Dlaczego kleszcze lubią jesień?

dr n. wet. Joanna Zarzyńska

Specjaliści od kleszczy od lat niczym mantrę powtarzają, że pajęczaki te są obecnie niebezpieczne przez cały rok. To oczywiście prawda, ale pozostaje bezspornym faktem to, że wiosną oraz właśnie teraz – na początku jesieni – stają się najbardziej aktywne. Z czego to wynika i jak uchronić pupila oraz siebie przed groźnymi chorobami, które mogą być przenoszone przez te małe, krwiożercze potwory?

Wpływ temperatury

W mediach często słyszy się opinie, że obecna całoroczna aktywność kleszczy spowodowana jest postępującymi zmianami klimatu, a konkretnie jego ocieplaniem. Niestety, jest w tym sporo prawdy. Tyle tylko, że oprócz ocieplania w grę wchodzą również zmiany wilgotności. Kleszcze mają bowiem swoje preferencje w zakresie tych parametrów. Zdecydowanie nie lubią chłodów. Przyjmuje się, że pozostają aktywne do momentu, gdy temperatura powierzchni gleby wynosi 5–7°C. Przy 4–4,5°C zapadają w letarg. Z kolei minus –10°C jest dla nich wartością zabójczą (ale dopiero wtedy, gdy taka temperatura utrzymuje się przez dłuższy czas; udowodniono, że kleszcze z reguły są w stanie przetrwać co najmniej 24 godziny nawet przy -25°C!). To dlatego długie, mroźne i bezśnieżne zimy (gruba warstwa śniegu działa jak izolator i chroni glebę przed przemrożeniem) skutecznie ograniczają liczebność tych pasożytów. Niestety, takie warunki pogodowe w ostatnich latach praktycznie się u nas nie zdarzają. A to z kolei sprawia, że z roku na rok kleszczy jest coraz więcej. Nieco starsi Czytelnicy z pewnością pamiętają, że jeszcze 30 lat temu w zdecydowanej większości regionów Polski pajęczaki te należały do rzadkości. Obecnie spotyka się je praktycznie wszędzie. I to w dużych ilościach. Kleszcze lubią przy tym dość znaczną wilgotność powietrza. To dlatego preferowanymi miejscami ich występowania są lasy liściaste i mieszane, zarośla, cieniste parki i nieco wilgotne łąki. Z drugiej jednak strony pajęczaki te wykazują szeroki zakres tolerancji w tym zakresie. Dlatego obecnie spotyka się je nawet na otwartych, silnie nasłonecznionych przestrzeniach. Tyle tylko, że z reguły bywa ich tam nieco mniej niż w lesie. Wspomniane wyżej preferencje są powodem, dla którego kleszcze bardzo lubią obecną porę roku, a więc koniec lata i początek jesieni. To tak zwany jesienny szczyt ich aktywności (obok niego występuje również szczyt wiosenny przypadający na kwiecień i maj). Z czego to wynika? Otóż właśnie w tych porach roku statystycznie najczęściej panuje kombinacja optymalnych warunków klimatycznych dla tych pajęczaków, a więc korzystnej temperatury i wilgotności, choć w ostatnich latach na skutek wspomnianych już zmian klimatu bywa z tym bardzo różnie. Nie zapominajmy jednak, że kleszcze, podobnie jak inne organizmy, są jakby „zaprogramowane ewolucyjnie” i po prostu przyzwyczaiły się, że wiosną i jesienią bywa dla nich najkorzystniej i należy wzmóc wtedy swoją aktywność. Robią to więc tak czy inaczej, niezależnie od warunków

Kleszcze lubią dość znaczną wilgotność powietrza. To dlatego preferowanymi miejscami ich występowania są lasy liściaste i mieszane, zarośla, cieniste parki i nieco wilgotne łąki. Z drugiej jednak strony pajęczaki te wykazują szeroki zakres tolerancji w tym zakresie. Dlatego obecnie spotyka się je nawet na otwartych, silnie nasłonecznionych przestrzeniach.

Tomasz Uhlenberg

Przedstawiciel Handlowy, ACTION S.A.

