5 minute read
Ger Eenens, verzamelaar zonder beleid
In museum Beelden aan Zee zijn op 15 april, luttele uren voor de Notre Dame in Parijs in vlammen opging, twee historische sculpturen geplaatst die voor een periode van ongeveer één jaar te zien zijn. Het is de 12e-eeuwse stenen Indiase olifantgod Ganesha uit Orissa, en een 15e-eeuws bronzen Boeddhahoofd uit Thailand uit het Lan Na koninkrijk. De beelden zijn geleend uit de Ger Eenens Collection.
Boeddhahoofd De plaatsing van de beelden was een precies werk. De Ganesha, een verbeelding van de hindoeïstische olifantsgod, is een zeer diep reliëf, aan de achterkant opengewerkt, een zeldzaamheid in dit soort kunst. Eenens: ‘Het is voor het eerst dat dit beeld als los kunstwerk, zonder de hindoeïstische context wordt getoond, in het volle daglicht. Het doet de beelden goed, ook de Boeddha. Een beeldhouwer kijkt niet altijd naar geschiedenis, maar is ook geïnteresseerd in universele vormen, die de mens emotioneel raken. Als je zo’n oud beeld ziet, dan doet het je ook wat, al ben je helemaal niet op de hoogte van de mythologie. Althans, het doet mij veel en ik hoop dat de bezoekers dat ook voelen.’ Het Boeddhahoofd is meer dan twee maal levensgroot. Het haar is gestileerd. ‘Het lijkt wel of de beeldhouwer een schelp, of een gestileerde krul, als voorbeeld heeft genomen, en het steeds heeft herhaald om het haar van Boeddha te modelleren.’ Het hoofd is van boven afgevlakt. ‘Daar heeft ooit een vlam gezeten, in brons gemaakt, ten teken van de verlichting die de Boeddha heeft ondergaan.’
Boswachter Ger Eenens, die onder andere partner is in een Zwitsers bedrijf dat constructies maakt tegen lawines, heeft een avontuurlijk leven gehad. Hij is zijn hele leven al op reis, heeft over de hele wereld gewerkt; hij is een wereldburger, zoon van een Limburgse boswachter, opgegroeid rond en in een middeleeuws kasteel waar hij als kind al bladerde in 15e-en 16e-eeuwse reisjournaals. De 59-jarige Eenens heeft een rijkdom aan ervaring, wil steeds open-minded blijven en maakt van zijn hart geen moordkuil. ‘Het is prachtig om rond te reizen, maar het is ook heel belangrijk om je thuis te voelen. Sommige nieuwe rijken reizen rond, van de ene villa in Zwitserland naar de volgende in Australië, zodat ze nergens belasting hoeven te betalen. Dat kan ook tegen je gaan werken, zodat je je permanent ontheemd voelt. Geen thuis. Dat zou ik niet willen.’
Verlangen Als Ger Eenens verliefd wordt op een kunstwerk, dan verlangt hij er ook hevig naar. ‘Het ambacht, de liefde voor het materiaal, voor het vak, dat moet wel te zien zijn in een kunstwerk. Het is toch ongelooflijk hoe het vakmanschap, toch nog steeds onderschat in de kunstwereld, ervoor zorgt dat zo’n bronzen hoofd er perfect uitziet. Kwaliteit is een constante factor in de verzameling. Er wordt wel eens gezegd: Ger, je bent eigenlijk geen verzamelaar. Daarmee willen ze zeggen: er zit geen lijn in, geen beleid, geen idee in de verzameling. Maar daar doe ik het niet voor. Ik ben geen beleidsmaker van mijn eigen collectie! Ik wil juist bij me hebben, waar mijn hart voor opengaat. De heftige emotie en kwaliteit, daar zoek ik naar. Als wij (Ger en zijn partner Roos) kunstwerken uitlenen, en ik zie iemand van de bezoekers in tranen voor zo’n kunstwerk staan kijken, geeft dit mij veel voldoening.’
Een offer Museum Beelden aan Zee is 25 jaar geleden ontstaan uit de particuliere collectie van Theo en Lida Scholten. Zij hadden een afspraak: als een van beiden een beeld niet wilde hebben, kon diegene een veto uitspreken. De partner van Ger Eenens, Roos Meijer, schiet in de lach. ‘Dat zou bij ons niet werken. Wij zijn zo verschillend in onze smaak en onze keus! Wij waren eens op een tentoonstelling, de galeriehouder kwam op mij toelopen en vroeg: wat vindt u van deze sculptuur? Ik antwoordde: vreselijk! Zijn repliek: uw man heeft het wel zojuist gekocht! Zo gaat dat soms. We geven elkaar genoeg ruimte, maar één ding heb ik van Ger moeten vragen: zijn verzameling van Afrikaanse beelden moest weg. Mijn smaak is het niet, en het hele huis stond vol. Ger heeft ze voor mij afgestoten, echt een offer!’ Ger Eenens knikt en zwijgt veelzeggend. Dan herneemt hij zich: ‘Je kunt ook niet alles hebben, maar de wereld is wel groter dan Europa. Die Afrikaanse beelden zijn schitterend. Het allerbelangrijkste criterium voor mij is dat een beeld mij moet raken en dat het een verhaal moet hebben en origineel is. Ik heb eigenlijk geen allerdierbaarst beeld. Elk kunstwerk dat ik heb is mij even dierbaar, want het staat elke keer weer voor iets in mijn leven, een gebeurtenis, een persoon die ik respecteer of van wie ik houd.’ Roos heeft wel een dierbaar beeld, dat zij werkelijk niet kwijt zou willen. Dat is het eerste bronzen 14e-eeuwse Boeddhabeeld dat wij samen kochten.’
Kunst-discjockeys Hedendaagse kunst gaat Ger Eenens soms wat te ver, niet omdat het onmogelijk is om kwaliteit te kunnen krijgen, maar omdat hedendaagse kunst zo wordt opgepompt door marketingmechanismen. ‘De kunst-discjockeys
verkopen die kunstwerken als warme broodjes, soms met schandalige prijzen. Maar als je hoog stijgt kan je ook diep vallen. Kunst gaat vaak over geld. Daar heb ik een hekel aan, terwijl ik wel begrijp dat kwaliteit betaald moet worden. Hedendaagse kunst heb ik dus bijna niet in de collectie, hoewel ik op één van mijn Noordpoolexpedities wel een werk van Herman Brood opgerold in de trekslee heb meegesleept. Elke dag heb ik het op de buitenkant van mijn tent gehecht. Het was een schilderij van een meisje dat een ijsje eet. Het contrast: de witte sneeuwvlakten met die kleurexperimenten van Brood, ja dat is dan weer prachtig. Zo krijgt zo’n schilderij dan weer een geweldig verhaal. Dat is toch bijzonder?’
DUBBELE Ger Eenens , verzamelaar zonder beleid
De kennismaking met de toen 82- jarige kunstenaar in zijn eigen omgeving behoort tot mijn dierbare herinneringen
