Karmy dla psich i kocich alergików

dr inż. Jacek Wilczak

Zakład Biochemii i Dietetyki, Instytut Medycyny Weterynaryjnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Coraz więcej psów i kotów boryka się z problemem alergii pokarmowych, wykazując reakcje uczuleniowe na rozmaite składniki obecne w pokarmie. W odpowiedzi na to producenci karm dla tych czworonogów prześcigają się w oferowaniu specjalistycznych produktów dedykowanych dla zwierząt wrażliwych. Czym charakteryzują się takie karmy? I co tak naprawdę oznacza (i do czego zobowiązuje) słowo „hypoallegric” umieszczane na ich opakowaniach?

Czym jest alergia i jaki jest mechanizm jej powstawania?

Wśród chorób, które są wyjątkowo dokuczliwe zarówno dla psa, jak i dla kota, jedną z czołowych pozycji zajmują alergie pokarmowe, które wraz z nietolerancjami i zatruciami pokarmowymi są określane jako „niepożądane reakcje na pokarm”. Nietolerancja składników pokarmowych w przypadku zwierząt towarzyszących ma swoje podłoże zarówno immunologiczne (alergie pokarmowe), jak i nieimmunologiczne (nietolerancje pokarmowe). Alergia pokarmowa to specyficzna immunologiczna odpowiedź organizmu na kontaktową reakcję z alergenem – białkiem, mniejszymi polipeptydami czy lipoproteinami. Zakłada się, że najczęstszymi alergenami są rozpuszczalne w wodzie glikoproteiny o masie cząsteczkowej w zakresie 10–60 kDa odporne na działanie wysokiej temperatury oraz działanie środowiska zarówno kwaśnego, jak i zasadowego. Często alergenem jest specyficzna budowa białka występująca w danym jego źródle, stąd za najczęstsze alergeny uważa się: białko jaja, kurczaka, orzechy, mleko, soję, ryby czy pszenicę. W badaniach epidemiologicznych dotyczących psów zauważono, że w 65% stwierdzonych przypadków alergii na karmę głównym alergenem były wołowina, nabiał i pszenica, a w 25% przypadków były to kurczak, jaja kurze, jagnięcina i soja. Wskazuje się, że białkiem o potencjalnie wyższym wskaźniku alergenności jest białko pochodzenia zwierzęcego, ale wskazanie na konkretne jego źródło jest problematyczne. Białka pochodzenia roślinnego wywołują rzadziej reakcje alergiczne, chociaż znane są objawy alergii pokarmowej pojawiające się po spożyciu owoców, o których nie można powiedzieć, że są źródłem białka – chociaż takowe zawierają. Natomiast jednoznacznie chciałbym zaznaczyć, że zdolność wywołania reakcji alergicznej u każdego ze zwierząt jest sprawą indywidualną i nie powinno się z góry zakładać, bez potwierdzenia, alergenności jakiegokolwiek z rodzajów białka. Czynnikami przyczyniającymi się do specyficznej immunologicznej reakcji na składniki pokarmowe są wszystkie czynniki prowadzące do uszkodzenia warstwy śluzowej przewodu pokarmowego. Hamują one skuteczne trawienie białek, a w wyniku działania niecałkowicie strawionego białka oraz białka o niskim współczynniku strawności dochodzi do zwiększonej przepuszczalności nabłonka wskutek uszkodzenia połączeń międzykomórkowych oraz powstawania zmian zapalnych w warstwie śluzowej przewodu pokarmowego. Inny rodzaj czynników jest zależny od wadliwej immunomodulacji wynikającej z obniżonej sekrecji przeciwciał IgA, wadliwej aktywacji układu GALT (gut-associated lymphoid tissue) czy niewłaściwej aktywacji układu monocyty – makrofagi. Uważa się, że reakcję immunologiczną powoduje przejściowy lub powtarzający się w pewnych odstępach czasu kontakt z antygenem, a nie stała jego obecność w karmie – co utrudnia dodatkowo prawidłową diagnozę. Objawami alergii pokarmowej są najczęściej objawy skórne oraz rzadziej objawy ze strony przewodu po-

W populacjach psów i kotów nietolerancja glutenu i tym bardziej alergia na gluten występują bardzo rzadko. O ile karma monobiałkowa ma szerokie zastosowanie ze względu na powszechność alergii pokarmowych, o tyle karmy typu grainfree z żywieniowego punktu widzenia mają mniejsze zastosowanie.

REKLAMA

Nakarm ich naturę.

Odkryj nową linię Natura diet CATS, zaprojektowaną i przygotowaną, aby karmić i szanować ich naturę. Dzięki swojej tradycyjnej recepturze B.A.R.P. (Biologically Adapted Raw Profile) chronimy ich instynkt, utrzymując profil odżywczy surowej żywności.

Natura diet CATS nakarmi ich naturę w najbardziej naturalny sposób.

INTERCOMERCE GROUP SP. Z O.O SP. K

Al.Krakowska 95 05-090 Raszyn k/W-wy

e-mail: biuro@intercomercegroup.pl tel: +48 791 977 00 www.intercomercegroup.pl

Ewelina Kassner

Brand Manager www.petner.com.pl

W diecie psa alergika warto unikać potencjalnych alergenów. Dlatego dobrym rozwiązaniem jest karma monobiałkowa (z jednym źródłem białka pochodzenia zwierzęcego) oraz o jak najprostszym i przejrzystym składzie. Taką karmą jest mokra karma dla psa marki Petner w saszetce 500 g. Każdy posiłek składa się w 95,5% z mięsa i podrobów w bulionie własnym. Do tego dodatki funkcjonalne wspierające zdrowie i dobrą kondycję. Bez zbóż, sztucznych barwników i konserwantów.

