2. TBL. // 96. ÁRGANGUR // NÓV 2011
St. Jósefsspítala lokað um áramótin Hafnfirðingar eru flestir ósáttir við ákvörðunina og telja að illa sé komið fyrir þessari merku stofnun sem á sér svo mikla sögu.
2
Ár kjarasamninganna
85.8% sögðu já
Auk heildarkjarasamnings SA og aðildarsamtaka ASÍ var gerður kjarasamningur milli Eflingar-stéttarfélags, Verkalýðsfélagsins Hlífar og Verkalýðs- og sjómannafélags Keflavíkur og nágrennis við Samtök atvinnulífsins. Launahækkanir í samningnum eru eftirfarandi: Þann 1. júní 2011 hækkuðu laun um 4.25% , þann 1.febrúar 2012 munu laun hækka um 3,5% og þann 1. febrúar 2013 um 3,25% . Einnig kemur til eingreiðsla að upphæð kr. 38.000 og miðast hún við fullt starf en minnkar hlutfallslega fyrir þá sem eru í hlutastarfi. Samningur við starfsmenn hjá Rio Tinto Alcan var samþykktur með minnsta mögulega mun í seinni atkvæðagreiðslu.
Samningur Flóabandalagsins við Samtök atvinnulífsins var samþykktur með 85,8% atkvæða. Á kjörskrá voru 15.614. Atkvæði greiddu 3.034, rúm 19,4%. Já sögðu 2.603 eða 85,8%. Nei sögðu 423 eða 13,9%. Samningurinn var því samþykktur með miklum meirihluta atkvæða.
175 sögðu já en 175 sögðu nei, einn skilaði auðu. Samkvæmt lögum 80 /1936 þarf fleiri mótakvæði á móti samningnum til að fella samning.
Gengið hefur verið frá samningum á almennum markaði. Samningarnir voru undirritaðir þann 5. maí sl. og gilda til loka janúar 2014 Allir samningar og launatöflur eru í heild sinni á heimasíðu félagsins www.hlif.is
8 Ekki alltaf þótt heppilegur
22 Mjatlað af öllu
20 Atvinnuöryggi minna
// nóvember 2011
Frá formanni Hlífar
Þótt nú sé unnið að stækkun inni á vinnusvæði Rio Tinto / Ísal og að ljóst sé að sú vinna hafi skapað vinnu fyrir nokkuð marga starfsmenn, þá þarf nauðsynlega að koma framkvæmdum af stað almennt í öllu landinu. Lítið virðist vera í farvatninu
hjá stjórnvöldum og fyrirtækjum til að efla atvinnulífið. Stjórnvöld þurfa að koma verkefnum í þann farveg að aðilar atvinnulífsins geti farið að koma verkefnum af stað í samfélaginu. Mikið hefur verið um hækkanir á matvöru og þjónustu eftir gerð kjarasamninga, þar hafa stjórnvöld og sveitarfélög verið í fararbroddi og þannig tekið niður þá kaupmáttaraukningu sem kjarasamningarnir áttu að skila til launþega. Nýleg Gallup-könnun félaganna innan Flóabandalagsins sýnir að vinnuálag hefur aukist töluvert hjá þeim starfsmönnum sem eru með vinnu, starfshlutfall hefur verið minnkað og margir eru nú í hlutastarfi. Starfshlutfall á mörgum vinnustöðum hefur verið lækkað og ætlast er til að starfsmenn skili meira vinnuframlagi en áður.
Taka verður á þessum málum og vinna að því að koma atvinnuleitendum í störf þar sem augljós vöntun er á starfsfólki og minnka þannig álagið. Nánar er gert grein fyrir könnuninni hér í blaðinu. Nú þegar hátíð ljóss og friðar er að fara í hönd þarf að efla samverustundir fjölskyldna og ekki hvað síst á þessum tímum þegar margar fjölskyldur glíma við áhyggjur af fjárhag og atvinnumissi. Við verðum að treysta hvert öðru og byggja upp betra samfélag saman, sem ég efa ekki að við getum gert. Það getur tekið tíma en það gerist ekki nema við stöndum öll saman sem eitt. Kolbeinn Gunnarsson formaður Verkalýðsfélagsins Hlífar.
St. Jósefsspítala lokað um áramótin og nágrenni, allt til Suðurnesja. Þörfin var rík, nokkrum sinnum þurfti að byggja við húsið og m.a. bættist við fullkomin skurðstofudeild. Saga spítalans er samofin sögu Hafnarfjarðar og því vakti það Ekki er ljóst hvaða hlutverki þessi fallega bygging muni gegna í framtíðinni. upp miklar tilfinnSpítalann teiknaði Guðjón Samúelsson. ingar þegar Björn St. Jósefsspítali hefur verið oft í fréttum Zoëga, forstjóri Landþetta árið og nú liggur fyrir að loka á spítal- spítalans, tilkynnti þann 11. október sl. anum um næstu áramót. Hafnfirðingar eru að loka ætti stofnuninni um áramótin. flestir afar ósáttir við þessa ákvörðun og Tilkynningin var þvert á fyrri ákvarðanir telja að illa sé komið fyrir þessari merku um að sameina starfsemi St. Jósefsspítala stofnun sem á sér svo mikla og mikilvæga og Landspítala þar sem gert var ráð fyrir sögu. Árið 1924 hófst bygging spítalans og að legudeild almennra lyflækninga yrði voru það St. Jósefssystur sem stóðu fyrir áfram starfrækt í Hafnarfirði en að skurðframkvæmdunum. Tilgangur systranna var stofustarfsemi, handlækningadeild og að þjóna þeim sem bjuggu í Hafnarfirði
SKRIFSTOFA VERKALÝÐSFÉLAGS HLÍFAR Reykjavíkurvegi 64 2
Verkalýðsfélagið Hlíf
starfsemi meltingarlækninga flyttist í húsnæði Landspítala í Reykjavík. Í fréttaviðtali á mbl.is þann 11. október sl. sagði Björn að reynt yrði að finna húsinu nýtt hlutverk en ljóst væri að það hentaði illa nútíma sjúkrahúsrekstri. „Það mun verða verkefni Fasteigna ríkisins að kveða upp úr með það. Til greina hefur komið að breyta húsnæðinu í öldrunarheimili en til þess þarf töluverðar framkvæmdir.“ Bæjarstjórn Hafnarfjarðar mótmælti harðlega ákvörðun um lokun St. Jósefsspítala og krafðist þess að hún yrði endurskoðuð. „Ákvörðunin gengur þvert á þá sátt sem lofað var og þau fyrirheit sem gefin voru, um að St. Jósefsspítali gegndi áfram mikilvægu hlutverki í nærþjónustu við íbúa í Hafnarfirði.“ Bæjarstjórnin krafðist þess enn fremur að staðið yrði við loforð um samráð þegar teknar yrðu upp viðræður um framhaldið á starfsemi St. Jósefsspítala.
OPNUNARTÍMI:
Veffang: www.hlif.is
Umbrot: Betri Stofan ehf.
Mánudaga til föstudaga
Netfang: hlif@hlif.is
Ritstjórn og efnisöflun:
frá kl. 08:30 til 16:00
Ábyrgðarmaður:
Marín Hrafnsdóttir og
Sími: 5100 800
Kolbeinn Gunnarsson
Steingrímur Ólafsson
Fax: 5100 809
Útgefandi: Verkalýðsfélagið Hlíf
Prentun: Ísafoldarprentsmiðja
nóvember 2011 //
Heimsókn Kínverja til Hlífar í sumar Á myndinni eru frá vinstri: Xuna Cheng, Xiong Mei, Xie Yi, Kolbeinn, Li Zhikang, Hao Weihong og Luo Chenghui
Hópur á vegum mannauðs- og félagsþjónustu Yunnan-héraðs í Kína heimsótti Verkalýðsfélagið Hlíf í sumar. Hópurinn hafði áhuga á að kynnast starfsemi verkalýðsfélaga hér á landi og þá aðallega hvernig lífeyrissjóðakerfið hefur verið byggt upp. Kolbeinn Gunnarsson sat fundinn með
Kínverjunum og fór yfir það hvernig starf Hlífar er unnið í þágu félagsmanna sem og uppbyggingu lífeyrissjóðakerfisins. Kínverjarnir létu vel af dvöl sinni hér á landi og fóru víða um landið enda þótt ekki hafi verið fyrirhugað að stoppa lengi í þetta skipti.
www.hopbilar.is
Verkalýðsfélagið Hlíf
3
// nóvember 2011
Skipulagsmál í brennidepli á þingi Starfsgreinasambandsins Á nýliðnu þingi Star fsgreinasambands Íslands 13.14. október fór fram mikil umræða um skipulagsmál og nauðsyn þess að fara í gagngera endurskoðun á Kristján Bragason framkvæmdastjóri, skrifar: hlutverki, starfsemi og lögum sambandsins. Samþykkti þingið tillögu um skipan starfshóps sem var falið að fara í ítarlega vinnu við að móta nýtt framtíðarskipulag Starfsgreinasambandsins. Markmiðið er að einfalda stjórnkerfið, draga úr rekstrarkostnaði og færa starfsemi sambandsins að breyttu umhverfi aðildarfélaganna. Framhaldsþing haldið í maí Starfshópurinn skal leggja fram tillögur að nýju stjórnkerfi, hlutverki, lögum og verkefnum SGS fyrir framhaldsþing sem haldið verður 10. maí 2012. Starfshópurinn mun funda stíft á næstu mánuðum og er vonast til að drög að tillögum liggi fyrir í lok febrúar. Áður en þær verða lagðar fyrir þing Starfsgreinasambandsins skulu tillögurnar kynntar aðildarfélögum sambandsins og þeim gefinn kostur á að koma
4
Verkalýðsfélagið Hlíf
sjónarmiðum sínum og ábendingum á framfæri. Áfram unnið að því að styrkja grunneiningarnar Hugmyndin er að Starfsgreinasambandið verði fyrst og fremst samstarfs- og samráðsvettvangur aðildarfélaga, en hægt verði að fela sambandinu sérstök verkefni sem aðildarfélög vilja láta Starfsgreinasambandið sinna. Við endurskoðun á skipulagi sambandsins verður horft til þess að frá stofnun þess árið 2000 hefur aðildarfélögum fækkað mikið, úr 43 í 19. Engu að síður verður ekki hjá því komist að halda áfram þeirri vinnu að fækka aðildarfélögum og gera félögin betur í stakk búin til að sinna daglegum verkefnum sínum sem og þjónustu við félagsmenn. Eitt af því sem þarf að gera er að skilgreina verkefni Starfsgreinasambandsins betur, enda hafa þarfir aðildarfélaganna breyst mikið á síðustu árum. Það þarf að vera skýrt ákveðið hvaða þjónustu Starfsgreinasambandið á að veita og hvað félögin eiga að sjá um sjálf. Einfaldara stjórnkerfi skilar sér í auknu lýðræði Annar mikilvægur þáttur sem starfshópurinn mun fara yfir er uppbygging á
stjórnkerfi Starfsgreinasambandsins, en ýmsir hafa bent á að núverandi stjórnkerfi hafi ekki gefist nægjanlega vel. Það eru uppi hugmyndir um að draga úr áhrifum framkvæmdastjórnar og í staðinn munu sérstakir formannafundir fá aukið vægi í stjórnkerfinu, en þar geta öll aðildarfélög komið að ákvarðanatöku á vegum Starfgreinasambandsins. Þetta leiðir vonandi til aukins lýðræðis innan sambandsins en um leið þurfa félögin að standa betur á bak við ákvarðanir þess. Hagræðing í rekstri Starfsgreinasambandið hefur á síðustu misserum setið undir talsverðri gagnrýni um að vera dýrt og skila litlu fyrir aðildarfélögin. Eitt af meginmarkmiðunum með endurskipulagningu á Starfsgreinasambandinu er að ná fram hagræðingu í rekstri og laga starfsemi og verkefni að þeim tekjum sem sambandinu eru markaðar. Á nýliðnu þingi Starfgreinasambandsins var ákveðið að lækka tekjur sambandsins um 35% og því er ljóst að draga verður úr umsvifum sambandsins. Starfshópnum hefur verið falið að vinna náið með nýjum framkvæmdastjóra að því að lækka útgjöld og aðlaga reksturinn þeim verkefnum sem sambandinu verður falið að sinna.
