vaardige vliegers
Projectweek Projectweek 2017
vaardige vliegers
Projectweek Deze week verdiepen we ons, aan de hand van verschillende workshops, in de wereld van de ‘vaardige vliegers’. We laten onze eigen fantasie de vrije loop en creeëren prachtige vliegende voertuigen op papier of in het echt... zouden ze echt vliegen? In dit boekje vind je een korte samenvatting van de workshops die je kan volgen. Achteraan in het boekje vind je ook een korte geschiedenis terug over de kunst van het vliegeren. De projectweek wordt georganiseerd voor de 2de graad TSO Creatie en Mode, BSO Publiciteit en Etalage, BSO Mode, KSO Beeldende en Architecturale Vorming en KSO Architecturale en Binnenhuiskunst.
―
De week wordt afgesloten met een toonmoment op woensdag, waarop iedereen al het creatieve werk kan bewonderen.
WoRksHop
1
Vliegende helden Info In de workshop animatie film maken jullie kennis met verschillende animatie film technieken. Onder andere: stopmotion en legannimatie waarbij we telkens rechtstreeks animeren onder de camera. Dit zal resulteren in korte grappige filmpjes waarin we een wereld tonen waarin alles vliegt.
materiaal • Schaar, snijmes. • Een print van een pasfoto van je gezicht: vooraanzicht en zijaanzicht. • Afbeeldingen van: vleugels, fietsen, machine onderdelen, gebruiksvoorwerpen. Magazines om figuren uit te knippen. Afbeeldingen van superman en/of andere helden, Afbeeldingen van dieren (We kunnen een vliegend paard maken of...) • Popjes die helden voorstellen. Klein skeletje...., Kleine dinosaurussen. Wiite pluimpjes • Kortom alles wat je wil laten vliegen.
wanneer Woendag en donderdag voormiddag
WoRksHop
2
Droogvilten Info De leerling kiest een figuur en de kleuren waarin hij of zij wil werken. De begeleidende leerkracht toont voorbeelden en doet de bewerking voor zodat de leerlingen op een goede manier kunnen starten.
materiaal • proper (!) schuursponsje
wanneer Dinsdagnamiddag, donderdagnamiddag en vrijdagvoormiddag
WoRksHop
3
Fotoshoot met stof Info We verdelen ons in enkele groepjes en gaan op stap om een mode-photoshoot te doen. Ons materiaal: dunne stoffen, mannelijke en vrouwelijke modellen en veel wind. We leggen dit alles vast met een digitaal fototoestel.
materiaal • digitaal fototoestel (indien je dit hebt)
wanneer Woensdagvoormiddag, donderdagvoormiddag, vrijdagvoormiddag
WoRksHop
4
Vaardige vliegers met ijzerdraad Info Voor we van start gaan nemen we een kijkje naar het werk van David Vanorbeek. Vertrekkend van een duidelijke foto van jullie favoriet vliegend dier (vlinder, libel, vlieg, vogel…) gaan we nu zelf aan de slag met ijzerdraad. We starten met een basisvorm waarrond we vervolgens draaien, wikkelen, plooien tot we het gewenst resultaat -een knappe verschijning van jouw vliegend dier- krijgen!
materiaal • Eén of meerdere duidelijke foto’s van het vliegend dier dat je wenst te maken (minstens A5-formaat). • Heb je een kniptang, dan mag je deze ook zeker meebrengen!
wanneer Dinsdagvoormiddag
WoRksHop
5
Sint Niklaas, stad van de luchtballonen Info • Blaas een ballon op. Liefst mooi rond en niet al te eivormig. • Wikkel een redelijke hoeveelheid wol los van de bol en doop deze in een lijmmengsel. • Laat dit even staan. • Als de wol goed doordrenkt is ga je de wol om de ballon heen wikkelen. Hou het beginnetje even vast en laat dat pas los als je er een paar keer overheen bent gegaan met de wol. • Wikkel door tot je het resultaat mooi vindt. De een wil een wat dichtere bol dan de ander. • Hang dit te drogen door een touwtje aan het knoopje van de ballon te knopen. • De wol moet echt helemaal droog en hard zijn voor je de ballon laat knappen!
wanneer Dinsdagvoormiddag
WoRksHop
6
Vliegende animatie in Adobe Illustrator Info De leerlingen leren stap voor stap een illustratie (vlieger/ vlieg/‌.) te maken in Illustrator. EÊnmaal de illustratie klaar, starten we met de interactiviteit/animatie van de illustratie. De bedoeling is dat de illustratie over het scherm vliegt (in een browser), bij het openen van document of bij het aanraken van de illustratie.
wanneer Dinsdag namiddag
WoRksHop
7
Dynamische mobieles met stoffen Info We gaan de dynamische plooien van Cristo en zijn kleurrijke (stoffen)stroken die het landschap hertekenen combineren met de abstract en beweeglijke vormen van de mobiles van Calder. We voegen deze twee kunstenaars als inspiratie samen om in groepen tot een eigen creatie te komen die draait, vliegt, beweegt en voortdurend verandert. Wie durft deze uitdaging aan?
wanneer Donderdagvoormiddag, maandagnamiddag
WoRksHop
8
Modetekening met pluimen Info We gaan op een A2/A3 formaat een modefiguur tekenen en deze aankleden met enkel pluimen, parels... Je kan kiezen om zelf een modefiguur te tekenen of er een over te nemen. Er worden meerdere voorbeeld voorzien. Ook de achtergrond kan bij voorkeur aangekleed worden.
materiaal • gekleurde pluimen • parels • kleurpotloden • tekenpotloden • schaar • eventueel boekbinderslijm
wanneer Dinsdag en donderdag middag
WoRksHop
9
Moving cubes Info Doormiddel van een constructie met houtblokken en ducktape maken we een bewegend voorwerp. Hierop word er een verwerking gemaakt van de eerste letter van je naam met een beïnvloeding van een kunstenaar. Bij elke kunstenaar is er gezocht naar een koppeling met het thema vaardige vliegers.
materiaal • Potlood • gom • creativiteit • een luisterende oor...
wanneer Donderdag middag
WoRksHop
10
Star wars shuttles in landschappen van oude meesters Info Landschappen van oude meesters worden gecopyeerd en daartussen wordt een shuttle of iets vliegend uit Star Wars verweven in het geheel. De uitwerking van dit schilderij is met acryl en penseel, in de stijl van de oude meester. We vertrekken van het werk van Robert Banksy (landschappen van Monet waarin hedendaagse wegwerpvoorwerpen in zitten verwerkt). De selectie van de kunstenaars zijn grotschilderijen, de striptekeningen van Roy Lichtenstein in Pop art stijl, Van Gogh, Monet, ….
materiaal • set penselen • schort • tekenpotloden
wanneer Woensdagvoormiddag, dinsdagvoormiddag, dinsdagnamiddag
WoRksHop
11
Penseeloefeningen vliegpatronen Info Iedere leerling krijgt een bamboestok, inkt en papier. Op basis van documentatie van kunstenaar Alechinsky en fotograaf Xavi Bou, worden er kopies uitgedeeld van vliegroutes van vliegtuigen en vogels. Deze dienen als basis om penseeloefeningen te maken. nadien worden er in het midden van de klaslokaal lange repen papier gehangen waarop men al liggend penseeloefeningen kan uitvoeren zonder documentatie. Als laatste werken we de tekeningen af met kleurvlakken.
materiaal • schort, verschillene penselen, inkt, potje, vod, mengbordje, papiertape, houtskool, schaar, stanley-mes, lijm, vooronderzoek en mogelijk documentatie over werk van Alechinsky en Xavi Bou, eveneens documentatie over vliegroutes van vliegtuigen en vogels.
wanneer Maandag voor- en namiddag, dinsdag voormiddag, vrijdag voormiddag
WoRksHop
12
XL-RAAF Info In deze workshop gaan we samenwerken. Met lichte materialen als hoepels en kippengaas, plastic buizen en papier-maché maken we de basisconstructie voor een grote raaf. Ongeveer 8 meter lang en 8 meter breed. De veren weven we door de kippengaas met textiel en plastic. Op het einde van deze workshop hopen we dat deze gigantische constructie nog (net) door de deur kan!