Przyczyn alergii u psów i kotów można wymienić kilka, lecz bez wątpienia to właśnie karma jest najczęstszą z nich. Objawy mogą być mniej poważne, tj. wzdęcia czy świąd, lub bardziej poważne, tj. wypadanie sierści, obrzęk śluzówek, ślinotok, problemy z oddychaniem. Leczenie objawów nie jest proste i w dużej mierze opiera się na eliminacji czynnika uczulającego, a w ciężkich przypadkach podawaniu leków, m.in. sterydów i leków przeciwhistaminowych. Alergia pokarmowa może dotyczyć każdego psa, jednak predyspozycje takich ras, jak: boston terier, bokser, shar pei, cocker spaniel, dalmatyńczyk, buldog angielski i francuski, labrador retriever, sznaucer miniaturowy, mops, yorkshire terier, będą zawsze wskazaniem do stosowania dobrej jakości karmy pozbawionej potencjalnych alergenów. Zawsze należy pamiętać, że karma dedykowana psim czy kocim alergikom często będzie droższa, może również mieć krótszą datę przydatności ze względu na brak konserwantów, natomiast każdy opiekun powinien traktować to jako inwestycję w zdrowy i komfortowy rozwój swojego pupila, która zwróci się w postaci braku wydatków na leki i dodatkowe wizyty w gabinecie weterynaryjnym.

karmowego, które mogą, ale nie muszą, towarzyszyć objawom skórnym; często zapalenie ucha zewnętrznego może być objawem alergii pokarmowej. Reakcje alergiczne mogą przybierać różne formy, zwykle jednak system odpornościowy reaguje na alergen produkcją przeciwciał, zwanych immunoglobulinami E (IgE), które pobudzają inne komórki, np. komórki tuczne do uwalniania substancji wywołujących stan zapalny. Do reakcji IgE-niezależnych zalicza się także późną nadwrażliwość na białka kurczaka czy białka mleka, chociaż mechanizm powstawania tej alergii nie został do końca zdefiniowany.

Co robić w przypadku alergii?

Zarówno w przypadku alergii pokarmowych, jak i nietolerancji pokarmowych zaleca się wprowadzenie diety eliminacyjnej polegającej na wykluczeniu z diety czynników działających niekorzystnie. Jedną z wygodnych i pewnych form diety, która w największym stopniu spełnia wymogi „diety przeciwalergicznej”, jest dieta monobiałkowa. Założenie jest takie, że karmę monobiałkową należy stosować w dwóch przypadkach: kiedy podejrzewamy alergię pokarmową i chcemy zdiagnozować, które z białek jest przyczyną alergii, oraz w przypadku już zdiagnozowanej alergii pokarmowej. W pierwszym przypadku dużym problemem jest prawidłowe wskazanie na białko alergizujące. Reakcję im-

mgr farm. Łukasz Sitek

Kierownik Hurtowni Beaphar www.beaphar.com

Reakcję immunologiczną powoduje przejściowy lub powtarzający się w pewnych odstępach czasu kontakt z antygenem, a nie stała jego obecność w karmie – co utrudnia dodatkowo prawidłową diagnozę. Objawami alergii pokarmowej są najczęściej objawy skórne oraz rzadziej objawy ze strony przewodu pokarmowego.

munologiczną powoduje przejściowy lub powtarzający się w pewnych odstępach czasu kontakt z antygenem, a nie stała jego obecność w karmie – co utrudnia dodatkowo prawidłową diagnozę. Chcąc postąpić prawidłowo, należy najpierw przez okres kilku dni zastosować dietę eliminacyjną, pozbawioną białka pochodzenia zwierzęcego podejrzewanego o prowokowanie objawów alergii, a dopiero potem wprowadzać poszczególne karmy monobiałkowe. Obserwacja jest podstawowym czynnikiem diagnostycznym. Po niepojawieniu się objawów alergii możemy mieć większą pewność, że zastosowane w karmie białko jest odpowiednie – co wcale nie wyklucza pojawienia się objawów alergii pokarmowej po pewnym czasie. Pytanie, które się pojawia: na jakie źródła białka postawić? Wybór teoretycznie jest prosty: każde monoźródło białka, które nie wywołuje alergii pokarmowej, będzie dobre.

Czym jest karma monobiałkowa?

