/BG_feb11

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke

Infoblad over Gezond Leven - 7de jaargang - nummer 1 - februari 2011 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659 Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december

Koude handen en voeten?

Voor het vrouwelijk comfort en ter ondersteuning van botten, huid en gewrichten STERK GECONCENTREERDE GLA GLA+EPA® bevat hooggeconcentreerde bernagie-olie met maar liefst 65% GLA (gammalinoleenzuur), en een minimum aan het omega-6 vetzuur linolzuur. Dit maakt GLA+EPA® heel verschillend van gewone GLA-rijke oliën zoals standaard bernagieolie of standaard teunisbloemolie. % linolzuur

% GLA

90

Superkritische, ECOvriendelijke omega-3/6

Hoogst geconcentreerde, superkritische omega-3 GLA 260 mg en EPA 106 mg

Capsule met vertraagde vrijgave Gecertificeerd volgens de EMAS-norm, een Europeese norm voor milieuzorg

80 70 60 50

Geen gebruik van solventen zoals hexaan

40 30 20 10 Standaard teunisbloemolie

Standaard bernagie-olie

GLA+EPA

0

Minami Nutrition gebruikt geen kabeljouw- of krillolie gezien teveel van deze moeten worden opgeofferd om voldoende omega-3 te verkrijgen.

Visolie afkomstig van ansjovis en makreel - erkend als niet bedreigde vissoorten

Inhoud één enkele capsule bevat: GLA 260 mg en EPA 106 mg Capsule met vertraagde vrijgave. Licht verteerbaar.

Zonder aroma.

Prijs GLA+EPA : 27,95 € 30 capsules 1 softgel per dag bij de maaltijd.

Meer weten? Bel Minami Nutrition 03 458 79 54 of Mannavita 056 439852 info@mannavita.be www.MarinEPA.be

Inhoud Duurzaam sparen en beleggen pag.

4

Sparen en beleggen zijn minder vrijblijvende activiteiten dan we soms denken. Naargelang onze keuze, komt ons geld bijvoorbeeld terecht bij hetzij een producent van biofruitsappen, hetzij bij een steenkoolcentrale. Maar brengen duurzaam sparen en beleggen wel evenveel op? Het antwoord is: absoluut !

12 redenen om geraffineerde suiker te laten

(deel 1)

Vanaf de 6e eeuw na Christus werden raffinageprocessen ontwikkeld, waarbij suiker na een aantal ingewikkelde bewerkingen werd geïsoleerd uit suikerriet. Daarbij wordt geraffineerde suiker volledig gescheiden van alle nuttige begeleidende stoffen waarmee ze in de natuur voorkomt en verkrijgt men dus een “dood restant”. Geraffineerde suiker is heel sterk doorgedrongen in het westerse voedingspatroon en is medeverantwoordelijk voor tal van welvaartziekten. Een overzicht.

pag.

6

Katsklauw, booster voor het immuunsysteem Naast het zoete plantje stevia, de antioxidantenrijke acaïbessen en de cafeïnehoudende oppeppers guarana en maté, telt het Zuid-Amerikaanse continent nog een echte kruidentopper onder haar rangen: de katsklauw. Samen met biergist en de medicinale paddenstoelen behoort pag. katsklauw tot de sterkste immuunstimulatoren onder de planten.

18

Hoe verstandig vette vis eten?

en verder

Dat de omega-3-vetzuren EPA en DHA diverse gezondheidsbevorderende werkingen hebben en dat we daarom best vette vis in onze voeding opnemen, weet iedereen. Ook het feit dat vis een interessante bron is van jodium, selenium, zink en de vitamines A en D, maakt hem aanbevelenswaardig. Maar hoeveel vis kunnen we veilig eten, wetende dat hij tegenwoordig ondermeer zware metalen en dioxines bevat? pag.

Ubiquinol, actieve vorm van Co-enzyme Q10 10

22

BioGezond Koken

12

Etherische olie in de kijker

16

Natuurlijke bloedverdunners

20

Geert’s Hoekje

23

Nieuwtjes over voeding

24

Biologische wijn van de maand

26

Bachbloesemtherapie

28

BioGezond Info

30

BioGezond is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant

colofoon

EINDREDACTIE P. Desmyter ADRES Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83

Voor Wallonië: Bio Info, Patricia de Moffarts, 02-534 43 30

PHYTAL-CREA bvba, Jozef Plateaustraat 33 B-9000 Gent tel 09/224.16.71 fax 09/223.57.45

Verantwoordelijke uitgever P. Desmyter Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Advertenties en publiscopiën kunnen zonder enige motivering worden geweigerd.

De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van de advertenties af.

De inhoud van elke advertentie en publi scopie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.

PUBLICITEIT Peter Verbeke Tel. 051-22 02 22 Fax 051-22 66 54 Abonnementen: € 13 - reknr.: 385-0451160-76

®

ALTISA Sinds 1970

BioGezond • februari 2011 3

Duurzaam sparen en beleggen Sparen en beleggen zijn minder vrijblijvende activiteiten dan we soms denken. Naargelang onze keuze, komt ons geld bijvoorbeeld terecht bij hetzij een producent van biofruitsappen, hetzij bij een steenkoolcentrale. Maar brengen duurzaam sparen en beleggen wel evenveel op? Het antwoord is: absoluut. Bovendien kleven nog bijzondere voordelen aan dergelijke producten: zo zijn er sterke aanwijzingen dat ze veiliger zijn, en behoren (sinds kort) belastingvoordelen tot de mogelijkheden. Dat dan tegelijk wordt geïnvesteerd in een betere wereld, nemen we er graag bij…

Koen Vandepopulierecieel-economische crisis beter te hebben doorstaan dan hun gangbare tegenvoeters. In 2008, het jaar dat de crisis losbarstte, deden ze het in België zelfs véél beter dan de traditionele. Vergeleken met 2007 daalden de MVI- fondsen toen ‘slechts’ met 14 %, terwijl gangbare een dip van 27,3 % kenden (cijfers: Réseau Financement Alternatif).

Nochtans, ondanks deze vermoedelijk grotere risicobestendigheid, blijken duurzame beleggingsfondsen, door de band genomen, even goed te presteren als de gangbare. Heel wat wetenschappelijke literatuur staaft dit; ook de meeste managers van beleggingsfondsen gaan ervan uit dat er geen comparatief nadeel is.

De beste van de klas

Een ‘bull market’ is een markt waarin de koersen over een breed front gedurende een langere periode stijgen. Een meer typische situatie bij duurzame beleggingen?

Duurzaam (‘ethisch’/’groen’) beleggen, ook wel Maatschappelijk Verantwoord Investeren (MVI) genoemd, is een vorm van beleggen waarbij rekening wordt gehouden met de gevolgen voor mens en milieu. Het is een concept dat duidelijk de wind in de zeilen heeft.

Enkele cijfers illustreren dit. Tussen 1995 en 2009 nam, in België, het beheerd volume MVI-beleggingen toe van 8,9 miljoen euro tot ruim 10 miljárd euro. Het aandeel duurzame producten steeg daarmee, in vergelijking met het totaal belegd vermogen, tot 8,2 %. Daarmee is België Europees recordhouder duurzaam beleggen. Met voorsprong, zelfs: Zwitserland komt op de tweede plaats met 4,29% en Nederland op de derde met 3,41%. Maar ook de rest van Europa ziet steeds meer het voordeel van dergelijke beleggingen. In Duitsland had dat, tussen 2008 en 2009, een toename van 101% van het belegd vermogen in MVI-fondsen tot gevolg, in Frankrijk 55 %, en in Oostenrijk 42% (cijfers: MIRA/Ethibel).

Crisissen zijn uitdagingen Hoe is dat succes te verklaren? Welnu, deels ligt dat aan het feit dat er steeds meer mensen zijn die deze duurzame beleggingen hebben ontdekt en uit verantwoordelijkheidszin liever daarin investeren dan in traditionele producten. Maar er is meer. Er zijn namelijk aanwijzingen dat deze MVI-fondsen minder riskant zijn. Zo bleken ze de finan4 BioGezond • februari 2011

Het mechanisme achter de ‘Maatschappelijk Verantwoord Investeren’fondsen heeft in de loop der jaren enkele veranderingen ondergaan.

Zo was het in de jaren negentig al voldoende om níet te beleggen in delicate bedrijven of sectoren: denken we maar aan deze die wapens, aardolie of tabak verhandelen, kernenergie produceren of dierenproeven verrichten. Ook sommige landen werden genegeerd, bijvoorbeeld deze waar niet op democratische wijze wordt geregeerd. Er werd dus beoordeeld volgens ‘negatieve criteria’. Die aanpak bleek evenwel tot

Duurzame beleggingsfondsen blijken de financieel-economische crisis beter te hebben doorstaan dan hun gangbare tegenvoeters. gevolg te hebben dat de verschillen met traditionele fondsen niet erg groot waren. Na enkele jaren veranderde dat en werd vaker gekozen voor ‘positieve criteria’. Er kwamen namelijk steeds meer fondsen die uitsluitend bedrijven omvatten die een bijzondere inspanning leverden op vlakken van sociale, ecologische, maatschappelijke,… aard.

Dat zorgde er evenwel voor dat nog slechts een relatief klein kransje firma’s in aanmerking kwam, wat woog op de prestaties van de fondsen. Toen kwam een andere aanpak, die tot vandaag de meest gehanteerde is: de ‘best in class’-methode. Daarbij worden geen sectoren op voorhand uitgesloten, maar wordt binnen elke sector (bijvoorbeeld banken, chemie, detailhandel, nutsbedrijven) gekeken hoe de individuele ondernemingen scoren op criteria als milieubeleid, arbeidsvoor-

waarden, transparantie, goed bestuur (inclusief het beschikken over een solide financiële basis),… . En, zoals de naam al laat vermoeden, doet het systeem denken aan de wijze waarop leerlingen in een klas worden beoordeeld. Wanneer kinderen in een school boven de maatstaf van 50 % van de punten komen, zijn ze geslaagd en worden ze geplaatst ze op het lijstje leerlingen dat naar het volgende jaar overstapt. Nu worden bij de ‘best in class’-methode’ ook bedrijven volgens dergelijk principe beoordeeld. Ze worden gequoteerd, meestal door daarin gespecialiseerde, onafhankelijke duurzaamheidsanalisten, of soms een door een eigen onderzoeksafdeling (‘in-house’) van de bank of een andere fondsenbeheerder. Wanneer die bedrijven nu goede scores halen, komen ze boven een bepaalde maatstaf (bekende zijn de Ethibel Sustainability Index, de Dow Jones Sustainability index of de FTSE4Good Index). Dan komen ze op een lijstje bedrijven die geschikt zijn voor de Maatschappelijk Verantwoorde Investeringen.

Een belangrijk voordeel van deze ‘best in class’-methode is overigens niet alleen dat het kransje firma’s waarin kan worden belegd toeneemt, maar ook dat geen ‘appelen met peren’ worden vergeleken; want voor een detailhandel is het uiteraard eenvoudiger om goed te scoren op het gebied van milieubeleid dan voor een chemische fabriek. Tenslotte dient nog te worden opgemerkt dat er niet enkel duurzame fondsen mogelijk zijn die kiezen voor hetzij de aanpak met ‘negatieve criteria’, hetzij die met ‘positieve criteria’. Er zijn namelijk ook ‘gemengde fondsen’ die ze allebei hanteren. Ze laten bijvoorbeeld geen geld vloeien naar sommige bedrijven, sectoren en landen, en gebruiken voor de rest de ‘best of class’strategie.

Minder belastingen?

Het is algemeen bekend: giften aan een ontwikkelingsorganisatie kunnen een belastingvermindering opleveren. Nieuw is evenwel dat ook beléggingen in het Zuiden in aanmerking komen voor een belastingvoordeel: beleggers die investeren in een erkend ontwikkelingsfonds kunnen een belastingvermindering krijgen die gelijk is aan 5 % van het belegde bedrag. De wet die dat mogelijk maakt, dateert al van 2008, maar tot voor kort was er geen enkel ontwikkelingsfonds erkend door de Federale Overheidsdienst Financiën. Net voor Nieuwjaar is dat veranderd. Want toen sleepte een eerste ontwikkelingsfonds, Alterfin, een erkenning in de wacht waardoor het fiscale attesten kan uitreiken aan zijn investeerders. Andere fondsen zullen volgen. Door dergelijke aandelen te kopen, wordt dus geld ter beschikking gesteld van ontwikkelingsprojecten in het Zuiden én ontvangt de belegger tevens een fiscaal attest dat recht geeft op belastingkorting.

Duurzaam sparen wordt ook soms solidair, ethisch of maatschappelijk verantwoord sparen genoemd.

De meeste ‘Maatschappelijk Verantwoord Investeren’-fondsen volgen de ‘best in class’-methode.

Een helpende hand Alles bij mekaar genomen, zijn er intussen heel wat duurzame fondsen.

In 2009 waren dat er 292 . Voor wie door het bos de bomen niet meer ziet maar toch een gefundeerde keuze wil maken uit het beschikbare aanbod Maatschappelijk Verantwoord Investeren-producten, kan op de site van Belsif, het 'Belgisch Forum voor Duurzaam en Maatschappelijk Verantwoord Investeren', gebruik maken van de ‘SRI Matrix’.

Duurzaam Sparen Sparen is per definitie veiliger dan beleggen. Daar staat tegenover dat het op langere termijn en over het algemeen gesproken minder opbrengt. Nu staan Belgen, na uitgebreid onderzoek door cultuurexperts, bekend als een volk dat tot het meest risicomijdende ter wereld behoort. Misschien maakt dat wel deel uit van de verklaring hoe het komt dat ons land Europees kampioen duurzaam beleggen is, en tegelijk ook tot de grootste Europese spaarders behoren. Ter vergelijking: in 2005 bedroeg de spaarquote van de gezinnen in België 13,2 %. Voor Nederland was dat 12,4 %, terwijl in het Verenigd Koninkrijk de spaarquote slechts 4,9 % bedroeg. En in 2009 is de spaarquote in België zelfs opgelopen tot… 20,2 %. Nu werd daarin door duurzaam sparen eind 2008 en 2009 een marktaandeel veroverd van 0,46 % in 2008 en 0,57 % in 2009. Het concept zit daarmee nog wat in zijn kinderschoenen.

Tegelijk blijkt een snelle groei: het marktaandeel steeg met resp. 62 % in 2008 en 34 % in 2009 (cijfers: MIRA/Ethibel).

Wat erachter zit...

Duurzaam sparen wordt ook soms solidair, ethisch of maatschappelijk verantwoord sparen genoemd. In dat geval mag het spaargeld niet worden aangewend voor het financieren van twijfelachtige praktijken zoals wapenproductie, milieuvervuiling, kinderarbeid of mensenrechtenschendingen. Daarentegen worden projecten of economische activiteiten ondersteund die een meerwaarde hebben voor milieu, mens en maatschappij. Dat gebeurt door daarin het spaargeld te beleggen, of/en door een commissie van de bank, of/en een winstafstand van de spaarder. Ook hier hoeft het rendement niet minder te zijn dan dat van klassieke spaarproducten. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat er duurzaamheidsexperts zijn die vermoeden dat ooit alle spaar- en beleggingsproducten van het ‘maatschappelijk verantwoorde’ type zullen zijn. Als dat geen goede zaak is!

BioGezond • februari 2011 5

12 redenen om (deel 1) geraffineerde suiker te laten Duizenden jaren lang kon de mens zijn trek in zoet enkel voldoen op een natuurlijke manier, namelijk door het eten van fruit of door honing bij de bijen te halen. Pas vanaf de 6e eeuw na Christus werden raffinageprocessen ontwikkeld, waarbij suiker na een aantal ingewikkelde bewerkingen werd geïsoleerd uit suikerriet (en later uit de suikerbiet). Cruciaal hierbij is het feit dat geraffineerde suiker volledig wordt gescheiden van alle nuttige begeleidende stoffen waarmee ze in de natuur voorkomt en men dus een “dood restant” verkrijgt. Inmiddels is geraffineerde suiker heel sterk doorgedrongen in het westerse voedingspatroon en medeverantwoordelijk voor tal van welvaartziekten. Een overzicht.

Lege calorieën Als we fruit eten, snoepen van honing of volle granen gebruiken, dan gebruiken we koolhydraten in hun natuurlijke vorm, vergezeld van vitaalstoffen zoals mineralen, vitaminen, eiwitten, enzymen, water en vezels. Als we evenwel geraffineerde suiker gebruiken, dan nemen we stoffen in die na een intensieve bewerking volledig werden geïsoleerd uit hun natuurlijke omgeving. Bovendien heeft men er ook voor gezorgd dat de suiker scheikundig gezien zo zuiver mogelijk is en meestal een witte kleur heeft. We mogen geraffineerde suiker dus terecht beschouwen als een “dood restant” na een nutriëntenrovende en chemische behandeling en als een aanbrenger van “lege calorieën” zonder waardevolle nutriënten. In het westerse dieet vinden we tegenwoordig geraffineerde suiker terug in duizenden producten zoals alle mogelijke snoepartikelen, koek, gebak, frisdranken, ijs, desserts, zuivel, ontbijtgranen… Ze zit erin verwerkt onder de vorm van sucrose of saccharose (diverse vormen van riet- en bietsuiker), van glucose (vooral geraffineerde maïsstroop) en van fructose (HFCS of high fructose corn syrup en cichoreisiroop).

Nadelen Er wordt geschat dat in het klassieke westerse dieet de gemiddelde mens een flink stuk meer dan 10 % van zijn totale energie-inname haalt uit geraffineerde suiker! Aan dit ongebreideld gebruik van geraffineerde suiker zijn dan ook heel wat nadelen verbonden. Ondanks het feit dat de geschiedenis aangetoond heeft dat de opkomst van geraffineerde riet- en bietsuiker gepaard ging met het ontstaan van nieuwe ziekten en ondanks het feit dat men in de natuurgeneeskunde heel wat gezondheidsproblemen (deels) aan suiker toeschrijft, is het wel opmerkelijk dat er zo weinig groots opgezette en wetenschappelijk gefundeerde studies bestaan die de relatie tussen suikergebruik en de gezondheid onderzoeken! Maar het is duidelijk dat zoiets niet naar de zin zou zijn van de voedingsindustrie. Toen in 2003 een WHO/FAO-rapport het advies gaf om de inname van vrije (lees: geraffineerde) suikers te beperken tot minder dan 10 % van de energieinname, reageerde de voedingsindustrie furieus…. Wat kan geraffineerde suiker als nadelen opleveren?

6 BioGezond • februari 2011

➊ Nutrieëntenrover en dus medeverantwoordelijk voor tal van ziekten Het is zeer belangrijk dat we inzien voor de verbranding van glucose tot energie in ons lichaam diverse enzymsystemen in werking treden die de aanwezigheid van verscheidene nutriënten vergen! Als we ongeraffineerde bronnen van suikers eten, zoals fruit, groenten, peulen en granen, dan zijn deze suikers van nature vergezeld van net die hulpstoffen die nodig zijn voor hun opname, hun vertering tot glucose en de verbranding van glucose tot energie. Tot die nutriënten behoren ondermeer mineralen (zink, chroom, mangaan, calcium, magnesium, koper, kobalt, vanadium), vitamines (o.a. van de B-groep), essentiële vetzeuren, eiwitten en vezels. Als we daarentegen geraffineerde suikers gebruiken, dan voeren we calorierijke stoffen aan die volledig zijn geïsoleerd en ontdaan zijn van hun begeleidende nutriënten uit hun natuurlijke omgeving. We pompen die “lege calorieën” in onze stofwisseling, maar om ze te verbranden tot energie zullen we wel de lichaamseigen nutriëntenreserves moeten aanspreken! In die zin is de benaming “nutriëntenrovers” dan ook heel terecht en is de term “demineralisatie” zeker op zijn plaats. Vooral de mineralen calcium, koper, magnesium, mangaan, chroom en zink, alsook vitamines van de B-groep (voorop thiamine of vit B1) zullen zo uitgeput worden. Bovendien wordt het lichaam nog op een tweede manier van calcium beroofd: om de verandering van zuurtegraad (pH) of de verzuring op te vangen na het gebruik van geraffineerde suikers, wordt calcium uit de beenderen (verband met osteoporose!) en uit de tanden (verband met cariës) gehaald, terwijl ook de calcium/fosfor verhouding wordt verstoord.

Ook ziet men een mindere opname van de mineralen calcium en magnesium in het lichaam. Op die manier kan men begrijpen dat het jarenlange, overmatige gebruik van geraffineerde suiker als nutriëntenrover mettertijd kan bijdragen tot of medeverantwoordelijk is van een ganse reeks aandoeningen of klachten zoals: - Cariës (Tandbederf), Osteoporose (Botontkalking), Artrose (Gewrichtsslijtage) en Artritis (Gewrichtsontsteking), Jicht, Fibromyalgie (Weke delen reuma), Tendinitis (Peesontsteking), Allerlei ontstekingen, Rugkwalen - Insulineresistentie (Metabool syndroom, Syndroom X), Diabetes

type 2, Hypoglycemie

- Artherosclerose, Hart- en vaatziekten, Hoge bloeddruk, Snelle hartslag, Verhoogde verkleefbaarheid van bloedplaatjes

- Zwakte, Vermoeidheid, Neiging tot flauwvallen, Slapeloosheid - Allerlei allergieën, Voedselallergie, Astma, Hooikoorts, Huisstofmijtallergie, Jeuk

- Hoofdpijn en migraine, Duizeligheid - ADD en ADHD (Hyperactiviteit), Verminderde leercapaciteit, Agressiviteit

- Depressiviteit, -

-

-

Prikkelbaarheid, Gemoedsschommelingen, Emotionele instabiliteit, Epilepsie Leerproblemen, Concentratiemoeilijkheden Dementie, ziekte van Alzheimer, ziekte van Parkinson Neiging tot alcohol- en drugsverslaving Verminderde immuniteit, Verkoudheden met overdreven slijmproductie, Schimmelinfecties Candidasyndroom en Gistinfecties, Postviraal syndroom, Chronisch vermoeidheidssyndroom, Schimmelinfecties Reactieve hypoglycemie, Chronische hypoglycemie Auto-immuunziekten (Multiple sclerose, Reumatoïde artritis, Astma…)

Inflammatoire darmziekten: de ziekte van Cröhn en Colitis ulcerosa Verminderde leverfunctie, Galstenen Overdreven maagzuurafscheiding, Indigestie, Maag- en duodenumzweren, Appendicitis, Hemorrhoïden (Aambeien) Verminderde nierfunctie, Nierstenen, Vasthouden van vocht, Afwijkende urinesamenstelling Verminderde bijnierfunctie Verminderd gezichtsvermogen (Maculadegeneratie), Cataract (Staar) Premenstrueel syndroom (PMS), Te korte zwangerschapsduur, Vaginale infecties en jeuk Neuraalbuisdefecten (Spina bifida of “open ruggetje”) Verminderde opname van eiwitten Eczema bij kinderen Sneller optreden van ouderdomsverschijnselen, sneller aantasten van DNA en eiwitten, sneller intreden van de celdood: zie ook onder punt 11 Kanker: omdat suiker bovendien de kankercellen voedt en een verband werd gelegd met ondermeer borst-, eierstok-, prostaat-,rectum-, pancreas-, galblaas-, long- en maagkanker ….

Overdreven transpiratie, Bedwateren

➋ Minder weerstand, meer allergie Het verband tussen suikergebruik en een verzwakt immuunsysteem dient zeker onderstreept te worden. Ons immuunsysteem is een zeer ingewikkeld systeem, waarbij vooral witte bloedcellen een cruciale rol in spelen. Zo zijn er ondermeer T-lymfocyten, die o.a. door de “natural killer cells” instaan voor een afweer op cellulair niveau, de B-lymfocyten, die door de “plasmacellen” instaan voor de productie van zeer specifieke antilichamen, en macrofagen, die het vermogen hebben de door de natural killer cells gedode vreemde indringers “op te ruimen”. Nu heeft het gebruik van suikers een vrij directe negatieve invloed op de werking van het immuunsysteem: - door het roven van belangrijke mineralen als calcium, magnesium en zink (zie onder punt 1) - door het verminderen van de cellulaire afweer via de T-lymfocyten en Natural killer cellen - door het verminderen van de antilichamenproductie via de B-lymfocyten

Hoofdpijn en migraine zijn maar twee van de vele symptonen van jarenlang, overmatig gebruik van geraffineerde suiker als nutriëntenrover.

- door het verminderen van het fagocyterend (“celopetend”) vermogen van de macrofagen Zo kon men na gebruik van één theelepel suiker een zes uur durende afname van de immuniteit aantonen. Suiker vergroot de kans op allerlei infecties, gaande van onschuldige verkoudheden tot ernstige infecties.

Maar niet alleen de afweer tegen vreemde organismen (virussen, bacteriën, schimmels….) wordt verzwakt, ook de adequate functie van het immuunsysteem wordt ondermijnd: - zo worden onnodig bepaalde ongevaarlijke stoffen of organismen (pollen, huisstofmijt, voedingspartikels…) als “gevaarlijk” herkend. De overbodige afweermechanismen hiertegen geven aanleiding tot allerlei allergische verschijnselen: hooikoorts, eczema, astma, netelroos….

- nog erger zijn de aandoeningen waarbij lichaamseigen weefsel wordt aangevallen door een ontregeld immuunsysteem: autoimmuunziekten. Voorbeelden hiervan zijn reumatoïde artritis, waarbij het lichaamseigen gewrichtskraakbeen wordt aangevallen, multiple sclerose, waarbij de myelineschacht rond de zenuwvezels wordt aangetast en ontstekingziekten van de darm zoals de ziekte van Cröhn en Colitis ulcerosa.

➌ Hyperglycemie (Te hoge bloedsuikerspiegel, bloedsuikerpieken) Als we natuurlijke, ongeraffineerde voeding tot ons nemen, dan krijgen we vooral koolhydraten binnen met een lage glycemische index.

Die verteren langzaam in het maagdarmkanaal en komen geleidelijk onder de vorm van glucose terecht in het bloed; men spreekt daarom van “trage suikers”. Een dergelijke trage afgifte van glucose belast het lichaam niet en legt geen extra druk op de organen. Vooral de pancreas, die moet reageren op een stijgende bloedsuikerspiegel met de productie van insuline, wordt niet teveel belast. Geraffineerde suikers daarentegen, worden door hun korte keten én het feit dat ze niet gebufferd of “vastgehouden” worden door de hen in de natuur normaal begeleidende vezels en eiwitten, na inname snel opgenomen in het maagdarmkanaal. Direct na de inname van deze “snelle” suikers treedt er dan ook een eigenlijk abnormaal snelle stijging op van de glucosespiegel in het bloed, waarbij een te hoog niveau wordt bereikt: men noemt dit “hyperglycemie”. Dit zet niet alleen extra druk op de pancreas, maar leidt ook tot de overbodige aanmaak van vetweefsel en een sterke prikkeling van het zenuwstelsel.

BioGezond • februari 2010 7

1 2 R E D E N E N O M G E R A F F I N E E R D E S U I K E R T E L AT E N

In het westerse dieet vinden we tegenwoordig geraffineerde suiker terug in duizenden producten zoals alle mogelijke snoepartikelen, koek, gebak, frisdranken, ijs, desserts, zuivel, ontbijtgranen…

➍ Reactieve hypoglycemie

➎ Uitputting van de bijnieren

(Te sterke daling van de bloedsuikerspiegel)

Bij de hierboven beschreven reactieve hypoglycemie of te lage bloedsuikerspiegel na het gebruik van snelle, geraffineerde suikers worden nog andere organen belast: de bijnieren. Deze worden bij een te lage bloedsuikerspiegel geprikkeld tot de aanmaak van adrenaline, in een poging om de bloedsuikerspiegel terug te normaliseren. Adrenaline kan namelijk de suikerreserves, onder de vorm van glycogeen in lever (niet die van de spieren), aanspreken en laten splitsen om het bloedglucosepeil te helpen herstellen. Maar een al te vaak optredende reactieve hypoglycemie door geraffineerde suikers zal op den duur ook de bijnieren uitputten, waardoor we ons ondermeer zwak en vermoeid gaan voelen.

Op het eerste zicht lijkt het verwonderlijk dat één van de gevolgen van overdreven suikergebruik… een lage bloedsuikerspiegel of hypoglycemie kan zijn. Hiervoor moeten we wat inzicht krijgen in de functie van onze pancreas of alvleesklier, het orgaan dat grotendeels de suikerspiegel regelt. Het bevat hiertoe speciaal uitgeruste cellen in de “eilandjes van Langerhans”. Als antwoord op een stijgende bloedsuikerspiegel scheiden deze bètacellen het hormoon insuline af, dat op de lichaamscellen een receptor openstelt om glucose binnen te laten: zo kan de bloedsuikerspiegel zich normaliseren en worden tegelijk de lichaamscellen gevoed. Nu is de pancreas is er van nature voor uitgerust om als antwoord op een geleidelijk stijgende bloedsuikerspiegel (na het eten van natuurlijke, trage suikers uit volle granen, groenten en fruit) ook geleidelijk een adequate hoeveelheid insuline af te scheiden en zo te zorgen voor een constante, goede geregelde bloedsuikerspiegel.

Wanneer de pancreas evenwel geconfronteerd wordt met een al te snel oplopende suikerspiegel (hyperglycemie) door het innemen van geraffineerde korte suikers, dan ontstaat eigenlijk een soort “crisissituatie”. Een te hoge bloedsuikerspiegel is namelijk een “ongezonde” situatie in het lichaam of een “urgentie” (en een reden waarom bv. bij diabetes bloedsuikerverlagende medicatie wordt toegediend). Er moet dus snel een grote hoeveelheid insuline afgescheiden worden om bloedsuikerspiegel voldoende te doen dalen. In een eerste fase zal de pancreas onder druk nog correcte, aangepaste hoeveelheden insuline afscheiden om de bloedsuikerspiegel tot een normaal peil te brengen.

