BESKIDY jesień-zima 2014-15
/
www.it.beskidy.pl
1
beskidy
w numerze:
strona 8
strona 16
strona 12
strona 24
strona 15
strona 38
na okładce:
Wisła – Stacja Narciarska Cieńków FOT: Bartosz Jedliński
BESKIDY jesień-zima 2014-15
/
www.it.beskidy.pl
3
beskidy
Drodzy Czytelnicy! Wyjątkowość zeszłorocznej zimy odnotowali chyba nawet przysłowiowi najstarsi górale. Bywały już zimy bezśnieżne i deszczowe, z mrozem trzaskającym i zaspami po pas, ale takiej ponurej, prawie pozbawionej dni słonecznych, żaden z nas nie chciałby ponownie przeżywać. Zeszłoroczna zima była także wyjątkowo ciepła. Na norweskiej stacji Svalbard-Lufthavn odnotowano średnią temperaturę -4.6°C, bijąc tym samym rekord, który padł zimą 2011/12 (-5.2°C). Nie miejsce tu jednak na rozważania o tym czy klimat się ociepla, tym bardziej, że obiektywnie ocenić to będzie można jedyne z perspektywy przyszłego stulecia. Póki co, liczymy więc na mróz i obfite opady śniegu, po cichu dodając – oby ograniczyły się jedynie do gór. Zanim jednak wyruszymy na zimowe wędrówki na rakietach śnieżnych czy oddamy się urokom narciarstwa zjazdowego (a o tym wszystkim w aktualnym numerze „Beskidów”), zastanówmy się, co robić jesienią. Nic trudnego! W „Beskidach” znajdziemy także wiele atrakcyjnych propozycji, które pozwolą zaplanować wolny czas w ponure dni listopadowe i grudniowe. W tegoroczne Święta Bożego Narodzenia zapraszamy do Kalwarii Zebrzydowskiej, gdzie dzieci zachwyci ruchoma szopka. Dla podbudowania kondycji zdrowotnej proponujemy wizytę w nowo otwartych tężniach solankowych w Jaworzu i Dębowcu. Miłośnikom architektury przedstawiamy zaś odrestaurowany pałacu Czeczów w Kozach. Zapraszamy do lektury i na naszą stronę internetową www.it.beskidy.pl. Redakcja
spis treści: 4-5
AKTUALNOŚCI Z BESKIDÓW
8-9
Święta na bielskiej starówce
20-22 23
Czeskie Beskidy jesienno-zimową porą mróz w żywcu
10
CIESZYN ROBI WRAŻENIE NA WSZYSTKICH
24-27
rotunda
11
muzeum fauny i flory morskiej i śródlądowej w jaworzu
28-31
cmentarze i wojny światowej okręgu limanowa
powiat bielski „beskidzka przygoda”
32-33
kalwaria zebrzydowska
powiat bielski w obiektywie
degradacja
12-13 14 15
gmina istebna
34-35 38-39
16
co wisła oferuje zimą
40-41
Rakietą na Halę Krupową
18
Pałac Czeczów w Kozach
42-43
Wypadki w Beskidach
19
Solanki dla tężyzny fizycznej
44-45
rozrywka
zimowe, narciarskie wędrówki z pttk
BESKIDY jesień-zima 2014-15
/
www.it.beskidy.pl
5
BESKIDY
Biegi na orientację
fot: zbigniew poraniewski
czyli Bielsko-Biała Nocą
Korzystaj z rabatów z kartą miejską Uprzejmie informujemy, że w Bielsku-Białej ruszył długo wyczekiwany program karty miejskiej. W ramach programu posiadacze kart mogą liczyć na rabaty i drobne upominki promocyjne. System karty miejskiej powiązany jest ze stroną internetową www.visitbielsko.pl, na której posiadacze kart mogą sprawdzić aktualne rabaty przyznawane przez partnerów programu. Każdy partner programu sam decyduje, na jakie produkty i jakiej wysokości rabat przyznaje użytkownikom karty miejskiej. Najważniejszą korzyścią płynącą z użytkowania kart miejskich są oczywiście zniżki
6
www.it.beskidy.pl
/
na poszczególne produkty i usługi. Oprócz zniżek u wybranych partnerów programu przyznawane będą również punkty promocyjne. Za każdą wydaną złotówkę użytkownik otrzyma jeden punkt rabatowy. Raz na kwartał użytkownicy, którzy zebrali największą liczbę punktów promocyjnych będą nagradzani przez operatora systemu drobnymi upominkami promocyjnymi. Więcej informacji na stronie: www.visitbielsko.pl w zakładce ‘karta miejska’. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. /Piotr Plewiński Wydział Promocji Miasta/
BESKIDY jesień-zima 2014-15