Karma monobiałkowa bazuje tylko i wyłącznie na surowcach stanowiących źródło białka pochodzącego z jednego gatunku zwierząt rzeźnych. Wykorzystuje się tutaj teorię mówiącą o specyficznej budowie białek każdego z gatunków zwierząt. Białka mięśniowe oraz te występujące w cytozolu czy osoczu zwierzęcia należącego do danego gatunku posiadają specyficzny skład i układ aminokwasów, dzięki czemu ich własny układ odpornościowy nie traktuje tego jako białek obcych i nie uruchamia procesów je inaktywujących, którym np. towarzyszy ostra reakcja zapalna. Obecnie coraz więcej wiadomo na temat „alergenności” poszczególnych białek i ich różnych form powstających np. w czasie obróbki termicznej. W przypadku niektórych struktur białek obróbka termiczna zmniejsza ich alergenność, w przypadku innych wręcz przeciwnie. Dlatego też w karmach monobiałkowych stosowane źródła białek mogą być bardzo dziwne albo inaczej: takie, z którymi pies czy kot wcześniej nie miał szans się spotkać. Należy jednak podkreślić, że nie zawsze konieczne jest podawanie psu karm z bardzo dziwnymi, przynajmniej dla nas, ale i drogimi źródłami białka. Mimo że takie źródło, jak łosoś, nie może być traktowane jako egzotyczne, to struś, kangur czy bawół już tak. Owszem, właściciel ma prawo spróbować także takiej opcji w żywieniu swojego psa lub kota, ale czasami wystarczy spróbować karmy z jagnięciną czy kaczką. Czasami nawet podejrzewane przez właścicieli o wysoki potencjał alergenności białko drobiowe nie wykazuje swojej alergenności i może być stosowane jako podstawa żywienia zwierząt z alergią pokarmową. Jedynym problemem związanym z produkcją karm monobiałkowych jest brak urozmaiconych źródeł białka zgodnie z zasadą, że im dieta psa lub kota jest bardziej urozmaicona, tym lepiej. Wśród wszystkich surowców wykorzystywanych w konstruowaniu diety domowej bądź w produkcji karm dla zwierząt – zarówno karm mokrych, jak i suchych – zawartość wszystkich aminokwasów egzogennych jest bardzo różna i najczęściej jeden surowiec nie jest w stanie zagwarantować wystarczającej ilości aminokwasów. Dlatego w celu prawidłowego skomponowania diety dla psa lub kota należy stosować różne składniki będące źródłem białka w różnych proporcjach.

REKLAMA

Elżbieta Anioł

Dyrektor handlowy www.versele-laga.pl

Karma dla psów z alergią pokarmową powinna mieć krótki i przejrzysty skład. Należy pamiętać bowiem, że duża część takich psów często uczulona jest na więcej niż jeden składnik diety. Karma powinna zawierać jedno źródło białka pochodzenia zwierzęcego, a surowce wykorzystane do jej produkcji powinny być najwyższej jakości. Właściciel psa alergika powinien wybierać karmy zawierające składniki, które nie są częstymi alergenami, a jednocześnie dostarczają odpowiednich substancji odżywczych. Taką karmą jest Opti Life Digestion, w której 73% białek stanowią białka pochodzenia zwierzęcego, które są łatwostrawne i mają wysoką wartość biologiczną. Źródłem węglowodanów jest lekkostrawny, bezglutenowy ryż, będący dobrym źródłem wit. B1 oraz naturalnych przeciwutleniaczy, takich jak wit. C, wit. A, fenole i flawonoidy.

O ile karmy monobiałkowe są karmami bytowymi pełnoporcjowymi i pokrycie na wszystkie składniki odżywcze, włączając ogólną ilość białka, jest zapewnione, to jednak istnieje ryzyko niedoborów wybranych aminokwasów lub specyficznych kwasów tłuszczowych nieobecnych w danym źródle białka, a w stosunku do których istnieją zalecenia żywieniowe. Tutaj należy kierować się jednak wyższym celem niż koniecznością zapewnienia psu karmy o najwyższej wartości odżywczej – celem postępowania dietetycznego jest minimalizowanie ryzyka zaogniania alergii pokarmowej. Dyskomfort oraz dolegliwości towarzyszące alergii pokarmowej są istotniejsze zarówno dla psa/kota, jak i ich opiekunów. Nie widzę przeszkód, aby w przypadku nawet stwierdzonej alergii pokarmowej psa lub kota stosować w ich żywieniu naprzemiennie dwie lub trzy karmy monobiałkowe, które zawierają białka niealergizujące. Wymaga to rozważnego i bardzo ostrożnego podejścia opiekuna, ale nie jest to model żywienia niemożliwy do wprowadzenia.

Karmy z ryb

Poruszając problematykę związaną z wykorzystaniem diety monobiałkowej, nie sposób nie wrócić do jednego z surowców, który może budzić pewne wątpliwości. Wydaje się, że jeżeli końcowy skład diety monobiałkowej bazującej tylko i wyłącznie na rybach i surowcach z nich pochodzących spełnia wymogi diety pełnoporcjowej, pokrywającej zapotrzebowanie na składniki odżywcze w ilościach proporcjonalnych, to nie powinno być żadnych wątpliwości odnośnie do zalet wykorzystania ryb w żywieniu zwierząt alergików. A tymczasem pojawiają się pewne wątpliwości, które należy rozważyć przed wprowadzeniem diety monobiałkowej opartej na wybranym gatunku ryby. Przede wszystkim dieta monobiałkowa stosowana w alergiach pokarmowym powinna bazować tylko i wyłącznie na jednym gatunku białka pochodzenia zwierzęcego. Traktowanie wszystkich gatunków ryb jako jednej grupy surowcowej może być niewłaściwe. Monobiałkowość jest cechą przypisaną do jednego, wybranego gatunku ryby, a białko np. łososia może być właśnie tym, które wywołuje alergie w przeciwieństwie do np. białka dorsza. Dlatego też dieta monobiałkowa musi się opierać na jednym źródle białka, a nie na sumie