W przypadku kleszczy istotnym czynnikiem jest temperatura. Wystarczy temperatura 4,5 stopnia Celsjusza, aby kleszcz rozpoczął poszukiwanie żywiciela. Aktywność kleszczy można zaobserwować również jesienią i zimą, ponieważ te pory już nie są mroźne jak kiedyś. W przypadku oferty zakupowej i-serwis mamy do dyspozycji takie produkty, jak: Obroże Sabunol lub Beaphar, krople przeciwpasożytnicze, Szampony, Spraye oraz łapki do wyciągania kleszczy. W okresie jesienno-zimowym polecam też użycie produktów z odblaskowym paskiem, aby kierowcy widzieli zwierzę na drodze, co nie tylko uchroni naszego pupila przed kleszczami, lecz także przed wypadkiem.

Piotr Łuczka

CEO My Pet Story Sp. z o.o.

25 000 wysłanych przypomnień! Tak działa MyPetStory.

Aby środki przeciwpasożytnicze spełniły swoje zadanie i zagwarantowały pupilowi permanentną ochronę, konieczne jest regularne podawanie kolejnych dawek. Łatwo o tym zapomnieć, zwłaszcza jeżeli w naszym domu mieszka więcej niż jeden pies czy kot. Aplikacja mobilna MyPetStory przypomni opiekunowi zwierzaka o konieczności podania mu kolejnej dawki preparatu. W ciągu siedmiu dni przed upłynięciem tego terminu otrzymamy w aplikacji przypomnienie o tym zabiegu. MyPetStory przypomina również o okresowych szczepieniach na wściekliznę i inne choroby zakaźne. Dzięki temu zapewnimy naszemu pupilowi zdrowie i unikniemy niepotrzebnych kłopotów. Jak dotąd aplikacja MyPetStory wysłała już ponad 25 000 takich przypomnień, które ułatwiły życie opiekunom czworonogów w całej Polsce!

pogodowych panujących w danym roku. Choć oczywiście jeżeli akurat wilgotność i temperatura szczególnie im odpowiadają, są jeszcze bardziej aktywne i jeszcze intensywniej poszukują swoich ofiar.

Permanentne zabezpieczanie

Jak zatem ustrzec jesienią pupila przed kleszczami? Szczególnie narażone na atak tych pajęczaków są wtedy psy i wychodzące koty, choć nie można wykluczyć, że na skutek wzmożonej aktywności kleszczy zagrożone mogą być nawet te koty, które w ogóle nie wychodzą z domu. Po prostu istnieje spore ryzyko, że sami przyniesiemy do nich kleszcza na przykład na butach lub odzieży lub też zawlecze go do domu nasz pies. Tym samym zwłaszcza teraz należy uczulać wszystkich opiekunów zwierząt, aby jak najdokładniej zabezpieczali swoje czworonogi przed pasożytami zewnętrznymi. Oczywiście obowiązek ten jest aktualny przez cały rok, ale jesienią jego dopełnienie jest szczególnie istotne. W tym celu należy polecać im zakup odpowiednio dobranych preparatów. W sprzedaży mamy duży ich wybór. W zależności od rodzaju zwierzęcia i preferencji kupującego możemy polecić krople spot on, obrożę przeciwpasożytniczą, piankę lub spray. Poszczególne preparaty oferowane przez producentów różnią się między sobą również sposobem działania. Są między nimi środki odstraszające kleszcze, środki bójcze (czyli działające na pasożyta, który dopiero rozpoczyna wgryzanie w skórę psa czy kota), a także wytwarzające zaporę fizyczną, na przykład zmieniające strukturę powierzchni sierści i skóry w taki sposób, że pasożyt nie jest w stanie się na niej utrzymać i po prostu spada z pupila, zanim rozpocznie wgryzanie. Do najbardziej zagrożonych atakami kleszczy należą te psy, które pracują w terenie (na przykład psy podwórzowe oraz psy myśliwskie – przypomnijmy, że jesień to tradycyjny okres polowań). Dlatego wszystkim opiekunom takich zwierząt warto polecić dodatkowe zabezpieczenie w postaci łączenia ze sobą różnych preparatów. Pies może być na przykład systematycznie zabezpieczany obrożą lub kroplami, a dodatkowo przed wizytą w lesie warto zaaplikować mu piankę lub spray. Znacząco zwiększa to skuteczność ochrony przed pasożytami. Tyle tylko, że zanim polecimy takie połączenie, należy uważnie przeczytać etykiety obydwu preparatów, aby przekonać się, czy ich producenci nie podają wyraźnych przeciwwskazań w tym zakresie. Niezmiernie istotna jest również systematyczność podawania preparatów. Pamiętajmy, że należy stosować się ściśle do zaleceń producenta i podawać kolejną dawkę wtedy, gdy poprzednia zaczyna tracić już skuteczność swojego działania. Najlepiej poradzić klientowi, aby zanotował sobie na przykład w smartfonie, kiedy konieczne będzie zaaplikowanie preparatu. Dostępne są również specjalne aplikacje mobilne dla opiekunów zwierząt, które pozwalają na ustawienie stosownych przypomnień. Warto polecić klientowi ich instalację, aby upewnić się, że jego pupil będzie permanentnie zabezpieczony przed pasożytami, a on będzie regularnie odwiedzać nasz sklep w celu nabycia kolejnej dawki preparatu.