nóvember 2011 //
Ályktanir frá fundi SGS Ályktun um efnahags- og atvinnumál Þing Starfsgreinasambands Íslands lýsir yfir þungum áhyggjum af stöðu efnahags- og atvinnumála. Yfir 12.000 manns eru án atvinnu, þúsundir hafa flust úr landi og margir hafa horfið af vinnumarkaði. Tæplega 2/3 þeirra sem eru í atvinnuleit hafa verið án vinnu í meira en 6 mánuði. Staðan er því grafalvarleg og við blasir stöðnun í hagkerfinu. Verðbólga er mikil, krónan verðlítil og hagvaxtarhorfur slæmar enda eru fjárfestingar sem leggja eiga grunn að framtíðarverðmætasköpun í sögulegu lágmarki. Þing Starfsgreinasambandsins telur það forgangsmál að breyta þessari stöðu. Aðgerðir til að örva hagvöxt og skapa störf verða að beinast að því að auka arðbæra fjárfestingu. Á síðasta ári var heildarfjárfesting á Íslandi innan við 200 milljarðar króna og hefur fjárfesting aldrei verið minni, mæld sem hlutfall af landsframleiðslu. Við gerð kjarasamninga í vor settu stjórnvöld og aðilar vinnumarkaðarins sér það markmið að örva hagvöxt með því að tryggja fjárfestingar upp á 350 milljarða á ári. Þing Starfsgreinasambands Íslands kallar eftir frumkvæði og forystu stjórnvalda, atvinnulífs og fjármálakerfisins við endurreisn efnahagslífsins. Þessir aðilar verða að sýna að þeim sé full alvara í því að fá hjól atvinnulífsins til að snúast hraðar. Það er krafa þingsins að þessir aðilar taki virkan þátt í því að stuðla að auknum fjárfestingum á vegum hins opinbera og einkaaðila. Í því samhengi er m.a. mikilvægt að ríkisstjórnin leggi fram nauðsynlegar efnahags- og fjárfestingaráætlanir, sem varði leiðina að þeim markmiðum sem viljayfirlýsing ríkisstjórnarinnar í tengslum við gerð kjarasamninganna gerir ráð fyrir. Ályktun um leiðréttingu forsendubrests Þing Starfsgreinasamband Íslands getur ekki og ætlar ekki undir nokkrum kringumstæðum að sætta sig við það grímulausa óréttlæti sem íslensk heimili hafa mátt þola frá hruni. Stórum hluta forsendubrestsins hefur verið varpað miskunnarlaust yfir á heimili landsins á sama tíma og slegin hefur verið skjaldborg utan um kröfuhafa og erlenda vogunarsjóði.
Þingið krefst þess að bankar og fjármálastofnarnir þessa lands leiðrétti skuldir heimilanna með fullnægjandi hætti vegna forsendubrestsins. Þing Starfsgreinasambandsins vill að það komi skýrt fram að heimili landsins eru ekki að biðja um neina ölmusu heldur einungis sanngjarna leiðréttingu á þeim forsendubresti sem varð hér í kjölfar efnahagshrunsins. Ályktun um atvinnuleysisbætur Þing Starfsgreinasambands Íslands harmar það skilningsleysi stjórnvalda á kjörum og högum atvinnulausra sem birtist í nýútkomnu fjárlagafrumvarpi. Samkvæmt frumvarpinu ætla stjórnvöld að svíkja fyrirheit um að hækka atvinnuleysisbætur í byrjun næsta árs í samræmi við hækkun launataxta þeirra tekjulægri. Þá ætla stjórnvöld að ráðast sérstaklega á kjör þeirra sem hafa verið án vinnu í þrjú ár samfellt með því að taka viðkomandi af bótum í þrjá mánuði. Þingið fordæmir þá hugmyndafræði að ætla að „svelta“ fólk af bótum. Verkalýðshreyfingin mun aldrei sætta sig við slíka aðför að þeim sem standa höllustum fæti í þjóðfélaginu. Þing Starfsgreinasambandsins krefst þess að stjórnvöld láti af þessum fyrirætlunum. Að þau standi við gefin loforð og hækki bætur í samræmi við hækkun launataxta þeirra tekjulægri og framlengi heimild Atvinnuleysistryggingasjóðs til að greiða bætur í allt að fjögur ár. Ályktun um málefni heimilanna Þing Starfsgreinasambands Íslands lýsir þungum áhyggjum yfir erfiðri stöðu heimila í landinu. Háir vextir, mikil verðbólga, fall krónunnar, og atvinnuleysi hafa skilið fjölmargar fjölskyldur og einstaklinga eftir á barmi eignamissis og gjaldþrots, auk þeirra sem nú þegar hafa misst allt sitt. Fjármálastofnanir verða að axla sína ábyrgð á skuldavanda heimilanna og nýta það svigrúm sem þeim var veitt til þess að leiðrétta þessar skuldir. Þing Starfsgreinasambandsins fagnar auknu framboði af óverðtryggðum húsnæðislánum. Þingið bendir þó á að enn er langt í land að Íslendingum bjóðist sambærileg lánakjör
og eru í boði í nágrannalöndum okkar. Þingið krefst þess að stjórnvöld og Seðlabanki Íslands hagi efnahags- og peningastefnu sinni með þeim hætti að íslensk heimili losni við vaxtaokur og fái að búa við sambærileg kjör og almenningur í þeim löndum sem við viljum helst bera okkur saman við. Þá telur þing Starfsgreinasambandsins mikilvægt að tekju- og eignatenging vaxtabóta og barnabóta verði endurskoðuð líkt og gefin voru fyrirheit um í yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar í tengslum við gerð kjarasamninga. Þingið telur einnig mikilvægt að ríkisvaldið og sveitarfélögin hækki húsaleigubætur og dragi úr tekjutenginu þeirra. Þetta er sérstaklega aðkallandi þar sem húsaleigubætur hafa ekkert hækkað frá því fyrir hrun. Þingið krefst þess að heimilum í landinu verði ekki mismunað eftir því hvort þau eru í eigin eða leigu húsnæði. Ályktun um séreignarlífeyrissparnað Þing Starfsgreinasambands Íslands mótmælir þeirri fyrirætlan stjórnvalda að þrengja að skattfrelsi lífeyrisiðgjalda í séreignarlífeyrissjóði. Í rúman áratug hefur launafólk getað lagt allt að 4% af launum sínum í séreignarlífeyrissparnað án þess að greiða tekjuskatt af þeirri inngreiðslu. Nú er boðað að þetta hlutfall eigi að lækka um helming. Nái þessar fyrirætlanir stjórnvalda fram að ganga hlýtur verkalýðshreyfingin að hvetja félagsmenn sína til að hætta að leggja í séreignarsparnað umfram 2% af eigin launum. Fyrir liggur að sá hluti sem er umfram 2% lendir að mestu í eignaupptöku stjórnvalda þar sem bæði inn- og útgreiðsla sparnaðarins verður skattlögð. Tvísköttunin leiðir til þess að milli 60 og 70% af höfuðstól sparnaðarins greiðist í skatt. Þá er ótalið að vextir af sparnaðinum verða skattlagðir eins og launatekjur en ekki eins og fjármagnstekjur. Þing Starfsgreinasambandsins krefst þess að stjórnvöld láti af þessum vanhugsuðu fyrirætlunum. Afleiðingin mun verða minni sparnaður til framtíðar. Slíkt er sérstaklega óheppilegt nú þegar þjóðin þarf á sparnaði að halda til þess að auka fjárfestingar til að leggja grunn að aukinni verðmætasköpun.
