/BG_feb12

Infoblad over Gezond Leven 8ste jaargang / nummer 1 / februari 2012 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke

Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december

Maca

Peruviaanse ginseng Oerkracht uit de Andes voor vrouw ĂŠn man

Ecologisch

wassen

Kefir

melk op z’n allerbest Duurzaam kokerellen

Keukenprins(ess)en groen achter de oren?

UW NATUURWINKEL, UW PARTNER IN GEZONDHEID!

Zoals er verschillen zijn in gezond ouder worden, zijn er ook grote verschillen in omega-3 supplementen MarinEPA® GOLD 1100 mg omega-3 per één capsule + EXTRA VITAMINE D Ondersteun uw actieve levensstijl, sportprestaties of een klimmende leeftijd!

1 g omega-3 per dag.

Superkritische, ECOvriendelijke omega-3

Hoogst geconcentreerde, superkritische omega-3 1100 mg omega-3 1005 mg EPA/DHA per 1 capsule

Gecertificeerd volgens de EMAS-norm, een Europeese norm voor milieuzorg

Geen gebruik van solventen zoals hexaan

Visolie afkomstig van ansjovis en makreel - erkend als niet bedreigde vissoorten

Duurzame omega-3 om uw circulatie gezond te houden, met overigens een voldoende hoog EPAgehalte voor een goede gemoedstoestand.

Deze EPA-rijke visolie ondersteunt uw fysieke gezondheid door het omega-3 gehalte in uw lichaam boven de geadviseerde 8% te houden.

Nu blijken diezelfde omega-3 vetzuren eveneens uw cellen langer jong te houden.

Eén capsule per dag voor personen met een hoge behoefte aan omega-3.

Vindt u een ander supplement dat beantwoordt aan deze 5 punten, dan ontvangt u van ons GRATIS een MorEPA supplement.

1. 90 tot 95% omega-3 2. Zware metalen, PCB’s en pesticiden beneden de detectielimiet 3. EMAS-Certificaat (Eco-Management and Audit Scheme) 4. Eco-vriendelijke, superkritische extractie en zuivering (lage temperatuur en geen gebruik van solventen) 5. Wetenschappelijk bewezen supplementen

MarinEPA visolie

N IEUW

andere merken visolie

1100 mg

MarinEPA® GOLD + Vitamine D 30 capsules 1 maand dosis Prijs: € 24,45

OMEGA-3

300 mg

OMEGA-3 1200 mg

1000 mg

Minami Nutrition gebruikt geen kabeljauw- of krillolie aangezien te veel kabeljauw en krill moeten worden opgeofferd om voldoende omega-3 te verkrijgen.

Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en kruidenwinkel (adressen op www.mannavita.be) Info: 056 439852 - info@mannavita.be

inhoud 04

Duurzaam kokerellen

06 08 24

q SuperFood

Keukenprins(ess)en groen achter de oren?

Kefir, melk op z’n best Maca, Peruviaanse ginseng oerkracht uit de Andes voor vrouw en man

Ecologisch wassen En verder… q BioGezond Koken

11 16 18

Biosappen: drink gezond… en groen!

Magnesium, onmisbaar voor een energiek en gezond leven

q Nieuwtjes over voeding

22 27

Energetische gemmotherapie

q BachbloesemTherapie q WijnHoekje q BioGezondInfo

28 29 30

colofoon EINDREDACTIE

P. Desmyter

BioGezond

is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant Abonnement: €13 reknr.: 385-0451160-76

ADRES

Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

P. Desmyter • Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Peter Verbeke Advertenties en publiscopiën kunnen zonTel. 051-22 02 22 der enige motivering worden geweigerd. De Fax 051-22 66 54 uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de Geert De Vuyst inhoud van de advertenties af. De inhoud van GSM 0477-930 255 elke advertentie en publiscopie valt onder de te sturen) D R U K P R O E F (Gelieve deze naar ons terugvan Mail: geert@biogezond.be verantwoordelijkheid de adverteerder PUBLICITEIT

Ondergrond: WIT Drukkleur: GRIJS PMS 424 GROEN PMS 376

016 63 27 36

www.marma.be

Cyl. 70/1x

FEBRUARI 2012

Afrolpositie: D

C

BioGezondDATUM 3 EN HANDTEKENING

OPGELET!

G e lie ve de ze drukproe f a a nda c htig na te zie n a lvore ns te te ke ne n

GOED VOOR DRUKKEN

Duurzaam kokerellen

Keukenprins(ess)en: groen achter de oren?

Auteur Koen Vandepopuliere

Wat we eten en hoe we het bereiden, gaat gepaard met een druk op het milieu. De laatste jaren is het inzicht gegroeid omtrent de factoren die wat dat betreft een rol spelen. Het zijn er heel wat: streek, seizoen, landbouwmethode, bereidingswijze, menu-opbouw, watervoetafdruk, en nog veel meer. Wie daaromtrent meer weet, kan niet alleen uitpakken met maaltijden die opvallend lekker zijn, maar ook duurzaam. Als dat niet de moeite waard is!

Door de band genomen is kokerellen met bio duurzamer.

Eigen streek eerst?

We kijken er niet meer van op als we hartje winter aardbeien in de rekken vinden, of het hele jaar door Keniaanse prinsessenboontjes. Maar die producten hebben wél een niet te verwaarlozen milieukost! Bekijken we even de cijfers. Volgens Leefmilieu Brussel legt, bijvoorbeeld, Californische sla zo’n 9.000 km af per vliegtuig of boot; daarna volgt nog vervoer met trein of vrachtwagen. Nu is het transport van één ton voedingswaren per vliegtuig, over een afstand van één kilometer, verantwoordelijk voor een CO2 -uitstoot van 570 à 1.580 g. Eén ton sla die uit Californië is overgevlogen, komt dus neer op een uitstoot van minstens 5.000 kilogram CO2. Een bijzonder grote hoeveelheid, en 100 keer meer dan sla van Belgische producenten.

Aangezien de uitstoot van CO2 de belangrijkste oorzaak is van de klimaatveranderingen, stellen steeds meer mensen zich daar vragen bij. Gelukkig zijn er ook heel wat mogelijkheden lokaal te kopen.

Inkopen doen bij een plaatselijke boer, bijvoorbeeld, of op boerenmarkten. Of in de supermarkt, wanneer daar is aangeduid van welk land de groenten en het fruit afkomstig zijn.

Zeg het met seizoenen!

Vermijd fruit en groente die afkomstig zijn uit verwarmde serres. Opnieuw volgens Leefmilieu Brussel kosten de teelt van een product in verwarmde serres, en het vliegtransport van datzelfde product over een afstand van 4.000 à 8.000 km, evenveel energie.

En wat denkt u van volgende cijfers? Eén kg Belgische tomaten gekweekt in volle grond gaat gepaard met de uitstoot van 0,2 kg van het broeikasgas CO2; 1 kg Spaanse tomaten levert 0,6 kg CO2 op, dus driemaal meer; 1 kg serretomaten impliceert zomaar eventjes 2,3 kg CO2. En dan krijgt u nog dure producten, praktisch zonder smaak of vitamines… Om te weten wat gedijt in welk seizoen, en dus wat u best kiest, kan u de ‘Groente- en fruitkalender’ bekijken van Velt (Vereniging voor Ecologisch leven en Tuinieren): www. groentekalender.be .

Bio… natuurlijk Bioboeren gebruiken geen kunstmest of chemische bestrijdings4

BioGezond

FEBRUARI 2012

middelen. Volgens studies heeft deze landbouwmethode ook 20 % minder energie nodig en wordt daarbij 60 % minder CO2 uitgestoten, terwijl de koeien meer vers voedsel krijgen waardoor ze eveneens minder methaan (net als CO2 een broeikasgas) uitstoten.

Voorts ondergaan biowaren dikwijls minder bewerkingen, zoals raffinage van suiker, en gelden daar striktere verpakkingsnormen dan in de gangbare sector. Kokerellen met bio zal dus meestal duurzamer zijn.

Doe het eens met minder… of zonder Geert Groffen runt een traiteurbedrijf en is consultant duurzame voeding. Hij noemt het inzetten van kleinere hoeveelheden vlees of vis “met voorsprong de belangrijkste factor die bijdraagt tot een lagere milieudruk.” Zo is de veeteelt wereldwijd verantwoordelijk voor een belangrijk deel van de uitstoot aan broeikasgassen, en wordt vis geconfronteerd met het probleem van overbevissing.

Het is dan ook aan te raden om bijvoorbeeld de helft minder gewicht aan vis of vlees per persoon te voorzien dan we gewoon zijn.

Of las eens een dag in zónder vlees of vis. Maar wat eten we dan in de plaats daarvan? Iete Heytens, die regelmatig veggie-kookworkshops geeft, komt met meer uitleg. “Bekend zijn intussen de kant-en-klaarproducten, zoals vegetarische burgers. Als u deze inkoopt, kijkt u best of ze wel voldoende eiwitten bevatten, bijvoorbeeld door aandachtig de voedingswaardetabel van dergelijke producten te lezen. Er zijn ook bonen. In onze Belgische keukens zijn we ze niet meer gewoon. En linzen of kikkererwten klinken al helemáál bizar in de oren. Nochtans zijn deze producten heel eiwitrijk, en goedkoop bovendien. U kan dergelijke peulvruchten bijvoorbeeld gebruiken als spread op belegde broodjes. Of koop ze voorgekookt, waarna u ze pureert en vervolgens op smaak brengt met verse kruiden zoals koriander en een frisse toets genre citroen, limoen of munt. Tevens kan u er proteïnerijke maaltijdsoepen van maken. Dahl-linzen, bijvoorbeeld, zijn daarvoor uiterst geschikt.

En ook stoofpotjes zijn daarmee mogelijk - voor die bereiding kan u overigens nog andere vleesalternatieven kiezen. Seitan, - eiwitten uit tarwe of spelt -, bijvoorbeeld, of tempeh,een gefermenteerd sojaproduct. In salades kan u opnieuw peulvruchten aanwenden.

In dat geval is het aangewezen ook granen zoals quinoa, couscous of bulgur te gebruiken. In pangerechten is het mogelijk te kiezen voor kwalitatieve veggieburgers, seitan, tempeh of tofu; en voor wokgerechten kunnen zowel seitan, tofu, tempeh als peulvruchten worden gebruikt.”

Vlees en vis Indien u vlees wenst te consumeren, kiest u uiteraard best streekeigen. En met bio-label. Maar er bestaan ook andere interessante keurmerken. Zo is er voor vis het MSC-label: fabrikanten die dat op hun verpakking plaatsen, mogen met hun netten de zeebodem geen zware schade toe te brengen, worden verboden aan overbevissing te doen, … Ook interessant is de ‘goede vis -wijzer’: www. goedevis.nl . Deze geeft aan in hoeverre het ecologisch verantwoord is een bepaalde soort al dan niet te consumeren.

Het consumeren van kleinere hoeveelheden vlees of vis zou “met voorsprong de belangrijkste factor” zijn die bijdraagt tot een lagere milieudruk.

liter water aangewend. Voor 500 g brood, 600 liter; voor evenveel tarwe 700 liter; 500 g kaas vergt 2.400 liter, en 200 (!) gram rundsSleutelen aan menu’s vlees 3.960 liter. Nochtans veroorzaakt dit hoog waterverbruik tal Geert Groffen meldt nog dat de klassieke manier om menu’s savan problemen. Ingrid: “Ruim een vijfde van de wereldbevolking men te stellen, niet ideaal is. “Mensen stellen een menu samen leeft in gebieden met waterschaarste, en in de nabije toekomst met als vertrekpunt de vis of het vlees,” legt hij uit. “Daarna voezal naar verwachting de helft van de wereldbevolking met waterproblemen kampen. Dat uit zich onder meer in het uitdrogen van steeds meer rivieren, meEén ton sla die uit Californië is overgevlogen, ren en grondwaterlagen. Bovendien blijkt het komt neer op een uitstoot van minstens 5.000 Westen vaak aan de basis van de problemen te liggen, doordat het waterintensieve producten kilogram CO2. invoert uit landen waar waterschaarste dreigt.

Beter zou zijn te streven naar een ‘eerlijk wagen ze er aardappelen, rijst, … bij, en dan volgen groenten. Maar teraandeel’: dat bedraagt 5.920 l/dag/persoon. Daarin past ook het deze werkwijze maakt het mensen moeilijker om tot duurzame zogenaamde ‘wereldwatermenu’: dat heeft een eerlijke ecologische voeding te komen. Hoe maakt u bijvoorbeeld steak met frieten voetafdruk onder de 15 m_ maar eveneens: een zogenaamde duurzaam? En omdat vis of vlees vertrekpunt zijn, worden ze zo‘watervoetafdruk’ lager dan 1.500 liter!”

Deze ‘watervoetafdruk’ wat onmisbaar. Beeld u eens in wat overblijft wanneer in een een is een getal dat de maat geeft voor het totale watergebruik van een biefstuk/frieten/slaatje-menu het vlees, of in carpaccio van tonijn product.

Wil u weten hoe groot deze van uw maaltijd is? Gebruik de vis wordt verwijderd…” Hij stelt een andere benadering voor. dan volgende tool: watervoetafdruk.be/demo (dus zonder ‘www’).

“Kies per schotel 4 of 5 verschillende groenten, liefst in een comAlvast vier vuistregels om uw watervoetafdruk zo laag mogelijk binatie van rauw en gegaard. Denk vervolgens vanuit een ‘thema’ te houden: eet minder vlees, verkies seizoensproducten uit eigen voor het toevoegen van de eiwitten –vlees, vis of vegetarisch – en streek, gebruik regelmatig biologische ingrediënten, en kies voor de koolhydraten: rijst, aardappelen, couscous, quinoa,... Met geminder bewerkte producten (bijvoorbeeld: liever voltarwebloem stoofde wortelen en venkel en een slaatje van tomaat kan u bijdan geraffineerde, witte bloem). Succes!

• voorbeeld richting Italiaanse keuken, met aubergine en courgette kan u naar de Marokkaanse keuken. Hierbij kan u dan een risotte met parmezaan geven en in het tweede geval een bereiding met kikkererwten.”