Za nami trzy edycje biegów na orientację. W tym roku okazja do pobiegania nocą z mapą w ręku będzie jeszcze jedna. Bieg odbędzie się 18 grudnia w okolicach zamku i ulicy 11 listopada. W ostatnich latach ta forma aktywności cieszy się coraz większą popularnością. W większych miastach takich jak Kraków, Warszawa czy Łódź biegi organizowane są od lat a uczestników w nich nie brakuje. Należy pamiętać, że w Bielsku przed laty istniała pierwszoligowa sekcja biegu na orientację. Obecne zawody organizuje grono dawnych zawodników sekcji oraz fundacja „Na Przełaj” wszystko to przy wsparciu BBOSiR-u. Więcej informacji znajdą Państwo na stronach www.bielskobialanoca.pl, www.fundacjanaprzelaj.pl Polecamy. /BJ/
KARTA DUŻEJ RODZINY Dla rodzin posiadających co najmniej trójkę dzieci, istnieje możliwość wyrobienia specjalnej karty uprawniającej do zniżek oraz dodaktowych uprawnień w różnych placówkach kulturalnych, rekreacyjnych czy transportowych. Jest bezpłata przyznaje ją wójt, burmistrz lub prezydent miasta na wniosek członka rodziny wielodzietnej. Jej posiadanie daje możliwość korzystania z usług nie tylko instytucji publicznych, ale także przedsiębiorców prywatnych. Wniosek oraz szczegółowa oferta dostępna jest na stronie www.rodzina.gov.pl. /BJ/
beskidy
FOT: małgorzata chrobocińska
SZCZYRK – REAKTYWACJA
Cudowna wiadomość dla naciarzy!! Już od tego sezonu – wspólny skipass Centralnego Ośrodka Sportu w Szczyrku z koleją na Skrzyczne i Szczyrkowskiego Ośrodka Narciarskiego! Nie pozostaje nic innego, jak czekać na śnieżną zimę. Od kilku lat Szczyrk stara się odzyskać dawny blask. Słowacka spółka TMR od wiosny tego roku posiada 97 procent udziałów w Szczyrkowskim Ośrodku Narciarskim. Pierwsze działania są mniej widoczne, opierają się na opracowaniu planów analitycznych i inwentaryzacyjnych. Wszystkie prace proceduralne mają potrwać do 2016 r. dopiero w roku następnym rozpoczną się prace budowlane. Ostatecznie Szczyrk zmieni się nie do poznania. Długość tras wzrośnie do 22 km, długość tras oświetlonych wzrośnie do 5,5 km. Największe zmiany będą jednak dotyczyć wyciągów narciarskich. Pojawić ma się kolej gondolowa – 10-osobowe wagoniki, a także kanapy 4-osobowe i 8-osobowe oraz wyciągi orczykowe. W ciągu godziny możliwe będzie wywiezienie na ponad 18 tys. narciarzy. Nie zabraknie atrakcji dla miłośników deski, którzy będą mogli korzystać z nowoczesnego snowparku, a także dla najmłodszych, dla których zostaną przygotowane specjalnie strefy. Na to wszystko trzeba będzie jeszcze trochę poczekać. Szczegółowe plany inwestycyjne na wykresie na stronie 17. /BJ/ BESKIDY jesień-zima 2014-15
/
www.it.beskidy.pl
7
BESKIDY
Powiat bielski „Beskidzka przygoda” 10 gmin rozłożonych wokół Bielska-Białej na kształt obwarzanka, tworzy powiat bielski. Obszar położony na pograniczu Śląska i Małopolski, łączy uprzemysłowioną gminę Czechowice-Dziedzice, ośrodki turystyczno-wypoczynkowe jak Szczyrk, Jaworze czy Porąbka oraz wyróżniające się gospodarnością gminy Wilamowice, Jasienica, Kozy, Bestwina, Wilkowice i Buczkowice.
edu’wakacje
droga po zdrowie
ekstremalnie fajne
Turyści i kuracjusze stęsknieni za ciszą, harmonią i relaksem znajdą dla siebie miejsce wytchnienia w miejscowościach uzdrowiskowych powiatu bielskiego Bystrej oraz Jaworzu. Bystra była ukochaną miejscowością artysty malarza Juliana Fałata. Jaworze – od XIX wieku pierwszy kurort Beskidu Śląskiego, dziś powraca do znaczenia dzięki szerokiej na 14 metrów Tężni Solankowej. Walory krajobrazowe i przyrodnicze oraz specyficzny mikroklimat tych miejscowości pozwolą na regenerację sił. Droga po zdrowie jest propozycją holistyczną, ukierunkowaną na rozwój człowieka na wszystkich poziomach jego istnienia: fizycznym, psychicznym i duchowym, nie zaś tradycyjnym lecznictwem sanatoryjnym.
