ZooBranża Październik 2024

MARKETING NOWEJ

Szanowni Państwo,

analitycy ekonomiczni wskazują, że Polska jest jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej, które radzą sobie najlepiej po pandemii i wręcz jest nazywana europejskim orłem wzrostu gospodarczego. Pod względem wzrostu PKB w II kwartale 2024 roku Polska zajęła 4. miejsce w całej UE, jest to ok. 60% wzrost w porównaniu z okresem przed kryzysem finansowym. Co ciekawe, w ostatnich dwóch dekadach USA oddala się od UE pod względem wzrostu gospodarczego. Jednak warto podkreślić, że według niektórych raportów Unia Europejska potrzebuje rewolucji gospodarczej i gruntownych zmian, żeby uniknąć dominacji Chin i USA. Największe wyzwania, przed którymi stoi UE to zwiększenie poziomu innowacyjności i technologii, pogodzenie dekarbonizacji z zachowaniem konkurencyjności przemysłu i zwiększenie bezpieczeństwa dostaw poprzez niezależność od zewnętrznych dostawców. Jeśli Europa nie podejmie szybkich działań może stracić pozycję na światowej scenie gospodarczej. My też zachęcamy Państwa do szerszego patrzenia na możliwości waszego biznesu i utrzymania konkurencyjności nie tylko na skalę krajową. Marki zoologiczne coraz częściej współpracują z firmami dystrybucyjnymi, aby zwiększyć zasięg swoich produktów i zdobyć nowe rynki. W bieżącym numerze Zoobranży kontynuujemy cykl związany ze współpracą zagraniczną i piszemy o ryzykach kulturowych w komunikacji. A także zachęcamy do rozwoju

umiejętności miękkich i zastanowienia nad tym, jak podejmujecie decyzje biznesowe – jeden z istotnych aspektów dobrego lidera. Wspominam o gospodarce światowej i europejskiej nie bez powodu, dla Państwa oczywiście najważniejsze jest śledzenie rynku zoologicznego i prognoz konsumenckich. A my, bazując na współpracach międzynarodowych, z przyjemnością dostarczamy dla Was najistotniejszych informacji - zachęcam do zapoznania się z raportami EUROMONITOR INTERNATIONAL dotyczącymi sektora zoologicznego. Nawiązując do wyzwań związanych z dekarbonizacją przekazujemy newsa od Pet Sustainability Coalition o nowych możliwościach oceny zrównoważonego rozwoju na poziomie produktu i składników. Dostarczamy też tradycyjnie Państwu dużej dawki wiedzy merytorycznej, którą z powodzeniem możecie wykorzystać w codziennej pracy sprzedażowej. W tym numerze skupiamy się na tematach blisko związanych z trendem humanizacji i odzwierciedlających wyzwania dla ludzi. Są to problemy związane z otyłością i utrzymaniem prawidłowej masy ciała, odpornością, która jest szczególnie ważna w okresie jesienno-zimowym, chronicznym stresem, na który coraz częściej narażane są nasze zwierzęta, a także wsparcie zwierząt starszych i zapewnienie im dobrostanu.

Zapraszam do lektury!

REKLAMA

W numerze

03 Od redakcji

06 Echa Branży

10 Najnowszy raport EUROMINITOR

INTERNATIONAL na temat rynku pet care –świat, Europa, Polska

18 Lider branży: Azan – naszą ambicją jest wyznaczać marketingowy kierunek całej branży

22 Sprzedaż to nie to samo, co… sprzedaż, czyli jak różnie sprzedaje się zagranicą

28 Psychologia decyzji biznesowych, czyli jak rozsądnie zarządzać w biznesie

26 Otyłość psów – predyspozycje rasowe oraz jak się jej pozbyć

40 10 skutecznych porad, jak utrzymać prawidłową masę ciała pupila

48 Czy jesienne przeziębienia to tylko problem u ludzi?

52 Jak opóźniać proces starzenia się mózgu psa?

58 Chroniczny stres u psów i kotów –jak nutraceutyki mogą pomóc?

62 Wpływ zmian klimatu i zagranicznych podróży na skład parazytofauny w Polsce i Europie –zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt

66 Wzbogacanie środowiska papug

70 Wybudowaliśmy największy azyl dla żółwi wodnolądowych w Polsce!

74 Co nowego na rynku?

80 Krzyżówka

Podziel się wiedzą!

Zostań autorem „ZooBranży”. Skontaktuj się z nami. redakcja@zoobranza.com.pl

Paulina Andrzejewska

Behawiorystka, trenerka psów, edukatorka. Autorka szkoleń, webinarów i warsztatów dla kocich opiekunów. Wspiera i motywuje przyszłych behawiorystów na swoich profilach społecznościowych. Wielbicielka dobrej książki, azjatyckiej kuchni i mopsów.

Adrianna Iwan

Mgr mikrobiologii, technik weterynarii, zoopsycholog, studentka medycyny weterynaryjnej na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie, współpracuje z Fundacją Badamy Suplementy.

Gniewomir Kuciapski

11 lat doświadczenia w sprzedaży eksportowej, z czego połowa przypada na branżę zoologiczną. Druga połowa życia zawodowego to doradztwo. Specjalizuje się w zakresie sprzedaży, marketingu i strategii, a główne specjalności to Revenue Growth Management, Zintegrowane Planowanie Biznesowe oraz eksport i zarządzanie wielokulturowe.

dr inż. Rafał Maciaszek

Pracownik naukowy w Instytucie Nauk o Zwierzętach SGGW w Warszawie, właściciel hodowli Kumak Shrimp. Od 2010 roku zajmuje się selekcją ubarwienia słodkowodnych krewetek z rodziny Atyidae oraz wybranych gatunków raków. Główny sędzia na międzynarodowych konkursach i wystawach krewetek. Organizator i inicjator jednego z czołowych wydarzeń akwarystycznych w Europie – Międzynarodowych Dni Akwarystyki. Współautor książki „Nanoakwarium – zwierzęta, technika, aquascaping”.

Natalia Młodnicka

Behawiorystka, trenerka i zoopsycholożka psów. Absolwentka Polskiej Akademii Zoopsychologii i Animaloterapii w Krakowie. Od lat związana z branżą zoologiczną. Prowadzi bloga Na każdą łapę, gdzie dzieli się wiedzą z zakresu wychowania oraz opieki nad psami. Prywatnie opiekunka dwóch psów.

Ewelina Stanclik

Absolwentka technikum weterynaryjnego. Weterynaria jest jej stylem życia, a pasją wypełniającą każdą wolną chwilę są psy i wszystko, co z nimi związane, ich sposób zachowania oraz szkolenie. Oprócz pracy w gabinecie weterynaryjnym spełnia się w przygotowywaniu artykułów do czasopism zawodowych oraz razem z Chesapeake bay Retrieverem od czasu do czasu odwiedza dzieci w przedszkolach.

dr Jacek Wilczak

Specjalista w zakresie żywienia, dietoprofilaktyki schorzeń metabolicznych i promocji zdrowia. Adiunkt w Zakładzie Biochemii i Dietetyki Instytutu Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Opiekun czekoladowego labradora retrievera – więc z autopsji wie, jak ważna jest właściwie zbilansowana dieta dla prawidłowego wzrostu i rozwoju psa. Autor publikacji naukowych i popularno-naukowych z zakresu żywienia, dietoprofilaktyki, wykorzystania związków biologicznie czynnych w żywieniu człowieka i zwierząt.

Ada Włoch

Biolog, zoopsycholog, technik weterynarii. Od 2017 roku pracuje z papugami – w swoim doświadczeniu poznała już koło 500 papug. Członek World Parrot Trust, a także IAABC. Prowadzi kanał na Youtube, bloga na FB oraz IG. Udziela konsultacji prywatnym opiekunom w języku polskim, a także angielskim. Doradza również placówkom zajmującym się papugami. Wielokrotny gość programów telewizyjnych, gazet czy radia. Prywatnie opiekunka sześciu papuzich adopciaków.

dr n. wet. Joanna Zarzyńska

Doktor nauk weterynaryjnych, lekarz medycyny weterynaryjnej, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz Studium Doktoranckiego przy Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Od 2006 r. pracuje naukowo na stanowisku adiunkta w Katedrze Higieny Żywności i Ochrony Zdrowia Publicznego IMW SGGW w Warszawie. Interesuje się tematyką nowej żywności, badaniami konsumenckimi, zagadnieniami One Health i wpływem produkcji żywności na klimat.

Laura Zarzyńska

Studentka psychologii na prestiżowej warszawskiej uczelni humanistycznej. Pasjonatka zwierząt – jest opiekunką psa chihuahua, świnki morskiej oraz myszy. Interesuje się kryminologią, dobrą książką, sztuką oraz filmem.

PRZYGODA WARTA

amiplay na Targach PetExpo w Łodzi

W dniach 13–15 września mieliśmy przyjemność uczestniczyć w Targach PetExpo w Łodzi, gdzie zaprezentowaliśmy nasze innowacyjne akcesoria dla psów i kotów. Wspaniała atmosfera targów oraz żywe zainteresowanie odwiedzających przerosły nasze oczekiwania. Nasze stoisko przyciągnęło rzesze klientów i gości, co potwierdziło, że nasze produkty doskonale wpisują się w potrzeby zarówno zwierząt, jak i ich opiekunów. Targi PetExpo stały się dla nas nie tylko okazją do przedstawienia nowości, lecz także doskonałym miejscem do bezpośrednich rozmów z pasjonatami zwierząt. Nawiązaliśmy również bliższe relacje z naszymi partnerami biznesowymi, co z pewnością zaowocuje w przyszłości. Dziękujemy wszystkim, którzy nas odwiedzili, za miłe słowa i inspirujące rozmowy. Z niecierpliwością czekamy na kolejne spotkania i zapraszamy do współpracy nowych partnerów. Jeśli pragniesz razem z nami rozwijać wyjątkową ofertę dla swojego sklepu, skontaktuj się z nami!

Comfy

wspiera schroniska na terenach zalewowych

Aquael na targach PetExpo w Łodzi

Po raz kolejny Grupa Aquael spotkała się z klientami na targach PetExpo B2B. Na tegorocznej edycji stoisko zorganizowano wraz z markami Grupy: Aquael, Comfy, Comfy Apetit, Diversa oraz amiplay. Można było zapoznać się z najnowszymi propozycjami marek oraz przejrzeć bieżącą ofertę. Spotkanie było kolejną okazją do świętowania jubileuszu 40-lecia Aquael. Można było powspominać wspólne lata, nagrać życzenia i poczęstować się kawałkiem tortu. Na zakończenie pierwszego dnia targów przyjaciele i współpracownicy Aquael wraz z zaprzyjaźnioną firmą Azan bawili się na targowym bankiecie.

Z wielkim zaangażowaniem włączyliśmy się w pomoc zwierzętom z terenów powodzi. W obliczu tragicznych wydarzeń, które dotknęły zarówno ludzi, jak i ich czworonożnych przyjaciół, postanowiliśmy wesprzeć lokalne schroniska, zapewniając im niezbędne zasoby. Przekazaliśmy 150 kg suchej karmy dla psów z Nyskiego Pogotowia Opiekuńczo-Adopcyjnego dla Zwierząt, ponad 40 kg mokrej karmy dla psów i kotów oraz ok. 30 l żwirków, które pojechały do TOZ Opole. Wierzymy, że nawet najmniejsze wsparcie może przynieść realną ulgę w tej trudnej sytuacji. Zachęcamy wszystkich do włączenia się w pomoc – razem możemy zdziałać więcej! Instagram: comfy_for_pet

Petmex – kolejne targi zakończone sukcesem!

Petmex już po raz trzeci wystawił się na PetExpo w Łodzi –największych targach branży zoologicznej w Polsce. Nasze stoisko przyciągnęło wielu klientów, a dział sprzedaży krajowej przeprowadził liczne spotkania i rozmowy. Zaprezentowaliśmy nowości produktowe, w tym CHAMPER – mokrą karmę dla psów z formułami fitobiotycznymi oraz Litty Kitty – żwirki bentonitowe i silikatowe dla kotów, które są dostępne w coraz większej liczbie sklepów zoologicznych w całej Polsce. Nie zabrakło również naszych naturalnych suszonych przysmaków dla psów. Tym z Państwa, którzy nie mogli nas odwiedzić, już teraz obiecujemy, że za rok wrócimy z nowymi produktami i jeszcze ciekawszymi promocjami! Będzie na co czekać! Raz jeszcze dziękujemy za każdą rozmowę i wspólnie spędzony czas. Do zobaczenia!

KOLEJNA

INWESTYCJA BIOFEED

karmy mokre wkrótce w ofercie!

Kolejna inwestycja BIOFEED – karmy mokre wkrótce w ofercie!

Firma BIOFEED z dumą ogłasza otwarcie nowej fabryki karmy mokrej, zlokalizowanej w województwie zachodniopomorskim, niedaleko Kołobrzegu. Ta nowoczesna inwestycja umożliwi poszerzenie portfolio o wysokiej jakości karmy mokre dla psów i kotów, oferując szeroką gamę produktów dopasowanych do różnych potrzeb pupili. W fabryce będą produkowane saszetki oraz batony bazujące na świeżym mięsie i mrożonym mięsie blokowym. Nowa linia produkcyjna pozwoli na wytwarzanie karm od produktów ekonomicznych po premium, z wydajnością sięgającą 150 ton dziennie. Produkcja próbna w fabryce jest planowana w październiku 2024 roku.

NOWOŚĆ: Brit Vitamins Tablets – trzymaj łapę na zdrowiu!

Nagroda „Perła Zoologii” za dynamiczny rozwój biznesu dla BIOFEED

Za nami Targi PetExpo, najważniejsze wydarzenie B2B w branży zoologicznej. Wydarzenie stanowiło doskonałą okazję do spotkań z partnerami biznesowymi oraz prezentacji wielu nowości produktowych. Duże zainteresowanie wzbudziły zarówno najnowsze propozycje w ofercie, jak i plany rozwojowe, w tym szczególnie fabryka karmy mokrej w Unieradzu k. Kołobrzegu. Podczas targów firma BIOFEED została wyróżniona nagrodą „Perła Zoologii” za dynamiczny rozwój w branży zoologicznej. To wyjątkowe wyróżnienie, szczególnie cenne w obliczu rosnącej konkurencji i zmiennych warunków rynkowych, stanowi motywację do dalszego działania.

BIOFEED dziękuje wszystkim, którzy odwiedzili stoisko, i już teraz zaprasza na kolejne wydarzenia branżowe!

Firma Azan przedstawia innowacyjną linię produktów wspomagających rozwiązanie specyficznych problemów zdrowotnych psów, Brit Vitamins Tablets. Preparaty zawierają odpowiednio skomponowane składy, pozwalające zapewnić wsparcie w najczęściej występujących problemach zdrowotnych:

• Chondro – wsparcie mobilności, kośćca i stawów,

• Biotin Skin & Coat Care – poprawa zdrowia skóry i sierści,

• Digestion – wsparcie prawidłowego trawienia,

• Immunity Booster – wspomaganie odporności. Wszystkie produkty z linii Brit Vitamins Tablets zawierają kurkumę, zwiększającą absorpcję najważniejszych, funkcjonalnych składników dla maksymalizacji ich pozytywnego wpływu na całościową kondycję organizmu. Dzięki wysokiej smakowitości i optymalnemu dawkowaniu (1 tabletka na 15 kg masy ciała psa) są niezwykle łatwe w podawaniu i chętnie spożywane przez psy.

Azan Sp. z o.o. sp. k.; azan.com.pl; 48 366 48 99; sklep@azan.com.pl

W OFERCIE FIBOO POJAWIŁY SIĘ NOWE PRODUKTY DOSTĘPNE W SPRZEDAŻY

Wśród nowości można znaleźć między innymi nasze bestsellery w nowych odsłonach (snack fibooll jumbo, fiboone dental monster, frisboo mini, fiboone big puppy ) oraz produkty, które mają w naszej ofercie swoją absolutną premierę – fringoo, snack fiboone, fibooffet oraz wyczekiwany hit wśród prawdziwych bestii – fiboone woody ! Zapraszamy do zapoznania się z poszerzoną ofertą naszej marki na platformie zakupowej: www.b2b.fiboo.pl

GRAND SCHOOL CANAGRI

26 września 2024 r. odbyło się wyjątkowe wydarzenie – GRAND SCHOOL! To nowatorski projekt szkoleń, jakiego jeszcze nie było na polskim rynku. Celem GRAND SCHOOL jest realizacja misji firmy Canagri: „Nasze wsparcie, Twój rozwój!”

Eliza Graff, Manager Marketingu w Canagri, pomysłodawczyni tego projektu, tak opisuje jego główne założenia: Poprzez program GRAND SCHOOL chcemy dostarczyć naszym klientom i partnerom biznesowym wszystko, co niezbędne do prowadzenia działalności na naszej platformie. Pragniemy dzielić się ekspercką wiedzą z różnych obszarów – od produktów, przez finansowanie, wybór idealnej platformy zakupowej online, aż po marketing. Chcemy przekazać naszym klientom doświadczenia, które sami zdobywaliśmy i które nadal zdobywamy. W czasach, gdy smartfony z dostępem do Internetu towarzyszą nam na każdym kroku, a aplikacje monitorują nasze zachowania i potrzeby, Canagri chce pomóc swoim klientom w przekształceniu lokalnych biznesów w sklepy internetowe z unikalnymi cechami wyróżniającymi je na rynku. Wartość globalnego rynku e-commerce w 2023 roku szacowano na około 5-7 bilionów dolarów, a w kolejnych 10 latach przewiduje się, że ta liczba może się potroić, osiągając około 15-20 bilionów dolarów. W Polsce rynek ten nadal rośnie, choć nie w tak dynamicznym tempie jak w latach 2020– 2021. Szacuje się, że obecnie jego wartość wynosi około 120 miliardów złotych, a prognozy wskazują na dalszy wzrost na poziomie około 11% rocznie. Zmieniające się preferencje konsumentów, rosnąca popularność odroczonych płatności, dążenie do szybszych dostaw oraz znaczenie zrównoważonych zakupów i nowych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, wspierają dalszy rozwój tego sektora. Pierwsze szkolenie z cyklu GRAND SCHOOL otworzyło drogę do różnorodnych spotkań – produktowych, eksperckich, branżowych oraz praktycznych warsztatów z udziałem specjalistów z różnych dziedzin. Firma Canagri współpracuje w sektorze B2B z dystrybutorami, hurtowniami oraz sklepami w całej Polsce. Produkty Canagri są dystrybuowane przez sieć autoryzowanych Partnerów Handlowych na terenie całego kraju. Klientom indywidualnym oferuje również usługi związane z identyfikacją zwierząt hodowlanych. Canagri to polska firma rodzinna, prowadzi działalność w oparciu o wartości rodzinne, ale także stawia pracowników w centrum swojej uwagi. Jako firma handlowa z 25-letnim doświadczeniem, będąca jednym z czołowych dystrybutorów produktów z sektorów agro, jeździeckiego, zoologicznego, hobby farming oraz zootechnicznego, doskonale rozumie wyzwania, przed którymi stają klienci w dynamicznie zmieniającym się świecie handlu internetowego. canagri.pl

HERRMANN’S MANUFAKTUR – nowa marka w ofercie Best 4 Animal Care

Do oferty firmy dołączyła marka HERRMANN’S Manufaktur oferująca najwyższej jakości ekologiczne karmy, opracowane z myślą o zdrowiu i dobrym samopoczuciu psów i kotów, zwłaszcza tych o specjalnych potrzebach żywieniowych – z wrażliwym układem pokarmowym, nietolerancjami lub alergiami.

Markę HERRMANN’S Manufaktur wyróżnia na rynku holistyczne spojrzenie na zdrowie zwierząt domowych. Karmy dostarczają wszystkich niezbędnych składników odżywczych, wspierając ich ogólny stan zdrowia i witalność. Wyróżnia je wysoka smakowitość i bardzo dobra przyswajalność.

Produkcja odbywa się w zrównoważony sposób, we własnym zakładzie produkcyjnym w południowych Niemczech, zapewniając etyczne praktyki od etapu pozyskania składników, przez produkcję, do pakowania. Do produkcji używane są wyselekcjonowane składniki pochodzące z kontrolowanej produkcji ekologicznej i hodowli spełniających gatunkowe potrzeby zwierząt. Żadnej hodowli przemysłowej, testowania na zwierzętach, zbędnych dodatków. Opakowania napełniane są na zimno i przygotowywane w łagodnej temperaturze, aby zachować maksymalny poziom składników odżywczych.

ORGANIC PIONEER

for pet food. Since 2006.

Większość karm HERRMANN’S Manufaktur zawiera tylko jeden rodzaj mięsa jako źródło białka zwierzęcego – np. kozina, konina, baranina, królik, jeleń, sarna, kaczka, gęsina czy indyk. Wersje dla psów dostępne są w saszetkach 150 g oraz puszkach 400g i 800g. Dla kotów – saszetki 100g i puszki 200g. Zapraszamy do współpracy.

Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care Sp. z o.o. www.b4ac.pl, kontakt@b4ac.pl tel. 782 633 779

TROPIDOG SNACK – MAM SWOJE SMACZKI!

W rodzinie TropiDog pojawił się nowy produkt – TropiDog Snack . Jest to kolejna propozycja (obok karm i olejów) skierowana do opiekunów psów i ich podopiecznych.

TropiDog Snack to przysmaki dla psów zawierające w składzie jedno wybrane źródło białka . Do wyboru są cztery smaki: kaczka, jagnięcina, wołowina i łosoś. Smaczki nie zawierają sztucznych dodatków, cukru i zbóż. Nie brudzą rąk i mają wygodne opakowanie, dzięki czemu można je wykorzystać podczas treningu lub zabrać na spacer.

Dlaczego warto wybrać TropiDog Snack?

• Cztery pyszne smaki: łosoś, jagnięcina, kaczka i wołowina.

• Wysoka zawartość białka.

• Jedno źródło białka.

• Praktyczne opakowanie.

• Dobre na treningi.

• Mają mało kalorii.

Więcej o produkcie: www.tropidog.pl

Kontakt: dzial.handlowy@tropical.pl

FB: https://www.facebook.com/TropiDog IG: https://www.instagram.com/tropidog/

Koalicja na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Zwierząt Domowych (PSC) ogłasza partnerstwo z HowGood, niezależną firmą badawczą, w celu wprowadzenia zmian w branży karmy dla zwierząt domowych

Partnerstwo PSC z niezależną firmą badawczą i największą na świecie bazą danych o zrównoważonym rozwoju produktów i składników umożliwi członkom PSC podejmowanie opartych na danych decyzji dotyczących pozyskiwania składników i formuł w celu zmniejszenia emisji dwutlenku węgla w całym łańcuchu dostaw. Model śladu węglowego HowGood został zweryfikowany przez Carbon Trust, jest dostosowany do globalnych ram sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju i klimatu oraz jest zgodny ze standardami bezpieczeństwa danych korporacyjnych, w tym Greenhouse Gas Protocol, CDP, GRI, TCFD, ISO i Science Based Targets. HowGood przeprowadza oceny zrównoważonego rozwoju na poziomie produktów i składników w ośmiu kluczowych wskaźnikach: emisja gazów cieplarnianych, zużycie wody, bioróżnorodność, zdrowie gleby, ryzyko związane z pracą, zajmowanie gruntów, dobrostan zwierząt i przetwarzanie. Szeroki i dogłębny zakres ocen pozwala na wgląd w możliwości dekarbonizacji i analizy porównawcze w branży.

PSC obsługuje obecnie ponad 200 firm członkowskich w 18 krajach na całym świecie w całej branży zoologicznej, pomagając im w postępach w zakresie praktyk zrównoważonego rozwoju, wyznaczaniu i dążeniu do ambitnych celów oraz raportowaniu swoich osiągnięć. Ponadto PSC przewodzi sprzedawcom detalicznym, dystrybutorom, markom i dostawcom w poszukiwaniu wspólnych rozwiązań dla niektórych z największych kwestii branżowych, takich jak zrównoważone opakowania i pozyskiwanie białka.

Więcej informacji: info@petsustainability.org www.petsustainability.org

Wsparcie dla schronisk od firmy Savory

Firma Savory wsparła schroniska w Celestynowie, Puławach, Sopocie oraz Korabiewicach, przekazując na każde z nich ok. 320 kg karmy dla psów i kotów.

Mając na względzie dobro czworonożnych przyjaciół, Savory stara się aktywnie angażować w pomoc zwierzętom, które szczególnie jej potrzebują. Przekazana karma zapewni schroniskowym podopiecznym pełnowartościowe i zbilansowane posiłki, wspierając ich zdrowie i dobre samopoczucie.

Wierzymy, że każde wsparcie przyczynia się do poprawy warunków życia bezdomnych zwierząt.

RAPORT EUROMONITOR INTERNATIONAL

NA TEMAT RYNKU PET CARE

Analiza rynku globalnego

Humanizacja zwierząt domowych i produkty premium zwiększają globalną sprzedaż produktów dla zwierząt domowych o 5,9%, do 197,6 mld USD według analiz Euromonitor International.

Kluczowe wnioski z raportu:

• Opiekunowie traktują psy i koty jako część rodziny, woląc ograniczyć inne wydatki niż te na opiekę nad zwierzętami.

• Oczekuje się, że wartość sprzedaży detalicznej i handlu elektronicznego wzrośnie w ciągu najbliższych czterech lat, ponieważ miłośnicy zwierząt dbają o swoich pupili.

• Stany Zjednoczone osiągają lepsze wyniki niż inne światowe rynki karm premium dla psów i luksusowych artykułów do pielęgnacji zwierząt.

• Brazylia i Tajlandia to kraje o wysokim potencjale wzrostu sprzedaży.

Elif Polat, Consultant Researcher w Euromonitor International, stwierdziła: Oczekuje się, że w ciągu najbliższych czterech lat wartość sprzedaży detalicznej będzie nadal rosła, ale w wolniejszym tempie. Rynek opieki nad zwierzętami pozostaje odporny na globalne spowolnienie gospodarcze ze względu na lojalność konsumentów wobec marek. Jest to częściowo spowodowane niższymi oczekiwaniami inflacyjnymi i trendem stabilizacji od szczytu obserwowanego podczas wyzwań związanych z pandemią w 2020 r.

USA liderem na rynku opieki nad zwierzętami, podczas gdy Brazylia i Tajlandia oferują największe możliwości wzrostu

Polat stwierdziła: Stany Zjednoczone są zdecydowanie wiodącym krajem w zakresie opieki nad zwierzętami domowymi, z dużą różnorodnością produktów i wysoką dostępnością zarówno w e-commerce, jak i w kanałach stacjonarnych. Oczekuje się, że sucha karma dla psów, przysmaki dla psów i mixery pozostaną największymi kategoriami pod względem wartości sprzedaży, podczas gdy przysmaki dla kotów i mixery będą najszybciej rozwijającą się kategorią, z 4% CAGR w USA w ciągu najbliższych czterech lat.

Oczekuje się, że Brazylia prześcignie Chiny, z wartością CAGR na poziomie 7%, ze względu na boom w adopcji zwierząt domowych w związku z pandemią i rosnącą świadomością profilaktyki zdrowotnej poprzez żywienie, co skłoni konsumentów do kupowania większej liczby produktów premium.

Oczekuje się, że Tajlandia odnotuje najwyższą wartość CAGR, wynoszącą 9%, spośród 10 największych rynków, rosnąc z niskiej wartości bazowej i korzystając z trendu humanizacji zwierząt domowych, rozwoju handlu e-commerce oraz wzrostu populacji zwierząt domowych podczas lockdownów.

Rosnąca przewaga kotów nad psami na kluczowych rynkach

Na kluczowych rynkach, takich jak USA i Chiny, segment karmy dla kotów rośnie szybciej niż karmy dla psów. W 2021 r. liczba kotów przewyższyła liczbę psów trzymanych jako zwierzęta domowe.