Ecologische vóedsel-voetafdruk Intussen kennen velen de ‘ecologische voetafdruk’. Eenvoudig gesteld, is het een getal dat aangeeft hoeveel (denkbeeldige) hectares grond- en wateroppervlakte nodig zijn voor een bepaald consumptieniveau. Het is niet moeilijk een idee te hebben hoeveel die van u bedraagt: er zijn verschillende sites te vinden die helpen dit te berekenen. Er is er zelfs één die zich toespitst op de ‘voedsel’ecologische voetafdruk: u vindt deze op www.voedselvoetafdruk. be . De gevorderde duurzame keukenprins(es) haalt daarop minder dan 1,8 hectare. Testen maar !

Nieuw: de watervoetafdruk Volgens het WWF verbruikt de gemiddelde Belg, direct of indirect, 7.400 liter water per dag. Ingrid Pauwels, Projectcoördinator bij Ecolife, stelt dat voeding instaat voor zomaar eventjes 70 % daarvan. Dit zogenaamde ‘verborgen water’ is nodig voor productie, distributie en verwerking van de levensmiddelen. Enkele voorbeelden? Om 500 gram appelen in onze woning te krijgen, is 131

10 GEBODEN

DE VAN DE DUURZAME KEUKEN 1.

Eet minder vlees. En meer groenten: hun impact op het milieu is zeven keer kleiner.

2. Kies enkel de groenten en fruit die bij het seizoen horen.

3. Zoek de boeren. Rechtstreeks contact met hen geeft de mogelijkheid tot lagere prijzen, meer voeling met seizoenen en aankoopmogelijkheden dicht bij de keuken.

4. Biologisch, als het even kan. Maar niet elke schotel hoeft 100 % bio te zijn.

5. Fruit: van hier. Of: met de boot, een van de meest milieu vriendelijke vervoersmiddelen.

6. Doe afvalarme inkopen.

7. Kook energiearm. Bijvoorbeeld door te stomen en te wokken.

8. Zorg voor variatie op uw bord. Zo neemt de biodiversiteit toe, en het is nog gezond ook.

9. Kies voor verse en weinig bewerkte voeding. Denk aan snelle groenteslaatjes op brood of bord.

10. Restjes? Verwerk ze zoveel mogelijk.

In soep, bijvoorbeeld.

FEBRUARI 2012

BioGezond

5

q SuperFood

Kefir,

melk op zijn allerbest Een natuurlijk fermentatieproces zorgt vaak voor een opwaardering van een voedingsmiddel of kruid. Denk maar aan tempeh dat beter verteerbaar is dan soja, aan appelazijn dat beter de stofwisseling bevordert dan appelsap en aan gefermenteerde knoflook dat dieper inwerkt dan gewone knoflook. Ook de voor velen niet zo eenvoudig te verteren koemelk kan door fermentatie een echte meerwaarde krijgen. Vooral de bijzondere kefir wordt terecht bij de zogenaamde “superfoods” gerekend.

Poreuze, witte tot gele brokjes die eruit zien als stukjes koraal of kleine bloemkoolroosjes

Melk: compleet maar complex Koemelk wordt door de melkindustrie maar al te graag naar voor geschoven als een zeer compleet voedingsmiddel. Hierbij wordt er al te snel voorbij gegaan aan het feit dat voor veel mensen koemelk – zeker voorbij de zuigelingenleeftijd – niet zo eenvoudig te verteren is. Zo kan men moeilijkheden hebben om lactose of melksuiker te verteren (“lactose-intolerantie”) of kunnen de melkeiwitten en vooral de caseïnes een probleem opleveren (“koemelkintolerantie”).

Helemaal anders is het gesteld met kefir: dankzij een fermentatie van melk door een bijzondere synergie van heilzame micro-organismen, ontstaat een eenvoudig verteerbaar “levend voedsel” of een voedingsmiddel dat door een aantal zeer interessante gezondheidsbevorderende eigenschappen terecht bij de “superfoods” wordt gerekend.

Kefir is zelf wel in lichte mate slijmerig, maar het slijm is van een goede kwaliteit dat een ideaal milieu vormt voor de aanmaak van goede bacteriën in het spijsverteringskanaal. Op te merken valt dat kefir niet alleen van koemelk kan gemaakt worden; ook van geitenmelk, schapenmelk en zelfs sojamelk kan er kefir aangemaakt worden.

De productie van kefir

Kefir wordt aangemaakt door middel van “kefirkorrels”: poreuze, witte tot gele brokjes die eruit zien als stukjes koraal of kleine bloemkoolroosjes en die variëren in grootte van een graankorrel tot een hazelnoot. Die korrels maken kefir uniek, want geen enkele andere melkcultuur vormt korrels. Kefirkorrels zijn opgebouwd uit de voornoemde bacterie/gist – combinatie, samengeklonterd met caseïne (melkeiwitten) en met complexe suikers, waarvan “kefiran” een voor kefir specifiek koolhydraat is. Aangebracht in melk op een temperatuur van 18 à 22° Celsius en in een hoeveelheid van 2 à 5 %, gaan deze korrels de melk fermenteren en creeren ze door de kweek van goede micro-orgaDoor de productie van het lactoseverterende nismen het eindproduct na ongeveer 24 uur. Er enzym lactase is de kans op lactose-intolewordt best ondertussen tweemaal geroerd. De korrels worden voor de consumptie van de kerantie vrijwel nihil, ook “slijmvorming” door fir met een zeef verwijderd, gespoeld met water melk valt weg. en kunnen vervolgens weer worden toegevoegd aan een nieuwe hoeveelheid melk. Indien de korrels niet worden verwijderd, zal de gefermenteerde melk te zuur Wat is kefir precies? worden en zal de cultuur van micro-organismen afsterven. Kefir is Kefir is een gefermenteerd, mousserend melkproduct met een zure, duizenden jaren geleden ontstaan in de bergen van de Kaukasus in frisse en romige smaak. Kefir ontstaat door een harmonische mix Oost-Europa. Melk, met kefirkorrels als “starter”, werd in lederen van gunstige micro-organismen: bacteriën als Lactobacillus caucazakken gestopt, om een bruisende, licht zure drank op te leveren: sicus, Acetobacter, Leuconostoc en gunstige melkzure Streptococ“Airan”. De legende zegt dat de korrels werden geschonken door de cen en gisten als Saccharomyces kefir en Torula kefir zorgen voor profeet Mohammed en dat de moslims er alles aan deden om het een natuurlijk fermentatieproces, waardoor melk wordt omgezet in geheim van deze gezondheidsbevorderende, helende drank te beeen levend, gezondheidsbevorderend voedsel. Bovendien zorgen de waren. Pas in de 18e en 19e eeuw bereikte kefir via reizigers de rest gisten van kefir door de productie van het lactoseverterende enzym van Europa. Kefir zou verantwoordelijk zijn voor het grote aantal lactase ervoor dat de kans op lactose-intolerantie vrijwel nihil is en 100-jarigen in de Kaukasus. dat de negatieve eigenschap van “slijmvorming” door melk wegvalt.

6

BioGezond

FEBRUARI 2012

Het verschil met yoghurt Hoewel we yoghurt ook kennen als een gunstig fermentatieproduct van melk, mogen we kefir toch een stuk hoger inschatten.

Kefir bevat in vergelijking met yoghurt, dat doorgaans maar één probiotische bacterie bevat, ook nog de hoger genoemde heilzame gisten en andere bacteriën. Bovendien heeft kefir ook een hogere voedingswaarde. Aan te stippen zijn vooral: d voorverteerd, compleet eiwit met alle essentiële aminozuren in een goede verhouding: o.a. rijk aan tryptofaan d 3,5 % vetten d koolhydraten: kefiran: een polysaccharide, eigen aan kefir en wat lactose d enzymen: o.a. lactase d melkzuur: vooral rechtsdraaiend d vitamines B: o.a. B1, B3, B5, B6, foliumzuur, B12 en vrij veel biotine d vitamine K (ook K2) d mineralen: magnesium, calcium, fosfor d koolzuurgas d wat alcohol (0,1 à 0,01 %) d gisten (Saccharomyces kefir en (Torula kefir), bacteriën (Lactobacillus caucasicus, Acetobacter, Leuconostoc en melkzure Streptococcen)

Prebioticum én probioticum Kefir mogen we in de eerste plaats bestempelen als een “synbioticum”, dat zowel een probiotische als een prebiotische werking heeft. Het is een probioticum omdat het zelf met Lactobacillus caucasicus, Leuconostoc en gunstige Streptococcen melkzuurbacteriën aanvoert, die een gunstige darmflora helpen opbouwen. Het is een prebioticum omdat het met de gisten als Saccharomyces kefir en Torula kefir, met melkzuur en andere bestanddelen een voedingsbodem aanlevert voor de ontwikkeling van de goede darmflora. Hierdoor mag gesteld worden dat kefir: d een verstoorde darmflora helpt te herstellen, bv. na een antibioticumkuur of bij overwoekering van de darm door ongunstige micro-organismen (zoals candida) d de natuurlijke weerstand helpt te verhogen, bv. bij terugkerende infecties van de ademhalingswegen, bij de ziekte van Crohn, bij chronische vermoeidheid d bijdraagt tot de normalisatie van de darmperistaltiek, zowel bij constipatie als bij diarree d een spijsverteringsbevorderende werking heeft en kan ingezet worden bij opgeblazen gevoel en winderigheid d het darmmilieu helpt “schoon” te houden en het ontstaan van o.a. carcinogenen (kankerverwekkende stoffen) in het colon vermindert

Preventie en aanpak van maagdarmziekten Kefir kan ook ingezet worden om aandoeningen van maag en darm te voorkomen of aan te pakken. Kefir creëert namelijk een hogere, natuurlijke zuurgraad in de darm en ze bevordert de aanmaak van natuurlijke antibiotische stoffen door de goede darmflora, die bovendien in competitie treedt voor voedingsstoffen met ongunstige organismen. Als gevolg hiervan krijgen gisten zoals Candida, bacteriën zoals Salmonella enteritidis, Helicobacter pylori en E. coli, parasieten en virussen minder kans om zich te ontwikkelen en te nestelen in het darmslijmvlies. Hierdoor kan kefir ingezet worden ter preventie van: d candidiasis (overwoekering van Candida in de darm) d diarree (bv. door Salmonella, E. coli….)

d voedselvergiftiging d maagzweren (door afremmen Helibacter pylori) d parasitaire infecties

Hoge voedingswaarde en licht verteerbaar Verder is het ook positief te noemen dat door het fermentatieproces van melk de normaal moeilijk te verteren melkeiwitten (vnml. de caseïnes) gehydrolyseerd of “voorverteerd” tot kleinere, vlot verteerbare en opneembare eenheden. Bovendien bevat dit licht verteerbaar eiwit alle essentiële aminozuren in een optimale verhouding. Kefir is dan ook een ideale aanvulling van het dieet bij: d zwangere en zogende vrouwen d ouderen d sporters d opgroeiende kinderen d herstellenden na ziekte d AIDS - en kankerpatiënten

Bijkomende gunstige effecten Ten slotte zijn er nog een aantal andere gunstige aspecten aan kefir: d vanwege de rijkdom aan tryptofaan (een voorloper van de rustgevende neurotransmittor serotonine), aan bepaalde rustgevende peptiden (korte eiwitstukjes) en aan vitamines van de B-groep, ondersteunt dit voedingssupplement het zenuwstelsel, bevordert het ons mentale evenwicht en werkt het kalmerend bij stress en tevens slaapbevorderend

d vanwege de rijkdom aan B-vitamines (waaronder biotine) en omdat het de darmflora bevordert, draagt het bij tot een gezonde huid en kan het ingezet worden bij ondermeer acne en huidaandoeningen als te vette huid d het draagt bij tot een normaal cholesterolgehalte

Wat bij lactose-intolerantie?

Omdat een deel van de lactose van de originele melk is omgezet door de gisten en bacteriën in kefir tot het lactoseverterende enzym lactase, verdragen mensen met lactose-intolerantie doorgaans kefir goed. Het in te nemen op een nuchtere maag is hierbij een goede tip.

Verschil met “waterkefir” Er ook iets bestaat als “waterkefir”.

Dit wordt gevormd door welbepaalde kefirkorrels niet aan te brengen in melk, maar in water met natuurlijke suikers, vooral afkomstig van vijgen, rozijnen, Waterkefir wordt gevormd door dadels, honing of welbepaalde kefirkorrels afkomstig van vijgen, rozijnen, dadels, honing ahornsiroop. Hierbij of ahornsiroop. worden de suikers ondermeer omgezet tot nuttige, stofwisselingsbevorderende zuren. Maar er is door de afwezigheid van een eiwitbron uiteraard geen “voorverteerd” eiwit in waterkefir aanwezig, wat een mindere voedingswaarde oplevert.

Waterkefir ligt qua samenstelling dan ook dichter bij kombucha, een voedingssupplement dat het maagdarmmilieu optimaliseert.

•

BioGezond F E B R U A R I 2 0F 1E2B RBioGezond UARI 2012

7

Maca of Peruviaanse ginseng, oerkracht uit de

Andes voor vrouw én man

Met ginseng, eleuterococcus, ashwanganda en rhodiola bestaan er in de natuur een reeks “adaptogene” planten, die het algemene prestatievermogen verbeteren en de weerstand tegen ongunstige factoren als stress, infectie, hitte, kou en stralingen verhogen. In dit rijtje hoort zeker maca of Peruviaanse ginseng thuis. De knol van deze Andesplant heeft bovendien een zeer interessante stimulerende werking op zowel het vrouwelijke als het mannelijke voortplantingssysteem.

Even voorstellen Ten tijde van de Inca’s gold maca als een uitzonderlijke stimulans van lichaam en geest.

Maca of Lepidium peruvianum Chacon is een knolgewas dat behoort tot de familie van de Brassicaceae, waartoe ook waardevolle planten als broccoli, waterkers, mierikswortel en rammenas behoren. Maca wordt geteeld op de hoogvlakten van de centrale Peruviaanse Andes, op 4.000 tot 4.300 meter hoogte. Deze plant was al sinds 2000 voor Christus voor de autochtone bevolking zowel een waardevol voedingsmiddel als een medicinaal gewas. Ten tijde van de Inca’s (1200-1532), die maca verbouwden mits een ingenieus landbouwsysteem, gold maca als een uitzonderlijke stimulans van lichaam en geest. De voedingsrijkdom en medicinale waarde werden dermate hoog ingeschat dat de knol zelfs als betaalmiddel werd gebruikt en vooral een privilege werd van de bemiddelde mens.

