พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
บทที่ 3 แนวความคิดโครงการ (Concept) 3.1 แนวความคิดด้ านหน้ าที่ใช้ สอย (Function Concept) การกาหนดแนวความคิดด้ านการใช้ สอยพื ้นที่ ความสัมพันธ์ ขององค์ประกอบโครงการเชื่อมโยงกับ โครงการ ปั จจัยด้ านต่างๆของกิจกรรม และการบริ หารจัดการ ดังนันการก ้ าหนดแนวความคิดด้ าน หน้ าที่ใช้ สอยจะพิจารณาทีละองค์ประกอบโดยมีการเรี ยงลาดับการพิจารณาดังต่อไปนี ้ - ภาพรวมโครงการ (Overall Project) - ส่วนแสดงงานและบริ การศึกษา (Main Function Zone) - ส่วนนิทรรศการ - ลานกิจกรรม ลานสังเกตุปรากฎการณ์ ในการจัดกลุม่ องค์ประกอบของโครงการทังหมด ้ จะแบ่งตามลักษณะของผู้ใช้ โครงการกิจกรรม หลักๆที่เกิดขึ ้น โดยสามารถแบ่งส่วนหลักได้ 3 ประเภทคือ 1. ผู้ใช้ โครงการ กลุม่ ผู้ใช้ โครงการ โดยพื ้นที่คนกลุม่ นี ้จะต้ องใช้ คือส่วนของโถงหลัก ส่วนแสดงงาน ส่วนลานสังเกตุปรากฏการณ์ ส่วนจุดชมวิว และร่วมไปถึงส่วนสนันสนุนโครงการ ร้ านอาหาร ร้ าน ขายของที่ระลึก ซึง่ นับเป็ นกิจกรรมหลักที่เกิดขึ ้นภายในโครงการ ซึง่ ในแต่ละส่วนจะต่อเนื่องกับ ส่วนสาธารณะ 2. บุคคากรภายในโครงการ กลุม่ ที่มีหน้ าที่ในการบริ หาร จัดการ และดูแลโครงการ ซึง่ ได้ แก่กลุม่ ของผู้บริ หารและพนักงานเจ้ าหน้ าที่ ซึง่ จะต้ องมีสว่ นทางเข้ าแยกจากทางหลัก(Sub Entrance) ซึง่ รวมไปถึงส่วนทางเข้ าเพื่อบารุงซ่อมแซมโครงการห้ องเก็บของพิพิธภัณฑ์ 3. วัสดุและอุปกรณ์ จะมาโดยการซื ้อหรื อจากแหล่งใดก็ตามจะผ่านส่วนจัดหาวัสดุก่อน เพื่อทา ดัชนีและมีสว่ นบริ หารคอยควบคุมดูแลเพื่อคัดแยกไปยังส่วนต่างๆโดยผ่านส่วนของ (Sub Entrance) ดายประสานงานกับฝ่ ายเทคนิคการผลิตและฝ่ ายบริ หารการศึกษาที่ควบคุมดู และอยู่
เป้าหมายโครงการ
1- 29
พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
ผังภาพ 3.1 แสดงแผนผังความสัมพันธ์ ของภาพรวมโครงการ
3.2 แนวคิดที่เกี่ยวข้ องกับกิจกรรม (Activities concept) โดยรูปแบบของกิจกรรมในส่วนภาพรวมของโครงการ จะแยกการจัดกลุม่ ของกิจกรรม ออกเป็ นส่วนที่เข้ ามาใช้ โครงการ กับส่วนของบุคคลที่เข้ ามาให้ บริ การอาคารโดยมีทาง Sub entrance แยกทางเข้ าหลักของผู้ใช้ งานอาคารและผู้บริ การอาคารชัดเจนโดยที่ผ้ ทู ี่จะมาให้ บริ การ อาคารสามารถเข้ าได้ จากทาง Admin
ผังภาพ 3.2 แสดงแผนผังความสัมพันธ์ ของผู้ใช้ งานอาคารและผู้ใช้ บริ การอาคาร
เป้าหมายโครงการ
1- 30
พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