materiaal • een kniptang • een schaar • dunne, soepele zwarte of donker blauwe stof, linten • dunnen zwarte of donker blauwe plastiek zakken als je dat hebt.
wanneer Donderdag voormiddag, maandag namiddag, Dinsdag namiddag
WoRksHop
13
Tetraeder Vlieger Info Ik maak met de leerlingen een tertraeder vlieger. Dit is een ruimtelijk opgebouwde vlieger. Dit doen we samen stap voor stap omdat de structuur goed in elkaar moet zitten.
materiaal • lijm • schaar • potlood • snijmat • snijmes • lat • gom
wanneer woensdag voormiddag, vrijdag voormiddag
WoRksHop
14
Creatieve vliegers met oude landkaarten Info Je ontwerpt een eigen creatieve vlieger, dit doe je door 2 of 3 van je meegebrachte afbeeldingen te combineren tot een nieuwe originele vlieger. We nemen dit ontwerp (gedeeltelijk) over op (oude) atlas – of landkaarpapier en maken er een mixed-media / collage van. Alle werken verwerken tot een mooie gezamenlijke compositie.
materiaal • 3 afbeeldingen op A4 formaat (aangepast aan A4-formaat, zwart – wit) van vogels, ballonnen, vliegtuig, helikopter, insceten, vlieger, vlinders, vliegende dino’s, … kortom alles wat kan vliegen (mens, dier, voorwerp,…) • snijmes / snijmat / karton cursusblok • tekenpotlood & gom • meetlat 30 cm
wanneer Dinsdagnamiddag
WoRksHop
15
Vouwen en sjabloneren Info We bespreken een serie mogelijkheden van sjabloneren achter elkaar vertrekkende vanuit een willekeurige vorm. We ontwerpen daarmee een spel van lijnen, verwerken het vervolgens tot een boeiend spel van licht en donker om dan de gesloten vlakken in kleur te zetten. We staan ook stil bij de kunst van George Bracque waar we herhalingen van vormen en doorsnijdingen ontdekken om op die manier onze compositie te verfijnen en verwerken daarin onze lievelingsmotieven zo komen we tot toonwaarden. Ter plaatse wordt het een en het ander besproken en tenslotte vouwen we onze ontwerpen tot vaardige vliegers…
materiaal • fijne zwarte stiftjes • fijn karton • snijmes • penselen
wanneer Woensdag-donderdag en vrijdagvoormiddag
WoRksHop
16
Mijn eigen zeppelin Info In deze workshop vertrekken we van enkele lichte materialen en maken er een zeppelin van. We snijden plooien en bouwen een luchtschip van hout en papier. We laten onze fantasie de vrije loop en geven de zeppelin onze wensen en dromen mee in kleur en ook in beeld. We werken samen aan een groot volume. dat we elk met onze eigen beelden en fantasie bewerken. Op het einde van de workshop hebben samen we een echte zeppelin gebouwd. Zou hij vliegen? … En vlieg je mee op deze droomreis?
materiaal • penselen • schort of oud hemd • potloden • stiften • snijmes.
wanneer Woensdagvoormiddag
WoRksHop
17
Dream catcher Info Een dromenvanger bestaat uit een ring (meestal van wilgenhout) met daarin een web. Vaak zitten er kraaltjes of steentjes in het web en hangen er veren onder de ring. Een dromenvanger vangt alle slechte dromen die rondvliegen in de omgeving. Het zorgt ervoor dat je geen nachtmerries meer hebt. We gaan samen de basis opbouwen, we wikkelen de wol of tape rond de ring, en maken een soort spinnenweb. Tenslotte versieren we de dromenvanger.
materiaal • schaar • een ring, kan groot of klein zijn • katoen, touw, wol • parels, lintjes, pluimen, overige versieringen zoals tape, schelpjes of bedeltjes...