Hanna Kantor

właściciel w PORTICA s.c. www.portica.pl

TOMOJO – karma dla wrażliwych brzuszków

Karma hypoalergiczna to taka, która mniej uczula, czyli jej skład w mniejszym stopniu wywołuje alergie pokarmowe. Do takich diet należy m.in. karma z owadami TOMOJO. Nie ma w niej żadnego z głównych, wymienianych w rozporządzeniu UE, alergenów. Nieobecne są barwniki, konserwanty, polepszacze smaku. Nie ma pozostałości antybiotyków ani hormonów. A co dobrego w zamian? Jedno główne białko zwierzęce – z owadów. Jest jeszcze trochę białka z kurczaka, ale hydrolizowanego tzn. „pociętego” na tak małe kawałeczki, że organizm nie rozpoznaje ich jako alergenu. Owadzie białko ma wysoką wartość pokarmową i jest dobrze przyswajalne. Zawiera m.in. peptydy AMP zwalczające bakterie patogenne, grzyby i wirusy. Jest termostabilne, czyli nie traci swoich właściwości w toku obróbki cieplnej, co jest bardzo ważne w produkcji karm suchych. Owady to także źródło cennych tłuszczy, które wpływają korzystnie na mikrobiom układu pokarmowego, układ immunologiczny zwierzęcia i pozytywnie wpływają na homeostazę organizmu. Ponieważ insekty są mało rozpowszechnione w żywieniu psów i kotów, uznaje się, że nie wywołują reakcji alergicznych. Karma z nimi może być więc z powodzeniem stosowana u zwierząt z alergiami i problemami trawienia.

białek ryb wykorzystanych do konstruowania diety psa alergika. Osobnym zagadnieniem dotyczącym wszystkich diet monobiałkowych jest brak możliwości urozmaicenia składu aminokwasowego diety, a świadomość znaczenia tego problemu w większym stopniu uwrażliwia na bardzo precyzyjny dobór surowców pochodzących z danego gatunku ryby: ważna staje się cała ryba, a nie np. filet pozbawiony skóry. Następny problem jest związany z tłuszczem zawartym w rybach. Wysoka zawartość kwasów tłuszczowych jest ważnym argumentem osób promujących zasadność wykorzystania ryb w diecie każdego psa i kota. W przypadku diety monobiałkowej ilość tłuszczu oraz znajdujących się w nim związków biologicznie czynnych powinna być szczególnie kontrolowana, a bilans energetyczny powinien także uwzględniać węglowodanowe źródła energii. Należy tylko zwrócić uwagę, że surowce węglowodanowe są także źródłem potencjalnych alergenów, stąd lepszym rozwiązaniem są produkty bezglutenowe, typu kasza i płatki jaglane, kasza kukurydziana, ryż (ostatecznie) lub płatki owsiane (po wcześniejszym zweryfikowaniu braku reakcji alergicznej). Takie skomponowanie diety monobiałkowej zlikwiduje ryzyko wysokiej zawartości energii pochodzącej z tłuszczu rybiego oraz zmniejszy ryzyko hiperwitaminozy witaminy A. Oddzielnym zagadnieniem dotyczącym wykorzystania ryb w diecie psa jest niesłuszne bagatelizowanie bezpieczeństwa chemicznego i mikrobiologicznego. Surowe, tłuste ryby, takie jak makrela, karp, mintaj, śledź czy sardele, zawierają aktywną formę enzymu utleniającego tiaminę (witaminę B1). Surowe ryby są potencjalnym źródłem zakażeń mikrobiologicznych (salmonelloz, listerioz) oraz stanowią ryzyko chorób pasożytniczych (przywry, nicienie, tasiemce). O ile mrożenie jest metodą inaktywacji pasożytów, to w przypadku większości bakterii proces mrożenia nie jest skuteczną metodą ich inaktywacji. Nawet najważniejsze osoby w świecie zwolenników diet surowych

Jedną z wygodnych i pewnych form diety, która w największym stopniu spełnia wymogi „diety przeciwalergicznej”, jest dieta monobiałkowa. Założenie jest takie, że karmę monobiałkową należy stosować w dwóch przypadkach: kiedy podejrzewamy alergię pokarmową i chcemy zdiagnozować, które z białek jest przyczyną alergii, oraz w przypadku już zdiagnozowanej alergii pokarmowej.

REKLAMA

Producent: Dr. Berg Tiernahrung, Niemcy Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care Sp. z o.o. www.b4ac.pl, kontakt@b4ac.pl

Dr. Berg Pro-Allergie – skuteczny skład przy alergiach u psa

Dla psów cierpiących na alergie lub nietolerancje pokarmowe polecamy karmę Dr Berg Pro-Allergie. To specjalistyczna karma zalecana także przy chorobach skóry, w stanach zapalnych i nowotworach. Krótka lista składników o wysokiej jakości human grade sprawia, że karma sprawdza się także w diecie eliminacyjnej: Zawiera tylko jagnięcinę, mięso mięśniowe i wartościowe organy – jest monobiałkowa. Bogata w kwasy Omega-3 – o działaniu łagodzącym stany zapalne. Maniok – jedno źródło bardzo dobrze przyswajalnych węglowodanów, bardzo bogaty w witaminy szczególnie z grupy B oraz minerały. Zawiera natomiast niewiele tłuszczów, białka i cukrów, dlatego jest dobrym składnikiem diety w stanach zapalnych organizmu i alergii. Czarne jagody – o silnym działaniu bakteriobójczym i antyzapalnym. Twórcą receptur jest Dr Gregor Berg – praktykujący lekarz weterynarii, ekspert w zakresie odżywiania zwierząt, autor licznych publikacji na temat zdrowia i żywienia psów i kotów.

