2019 - Uitstap Amsterdam/Rotterdam

10 & 11 OKTOBER 2019

AMSTERDAM ROTTERDAM

2

PRAKTISCH Belangrijke info in verband met het hotel: A&O Amsterdam Zuidoost Hogehilweg 22 1101 CD Amsterdam Tel. : 0032 31 20 258 9100 Begeleiders en nuttige telefoonnummers

Start in Amsterdam De bus zet ons ’s morgens af. Pas ’s avonds kunnen we op de kamers. We vertrekken direct naar ons eerste bezoek. Neem voor de eerste dag tekstmateriaal, lunch, drankje … in een apart rugzakje klaar. Donderdagavond gaan we in groep eten in het centrum van de stad Vertrek uit Rotterdam Denk eraan vrijdag een broodje en drankje te kopen voor onderweg. We vertrekken terug richting Sint-Niklaas aan het museumpark in Rotterdam, vrijdag om 18.30 uur.

3

AMSTERDAM

Dag 1 ABK 12.30 u Het Schip Volgens afspraak met leerkracht Stadswandeling

Bezoek aan design-interieurwinkels 15.45 u Bezoek Van Gogh-museum TBK 11.30 u 14.15 u 16.15 u

Bezoek Rijksmuseum Bezoek Van Gogh-museum Fietstocht Yellowbike met gids

AVO 11.30 u-13.00 u Fietstocht Yellowbike met gids 14 u Bezoek Stedelijk museum CM 11.30 u 14.00 u 15.30 u

Rijksmuseum Tassenmuseum met audiotour Modewandeling & 9 straatjes Red Light Fashion District

SV 11.00 u Museum Body Worlds Namiddag Trendwandeling

Science Center (Nemo)

Dag 2 ABK 11.00u 13.30 u 15.00 u

Bezoek kubuswoningen en stadswandeling Nieuw Instituut - Huis Sonneveld Bezoek Chabot

TBK Voormiddag ‘Architectuur-, schets- en fotoshoot’-wandeling

Bezoek kubuswoningen 15 u - 17 u Bezoek Wereldmuseum AVO 11.00 u 13.00 u 14.00 u 15.30 u 17.00 u

Nieuw Instituut - Huis Sonneveld Bezoek kubuswoningen en stadswandeling Bezoek Stadshal Bezoek fotomuseum Bezoek Witte de With-collectie - interactieve tour

CM 11.00 u 13.00 u 15.30 u

Bezoek Witte de With-collectie - interactieve tour Bezoek kubuswoningen en architectuurwandeling Bezoek Nieuw Instituut - Huis Sonneveld

SV Voormiddag Bezoek kubuswoningen en markthal 13.00 u Workshop ‘ontharen met touw’ in het Beautyhouse 18.00 u 21.30 u

Vertrek naar België Aankomst in Sint-Niklaas

5

architectuurmuseum Arcam

…

7

HET SCHIP - ABK Museum Het Schip is een museum, gevestigd in een huizenblok dat in de volksmond de bijnaam ‘het schip’ heeft gekregen. Het Schip is één van de drie blokken arbeiderswoningen, ontworpen door Michel de Klerk, in de stijl van de Amsterdamse School. De woningen in deze blokken, voltooid in 1921, werden verhuurd door woningcorporatie Eigen Haard en waren ‘paleizen voor de arbeiders’. Nooit eerder was er zo veel zorg besteed aan de vormgeving van arbeiderswoningen.

De architect had ook de opdracht om een postkantoor in het woonblok te integreren. Na de sluiting van het postkantoor in 1999 is hier sinds 2001 het Museum Het Schip gevestigd. Het museum bestaat uit het voormalig postkantoor, een museumwoning die een indruk geeft van hoe arbeiders hier in de jaren 1920 woonden en een museumruimte met informatie over de geschiedenis van het gebouw en de Amsterdamse School. In 2005 werd een lunchroom geopend in een voormalige winkel. Hier is ook een fototentoonstelling van de Amsterdamse School te zien. Naast het gebouw is er een collectie straatmeubilair in de stijl van de Amsterdamse School te bezichtigen.

Momenteel staat het museum aan het begin van een volgende fase. Voorzien is dat zij in de toekomst de beschikking krijgt over het schoolgebouw ´De Catamaran´ om hier een groot Museum voor de Amsterdamse School op te richten. De school is evenals het huidige museum gevestigd in Het Schip.

De toekomstige uitbreiding zal het mogelijk maken om de Amsterdamse School in al haar rijkheid te tonen.

Science Center (Nemo) Enneüs Heermabrug

8

RIJKSMUSEUM - TBK & CM Rijksmuseum

In 2012 werd het Rijksmuseum volledig vernieuwd: een geheel nieuwe opstelling, een volledig vernieuwd gebouw, nieuwe publieksfaciliteiten, een nieuw aangelegde tuin en een splinternieuw Aziatisch Paviljoen: alleen de Nachtwacht keert terug op zijn oorspronkelijke plaats. In 80 zalen vertellen 8.000 voorwerpen van kunst en geschiedenis straks het verhaal van 800 jaar Nederlandse cultuur van de Middeleeuwen tot nu. De mooiste kunst en spannendste verhalen vindt u vanaf april 2013 in het nieuwe Rijksmuseum.

Bij de verbouwing van het Rijksmuseum Amsterdam werd, in het kader van de percentageregeling beeldende kunst bij bouwprojecten, een bijzonder programma van kunstopdrachten gerealiseerd. Een percentage van het bouwbudget is aan een reeks van kunstopdrachten besteed die een nieuw perspectief op de architectuur van het museum en haar collectie bieden. Met deze projecten verbeeldden de kunstenaars hun hedendaagse visie op het nieuwe Rijksmuseum en ontstond een dialoog tussen de hedendaagse kunst en die van het verleden. Daarnaast was het doel het publiek betrekken en informeren over de totstandkoming van het nieuwe Rijksmuseum.

Verder nog te ontdekken in het rijksmuseum: Ooggetuigen van Waterloo Nijntje in het Rijksmuseum Topstuk Adriaen de Vries Bloemenkabinetten

9

Vincent Van Gogh

museum - TBK In de nieuwe inrichting stap je direct in Van Goghs wereld. Je ziet natuurlijk zijn meesterwerken, maar ook tekeningen en brieven. Je ontdekt de ideeën en ambities achter zijn kunst.

Van Gogh ervoer het leven en de wereld op een intense manier en wilde met zijn kunst de grote thema’s van het bestaan - zoals angst, lijden, liefde en hoop - verbeelden. Je volgt de onafgebroken zoektocht van een kunstenaar die zichzelf voortdurend probeerde te verbeteren. Zo krijg je een nieuwe kijk op een kunstenaar die je misschien al dacht te kennen.

Schilderijen, tekeningen en brieven Het verhaal van zijn kunstenaarschap wordt verteld over alle verdiepingen heen, waarbij niet alleen zijn schilderijen, maar ook de tekeningen en brieven een vaste plek zullen krijgen.

Belangrijke aspecten van Van Goghs kunstenaarschap worden door middel van wisselende thema’s belicht en uitgediept. Zo krijgen Van Goghs ambitie om boerenschilder te worden, zijn zoektocht naar kleur en zijn persoonlijke verbeelding van de natuur een prominente plek in het museum, waarbij hoogtepunten als

10

De aardappeleters, De slaapkamer en Zonnebloemen uiteraard niet ontbreken.

Mythes en context Voor het eerst worden mythes rondom Van Gogh – zoals zijn zelfmoord, ziekte en oor – uitgebreid belicht. Meer dan voorheen wordt Van Gogh in de context van zijn tijd geplaatst.

Inspiratie en invloed op latere kunstenaars De enorme impact die Van Gogh had op generaties na hem wordt getoond met het expressieve werk van Maurice de Vlaminck en Kees van Dongen uit onze eigen collectie.

Regelmatig tonen we een speciaal (hedendaags) kunstwerk waarin de inspiratie en invloed van Van Gogh zichtbaar is. Als eerste is dit Study for a Portrait of Van Gogh VI van Francis Bacon, een bruikleen van Arts Council Collection, Southbank Centre, Londen.

Een video-installatie in de centrale hal laat zien hoe Van Gogh na zijn dood het belangrijke (pop)culturele icoon is geworden dat we vandaag de dag kennen.

Het ontwerp De vormgeving van de vernieuwde presentatie van de vaste collectie werd ontworpen door Marcel Schmalgemeijer in samenwerking met grafisch vormgever Mariëlle Tolenaar.

STEDELIJK MUSEUM AMSTERDAM - AVO Het Stedelijk Museum Amsterdam is het grootste museum voor moderne en hedendaagse kunst en vormgeving in Nederland. Naast een grote collectie aan beeldende kunst van ondermeer van Gogh, Kandinsky, Kirchner, Chagall, Matisse, Mondriaan, van Doesburg, Malevich, Pollock, Appel, Warhol, de Kooning en Newman, is er ook een collectie rond vormgeving te bewonderen. Meubelen, glaswerk, keramiek, sieraden, affiches, drukwerk en textiel worden thematisch gepresenteerd. De presentatie laat werk zien van vormgevers als Hoffmann, Starck, Sottsass, maar ook belangrijke stukken van De Stijl.

Een hoogtepunt is de ‘Harrenstein slaapkamer’ van Rietveld uit 1926.

Het museumgebouw uit 1895 is volledig gerenoveerd en uitgebreid met een vleugel aan het Museumplein. Deze nieuwe vleugel, ontworpen door Mels Crouwel, bestaat uit een wit volume -door sommigen de badkuip genoemd- ondersteund door witte kolommen. Dit schijnbaar zwevend volume gaat aan de bovenzijde over in een breed, plat dak met luifel. Het gladde, witte geveloppervlak is gemaakt van 271 panelen van een nieuw composietmateriaal en bevestigd aan een stalen constructie.

Collectie Eind 19e ee uw tot midden 20e eeuw In deze zalen vindt u hoogtepunten uit de rijke collectie moderne kunst van het Stedelijk Museum, die talloze stromingen en stijlen omvat: van de impressionistische landschapsschilderkunst uit het eind van de 19e eeuw tot het expressionisme uit het begin van de 20e eeuw en van de geometrische abstractie uit de periode voor de Tweede Wereldoorlog tot de naoorlogse CoBrAbeweging. Hier is werk te zien van kunstenaars als Karel Appel, George Breitner, Vincent van Gogh, Kazimir Malevich, Piet Mondriaan en Pablo Picasso. Sommige groepen werken volgen het chronologische spoor van stromingen en stijlen, andere tonen verschillende benaderingswijzen en artistieke gezichtspunten die naast elkaar bestonden en elkaar mogelijk hebben beïnvloed.

Collectie 1950 tot heden Op de verdieping vindt u kunst uit de periode midden 20e eeuw tot heden. De presentatie, waarin bekende hoogtepunten worden afgewisseld met onbekende juwelen en nieuwe aanwinsten, omvat werken van Hanne Darboven, Rineke Dijkstra, Marlene Dumas, Willem de Kooning, Yayoi Kusama, Henri Matisse, Barnett Newman, Paulina Olowska, Guido van der Werve, Daan van Golden en Erik van Lieshout – en onderstreept de diepte en breedte van de collectie van het Stedelijk Museum. De installatie, zonder overheersend narratief of dwingende route, omspant historische kunststromingen, monografische zalen en zalen die zijn gewijd aan één werk of aan vergelijkbare artistieke strategieën In elke zaal vind je een beschrijving terug van de werken.

11

STEDELIJK MUSEUM AMSTERDAM - AVO Permanente collectie, Tino Sehgal, Zero…

Tino Sehgal, Opgebouwd als een opeenvolgende serie wordt in de tentoonstelling steeds een andere ‘situatie’ uit het oeuvre van Sehgal gepresenteerd, in steeds afwisselende zalen van de vaste collectie-opstelling.

De tentoonstelling kent een gevarieerde ‘scenografie’. In januari begon het project met een werk van Sehgal uit de collectie van het Stedelijk: Instead of allowing some thing to rise up to your face dancing bruce and dan and other things.

In de maanden daarna werden inmiddels acht andere werken getoond, in maart wel vier tegelijkertijd.

A Year at the Stedelijk: Tino Sehgal is niet alleen vernieuwend ten aanzien van het fenomeen overzichtstentoonstelling, is ook de opmaat voor een nieuwe visie op het gebruik van het gebouw onder de nieuwe directie.

Curatoren van de tentoonstelling zijn Beatrix Ruf en Martijn van Nieuwenhuyzen.

See more at: http://www.stedelijk.nl/

12

WERELDMUSEUM Het Wereldmuseum in Rotterdam is een museum over culturen in het heden en het verleden. Het is de voortzetting van het Museum voor Land- en Volkenkunde en bevindt zich op de hoek van de Veerhaven en Willemskade. Het toont meer dan 1800 etnografische objecten van verschillende culturen in Azië, Oceanië, Afrika, Amerika

Anders kijken naar koloniale fotografie NU TE ZIEN Dossier Indië toont het Wereldmuseum de geschiedenis van het gekoloniseerde Indonesië.

Acteur en fotograaf Thom Hoffman selecteerde als gastconservator uit de beeldarchieven van diverse erfgoedinstellingen en collecties maar liefst 300 foto’s.

Samen met film en persoonlijke verhalen tonen ze een realistisch beeld van de koloniale periode tussen 1840 en 1949.

De vroegste foto’s schetsen een droombeeld van een prachtig Indië. Zo toont de expositie hoe er door fotografen uit de 19e eeuw een mythisch beeld van de kolonie werd gecreëerd. Aan het einde van de 19e eeuw en in de 20ste eeuw veranderen de foto’s van karakter: er ontstaat een scherper beeld van de maatschappelijke verhoudingen. Het perspectief verschuift van de Nederlandse kolonialen naar de gekoloniseerde Indonesiërs. Naast fotografie komen ook thema’s als Indonesië als wingewest en de koloniale oorlog aan bod. De Rotterdamse fotograaf Stacii Samidin maakte de fotoserie Merdeka! als onderdeel van Dossier Indië.

In samenwerking met film- en muziektheater LantarenVenster is een uitgebreid filmprogramma ontwikkeld bij de tentoonstelling.

13

15

Zero: Let Us Explore the Stars Vuur, licht, beweging, ruimte, demonstraties en performances: een historisch overzicht van de innovatieve, internationale avantgardistengroep ZERO. Met werk van onder meer herman de vries, Armando, Henk Peeters, Jan Schoonhoven, Jan Henderikse, Piero Manzoni, Lucio Fontana, Yves Klein, Jean Tinguely en Yayoi Kusama, Otto Piene, Heinz Mack, GĂźnther Uecker e.a.

Artistiek gezien kan de essentie van ZERO geformuleerd worden als het reduceren, concentreren en vernieuwen van artistieke vormen, waarbij de kunstenaars zichzelf losmaakten van de heersende kunstopvattingen van hun tijd. Na de Tweede Wereldoorlog was het abstract-expressionisme de dominante kunstvorm geweest, samen met art informel, waarin kunstenaars in het reine probeerden te komen met de harde realiteit van de geschiedenis. Kunstenaars vierden hun nieuw gevonden vrijheid door zich in hun werk te richten op menselijke expressie en emotie. Veel

16

NET ACHTER DE DAM: VAN REE TOT RUN EN VAN HARTEN TOT HUIDEN, BEREN EN WOLVEN! De 9 Straatjes is de verzamelnaam voor de negen schilderachtige winkelstraatjes op een paar minuten afstand van de Dam en de Westertoren. Tussen Singel, Heren-, Keizers- en Prinsengracht vind je niet alleen de mooiste spullen, de lekkerste broodjes en menu’s, maar ook: een prachtig inkijkje in…. de eeuwenoude Amsterdamse grachtengordel.

De zes grotere straten (Ree-, Harten-, Beren-, Wolven-, Run- en Huidenstraat) verwijzen naar de handel in huiden voor de leerindustrie. Ze bieden een volledig overzicht van alle bouwstijlen die het oude centrum van Amsterdam rijk is. De meeste panden dateren dan ook uit de 17e eeuw en zijn kleine, monumentale winkelpandjes.

Na 400 jaar bruist het er nog altijd van ambachtelijke bedrijven, bijzondere horeca, galeries en een uniek aanbod van gespecialiseerde en veelal authentieke winkels. Van ongeregeld tot chic, van etnisch tot Oudhollands, van Poppendokter en Brilmuseum tot stoute lingerie en tassen con amore. Én van oud tot nieuw, oftewel van antiek en vintage tot hypermodern en eigentijds.

Reestraat – met antieke weldaad, lampen van even geleden, eigenzinnige juwelen, Aziatische kunst, what’s cooking, moderne kunst, kaarsen en wierook, alles van papier, bijzondere mode, tassen, laarzen en schoenen, en de meest intelligente cadeaushop om de hoek.