Kleszcze bardzo lubią obecną porę roku, a więc koniec lata i początek jesieni. To tak zwany jesienny szczyt ich aktywności (obok niego występuje również szczyt wiosenny przypadający na kwiecień i maj). Z czego to wynika? Otóż właśnie w tych porach roku statystycznie najczęściej panuje kombinacja optymalnych warunków klimatycznych dla tych pajęczaków, a więc korzystnej temperatury i wilgotności.

O czym jeszcze warto pamiętać?

Stałe stosowanie preparatów przeciwpasożytniczych to podstawa profilaktyki przeciwkleszczowej. Aby uchronić naszych czworonożnych pupili przed tymi groźnymi pajęczakami, warto pamiętać również o kilku dodatkowych kwestiach i poinformować o tym klientów: • Kleszcze mają swoje preferencje co do szczytów aktywności nie tylko w kwestii pór roku, lecz także co do godzin w ciągu dnia. Choć nie mają zegarków, doskonale orientują się w poszczególnych częściach doby. Naukowcy

Katarzyna Gębala

Brand manager Laboratorium DermaPharm

W ostatnich latach można zaobserwować, że wczesna jesień w polskich warunkach pod względem temperatur niewiele odbiega od miesięcy wiosenno-letnich. Co za tym idzie – częstotliwość oraz czas przebywania naszych zwierząt na zewnątrz (spacery, zabawy czy trening na świeżym powietrzu) bywają podobne. A ocieplający się klimat sprzyja całorocznej aktywności kleszczy. Te czynniki razem sprawiają, że ochrona przeciwkleszczowa powinna towarzyszyć zwierzętom wychodzącym przez cały czas. My polecamy oczywiście obroże Sabunol Plus dla psów stanowiące jedną z najpopularniejszych form. Są to trójskładnikowe preparaty z rejestracją biobójczą zawierające permetrynę, imidachlopryd i geraniol. Eliminują kleszcze oraz pchły przez okres aż pięciu miesięcy. Podczas noszenia obroży wspomniane substancje uwalniają się i rozprzestrzeniają na skórze oraz sierści psa, działając na kleszcze, a także pchły w sposób kontaktowy. Celem tych substancji jest zaburzenie pracy układu nerwowego pasożytów prowadzące do ich śmierci. Obroże Sabunol Plus to produkty wodoodporne, oferujemy je w czterech długościach, dzięki czemu zarówno opiekunowie małych, jak i dużych ras psów mogą dobrać rodzaj odpowiedni dla ich pupila. Dodatkowo przed dłuższymi spacerami po lasach czy łąkach i na terenach, gdzie występuje nasilona aktywność kleszczy, polecamy stosowanie obroży w połączeniu ze sprayem Ixoder, który działa odstraszająco na te pasożyty. To również preparat z rejestracją biobójczą zawierający w składzie m.in. DEET. Ixoderem można zabezpieczać również koty. Zaś do eliminacji kleszczy z otoczenia zwierząt polecamy nasz topowy Sabunol płyn z permetryną i geraniolem. Płyn ten jest również bardzo skuteczny przy eliminowaniu pcheł z otoczenia – wzmożone inwazje tych pasożytów przypadają m.in. na przełom lata i jesieni. Produktów biobójczych należy używać z zachowaniem środków ostrożności. Przed każdym użyciem należy przeczytać etykietę i informacje dotyczące produktu. Produkty biobójcze, nr pozwoleń: obroże Sabunol Plus dla psów 7282/18, Sabunol Płyn 6810/16, Ixoder 4640/11.