Ewolucja rynku pet care w latach 2019– 2029

Wartość sprzedaży detalicznej w milionach dolarów

Polat stwierdziła: Koty są łatwiejsze w opiece, ponieważ są bardziej niezależne i mniej cierpią z powodu lęku separacyjnego w porównaniu z psami. Przyniosło to korzyści opiekunom zwierząt domowych, którzy wrócili do biura po pandemii, ponieważ nie muszą martwić się o zatrudnianie dog-walkerów dla swoich zwierząt lub pozostawienie ich samych. Oczekuje się, że w 2024 r. globalna wartość rynku karmy dla kotów będzie rosła szybciej niż karmy dla psów, odzwierciedlając nową dynamikę populacji zwierząt domowych. Na rynkach takich jak Nowa Zelandia i Niemcy koty są bardziej popularne niż psy i oczekuje się, że trend ten się utrzyma. Na całym świecie karma dla psów nadal będzie miała większy udział wartościowy w całkowitej sprzedaży karmy dla zwierząt domowych, a psy wyprzedzą koty w miejscach takich, jak Ameryka Łacińska. Oczekuje się również, że segment przysmaków dla kotów będzie rósł szybciej niż przysmaków dla psów na całym świecie w 2024 r., ponieważ przewiduje się, że kategoria ta będzie wprowadzać produkty, które wspierają np. zdrowie jelit. Oczekuje się też, że trend ten utrzyma się dzięki wyższym dochodom rozporządzalnym, ponieważ prognozuje się stabilizację inflacji w głównych gospodarkach. Sucha karma dominuje wśród karm dla zwierząt domowych, zwłaszcza dla psów, głównie dlatego, że jest najszerzej dostępną opcją, która jest zazwyczaj przystępna

cenowo i wygodna. Formaty suche mają coraz bardziej nowatorskie składniki, aby zaspokoić rosnące oczekiwania konsumentów w zakresie korzyści dla ich zwierząt domowych, a także zwiększyć atrakcyjność premium, podczas gdy formaty mokre wprowadzają innowacje w zakresie opakowań i prezentacji przez pryzmat humanizacji. Segment premium czerpie korzyści z wysokiej lojalności wobec marki, podczas gdy segmenty o średniej cenie i ekonomiczne coraz częściej pracują nad produktami wyższej jakości, w bardziej przystępnej cenie. Karma dla zwierząt domowych czerpie korzyści z holistycznego podejścia opiekunów zwierząt do ich zdrowia. Konsumenci coraz bardziej cenią sobie produkty wzbogacone o składniki odżywcze, takie jak białko, probiotyki i witaminy. Ekspansja marek własnych koncentruje się na segmentach premium. Na przykład gracze tacy jak Mars i Nestlé wycofali swoje marki ekonomiczne, aby zainwestować w produkty premium. Platformy internetowe wspierają rozwój handlu e-commerce, a poszerzona oferta sklepów zoologicznych zwiększa sprzedaż Obecność konsumentów w Internecie rośnie, w wyniku czego firmy zajmujące się opieką nad zwierzętami współpracują z platformami internetowymi w celu zwiększenia widoczności i dostępności.

Liseth Galvis-Corfe, Consultant Researcher w Euromonitor International, stwierdziła: Detaliczny handel e-commerce nadal rośnie w 2024 r., ponieważ opiekunowie zwierząt domowych cenią sobie wygodę i różnorodność oferowaną przez zakupy online. Udział handlu e-commerce wzrósł z 17% w 2019 r. do 30% w 2024 r. W 2023 i 2024 r. handel e-commerce, oferując możliwość porównywania cen, pomaga opiekunom zwierząt domowych znaleźć promocje i rabaty. Handel elektroniczny wykazuje najwyższy wzrost, ale kanał offline odpowiada za wyższą wartość sprzedaży detalicznej. Sklepy zoologiczne i supermarkety mają największy udział, stanowiąc 39% wartości sprzedaży w 2024 r. Kanał stacjonarny jest atrakcyjny dla opiekunów, ponieważ oferuje również usługi, takie jak pielęgnacja i szczepienia, które koncentrują się na holistycznym dobrostanie zwierząt domowych.

Rynek pet care: wielkość i wzrost według kategorii 2019–2029

Wartość sprzedaży detalicznej w milionach dolarów

Ameryka Północna

Zachodnia Azja i Region Pacyfiku

Bliski Wschód i Afryka Australazja Karma dla psów

Łacińska

Wschodnia

dla kotów Produkty dla zwierząt

Liczba oświadczeń (ang. claim) dotyczących zrównoważonego rozwoju nadal rośnie w branży opieki nad zwierzętami domowymi, ponieważ opiekunowie zwierząt chcą zmniejszyć wpływ swoich decyzji zakupowych na planetę.

Zrównoważenie nadal jest ważne w branży opieki nad zwierzętami

Liczba oświadczeń (ang. claim) dotyczących zrównoważonego rozwoju nadal rośnie w branży opieki nad zwierzętami domowymi, ponieważ opiekunowie zwierząt chcą zmniejszyć wpływ swoich decyzji zakupowych na planetę. Galvis-Corfe stwierdziła: Dla marek kluczowe jest informowanie o krokach podejmowanych w celu osiągnięcia długoterminowych celów zrównoważonego rozwoju oraz zdobycie zaufania konsumentów i uniknięcie greenwashingu.

Analiza

rynku europejskiego

Analityk: Aleksandras Bacevicius Europa jako region stanowiła ponad jedną trzecią (36%) globalnej sprzedaży produktów dla zwierząt domowych w 2023 r. Przejście na produkty premium nadal jest jednym z głównych trendów na rynku, a segment karmy premium dla psów i kotów wzrósł o 14% w 2023 r. Ogólnie rzecz biorąc, wydatki na jednego zwierzaka w Europie nadal rosły w 2023 r. – przeciętny opiekun psa lub kota wydawał około 208 EUR rocznie, co stanowi wzrost o 12% w porównaniu z rokiem poprzednim. Ilość spożywanej przez psy i koty karmy również nadal rosła, co potwierdza, że większe wydatki nie są wyłącznie efektem inflacji, ale także lepszego pokrycia kalorycznego. Wzrost rynku opieki nad zwierzętami domowymi w Europie dotyczył nie tylko podstawowej karmy dla zwierząt domowych, lecz także przysmaków i mixerów dla kotów i psów oraz opieki zdrowotnej nad zwierzętami domowymi. Stwarza to nowe możliwości dla biznesu. Z drugiej strony, wolumen sprzedaży pet care odnotował marginalny spadek –jest to efekt wahadłowy z lat covidowych, kiedy populacja zwierząt domowych doświadczyła silnego wzrostu, a także, w mniejszym stopniu, kryzysu kosztów utrzymania. Europejskie firmy produkujące karmę dla zwierząt domowych, aby dostosować się do zmieniającego się krajobrazu rynkowego i poradzić sobie z rosnącymi kosztami produkcji, przede wszystkim zmniejszyły rozmiary opakowań, co przekłada się na to, że konsumenci muszą częściej kupować nowe opakowanie, generując większe przychody dla właściciela marki. Ponadto produkcja karmy dla zwierząt domowych staje się coraz bardziej lokalna, dzięki czemu istnieje mniejsza potrzeba importu. Zmniejsza się w ten sposób koszty, a także ślad węglowy, co jest ważne dla kupujących. Wprowadzanych jest wiele nowych produktów, których receptury koncentrują się głównie na zawartości białka i jakości białka (mięso klasy human grade). W przypadku karmy dla psów istnieje już wiele pokarmów białkowych na bazie owadów, jednak pozostają one stosunkowo niszowe i sprzedawane głównie online. Formuły karm dla kotów koncentrują się na zawartości wilgoci (oprócz jakości białka). Zarówno w przypadku kotów, jak i psów przysmaki były i prawdopodobnie będą kategorią, w której odnotowuje się najwięcej innowacji i wzrostu.

Rynek polski

Analizując dane z ostatnich dwóch lat, analitycy prognozują, że w 2024 r. wielkość polskiego rynku pet care nadal będzie rosła, osiągając wartość sprzedaży detalicznej 9,2 mld PLN. Tak jak na świecie, przewiduje się wzrost wartości sprzedażowych głównie dla sektora karm dla zwierząt domowych. Natomiast rynek produktów dla zwierząt domowych w Polsce od dwóch lat kształtuje się na tym samym poziomie i w prognozach nie przewiduje się zmian. Procentowy wzrost rok do roku sprzedaży detalicznej jest znaczący dla segmentu pet care oraz segmentu karm w porównaniu z latami 2022–2023 i wynosi odpowiednio 6,6 i 7,7, a za lata 2023–2024 odpowiednio 11,5 i 13,5. Populację zwierząt w Polsce ocenia się na wzrostową, zwłaszcza w porównaniu z rokiem 2022. Jednak dynamika wzrostu liczby zwierząt towarzyszących spada i w porównaniu z rokiem 2023 przybyło ich nieco ponad 200 tysięcy. Jeśli chodzi o wiodące kanały sprzedaży w Polsce, to dominowały kanały sprzedaży bezpośredniej (66,7 wartości sprzedażowej RSP), w których udział specjalistycznych sklepów zoologicznych wynosił 24,3 RSP. Wartość rynku e-commerce to 27,9 RSP. W Polsce nadal sporą część rynku pet care obsługują sklepy spożywcze różnej wielkości (39,4 RSP).

Wielkość polskiego rynku

Wartość sprzedaży detalicznej w miliardach PLN

Serdecznie dziękujemy za owocne spotkania z Państwem podczas targów zoologicznych, za poświęcony czas i inspirujące rozmowy. Była to dla nas niezwykła okazja, aby wymienić się doświadczeniami, omówić najnowsze trendy rynkowe oraz zapoznać się z Państwa innowacyjnymi produktami. Z przyjemnością będziemy kontynuować wspieranie rozwoju Państwa biznesu, a współpraca przyniesie wymierne korzyści i wspólne sukcesy. Z niecierpliwością oczekujemy na kolejne informacje dotyczące działalności Państwa firm oraz nowości produktowych, które z przyjemnością zaprezentujemy na łamach "ZooBranży".

Cieszymy się, że wspólnie z Państwem mamy możliwość oddziaływania na dalszy rozwój i profesjonalizację branży zoologicznej w Polsce. Pełna fortorelacja znajduje się tutaj: www.facebook.com/ZooBranza

JOANNA KAWECKA, ANNA CISZEWSKA Z BEST 4 ANIMAL CARE ORAZ SYLWIA TRUSZKOWSKA ZE SKLEPU ZOOLOGICZNEGO BOKSER ZOO

JOANNA ŻULICKA ZE SKLEPU ZOOLOGICZNEGO MEGAZOOLOGICZNY

MARTA FRANKOWSKA ZE SKLEPU ZOOLOGICZNEGO ZWIERZAKOWE RANCZO

STOISKO FIRMY BEST 4 ANIMAL CARE SP. Z O.O.

STOISKO FIRMY TROPICAL

STOISKO FIRMY BIOFEED

STOISKO FIRMY ANIMAX

STOISKO FIRMY TROPICAL

STOISKO FIRMY BALTO

STOISKO FIRMY PUPIL FOODS

STOISKO MARKI CALITTI

STOISKO FIRMY PETMEX

WIECZORNA IMPREZA

STOISKO FIRMY AQUAEL

STOISKO FIRMY ELANCO

STOISKO FIRMY FARMINA

STOISKO FIRMY FEEDSTAR

EKIPA FIRMY AZAN

PRZEDSTAWICIELE FIRMY RENSKE

MIROSŁAW MACHALSKI ZE SKLEPU ZOOLOGICZNEGO ZOO-MAR NA STOISKU FIRMY MR. PRETZEL

STOISKO MARKI ZOOGGIES

STOISKO HURTOWNI ZOOLOGICZNEJ ROKUS

IZABELA LISIKIEWICZ ZE SKLEPU ZOOLOGICZNEGO FOX

STOISKO FIRMY BETTA

STOISKO FIRMY ONESANO

STOISKO FIRMY UNISZKI

STOISKO FIRMY LABORATORIUM DERMAPHARM

STOISKO FIRMY VETOQUINOL

STOISKO FIRMY BOEHRINGER INGELHEIM

STOISKA FIRMY PLANIDIS

PRZEDSTAWICIEL MARKI HERRMANNS

CERTYFIKAT JAKOŚCI

Linia karm dla psów

DOG’S LOVE

Producent: PetCo GmbH Austria

Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care sp. z o.o.

Za bogatą ofertę naturalnych pełnoporcjowych karm z nutraceutykami, opracowanych z najwyższą dbałością o potrzeby psów, w tym psich alergików oraz ekologiczne przysmaki

Z pewnością są to produkty dla opiekunów psów, którym zależy zarówno na pełnowartościowym holistycznym odżywianiu swoich podopiecznych dietą jakości jedzenia ludzkiego, a także dbających o środowisko. Karmy powstają w Austrii, z regionalnych surowców, a produkcja jest zrównoważona i ma neutralny ślad węglowy, karmy i przysmaki ekologiczne mają certyfikaty eco EU. Karmy i przysmaki wyróżniają się nie tylko estetyką opakowania, na którym można znaleźć wszelkie niezbędne informacje, przedstawione w sposób przejrzysty. Psy przepadają za smakiem produktów DOG’S LOVE. Opiekunowie doceniają ich skład. Wyjątkowość receptur polega nie tylko na wysokiej zawartości najwyższej jakości mięsa i podrobów, ale też unikalnych źródłach mięsa (np. w karmach monobiałkowych), stosowaniu alternatywnych źródeł węglowodanów zamiast zbóż oraz bogatej ilości dodatków funkcjonalnych. Dla każdego psa można znaleźć produkt, który będzie odpowiadał jego potrzebom. Również opiekunom psów z nietolerancjami i alergiami polecamy karmy DOG’S LOVE. Formuły są opracowywane we współpracy z lekarzami weterynarii.

* PEŁNE OPINIE WSZYSTKICH EKSPERTÓW O PRODUKCIE NA STRONIE WWW.ZOOBRANZA.COM.PL

WARSZAWA − PAŹDZIERNIK 2024 − wyróżniamy produkty godne polecenia!

NASZĄ AMBICJĄ JEST WYZNACZAĆ

MARKETINGOWY KIERUNEK

CAŁEJ BRANŻY

Na przestrzeni ostatnich lat rynek petfood dynamicznie się zmienia i wszystko wskazuje na to, że to dopiero początek zmian. W natłoku producentów, ogromnej oferty produktowej jakość już nie obroni się sama. Szukanie skutecznych i nowych dróg dotarcia do Klienta staje się kluczowe dla uzyskania biznesowej przewagi. Liczący się na rynku gracze doskonale zdają sobie z tego sprawę i dlatego na przestrzeni ostatniego roku firma Azan przeorganizowała swój dział marketingu i podejście do prowadzonych działań i już widzi tego efekty w swoich wynikach biznesowych.

Carnilove x Biały i Szary

Nowość: Azanki

Nowość: Woolf Paczka Brit x TikTok

Poznaj tegoroczne, wybrane działania teamu marketingowego Azan!

Idealne połączenie to miks podejścia kreatywnego (zaskoczenie czymś odbiorcy, wyróżnienie się z tłumu) i analitycznego (miernikiem marketingowych działań muszą być także twarde dane – czy to sprzedażowe, czy pochodzące z badań konsumenckich). Dobry zespół marketingowy jest niczym perfekcyjnie zestrojona orkiestra, której każdy członek ma swoje unikalne zadanie, ale razem tworzą harmonijną całość.

Współpraca między poszczególnymi działami, wymiana pomysłów i skuteczna komunikacja pozwoliły zespołowi marketingowemu firmy Azan przeprowadzić w tym roku kilka naprawdę interesujących kampanii i działań, przyciągających uwagę Klientów, branży zoologicznej, a także osób niezwiązanych na co dzień ze zwierzętami.

Kampanie edukacyjne

Brit x Pethelp – postaw z nami na wsparcie edukacji w zakresie profilaktyki weterynaryjnej psów i kotów! Pod takim hasłem Azan rozpoczął rok 2024, stając się oficjalnym sponsorem III edycji Ogólnopolskiego Przeglądu Zdrowia psów i kotów „Zdrowy Pupil”, prowadzonego przez Pethelp na terenie całego kraju. Regularne wizyty lekarskie umożliwiają wczesne wykrycie potencjalnych chorób, a według badań tylko 30% psów i kotów w ciągu całego swojego życia jest przynajmniej raz u lekarza weterynarii. Zwiększanie świadomości opiekunów i upowszechnienie profilaktyki jest więc niezwykle ważne. Zaangażowanie i wsparcie marki Brit było widoczne na różnych płaszczyznach; na social mediach marki pojawiło się wiele formatów związanych z profilaktyką weterynaryjną i zaproszeń do udziału w bezpłatnej akcji. Na kanałach pojawiły się filmy instruktażowe z zakresu prawidłowego przeprowadzania resuscytacji u psów i kotów, a także odczytywania sygnałów świadczących o dyskomforcie i odczuwanym bólu u zwierząt. Vouchery na bezpłatne badania można było także otrzymać przy okazji zakupów na określoną kwotę na stronie azan.com.pl. Akcja ta pokazała, jak Azan podchodzi do marketingu – oczywiście chcąc promować produkty i swoje marki, ale jednocześnie edukować Konsumentów i wpływać na wzrost poziomu świadomej opieki nad zwierzętami domowymi. pethelp.pl

Brit x Vethink Academy – Szarpnij się na dobre słowo! Akcja „Szarpnij się na dobre słowo”, z której Azan jest szczególnie dumny, miała na celu zwrócenie uwagi na zdrowie psychiczne lekarzy weterynarii, u których stres może doprowadzić do wypalenia zawodowego, przemęczenia, utraty pasji, a nawet depresji. Ich praca to codzienna walka o zdrowie i życie zwierząt, pociągająca za sobą dużą odpowiedzialność. W celu sprawdzenia dobrostanu psychicznego polskich lekarzy weterynarii zostały przeprowadzone kierunkowe badania. Wyniki okazały się zatrważające, aż 62% ankietowanych doświadcza wyczerpania psychicznego, a w walce ze stresem nie pomaga presja ze strony opiekunów zwierząt, z którą boryka się aż 93% lekarzy weterynarii. Niemal połowa z nich (44%) zmaga się z trudnościami związanymi z podejmowaniem decyzji o eutanazji zwierząt. To stanowi ogromne obciążenie emocjonalne. Kampania zachęca opiekunów zwierząt, żeby po każdej wizycie w gabinecie zostawili pozytywny komentarz w Internecie dotyczący przebiegu wizyty i pracy lekarza. W ramach akcji została podjęta współpraca z aktorką i influencerką Ulą Dębską, influencerką i content kreatorką popularyzującą wiedzę o mądrym wychowaniu psów, Aleksandrą Koman oraz lekarką weterynarii, Magdą Firlej-Oliwą, które wzięły udział w edukacyjnym spocie. Spot spotkał się z bardzo pozytywną reakcją osób pracujących w medycynie zwierzęcej, co podkreśliło potrzebę organizowania tego typu przedsięwzięć. Maskotką akcji był specjalny fioletowy szarpak, rozdawany nie tylko w wybranych lecznicach weterynaryjnych, lecz także w konkursach organizowanych przez ambasadorów akcji. szaprnijsienadobreslowo.pl

Brit x Azan – połączenie edukacji najmłodszych ze wsparciem Psich Bohaterów! Jesień 2024 roku należy do akcji Psi Bohaterowie, która nie tylko edukuje z zakresu tajników psiego umysłu i zmysłów, lecz także wspiera psich ratowników. Udział w akcji polega na zdobywaniu kolejnych poziomów wiedzy i rozwiązywaniu quizów, za które otrzymuje się specjalne Psie Monety. Każda z nich przekłada się na realną pomoc czworonożnym podopiecznym Fundacji „Psi Ratownicy”, których pracę w służbie człowiekowi przerwała

Akcje krwiodawstwa

kontuzja lub choroba. Ambasadorką akcji i przewodniczką certyfikowanych psów poszukiwawczo-ratowniczych – Petardy i Furii jest Weronika Dzido, na co dzień pracująca w firmie Azan.

Akcja nabiera rozpędu, a to dopiero pierwszy miesiąc jej trwania. Wraz z końcem października zakończy się pierwsza runda konkursu i nagrody wyruszą do zwycięzców quizu. psibohaterowie.pl

Carnilove x Biały i Szary, koty Martyny Wojciechowskiej – dzikie z natury

Marka Carnilove również prężnie ruszyła z kampanią, w której udział wzięły dwa koty najsłynniejszej polskiej podróżniczki i aktywistki, Martyny Wojciechowskiej. Biały i Szary podkreślają, jak ważne jest pełnoporcjowe żywienie, które zaspokaja głęboko zakorzenione instynkty kotowatych i ich naturalną potrzebę spożywania mięsa. Przypominają również, że „możesz wyrwać kota z dziczy, ale nigdy nie wyrwiesz dziczy z kota”. To, że razem z naszymi domowymi kotami żyjemy z dala od natury, nie oznacza, że zwierzęta te zatraciły swój dziki temperament, więc baw się z kotami, pamiętając o wytycznych cyklu łowieckiego, i pozwól jadać tak, jakby polowały samodzielnie na dzikie zwierzęta.

Gorące akcje w social mediach

Kanał YouTube Brit Polska przekroczył 100 000 subskrypcji! W tym roku kanał marki Brit uzyskał magiczne 100k subskrypcji, co jest ogromnym wyróżnieniem i motywacją do dalszej pracy i dostarczania widzom jak najlepszej jakości treści związanych z wychowywaniem, żywieniem i innymi aspektami dotyczącymi zwierzęcego świata. To niezwykły dowód uznania, który dodatkowo został uhonorowany srebrnym przyciskiem od YouTube. youtube.com/@BritPolska

Paczka Brit na TikToku!

Marka Brit pojawia się także na nowej platformie! „Paczka Brit” – pod takim hasłem będzie można spotkać miks naszych osobowości, które na co dzień pracują w marketingu firmy Azan. Każda z czterech osób będzie zajmowała się tworzeniem treści zgodnych z przypisanym im piktogramem brandu Brit. Będą to rozmaite porady, odpowiedzi na pytania użytkowników platformy TikTok oraz zabawne virale. tiktok.com/@britpolska

Premiery produktowe

Azanki – wŻuć na luz!

Dużym przełomem było pojawienie się na rynku nowego produktu, gamy w 100% naturalnych przysmaków dla psów. Kości do żucia nie zawierają zbóż, sztucznych składników i konserwantów. Zostały wyprodukowane w Polsce, z wysokiej jakości skór i z dodatkiem superfoods. Azanki dostępne są w trzech liniach: hipoalergicznej, z białkiem owadów oraz z rybą. Różne rozmiary i rodzaje pozwalają na dogodne dopasowanie przekąski do potrzeb konkretnego psa. azanki.com.pl

Woolf – Love to the moon and back

Marka Woolf była znana przede wszystkim ze swojej szerokiej gamy przysmaków dla psów. W tym roku gama produktów powiększyła się o linię karm półwilgotnych dla psów oraz wilgotnych dla psów i kotów – Woolf Ultimate. Wyśmienite składy, unikalna konsystencja i ekskluzywna szata produktu podkreślają, że to idealne posiłki dla zwierząt, których opiekunowie pragną czegoś więcej. Psy i koty pokochają te produkty miłością jak stąd do księżyca… i z powrotem!

Niezwykłe produkty potrzebują równie niezwykłej oprawy graficznej, dlatego nowa wizja marki Woolf została zdominowana przez zorzę polarną, mieniącą się feerią barw, podobnie jak wspaniałe nowości. Warto jednak pamiętać, że to jeszcze nie koniec nowości od marki Woolf w najbliższym czasie! azan.com.pl/woolf

Rok Kota

Akcje w terenie

Nowości w portfolio marek Brit, Carnilove i Inaba! Wśród nowych produktów trzeba wspomnieć o nowościach, które przygotowała również marka Brit. W tym roku premierę miały liofilizowane przysmaki dla kotów Brit Care Cat Raw Treat oraz smakowite zupki – Brit Care Cat Soup. Oczywiście nie zapomniano również o psach! Pojawiły się nowe formuły karm mokrych w saszetkach Brit Premium Dog Pouches oraz produkty suplementacyjne Brit Vitamins Tablets. O dostarczenie nowego rodzaju smakołyków dla psów zadbało Carnilove, tworząc

Freeze-Dried Raw Snacks. Z kolei japońska firma Inaba wprowadziła do swojej oferty nowe karmy wilgotne, nowe smaki kultowych sosików Churu, a także Meal Toppery, które z powodzeniem kuszą nawet najbardziej wybredne zwierzaki. azan.com.pl

Akcje i eventy

2024 – Rok Kota

Bieżący rok mija marce Brit pod hasłem „Rok Kota”, co wpłynęło na charakter prowadzonych kampanii reklamowych. Spot telewizyjny pozwalał na dotarcie do szerokiej grupy odbiorców i przyciągnięcie uwagi opiekunów zwierząt. Tę obecność wzmocniono dodatkowymi działaniami prowadzonymi w przestrzeni publicznej, pojawiły się innowacyjne reklamy zewnętrzne DOOH 3D, które wykorzystują technologię tworzącą trójwymiarowe, realistyczne projekcje na dużych ekranach w kluczowych lokalizacjach miejskich.

Akcje charytatywne oraz akcje krwiodawstwa Firma Azan od wielu lat angażuje się w akcje charytatywne, wspierając zwierzęta bezdomne i potrzebujące. Podopieczni schronisk i fundacji z całej Polski otrzymują cykliczne wsparcie w postaci zapasów karmy. Darowizny są przekazywane regularnie i tylko w ostatnim kwartale magazyny firmy opuściło ponad 8 ton karmy, która zasiliła magazyny placówek opiekujących się potrzebującymi zwierzętami. Corocznie też firma Azan chętnie bierze udział w charytatywnych akcjach, takich jak „Pomaganie Przez Gotowanie” czy „Charytatywna Choinka”, ale też zupełnie niecodziennych, jak spełnienie marzenia podopiecznej fundacji „Mam Marzenie”, które polegało na wsparciu schroniska dla bezdomnych zwierząt.

w świecie ludzkim, jak i weterynaryjnym. Dawcy otrzymują pakiety z karmą i przysmakami, co zachęca kolejnych psich i kocich krwiodawców do wzięcia udziału w szlachetnej akcji. Smakowite upominki stanowią symboliczne podziękowanie za uczynność i wsparcie innych zwierząt.

Akcje w terenie – Carniloving, Dog Diving, Latające Psy Carniloving to cykliczne wydarzenie organizowane przez markę Carnilove, stworzone z myślą o miłośnikach psów. W tym roku impreza odbyła się w Szczecinie, gdzie uczestnicy mieli okazję nie tylko lepiej zrozumieć swoje psy, lecz także rozwijać ich instynkty poprzez edukacyjne wyzwania. Na wszystkich gości czekały stanowiska ze specjalistami z dziedziny kynologii oraz konkursy z nagrodami.

Zawody Dog Diving, przyciągające tłumy entuzjastów, powróciły na mapę Polski po blisko pięciu latach przerwy. Strategicznym sponsorem została marka Brit, zapewniając uczestnikom trzy dni pełne emocji, rywalizacji i wspaniałej zabawy na warszawskim Wilanowie. Dyscyplina polega na wykonaniu przez psa jak najdłuższego skoku do specjalnego basenu. To doskonała promocja aktywnego trybu życia i integracji miłośników czworonogów.

We Wrocławiu odbyły się zawody dogfrisbee, „Latające Psy”, które od 2006 roku są areną zmagań amatorów dysków. Marka Brit została strategicznym sponsorem wydarzenia, co pozwoliło na przyciągnięcie szerokiej publiczności i stworzenie korzystnych warunków dla startujących drużyn. To był kolejny, niezapomniany rozdział w historii imprezy, pokazujący, jak wielką miłością do sportu i psów żyją jego uczestnicy.