Poszukiwacze silnych wrażeń, ci, którzy lubią poczuć uderzenie adrenaliny, znajdą w Beskidach coś przygotowanego specjalnie dla nich. Paralotniarstwo na zboczach Skrzycznego czy lotnictwo sportowe, buldering czyli wspinaczka na wolnostojących blokach skalnych bez użycia liny w Beskidzie Małym, wspinaczka na sztucznych ściankach, paintball czy biegi na orientację. Te oraz inne sposoby spędzania wolnego czasu możliwe są do realizacji w gminach powiatu bielskiego. Produkt skierowany jest do turystów lubiących wyzwania sportowe w stężonej dawce, gwarantujące niezapomniane emocje i przeżycia. Ekstremalne fajnie, czyli ekstremalne doznania, podane ekstremalnie bezpiecznie i w pełni profesjonalnie.
FOT: z archiwum Starostwa Powiatowego
Położone u stóp Beskidu Małego i Śląskiego gminy powiatu bielskiego są doskonałym terenem dla wypoczynku. W trosce o turystę powiat bielski przygotował szeroką ofertę, dostosowaną zarówno do potrzeb aktywnej turystyki jak i spotkań biznesowo-integracyjnych. Oferta przedstawiona jest w formie Siedmiu Markowych Produktów Turystycznych.
Gospodarstwa agroturystyczne oraz odtwarzane dzięki programowi „Owca-plus” beskidzkie pasterstwo służy edukacji dzieci i młodzieży. Najlepiej rozwinięta baza agroturystyczna znajduje się w Jaworzu, Wilkowicach i Porąbce. Skorzystanie z gościnności gospodarzy pozwala poznać przypatrzeć się codziennemu życiu na wsi, które nieubłaganie ulega szybkim zmianom. Inną propozycją, przeznaczoną nie tylko dla dzieci i młodzieży, jest otwarte we wrześniu 1914 r. Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej w Jaworzu.
12
www.it.beskidy.pl
/
BESKIDY jesień-zima 2014-15
beskidy
smaki i smaczki Placek z rabarbarem, kołacz wiejski, pieczeń wieprzowa z młodą kapustą a może kwaśnica? Powiat bielski to również bogata tradycja kulinarna, kultywowana do dziś przez gospodynie i obecna w powstających jak grzyby po deszczu karczmach. Produkt „Smaki i smaczki” nie ogranicza się jednak wyłącznie do tradycji kulinarnej powiatu, ale opiera na wykorzystaniu potencjału bogatej i różnorodnej kultury 10 gmin. Szereg imprez od Tygodnia Kultury Beskidzkiej, Wilamowickie Śmiergusy, organizowane w Szczyrku Bożonarodzeniowy Jarmark Twórczości Ludowej czy Jakubowe Święto, koziański Festiwal Orkiestr Dętych „Złota Trąbka”, Jaworzański Wrzesień czy organizowane w gminie Bestwina Święto Karpia Polskiego, prezentują pieczołowicie kultywowaną historię i folklor tych ziem oraz wieś z jej tradycją, kuchnią i zwyczajami.
śnieg fest Długo można by wymieniać miejsca, w których można poszusować na nartach w powiecie bielskim. I choć ich atrakcyjność musi ustępować ośrodkom narciarskim Austrii, Włoch a nawet Słowacji, to relatywna bliskość, łatwy dostęp i mimo wszystko atrakcyjne ceny nadal kuszą liczne rzesze amatorów białego szaleństwa. Ofertę wyciągów uzupełnia rosnąca liczba szkółek narciarskich i wypożyczalni. Beskidzkie szlaki zachęcają zaś do uprawiania narciarstwa biegowego i coraz bardziej popularnego skitouringu czyli turystyki narciarskiej. Bowiem zima w powiecie bielskim to nie tylko pora roku, to stan ducha sprzyjający aktywności i białym szaleństwom.
