What’s in a name?

Heilige Begga © vzw Begijnhof Onze-Lieve-Vrouw ter Hoyen - www.artinflanders.be - Foto: Stefaan Hoste.

Wat schuilt er achter de namen van onze huizen?

De heilige Begga, te vinden bij huisnummer 205 en aan het convent nummer 239.

De Heilige Begga heeft hier wel lang moeten aanschuiven om ook een vermelding te krijgen in onze Nieuwsbrief. Nochtans wordt zij door velen gezien als ‘naamgever’ voor de begijnen. Maar is dat wel zo?

Begga was van goede afkomst, zowel politiek als godsdienstig. Haar vader Pepijn van Landen is erin geslaagd om de feitelijke heerschappij te hebben over het (oude) Merovingische rijk. We hebben het hier over de zevende eeuw. Haar zus Geertrui werd heilig verklaard. Ook haar schoonvader, bisschop van Metz, Arnoldus, werd heilig verklaard. Een bisschop als schoonvader, dat kon toen allemaal. Aangestelde bisschoppen waren in die tijden niet altijd priester, noch celibatair. In ieder geval, onze Begga had met haar man, Ansegisus een paar kinderen. Een ervan was Pepijn van Herstal, die uiteindelijk de overgrootvader zou worden van Karel de Grote (niet te verwarren met Karel V!). Na de dood van haar echtgenoot, trok Begga naar Rome op pelgrimstocht en besloot na haar terugkeer liefst zeven kerken te bouwen (ze keek hierbij naar de zeven belangrijkste kerken van Rome in die tijd), allemaal in de buurt van Landen. Bij een van de kerken stichtte ze ook een klooster waar zij zou verblijven tot haar dood.

De begijnenbeweging is iets van de 11e-13e eeuw. Ons begijnhof werd waarschijnlijk gesticht in het jaar 1234, kort na de stichting van het Elisabethbegijnhof in de stad Gent. Onze Begga heeft pakweg 500 jaar eerder niets vandoen met deze beweging. Maar de herkenbaarheid van de naam was in de middeleeuwen wellicht wel een reden waarom onze Begga aan begijnhoven gekoppeld werd. Vandaar dat haar naam wellicht op een huisje én op een convent tevoorschijn komt. In Lier troont ze zelfs boven de ingangspoort van het begijnhof. Haar naamfeest wordt gevierd op 17 december. Zij is uiteraard de patroonheilige van Landen. Tevens is zij patrones van de stotteraars. Zij wordt aanroepen tegen botbreuken. En uiteraard blijft ze een favoriete heilige voor de begijnen onder ons…

Afbeeldingen tonen meestal een vorstin, met een kerk met zeven torens in de hand (of in de buurt).

Tekst: Marc Van Speybroeck