Ponadto firma Azan wspiera także szczytne akcje krwiodawstwa wśród zwierząt, które jest równie ważne

Prężne działanie Klubu Hodowcy na międzynarodowych wystawach psów i kotów w całej Polsce Firma Azan oferuje również przystąpienie do Klubu Hodowcy Azan, którego członkowie mogą korzystać z wygodnej platformy zakupowej, specjalnych zniżek i promocji, a także otrzymywać darmowe wyprawki dla kociąt i szczeniąt urodzonych w hodowli. Wielu Klientów ma możliwość zapoznania się z ofertą Klubu i produktów podczas wystaw, na których Azan jest stałym gościem. Na stoisku dostępne są zawsze specjalne promocje, obowiązujące wyłącznie na wystawach, i dodatkowe atrakcje dla odwiedzających, jak ścianka zdjęciowa i profesjonalny fotograf na wystawach dla psów. azan.com.pl/klub-hodowcy

SPRZEDAŻ TO NIE TO SAMO, CO… SPRZEDAŻ

Czyli jak różnie sprzedaje się zagranicą

Tekst: Gniewomir Kuciapski

Ten nieco przewrotny tytuł ma za zadanie kontynuować tematykę ryzyk eksportowych rozpoczętą w poprzednim wydaniu „ZooBranży”. Tym razem będą to ryzyka kulturowe. Zwracałem uwagę na to, że jest to grupa ryzyk, które są często podkreślane, ale do których podchodzimy z reguły z większą swobodą. Są mniej mierzalne, mniej namacalne, niejednemu sprzedawcy wydają się banalne i proste do pokonania. Ale im dalej w las, tym trudniej. Co gorsza – możemy nawet nie zauważać tych ryzyk. Po prostu sprzedaż nie idzie, ale nie wiążemy tego z tym, że właśnie wpadliśmy na jakąś kulturową rafę.

Executive summary

Miałem ostatnio wiele przemyśleń związanych z tzw. executive summary. Temat istotny dla tych, którzy w ramach procesu sprzedaży muszą napisać jakiś raport z podsumowaniem i rekomendacjami. Czyli jest to zapewne mniej istotne dla branży zoologicznej, ale pozwoli mi poruszyć jedno ze szczegółowych ryzyk kulturowych. My, Polacy, po uwolnieniu się z jarzma komunizmu zachłysnęliśmy się gospodarką wolnorynkową. Jej najbardziej powszechnym ideałem jest rynek amerykański – niektórzy mogą to kontestować, ale dla większości „amerykański sen” („American Dream”) to szczytowe osiągnięcie wolnego rynku. I właśnie stamtąd przyszło właśnie pojęcie „executive summary” – podsumowania długiego dokumentu, które prawie zawsze jest umiejscowione na jego początku. Zakłada się, że główni zarządzający podmiotu, który jest odbiorcą raportu, mają się zapoznać w ten sposób z głównymi rekomendacjami, a następnie (ponieważ są bardzo zajęci) opuszczają spotkanie. Pozostawiają na nim osoby niższe w hierarchii, które mogą zapoznać się ze szczegółami raportu, uzasadniającymi to, co znalazło się w „executive summary”. Problem, który napotykam jako konsultant, jest taki, że robiąc dokładnie w ten sposób przed polskimi firmami, spędzam na prezentacji jednego slajdu executive summary minimum godzinę, a zdarzały się i dwie. Polscy zarządzający zwykle od razu wchodzą w pytania: „A skąd taka rekomendacja?”, „Dlaczego mamy tak zrobić?”, „A z czego to wynika?”. To powoduje, że od razu dyskutujemy o tym, co jest zawarte na slajdach właściwego raportu.

Rozumowanie indukcyjne i dedukcyjne

Dlaczego o tym piszę? Dlatego, że takie „executive summary” odzwierciedla amerykańską kulturę, ale stoi w sprzeczności z kulturą Europy kontynentalnej, z naszym systemem edukacyjnym. Przybysze z Europy nie tak dawno zasiedlali całe połacie Ameryki Północnej. Rywalizowali między sobą o ziemię. Kto nie był wystarczająco szybki, nie miał czego zasiedlać – był tam już jakiś inny przybysz. Trzeba było działać szybko, zawierzyć intuicji, doświadczeniu, a szybkie podejmowanie decyzji na podstawie skrawków informacji było niezbędne. Było im tym łatwiej, że wielu tych przybyszów pochodziło z Wysp Brytyjskich, gdzie system edukacyjny jest oparty o koncepcję rozumowania indukcyjnego, rozwiniętą przez m.in. brytyjskich filozofów Francisa Bacona i Rogera Bacona. W rozumowaniu indukcyjnym chodzi o to, że jeżeli wróbel lata i bocian lata, a oba są ptakami, to prawdopodobnie każdy ptak lata. Dopiero kiedy spotkamy pingwina lub strusia, zmieniamy założenia. W rozumowaniu dedukcyjnym, które leży u podstaw systemów edukacyjnych w Europie kontynentalnej, w tym w Polsce, jest odwrotnie. Uczymy się, że ptaki latają. Wróbel jest ptakiem, czyli wróbel lata. Anglosasi uczą się matematyki, zaczynając od rozwiązywania zadań, a jeżeli chcą się dowiedzieć, dlaczego wychodzą takie wyniki, mogą się zapoznać z teorią. Ale nie muszą. My zaczynamy od teorii, a dopiero potem rozwiązujemy zadania. Oni, ucząc się języków obcych, zaczynają od mówienia. A jak zaczną się czuć komfortowo w mówieniu i będą się chcieli dowiedzieć, dlaczego właśnie tak się mówi np. po niemiecku, mogą się zapoznać z gramatyką.

ROZUMOWANIE DEDUKCYJNE

KONCEPCJA

OBSERWACJA

WNIOSEK

Wszyscy ludzie są śmiertelni.

Jan jest człowiekiem.

ROZUMOWANIE INDUKCYJNE

OBSERWACJA

Jan jest śmiertelny.

ANALIZA TEORIA

Duszę się, kiedy jem orzeszki ziemne.

To jest objaw alergii.

Ryc. Różnice między rozumowaniem dedukcyjnym i indukcyjnym.

My zaczynamy od gramatyki i słówek, a dopiero później powoli wchodzimy w mówienie.

Jak to się ma do sprzedaży? Ma się dokładnie tak samo – kultury z Europy kontynentalnej lubią najpierw poznać szczegóły, uzasadnienia, pewną teorię. Czują się lepiej, jeśli najpierw poznają techniczną stronę produktu, który chcemy im sprzedać. Chcą wiedzieć, dlaczego jest on lepszy, dlaczego mają go kupić, jakie ma przewagi konkurencyjne? Nie oznacza to, że Amerykanie, Kanadyjczycy, Brytyjczycy czy Australijczycy tak nie robią. Oni również potrzebują tych uzasadnień, ale są one płytsze. Nie spędzają tak dużo czasu na szukaniu uzasadnień. Wolą praktykę – zobaczyć, jak produkt działa, jak chętnie pies zjada nową karmę, lub prędzej zaufają, jeśli pokażemy im, że już ktoś do nich podobny kupuje takie produkty.

Jeśli Amerykanin dowie się, że mam już dobrych klientów w Kanadzie, jest bardzo duża szansa, że nie będzie grzebał w szczegółach, tylko po prostu zaufa. Uzna, że „skoro Twoja sprzedaż działa tam, to zadziała też u mnie”. Szybko do celu, tak jak ze zdobywaniem tej nowej ziemi przez jego przodków.

Jadąc do USA i próbując rozumowania dedukcyjnego, szybko znudzimy amerykańskiego odbiorcę. Uzna, że tracimy czas na zbędną paplaninę, że jesteśmy nieefektywni i nie potrafimy sprzedawać. Amerykanin przyjeżdżający do Europy i twierdzący, że „on to robi od dwudziestu lat, więc jest wielkim ekspertem i trzeba mu zaufać”, wpad -

Mam alergię na orzeszki ziemne.

nie na minę niezrozumienia po naszej stronie. Będzie uznany za aroganta, któremu wydaje się, że zjadł wszystkie rozumy, a tak naprawdę nie potrafi sprzedawać. Gdy zaczniemy go prosić o uzasadnienia, dlaczego właśnie jego produkt miałby zdobyć nasze uznanie, będzie zaskoczony, że nikt nie szanuje jego wieloletniego doświadczenia i sukcesów zawodowych.

Czy ktoś się ze mną nie zgadza? Z pewnością! I ma w ten sposób rację, ponieważ kultura narodowa nie jest jednolita. Każdy człowiek ma swoją osobowość, która może modyfikować jego sposób rozumowania. A im większy kraj, tym bardziej różnice geograficzne i historyczne wpływają na zróżnicowanie nawet wewnątrz jednego kraju. Amerykanin z Bostonu może uznać, że Amerykanin z Teksasu różni się od niego bardziej niż Brytyjczyk. A z kolei rozbiory Polski nadal mogą mieć wpływ na to, że ludzie z dziada pradziada pochodzący z zaboru pruskiego są kulturowo inni od rodzin z dziada pradziada związanych z zaborem rosyjskim. Pod wieloma względami bowiem kultura germańska jest skrajnie różna od kultur pogranicza europejsko-azjatyckiego.

Ważkość hierarchii

Jedną z tych różnic jest podejście do hierarchii. Duńczyk czy Holender przyjeżdżający do pracy na rowerze jest codziennością. Jest „jednym z nas”. Pracuje często w jednym pomieszczeniu z podwładnymi i oczekuje, że

Kultury kognitywne ufają na podstawie obserwacji zachowań. Jeśli

zachowanie innej osoby jest ich zdaniem prawidłowe – zaufają. Kultury afektywne zaufają innej osobie wtedy, kiedy dobrze się z nią poczują.

decyzja będzie podjęta wspólnie, a nawet przez zespół. On tylko zaakceptuje decyzję lub zasugeruje zmianę. Ale kiedy podejmie pracę w firmie z szeroko pojętego Wschodu i przyjedzie do pracy na rowerze oraz nie będzie chciał siedzieć sam w zamkniętym gabinecie na najwyższym piętrze – narazi się na zarzuty, że nie szanuje firmy, bo zachowuje się jak człowiek z plebsu. Nie wydobędzie decyzji od swojego zespołu, niejednokrotnie napotka ciszę na spotkaniach. Będą oczekiwać od niego, że to on podejmie decyzję – jest przecież szefem. Różnice w hierarchii w krajach Wschodu są bardzo silne, podczas gdy w krajach Zachodu są zatarte i niekiedy trudno dostrzegalne. Dlatego też kiedy sprzedajemy na „Zachód”, niejednokrotnie będziemy wchodzić w relacje z osobami, które są na znacznie niższym lub na znacznie wyższym stanowisku od naszego. Ale jeśli będziemy właścicielem firmy próbującej coś wyeksportować na Wschód, od dawna rozmawiamy z właścicielem jakiegoś azjatyckiego importera i nagle na spotkanie wyślemy dyrektora sprzedaży, kierownika działu sprzedaży albo, o zgrozo –KAMa lub po prostu sprzedawcę, nie informując o tym zawczasu właściciela firmy importującej, narazimy go na śmieszność. Podobnie będzie, jeśli zaczniemy go pomijać w korespondencji pisemnej i napiszemy bezpośrednio do jego podwładnego. W wielu naszych firmach to normalne (choć jako Polacy jesteśmy kulturą przejściową i mamy wiele hierarchicznych organizacji), ale w krajach azjatyckich grozi utratą zaufania.

Szef w kulturze zachodniej a wschodniej.

Partnerstwo i zaufanie

Skoro już o zaufaniu mowa – pogłębię i ten temat. Czyli jak zbudować zaufanie na samym początku współpracy? Jak sprawić, że klient, którego mamy na samej górze lejka sprzedaży, wejdzie z nami w kontakt i uda się przeprowadzić go dalej przez etap ofertowania, negocjacji, a w końcu coś mu sprzedamy? Gdybym zapytał o pięć osób, którym najbardziej ufacie, to kto się pojawi na tej liście? I dlaczego tym osobom ufacie? Wiele osób odpowiada, że najbardziej ufamy tym, którzy „dowożą to, co obiecują”, na których się nie zawiedliśmy, którzy są rzetelni. A czy odważylibyście się zrobić z siebie tzw. głupa przed takimi osobami? Ja tak, ale

wielu Polaków tego nie zrobi. Zresztą, kiedy pomyślę, czy odważyłbym się przed każdym z najbardziej zaufanych „wystąpić” w dziurawej bieliźnie, to mam wątpliwości, czy faktycznie miałbym taką odwagę, pod jaką się zdanie temu podpisałem.

Zaufanie kognitywne

Zaufanie afektywne

Im bardziej na Zachód, tym silniejsze poczucie, że ufa się tylko tym, którzy „dowożą”. Tym większe rozgraniczenie między życiem zawodowym a życiem prywatnym. Szczególnie Amerykanie bardzo zwracają uwagę na to, aby zbytnio nie zaprzyjaźniać się z partnerami handlowymi, ponieważ ich zdaniem prywatne emocje mogą zbyt negatywnie wpływać na jakość wspólnego biznesu. Ba – podam drastyczniejszy przykład! Jeśli dobry kolega z pracy zostanie zwolniony, wielu amerykańskich kolegów przestanie się z nim kontaktować. Skoro został zwolniony, to prawdopodobnie nie jest tyle wart, co myśleli. Szukają sobie nowych kolegów, którzy cieszą się większą biznesową renomą. Dopóki jesteśmy tymi, którzy pozwalają im zarobić, wydaje nam się, że jesteśmy przyjaciółmi. Ale kiedy tylko wspólny biznes napotka na jakieś rafy, zostaniemy pozostawieni samym sobie. Znajdą sobie innych biznesowych przyjaciół. Jest to typowe dla zaufania kognitywnego, czyli „z głowy”. Kultury kognitywne ufają na podstawie obserwacji zachowań. Jeśli zachowanie innej osoby jest ich zdaniem prawidłowe – zaufają.

Tymczasem w Chinach, gdy kolega z pracy zostanie zwolniony, nic się nie zmieni w relacjach prywatnych. Może się nawet okazać, że za zwolnionym chińskim sprzedawcą pójdą wszyscy klienci. Relacja prywatna człowiek – człowiek jest tam znacznie silniejsza niż relacja biznesowa między firmami. W niemal każdym kraju azjatyckim (może poza Izraelem), prawie każdym afrykańskim i południowo-amerykańskim musimy się w klientem zaprzyjaźnić. Musimy wejść w prywatne relacje i poświęcić szczególnie na początku bardzo dużo czasu na to, aby partner biznesowy potraktował nas jako godnego zaufania. Nie będzie nam ufał dlatego, że „dowozimy tematy”, że gwarantujemy najlepszą jakość za dobrą cenę. Zaufa nam dlatego, że pójdziemy z nim się upić (lub wypijemy wspólnie herbatę – np. w krajach arabskich), zrobimy na jego oczach coś głupiego i pokażemy mu się w dziurawej

Nam, ludziom sprzedaży, nie wolno się spóźnić na spotkanie z niemieckim klientem. Jeszcze bardziej ze szwajcarskim i japońskim. Ale także

amerykańskim, brytyjskim czy holenderskim.

bieliźnie. Uzna, że skoro się tego przed nim nie wstydzimy, to już mu ufamy. Jest to zaufanie afektywne, czyli „z serca”. Kultury wschodnie i południowe zaufają innej osobie wtedy, kiedy dobrze się z nią poczują. Dlaczego tak jest? W krajach Zachodu systemy prawne są dobrze rozwinięte i pewne. Jeśli napotkamy na problem z partnerem biznesowym i pójdziemy do sądu – mamy mniejszą (w Europie Wschodniej) lub większą (w USA czy w Europie Zachodniej) gwarancję, że prawo stanie po stronie tego, który ma rację. W krajach szeroko pojętego „Wschodu” czy też globalnego „Południa” systemy prawne są bardzo ułomne. Nikt nie miałby żadnej gwarancji, że sąd stanie po jego stronie. Bywa, że sąd pozwala wygrać temu, kto ma więcej pieniędzy, albo jest po stronie tego, u którego sędzia był kiedyś na weselu. To przyjaźń i wygenerowane w efekcie przyjaźni prywatne zaufanie jest sądem i największą gwarancją, że w przypadku problemów „jakoś się dogadamy”.

Co to oznacza dla nas, handlowców? Oznacza to tylko i aż tyle, że jeśli chcemy zrobić w Azji czy Afryce coś więcej niż tylko sporadyczną sprzedaż, musimy tam spędzić więcej czasu na samym początku. Nie damy rady wszystkiego zaplanować – liczmy się z tym, że umówione spotkania nie dojdą do skutku, bo klientowi… nie będzie się chciało przyjść. Ale zadzwoni wtedy, kiedy kompletnie nie będziemy się tego spodziewali (np. w środku nocy) i zaproponuje spotkanie. Kiedy? „Stoję właśnie pod Twoim hotelem, więc nawet teraz”. Jeśli wyskoczymy z łóżka i za pięć minut wyjdziemy na spotkanie nawet w podkoszulku założonym na lewą stronę, mamy większą gwarancję na sukces biznesowy, niż prosząc o przełożenie na jutro, bo będziemy wtedy bardziej wyspani i lepiej myślący.

Planowanie i zarządzanie czasem

Tu wchodzę w ostatnie ryzyko kulturowe, które chcę poruszyć, czyli kwestię planowania. Planowania linearnego lub nielinearnego. Czy czas można policzyć? Czy można go stracić albo zyskać? Można się przeliczyć z czasem? W 4Results wydaliśmy nawet książkę „Zyskaj na czasie” – kompendium wiedzy dla tych, którzy chcieliby osiągać efekty szybciej. Dla ludzi Zachodu czas jest właśnie policzalny. Jest zasobem, jak każdy inny. Szczególnie brylują w tym Szwajcarzy, Niemcy i Japończycy –najbardziej linearne czasowo kultury świata. Do legend przechodzą już opowieści o japońskich maszynistach pociągów, którzy popełniają samobójstwa z powodu spóźnienia się o kilka sekund. Niemiecka firma, która przejęła nigeryjskie przedsiębiorstwo, organizowała w kwietniu pewnego roku konferencję. W styczniu wysłała do swoich nowych nigeryjskich współpracowników kartę dań, prosząc o wybranie obiadów, jakie chcieliby zjeść podczas przerw lunchowych. Nigeryjczycy – mówiąc wprost – zgłupieli. „A skąd ja mam wiedzieć, co będę miał ochotę zjeść za trzy miesiące?” – mówił jeden z nich, nie rozumiejąc, że Niemcy chcieli mieć wszystko dopięte na ostatni guzik długo przed wydarzeniem.

Nam, ludziom sprzedaży, nie wolno się spóźnić na spotkanie z niemieckim klientem. Jeszcze bardziej ze szwajcarskim i japońskim. Ale także amerykańskim, brytyjskim czy holenderskim. To samo dotyczy dostaw – pełna odpowiedzialność za terminową dostawę jest po naszej stronie i będziemy z tego skrupulatnie rozliczani. Francuzi, Hiszpanie czy Włosi godzinę 8:53 oraz 9:07 potraktują podobnie. Cały czas będzie to spotkanie o godzinie 9:00. Klient z Rwandy spotka się z nami, „kiedy krowy wrócą do domu”. Nie rezerwujmy więc lotów „na styk”, kiedy organizujemy spotkanie z klientem lub dostawcą z Afryki czy Azji. Zbyt wielkie jest ryzyko, że albo samolot odleci bez nas, albo odlecimy, zanim zacznie się spotkanie. A czy w takim razie sprzedawać (lub kupować) zdalnie? Skoro tak duże jest ryzyko, że spotkanie się nie odbędzie w terminie, to po co tam lecieć? LECIEĆ! Po to, by budować zaufanie afektywne. Jak mają nas polubić, skoro nas nie dotkną, nie poczują, nie… powąchają?

Słowem podsumowania – tygiel kulturowy

Na koniec jeszcze jedna anegdota ze szkolenia organizowanego przez Amerykanów, gdzie „uczniami” byli Polacy, Włosi, Finowie, Niemiec, Hindus z Dubaju oraz Saudyjczycy. Szkolenie miało się zacząć o 9:00. O godzinie 9:15 prowadzący szkolenie Amerykanin wychodzi na korytarz, gdzie przy stolikach barowych stoją uczestnicy, pijąc herbatę, jedząc ciastka i zawiązując pierwsze kontakty. Rozejrzał się, zdumiony, i delikatnie (po amerykańsku) skrytykował nas, mówiąc, że w USA o 8:45 wszyscy siedzieliby już przy swoich stołach, mieliby rozłożone notatniki i długopisy w rękach. A tutaj, w Europie (szkolenie odbywało się w czeskiej Pradze), ludzie tak luźno podchodzą do czasu i ważniejszy jest dla nich networking. Po krótkiej fazie śmiechu weszliśmy do sali i zaczęliśmy spotkanie.

O godzinie 10:00 weszli do sali Saudyjczycy, kompletnie nic sobie nie robiąc ze spóźnienia. Była to jeszcze końcowa faza przedstawiania się i spisywania oczekiwań od wszystkich uczestników szkolenia, więc zdążyli powiedzieć, że szkolenie było im potrzebne, bo mieli w systemie motywacyjnym wpisany obowiązek odbycia dwóch szkoleń rocznie, a poza tym zależało im na networkingu.

Nadeszła pierwsza przerwa kawowa. Polacy, Włosi, Niemiec, Hindus i Finowie okupują stoliki barowe. Rozmawiają, dzielą się doświadczeniami. Saudyjczycy zniknęli. Zaszyli się w nieznanym nam miejscu i spóźnieni przyszli na kolejną sesję. Każda kolejna przerwa wyglądała tak samo.

Na czym polegał ich „networking”? Na tym, że mogli wysłuchać rozmów Europejczyków (i Hindusa) podczas szkolenia. A ponadto prawdopodobnie czekali na to, że ktoś z nas wyjdzie do nich z inicjatywą prywatnego kontaktu…

To wszystko to ledwie namiastka zagadnienia zarządzania wielokulturowego. Wszystkich zainteresowanych pogłębieniem tematu zapraszam do bezpośredniego kontaktu.

PSYCHOLOGIA DECYZJI BIZNESOWYCH

Czyli jak rozsądnie zarządzać w biznesie

Tekst: Laura Zarzyńska

Aby nasza firma mogła osiągnąć sukces, musimy spełnić kilka warunków. Jednym z nich jest podejmowanie przemyślanych i racjonalnych decyzji biznesowych przez kadrę zarządzającą, menadżerów czy kierowników. To właśnie od ich racjonalnego i przemyślanego podejścia zależy sukces. Jednak te decyzje rzadko są podejmowane wyłącznie na podstawie faktów i obiektywnych analiz. Znaczną rolę odgrywa psychologia, która wpływa na procesy myślowe, emocje i zachowania. Zrozumienie mechanizmów psychologicznych, dzięki którym podejmujemy decyzje, może prowadzić do lepszego zarządzania i skuteczniejszego osiągania celów. W końcu każdy z nas odczuwa potrzebę rozwoju, zwłaszcza przy tak szybkich i dynamicznych zmianach rynkowych. Niżej przedstawiamy kilka porad, jak lepiej podejmować decyzje biznesowe.

Jednym z najważniejszych odkryć w psychologii decyzji biznesowych

jest teoria perspektywy, opracowana przez Daniela Kahnemana i Amosa

Tversky’ego. Według tej teorii ludzie nie oceniają ryzyka i korzyści w sposób absolutny, ale w zależności od tego, jak postrzegają potencjalne zyski i straty.

Co wpływa na decyzje biznesowe?

Na podejmowane w przedsiębiorstwie decyzje mają wpływ trzy główne czynniki, do których zalicza się: • zmienne czynniki środowiskowe, • zmienne czynniki decyzyjne, • wyniki.

Zmienne czynniki środowiskowe możemy określić jako ograniczenia. Są to wszystkie płaszczyzny „przestrzeni”, które znajdują się poza kontrolą działających lub podejmujących decyzje. Na przykład pogoda to klasyczny zmienny czynnik środowiskowy. To coś, czego nie możemy bezpośrednio kontrolować i musimy się do niej dostosować.

Wybór ubrania jest zmienną decyzyjną. W celu osiągnięcia danego wyniku, na przykład niezmarznięcia po wyjściu z domu, musimy wziąć pod uwagę zmienne czynniki, zarówno środowiskowe, jak i decyzyjne. Wyniki zależą zarówno od wpływu zmiennych czynników środowiskowych, jak i decyzyjnych.

Czynniki emocjonalne

Czynniki emocjonalne są bardzo istotnym aspektem podczas pracy z klientem czy w biznesie. Badania psychologiczne wykazują, że ludzie rzadko podejmują w pełni racjonalne decyzje. Zamiast tego jesteśmy podatni na różnorodne błędy poznawcze i wpływy emocjonalne czy rozpraszacze. Emocje, takie jak strach, stres czy euforia, mogą zakłócać zdolność do trzeźwej oceny sytuacji, przez co nasze decyzje mogą nie być w pełni zgodne z naszymi oczekiwaniami czy przewidywaniami. Jako przykład możemy podać strach przed porażką, który może prowadzić do unikania ryzyka, nawet w sytuacjach, gdzie racjonalne ryzyko byłoby opłacalne. Jednak należy pamiętać, że nadmierna pewność siebie, często nazywana efektem nadmiernego optymizmu, również może być szkodliwa. Przez ten efekt możemy przeceniać swoje możliwości i podejmować nieodpowiedzialne decyzję.

Błędy poznawcze

Z kolei błędy poznawcze są powszechnymi ludzkimi tendencjami do popełniania systematycznych i przewidywalnych pomyłek w procesach poznawczych, takich jak myślenie, zapamiętywanie, rozumienie czy podejmowanie decyzji. Mogą one wpływać na nasze spostrzeganie, oceny, wnioskowanie i sposób, w jaki interpretujemy informacje. Dobrym przykładem takiego błędu są heurystyki, pomagają nam one uprościć proces decyzyjny, ale mogą zaprowadzić nas do fałszywych wniosków. Przykładem jest heurystyka dostępności, gdzie ludzie oceniają prawdopodobieństwo zdarzenia na podstawie tego, jak łatwo mogą przypomnieć sobie podobne zda -

rzenia. W biznesie może to prowadzić do nadmiernego polegania na przeszłych doświadczeniach, które niekoniecznie muszą odnosić się do aktualnej sytuacji. Szczególnie gdy obecny rynek rozrasta się i rozwija z każdym dniem. Powstają nowe metody naukowe, nowe produkty czy technologie.

Teoria perspektywy w biznesie

Jednym z najważniejszych odkryć w psychologii decyzji biznesowych jest teoria perspektywy, opracowana przez Daniela Kahnemana i Amosa Tversky’ego. Według tej teorii ludzie nie oceniają ryzyka i korzyści w sposób absolutny, ale w zależności od tego, jak postrzegają potencjalne zyski i straty. Okazuje się, że straty mają większą siłę emocjonalną niż zyski o tej samej wartości. Oznacza to, że jesteśmy bardziej skłonni uniknąć ryzyka, jeśli mamy do czynienia z potencjalnymi stratami, nawet jeśli te straty są stosunkowo niewielkie. W kontekście biznesowym oznacza to, że liderzy firm mogą nie podejmować decyzji o inwestycjach czy próbach rozwoju, jeśli obawiają się potencjalnych strat, nawet jeśli zebrane dotychczas dane wskazują na wysokie prawdopodobieństwo sukcesu. Może to działać również w drugą stronę. W przypadku pozytywnego kontekstu ci sami liderzy mogą być skłonni podejmować większe ryzyko, wierząc, że dzięki temu osiągną większe zyski.

Efekt potwierdzenia

Kolejnym istotnym aspektem, o którym warto wspomnieć, jest efekt potwierdzenia. Efekt potwierdzenia polega na tym, że ludzie mają tendencję do poszukiwania, interpretowania i zapamiętywania informacji w sposób potwierdzający ich wcześniejsze przekonania. W rezultacie osoby decyzyjne mogą ignorować lub pomniejszać znaczenie danych, które są sprzeczne z ich oczekiwaniami. W biznesie może to prowadzić do błędnych decyzji strategicznych, gdy menedżerowie niechętnie przyjmują krytyczne informacje, które podważają ich plany. Zamiast tego skupiają się na danych, które potwierdzają ich wcześniejsze założenia, co może prowadzić do podejmowania decyzji na podstawie niepełnych informacji.

Myślenie grupowe

Decyzje w biznesie często są podejmowane przez zespoły lub grupy decyzyjne, co wprowadza dodatkowe wyzwania psychologiczne. Jednym z nich jest tzw. myślenie grupowe, gdzie dążenie do wspólnego zdania w grupie staje się ważniejsze niż krytyczne rozważenie wszystkich opcji. W takim przypadku członkowie grupy mogą unikać wyrażania odmiennych opinii, by nie zakłócać harmonii, co prowadzi do mniej efektywnych decyzji. Myślenie grupowe może być szczególnie niebezpieczne

ECHA BRANŻY

w środowiskach korporacyjnych, gdzie istnieje hierarchia władzy, a podwładni mogą bać się kwestionować decyzje przełożonych. Aby temu zapobiec, liderzy mogą świadomie tworzyć atmosferę, w której różnorodne opinie są mile widziane, a konstruktywna krytyka staje się częścią procesu decyzyjnego. Oczywiście nie możemy szukać jedynie negatywów w tym sposobie. Wspólne podejmowanie decyzji może przynieść wiele korzyści, dyskusja między liderami może wiele wnieść podczas zarządzania biznesem.

Techniki poprawiające samodzielne

myślenie

Zrozumienie psychologicznych pułapek, w jakie wpadamy podczas dokonywania różnych wyborów, to pierwszy krok w kierunku poprawy jakości podejmowanych decyzji. Istnieje wiele technik, które mogą pomóc w lepszym zarządzaniu procesem decyzyjnym:

1. Ramy decyzyjne – tworzenie jasnych kryteriów i struktur, które pomagają unikać subiektywnych oraz personalnych decyzji przez osoby zarządzające.

2. Decyzje oparte na danych – tprowadzenie systematycznego podejścia do analizy danych i unikanie decyzji opartych wyłącznie na intuicji. Należy sprawdzać i analizować decyzje dokonywane przez zarząd przez cały okres współpracy.

3. Praca z zespołami wielodyscyplinarnymi – zapewnienie, że w procesie decyzyjnym uczestniczą osoby o różnym doświadczeniu i perspektywie, co pozwala na bardziej kompleksową i adekwatną ocenę sytuacji. Dzięki temu nikt nie poczuje się blokowany czy wykluczony podczas dyskusji i podejmowania decyzji.

4. Zarządzanie ryzykiem – świadome podejmowanie ryzyka, z pełnym zrozumieniem potencjalnych konsekwencji i zabezpieczeń, aby minimalizować ewentualne straty.

Wpływ liderów na decyzje biznesowe

Liderzy mają kluczowe znaczenie w kształtowaniu kultury organizacyjnej, ponieważ ich zachowania, komunikacja i decyzje stanowią przykład dla innych pracowników. W organizacjach odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu procesów decyzyjnych. Ich styl zarządzania, doświadczenie i poziom emocjonalnej inteligencji wpływają na to, w jaki sposób podejmowane są decyzje na wszystkich szczeblach firmy. Przywódcy o wysokim poziomie samoświadomości emocjonalnej i umiejętności zarządzania emocjami są lepiej przygotowani do podejmowania skutecznych decyzji, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych. Jednocześnie liderzy muszą być świadomi swojego wpływu na zespół i unikać tworzenia sytuacji, w których ich autorytet tłumi różnorodność opinii, co prowadzi do wspomnianego wcześniej myślenia grupowego. Liderzy muszą aktywnie angażować pracowników w procesy, które wpływają na kulturę organizacyjną, takie jak zmiana strategii, procesów czy inicjowanie programów rozwojowych. Ważne jest, aby pracownicy czuli się częścią firmy i rozumieli swoją rolę w kształtowaniu jej kultury.

Podsumowanie

Psychologia decyzji biznesowych to obszar, który łączy w sobie elementy zarządzania, psychologii oraz strategii. Liderzy, którzy są świadomi emocjonalnych i poznawczych pułapek, jakie mogą na nich czekać, mają większe szanse na podejmowanie lepszych, bardziej przemyślanych decyzji. Podobny efekt ma zrozumienie wpływu emocji, błędów poznawczych oraz grupowych mechanizmów decyzyjnych, co pozwala unikać wielu ryzykownych sytuacji. Wprowadzenie technik opartych na danych i transparentności w procesie decyzyjnym może pozwolić nam korzystnie wpłynąć na procesy decyzyjne. Należy pamiętać, że aby nasza firma mogła odnosić sukcesy, musimy postawić na wykwalifikowany zespół oraz rozwój.

Czego kotytak NAPRAWDĘ pragną!

JAK UTRZYMAĆ PRAWIDŁOWĄ

MASĘ CIAŁA KOTA PO STERYLIZACJI?

Sterylizacja kota to ważna decyzja w życiu każdego kociego opiekuna. Zabieg ten jest niezwykle istotny, dlatego musimy mieć świadomość zmian, które mogą zajść w kocich organizmach po sterylizacji. Wyzwaniem może być kontrola masy ciała. Koty mogą mieć spowolniony metabolizm i zwiększony apetyt, co sprzyja przybieraniu na wadze. Należy zadbać o odpowiedni wybór karmy dedykowanej kotom sterylizowanym, np. Tasty Cats Life Sterilised, oraz zatroszczyć się o regularną aktywność fizyczną zwierzaka. To wszystko wspiera zdrowie i kondycję kota, budując pełnowartościowe relacje każdego dnia.

Aktywność fizyczna – podstawa zdrowia kota

Koty po sterylizacji często stają się mniej aktywne, co może prowadzić do nadwagi. Dlatego warto zaangażować kota w zabawy, które rozwijają jego instynkty łowieckie, takie jak polowanie na zabawki czy interaktywne gry. Regularna aktywność fizyczna nie tylko pomaga w utrzymaniu odpowiedniej masy ciała, lecz także sprzyja zdrowiu psychicznemu kota i pogłębia więź z opiekunem. Akcesoria, jak maty węchowe czy zabawki z ukrytymi smakołykami, dodatkowo stymulują kota intelektualnie.

Dieta po sterylizacji – odpowiednia karma to podstawa

Kontrola porcji – prosty krok do zdrowia

Sterylizowane koty mogą wykazywać zwiększony apetyt, dlatego kontrola porcji jest niezwykle istotna. Podawanie mniejszych, częstszych porcji nie tylko zapobiega przejadaniu, lecz także odpowiada naturalnym nawykom żywieniowym kota, co sprzyja jego zdrowiu i samopoczuciu.

Podsumowanie

Utrzymanie prawidłowej masy ciała kotów sterylizowanych to wyzwanie, ale dzięki zbilansowanej karmie Tasty Cats Life Sterilised oraz kontroli porcji opiekun może zadbać o zdrowie swojego pupila. Jednak dieta to tylko połowa sukcesu. Aktywność fizyczna jest równie istotna – zabawy, które angażują kota i dbają o jego kondycję oraz rozwijają instynkty i wzmacniają więź z opiekunem. Utrzymanie prawidłowej masy to połączenie zbilansowanej diety, ruchu i kontroli porcji. To codzienne, małe decyzje, które przynoszą wielkie efekty, dając kotu zdrowe, pełne energii życie – i jeszcze więcej radosnych chwil spędzonych razem.

Kluczowym elementem dbania o masę ciała kota po sterylizacji są prawidłowo zbilansowane posiłki. Tasty Cats Life Sterilised to idealny wybór. Karma została opracowana przez specjalistów, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb kotów sterylizowanych, między innymi zmniejszonym zapotrzebowaniem energetycznym. Wysoki poziom białka pochodzenia zwierzęcego (85%) wspomaga utrzymanie odpowiedniej masy mięśniowej. Ważnym składnikiem jest również olej z łososia, dostarczający kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, które korzystnie wpływają na stan skóry, sierści oraz pracę układu nerwowego. Karma została też wzbogacona o żurawinę i cytrynian potasu, które mają pozytywny wpływ na układ moczowy. Fruktooligosacharydy (FOS) i mannanooligosacharydy (MOS) wspierają florę jelitową, co korzystnie wpływa na trawienie. Karma Tasty Cats Life Sterilised jest także wzbogacona o taurynę, aminokwas niezbędny dla kotów, którego kocie organizmy nie są w stanie wytworzyć same w odpowiedniej ilości.

Pełnoporcjowa karma z łososiem lub z królikiem dla dorosłych kotów sterylizowanych. Pomaga w utrzymaniu optymalnej masy ciała i wspiera układ moczowy. Dostępne gramatury: 0,6 | 1,5 | 8 kg.

WITAMINY I MINERAŁY

OLEJ Z ŁOSOSIA (KWASY OMEGA 3 I 6)

BIAŁKA POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO BEZ SOI TAURYNA

OTYŁOŚĆ PSÓW

Predyspozycje rasowe oraz jak się jej pozbyć

Tekst: dr inż. Jacek Wilczak

Katedra Nauk Fizjologicznych

Instytut Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie www.dietapeta.pl

Nadwaga i otyłość stanowią poważny problem zdrowotny zarówno u ludzi, jak i zwierząt towarzyszących, prowadzący do wielu chorób, u podłoża których leżą stany zapalne i silny stres oksydacyjny. Z drugiej strony wydaje się, że to właśnie nadwagę i otyłość tak łatwo niwelować poprzez właściwe postępowanie dietetyczne. Odpowiedź na tak postawioną tezę nie jest wcale taka prosta, jak mogłoby się wydawać. Owszem, w przypadku psów, jak i ich opiekunów, wprowadzenie spersonalizowanej diety łącznie z aktywnością fizyczną przynosi oczekiwane efekty, ale istnieje wiele czynników, które powodują, że przychodzi na nie czekać w różnej perspektywie czasowej. Zatem jakie czynniki wywierają najsilniejszy wpływ na efektywność dietoterapii nadwagi i otyłości u psów? Czy rasa danego psa predysponuje go do powstawania nadwagi i otyłości?

Wyniki badań wskazują, że w przypadku „statystycznego psa” sprawą

drugorzędną jest rodzaj karmy zastosowanej w dietoterapii otyłości, liczy się konsekwencja opiekuna w przestrzeganiu zalecanych porcji karmy.

Dieta

a otyłość

Dostępnych jest wiele opcji diet wykorzystywanych w procesie redukcji masy ciała psa, od karm suchych, mokrych, aż po dietę domową, która dzięki możliwości jej indywidualizacji wydaje się być najskuteczniejszą metodą dietoterapii otyłości. Wyniki badań wskazują, że w przypadku „statystycznego psa” sprawą drugorzędną jest rodzaj karmy zastosowanej w dietoterapii otyłości, liczy się konsekwencja opiekuna w przestrzeganiu zalecanych porcji karmy. Ponad 98% psów z prawie 1000 zakwalifikowanych przystępujących do badania (z 340 gabinetów weterynaryjnych, z 27 krajów) i spożywających przez trzy miesiące karmy suche i mokre zredukowało masę ciała z klinicznie potwierdzonymi efektami, a opiekunowie tych psów zaobserwowali poprawę „witalności” (zachowania związane z poruszaniem się) oraz zmniejszenie zarówno „zaburzeń emocjonalnych”, jak i „zachowań związanych z bólem”. Tak zareagowała większość psów biorących udział w badaniu. Ale co z tymi 2% psów, którym masa ciała się nie zmieniła, mimo deklaracji opiekunów o rygorystycznym przestrzeganiu zaleceń – uprzedzę pytanie: z badania zostały wykluczone te psy, których opiekunowie nawet w niewielkim stopniu wyłamali się z przestrzegania zaleceń w postaci niepodawania psu do jedzenia

czegokolwiek innego niż zalecane ilości karmy. Tutaj właśnie włączają się dodatkowe czynniki silniej regulujące metabolizm niż sama ilość energii dostarczanej psu. Na przykład, u psów z nadwagą bądź otyłością, ale z rozwiniętą insulinoopornością ważne jest, aby skład diety/ karmy uwzględniał specyficzne przemiany metaboliczne zachodzące w ich organizmach.

Zarówno insulinooporność, jak i otyłość poprzez zmniejszenie termicznego efektu diety wywierają hamujący wpływ na wydajność metaboliczną psa – w skrócie: pies większą ilość spożytej energii odkłada w postaci tkanki tłuszczowej. W przypadku otyłych cukrzyków efekt będzie najlepszy, jeżeli w ich diecie znajdą się w niewielkiej ilości węglowodany (słowo „niewielka” jest tutaj kluczem) oraz bezwzględnie zostanie wprowadzona umiarkowana aktywność fizyczna prowadzona przez dłuższy czas w warunkach aerobowych (tlenowych).

Wpływ rasy

W toku ewolucji, jakiej podlegał pies domowy, zmieniała się zdolność do przyswajania składników pokarmowych pochodzących z tych surowców, które spożywał towarzyszący ewoluującemu psu człowiek. Stąd też u psów ras pierwotnych, takich jak samojedy, husky czy pekińczyki

Stanisław Redel Zoo-Vet

TROVET PLUS WEIGHT & DIABETIC

Zawiera L-karnitynę: transportuje kwasy tłuszczowe z tkanki tłuszczowej do mitochondriów komórkowych, gdzie przekształcane są w energię. Zmniejsza utratę masy mięśniowej podczas odchudzania, przyspiesza przemianę tlenową węglowodanów. Obniżona zawartość białka. Niska zawartość tłuszczu. Sprzężony kwas linolowy : zapobiega odkładaniu się tkanki tłuszczowej. Zwiększa wydatek energetyczny. Silny, naturalny przeciwutleniacz. Zielona herbata: naturalny przeciwutleniacz. Źródło sycącego błonnika, stymuluje pasaż jelitowy : pełnoziarnisty jęczmień, psyllium, błonnik jabłkowy, pulpa z buraka, celuloza.

TROVET Low Calorie Treat LCT (z jagnięciną)

Niskokaloryczna, kompletna pod względem dietetycznym nagroda dla dorosłych psów, które mają problemy z otyłością. Pozwala na stopniowe obniżenie masy ciała psa. Obniżony poziom białka, umiarkowane stężenie błonnika, podwyższony poziom witamin (głównie witaminy A) oraz mikroelementów umożliwiają skuteczne i bezpieczne kontrolowanie masy ciała psa oraz utrzymywanie jej na optymalnym poziomie. Zawiera cytrynian potasu, który pomaga zmniejszyć kwasicę metaboliczną oraz zapobiega powstawaniu kamieni szczawianowych. Przeciwalergiczny pokarm oparty o jedno źródło białka zwierzęcego (jagnięcina).

Zarówno insulinooporność, jak i otyłość poprzez zmniejszenie termicznego efektu diety wywierają hamujący wpływ na wydajność metaboliczną psa – w skrócie: pies większą ilość spożytej energii odkłada w postaci tkanki tłuszczowej. W przypadku otyłych cukrzyków efekt będzie najlepszy, jeżeli w ich diecie znajdą się w niewielkiej ilości węglowodany oraz bezwzględnie zostanie wprowadzona umiarkowana aktywność fizyczna prowadzona przez dłuższy czas w warunkach aerobowych.

(tak, pekińczyki), obserwuje się niewielką zdolność wykorzystania węglowodanów w wyniku niskiej aktywności amylazy, podczas gdy u cocker spaniela, większości retrieverów czy rottweilera zdolność pozyskiwania energii z łatwostrawnych węglowodanów jest nad wyraz wysoka. Dlatego też trudniej jest „otłuścić” husky niż goldena. Niesie to ze sobą konsekwencje w trudności redukcji masy ciała u goldena, który tak łatwo uzupełnia niedobór energii w procesie trawienia węglowodanów. Pytanie chyba na przyszłość: czy w takim przypadku dieta całkowicie pozbawiona węglowodanów u takich psów, jak labradory, goldeny czy rottweilery ma sens?

Mutacje genetyczne

Całkowicie osobnym zagadnieniem są predyspozycje indywidulane spowodowane mutacjami genów w obrębie bardzo blisko spokrewnionych ze sobą osobników, które w konsekwencji działań człowieka tworzyły w przeszłości daną rasę – paradoksalnie mamy do czynienia z dużą różnorodnością genetyczną dla całego gatunku, jakim jest

pies domowy, połączoną z wysoką jednorodnością w obrębie danej rasy. Stąd też w danej rasie obserwuje się wzmocnienie danej cechy, niezależnie, czy jest ona recesywna, czy dominująca. Mutacje w danym genie prowadzą do powstawania zazwyczaj nowej cechy i są utrwalane poprzez dziedziczenie w obrębie danej rasy, podczas gdy polimorfizm genów to występowanie różnych odmian tego samego genu, który w tym przypadku decyduje o predyspozycji np. do otyłości. Dlatego też nie każdy labrador zmaga się z otyłością, mimo że każdy w swoim pakiecie genetycznym odziedziczył geny, które do tej otyłości go predysponują. Prawdopodobnie to właśnie te 2% przypadków psów nie reaguje zmniejszeniem masy ciała na zmianę diety z powodu polimorfizmu genów, których „działanie” nie wpływa na metabolizm. Obecnie w centrum zainteresowania są przede wszystkim geny zaangażowane w szlaki sygnalizacyjne leptyna-melanokortyna, leptyna-grelina czy adiponektyna-leptyna. Wszystkie one odpowiadają za regulację pobierania pokarmu oraz za homeostazę dwóch ważnych dla kontroli masy ciała procesów: lipolizy i lipogenezy, czyli

Obecnie

w centrum zainteresowania są przede

wszystkim geny zaangażowane w szlaki

sygnalizacyjne lektyna – melanokortyna, lektyna

– grelina czy adiponektyna – leptyna. Wszystkie

one odpowiadają za regulację pobierania pokarmu

oraz za homeostazę dwóch ważnych dla kontroli

masy ciała procesów: lipolizy i lipogenezy, czyli rozpadu i budowy tkanki tłuszczowej.

rozpadu i budowy tkanki tłuszczowej. I choć dziedziczenie tendencji do otyłości (otyły psi rodzic=otyłe psie dziecko) nie jest potwierdzone wynikami badań, to w przypadku psów ras predysponowanych do otyłości warto wziąć pod uwagę konieczność personalizacji ich diety i na serio potraktować zalecenia związane z koniecznością aktywności fizycznej.

Do ras predysponowanych do otyłości należą przede wszystkim: buldogi, bassety, jamniki, mopsy, boksery, cocker spaniele, beagle, shih-tzu, owczarki niemieckie, wszystkie retrievery (np. labradory, goldeny), cavaliery, ale także chihuahua i Yorkshire teriery.

Dieta a rasa

Z praktyki dietetycznej mającej na celu redukcję masy ciała psów mogę stwierdzić, że w przypadku psów reprezentujących cechy danej rasy jest ona skuteczniejsza. Z reguły łatwiej jest dopasować skład diety, uwzględniając specyficzne przemiany metaboliczne psa danej rasy. Przyjemnością jest odchudzanie labradora, podczas gdy odchudzanie chow chow zdecydowanie już nie – coś o tym wiem. Natomiast u wszystkich innych otyłych psów postępowanie wymaga wprowadzenia diety niskoenergetycznej, ale przy jednoczesnym konfrontowaniu z opiekunem skuteczności dietotera -

LOKOWANIE PRODUKTU

Spowalniacze jedzenia od Fiboo: Snack Fibeek, spowalniacz jedzenia, mata Spiky, Snoopy i Fiboowl M.

pii i możliwości jej korekty w odniesieniu przede wszystkim do proporcji między składnikami odżywczymi. Czy zatem problem nadwagi i otyłości dotyczy psów danej rasy? Zdecydowanie tak. Czy psy „nierasowe” wykazują genetyczne predyspozycje do nadwagi i otyłości? Zdecydowanie tak. Wniosek jest jeden: większość psów wykazujących tendencję do nadwagi i otyłości dobrze odpowiada na prawidłowo dobraną dietę redukującą masę ciała, ale zdarzyć się mogą dwa przypadki na 100, u których inne czynniki będą to postępowanie utrudniać. Warto chyba stwierdzić, że najistotniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju otyłości

Joanna Kawecka

Dyrektor sprzedaży i marketingu Best 4 Animal Care Sp. z o.o. www.b4ac.pl

HERRMANN’S MANUFAKTUR Selection Light – lekkie diety dla psów dbających o masę ciała

Karmy HERRMANN’S Selection Light są szczególnie odpowiednie dla psów, które powinny kontrolować masę ciała. Zawierają niskotłuszczowe gatunki mięs (indyk, jeleń i sarna) oraz składniki bogate w błonnik i poprawiające trawienie. Cennym składnikiem tych karm jest topinambur, który dostarcza inulinę dla zdrowego funkcjonowania jelit i w sposób naturalny hamuje apetyt. Dostępne dwie wersje smakowe – dziczyzna z dynią i ekologiczny indyk, w saszetkach 150 g i puszkach 400 i 800g. Atrakcyjnym smakowo uzupełnieniem jest karma Bio Veggie – z łubinem i warzywami (puszki 400g). Nasiona łubinu są bogate w łatwoprzyswajalne białko i błonnik, mają niską zawartość węglowodanów i niski indeks glikemiczny. Herrmann's Manufaktur oferuje karmy o certyfikowanej jakości organicznej i produkowanej w sposób zrównoważony. Do produkcji używane są wyselekcjonowane składniki pochodzące z kontrolowanej produkcji ekologicznej i hodowli spełniającej gatunkowe potrzeby zwierząt. www.b4ac.pl

Najistotniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju otyłości u psa, bez względu na predyspozycje rasowe, jest jego opiekun. To od jego wiedzy i czujności zależy masa ciała psa, a szybko podjęte działania przyczynią się do jej utrzymania w stałych, fizjologicznych zakresach.

u psa, bez względu na predyspozycje rasowe jest jego opiekun. To od jego wiedzy i czujności zależy masa ciała psa, a szybko podjęte działania przyczynią się do jej utrzymania w stałych, fizjologicznych zakresach.

Postępowanie dietetyczne

Zatem jak powinna wyglądać dieta psa, u którego należałoby zredukować masę ciała?

Podstawowy wymóg, jaki musi być spełniony, żeby kuracja redukująca masę ciała była skuteczna, to prawidłowe określenie dobowego zapotrzebowania energetycznego, dobór modelu żywienia oraz wprowadzenie aktywności fizycznej, która dostosowana do możliwości psa zapewni efektywność całej kuracji. Pomocne jest skorzystanie z usług dietetyka, który po uwzględnieniu wszystkich indywidualnych parametrów psa dobierze model żywienia oraz proporcje między wszystkimi składnikami odżywczymi.

Dostępnych jest wiele opcji diet wykorzystywanych w procesie redukcji masy ciała psa – od karm suchych, mokrych, aż po dietę domową, która dzięki możliwości jej indywidualizacji wydaje się być najskuteczniejszą metodą dietoterapii otyłości.

Wyniki badań wskazują, że w przypadku karm suchych i mokrych sprawą drugorzędną jest rodzaj karmy zastosowanej w dietoterapii otyłości (różnice występują w szybkości osiągnięcia założonych celów), natomiast skuteczne są: konsekwencja opiekuna oraz aktywność fizyczna. Ciekawą obserwacją dokonaną przez autorów wspomnianego wyżej badania była analiza kwestionariusza subiektywnej oceny zachowania psa w czasie całego procesu redukcji masy ciała. Oprócz wspomnianej „witalności” i zmniejszenia „zachowań związanych z bólem” opiekunowie stwierdzili, że jakość życia ich

psów poprawiła się po utracie masy ciała, ale już w ciągu pierwszych dwóch tygodni. Nieoczekiwanie, większość opiekunów nie zgłosiła wzmożonych zachowań związanych z poszukiwaniem pokarmu. Taka obserwacja może wynikać z faktu, że stosowano karmę wysokobiałkową o wysokiej zawartości włókna pokarmowego.

Dlatego też przestrzeganie zaleceń żywieniowych oraz wprowadzenie aktywności fizycznej nadal pozostają głównymi zaleceniami w czasie redukcji masy ciała psa będącego zarówno przedstawicielem każdej z ras, jak i pozostałych.

10 SKUTECZNYCH PORAD, JAK UTRZYMAĆ

PRAWIDŁOWĄ MASĘ CIAŁA PUPILA

Tekst: Paulina Andrzejewska kotyipsyandrzejewskiej.pl

Utrzymanie prawidłowej masy ciała pupila, niezależnie od tego, czy mamy psa, kota, czy innego czworonożnego towarzysza, to jedno z kluczowych wyzwań związanych z opieką nad zwierzętami. Otyłość u zwierząt domowych staje się coraz większym problemem na całym świecie. Z badań przeprowadzonych przez Association for Pet Obesity Prevention w USA wynika, że nawet 56% psów i 60% kotów ma nadwagę lub jest otyłych. Problem ten nie dotyczy jedynie estetyki – nadwaga wpływa na zdrowie i jakość życia zwierząt, prowadząc do poważnych problemów, takich jak choroby stawów, cukrzyca czy choroby serca. W tym artykule przedstawiamy 10 skutecznych porad dotyczących utrzymania prawidłowej masy ciała u naszych pupili oraz porady, jak uniknąć błędów, które mogą prowadzić do ich nadwagi.

Lekarze weterynarii posługują się Body Condition Score (BCS) – systemem oceny stanu kondycji ciała zwierząt, który pozwala określić, czy zwierzę ma prawidłową wagę, niedowagę, czy nadwagę. Skala BCS obejmuje zazwyczaj od 1 do 9 punktów, gdzie 1 oznacza skrajną niedowagę, a 9 – skrajną otyłość.

1. Monitorowanie masy ciała i regularne wizyty w gabinecie weterynaryjnym

Pierwszym krokiem w dbaniu o prawidłową wagę zwierzaka jest jej regularne monitorowanie. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że ich pupil stopniowo przybiera na wadze. Wizyta u lekarza weterynarii co najmniej raz w roku powinna obejmować ważenie zwierzęcia oraz ocenę jego kondycji. Lekarze weterynarii posługują się Body Condition Score (BCS) – systemem oceny stanu kondycji ciała zwierząt, który pozwala określić, czy zwierzę ma prawidłową wagę, niedowagę, czy nadwagę. Skala BCS obejmuje zazwyczaj od 1 do 9 punktów, gdzie 1 oznacza skrajną niedowagę, a 9 – skrajną otyłość. Idealna kondycja to wartość między 4 a 5 punktów, gdzie widoczne jest lekkie zaznaczenie talii, a żebra są łatwo wyczuwalne pod niewielką warstwą tkanki tłuszczowej.

• BCS 1 – Skrajna niedowaga; zwierzę jest bardzo wychudzone, żebra, kręgosłup i biodra są wyraźnie widoczne i wyczuwalne, praktycznie nie ma warstwy tłuszczu. Występują znaczne zaniki mięśni.

• BCS 2 – Wyraźna niedowaga; zwierzę ma bardzo mało tłuszczu na ciele, żebra są wyraźnie widoczne i łatwo wyczuwalne. Talia jest bardzo wyraźnie zaznaczona.

• BCS 3 – Niedowaga; żebra są wyczuwalne i lekko widoczne, zwłaszcza przy poruszaniu się. Brzuch jest podciągnięty, a talia wyraźnie widoczna. Warstwa tłuszczu jest minimalna.

• BCS 4 – Lekka niedowaga; żebra są wyczuwalne pod cienką warstwą tłuszczu, talia jest dobrze widoczna, a brzuch lekko podciągnięty. Zwierzę wygląda smukło, ale nie wychudzenie.

• BCS 5 – Idealna masa ciała; żebra są wyczuwalne pod cienką warstwą tłuszczu, ale nie są widoczne gołym okiem. Talia jest widoczna z góry, a brzuch lekko podciągnięty. Zwierzę ma proporcjonalną sylwetkę.

• BCS 6 – Lekka nadwaga; żebra są trudniejsze do wyczucia przez umiarkowaną warstwę tłuszczu, talia jest mniej wyraźna, a brzuch lekko zaokrąglony. Zwierzę zaczyna gromadzić tłuszcz wokół żeber i bioder.

• BCS 7 – Nadwaga; żebra są trudne do wyczucia, a tłuszcz odkłada się wyraźnie na bokach i wokół ogona. Talia jest słabo zaznaczona, a brzuch zaokrąglony. Zwierzę ma widoczną nadwyżkę tłuszczu.