spotkania z tradycją Dzięki wyśmienitej dostępności komunikacyjnej, nieskażonej górskiej przyrodzie i sieci wysokiej jakości nowoczesnych i zabytkowych obiektów turystycznych, obszar Powiatu Bielskiego chętnie wybierany jest jako miejsce spotkań firmowych przez podmioty gospodarcze prowadzące działalność na obszarze Górnego Śląska. Oryginalnym tłem dla oferty produktu turystyki biznesowej są beskidzkie widoki i bliskość zbiorników wodnych. Ciekawą podróż odbyć można szlakiem zabytków architektury sakralnej, na którym znajdą się drewniane kościółki w Szczyrku, Starej Wsi czy Bielowicku. Alternatywą jest podróż szlakiem szlacheckich i arystokratycznych siedzib, na którym znajdą się zamek w Grodźcu, pałace w Czechowicach-Dziedzicach, Kozach i Jaworzu oraz dwory w Bestwinie, Czańcu, Kobiernicach, Ligocie i Starej Wsi.
u źródeł przyrody Powiat bielski to przede wszystkim piękno górskiej przyrody – wiosną budzącej się do życia, latem pachnącej usianymi kwiatami łąkami, jesienią zachwycającej wielością kolorów lasów świerkowo-bukowych, a zimą surowością przyprószonych śniegiem i ściętych lodem drzew. Powiat bielski zaprasza turystów do wędrówki znakowanymi szlakami górskimi, których sieć obejmuje 200 km długości i pozwala dotrzeć na szczyty Skrzycznego, Błatniej, Klimczoka, Czupla Magurki czy Hrobaczej Łąki. Bezpieczne i niewymagające trasy Parków Krajobrazowych Beskidu Śląskiego i Beskidu Małego zapewnią atrakcyjny, aktywny wypoczynek skierowany dla turystyki rodzinnej. Relikty beskidzkiej przyrody zobaczyć można w rezerwacie torfowiskowym „Rotuz”, w Dolinie Łańskiego Potoku w Jasienicy czy w okolicach Grodźca. Niżej położone trasy zachęcają do marszów nordic walking, turystyki konnej i rowerowej. Przełom Soły, jeziora Międzybrodzkie i Żywieckie są zaś doskonałym miejscem do uprawiania kajakarstwa, żeglarstwa czy windsurfingu. Podstawą oferty turystycznej jest rozwinięta baza noclegowa. Na wypoczywających czekają luksusowe hotele-SPA, kuszące rodzinną atmosferą i domową kuchnią pensjonaty i gospodarstwa agroturytyczne oraz sięgające tradycją lat międzywojennych górskie schroniska? /Marcin Pielesz/
Starostwo Powiatowe w Bielsku-Białej
BESKIDY jesień-zima 2014-15
/
i
INFO
Biuro ds. Promocji Powiatu, Kultury, Sportu i Turystyki ul. Piastowska 40, 43-300 Bielsko-Biała tel. 33 81 36 873, fax: 33 81 36 915 e-mail: turystyka@powiat.bielsko.pl www.powiat.bielsko.pl, www.sitbb.pl
www.it.beskidy.pl
13
Rotunda
BESKIDY
24
FOT: IWONA MIELCZAREK www.it.beskidy.pl / BESKIDY jesień-zima 2014-15
beskidy
BESKIDY jesień-zima 2014-15
/
www.it.beskidy.pl
25
BESKIDY
Cmentarz wojenny
nr 51
„Nie płaczcie, że leżymy tak z dala od ludzi, A burze już nam nieraz we znaki się dały – Wszak słońce co dzień rano tu nas wcześniej budzi I wcześniej okrywa purpurą swej chwały” tekst Mrcin Pielesz
Twórcą położonego na szczycie Rotundy (775 m n.p.m.) cmentarza wojennego był Dušan Jurkovič, słowacki architekt, działacz kulturalny i społeczny, autor 35 galicyjskich cmentarzy wojennych. W trudnych, górskich warunkach, korzystając z drewna i kamienia, stworzył dzieła inspirowane budownictwem i sztuką regionalną, harmonizujące z beskidzkim krajobrazem. Niestety wiele z nich nie dotrwało się do naszych czasów. Przed laty na szczycie Rotundy wznosiło się pięć zwieńczonych „zadaszonymi” krzyżami monumentalnych wież-gontyn, otoczonych murem szańcowym. Od kilku lat trwają, prowadzone z inicjatywy warszawskiego Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich, prace nad dokumentacją, których ostatecznym celem ma być rekonstrukcja cmentarza.
FOT: IWONA MIELCZAREK
26
www.it.beskidy.pl
/
BESKIDY jesień-zima 2014-15
beskidy
FOT: IWONA MIELCZAREK
Na Rotundzie spoczywa 42 żołnierzy austro-węgierskich i 12 rosyjskich. Cmentarz należy do najdalej na południowy- wschód wysuniętego I Okręgu Cmentarnego Żmigród. Okręg obejmuje obszar walk zimowych z 1914/1915 r., kiedy to Rosjanie podjęli próbę przebicia się przez karpackie przełęcze ku Nizinie Węgierskiej. Znajdują się tu najpiękniejsze i najciekawiej umiejscowione w krajobrazie cmentarze wojenne Galicji Zachodniej.
FOT: Grażyna Wardęga
FOT: Iwona mielczarek
BESKIDY jesień-zima 2014-15
/
www.it.beskidy.pl
27
DEGRADACJA
BESKIDY
Tekst: krzysztof wojtasiński Zdjęcia: iwona mielczarek
To samo miejsce na tej samej górze, Malinowskiej Skale w Beskidzie Śląskim. Zdjęcia wykonane w odstępie 2 lat. Na pierwszym wychodnia skalna w otoczeniu świerków, na drugim wyeksponowana w bezleśnym terenie. W bardzo krótkim czasie doszło do obumarcia drzewostanów, które zostały usunięte w ramach cięć sanitarnych. Takich miejsc jest w Beskidach wiele.
Malinowska Skała 2011 rok
Malinowska Skała 2014 rok
Masyw Skrzycznego 2014 rok
34
www.it.beskidy.pl
/
BESKIDY jesień-zima 2014-15
W ramach przebudowy drzewostanów chorujące świerki są systematycznie usuwane, w ich miejsce sadzi się buki, jodły, jawory, modrzewie, świerki również, tylko w mniejszej liczbie, ponieważ w reglu dolnym powinny stanowić jedynie domieszkę. Świerk jest za to gatunkiem dominującym w reglu górnym, czyli powyżej 1100 m. Panują tam trudniejsze warunki klimatyczne i glebowe, do których inne gatunki drzew nie są przystosowane. Jednakże i w reglu górnym trwa proces katastrofalnego zamierania świerczyn. Klinicznym wręcz przykładem jest cały grzbiet ciągnący się od Skrzycznego (1257 m), przez Małe Skrzyczne (1211 m), Malinowską Skałę (1152 m), Zielony Kopiec (1152 m), Magurkę Wiślańską (1140 m), po Baranią Górę (1220 m). W przeciągu kilku lat rozległe połacie tego grzbietu uległy całkowitemu wylesieniu. Obumarłe i chore świerczyny usunięte zostały w wyniku przeprowadzonych wielkopowierzchniowych zrębów całkowitych. Już począwszy od 1984 r. proces wylesień wynosił tam ok. 10 ha rocznie. Potem zwiększał się, by doprowadzić do stanu obecnego. Łyse już w większości są słynące kiedyś z pięknych, rezerwatowych lasów stoki Baraniej Góry. Łysa słynąca z pomnikowej wychodni skalnej Malinowska Skała. Obecnie pozostaje tam już tylko usuwanie resztek obumierających lasów. Wymieniony grzbiet jest najsilniej zdegradowanym przyrodniczo obszarem Beskidu Śląskiego. Potwierdziły się zatem przewidywania przyrodników prowadzących sukcesywnie badania drzewostanów iglastych w latach 70., 80. i 90 ub. wieku. Podali oni, że na terenie masywu Skrzycznego odnotowuje się zahamowanie przyrostów rocznych, przy czym szerokość słojów zmniejszała się nawet o połowę. Jednocześnie spadała liczba roczników igieł na drzewach. Stwierdzono wtedy, że lasy te wchodzą w ostatnią fazę degradacji, a zamieranie drzew w Beskidzie Śląskim obejmie całe ekosystemy. Z racji ukształtowania grzbiet od Skrzycznego po Baranią Górę jest silnie narażony na napływ uszkadzających aparat asymilacyjny drzew zanieczyszczeń znad aglomeracji śląskiej i Zagłębia Karwińskiego. Osłabione drzewa podatne są na ataki chorób i szkodników, dochodzą też dodatkowe czynniki sprzyjające niszczeniu drzew, m.in. niedostatek opadów, wichury, szadź lodowa. Na tym obszarze tym prowadzi się sztuczne nasadzenia, a na niektórych terenach zaznacza się nieśmiała sukcesja drzewostanu. Proces wylesiania szczytowych partii Beskidu Śląskiego jednak postępuje. Niewykluczone, że trzeba się pogodzić z opinią, że dojdzie do trwałego obniżenia górnej granicy lasu, a najbardziej prawdopodobne jest to na najwyższym obszarze, czyli w Paśmie Baraniej Góry.
Kornik Drukarz to niewielki, mierzący zaledwie 5 mm chrząszcz z podrodziny kornikowatych. Jest koloru brunatnego o charakterystycznym walcowatym przekroju. Posiada błoniaste skrzydła, które umożliwiają pokonywanie nawet kilkunastu kilometrów. Znany jest przede wszystkim ze swej niszczycielskiej siły w beskidzkich lasach. Szczególnym upodobaniem darzy świerki, zwłaszcza osłabione np. przez inne owady, zanieczyszczenia powietrza, nieodpowiednia melioracja, a także drzewa, na których rozpoczął się naturalny proces obumierania. Chrząszcz ten drąży tunele w korze i w łyku, prowadząc do obumarcia drzewa. Kornik Drukarz odgrywa ogromnie ważną rolę w naturalnych kompleksach leśnych. Reguluje działanie ekosystemów, a tym samym daje możliwość istnienia wielu innym gatunkom owadów i grzybów. W lasach gospodarczych uznawany jest za jednego z najgroźniejszych szkodników. Drzewa zaatakowane przez kornika można rozpoznać po odpadających łuskach kory, zaatakowane latem gubią igły wiosną. Najpierw pojawiają się brunatne trocinki, następnie matowieją i żółkną. W beskidzkich lasach walka z tym szkodnikiem prowadzona jest od lat. Leśnicy wycinają zaatakowane drzewa i wywożą je z lasu. Podkładane są także ścięte wcześniej drzewa, tzw. pułapkowe, które po zasiedleniu przez kornika również są wywożone. Stosowane są różnego rodzaju pułapki feromonowe, opisywaliśmy je w numerze wiosennym 2013 (63). /BJ/
BESKIDY jesień-zima 2014-15
/
!
beskidy
www.it.beskidy.pl
CZY WIESZ, ŻE ...
O zamieraniu beskidzkich lasów świerkowych już pisaliśmy. Proces ten dotknął monokultury nasadzone w poprzednich wiekach w miejsce wyciętych lasów jodłowo-bukowych w obszarze regla dolnego, który sięga do wysokości 1100-1150 m n.p.m. Atakowane przez emisje przemysłowe, osłabione świerki zaczęły masowo ginąć niszczone przez choroby i szkodniki wtórne. Szczególnie zabójczymi okazały się kompleks opieńkowy oraz kornik drukarz.
Kornik Drukarz
35
FOT: Sławomir Pilch
36
www.it.beskidy.pl
/
BESKIDY jesień-zima 2014-15
BESKIDY jesień-zima 2014-15
/
www.it.beskidy.pl
37
BESKIDY
Zimowe narciarskie wędrówki z tekst i zdjęcia: Sławomir Pilch
Beskidzki Klub Narciarzy „GRONIE” z Bielska-Białej oraz Oddziałowa Komisja Turystyki Narciarskiej PTTK zapraszają w sezonie zimowym 2014/2015 r. na wędrówki narciarskie po Beskidach, Bieszczadach i Sudetach, na terenie Polski, Czech i Słowacji.
FOT: IWONA MIELCZAREK
38
www.it.beskidy.pl
/
BESKIDY jesień-zima 2014-15
PTTK
Nadchodząca zima będzie piętnastym sezonem działalości Beskidzkiego Klubu Narciarzy GRONIE. Został on założony przez grupę narciarzy, członków PTTK, na szczycie Babiej Góry, w kwietniu 1999 r. Przez czternaście sezonów klub zorganizował dziewięćdziesiąt dwie jedno i wielodniowe wędrówki narciarskie w Karpatach i Sudetach na terenie Polski, Słowacji i Czech oraz kilkanaście turystycznych wypraw narciarskich między innymi w Tatry Polskie i Słowackie, w Karkonosze, Masyw Śnieżnika, w Małe Pieniny, Beskid Sądecki i Bieszczady, pojawiliśmy się na naszych nartach na Orawie i Spiszu oraz Gorganach. Najbardziej doświadczeni członkowie BKN Gronie brali udział w wyprawach ski-alpinistycznych i trekingowych w Wysokie Taury, Dolomity, na lodowce Norwegii a także alpejskie. Nasze wyprawy i wycieczki to obcowanie z pięknym, często surowym zimowym krajobrazem, to wędrówki szlakami, którymi w zimie nikt nie chodzi. Fantastyczne zjazdy dzikimi polanami, przecinkami leśnymi
beskidy
i stokami, na których nie ma wyciągów narciarskich, tłumów ludzi i„betonowego“ sztucznego śniegu to przygoda, która na długo zapada w pamięci. Aby przyłączyć się do nas, musisz lubić wędrówkę, często w trudnych warunkach pogodowych, w padającym śniegu a czasem deszczu, w niskich, czasem wręcz bardzo mroźnych temperaturach. Niezbędny jest także odpowiedni sprzęt narciarski czyli narty skiturowe lub telemarkowe z fokami lub narty, dawniej zwane śladówkami, obecnie typu BC z łuską i odpowiednio mocnymi wiązaniami i butami. Wielu członków Groni to przewodnicy i przodownicy turystyki narciarskiej, instruktorzy narciarscy i ratownicy GOPR więc możesz liczyć na pomoc w potrzebie. Jesteś zainteresowany, chcesz się więcej dowiedzieć – zapraszamy na nasze klubowe spotkania w każdy, pierwszy roboczy czwartek miesiąca w biurze oddziału PTTK w Bielsku-Białej przy ul. Wzgórze 9 /1 piętro/. Informacje o imprezach narciarskich znajdziesz na stronach internetowych naszego klubu: www.gronie. beskidy.pl w zakładce „Kalendarz imprez” a zakładka „Kontakt” pozwoli Ci wybrać dogodny dla Ciebie kanał komunikacji z nami.