wanneer$ Woensdagvoormiddag
WoRksHop
18
Petflesraketten bouwen Info We gaan aan de slag met lege waterflessen, ventielen van fietsbanden, water en luchtdruk om raketten te bouwen die tientallen meters hoog of ver vliegen. Na een eerste basismodel, verbeteren we in verschillende stappen het ontwerp zodat de raket steeds beter, verder en hoger vliegt. Door een kleine elektronische hoogtemeter mee te sturen, kunnen we exact bepalen hoe hoog elk projectiel gevlogen heeft. Een workshop voor creatieve wetenschappers met lef!
materiaal • 2 lege gelijke waterflessen van plat water (niet van frisdrank of spuitwater) • 1 universele tang of 1 kniptang (niet speciaal aankopen) • restjes ijzerdraad (niet speciaal aankopen) • wat karton (vb: achterkant curusublok, bruin golfkarton, …) • reservekleren (kleren kunnen nat worden) • 1 snijmes • 1 (goede) schaar
wanneer Vrijdagvoormiddag
WoRksHop
19
Met de vlieger de wolken in Info Een Wat ziet een vlieger hoog in de lucht? Hoe zien de wolken er uit? Samen kijken we hoe kunstenaars zoals Jacub Hashimoto en William Turner de wolken in hun werk zien. Je ontwerpt gestileerde transparante wolken in tinten van blauw, grijs en wit waartussen de vlieger zich een weg baant. Je werkt dit uit met vederlichte en transparante materialen zoals zijdepapier en fijne houten stokjes. Je wolk maakt deel uit van een groot geheel dat jullie als één geheel presenteren.
materiaal • Breekmes • snijmat/karton • potlood, gom • lat van 30 cm • penselen, vod
wanneer Dinsdagochtend
WoRksHop
20
Origami uit stof Info Origami, de kunst van het vouwen van papier, is een eeuwenoude uitvinding. In Japan is het nog steeds traditie, dat als er iemand trouwt, er 1000 kraanvogels gevouwen worden voor geluk. Dit noemt men senbazuru. De origami techniek kan echter ook toegepast worden op andere materialen. Tijdens deze workshop gaan we origami technieken toepassen op stof. Met een strijkijzer kunnen we onze vouwen fixeren. Achteraf gaan we onze figuren verven met zijdeverf. Alle figuren verwerken we tot een mooi geheel, geïnspireerd op de senbazuru.
materiaal • Penselen • Potjes • Naald en draad • Vulpotlood • Stofschaar
wanneer Woensdagvoormiddag, donderdagnamiddag
het verhaal van de luchtacrobaat: De geschiedenis van de vlieger.
De eerste vliegers zouden zo een 3000 jaar geleden gevlogen hebben. Het verre Oosten, met name China, vormde de bakermat. Lichte materialen als zijde en bamboe waren daar volop aanwezig. Meestal werd de vlieger gebruikt om mee te spelen, soms kreeg hij ook een serieuze rol. De Chinese generaal Han Xin gebruikte in 196 v.C. een vlieger om de afstand tot de muren van een belegerde stad te meten. Zo wist hij aan de hand van de touwlengte hoe ver hij zijn tunnel moest graven om in de belegerde stad te geraken.Het oplaten van vliegers werd ook gebruikt om verwarring bij de vijand te stichten. Via de oude handelsroutes veroverde de vlieger zowat de hele wereld. In al deze verschillende culturen ontstonden nieuwe vormen en nieuwe mythologieën. In Europa zijn het de Romeinen die het eerst vliegers maakten in de vorm van draakvormige windzakken op een stok. Ze werden “draco” genoemd vanwege hun afschrikkende versieringen en in veel landen verwijst het woord vlieger nog steeds naar deze draco. Waarschijnlijk hebben zeevaarders de vliegers uit Azië naar Europa gebracht. De oudste afbeelding van een vlieger zie je op een prent uit 1618 en de oudste teruggevonden vlieger in Nederland dateert uit 1773. In de periode van de verlichting was er een toenemende belangstelling van de wetenschap voor vliegers. In 1749 werd voor het eerst de luchttemperatuur op verschillende hoogtes met een vlieger gemeten,