Verkalýðsfélagið Hlíf
5
// nóvember 2011
Í lok október hittust 50 formenn allra aðildarfélaga Alþýðusambandsins til skrafs og ráðagerða og var mest rætt um atvinnumálin og nauðsynlegar aðgerðir til að koma í veg fyrir stöðnun. Flutt voru mörg athyglisverð erindi og eftirfarandi ályktanir samþykktar:
Hvað vilja menn gera? Ályktun formannafundar ASÍ um stöðu og réttindi atvinnuleitenda Íslenskt samfélag tekst í dag á við alvarlegar afleiðingar efnahagshrunsins. Ein versta birtingarmynd þess er fækkun starfa og atvinnuleysið sem því fylgir. Heilar atvinnugreinar og landsvæði glíma við mikinn samdrátt á öllum sviðum. Langtímaatvinnuleysi fer vaxandi og bitnar mest á ungu fólki og fólki með litla formlega menntun. Alþýðusamband Íslands hefur haft forystu um að bæta kjör og réttindi atvinnuleitenda, ásamt því að treysta stöðu þeirra á vinnumarkaði og í samfélaginu. Það hefur verið gert með lengingu bótatímabilsins, auknum sveigjanleika kerfisins og náms- og starfstengdum úrræðum fyrir atvinnuleitendur. Úrræði fyrir langtímaatvinnuleitendur duga ekki Eftir það sem þó hefur áunnist er sú sýn sem birtist í fjárlagafrumvarpi ríkisstjórnarinnar einkar dapurleg. Úrræðin sem ríkisstjórnin sjálf hefur fram að færa eru svikin loforð og sveltistefna. Atvinnuleysisbætur eiga ekki að hækka í samræmi við það sem um var samið í vor og í reynd lækka þær að raungildi. Nema á úr gildi bráðabirgða-
ENJO á Íslandi ehf Reykjavíkurvegi 64—sími 555 1515 www.enjo.is
6
Verkalýðsfélagið Hlíf
ákvæði um lengingu bótatímabils og setja atvinnuleitendum sem hafa verið án atvinnu í þrjú ár tímabundið afarkosti með því að taka af þeim bótaréttinn og vísa á takmarkaðan framfærslustuðning sveitarfélaganna, þótt ljóst sé að aðeins hluti þeirra eigi þar einhvern rétt. Um þessa sveltistefnu ríkisstjórnarinnar getur aldrei orðið sátt. Gegn svikum og uppgjöf stjórnvalda eins og þau birtast í fjárlagafrumvarpinu áréttar ASÍ að takast verður á við vandann af framsýni. Læra þarf af reynslunni, þróa og nýta þau úrræði sem gagnast hafa best. Atvinnuleysisbætur þurfa að hækka Alþýðusamband Íslands krefst þess að stjónvöld standi við hækkun atvinnuleysisbóta og lengingu bótatímabils sem lofað var í kjarasamningunum í maí sl. Jafnframt verði gerðar nauðsynlegar lagfæringar á lögunum til að tryggja nauðsynlegan sveigjanleika og heimildir vegna úrræða fyrir atvinnuleitendur. Það þarf að efla þjónustu fyrir atvinnuleitendur Alþýðusamband Íslands krefst þess að stjórnvöld kviki ekki af þeirri braut sem mörkuð var sl. vor og áréttuð var í
kjarasamningunum um að efla þjónustu og úrræði fyrir atvinnuleitendur með samþættum aðgerðum á sviði menntunar, starfsþjálfunar og virkni af öðru tagi. Það á sérstaklega við um þann hóp sem farið hefur verst út úr samdrættinum á vinnumarkaði, langtímaatvinnulausa, ungt fólk og launafólk með litla formlega menntun. Þetta á einnig við um þá sem þurfa á endur- og viðbótarmenntun að halda til annarra starfa
Alþýðusamband Íslands hefur haft forystu um að bæta kjör og réttindi atvinnuleitenda, ásamt því að treysta stöðu þeirra á vinnumarkaði og í samfélaginu vegna breytinga í atvinnulífinu. Þá leggur ASÍ áherslu á mikilvægi virkrar og öflugrar vinnumiðlunar. Vilja að stéttarfélögin sjái um aðgerðirnar Það er krafa Alþýðusambandsins að nú þegar verði hrint af stað tilraunaverkefni sem miðar að því að stéttafélögin taki í ríkara mæli að sér framkvæmd atvinnuleysistrygginga, vinnumiðlunar og virkra vinnumarkaðsaðgerða líkt og gert hefur verið með góðum árangri í menntun á vinnumarkaði og starfsendurhæfingu. Flutt voru mörg athyglisverð erindi og fundurinn sendi frá sér margar ályktanir.
nóvember 2011 //
Ályktun um atvinnumál Formannafundur hjá aðildarfélögum ASÍ
Fundur formanna aðildarfélaga ASÍ telur það forgangsverkefni að auka fjárfestingar til að vinna bug á atvinnuleysi og leggja grunn að verðmætasköpun til framtíðar. Fundurinn krefst þess að ríkisstjórnin grípi þegar til bráðaaðgerða í atvinnumálum og sýni jafnframt fram á hvernig hún hyggst stuðla að auknum fjárfestingum með því að leggja fram nauðsynlegar efnahagsog fjárfestingaráætlanir í samræmi við gefin fyrirheit í síðustu kjarasamningum. Formannafundurinn telur að takist að ná þeim fjárfestingarmarkmiðum sem aðilar vinnumarkaðarins og stjórnvöld hafa í sameiningu sett sér getum við horft með aukinni bjartsýni til framtíðar. Þarf að örva hagvöxt Meginviðfangsefni efnahagsstefnu stjórnvalda verða annars vegar að vera aðgerðir til að örva hagvöxt og skapa störf og hins vegar að treysta gengi krónunnar og auka stöðugleika hennar. Við gerð kjarasamninganna í vor settu stjórnvöld og aðilar vinnumarkaðarins sér það markmið að draga úr atvinnuleysi og örva hagvöxt með því að auka árlega fjárfestingu úr 200 milljörðum króna í 350 milljarða á ári, en aukin hagvöxtur er jafnframt forsenda þess að krónan styrkist.
Tækifærin mörg Stjórnvöld og aðilar vinnumarkaðarins ætla sér í sameiningu að vinna að því að auka fjárfestingar um 150 milljarða á ári. Þetta er risavaxið verkefni en okkur verður að takast það ef við ætlum að vinna bug á atvinnuleysi og byggja upp viðunandi lífskjör. Tækifærin liggja víða, því við búum yfir mannauði og miklum framtíðarmöguleikum við atvinnuuppbyggingu sem getur grundvallast á sjálfbærri nýtingu auðlinda okkar. Við höfum möguleika á því að verða grænt hagkerfi sem byggir á grænum störfum með því að byggja upp öflugt atvinnulíf á sjálfbærum grunni sem tryggir okkur eftirsóknarverð lífskjör. Til þess að hægt verði að nýta þessi tækifæri verðum við að leggja aukna áherslu á fullvinnslu landbúnaðar- og sjávarafurða okkar í stað útflutnings hráefna eins og nú er. Það kallar á miklar fjárfestingar fyrirtækja í þekkingu, á vöruþróun og markaðssetningu, eðlilegum stuðningi af hálfu stjórnvalda en fyrst og fremst verða stjórnvöld að tryggja okkur frekari aðgang að mörkuðum fyrir fullunnar afurðir þessara undirstöðu atvinnugreina okkar. Menn verða að vinna saman Ljóst er að erfiðleikar á alþjóðlegum fjár-
málamörkuðum sníða okkur þrengri stakk en ella og kalla á frekara frumkvæði stjórnvalda. Leiðin að fjárfestingarmarkmiðunum var vörðuð með samstarfi stjórnvalda og aðila vinnumarkaðarins í vor og mikilvægt er að fylgja henni. Það verða allir að leggjast á árarnar. Það gengur ekki að einstaka ráðherrar leggist gegn mikilvægum bráðaaðgerðum í atvinnumálum vegna þess að þær falli ekki að pólitískum rétttrúnaði viðkomandi. Það gengur heldur ekki að Samtök atvinnulífsins hlaupi frá samstarfi stjórnvalda og aðila vinnumarkaðarins vegna óþolinmæði og pirrings út í
“Tækifærin liggja víða, því við búum yfir mannauði og miklum framtíðarmöguleikum við atvinnuuppbyggingu sem getur grundvallast á sjálfbærri nýtingu auðlinda okkar “ ríkisstjórnina. Það er of mikið í húfi til þess að menn geti leyft sér slíkt, því að óbreyttu blasir við kyrrstaða í hagkerfinu. Takist okkur að sigrast á yfirstandandi efnahagserfiðleikum getum við á fáum árum byggt upp lífskjör í fremstu röð.
Verkalýðsfélagið Hlíf
7
// nóvember 2011
Ég hef ekki alltaf þótt heppilegur Blaðamaður Hjálms tók þennan síkvika verkalýðsforingja tali en Sigurður fagnaði 80 ára afmæli sínu í sumar.