Herwaardering Tot voor kort was maca praktisch onbekend buiten de Peruviaanse Andes. Door de veeleisende teelt was het gewas ook lokaal sterk in onbruik geraakt. Dankzij het levenswerk van de Peruviaanse dr.

Gloria Chacon verwierf Maca terug bekendheid en waardering. In 1990 identificeerde zij maca als een niet nog beschreven plantensoort. Zij gaf er de botanische naam aan. In dit verband moet benadrukt worden dat Lepidium perivianum Ch. niet dezelfde plant is als Lepidium meyenii Walpers, een plant waaraan veel wetenschappelijke lectuur en publiciteit – ten onrechte – dezelfde effecten en eigenschappen toeschrijven als de echte maca. Lepidium peruvianum wordt uitsluitend gekweekt in Peru, in de streken Junin en Pasco, dit in tegenstelling tot Lepidium meyenii Walpers, een bosplant die niet enkel in Peru voorkomt, maar ook in Bolivië, Argentinië en in nog andere landen.

Uitzonderlijke voedingswaarde Door een teelt in compleet natuurlijke omstandigheden op een rijke, niet geïndustrialiseerde berggrond en dit op grote hoogte en onder maximale blootstelling aan zon, wind en temperatuurver8

BioGezond

FEBRUARI 2012

schillen, slaat maca heel veel micronutriënten op. Ze bevat een heel brede waaier van actieve biochemische bestanddelen: mineralen, vitaminen, proteïnen, lipiden, antioxidanten, isothiocyanaten en macaïnes. In 1997 heeft dr. Chacon aangetoond dat maca liefst 31 goed opneembare mineralen bevat, die essentieel zijn voor het menselijke organisme: kalium, calcium, zwavel en magnesium in aanzienlijke hoeveelheden, maar ook natrium, ijzer, silicium, bismut, mangaan, zink, kobalt, koper, vanadium, molybdeen. Qua vitamines dient het aanzienlijke gehalte worden aangestipt van bètacaroteen, vitamine C en de B-vitamines B1 (thiamine), B2 (riboflavine), B9 (foliumzuur) en B12 (cyanocobalamine). Als flavonoïden treffen we vooral anthocyanen en isoflavonen aan. Ten slotte moeten we zeker wijzen op het gehalte glucosinolaten: naast benzylisothiocyanaat en paramethoxybenzylisothiocyanaat, zijn vooral de bijzondere macaïnes heel interessant (zie verder).

Brede adaptogene werking Door de uitzonderlijke voedingswaarde mag men maca zeker rekenen tot de “adaptogene” planten, die het aanpassingsvermogen aan ongunstige omstandigheden verbeteren en het fysieke en geestelijke prestatievermogen verhogen. Maca wordt om die reden ook wel “Peruviaanse ginseng” genoemd. Maca fungeert als een katalysator, die essentiële biochemische reacties bevordert en versnelt in onze lichaamscellen, wat de lichaamsfuncties en vitaliteit ten goede komt. Deze tonifiërende werking uit zich ook ter hoogte van het zenuwstelsel. Door deze brede revitaliserende en versterkende werking is de macawortel dan ook inzetbaar bij: d vermoeidheid en energiegebrek d herstel na ziekte d verminderd geestelijk en lichamelijk prestatievermogen d verminderde uithouding d de gevolgen van stress en verminderde stressbestendigheid d verminderde immuniteit d verminderd geheugen en concentratievermogen d vroegtijdige ouderdomsverschijnselen d osteoporose Door de rijkdom aan antioxidanten worden aan maca ook preven-

kwaliteit bovenal

MACA Platinum

Peruviaanse ginseng:

oerkracht uit de Andes voor meer geestelijke en fysieke vitaliteit • maakt de man meer man en de vrouw meer vrouw • voor meer geestelijk en lichamelijk prestatievermogen • versterkt bij overgangsverschijnselen en derde leeftijd

MACA Platinum is in het bijzonder stimulerend op het vrouwelijke en mannelijke systeem

60 V-caps. €15,95

- MACA Platinum van Mannavital is de echte Maca of Lepidiumperuvianum Chacon, die op meer dan 4000 meter hoogte wordt gekweekt in de ongerepte hoogvlakten van de Andes - MACA Platinum is gestandaardiseerd om een gegarandeerde hoeveelheid glucosinolaten of “macaïnes” te bevatten - 2 caps MACA Platinum komt overeen met 25 g gedroogde wortel

Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels en bij de apotheek (CNK 2896-876 ) Info Mannavita: 056 43 98 52 - info@mannavita.be www.mannavita.be

d een positieve invloed op het aantal follikels van De Graaf en op de vruchtbaarheid bij vrouwen. In een studie van 1997 door dr. Freddy Madrid en dr. Gloria Chacon, werden jonge teefjes van verschillende hondenrassen tussen 1,5 en 4,5 jaar, die niet meer loops werden, gevoed met macapoeder (1,5 g / 10 kg lichaamsgewicht). Resultaat: alle hondjes wierpen jongen af (tussen 4 en 9 mannelijke en vrouwelijke jongen per diertje). d opmerkelijk is het feit dat de macaïnes hierbij blijkbaar rechtstreekse effecten uitoefenen, want er werd geen verandering in de hormonenspiegels waargenomen.

Maca kan dus goede diensten bewijzen: tieve eigenschappen toegeschreven, ondermeer tegen dementie, de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson.

De hierboven beschreven eigenschappen zijn ontleend aan wetenschappelijke studies, vermeld in het boek van dr. Chacon (Universiteit Nacional Mayor van San Marcos) “De Maca, duizendjarige plant uit Peru, en haar indrukwekkende voedzame en medicinale eigenschappen”, uitgegeven in Lima in 2001.

Stimulans van de geslachtsklieren Wat Dr. Chacon en andere wetenschappers in het bijzonder hebben kunnen aantonen, is het feit dat maca een stimulerende werking heeft op het voortplantingssysteem. Dit was in het verleden al gebleken toen de Spaanse conquistadores merkten dat hun paarden door de ontberingen op barre hoogten verzwakt en onvruchtbaar waren geworden. De autochtone bevolking raadde hiervoor maca aan. De uitwerking op de dieren was zo overtuigend dat men in de koloniale annalen kan lezen hoe Spanje prompt 9 ton maca eiste als belasting en ook hoe de Spanjaarden op hun beurt zelf de uitzonderlijke eigenschappen van de plant op libido en vruchtbaarheid ontdekten. Voor de stimulerende werking op de mannelijke en vrouwelijke gonaden zijn vooral de vier in maca voorkomende macaïnes verantwoordelijk: macaïne 1, macaïne 2, macaïne 3 en macaïne 4. Deze stoffen, die eerst tot de alkaloïden werden gerekend, maar waarvan nu is aangetoond dat het glucosinolaten zijn, geven aan maca de volgende eigenschappen: d een positieve invloed op de aanmaak van spermatozoïden. Toediening van maca gedurende 4 maand bij mannelijke vrijwilligers tussen 22 en 44 toonde aan dat zowel het spermavolume, het aantal spermatozoïden per ejaculatie als de beweeglijkheid van de spermatozoïden toenam (1). Bij mannelijke ratten kon worden aangetoond dat door maca het gewicht van testes en epididymis (bijbal) toenam (2) en dat de sperma-aanmaak geactiveerd werd (3-4). d een positieve invloed op het libido en het erectievermogen van de man. In een dubbelblind, placebogecontroleerd onderzoek werd aangetoond dat na 8 weken inname van maca het seksueel verlangen bij de man toenam, wat niet was toe te schrijven aan een verbetering van het gemoed of een verandering van de testosteronspiegel (5). Maca verbeterde in een dubbelblind placebogecontroleerd onderzoek significant de verminderde seksuele functie door antidepressiva (6) en verbeterde het erectievermogen bij milde erectiestoorissen (7). d een positieve invloed op het libido en op menopauzale verschijnselen als angst en depressiviteit bij vrouwen (8) en dit zonder invloed op de spiegel van androgenen of oestrogenen

10

BioGezond

FEBRUARI 2012

d als afrodisiacum bij verminderd libido, zowel bij man als vrouw d ter verbetering van de vruchtbaarheid bij verminderde vruchtbaarheid van zowel man als vrouw d bij menopauzale klachten, als alternatief voor de hormonale substitutietherapie (HST) d bij premenstrueel syndroom (PMS) d bij vruchtbaarheidsproblemen zal het combineren van maca met ondermeer sterke antioxidanten (zoals astaxantine, ubiquinol en lycopeen), omega-3-vetzuren (zoals DHA) en fyto-oestrogenen (zowel bij man als vrouw) nog betere resultaten opleveren.

Kies een goed preparaat Omdat de werkzaamheid van een macapreparaat volledig afhangt van de hoeveelheid glucosinolaten (meer bepaald de macaïnes) die het bevat, is het aangewezen voor een “gestandaardiseerd” preparaat te kiezen met een gegarandeerd gehalte glucosinolaten. Qua hoeveelheid macaconcentraat of macapoeder is het equivalent van 25 g verse wortel een ideale dosis. Maca is een volkomen veilig voedingssupplement. In proeven op ratten waarbij megadoses van 15 g/ kg lichaamsgewicht werden toegediend, trad geen sterfte op.

• (1) Gonzales GF, Amanda Cordova, Carla Gonzales, Arturo Chung, Karla Vega, Arturo Villena.

Lepidium meyenii (Maca) improved semen parameters in adult men. Asian J. Andrologia 2001 Dec; 3(4):301-303.

(2) Gonzales GF, Ana Ruiz, Carla Gonzales, Leon Villegas, Amanda Cordova. Effect of Lepidium meyenii (maca) roots on spermatogenesis of male rats. Asian J. Androl. 2001 Sep;3(3):231-233 (3) Gonzales GF, Rubio J, Chung A, Gasco M, Villegas L., Effect of alcoholic extract of Lepidium meyenii (Maca) on testicular function in male rats. Asian J Androl. 2003 Dec; 5(4):349-52.

(4) Gasco M, Córdova A, Cheng A. 2004. Effect of Lepidium Peruvianum Chacon (Maca), on spermatogenesis in male rats acutely exposed to high altitude (4340 m). J Endocrinol 180: 87-95.

(5) Gonzales GF, A. Cordova, K. Vega, A. Chung, A. Villena, C. Gonez and S. Castillo. Effect of Lepidium meyenii (MACA) on sexual desire and its absent relationship with serum testosterone levels in adult healthy men. Andrologia 2002 Dec;34(6):367-372.

(6) Dording CM, Fisher L, Papakostas G, Farabaugh A, Sonawalla S, Fava M, Mischoulon D. A double-blind, randomized, pilot dose-finding study of maca root (L. meyenii) for the management of SSRI-induced sexual dysfunction. CNS Neurosci Ther. 2008 Fall;14(3):18291.

(7) Zenico T, Cicero AF, Valmorri L, Mercuriali M, Bercovich E. Subjective effects of Lepidium meyenii (Maca) extract on well-being and sexual performances in patients with mild erectile dysfunction: a randomised, double-blind cl inical trial. Department of Urology, Morgagni-Pierantoni Hospital, Forlì, Italy.

(8) Brooks NA, Wilcox G, Walker KZ, Ashton JF, Cox MB, Stojanovska L. Beneficial effects of Lepidium meyenii (Maca) on psychological symptoms and measures of sexual dysfunction in postmenopausal women are not related to estrogen or androgen content. School of Biomedical and Health Sciences, Victoria University, St. Albans, Victoria, Australia.

q BioGezond

koken

KNOLSELDERSOEP MET ROQUEFORT EN BASILICUM

Nu het nog volop winter is gaan we weer aan de slag met onze typische sche winte wintergroenten. Verwarmende ger gerechten, samengesteld uit prod ducten die in praktisch elke natu tuurvoedingswinkel voorradig zijn jn. We houden het graag eenvo voudig. Voortaan zal uit de lijsten n met ingrediënten het woordje je bio verdwijnen. Voor de lezers s van BioGezond is het een evid videntie dat alle gerechten ook bereid zijn met biologische prob ducten. We kiezen toch alleen voor het beste?

Auteur Ludo Slaets

Ingrediënten - ½ knolselder - 1 wit van prei - 1 ui - 1 courget - 1 handvol basilicum blaadjes - Boter - 2 liter groentebouillon - Roquefort kaas

Bereiding - Snij de prei en de ui fijn en fruit aan in een beetje boter, zonder te kleuren.

- Voeg de fijngesneden courget en knolselder toe en bevochtig met de bouillon.

- Laat een halfuurtje zachtjes garen, mixen en afsmaken met peper.

- Bij het opdienen enkele blaadjes fijngesneden basilicum en een klein blokje roquefort toevoegen.

BioGezond

FEBRUARI 2012

11

SALADE VAN RODE BIETJES MET APPEL EN GARNAAL Ingrediënten - 4 rode bietjes - 2 appelen - 200 gr ruwe rietsuiker - 1 schijfje gember - Sap van ½ limoen - 1 eikebladsla - 2 stronkjes witloof

- 150 gr. garnalen - Luzernescheutjes - Tuinkers - Wasabi of mierikswortelpasta - Sushi gember

Bereiding - De bietjes en de appelen schillen en in schijven snijden.

- Maak een siroop van 300 cl water met de suiker, de fijngesneden gember en het sap van de halve limoen.

- Schik de schijfjes biet en appel laag om laag in een bokaal, - overgiet met de stroop en laat minstens een week rusten in de koelkast

- Schik op een bord enkele bladeren eikebladsla, snij hierop het witloof fijn en leg er de rode biet en appel op.

- Overstrooi met de garnaaltjes.

- Garneer met de scheutjes, de tuinkers, een streepje wasabi en de sushigember.

