WSPARCIE SPRZEDAŻY

oraz roszczenia klienta. W polskim prawie konsument musiał zgłosić reklamację w ciągu roku od wykrycia niezgodności z umową. A sprzedawca musiał się ustosunkować do wniosku o roszczeniach w ciągu 30 dni. Jeśli w tym czasie się nie ustosunkuje, to oznacza, że przyjął żądanie jako uzasadnione. Sprzedający ponosi odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady przez dwa lata od daty wydania rzeczy. Odpowiedzialność sprzedawcy może być skrócona do roku, jeśli konsument kupił używany towar. W tym przypadku jednak należy pamiętać o poinformowaniu konsumenta o skróconym terminie odpowiedzialności sprzedawcy.

Ważne jest jeszcze rozróżnienie rękojmi i gwarancji. Gwarancja jest bowiem obok rękojmi jedną z podstaw złożenia reklamacji. Gwarancja jest udzielana zazwyczaj przez producenta, natomiast rękojmia obowiązuje zawsze zgodnie z Kodeksem cywilnym. Na przykład zgodnie z regulacjami prawnymi obowiązującymi w Unii Europejskiej, wszystkie produkty elektryczne posiadające nieodłączalny, trwale zespolony z wyrobem przewód zasilający, muszą być objęte dwuletnią gwarancją producenta. Co więcej, producent może dowolnie przedłużyć tę gwarancję, wykorzystując to jako dodatkowy argument marketingowy (sytuacja taka często ma miejsce np. w przypadku akwariowych filtrów kanistrowych wiodących marek). Za gwarancję może być też odpowiedzialny względem konsumenta obok producenta także importer, dystrybutor lub sprzedawca. Zakres odpowiedzialności gwaranta powinien być określony w dokumencie gwarancyjnym. Gwarancja jest udzielana dobrowolnie przez sprzedającego. Jest to więc dodatkowe uprawnienie, które przysługuje kupującemu, a nie zastępuje ono rękojmi za wady fizyczne. Treść gwarancji – oświadczenie jest dowolnie ustalane przez sprzedającego, ponieważ jest ona dobrowolna. Jednak oświadczenie gwarancyjne powinno zawierać co najmniej:

• nazwę i adres gwaranta,

• zakres terytorialny,

• czas trwania gwarancji,

• podstawowe dane potrzebne do dochodzenia roszczeń.

Czas na naprawę gwarancyjną powinien być określony w karcie gwarancyjnej, jeśli go nie wskazano, to nie później niż 14 dni. Konsument powinien dostarczyć wadliwy produkt na koszt gwaranta w miejsce przez niego wskazane. Jeśli w wyniku reklamacji z tytułu gwarancji gwarant zwrócił rzecz wolną od wad lub dokonał istotnych napraw w reklamowanej rzeczy, termin gwarancji jest liczony na nowo od momentu dostarczenia rzeczy kupującemu.

A kupujący może wykonywać swoje uprawnienia z takiej gwarancji niezależnie od rękojmi. I to kupujący wybiera podstawę prawną, ponieważ gwarancja jest udzielana dobrowolnie, to korzystanie z niej jest właśnie uprawnieniem, nie obowiązkiem.

Przedstawiliśmy powyżej podstawy pojęć rękojmi i reklamacji – ale uwaga sprzedawcy – przygotujcie się na zmiany!