Sigurður T. Sigurðsson var formaður Hlífar í 15 ár og það var aldrei lognmolla í kringum hann enda ávallt á vaktinni fyrir launafólk í Hafnarfirði. Sigurður var ekki gamall þegar hann fór að mæta á sína fyrstu fundi hjá Hlíf, fimmtán, sextán ára. Sigurður er Gaflari af guðs náð, fæddur að Vesturbraut 23 þann 5. júlí árið 1931, og frá barnsaldri hefur verkalýðsbaráttan átt hug hans allan. „Áhuginn kviknaði vegna þess óréttlætis sem blasti við, ég man ekki eftir að hafa verið svangur sem barn en það var oft lítið til heima og það varð að velta hverri krónu fyrir sér.“ Hann segir ástandið á þessum árum hafa verið erfitt og mikið atvinnuleysi - þar til herinn kom og allt breyttist á Íslandi. Sigurður gegndi ýmsum störfum til sjós og lands áður en hann fór að vinna fyrir Hlíf, vann m.a. í álverinu og á Keflavíkurflugvelli en var rekinn þaðan vegna afskipta sinna af verkalýðsmálum. „Já, ég var rekinn úr vinnu á vellinum. Ég þótti hættulegur vegna tengsla minna við verkalýðshreyfinguna, slíkur var óttinn við samstöðumáttinn og
8
Verkalýðsfélagið Hlíf
kommúnistagrýlan var auðvitað allsráðandi á þessum árum.“ Hann hóf störf í álverinu í ágúst 1972 og skömmu síðar kusu verkamenn í kerskálum hann sem trúnaðarmann sinn. Hann var í stjórn Hlífar 1973–1976 og aftur 1978– 1979 en sagði sig úr þeirri stjórn. Árið 1981 kom fram mótframboð gegn þáverandi stjórn Hallgríms Péturssonar. Stjórn Hlífar bauð þá Sigurði stöðu varaformanns á lista stjórnarinnar, sem hann þáði. Það er skemmst frá því að segja að framboð Hallgríms og Sigurðar vann kosninguna með 2/3 atkvæða. Þessi úrslit urðu síðan til þess að Sigurði var boðin vinna hjá félaginu. Eftir nokkra umhugsun ákvað Sigurður að hefja störf hjá Hlíf og starfaði þar óslitið til 75 ára aldurs. Ég er verkalýðssinni Þegar Sigurður er spurður út í ástandið í dag er ljóst að þótt hann sé hættur daglegu vafstri í kringum verkalýðsmál er hugurinn við kjaramál fólksins í landinu. En er hann flokkspólitískur? „Nei, en ég er verka-
lýðssinni og held fram hlut þess fólks sem er með lægstu launin. Þetta vita allir sem hafa þekkt mig í gegnum tíðina. Reyndar kaus ég Vinstri græna og gekk í flokkinn fyrir síðustu kosningar, en sagði mig úr honum þremur mánuðum síðar. Ég var ósáttur við svik þeirra, þegar þeir ákváðu að gefa eftir varðandi aðildarviðræður við Evrópusambandið. Það að ganga til samn-
„Sigurður er sex barna faðir og á fjöldann af barnabörnum líka. Hann er ánægður með lífið enda með fullt baráttuþrek ennþá og góða heilsu. “ inga við sambandið er allt annað en þeir lofuðu fyrir kosningar.“ Hann segir ástandið í landinu sérkennilegt í ljósi þess að hér hafði fólk það aldrei betra en einmitt við upphafið að hruninu. „Það er slæmt að hugsa til þess að lítill hópur manna hafi fengið að valsa um með
nóvember 2011 //
peninga landsmanna, það var græðgi einstaklinga sem olli þessu hruni. Það hefur líklega aldrei verið eins búsældarlegt á Íslandi og stuttu áður en allt hrundi undan okkur og þá meina ég að aldrei hafi verið meiri ágóði af fiskinum í sjónum og landsins gæðum.“ Og hann segir kreppuna í dag ólíka þeirri sem hann fæddist í. „Nú eru töluvert margir sem eiga nóg af peningum en taxtar verkafólks eru alltof lágir og þeir þyrftu að hækka strax um 30%, a.m.k. hjá þeim lægst launuðu.“
“Taxtar verkafólks eru alltof lágir og þeir þyrftu að hækka um 30% hjá þeim lægst launuðu..“
Verðtryggingin kom okkur í koll Sigurður er uggandi yfir framhaldinu og segist aldrei hafa þurft að glíma við neitt í líkingu við það sem er að gerast í landinu í dag. En samt er margt af því sem hann óttaðist og varaði við í fjölda blaðagreina núna að koma fram. „Ég barðist fyrir aftengingu verðtryggingarinnar í á annan áratug. Frá 1990 og fram undir hrunið skrifaði ég á annað hundrað greinar gegn verðtryggingunni, flestar í Morgunblaðið og Fréttablaðið. Einnig flutti ég tillögur um afnám verðtryggingarinnar á flestum þingum Alþýðusambandsins og Verkamannasambandsins en þær féllu allar í grýttan jarðveg. Forysta Alþýðusambandsins var á allt annarri skoðun en ég hvað verðtrygginguna snerti og fullyrti að engin hætta stafaði af henni. Sömu menn vilja ekkert tala við mig í dag þegar ég bendi þeim á að nú sé komið á daginn það sem ég hafi óttast og varað við, að þensla vegna verðtryggingarinnar yrði svo mikil að efnahagskerfið hryndi.” Sigurður er þeirrar skoðunar að ríkisstjórnin verði að styrkja grundvöll lítilla og meðalstórra fyrirtækja. „Það næst ekki næg atvinna í landinu nema þetta verði gert. Fjárhagserfiðleikar og getuleysi þessara fyrirtækja eru fyrst og fremst ástæðan fyrir núverandi ástandi í atvinnumálum. Stjórnvöld verða að bregðast skjótt við með úrbótum því að langtímaatvinnuleysi
dregur máttinn úr fólkinu. Ég er uggandi yfir hlutunum ef stjórnvöld draga það að hlúa að fyrirtækjunum svo þau geti starfað eðlilega að nýju.“ Störfin fara frá Hafnarfirði til Reykjavíkur En hvernig líst Sigurði á stöðuna í Hafnarfirði? „Ekki vel, ríkisstjórnin er að kalla allt til Reykjavíkur. Hér fækkar opinberum störfum en þeim fjölgar á sama tíma í Reykjavík. Það þarf auðvitað að hagræða en þessi gjörð t.d. með St. Jósefspítala er til skammar og sýnir hversu skammt ríkisstjórnin hugsar. Þetta er bara frekja og gauragangur. Mér finnast stjórnvöld í Hafnarfirði hafa sýnt vítavert sinnuleysi með að berjast ekki gegn þessari öfugþróun en það er auðvitað vegna þess að hér stjórna kratar og þeir mega ekki slást við kratana í ríkisstjórninni.“ Barðist fyrir heilsufarsskoðunum Þegar Sigurður er spurður um það sem er minnisstæðast í baráttunni nefnir hann stórt mál eins og sameiningu Hlífar og Verkakvennafélagsins Framtíðarinnar en það var þó annað mál sem var honum sérstaklega hjartfólgið. „Ég flutti margar tillögur um að gera þyrfti bót á heilsufarsskoðunum starfsmanna fyrirtækja en árum saman voru engin lög til um slíkt og atvinnurekendur gátu hagað sér eins og þeir vildu í þeim efnum.“ Í á annan áratug þóttu tillögur Sigurðar um þetta óþarfar og ljóst að forysta Alþýðusambandsins vildi ekki skora á stjórnvöld um breytingar. Hvernig stóð á því? „Viðkvæðið var að það væru að koma lög um læknisskoðun starfsmanna fyrirtækja. Það var alltaf sagt við mig: „Sigurður láttu ekki svona, það er verið að vinna í málinu.““ En Sigurður hélt áfram að minna á þetta, í rúman áratug, varð óvinsæll hjá sambandinu og náði ekki að komast þar til áhrifa. „Ég var soddan bjáni að sjá ekki að fermingaraldur á tillögum væri lítið mál á milli vina. Ég hef ekki alltaf þótt heppilegur, kjafturinn á mér virðist vera svo voðalegur.“ Stendur forystan sig í dag? Sigurður vill meina að nú vilji menn ekki rugga neinu og allt sé reynt til að hafa alla góða. „Þetta er línan, svo það komi nú ekki kröfur sem hugsanlega myndu þýða
að formenn og forystan þyrfti að standa upp úr skrifstofustólunum. Ég er verulega ósáttur við að ítrekað komi fram að afstaða ASÍ sé með aðild að Evrópusambandinu. Þetta er einungis afstaða nokkurra forystumanna en meginhluti verkafólks vítt og breitt um landið er á þeirri skoðun að við eigum ekki að ganga í ESB. Ég spyr: Í hvaða verkalýðsfélagi hefur vilji félagsmanna verið kannaður með að ganga í Evrópusambandið? Ég veit ekki til þess að nokkurt verkalýðsfélag hafi samþykkt það. Samt les ég hér um bil daglega að það sé stefna verkalýðshreyfingarinnar að Ísland gangi í Evrópusambandið. Þeir hafa ekki leyfi til að haga sér svona og ég er vonsvikinn yfir þessu. Fjölmiðlar virðast ekki sjá í gegnum vitleysuna og telja að verkalýðshreyfingin sé meðmælt þessu.“
„Á tíma Sigurðar í formannsstóli voru húsnæðis- og heilbrigðismál í brennidepli enda Sigurður mikill áhugamaður um hið síðarnefnda. Þá var Sigurður mikill baráttumaður fyrir sameiningu og samstarfi verkalýðsfélaga og á formannstíma hans varð til hið svonefnda Flóabandalag þegar tillaga hans um samstarf Hlífar, Eflingar og Verkalýðs- og sjómannafélags Keflavíkur var samþykkt. Samstarfið markaði þáttaskil í kjarabaráttu þessara félaga.“
Bestu kveðjur til félagsmanna Hlífar
Verkalýðsfélagið Hlíf
9
// nóvember 2011
Launamunur kynja, álag í vinnu og óánægja með laun
Ný viðhorfs- og launakönnun sem Capacent Gallup vann fyrir Flóabandalagið og sem framkvæmd var í haust sýnir að margir hafa áhyggjur af fjárhagslegri afkomu sinni og að álag í vinnu hefur aukist mikið eða verulega hjá stórum hluta fólks. Þá er helmingur aðspurðra, eða 50%, óánægður með laun sín. Könnunin birtir sláandi og óútskýrðan mun á launum kynjanna, mun á bilinu 11-20,6%. Markmiðið með könnun sem þessari er sem fyrr að kanna kjör og viðhorf félagsmanna til ýmissa þátta. Úrtakið var 3284 manns og svarhlutfallið var 56,6%. Könnunin fór fram í september og október sl. og í ljós kom að á meðal fólks í 100% starfshlutfalli eru konur að jafnaði með tæplega 26% lægri heildarlaun en karlar. Meðalgreiðslur karla voru 347 þúsund krónur en meðalheildargreiðslur kvenna tæplega 261 þúsund krónur. Að teknu tilliti til aldurs, starfsstéttar og fjölda vinnustunda minnkaði kynbundinn launamunur á heildarlaunum í 15,8% (vikmörk +/- 4,8%). Í skýrslunni segir: „... því er með 95% vissu hægt að segja að á meðal fólks á sama aldri, í sömu starfsgrein, með jafnlangan starfsaldur og með sama fjölda vinnustunda séu konur með á bilinu 11-20,6% lægri heildarlaun en karlar.“ Álag eykst Svör við spurningum um álag á vinnustað sýna að það hefur greinilega aukist. 33,1% telja álag hafa aukist til muna. Á svipuðum tíma í fyrra töldu 26,5% að álag hefði aukist
10
Verkalýðsfélagið Hlíf
til muna og því fer sá hópur stækkandi á milli ára. Þá er stór hópur fólks sem segir að álag hafi aukist eitthvað eða 62,3% en aðeins 5,4% segja álag hafa minnkað. Félagsmenn Hlífar skera sig nokkuð úr en 76,2% telja að álag hafi aukist á síðastliðnum mánuðum. Finnst þér álag þitt í vinnunni hafa aukist, haldist óbreytt eða minnkað sl. mánuði
ljós kom að meðallaun starfsmanna í Hlíf og Verkalýðs- og sjómannafélagi Keflavíkur eru hærri en meðallaun starfsmanna Eflingar – stéttarfélags. Meðalheildarlaun Hlífarmanna voru 322 þúsund krónur. Eins eru dagvinnulaun starfsmanna í Hlíf hærri en hjá hinum stéttarfélögunum, eða 266 þúsund krónur, en meðaltal dagvinnulauna hjá þessum þremur félögum er 255 þúsund krónur.