Ingrediënten - Rozemarijn - Koriander - 1 teentje look - Gember - Peper van de molen - Tamarinde - 4 ronde vellen rijstpapier

- 2 bladeren warmoes (met stengel) - 2 stronkjes witloof - 1 sjalotje - 2 tomaten - Soya saus - Olijfolie - Oregano

Bereiding - Snij de tomaat in blokjes, verwijder de pitten en stoof even aan in een bodempje olijfolie.

Voeg er de oregano en rozemarijn bij.

- Hak het sjalotje fijn en stoof aan met de look.

- Snij de warmoes stengels en het witloof fijn en voeg bij het sjalotje.

- Stoof nog even aan, een beetje gember en een heel klein beetje tamarinde erbij en kruiden met peper.

- Was het warmoes blad en dep het goed droog. Schik hierop

12

BioGezond

een laagje tomaat, een laagje warmoes/witloof, doe er 2 à 3 druppeltjes soyasaus over, een beetje gehakte koriander en vervolgens het blad oprollen.

- Week een vel rijstpapier enkele ogenblikken in lauwwarm water, leg het op een droge keukenhanddoek, leg het warmoespakketje erop en rol op tot een mooie loempia.

- Een uurtje laten drogen en opstijven in de koelkast en vervolgens bakken in ruim olijfolie.

FEBRUARI 2012

LOEMPIA VAN WARMOES

Ingrediënten - 2 sjalotjes - 1 koolrabi - ½ knolselder - 4 wortelen - 2 aardpeer - ½ broccoli - 10-tal spruitjes - 1 venkel

- 2 teentjes look - 1 cm gember - 250 gr.oesterzwammen - Parmesan kaas - Olijfolie - Peper van de molen - Grof zeezout of himalaya zout

Bereiding

WINTERSE WOK

- Verdeel de broccoli in kleine roosjes en kook even voor.

- Maak de spruitjes schoon, voorkoken en in 4 snijden.

- Borstel de oesterzwammen schoon en hou apart.

- Snij de rest van de groenten in kleine blokjes en bak deze kort maar hevig aan in olijfolie.

- Bevochtig met een bodempje bouillon, voeg de broccoli en

spruitjes toe en laat nog even verder garen.

- Bak de oesterzwammen kort aan in een bodempje olijfolie en kruid met peper en zout.

- Schik de groenten op een bord, leg er de oesterzwammen rond en schaaf er wat parmesaanse kaas over.

Ingrediënten - 140 gr. witte speltbloem - 70 gr. boter - 70 gr. ruwe rietsuiker (fijn) - 1 ei - 80 gr. gembersiroop - 25 gr. vers geraspte gember - ½ koffielepel bicarbonaat - Snuifje zout

Voor de boterroom vulling: - 50 gr. boter - 4 eetlepels bloemsuiker - 25 gr. slagroom (40 %) - 10-tal blaadjes munt

Bereiding - Klop de zachte boter en de suiker wit, voeg het ei toe en klop nog even verder.

- Zeef de bloem onder het mengsel en spatel er de gembersiroop, het zout, de gemalen gember en de bicar onder.

- Meng alles langzaam in de keukenmachine en voeg voorzichtig de molkosan toe tot een glad deeg.

- Leg een bakpapier op de ovenplaat en lepel hierop het deeg - in kleine hoopjes, voldoende van elkaar verwijderd.

- Bak 10 minuutjes op 160 graden, de whoopies moeten terugveren als je erop duwt.

- Maak ondertussen de vulling door de boter te mengen met 3 lepels bloemsuiker.

- Klop de slagroom half op met 1 lepel bloemsuiker, meng onder de boter en roer er voorzichtig de fijngesneden muntblaadjes door.

- Spuit een toefje vulling op de onderkant van een afgekoeld koekje en druk er een ander koekje tegen.

- Koel bewaren.

WHOOPIES VAN GEMBER MET MUNT BioGezond

FEBRUARI 2012

13

q publireportage

Salus plantensap

Laat de natuur zo natuurlijk mogelijk

Laat de natuur zo natuurlijk mogelijk - dit is het motto van de Salus plantensappen. Salus verse plantensappen bevatten het sap van de vers geoogste, biologisch gecertificeerde of wilde gekweekte planten. Het voordeel van de Salus verse plantensappen in vergelijking met andere vormen van kruidenpreparaten is dat alleen de verse plantensap het hele complex van actieve ingrediënten bevat. De perswijze van Salus heeft geen invloed op de structuur van de componenten van de verse plant.

Het complex van de natuurlijke ingrediënten vormen samen een waarde die effectiever en groter is dan de som van hun individuele waarden.

Omdat de werkzame stoffen beschikbaar zijn in een vloeibare vorm, worden deze zeer efficiënt door het lichaam opgenomen.

Achter de goede kwaliteit van Salus plantensappen schuilt de filosofie van de Zwitserse apotheker en plantenonderzoeker Walther Schoenenberger (1901-1981). Hij perste het sap van heilzame planten. Sap waarin het totaal aan actieve bestanddelen van de plant in haar natuurlijke samenstelling behouden is gebleven. En daardoor ook de gezonde eigenschappen van de plant. Dat is de kracht van puur, vers geperst plantensap. Salus biedt 17 plantensappen, elk met zijn eigen karakteristieke eigenschappen.

De Biologische teelt, het oogsten en het persen De kwaliteit van plantensappen wordt bepaald door de teeltwijze, het moment van de oogst en de manier waarop de planten zijn verwerkt.

De heilzame planten voor Salus sappen komen óf uit het wild, óf uit eigen gecontroleerde biologische teelt. Om kwaliteit te kunnen garanderen, werkt Salus sinds jaar en dag intensief samen met ervaren biologische telers. In het laboratorium worden de planten gecontroleerd.

Slechts enkele dagen per jaar is de samenstelling van de plant optimaal en kan er dus geoogst worden. Direct daarna worden de planten van de akker naar de plantenpers gebracht. Hier worden de planten grondig fijngemaakt, in lagen op roosters verdeeld en geperst door een druk-

14

BioGezond

FEBRUARI 2012

pers. Zo wordt zoveel mogelijk sap gewonnen, met optimale versheid en een hoog gehalte aan werkstoffen. Vervolgens wordt het sap afgevuld in flessen. Zonder alcohol, suiker, conserveermiddel of enige andere toevoeging.

Hoe te gebruiken Salus plantensappen hebben een milde en doeltreffende werking en richten zich vooral op een natuurlijke afweer en het herstel van het lichaam. En dat komt de gezondheid ten goede. Salus vers geperste plantensappen zijn ongezoet en een beetje bitter van smaak. U kunt ze gerust mengen met andere vruchten- of groentesappen, zoals tomatensap of sinaasappelsap.

De plantensappen hebben een bezinksel dat voor perssappen karakteristiek is en dit doet helemaal geen afbreuk aan de kwaliteit. Het is zelfs aan te raden om de fles goed te schudden voor gebruik zodat het bezinksel, dat deel uitmaakt van het totaal aan actieve bestanddelen, gelijkmatig wordt verdeeld. Hoewel de plantensappen geen conserveermiddel bevatten, is de houdbaarheid zeer lang, tot enkele jaren. Eenmaal geopend is het sap twee weken houdbaar in de koelkast.

De pluspunten van Salus plantensappen d

d

d

d d

d

De verse planten die Salus gebruikt voor haar plantensappen zijn overwegend afkomstig uit eigen gecontroleerd biologische teelt of uit de oogst van wilde planten.

Tussen de oogst en het afvullen in de fles zit slechts enkele uren. Verser kan het dus niet. Hierdoor blijft het totaal aan werkstoffen van de planten optimaal behouden.

De Salus plantensappen zijn zuivere sappen uit verse planten zonder toevoeging van suiker, alcohol, conserveringsmiddelen of andere vaak ongewenste additieven.

Salus plantensappen zijn veilig en goed te verdragen.

De plantensappen bevatten van nature een hoog gehalte aan werkstoffen, secundaire plantenstoffen, essentiële oliën, bitterstoffen, mineralen, sporenelementen, vitamines en slijmstoffen.

Al 90 jaar worden de plantensappen van Salus (bij velen bekend als Schoenenberger) met dezelfde zorg bereid. Al die jaren ervaring en kennis staan garant voor een optimale en constante kwaliteit.

AARDAPPELSAP BIO

d Alkaliserend - Spijsvertering

ARTISJOKSAP BIO

d Stimuleert de vetvertering, detox - zuiverend

BERKSAP BIO

d Soepele gewrichten, zuiverend

BRANDNETELSAP BIO

d Zuiverend, eliminerend

VENKELSAP BIO

d Verzachtend voor de spijsvertering en de darmfunctie

WEEGBREESAP BIO

d Verzachtend voor mond en keel, vrij ademen

GINKGOSAP

d Verbetert het geheugen en de concentratie

MANNA-VIJGENSAP

d Stimuleert de darmwerking, regelmatige stoelgang

*ook geschikt voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven

PAARDENBLOEMSAP BIO

d Drainerend, zuiverend

PAARDENSTAARTSAP

d Ondersteuning voor botten, kraakbeen en bindweefsel

RAMMENASSAP BIO

d Detox - zuiverend, drainerend

SELDERIESAP BIO

dVochtophoping, reinigend

SINT JANSKRUIDSAP BIO

d Rustgevend en stemmingsverbeterend

TIJMSAP BIO

d Verzachtend voor de luchtwegen

VALERIAANSAP

d Rustgevend, voor een goede nachtrust

NIEUW ACEROLASAP BIO

d Goed voor een optimale weerstand, rijk aan natuurlijke vitamine C

GRANAATAPPELSAP BIO

d Krachtig antioxidant, ondersteunt de circulatie en draagt bij aan een mooie huid!

Verkrijgbaar bij uw natuurwinkel, voor meer informatie, contacteer OCEBIO: info@ocebio.com - t. 03 366 21 21

DUO RAMMENAS-ARTISJOK De afslankdetox van Salus bestaat uit Artisjokkensap en Rammenassap.

Deze combinatiekuur pakt overal in je lichaam de vervuiling aan die door onze moderne manier van leven ontstaat. Je lichaam krijgt immers tegenwoordig steeds meer te maken met industrieel voorbewerkt voedsel, koffie, alcohol, tabak, medicijnen, overmatig gebruik van suiker en allerlei invloeden van buitenaf. Dit leidt onvermijdelijk tot ophoping van afvalstoffen in je organen. Met de tiendaagse reinigingskuur van Salus maak je je lichaam weer zuiver en schoon. De beide plantensappen van deze combinatiekuur gebruik je samen gedurende de dag. ’s Morgens en ’s avonds 10ml Rammenassap en 10ml Artisjokkensap met een glas water voor de maaltijd innemen. Het effect is al na een paar dagen merkbaar. Je voelt je steeds fitter, vitaler, sterker en bovendien begin je zelfs al heel geleidelijk overgewicht te verliezen. Dat motiveert je om daarna je afslankkuur goed vol te houden totdat je je einddoel hebt bereikt.

FEBRUARI 2012

BioGezond

15

Biosappen

Drink gezond… en groen!

Auteur Koen Vandepopuliere

1

Voedingsdeskundigen zijn het er roerend over eens: we eten te weinig fruit.

Vaak drinken we te veel ongezonde frisdranken, bovendien. Maar er is een oplossing: biologische vruchtensappen. Hun smaak en kleur zijn authentiek. Ze zitten boordevol tot barstensvol vitamines, antioxidanten, en tal van andere heilzame stoffen. En wat meer is: ze bevatten geen sporen van bestrijdingsmiddelen of schadelijke additieven. Maar hun grootste pluspunt is misschien wel dat de ermee gepaard gaande biologische teeltmethode een zegen is voor milieu en natuur…

je dat niet zou doen, zouden vruchten in het midden van de kroon Luc Goossens was reeds een aantal jaar actief in de informaticasecminder licht krijgen, waardoor ze minder vlot rijpen, en zo onder tor. Hij deed zijn werk graag, maar toch miste hij iets. “Ik voelde de meer minder suikers bevatten.” drang bezig te zijn met natuur en landschapsherstel,” zegt hij. “Ik zocht iets wat maatschappelijk relevant was, en nieuw in de streek.”

Uiteindelijk besliste hij, samen met zijn vrouw Kris Vanderstichele, Dan komt de pluk… te starten met een biologisch tuinbouwbedrijf. Ondertussen hebben In de herfst worden de appelen geoogst. Luc, Kris en anderen rijze zo’n 12 hectare hoogstamboomgaarden aangeplant; daarop zijn den onder de relatief hoge bomen met jeep en kar, waarop grote een 25-tal verschillende variëteiten te vinden. Het betreft opvallend kubusvormige bakken, ‘paloxen’, staan. Luc legt uit: “We plukken oude rassen als Trezeke Meyers, Renette de Flandres of Eysdener er zoveel mogelijk. Wel blijft er steeds een deel appelen over, die we Klumpke. Ze leveren een minder hoge opbrengst per hectare dan niet op die manier kunnen bereiken, bijvoorbeeld omdat ze te hoog laagstammen, en het is moeilijker het fruit eruit te plukken. Maar hangen. Om ook deze te kunnen gebruiken in onze sappen leggen ze dragen wel bij tot het ontstaan van een mooi ogend landschap. En ze zijn ziektebestendiger. Voorts vormen hoogstamboomgaarden een “zeer waardevolle biotoop, We kiezen appelvariëteiten die van half bos, half open landschap,” stelt Luc. Het is er één waar nature opvallend ziekteresistent zijn. tal van insectenetende vogels terecht kunnen: vaak vinden ze er nog een laatste beschutte leefruimte (zonder pesticiden) in het kaler wordende landschap. Uiteraard draagt de keuze voor een biologische teeltwijze in belangrijke mate bij tot we op een gegeven moment zeilen onder de bomen, en schudden deze biodiversiteit. Luc legt uit: “We gebruiken geen bestrijdingsdan aan takken zodat de overblijvende appelen daarin vallen. Dan middelen en geen kunstmatige meststoffen. In de plaats daarvan rapen we ze op. Uiteindelijk komen de paloxen, vol fruit, aan in de zorgen we ervoor variëteiten te kiezen die van nature opvallend koelcel. Daar blijven ze tot alle appelsoorten rijp zijn geworden en ziekteresistent zijn. Wat ook helpt, is het gezond houden van de bogeplukt. Dat duurt een tweetal maanden.” Luc merkt nog op dat het dem. Dat doen we door het gras tussen de bomen enkel te maaien heel belangrijk is op het juiste moment te plukken, om zo de beste en het vervolgens ter plaatse te laten verteren. Dit stimuleert de bosmaak te bekomen. En dat het wachten tot alle appels rijp zijn vóór demactiviteit. Het resultaat zie je niet enkel aan de gezondheid van ze te verwerken, een heel bewuste keuze is. Zo ontstaat namelijk onze bomen, maar ook wanneer we een spade in de grond steken. een “evenwichtig, lekker sap, dat niet te zuur is, niet te zoet, en heel Dan zie je heel wat leven: regenwormen, insectjes en tal van andere rijk aan smaak,” klinkt het. kleine organismen. Bovendien is de bodem heel korrelig, donker en vol humus, zodat deze aan bosgrond doet denken.”