Hartenstraat – met exclusieve, authentieke en vintage kleding, eigen ontwerp schoenen, tassen en sieraden, porselein en kristal, streetwear, de meest leuke en bijzondere spellen, zijden stoffen, apparel, ‘alles inbegrepen’, boeken en….

Gasthuismolensteeg – met juwelen en accessoires, barokke en theaterkleding, oud en nieuw vinyl, arthouse dvd’s, brillen met karakter, pantoffels en slippers, een Mexicaans atelier, een brilmuseum.

Oude Spiegelstraat – met leer en interieur, Zweedse high-end fashion, Car2Go, diamanten op de gracht en natuurlijk: literaire reisboeken.

Wolvenstraat – met uitgesproken slips, vintage avondjurken, trotse jeans, 2e hands kleding, kunst, opvallende mode en smaakvolle koffie en thee.

Bron: https://de9straatjes.nl/en/home

Berenstraat – met oude en nieuwe mode, stoute lingerie, creatieve boeken, fijne schoenen, een paradijs aan jurken, ringen, pannenkoeken, koffie, lunch, avondwinkel en Hollandse pot.

Wijde Heisteeg – met een edelsmid, delicatessen, stempels en graveerwerk, de laatste mode en een alleraardigste kapper.

Huidenstraat – met kralen, veelbesproken 2e hands, cadeaus uit Zuid-Afrika, unieke kleding van overal, art deco, swimwear, sportschoenen en nostalgie.

Runstraat – met opvallende t-shirts, de hipste winkel voor jongeren, de meest witte tanden, sokken, kaas, mode, cosmetics, schoenen, riemen, tassen, wijn, vloeren, bedspullen, tafellakens, bloemen, home couture, glassieraden, oosterse verlichting, curiosa en meer….

Kortom, wie in De 9 Straatjes komt, loopt de kans iets speciaals en aparts te kopen, of het nu oud of nieuw is. Het grappige is echter dat weinig mensen – ook de Amsterdammers – de straatjes niet uit elkaar kunnen houden. Regelmatig hoor je dan ook: ‘Ik heb toch zoiets leuks gekocht!’‘Oja, waar dan?’‘Uh, ergens in die 9 straatjes.’

Red light Fashion Begeleide avondwandeling

De top van Dutch fashion design op de Wallen: het werkt als een magneet op de internationale pers. Van Australië tot Amerika en Japan, over de hele wereld verschijnen artikelen over deze wonderlijke combinatie in het Amsterdamse Red Light district. Wie daar tegenwoordig een wandeling maakt, kan achter de ramen behalve de bekende dames van plezier ook de nieuwste modecreaties van Nederlandse topontwerpers bewonderen. De Wallen is nu ook een hotspot geworden voor de internationale design liefhebber

18

BODY WORLDS - SV Philipsvleugel - Rijksmuseum

Gunther von Hagens’ BODY WORLDS: The Happiness Project in hartje Amsterdam vertelt het wonderbaarlijke verhaal van ons eigen lichaam en de invloed van het fenomeen ‘geluk’ op onze gezondheid. Meer dan 200 anatomische preparaten van echte menselijke lichamen tonen de complexiteit, de veerkracht en de kwetsbaarheid van het lichaam.

De BODY WORLDS tentoonstellingen over het menselijk lichaam – ook bekend onder de Duitse benaming Körperwelten – zijn wereldwijd al door meer dan 40 miljoen mensen bezocht. Maak ook een fascinerende reis door het menselijk lichaam.

Trendwandeling herfst-winter

De Bijenkorf in Amsterdam, staat aan de Dam (en aan het Damrak en het Beursplein).

Aanvankelijk werd er alleen garen en band verkocht maar geleidelijk werd het assortiment groter. Het was een eenvoudige winkel met vier man personeel.

Na de dood van Simon Goudsmit in 1889, nam neef Arthur Isaac de leiding over en bouwde met de weduwe Goudsmit de zaak verder uit. Ook haar zoon Alfred kwam toen hij oud genoeg was in de zaak. Hij en Arthur Isaac gingen een steeds groter assortiment voeren en vergrootten de zaak door de aankoop van een aantal naastliggende panden. In 1909 besloot hij de losse panden door nieuwbouw te vervangen.

19

20

21

HET NIEUWE INSTITUUT - ABK, AVO & CM NIEUWE INSTITUUT: ARCHITECTUUR, DESIGN, DIGITALE CULTUUR De huidige tijd wordt gekenmerkt door radicale technologische, economische, culturele en sociale veranderingen. Het Nieuwe Instituut wil deze veranderende wereld in kaart brengen en zichtbaar maken en tegelijkertijd de discussie hierover bevorderen voor zowel het professionele ontwerpveld als een breder publiek.

Ontwerp en innovatie zijn binnen alle activiteiten van Het Nieuwe Instituut kernbegrippen; begrippen die zijn verbonden aan een veranderend waardensysteem.

Twee meerjarige programma’s – Landschap en Interieur en De Dingen en De Materialen – in relatie tot een jaarlijks wisselend onderzoeksthema vormen de inhoudelijke kern. Rond deze onderwerpen organiseert Het Nieuwe Instituut onder meer tentoonstellingen, onderzoeken, lezingen, fellowships en publicaties.

Het Nieuwe Instituut benadert de verschillende ontwerpdomeinen vanuit een integraal perspectief. Met name onder invloed van digitale ontwikkelingen zijn de oorspronkelijk gescheiden vakwerelden van bijvoorbeeld architecten, productontwerpers, grafisch ontwerpers en de voorhoede die zich ging bezighouden met interaction design snel naar

22

elkaar toe gegroeid. Gereedschappen gingen steeds meer op elkaar lijken, vakpraktijken begonnen te versmelten en juist in de cross-overs bleek een nieuw en interessant werkterrein voor ontwerpers te ontstaan.

Het Nieuwe Instituut is zelf de uitkomst van een vergelijkbaar proces. Voormalige sectorinstituten zijn verdwenen, en het instituut representeert een meer integrale benadering van ontwerpen, ook wel aangeduid als de culture of convergence. Het gedeelde werkterrein van de verschillende ontwerpdisciplines, en dan in het bijzonder de rol die innovatie hier kan spelen, is het voornaamste onderwerp. Maar tegelijk erkent het instituut de specifieke betekenis van de vakontwikkeling binnen de afzonderlijke disciplines, en het discours dat daarbinnen wordt gevoerd. Want ondanks de groeiende verwevenheid van architectuur, design en digitale cultuur zijn er specifieke thema’s binnen elk van deze werkvelden.

Ook daarvoor is aandacht binnen de programma’s van het instituut. Soms door middel van lezingen of symposia, soms door de rol die de disciplines spelen binnen meer thematische tentoonstellingen of evenementen, en ook in activiteiten die het instituut bijvoorbeeld voor biënnales of presentaties in binnen- en buitenland ontwikkelt.

De Schatkamer is ingedeeld in zes thematische clusters die verwijzen naar de Nederlandse architectuurtraditie. Eén zo’n typisch Nederlandse traditie is sociale woningbouw. De unieke samenwerking tussen overheid, particuliere woningcorporaties en architecten leidt tot steeds nieuwe en onverwachte oplossingen. Een voorbeeld hiervan zijn de woningblokken van De Klerk (Amsterdamse school) die ook wel paleizen voor de arbeiders werden genoemd. Een andere traditie is de experimenteerdrift van Nederlandse architecten die de afgelopen tweehonderd jaar telkens tot vernieuwingen in de architectuur heeft geleid zoals het wereldberoemde experiment van De Stijl.

HUIS SONNEVELD - ABK, TBK & CM Huis Sonneveld is een monument van het Nieuwe Bouwen, een functionalistische architectuur die begin 1900 opkwam en zijn hoogtepunt beleefde tussen de twee wereldoorlogen. Niet monumentaliteit lag aan de basis van het ontwerp, zoals bij veel traditionele architectuur, maar de functie van het gebouw en de behoeftes van de gebruiker.

GEZONDE LEEFOMGEVING De architecten van het Nieuwe Bouwen gebruikten graag moderne technieken en materialen als beton en staalconstructies. Daarmee zouden ze efficiënte, hygiënische gebouwen kunnen ontwerpen.