• BCS 8 – Wyraźna nadwaga; żebra są bardzo trudne do wyczucia, a tłuszcz gromadzi się na bokach, wokół ogona, bioder i karku. Talia jest niewidoczna, a brzuch wyraźnie zaokrąglony i obwisły.

• BCS 9 – Otyłość; żebra są praktycznie niemożliwe do wyczucia przez grubą warstwę tłuszczu. Talia jest całkowicie niewidoczna, a brzuch jest bardzo duży i opadający. Zwierzę ma wyraźnie nadmierną ilość tkanki tłuszczowej na całym ciele. Regularne wizyty w gabinecie weterynaryjnym oraz śledzenie zmieniającej się wagi i kondycji pupila mogą pomóc wcześnie wychwycić problem nadwagi lub niedowagi.

Joanna Kawecka

Dyrektor sprzedaży i marketingu Best 4 Animal Care Sp. z o.o. www.b4ac.pl

Zabawki RUCAN – przyjemna zabawa aktywizująca każdego psa

Piłki i CONIC-i RUCAN są wielofunkcyjne, mogą służyć jako zabawka behawioralna do napełniania jedzeniem, stając się idealnym sposobem do aktywizacji psa, zwalczania nudy i lęku separacyjnego oraz stymulacji umysłowej psa. Bez przysmaków w środku to świetna zabawka do aktywności fizycznej – rzucania i aportowania. Wykonane z naturalnego kauczuku są bardzo wytrzymałe i bezpieczne dla zębów psa oraz świetnie odbijają się. www.b4ac.pl

2. Dostosowanie ilości jedzenia do wieku, rasy i aktywności zwierzaka

Nie każde zwierzę ma takie same potrzeby żywieniowe. Wiek, rasa, poziom aktywności, a także stan zdrowia wpływają na to, ile kalorii dziennie powinien spożywać nasz pupil. Na przykład młodsze psy potrzebują więcej kalorii ze względu na ich szybki metabolizm i większą aktywność, podczas gdy starsze zwierzęta, zwłaszcza o niskiej aktywności fizycznej, powinny dostawać mniej pożywienia. Lekarze weterynarii często pomagają w obliczaniu dziennej dawki kalorycznej na podstawie masy ciała zwierzęcia. Formuła Resting Energy Requirement (RER) może być używana do określenia zapotrzebowania kalorycznego. Wynosi ona:

RER(kcal/dzień) = 70 kcal × (masa ciała w kg) 0,75

Na przykład jeśli Twój pies waży 10 kg, jego dzienne zapotrzebowanie kaloryczne (RER) wynosi około 400–450 kcal, ale wartość ta będzie się różnić w zależności od rasy, wieku i aktywności. Zwierzęta prowadzące bardziej ak-

Natalia Rejmer

Woolf Brand Manager

tywny tryb życia mogą wymagać nawet dwukrotnie większej liczby kalorii niż te mniej aktywne.

3. Wybór odpowiedniej karmy

Wybór karmy ma ogromne znaczenie dla zdrowia i prawidłowej wagi zwierzęcia. Warto zwrócić uwagę na to, czy karma dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych i czy jej skład jest dostosowany do specyficznych potrzeb naszego pupila. Warto wybierać produkty wysokiej jakości, a najlepiej takie, które posiadają certyfikaty od organizacji, takich jak AAFCO (Association of American Feed Control Officials), które potwierdzają, że karma jest zbilansowana i pełnowartościowa. Podczas wyboru karmy zwróć uwagę na następujące elementy:

• Składniki mięsne jako główny składnik – to białko pochodzenia zwierzęcego jest kluczowym elementem diety.

• Unikanie nadmiaru węglowodanów – szczególnie w przypadku zwierząt z tendencją do nadwagi.

• Zawartość błonnika – pomaga w utrzymaniu prawidłowej pracy jelit i wspiera uczucie sytości.

Starsze zwierzęta często borykają się z problemami stomatologicznymi. Osad nazębny, kamień, zły stan dziąseł lub ubytki w uzębieniu mogą być związane z zaawansowanym wiekiem psa albo być wynikiem braku dostatecznej higieny we wcześniejszych latach. Jeśli dodatkowo dołączymy do tego nieco słabsze powonienie, to konieczność znalezienia wygodnej w spożywaniu i aromatycznej karmy będzie niezaprzeczalnym celem każdego opiekuna. Najnowsza gama wilgotnych karm Woolf Ultimate dla psów cechuje się doskonałymi składnikami, które zostały poddane procesowi wolnego gotowania w niższej temperaturze, co pozwala zachować nie tylko wysoką wartość odżywczą pokarmu, ale i jego smakowitość. Konsystencja karmy jest aksamitnie gładka, dzięki czemu można z powodzeniem serwować ją także w matach i zabawkach do wylizywania, jak również bezpośrednio w misce. Jednorodna tekstura sprawia, że nawet starsze zwierzęta nie będą miały problemów z podejmowaniem pokarmu.

Psy i koty, które regularnie się

ruszają, mają mniejsze ryzyko nadwagi i otyłości. Aktywność fizyczna pomaga spalać nadmiar kalorii i zapobiega

odkładaniu się tkanki tłuszczowej.

4. Regularne

ćwiczenia i aktywność fizyczna

Aktywność fizyczna to kluczowy element utrzymania zdrowej wagi u zwierząt. Psy i koty, które regularnie się ruszają, mają mniejsze ryzyko nadwagi i otyłości. Aktywność fizyczna pomaga spalać nadmiar kalorii i zapobiega odkładaniu się tkanki tłuszczowej.

• Psy – codzienne spacery to absolutna podstawa. Psy aktywne powinny dodatkowo uczestniczyć w zabawach, takich jak aportowanie, bieganie czy zabawy w parku.

• Koty – mimo że koty są często mniej aktywne od psów, również potrzebują ruchu. Warto zainwestować w zabawki, takie jak wędki, tunele czy piłki. Koty uwielbiają zabawy związane z polowaniem, co jest zgodne z ich naturalnym instynktem łowieckim. Badania opublikowane w „Journal of Animal Science” pokazują, że regularna aktywność fizyczna u psów prowadzi do poprawy metabolizmu i zmniejszenia ryzyka nadwagi o 20% w porównaniu z psami prowadzącymi siedzący tryb życia.

5. Unikanie przekarmiania

Podawanie zbyt dużych porcji jedzenia lub częste dokarmianie smakołykami to jeden z najczęstszych powodów nadwagi u zwierząt. Nawet zdrowa karma podawana w nadmiarze może przyczynić się do gromadzenia tkanki tłuszczowej. Wielu opiekunów nieświadomie przekarmia swoje zwierzęta, na przykład poprzez:

• pozostawienie karmy w misce przez cały dzień – zamiast podawać jedzenie w regularnych odstępach czasowych,

• podawanie resztek ze stołu – niektóre pokarmy dla ludzi, zwłaszcza bogate w tłuszcze i węglowodany, mogą szybko prowadzić do nadwagi.

Zaleca się karmienie zwierząt w regularnych odstępach czasowych i unikanie zostawiania pełnej miski przez cały dzień.

6. Kontrola smakołyków i nagród

Smakołyki są popularnym sposobem nagradzania zwierząt za dobre zachowanie, ale ich nadmierna ilość może prowadzić do nadwagi. Ważne jest, aby wybierać niskokaloryczne przekąski i pamiętać, że smakołyki nie powinny stanowić więcej niż 10% dziennej dawki kalorii. Dobrym rozwiązaniem jest stosowanie zdrowych alternatyw, takich jak: kawałki surowych warzyw, np. marchewka czy ogórek, liofilizowane mięso, które jest niskokaloryczne i bogate w białko.

7. Zbilansowana dieta

Utrzymanie zdrowej wagi to nie tylko kwestia ilości podawanego pokarmu, lecz także jego jakości. Dobrze zbilansowana dieta powinna dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych: białka, tłuszczy, witamin i minerałów. Zwierzęta otyłe mogą skorzystać na diet o niskiej zawartości tłuszczu, a jednocześnie bogatej w błonnik, co pomaga im czuć się sytymi, jednocześnie spożywając mniej kalorii. Nie należy jednak wprowadzać drastycznych zmian w diecie bez konsultacji z dietetykiem.

8. Sterylizacja a masa ciała pupila

Badania wskazują, że sterylizacja może wpływać na metabolizm zwierzęcia, co może prowadzić do zwiększonego ryzyka przybierania

na wadze. Według American Veterinary Medical Association sterylizacja prowadzi do zmniejszenia zapotrzebowania kalorycznego nawet o 25–30%. Opiekunowie powinni być świadomi, że po sterylizacji może być konieczne zmniejszenie ilości podawanego pokarmu lub zwiększenie aktywności fizycznej pupila, aby utrzymać jego wagę w normie.

9. Zrozumienie potrzeb rasy

Niektóre rasy są bardziej podatne na przybieranie na wadze. Na przykład psy rasy labrador retriever czy beagle mają tendencję do łatwiejszego przybierania na wadze niż inne rasy. Opiekunowie tych zwierząt muszą być szczególnie czujni i dostosować dietę oraz aktywność fizyczną, aby zapobiec nadwadze. Koty rasy brytyjskiej krótkowłosej, a także maine coon też mogą mieć tendencję do nadwagi, więc ich opiekunowie powinni zwrócić szczególną uwagę na zbilansowaną dietę i regularną aktywność.

10. Zarządzanie stresem i środowiskiem domowym

Stres u zwierząt może prowadzić do zmiany nawyków żywieniowych i otyłości. W przypadku psów i kotów, które doświadczają nudy lub niepokoju, jedzenie może stać się formą „pocieszenia”. Warto zadbać o stymulację mentalną i zapewnienie zwierzęciu odpowiedniego środowiska, które umożliwi mu spędzanie czasu w sposób aktywny i ciekawy.

Podsumowanie

Utrzymanie prawidłowej masy ciała pupila to jedno z najważniejszych zadań każdego opiekuna. Zapewnienie odpowiedniej diety, regularnych ćwiczeń i odpowiedniej opieki weterynaryjnej może wydłu -

żyć życie zwierzęcia oraz poprawić jego jakość.

Źródła:

• https://www.petobesityprevention.org/

• https://www.aaha.org/

• Bennett P.C. & Smith S.J. (2018), Exercise and obesity in pets: The role of the owner, Journal of Animal Science.

• Laflamme D.P. (1997), Development and Validation of a Body Condition Score System for Dogs and Cats , Proceedings of the 1997 Annual Meeting of the American Animal Hospital Association.

• https://www.avma.org/news/press-releases/concerns-about-shorter-lifespanspets-can-driveowner-action-obesitystudies

• Yam P.S. et al. (2015), Body condition and obesity in dogs and cats , Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice.

Zabawki do napełniania od Fiboo: Snack fibool, Snack fibooll jumbo oraz Snack fiboone.

LOKOWANIE PRODUKTU

Zabawki zapewniające ruch od Fiboo: Frisboo, Frisboo mini, Fringoo i Fringoo mini.

LOKOWANIE PRODUKTU

CZY JESIENNE

PRZEZIĘBIENIA TO PROBLEM TYLKO U LUDZI?

Tekst: Natalia Młodnicka

Trenerka, behawiorystka nakazdalape.pl

Jesień to pora roku, która przynosi ze sobą spadki temperatur, częste deszcze i coraz krótsze dni. Właśnie wtedy wielu z nas zmaga się z przeziębieniami, które są wynikiem osłabienia organizmu oraz wzmożonego narażenia na wirusy i bakterie. Ale czy tylko ludzie cierpią na jesienne przeziębienia? Jak radzą sobie z tym problemem nasi czworonożni przyjaciele – zwierzęta domowe?

Pora roku i odporność

Przeziębienia u ludzi są powszechnym zjawiskiem w okresie jesienno-zimowym. Nasz układ odpornościowy jest bardziej narażony na działanie patogenów, co sprawia, że stajemy się bardziej podatni na infekcje. Niskie temperatury, wiatr, deszcz oraz zmniejszona ekspozycja na światło słoneczne wpływają na osłabienie organizmu. Nie bez znaczenia jest również fakt, że spędzamy więcej czasu w zamkniętych pomieszczeniach, gdzie łatwiej dochodzi do rozprzestrzeniania się wirusów i bakterii. Nagłe zmiany pogodowe w podobny sposób oddziałują również na nasze zwierzęta domowe. Co prawda różnią się one od ludzi w kwestii fizjologii, ale skutki zmian

pogody odczuwają bardzo podobnie. Szczególnie narażone są te psy i koty, które na co dzień przebywają na zewnątrz. To one powinny być objęte szczególną opieką, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia przeziębienia. Zwierzęta domowe, tak samo jak ludzie, posiadają układ odpornościowy, który ma za zadanie chronić je przed wszelkiego rodzaju chorobami. Funkcjonowanie tego systemu zależy od wielu czynników, w tym od wieku, stanu zdrowia, a także warunków życia. Układ odpornościowy psów i kotów jest w stanie zwalczać wiele patogenów, jednak w pewnych sytuacjach, takich jak nagłe ochłodzenie czy zwiększona wilgotność powietrza, może dojść do jego osłabienia.

U chorego zwierzęcia mogą wystąpić osowiałość i apatia – psy, podobnie jak ludzie, w czasie choroby mogą stać się bardziej ospałe i mniej aktywne. Mogą również unikać kontaktu z innymi zwierzętami czy ludźmi.

Wiek zwierzęcia

Szczególną opieką w okresie jesiennym należy otoczyć zwierzęta starsze i osłabione, a także bardzo młode, które jeszcze nie wykształciły pełnej odporności. Są one o wiele bardziej podatne na wszelkiego rodzaju infekcje niż zwierzęta zdrowe i silne. Psy, zwłaszcza te przebywające na zewnątrz przez dłuższy czas, są bardziej narażone na działanie niskich temperatur i wilgoci. Jeśli więc pies dużo czasu spędza na zewnątrz – na przykład na podwórzu – powinien mieć zapewnione suche oraz ciepłe schronienie, chociażby w postaci odpowiedniej wielkości ocieplanego kojca z wybiegiem. Takie zwierzęta powinny również o wiele częściej odbywać kontrolne wizyty u lekarza weterynarii niż psy żyjące w domach lub w mieszkaniach. Jest to bardzo ważne, ponieważ u psów przeziębienie może wystąpić, gdy ich organizm jest osłabiony lub gdy są narażone na długotrwałe przebywanie w zimnych i mokrych warunkach.

Objawy przeziębienia

Podczas gdy u ludzi przeziębienie objawia się przede wszystkim katarem, kaszlem, bólem gardła i gorączką, u zwierząt domowych objawy mogą być nieco inne. Podobnie jak u ludzi, jednym z pierwszych objawów przeziębienia u zwierząt jest katar. Wydzielina może być przezroczysta, ale w przypadku infekcji bakteryjnej staje się żółta lub zielona.

Częstym objawem przeziębienia u zwierząt jest również kaszel. Jest to objaw infekcji górnych dróg oddechowych u psów. Kaszel może być suchy lub mokry, a w niektórych przypadkach prowadzić do wymiotów. Kolejny objaw wskazujący na przeziębienie u zwierzęcia to zmniejszony apetyt. Jest to spowodowane ogólnym osłabieniem organizmu, a także dyskomfortem związanym z przeziębieniem. U chorego zwierzęcia mogą wystąpić osowiałość i apatia – psy, podobnie jak ludzie, w czasie choroby mogą stać się bardziej ospałe i mniej aktywne. Mogą również unikać kontaktu z innymi zwierzętami czy ludźmi.

Jednym z częstszych problemów zdrowotnych u psów jest tzw. kaszel kenelowy, który jest wywoływany przez wirusy i bakterie, takie jak Bordetella bronchiseptica. Kaszel ten jest szczególnie niebezpieczny w miejscach, gdzie przebywa wiele psów, np. w schroniskach, hotelach dla zwierząt czy na wystawach. Objawia się suchym, męczącym kaszlem, a także może prowadzić do wtórnych infekcji bakteryjnych.

Zapobieganie – ubranka

Aby zapobiegać przeziębieniom u psów, warto zadbać o ich odpowiednie zabezpieczenie przed chłodem. W przypadku ras krótkowłosych lub małych psów, które są bardziej wrażliwe na zimno, warto rozważyć zakup ubrania ochronnego. Obecnie na rynku dostępny jest cały przekrój psich ubrań – zarówno dla małych, jak i dla

REKLAMA

Marta Bukowska

Junior Product Manager BIOFEED

Jesienią psy, podobnie jak ludzie, mogą być narażone na zmienne warunki pogodowe, co może wpływać na ich zdrowie i odporność. Warto więc zadbać o wsparcie ich organizmów w tym czasie. Pozytywny wpływ na wzmacnianie odporności mają kwasy tłuszczowe omega-3, takie jak te zawarte w oleju z łososia. Mają one działanie przeciwzapalne, wspierają układ odpornościowy, a dodatkowo wpływają na piękny wygląd skóry i sierści. Prawidłowy mikrobiom jelitowy jest także niezbędny do budowania odporności – probiotyki i prebiotyki w diecie mogą w tym pomóc. W ofercie BIOFEED mamy produkty dedykowane wspieraniu odporności, między innymi Euphoria Salmon Oil , który jest naturalnie bogaty w kwasy tłuszczowe omega-3. Regularne stosowanie oleju wspiera mechanizmy obronne, tak ważne w okresie jesienno-zimowym. W budowaniu odporności ważne jest również zapewnienie psu ochrony przed wychłodzeniem oraz odpowiednia dieta bogata w białko, witaminy i minerały.

dużych zwierząt. Ważne jest również, aby psy nie przebywały na dworze zbyt długo w niskich temperaturach, zwłaszcza podczas deszczowej pogody.

Chorujące koty

Koty, jako zwierzęta bardziej niezależne, również mogą cierpieć na przeziębienia, szczególnie dotyczy to kotów wychodzących. W przypadku tych zwierząt objawy przeziębienia mogą być podobne do tych u psów – katar, kaszel, ospałość, a także zmniejszenie apetytu.

U kotów bardzo groźnym schorzeniem jest kocia grypa, która może być wywoływana przez wirusy, takie jak wirus herpes typu 1 (FHV-1) oraz wirus kalici (FCV). Kocia grypa jest szczególnie niebezpieczna dla kociąt oraz kotów starszych i osłabionych. Objawia się silnym katarem, łzawieniem oczu, owrzodzeniami w jamie ustnej oraz trudnościami z oddychaniem. W przypadku podejrzenia kociej grypy konieczna jest natychmiastowa interwencja weterynaryjna. Aby zminimalizować ryzyko przeziębienia u kotów, warto ograniczyć ich czas spędzany na zewnątrz w okresie jesienno-zimowym. Ważne jest rów -

Julia Starosz

Zoopsycholog, trener psów

nież zapewnienie im ciepłego, suchego miejsca do spania oraz regularnych wizyt u lekarza weterynarii, zwłaszcza jeśli zauważymy jakiekolwiek niepokojące objawy.

Wsparcie żywieniowe

Jesień to czas, kiedy zwierzęta mogą potrzebować więcej energii, zwłaszcza jeśli spędzają dużo czasu na dworze. Warto w tym okresie podawać im wysokokaloryczny pokarm dobrej jakości. Zapewni to naszym pupilom odpowiednią ilość białek, tłuszczów i witamin. Dobrej jakości biologicznej, łatwo przyswajane białko wspiera regenerację mięśni i ogólną kondycję psa, szczególnie w okresie, gdy zmienia się pogoda i organizm może być bardziej obciążony. Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 są szczególnie ważne jesienią, ponieważ wspierają zdrową skórę i sierść, a także działają przeciwzapalnie, co może pomóc w zmniejszeniu problemów skórnych związanych z wilgocią i zmianami temperatury. Tłuste ryby (np. łosoś) są świetnym źródłem tych kwasów. Witamina C i E – te antyoksydanty pomagają wzmocnić układ odpornościowy, co jest szczególnie ważne, gdy pies jest

Specjalistka ds. komunikacji marki Comfy

Jesienne przeziębienia dotykają nie tylko ludzi, ale również nasze psy, które w tym okresie potrzebują wsparcia dla swojej odporności. Dobrym rozwiązaniem może być wprowadzenie do diety produktów bogatych w drogocenne składniki odżywcze. Karmy Comfy Appetit Vita Superfood zawierają superskładniki, które wspierają zdrowie psów, m.in moringę – pełną antyoksydantów i wzmacniającą odporność, marchew – bogatą w beta-karoten oraz jabłka dostarczające niezbędną w jesiennym okresie witaminę C. Dodatkowo obecny w karmie cynk wspiera układ immunologiczny w walce z zarazkami. Korzystaj z uroków jesieni razem z Comfy Appetit Vita Superfood!

Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 są szczególnie ważne jesienią, ponieważ

wspierają zdrową skórę i sierść, a także działają przeciwzapalnie. Witaminy

C i E – te antyoksydanty pomagają

wzmocnić układ odpornościowy, co jest szczególnie ważne, gdy pies jest narażony na chłód i wilgoć.

narażony na chłód i wilgoć. Mogą być obecne w dobrej jakości karmie lub suplementowane. Jesienią, gdy temperatura spada, psy (zwłaszcza starsze lub większych ras) mogą odczuwać większe problemy ze stawami. Warto rozważyć suplementację preparatami wspierającymi stawy, zawierającymi substancje czynne jak glukozamina i chondroityna. Pomagają one utrzymać zdrowie chrząstek i stawów, zmniejszając ryzyko bólu i sztywności stawów.

Aktywność i higiena

Choć dni stają się krótsze i chłodniejsze, regularna aktywność fizyczna jest kluczowa dla zdrowia. Psy potrzebują codziennych spacerów, a koty również wymagają stymulacji fizycznej i psychicznej w domu, na przykład poprzez zabawy interaktywne.

Pamiętajmy również o odpowiedniej higienie po spacerach w deszczowe dni. Dzięki dbaniu o to, aby nasz pies był regularnie myty oraz wycierany po spacerach, unikniemy nie tylko przeziębień, lecz także odparzeń czy reakcji alergicznych. W okresie jesienno-zimowym higiena jest szczególnie ważna, ponieważ wilgoć, błoto, a także sól, która jest rozsypywana na chodnikach, może być szczególnie niebezpieczna dla zdrowia zwierząt.

Okres jesienny obfituje w bardzo częste i nagłe zmiany pogodowe. Przez to nie tylko my, lecz także nasze zwierzęta domowe są narażone na wszelkiego rodzaju przeziębienia oraz infekcje. Warto więc zadbać w tym czasie o odpowiednią profilaktykę, a także ochronę naszych domowych pupili. Istotne są częstsze wizyty kontrolne u lekarza weterynarii i to, jak wygląda dieta pupila czy ochrona jego skóry oraz sierści przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi.

W 100% naturalne karmy uzupełniające, bazujące na najbardziej jakościowym liofilizowanym Colostrum Supreme.

Jak działa Zooggies:

Bariera jelitowa, alergie i rekonwalescencja

Wzmocnienie odporności i kondycji

Redukcja stresu i poprawa zachowania

JAK OPÓŹNIAĆ PROCES STARZENIA SIĘ

MÓZGU PSA?

Tekst: dr Joanna Zarzyńska

W mózgach starszych psów zachodzą podobne zmiany, jak w przypadku choroby Alzheimera u ludzi. Niektórzy naukowcy uważają, że starzejące się psy stanowią obiecujący spontaniczny model zwierzęcy starzenia się ludzkiego mózgu i wczesnego stadium demencji w chorobie Alzheimera. U psów, tak jak u ludzi, dochodzi do odkładania się złogów białka o nazwie β-amyloid w korze mózgowej, pogorszenia przepływu krwi, a także zaniku tkanki nerwowej w mózgu. Zespół zaburzeń poznawczych (ang. cognitive dysfunction syndrome, CDS) dotyka około 30% psów w wieku 11–12 lat i prawie 70% psów powyżej 15. roku życia. Do podstawowych symptomów demencji należą zaburzenia poznawcze, lęk i zmiany w rytmie dobowym sen/ czuwanie. Podobnie jak u ludzi, również u psów jest to choroba nieuleczalna i postępująca.

Stan neurodegeneracyjny uznawany jest za proces spontaniczny i związany z wiekiem. Obserwowany jest u psów od 8. roku życia i wpływa

na pogorszenie funkcji poznawczych, co powoduje, że u psów występować mogą zmiany w zachowaniu i codziennych czynnościach, zaburzenia uczenia się i pamięci, dezorientacja.

Zespół zaburzeń poznawczych u psów

Ten stan neurodegeneracyjny uznawany jest za proces spontaniczny i związany z wiekiem. Obserwowany jest u psów od 8. roku życia i wpływa na pogorszenie funkcji poznawczych, co powoduje, że u psów występować mogą zmiany w zachowaniu i codziennych czynnościach, zaburzenia uczenia się i pamięci, dezorientacja. Nie stwierdzono powiązań CDS z wielkością czy rasą psów (aczkolwiek objawy starzenia szybciej występują u psów większych ras). W badaniach mózgu (MRI) wykazano obecność zmian patologicznych, jak rozszerzenie komór, zmniejszona objętość płata czołowego i skroniowego, pogłębienie bruzd mózgowych, wynikające z utraty neuronów, upoośledzenia krążenia mózgowego, działania wolnych rodników oraz odkładania wspomnianego już beta-amyloidu oraz hiperfosforylowanego białka tau, a także lipofuscyny i ubikwityny.

W weterynarii objawy psich pacjentów z CDS określa się skrótowcem z j. angielskiego DISHAA , a wyróżnia się tutaj zwłaszcza:

1. Dezorientacja (ang. Disorientation); pies traci orientację w znanym mu terenie, potyka się o meble, nie rozpoznaje znajomych miejsc, przestaje reagować na sygnały dźwiękowe, nie interesuje się nowymi zabawkami czy zapachami.

2. Nieprawidłowe interakcje z ludźmi czy zwierzętami (ang. Interactions with people/animals); pies może bardziej domagać się zainteresowania, reagować lękiem separacyjnym lub odwrotnie, niechętnie wchodzić w kontakty, separować się, unikać, wycofywać się, a wręcz reagować agresywnie.

3. Zaburzenia cyklu snu i czuwania (ang. Sleep-wake cycles); psy często wędrują w nocy, wokalizują, co zaburza odpoczynek opiekunów, a w ciągu dnia zdarza się im ciągle spać.

4. Brudzenie w domu (ang. House soiling and loss of other learned behaviors); psy mogą przestać sygnalizować potrzebę wyjścia na zewnątrz i zaczynają brudzić w domu, w różnych miejscach.

5. Zaburzenia aktywności (ang. Activity level); bywają różne, zwykle oczekujemy, że starsze psy będą dużo odpoczywać, ale u pacjentów z postępującymi objawami wędrowanie może być nasilone i zwierzę nie może się uspokoić.

6. Lękowość (ang. Anxiety); psy mogą reagować niepokojem lub lękiem na sytuacje i bodźce, które wcześniej tolerowały.

Zmiany mogą dotyczyć też samopielęgnacji (np. częstsze wylizywanie określonych okolic), apetytu, pragnienia oraz reakcji na bodźce (nasilonej lub zwiększonej).

Wykazano, że regularne działanie bodźcami fizycznymi i mentalnymi

hamuje postępowanie procesów zaburzeń poznawczych.

Należy pamiętać

o wzbogacaniu środowiska psa oraz urozmaicaniu atrakcyjności codziennych czynności.

Jak pomagać?

Starzenie jest procesem nieodwracalnym, istnieją jednak sposoby na spowolnienie przebiegu i poprawę funkcji poznawczych. Stosuje się terapię multimodalną, m.in. dietoterapię, wzbogacanie środowiska zewnętrznego psa, stymulowanie procesów poznawczych.