Aktualne zmiany w prawie

Od 1 stycznia 2023 r. obowiązują zmiany m.in. w ustawie o prawach konsumenta i Kodeksie cywilnym, ponieważ weszły w życie nowe regulacje dotyczące rękojmi i reklamacji. Polskie prawo dostosowało się do wytycznych wymagań unijnych dyrektyw: Omnibus, Towarowej i Cyfrowej. Dodatkowo, z inicjatywy prezesa UOKiK, wprowadzono regulacje, które mają ukrócić nieuczciwe praktyki na pokazach handlowych. Wszystkie zmiany mają na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów. W znowelizowanej ustawie o prawach konsumenta (z 4 listopada 2022 r.) pojawia się nowy rozdział dotyczący rękojmi i gwarancji konsumenckiej – to na jego podstawie teraz konsumenci będą dochodzić swoich praw w sprawie reklamacji (nie jak poprzednio na podstawie Kodeksu cywilnego – te przepisy są zarezerwowane dla przedsiębiorców). Po pierwsze, zmienia się nazewnictwo. Zamiast rękojmi mamy „odpowiedzialność za niezgodność z umową”. Znika pojęcie „wada”, a pojawia się „brak zgodności towaru z umową”. Zgodny z umową musi pozostawać opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność. Towar musi sią nadawać do celów, do których jest zazwyczaj używany. W przypadku zaistnienia braku zgodności konsument w pierwszej kolejności będzie mógł zażądać naprawy lub wymiany wadliwego towaru. A zwrot pieniędzy (częściowy lub całkowity) będzie możliwy w kolejnym etapie dochodzenia roszczeń. Natomiast sprzedawca nie będzie odpowiadał za niezgodność towaru z umową, jeśli wyraźnie poinformuje konsumenta, że dana cecha towaru odbiega od wymogów, a konsument to zaakceptuje. Wprowadzono zasadę istotności wady reklamowanego towaru – dotychczas konsument mu - siał wykazać, że wada jest istotna, a teraz to sprzedawca musi udowodnić, że wada jest nieistotna, jeśli nie chce odstąpić od umowy. Wydłużony zostaje termin domniemania, że niezgodność z umową istniała w chwili zakupu – do dwóch lat. Odpowiedzialność sprzedawcy za wadypozostaje jak dotychczas – przez dwa lata od wydania towaru. Nowością jest, że te dwa lata obowiązują także dla towarów używanych (wcześniej był to rok). Termin przedawnienia roszczeń reklamacyjnych został wydłużony do sześciu lat. Skrócony został czas na udzielenie odpowiedzi konsumentowi w sprawie zgłoszenia reklamacyjnego z 30 do 14 dni. Sprzedawca w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy ma obowiązek dokonać zwrotu wszystkich dokonanych przez klienta płatności. Gdy kupujący nie odzyska pieniędzy, powinien wysłać do sprzedawcy wezwanie do zapłaty, a następnie sporządzić pozew o zapłatę – można się w tym celu zwrócić o pomoc do rzecznika praw konsumenta. Towary z elementami cyfrowymi, treści i usługi cyfrowe można reklamować podobnie jak wszystkie inne towa - pojawia się nowy rozdział dotyczący rękojmi i gwarancji konsumenckiej – to na jego podstawie teraz konsumenci będą dochodzić swoich praw w sprawie reklamacji (nie jak poprzednio na podstawie Kodeksu cywilnego – te przepisy są zarezerwowane dla przedsiębiorców). ry czy usługi. Towary z elementami cyfrowymi w obszarze zgodności z umową mają także kompatybilność oraz interoperacyjność. Przedsiębiorca ma obowiązek dostarczania konsumentom aktualizacji przez co najmniej dwa lata (dotyczy to np. coraz popularniejszych w branży zoologicznej urządzeń sterowanych za pomocą aplikacji mobilnych).

Za gwarancję może być też odpowiedzialny względem konsumenta obok producentatakże importer, dystrybutor lub sprzedawca.

Zakres odpowiedzialności gwaranta powinien być określony w dokumencie gwarancyjnym. Gwarancja jest udzielana dobrowolnie przez sprzedającego. Jest to więc dodatkowe uprawnienie, które przysługuje kupującemu, a nie zastępuje ono rękojmi za wady fizyczne.

W znowelizowanej ustawie o prawach konsumenta (z 4 listopada 2022 r.)

Główne różnice między rękojmią (odpowiedzialnością za niezgodność towaru z umową) a gwarancją:

1. Obowiązkowa jest rękojmia, gwarancja zaś dobrowolna.

2. Podmiotem odpowiedzialnym za niezgodność towaru z umową w rękojmi jest sprzedawca, w gwarancji gwarant (najczęściej jest nim producent).

3. Okres obowiązywania rękojmi to dwa lata, okres gwarancyjny jest deklarowany przez gwaranta.

4. Konsument może skorzystać z rękojmi za wady fizyczne niezależnie od gwarancji.

5. Skorzystanie z uprawnień przysługujących na podstawie gwarancji nie ma wpływu na odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi.