‘Anders denken over de teelt’ Rasontwikkeling en zaadproductie voor de biologische teelt zijn bij Bejo vanaf de start een volwaardig onderdeel geweest van de organisatie. Een kruisbestuiving die zowel de biologische als de reguliere veredeling vooruit helpt. Bejo produceert al biologisch zaad sinds 1996. Wat begon met een beperkt aantal rassen van enkele gewassen, is in ruim 20 jaar uitgegroeid tot een breed assortiment. Het assortiment biologisch geproduceerde zaden omvat nu meer dan 40 gewassen en 150 verschillende rassen. En die aantallen blijven groeien. De belangrijkste afzetmarkten liggen in West-Europa en Noord-Amerika. Met de rassen Rumours (ijsbergsla) en Agribel (bataviasla) heeft Bejo zijn aanbod voor biologische teelt in Nederland nu ook uitgebreid met het gewas sla.
Selectie op geschiktheid voor biologische teelt
“Bewust heeft Bejo ervoor gekozen de biologische activiteiten te integreren als volwaardig onderdeel van de onderneming”, aldus coördinator Organic Affairs Bram Weijland. Daardoor kon de jonge business unit meeliften op de kennis en expertise in
32
Bejo magazine
zaadproductie en veredeling die Bejo in de loop van decennia had opgebouwd. Voor de selectie van rassen geschikt voor biologische teelt kunnen de veredelaars van Bejo putten uit de grote voorraad aan rassen en lijnen die in de loop van de decennia is opgebouwd.
We kunnen groot denken
Ook de internationale infrastructuur is daarbij goud waard. Weijland: “We kunnen als onderdeel van Bejo groot denken. Zo hebben we bijvoorbeeld in alle belangrijke landen biologische proefvelden waar we uit de vele gangbare kruisingen selecties voor biologisch kunnen maken. Als je alleen binnen biologische rassen selecteert mis je de schaalgrootte. Aanvullend hierop worden de veelbelovende kruisingen getest onder biologische omstandigheden over meerdere jaren om uiteindelijk geselecteerd te worden voor de verkoop” Schaalgrootte stelt Bejo ook in staat innovatieve oplossingen te ontwikkelen, zoals een alternatief voor de zaadcoating. Weijland: “In de gangbare teelt zijn we gewend de gewassen een beschermde start te geven met een coating rondom het zaad, waarin fungicide is verwerkt. Dat mogen we in de biologische teelt niet. In samenwerking met de Universiteit Twente hebben we daarvoor een heel goed alternatief ontwikkeld zodat we nu vooraf het zaad ontsmetten met bijvoorbeeld een heetwaterbehandeling.”
Hybride rassen voor een beter en uniform product Bejo ontwikkelt voor de biologische markt moderne hybride rassen, zegt Organic Affairs coördinator, Bram Weijland. “Met deze hybride rassen richten wij ons op de moderne professionele telers die produceren voor de markt van grote retailers. Die markt heeft meer dan 90 procent van het areaal.” Hybride rassen hebben interessante voordelen. Ten eerste is de kwaliteit en opbrengst per hectare beter. Daarnaast is de uniformiteit in het veld belangrijk voor de bewerking, met name voor mechanische onkruidbestrijding.
Kruisbestuiving
De biologische activiteiten profiteren van de kennis en ervaring die Bejo heeft opgebouwd in de reguliere teelt. Andersom blijkt ‘gangbaar’ ook heel veel te leren van ‘biologisch’, stelt Bart Kuin, Area Crop Manager Western Europe en Business Manager Organics. “De integratie van ‘breeding for organic’ levert een interessante kruisbestuiving op. Bejo heeft de productie op een bepaalde manier ingericht. Daarin spelen kunstmest en chemische gewasbeschermingsmiddelen een rol. In de biologische teelt moet je het zonder doen. Dit dwingt je anders te denken over productie. Ziekten en plagen zijn moeilijker op te lossen, je moet ze proberen te voorkomen door het teeltsysteem anders in te richten.”
Markt vraagt robuuste rassen
“Dat wordt ook belangrijker in gangbare teelten”, stelt Kuin. “We hebben te maken met beperkingen voor het gebruik van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. We gaan weer beter naar de bodem en de vitaliteit van het gewas kijken. Dat heeft ook gevolgen voor de rassenkeuze. De markt heeft robuuste rassen nodig, met een goede ziekteresistentie en een sterk wortelgestel om de nutriënten in de bodem optimaal te benutten.” In de praktijk liggen wensen van gangbaar en biologisch steeds dichter bij elkaar, aldus Kuin. “Wij willen voorop blijven lopen. Wij staan voor een duurzame teelt met een hoge opbrengst en een goede productkwaliteit. Dat begint altijd met de beste zaden van de beste rassen.”
In de jaren negentig behoorde Bejo tot de eerste veredelaars die ertoe overgingen om ‘biologisch’ volledig in hun activiteiten te integreren. Als familiebedrijf gelooft Bejo in deze duurzame aanpak voor de lange termijn en willen we ons daar volledig voor inzetten. Omdat we vinden dat we zorgvuldig moeten omgaan met onze natuurlijke hulpbronnen, niet alleen voor onszelf, maar ook voor toekomstige generaties. Zowel een conventionele als biologische veredelaar zijn, leidt tot prachtige kruisbestuivingen. Aan de ene kant levert breeding for organic inspiratie en nieuwe ideeën op voor de conventionele manier van produceren. Aan de andere kant kunnen we met onze biologische activiteiten verder bouwen op de kennis, ervaring en infrastructuur die we in de afgelopen eeuw hebben opgebouwd. Bij Bejo betekent veredelen voor biologische productie dat we onze brede genetische basis en de nieuwste technologieën inzetten. Veredelen voor biologische productie betekent ook dat we rassen met een betere weerbaarheid en een hoge opbrengst kunnen ontwikkelen, zaden van hoge kwaliteit kunnen produceren en innovatie kunnen stimuleren. Met biologisch zaad draagt Bejo bij aan een duurzame productieketen voor gezond en smakelijk voedsel, RIGHT from the START.
Bejo magazine
33