magnetic Nail Design, tekst en coördinatie: Petra Teunissen, fotografie: www.getinthepicture.nl

1. Desinfecteer de nagelplaat en verwijder de huidresten met een Diamond Cuticle Bit. Verwijder het stof uit de nagelriemen met een pusher en duw de zijwallen terug.

Neem de nagelplaat af met Nail Cleanser en breng Bonder aan. Aan de lucht laten drogen. Breng Base & Top Gel aan. Laat deze basis 30 seconden uitharden in led.

32 | voetvak

1

2

3

4

5

6

2. Breng de eerste laag felgele Gelpolish aan, nummer 103349. Bedek niet de hele nagel, maar laat een rand bij de nagelriemen vrij. Laat deze laag 30 seconden uitharden in led. Herhaal deze stap totdat de Gelpolish dekkend is.

Gelpolish op met een Detailer Brush nummer 3. Breng de Gelpolish aan om en over de gele Gelpolish heen.

Dat hoeft niet heel strak. Laat deze laag 30 seconden uitharden in led en herhaal deze stap zodat de Gelpolish dekkend is. Laat de plaklaag zitten.

3. Leg bruine Gelpolish nummer 103226 op een paper palet. Neem de

4. Doop een make-up brush in het Chrome pigmentpoeder (118879).

5. Tamponneer met de brush het pigment op de plaklaag van de gele Gelpolish en laat de kleur verlopen over de bruine rand.

Verzegel het pigment op de Gelpolish door het 30 seconden uit te harden in led.

6. Doop het penseel Kateryna’s Choice in Liner Gel Black (106802). Teken daarmee open vlekjes over de hele nagelplaat.

7. Vul enkele vlekjes in met de zwarte gel.

Laat de Liner Gel Black zeker anderhalve minuut uitharden in led, want deze gel is zwaar gepigmenteerd.

8. Lak de nagel af met Base & Top Gel of een top gel naar keuze. Laat uitharden en verwijder de plaklaag met Finishing Wipe of met Prep & Wipe.

9. Op de kleine tenen breng je het Chrome Pigment aan op de plaklaag van een neutrale kleur Gelpolish. Na het inpoetsen werk je de nagels af met een topgel naar keuze.

7

8

9

10 Tips van Mariska • Het voordeel van Chrome is dat je de print kunt afwerken met een top gel of top coat naar keuze. Alles hecht op chrome.

• Hoe intensiever je het pigment bewerkt met de make-up brush, hoe mooier het Chrome pigment gaat glanzen. Neem er zeker een halve minuut de tijd voor per nagel.

• Je kunt de pigmentpoeders ook goed inpoetsen met de Pigment Shaper (176044).

• Maak deze dierenprint in allerlei verschillende kleurencombinaties. Op foto 10 zie je een variant met paars en geel.

• Er is ook Liner Gel White, waarmee je een verrassend effect krijgt op een achtergrond in blauw en paars.

• In plaats van Liner Gel Black kun je ook Master Paint gebruiken. Die hoef je niet uit te harden. Dan moet je de nagel wel eerst aflakken met een matte top gel, om ervoor te zorgen dat de Master Paint goed hecht.

• In moderne dierenprints vind je de hele dierentuin terug, van giraf tot cheetah, van zebra tot okapi. Varieer dus naar hartenlust met vlekjes of streepjes. Zo kun je iedere maand een nieuw printje aanbieden.

voetvak | 33

Voetverwennerij

Bergamot Bergamot is een gele citrusvrucht die zeer fris en aromatisch ruikt.

Je kan de vruchten op biologische boerenmarkten kopen in de wintermaanden of online bestellen in Nederland. De bergamotolie wordt geperst uit de schil en ruikt en smaakt zeer aromatisch, fris en fruitig met een vleugje bloem. Er is 200 kilo aan bergamotvruchten nodig voor een kilo olie.

De bergamot is de koningin onder de citrusvruchten. Ze straalt met haar frisse groene en gele vruchten vreugde en vrolijkheid uit. In de donkerste dagen van het jaar schenkt ze haar vruchten. Ze geeft een optimistisch en vrolijk humeur. Een Italiaanse professor (Paolo Rovesti) aan de universiteit van Milaan heeft verschillende onderzoeken gedaan over bergamotolie en neurologie met goede resultaten bij onder andere angst en depressies.

Werking: de specialiteit van bergamotolie is rustgevend en opvrolijkend. Verder is de werking van bergamotolie antiseptisch, reinigend, samentrekkend, angst stillend, vitaliserend, rustgevend en deodoriserend.

Recepten Anti-stress Voetbad • 2,5 ml. neutrale badolie Essentiële olie van: • 2 druppels bergamot • 1 druppel jasmijn of lavendel

Roomspray • 95 ml. alcohol 96% • 2,5 ml. bergamot • 2,5 ml lavendel of ylang-ylang • Sprayflacon

Massage-olie • 10 ml. neutrale basisolie Essentiële olie van: • 2 druppels bergamot • 1 druppel jasmijn of lavendel

Bergamotolie kan goed gecombineerd worden met de volgende essentiële olien: jasmijn, lavendel, ylang-ylang, roos, neroli, alle citrus oliën, rozemarijn, geranium, scharlei, salie, sandelhout, gember, ceder, cipres, den, mirte, kamille.

De houdbaarheid van bergamot is na opening anderhalf jaar.

Waarschuwing: bergamotolie (earl grey thee) niet gebruiken in combinatie in de zon of zonnebank.

Er kunnen bij een gevoelige huid bruine huidvlekken of verbrandingen ontstaan.

Botanische naam: Citrus bergamia, familie: Ruitachtigen (Rutaceae), herkomst: Calabrië (It.), winning: persing van de schil, kleur olie: groen/geel.

Tekst en foto: Ellen Wagenaar

34 | voetvak

®

ropaNAIL

Dé oplossing bij de dagelijkse verzorging van

kalknagels 9 100% natuurlijk urlijk 9 Antibacteriële ële en schimmeldodende stoffen 9 Gemaakt van n onze eigen oregano 9 “Eindelijk een en product dat werkt!”

Nascholingsbijeenkomst:

Diabetische voet, preventie en organisatie Penders Voetzorg en Orthopaedie 2000 organiseren op 26 maart a.s. een eerste nascholingsbijeenkomst met als onderwerp Diabetische voet: preventie en organisatie.

U wordt in enkele uren bijgepraat over de laatste stand van zaken door specialisten in dit vakgebied; prof. dr.

Nicolaas Schaper (internist MUMC), dr. Sicco Bus (hoofd bewegingslab, afd. revalidatie Amsterdam UMC AMC) dr. Joris Hermus (orthopaedisch chirurg, MUMC) en Wim Custers (orthopedisch schoentechnicus).

De bijeenkomst vindt plaats in Kasteel de Hoogenweerth te Maastricht, aanvangstijdstip: 18.00 uur. Kosten: € 35,incl. broodjesmaaltijd. Ter plaatse is voldoende kosteloze parkeergelegenheid! Graag tot ziens op 26 maart 2020!

Aanmelden kan via: www.pendersvoetzorg.nl menu-item > nieuws

Mooie zomervoeten worden gemaakt in de winter!

RopaCare B.V. | 075 204 0098 | info@ropanail.com | www.ropanail.com

Gratis De beste winkelwagenmunt die u kunt wensen De simpelste handelingen zijn voor mensen met een reumatische aandoening niet zo eenvoudig…

Voor díe mensen zet ReumaNederland zich in.

Op heel veel manieren. En ook met deze (gratis) winkelwagenmunt/sleutelhanger. Ook handig voor mensen zonder reuma die ons werk willen steunen.

Vraag de gratis winkelwagenmunt aan op reumanederland.nl/winkelwagenmuntje IBAN: NL64ABNA 0433 533 633

DIE LEITMESSE

|

THE LEADING TRADE FAIR

Hét trefpunt voor

voetprofessionals

bij de icket. % 0 2 -t ar ruim een online a p s e B af van h c s n aa

FUSS

Ontdek alle voettrends op de branchebijeenkomst voor beauty-experts!

Fairwise bv Zeestraat 100 2518 AD Den Haag Tel. 070-350 1100 info@fairwise.nl _ www.fairwise.nl