Wśród opiekunów można zauważyć tendencję do unikania karm zawierających zboża z powodu obawy, że taka karma jest jednocześnie karmą silnie alergizującą. Tymczasem karma typu grainfree i karma monobiałkowa to dwa zdecydowanie różne podejścia do tematu żywienia psów.

i różnych ich odłamów jednoznacznie podkreślają, że ryby w diecie psa powinny być poddawane obróbce cieplnej. Na świecie są znane przypadki pasożytniczych chorób psów po spożyciu surowego dzikiego łososia. Niewątpliwie z zagadnieniem wykorzystania ryb w żywieniu nie tylko psów, kotów, lecz także ich opiekunów związane jest bezpieczeństwo chemiczne tej grupy surowców. Liczne doniesienia naukowe wskazują na ryzyko występowania w mięsie ryb różnych związków będących konsekwencją ekspansywnego chowu ryb, organicznych form metali ciężkich, pozostałości środków ochrony roślin itp. Wydaje się jednak, że rosnąca świadomość konsumentów w połączeniu ze świadomą polityką firm zajmujących się chowem przemysłowym ryb zmniejszają ryzyko takich nieprawidłowości.

Hydrolizaty białek

Metodą żywienia popularną wśród psich i kocich alergików są karmy oparte na białku hydrolizowanym. Stosowanie enzymatycznej bądź chemicznej hydrolizy wielkocząsteczkowych białek prowadzi do zmniejszenia rozmiarów powstałych peptydów do wymiarów „niewidocznych” dla komórek układu odpornościowego, zarówno tych zlokalizowanych w ścianie przewodu pokarmowego, jak i tych krążących we krwi obwodowej. Założenie bardzo celowe i pozwalające wykorzystywać dostępne źródła białek. Dlatego też karma, która zawiera jako źródło białka hydrolizat, może bazować na hydrolizatach różnych białek – jednakże najczęściej jest wykorzystywany hydrolizat białka drobiowego. Badania potwierdzają skuteczność takiego postępowania dietetycznego. Jednakże problem, który pojawia się najczęściej, to brak akceptowalności sensorycznej przez psa. Karma spełnia wszystkie wymogi zarówno żywieniowe, jak i dietetyczne, ale nie jest atrakcyjna dla zwierząt. Producenci są zatem zmuszani do poprawy jej smakowitości poprzez dodatki różnych

substancji smakowych i zapachowych. Nawiązując do myśli sprzed chwili, żywienie zwierząt z alergią pokarmową musi bazować na prostych rozwiązaniach i karmie lub diecie z jak najmniejszą liczbą składników. Dodatek każdej substancji zwiększa ryzyko zaognienia reakcji zapalnej. Oczywiście są osobniki, którym dostarczenie pełnoporcjowej karmy pokrywa ich zapotrzebowanie na składniki odżywcze, a obecność białka zhydrolizowanego łagodzi reakcję alergiczną i dla nich taka karma jest rozwiązaniem najlepszym. Wśród opiekunów można zauważyć tendencję do unikania karm zawierających zboża z powodu obawy, że taka karma jest jednocześnie karmą silnie alergizującą. Tymczasem karma typu grainfree i karma monobiałkowa to dwa zdecydowanie różne podejścia do tematu żywienia psów. I oba rodzaje karm mogą być traktowane jako metoda rozwiązania problemów: karma typu grainfree w przypadku psów z nietolerancją lub alergią na gluten, a karma monobiałkowa u psa z alergią pokarmową. Gluten to też białko, ale w populacjach psów i kotów nietolerancja glutenu i tym bardziej alergia na gluten występują bardzo rzadko. O ile karma monobiałkowa ma szerokie zastosowanie ze względu na powszechność alergii pokarmowych, o tyle karmy typu grainfree z żywieniowego punktu widzenia mają mniejsze zastosowanie. Ten rodzaj karm jest obecny na rynku na skutek presji, jakiej zostali poddani producenci karm suchych przez opiekunów psów. Nie wchodząc głęboko w przyczyny takiego poglądu, można jednoznacznie stwierdzić, że brak zbóż będących źródłem glutenu w karmach suchych nie ma podstaw teoretycznych – oczywiście wyłączając tylko i wyłącznie rzadkie przypadki alergii pokarmowej na gluten. Zawsze pozostaje tylko kwestia ilości zbóż w karmach suchych, ale to już temat całkowicie oddzielny. Całkowicie inaczej wygląda sytuacja z karmami monobiałkowymi. Są to produkty, których skład surowcowy bazuje wyłącznie na jednym źródle białka. Mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego pochodzą tylko i wyłącznie z jednego gatunku zwierząt rzeźnych. Z tego też powodu to karmy mokre wiodą prym na rynku karm monobiałkowych. W przypadku karm suchych, ze względu na wymogi technologiczne, istnieje konieczność wykorzystania surowców pochodzenia roślinnego będących także źródłem białka, i przez to „monobiałkowość” jest trudna do osiągnięcia. Oczywiście można wykorzystywać surowce pozbawione białka, np. oczyszczoną skrobię ryżową czy ziemniaczaną, ale przyczynia się to do tworzenia produktów jeszcze bardziej przetworzonych. Wielu opiekunów po konsultacji ze specjalistami decyduje się na wprowadzenie diety domowej – metody żywienia, którą uważam za najlepszą właśnie ze względu na jej wysoki potencjał indywidualizacji żywienia do potrzeb żywieniowych i dietetycznych konkretnego osobnika. Konstruując dietę domową bądź dobierając ilość komercyjnej karmy gotowej, należy się sugerować nie tylko ilością samego białka, lecz także jakością surowców, z których ono pochodzi. Ma to decydujące znaczenie dla skutecznego postępowania dietetycznego.

REKLAMA

Alergia – co to takiego?

lek. wet. Justyna Koziak

Alergie u zwierząt domowych, w tym przede wszystkim psów i kotów, są swego rodzaju „znakiem rozpoznawczym” naszych czasów. Sprzyjają im coraz większe uwrażliwienie pupili oraz mnogość rozmaitych czynników mogących odgrywać rolę alergenów. Słowo „alergia” kojarzy każdy z nas. Ale co – tak właściwie – ono oznacza? Jak rozpoznać to zjawisko i sprawić, aby życie psiego czy też kociego alergika upłynęło możliwie komfortowo i nie było dla niego nieustającym pasmem dolegliwości?

Czym jest alergia?

Tak popularne dziś słowo „alergia” towarzyszy nam już od 115 lat. Po raz pierwszy użył go w 1906 r. wiedeński uczony i pediatra baron Clemens Peter von Pirquet (1974–1929) specjalizujący się w bakteriologii i immunologii. Pochodzi ono od greckich wyrazów allos – inny i ergos – reakcja. Jego twórca używał go jednak w nieco innym znaczeniu, obejmującym szeroko pojęte zagadnienie odporności. Obecnie jako alergię definiujemy nieprawidłowy, patologiczny przejaw odporności organizmu, prowadzący do uszkadzania własnych tkanek w wyniku odpowiedzi odpornościowej na oddziaływanie różnych obcych substancji zwanych alergenami.

Jak powstaje alergia?

Alergia u psa czy kota nie jest obecnie niczym rzadkim. Mechanizm jej powstawania zasadniczo nie różni się od tego, z którym mamy do czynienia u ludzi. Jednak co to oznacza w praktyce? W telegraficznym skrócie alergia polega na tym, że organizm reaguje nadmiernie na niegroźny czynnik. Sam w sobie nie jest on w żaden sposób szkodliwy, jednak zaburzenie autoimmunologiczne organizmu powoduje odbiór takiego czynnika jako zagrożenie, które należy zwalczyć. Pojawia się wiele reakcji przypominających te przy powstawaniu stanu zapalnego. Objawy alergii i ich nasilenie

Producent: EntoNative GmbH Niemcy Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care Sp. z o.o. www.b4ac.pl, kontakt@b4ac.pl

TENETRIO – karmy z owadów rozwiązaniem problemu psich alergików

Opiekunowie psów z nietolerancjami i alergiami testują wiele karm w poszukiwaniu tej „idealnej”. Często jedyną metodą jest eliminacja kolejnych składników potencjalnie alergizujących, jak wskazują zasady diety eliminacyjnej. Drogę poszukiwań Klienta możemy znacząco skrócić, rekomendując mu karmy z białka owadów. Dla alergicznego psa, który nigdy wcześniej nie miał kontaktu z białkiem owadów, to opcja, która może szybko rozwiązać jego problemy. Białko z owadów ma niski potencjał alergizujący, jest uznawane za hipoalergiczne. W karmach Tenetrio stosujemy larwy chrząszcza Tenebrio Molitor, które są bardzo dobrze tolerowane i wyjątkowo smaczne dla psów, a co najważniejsze, zawierają wysokiej jakości białka o kompletnym profilu aminokwasowym, dużą zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz wiele cennych mikroelementów i witamin. Dodatkowo karmy Tenetrio mają krótką listę składników, wykorzystywane są w niej niealergizujące źródła węglowodanów, jak amarantus czy bataty i wartościowe warzywa. W ofercie szeroki wybór karm suchych i przysmaków oraz karma mokra.

mogą być różne – od błahego kataru, po wstrząs anafilaktyczny i śmierć. Wszystko zależy od tego, jak silna będzie reakcja organizmu na danego „wroga”. Wyróżniamy także dwa inne rodzaje reakcji – wczesną i późną. Wczesna, jak sama nazwa wskazuje, pojawia się bezpośrednio po kontakcie z alergenem. Jej przebieg jest zazwyczaj gwałtowny oraz ciężki. Do reakcji wczesnych zaliczamy np. uczulenie na jad węży. Reakcja typu późnego pojawia się zazwyczaj po kilku godzinach od kontaktu z alergenem, a jej przebieg jest łagodniejszy i nie stanowi zazwyczaj zagrożenia dla życia.

Rodzaje alergii u zwierząt

Wyróżniamy kilka podstawowych rodzajów alergii u zwierząt – alergie pokarmowe, atopowe zapalenie skóry oraz reakcje alergiczne na ukąszenia owadów, głównie pcheł. Alergie te mogą mieć różny przebieg oraz różne nasilenie, wszystko jest kwestią osobniczą i nie ma niestety jednego schematu postępowania przy podejrzeniu występowania którejkolwiek z form. Diagnostyka jest długotrwała oraz obejmuje wiele etapów. Często prowadzi to do frustracji u opiekunów, którzy przychodząc z problemem do lekarza weterynarii, oczekują szybkiej identyfikacji problemu i zastosowania leczenia, które przyniesie szybkie i spektakularne efekty. Niestety, wielokrotnie nie jest to możliwe ze względu na złożoność całego procesu. Przy diagnozowaniu alergii należy przeprowadzić szeroką diagnostykę różnicową, ponieważ wiele jednostek chorobowych daje bardzo zbliżone objawy, choć ich etiologia jest drastycznie różna. Alergia pokarmowa na przykład potrafi objawiać się zarówno problemami skórnymi, podobnymi chociażby do chorób o podłożu bakteryjnym czy autoimmunologicznym, jak i zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego, które mogą dawać obraz dokładnie taki sam, jak chociażby przy niestrawności. Atopowe zapalenie skóry z kolei daje objawy na tyle niespecyficzne, że przeważnie konieczna jest konsultacja u lekarza weterynarii zajmującego się stricte dermatologią, gdyż złożoność objawów potrafi być bardzo myląca i niezbęd-

Elżbieta Anioł

Dyrektor handlowy www.versele-laga.pl

Alergia to obecnie jedna z najczęściej występujących chorób u psów, objawiająca się uporczywym świądem, problemami skórnymi, a nieraz biegunką i wymiotami. Do najczęstszych alergenów zaliczamy wołowinę, produkty mleczne, soję, kukurydzę, a także gluten. Aby zapobiegać alergiom pokarmowym, należy podawać hipoalergiczne pokarmy, jak Opti Life. Większość białka w karmach to białka pochodzenia zwierzęcego, czyli o wysokiej wartości biologicznej, znacznie łatwiej przyswajalne niż białka roślinne. W karmach Opti Life znajduje się duża ilość mięsa dehydratyzowanego – nawet 42%, a jedynym zbożem jest bezglutenowy ryż będący źródłem witamin i przeciwutleniaczy. Produkty Opti Life charakteryzuje prosty i uczciwy skład – to bardzo ważne, ponieważ duża część psich alergików jest uczulona na więcej niż jeden składnik diety. Spośród oferty hipoalergicznych produktów możemy wybrać karmy „Chicken&Rice” zawierające białko zwierzęce wyłącznie z kurczaków o dużej wartości odżywczej i łatwej przyswajalności lub produkty „Salmon&Rice” i „Lamb&Rice” na bazie jagnięciny i łososia, przeznaczone dla psów wrażliwych, które mają nietolerancję lub alergię na kurczaka.

mgr farm. Łukasz Sitek

Kierownik Hurtowni Beaphar www.beaphar.com

Reakcja alergiczna to w dużym uproszczeniu odpowiedź układu immunologicznego na kontakt z alergenem. Polega na wytwarzaniu specyficznych substancji białkowych (głównie IgE) oraz pobudzaniu granulocytów do wytwarzania histaminy, co prowadzi do rozwoju stanu zapalnego. Generalnie przyczyn alergii u zwierząt jest wiele, ale możemy podzielić je na dwie grupy – czynniki wewnętrzne, i tu najczęściej są to alergie pokarmowe, oraz czynniki zewnętrzne, tj. szampony, detergenty, zanieczyszczenia środowiskowe. Czynniki zewnętrzne bardzo często dają natychmiastową reakcję kontaktową w postaci zaczerwienienia, wysypki i świądu skóry, co znacznie ułatwia identyfikację czynnika uczulającego i umożliwia jego eliminację. W przypadku pierwszej grupy związków temat jest bardziej złożony, objawy wywołane tą grupą czynników często mają ostrzejszy charakter, a eliminacja alergenu z diety nie jest prosta. Karmy zawierające niskiej jakości białka lub zboża, kurczak i wołowina jako składniki zawierające dużą zawartość antybiotyków, sterydów i ich metabolitów, pszenica, kukurydza, soja oraz mleko krowie to najczęstsze czynniki alergizujące występujące w karmach dla zwierząt. Dlatego zaleca się stosować karmy dedykowane, od sprawdzonych producentów, którzy dbają, by składniki pochodziły z kontrolowanych upraw lub hodowli.

Alergia pokarmowa potrafi objawiać się zarówno problemami skórnymi, podobnymi chociażby do chorób o podłożu bakteryjnym czy autoimmunologicznym, jak i zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego, które mogą dawać obraz dokładnie taki sam, jak chociażby przy niestrawności.

na jest wysoce specjalistyczna wiedza w połączeniu z doświadczeniem, aby móc postawić trafną diagnozę. Reakcje alergiczne na ukąszenia owadów wydają się być najprostsze w rozpoznaniu, jednak nie należy ich bagatelizować, ponieważ potrafią być wtórnie wikłane przez zupełnie niezależne czynniki.

Jak zdiagnozować alergię?

Jak wspomniałam wcześniej, diagnostyka alergii jest procesem długotrwałym i złożonym. Każdorazowo jednak wymaga ścisłej współpracy z lekarzem prowadzącym oraz dużego zaangażowania ze strony opiekuna. Do dyspozycji mamy wiele badań, jednak cały proces powinien przebiegać według ściśle określonego schematu. Podstawą do postawienia diagnozy, jak w przypadku każdego problemu zdrowotnego naszego pupila, jest szeroki i szczery wywiad z lekarzem. Świadome lub nie zatajenie jakiejkolwiek informacji może znacznie wydłużyć czas do rozpoznania. Na podstawie uzyskanych od opiekuna informacji, obrazu klinicznego pacjenta lekarz przeważnie decyduje, jakie podstawowe badania krwi chce przeprowadzić. Nierzadko towarzyszą temu badania diagnostyczne obejmujące np. badanie zeskrobiny skóry. Po otrzymaniu wyników badań można obrać przybliżony kierunek dalszej ścieżki diagnostycznej, czy będą to bardziej wyspecjalizowane badania krwi, czy może w danym przypadku większą wartość diagnostyczną dadzą bardziej inwazyjne badania skóry, jak np. pobranie wycinków do badań cytologicznych. Każdorazowo lekarz podejmuje decyzję w oparciu o przypadek danego pacjenta, analizując wcześniejsze wyniki plus reakcje na ewentualnie podane leki. Należy pamiętać, że w wielu przypadkach podanie jakichkolwiek leków jest wysoce niewskazane, ponieważ przed postawieniem ostatecznej diagnozy mogą one mieć wpływ na wyniki badań, fałszując ich obraz, a tym samym utrudniając rozpoznanie. Niestety, ale jedynym rozwiązaniem dla opiekuna w takiej sytuacji jest uzbrojenie się w cierpliwość i zaufanie lekarzowi.

www.vitakraft.pl

Alergia u psów i kotów może się objawiać w różny sposób, od świądu, po problemy pokarmowe, dlatego też każdy właściciel chce uniknąć tych przykrych dla pupila objawów. Alergia może się pojawić u kociego czy psiego malucha, ale również u dorosłych osobników, dlatego też należy obserwować swoich czworonożnych przyjaciół przez całe ich życie. Jeśli nasze zwierzę ma objawy alergii – ważne jest ustalenie czynnika ją wywołującego i unikanie go w przyszłości. Na szczęście dziś na rynku istnieje ogrom karm i przysmaków hipoalergicznych, tak więc nie musimy się martwić faktem, iż nasz pupil będzie skazany na monotonną dietę. Przykładem hipoalergicznej przekąski dla psa może być Beef stick Hypoallergenic (z indykiem i strusiem).

Jak leczyć alergie u zwierząt?

Leczenie alergii również nie jest sprawą prostą, jak na pozór mogłoby się wydawać. Wszystko przez to, że każdy organizm reaguje inaczej. W przypadku alergii pokarmowych kluczowa jest restrykcyjna dieta, zgodna ze wskazaniami lekarza. Najmniejsze nawet odstępstwo („ale to przecież tylko kawałeczek!”) może zaprzepaścić wszystkie poczynione dotychczas wysiłki. Dobranie idealnej diety nie zawsze jest proste. Niekiedy przed znalezieniem tej właściwej trzeba przetestować ich 5–7, czasem więcej, przy czym aby ocenić skuteczność, niezbędne jest minimum sześć tygodni podawania wyłącznie danego rodzaju pokarmu. Bez tego nie ma szans na jakąkolwiek poprawę stanu pacjenta i, niestety, ale winę za taki stan rzeczy będzie ponosił wyłącznie jego opiekun. Wspomagająco można niekiedy stosować określoną suplementację, jednak decyzję o tym podejmuje lekarz prowadzący. Atopowe zapalenie skóry nie jest, niestety, łatwiejsze w leczeniu. Nie ma metody dającej w 100% zadowalające efekty, należy liczyć się z okresowymi nawrotami objawów mimo stosowania się do zaleceń lekarza. Nierzadko też leczenie musi być z czasem modyfikowane, gdyż przestaje przynosić zamierzony skutek. Pies czy kot atopik to pacjent specjalnej troski niestety do końca jego życia. Ulgę w dolegliwościach, oprócz zaleconych leków do podawania ogólnego, przynosi odpowiednio dobrana przez lekarza pielęgnacja skóry, zwiększająca komfort życia pacjenta. Tu jednak także każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie i nie ma jednego złotego środka. Ze wszystkich rodzajów najłatwiejsze i najszybciej przynoszące efekty jest zazwyczaj leczenie reakcji alergicznych na ukąszenia owadów. Podstawowa pomoc lekarza polega na uśmierzeniu objawów wywołanych ukąszeniami oraz zastosowanie odpowiedniej profilaktyki. Następnie zdecydowana większość sukcesu zależy od systematyczności opiekuna. Regularna profilaktyka przeciwpasożytnicza jest w takim przypadku niezbędna i nawet niewielkie zaniedbanie przeważnie kończy się spektakularną powtórką z rozrywki. Należy pamiętać, że przy każdym nawrocie istnieje ryzyko, że uprzednio skuteczne leczenie tym razem nie przyniesie pożądanych efektów. Postępowanie z czworonożnym alergikiem nie jest sprawą prostą. Jak już podkreślałam, cały sukces zależy od zaangażowania opiekuna. Najlepszy nawet lekarz dermatolog nic nie zaradzi, jeśli od jego zaleceń będą stosowane odstępstwa. Alergia nie wybacza grzeszków, nawet tych drobnych i pozornie niegroźnych. Kluczowa jest ścisła współpraca opiekuna z lekarzem prowadzącym, regularne kontrole, rygorystyczne stosowanie się do wszystkich zaleceń. Bez tego nie ma szans na powodzenie terapii, co nie tylko będzie się przekładać na cierpienie zwierzęcia, lecz będzie także oznaczało zmarnowane pieniądze opiekuna. Podstawą do postawienia diagnozy przy alergii, jak w przypadku każdego problemu zdrowotnego naszego pupila, jest szeroki i szczery wywiad z lekarzem. Świadome lub nie zatajenie jakiejkolwiek informacji może znacznie wydłużyć czas do rozpoznania.

REKLAMA

PRODUKT POLSKI

ŚRODOWISK