ลาดับความสาคัญของกิจกรรม (Sequence Of activities) ในการเลือกวางตาแหน่งจะให้ เกิดการรับรู้และเข้ าใจง่ายเพื่อความสะดวกในการรับรู้ เรื่ องราวและจุดประสงค์ของโครงการการเข้ าถึงถูกเรี ยงไว้ เป็ นลาดับและส่วนสนับสนุนให้ สามารถ เชื่อมต่อไปยังส่วนจัดแสดงได้
ผังภาพ 3.3 แสดงแผนผังความสัมพันธ์ ของการเข้ าถึง ลาดับความสาคัญของผู้ใช้ งาน (Order of importance) เนื่องจากลักษณะการแสดงงานต้ องการให้ ผ้ ใู ช้ งานรับรู้เรื่ องราวและเข้ าใจจุดประสงค์ ของโครงการจึงจัดใช้ งานในแต่ละส่วนเป็ นลาดับๆ แต่ในขณะเดียวกันก็มีทาง Sub Entrance ให้ สามารถพลัดเปลีย่ นกิจกรรมหรื อใช้ สว่ นสนับสนุนได้
ความต้ องการใช้ พนื ้ ที่ของกิจกรรม (Activity Requirement) เป็ นการจัดแสดงงานและกิจกรรมเพื่อการศึกษา รองรับผู้ใช้ คราวละมากๆ และอุปกรณ์ใน การแสดงที่มีขนาดใหญ่และต้ องการเนื ้อที่ในการชมพอสมควรรวมถึงพื ้นที่จะทาให้ เกิดด้ าน อารมณ์และการรับรู้ในแต่ละส่วนของการแสดง ดังนันนอกจากความต้ ้ องการใช้ เชิง 2 มิติ แล้ วใน เชิง 3 มิติก็มีสว่ นสาคัญ
เป้าหมายโครงการ
1- 31
พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
ลาดับนิทรรศการ
ผังภาพ 3.4 แสดงแผนผังต้ องการใช้ พื ้นที่ของกิจกรรม 1
เป้าหมายโครงการ
1- 32
พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
ผังภาพ 3.5 แสดงแผนผังต้ องการใช้ พื ้นที่ของกิจกรรม 2
ผังภาพ 3.6 แสดงแผนผังต้ องการใช้ พื ้นที่ของกิจกรรม 3
เป้าหมายโครงการ
1- 33
พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
ผังภาพ 3.7 แสดงแผนผังต้ องการใช้ พื ้นที่ของกิจกรรม 4 แนวคิดเกี่ยวกับจัดแสดงแต่ ละส่ วน (Exhibition Concept) จากการจัดหมวดหมู่และเรี ยบเรี ยงเรื่ องราวที่ต้องการนาเสนอให้ ผ้ ใู ช้ งานได้ เข้ าใจถึง เป้าหมายของโครงการผู้ออกแบบได้ คานึงถึงตาแหน่งการเข้ าถึงและการเปลีย่ นถ่ายที่วา่ งไปยัง ส่วนต่างๆของการจัดแสดงโดยการนาข้ อมูลการใช้ พื ้นที่ของแต่ละส่วนการแสดงมาเชื่อมต่อกันโดย ให้ ความสาคัญกับที่วา่ งด้ านอารมณ์และการแสดงคุณภาพของที่วา่ งในแต่ละส่วน
ผังภาพ 3.8 แสดงเชื่อมต่อของแต่ละส่วนการแสดงงาน เป้าหมายโครงการ
1- 34
พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
แนวคิดเกี่ยวกับการจัดวาง เนื่องจากในแต่ละส่วนของการแสดงงานผู้ออกแบบต้ องการให้ ลกั ษณะเฉพาะของแต่ละ ส่วนในการทากิจกรรมการจัดวางอุปกรณ์และการใช้ ที่วา่ งจึงออกแบบการจัดวางให้ สอดคล้ องกับ เรื่ องราวที่ต้องการนาเสนอในแต่ละส่วน
