Veredelaar Bert Janssen zoekt naar nieuwe rassen
‘ Het echte veredelen gebeurt op het veld’ “Veredelen is vooruitzien. Wat worden de trends in de markt, wat doet de wet- en regelgeving en wat wenst de teler? De functie van veredelaar is heel divers”, zegt Bert Janssen, veredelaar bij Bejo. “We analyseren data op kantoor, voeren gesprekken met de verkoop, zetten nieuwe proeven op en doen fundamenteel onderzoek. Geen dag is hetzelfde. Dat is zo mooi aan deze baan.”
10
Bejo magazine
Wie denkt dat een veredelaar vooral bezig is in het lab om nieuwe rassen te ontwikkelen, komt bedrogen uit. Het echte veredelen gebeurt op het veld, benadrukt Janssen. “Ons vak is heel klassiek. Alles wat je selecteert, doe je op het veld. Van mei tot kerst lopen we buiten met laarzen en een regenpak aan proeven te beoordelen en te selecteren. Buiten zie je de verschillen tussen de rassen: hoe reageren planten op klimaat, insecten en ziekten? Hoe zwaar is een kool, hoe is de binnenkwaliteit en welke ziekten zie je op het blad? Al deze aspecten spelen mee in het selecteren van de juiste rassen.”
Robuuste gewassen
“Eén van de trends binnen de veredeling is het veredelen van robuustere gewassen in de verschillende klimaatgebieden. De uitdaging is de zoektocht naar een combinatie van robuustheid en kwaliteit”, zegt de veredelaar. “Je probeert rassen te maken die tegen een stootje kunnen door resistentie of tolerantie tegen ziekten en plagen in te kruisen en die bestand zijn tegen wisselende klimaatomstandigheden. Maar je moet ook
VEREDELING
rekening houden met de overige wensen van de teler en de consument. Een teler vraagt om kwaliteit en uniformiteit. De consument wil een mooi en lekker product in de supermarkt.” De veredelaars onderhouden nauw contact met het verkoopteam van Bejo. De verkopers zijn de oren en ogen in de markt, aldus Janssen. “Zij weten wat de trends zijn, krijgen feedback van de telers, tussenhandel en supermarkten en horen wat er voor verbetering vatbaar is. De markt is zeer bepalend voor een veredelaar”, zegt hij, “en ook zeer divers. Oost-Europa kent een grote markt voor de primeurteelt. In WestEuropa wil men bijvoorbeeld een harde kool voor de lange bewaring. In Midden-Amerika wordt een kool geteeld, die met omblad wordt geoogst, om het product tegen beschadigingen tijdens het transport te beschermen.”
Rassenontwikkeling
Janssen merkt een sterke vraag uit de markt naar rassen met resistenties tegen ziekten en plagen nu telers steeds minder chemische gewasbeschermingsmiddelen willen en
mogen gebruiken. Veel telers nemen ook hun eigen verantwoordelijkheid en wachten niet op een verandering in de wetgeving. “Het kost jaren van onderzoek om ziekte-resistentie in te kruisen”, zegt hij. “Bejo verkoopt hybride rassen. Een hybride ras bestaat uit een vader- en moederlijn. We proberen eerst de ideale vader- en moederlijnen te ontwikkelen, aan de hand van de marktvraag. Dat gebeurt veelal op de traditionele manier van selecties maken op het veld, maar we beschikken tegenwoordig ook over technieken die dat proces met enige jaren kunnen versnellen, zoals microsporencultuur en merkertechnologie.”
V.l.n.r. Miranda Ruiter (onderzoeker), Jan Sybe Wijngaarden (veredelaar), Bert Janssen (veredelaar) en Jan-Dick Ligthart (onderzoeker)
EXPLORING NATURE NEVER STOPS VOLGENS BERT JANSSEN “HET KOST JAREN VAN ONDERZOEK OM ZIEKTERESISTENTIE IN TE KRUISEN.”
Maar ook een veredelaar heeft geen glazen bol waarmee hij in de toekomst kan kijken wat de marktwensen worden, besluit de veredelaar. “Het is daarom belangrijk om een uitgebreide genetische poule te creëren, waardoor we genoeg mogelijkheden hebben om op die toekomstige wensen in te spelen.”
Bejo magazine
11