Toen was er sap!

Vlak voor ze worden verwerkt, worden de appels gespoeld met water. “Vervolgens worden ze tot pulp verhakseld”, gaat Luc verSnugger snoeien der. “Dan komen ze terecht op de bandpers, die alle sap uit de pulp Heel belangrijk, zegt Luc, is het snoeien. “Dan zullen we bijvoorperst. De overblijvende droge stof gaat voor een deel naar een andebeeld takken snoeien die zijn gescheurd. Tevens stimuleert die re boer, die het gebruikt als veevoeder, en voor een ander deel naar werkzaamheid de groei. Bomen die in minder goede doen zijn, een landbouwbedrijf dat het laat vergisten in een biomassainstaloverwinnen daardoor vaak hun zwakte en worden weer gezond. latie, waarbij biogas ontstaat. Het bekomen sap blijft, uiteraard, in Maar het komt ook de kwaliteit van de appelen ten goede. Want als 16

BioGezond

FEBRUARI 2012

ons bedrijf. Er worden geen bewaarmiddelen aan toegevoegd, geen kleurstoffen, geen suikers,… het is dus 100 % puur. Na de persing gaat het door een grove filter, waarna het wordt opgeslagen in een tank. Daarna laten we het nog enkele uren rusten, zodat een aantal bezinkbare delen naar de bodem zakken. De dag erna pasteuriseren we het sap gedurende enkele seconden bij 82 à 83 °C. Meteen daarna vullen we het in flessen, en sluiten deze meteen. Het sap koelt af, waardoor een vacuüm ontstaat tussen dop en sap, wat een langdurige houdbaarheid garandeert. Tenslotte arriveren de flessen met biovruchtensap in de voorraadruimte, waar ze blijven tot ze worden verkocht. Er zijn ook sappen die zijn gemengd met

2

1

Geen bewaarmiddelen, geen kleurstoffen, geen suikers,…

2

Luc Goossens en Kris Vanderstichele stellen dat biologische sappen gezonder zijn, beter voor het milieu, en vaak ook lekkerder dan gangbare types.

3

Een biologische fruitboomgaard?

Best een bezoekje waard…

vindt. “Er gebeurt heel wat onderzoek omtrent de vraag of bio gezonder is of niet. De ene professor zegt van wel, en de andere dan weer niet. Een vreemde zaak. Volgens mij zijn ze wel degelijk gezonder, alleen al gezien het feit daarop geen residuen van bestrijdingsmiddelen zijn te vinden. Of biosappen ook lekkerder zijn?

Vaak wel, maar dat is niet enkel omdat ze biologisch zijn, maar ook door een geschikte keuze appelen, en de goede zorg ervoor.”

Sappen naar ieders smaak Anna Chwistek en Torsten Pipeleers zijn zaakvoerders van een kleine onderneming die zich als doel heeft gesteld biologische producten, zoals sappen, uit CentraalEuropa te verdelen op onze WestEuropese markt. Anna en Torsten zeggen dat “daar producten worden geteeld die hier, in West-Europa, jaren geleden deel uitmaakten van onze voeding, maar nu om allerhande redenen bijna niet of soms zelfs helemaal niet meer te verkrijgen zijn.

Een mooi voorbeeld hiervan zijn allerlei bessen die vroeger waren te vinden in de tuinen van onze ouders 3 of grootouders. Net om deze reden gingen we op zoek naar een producent die op traditionele wijze deze bessen verwerkt tot een overheerlijk, gezond vruchtensap.” Al snel werd gekozen om samen te werken met een Poolse familie, die sinds 2003 biologische vruchtensappen produceert. Daarvoor maken zij enkel gebruik van vers en gezond biologisch fruit afkomstig uit de Lackovallei, waar ook hun familiebedrijf en boomgaarden zijn geAloë vera, de plant legen. Volgens gekend sinds oud Anna en Torsten om zijn weldoende geeft het microwerking, kan je klimaat dat er nu ook drinken als heerst het biofrisdrank.

Aloë, fruit een intense met z’n zachte en smaak, en zorgt lichtzure smaak, de methode die is een echte dorstwordt gebruikt lesser en drink je om de vruchten best gekoeld. Het te persen ervoor vruchtvlees van de dat kleur, aroma plant zorgt voor de en vitamines mineralen en staat niet verloren in voor de anti-oxydante en vitagaan in het prominerende eigenschappen. du c t i e p r o c e s .

Als dat geen Exclusief goed nieuws is! beschikbaar •

Rijk aan leven Maar waarom is bio beter, vraag ik me af. Luc antwoordt als volgt: “Biologisch telen betreft een totaal andere landbouwtechniek.

Vooral het milieu is ermee gebaat. Denk maar aan het niet gebruiken van bestrijdingsmiddelen. Door onze keuzes hebben we ook vermeden met een monocultuur bezig te zijn: daar is minder ruimte voor ander leven. Dat is heel anders dan bij ons. Hier vertoont het landschap een zeer verscheiden vegetatie. En ik blijf mij verbazen over het opvallend hoge aantal vogels en zoogdieren dat zich bij ons thuisvoelt: hazen, konijnen, woelmuizen, vossen, egels, buizerds, sperwers,… Dit voorjaar zag ik zelfs een ree en haar jong in onze boomgaard! Ook broeden hier een kerk- en steenuil. Deze laatste is zelfs ons logo: we geven daarmee aan dat zorg dragen voor de natuur voor ons belangrijk is.” Voorts vinden Luc en Kris de visuele verrijking van het landschap belangrijk. Het is namelijk reeds meermaals bewezen dat mensen zich beter voelen wanneer ze mooie natuur zien om zich heen, klinkt het.

Troeven bij de vleet Maar er zijn nog andere redenen waarom Luc biosappen beter

BG-feb12-K

Aloë aloë aloë…

zelfgeteelde, biologische bessen, zoals zwarte bes, framboos,… en met rode biet. En dan is er nog een specifiek soort appels dat we voorbehouden om er artisanale cider van te maken. Dit impliceert dat de van nature aanwezige suikers in het sap een half jaar fermenteren, zodat een drank met 4 à 5° alcohol ontstaat. Na bottelen is er nog nagisting, zodat koolzuurgas ontstaat, en de cider sprankelt.”

bij EVA BEST

verdeler voor de Benelux

Tel. 0484 753 788 of 0486 625 510 e-mail: evabestbelgium@gmail.com

FEBRUARI 2012

BioGezond

17

Magnesium

onmisbaar voor een energiek en gezond leven Een mineraal dat noodzakelijk is voor minstens 325 biochemische reacties in het menselijke lichaam en dat hierdoor essentieel is voor het leven, is magnesium. Helaas blijkt door een westerse levensstijl ongeveer 80 % van de bevolking een gebrek aan dit mineraal te vertonen, met allerlei gevolgen van dien. Waarom die tekorten, wat zijn de belangrijkste functies van magnesium, hoe kunnen we ervoor zorgen dat we er genoeg van binnen krijgen en wat is de beste keuze van een magnesiumsupplement?

Magnesium werkt inderdaad ontspannend: ze bepaalt voor een deel de geestelijke en fysieke stressbestendigheid, is belangrijk voor het emotineel evenwicht en werkt slaapbevorderend.

Waarom een epidemisch tekort?

Zonder onmiddellijk te wijzen op de slechte westerse eet- en leefgewoonten, die mee aan de basis kunnen liggen van een magnesiumgebrek bij de bevolking, moet er eerst gewezen worden op het feit dat de huidige landbouwgronden sterk verarmd zijn. Door overdadig gebruik van kunstmest (rijk aan kalium en fosfor, die bovendien de opname van magnesium bemoeilijken), door moderne landbouwmethoden en door zure regen zou de laatste 50 jaar het gehalte magnesium met 50 % zijn afgenomen in de bodem! Maar verder is het uiteraard zo dat onze hedendaagse voeding bulkt van zogenaamde “magnesiumrovers” die magnesium opgebruiken of binden en afvoeren. We denken hierbij vooral aan geraffineerde suiker (frisdranken, snoep, gebak), alcohol, een overmaat koffie, teveel fytaten in sommige vezelproducten (volle granen, peulen en zaden), teveel oxalaten (rabarber, spinazie, rode biet, pindanoten, chocolade, aardbeien, thee) en teveel verzadigde vetten in de voeding. Daarnaast zijn honderden voedingsmiddelen op basis van geraffineerde granen van bij de start al ontdaan van flink wat magnesium. Een magnesiumgebrek kan ook optreden als niet wordt voldaan aan een verhoogde behoefte bij fysieke en mentale stress, grote fysieke inspanningen, overmatige transpiratie, zwangerschap, borstvoeding, operaties, brandwonden en diabetes. Vergeet ook niet dat de opname van magnesium lager kan zijn door de ouderdom, vermageringsdiëten, acute diarree, chronische diarree, maagdarmaandoeningen met verminderde absorptie en chirurgische ingrepen. Ook medicijnen kunnen magnesium sneller opgebruiken: diuretica (ook de kaliumsparende), insuline, anticonceptiepil, cyclosporine, fentermine, digitalispreparaten, laxeermiddelen, parenterale voeding, schildklierextracten, MAO-inhibitoren, oestrogenen, cisplatine, ciclosporine en antibiotica (o.a. gentamycine).

Wie eenzijdig vrij grote hoeveelheden slikt van calcium, ijzer, fosfor, mangaan, zink, foliumzuur, vitamine A, vitamine E of vitamine K, kan ook een magnesiumtekort ontwikkelen. Tenslotte verdwijnt 18

BioGezond

FEBRUARI 2012

magnesium in kookvocht en afdruipend water bij braden, stomen en koken van voedsel en heeft het conserveren van voedsel ook een negatieve impact. Al bij al valt het dus te begrijpen dat zoveel mensen een magnesiumgebrek vertonen.

Cruciaal in de energieproductie Vrij gekend is het feit dat magnesium bijdraagt tot ons algemene energiepeil. Dat komt omdat ze in verschillende reacties deelneemt aan de energieproductie in het lichaam. Zo is magnesium betrokken bij de synthese van de energiedrager ATP, bij het fosforyleren of activeren van de vitamines B, bij de opname van glucose ter hoogte van de insulinereceptoren en bij het verwerken van glucose. Een gebrek verhoogt dus de kans op vermoeidheid, lusteloosheid, verminderd prestatievermogen en het chronisch vermoeidheidsyndroom. Vanwege de belangrijke rol in de glucoseopname en - verwerking, werken tekorten ook hypoglycemie (lage suikerspiegel), diabetes type 2 en het voorstadium daarvan, insulineresistentie, in de hand.

“Antistressmineraal” Omdat ze de membraanpotentiaal bestuurt die de afgifte van de neurotransmittors (dopamine, adrenaline, noradrenaline, serotonine, gamma-aminoboterzuur…) regelt en dus de overdracht van zenuwimpulsen mee bepaalt, wordt magnesium wel eens het “antistressmineraal” genoemd. Magnesium werkt inderdaad ontspannend: ze bepaalt voor een deel de geestelijke en fysieke stressbestendigheid, is belangrijk voor het emotioneel evenwicht en werkt slaapbevorderend. Bij al deze functies werkt ze nauw samen met calcium. Een tekort aan magnesium werkt dan ook in de hand: prikkelbaarheid, nervositeit, rusteloosheid, concentratiestoornissen, aandachtstoornissen, depressiviteit, angsten, slapeloosheid, inslaap- en doorslaapstoornissen en migraine.

Ontspannen spieren en bloedvaten Eveneens samen met calcium, draagt magnesium bij tot het ontspannen van spieren. Een gebrek eraan verhoogt dan ook de kans op gespannen spieren, spierkrampen, spierspasmen, onwille-

publi-redactie

Het nut van zongerijpte groenten en fruit

Hawaï: de beste plek om te groeien

In tijden dat we niet voldoende

Spirulina kan alleen groeien in sterk alkalisch water. Vandaag de dag

verse groenten en fruit eten,

wordt Spirulina geteeld in speciale ‘waterboerderijen’ in subtropische

hebben we de mogelijkheid om

gebieden zoals Hawaï, Californië, Thailand, Taiwan, India en China.

ons voedingspatroon aan te

Van al deze waterboerderijen is die op Hawaï verreweg de beste.

vullen met supplementen.

De bassins liggen daar namelijk op een lava veld direct naast de Stille

Zongerijpte groente en fruit

Oceaan. De unieke mix van het water in de bassins is een mengsel

bevatten vitaminen, mineralen en een groot aantal andere stoffen,

van zoet water uit het hoger gelegen regenwoud en diepzeewater, dat

welke elkaar versterken en daardoor juist zo belangrijk zijn voor

wordt opgepompt van een diepte van 600 meter en daardoor

de ‘juiste match’ met het menselijk lichaam. De keuze maken voor

uitzonderlijk schoon en zeer rijk aan mineralen is. Dit water bevat

het juiste supplement is daarom niet eenvoudig, maar het is van

meer dan 90 sporenelementen.

belang om bij het kiezen van een supplement zo dicht mogelijk bij groenten en fruit te blijven.

Een compacte voedingsbron van miljarden jaren oud Naast groente en fruit is er nog een derde, voor velen nog onbekende, voedingsbron met dezelfde positieve kenmerken als zongerijpte

Ook het klimaat in Hawaï is ideaal voor Spirulina: de zon schijnt het

groente en fruit; ‘Spirulina’. Spirulina is door de NASA onderzocht

hele jaar door, en de constante zeewind zorgt ervoor dat de lucht helder

en hieruit bleek dat de voedingswaarde van 1 kg Spirulina gelijk

en zuiver is. Alleen de Spirulina afkomstig van Hawaï wordt onder

staat aan 1000 kg groente en fruit. Erg compact dus, en daarom een

deze ideale omstandigheden gekweekt. Spirulina is na het oogsten

waardevolle toevoeging aan ons dagelijkse voedingspatroon.

erg gevoelig voor daglicht, de beste Spirulina wordt dan ook verpakt in speciaal glas; VioSol® glas. Dit glas laat geen daglicht door.

Hoe voel jij je vandaag?

Verhoog je energie en versterk je weerstand. Marcus Rohrer Spirulina is een rijke, natuurlijke energiebron en bevat 100% pure Spirulina Pacifica uit Hawaï.

Marcus Rohrer Spirulina bevat meer dan 96 belangrijke stoffen voor het menselijk lichaam, waaronder 12 onmisbare mineralen, aminozuren, sporenelementen, enzymen, chlorofyl, fycocyaninen en 11 belangrijke vitamines.

Voel je geweldig met Marcus Rohrer SPIRULINA Verkrijgbaar bij uw natuurvoedings- en kruidenwinkel.

Voor meer informatie: info@mannavita.be - tel. 056439852.

q magnesium keurige spierschokken, spierzwakte, nekpijn en rugpijn. Maar die ontspannende werking van magnesium geldt ook ter hoogte van de gladde spieren van de bloedvatwanden, waar magnesium als bloedvatverwijdende stof de bloeddruk helpt te verlagen. Elementair is ook de rol in de werking van de hartspier en de bijdrage tot een stabiel hartritme. Tekorten aan magnesium kunnen dan ook bijdragen tot hypertensie (hoge bloeddruk), een te hoog hartritme (vnml. bij stress), een instabiel hartritme of hartritmestoornissen. Omdat ze daarenboven ook ontstekingswerend

werkt op de bloedvatwanden, natuurlijk bloedverdunnend werkt en bijdraagt tot het voorkomen van een te hoog cholesterol- en triglyceridengehalte, mag algemeen gesteld dat magnesium helpt beschermen tegen atherosclerose en dus hart- en bloedvatziekten zoals angor pectoris (hartkramp), hartinfarct, hartinsufficiëntie (hartfalen), beroerte en longhypertensie

immuunziekten zoals artritis, ziekte van Crohn, multiple sclerose (MS) en diabetes type 1 d magnesium beschermt cellen tegen opstapeling van zware metalen als cadmium, aluminium, kwik en lood en helpt zo te beschermen tegen opstapeling van zware metalen, de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson d magnesium helpt de vorming van calciumoxalaathoudende nierstenen voorkomen (in synergie met vit B6) d magnesium werkt ontzurend of alkaliniserend d magnesium is een natuurlijke calciumantagonist, die de uitkristallisatie van calcium in de weke weefsels afremt d op te merken valt dat magesium een synergie vertoont met calcium (zenuwstelsel, spieren, botten..), met kalium (bloeddruk, hartritme…), met vitamine B6 en vitamine D (bevorderen de absorptie)

Goede darmwerking

Voedingsbronnen

Magnesium is ook nauw betrokken bij onze spijsvertering en bij de werking van de spieren van het maagdarmkanaal. Zo is ze elementair voor een normale darmperistaltiek en heeft ze een natuurlijke laxerende werking. Tekorten kunnen diverse klachten in de hand werken: constipatie, spastisch colon (prikkelbare darm), anorexie (gebrekkige eetlust), boulemie (eetstoornissen), misselijkheid, overgeven, diarree en overgewicht.

Hoewel dus veel mensen kunnen geholpen worden met een goed magnesiumsupplement, is het uiteraard in eerste instantie de bedoeling om met een gezonde voeding voldoende magnesium op te nemen. Absolute topper is de cacaoboon. Omdat deze boon ook een interessante bron is van antioxidante polyfenolen, is verstandig snoepen van chocolade een aanrader. Met “verstandig” bedoelen we: kiezen voor donkere chocolade met een hoog cacaogehalte, zonder suiker (de steviachocolade is er eindelijk!), zonder melk, met echte cacaoboter en zonder geharde vetten. Verder zijn noten zeer goede en lekkere magnesiumbronnen; vooral amandelen, wal- en hazelnoten. Zet ook regelmatig peulvruchten op het menu. Niet alleen soja is rijk aan magnesium, maar ondermeer ook witte bonen, linzen en erwten. Andere goede magnesiumbronnen zijn fruit (o.a. appels, citrusvruchten, vijgen, abrikozen, rozijnen, bananen), groene bladgroenten (o.a. kolen en spinazie), volle granen (o.a. quinoa, volrijst, gierst), zeevoedsel (o.a. zalm, garnalen, schaal- en schelpdieren) en zure zuivel.

VOORNAAMSTE INDICATIES VAN MAGNESIUM d d d d d d d

stress, zenuwachtigheid, angst vermoeidheid, energiegebrek slapeloosheid spierkrampen, menstruatiepijn, rijgpijn hoge bloeddruk, hartritmestoornissen migraine, spanningshoofdpijn constipatie, spastisch colon

Diverse andere functies: d magnesium draagt bij tot de aanmaak van bepaalde hormonen en tot een normale afscheiding en werking van ondermeer insuline, schildklierhormoon, oestrogeen en testosteron d magnesium draagt bij tot een normale werking van de baarmoeder en tot de afbraak van oestrogenen. Een gebrek kan dan ook mee aan de basis liggen van baarmoederkrampen en –weeën, een moeilijke bevalling en het premenstrueel syndroom (PMS). d magnesium is betrokken bij de opbouw van tanden en botten: het bevordert de fi xatie van calcium in de botten en vermindert het losmaken van calcium uit beenderen door het verlagen van het parathormoon (bijschildklierhormoon). Tekorten werken osteoporose, gebitafwijkingen en artrose in de hand. d magnesium is belangrijk voor een optimale functie van het immuunsysteem. Tekorten verhogen de kans op auto-

20

BioGezond

FEBRUARI 2012

“Gecheleerde” magnesium Maar het mag duidelijk zijn: heel wat mensen met een ernstig magnesiumgebrek kunnen pas orde op zaken stellen als naast een gezonde voeding ook een tijd een goed magnesiumsupplement wordt ingenomen. De allerbeste vorm van een magnesiumsupplement is “gecheleerde” magnesium. Hierbij is magnesium gebonden aan een aminozuur, doorgaans glycine (o.v.v. magnesiumbisglycinaat). De covalente binding met het aminozuur zorgt niet alleen voor de allerbeste opname (zonder dat vitamine D of B6 nodig is), omdat deze verbinding in maag en darmen niet gesplitst of geïoniseerd wordt tot tweewaardig magnesium, zal ze ook niet de opname van calcium afremmen! Magnesiumzouten zoals magnesiumcitraat doen dat wel. Wanneer dus een tijd magnesiumcitraat wordt ingenomen, doet men er best aan te kiezen voor een vorm die ook calciumcitraat aanvoert. Een veel minder aangewezen vorm van magnesium is magnesiumoxide. De aangeraden dagelijkse hoeveelheid van magnesium bedraagt 375 mg, maar therapeutisch en onder professionele begeleiding mag men 500 tot zelfs 1500 mg inzetten. Nog dit weetje: magnesium werkt vooral intracellulair. Het magnesiumgehalte in het bloed is dan ook geen reële weergave van het magnesiumgehalte in de cellen.

Het bepalen van magnesium in cellen (zoals in de monocyten of rode bloedcellen) geeft een veel realistischer beeld.

•

Eindelijk genezen ! [Deel 02 - extract uit het boek] De merkwaardige gezondheidsboost van de cascade gefermenteerde enzymen.

HET CONCEPT www.granaatappelelixir.be

Cascadefermentatie en regulators – een samenvatting

De synergie van onze 5 producten

D

e cascadefermentatie is een unieke uitvinding. De lange, complexe, gedeeltelijke fermentaties zijn een trouwe reproductie van het natuurlijke proces van de enzymcascaden van het menselijke organisme.

Het eindproduct van de cascadefermentatie is niets anders dan een puur natuurlijk product dat in een geconcentreerde en verteerbare vorm beschikbaar is (zonder suiker, alcohol en conserveringsmiddelen gewaarborgd). De enzymen van de gebruikte vruchten, noten en groenten worden vermenigvuldigd, ontleed en geactiveerd in vorm van kleine enzymatische structuren. Deze worden dan ons organisme ter beschikking gesteld, dat zich zelf kan bedienen. De regulators werken soms binnen een paar seconden. Door de cascadefermentatie worden regulators vervaardigd die de talrijke gebreken van onze tijd compenseren en de enzymatische kracht, die noodzakelijk is voor een betere weerstand tegen milieuhinder geven aan al de levende organismen.

Verdrijf de toxinen uit uw organisme!

T

eveel zware metalen, toxica, proteïnen en overblijfsels zijn schadelijk voor mensen en dieren. Het wordt steeds moeilijker dat “teveel” tebehandelen; Nieren en lever worden overladen, de toxinen verstikken letterlijk het organisme. We leven zo in een staat van vergiftiging (endogene toxinen) en vergiftiging (exogene toxinen). Als een toveraar kan de regulator toxinen en toxica elimineren door de vernieuwing van weefsels en cellen te stimuleren indien hij het zuur-basen-evenwicht reguleert. Na drie maanden slagen de regulators erin het hele organisme te ontzuren. Dit ontzuringsproces baseert niet op het toevoegen van basische elementen waarvan het buffereffect maar tijdelijk is, maar op grondprocessen van enzymatische terugkoppelingen die het resultaat op een heel natuurlijke manier waarborgen. Een redox potentieel ontstaat opnieuw tussen de cel en het weefsel (denk aan de zuurregen die onze bomen ziek maakt. Het menselijke lichaam reageert gelijk als het met zuur en proteïnen overladen is). Volgens onze eigen ervaring en die van veel collega’s zijn regulators chelators die zware metalen en toxische giftstoffen kunnen verdrijven uit cellen en bindweefsels.

Talrijke in het boek “Cascadefermentatie”ontwikkelde aanwendingen

Burn out • Cellulitis • Hyperactiviteit • Overgewicht • Reuma • Psoriasis • Geïrriteerde darm • Hooikoorts • Darmmycose • Opgezwollen benen • Ouderdomsvlekken en wratten • Zenuwpijnen • Oedemen • Artrose • Doorbloeding • Allergieën • Cholesterol • Ontstekingen.

En ook : Verwijdering van de toxinen • Activeren van de stofwisseling • Eliminatie van bloedophoping • Verbetering van een zwak immuunsysteem • Regulerend effect op het hormoonsysteem • Positief effect op de huid…

Momenteel beschikbaar in het Frans, binnenkort vertaald !

diagnostisch : einDelijk genezen ein Uw Uitgever

7 uur, geen zwarte koffie! Het is onnodig verzurend. Drink een Chi-Café® proactive met een echte koffiesmaak, die hoofdzakelijk acaciavezels bevat. Het is eerst en vooral een prebiotische plantaardige toevoer die de opname door uw darmflora zal stimuleren.

8 uur, een doseerlepel Ontzurende Formule (in poeder) OF 4 tabletten (nieuw !) om de acidose onder controle te houden, uw levenskracht te versterken, uw vermoeidheid te verminderen, met een lepel (10ml) Ré-Energetik. Zo bent u er Duo Vital : synergie zeker van een perfekt darm-pH en een basisch van 2 producten celmilieu te hebben en dus een geweldige dag door te brengen. Het celzuur stimuleert het ontstekingsproces.

Granaatappelpolyfenolen remmen het. De inname van de Ontzurende Formule ‘s morgens versterkt de werking van de 100% gefermenteerde granaatappel-polyfenolen (PROBIOTISCHE L.M. JACOBS GEPATENTEERDE FERMENTATIE).

NUT/PL/979/9 Het DUO VITAL is de associatie van die 2 OF producten, Ré-Energétik en Ontzurende Formule Formule. Het is heel belangrijk om de door de fermentatie geproduceerde ammoniak uit een basische darm uit te scheiden en onze uitscheidingsorganen te draineren. Dit DUO doet wat geen ander product doet ! Het behandelt oorzaken en gevolgen ! Het heeft NUT/PL 979/8 NUT/PL/As 979/13 geen zin de lever te draineren als de darm voortdurend ammoniak produceert die hem overlaadt! Door de synergie van die twee producten zal de Krebscyclus worden hersteld met een darm waarvan het pH evenwichtig zal zijn, een gezuiverde lever en gezuiverde nieren die bereid zijn om goed te functioneren. U moet ook weten dat dit DUO ( dat u twee keer per dag moet innemen) u zoveel magnesium, kalium en calcium brengt als 1,6 kg vruchten en groenten. De bestanddelen van het DUO VITAL zijn ideaal om het osteoporoserisico tegen te werken, een onvermijdbaar negatief effect van de hormonale behandeling die uw dokter u terecht heeft voorgeschreven.

10.30 uur de praktische voorstellingsvorm van het Elixir van Dr. Jacob’s®, 2 capsules 100% gerfermenteerd GranaProsan ( EG-octrooi ) voor een betere werking van de gefermenteerde granaatappel-polyfenolen en het NUT/PL/979/7 succes van uw behandeling. 16.30 uur, opnieuw 2 capsules 100% gefermenteerd GranaProsan (EG-octrooi ) voor een volledige, dagelijkse toevoer van antioxidantien.

20.30 uur, na de maaltijd, 5 tabletten ALkALISCH ANTI-STRESS MIDDEL, de Ontzurende Formule verrijkt met MELISSE, de Alca-Mélisse-B+. Stress veroorzaakt verzuring; melisse is een natuurlijk ontspanningsmiddel dat u helpt een goede nacht NUT/PL/979/12 door te brengen en uw acidose onder controle te houden.