ผังภาพ 3.8 แสดงการใช้ ที่วา่ งผ่านการตีความจากเรื่ องราวต่างๆที่จะนาเสนอ 3.3 แนวคิดโครงการด้ านเทคโนโลยี (Technology Concept) จากการนาข้ อมูลพื ้นฐานการใช้ เทคโนโลยีตา่ งๆที่เกี่ยวข้ องกับโครงการทังหมดให้ ้ ทราบถึง ข้ อมูลที่ชดั เจน นาไปวิเคราะห์และกาหนดแนวความคิดในการเลือกใช้ ได้ อย่างเหมาะสมกับ ประเภทของโครงการแบ่งออกเป็ นหัวข้ อดังนี ้ 3.3.1 เทคโนโลยีในการก่อสร้ างอาคาร (Structure system) เนื่องจากอาคารประเภทพิพิธภัณฑ์ต้องการ Space ที่หลากหลา เช่น พื ้นที่จดั แสดงโลก จาลอง จอขนาดใหญ่เพื่อแสดงการกาเนิดดวงดาวต่างๆ ดาวเคราห์ หินแร่ธาตุ ต่างๆนันต้ ้ องการ พื ้นที่กว้ างเพียงพอสาหรับจัดแสดง หรื อส่วนพิพิธภัณฑ์แสดงเกี่ยวกับดวงดาวที่ต้องการพื ้นที่ที่ กว้ างและมืดเพื่อได้ อารมณ์และความรู้สกึ เป็ นต้ น จึงได้ กาหนด แนวความคิดโครงสร้ างอาคารไว้ 2 แบบ ด้ วยกัน - โครงสร้ างเหล็ก Long Span - โครงสร้ างคอนกรี ตเสริ มเหล็ก
เป้าหมายโครงการ
1- 35
พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
3.3.2 เทคโนโลยีด้านระบบอาคาร (Building system) โครงสร้ างพิพิธภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัติศาสตร์ โลกนี ้ เป็ นโครงการที่เกี่ยวข้ องกับ เทคโนโลยีสงู ดังนันจึ ้ งมีแนวคิดการนาพลังงานแสงอาทิตย์มาใช้ ในการผลิตไฟฟ้ าภายในอาคาร และเพื่อช่วยประหยัดพลังงาน ดังนันจึ ้ งมีระบบที่ผลิตด้ วยพลังงานแสงอาทิตย์ ซึง่ ถือเป็ น เทคโนโลยีที่นา่ สนใจและเหมาะสมกับโครงการที่ต้องใช้ พลังงานไฟฟ้ าสูง ซึง่ แบ่งออกเป็ นหัวข้ อ ดังนี ้ 1. ระบบปรับอากาศ (Air-conditioning) ใช้ ระบบ Leonics sun cool ระบบเครื่ องปรับอากาศด้ วยพลังงานแสงอาทิตย์ (leonics sun cool – solar assisted air conditioning systems) เป็ นระบบที่ลโี อนิคส์เป็ นผู้ทา การออกแบบและติดตังพร้ ้ อมวางระบบเพื่อนาพลังงานแสงอาทิตย์มาใช้ ประโยชน์สงู สุดโดยเป็ น ระบบที่มีการนาพลังงานความร้ อนจากแสงอาทิตย์มาผ่านกระบวนการของ Solar Collector เป็ น ระบบซึง่ มีหลอดสูญญากาศ (EVT) เป็ นตัวรับพลังงานความร้ อนจากแสงอาทิตย์และมี Heat Pipe เป็ นตัวนาพาความร้ อนและทาการถ่ายเทความร้ อนให้ กบั น ้าที่ไหลผ่าน ทาให้ น ้ามีอุณหภูมิสงู ขึ ้น แล้ วจึงส่งไปเก็บไว้ ในถังเก็บน ้าร้ อนเพื่อรักษาอุณหภูมิของน ้าร้ อนไว้ น ้าร้ อนจากถังเก็บน ้าร้ อนจะ ถูกปั๊ มไปยัง Absorption Chiller เพื่อถ่ายเทความร้ อนให้ กบั สารทาความเย็นซึง่ ทาหน้ าที่ขนถ่าย ความร้ อนภายใน Absorption Chiller สาหรับผลิตน ้าเย็น น ้าเย็นที่ได้ จะถูกส่งไปแลกเปลีย่ น ความร้ อนกับ Fan coil unit เพื่อรับภาระความร้ อนภายในห้ องปรับอากาศ ทาให้ ห้องที่ปรับอากาศ มีอุณหภูมิต่าลง ขณะเดียวกันภายใน Absorption Chiller บริ เวณเครื่ องดูดกลืนจะเกิดปฏิกิริยา คายความร้ อน ทาให้ อุณหภูมิสงู ขึ ้นจึงจาเป็ นต้ องใช้ Cooling Tower เพื่อระบายความร้ อนนี ้สู่ ภายนอก นอกจากนี ้ที่สภาวะแสงอาทิตย์ไม่เพียงพอในช่วงเช้ าและเย็นหรื อวันที่มีแดดอ่อน จะใช้ ระบบความร้ อนเสริ ม (Backup Heater) ซึง่ มีระบบควบคุมอัตโนมัติโดยเริ่ มทางานเมื่ออุณหภูมิ ของน ้าจ่ายให้ ระบบ Absorption Chiller ต่ากว่าที่กาหนดไว้ และหยุดทางานเมื่ออุณหภูมิน ้าอยูใ่ น ระดับที่กาหนดไว้ น ้าที่ใช้ ในระบบจะเป็ นน ้าที่ได้ มาจากระบบผลิตน ้าอ่อน (Water Softener) โดย จะปรับสภาพน ้าที่นามาใช้ ในระบบเพื่อลดปริ มาณสารที่ก่อให้ เกิดตะกรัน ซึง่ เหมาะกันกับระบบ ปรับอากาศแบบที่ระบายความร้ อนด้ วยน ้า
ผังภาพ 3.9 แสดงระบบเครื่ องปรับอากาศด้ วยพลังงานแสงอาทิตย์ (http://www.leonics.co.th) เป้าหมายโครงการ
1- 36
พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
2.ระบบสุขาภิบาล (Sanitary) เนื่องจากเป็ นอาคารแนวราบที่ตงอยู ั ้ บ่ นพื ้นที่ที่มี Slope จึงใช้ พื ้นที่ลาดเอียงให้ เป็ นประโยชน์โดยการปั๊ มน ้า จ่ายไปเก็บไว้ ในถังเก็บน ้าบริ เวณเนินก่อนจะ Feed Down ตามแรง โน้ มถ่วงแจกจ่ายตามอาคารต่างๆ 3.ระบบไฟฟ้ ากาลังและสารอง (Electricity) เนื่องจาเป็ นอาคารพิพิธภัณฑ์ที่มีขนาดใหญ่ ในเรื่ องของระบบไฟฟ้ า จึงควรมี ระบบไฟฟ้ าสารองบางส่วนต้ องการความเย็นและแสงสว่างตลอดเวลา เมื่อเกิดเหตุไฟดับ จึง จาเป็ นต้ องมีระบบไฟฟ้ าสารองเพื่อปั่ นไฟฟ้ ามาใช้ ในโครงการในส่วนอื่นๆของระบบไฟฟ้ าจะใช้ พลังงานแสงอาทิตย์มาแปลงเป็ นพลังงานไฟฟ้ าใช้ จ่ายในโครงการเพราะพื ้นที่ใช้ สอยโครงการส่วน ใหญ่จะใช้ ในเวลากลางวัน เช่น ส่วนนิทรรศการ ส่วนพิพิธภัณฑ์ เป็ นต้ นจึงเหมาะที่จะนาพลังงาน แสงอาทิตย์มาใช้ เพื่อประหยัดพลังงาน เรี ยกว่า ระบบผลิตไฟฟ้ าพลังงานแสงอาทิตย์ชนิดต่อเชื่อม ระบบสายส่งขนาด 40 kWp พร้ อมระบบแสดงผล (40 kWp Grid connected Power System with monitoring and management software) เป็ นระบบที่ได้ รับการออกแบบเพื่อผลิต กระแสไฟฟ้ าจากพลังงานแสงอาทิตย์ แล้ วผ่านเครื่ องแปลงกระแสไฟฟ้ าที่ตอ่ เนื่องกับสายส่งการ ไฟฟ้ า (Grid connected inventers) จากนันจ่ ้ ายกระแสไฟฟ้ าไปยังอุปกรณ์ไฟฟ้ าพร้ อมมีระบบ แสดงผลการผลิตไฟฟ้ าเพื่อนาข้ อมูลของระบบไปแสดงผลบนจอ Plasma TV
ผังภาพ 3.10 แสดงระบบผลิตไฟฟ้ าด้ วยพลังงานแสงอาทิตย์ (http://www.leonics.co.th)
เป้าหมายโครงการ
1- 37
พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
4.ระบบสือ่ สารโทรคมนาคม (Communication) - ระบบโทรศัพท์ - ระบบโทรทัศน์วงจรปิ ด CCTV : สามารถหมุนปรับทิศทางได้ (Moving Camera) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้ งาน ระบบโทรทัศน์วงจรปิ ดจึงได้ มีการเพิ่ม อุปกรณ์ประกอบเข้ าไป คือ ฐานกล้ องหมุนปรับทิศได้ สามารถที่จะปรับหมุน ซ้ าย-ขวา ก้ ม-เงย (Pan and tilt Unit) และอาจจะมีอุปกรณ์อื่นเพิ่มอีก เช่น เลนส์ปรับขนาดภาพได้ (Zoom lens) และ เครื่ องหุ้มกล้ อง (Camera Housing) 5.ระบบป้องกันอัคคีภยั และดับเพลิง (Fire Protection and Extinguishers) ระบบป้องกันภัยที่ใช้ ในโครงการนี ้จะประกอบไปด้ วย ระบบ Sprinkle และ Smoke Detector โดย Smoke Detector จะเป็ นตัวจับหัวพ่นน ้า ซึง่ จะติดตตังตามส่ ้ วนต่างๆ 6.ระบบแสงสว่าง 7.ระบบเสียง
เป้าหมายโครงการ
1- 38
พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
ผังภาพ 3.10 แสดงตัวอย่างการให้ แสงสว่างจากรณีศกึ ษาต่างๆ (Architect’s data Third edition)
เป้าหมายโครงการ
1- 39
พิพธิ ภัณฑ์ปรากฎการณ์และประวัตศิ าสตร์ โลก THE PHENOMENON AND EARTH HISTORY MUSUEM
3.4 แนวความคิดโครงการด้ านเศรษฐศาสตร์ (Economic) คุณภาพของอาคารสามารถบอกด้ วยราคาค่าก่อสร้ างต่อตารางเมตร ซึง่ โดยทัว่ ไป รวมถึงงานสถาปั ตยกรรม งานโครงสร้ าง ระบบไฟฟ้ า ระบบสุขาภิบาลแต่ไม่รวมถึงอุปกรณ์พิเศษที่ ติดตัง้ สาหรับอาคารเพื่อการศึกษามีประมาณการก่อสร้ างดังนี ้ 1.ระดับประหยัด ราคาก่อสร้ าง 8,000 บาท/ตารางเมตร 2.ระดับปานกลาง ราคาก่อสร้ าง 15,000 บาท/ตารางเมตร 3.ระดับดี ราคาก่อสร้ าง 25,000 บาท/ตารางเมตร 4.ระดับดีมาก ราคาก่อสร้ าง 30,000 บาท/ตารางเมตร สาหรับโครงการ พิพิธภัณฑ์ปรากฏการณ์และประวัติศาสตร์ โลก เป็ นโครงการที่แสดงถึง การให้ คณ ุ ภาพแก่ผ้ ใู ช้ งาน ดังนันจึ ้ งมีการกาหนดคุณภาพอาคารให้ อยูใ่ นระดับดีมาก องค์ประกอบที่สาคัญของโครงการ โดยสามารถแยกรายละเอียด ได้ ดงั นี ้
องค์ประกอบ ส่วนนิทรรศการ ส่วนบริหาร ส่วนสนับสนุน ส่วนบริการ ที่จอดรถ
ราคาก่อสร้ าง(บาท/ตารางเมตร) 30,000 15,000 25,000 15,000 8,000
รวม
ราคาค่าก่อสร้ าง 205,200,000 6,570,000 36,750,000 12,210,000 8,800,000 269,530,000
ตารางที่ 3.1 ตารางแสดงค่าก่อสร้ างในแต่ละส่วน
เป้าหมายโครงการ
1- 40