Belangrijk ook was een functionele plattegrond met open, liefst vrij indeelbare ruimtes. Een gebouw moest een open en luchtige indruk maken, in tegenstelling tot de traditionele, gesloten bouwblokken. Ze streefden naar een gezonde leefomgeving waarin frisse lucht en veel zonlicht onontbeerlijk waren.

‘Licht, lucht en ruimte’ werd de slogan van de Nieuwe Bouwers.

VRIJ INDEELBARE RUIMTE De uitgangspunten van het Nieuwe Bouwen zijn gemakkelijk in Huis Sonneveld te herkennen.

Zowel aan de voor- als aan de achterzijde zijn grote strookvensters te zien.

Deze zorgden ervoor dat in ieder vertrek veel licht binnen kwam.

De vele deuren die naar de tuin en de balkons leidden maakten een intensief gebruik van de buitenruimte mogelijk. Met een staalskeletconstructie en betonnen vloeren waren er geen dragende muren meer nodig en kon de ruimte vrij worden ingedeeld. Muren werden alleen nog gebruikt om ruimtes van elkaar te scheiden.

LE CORBUSIER Behalve aan de regels van het Nieuwe Bouwen voldoet Huis Sonneveld ook aan de vijf punten die Le Corbusier in 1921 formuleerde voor een nieuwe architectuur. Hij wilde de natuur binnenhalen door gebruik van balkons en dakterrassen; een plattegrond zonder dragende binnenmuren en een buitengevel als een soort ‘gordijn’, zonder dragende functie. Hij had een voorkeur voor horizontale ramen, liefst over de volledige lengte van de gevel, en propageerde het ‘opgetild wonen’, het verheffen van het gebouw boven de grond. Dit principe liet zich goed toepassen in Huis Sonneveld omdat de opdrachtgevers graag een inpandige garage wensten.

De belangrijkste leefruimten bevonden zich niet op de begane grond maar op de eerste en tweede verdieping.

23

CHABOT Overzichtstentoonstelling met de gehele privé-verzameling van Armando (1929-2018). In 50 jaar tijd verzamelde de kunstenaar 400 werken van 140 voornamelijk Nederlandse en Duitse hedendaagse kunstenaars. Het Chabot Museum heeft deze omvangrijke collectie in 2014 als schenking mogen ontvangen en toonde eerder een selectie in Huis Schuylenburch, de residentie van de Duitse ambassadeur in Den Haag. Armando had een grote voorliefde voor werken op papier: ‘Een goede tekening. Dat is voor mij schoonheid’. Tot aan zijn dood in juli 2018 bleef Armando werken aankopen die hun weg vonden naar het Chabot Museum. ‘Ik voel me hier gewoon thuis’ sprak de kunstenaar bij een van zijn bezoeken aan het museum. In de collectie zijn vertegenwoordigd: Hannah van Bart, Walter Dahn, Wolfgang Hueber, Ronald Noorman, Tjibbe Hooghiemstra, Raquel Maulwurf, Cornelia Schleime en vele anderen.

24

de kunsthal

KUNSTHAL Arie Schippers Tekeningen, schilderijen en sculpturen van Arie Schippers (1952), een van de meest veelzijdige Nederlandse kunstenaars van de laatste decennia.

Schippers’ oeuvre is rijk aan onderwerpen, veelzijdig in materiaalgebruik en authentiek in penstreek en uitvoering. Zijn motieven en onderwerpen vindt hij overal, buiten, binnen, op reis en om de hoek. Hij tekent mensen, dieren en landschappen in allerlei omstandigheden vanuit zijn observaties of uit het hoofd. De tentoonstelling ‘Verf wordt vogel’ is een ode aan de fantasie van waaruit Arie Schippers met potlood op papier, verfstreken of klei grootse en intieme werken schept. Van imaginaire portretten uit klei tot geschilderde figuurstukken en van hedendaagse landschappen in potlood tot poëtische dierenfabels in aquarel. De Kunsthal toonde eerder, in 1997, een serie ‘Nocturnes’, schilderijen van de moderne stad bij nacht, van Arie Schippers.

Met zijn gewaagde, onmiskenbaar eigen stijl ontketent Keith Haring, een protegé van Andy Warhol, een revolutie in de kunst van de jaren tachtig. In New York, tijdens het conservatisme van Reagan, ziet de openlijk homoseksuele Haring het als zijn missie om door middel van zijn kunst maatschappelijke misstanden aan de kaak te stellen.

