Valio

Fins Valio worstelt en komt overtuigend boven

Valio, verreweg het grootste zuivelconcern van Finland, kende enkele moeilijke jaren. Maar de onlangs gepresenteerde jaarcijfers over 2019 laten een ommekeer zien: een recordwinst en groeikansen op de Chinese consumentenmarkt.

Tekst: Hermann-Josef Martin

Een halfjaar terug besteedde Zuivelzicht aandacht aan de rode cijfers die Valio schreef over 2018, onder meer als gevolg van een slepende rechtszaak. Op het hoofdkantoor in Helsinki incasseerde men tandenknarsend een verlies van ruim € 25 miljoen. 2017 was met een winst van € 4,9 miljoen ook al niet om naar huis te schrijven. Het boekjaar 2019 maakt veel goed: de winst steeg naar € 33 miljoen. Voor Valio is dat een record: het verschil met het resultaat van het voorgaande jaar is liefst € 58 miljoen.

Besparingen Er zijn verschillende verklaringen voor het goede resultaat. Een belangrijk deel van de winst is te danken aan de radicale kostenbesparingen die het bedrijf de afgelopen jaren doorvoerde. Zo verdwenen er vele tientallen banen. Op het hoofdkantoor gingen in het voorjaar van 2019 tachtig van de 660 banen verloren. Ook werd gesneden in het budget voor binnenlandse marketing en op tal van plekken werd zodanig gesaneerd en gereorganiseerd dat productie en logistiek minder duur werden. De ingrepen waren pijnlijk, maar volgens het bedrijf noodzakelijk om de concurrentiepositie te verbeteren. Verder speelt mee dat het jarenlange juridische gevecht met enkele Finse concurrenten steeds minder op het bedrijfsresultaat drukt. In deze zaak is Valio werd vorig jaar definitief veroordeeld tot het betalen van € 8,3 miljoen, omdat het concern zijn machtige binnenlandse positie zou hebben misbruikt. De hoogte van de boete was een meevaller, want er waren tientallen miljoenen geëist.

Innoveren met pudding Wat ook bijdraagt aan het goede resultaat, is dat Valio vorig jaar in eigen land in totaal 146 nieuwe zuivelproducten op de markt bracht – bijna een kwart meer dan in het jaar daarvoor. Niet elk product was een schot in de roos, maar bijvoorbeeld een serie eiwitrijke puddingvarianten, modieuze ‘barista’ koffiemelk en enkele kaasimitaties voor kopers van veganproducten scoorden goed. De veganproductlijn komt uit de zuivelfabrieken in Riihimäki en Turenki en wordt gemaakt van Finse haver. Ook nieuw is een lactosevrij melkpoeder (Valio Eila NUTR F+) waarmee het concern zich richt op de seniorenmarkt. Het product ‘voldoet specifiek aan de voedingsbehoefte van de verouderende bevolking’, zo luidt de claim. De formule

Valio bracht vorig jaar 146 nieuwe producten op de markt

is gebaseerd op eiwitrijke melkpoeder, een halffabricaat dat goed zou zijn voor met name spieren en botten, iets wat vooral actieve ouderen aanspreekt, denkt Valio. Met op alle continenten een groeiend aandeel van de zestigplussers in de bevolkingsopbouw hoopt men uiteraard dat deze innovatie uitgroeit tot een wereldwijd succes. De eerste concrete producten werden in mei 2019 tijdens een grote internationale levensmiddelenbeurs in Genève gepresenteerd. Het gaat onder meer om voedingsdrankjes en dieetproducten.

‘Scharrelmelk’ De aandacht van een groeiend aantal consumenten voor diervriendelijk en duurzaam produceren is ook de Finnen niet ontgaan. Valio maakt op allerlei manieren werk van een ‘groene’ bedrijfsvoering. Transport, energie, gebouwen, productie, verpakkingen: op elk onderdeel gaat men voor milieuvriendelijk en klimaatneutraal. Toeleveranciers worden gestimuleerd mee te doen. Sinds september 2019 biedt Valio onder de eigen merknaam enkel nog melk aan van melkveehouderijen die aan een bepaald duurzaamheidprogramma meedoen. De deelnemende boeren moeten qua staltype en bedrijfsvoering voldoen aan strikte eisen op het gebied van dierenwelzijn en duurzaamheid. Dat gaat onder meer over bewegingsvrijheid in en rond de stal – er

wordt al gesproken van ‘scharrelmelk’ – en regelmatige check-ups door een veearts. In het veevoer mogen geen soja of genetisch gemodificeerde organismen zitten. De deelnemende melkveehouders ontvangen als bonus per liter melk een paar cent extra. Eveneens onder de paraplu van ‘gezond en duurzaam’ ging Valio vorig jaar een samenwerkingsovereenkomst aan met een bedrijf dat van zeewier gemaakte levensmiddelen produceert. Valio is geïnteresseerd in gezamenlijke productontwikkeling, bijvoorbeeld van trendy snacks.

Investering in melkpoeder Dat 2017 en 2018 weinig winst opleverden, weerhield Valio er niet van om in 2019 fors te investeren. De € 64 miljoen van 2019 steekt weliswaar schril af tegen de € 152 miljoen die in 2014 werd geïnvesteerd, maar toen was het bedrag dan ook uitzonderlijk hoog. Vorig jaar ging er onder meer geld naar een nieuwe grote waterzuiveringsinstallatie, betere productiefaciliteiten voor het veganassortiment en een moderne

verpakkingsinstallatie. Maar het grootste investeringsbedrag was voor uitbreiding van de capaciteit voor de productie van babymelkpoeder. Gezien de grote vraag in Azië – met name China – naar melkpoeder was dit een voor de hand liggende keuze.

Meer export Het noemen van een grote wereldmarkt nodigt uit om naar Valio’s exportcijfers over 2019 te kijken. De export steeg met bijna 7 procent tot een totaalbedrag van € 715,1 miljoen. Het Finse moederbedrijf was daar grotendeels zelf voor verantwoordelijk: het overtrof de export ten opzichte van het voorgaande jaar met bijna 11 procent. De buitenlandse dochterondernemingen presteerden aanmerkelijk minder overtuigend, met gemiddeld ongeveer 1,5 procent hogere omzetcijfers ten opzichte van 2018. Valio richt zich al jaren vooral op Estland, Zweden, Rusland, de Verenigde Staten en China. Goedlopende exportproducten zijn lactosevrije zuivel, verse melk, kaas en boter. Plus gedeminiraliseerde melkpoeder voor de Chinese markt. Valio mag al jaren melkpoeder als grondstof naar China verschepen. Maar sinds begin 2019 heeft het concern vergunning van de Chinese autoriteiten om ook kant-en-klare babyvoeding en soortgelijke eindproducten te leveren. Dat blijkt booming business: dochteronderneming Valio Shanghai zag de omzet vorig jaar met liefst 40 procent groeien, tot een waarde van € 64 miljoen. Het overgrote deel van de producten voor deze markt is lactosevrij, aangezien circa 80 procent van de Chinese bevolking geen lactose verdraagt. De toegang tot de grote en relatief kapitaalkrachtige Chinese consumentenmarkt voor babyvoeding betekent dat er nieuwe kansen ontstaan. De Finse zuivelexport naar China kan de uitvoer naar de traditionele handelspartners – Zweden, Estland en Rusland, oftewel de buurlanden – gaan overvleugelen. De cijfers over 2019 maken in elk geval duidelijk dat Valio, wat in het Fins ‘kampioen’ betekent, weer aan de winnende hand is.

Valio heeft na een aantal mindere jaren weer geïnvesteerd in nieuwe productiecapaciteit.