Maar na een tijdje kan de overprikkelde pancreas geen adequate hoeveelheden insuline meer afscheiden en wordt in een eerste fase een (te) grote hoeveelheid insuline ineens afgescheiden (“stootloslating”). In plaats van een daling van de bloedsuikerspiegel tot een normaal niveau, zal die zakken tot een lager niveau: men spreekt van een “reactieve hypoglycemie”.

Symptomen van een acuut optredende reactieve hypoglycemie zijn ondermeer zweten, hartkloppingen, beven, duizeligheid, zwaktegevoel en … drang naar suiker of zoetigheden. Wordt hieraan voldaan met “snelle” geraffineerde suikers, dan zal de hypoglycemie wel tijdelijk voorbijgaan, maar kan korte tijd nadien hetzelfde fenomeen zich herhalen. Het vermijden van korte suikers zal uiteindelijk zelfs een belangrijke stap zijn in het voorkomen van hypoglycemie.

Reactieve hypoglycemie komt steeds meer en meer voor. Er bestaat ook een meer chronische vorm van hypoglycemie, vaak onder als onderdeel van M.E. (Myalgische encephalomyelitis), het candidasyndroom of C.V.S. (Chronisch vermoeidheidssyndroom): ook dit heeft als medeoorzaak een verarmde westerse voeding met teveel geraffineerde suikers.

8 BioGezond • februari 2011

➏ Insulineresistentie (Metabool syndroom, Syndroom X), diabetes type 2 (Ouderdomsdiabetes) Heel lang werd de relatie tussen het gebruik van geraffineerde suiker en diabetes type 2 door de reguliere geneeskunde ontkend. Maar de laatste jaren is door epidemiologische en andere studies het verband duidelijk gelegd. Tekenend is ondermeer is de epidemie van westerse kinderen die al op jonge leeftijd diabetes type 2 vertonen door overmatig suikergebruik via snoep en frisdranken. Sucrose zal vooral door zijn aandeel van fructose bijdragen tot “insulineresistentie”, het voorstadium van diabetes type 2, waarbij de cellen minder gevoelig worden voor insuline en minder gemakkelijk glucose gaan opnemen. Voor een deel komt dat omdat vooral fructose bijdraagt tot abdominale obesitas of “buikvet”, waarvan geweten is dat het een prominente risicofactor is tot het ontwikkelen van insulineresistentie en diabetes type 2. Maar ook als men slank blijft, ziet men in studies dat fructose de insulineresistentie doet toenemen, in het bijzonder als men meer dan 25 g fructose per dag binnenkrijgt (bijvoorbeeld als onderdeel van 50 g sucrose). In de fase van insulineresistentie, die soms wordt beschreven als een onderdeel van “syndroom X” of “metabool syndroom”, zal glucose dus minder goed worden opgenomen door de cellen. In een eerste fase probeert de pancreas dit op te vangen door meer insuline af te scheiden (hyperinsulinisme), in een poging om de bloedsuikerspiegel te normaliseren. De overprikkelde pancreas zal het op een gegeven moment evenwel door uitputting laten afweten en minder insuline gaan afscheiden, waardoor de bloedsuikerspiegel nog meer gaat stijgen en het stadium van ouderdomsdiabetes of diabetes type 2 wordt bereikt. Diabetes type 2 is trouwens één van de snelst toenemende westerse beschavingsziekten en omdat ze op steeds jongere leeftijd optreedt en zelfs al bij kinderen is beschreven, is de naam “ouderdomsdiabetes” niet meer correct. Gelukkig is er in een eerste fase door een volwaardig dieet, afvallen bij overgewicht en voldoende bewegen wel nog herstel mogelijk!

De superieure kwaliteit van onze visolie hangt af van z’n zuiverheid en integriteit. Nordic Naturals beseft ten volle dat structuur en kwaliteit de werking en efficiëntie van Omega-3 visolie bepalen. Daarom ontwikkelde Nordic Naturals gepatenteerde productieprocessen waardoor we dé referentie werden dankzij onze onberispelijke visoliekwaliteit, en dat al bijna 15 jaar lang. Ons zuurstofvrije productieproces op lage temperatuur garandeert de integriteit van de delicate oliën en elimineert eventuele, schadelijke toxines zoals kwik. Het resultaat: 100 % zuiver farmaceutische Omega-3 vetzuren die uw lichaam nodig heeft voor een sterk hart en gezonde hersenen.

Nordic Naturals-visolie is gegarandeerd vrij van zware metalen (en van meer dan 210 andere toxines). Tests van onafhankelijke instellingen tonen aan dat de waarden 10 keer lager liggen dan de strenge Noorse Medische Norm en Europese Farmacopee. En dat kan van geen andere visolie gezegd worden.

Nordic Naturals—Always Innovating. Always Pure.

Benelux distributie: CompleMed bel ons op: +32 59 27 07 53 of mail info@complemed.be

Ubiquinol actieve vorm van Co-enzyme Q10, zeer breed inzetbaar!

In onze dagelijkse strijd tegen schadelijke vrije radicalen, die bij overmaat aan de basis kunnen liggen van allerlei chronische ziekten, is de inname van voldoende beschermende antioxidanten essentieel. Eén zeer belangrijke antioxidant, die we voor een deel zelf aanmaken, maar ook via de voeding moeten opnemen als een vitamineachtige stof, is co-enzyme Q10. De laatste jaren is duidelijk geworden dat de extra inname van co-enzyme Q10 heel wat gezondheidsvoordelen kan bieden of ziekten kan helpen afhouden. Maar dan moet je wel kiezen voor de actieve, gereduceerde vorm: ubiquinol.

Gereduceerde ubiquinol: direct werkzaam

Een must voor statinegebruikers!

Wie antioxidanten slikt zoals vitamine C, vitamine E of vitamine A staat er waarschijnlijk niet bij stil, maar deze stoffen worden ingenomen in hun werkzame of “gereduceerde” vorm. Pas dan beschikt een antioxidans namelijk over “vrije” elektronen, die kunnen worden afgestaan om een schadelijk vrij radicaal te neutraliseren. Zo is het ook met co-enzyme Q10: enkel “ubiquinol” of de gereduceerde vorm beschikt over de nodige vrije elektronen en is dus direct werkzaam in het lichaam. Helaas kon men jarenlang enkel beschikken over “ubiquinone” of de geoxideerde (lees: opgebruikte) vorm van co-enzyme Q10 als voedingssupplement. Na inname moest ubiquinone eerst door andere antioxidanten in het lichaam gereduceerd worden om actief te worden. Deze omweg kostte dus het lichaam zelf beschermende antioxidanten; ideaal is dus anders. Gelukkig bestaat er tegenwoordig een natuurlijke, door fermentatie verkregen vorm van gereduceerde co-enzyme Q10 of ubiquinol. Een ander groot voordeel van deze direct werkzame vorm is het feit dat ze ook 6 tot 8 maal beter wordt opgenomen dan ubiquinone! De keuze voor ubiquinol als coenzyme Q10-supplement ligt dus voor de hand.

Heel wat mensen hebben tekorten aan co-enzyme Q10 door povere eetgewoonten en eenzijdige diëten, want co-enzyme Q10 komt vooral voor in ongeraffineerde (!) oliën, noten en zaden (sesam), vette vis, gevogelte en kwaliteitsvlees. Ook mensen op vetarme diëten, mensen met een verstoorde opname (zoals bij de ziekte van Cröhn), ouderen en herstellenden na een operatie of ziekte vertonen vaak een gebrek.

Maar wie bijna altijd een gebrek heeft aan ubiquinol, zijn de talloze gebruikers van cholesterolverlagende statines in onze leefwereld.

Statines werken cholesterolverlagend door een cruciaal enzym in de cholesterolaanmaak te blokkeren: HMG-Co A reductase. Nu is dat enzym ook een sleutelenzym in de aanmaak van lichaamseigen coenzyme Q10. Wie statines gebruikt, heeft dus lagere bloedspiegels van het beschermende antioxidans ubiquinol en heeft dus ondermeer meer kans op spierontstekingen, lever- en nieraandoeningen. De inname van minstens 100 mg ubiquinol per dag kan helpen beschermen tegen deze nevenwerking. Daarom is tegenwoordig misschien wel de belangrijkste indicatie van ubiquinol: gebruik van cholesterolverlagende statines: ter preventie en aanpak van nevenwerkingen

Breed celbeschermend antioxidans

De laatste jaren is duidelijk geworden dat de extra inname van ubiquinol heel wat gezondheidsvoordelen kan bieden of ziekten kan helpen afhouden.

10 BioGezond • februari 2011

Ubiquinol is een belangrijke vetoplosbaar intra- en intercellulair antioxidans in het lichaam. Niet alleen beschermt het als een “direct” antioxidans tegen vrije radicalen, als “indirect” antioxidans helpt ze bij de regeneratie van andere antioxidanten zoals vitamine E. Van ubiquinol gaat dan ook een algemeen neuroprotectief (zenuwbeschermend) en cytoprotectief (celbeschermend) effect uit. Van ubiquinol mag gesteld worden dat het bijdraagt tot de preventie van: - vroegtijdige ouderdomsverschijnselen (“anti-aging”), leeftijdsgebonden ziektebeelden, degeneratieziekten - kanker: o.a. borst-, prostaat-, cervix- en huidkanker - neurodegeneratieve aandoeningen zoals de Ziekte van Parkinson en Multiple sclerose - maag- en duodenumzweren - huidveroudering - neveneffecten van chemotherapie - de vorming van vrije radicalen bij intensief sporten

kwaliteit bovenal

Preventie en aanpak van hart- en vaatziekten Ubiquinol is verder essentieel in de omzetting van voedingsstoffen tot energie (ATP) en wordt daarom in afnemende concentraties aangetroffen in de hartspier, de nieren, de lever, de skeletspieren, de hersenen, enz‌. Vooral voor de hartspier is ubiquinol een tonicum: verschillende onderzoeken tonen een correlatie tussen de ernst van hartziekten en de graad van CoQ-enzyme 10-tekort. Als antioxidans remt ubiquinol verder significant de oxidatie van LDL-cholesterol tot oxycholesterol, een belangrijke stap in het ontstaan van atherosclerose. Ten slotte gaat van ubiquinol vooral een niet onbelangrijke hypotensieve (bloeddrukverlagende) werking uit: ze leidt ondermeer tot een verbeterde afgifte en/of activatie van NO (stikstofmonoxide), wat zorgt voor een relaxatie en verwijding van de bloedvatwand.

Ubiquinol heeft dus zeker een plaats: - in de preventie en aanpak van atherosclerose (slagaderverkalking) en van hart- en vaatziekten als angina pectoris (hartkramp) en hartinfarct - als ondersteunend middel bij hypertensie (hoge bloeddruk): een grote meta-analyse van 2007 toonde aan dat co-enzyme Q10 zonder nevenwerkingen de systolische bloeddruk tot 17 mg kwikdruk en diastolische bloeddruk tot 10 mm kwikdruk kan doen dalen - bij vaatproblemen bij diabetici - als ondersteuning bij hartinsufficiĂŤntie (hartzwakte), hartklepstoornissen, cardiomyopathie (ziekte van de hartspier), arrythmieĂŤn (hartritmestoornissen)

UBIQUINOL, directe actieve vorm van co-enzyme Q10, de juiste stimulans voor:

Belangrijk voor vitaliteit en prestatievermogen Door het hoger beschreven antioxiderende vermogen met ondermeer beschermen van het spierweefsel tegen oxidatieve schade ĂŠn door het bevorderen van de energieproductie in weefsels met een intensief metabolisme, kan ubiquinol ook ingezet worden: - bij energiegebrek, vermoeidheid, chronische vermoeidheid, fibromyalgie - bij een verminderde uithouding en prestatievermogen (vooral bij mensen met een sedentaire levenswijze) - ter ondersteuning van het prestatievermogen bij sporters, voor een betere recuperatie na intensieve belasting, ter preventie van spierletsels - als adjuvans bij erfelijke vormen van spierziekten en spieratrofie door zenuwziekten

Verlicht migraine Bij 75 % van de migrainepatiĂŤnten stelt men een lagere spiegel aan Coenzyme Q10 vast in het bloed dan bij mensen zonder deze vorm van hoofdpijn. Bovendien is de verhouding ubiquinol/ubiquinone bij deze patiĂŤnten steevast laag, wat wijst op te weinig actieve en te veel opgebruikte co-enzyme Q10. 1 Ă 3 mg co-enzyme Q10/kg lichaamsgewicht leidt tot significante afname van de frequentie van de aanvallen (van 19 naar 12,5 dagen/maand, bij 46 % een reductie van 50 % van de hoofdpijndagen). 150 mg/dag leidde na 3 maand bij 61,3 % tot meer dan 50 % afname van dagen met migraine. Bovendien was er ook een afname van begeleidende verschijnselen zoals nausea (misselijkheid).

Bijkomende toepassingen Ubiquinol werkt hypoglycemiĂŤrend (bloedsuikerspiegelverlagend) bij diabetes type 2 en het voorstadium ervan (metabool syndroom). Het vermindert tevens de kans op vasculaire complicaties (zie hoger) Ubiquinol bevordert de gezondheid van het tandvlees en paradontaal weefsel (weefsel rond de tanden) en vermindert de kans op paradontitis (ontsteking van de weefsels rondom de tanden) Ubiquinol verbetert de beweeglijkheid van spermacellen bij mannelijke infertiliteit (onvruchtbaarheid) Ubiquinol verbetert de immuniteit en vermindert de ernst van allergieĂŤn Ubiquinol verbetert de nierfunctie bij chronische nierinsufficiĂŤntie (nierfalen)

• meer energie en een beter prestatiever• • •

mogen bij vermoeidheid, sporten en een actieve levensstijl een optimale celbescherming, het behoud van een fris en jeugdig uiterlijk, een goed geheugen en concentratievermogen een vlotte doorstroming en bescherming van de vaten minder gevolgen van een kunstmatige cholesterolverlaging

BESTE

prijs/kwaliteitsverhouding!!

FDSV Âź

Ubiquinol: de energiebooster met een betere opname en sterkere werking dan ubiquinone Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels info@mannavita.be - www.mannavita.be BioGezond • februari 2011 11

BioGezond koken Om helemaal in het thema te blijven serveren we u deze maand 4 gerechten met vette vis van bij ons. Haring en makreel, lekker, voedzaam en spotgoedkoop. Ook de koekjes houden we gezond met ontbijtgranen en oersuiker.

Geniet ervan.

- Ludo Slaets-

Preisoep met citroengras en noordzeevis Ingrediënten: • 1 bio ui • 1 bio courget geschild • 1 bio broccoli stengel • 1teentje bio look • 3 bio prei • 2 bio witte selderstengels • Bio bouillon naar keuze • 2 stuks bio citroengras • 1 gerookte haring • ½ gerookte makreel • Handjevol garnalen • Bio boter Bereidingswijze: - Snij de ui, courget, broccolistengel en het wit van de prei grof en stoof aan in een klontje boter.

- Pers het teentje look erbij, nog even aanstoven en bevochtigen met 2 liter water.