In uw bio verkooppunt NATURAMedicatrix

Dr Karl-Heinz Blank et al.

www.naturamedicatrix.be

Dankzij de boeken begrijpen…

Bestel bij 04/349.03.03 of download die boeken gratis (PDF) op :

Granaatappelsap, D J.-P. CURTAY – Voorwoord: P H. JOYEUX • GefermenteerdPapieren boek : 72 bladzijden/3,50€ + verzendingskosten : 2€ ➲ GRATIS • Herstel van ons Zuur-Basen Evenwicht, D P. DAVID Papieren boek : 84 bladzijden/3,50€ + verzendingskosten : 2€ r

r

r

Adobe

B-4053 Embourg, Belgique.

02/808.13.51

info@medicatrix.be

Éditions marco pietteur sprlu, 39, av. du Centenaire B-4053 Embourg, Belgïe.

www.testezeditions.be en www.resurgence.be Gratis op Apple-iBookstore® of Amazonkindle® PDF

kracht

q Nieuwtjes OVER VOEDING, VOEDINGSSUPPLEMENTEN & KRUIDEN Ouderen blijven helder van geest met de vitamines B6, B9 en B12 Het oplopen van de bloedspiegel van het vrije radicaal homocysteïne wordt als één van de redenen beschouwd waarom de geestelijke en cardiovasculaire gezondheid met de jaren afnemen. Als reden voor een te hoge homocysteïnespiegel wordt vooral een gebrek van de vitamines B6, B9 (foliumzuur) en B12 in de westerse, geraffineerde voeding aangegeven. Aan de University van Oxford onderzocht men of de suppletie met de genoemde B-vitaminen een invloed had op het functioneren van de hersenen bij ouderen. Hiertoe 266 personen van 70 jaar of meer verdeeld over twee onderzoeksgroepen.

Aan de eerst werd gedurende twee jaar dagelijks 20 mg vitamine B6, 800 mcg vitamine B9 en 500 mcg vitamine B12 gegeven. De andere groep slikte gedurende dezelfde periode een placebo. In de groep op B-vitaminen daalde de homocysteïnespiegel gemiddeld 30 % en stelde men – in tegenstelling tot de placebogroep – vast dat het uitvoerend vermogen stabiel bleef. De B-vitaminen hadden eveneens een gunstig effect op de globale cognitie (zintuiglijke waarneming, onthouden, begripsvorming, logisch denken), het episodisch geheugen (geheugen voor gebeurtenissen in het verleden) en het semantisch geheugen (geheugen voor begrippen en feiten) van de ouderen. de Jager CA, Oulhaj A et al. Cognitive and clinical outcomes of homocysteine lowering B-vitamin treatment in mild cognitive impairment: a randomized controlled trial. Int J Geriatr Psychiatry 2011 Jul 21; Epub ahead of print.

%

-50

op uw

haaronderzoek* 58 €

29 €

De Haaranalyse met de microcamera laat toe een volledige balans op te maken van de haren en de haarzakjes. Om zo een persoonlijke en ideale behandeling te volgen.

BELGÏE Rue Plomcot, 6 - FLEURUS • Tel. 071 81 19 94

Keerbergsteenweg, erbergsteenweg, 4 - HAACHT HAAC CHTT • Tel.. 016 60 04 61

Grote markt, 29 - DENDERMONDE • Tel. 052 52 48 23

K. Van Doorslaerlaan, 67 - MAR MARIEKERKE ARRIEK KE • Tel. 0475 68 19 13

*Op vertoon van deze bon, aanbod geldig tot 31 maart 2012

ENKEL OP AFSPRAAK

22

BioGezond

FEBRUARI 2012

www.elitecoiff.be

Optimale voeding (en -supplementen) van belang om osteoporose af te houden

Bij osteoporose worden tegenwoordig vaak medicijnen (bisfosfonaten) voorgeschreven, zonder vooraf na te gaan wat voedingsstoffen voor de gezondheid van de botten kunnen betekenen. Of wanneer toch een voedingssupplement wordt aangeraden, houdt het meestal op bij de combinatie van calcium en vitamine D. In een grote review van verschillende studies werd nagegaan welke voedingstoffen duidelijk de botdichtheid gunstig beïnvloeden en waarmee men dus bij het opstellen van voedingsadviezen of bij het voorschrijven van een voedingssupplement rekening moet houden. Naast vitamine D en calcium, werd aangetoond dat een gebrek van volgende voedingsstoffen een rol in het ontstaan van osteoporose kunnen spelen: d vitamine K (vooral vit K2): omdat deze vitamine helpt calcium neer te leggen in de botten d vitamine C: omdat deze vitamine een cruciale rol speelt in de aanmaak van alle bindweefsels (waaronder beenweefsel) d vitamines B (vooral B6, B9 en B12): omdat zij de stijging afremmen van het vrije radicaal homocysteïne, dat een negatieve impact heeft op de botdichtheid d vitamine E: als beschermend antioxidans en vitamine die de circulatie verbetert.

Voor wat betreft vitamine A werden geen consistente gegevens vastgesteld. Zowel een gebrekkige als een excessieve inname van retinol kan het ontstaan van osteoporose in de hand werken.

Ahmadieh H, Arabi A. Vitamins and bone health: beyond calcium and vitamin D. Nutrition Reviews, 69: 584–598

Omega-3-vetzuren voor betere gemoedstoestand bij ouderen Aan de Universiteit van South Australia werd nagegaan in welke mate het innemen van supplementen met omega3-vetzuren uit vis een invloed had op de mentale gezondheid van ouderen. Hiertoe werd een groep proefpersonen vanaf 65 jaar, die gedurende 6 maand de visolievetzuren EPA en DHA kregen, vergeleken met 65-plussers die daarentegen het omega-6-vetzuur linolzuur kregen toegediend. De personen die de omega-3-vetzuren hadden geslikt hadden duidelijk een meer positieve instelling en minder gevoelens van somberheid dan de ouderen die een supplement met het omega 6-vetzuur linolzuur hadden gekregen. Men stelde vast dat naarmate de bloedspiegel van de visolievetzuren EPA en DHA toenam, de gemoedstoestand en de levenskwaliteit beter werd. Men zag ook een verband tussen de inname van DHA en de taalvaardigheid.

Sinn N, Milte CM et al. Effects of n-3 fatty acids, EPA v. DHA, on depressive symptoms, quality of life, memory and executive function in older adults with mild cognitive impairment: a 6-month randomised controlled trial. Br J Nutr 2011 Sep 20:1-12

NIEUWE SMAKEN

confituur EXTRA met extra fruit en boordevol smaak

Darmtransit - Transit Intestinal g van suiker zonder toevoegin

• 2 nieuwe confituren zonder toevoeging van suiker en met stukjes fruit: vijg en mango-passievrucht • bijzonder lekker van smaak • gezoet met de veilige zoetstof maltitol • zeer laag gehalte enkelvoudige suikers (13,8 g/100 g, gewone confituur ca 55 g/100 g)

• geschikt voor diabetici • goed voor de slanke lijn, slechts 146 kcal/100 g (andere confituren bevatten tot 260 kcal/100 g)

• reeds bestaande smaken: aardbei, zwarte bes, rabarber, pruimen, sinaas

Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel nv REVOGAN • landegemstraat 1 • 9031 drongen tel 09/280 90 60 • fax 09/282 98 73 • www.revogan.be

Ecologisch wassen Auteur Koen Vandepopuliere

We kuisen wat af. Kledij, vaat, vloer, auto, tapijt, sanitair en nog veel meer.

Daarbij gebruiken we tal van reinigingsproducten, machines, doekjes,… kortom: een bezigheid met grote impact. Ook op het milieu. Weten waar u mee bezig bent, scheelt dus aardig wat voor onze omgeving. En, zoals zo vaak, leidt ecologisch handelen, alles samengerekend, niet tot extra kosten; integendeel, dikwijls wordt bespaard. Iedereen wint dus: u, het milieu, en de toekomstige generaties.

Zonder!

Met de harde hand

Soms volstaat zuiver water, dus zonder schoonmaakmiddel, om goed schoon te maken. Daartoe kunt u bijvoorbeeld zogenaamde ‘microvezeldoekjes’ gebruiken; ze werken reeds goed zodra ze klamvochtig zijn. Ze blijken vooral geschikt voor het schoonmaken van gladde oppervlakken. Verkies wel de duurzame, herbruikbare types. Er bestaan ook wegwerpmicrovezeldoekjes, maar deze leiden tot veel afval leiden en zijn dus niet milieuvriendelijk. Heeft u de keuze tussen microvezeldoekjes en een vochtig zeemvel zonder gebruik van schoonmaakmiddel, dan gaat de voorkeur wel uit naar het zeemvel, omdat microvezeldoekjes van synthetische, niet-hernieuwbare grondstoffen zijn gemaakt. Soms kan ook een schuurspons. Zonder schuurmiddel.

Gebruikt u het toch, dan is een soort zonder chloorbleekmiddel het best voor het milieu. Wanneer u ruiten reinigt, tenslotte, kan u het eens proberen met water met daarin zout opgelost. Vaak volstaat dat.

Desinfectiemiddelen bevatten giftige stoffen die vaak slecht afbreken. Gelukkig hoeft u in huis normaal gesproken nergens te ontsmetten. Een goede hygiëne is namelijk voldoende om schadelijke bacteriën in toom te houden. Bovendien vindt herbesmetting zeer snel weer plaats nadat een desinfectie is gebeurd. Het kan wel nuttig zijn als iemand in huis een besmettelijke ziekte heeft. Raadpleeg uw huisarts indien u twijfelt of dat bij u van toepassing is.

Of minder?

Zonder schoonmaakmiddelen is niet steeds mogelijk. Als ze nodig zijn, let u er best op niet meer te gebruiken dan de dosering die staat aangeduid op de verpakking. Experimenteren met de hoeveelheid en minder gebruiken kan eveneens een bevredigend resultaat geven.

Een tip is ook het gebruik van regenwater. Dat dit gratis is, is natuurlijk mooi meegenomen. Maar dergelijk water is ook minder ‘hard’.

Er zit dus minder kalk in: een stof die de werking van de wasactieve stoffen kan hinderen. Daardoor is in regenwater de werking van de reinigingsproducten efficiënter én hoeft u geen wateronthardende stoffen toe te voegen. Eveneens is het goed te beseffen dat harder of beter schrobben door de band genomen meer effect heeft dan het gebruik van een grotere dosis schoonmaakmiddel.

De juiste keuze Als schoonmaakmiddelen nodig zijn, kiest u best ecologische types; doorgaans bevatten ze een groter deel plantaardige ingrediënten, die vlot afbreekbaar zijn in het milieu. U herkent ze aan een ecolabel op de verpakking. Tevens is het aan te raden te kiezen voor geconcentreerde middelen. Door het kleinere volume is namelijk minder verpakkingsmateriaal nodig, zodat minder afval ontstaat.

24

BioGezond

FEBRUARI 2012

Zeg het met machines De meeste mensen bezitten een was-, en steeds vaker ook een vaatwasmachine. Bij aankoop kiest u best deze met een A-label: zij zijn het zuinigst. Opteer ook voor een exemplaar met een capaciteit die past bij uw huishouden. Een grote wasmachine, bijvoorbeeld, is in principe energiezuiniger, maar dat milieuvoordeel verdwijnt als de grootte tot gevolg heeft dat u regelmatig wast met halve lading. Wat vaatwassers betreft, verkiest u best een standaardformaat; die gaat het efficiëntst om met water en energie. Het is het zelfs milieuvriendelijker meer servies te kopen (zodat u kunt wachten tot de machine vol is) dan te kiezen voor een kleine vaatwasser. Deze gebruikt namelijk relatief veel stroom en scoort vaak slecht op resultaat en gebruiksgemak.

Laten draaien Wie zowel bij aanschaf als bij gebruik rekening houdt met de energieconsumptie van de wasmachine, kan tot 80 % energie besparen. Dat is niet min, zeker gezien dit toestel instaat voor gemiddeld 6 % van het totale elektriciteitsverbruik van huishoudens.

Deze reinigingsvorm verdient dus extra aandacht. Was om te beginnen met het eco-programma. Nuttig om weten is ook dat het totale energieverbruik tijdens een wasbeurt geringer is bij lagere temperatuur. Probeer daarom te wassen op 40 of 30 °C, of zelfs met koud water. Wordt de was niet schoon genoeg, voeg dan wat meer wasmiddel toe; dat belast het milieu minder dan een hogere temperatuur. Een wasje draaien op 90° is zelfs 7 keer zo duur als een wasje op 15°, en een was bij 60 ° kost bijna 2 keer zoveel

als één op 40 °. Let wel: soms is wassen op 60 ° wél verstandig.

Bij besmettelijke ziekten namelijk, of bij huisstofmijtallergie, of als u vaatdoekjes en babyspullen wast. En als u dikwijls op lage temperaturen wast, is het verstandig om eens in de maand op hogere temperatuur (60 °) te wassen. Zo voorkomt u dat er in de machine vetresten achterblijven. Daarin nestelen zich bacteriën, waardoor de machine vervelend gaat ruiken. Voorts is aan te raden zo vaak mogelijk gebruik te maken van het programma voor katoenwas. Dat gaat het zuinigst om met water en elektriciteit. Fijnwasprogramma’s gebruiken per kilogram wasgoed meer water en stroom, aangezien u zulke programma’s met minder belading moet draaien. Wat centrifugeren betreft, geldt het volgende. Droogt u de was buiten, of in een kamer waar de verwarming nooit aan is, dan bespaart u energie door een lager toerental te kiezen. Kies daarentegen de hoogst mogelijke stand als u de was droogt in een wasdroger, of binnenshuis in een verwarmde ruimte.

Schotels, borden, pannen,…

Wie slim gebruik maakt van de vaatwasser, verbruikt ruim 30 % minder energie dan de gemiddelde gebruiker van zo’n toestel.