udowodnili, że najintensywniej poszukują żywicieli od świtu mniej więcej do południa oraz później od godziny 16:00 do zapadnięcia zmroku. Warto o tym pamiętać i w szczycie sezonu kleszczowego unikać spacerów z pupilem właśnie o tych porach dnia. A jeśli już musimy z nim wyjść w tych godzinach, najlepiej wybrać teren, który jest stosunkowo bezpieczny, a więc pozbawiony zarośli i wysokich traw. • Szczególną czujność należy zachować podczas spacerów z psem w parku, a zwłaszcza w lesie. Nawet jeżeli idziemy tylko utartą ścieżką, istnieje dużo ryzyko złapania pasożyta. Dlaczego? Otóż kleszcze to żywe centra namierzania celu – posiadają bardzo różne zdolności do wyśledzenia potencjalnej ofiary. Mogą wykrywać w powietrzu zwiększony udział dwutlenku węgla, a także substancji chemicznych wytwarzanych między innymi przez pot potencjalnego żywiciela, odbierać drgania gruntu, rejestrować różnice temperatur i wiele, wiele innych. Naukowcy udowodnili, że są przy tym niebywale sprytne i doskonale orientują się, w których miejscach najłatwiej znaleźć ofiary. Stwierdzono na przykład, że na roślinach rosnących tuż obok często uczęszczanych przez zwierzynę ścieżek znajduje się nawet kilkakrotnie więcej tych pasożytów niż w innych miejscach. • Po każdym spacerze, nawet po z pozoru bezpiecznym terenie, takim jak miasto, należy bardzo dokładnie obejrzeć pupila i usunąć na bieżąco z jego sierści i skóry wszystkie zauważone kleszcze. Oczywiście możemy liczyć na to, że zabezpieczony preparatem zwierzak zdoła się przed nimi uchronić, ale postępowanie takie nic nie kosztuje, a może ustrzec pupila przed zaatakowaniem przez wyjątkowo odpornego na preparaty ochronne pasożyta i wszystkimi jego konsekwencjami. Zwłaszcza teraz należy uczulać wszystkich opiekunów zwierząt, aby jak najdokładniej zabezpieczali swoje czworonogi przed pasożytami zewnętrznymi. Oczywiście obowiązek ten jest aktualny przez cały rok, ale jesienią jego dopełnienie jest szczególnie istotne.

Kamil Lisiecki

Marketing Specialist Beaphar Polska Sp. z.o.o

Ostatnimi czasy jesteśmy świadkami ocieplania się klimatu. Łagodne i wilgotne zimy oraz ciepłe lata stwarzają sprzyjające warunki dla kleszczy, które nie giną podczas siarczystych mrozów i rozmnażają się w wysokich letnich temperaturach. Rosną szybko, więc jesienią można spotkać coraz więcej osobników. Prawdą jest to, że współcześnie należy zabezpieczać nasze zwierzęta przed kleszczami przez cały rok. W trosce o naszych pupili Beaphar ma szeroką ofertę preparatów przeciwkleszczowych przygotowaną z myślą o preferencjach i przyzwyczajeniach zarówno opiekunów, jak i samych zwierzaków. Skuteczną ochronę zapewniają zarówno krople, obroże, jak i spraye. Wszystkie są bardzo łatwe w aplikowaniu i zapewniają długotrwałą ochronę. Do najskuteczniejszych zaliczają się Obroże Canishield, których substancją czynną jest deltametryna, Krople FiproTec Spot On na bazie fipronilu, jak również obroże Permecta dla psów, gdzie substancją czynną jest permetryna.

Co jeśli ugryzł?

W rozmowie z klientem warto również podpowiedzieć mu, co zrobić, jeśli jego pupil mimo ochrony i wszelkich starań z naszej strony i tak złapie kleszcza. Przede wszystkim dostrzeżonego w skórze pasożyta należy ostrożnie usunąć. W tym celu warto polecić specjalne, bezpieczne narzędzia dostępne w ofercie sklepów zoologicznych. Warto również podpowiedzieć klientowi, jak właściwie usuwać kleszcza przy ich użyciu. Poza tym należy poinformować go, że po usunięciu pasożyta przez kilka najbliższych dni powinien bardzo uważnie obserwować swojego pupila i nie lekceważyć żadnych, nawet z pozoru błahych objawów pogorszenia się jego zdrowia. Wiele chorób przenoszonych przez kleszcze manifestuje się niespecyficznymi objawami. Najczęściej są to: pogorszenie samopoczucia, lekka gorączka, osłabienie, brak apetytu itp. Jeżeli zauważymy którykolwiek z nich u psa czy kota, należy jak najszybciej udać się z nim do lekarza weterynarii i poinformować go, że pupil miał kontakt z kleszczem. Lekarz zleci wtedy niezbędne badania krwi, które pozwolą stwierdzić, czy zwierzak nie zaraził się którąś z groźnych chorób odkleszczowych, i w razie potrzeby zaordynuje odpowiednie leczenie. Nie wolno z tym zwlekać, bowiem wiele chorób przenoszonych przez te pajęczaki rozwija się bardzo szybko, a ich skuteczne konsekwencji wyleczenie jest możliwe tylko wtedy, kiedy terapia zostanie wdrożona odpowiednio wcześnie.