5,4%
Haldist óbreytt 32,4% Aukist 62,3%
50% óánægð með launin Spurt var um heildarlaun fyrir skatta í ágúst en heildarlaun eru allar greiðslur, bónus, yfirvinna, fatastyrkur og önnur hlunnindi. Í
50% aðspurðra voru ósátt við laun sín en 24,4% sátt, 25,5% voru hvorki ósátt né sátt
nóvember 2011 //
við launin. Fleiri reyndust mjög ósáttir við laun sín hjá Hlíf en hinum, 28,3%. Þegar þeir sem voru í fullu starfi voru spurðir hversu margar vinnustundir þeir hefðu unnið á viku kemur fram að vinnuvika Hlífarfólks er aðeins styttri, eða 43,7 stundir, á meðan meðalvinnuvika aðspurðra í fullu starfi var 44,7 stundir. Ert þú sátt(ur) eða ósátt(ur) við laun þín?
Sátt(ur) 24,4% Ósátt(ur) 50,0%
Hvorkiné 25,6%
Áhyggjur af fjárhag miklar Margir hafa áhyggjur af fjárhagslegri stöðu sinni og flestir nefna að laun dugi ekki fyrir útgjöldum, eða 51,9%. 35,5% segjast hafa áhyggjur af fjárhagslegri stöðu vegna verðbólgu, vaxta og hækkandi verðlags. Einungis 25-26% hafa frekar litlar eða engar áhyggjur af fjárhagslegri stöðu sinni. Fæstir hafa þurft að leita aðstoðar vegna fjárhagslegrar stöðu á sl. 12 mánuðum, eða 27,8%, yfir 70% hafa engrar aðstoðar þurft að leita. Hlutfallið er hagstæðara hjá starfsmönnum í Hlíf en þar hafa 22,2% þurft að leita sér fjárhagslegrar aðstoðar. Þá telja starfsmenn hjá Hlíf starfsöryggi sitt meira en starfsmenn hinna félaganna, 73,5% telja starfsöryggi sitt mikið hjá Hlíf en könnunin í heild sinni sýnir að 66,9% telja starfsöryggi sitt mikið. Hversu mikið eða lítið telur þú starfsöryggi þitt vera í dag?
Flestir hafa dregið úr útgjöldum Flestir nefna að þeir hafi dregið töluvert úr útgjöldum. 69,5% hafa dregið úr útgjöldum vegna ferðalaga en einnig spara menn í fatakaupum, tómstundum, skemmtunum og húsgagna- og tækjakaupum. 59% höfðu dregið úr útgjöldum til eldsneytiskaupa og 53,5% til matarinnkaupa. 27,8% höfðu dregið úr útgjöldum vegna heilbrigðisþjónustu. 13,8% höfðu ekki dregið úr útgjöldum vegna þeirra þátta sem taldir voru upp í könnuninni.
þá þjónustu sem þau fá hjá sínu félagi.
Hvernig reyndist kjarasamningurinn? Svo virðist sem flestir séu hvorki sáttir né ósáttir við nýafstaðna kjarasamninga, eða 38,6%. Ívið fleiri eru ósáttir í Hlíf en í Eflingu og VSFK. Í ljós kemur að þátttaka við atkvæðagreiðslu var slök, einungis 44,3%,
Könnunin sýnir marga fleiri þætti, t.d. að langflestir búa í eigin húsnæði og hjá Hlífarfólki er það hlutfall 64,1%. Þá er atvinnuleysi meðal Hlífarstarfsmanna minna en á meðal starfsmanna hinna stéttarfélaganna. Þegar spurt er um atvinnuleysi sem
þar stóðu Hlífarmenn sig þó betur því að 58,6% þeirra kusu um samninginn.
nemur mánuði eða lengri tíma voru 11,3% Hlífarmanna atvinnulaus en meðaltal hjá Flóabandalaginu er 15,8%. Þá telja 40,2% að svört atvinnustarfsemi hafi aukist á sl. tveimur árum og 41,9% þekkja einhvern sem hefur keypt eða selt „svarta“ vinnu á sl. 12 mánuðum.
Margir hafa áhyggjur af fjárhagslegri stöðu sinni og flestir nefna að laun dugi ekki fyrir útgjöldum
Fáir hafa misst húsnæði Einungis 1,8% hafa misst húsnæði í kjölfar efnahagshrunsins og 1,8% telja að það stefni í það. 96,4% svara þeirri spurningu neitandi sem er afar ánægjulegt.
10,7% Hvorkiné 22,5% 66,9%
Ánægja með stéttarfélagið eykst Þegar spurt var um þjónustu stéttarfélaganna hafði ánægja fólks aukist frá fyrra ári. 55,8% segjast mjög eða frekar ánægð með
Hversu ánægð(ur) eða óánægð(ur) ertu með þjónustu Vinnumálastofnunar?
19,2%
48,1% Hvorkiné 32,7%
Verkalýðsfélagið Hlíf
11
// nóvember 2011
Kolbeinn Gunnarsson, formaður Hlífar afhendir Erni Agnarssyni vinninginn.
Vinningshafi í Gallup könnun Allir félagsmenn sem tóku þátt í Gallup könnun Flóabandalagsins tóku jafnframt þátt í happdrætti Gallup. Veglegir vinningar voru í boði hjá stéttarfélögunum og hlaut Örn Agnarsson vinning að upphæð kr. 50.000. Björney Guðrún Pálmadóttir í Eflingu hlaut 1. vinning að upphæð 100.000 kr. Hlíf þakkar öllum þeim félagsmönnum sem tóku þátt í könnuninni.
12
Verkalýðsfélagið Hlíf
nóvember 2011 //
Matvara hækkar í verði í lágvöruverðsverslunum Matvara hefur hækkað mikið í verði eftir hrun og munurinn milli þjónustuverslana og lágvöruverðsverslana hefur minnkað. Áhyggjuefni er að nauðsynjavörur hafa hækkað í verði og það hefur haft áhrif á alla, sérstaklega tekjulægstu hópana í samfélaginu. Ráðstöfunartekjur heimilanna hafa þegar dregist mikið saman í kjölfar hrunsins og er þessi þróun ekki til þess að bæta kjör heimilanna. Vörukarfa Alþýðusambandsins Verðlagseftirlitið gerir reglulega verðmælingar á vörukörfu ASÍ sem endurspeglar öll almenn innkaup meðalheimilis í öllum helstu matvöruverslunarkeðjum landsins í þeim tilgangi að skoða hvernig verð þróast yfir tíma í einstaka verslunum. Hér er verið að fjalla um verðbreytingar í prósentum.
Frá því í maí 2009 má sjá miklar verðbreytingar á markaðnum. Eins og taflan sýnir hefur verð hækkað mest í Bónus á þessum tíma eða um 17%, en einnig má sjá mikla hækkun í Ellefu-ellefu og Samkaupum-Strax eða 16% og hjá Krónunni um 10%. Hafa hinar matvöruverslanirnar ekki hækkað verðið hjá sér jafnmikið á þessu tímabili. Samkvæmt tölum frá Hagstofu Íslands hækkaði vísitala neysluverðs um 11,7% á sama tímabili. Þessar hækkanir hafa því verið töluvert hærri en almennar verðlagshækkanir. Hvað þýðir þetta fyrir neytendurna? Þetta þýðir að verðmunurinn á milli lágvöruverðverslana og þjónustuverslana hefur dregist saman. Það má glögglega sjá á því að Bónus hefur hækkað verðið um 17% á þessu tímabili en Nóatún og Samkaup-Úrval
aðeins um 3%. Þessi þróun bendir til þess að samkeppni milli verslana fari minnkandi sem er áhyggjuefni fyrir heimilin. Ráðstöfunartekjur heimilanna minnkuðu mikið í hruninu og þessi þróun þýðir að enn mun þrengja að heimilunum í rekstrarkostnaði. Vörukarfa ASÍ inniheldur allar almennar mat- og drykkjarvörur, t.d. brauðmeti, morgunkorn, pasta, kjöt, fisk, grænmeti, ávexti, pakkavörur, kaffi, gos og safa, auk hreinlætis- og snyrtivara. Við samsetningu vörukörfunnar voru hafðar til hliðsjónar vogir Hagstofunnar sem notaðar eru til útreiknings á vísitölu neysluverðs. Einnig er rétt að athuga að skoðað er það verð sem er í gildi í verslunum á hverjum tíma og geta tilboð á einstaka vöruliðum haft áhrif á niðurstöðurnar.
Nýr framkvæmdastjóri Landssamtaka lífeyrissjóða Þórey S. Þórðardóttir hæstaréttarlögmaður hefur tekið við starfi framkvæmdastjóra Landssamtaka lífeyrissjóða. Forveri hennar, Hrafn Magnússon, lætur af störfum síðar á árinu. Þórey er fædd í Reykjavík 17. september 1967. Hún lauk embættisprófi í lögfræði frá Háskóla Íslands árið 1995 og meistaraprófi frá University of Washington í Bandaríkjunum árið 1997. Hún
tók próf í verðbréfaviðskiptum árið 2007. Þórey öðlaðist héraðsdómslögmannsréttindi árið 1997 og varð hæstaréttarlögmaður árið 2008. Þórey starfaði um árabil sem forstöðumaður réttindamála hjá Lífeyrissjóði starfsmanna ríkisins (LSR) og Lífeyrissjóði hjúkrunarfræðinga (LH). Einnig var hún sjálfstætt starfandi lögmaður og rak lögmannsstofuna Lögsetrið sf.
Verkalýðsfélagið Hlíf
13
// nóvember 2011
Orlofshús Hlífar
Félagsmenn eru hvattir til þess að nýta sér orlofshúsin. Félagið hefur til leigu 7 sumarhús yfir vetrartímann og íbúð á Akureyri. Hægt er að leigja húsin yfir helgi eða í viku í senn.