tot 900 meter hoog. In 1752 bewees de Amerikaan Benjamin Franklin dat bliksem een elektrisch verschijnsel is, door een Leidse fles en een ijzeren sleutel met een vlieger op te laten tijdens een onweer. Ook bij luchtvaartpioniers wekte de vlieger interesse. Sommige vliegers waren in staat een volwassen man op te tillen. Ook de gebroeders Wright, de eersten die in 1903 met een gemotoriseerd vliegtuig vlogen, experimenteerden met vliegermodellen. Een echte vliegerpionier was Franklin Cody (1867-1913) met zijn observatievlieger en zijn voorlopers van het vliegtuig. Hij heeft bijvoorbeeld geëxperimenteerd met een overtocht van het kanaal waarbij zijn bootje voortgetrokken werd door een vlieger. Tijdens beide wereldoorlogen werd de vlieger ingezet als militair instrument; bijvoorbeeld als oefendoelwit of als afscherming van het luchtruim. In Afghanistan is vlieger-vechten een spel dat in wintermaanden vaak gespeeld wordt. Het vecht-vliegeren is erg dynamisch en stimulerend, het vereist een grote vlieger vaardigheid. Het doel is het doorsnijden van het touw van de tegenstander. 0p het vliegertouw wordt gemalen glas aangebracht met lijm. Vecht-vliegeren is niet enkel in Afghanistan populair, maar ook in Japan, Korea en Polynesië. In België is vecht-vliegeren verboden. Japan heeft een rijke en gevarieerde vliegercultuur. Bijna elke streek heeft een eigen unieke vorm. Zo is er de oorspronkelijke Japanse EDO-Kite in traditionele vorm, gemaakt van rijstpapier en bamboelatjes, handbeschilderd. Deze EDO-Kite schiet van links naar rechts
door de lucht en vliegt al bij een zuchtje wind. Hij wordt vaak als decoratievlieger gebruikt. Elk jaar op 5 mei laat elk Japans gezin waarin een zoon is geboren een windzak in de vorm van een karper wapperen. Dit jongensfeest is ook een gelegenheid waarbij prachtige handgeschilderde vliegers worden opgelaten. In Japan werden vliegers ook gebruikt bij de bouw van hoge gebouwen om materialen omhoog te brengen bij de vaklieden. Ook in de Griekse mythologie bestaat het idee dat Icarus aan een soort vlieger moet zijn opgestegen.Het Landschap met de val van Icarus is een beroemd schilderij in tempera en olieverf op doek, toegeschreven aan Pieter Bruegel de Oudere. Icarus (Latijn) of Ikaros (Grieks) is een figuur uit de Griekse mythologie, bekend van de vliegtocht samen met zijn vader Daedalus. Omdat Icarus en Daedalus door koning Minos gevangen worden gehouden op Kreta, bedenkt Daedalus een manier om te ontsnappen: hij bouwt vleugels van een houten raamwerk, bezet met veren in een boog vastgezet met was. Omdat de was kan smelten, waarschuwt Daedalus Icarus om niet te hoog en dicht bij de zon te vliegen, maar ook niet te laag, omdat de vleugels te zwaar zouden worden van het zeewater. In zijn enthousiasme wordt Icarus echter roekeloos; hij vliegt te hoog zodat de was toch smelt en hij stort neer in de EgeĂŻsche Zee. Door moderne technologie van super lichte materialen is de vorm en de kracht van de verschillende soorten vliegers enorm geĂŤvolueerd de laatste decennia. Moderne kites worden op vele manieren toegepast,
zowel in sport en ontspanning als in de industrie. Het moderne bedrijf Sky Sails ontwerpt enorme vliegers(kites) waarmee grote zeeschepen kunnen worden voortgetrokken waardoor zij tot 30 procent op hun brandstof kunnen besparen. Bronnen: Alles over vliegers, Sarah Kent, zuidboekproducties, 1997 Tijdschrift GESCHIENEDIS, sept 2012, jaargang 3 nummer 5, De Vlieger Afbeeldingen via internet, google
vaardige vliegers
Projectweek 2017