Keith Harring Keith Haring (1958-1990). ‘Keith Haring. The Political Line’ is de eerste tentoonstelling in Nederland die uitvoerig ingaat op de sociale en politieke aspecten van zijn levenswerk. Honderdtwintig kunstwerken laten een onderbelichte kant van de wereldberoemde kunstenaar zien. Het persoonlijk ervaren van de imposante kunstwerken is een visueel spektakel met grote impact. Vijfentwintig jaar na Harings dood heeft zijn kunst nog niets aan zeggenschap verloren.

25

KUBUSWONINGEN - ALLEN Het Blaakse Bos bevat 38 kubuswoningen, winkeltjes en drie grote kubussen op een voetgangersbrug boven de Blaak. Het was een van de pogingen de binnenstad te verlevendigen en de nadruk op kantoorgebouwen en verkeersdoorstroming te verleggen naar woningbouw en recreatie. Kubuswoningen en bebouwing rond de Oude Haven zijn ontworpen door de Amsterdamse architect Piet Blom (19341999), die al eerder experimenteerde met bijzondere woonvormen.

Oude Haven In 1977 kreeg Piet Blom een studieopdracht voor het gebied rond de Oude Haven, dat al sinds de Tweede Wereldoorlog braak lag.

Het bestemmingsplan vroeg om stedelijk wonen in een hoge dichtheid gecombineerd met andere functies. De architectuur moest speels zijn en bestemd voor minder draagkrachtigen. Het in 1974 geïnstalleerde progressieve gemeentebestuur gaf eind jaren zeventig prioriteit aan sociale woningbouw en de verlevendiging van het stadscentrum.

De Amsterdamse provo-architect Piet Blom (19341999) werkte al jaren aan het ‘Wonen als stedelijk dak.’

Daarbij wordt het wonen in een hoge dichtheid op een verhoogd niveau geplaatst, zodat de begane grond beschikbaar blijft voor allerlei stedelijke activiteiten.

Eerder realiseerde Blom de Kasbah in Hengelo (1973) en enkele Kubuswoningen en een theater in Helmond (1976). Blom dacht dat een plan voor de Oude Haven alleen levensvatbaar was als er een voetgangersbrug over de drukke Blaak zou komen, zodat dit gebied gekoppeld werd aan de markt en de bibliotheek.

De voetgangersbrug zou als een soort Ponte Vecchio worden verlevendigd met woningen en winkeltjes.

De kubuswoningen vormen een soort gewelf boven de voetgangersbrug.

26

MUSEUM BOIJMANS VAN BEUNINGEN Museum Boijmans Van Beuningen is één van de oudste musea van Nederland. In het jaar 1849 laat jurist Boijmans zijn kunstverzameling na aan de stad Rottterdam. Met de verwerving van de collectie van Van Beuningen in 1958 wordt de naam van het museum uitgebreid. Het museum bezit een unieke verzameling schilderijen, sculpturen en gebruiksvoorwerpen. De collectie tekeningen en prenten behoort tot de beste ter wereld. Het hele jaar door organiseert het museum spectaculaire tentoonstellingen over uiteenlopende onderwerpen.

Sta stil bij de prachtige werken van Bruegel de Oude en Rembrandt. Volg het ontstaan van het impressionisme en modernisme met schilderijen van Monet, Van Gogh en Mondriaan. Droom mee met de surrealisten Dalí en Magritte. De kunst blijft niet binnenskamers: het museum biedt uitzicht op een beeldentuin.

Het museum toont hoe gebruiksvoorwerpen zich gedurende acht eeuwen hebben ontwikkeld. Van middeleeuwse kannen en glas uit de Gouden Eeuw tot de meubels van Rietveld en hedendaags Dutch Design. Kunstenaars van de nieuwe generatie verlenen het museum internationale actualiteit.

In 1935 is het huidige museumgebouw geopend, een monumentaal pand dat speciaal rondom de collectie werd gebouwd door stadsarchitect Van der Steur. De statige verschijning van rode baksteen omvat intieme kabinetjes en ruime salons waar kunst bij daglicht te aanschouwen is. Het gebouw overleeft de bombardementen in 1940 en breidt in de loop der jaren nog meerdere malen uit. Tot op de dag van vandaag vormt de toren van het gebouw een baken in de stad.

27