Leiguverð orlofshúsa/íbúða Vikuleiga er frá föstudegi til föstudags kr. 18.000 Helgarleiga frá föstudegi til sunnudags kr. 12.000 Eldri borgarar og öryrkjar frá mánudegi til föstudags kr. 5.000
Ekki er hægt að sækja um rafrænt en umsóknareyðublöð er að finna undir flipanum orlofshús á www.hlif.is. Prenta þarf eyðublaðið út og koma því á Skrifstofu félagsins að Reykjavíkurvegi 64. Allar nánari upplýsingar á skrifstofu Hlífar í síma 5100 800 og á www.hlif.is
Ölfusborgir
Hús númer 17 og 35 Svefnaðstaða er fyrir 6 manns og eru sængur og koddar fyrir jafn marga. Gestum ber að koma með rúmföt, en bent skal á að hægt er að fá leigð rúmföt í þjónustumiðstöð.
14
Verkalýðsfélagið Hlíf
Í húsunum er sjónvarp, dvd- tæki, steríógræjur með geislaspilara, borðbúnaður fyrir 8, örbylgjuofn og eldavél. Barnarúm og barnastóll er í húsunum og bækur og spil til afþreyingar. Gasgrill er við húsin og heitur pottur. Húsin hafa verið stækkuð með garðskála sem er góð viðbót. Stutt er í sund og verslanir í Hveragerði og á Selfossi. Afhending lykla er í þjónustumiðstöð Ölfusborga Föstudaga frá 15:00 - 20:30. Sími 483 4260. Yfirgefa þarf húsin á brottfaradegi eigi síðar en kl: 12:00
Munaðarnes, Borgarfirði
Kolás 12 Svefnaðstaða er fyrir 7 manns í þremur herbergjum. Einnig er svefnloft yfir hálfu húsinu, þar sem þó nokkrir geta sofið. Sængur og koddar eru fyrir 7. Gestum ber að koma með rúmföt. Í húsinu er sjónvarp, dvd- tæki, steríógræjur með geislaspilara, borðbúnaður fyrir 12, örbylgjuofn og eldavél. Lítill ísskápur er húsinu eins og er. Einnig er barnarúm og barnastóll í húsinu og bækur og spil til afþreyjingar. Gasgrill.
Lykill afhendist á skrifstofu Vlf. Hlífar og skilist þangað að dvöl lokinni.
nóvember 2011 //
Munaðarnes, Borgarfirði Kolás 12 A Nýjasta orlofshúsið var fullgert fyrir sumarið 2010. Svefnaðstaða er fyrir 7 manns í þremur herbergjum. Sængur og koddar eru fyrir 8. Gestum ber að koma með
rúmföt. Í húsinu er sjónvarp, geislaspilari og dvd- tæki, borðbúnaður fyrir 12, örbylgjuofn og eldavél. Einnig er barnarúm og barnastóll í húsinu og bækur og spil til afþreyingar. Gasgrill. Lykill afhendist á skrifstofu Hlífar og skilist þangað að dvöl lokinni.
Vaðnes
Kjarrbraut 8 og 10 Svefnaðstaða er fyrir 7 manns og eru sængur og koddar fyrir jafn marga. Gestum ber að koma með rúmföt. Í húsunum er sjónvarp, dvd- tæki , steríógræjur með geislaspilara, borðbúnaður fyrir 12, örbylgjuofn og eldavél. Barnarúm og
Húsafell
Stórarjóðri 8 Svefnaðstaða er fyrir 7 manns og eru sængur og koddar fyrir jafn marga. Gestum ber að koma með rúmföt. Í húsinu er sjónvarp, dvd- tæki, steríógræjur með geislaspilara, borðbúnaður fyrir 12, örbylgjuofn og eldavél. Barnarúm og barnastóll er í húsunum og bækur og spil til afþreyingar. Hlaðið kolagrill er við húsið og heitur pottur. Lykill afhendist á skrifstofu Vlf. Hlífar og skilist þangað að dvöl lokinni.
Húsafell býður upp á: barnastóll er í húsunum og bækur og spil Sundlaug með heitum pottum. 9 holu til afþreyingar. Hlaðið kolagrill er við húsin mínígolfvöll. Veiðileyfi. (Ath. greiða þarf sér og heitur pottur. fyrir afnot.) Verslun er á staðnum. Stutt er í Lykill afhendist á skrifstofu Vlf. Hlífar og Reykholt. skilist þangað að dvöl lokinni. Hús númer 8. er með aðgengi fyrir hjólastóla.
Akureyri
Furulundur 10N
3. herb íbúð með svefnaðstöðu fyrir 4, ásamt sængum og koddum fyrir jafn marga. Gestum ber að koma með rúmföt en bent er á að hægt er að fá rúmföt leigð hjá Securitas. Íbúðin nr. 8C er á annari hæð með þvottavél á baðherbergi. Íbúðirnar nr. 10R og 10N eru á jarðhæð með verönd og hægt er að ganga beint út í garð. Þvottavél er í sameign. Barnarúm er í öllum íbúðunum, geymd í geymslu eða í íbúðunum auk þess eru ferðarúm í hverri íbúð. Í íbúðunum er sjónvarp, dvdtæki steríógræjur með geislaspilara, eldavél og örbylgjuofn. Kolagrill er á svölum eða í geymslu. Umsjón með íbúðunum hefur Securitas-Akureyri ehf. Tryggvabraut 10. Sími 460 6261. Lykill afhendist þar og skilist þangað að lokinni dvöl.
Verkalýðsfélagið Hlíf
15
// nóvember 2011
Frá undirritun samnings, Björk Guðmundsdóttir, skrifstofustjóri Verkmenntaskólans á Akureyri, Ingibjörg Oddsdóttir, skólameistari Fjölbrautaskóla Norðurlands vestra, Ágúst H. Ingþórsson, forstöðumaður Landsskrifstofu Menntaáætlunar ESB á Íslandi og Sveinn Aðalsteinsson, framkvæmdastjóri Starfsafls. Skólarnir fengu einnig sín verkefni styrkt.
Starfsafl fær góðan styrk frá Leonardo áætlun ESB Starfsafl, fræðslusjóður Flóabandalagsins (Efling, Hlíf, VSFK), undirritaði á dögunum samning um styrk frá ESB í Leonardo menntaáætluninni vegna útflutnings á verkefninu “Fræðslustjóri að láni”. Verkefnið er til tveggja ára og snýst um að flytja út hugmyndafræði “Fræðslustjóra að láni” til Austurríkis og Spánar. Styrkurinn nemur um 194.000 evrum og þar af eru 53.500 evrur (ca 8,7 mkr) eyrnamerktar Starfsafli, sem er verkefnisstjóri. Verkefnið T-Planner (Training Planner) for SMEs eða Fræðslustjóri fyrir smáfyrirtæki miðar að því að flytja út hugmynd sem þróuð hefur verið á Íslandi m.a. af Starfsmennt, Markviss aðferðafræðinni hjá Símenntunarmiðstöðvunum, auk Starfsafls og annarra starfsmenntasjóða. Hugmyndin byggist á að lána út sjálfstæðan mannauðssérfræðing (fræðslustjóra), sérhæfðum í starfsmenntun og þjálfun (SMÞ, VET), til smáfyrirtækja (SME). Fræðslustjóri að láni smíðar fræðsluáætlun sem er sérsniðinn að viðkomandi fyrirtæki. Hún byggist á samtölum við stjórnendur fyrirtækisins og rýnihópa úr öllum starfsstéttum þess. Verkefnastyrkurinn verður
16
Verkalýðsfélagið Hlíf
notaður til að þjálfa ráðgjafa á þessu sviði í Vín í Austurríki og í Bilbao á Spáni. Smáfyrirtækjum er hættara við að fara á mis við skipulega þjálfun m.a. vegna smæðar þeirra sem leyfir ekki ráðningu sérstaks mannauðsstjóra og rekstri sem miðast við lágmarksmannafla. Reynslan hérlendis sýnir að sérsniðnar fræðsluáætlanir eru líklegri til auka starfsánægju, auka hnitmiðaða starfsþjálfun, þjálfun sem starfsfólk veit að það skortir. Út á við skapar þjálfað starfsfólk meiri ánægju viðskiptavina og eykur þar með samkeppnishæfni fyrirtækisins. Samstarfsaðilar verkefnisins eru Starfsafl fræðslusjóður, Attentus mannauður og ráðgjöf ehf., BEST Training and Consultancy í Vín og FF Euskadi í Bilbao á Spáni. Starfsafl og Attentus mannauður og ráðgjöf ehf. hafa yfir 4ra ára reynslu í þróun hugmyndafræðinnar á bakvið Fræðslustjóra að láni í yfir 40 fyrirtækjum með um 4000 starfsmenn í ýmsum atvinnugreinum. Fleiri starfsmenntasjóðir eins og Landsmennt og Starfsmenntasjóður verslunar- og skrifstofufólks hafa verið aðilar að verkefninu á Íslandi. BEST og FF
Euskadi eru þekkt símenntunarfyrirtæki á sínu starfssvæði og með mikla reynslu af alþjóðlegum verkefnum. Niðurstöður verkefnisins eru m.a. heimasíða, handbók fyrir ráðgjafa og þróun námskeiðs fyrir ráðgjafa auk tilraunaverkefna meðal smáfyrirtækja í Austurríki og á Spáni. Jafnframt erum við fullviss um að verkefnið Fræðslustjóri að láni verði þróað enn frekar með samvinnu af þessu tagi, til hagsbóta fyrir íslenskt atvinnulíf. Starfsafl þakkar fyrir glæsilegan styrk og alla þá aðstoð sem Landsskrifsstofa Menntaáætlunar ESB á Íslandi veitti í aðdraganda umsóknar. Reynslan hérlendis sýnir að sérsniðnar fræðsluáætlanir eru líklegri til auka starfsánægju, auka hnitmiðaða starfsþjálfun, þjálfun sem starfsfólk veit að það skortir. Út á við skapar þjálfað starfsfólk meiri ánægju viðskiptavina og eykur þar með samkeppnishæfni fyrirtækisins. Sveinn Aðalsteinsson, framkvæmdastjóri Starfsafls
nóvember 2011 //
620 ný ársverk í Straumsvík Á næstu árum mun Rio Tinto Alcan fjárfesta fyrir 57 milljarða króna í álverinu í Straumsvík.
Rio Tinto Alcan Straumsvík Pósthólf 244 222 Hafnarfjörður
Ráðist hefur verið í tvö stór verkefni. Straumhækkun mun auka afköst kerskálanna og skapa 360 ný störf þegar framkvæmdir standa sem hæst á þessu ári. Breytingar á steypuskála auka verðmæti framleiðslunnar og skapa um 150 ný störf á árinu. Samanlagt kalla þessi verkefni á 620 ný ársverk á Íslandi.