Ze względu na warunki śniegowe trasa i termin wędrówki mogą ulec zmianie. Kosztem udziału w imprezach są tylko koszty własne uczestników. Uczestnicy wycieczek i imprez zobowiązani są ubezpieczyć się indywidualnie od następstw nieszczęśliwych wypadków. 21.12.2014 Beskid Mały – Magurka 11.01.2015 Beskid Żywiecki – Pilsko 24.01.2015 Beskid Śląski – Jaworowy, Ropica /Czechy/ 7.02.2015 Beskid Wysoki – Krawców Wierch 19-22.02.2015 Bieszczady – Tarnica, Połonina Wetlińska, Połonina Caryńska 15.-22.03.2015 Karkonosze 22.03.2015 Beskid Żywiecki – Wielka Racza to przygoda, która na długo zapada w pamięci 10-12.04.2015 Tatry Zachodnie – Salatyn /Słowacja/ BESKIDY jesień-zima 2014-15
/
www.it.beskidy.pl
39
BESKIDY
ROZRYWKA KRZYSZTOF WOJTASIŃSKI
ZASADY KONKURSU: Rozwiązanie krzyżówki – obiekt z fotografii utworzą litery z kratek dodatkowo ponumerowanych od 1 do 68. Hasło oraz adres nadawcy należy wpisać na karcie pocztowej i wraz z doklejonym kuponem konkursowym zamieszczonym w lewym, dolnym rogu strony, przesłać w terminie do 1 marca 2015 r. na adres redakcji MAT BESKIDY: Agencja Reklamowa PORAN, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Drzymały 15/2. Dane osób, które nadeślą rozwiązania krzyżówki, pozostaną wyłącznie do wiadomości redakcji.
NAGRODY: Spośród osób, które nadeślą prawidłowe rozwiązania wraz z kuponami zostanie wyłonionych 3 zwycięzców, którzy otrzymają nagrody w postaci rocznej prenumeraty MAT BESKIDY.
Rozwiązanie Krzyżówki z numeru 1/2013: Dziękujemy serdecznie za wszystkie nadesłane odpowiedzi. Hasło Krzyżówki brzmiało:
„PIĘKNE WYCHODNIE SKALNE NA GRZBIECIE KOŚCIELCA W BESKIDZIE ŚLĄSKIM KUSZĄ AMATORÓW GÓRSKIEJ WSPINACZKI ” .
Roczną prenumeratę MAT BESKIDY otrzymują: Monika G.– Ustroń, Grażyna W. – Jasło, Bogusława S. – Płock. Gratulujemy!