Żywienie

Ponieważ procesy starzenia wpływają na odżywianie, to u starszych osób oraz zwierząt może dochodzić do niedoborów witaminy z grupy B oraz kwasu DHA. Do tego zwiększa się przewlekły stres oksydacyjny, a stany zapalne o niskim nasileniu zmniejszają metabolizm glukozy w mózgu. Stąd zaleca się suplementację witaminami z grupy B, zwłaszcza B12 i kwasem foliowym. Witamina B 6 jest również ważna dla funkcji i zdrowia neuronów, jest także kofaktorem w syntezie neuroprzekaźników (serotoniny, noradrenaliny i dopaminy). W celu spowolnienia zmian oksydacyjnych i zwalczania wolnych rodników poleca się suplementy lub diety zawierające wysokie poziomy antyoksydantów, to zmniejsza pogarszanie funkcji poznawczych. Przypomnijmy, że chociażby witaminy C i E są silnym antyoksydantem, podobnie jak koenzym Q10

i selen. Organiczny selen może też ograniczyć odkładanie beta-amyloidu. Działaniem neuroprotekcyjnym cechuje się fosfatydyloseryna. Zaś kompleks NNKT, zwłaszcza omega-3, wspiera mózg, ma działanie neuroprotekcyjne i ogranicza stany zapalne. Poleca się uzupełnianie diety we flawonoidy oraz karotenoidy – także ze źródeł naturalnych (czerwone/pomarańczowe warzywa i owoce), kofaktory mitochondrialne, kwas DL-alfa-liponowy i L-karnitynę. Do naturalnych wyciągów wspierających mózg możemy zaliczyć ekstrakt z liści miłorzębu (Ginkgo biloba). Na rynku są już suplementy dedykowane psom geriatrycznym. Nie należy zapominać o ogromnym wpływie jelit na mózg (oś jelitowo-mózgowa) i roli mirobioty – czyli wspieraniu korzystnych bakterii jelitowych. W celu wsparcia źródła energii dla mózgu (jak wspomniano, u starzejących się zwierząt zachodzą zmiany w metabolizmie glukozy), a tym samym w celu ograniczenia osłabienia neuronów i pogarszania funkcji poznawczych jako alternatywę dla glukozy wykazano w badaniach naukowych przydatność ciał ketonowych. Powstają one w wątrobie jako beta-hydroksymaślan, ze średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (MCT). MCT mogą też zwiększać ilość NKT w korze ciemieniowej psów starszych.

Ćwiczenia mogą pomóc zmniejszyć stres, niepokój i depresję, które wpływają na funkcje poznawcze.

Aktywność

W postępowaniu ze zwierzęciem z CDS warto pamiętać także o utrzymaniu jak największego (w stosunku do indywidualnych możliwości i kondycji) poziomu aktywności, w tym zabaw i treningu. Wykazano, że regularne działanie bodźcami fizycznymi i mentalnymi hamuje postępowanie procesów zaburzeń poznawczych. Należy pamiętać o wzbogacaniu środowiska psa oraz urozmaicaniu atrakcyjności codziennych czynności. Badania wykazały, że dobrowolne ćwiczenia fizyczne zwiększają neurogenezę w mózgu, szczególnie w hipokampie. Regularne spacery są ważne dla dobrego samopoczucia psa, zdrowia układu krążenia i układu kostnego, ale są również świetnym sposobem na wspieranie zdrowia mózgu. Co ciekawe, ekstremalne ćwiczenia zostały powiązane z zaburzeniami funkcji poznawczych z powodu przeciążenia reaktywnymi formami tlenu powodującymi stres oksydacyjny – więc równowaga jest kluczowa! Jedna z dwóch neurotrofin, BDNF, promuje przeżycie neuronów - pomaga neuronom rosnąć, dojrzewać i przetrwać. Zwiększa również wydajność energetyczną mózgu. Zauważono, że nowe działania wzbogacające zwiększają poziom BDNF w mózgu – szukamy więc nowych wyzwań dla mózgu psa. Mogą to być gry logiczne, nauka nowych sztuczek, poruszanie się po nowym szlaku lub polowanie na nowy skarb (jedzenie lub zabawkę). Kluczowym elementem jest tutaj nowość, istnieją ogólne korzyści z wcześniejszej

ekspozycji na zadanie, ale zawsze można je ulepszać, aby było to nowe doświadczenie. Nuda jest powiązana z niskim poziomem BDNF! Ćwiczenia mogą pomóc zmniejszyć stres, niepokój i depresję, które wpływają na funkcje poznawcze. Z wyników badań naukowców prowadzących „Dog Aging Project” wynika, że psy zgłoszone jako mało aktywne miały 6,47 razy większe szanse na otrzymanie diagnozy zaburzeń poznawczych w porównaniu z psami zgłoszonymi przez opiekunów jako bardzo aktywne. Naukowcy doradzają też kontynuowanie procesu socjalizacji – dostosowane do psów starszych. Socjalizacja może pomóc w utrzymaniu aktywnego i zaangażowanego umysłu psa. Warto zachęcać zwierzę do interakcji z innymi psami i ludźmi oraz rozważyć zapisanie się na zajęcia szkoleniowe, np. nose work.

Wielu opiekunów uznaje za naturalne, że starszy pies jest mniej aktywny. Jednak warto po pierwsze zdiagnozować podopiecznego (czy np. niechęć do ruchu nie wynika ze stanów chorobowych układu ruchu), po drugie obserwować psa uważnie, ponieważ często zmiany w zachowaniu zachodzą wolno. Obserwacja pomoże też zwrócić uwagę na pojawiające się zmiany behawioralne wynikające z poczucia niepewności i napięcia emocjonalnego. Wówczas trzeba się zastanowić np. nad funkcjonowaniem starszego psa w stadzie lub w nieznanych mu sytuacjach. Może być niezbędna pomoc behawiorysty. Ważne jest ograniczanie czynników stresowych.

CHRONICZNY STRES U PSÓW I KOTÓW

Jak nutraceutyki mogą pomóc?

Tekst: tech. wet. Ewelina Stanclik

Przychodnia Trzech Diamentów, Bielsko-Biała

Stres jest zjawiskiem oddziałującym każdego dnia na każdy organizm. Pod tym pojęciem kryją się czynniki zagrażające organizmowi i wywołujące określoną reakcję, zarówno somatyczną, jak i psychiczną. Siła natężenia skutków stresu może być zależna od wielu czynników, między innymi od: działającego bodźca, uwrażliwienia organizmu na dany bodziec, stanu zdrowia, temperamentu oraz czynników środowiskowych.

Zarządzaniem stresem zajmują się dwa układy, a mianowicie oś HPA, tj. podwzgórze – przysadka mózgowa – nadnercza, oraz część układu współczulnego. Podczas przeżywania reakcji stresowej zachodzą procesy dotyczące układu somatycznego i psychiki.

Zjawisko stresu

Zjawisko stresu jest związane z adaptacją organizmu i zdolnościami przetrwania w trudnych sytuacjach oraz warunkach. Reakcję stresową wiąże się z poradzeniem sobie z danym czynnikiem/ sytuacją lub koniecznością walki o przetrwanie organizmu w danej trudnej sytuacji czy też ucieczki od silnego bodźca. Zarządzaniem stresem zajmują się dwa układy, a mianowicie oś HPA, tj. podwzgórze – przysadka mózgowa – nadnercza, oraz część układu współczulnego. Podczas przeżywania reakcji stresowej zachodzą procesy dotyczące układu somatycznego i psychiki. Większość organizmów dobrze sobie radzi z krótkotrwałym stresem i szybko wraca do równowagi, podobnie jeżeli stresor był silny, ale działał krótko. Natomiast w trudnej sytuacji znajdują się zwierzęta przeżywające stres przewlekły, bowiem ich organizm większość czasu pozostaje w stanie nierównowagi psycho-fizycznej, co nie pozostaje bez wpływu na stan zdrowia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego.

Zwierzęta udomowione

w stresie

W warunkach naturalnych zwierzęta zwykle są narażone na chwilowe reakcje stresowe wywołane czynnikami, które pozornie lub realnie im zagrażają, ale po znalezieniu strategii zwalczania trudnej sytuacji zwierzęta szybko wracają do stanu spokoju. Zwierzęta na wolności cechuje fakt, że są decyzyjne, samodzielnie decydują, w jaki sposób należy reagować oraz którą drogę obrać, aby uniknąć zagrożenia lub sobie z nim poradzić. Nieco inaczej wygląda sytuacja zwierząt przebywających w nie -

woli, w tym także udomowionych. Choć pojęcie „niewola” jest nacechowane pejoratywnie, to w istocie zwierzęta udomowione poniekąd funkcjonują w niewoli – nie mogą samodzielnie decydować i reagować w stosowny dla nich/ gatunku sposób. Zawsze pozostają zależne od reakcji człowieka. Człowiek – opiekun jest osobą decyzyjną i nazbyt często może być bodźcem stresowym, jeżeli jego świadomość potrzeb gatunkowych oraz komunikacji gatunkowej jest słaba.

Czynniki związane ze stresem – stresory

Na rozwój nerwowych oraz hormonalnych mechanizmów kontroli reakcji emocjonalnej spory wpływ ma stres. W okresie rozwoju zwierzęcia środowisko, gdzie zwierzę funkcjonuje, temperament matki, zachowania ludzi opiekujących się miotem będą miały znaczący wpływ na sposób reagowania na stres. Sposób radzenia sobie ze stresem jest uzależniony od cech wrodzonych i wyuczonych, w tym wpływu środowiskowego i tzw. socjalizacji. Ubogie środowisko, w którym znajdują się młode zwierzęta, matka przeżywająca silne emocje podczas ciąży oraz odchowu miotu będą wpływały negatywnie na sposób radzenia sobie ze stresem rozwijających się młodych.

Ogólnie ujmując, czynniki stresowe możemy podzielić na dwie główne grupy, fizyczne (głód, pragnienie, temperatura otoczenia, temperatura wewnętrzna ciała, poziom glukozy, potrzeby fizjologiczne) oraz psychologiczne (złe traktowanie, konflikty społeczne, bodźce wywołujące strach i lęk, głośne dźwięki, wiatr, deszcz, burza, unieruchomienie itd.). Analizując objawy stresu,

Joanna Kawecka

Dyrektor sprzedaży i marketingu Best 4 Animal Care Sp. z o.o. www.b4ac.pl

DOG’S LOVE SUPER CALM – zioła uspokajające dla psa

Mieszanka SUPER CALM przeznaczona jest do stosowania w celu uspokojenia, wyciszenia, łagodzenia stanów lękowych i wzmocnienia układu nerwowego. Polecana szczególnie dla lękowych i nerwowych psów oraz każdego psa, który potrzebuje wsparcia w sytuacjach stresowych. DOG’S LOVE stosuje zioła o jakości farmakologicznej, naturalnie uprawiane, bez stosowania pestycydów i nawozów. W składzie mieszanki znajdują się: ziele konopi, męczennica cielista, waleriana, werbena, kozłek lekarski, kwiat lipy i lawenda. Zioła należy wymieszać z karmą i pozostawić na ok. 5 minut. www.b4ac.pl

możemy wyróżnić takie zachowania, jak: oddawanie moczu, kału, wokalizacja, ślinienie się, oblizywanie pyska, ziewanie, nadruchliwość, unoszenie łapy, dyszenie, piloerekcja (nastroszenie sierści), drżenie, brak skupienia. Są to zwykle objawy towarzyszące silnemu stresowi po spotkaniu z nagłym bodźcem wyzwalającym reakcję próby przetrwania. Każdy opiekun z pewnością miał okazję obserwować takie zachowania u swojego psa w różnych sytuacjach. Niemniej jednak jest jeszcze inna odsłona stresu, która przebiega mniej spektakularnie, ale wiąże się z większymi konsekwencjami dla organizmu. Jest to stres chroniczny. Stan, w którym zwierzę permanentnie funkcjonuje w pobudzeniu z powodu niepokoju, dyskomfortu, a jego strategie przetrwania nie przynosi efektu, zwierzę nie znajduje sposobu wydostania się z trudnej sytuacji. Czynnikami stresogennymi w przewlekłym stresie będą przede wszystkim długotrwałe wystawienie organizmu na czynnik pobudzający, bez możliwości poradzenia sobie w takiej sytuacji organizm jest wystawiony na długotrwałe działanie glikokortykosteroidów, co niesie konsekwencje dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Dla każdego psa powodem stresu chronicznego będą inne bodźce, ale do prawdopodobnych można zaliczyć brak stymulacji fizycznej i psychicznej, brak zabaw i tre -

Katarzyna Szałęga

Product & Digital Communication

Manager – consumer market

Vetoquinol Biowet

ningów znanych umiejętności, nieustabilizowana sytuacja społeczna, konflikty, brak zrozumienia komunikacji, niemożność prezentowania zachowań gatunkowych, złe traktowanie przez opiekuna, nieleczone zaburzenia behawioralne (lęk separacyjny, fobia dźwiękowa itp.), przeciągła nuda, ból, świąd itd.

Objawy chronicznego stresu

Objawy związane z chronicznym stresem nie są spektakularne i mogą być pomijane przez opiekunów. Zwykle zwierzęta w takiej sytuacji stają się pasywne, wycofane, nastrój jest obniżony, mogą zdarzyć się drażliwość, zmniejszony próg reakcji, zmniejszenie ilości prezentowanych zachowań, brak chęci do zabawy, eksploracji, stereotypie, problemy z apetytem, reakcje przerzutowe, np. agresja, nerwowość skierowana na kogoś „bez powodu”. W konsekwencji długotrwającego stresu i braku umiejętności poradzenia sobie z trudną sytuacją często pojawia się depresja. Zachowania depresyjne są u zwierząt bardzo często niezauważone na wczesnym etapie, tym samym rozwijają się bardzo długo. Z uwagi na ciągle wydzielanie hormonów stresu i pobudzanie osi HPA możemy się spotkać także z konsekwencjami zdrowotnymi i będą to między innymi: ob -

Zylkene® – naturalne wsparcie dla psów i kotów w sytuacjach stresowych Zylkene® to suplement, który wspiera psy i koty w sytuacjach wywołujących niepokój. Zawiera hydrolizat trypsynowy alfa-kazeiny, pozyskiwany z białka mleka, który ma naturalne działanie łagodzące niepokój. Doniesienia naukowe dotyczące hydrolizatu trypsynowewgo alfa-kazeiny, głównego składnika Zylkene®, potwierdziły, że pomaga on wspierać spokojne zachowanie u zwierząt. Opiekunowie zwierząt zauważają, że ich psy i koty stają się bardziej zrelaksowane i lepiej radzą sobie w trudnych sytuacjach. Działa w sposób łagodny, pomagając zwierzętom utrzymać spokój w trudnych sytuacjach, takich jak hałas, samotność czy zmiana otoczenia. Preparat jest dobrze tolerowany przez zwierzęta, nie powodując efektu otępienia ani niepożądanych zmian w zachowaniu. Może być stosowany długotrwale, szczególnie w okresach wzmożonego stresu.

Zwykle zwierzęta w chronicznym stresie stają się pasywne, wycofane, nastrój jest obniżony, mogą zdarzyć się drażliwość, zmniejszony próg reakcji, zmniejszenie liczby prezentowanych zachowań, brak chęci do zabawy, eksploracji, stereotypie, problemy z apetytem, reakcje przerzutowe.

niżenie odporności, zwiększona podatność na choroby zakaźne, ponadto najczęściej spotykane są skutki dotykające przewodu pokarmowego, w tym biegunki, bóle brzucha, nudności, choroba wrzodowa oraz choroba zapalna jelit, zmienny apetyt.

Co więcej, nazbyt często opiekunowie nie łączą zaburzeń somatycznych z problemami sfery psychicznej, podczas gdy stres, lęk, ból psychiczny będą miały wpływ na stan zdrowia zwierzęcia głównie z powodu pobudzenia układu endokrynnego.

Zwierzę towarzyszące żyjące w przewlekłym stresie

Przeciętny człowiek uważa, że psy żyjące w domach pełnych miłości doświadczają wyłącznie ciepła oraz troski ze strony swoich opiekunów. W wielu sytuacjach spotykamy się z tym, że pies ma wszystko, co potrzeba – dobrej jakości pożywienie, dostęp do możliwie najlepiej rekomendowanych zabawek, dobre akcesoria spacerowe i szkoleniowe, legowiska miękkie i wygodne, ale często tym dobrom materialnym nie towarzyszy istotne dla psa spełnienie potrzeb gatunkowych lub nie jest rozumiana i respektowana jego komunikacja. Posiadanie dóbr materialnych nie zapewni wszystkich potrzeb i utrzymania równowagi psycho-fizycznej, jeżeli opiekun nie zadba o inne elementy. Niedobór w życiu codziennym takich elementów, jak spacery i eksplorowanie terenu, możliwość poznawania zapachów, brak możliwości odpoczynku, a także nuda lub ciągłe skupianie psa na sobie, brak stawianych granic, brak decyzyjności człowieka (budowania zaufania wobec przewodnika), ciągła kontrola na spacerze mogą być powodem narastającego stresu, dla którego pies nie może znaleźć wyjścia, bowiem jest zależny od nas. W wypadku niektórych psów zaniedbania na wspomnianym polu będą wywoływały trudno akceptowalne zaburzenia zachowania, co może skłonić opiekuna do szukania pomocy, ale też jest grupa psów, która stopniowo będzie gasnąć i się wycofywać, czego opiekun może nie interpretować jako problemy. Ta druga grupa często zaczyna chorować z powodu depresji, ale

dopóki objawy nie są ciężkie i wyraźne (zupełna osowiałość, brak chęci do aktywności, brak apetytu), częstokroć opiekunowie uznają, że sytuacja jest stabilna – pies jest grzeczny. Zawsze należy analizować sytuację psa jako całościowy obraz, czyli zarówno sferę psychiczną, somatyczną, jak i środowiskową.

Jak rozpoznać problem i naprawić sytuację?

W pierwszej kolejności należy bacznie obserwować swojego psa. Jeżeli wystąpią zmiany typu: zmienny apetyt, zachowania stereotypowe, agresja, zwiększona senność, zaburzenia czystości, niechęć do zabawy, to znak, że należy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Zawsze należy upewnić się, czy stan zdrowia jest w porządku, jeżeli lekarz weterynarii nie znajduje przyczyn medycznych, to czas przeanalizować sytuację behawioralną psa.

Należy ustalić możliwe stresory i konsekwentnie starać się je usunąć. Ponadto w życie psa powinna wejść rutyna i rytuały będące wyznacznikiem kolejności działań. Dodatkowo aktywizowanie psa – możliwość eksplorowania, zabawy węchowe, nauka nowych umiejętności, łatwych poleceń, zabawy myślowe. Podobnie rutyna i aktywizacja oraz wzbogacanie środowiska dotyczą kotów.

Oprócz treningów w zaawansowanym stanie można wprowadzić suplementy regulujące emocje oraz wyciszające, dodatkowo kwasy tłuszczowe omega-3. Do substancji aktywnych, które znajdują się w suplementach, można zaliczyć alfa-kazozepinę (naturalny peptyd otrzymywany z mleka), L-tryptofan (prekursor serotoniny), teaninę czy witaminy z grupy B, które wspierają funkcjonowanie układu nerwowego. Część bakterii probiotycznych ma też działanie na układ nerwowy, poza tym będą wspierać funkcjonowanie przewodu pokarmowego oraz odporność. Do ziół wspomagających wyciszenie u kotów zaliczymy kocimiętkę, dla psów i kotów np. ziele męczennicy (passiflora), kozłek lekarski ( Valeriana officinalis), melisę czy ekstrakt z zielonej herbaty. Przydatne mogą być feromony oraz preparaty z CBD.

W bardzo zaawansowanej sytuacji może być konieczność włączenia farmakoterapii.

WPŁYW ZMIAN KLIMATU I ZAGRANICZNYCH PODRÓŻY

na skład parazytofauny w Polsce i Europie – zagrożenia dla ludzi i zwierząt

Tekst: Adrianna Iwan

W ostatnich latach w Europie, w tym również w Polsce, obserwuje się znaczne zmiany w składzie parazytofauny. Ocieplenie klimatu wpływa na rozszerzanie się chorób pasożytniczych, umożliwiając pasożytom kolonizację nowych terenów, które do tej pory były zbyt chłodne. Wiele gatunków może być zawlekanych przypadkowo z innymi żywicielami, czego przykładem jest glista szopia, zawleczona wraz z szopem praczem. W Polsce stale wzrasta liczba osób podróżujących za granicę wraz z pupilami. Szczególnie wyraźne zmiany w populacjach pasożytów obserwuje się w Europie Północnej. Obecnie na terenach tych pojawiają się pasożyty, które wcześniej nie były w stanie tam przetrwać. W związku z tym pojawiają się na tych obszarach nowe choroby. Przewiduje się, że zmiana klimatu będzie miała znaczny wpływ na rozszerzanie się chorób pasożytniczych. Niestety, wiąże się to z konsekwencjami dla zdrowia ludzi i zwierząt. Globalne ocieplenie będzie miało bezpośredni i pośredni wpływ na rozmieszczenie pasożytów.

Kleszcz łąkowy Dermacentor reticulatus jeszcze do niedawna występował wyłącznie w rejonie północno-wschodniej Polski.

Obecnie występuje już na terenie całego kraju i znacznie przyczynia się do rozprzestrzeniania pierwotniaka Babesia canis.

Wpływ ocieplenia klimatu

Wzrost temperatury sprzyja rozwojowi zwłaszcza stawonogów, które są wektorami wielu pasożytów. Cieplejszy klimat sprzyja również wzrostowi zasięgu żywicieli rezerwuarowych. Zmiany klimatu powodują znaczny wzrost występowania chorób przenoszonych przez stawonogi, zwłaszcza kleszcze, które są wektorami chorób odkleszczowych, takich jak: babeszjoza, borelioza, erlichioza, anaplazmoza. Kleszcz łąkowy Dermacentor reticulatus jeszcze do niedawna występował wyłącznie w rejonie północno-wschodniej Polski. Obecnie występuje już na terenie całego kraju i znacznie przyczynia się do rozprzestrzeniania pierwotniaka Babesia canis. Łagodne zimy, wczesne wiosny i wyższe temperatury umożliwiają komarom i kleszczom poszerzanie siedlisk oraz dają więcej czasu na rozmnażanie się. Warto też wspomnieć o tym, że coraz więcej gatunków wektorów jest zawlekana na nasz obszar geograficzny z regionów subtropikalnych i tropikalnych.

Należy także pamiętać o komarach. Obecnie na świecie jedną z głównych chorób przenoszonych przez koma -

ry jest dirofilarioza. W przypadku tej choroby wyróżnia się dwóch przedstawicieli o największym znaczeniu: Dirofilaria immitis oraz D. repens D. immitis powoduje dirofilariozę sercowo-płucną, a z kolei D. repens u zwierząt towarzyszących powoduje tzw. postać skórną dirofilariozy. Przeprowadzone do tej pory obserwacje i dane literaturowe wskazują, że D. immitis nie występuje endemicznie w Polsce. Jednak biorąc pod uwagę coraz cieplejszy klimat, można przypuszczać, że inwazje te również będą niedługo miały miejsce w naszym kraju. D. immitis z początku występował głównie na terenach Stanów Zjednoczonych. Obecnie coraz częściej spotyka się go na terenie Europy. W przypadku D. repens w ostatnich latach jest to coraz częściej notowany pasożyt u psów w Polsce.

Zagrożenie nicieniami

Kolejną zagrażającą psom chorobą w Polsce jest angiostrongyloza. Chorobę powoduje Angiostrongylus vasorum, nazywany potocznie „francuskim robakiem sercowym”. Pasożyt występuje powszechnie w Hiszpanii, Francji, Danii, Szwecji, Niemczech, Belgii, Anglii oraz na Węgrzech. Żywicielami ostatecznymi pasożyta są lis

Leiszmaniozę w Europie powoduje głównie Leishmania infantum. Wektorem tego

pasożyta jest krwiopijna muchówka.

i pies. Żywicielami pośrednimi są ślimaki: wodne, lądowe i nagie, których w Polsce w ostatnich latach nie brakuje. Łagodne zimy niestety sprzyjają przeżywaniu tego nicienia i jest on notowany w Europie coraz częściej.

W ostatnich latach niepokojąco wzrasta liczba doniesień na temat nematodoz płucnych u kotów domowych. Chorobą coraz częściej obserwowaną jest elurostrongyloza. Chorobę powoduje Aelurostrongylus abstrusus. Jest to nicień, który bytuje w płucach (w pęcherzykach płucnych i oskrzelikach kotów domowych i dzikich). Żywicielem pośrednim pasożyta jest ślimak, a paratenicznym mogą być gryzonie, ptaki, żaby. Obok A. abstrusus coraz częściej spotyka się inwazje Troglostrongylus brevior czy Capillaria aerophila. Inwazje na terenie Polski są póki co rzadkie. Biorąc jednak pod uwagę zmieniający się klimat, wzrost temperatury, dogodne warunki do życia dla żywicieli pośrednich, trzeba mieć na uwadze prawdopodobieństwo znacznego rozprzestrzeniania się tego nicienia.

Nowe zagrożenia dla psów

Nowo zagrażającą psom chorobą jest hepatozoonoza. Chorobę powoduje Hepatozoon canis . Wektorem tego pasożyta jest kleszcz Rhipicephalus sanguineus sensu lato. Hepatozoonoza jest chorobą często występującą w krajach basenu Morza Śródziemnego. W Polsce pierwszy przypadek hepatozoonozy u psa potwierdzono w 2021 roku.

Kolejną ważną jednostką chorobową jest leiszmanioza. W Europie powoduje ją głównie Leishmania infantum. Wektorem tego pasożyta jest krwiopijna muchówka. Za zarażenia odpowiedzialne są Phlebotomus ariasi i  P. perniciosus. Chorobę regularnie stwierdza się w Turcji, na Malcie, we Francji, w Hiszpanii, Grecji oraz we Włoszech. W Polsce co roku stwierdza się kilka przypadków leiszmaniozy u ludzi w wyniku zawleczenia z krajów endemicznego występowania tego pasożyta. W ostatnich latach pojawiają się jednak doniesienia na temat występowania leiszmaniozy w Holandii, Wielkiej Brytanii i Niemczech. Ze względu na rozszerzanie zasięgu geograficznego przez muchówki należy się spodziewać, że w niedalekiej

przyszłości leiszmanioza będzie chorobą endemiczną na terenie całej Europy. Należy również pamiętać o znanej nam dobrze babeszjozie. Jeszcze do niedawna w Polsce stwierdzany był jedynie gatunek Babesia canis. W 2018 roku po raz pierwszy stwierdzono inwazję na tle Babesia gibsoni. Wektorem tego gatunku jest kleszcz Rhipicephalus sanguineus , który w Polsce nie występuje endemicznie, jednak może zostać zawleczony z ptakami wędrownymi. Zarażenia na tle B. gibsoni stanowią realny i poważny problem, który w najbliższych latach może narastać.

Egzotyczne gatunki kleszczy w Polsce

W Polsce opisywane są także przypadki pojawienia się nowych, egzotycznych gatunków kleszczy, które wraz z ociepleniem klimatu znajdują dogodne warunki do przeżycia. Podczas wiosennej migracji ptaków co roku do Europy i Polski docierają larwy i nimfy Hyalomma. Kleszcze te są powszechne w Afryce, południowo-wschodniej Azji i południowej Europie. Do niedawna kleszcze te ginęły z powodu niskiej temperatury. Obecnie ich zasięg powiększa się. Kleszcze Hyalomma mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt.

Ogromną rolę w przenoszeniu chorób odgrywają także migrujące ptaki, które przenoszą pasożyty krwi, m.in. ptasią malarię. Chorobę powoduje Plasmodium relictum, który jest uznawany za jeden z dziesięciu najgroźniejszych gatunków inwazyjnych na całym świecie. Wzrost temperatury zwiększa możliwość przetrwania pasożyta w rejonach, które wcześniej były zbyt zimne, by przetrwały na nich komary, które przenoszą malarię.