Do 8 miesięcy nieprzerwanej ochrony przed pchłami i kleszczami.*

skuteczna, wygodna, wodoodporna

*ChPLW produktu

Foresto 1,25 g + 0,56 g obroża dla kotów i psów ≤ 8 kg | Imidaklopryd / Flumetryna • Foresto 4,50 g + 2,03 g obroża dla psów > 8 kg | Imidaklopryd / Flumetryna PODMIOT ODPOWIEDZIALNY Bayer Animal Health GmbH, Kaiser Wilhelm Allee 50, 51373 Leverkusen, Niemcy. ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI CZYNNEJ (-YCH) I INNYCH SUBSTANCJI Jedna bezzapachowa obroża w kolorze szarym o długości 38 cm (12,5 g) zawiera imidaklopryd w dawce 1,25 g oraz flumetrynę w dawce 0,56 g jako substancje czynne. Jedna bezzapachowa obroża w kolorze szarym o długości 70 cm (45 g) zawiera imidaklopryd w dawce 4,5 g oraz flumetrynę w dawce 2,03 g jako substancje czynne. WSKAZANIA LECZNICZE KOTY: W celu leczenia i zapobiegania inwazji pcheł (Ctenocephalides felis) przez okres 7 do 8 miesięcy. W celu ochrony bezpośredniego otoczenia zwierzęcia przed rozwojem larw pcheł przez okres 10 tygodni. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Produkt wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija kleszcze) (Ixodes ricinus, Rhipicephalus turanicus) i odstraszającą (zapobiega żerowaniu pasożytów) w przypadku inwazji kleszczy (Ixodes ricinus) przez okres 8 miesięcy. Produkt wykazuje skuteczne działanie przeciwko larwom, nimfom i dorosłym osobnikom kleszczy. W przypadku uprzedniego występowania kleszczy u kota przed rozpoczęciem leczenia, założenie obroży może nie spowodować śmierci pajęczaków w ciągu 48 godzin; kleszcze mogą pozostać wczepione i widoczne. Dlatego też zaleca się usunięcie kleszczy występujących już na zwierzęciu w momencie zakładania obroży. Działanie zapobiegające inwazji nowych kleszczy rozpoczyna się w ciągu 2 dni po założeniu obroży. PSY: W celu leczenia i zapobiegania inwazji pcheł (Ctenocephalides felis, C. canis) przez okres 7 do 8 miesięcy. W celu ochrony bezpośredniego otoczenia zwierzęcia przed rozwojem larw pcheł przez 8 miesięcy. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Produkt wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija kleszcze) w przypadku inwazji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus, Dermacentor reticulatus) oraz odstraszającą (zapobiega żerowaniu) przy inwazji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus) przez okres 8 miesięcy. Produkt wykazuje skuteczne działanie przeciwko larwom, nimfom i dorosłym osobnikom kleszczy. W przypadku uprzedniego występowania kleszczy u psa przed rozpoczęciem leczenia, założenie obroży może nie spowodować śmierci pajęczaków w ciągu 48 godzin; kleszcze mogą pozostać wczepione i widoczne. Dlatego też zaleca się usunięcie kleszczy występujących już na zwierzęciu w momencie zakładania obroży. Działanie zapobiegające inwazji nowych kleszczy rozpoczyna się w ciągu 2 dni po założeniu obroży. Produkt zapewnia pośrednią ochronę przed przeniesieniem patogenów Babesia canis vogeli oraz Ehrlichia canis przez gatunek kleszcza Rhipicephalus sanguineus tym samym redukuje ryzyko babeszjozy oraz erlichiozy psów przez okres 7 miesięcy. Ograniczenie ryzyka zarażenia pierwotniakami Leishmania infantum przenoszonymi przez muchówki Phlebotomus (muchy piaskowe), przez okres do 8 miesięcy. W celu leczenia inwazji wszołów (Trichodectes canis). PRZECIWWSKAZANIA Nie stosować u kociąt w wieku poniżej 10 tygodni, ani u szczeniąt w wieku poniżej 7 tygodni. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na substancje czynne lub na dowolną substancję pomocniczą. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania.