Müller

Omzetverlies schudt Duitse zuivelgigant UTM wakker

Na tegenvallende omzetcijfers in 2018 is het Duitse zuivel- en levensmiddelenconcern UTM volop in het offensief gegaan. Het door ‘Milchbaron’ Theo Müller groot gemaakte bedrijf investeerde de afgelopen jaren vele tientallen miljoenen euro’s in herpositionering, gebouwen en marketing. Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zijn verreweg de belangrijkste afzetmarkten voor de holding.

Tekst: Hermann-Josef Martin

Om belastingtechnische redenen zetelt de Unternehmensgruppe Theo Müller (UTM) tegenwoordig in Luxemburg. De uit vele bedrijven bestaande holding is in werkelijkheid net zo Duits als Mercedes-Benz of Volkswagen. Jaren achtereen presenteerde Müller klinkende omzet- en winstcijfers. Daar is sinds het boekjaar 2018 verandering in gekomen. Er werd omzet gerealiseerd ter waarde van ruim € 5,5 miljard. Dat is 6,75 procent minder vergeleken met het voorgaande jaar. De raad van bestuur wachtte niet met ingrijpen: al in het najaar van 2018 werden enkele bedrijfsonderdelen afgestoten. Vooral de verkoop van Nordsee, een keten van visrestaurants, leverde veel geld op. Een Zwitserse investeerder legde er naar verluidt € 104,6 miljoen voor op tafel. Het droeg bij aan de nettowinst van UTM in 2018: die liep door dit soort eenmalige transacties op tot € 202,7 miljoen. Het bedrijfsresultaat over 2018 kwam uit op € 135,8 miljoen. Bijna 75 procent van de omzet komt vanuit de zuivel.

Melk én melkpak Het bedrijf verwerkt in Duitsland jaarlijks 2,1 miljoen ton rauwe melk tot consumptiemelk, zuiveldranken en toetjes, Daarnaast produceert het bedrijf ook babyvoeding, lactosepoeder, wei-eiwitten en kaas voor op pizza’s. Ook heeft de holding een fruitverwerker, een logistiek bedrijf en een eigen fabriek voor verpakkingsmaterialen. In Duitsland zorgen vier grote melkverwerkers voor een stevig fundament onder UTM: Sachsenmilch, Dairy Alois Müller, Weihenstephan en Käserei Loose. In Groot-Brittannië vormen drie businessunits de belangrijkste pijlers: Müller Milk & Ingredients, Milk & More en Müller Yogurt & Desserts. In Nederland kennen we het merk Almhof van Müller Nederland, ook een loot van de UTM-stam.

Verkoopdaling Groot-Brittannië Zowel de zuiveltak als de overige bedrijfsonderdelen presteerden in 2018 minder goed dan was verwacht. De achterblijvende resultaten bij de zuivel hebben volgens UTM voor een belangrijk deel te maken met de doorgevoerde herstructurering van de consumptiemelkactiviteiten in het Verenigd Koninkrijk. De verkoop van verse melk nam af, terwijl de prijzen voor lactose en weiconcentraten daalden. Ook nam de concurrentie toe.

Theo Müller geeft stokje door aan zoon Stefan

Drie dagen na zijn tachtigste verjaardag, op 1 februari 2020, heeft Theo Müller, de sterke man achter het succes van UTM, afscheid van zijn bedrijf genomen. Hij draagt het stokje over aan zijn oudste zoon Stefan, die in het verleden al verschillende managementfuncties binnen het concern bekleedde. Theo Müller houdt zijn belang van 94 procent in het familiebedrijf. De overige aandelen zijn verdeeld over vijf van Theo’s negen kinderen. Wat nu UTM is, begon in 1896 als piepkleine zuivelfabriek, opgericht door de grootvader van Theo Müller. Er werkten vier mensen. Het bedrijf werd pas groot nadat Theo in de jaren tachtig ontdekte dat je van wei fruitige drankjes kon maken. Tot die tijd werd wei afgevoerd uit de zuivelfabrieken als veevoer. Theo bleek over een formidabel zakelijk inzicht te beschikken en bouwde het zuivelfabriekje van zijn opa en vader uit tot een multinational, actief in twaalf landen. De belangrijkste zijn Duitsland en Groot-Brittannië, gevolgd door Polen en Italië. Miljardair Theo Müller woont tegenwoordig in Zwitserland. Zoon Stefan is neergestreken in de buurt van Augsburg, daar waar zijn overgrootvader ooit startte.

Käserei Loose, producent van kaaspecialiteiten behoort sinds 1998 tot het Müller-concern. (Foto: Loose)

Een en ander berekent niet dat UTM somber gestemd is over de Britse markt. De belangrijkste businessunit van UTM in Groot-Brittannië, Müller Milk & Ingredients (MMI), is momenteel de belangrijkste leverancier van verse melk en room in het Verenigd Koninkrijk – nog vóór Arla Foods, de grootste Britse zuivelonderneming. Inmiddels zet MMI ook volop in op yoghurt en yoghurtdrankjes. In Market Drayton, dat ligt tussen Liverpool en Birmingham, verrijst mede in dat kader een nieuwe fabriek ter waarde van € 19 miljoen. Ook wordt het in 2017 gestarte promotieoffensief om in het Verenigd Koninkrijk en Ierland meer melkproducten aan de man te brengen, volop doorgezet.

Wittelijnproducten Omdat ook de Duitse afzetmarkt de omzet van UTM niet naar nieuwe recordhoogten stuwde, werkt het ook in het thuisland aan een gedeeltelijke herpositionering. Het concern borduurt bijvoorbeeld door op twee wittelijnproducten die het in 2018 goed deden. Het gaat om zuiveldranken die onder de merknamen Müller en Weihenstephan worden verkocht. In 2018 waren ze al goed voor € 625 miljoen omzet. UTM heeft inmiddels 12 procent van de Duitse markt voor deze producten in handen. Trendanalisten schrijven het succes

UTM bouwt een hoogbouwmagazijn met 21.000 palletplaatsen

mede toe aan het onvermoeibaar introduceren van steeds weer nieuwe smaakvarianten. Die vallen bij consumenten in de smaak. Om potentiële kopers te bereiken, investeert UTM vele miljoenen in marketingactiviteiten. Dat is niets nieuws onder de zon: veel Duitsers zijn opgegroeid met de talrijke, soms spectaculaire tv- en radio-commercials van Müller.

Investeringen Naast de investering in lijnproducten werden ook bij Molkerei Aloïs Müller en het Beierse Weihenstephan de bakens verzet: een nieuwe positionering, een nieuw fris jasje en, zoals het hoort bij UTM, een scala aan promotieactiviteiten. Alleen al om de smeerbare boter van Weihenstephan sterker in de markt te zetten, staat een tv-campagne klaar waarbij men vooraf al weet dat er minimaal 150 miljoen consumentencontacten plaatsvinden. Een miljoeneninvestering van een geheel andere orde vindt momenteel plaats bij Aloïs Müller: voor zo’n € 42 miljoen bouwt UTM in de buurt van Augsburg (Beieren) een hoogbouwmagazijn met maar liefst 21.000 palletplaatsen. Het 40 meter hoge pand op eigen terrein vervangt drie extern gesitueerde magazijnen. UTM meldt dat hier gewerkt gaat worden met zelfrijdende transportsystemen en andere state-of-the-arttechnologie. De financiële reserves van UTM zijn nog altijd groot. Bovendien zijn de prognoses gunstig: het bedrijf laat doorschemeren dat qua omzetgroei de weg omhoog weer is gevonden.