Coraz liczniejsze zagraniczne podróże ze zwierzętami domowymi oraz coraz cieplejszy klimat w naszym kraju sprawiają, że w niedalekiej przyszłości będziemy mieli do czynienia z chorobami, które w Polsce do tej pory nie występowały. Mimo że niektóre z nich wciąż są rzadko spotykane, to należy się spodziewać, że w ciągu najbliższych lat sytuacja ta może się zmienić. Zawleczone z południa Europy pasożyty mogą znaleźć dogodne warunki do rozwoju w naszym kraju i w krajach sąsiadujących.

wirek, który dostaje mrucz c aprobat kotów

CATSAN™ jest mark nr #1 wirków w Europie* CATSAN™ ma 40-letnie do wiadczenie w zapewnianiu czysto ci ‒ kluczowej potrzeby kota wirek CATSAN™ eliminuje 97% nieprzyjemnych zapachów, dzi ki czemu kot zawsze b dzie czuł si czysto i komfortowo

Osłona mineralna zatrzymuje zapachy

CATSAN™ Hygiene

100% naturalny

Wchłania płyny zanim pojawi si nieprzyjemny zapach

Odpowiedni tak e dla koci t

Wchłania płyny zanim pojawi si nieprzyjemny zapach

Łatwe i dokładne usuwanie zbryle

Łatwe i dokładne usuwanie zbryle

Wchłania płyny zanim pojawi si nieprzyjemny zapach

CATSAN™ ACTIVE Fresh

100% naturalny z w glem aktywnym

CATSAN™ ULTRA Plus

100% naturalny wirek gliniany

Szybko i trwale si zbryla

Szybko i trwale si zbryla

WZBOGACENIE ŚRODOWISKA PAPUG

Tekst: Adrianna Włoch

Zoopsycholog, biolog, technik weterynarii

Master of Parrot Disaster

Papugi należą do jednych z bardziej inteligentnych zwierząt, które można trzymać w domu. Wzbogacanie środowiska odnosi się do różnych metod i strategii mających na celu poprawę jakości życia papug poprzez dostarczanie im bodźców mentalnych i fizycznych. Obejmuje to zarówno elementy fizyczne, jak i interaktywne, które stymulują naturalne zachowania ptaków, takie jak żerowanie, eksploracja i socjalizacja.

Wydłuż czas, jaki Twoja papuga spędza na posiłkach. Staraj się podawać pożywienie w kilku miejscach, po trochu. Dzięki temu papuga będzie

musiała wykonać pracę, by się najeść. Ciągły darmowy dostęp do pokarmu sprzyja nudzie!

Wiele papug w niewoli przejawia problemy behawioralne. Obejmuje to np. nadmierną wokalizację, ataki, stereotypia czy samookaleczanie i wyrywanie piór.

Korzyści z wzbogacania środowiska

Papugi, które nie mają dostatecznej liczby bodźców, mogą wykazywać niepożądane zachowania, takie jak krzyki, wyrywanie piór czy agresja. Wzbogacenie środowiska pomaga zapobiegać tym problemom, zapewniając papugom odpowiednie zajęcie i rozrywkę.

Aby zbudować ciekawe środowisko dla naszej papugi, musimy się trochę postarać. W końcu w naturze ptaki te mają naprawdę sporo zajęć. Część z tych zachowań, które przejawiają w dziczy, można przenieść do naszego

Na gałązki można nabić różne warzywa czy owoce i stworzyć ciekawą, prostą i tanią opcję żerowania.

domu. Przede wszystkim jest to nauka żerowania. Wydłuż czas, jaki Twoja papuga spędza na posiłkach. Staraj się podawać pożywienie w kilku miejscach, po trochu. Dzięki temu papuga będzie musiała wykonać pracę, by się najeść. Ciągły darmowy dostęp do pokarmu sprzyja nudzie! Nuda zaś szybko może się przerodzić w zachowania zastępcze – agresję, autoagresję, nadmierną wokalizację. Dlatego staraj się zapobiegać nudzie.

Kolejna kwestia to zachęcanie papugi do wszelkiej aktywności fizycznej – huśtawki, drabinki, gryzaki, pudełka do żerowania, szaszłyki, zabawki logiczne czy zabawki do zniszczenia to podstawa do tego, by nasza papuga miała co robić w ciągu dnia. Ruch jest kluczowy dla zdrowia papug. Drążki, liny, huśtawki i inne elementy umożliwiające wspinanie się i latanie pomagają w utrzymaniu dobrej kondycji fizycznej ptaków, zapobiegając otyłości i problemom zdrowotnym. Często jednak pojawia się problem, że papuga nie potrafi korzystać z asortymentu, który dla niej przygotowaliśmy.

Zapewnienie możliwości kąpieli jest niezwykle ważne dla higieny piór.

Pamiętaj, nauka żerowania i zabawy wymaga czasu, a przede wszystkim motywacji ze strony papugi. Jeśli nasza papuga ma mnóstwo jedzenia pod nosem, dlaczego miałaby podjąć decyzję o szukaniu jedzenia w zabawkach do żerowania czy kuwetkach? Papudze trzeba pokazać, że jedzenie i smakołyki nie znajdują się tylko w misce, ale są też dostępne w jej całym środowisku! Zachęcaj papugę do skorzystania z prostych zabawek do żerowania, nasyp smakołyków do kuwetek do żerowania, zawieś szaszłyki z ulubionymi owocami.

Postaraj się spojrzeć na środowisko papugi jej oczami. Stosuj pozytywne wzmocnienie – chwal i nagradzaj papugę za każdą aktywność fizyczną, za każdą zabawę, za każ-

Papugi są zwierzętami społecznymi. Trzymanie pojedynczej papugi może mieć fatalne skutki dla jej zdrowia.

Papugi z wielu gatunków uwielbiają się wspinać. Jeśli masz możliwość, przygotuj papugom huśtawki, drabinki czy siatki do wspinaczki.

Papugi są ptakami społecznymi, które czerpią korzyści z interakcji zarówno z innymi papugami, jak i z ludźmi. Codzienna interakcja, wspólne zabawy i treningi pomagają w budowaniu więzi i zapobiegają poczuciu osamotnienia.

dą ciekawość! Rozbudzenie ciekawości papugi to nasz cel. Dopóki ptak nie będzie widział korzyści, dopóty nie będzie podejmował aktywności. Obserwuj mowę ciała swojej papugi, zauważ jej ciekawość i staraj się ją rozbudzić. Papugi są bardzo chętne do nauki. Ich niezwykła inteligencja nie może się marnować! Papugi są niezwykle inteligentnymi ptakami, które potrzebują wyzwań intelektualnych. Różnorodne zabawki, łamigłówki i interaktywne elementy pomagają utrzymać ich umysły w dobrej kondycji, zapobiegając nudzie i związanym z nią problemom.

Absolutne minimum

Aby zbudować fajny i ciekawy pokój dla papug, nie skupiaj się na tym, co oferuje rynek, lecz w pierwszej kolejności uświadom sobie, w jaki sposób żeruje w naturze gatunek, który posiadasz w domu. Na rynku można znaleźć wiele placów zabaw czy stojaków, które dla jednych papug się sprawdzą, a dla innych nie. Kolejna kwestia to liczba żerowisk. Na jedną papugę powinny przypadać co najmniej trzy żerowiska. Jeśli masz dwie papugi, musisz przygotować ich co najmniej sześć. I już w tym miejscu możemy zobaczyć, że znaczna większość papuziarzy nie ma przygotowanej tej podstawy dla swoich pierzastych. Co to znaczy żerowisko? To może być kuwetka, miska, szaszłyk, zabawka do żerowania (kupna lub domowa) bądź jakakolwiek inna forma zabawki dająca papudze możliwość skosztowania zdrowego jedzenia bądź smakołyków. Jeśli Twoja papuga nie ma możliwości ani umiejętności żerowania, to znaczy, że masz duży problem. Ten problem może być dla Ciebie mało istotny, do czasu, aż stanie się nie do zniesienia (np. na wiosnę w okresie lęgowym).

Strategie wzbogacania środowiska

Zabawki i łamigłówki

Zabawki, które wymagają interakcji, takie jak puzzle na przysmaki czy interaktywne gry, są doskonałym sposobem na stymulowanie umysłu papug. Warto regularnie wymieniać zabawki, aby utrzymać zainteresowanie ptaków. Korzystaj z zabawek akrylowych, zabawek do żerowania, a także puzzli czy sorterów, które mogą być ciekawym uzupełnieniem treningów.

Wzbogacanie żywieniowe

Ukrywanie jedzenia w różnych miejscach klatki lub w specjalnych pojemnikach, skrytkach i schowkach zmusza papugi do aktywnego poszukiwania pokarmu, co naśladuje ich naturalne zachowania żerowania. Można również oferować różnorodne owoce, warzywa wieszane na szaszłykach ze stali nierdzewnej, czy np. nadziewać je na gałązki brzozy lub wierzby.

Elementy naturalne

Gałęzie, liście, kwiaty i inne naturalne elementy w klatce pomagają naśladować naturalne środowisko papug. Zapewniają one również dodatkowe bodźce sensoryczne i możliwość eksploracji. Wiele kwiatów i ziół ma cudowne właściwości lecznicze i będą wspierać zdrowie Twoich papug. Możesz zasadzić aksamitki, bratki, miętę, bazylię i wiele innych! Korzystaj z dobroci natury w sezonie, żeby zapewnić zmienność i różnorodność.

Socjalizacja

Papugi są ptakami społecznymi, które czerpią korzyści z interakcji zarówno z innymi papugami, jak i z ludźmi. Codzienna interakcja, wspólne zabawy i treningi pomagają w budowaniu więzi i zapobiegają poczuciu osamot-

nienia. Treningi są świetnym wzbogaceniem środowiska i przy okazji cementują relację z papugą.

Zmienność środowiska

Regularne zmiany w układzie klatki, wprowadzenie nowych elementów i modyfikacje w otoczeniu pomagają utrzymać zainteresowanie papug i stymulują ich ciekawość. Zaleca się rotować zabawki, układ w klatce mniej więcej raz na tydzień, by zapobiegać nudzie. Jeśli martwisz się o koszty, nie przejmuj się! Wzbogacanie środowiska nie musi być kosztowne. Wiele zabawek i elementów można wykonać samodzielnie z bezpiecznych materiałów dostępnych w domu, takich jak kartony, papierowe rolki czy naturalne gałęzie.

Pamiętaj

Przy wprowadzaniu nowych elementów do środowiska papug zawsze należy upewnić się, że są one bezpieczne i nietoksyczne. Unikaj przedmiotów, które mogą łatwo się rozpaść i zostać połknięte przez ptaki (plastikowe części od zabawek, dzwonki).

Wiszące karmniki to superopcja dla wielu papug!

Szaszłyki ze stali nierdzewnej to świetna opcja dla początkujących w żerowaniu papug.

WYBUDOWALIŚMY NAJWIĘKSZY AZYL

DLA ŻÓŁWI WODNOLĄDOWYCH W POLSCE!

Tekst: dr inż. Rafał Maciaszek

Katedra Genetyki i Ochrony Zwierząt Instytut Nauk o Zwierzętach, SGGW w Warszawie rafal.maciaszek@lowcaobcych.pl

W odpowiedzi na skalę porzuceń żółwi akwariowych w ramach inicjatywy Łowca Obcych został utworzony azyl dla zwierząt, którego celem jest stworzenie miejsca dla żółwi uwolnionych do środowiska, w tym żółwi należących do inwazyjnych gatunków obcych, a także tych, nad którymi dotychczasowi opiekunowie nie mogą sprawować dalszej opieki. Obiekt ten powstał na terenie Kompleksu Świętokrzyska Polana, zaledwie kilkanaście kilometrów od Kielc, a opiekę nad nim sprawuje Fundacja Oceanika. Dlaczego taki azyl powstał i jest potrzebny?

Nieodpowiedzialnym

opiekunom łatwiej jest porzucać swoje zwierzęta w efekcie obserwacji innego – „będzie im raźniej”.

Problematyczni podopieczni

W latach 90. XX w. rynek zoologiczny został „zalany” żółwiami ozdobnymi czerwonolicymi, których tylko w ciągu trzech lat do Polski trafiło nawet kilkaset tysięcy. Niewielkie żółwie, wielkości monety pięciozłotowej, wyróżniające się czerwonymi pasami na polikach, cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. Niestety, najczęściej kupowane pod presją chwili, znajdowały swój dom u opiekunów nieprzygotowanych merytorycznie do opieki nad nimi. Wkrótce potem żółwie osiągały swoje właściwe rozmiary (do 30 cm długości karapaksu), często przerastając nie tyle akwaria, co oczekiwania swoich opiekunów. Okazywało się bowiem, że zwierzęta te wymagają co najmniej 800 l akwarium, a do tego osobno trzeba doliczyć jeszcze część wyspową – na co trudno znaleźć miejsce w warunkach przeciętnej wielkości mieszkania w bloku. To także niemałe wydatki –oprócz akwarium konieczny jest zakup solidnej filtracji i wymaganego oświetlenia. Należy również podkreślić, że to zwierzęta, które żyją nawet do 30 lat. Nie każdy, a w szczególności osoba nieprzygotowana, jest w stanie zadbać o zwierzę przez taki czas. W końcu wiele może się wydarzyć. Dzieci, które dostały żółwia w prezencie, gdy już dorosną, niekoniecznie chcą przeprowadzić się z takim stworzeniem do nowego domu. Starsi opiekunowie, z uwagi na swoje zdrowie, mogą dłużej nie być już w stanie opiekować się swoimi podopiecznymi. Trudno wymagać od opiekunów przygotowania na wszelkie okoliczności, jednak należy pamiętać, że nawet jeśli nie jesteśmy w stanie zajmować się zwierzęciem, to spoczywa na nas jako opiekunach obowiązek znalezienia mu nowego domu i odpowiedzialnego opiekuna.

Niestety, wielu opiekunów nie planuje znaleźć dla zwierząt odpowiedzialnej opieki, lecz decyduje się je porzucić do środowiska. Najczęściej usprawiedliwia się to określeniem „wypuszczenie na wolność”, choć jest to nic innego jak przestępstwo znęcania się nad zwierzętami według obowiązującego w Polsce prawa – ustawy o ochronie zwierząt. Żółwie ozdobne są najczęściej porzucane na terenie aglomeracji miejskich, z reguły w bliskim sąsiedztwie miejsca zamieszkania opiekuna, np. w parku miejskim. Zdarza się, że zwierzęta są porzucane także w innych, bardziej naturalnych miejscach, np. podczas wakacji opiekuna. Mogłoby się wydawać, że taki egzotyczny gad zostanie szybko dostrzeżony i odłowiony jako zwierzę bezdomne, co wpisuje się w obowiązek gminy wynikający z tej samej ustawy. W praktyce jednak zwierzęta te są co prawda dostrzegane, ale nie podejmuje się ich odłowu. Niestety, potrafią budzić one zachwyt, pozostając w miejscu porzucenia, a ich liczba jedynie rośnie. Ma to związek z tym, że kolejnym nieodpowiedzialnym opiekunom jedynie łatwiej jest porzucać swoje zwierzęta w efekcie obserwacji innego – „będzie im raźniej”. Większa liczba żółwi w takim parkowym oczku wodnym jest niekiedy też na rękę samorządom lokalnym, ponieważ mogą one wyjaśniać, że zwierzęta te na pewno się rozmnożyły, a skoro tak, to trudno określić, które należy odłowić. Obowiązek odłowu dotyczy zwierząt bezdomnych, a te, zgodnie z ustawową definicją, musiały mieć opiekuna, pod którego opieką wcześniej pozostawały. Zwierzętami bezdomnymi nie jest zatem ich potomstwo, czego ustawodawca najpewniej nie przewidział, ufając, że gminy będą wywiązywać się ze swojego obowiązku i nie dopuszczą do rozmnażania się porzuconych zwierząt w środowisku. Warto podkreślić,

Pułapka plażowiskowa do odłowu żółwi wodnolądowych.

że dotychczas w Polsce nie potwierdzono nawet jednego przypadku rozmnożenia się żółwi tego gatunku w środowisku. Nie przeszkadza to jednak samorządom w tworzeniu narracji na swoją korzyść. Oczywiście temat ten jest o wiele bardziej złożony, a prób usprawiedliwienia braku podejmowania się odłowu wciąż nie brakuje.

Obowiązujące przepisy prawne

Masowość porzuceń egzotycznych żółwi wkrótce przyczyniła się do objęcia ich obrotu dodatkowymi regulacjami prawnymi. Żółwia ozdobnego, reprezentowanego przez trzy podgatunki: żółwia czerwonolicego, żółwia żółtolicego i żółwia żółtobrzuchego, finalnie takimi ograniczeniami objęto w 2012 r., kiedy to konieczne było uzyskanie zezwolenia właściwej regionalnej dyrekcji ochrony środowiska już na samo jego przetrzymywanie w akwarium. Wcześniej takim ograniczeniem była konieczność rejestracji tych zwierząt w starostwie. Od 2021 r. w Polsce obowiązuje ustawa o gatunkach obcych, która wdraża w życie przepisy unijnego rozporządzenia nr 1143/2014. Wspomniane przepisy traktują żółwia ozdobnego jako inwazyjny gatunek obcy stwarzający zagrożenie dla Unii, czyli taki, wobec którego są podejmowane skoordynowane działania na szczeblu unijnym. Mają one na celu ograniczenie dalszego rozprzestrzeniania się wybranych inwazyjnych gatunków obcych poprzez wprowadzenie zakazów ich hodowli czy obrotu, lecz także prowadzenie działań zaradczych polegających na ich usuwaniu ze środowiska. Oznacza to, że w przypadku stwierdzenia obecności takiego żółwia ozdobnego w środowisku podmiot władający terenem, na którym on występuje, ma obowiązek te działania przeprowadzić. Podstawą do podjęcia tych działań jest zgłoszenie obserwacji takiego gatunku do władz lokalnego samorządu. Należy zaznaczyć, że do inwazyjnych gatunków obcych, takich jak żółw ozdobny, wciąż mają zastosowanie przepisy ustawy o ochronie zwierząt. Zgodnie z dostępną wiedzą naukową

każdego żółwia ozdobnego pozostającego w środowisku należy traktować jako zwierzę bezdomne. A dlaczego inwazyjne gatunki obce? Żółwie egzotyczne, takie jak żółw ozdobny, nie występują naturalnie w polskich wodach, ich obecność wynika wyłącznie z ingerencji człowieka – stąd są gatunkiem obcym. Inwazyjność to z kolei efekt wpływu takiego gatunku na środowisko przyrodnicze, w szczególności gatunki zagrożone, zanikające, objęte ochroną gatunkową. Takie zagrożenie żółw ozdobny stwarza przede wszystkim dla rozmaitych gatunków płazów, którymi się żywi. Ponadto jest w stanie sukcesywnie konkurować z rodzimym żółwiem błotnym, jeśli tylko te dwa gatunki się ze sobą spotkają w środowisku.

Żółwie ozdobne w azylu.

Aktywny odłów żółwi przy pomocy podbieraka.

Żółwie żółtobrzuche w azylu.

Odłów żółwi ze środowiska

Po otrzymaniu zgłoszenia gmina przekazuje je właściwej regionalnej dyrekcji ochrony środowiska, a po umieszczeniu w Centralnym Rejestrze IGO są podejmowane działania zaradcze. W tym celu stosuje są dwie rekomendowane metody odłowu opisane w Kompendium zwalczania inwazyjnych gatunków obcych żółwi opublikowanym przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska. Są to: aktywny odłów ręką i przy pomocy podbieraka, a także odłów w specjalistyczne pułapki plażowiskowe. Zaletą obu metod jest ich selektywność, tzn. odławiają konkretnie żółwie. Nie stanowią zagrożenia ani dla samych żółwi, ani dla innych zwierząt. Aktywny odłów ręką i przy pomocy podbieraka sprawdza się z reguły w mniejszych akwenach, gdzie żółwie nie mają zbyt wielu schronień – łatwo je dostrzec. Odłów w pułapki plażowiskowe jest stosowany wszędzie tam, gdzie pierwsza metoda nie jest efektywna. Dotyczy to akwenów z dużą liczbą schronień, trudnym terenem, a także głębszych i większych. W pułapkach nie stosuje się żadnej przynęty. Wabikiem na żółwie jest sama pułapka, która oferuje nowe miejsce do korzystania ze słońca. Mechanizm działania jest bardzo prosty – żółw wchodzi na zapadkę i wpada do znajdującego się pod wodą kosza, który od góry jest otoczony rurami PCV uniemożliwiającymi ucieczkę. Kontrole pułapek mogą odbywać się w odstępach od kilku do kilkunastu dni – w zależności od prognozowanej liczby odłowionych żółwi (im więcej, tym częściej). Co dalej z odłowionymi żółwiami? Prawo przewiduje tu tylko dwa rozwiązania. Są to: przekazanie zwierzęcia uprawnionemu podmiotowi, np. do specjalistycznego azylu dla zwierząt, lub przekazanie do uśpienia przez lekarza weterynarii, które z reguły jest traktowane jako ostateczność np. w przypadku, gdy nie byłoby azylu zainteresowanego przyjęciem zwierzęcia.

Azyl dla zwierząt

Azyl dla zwierząt Fundacji Oceanika, choć jest obecnie największym w Polsce, nie jest pierwszym. Bardzo dużą rolę odegrała tu Fundacja Epicrates we współpracy ze Schroniskiem dla zwierząt bezdomnych w Lublinie, które od lat pomagają zwierzętom egzotycznym. To właśnie w Lublinie powstał jeden z najbardziej cenionych azylów dla żółwi wodnolądowych, będący wzorem do naśladowania dla młodszego obiektu w województwie świętokrzyskim, który otrzymał zezwolenie Generalnego Dyrektora

Widziałeś egzotycznego żółwia w środowisku?

Nie przechodź obojętnie. Wykonaj fotografie i zgłoś jego obecność do władz lokalnej gminy. W przypadku inwazyjnych gatunków obcych żółwi skorzystaj ze specjalnego wzoru zgłoszenia, którego instrukcję wypełniania znajdziesz na www.lowcaobcych.pl/zgloszenieIGO.

Chcesz przekazać swojego żółwia do azylu dla zwierząt? Koniecznie zapoznaj się z warunkami przekazania zwierząt do azylu. Znajdziesz je na www.fundacjaoceanika.pl Uwaga! Przekazanie żółwi do azylu dla zwierząt nie wiąże się z żadnymi konsekwencjami prawnymi dla opiekuna, który nie uzyskał na nie wcześniej zezwolenia.

Ochrony Środowiska we wrześniu 2022 r. Składa się on z dwóch obiektów. Pierwszym jest pomieszczenie kwarantannowe, gdzie przede wszystkim są prowadzone obserwacja i leczenie żółwi przyjmowanych do azylu. Drugim jest azyl dla żółwi w formie zewnętrznego zbiornika wodnego zabezpieczonego przed ucieczką żółwi. Powierzchnia wybiegu przeznaczona dla żółwi to około 4350 mkw., z czego 3120 mkw. stanowi zbiornik wodny, co czyni go największym tego typu obiektem w Polsce. Przewidziano możliwość przyjęcia do 2500 żółwi należących do rodzajów: Trachemys, Chrysemys, Graptemys i  Pseudemys, przy czym rzeczywista liczba możliwych do przyjęcia żółwi jest dostosowywana do bieżących obserwacji zapewnianych warunków i w związku z tym może ulec zmianie. Oprócz funkcji azylowej obiekt już realizuje działalność edukacyjną, polegającą na organizacji pierwszych warsztatów edukacyjnych dla najmłodszych. W kolejnych latach planuje się szkolenia dla lekarzy weterynarii, będą testowane nowe metody odłowu żółwi (w tym rodzimego żółwia błotnego, którego można odławiać w ten sam sposób co żółwie gatunków obcych), a także badania naukowe, itp. Wszystkie te działania mają na celu stworzenie szeregu rozwiązań dla żółwi - zarówno tych bytujących w środowisku, jak i tych mających swoich opiekunów.

Na dzień 2 października 2024 r. azyl dla zwierząt Fundacji Oceanika przyjął 204 żółwie, w tym 156 żółwi ozdobnych (82 żółwie czerwonolice, 10 żółwi żółtolicych, 64 żółwie żółtobrzuche), 18 żółwi z rodzaju Pseudemys, 10 żółwi ostrogrzbietych oraz 4 żółwie malowane. Najwięcej, bo 137 żółwi przekazały osoby prywatne. Pozostałe zwierzęta to żółwie znalezione w środowisku, gdzie zostały porzucone. Działalność azylu pozwala zatem nie tylko znaleźć miejsce dla żółwi już porzuconych w środowisku, lecz także zapobiega kolejnym

Zapraszamy do odwiedzania żółwi w azylu dla zwierząt Fundacji Oceanika. W tym celu najlepiej na Kompleks Świętokrzyska Polana wybrać się w okresie letnim, kiedy aktywność żółwi jest największa.

amiplay prezentuje nowość na rynku – kolekcję

legowisk Bari, która łączy wysoką jakość z przystępną ceną

Legowiska Bari zapewniają psom maksymalny komfort, co jest szczególnie istotne podczas chłodnych jesiennych i zimowych wieczorów, kiedy zwierzęta spędzają więcej czasu w domowym zaciszu. Każdy model jest dostępny w delikatnych pastelowych kolorach: grafitowym, niebieskim, różowym i beżowym, co ułatwia dopasowanie ich do różnorodnych aranżacji wnętrz, podkreślając ich subtelny styl. Legowiska Bari cechują się praktycznym podejściem do codziennego użytkowania. Są łatwe w utrzymaniu czystości, co jest istotnym atutem dla opiekunów ceniących wygodę i higienę. Dzięki zastosowaniu trwałych, przyjaznych materiałów legowiska te zachowują atrakcyjny wygląd przez długi czas. Kolekcja Bari jest dostępna w szerokiej rozmiarówce – S, M, L oraz XL, dzięki czemu każdy opiekun znajdzie odpowiednią opcję dla swojego pupila.

Producent: amiplay.eu

Kolekcja legowisk Como od amiplay – styl, komfort i żywe kolory!

Legowiska Como łączą nowoczesny design, intensywne kolory i maksymalny komfort dla Twojego pupila. Kolekcja oferuje cztery różnorodne modele: Sofę, Legowisko Owalne, Matę oraz Colosseum, co pozwala zaspokoić potrzeby każdego psa. Legowiska Como są dostępne w energetycznych, żywych kolorach: żółtym, zielonym, różowym, grafitowym, beżowym i miedzianym. Te wyraziste odcienie nadadzą charakteru każdemu wnętrzu, tworząc przytulną, modną przestrzeń w Twoim domu. Każdy model wykonano z wyjątkowo miękkiej, futerkowej tkaniny, która nie tylko wygląda estetycznie, lecz przede wszystkim zapewnia komfort i ciepło w chłodniejsze dni. Wysoka jakość materiałów sprawia, że legowiska Como są zarówno przytulne, jak i łatwe w czyszczeniu oraz odporne na codzienne użytkowanie. Dzięki różnym rozmiarom każdy pies – od małych po duże rasy – znajdzie idealne miejsce do odpoczynku.

Producent: amiplay.eu

amiplay – nowa kolekcja galanterii Popular dla psów: funkcjonalność i styl w atrakcyjnych kolorach!

Najnowsza kolekcja galanterii dla psów Popular trafi do sprzedaży na początku listopada. To produkty dla opiekunów, którzy cenią jakość, styl i komfort. Każdy produkt w tej serii łączy trwałość z nowoczesnym designem, sprawiając, że spacery z pupilem stają się jeszcze przyjemniejsze. W kolekcji znajdziesz smycze, obroże oraz szelki, które można dowolnie łączyć. Dostępne są w sześciu kolorach: czarnym, czerwonym, różowym, khaki oraz w dwóch wersjach prążkowanych, nadających całości wyjątkowego charakteru. Produkty te są nie tylko funkcjonalne, lecz także łatwe w czyszczeniu, co czyni je idealnym wyborem dla aktywnych psów. Dzięki przystępnej cenie nowa galanteria od amiplay to doskonała opcja dla każdego, kto pragnie połączyć styl z praktycznością.

Producent: amiplay.eu

Comfy Appetit Vita Superfood Lamb

Marka Comfy Appetit z dumą ogłasza wprowadzenie nowej linii karm – Vita Superfood Lamb, bazującej na wartościowym mięsie jagnięcym, idealnym dla psów w różnych fazach rozwoju. Karma jest dostępna w wariantach dostosowanych do potrzeb szczeniąt wszystkich ras, psów miniaturowych oraz średnich i dużych ras. Jagnięcina to lekkostrawne białko, które doskonale wspiera zdrowy rozwój mięśni, a jej walory odżywcze wzbogacają dietę psa. Receptura nie zawiera kurczaka, co jest istotne dla psów z wrażliwością pokarmową. Dodatkowo karma zawiera moringę, superskładnik, który wspiera ogólną witalność i zdrowie psa. Producent: Comfy

Comfy Appetit Vita Superfood Buffalo

Comfy Appetit rozszerza swoją ofertę o nową linię Vita Superfood Buffalo, stworzoną specjalnie dla dorosłych psów wszystkich ras. Mięso bawoła, znane z niskiej zawartości tłuszczu oraz wysokiej jakości białka, stanowi doskonały wybór dla psów aktywnych oraz tych, które potrzebują wsparcia w utrzymaniu zdrowej masy ciała. Dzięki dodatkowi superfoods, takich jak moringa, marchew czy jabłko, karma wspomaga odporność, zapewniając psom optymalną dawkę składników odżywczych bez obciążania układu pokarmowego. Jak wszystkie produkty z tej linii, Vita Superfood Buffalo nie zawiera kurczaka i opiera się na jednym źródle białka zwierzęcego, co czyni ją idealnym wyborem dla psów z wrażliwymi żołądkami.

Producent: Comfy

ODŚWIEŻONA LINIA TASTY DOGS LIFE I NOWOŚCI OD BIOFEED!

Linia Tasty Dogs Life została wzbogacona o nowe produkty, które teraz dają opiekunom psów jeszcze większy wybór, umożliwiając idealne dopasowanie diety do potrzeb ich pupili. Wprowadzono nowy smak karmy z jagnięciną oraz rozszerzono ofertę karm dla małych ras i szczeniąt. Dodatkowo nowe gramatury pozwalają na wygodniejszy wybór porcji, dostosowany do wielkości i wieku psa, co zapewnia zbilansowane żywienie każdego dnia. Nowości w ofercie:

1. Tasty Dogs Life Junior Mini & Small with Lamb

• Dostępne gramatury: 600 g, 1,5 kg, 8 kg.

• Pełnowartościowy i smakowity posiłek z jagnięciną dla rosnących psów, bogaty w białko i niezbędne kwasy tłuszczowe.

2. Tasty Dogs Life Adult Mini & Small with Lamb/ Tasty Dogs Life Adult Mini & Small with Beef

• Dostępne gramatury: 600 g, 1,5 kg, 8 kg.

• Pełnoporcjowa karma z jagnięciną lub z wołowiną, opracowana specjalnie z myślą o potrzebach psów ras miniaturowych, zapewniająca im zdrowie i energię na co dzień.

3. Tasty Dogs Life Adult Medium & Large with Lamb/ Tasty Dogs Life Adult Medium & Large with Beef/ Tasty Dogs Life Adult Medium & Large with Chicken

• Dostępne gramatury: 3 kg, 12 kg.

• Pełnoporcjowa karma dla dorosłych psów ras średnich i dużych, z jagnięciną, z wołowiną lub z kurczakiem, bogata w białko i niezbędne kwasy tłuszczowe.

4. Tasty Dogs Life Junior Medium & Large with Beef

• Dostępne gramatury: 3 kg, 12 kg.

• Pełnoporcjowa karma, idealna dla rosnących psów, wspiera ich rozwój i wzrost dzięki bogactwu składników odżywczych.

Producent: BIOFEED Sp. z o.o. www.biofeedzoo.pl +48 58 573 31 07 bokpetfood@biofeed.pl

Brit Vitamins Tablets – innowacyjne produkty dla zabezpieczenia specyficznych problemów zdrowotnych psów

Marka Brit rozszerza swoje portfolio produktów o smakowite, witaminowe tabletki. Preparaty zawierają odpowiednio skomponowane składy, pozwalające zapewnić wsparcie w najczęściej występujących problemach zdrowotnych, a także działać prewencyjnie. Wszystkie produkty z linii Brit Vitamins Tablets zawierają kurkumę, zwiększającą absorbcję najważniejszych, funkcjonalnych składników dla maksymalizacji ich pozytywnego wpływu na całościową kondycję organizmu.

Brit Vitamins Tablets to:

• Wysoka smakowitość.

• Kompleksowe wparcie.

• Wynik połączenia naturalnych składników i fachowej wiedzy.

• Łatwość podania.

Poznaj ofertę:

• Brit Vitamins Chondro – Preparat dla psów, wspierający mobilność, kościec i stawy w okresie szczytowej aktywności zwierzęcia oraz wspomagające układ ruchu starszych psów.

• Brit Vitamins Biotin Skin & Coat Care – Preparat dla psów, wspierający zdrowie skóry i sierści zwierzęcia, odpowiedni do stosowania wspomagająco, podczas terapii alergii i chorób skóry. Brit Vitamins Biotin Skin & Coat Care przynoszą ulgę, gdy pies odczuwa swędzenie, ma zaczerwienioną lub suchą skórę, kojąc w przypadku odczuwanego dyskomfortu. W swoim składzie zawierają biotynę, cynk, witaminę E i hydrolizowane drożdże, poprawiające kondycję skóry i szaty psa.

• Brit Vitamins Digestion – Preparat dla psów doświadczających zaburzeń trawiennych, które mogą być spowodowane zmianami w diecie, kuracją antybiotykową lub innymi czynnikami. Każda tabletka Brit Vitamins Digestion zawiera probiotyki Lactobacillus helveticus, wspierające zdrowie jelit, koper włoski, ekstrakt z Jukki Mojave, beta-glukany oraz enzymy trawienne, wspomagające wchłanianie składników odżywczych.

• Brit Vitamins Immunity Booster – Preparat dla psów o obniżonej odporności, spowodowanej sezonowymi alergiami oraz rozmaitymi schorzeniami. Brit Vitamins Immunity Booster zawierają kompleks dwudziestu starannie dobranych, naturalnych składników – witamin, minerałów oraz ziół, mających na celu wsparcie układu immunologicznego psa. Smakowite tabletki wzmacniają zdrowie i witalność psa, wspomagając go w okresie osłabienia. Produkty dostępne w gramaturze 120 g (60 tabletek).

Dawkowanie: 1 tabletka na każde 15 kg masy ciała psa. Azan Sp. z o.o. sp. k. azan.com.pl tel. 48 366 48 99 sklep@azan.com.pl

CANIFELOX MOBILITY – DLA DOROSŁYCH PSÓW ZE ZMIANAMI ZWYRODNIENIOWYMI NARZĄDÓW RUCHU, DLA

MŁODYCH PSÓW W OKRESIE INTENSYWNEGO WZROSTU

• Poprawia mobilność i komfort funkcjonowania.

• Wspomaga pracę układu ruchu i usprawnia regenerację stawów, więzadeł i ścięgien.

• Pozytywnie wpływa na procesy kościotwórcze i wspiera funkcję chrząstki stawowej.

• Spowalnia naturalne procesy degeneracyjne.

• Jako profilaktyka zdrowotna dla ras szczególnie podatnych na zaburzenia mobilności.

www.vitalpet.pl, kontakt@vitalpet.pl, +48 668 643 656

CANIFELOX CHILLPILL – DLA PSÓW DOROSŁYCH WSZYSTKICH RAS

• Łagodzi fizjologiczne objawy stresu i niepokoju.

• Nie powoduje efektu otumanienia i senności.

• Do stosowania doraźnego, działa już po godzinie od podania. www.vitalpet.pl, kontakt@vitalpet.pl, +48 668 643 656

CANIFELOX SKIN & COAT – DLA DOROSŁYCH PSÓW I KOTÓW

O WRAŻLIWEJ SKÓRZE I Z PROBLEMAMI Z SIERŚCIĄ

• Poprawia kondycję skóry i ułatwia uzyskanie miękkiej, błyszczącej sierści.

• Wzmacnia odporność i chroni przed wolnymi rodnikami.

• Doskonale wspiera w chorobach alergicznych, w okresie wymiany okrywy włosowej i przy wypadaniu sierści.

• Polecany jako skuteczna profilaktyka chorób skórnych. www.vitalpet.pl, kontakt@vitalpet.pl, +48 668 643 656

CANIFELOX SENIOR – DLA STARSZYCH PSÓW WSZYSTKICH RAS

• Pomaga na dłużej zachować zdrowie i dobrą kondycję psa w podeszłym wieku.

• Wspiera układ odpornościowy oraz prawidłowe funkcjonowanie narządów wewnętrznych.

• Wpływa na poprawę sprawności psychoruchowej. www.vitalpet.pl, kontakt@vitalpet.pl, +48 668 643 656

CANIFELOX GASTRO DOG & CAT – DLA DOROSŁYCH PSÓW I KOTÓW

Z ZABURZENIAMI UKŁADU POKARMOWEGO

• Wspiera pracę układu trawiennego i zapobiega problemom jelitowym.

• Pobudza namnażanie pożytecznych bakterii jelitowych i stymuluje układ odpornościowy.

• Neutralizuje nieprzyjemny zapach z pyska i z sierści. www.vitalpet.pl, kontakt@vitalpet.pl, +48 668 643 656

CANIFELOX IMMUNO DOG & CAT – DLA DOROSŁYCH PSÓW I KOTÓW O OSŁABIONEJ ODPORNOŚCI ORAZ DLA ZWIERZĄT WYNISZCZONYCH I W PODESZŁYM WIEKU

• Wspiera naturalne mechanizmy obronne i stymuluje pracę układu immunologicznego.

• Przyspiesza powrót do zdrowia po przebytych chorobach i długiej antybiotykoterapii.

• Doskonała jako profilaktyka w okresach obniżonej odporności. www.vitalpet.pl, kontakt@vitalpet.pl, +48 668 643 656

Aqael zestaw Opti Set 130 – nowy wymiar,

nowy kolor

Odpowiednio wyeksponowane, zadbane akwarium może stać się oryginalną dekoracją mieszkania. Taka jest nasza nowość –zestaw akwariowy Opti Set 130. Składa się ze zbiornika z superprzezroczystego szkła typu opti, na którym znajduje się dopasowana pokrywa. W pokrywie umieściliśmy moduł oświetleniowy z trzema trybami: Day, Daybreak oraz Night. Zbiornik o podstawie 61 × 41 cm ma aż 130 l pojemności – to więcej miejsca na przestrzenne, podwodne kompozycje. Z dopasowaną szafką stworzy wyjątkowy i elegancki komplet do każdej aranżacji wnętrza.

Opti Set 130 dołącza do znanej i lubianej rodziny Opti Set, w której znajdziecie zbiorniki i w innych wymiarach. Zestawy oraz szafki są dostępne już nie tylko w czerni i bieli, lecz teraz także w uniwersalnej szarości.

Producent: aquael.pl

Przysmaki liofilizowane RAW for PAW – uwielbiane przez psy i koty

Przysmaki liofilizowane RAW for PAW Treats zawierają 97% mięsa oraz 3% borówek brusznica i pokrzywy. Dostępnych jest pięć smaków: jagnięcina, wołowina, wieprzowina, indyk i łosoś. Wszystkie składniki do produkcji przysmaków RAW for PAW pochodzą ze Skandynawii, ze starannie wybranych gospodarstw.

Delikatna i miękka konsystencja przysmaków RAW for PAW jest odpowiednia dla szczeniąt, psów z problemami stomatologicznymi i starszych oraz kotów. Polecamy je także dla psów i kotów z wrażliwym układem pokarmowym, alergiami i nietolerancjami pokarmowymi.

Przysmaki mają rozmiar ok. 10 mm, łatwo można je podzielić w palcach jeszcze na dwie części. Świetnie nadają się do treningu i szkolenia, bo małymi kawałeczkami można częściej nagradzać psa. Do tego RAW for PAW są niskokaloryczne – jedna sztuka to średnio tylko 1,37 cal.

Przysmaki są zapakowane w papierowe biodegradowalne torebki o wyróżniającym się designie graficznym, podkreślającym wysoką jakość i minimalistyczny skład.

Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care Sp. z o.o.; www.b4ac.pl; kontakt@b4ac.pl; tel. 782 633 779

HERRMANN’S MANUFAKTUR Selection Sensitive – karmy dla psów wrażliwych

Receptury karm HERRMANN’S Selection Sensitive zostały opracowane specjalnie dla psów z wrażliwym układem pokarmowym, z nietolerancjami pokarmowymi lub alergiami. Zawierają tylko jeden rodzaj mięsa jako źródło białka, jak kozina, konina, baranina, królik, kaczka. Wszystkie mogą być wykorzystywane w diecie eliminacyjnej. Wśród wersji linii Selection Sensitive znajduje się także karma z wołowiny, z samego mięsa mięśniowego (bez podrobów), o niskiej zawartości puryn. Polecana dla psów, które muszą być na diecie ubogiej w puryny, na przykład w przypadku chorób, jak leiszmanioza. Sprawdzi się także u psów, których układ pokarmowy źle reaguje na obecność podrobów w karmie. Karmy są dostępne w saszetkach 150 g oraz puszkach 400 i 800g. Herrmann's Manufaktur oferuje tylko wysokiej jakości karmy o certyfikowanej jakości ekologicznej i produkowanej w sposób zrównoważony. Są szczególnie odpowiednie dla psich alergików. Produkowane we własnej manufakturze w południowych Niemczech. Puszki są napełniane na zimno i przygotowywane w łagodnej temperaturze, aby zachować maksymalny poziom składników odżywczych. Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care Sp. z o.o.; www.b4ac.pl; kontakt@b4ac.pl; tel. 782 633 779

DOG’S LOVE Winter Menu – karma mokra z mięsa

mięśniowego jelenia i kasztanami

Edycja limitowana karmy „Winter Menu 2024” zachwyca smakowitą zawartością i atrakcyjnym designem. Czyste mięso mięśniowe jelenia (60%) z dodatkiem dużej ilości świeżych warzyw: kasztanów jadalnych, czerwonej kapusty, marchewki oraz jabłek to wykwintne danie, które pokocha każdy pies. Mięso jelenia stanowi doskonałe źródło dobrze przyswajalnego białka. Zawiera znaczne ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Karma polecana także dla psów z wrażliwym układem pokarmowym.

Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care Sp. z o.o.; www.b4ac.pl; kontakt@b4ac.pl; tel. 782 633 779

Królik i jagnięcina – nowe smaki ulubionych miękkich przysmaków RENSKE dla psów

Przysmaki Renske w kształcie małych, lekko miękkich serduszek są teraz dostępne w nowych smakach – z mięsa królika (95%) i z mięsa jagnięciny (95%). Są idealne dla małych psów i jako przysmaki treningowe dla psów wszystkich ras. Wyjątkowo smaczne, wyróżniają się naturalnym i atrakcyjnym dla psa zapachem. Dodatkowo są niskotłuszczowe i w 100% naturalne, bez soli, cukru, sztucznych dodatków czy konserwantów. Miękkie smaczki będą także świetne jako przysmaki dla szczeniaka, szczególnie w psim przedszkolu jako treserki dla szczeniąt. Przysmaki są zapakowane w wygodny, szczelnie zakręcany słoiczek (100g i 300g).

Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care Sp. z o.o.; www.b4ac.pl; kontakt@b4ac.pl; tel. 782 633 779

YDOLO – półwilgotne karmy bez gliceryny dla psów

Karma, którą psy kochają od pierwszej granulki. Jest supersmaczna, o miękkich granulkach i atrakcyjnym naturalnym aromacie. Delikatna dla jelit i całego układu pokarmowego. Bardziej odżywcza, bo w karmie pozostaje więcej składników odżywczych dzięki unikalnemu procesowi produkcji. I to, co równie ważne dla opiekunów – koniec gazów, biegunek, za to ładne i mniejsze kupy.

YDOLO ZAWIERA specjalnie dobrane składniki o sprawdzonych właściwościach, które dbają o wszystkie narządy i układ odpornościowy psa. Skład każdej wersji karmy jest oparty na tych samych proporcjach: 75% świeżego mięsa/ ryb, 20% batatów, 3% mieszanka zdrowotna (różne miksy warzyw, owoców, ziół, superfood), 1% oleju z pstrąga, chondroityna, glukozamina, MSM. YDOLO stosuje ryby morskie tłuste, czyli najzdrowsze, jak sardynki, sardele. Nie wykorzystuje łososia oraz oleju z łososia, zastąpiono go olejem z pstrąga.

YDOLO NIE ZAWIERA gliceryny, zbóż, glutenu, grochu, soczewicy, soi, pulpy buraczanej, ziemniaków, mączki mięsnej/ rybnej, produktów mlecznych, BHA/ BHT i innych sztucznych konserwantów, barwników, zapachów, wzmacniaczy smaku.

Dostępne wersje

YDOLO:

• pięć wersji smakowych – w tym cztery wersje BEZ KURCZAKA w żadnej postaci,

• dwie wersje monobiałkowe dla dorosłych psów, polecane także w diecie eliminacyjnej – kaczka oraz wieprzowina Iberico. Zawierają unikalny dodatek składników wspierających odporność i broniących przed alergią – kordycpes, shiitake, kurkuma, imbir,

• jedna wersja dla szczeniąt: wieprzowina Iberico z sardynkami i sardelami – bez kurczaka czy tłuszczu kurczaka – wyjątkowa propozycja wśród karm dla szczeniąt.

Opakowania 2,5 i 10 kg.

Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care Sp. z o.o.; www.b4ac.pl; kontakt@b4ac.pl; tel. 782 633 779

FIBOOFFET

Antypoślizgowa mata bufetowa z dwoma miseczkami (w jednej z nich ulokowano również spowalniacz jedzenia) i dużą powierzchnią do lizania składającą się z czterech różnych faktur. Produkt dostępny w pięciu pastelowych odcieniach. Idealny dla psów mniejszych oraz dla kotów!

Producent: Fiboo.pl

Frisboo i Frisboo mini – wersja FLUO

SNACK FIBOONE oraz FIBOONE BIG PUPPY

SNACK FIBOONE

Gryzak z delikatnego tworzywa wzbogacony o wypustki masujące dziąsła oraz przestrzeń zaprojektowaną z myślą o uzupełnianiu zabawki ulubionymi smaczkami. Możliwość mrożenia produktu z zawartością!

FIBOONE BIG PUPPY

Kość do żucia dla szczeniąt większych ras, łagodzi ból podczas ząbkowania, zapobiega destrukcyjnemu gryzieniu i jest delikatna dla dziąseł. To większy odpowiednik produktu Fiboone puppy dla najmniejszych szczeniaków. Dostępna w żywych kolorach widocznych w każdych warunkach.

Producent: Fiboo.pl

Latające dyski dla mniejszych i większych psów w odsłonie świecącej w ciemności! Dostępne w kolorze mlecznym, który umożliwia działanie dodatku fosforyzującego.

(Produkty dostępne również w wersji standardowej – nieświecącej –w pięciu żywych kolorach widocznych w każdych warunkach).

Producent: Fiboo.pl

TropiDog Snack

Przysmaki dla psów zawierające w składzie jedno wybrane źródło białka – łososia, kaczkę, jagnięcinę lub wołowinę – aż 95%. Bez sztucznych dodatków, cukru i zbóż. Nie brudzą rąk i mają wygodne opakowanie, dzięki czemu można je wykorzystać podczas treningu lub zabrać na spacer.

TROPICAL Tadeusz Ogrodnik www.tropidog.pl

Fiboone Woody S, M, L

Gryzak do żucia dla najbardziej wymagających psów! Został wyprodukowany z wytrzymałego tworzywa PA6 z dodatkiem 15% drewna. Dedykowany silnym psom ze stałym i mocnym uzębieniem. Wspomaga higienę jamy ustnej i dba o świeży oddech zwierzaka, zapobiegając odkładaniu się kamienia nazębnego.

Producent: Fiboo.pl

NOWOŚĆ! Karmy CHAMPER

EKSPLOZJA SMAKU W KAŻDYM KĘSIE!

Saszetki dla kotów CHAMPER to połączenie wyjątkowego smaku i tekstury, którą koty kochają – soczystych, mięsnych kawałeczków – dzięki czemu nasza karma trafia w gusta nawet najbardziej wymagających mruczków! Dodatek pysznego sosu jeszcze bardziej podnosi smakowitość, a jednocześnie zapewnia optymalne nawodnienie. Dostępne w czterech smakach wzbogaconych o fitobiotyczny dodatek:

• kurczak z żurawiną,

• z indykiem i żurawiną,

• z dorszem i bazylią,

• z wołowiną i bazylią.

POZNAJ SIŁĘ FITOBIOTYKÓW!

CHAMPER wkracza na rynek z zupełną nowością w świecie żywienia psów; poznajcie funkcjonalne, monobiałkowe karmy mokre wzbogacone o unikalne mieszanki ziołowe – aż 3% fitobiotycznej formuły w każdej puszce!

• Formuła GASTRO to idealny wybór dla psiaków z wrażliwym układem pokarmowym, cierpiących na alergie pokarmowe lub z tendencją do biegunek lub zaparć – naturalna moc ziół działa łagodząco i stymulująco na psi układ trawienny.

• Formuła IMMUNO jest świetnym sprzymierzeńcem w codziennym wsparciu odporności naszych czworonożnych przyjaciół; sprawdzi się nie tylko w okresie jesienno-zimowym podczas spadku odporności, lecz także w sezonie letnim dzięki zawartości czystka – zioła o działaniu odstraszającym kleszcze.

• Formuła COAT & SKIN ma za zadanie wspierać kondycję skóry i jakość okrywy włosowej – formuła najlepiej sprawdzi się u psów długowłosych, wystawowych i ze skłonnością do nadmiernego wypadania sierści.

• Formuła BONES & JOINTS dzięki znacznej zawartości ziół charakteryzujących się działaniem przeciwzapalnym zapewnia lepszą kondycję chrząstki stawowej, co przekłada się na poprawę funkcjonowania układu ruchu – formuła idealnie sprawdzi się u psów ras dużych, sportowych i pracujących.

Każda z czterech formuł fitobiotycznych jest dostępna w czterech monobiałkowych smakach:

• jagnięcina,

• wołowina,

• indyk,

• łosoś.

Karmy CHAMPER są dostępne w sprzedaży bezpośredniej u Twojego przedstawiciela handlowego. sprzedaz@petmex.pl www.champerpet.com

Odkryj wyjątkowe nowości MENU NATURE dla dzikich ptaków i wiewiórek!

W tym sezonie zimowym stawiamy na oryginalność i ekologię, wprowadzając do oferty takie produkty dla dzikich ptaków, jak:

• MENU NATURE Half Coconut with Peanuts – Połówka kokosa z nadzieniem tłuszczowo-orzechowym 200 g.

• MENU NATURE XL Stick with fine seedmixture – Kolba XL z drobnymi ziarnami 400 g.

• MENU NATURE Feeder with Suetblock – Blok tłuszczowy z nasionami + wielorazowy karmnik 395 g.

Oprócz tego w naszej ofercie niezmiennie są dostępne wyjątkowe mieszanki ziaren, kule tłuszczowe w wielorazowym karmniku oraz bogaty wybór przysmaków. Wartym polecania produktem linii MENU NATURE jest także karma dla wiewiórek – zróżnicowana mieszanka pełna orzechów i nasion. Pamiętajmy, że im bardziej pozwolimy naturze zbliżyć się do naszych domów, tym bogatsze będzie nasze życie. Niezależnie od tego, czy mieszkamy w mieście, na przedmieściach, czy na wsi. Dokarmiając i dbając o nasze ptaki ogrodowe w odpowiedzialny sposób, możemy pomóc naturze i zwierzętom wokół nas. Dzięki MENU NATURE Twoi klienci zapewniają swoim ptakom ogrodowym i wiewiórkom w parku zbilansowaną i pożywną dietę, której potrzebują przez cały rok. W zamian ludzie mogą cieszyć się ich towarzystwem.

Producent: Versele-Laga Dystrybutor: AniDis - anidis.pl

Poziomo

4) zorganizowany system produkcji, dystrybucji i konsumpcji

8) domowa narzutka

9) zespół wydający czasopismo

10) słynna beza

12) Wspaniały lub Kiepski

15) miejsce za piecem

16) w niej kupisz kosmetyki

17) bardzo czysty

18) zbiór wyodrębniony z populacji na cele analizy

19) podróżnik w regiony podbiegunowe

20) jeden z objawów przeziębienia

25) zbiór teorii tworzący podstawy nauki

26) przyda się zimą, gdy jest ciemno

29) epoka literacka

30) nawijasz go na uszy

31) pomoże utrwalić wywiad

32) dotyczy innowacji lub zmiany

33) naprawa

34) lepsze niż leczenie

35) mieszkanka Paryża Pionowo

1) taśma, znak akcyzy

2) sprawdzasz jej prognozy

3) inaczej różanecznik

5) kalumnia

6) inaczej zmyślanie

7) szałas pasterski

11) odległość

13) np. konfliktu

14) w opozycji do optymisty

15) w oknie

21) hormony szczęścia

22) nosisz je w portfelu

23) bardzo szybki kot

24) narzekania

27) tęsknota za czymś

28) kuzynka dżemu

Fundatorem nagród jest firma

Na trzy osoby, które jako pierwsze prawidłowo rozwiążą krzyżówkę i prześlą jej zdjęcie na adres redakcja@zoobranza.com.pl, czekają nagrody ufundowane przez firmę Best 4 Animal Care , dystrybutora marki DOG’S LOVE .

Laureatami poprzedniej edycji naszej krzyżówki zostały Panie: Sylwia Chmura, Julia Kopania, Klaudia Kogut. Zwycięzcy otrzymali nagrody-niespodzianki ufundowane przez firmę WATAHA . Gratulujemy! Życzymy miłej zabawy!

Wydawnictwo: FIDELIS PRESS Sp. z o.o.

Redaktor naczelna i prowadząca: dr n. wet. Joanna Zarzyńska joanna.zarzynska@zoobranza.com.pl

Reklama: Bernadeta Stańko-Łuczka bernadeta.stanko@zoobranza.com.pl tel. 606-448-000

Adres redakcji: ZooBranża ul. Warszawska 11B lok. 13 05-090 Dawidy Bankowe Copyright © FIDELIS PRESS Sp. z o.o.

Nakład: 4000 egz. ISSN 2450-0372

WWW.ZOOBRANZA.COM.PL /ZOOBRANZA

Współpraca autorska: prof. dr hab. Michał Jank dr n. wet. Grzegorz Madajczak prof. dr hab. Piotr Ostaszewski dr inż. Jacek Wilczak dr n. wet. Joanna Zarzyńska Adrianna Iwan, Natalia Młodnicka, dr inż. Rafał Maciaszek, Gniewomir Kuciapski, mgr Berenika Niesłuchowska-Kasprzycka, dr Agnieszka Kurosad, Laura Zarzyńska i inni.

Projekt graficzny: PRO CREO Piotr Łuczka piotr.luczka@procreo.pl

Skład i łamanie: Łukasz Wójcik

Korekta: Ewa Wilczyńska

Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych. W przypadku materiałów opublikowanych redakcja zastrzega sobie prawo do ich skracania i zmiany tytułów. Warunkiem przyjęcia materiału do druku jest złożenie przez autora oświadczenia, że nie został on złożony do opublikowania w innej redakcji.

Materiały publikowane w magazynie ZooBranża mogą by wykorzystywane publicznie pod warunkiem podania źródła.

Opinie wyrażane na łamach pisma nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji.

Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opublikowanych ogłoszeń i reklam. Jednocześnie zastrzega sobie prawo odmowy przyjęcia lub odmowy publikacji albo też wstrzymania publikacji ogłoszenia, reklamy lub insertu na wcześniej uzgodnionych warunkach, bez ponoszenia jakiejkolwiek odpowiedzialności z tego tytułu, z przyczyn siły wyższej, sprzeczności ogłoszenia, reklamy lub insertu z prawem bądź zasadami współżycia społecznego (dobrymi obyczajami), albo też sprzeczności z linią programową bądź charakterem publikacji, a także z negatywną oceną przez redakcję tytułu treści zawartych w ogłoszeniu, reklamie lub insercie, oraz sądowego zabezpieczenia bądź zgłoszenia przez osoby trzecie przeciwko Wydawcy, lub osobom trzecim roszczeń lub uprawdopodobnionych zastrzeżeń związanych z ogłoszeniem, reklamą lub insertem bądź ich emisją w zakresie objętym umową.