Sími 560 7000 www.riotintoalcan.is Verkalýðsfélagið Hlíf
17
// nóvember 2011
Kom með gullið heim Örn að lyfta
Dómarar á mótinu
Örn Agnarsson vinnur hjá öryggisgæslunni í Straumsvík og er þar í slökkviliðinu. Í sumarlok keppti hann á heimsmeistara-
“Í keppninni sem haldin var í sumar er lögð áhersla á mikilvægi þess að slökkviliðsog lögreglumenn séu í góðu líkamlegu formi. „Það getur enginn bjargað öðrum ef hann er ekki fær um að bjarga sjálfum sér“
móti slökkviliðs- og lögreglumanna sem fram fór í New York og vann gullið í bekkpressu og réttstöðulyftu (Push and Pull). Árangur Arnar í mótinu er mikill og auk gullverðlauna í bekkpressu og réttstöðulyftu hlaut hann þriðju verðlaun í bekkpressu. „Ég stefndi að þessu og æfði
18
Verkalýðsfélagið Hlíf
í heilt ár í Sporthúsinu með strákunum úr slökkviliðinu. Ég náði að lyfta 135 kg í bekkpressu en hef reyndar náð 145 kg.“ Gullið fékkst með því að ná að lyfta 170 kg í réttstöðu. „Heimsmetið er 206 kg í mínum aldursflokki og ég stefni að því að slá það met eftir tvö ár,“ segir Örn. Frá Íslandi fóru 30 slökkviliðsmenn af höfuðborgarsvæðinu og 20 af Suðurnesjunum en keppendur á þessu glæsilega móti voru um 12.000. „Þetta eru eiginlega eins og litlir Ólympíuleikar þar sem keppt er í fjölda greina.“ Örn hefur unnið í tæp 40 ár í álverinu og líkar vel. Hann er mikill íþróttamaður og auk lyftinga fer hann á skíði og kajak og stundar sund. Elja hans í íþróttum og árangurinn á mótinu er einstakur því að Örn er með stómíu og þarf því að vera með poka sem oft getur reynst erfitt í íþrótt eins og lyftingum. „Það er eins í þessu og öllu öðru, það þarf að haldast í hendur líkamlegur og andlegur styrkur og ég hef ekki
látið stómíuna stoppa mig.“ Hlíf óskar Erni til hamingju með frábæran árangur.
Við innganginn á World Police & Fire Games leikunum
“Það vita kannski ekki allir en hjá Rio Tinto Alcan er fullgilt slökkvilið sem starfar náið með Slökkviliði höfuðborgarsvæðisins og Neyðarlínunni “
nóvember 2011 //
Þekkir þú rétt þinn í sjúkrasjóði? Gildir frá 1. febrúar 2011
Við atvinnumissi eiga félagsmenn Hlífar rétt á dagpeningum úr sjúkrasjóði, þegar þeir detta út af launaskrá. Hér á eftir er listi yfir aðra styrki sem í boði eru og sem félagsmenn eru hvattir til að nýta sér. Skilyrði fyrir styrk er að viðkomandi hafi verið greiðandi í félagið síðastliðna 6 mánuði samfellt. 1% félagsgjald af umsömdum lágmarkslaunum á hverjum tíma jafngildir fullu starfi (100%). Greitt er hlutfallslega fyrir fólk í hlutastörfum og styrkir eru veittir einu sinni á hverjum tólf mánuðum, nema annað sé tekið fram í bótaflokki. Sjúkrasjóður Verkalýðsfélagsins Hlífar Krabbameinsskoðun – Grunnskoðun Greitt er eftir 3 mánaða veru í félaginu. Greitt er að fullu eða kr. 3.500,- hafi sú upphæð verið greidd til sjóðsins eða meira síðastliðna 3 mánuði. Krabbameinsskoðun – Framh.skoðun Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Greitt er allt að kr. 8.200,- hafi verið greitt kr. 9.900,- eða meira til sjóðsins síðastliðna 6 mánuði. Blöðruhálskirtilsskoðun Greitt er eftir 3 mánaða veru í félaginu. Greitt er allt að kr. 8.200,- hafi verið greitt kr. 9.900,- eða meira til sjóðsins síðastliðna 6 mánuði. Hjartavernd – Áhættumat Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Greitt er allt að kr. 8.200,- þó aldrei meira en sem nemur 50% af kostnaði. Heilsurækt / Líkamsrækt Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Greiðslan er að hámarki kr. 14.000,- þó aldrei meira en sem nemur 50% af kostnaði. Fái sjóðfélagi styrk frá atvinnurekanda eða öðrum aðila, skal draga þá upphæð frá heildarkostnaði. Heilbrigðis- og lífstílsráðgjöf hjá Vinnuvernd ehf. Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Greitt er allt að 50% af kostnaði í allt að 5 skipti á hverjum 12 mánuðum. Sjúkraþjálfun - Endurhæfing Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Vegna meðferðar hjá, löggildum sjúkraþjálfara, sjúkra eða heilsunuddara, iðjuþjálfa, talþjálfa eða kírópraktor. Greitt er allt að kr. 1500,- fyrir hvert skipti þó að hámarki 75% af kostnaði og ekki fleiri en 25 skipti á hverjum 12 mánuðum. Til kaupa á gleraugum- eða linsum Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Greitt er að hámarki kr. 15.000,- þó aldrei meira en sem nemur 50% af kostnaði.
Laser augnaðgerð Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Heimilt er að styrkja laser augnaðgerð einu sinni á hvoru auga. Greitt er að hámarki kr. 25.000,- þó aldrei meira en sem nemur 50% af kostnaði fyrir hvort auga, samtals kr. 50.000,- fyrir bæði augun. Heyrnartæki Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Heimilt er að styrkja sjóðfélaga til heyrnatækjakaupa, einu sinni á hverjum 60 mánuðum (5 ára fresti) og nemur styrkurinn allt að kr. 50.000,- þó aldrei meira en sem nemur 50% af kostnaði. Dvöl á heilsustofnuninni í Hveragerði Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Greitt er allt að kr. 1500,- pr. dag í allt að 42 daga eða 6 vikur á hverju almanaksári þó að hámarki 50% af kostnaði.
Tækni- og glasafrjóvgun Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Greitt er að hámarki kr. 50.000,- þó aldrei meira en sem nemur 50% af kostnaði í mest tvö skipti fyrir hvern félagsmann. Lesblindu-greining Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Styrkur er veittur einu sinni vegna greiningar á lesblindu. Greitt er allt að 15.000,þó aldrei meira en sem nemur 50% af kostnaði. Göngugreining Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Greitt er allt að kr. 3.800,- fyrir göngugreiningu. (ATH ekki er greitt fyrir innlegg) Námskeið til að hætta að reykja Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Greitt er allt að kr. 10.000,- og skal námskeiðið haldið af aðila sem Tóbaksvarnarráð hefur samþykkt.
Verkafólk spyr:
Viðtalsmeðferð hjá sálfræðingi – Geturog/eða einhver verið því að lágmarks geðhjúkrunarfræðing félags og á móti Ættleiðing erlendis frá tekjutrygging í dagvinnu hækki úr6125 þúsund fjölskylduráðgjafa. Greitt er eftir 6 mán- Greitt er eftir mánaða veru í félaginu. aða veru í félaginu.krónum Ekki er greitt vegna Greitt er allt að kr. 100.000,á mánuði í 155 þúsund eins og enda sé kostnmeðferðar hjá t.d. geðlækni þar sem miðað aður viðkomandi sjóðfélaga a.m.k. kr. verkalýðsfélögin fara fram á ? er við að meðferðaraðili falli ekki undir af- 300.000.- Styrkur vegna ættleiðingar ersláttarkjör Trryggingarstofnunar. lendis frá er aðeins veittur einu sinni. Gögn Greitt er að hámarki kr. 3.000,- fyrir hverja sem þurfa að fylgja umsókn • Ljósrit af heimsókn, þó aldrei að meira en sem nemur gögnum vegna ættleiðingar og uppl. um Veistu framfærslukostnaður 50% af kostnaði og að hámarki 15 heim- kostnað vegna hennar. • Ljósrit af síðasta einstaklings er ekki undir launaseðli þar sem styrkur miðast við innsóknir á hverjum 12 mánuðum. 170 þúsund krónum komin iðgjöld til sjóðsins. mánuði. SÁÁ og eðaáMFM (matarfíkni meðferð) Viðtalsmeðferð CPAP svefngrímur Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Greitt er eftir 6 mánaða veru í félaginu. Greitt er allt að kr. 500,- fyrir hvern tíma eða Greitt er allt að 75% af kostnaði á hverju ári 50% af kostnaði, þó að hámarki 25 tíma á eða kr. 13.500,- og hlutfallslega fyrir hlutahverjum 12 mánuðum. Þessi styrkur greið- vinnufólk. ist aldrei oftar en í þrjú skipti.