- Voeg er nu de gesneden selder bij en bouillon naar eigen smaak en laat een uurtje zachtjes garen.

- Mix fijn en zet terug op het vuur.

- Haal het binnenste, zachte gedeelte uit het citroengras en snij dit heel fijn. Snij dunne ringen uit het groen van de prei, doe alles bij de soep en laat nog even meekoken.

- De gesneden gerookte vis en de garnalen pas bij het opdienen op het bord schikken.

TIP: Soep is altijd lekkerder als zij een dag vooraf gemaakt is. Ook hier komt de smaak van het citroengras dan beter tot zijn recht.

12 BioGezond • februari 2011

Gebakken haring met ui/citroen confijt Ingrediënten: • 2 schoongemaakte haringen • 2 bio rode ui • 1 bio citroen • 50 gr. bio boter

• • • •

Bio olijfolie 1 el. bio lavendelhoning Bio gember ( 1cm) Bio peper van de molen

Bereidingswijze: - Haal de graten uit de haring of vraag je visboer dit te doen.

- Spoel de haring even af, dep droog en kruid met peper van de molen.

- Snij de ui in schijven en fruit aan in de boter met een scheutje olijfolie - Doe de geschilde en in schijfjes gesneden citroen, de fijngesneden gember en de lavendelhoning bij de uien en laat 20 tot 25 minuten zachtjes confijten. Regelmatig omroeren.

- Vul de haringen met de confijt en bak enkele minuten op een zacht vuurtje gaar.

- Voor het opdienen nog even met de pepermolen erover.

Quinoa pasta met gestoomde makreel Ingrediënten: • Quinoa pasta met look en peterselie • 1 bio sjalotje • 10 bio champignons • 1 teentje bio look • Bio witte wijn • Bio visbouillon

• • • • • •

Bio room Bio maïsmeel 1 gestoomde makreel 1 bio broccoli Bio peper van de molen Bio olijfolie

Bereidingswijze: - Snij het sjalotje fijn en stoof aan in een beetje olijfolie.

- Pers het lookteentje erbij, de grof gesneden champignons en blus met een scheutje witte wijn.

- Bevochtig met een half glaasje water en laat zachtjes inkoken.

- Op smaak brengen met de visbouillon, peper en een scheutje room.

- Eventueel een beetje indikken met het maïsmeel.

- Stoom de broccoli gaar.

- De pasta al dente (beetgaar) koken en warm houden.

- Haal het vel van de vis en haal hem voorzichtig van de graat.

- Roer de saus onder de spaghetti, meng de broccoli erdoor en schik op een bord.

- Afwerken met de in stukken gebroken makreel en een beetje peper van de molen.

BioGezond • februari 2011 13

Broccolislaatje met gerookte haring Ingrediënten: • 1/2 rode bio ui • 1/2 zoete bio appel • 1 bio broccoli • 1 gerookte haring • 2 el bio yoghurt • 1 kl. bio koolzaadolie

• • • •

1 kl. molkosan Enkele bio venkelzaadjes ½ bio Romeinse sla harde bio Parmezaanse kaas van goede kwaliteit

Bereidingswijze: - Stoom de broccoliroosjes beetgaar en koel af in koud water.

- Schik de sla op een bordje met de broccoliroosjes, de in reepjes gesneden ui en partjes appel.

- Maak een vinaigrette met de yoghurt, koolzaadolie en molkosan en meng er de fijngestampte venkelzaadjes onder.

- Nappeer de vinaigrette over de broccoli en werk af met een beetje grof geraspte Parmezaankaas en peper van de molen

Muesli koekjes Ingrediënten: • 200 gr. bio speltmeel • 150 gr. bio boter • 100 gr. bio oersuiker • 100 ml. ijskoud water • 100 gr. bio muesli • 20 gr. bio rozijnen • 5 gr. bio anijszaadjes Bereidingswijze: - Zeef de bloem en meng er de in stukjes gesneden boter onder.

- Doe de suiker erbij en kneed voorzichtig het water eronder tot een kruimelig, niet plakkend deeg.

- Kneed er vervolgens de muesli en rozijnen door en maak een rol van ongeveer 5 cm doormeter.

- Stamp de anijszaadjes fijn in een mortier en strooi over de rol.

- Wikkel in plasticfolie en laat enkele uren opstijven in de koelkast.

- Snij met een scherp mes in schijfjes van een halve centimeter dikte en bak 15 minuten af in een op 180 graden voorverwarmde oven.

14 BioGezond • februari 2011

glutenvrij !

T É • WI R K

L LY P R O VEN

CLI N

N

VENESS ET

C L IN ICA

EFFECTI

G

E ST

ET • ACT

IO Tot

U

KLINISCH

IQ U EM

ES TT

NG

EN

Bio producten van Révola

Nieuw

ikker haar:* %d 13 Voor

Na 6 maanden

www.silicea.com

Glanzend haar, stevige huid, sterke vingernagels Kiezelzuur stimuleert de celgroei van binnenuit Kiezelzuur is een opbouwer in ons lichaam. Het stimuleert de opbouw van cellen van binnenuit, waardoor je een stevige huid, sterke vingernagels en gezond, vol en glanzend haar krijgt.* Original silicea Balsem wordt effectief opgenomen door het lichaam. Voor natuurlijke, echte schoonheid van binnenuit.

Al meer dan 50 jaar een succes De nummer 1 in Duitse gezondheidswinkels

10 nieuwe glutenvrije producten (< 20 ppm) • lekker van smaak • individuele verpakte cake • brood, cake, beschuiten en deegwaren • BIOLOGISCHE producten • vezelrijk brood •

Miljoenen tevreden klanten

Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel Een klinische studie met 55 vrouwen bevestigt een toename van de haardikte met gemiddeld 13 % na zes maanden regelmatig, oraal gebruik.

Verdeler België: MARMA bvba, Esperantolaan 5a, 3300 Tienen, www.marma.be

nv revogan, landegemstraat 1, 9031 drongen T 09 280 90 60 F 09 282 98 73, www.revogan.be

Etherische olie in de kijker

Tijm CT thuyanol (witte tijm) In de aromatherapie neemt de etherische olie van tijm een prominente plaats in. Let wel, er bestaat niet één soort tijmolie die voor alle doeleinden wordt ingezet. Er moet een duidelijk onderscheid gemaakt tussen een aantal soorten etherische olie van tijm, die telkens een andere component als voornaamste werkzame substantie vertonen. We spreken hierbij van een “chemotype” (CT). Het chemotype van een tijmolie bepaalt dus voor een groot deel haar werkzaamheid, haar inzetbaarheid en haar veiligheid. In eerste instantie stellen we de etherische olie van tijm met het chemotype “thuyanol” voor. Ze wordt ook “witte tijm” of “zachte tijm” genoemd en heeft als botanische naam “Thymus vulgaris CT thuyanol”. Dit is een voorname etherische olie in de aromatherapie omdat ze ondanks een krachtige antimicrobiële werking een goede verdraagzaamheid vertoont bij oraal gebruik.

Botanische aspecten

- Bij strottenhoofdontsteking (laryngitis) met heesheid is de syner-

Echte tijm (Thymus vulgaris) is een altijdgroene, overblijvende en aromatische plant, die zich als een laag, kruipend struikje (tot 45 cm) voordoet. Ze draagt op haar taaie, houtige en kronkelige takjes kenmerkende kleine, lijnvormige, grijsgroene blaadjes, die onderaan wit viltig zijn. Echte tijm is inheems in het Middellandse Zeegebied, maar is inmiddels overal in gematigde en subtropische streken ingeburgerd. In het wild tref je ze bij voorkeur op een droge, arme en verwilderde grond, die stenig tot rotsig mag zijn. Ze verkiest een standplaats in de volle zon tot op een hoogte van 1500 m. Van echte tijm CT thuyanol heb je tot 150 kg van de bloeiende toppen nodig om 1 L van een doorzichtige, lichtgele en vrij vloeibare etherische olie op te leveren met een warme, krachtige en kruidachtige geur.

gie van 3 delen witte tijm, 2 delen rozenhout en 2 delen niaouli de ideale synergie. Gedurende 5 dagen kan je 4 maal daags 3 druppels op een suikerklontje opzuigen of in een lepeltje olijfolie innemen.

- Bij een algemeen verzwakte immuniteit is een mengsel van 3 delen ravensara, 2 delen tea tree, 1 deel bergbonenkruid en 1 deel witte tijm ideaal. Daarvan worden op wat draagolie 3 maal daags 6 druppels op de borst en de rug aangebracht, gedurende 1 à 3 weken - Bij koortsblaren is een mengsel van gelijke delen witte tijm, ravensara en niaouli optimaal. Gedurende 48 tot 72 uur breng je dan 6 tot 8 maal daags één druppel op de koortsblaas in de wondverzorging is de synergie van 3 delen echte lavendel en 2 delen witte tijm een zeer goed mengsel, waar eventueel 1 deel zonneroosje CV Corsica (Cistus ladaniferus) kan aan toegevoegd worden.

- Zeer interessant is ook de schimmelremmende werking van witte tijm-olie. Een ideale synergie van etherische oliën om huidschimmels aan te pakken is 2 delen witte tijm-olie, 2 delen rozengeraniumolie CV Egypte, 1 deel tea tree en 1 deel kaneelolie (Cinnamomum cassia). Hiervan worden 3 maal daags 3 à 4 druppels plaatselijk aangebracht.

- Verder moet ook van witte tijm aangestipt worden dat ze met succes - op voorschrift van een professioneel aromatherapeut - kan ingezet worden bij infecties van blaas, urinebuis en vagina.

- Aangebracht op de huid heeft de etherische olie van witte tijm een opwarmende werking en stimuleert ze de lokale bloedsomloop. Bij mensen die last hebben “witte” vingers of tenen (ziekte van Raynaud), kan de volgende synergie helpen: 2 delen mandarijnschil, 1 deel witte tijm, 1 deel mastix, 1 deel strobloem en 1 deel dragon. Daarvan worden 2 tot 3 maal daags enkele druppels aangebracht.

- Aan te stippen is ook de leverregenererende en leverfunctieondersteunende werking van witte tijm. Bij virale hepatitis en ter ondersteuning van cirrose wordt ze vaak ingezet in combinatie met oliën als ledum, ravensara en basilicum.

Belangrijke inhoudsstoffen Monoterpenolen (50 %): (+)-trans-thujanol-4 of kortweg “thujanol”(15 %), terpinen-1-ol-4 (17.6 %), cis- myrceen-8-ol (12,5 %), alfaterpineol; Monoterpenen: vooral gammaterpineen (9 %), alfaterpineen (5 %) en myrceen (2,2 %); ook: limoneen, sabineen, alfapineen; Sesquiterpenen: bètacaryophylleen (2,5%)

Belangrijkste eigenschappen en indicaties; toepassingen Witte tijm wordt vooral oraal ingezet en op de huid toegepast; deze olie wordt niet geïnhaleerd of verstoven.

- Het succes van witte tijm-olie wordt voor een groot deel verklaard door haar sterke antibacteriële en antivirale eigenschappen en haar krachtige immuunstimulerende werking, waarbij ze zeer goed verdragen wordt bij oraal gebruik en toepassing op de huid.

- Bij een beginnende angina of keelontsteking kan men 2 druppels witte tijm op een half rietsuikerklontje opzuigen of in een lepeltje olie innemen en dit 3 à 4 maal binnen de 24 uur. In vele gevallen kan dat het doorbeken van de infectie afremmen.

- Voor dezelfde klachten kan je ook van een mengsel van 2 delen witte tijm, 2 delen tea tree en 1 deel bergamotmunt (Mentha X citrata) 2 maal per dag 2 druppels nemen (op een suikerklontje of in wat olie) 16 BioGezond • februari 2011

In de donkere herfst-en wintermaanden is zorg dragen voor je immuunsysteem van groot belang.

Koude, vocht, wind en gebrek aan zonlicht maken dat we ons snel moe en futloos voelen. Daarom is het zinvol om je immuunsysteem een serieuze boost te geven. Het immuunsysteem werkt als een soort ‘interface’ tussen mens en omgeving: wanneer de weerstand vermindert, kan het lichaam niet optimaal reageren op indringers.

Een goede immuniteit is tenslotte als een levensverzekering voor een gezond en vitaal leven.

Geef je immuunsysteem meer weerstand

COLOSTRUM FORTE

IMMUNOMAX AHCC

CAT’S CLAW PURE

IS UW WEERSTAND PARAAT?

EEN STERKER AFWEERSYSTEEM DANKZIJ JAPANSE PADDESTOELEN

EEN ECHTE MUST VOOR EEN OPTIMALE AFWEER

De eerste melk, die binnen de 24 tot 48 uur van een moederdier wordt afgenomen, staat bekend als ‘biest’ of ‘colostrum’. Deze gelige, transparante ‘supermelk’ bevat naast groeistoffen zeer veel afweerstoffen. Onderzoek toont aan dat koecolostrum identiek is aan de menselijke variant, maar 40 keer krachtiger; het bevat 86% IgG(Immunoglobuline). Het is de belangrijkste afweerstof in het lichaam, met méér vitamines, mineralen en glycoproteïnen én minder vetten en suikers dan in normale voeding.Colostrum stimuleert de spijsvertering, herstelt de darmflora en ruimt opgestapelde afvalstoffen op. Colostrum Forte is verkrijgbaar in capsules en bevat: breedspectrum colostrum met BIO-lipide coating, haver met Beta Glucaan, olijfblad en lactoferrine.

Aan de frontlinie van ons afweersysteem staan ‘Natural killer’ cellen (NK cellen). Deze bouwen mee aan een actief immuunsysteem dat voortdurend waakzaam is om ontspoorde cellen tegen te gaan. In 1984 ontdekten Japanse wetenschappers het actieve bestanddeel AHCC (Active Hexose Correlated Compound). Het product Immunomax bevat een hoge concentratie van het organische, actieve bestanddeel AHCC met polysacchariden en glycoprotëinen uit Shiitake en Maitake. Uit onderzoek blijkt dat de aanmaak van NK cellen met 20 procent wordt verhoogd door dit AHCC bestanddeel.

Immunomax is verkrijbaar in een verpakking van 60 capsules.

VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL EN DE APOTHEEK.

De belangrijkste actieve stoffen van Cat’s Claw, van deze houtige klimplant uit het regenwoud van Peru, zijn de oxindolalkaloïden, die worden onttrokken aan de binnenschors. Indianen gebruiken Cat’s claw al eeuwenlang omwille van zijn positieve werking op het immuunsysteem en zijn optimalisering van de darmfunctie. Cat’s Claw Pure van Nataos bevat het hoogst beschikbare gehalte aan alkaloïden, die een gunstig effect hebben op de circulatie en ons afweersysteem stimuleren om schadelijke en lichaamsvreemde stoffen te vernietigen. Cat’s Claw is verkrijbaar in een verpakking van 60 capsules.

Voor meer informatie:

Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.nataos.com

Katsklauw booster voor het immuunsysteem Naast het zoete plantje stevia, de antioxidantenrijke acaïbessen en de cafeïnehoudende oppeppers guarana en maté, telt het Zuid-Amerikaanse continent nog een echte kruidentopper onder haar rangen: de katsklauw (Uncaria tomentosa). Samen met biergist en de medicinale paddenstoelen, beiden bronnen van de sterk weerstandsverhogende bèta1,3/1,6-glucanen, behoort katsklauw tot de sterkste immuunstimulatoren onder de planten.

(POA’s) en de minder werkzame tetracyclische oxindole alkaloïden (TOA’s), worden uit deze preparaten de TOA-bestanddelen soms kunstmatig verwijderd. Dat levert waarschijnlijk wel een vrij goed werkzaam plantenextract op, maar heeft menig consument op het verkeerde spoor gezet, want die denkt nu dat de soortzuivere Uncaria tomentosa ook de “TOA-free” moet zijn. Niets is minder waar, want de TOA’s hebben ook in wetenschappelijke studies hun rol in de weerstandsverhogende werking bewezen! En in de fytotherapie wordt toch nog steeds de voorkeur gegeven aan planten die het geheel of “totum” van de plant bevatten en niet aan een plant waarvan selectief één groep stoffen werd verwijderd.

Krachtige stimulans van de immuniteit

Afkomstig van het oostelijk Peruviaanse Andesgebergte en Chili, wordt de katsklauw (Uncaria tomentosa) tegenwoordig ook aangetroffen in de andere (sub)tropische landen van Zuid- en CentraalAmerika met een vochtig en warm klimaat. Deze traag groeiende, kruipende en klimmende liaansoort slingert zich dankzij haar doornen (vandaar de naam “katsklauw”) omheen bomen en kan zo tot 30 à 50 meter hoog reiken. Ze draagt ovale, onderaan behaarde bladeren en bloeit met schermen van witgele bloemen, die elliptische vruchtjes opleveren. Maar voor de fytotherapie is vooral de goudgele, vezelige binnenbast van belang, die verschijnt als de in de lengte ingescheurde buitenbast verwijderd wordt. Om het bestand van de Uncaria tomentosa te beschermen, werd in Peru wijselijk beslist om enkel de bast te laten oogsten vanaf 1 meter boven de grond, zodat de plant niet gedood wordt.

De juiste soort vereist!

Voor een optimaal effect op de gezondheid is de juiste soort katsklauw, namelijk Uncaria tomentosa, vereist. Er bestaat namelijk met de “Uncaria guianensis” een veel minder werkzame soort katsklauw, die lager groeit, geen beharing op de onderkant van de bladeren vertoont, bloeit met oranjerode bloesems en sterker gekrulde doornen vertoont. Nu wordt deze plant wel vaak gebruikt in katsklauwpreparaten. Omdat deze plant niet zoals de echte katsklauw de juiste verhouding vertoont van de belangrijkste werkzame stoffen, de zogenaamde sterker werkzame pentacyclische oxindole alkaloïden 18 BioGezond • februari 2011

In de eerste plaats is de katsklauw een sterk weerstandsverhogende plant die zowel werkzaam is tegen virussen, bacteriën en schimmels. Ze dankt deze werking vooral aan het feit dat ze zorgt voor de vorming van actieve T-lymfocyten en B-lymfocyten (welbepaalde witte bloedcellen) uit “rustende lymfocyten”, die vervolgens respectievelijk als “natural killer lymfocyten” vreemde indringers aanvallen en als “plasmacellen” antilichamen produceren. Ook merkt men een toename van het fagocyterend of “opruimend” vermogen van andere witte bloedcellen, de macrofagen. De werking wordt in hoofdzaak toegeschreven aan de POA’s of pentacyclische oxindole alkaloïden, maar ook de TOA’s of tetracyclische oxindole alkaloïden spelen hun rol. Katsklauw wordt dan ook vooral ingezet bij het voorkomen en aanpakken van bacteriële, virale, schimmel- en parasitaire infecties: - K.N.O-infecties (keel, neus, oren..), Sinusitis (Bijholteontsteking) Bronchitis (Luchtwegenaandoeningen) - Griep en griepachtige aandoeningen (“coupeert” een griepaanval als voldoende snel ingenomen) - Herpes infecties: Herpes II (Genitale herpes) en Herpes zoster (Zona, gordelroos) - Epstein-Barr virusinfecties (o.a. klierkoorts/z.v. Pfeiffer) - Urineweginfecties (Chronische cystitis, Uretritis, Prostatitis), gynaecologische infecties (Gonorrhee…)

- Darmparasieten, Dysenterie, Diarree - Furonkels (Zweren) en abcessen; Wonden, Wondinfecties - Candida-infecties: lokaal (vaginitis, spruw) en algemeen - Verminderde weerstand, o.a. na een antibioticakuur - Ter ondersteuning bij M.E. (Myalgische encephalomyelitis) en CVS (Chronisch vermoeidheidssyndroom) - Ter ondersteuning bij HIV-seropositiviteit (langer symptoomvrij) en

AIDS (minder symptomen, meer T helper-cellen); vermindert opportunistische infecties bij AIDS (Schimmels…)

Ook ontstekingswerend Naast de stimulerende werking, wordt aan katsklauw ook een modulerende of een normaliserende werking op het immuunsysteem toegeschreven. Hierdoor werkt ze anti-inflammatoir of ontstekingswerend bij ontstekingen, anti-allergisch bij allergieën en vermindert ze het overdreven immuunantwoord bij auto-immuunziekten. Verder beschermt ze ook het maagepitheel tegen zweervorming en verbetert ze de darmflora. Om die redenen wordt katsklauw vaak met succes ingezet bij: - Artritis (o.a. reumatoïde artritis en Bechterew), Artrose, Bursitis (Slijmbeursonsteking), Tendinitis (Peesontsteking) - Allergieën, Hooikoorts, Allergisch astma - Ontstekingen van het maagdarmkanaal: Gastritis (Maagwandontsteking), Ulcus ventriculi/duodeni (Maagzweer, duodenumzweer), Ziekte van Crohn, Colitis (ulcerosa), Diverticulitis, Leaky gut syndrome, Irritable bowel syndrome (Spastisch colon) - Hemorrhoïden (Aambeien), Fistels - Traumata (Blessures), Contusies (Kneuzingen) - Neuralgieën (Zenuwpijnen) - Ter ondersteuning bij auto-immuunziekten als multiple sclerose en bindweefselziekten als Lupus erythematodus

Overige toepassingen - Op basis van de weerstandsverhogende werking, schrijft men aan katsklauw ook toe dat ze helpt het ontstaan van kankercellen afremmen en dat ze de vermenigvuldiging van gevormde kankercellen afremt. Om die reden wordt deze plant soms gegeven ter ondersteuning bij cervicale dysplasie (neiging tot het ontaarden van baarmoederhalscellen op uitstrijkje), bij leukemieën en bij oestrogeen - en testosterongerelateerde kankers - Omdat ze als antioxidans de vaatwand beschermt, het onderling verkleven van bloedplaatjes afremt (“bloedverdunnend”), de doorbloeding van slagaders bevordert en mild bloeddruk- en cholesterolverlagend werkt, zetten sommigen katsklauw in ter preventie van hart- en vaatziekten (beroerte, hartinfarct, trombose), bij hoge bloeddruk en verhoogd cholesterolgehalte.

- Vanwege de algemene antioxiderende en celbeschermende werking, is men ook geneigd om katsklauw in te zetten bij vroegtijdige ouderdomsverschijnselen, neveneffecten van radio- en chemotherapie (haarverlies, eetlustverlies, gewichtsverlies, braakneigingen, secundaire infecties, huidproblemen) en de preventie van de ziekte van Alzheimer

Enkele waarschuwingen Katsklauw wordt beter niet gegeven aan zwangere en zogende vrouwen en aan kinderen onder de 3 jaar. Katsklauw dient zeker vermeden te worden bij personen waarbij “immunosuppressie” of het onderdrukken van de immuniteit is aangewezen is, zoals dragers van een getransplanteerd orgaan, leukemiepatiënten voor een beenmergtransplantatie of patiënten kort voor of na een huidtransplantatie. Bij auto-immuunziekten (zoals Lupus erytematodes disseminatus), multiple sclerose en tuberculose enkel katsklauw nemen op voorschrift en onder begeleiding van een arts. Vanwege het bloedverdunnende effect: niet geven bij hemofilie (bloederziekte), niet gebruiken de laatste 14 dagen voor een chirurgische of tandheelkundige ingreep en niet geven aan personen met een actieve bloeding (bv. een bloedende maagzweer).

BioGezond • februari 2011 19

Natuurlijke bloedverdunners Een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten is bloed met een verhoogde stolbaarheid, ook wel te “dik” of te “visceus” bloed “ genoemd. In dergelijk geval zet er zich namelijk sneller beslag af op de slagaderwanden en wordt het proces van atherosclerose of slagaderverkalking in de hand gewerkt. In de reguliere geneeskunde worden in hoofdzaak twee soorten medicijnen ingezet om het bloed of minder stolbaar of “dunner” te maken: aspirines en de sterker werkende coumarines.

Welke natuurlijke maatregelen kunnen we nemen opdat we deze medicijnen niet nodig zouden hebben? Let wel, onderstaande adviezen zijn niet geschikt voor wie al coumarines inneemt!

Voedingsadvies Aan te raden:

- verhoog je inname van omega-3-vetzuren uit koudgeperste lijn-

-

-

-

zaadolie, walnoten, pompoenpitten, vette vis (sardines, makreel, ansjovis, haring) en groene groenten (postelein, peterselie, veldsla, zeewieren), perillaolie en koolzaadolie gebruik rijkelijk antioxidantenrijke, biologische groenten en fruit en leg de nadruk op: • uien, knoflook, daslook, bieslook en prei • salicylatenrijke fruitsoorten: cranberries (veenbessen), bosbessen, kersen, rozijnen, pruimen, druiven, aardbeien, mandarijnen, sinaasappels • ananas, granaatappel(sap), pompelmoes breng je gerechten op smaak met salicylatenrijke kruiden: gember, cayennepeper, oregano, paprika, tijm, kaneel, dille, zoethout, pepermunt geniet met mate van polyfenolenrijke, pure chocolade (zonder geraffineerde suiker!) gebruik rijkelijk koudgeperste olijfolie, die je zo weinig mogelijk verhit drink groentesappen (tomaten-, selder-, wortel- en bietensap), rode wijn (vrouw: 1 glas per dag, man: 2 glazen per dag), bosbessensap, aroniasap, rode druivensap (met mate)

-

-

Voedingssupplementen - Gefermenteerde knoflook: is een stuk actiever dan rauwe knoflook en

-

-

Te vermijden: - alle bronnen van transvetzuren: deze “misbaksels” van vetzuren, die de bloedplaatjes veel kleveriger maken, worden vooral gevormd als meervoudig onverzadigde vetten gehard worden (om een vastere consistentie te krijgen en langer te bewaren) of als ze langdurig verhit worden. We vinden transvetzuren vooral terug in: koek, gebak, chocopasta, sauzen, dressing, mayonaise, bereide vleeswaren

makreel

20 BioGezond • februari 2011

look

cranberries

(hamburger, worst, paté, frikandellen…), bakmargarine, frituurkost, pizza’s, kant- en klaarmaaltijden…. alle geraffineerde oliën: zijn voor een groot deel ontdaan van natuurlijke bloedverdunnende stoffen als vitamine E, lecithines, coenzyme Q10, alfaliponzuur geraffineerde suiker in al zijn vormen: maakt de bloedplaatjes meer kleverig een overmaat aan omega-6-vetzuren: maïsolie, zonnebloemolie, sojaolie, saffloerolie… een overmaat aan verzadigde vetten uit vlees, zuivel, boter…

-

knoflookpoeder. Klinische studies tonen aan dat dit middel het onderling samenklonteren van bloedplaatjes vermindert met 10 à 25 % en het verkleven van bloedplaatjes aan de bloedvatwand met 30 à 58 % Visolie van een goede, zuivere kwaliteit: vermindert duidelijk het samenklonteren van bloedplaatjes (en maakt trouwens ook cholesterol minder kleverig) Vitamine E, het liefst onder een complex van de 4 tocoferolen en 4 tocotriënolen. Een tocotriënolencomplex (krachtiger werkzaam dan tocoferolen) is ook goed. Minder goed is D-alfatoferol alleen en vermijd zeker het kunstmatige D,L-alfatocoferol.

Ginkgo biloba: gebruik een goed gestandaardiseerd preparaat met 24 % flavonglycosiden en 6 % van de combinatie ginkgoliden en bilobalide Proteolytische (eiwitsplitsende) enzymen, tussen de maaltijden ingenomen. Bijvoorbeeld nattokinase.

Zijn ook inzetbaar: curcuma (kies een preparaat met een goede opneembaarheid), OPC of wijnpittenextract, tarwegras, gerstegras, mangosteensap, gember, katsklauw…

bosbes

oregano

Marthomi Allergy Free Foods

Rosengarten Uw specialist in speltproducten Nieuw: • Hazelnootreep gevuld met hazelnootcrème in volle melkchocolade • Speltpoppers (100% spelt) met zeezout • Speltpoppers (100% spelt) met volle melkchocolade

Rice Milk Bar 2 nieuwe varianten zero zebra rice milk bar : met aardbei en met gepofte rijst. Een biologische en Fair Trade allergeenvrije chocolade op basis van rijstmelk (zonder melk, soja, eieren, (pinda)-noten en gluten).

Vrij van alle 14 in de EU erkende voedselallergenen.

W

NIEU Distributie

NIEU

W

Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en bio winkel

Oostjachtpark 3 - 9100 Sint-Niklaas • Tel. 03 780 53 00 - Fax 03 778 14 13 • email: info@hygiena.be • www.hygiena.be

Gezondheid door de planten: natuurlijk! dise

ar nda esta

erd

g

Isoflavonen: een natuurlijke ‘leeftijdshelper’

rd

isee

ard

da stan

ge

Soja Extract Isoflavones van ALTISA is een geconcentreerde vorm van de in sojabonen voorkomende actieve fyto-oestrogenen isoflavonen. Elke aanbevolen dagelijkse portie bevat 150mg soja (Glycine Max L.) extract isoflavonen waarin een minimum van 23,12% totaal gehalte aan zuivere isoflavonen (in de vorm van o.a. Genisteine, Daidzeine, Glyciteine, Genistine, Daidzine en Glycitine), en 5mg gestandaardiseerd extract van zilverkaarswortel (cimicifuga racemosa) waarin een minimum van 2,5% totaal glycosiden, de belangrijkste actieve stof van zilverkaars.

Dong Quai: happy Aanbevolen consumentprijs: 60 tab: €22,27. CNK2553-253

en ‘gebalanceerd’

Dong Quai is één van de meest aangewende kruiden in de Chinese traditie voor het vrouwelijk maandelijks welzijn en bij de overgangsjaren. Een belangrijke inhoudsstof in de plant zijn de ligustilides. Het geheel van de actieve componenten in Dong Quai zorgt voor een langdurige happyness bij de vrouw, zeker op gevorderde leeftijd. Dong Quai of Chinese engelwortel van ALTISA bevat per aanbevolen dagelijkse portie 520mg gestandaardiseerd extract van engelwortel waarin een minimum van 0,37% ligustilides. Aanbevolen consumentprijs: 100 caps: €15,77. CNK2424-968 ALTISA " ( # $' & # # " '" ! ($'

Katsklauw: onontbeerlijk voor de weerstand!

Katsklauw, of Uncaria tomentosa, is sinds vele eeuwen en heden ten dage nog steeds de uitverkoren plant bij uitstek van de gezondheidsverantwoordelijken van verschillende Peruviaanse Indianenstammen voor het behoud van een rd g o e d w e r k e n d e e s rdi afweersysteem. daa tan Cat’s Clauw van ges ALTISA bevat 400mg katsklauw per capsule waarin een minimum van 0,57% oxindole alkaloïden, de belangijkste werkzame stof in de katsklauwplant.

! &) * # # & .#( # * # !! & '( + ! ( ( # ,) * & # ! ( * '(& # $$ #) ()& # & ( ' & (! # # # $ # & &" ( !' & ')!( ( # + & $& $ !(& # ! $#, %&$ ) ( # , # *& * # + & $% %&$ ) ( '( # & # $$& # $&" ( $* & ALTISA # ! )&'($ # ') & ,$)( , (" ! '( ( &+ " / ' " ! & * ( # '$ !)( # ( ! * & & # # !! & $&" # (+ # !' # * & & # * #+ ( # &! & * ( # # +$& # %&$ ) & *$! #' #( &# ( $# ! & # # ,--& *$ # # # ,$# ! * #''( ! , # ! # &

Aanbevolen consumentprijs: 100 caps: €17,81. CNK2424-976 ®

Sinds 1970

Hoe verstandig vette vis eten?

Dat de omega-3-vetzuren EPA en DHA diverse gezondheidsbevorderende werkingen hebben en dat we daarom best vette vis in onze voeding opnemen, weet iedereen. Ook het feit dat vis een interessante bron is van jodium, selenium, zink en de vitamines A en D, maakt hem aanbevelenswaardig. Maar hoeveel vis kunnen we veilig eten, wetende dat hij tegenwoordig ondermeer zware metalen en dioxines bevat? En welke vissoorten bevatten het meeste omega-3-vetzuren? En welke keuze maken we best als we niet medeschuldig willen zijn aan het leeghalen van de zee?

Veel te weinig omega-3-vetzuren Zowel peilingen naar de voedselconsumptie bij de mens als bloedonderzoeken met vetzuuranalyses gedaan door de arts, geven aan dat bijna iedereen in onze samenleving een gebrek heeft aan de omega3-vetzuren eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA).

En dit terwijl duizenden onderzoeken aangeven dat deze langketenige vetzuren zo belangrijk zijn voor ondermeer hart- en bloedvaten, het zenuwstelsel, spieren en gewrichten en het hormonaal systeem.

We zouden dus iedereen moeten aanraden om rijkelijk vette vis te eten.

Conflictsituatie Helaas bevatten onze zeeën persistente contaminanten zoals PCB’s, dioxines en kwik, stoffen die ons ontgiftings- en immuunsysteem belasten, de vruchtbaarheid verminderen en bijdragen tot het ontstaan van kanker. Er is dus een conflictsituatie ontstaan tussen de nutritionele voordelen en de toxicologische nadelen van visconsumptie. Een zeer interessante Belgische doctoraatsstudie1 geeft aan hoeveel vette en/of magere vis we op een veilige manier kunnen eten om de Belgische aanbevelingen voor omega-3-vetzuren te halen: - ofwel 2 porties van 150 g vette vis per week (of in totaal 300 g vette vis per week), waarbij we tot de vette (en matige vette) vissoorten rekenen: zalm, haring, makreel, ansjovis, sardines, paling, tonijn, forel, dorade, heilbot, zeebaars - ofwel 3 vismaaltijden per week van 150 g, waarvan de helft uit vette vis en de andere helft uit magere vis bestaat en waarbij we tot de

sardines

22 BioGezond • februari 2011

haring

magere vissoorten rekenen: tong, kabeljauw, schelvis, schol, wijting, zeeduivel, koolvis, snoek, schar, rog en staartvis.

In de aangehaalde studie wordt gesteld dat bij 3 porties vette vis van 150 g per week niet zozeer een gevaar bestaat op overmatige inname van kwik, maar wel op een overschrijding van de norm voor dioxineachtige stoffen.

Bedreigde vis vermijden Wie bovengenoemde adviezen wil volgen, maar daarnaast eveneens zijn steentje wil bijdragen tot het natuurbehoud en de overbevissing van de zee wil tegengaan, schrapt het best de volgende voornoemde vissoorten van het menu2: Atlantische zalm, paling, tonijn, Atlantische en Groenlandse heilbot, zeebaars, tong, kabeljauw, Europese schol, zeeduivel en rog. Verder behoren tot deze “rode vissenlijst” volgens Greenpeace eveneens: roodbaars, keizersbaars, vleten, zwaardvis, haai en heek.

Klein én rijk aan omega-3-vetzuren Om vervolgens nog veiliger vette vis te eten, kunnen we ook kijken naar de grootte van een vis. Kleinere vissoorten, die aan het begin van de voedselketen staan, zijn namelijk minder vervuild dan grotere vissoorten. Als we daarnaast ook kijken naar het gehalte aan omega-3vetzuren, met uiteraard voorkeur voor die soorten die er het meest bevatten, en naar de niet bedreigde vissoorten, dan zijn dit uiteindelijk de meest aanbevelenswaardige vissoorten: sardines, ansjovis, haring en kleine makreelsoorten (zoals de Atlantische makreel).

ansjovis

gerookte zalm

venten, lage ecologische voetafdruk en ondersteunende studies, leidt je snel tot de juiste visolie. Wie meent dat het gebruik van (goede) visoliesupplementen het visbestand bedreigt, verwijzen we naar het artikel uit een eerdere BioGezond “Visoliesupplementen geen bedreiging voor het visbestand”. Maar om de druk op de zeeën helemaal weg te halen blijft het uiteraard uitkijken naar betaalbare bronnen van EPA uit kweekbare algen. DHA uit algen is inmiddels al beschikbaar.

1

Sioen I. The nutritional-toxicological conflict related to seafood consumption. PhD thesis Ghent University, 2007.

2 Internationale rode vissoortenlijst van Greenpeace

e j e j k k e e o o h h s tt’’s r r e e e e GG

Kleinere vissoorten, zoals de kleine makreel, die aan het begin van de voedselketen staan, zijn minder vervuild dan grotere vissoorten.

Extra visoliesupplementen Volgens natuurartsen zijn de huidige Belgische aanbevelingen voor omega-3-vetzuren te laag. Ook de recent ingevoerde gezondheidsparameter “omega-3-index” toont aan dat bijna iedereen te weinig omega-3-vetzuren in het lichaam heeft. Bovendien, als je een specifieke ondersteuning wil geven bij ondermeer hart- en vaatziekten, gewrichtsproblemen en depressiviteit, zit je snel aan aanbevelingen van 1 g EPA + DHA of 1 g EPA per dag of meer. Helaas, als je die hoeveelheden wil bereiken door het eten van vette vis, dan zit je zeker in risicogebied qua dioxines, kwik en PCB’s. Dus ligt de keuze voor de extra inname van een gezuiverde visolie van een goede kwaliteit voor de hand. Het stellen van kwaliteitscriteria zoals extreme zuiverheid, sterke concentratie, CO2-extractie bij lage temperatuur zonder sol-

Voor onze dagelijkse strijd tegen de schadelijke vrije radicalen is een adequate aanvoer van antioxidanten onontbeerlijk. Nu zijn bepaalde groenten- en fruitsoorten betere leveranciers dan andere. Zo wordt door wetenschappelijk onderzoek steeds meer aangetoond welke interessante bron van krachtige antioxidanten (vooral gallotannines) de granaatappel wel is. Dagelijks een flink glas granaatappelsap drinken is dan ook een goede manier om de bloedvaten te helpen beschermen tegen slagaderverkalking, ontstekingsbeelden van gewrichten, huid en darmen te temperen en de gezondheid van de prostaat te ondersteunen. Een aanrader hierbij is het biologische granaatappelsap van EDEN. Minder bekend, maar wel een topleverancier uit de natuur van een andere soort sterke antioxidanten (anthocyanen), is de aroniabes. Vooral op het gebied van de gezondheid van de ogen, de bescherming van de fijne bloedvaten en het ondersteunen van de maag en lever, is deze bes inzetbaar. EDEN heeft ook een biologisch aroniasap beschikbaar.

Welzijn, voor uw haar De haaranalyse met de microcamera laat toe een volledige balans op te maken van de haren en de haarzakjes.

Om zo een persoonlijke en ideale behandeling te volgen.

ENKEL op afspraak Onze adressen in BELGIE Rue Plomcot 6a 6224 FLEURUS Tel: 071 81 19 96

K. Van Doorslaerlaan 67 Lenniksebaan 808 2880 MARIEKERKE 1070 ANDERLECHT Tel: 0475 68 19 13 Tel: 02 555 43 44

Keerbergsestwg 4 by elitecoiff 3150 HAACHT Tel.: 016 60 04 61 www.elitecoiff.be

BioGezond • februari 2011 23

Nieuwtjes over voeding, voedingssupplementen en kruiden Terwijl de gemiddelde levensduur alsmaar toeneemt in onze westerse wereld, is het met de levenskwaliteit heel wat minder gesteld. Steeds meer én op jongere leeftijd doen zich degeneratieziekten vooral zoals hart- en vaatziekten, dementie, osteoporose, diabetes en kanker. Gelukkig kan een gezonde voeding bijdragen tot het voorkomen van deze aandoeningen. Een aantal recente studies bevestigen dat op het gebied van hart- en bloedvaten, hersenen, botten en gewrichten.

Langer gezond van hart- en bloedvaten

Langer alert, minder snel dement

Het vermijden van geraffineerde granen van ten voordele van volle granen vermindert aanzienlijk het risico op hart- en vaatziekten. In één studie zag men dat mensen die vooral volkoren producten gebruiken, gemiddeld 10 % minder abdominaal vet of “buikvet” vertonen dan mensen die vooral witmeelproducten eten1. Nu is het al een tijd geweten dat abdominale obesitas een duidelijke risicofactor is voor hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Een tweede studie zag dat door het eten van volkoren producten de systolische en diastolische bloeddruk gemiddeld 6 en 3 mm Hg-druk afnam, wat overeenstemt met 15 tot 25 % minder kans op een hartinfarct en beroerte2. Ook het kiezen van ongeraffineerde, magnesiumrijke voeding helpt hart- en vaatziekten te voorkomen. Bij vrouwen met de hoogste inname van magnesiumrijk voedsel zoals groene bladgroenten, volle granen, noten en zaden, zag men een 37 % lagere kans op plotse hartdood in vergelijking met vrouwen met de laagste magnesiuminname3. Recent werd ook bevestigd dat olijfolie bijdraagt tot een gezond hart. Meer bepaald een extract rijk aan het antioxidans “hydroxytyrosol” verlaagt duidelijk de oxidatie van LDLcholesterol tot het “echte slechte” oxycholesterol, een kleverige stof die zich afzet op de bloedvatwanden en bijdraagt tot slagaderverkalking4. Uiteraard is ook het gebruik van antioxidantenrijke verse groenten en fruit een absolute basismaatregel ter preventie van vaatziekten. Bijzonder interessant hierbij zijn blauwe bosbessen. Bij ratten met hypertensie zag men alvast dat 8 weken 8 % bosbessen in het voer zowel de bloedvaten ontspande als het vaatwandendotheel beter deed functioneren5. Sinaasappelsap gemaakt van een concentraat, waarbij de gehele vrucht inclusief de schil wordt verwerkt, is rijker aan flavonoïden (vooral polymethoxyflavonen), dan vers sinaassap, waarvan de schil niet wordt verwerkt bij het persen. Het gebruik van sinaasappelconcentraat verlaagde duidelijk het LDLcholesterol bij mensen met verhoogde uitgangswaarden6.

Een verminderd geheugen en concentratievermogen en het sneller optreden van dementie is, naast te weinig bescherming door antioxidanten tegen vrije radicalen, voor een groot deel toe te schrijven aan het feit dat bepaalde delen van de hersenen te weinig doorbloeding kennen. Van de substantie stikstofoxide (NO) is geweten dat ze de bloedvaten kan openzetten, net daar waar er zuurstofgebrek is. Een studie toonde nu aan dat voedingsmiddelen rijk aan nitraten, in het bijzonder sap van rode bieten, via een hogere productie van het bloedvatverwijdende stikstofoxide inderdaad net de circulatie in die hersengebieden kan verhogen, die weinig doorbloed worden1. Dit is een aanwijzing dat ze het geheugen en concentratievermogen ten goede kunnen komen en dementie kunnen helpen voorkomen. Blauwe bosbessen kunnen door hun antioxidanten flavonoïden (vooral anthocyanen en flavanolen) naast de bloedvaten ook het hersenweefsel beschermen. Bij mensen met een verhoogd risico op dementie en de ziekte van Alzheimer zag men dat dagelijks 500 ml bosbessensap gedurende 12 weken al het aanlerend vermogen vergrootte en het onthouden van woordenlijsten verbeterde2. Recent werd nu bij ratten met ouderdomsgebonden afname van geestelijk prestatievermogen aangetoond dat het geheugen door bosbessen in het voer na een tijd zelfs verbeterde tot het niveau van jonge ratten3. Misschien nog potenter qua bescherming van het hersenweefsel zijn de acaibessen. Deze Zuid-Amerikaanse bessen kwamen de laatste jaren sterk in de belangstelling vanwege hun hoge gehalte aan sterk antioxiderende anthocyanen. Recent heeft men kunnen aantonen dat acaibessen ontstekingsverschijnselen in de hersenen kunnen verminderen, die leiden tot degeneratie van zenuwcellen. Meer bepaald stelde men vast dat de acaibessen leidden tot minder vrijstelling van ontstekingsbevorderende stoffen zoals COX-2 en TNF-alfa door de belangrijkste beschermende cellen van de hersenen, de zogenaamde microglia4.

1. Nicola M McKeown, Lisa M Troy, Paul F Jacques, Udo Hoffmann, Christopher J O’Donnell, and Caroline S Fox. American Journal of Clinical Nutrition 2. P. Tighe, G. Duthie, N. Vaughan, J. Brittenden, W. G. Simpson. S. Duthie, W. Mutch, K. Wahle, G Horgan, F. Thies. American Journal of Clinical Nutrition aug2010 3. S.E. Chiuve, E.C. Korngold, J.L. Januzzi Jr, M.L. Gantzer, C.M. Albert.

American Journal of Clinical Nutrition 4. M. Vazquez-Velasco, L. Esperanza Diaz, R. Lucas, S. Gomez-Martínez, S. Bastida, A. Marcos, F.J. Sanchez-Muniz. British Journal of Nutrition 5. A.S. Kristo, A.Z. Kalea, D.A. Schuschke, D.J. Klimis-Zacas. Journal of Agricultural and Food Chemistry 2010.

6. T.B. Cesar, N.P. Aptekmann, M.P. Araujo, C.C. Vinagre, R.C. Maranhão.

Nutrition Research 2010

24 BioGezond • februari 2011

1. T.D. Presley, A.R. Morgan, E. Bechtold, W. Clodfelter, R.W. Dove, J.M. Jennings, et al. Nitric Oxide 2. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 2010 3. D.H. Malin, D.R. Lee, P. Goyarzu, Y-H. Chang, L.J. Ennis, E. Beckett, B. Shukitt-Hale, J.A. Joseph. Nutrition 4. James Joseph from Tufts University. Cooperative [research] Agreement with USDA’s National Center on Aging by AIBMR Life Sciences.

De WELDADEN van GEFERMENTEERD GRANAATAPPELSAP CURTAY De meest onDerzochte gezonDheiDsnutriënt: 300 stuDies

door Dokter Jean-Paul

zal geschikt zijn om de doeltreffendheid van de kuur van Granaatappel Elixir te verhogen. om van de talrijke preventieve of medetherapeutische effecten van de granaatappelpolyfenolen te profiteren, is het dus heel belangrijk op de kwaliteit van hun bron te letten: ze moeten biologisch beschikbaar zijn d.w.z. dat ze gemakkelijk worden opgenomen en dus door onze weefsels en organen zullen kunnen worden gebruikt.

De gehaltes aan polyfenolen van de granaatappelsappen zijn met elkaar vergeleken.

Ze zijn uiterst verschillend. 100 granaatappels worden gebruikt om 1 liter Granaatappel Elixir te vervaardigen, daarom is die drank verreweg het polyfenolenrijkste product op de markt. Een andere kwaliteitsfactor, de hoge temperatuur, zal de polyfenolen polymeriseren, ze tot grote, met elkaar gebonden moleculen veranderen die niet meer kunnen worden geabsorbeerd zoals looistoffen bv. Daar het gefermenteerde Granaatappel Elixir en de GranaProsan capsules bij lage temperatuur en door lyofilisatie worden vervaardigd, wordt dat proces vermeden. Integendeel, de fermentatie voorverteert ze, ontbindt ze tot nog kleinere, gemakkelijker absorbeerbare moleculen. Bovendien metaboliseert de fermentatie sommige polyfenolen, maakt ze bioactief wat ze zonder fermentatie niet zouden zijn.

Samenvattend : dat Granaatappel Elixir, gedeeltelijk gefermenteerd granaatappelsap, en de GranaProsan capsules (gelyofiliseerd poeder van 100% gefermenteerde granaatappels) bevatten 23 keer zoveel polyfenolen als het geconcentreerde sap en zijn 23 keer werkzamer dan niet-gefermenteerde sappen.

meer informatie : www.granaatappelelixir.be - 04/349.03.03 - info@medicatrix.be

ISBN 978-2-26807-040-7

5,50 E www.medicatrix.be

wetenschappelijk onderzoek wetenschappelijk onderzoek

docteur Jean-Paul Curtay

Dr. J-P. Curtay éditions marco pietteur sprlu, 39 av. du Centenaire B-4053 Embourg

Jus de grenade fermenté

La grenade, aliment-plus !

« Les polyphénols particuliers de la pulpe et du jus de grenade inhibent le développement des types de cancers hormono-dépendants comme ceux du sein ou de la prostate, mais aussi des poumons, de l’intestin et de la peau. Ces polyphénols conviendraient aussi très bien à la prévention du cancer du sein et bien certainement, de la prostate.

Leur bioactivité est maximale dans la forme fermentée par procédé bioactif.

Une équipe internationale de chercheurs (Kim et al., 2002) a découvert que les polyphénols de jus de grenade fermentés peuvent prévenir en particulier le cancer du sein et stimuler sa thérapie. En effet, ils inhibent l’effet cancérigène et la formation d’oestrogènes. Dans le cas de cellules mammaires cancéreuses (ER+), les polyphénols fermentés de jus de grenade provoquent une inhibition de la croissance tumorale de 80% sans avoir d’effets négatifs sur les cellules normales.

Les polyphénols du jus de grenade fermentés sont vérifiés deux fois plus efficaces que ceux du jus frais.

Une étude de Lansky et Kawaii (2004) a démontré les propriétés remarquables des polyphénols du jus de grenade fermentés contre la leucémie : grâce à eux, des cellules leucémiques sont redevenues saines (processus de rédifférenciation cellulaire) ou ont été ramenées à la programmation d’autodestruction cellulaire (apoptose). En outre, ils empêchent la création de nouveaux vaisseaux sanguins (néoangiogenèse) ce qui rend plus difficile la propagation de la tumeur.

D’autres études démontrent des effets contre les cellules cancéreuses de l’intestin et de la peau. La combinaison avec l’huile de pépins de grenade pourrait avoir des effets synergiques intéressants.

Dans deux études publiées en 2007, le jus de grenade lyophilisé a réduit, chez des souris atteintes d’un cancer du poumon, la masse tumorale de 62% (après 140 jours) et de 66% (après 240 jours) par rapport au groupe contrôle. On a constaté des effets semblables sur des cellules pulmonaires cancéreuses humaines sans effets négatifs sur les cellules saines. »

Gefermenteerd Granaatappelsap

wetenschappelijk onderzoek

De granaatappel-polyfenolen zoals punica- bruikt, krijgt men een product dat helemaal lagine blijken merkwaardige antioxidanten, vrij is van elk chemisch besmettingsmiddel. krachtige ontstekingsremmende middelen Talrijke vervaardigingprocedés veroorzaen agentia te zijn die de meeste mechanis- ken veranderingen van de polyfenolen. Het men kunnen tegenwerken die tot de met heetdrogen condenseert de polyfenolen tot het verouderen steeds vaker voorkomende grote moleculen die niet door de wand van zogenoemde degeneratieve ziektes leiden: het darmkanaal kunnen gaan en dus niet worcardiovasculaire, neurologische ziektes en den opgenomen. Voor de productie van het in het bijzonder Alzheimer.

Elixir heeft Dr. Jacob een lyofilisatieproces bij Ze zijn vooral gekend voor hun medethera- lage temperatuur voorgeschreven waarmee peutische effecten in prostaatkanker. Studies dit fenomeen kan worden vermeden. over celculturen bij dieren en bij de mens hebben aangetoond dat ze door talrijke Maar zelfs bij lyofilisatie zijn veel polyfenolen complementaire effecten de ontwikkeling nog te groot om uit de darm in de bloedsomloop over te gaan. van tumoren kunnen bestrijden.

Preklinische studies laten denken Men weet dat de Hebreëers in «het dat granaatappel-polyfenolen Babylonië het granaatappelook een hulpmiddel zouden Granaatappel Elixir sap fermenteerden en dat kunnen zijn tegen andere bereikt een concenfermentatie talrijke molekankers zoals borstkanker. tratie van polyfenolen culen kan voorverteren, Tenslotte zijn ze vaatverwij- van over 40 000mg/l. Dat waaronder polyfenolen, derend en aanbevolen te- is 23 maal superieur aan waardoor die veel beter gen erectiele disfunctie; het kunnen worden geabde beste sappen op is ook vastgesteld dat ze de sorbeerd. Overigens was de markt. » proliferatie van het griepvirus dat al aangetoond door het kunnen verminderen. overgaan van de polyfenolen in het bloed vanaf gefermenteerde rode wijn maar onder welke vorm moet en vanaf druivensap te vergelijken. Een Ismen granaatappel-polyfenolen raëlische onderzoeker had het idee vers grainnemen om het best van hun naatappelsap met gefermenteerd granaaeigenschappen te profiteren? tappelsap te vergelijken. resultaat: lange In verse vruchten bevatten de zaden veel wa- polyfenolen worden door de fermentatie ter en heel kleine hoeveelheden polyfenolen. ontbonden en er gaan er veel meer in het Grenadine bevat veel suiker maar weinig of bloed en in de weefsels over. Dat door Dr. geen polyfenolen. De granaatappelsappen Jacob verbeterde procedé verhoogt de efbevatten er meer, maar de gehaltes variëren fecten van het granaatappelelixir. sterk, van 900 mg/l tot een beetje meer dan Studies hebben aangetoond dat een halve dosis gefermenteerd sap dezelfde remmende 4000 mg/l.

Dr. Ludwig Jacob, een Duitse arts en onde- effecten op de proliferatie van borstkankercelrzoeker, heeft gezocht hoe men een polyfe- len heeft als een dosis vers granaatappelsap. noolconcentraat kan verkrijgen. Door een De doeltreffendheid van gefermenteerd sap honderdtal granaatappels per liter te gebrui- op de uitbreiding van tumorcellen is ook ken, is hij erin geslaagd het Granaatappel groter dan die van vers sap.

Elixir te produceren dat 40 000 mg/l bevat, 23 Ten slotte kan de fermentatie, die de biolomaal superieur aan de beste sappen op de markt. gische beschikbaarheid van de polyfenolen De kwaliteit van de gebruikte granaatappels verbetert, verdergaan dankzij de darmflora. is ook belangrijk. Als die niet streng worden Daarom is het aanbevolen, bij het begin gesorteerd, kunnen bedorven granaatap- van de inname van Granaatappel Elixir (20 pels tot de aanwezigheid van sorbitol in het ml per dag of 4 capsules Granaprosan), het sap leiden, een ongewenst laxeermiddel dat evenwicht van de darmfermenten te optiook een teken is van minder goede kwaliteit. maliseren door een kuur van Ré-énergetik, Door de analyses van elk lot kan worden ge- die inuline - een prebioticum van de aardverifieerd indien er geen sorbitol is waarvan peer - bevat. Anderzijds, als de Ontzurende de aanwezigheid soms te wijten is aan de Formule 2 maanden lang samen met die toevoeging van andere vruchten. Dankzij de Ré-énergetik wordt ingenomen, alkaliniseert weigering van elke cultuur die pesticiden ge- ze het celmilieu, reduceert dus de acidose en

Dokter Jean-Paul

CURTAY

Gefermenteerd

Granaatappelsap voorwoord Hoogleraar

Henri JoYEUX

GRANAATAPPEL, voLwAARdiG voEdiNGsmiddEL !

Nouvel outil puissamment antioxydant, anti-inflammatoire, protecteur cardiovasculaire et anti-cancer, dans l’arsenal de la nutrithérapie

om te downloaden GRATIS op :

www.granaatappelelixir.be

Verkrijgbaar in pocketboek vanaf maart 2011.

Biologische wijn van de maand

NATALINO DEL PRETE ITALIĂ&#x2039; PUGLIA

Puglia, gelegen in de hiel van ItaliĂŤ was jarenlang een vrij onbekend gebied, althans op toeristisch gebied. Hierin komt nu snel verandering. Bij de Italianen was dit al lang een ideaal vakantieoord, nu komen ook meer en meer Noord Europeanen die nog ongerepte regio ontdekken. Puglia is ook de grootste olijfolieproducent in ItaliĂŤ.

Enkele kleine stadjes zijn wondermooi o.a.

Lecce, Ostuni, Tarranto, Gallipoli om nog te zwijgen van de prachtige kusten, afwisselend rotsachtig of met mooie zandstranden. Puglia is ook beroemd voor zijn trulliâ&#x20AC;&#x2122;s (Europees erfgoed) Natalino del Prete is een zestiger van de oude stempel. Zijn wijngaard is piepklein (6 Ha) en wordt fanatiek bewerkt. Alles draait bij hem rond de pure natuur. Enige interventie zowel in de wijngaard als bij de vinificatie is uit den boze.

Gebruik van enig chemisch verdelgingsmiddel en zelfs zwavel is taboe. Zijn wijnen zijn dan ook totaal sulfietvrij. Ik kon nauwelijks geloven dat ze slechts 5 mg./lit sulfiet bevatten (10mg./lit is normaal van nature uit) maar de laboproeven bewezen de juistheid van zijn bewering.

Overigens is Natalino in Puglia de pionier van de bio wijnteelt.

In Puglia komen enkele grondgebonden unieke druivensoorten voor nl. de Primitivo, de Negroamaro, De Malvasia Nera en de Aliatico.

Het assortiment: â&#x20AC;&#x153;Natalyâ&#x20AC;? Primitivo del Salento, een pikdonkere en vrij krachtige wijn met in zijn jeugd veel fruit. De neus en mond zijn in de aanvang vrij aards, maar na opschudden komt het rode fruit ruim naar boven. Deze typische Pugliawijn leent zich perfect bij gevogelte en stoofschotels bv. een tajine met konijn. â&#x20AC;&#x153;Il Pioniereâ&#x20AC;?, een assemblage van Negroamaro en Malvasia Nera. Een in de neus aromatische wijn met aardse tonen (humus) en in de mond kruidig en licht fruitig. Gaat perfect samen met rood vlees, alle wild en bij stoofschotels. â&#x20AC;&#x153;Anneâ&#x20AC;? Negroamaro is een krachtige warme en kruidige wijn met wat tannine. Mooi fruitig in neus en mond die geschikt is bij alle wit en rood vlees, gevogelte en kazen.

Tenslotte de Sorso Antico, gemaakt met de druif Aliatico. Een merkwaardige wijn die het midden houdt tussen een aperitief- en een dessertwijn. Een iets bittertje bij de aanzet, gaat over in wat zoetere tonen. Deze wijn is perfect geschikt bij zwarte chocolade en chocoladetaart.

Stuk voor stuk wijnen die een ontdekking waard zijn voor de echte wijnliefhebber!

Antoon DE PAEPE Website wijnbouwer: http://www.vino-bio.com /regioni/Puglia,13/Natalino-Del-Prete.html Exclusief invoerder voor BelgiĂŤ: www.biotiek.be

Bio, ook in uw glas!

Het grootste aanbod van biologische wijnen uit : Frankrijk, ItaliĂŤ, Duitsland, Oostenrijk, Spanje, Portugal, AustraliĂŤ, ArgentiniĂŤ, Chili en Zuid Afrika.

BIOTIEK Invoerder Groot- en kleinhandel 270 wijnen van 79 biologische en biodynamische wijnbouwers

Degustatiedagen in Zoersel en Galmaarden-Vollezele Vraag vrijblijvend uitnodiging, prijslijst en wegbeschrijving OF kijk voor alle info op

www.biotiek.be

OPEN

DEU

V

R

PQMFJEJOH UPU HF[POEIFJETDPOTVMFOU DVSTVTTFO OBUVVSMJKLF HF[POEIFJET[PSH CFXVTU[JKOTWFSSVJNJOH

MPDBUJF "CEJK WBO 5POHFSMP 7FTQFS[BMFO "CEJKTUSBBU 5POHFSMP 7SBBH HSBUJT EF WPMMFEJHF TUVEJFHJET BBO

Adres ZOERSEL : BIOTIEK Ten Hoflaan 22 2980 Zoersel Tel. 03-312 24 38

Adres Huis Pelsenbroek Langestraat 6 1570 Vollezele Tel. 054-56 91 21

WWW.LEVENSSCHOOL.BE TEL +32 11 60 16 75 INFO@LEVENSSCHOOL.BE

26 BioGezond â&#x20AC;˘ februari 2011 2:53:39 PM

Vaginale klachten?

Vrouwen maken er vaak een geheim van maar bijna iedere vrouw krijgt er mee te maken...

Vaginale infecties en klachten, zoals jeuk, een schraal gevoel, branderigheid, irritatie en overmatige afscheiding, komen bij veel vrouwen van alle leeftijden voor. Het kan pijnlijk, lastig, gênant en vervelend zijn.

Vagimed® is een medisch hulpmiddel dat wordt toegepast bij de behandeling van vaginale infecties en klachten. Deze 6 dagen kuur helpt bij het herstellen van het vaginale milieu dankzij Lactobacillus Acidophylis. Deze melkzuurbacterie is van nature aanwezig in een gezonde vaginale microflora en remt de hechting en groei van schadelijke bacteriën en schimmels.

Vagimed® is zeer eenvoudig in gebruik. Je brengt eenmaal daags één capsule in, bij voorkeur met de bijgeleverde applicator, voor het slapen gaan.

Kijk op www.vagi-med.com

R

EN

16.95

KUU

KUU

EN

R

DA • 6 G

Medisch hulpmiddel bij

DA • 6 G

jeuk, branderigheid, overmatige afscheiding en vaginale infecties

VANAF NU VERKRIJGBAAR! PK Benelux BVBA, Henri van Heurckstraat 15, 2000 Antwerpen. Meer weten?

0800-73183 (gratis)

www.pkbenelux.com

Deze producten zijn verkrijgbaar in alle natuurwinkels

Bachbloesemtherapie

WALNUT (Walnoot) Helpt onbevangen een nieuwe start nemen In elk mensenleven kondigen zich op gezette tijden essentiële veranderingen aan. Zowel op beroepsvlak, op relationeel gebied als qua leef- en woonomstandigheden moeten we soms een nieuwe start nemen. Als we hierbij teveel twijfelen en de beslissende stap niet durven of kunnen zetten door te veel rekening te houden met de mening van anderen of met ongeschreven wetten, dan kunnen we geholpen worden door de bloesem van de walnotenboom. Die gaf Dr. Bach om onbelemmerd een definitieve stap te zetten in het leven.

Nieuwe levenssituaties Walnut is de bloesem die in overweging moet genomen worden als we overmand worden door onzekerheid, telkens er zich ingrijpende veranderingen aandienen in het leven. Dat kan zowel op geestelijk als op fysiek gebied zijn. Als een nieuwe relatie wordt aangeknoopt, veranderd wordt van beroep of stu-

dierichting, men verhuist naar een andere plaats of land of lid wordt van een andere kerkgenootschap, dan brengt zoiets een bepaalde emotionele belasting met zich mee. Ook lichamelijke veranderingen zoals tanden krijgen, de puberteit die zich aandient, zwanger zijn, in de overgang komen of afscheid nemen van het stoffelijke bestaan, gaan gepaard met drastische innerlijke veranderingen. Als om één of andere reden de nieuwe stap nog niet kan gezet worden, dan is walnoot aan de orde.

Zich niet kunnen losmaken Walnut is in het bijzonder aangewezen wanneer door innerlijk onevenwicht en twijfel het zetten van de laatste stap tot een nieuw begin te moeilijk is. Dat kan verschillende redenen hebben. Soms heeft men door nostalgische gedachten nog teveel banden met het verleden of heeft men bepaalde negatieve zaken uit het verleden nog niet voldoende verwerkt. In andere gevallen worden we teveel beïnvloed door personen of familieleden die ons om uiteenlopende redenen afraden de stap niet te zetten. Of soms houden we teveel rekening met ongeschreven wetten, bepaalde conventies, tradities of ouderwetse beperkingen om een nieuwe start te nemen.

Wanneer kan men aan Walnut denken?

- bij elk nieuw begin, bij situaties waarin zich essentiële veranderingen voordoen: aangaan van een nieuwe relatie, veranderen van studierichting, veranderen van beroep, veranderen van geloofsovertuging, het huis verlaten om alleen te gaan wonen, verhuizen, emigratie, intrek in een bejaardentehuis, intrede in een klooster….

- bij ingrijpende veranderingen op fysiek vlak met innerlijke gevolgen: periode van tanden krijgen, de puberteit bereiken, een zwangerschap meemaken, de menopauze doormaken, een ingrijpende operatie ondergaan, de terminale fase van een ziekte - telkens men een belangrijke beslissing heeft genomen, maar men nog de definitieve stap niet durft zetten door sentimentele herinnerigen, familietradities, conventies, meningen van sceptische personen - bij veranderingen, inherent aan het bereiken van pensioengerechtigde leeftijd: nieuwe hobby’s en bezigheden aanvatten, een eventuele verhuis naar een zonniger land of naar een bejaardentehuis - na een ongeval met een handicap voor gevolg, na een beroerte of een chronische ziekte die een ingrijpende verandering in levenssituatie als gevolg heeft.

- na een verbroken relatie of na een echtscheiding, waarbij men nog teveel de invloed van de ex- partner ondervindt - als men zich moeilijk kan onttrekken van de invloed van een charismatische of fascinerende persoon bij het nemen van een belangrijke beslissing.

28 BioGezond • februari 2011

(H)eerlijke recepten... voor uw gezondheid 96 blz - 3e druk

BESTEL NU !

Dit receptenboek is het resultaat van jarenlang onderzoek en honderden voordrachten, voedingsdemonstraties en kooklessen.

Winkelprijs: 11,50 euro

1001 Natuurlijke middeltjes 160 blz - 3e druk

Vegetarisch op zijn best 160 blz hardcover

De 1001 besproken recepten zijn heel eenvoudig en kunnen door iedereen worden bereid. Een praktische hulp voor iedereen die bewuster en gezonder door het leven wil gaan.

Een culinaire reis in de vegetarische wereld die aanzet tot gezond en lekker koken.

Winkelprijs: 14,50 euro

Winkelprijs: 19.95 euro

Een heel jaar positief denken 224 blz Een dagboek voor het leven met bij elke dag van het jaar een positieve gedachte of een bemoedigende suggestie.

Winkelprijs: 18,50 euro

Thema’s: Hond, logeren, slapen, bang zijn Winkelprijs: 7,95 euro

De Zandwolf Leesboek 7-12 jaar

Mijn pen heeft zin Boek voor eerste lezers 5-6 jaar

Thema’s: Vragen, leven, kind

Thema’s: Brief, verliefd zijn, gevoelens

Winkelprijs: 14,95 euro

Winkelprijs: 9,95 euro

18 nummers Schrijf

Hond gaat logeren Kartonboek voor kleuters

Abonnement voor 3 jaar

39 euro over op 385-0451160-76 met vermelding welk boek u wenst.

Geen automatische verlenging v an het abon nement na de ver valdatum !

Ook zo moe?

Wanneer u in uw vriendenkring vraagt waar ze de afgelopen 2 weken last van hadden, zult u merken dat bijna de helft van uw vrienden vermoeid was. Op hoofdpijn na is vermoeidheid de meest voorkomende klacht in onze samenleving.

Spijtig genoeg offeren we vaak als eerste onze hobby’s op aan vermoeidheid. Niet verstandig, want door dingen te doen waaraan je plezier beleeft, kan je je batterijen opladen en krijg je terug meer energie en vitaliteit.

Wanneer we over vermoeidheid praten, zijn er verschillende vormen met elk hun eigen oorzaak. Een veel voorkomende oorzaak echter, is ijzertekort. Vooral vrouwen hebben hier last van. Dat komt omdat het ijzerpeil tijdens de maandelijkse menstruatie daalt door het bloedverlies.

Wie loopt risico?

Vooral zwangere vrouwen en zij die pas bevallen zijn hebben extra behoefte aan ijzer. Maar ook jonge meisjes in hun groeifase, vrouwen tijdens de menstruatie, zij die aan het lijnen zijn, sporters, ouderen of zij die herstellen van ziekte of een ingreep kunnen een extra dosis ijzer nodig hebben.

Ijzertekort en vermoeidheid Als je lichaam voldoende ijzer bevat, blijft de energieproductie in je cellen op een goed peil. Wie echter een te kort aan dit mineraal heeft, krijgt te maken met een vermoeid en lusteloos gevoel.

Ijzer heeft namelijk een belangrijke rol in ons lichaam. Het speelt een onmisbare rol bij het zuurstoftransport door rode bloedcellen, en zuurstof heeft je lichaam nodig om energie vrij te maken. Wie vermoeid is, doet er dan ook goed aan om eventuele tekorten aan ijzer aan te vullen.

Welke vorm van ijzer?

Nu hebben ijzerpreparaten wel eens de naam de stoelgang te belasten. Het is dan ook belangrijk om het juiste ijzerpreparaat te kiezen. Ideaal zijn ijzerpreparaten die ijzer in de vorm van ferrogluconaat aanbieden, zoals de gekende Floradix & Floravital van Salus. In hun formule wordt het ferrogluconaat opgenomen in een basis van groente-extracten en vruchtenconcentraten.

Door deze natuurlijke vorm wordt het goed opgenomen in het lichaam.

Een extra aspect bij de opname van ijzer is de vorm. Ons lichaam kan het best vloeibare oplossingen opnemen, bij ijzer - dat vaak moelijker opneembaar is - is dit dus zeker van belang. Let er ook op dat er extra vitamine B en C in zitten, want deze bevorderen de opname van het ijzer in het bloed.

Nieuw bij MARMA NATUVITA MANGOSTEENSAP 100% PUUR & BIO

Vaak last van een koortslip?

Hoeft niet!

Vanaf nu kunt u uw koortslip voorkomen met Virumed®!

Een koortslip is een virusinfectie van de huid, op of nabij de lippen, die wordt veroorzaakt door het Herpes Simplex Virus. Het virus is een chronisch terugkerende infectie, het blijft in het lichaam aanwezig, en is bovendien zeer besmettelijk! Het virus kan gemakkelijk weer geactiveerd worden door bijvoorbeeld blootstelling aan de zon of een verlaagde weerstand.

Vanaf nu kan men de activering van het virus voorkomen met Virumed®. Dit is een koortslipcrème die preventief werkt tegen het Herpes Simplex Virus. Gebruik Virumed® dagelijks meerdere malen, vooral op de momenten dat er een verhoogde kans bestaat op een koortslip of als u perse geen koortslip wilt krijgen.

Voorkomt een koortslip of koortsuitslag Vermindert de duur van een koortslip en de ernst van de symptomen Virumed®. Medisch hulpmiddel voor de preventie en behandeling van koortslippen en koortsuitslag.

30 BioGezond • februari 2011

In Zuidoost Azië en op veel eilanden in de Grote Oceaan wordt de verrukkelijke mangosteenvrucht al honderden jaren in verschillende culturen als voedsel en voornaamste medicijn gebruikt. In de afgelopen dertig jaar hebben wetenschappers vastgesteld waarom de mangosteen zo effectief is in de bestrijding van ziekte en het herstel van de gezondheid. De vruchten van de Garcina Mangostana boom zijn rijk aan xanthonen en bevatten natuurlijke mineralen en spoorelementen (kalium, calcium, ijzer, fosfor, enz.), polyfenolen, cathechine, polysachariden, enzymen, vitaminen (B1, B2, B6, C), bioflavonoiden, krachtige anti-oxidanten, fytonutriënten alsook andere waardevolle secundaire plantaardige voedingsstoffen. Het is heel duidelijk waarom de mangosteen zoveel aandoeningen positief kan beïnvloeden: zij bestrijdt de hoofdoorzaken ervan!

MARMA bvba Esperantolaan 5a 3300 TIENEN T. 016 63 27 36 www.marma.be

ZWANGER?

Betere

Tijdens de zwangerschap zijn veel vrouwen heel bewust met voeding en het behoud van een goede gezondheid bezig. Een extra aanvulling van ijzer is hierbij dikwijls noodzakelijk. De basis van de gezondheid van het kindje begint immers in de buik! Maar ook na de bevalling kan het ijzergehalte in het lichaam sterk dalen. Salus producten kunnen in deze belangrijke periode op een natuurlijke wijze je vitaliteit ondersteunen.

vitaliteit met ijzer

IJzer is een van de meest voorkomende mineralentekorten.

Wereldwijd betreft dit 600 â&#x20AC;&#x201C; 700 miljoen personen. Elke vrouw tussen de 15 en 45 jaar heeft kans op een te laag ijzergehalte. Maar ook kinderen, sporters en ouderen vertonen vaak de typische verschijnselen van een ijzertekort.

Een vale huid, vermoeidheid en een gebrek aan concentratie & prestaties kunnen verschijnselen zijn van een ijzertekort. Droog haar, snel afbrekende vingernagels en gebrek aan eetlust zijn andere eigenschappen die kunnen wijzen op een tekort. Een ijzer tekort kan worden voorkomen door een gezonde voeding aangevuld met een natuurlijk supplement.

Floradix is de nr 1 van de natuurlijke ijzersupplementen. Gebruikt en getest door vele miljoenen tevreden gebruikers in meer dan 60 landen over de wereld

MOE?

WIJ WETEN WAAROM! FLORADIX wordt al vele generaties gebruikt door vrouwen die zwanger zijn. Tijdens deze periode kan het namelijk belangrijk zijn om het lichaam van extra ijzer te voorzien, omdat de behoefte aan dit mineraal dan hoger is. Met FLORADIX kunnen eventuele tekorten aan ijzer in de dagelijkse voeding gemakkelijk worden aangevuld. Dit houdt je energiek, actief en fit tijdens de zwangerschap en geeft een goede ondersteuning aan de ontwikkeling van de baby.

FLORADIX bevat een unieke combinatie van kruiden en ijzersubstanties die de spijsvertering niet belasten. Dat betekent dat de stoelgang normaal blijft verlopen. Ook na de zwangerschap is het voor moeders belangrijk om de voeding aan te vullen met extra ijzer. Na een bevalling kan het ijzergehalte in het lichaam dalen. De hoeveelheid Ijzer in FLORADIX is goed afgestemd op de behoefte van de moeder gedurende de eerste periode na de bevalling Floradix bevat geen alcohol, geen bewaarmiddelen, geen kunstmatige toevoegingen.

Floradix: flacon 250 â&#x20AC;&#x201C; 500 ml tabletten 84 - 147 tab

www.salus.nl info@ocebio.com

ar Ook verkrijgba met in tabletvorm , ideaal FOLIUMZUUR bij HAPSZWANGERSC WENS!

Maak de natuur uw bondgenoot Met LunaeTerra haalt u Demeter-producten in huis, geteeld volgens de biologischdynamische landbouwprincipes. Onze groenten zijn gekweekt met een onwrikbaar respect voor het landschap, door middel van een natuurlijk bodembeheer en in symbiose met de biodiversiteit. Wij maken van de natuurwetten onze bondgenoot om de allerkrachtigste producten op uw tafel te zetten.

VERRASSEND LEKKER! De groenten van LunaeTerra, de natuurlijke kracht.

Nu in uw Biowinkel.

www.demeter-bd.nl

V.U. Hagor NV Remylaan 4C bus 9 3018 Wijgmaal

NIEUW