44
www.it.beskidy.pl
/
BESKIDY jesień-zima 2014-15
Poziomo: 3. blizna na brzuchu, 8. zdjęcie reklamowe, 11. misa eworsyjna, zagłębienie wirowe w korycie rzeki, 13. część owocu powstała ze ściany zalążni słupka, 14. Edgar Allan …, twórca noweli kryminalnej, 15. zabronienie, 16. rulon, zwój, 17. świętokrzyska stolica, 18. miękki lantanowiec stosowany do produkcji ferrytów, 19. ptak -– w przysłowiu wybiera się za morze, 20. siła rozpędu, 21. wypadek samochodowy, 22. odprowadza wodę z dachu, 23. perski na podłodze, 24. założyciel państwa ruskiego – Rusi Nowogrodzkiej, 25. uogólniona wysypka skórna, 28. dramatopisarz norweski, autor „Dzikiej kaczki”, 29. on i ona, 31. miasto powiatowe nad brzegiem Jez. Jeziorak, 32. początek, pierwszy okres, 33. kościół parafialny, 35. długi okres bez deszczu, 36. szkoda moralna, 38. uczucie podziwu dla kogoś lub czegoś, 39. żołnierz doborowej piechoty tureckiej, 40. lewy, najdłuższy dopływ Bobru, 41. postawiony komuś warunek poparty groźbą, 48. danie, pokarm, 52. niebezpieczny faul w piłce nożnej, 56. francuski pisarz naturalista, autor powieści „Nana”, 57. klub piłkarski z Gliwic, 59. … japoński, jadalny grzyb popularny w Azji, 60. duży wieloryb, potwal, 62. pospolity, łąkowy, pastwiskowy gatunek trawy, 64. duży, słowacki dopływ Dunaju, 65. grecka stolica, 66. … Sari, 67. roślina uprawiana dla jadalnych zgrubień korzeniowych, 72. sportowiec walczący na macie, 75. polska zbroja łuskowa, 76. najważniejszy obrzęd religijny katolicyzmu, 78. w przenośni: błysk w oku, 79. przełęcz między pasmem Babiej Góry i Policy, 80. hazardowa kra karciana popularna w kasynach, 83. dzielnica Gdańska, ze znaną archikatedrą, 84. rzadkie imię męskie greckiego pochodzenia, 85. kształt boiska piłkarskiego, 86. miasto nad Taborem, w pow. krośnieńskim. Pionowo: 1. bibułka, a w środku tytoń, 2. wielobok, 3. wyolbrzymione przedstawianie czegoś, 4. pracownica dbająca o hotelowe pomieszczenia, 5. wigilijna solenizantka, 6. pomieszczenie dla beczących zwierząt, 7. lekarz chorób wewnętrznych, 8. zakład, w którym„koloruje się” tkaniny, 9. hipotetyczny proces przenoszenia obiektów z jednego miejsca w inne, 10. masowe zawody sportowe propagowane w byłym ZSRR, 12. zbudował Arkę, 25. sprzęt sportowy do rzucania, 26. duże miasto i prowincja w środkowej Holandii, 27. polewaczka z sitkiem, 29. w śliwce, 30. twórca opery „Cyrulik sewilski”, 33. produkt ceramiczny z wypalonej białej glinki pokrytej szkliwem, 34. krakowski z Sukiennicami, 36. część uprzęży nakładana na głowę konia, 37. milczek, 42. uliczna oświetleniowa, 43. dorosła postać owada, 44. hydrolokator, prototyp sonaru, 45. dźwięk, 46. „… San Francisco”, popularny w latach 70. serial kryminalny, 47. roślina opiumowa, 49. lewy dopływ środkowej Odry, 50. witka, 51. wyspa z Międzyzdrojami, 53. wieńcząca budynek ścianka, zasłaniająca dach, 54. maszyna do kruszenia skał, kruszarka szczękowa, 55. bezzwrotna pomoc finansowa, 57. kos, 58. załącznik do głównego dokumentu, 61. największe miasto na Hokkaido, 63. patetyczny utwór literacki, 68. przedmiot stanowiący zabezpieczenie spłaty długu, 69. cudak, ekscentryk, 70. samica ryb gotowa do tarła, 71. komunia udzielana konającemu, 72. nabytek, 73. kula ziemska, 74. litera Y, 76. potomstwo ssaków z jednej ciąży, 77. opryszek, 80. zakład gastronomiczny, 81. ojciec chrzestny, 82. miasto w pow. giżyckim.
BESKIDY
MAGAZYN AKTUALNOŚCI TURYSTYCZNYCH Wydawca: Agencja Reklamowa „PORAN” 43-300 Bielsko-Biała, ul. Drzymały 15/2 tel./fax 33 810 10 26, 33 810 10 27 e-mail: beskidy@poran.com.pl www.poran.com.pl Pod patronatem: Stowarzyszenia Rozwoju Turystyki Podbeskidzia i Beskidzkiej Izby Turystyki
Redakcja: Redaktor Naczelny: Zbigniew Poraniewski Zespół: Piotr Gibiec, Bartosz Jedliński, Marcin Pyka, Krzysztof Wojtasiński Dział graficzny: Iwona Mielczarek – iwona@poran.com.pl Dział reklamy: dzialhandlowy@poran.com.pl Prenumerata i kolportaż: Wiesława Wizner – poran@poran.com.pl Realizacja: Agencja Reklamowa PORAN – beskidy@poran.com.pl
www.it.beskidy.pl Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skrótu i opracowania tekstów przyjętych do druku. Za treść reklam redakcja nie odpowiada.
BESKIDY jesień-zima 2014-15
/
www.it.beskidy.pl
45
48
www.it.beskidy.pl
/
BESKIDY jesień-zima 2014-15