VERKALÝÐSFÉLAGIÐ HLÍF Reykjavíkurvegi 64 Sími: 5 100 800 www.hlif.is
Verkalýðsfélagið Hlíf Verkalýðsfélagið Hlíf
19
// nóvember 2011
Atvinnuöryggi minna en áður Pétur Freyr Ragnarsson hefur verið trúnaðarmaður Hlífar hjá Þjónustumiðstöð Hafnarfjarðar í 6 ár. Hann er varamaður í stjórn Hlífar og tók þátt í vinnu í samninganefndum og nýafstöðnum kjarasamningum. Hjá Þjónustumiðstöðinni er Pétur titlaður rekstrarstjóri en hann segir það ekki endilega lýsa starfi sínu. „Ég er nánast í öllu, símsvörun, bókhaldi og snjómokstri ef því er að skipta. Mér finnst fínt að hafa þetta fjölbreytt.“ Á vinnustað Péturs hafa orðið miklar breytingar en nýlega flutti skipulags- og byggingasvið Hafnarfjarðar frá Strandgötunni í Þjónustumiðstöðina í Hellnahverfi. Pétur segir húsið nú pakkfullt en er ánægður með breytinguna. „Okkur fjölgar verulega í húsinu og eins sjáum við nú fleiri konur.“ Pétur segir umhverfið hafa snarbreyst á síðustu árum og á þar við trúnaðarmannsstarfið og baráttu verkafólks við að halda réttindum sínum. „Kjarasamningarnir voru ágætir. Það hefur allt hækkað, en það var nauðsynlegt að koma til móts við fólk. Samt finnst manni margir rétt ná að borga reikningana, mánuðurinn sleppur - en það má ekkert koma upp á.“ Hann segir starfsmenn Hafnarfjarðarbæjar óttast um
20
Verkalýðsfélagið Hlíf
atvinnuöryggi sitt og að margir spyrji hvort framhald verði á uppsögnum eða kjaraskerðingum. „Það hefur í raun aldrei þekkst áður að menn séu að hugsa um atvinnuöryggi, a.m.k. ekki síðan ég tók við sem trúnaðarmaður. Menn eru einfaldlega hræddir við stöðuna sem upp er komin í Hafnarfirði.“ Pétur segir algengt að menn leiti til sín vegna launaseðla og segir fólk oft óöruggt um hvort þar sé allt rétt. „Það hefur alveg komið fyrir að ég hafi þurft að ganga í það að menn fái leiðréttingu og því vil ég meina að trúnaðarmannsstarfið sé afar mikilvægt í svona árferði.“ Vinna oft vanþakklát störf Aðspurður um starfsumhverfi segir Pétur gott að vinna í Þjónustumiðstöðinni en hann segir verkefnin of mörg miðað við mannskap. „Við önnum ekki verkefnum, það hefur orðið sjálfbær fækkun og ekki er ráðið inn í staðinn fyrir þá sem hætta vegna aldurs. Fyrir 30 árum voru yfir 40 manns í vinnu hjá Áhaldahúsinu og bærinn helmingi minni, nú erum við 20. Oft finnst mér þetta góða starfsfólk vinna vanþakklát störf. Fólk gerir sér engan veginn
grein fyrir því hve mikil vinna það er t.d. að halda bænum hreinum.“ Pétur vonast til að eiga eftir að starfa lengi fyrir Hlíf og finnst spennandi að kynnast öllu sem tengist verkalýðsbaráttunni.
vis a
ga rí
V ið
gja sk fe ipu rð lag a, ni út sk r
eru m s n i lli n gæ sa- o g s t e g
n i s p ó h dni l e h m sa
á li
mm
ann m s ke f r s a t s . se m ferða s.s p ó r h a eina þ nar ð a o v h g k o skólum la ls r ú u a g ð n r fe r ifa
ð!
rð afe
tun
,ó
gerum góðan móral betri
suf erð og a
nóvember 2011 //
m r se
Óvissa ehf. www.ovissuferdir.is Melabraut 18, 220 Hafnarfjörður Sími 599 6030
Verkalýðsfélagið Hlíf
21
// nóvember 2011
Mjatlað af öllu Valgerður Sumarliðadóttir er trúnaðarmaður Hlífar á leikskólanum Víðivöllum. Henni finnst fróðlegt að kynnast kjarabaráttunni og öllu í kringum kjarasamningana en segir starf sitt sem trúnaðarmanns fremur létt, enn sem komið er, og þakkar það góðum móral á vinnustaðnum. Valgerður er trúnaðarmaður 16 starfs-
„Ég er heppin að vera ekki eina fyrirvinnan því að ég held að einstæðir foreldrar komi verst út.“
manna. Í hverju felst starfið? „Það kemur svo fátt upp í þessum leikskóla enda góður vinnustaður. Það er helst að aðstoða við styrki og umsóknir en minna beint um kjaramál, kannski á það eftir að breytast.“ Valgerði fannst skemmtilegt að kynn-
22
Verkalýðsfélagið Hlíf
ast vinnunni í kringum kjarasamningana og segir samningana sæmilega. „Laun leiðbeinenda á leikskóla eru það lág að samningarnir hefðu mátt vera betri. Ég er heppin að vera ekki eina fyrirvinnan því að ég held að einstæðir foreldrar komi verst út. Maður finnur að þær sem eru einstæðar eiga engan aukapening og eiga oft erfitt með að ná endum saman.“ Starfsmenn leikskólans stefna á að fara utan í vor og Valgerður segir að einstæðu mæðurnar þurfi að leggja mikið á sig til að komast með í ferðina. „Við höfum reynt að fara út saman þriðja hvert ár og það hefur verið afskaplega skemmtilegt.“ Þegar rætt er um kjör starfsmanna leikskóla segir Valgerður mestu kjaraskerðinguna hafa verið þegar forgangsgjaldið var tekið af en starfsmenn leikskóla voru með sama leikskólagjald og einstæðir foreldrar og námsmenn. „Svo misstum við bónusinn sem við vorum með vegna þess að við borðum með börnunum. Það var alveg 10.000 á mánuði.
Það er verið að mjatla af öllu.“ Valgerður er ánægð í vinnunni og segir margt jákvætt við starfið. „Ég hef t.d. unnið með báðum börnunum mínum, það er aukabónus að fá að hitta börnin sín. En auðvitað verður maður að vinna á öðrum deildum. Það er margt sem er uppbót fyrir launin, ég bý hérna rétt hjá og get labbað í vinnuna og einnig fáum við frían mat hér.“
Bestu kveðjur til félagsmanna Hlífar
nóvember 2011 //
Grein: Barney Sigurðardóttir hjá Gildi lífeyrissjóði
Verður lífeyrissparnaðurinn þinn verðmætasta eignin þín við starfslok? Við eigum það flest sameiginlegt að spá ekki mikið í lífeyrismál okkar framan af ævinni. Lífeyrismálin eru þó stór hluti af fjármálum okkar alla starfsævina og því ættum við að gefa okkur tíma til að skoða þessi mál og kynna okkur réttindi okkar.
Mjög mikilvægt er að fylgjast vel með því að iðgjöld skili sér frá launagreiðendum og því er nauðsynlegt að fara vel yfir yfirlit sem send eru tvisvar á ári.
Flestum er ljóst mikilvægi þess að spara til efri áranna og margir láta sig dreyma um að eiga náðuga tíma á eftirlaunaárunum. Æ fleiri stefna líka að því að hætta fyrr að vinna til að sinna áhugamálum eða ferðast.
En til að slíkir draumar geti orðið að veruleika þurfum við að búa í haginn fyrir okkur hvert og eitt og huga vel að lífeyrismálum og öðrum sparnaði á starfsævinni. Mjög mikilvægt er að þekkja lífeyrisréttindi okkar og passa upp á þau. Kynntu þér hvaða réttindi þú átt í lífeyrissjóðum og hvaða réttindi þú kemur til að með eignast með áframhaldandi greiðslum. Séreignarlífeyrissparnaður er tækifæri sem enginn ætti að láta fram hjá sér fara. Mótframlag launagreiðanda og hagstæðar skattareglur gera þennan sparnað að hagstæðasta sparnaði sem völ er á og mun í framtíðinni draga verulega úr þeim breytingum sem verða við starfslok, þeim breytingum sem verða við það að fara af fullum tekjum á vinnumarkaði. Mjög mikilvægt er að fylgjast vel með því að iðgjöld skili sér frá launagreiðendum og því er nauðsynlegt að fara vel yfir yfirlit
sem send eru tvisvar á ári. Ef yfirlit berst ekki frá sjóðnum getur það þýtt að ekki sé staðið í skilum við hann. Réttindi geta því glatast ef sjóðnum er ekki gert aðvart um ætluð vanskil og er rík ábyrgð lögð á sjóðfélagann þessu samfara. Starfsmenn sjóðsins fylgjast með iðgjaldaskilum en enginn gerir það betur en sjóðfélaginn sjálfur. Á heimasíðu sjóðsins www.gildi.is hafa sjóðfélagar aðgengi að upplýsingum sem þá varða, svo sem yfirlitum sem send hafa verið. Sjóðfélagar eru hvattir til að nýta sér þá möguleika sem vefurinn hefur upp á að bjóða en veflyklar hafa verið sendir til allra með síðustu sjóðfélagayfirlitum. Eftirlaunaárin eru núna oftar en ekki fjórðungur af fullorðinsárunum. Á þessum árum vilja flestir minnka við sig vinnu eða hætta alveg. Á þessum tímamótum er lífeyrissparnaðurinn ein verðmætasta eignin sem við eigum. Vertu því vakandi og fylgstu með lífeyrissparnaðinum þínum – þetta eru þínir peningar!
Verkalýðsfélagið Hlíf
23
// nĂłvember 2011
,Ă '':--"
(ÂŤ4,*
(6.4
7"3š 7&*4-"
453*5"
4,Âť'-"
45+½3/6 �0,"
(3+Âť5 )3:((63 &-%4/&:5*
-"4-&*,*
4Âť5
,7, 41&/%Ă…3
4",-"64 �:31*/( )½/%
Ă 5%&*-"
,7&*/"
4+Âť/
)"'œ4 #3&*š63
,3:%%
4-ÂŤ
45Âť3
œ 3½š
45:,,*
%3&:3*
%3:,,63
'&:,*3
5*'
4,035"
/"'/03š
.ÂŤ-.63
."3( '3š63
3"š5"-"
,3:%%
+ÂŤ3/"
)3&:'*/( 7&3"-%"3 4+Âť3
&,,&35
4".,0."
(*'5"
)"31*9
,7, /"'/
3ÂŤ,
4,Š3
#-Âť5
"63"4ÂŤ-
'Š%%"3
)3:((63
%7&-+"
5*(/"
)7"š
œ�355" '²-"(
ÂŤ*
'6(-
)ÂŤ3
5*-
)+ÂŤ-1
47&*5
#03
Âť4,&35"3
13Âś."5*
Ă 3,0."
(3Šš(*
4,Âť-*
Â?",#3Ă /
.Š-* ,7"3š*
"33 (36'-"
.Š-* &*/*/(
/"6.63
/&*56/
3&,"-% "š #",*
.Âś/6.
Âť)3&*/*/%*
("3("
45&*/ 5&(6/%
7Âś46 1"3563
+"'/5
4-&11"
4"."/ #63š"35
#Âť,
4/Ă 3"
53".1"
3:,,03/
57&*3 &*/4 57&*3 &*/4
"--5&*/4
,&11/*
7Š5563 5-'
45Š-"
30'
Fyrsti vinningur er 10.000 krĂłnur og annar vinningur helgardvĂśl Ă orlofshĂşsi HlĂfar aĂ° eigin vali Ă vetur. DregiĂ° verĂ°ur Ăşr rĂŠttum lausnum. Ăšrlausnum ber aĂ° skila ĂĄ skrifstofu HlĂfar, ReykjavĂkurvegi 64 fyrir 6. JanĂşar 2012.
24
VerkalýðsfĂŠlagiĂ° HlĂf