Om daartoe te komen, kan u beginnen minder vaak voor te spoelen met de hand. Als iedereen zou stoppen dat te doen, besparen we bijna een kwart van het water voor de vaatwas en 5 % aan energie. Veeg wél eerst eventuele etensresten weg. Kies ook vaak het eco-programma: het bespaart gemiddeld 26 % elektriciteit en 19 % water ten opzichte van het standaardprogramma, en wast doorgaans goed schoon. Belangrijk is nog regelmatig de filters te reinigen; er blijven makkelijk etensresten in hangen. Gebruik

daarnaast af en toe een machinereiniger om uw afwasmachine in goede staat te houden. Heeft u een vaatwasser en woont u in een gebied met zacht water? Gebruik dan poeder in plaats van tabletten; een tablet kan in die omstandigheid te veel zijn. Zet tenslotte de vaatwasser uit (en niet op stand-by) als de vaat klaar is.

Efficiënt afwassen met de hand Wast u af met de hand? Gebruik dan zo weinig mogelijk warm water. Komt dit warme water van een toestel met laag rendement, zoals een elektrische boiler of keukengeiser, dan kan u overwegen deze te vervangen door een zuiniger hr-combiketel. Was ook niet af onder de lopende kraan, maar vul een teiltje of wasbak.

Probeer de afwas te doen met één koffielepeltje afwasmiddel: voor een gemiddelde afwas met de hand is dat voldoende.

Wie wint: hand of machine?

Sommigen stellen dat afwassen met de vaatwasmachine milieuvriendelijker is dan met de hand; anderen zijn overtuigd dat het omgekeerde het geval is. Wie heeft gelijk? De waarheid is dat het afhangt van een aantal factoren. Om te beginnen verbruikt een vaatwasser per afwas gemiddeld 4 keer meer energie dan een afwasbeurt met de hand. Maar de handafwas pakt slechter uit voor het milieu als het water voor de afwasteil afkomstig is uit een elektrisch toestel voor warm water (zoals een close-in boiler).

Ook als u de vaat met erg veel warm water voorspoelt of afwast onder de lopende kraan vóór u aan de feitelijke handafwas begint, is een zuinige machine beter. Dus ook hier geldt: wie met kennis van zaken reinigt, spaart milieu… én portemonnee.

•

Overwin angst-, stress- en slaapproblemen op natuurlijke wijze De moderne prestatiemaatschappij eist steeds meer van de mens. Daardoor slagen veel mensen er niet meer in om

’s avonds tot rust te komen, wat leidt tot stress en slaapproblemen. Chronisch slaaptekort, het jachtige leven en de vrees om niet te kunnen voldoen aan de hoge eisen van werk of gezin veroorzaken nog meer stress en slapeloosheid, wat uiteindelijk kan leiden tot chronische angsttoestanden.

ZENBEV is een poeder op basis van pompoenpitten en natuurlijke ingrediënten, oplosbaar in water of vruchtensap. Door zijn unieke samenstelling verzekert Zenbev overdag een beter humeur, betere stressbestendigheid, minder angst en een verhoogd gevoel van welzijn. Wanneer het ‘s avonds wordt ingenomen, zorgt Zenbev voor een rustige, natuurlijke slaap.

Happy & Dream Zenbev is nu ook verkrijgbaar in 10 heerlijke reepjes met chocoladesmaak.

Zenbev Happy & Dream is een gezonde en natuurlijke snack die zowel overdag als s’avonds kan genomen worden om de ontspanning en de goede nachtrust te bevorderen.

Een dagelijkse dosis ZENBEV zorgt ervoor dat u uitgerust de dag kan beginnen en helpt u om het jachtige leven beter aan te kunnen.

Voor meer info, surf naar www.zenbev.be of bel +32 (0)52 48 43 00

OjIbwa De roeck

your health, our mission

OJ-adv Zenbev_APO_13/1/2012.indd 2

16/01/12 12:23

FEBRUARI 2012

BioGezond

25

q publireportage

Graviola

appen, eemse weten‐

het nieuwe wonder uit de Amazone

maar hij

0‐30 cm van 2 ‐

tekelige cht, wit

een rijke bron van natuurlijke vitamine C

rassend e toets. tie van ken.

Martera Graviola:

Een boom met bijzonder geneeskrachtige eigenschappen, reeds eeuwen voor verschillende kwalen door de inheemse bevolking gebruikt en nu ook deel uitmakend van wetenschappelijk onderzoek naar antikankerremedies.

 100% puur sap van het vruchtvlees

schors,

 zonder toevoeging van water, noch suiker

t tegen or een l tegen t tegen eren en werend,

 een optimaal behoud van de actieve bestanddelen  zonder pesticiden (bewezen door analyse)

kanker

 26 mg vitamine C per 100 g (= 32% v.d. aanbevolen dagelijkse hoeveelheid!)

van het s zijn er n uit de

 heerlijk verfrissend van smaak

sity was geninen oei van aan de

Kom ons Graviola sap ontdekken op: Oxy’zen (25-26/02, Namen), Bio Foodle (02-04/03, Charleroi) en Papi’on (23-25/03, Luik).

dezelfde werkelijk kankers, er. De n maar

Verdeler: SANVITA T & F 02 522 77 82 sanvita@skynet.be

www.martera.com

26

BioGezond

FEBRUARI 2012

De Graviola boom is vooral gekend van het Amazone gebied, maar hij komt ook voor in Midden- en Zuid-Amerika en zelfs in Indonesië. De vruchten kunnen tot zo’n 2030 cm groot worden met een gewicht van 2 - 3 kg en meer. Ze vallen met hun groene, stekelige huid op, maar ze hebben een zacht, wit vruchtvlees met donkere pitten. Het vruchtvlees smaakt verassend lekker en romig met een frisse toets. Een beetje zoals een combinatie van banaan met passievrucht zou smaken.

Gebruik in de traditionele geneeskunde De inheemse bevolking gebruikt van de Graviola boom zowel de schors, de bladeren, de wortels als de vruchten en de zaden. De vrucht en het vruchtensap worden over het algemeen gebruikt tegen wormen en parasieten, voor het verlichten van koorts, voor een verhoogde moedermelkproductie na de geboorte en als middel tegen diarree en dysenterie. De geplette zaden worden eerder gebruikt tegen interne en externe parasieten, luizen en wormen. De schors, bladeren en wortels worden dan weer beschouwd als kalmerend, krampwerend, bloeddrukverlagend en zenuwsterkend.

Wetenschappelijk onderzoek in het kader van anti-kanker remedies In 1976 vond voor het eerst onderzoek plaats in opdracht van het Amerikaanse National Cancer Institute. Verschillende onderzoekers zijn er ondertussen in geslaagd om Annonacae acetogeninen te isoleren uit de bladeren, twijgen, schors en zaden van de vrucht. Vooral het onderzoek in 1997 aan de Amerikaanse Purdue University was doorslaggevend voor de erkenning van de werking van de acetogeninen uit Graviola. Deze stoffen blijken immers in in-vitro testen de groei van kankercellen te verhinderen zonder schade te berokkenen aan de gezonde cellen. Ook aan de katholieke Universiteit van Zuid-Korea kwam men tot dezelfde conclusie en verschillende studies tonen aan dat Graviola daadwerkelijk een rol kan spelen in de behandeling van verschillende soorten kankers, waaronder borst-, long-, darm-, prostaat- en pancreaskanker. De verschillende getuigenissen op het internet kunnen dit alleen maar bevestigen.

•

Energetische GEMMOTHERAPIE De vitale energie van knoppen Volgens de definitie van Dr. Pol HENRY is gemmotherapie “het aanwenden van de biologische potentiële energie van de planten”.

Deze biologische energie draagt verschillende namen naargelang de medische cultuur (Qi of Chi in de Chinese geneeskunde, Prâna in de Indische geneeskunde,…) of naargelang de wetenschappers die ze bestudeerd hebben (de “subtiele materie”van Descartes, de “pneuma” van Galien,…). In Europa hebben we het over de vitale energie van de levende organismen die objectief kan weergegeven worden door verschillende non-lineaire analyseapparaten, door bio-electrografische meting GDV (visualisatie van de gasvormige geïoniseerde ontladingen) of tevens door de studie van de emissie van de biofotonen.

Recentelijk hebben wij tijdens het 15de congres van de bio-electrografie (1) in Sint-Petersburg in juli 2011 de aanwezigheid kunnen bewijzen van een grotere vitale energie in de knop in de eindfase, net voor het openbarsten, voor wat de axillaire knoppen betreft Dankzij deze studie, gerealiseerd door het labo Herbalgem, wordt de definitie van Dr. Henry als volgt gevalideerd: de gemmotherapie is vooral een energetische therapie, eerder dan een geneeskunde van actieve elementen.

Gemmotherapie en de meridianen van de acupunctuur De traditionele Chinese geneeskunde beschrijft de circulatie van de vitale energieën in het menselijke lichaam doorheen de me-

ridianen van de acupunctuur goed. De methodes van de electrotherapie (Moratherapie) stellen ons in staat de energetische toestand van de verschillende meridianen in hoeveelheid te bepalen. Dankzij deze apparaten is het mogelijk het effect van unitaire knoppen op de verschillende meridianen te meten. Een statistische studie gerealiseerd door 2 artsen heeft het mogelijk gemaakt de belangrijkste knoppen voor elke meridiaan te determineren. Het is evident dat elke knop op verschillende meridianen tegelijk kan inwerken omdat in de gemmotherapie de knop alle medicinale eigenschappen van de plant integreert. Bijgevolg beïnvloedt de knop van de es zowel de meridiaan van de gewrichten als die van de galblaas. De knop van de sequoia werkt tegelijkertijd op de meridianen van de gewrichten, de maag en de nieren. Op dezelfde manier kan een ziekte (zoals aambeien) te maken hebben met verschillende meridianen (in dit geval de milt en het hart). Osteoporose hangt af van de meridiaan van de nier voor de mineralisatie en van de meridiaan van de gewrichten voor de structuur.

Alle vermelde eigenschappen van de knoppen in de gemmotherapie werden geherpositioneerd tegenover één of meerdere van de betreffende meridianen, wat een validatie inhoudt van deze indicaties. Soms kan voor bepaalde belangrijke meridianen geen enkele eigenschap objectief voorgesteld worden op basis van de gegevens die momenteel beschikbaar zijn in de gemmotherapie: het gaat hier om nieuwe, te exploreren therapeutische pistes.

Energetische benadering van de complexen van de gemmotherapie.

Verschillende knoppen kunnen geassocieerd worden om een gemmotherapiecomplex te vormen: het Gewrichtencomplex (zwarte bes, wijnstok, den en berk) heeft een belangrijke werking op de meridiaan van de nier, van de gewrichten en het bindweefsel. De meridiaan van de nier controleert de voortplanting, het water en het bot, waarvan ze het merg produceert.

Zij bevat alle voorouderlijke energie die beschikbaar is gedurende het leven. Aanwezig op het niveau van “de poort van het Leven”, verschaft zij de nodige warmte aan alle lichaamsfuncties, wat verklaart waarom de knoppen van de nier vaak een opmerkelijk tonifiërend effect hebben, meer bepaald op de bijnieren. De gewrichtenmeridiaan is betrokken bij elke articulaire degeneratie zoals diverse vormen van arthrose of osteofytose.

De meest doeltreffende knoppen op deze meridiaan zoals sequoia, es, braamstruik, den en wijnstok oefenen een ontstekingsremmende werking uit, zowel synoviaal als op de ligamenten, meer bepaald bij peesontstekingen. Zij beïnvloeden de regeneratie van het bot en het kraakbeen, de chronische arthrosepijnen, acute articulaire reuma, ankylose spondylartrose en erythema nodosum. De Chinese energetische benadering laat dus niet alleen toe de eigenschappen van de knoppen te valideren maar vooral de grote doeltreffendheid van de werking van de gemmotherapiecomplexen te bevestigen: het geheel dat superieur is aan de som van de deeltjes (2).

• (1) ANDRIANNE Ph.: Contribution of GDV bioelectrography to visualize the biological potential energy of tree buds used in gemmotherapy. Proceedings of the 15th International scientific Congress, Bioélectrography, Saint Pétersbourg, 2011. www.ktispb.ru (2) Waarvan de mathematische demonstratie werd voorgesteld omder de vorm van de stelling van de onvolledigheid van de systemen van Göderl

FEBRUARI 2012

BioGezond

27

q BachbloesemTherapie Als je dreigt je zelfbeheersing te verliezen…

CHERRY PLUM (Kerspruim) Een onverwerkt trauma uit het verleden, moeilijkheden op het werk, onenigheden in onze relaties of allerhande sluimerende problemen…. er bestaan heel wat redenen waarom we ons inwendig erg gespannen kunnen voelen. Sommigen onder ons krijgen hierdoor zelfs het gevoel dat ze hun zelfbeheersing dreigen te verliezen en op één of andere manier tot uitbarsting zullen komen. Om in dergelijke omstandigheden over voldoende psychische energie te beschikken om tot een innerlijke ontspanning te komen, raadde Dr Bach de bloesem van Kerspruim aan.

Op de toppen van de tenen Gelukkig beschikken we als mens in vele gevallen over de geestelijke ontwikkeling en de mentale energie om met conflicten, spanningen of tegenspoed om te gaan zonder dat er schade op het psychische vlak wordt aangebracht. Maar soms kan de maat echt vol zijn en zijn onze energiereserves dermate uitgeput, dat we het gevoel krijgen op de toppen van de tenen te lopen en geestelijk

overladen te zijn. Niet zelden worden dan uitdrukkingen gebruikt als “ik ben als een bom die op ontploffen staat” of “ik ben als een vulkaan die dreigt uit te barsten” om aan te geven dat er soms maar een kleine aanleiding meer nodig is om een buitenmaatse reactie uit te lokken. Dit gegeven moet ons aan Cherry plum doen denken.

Dreigende kortsluiting Als men zijn zelfbeheersing dreigt te verliezen, dan krijgen destructieve krachten de bovenhand. Die kunnen zich ondermeer uiten in onbeheerste woedeaanvallen, gewelddadige impulsen of wat men een zenuwinstorting pleegt te noemen. Sommige mensen zijn zelfs bang om, tegen hun wil in, anderen iets verschrikkelijks aan te doen, waar ze hun ganse verdere leven spijt zullen van hebben.

Bij anderen uit de negatieve geestelijke disharmonie zich in dwangvoorstellingen en waanideeën. Ook als men bang is zijn verstand te verliezen en in een psychiatrische inrichting te zullen belanden moeten we aan de bloesem van Kerspruim denken. Of als men met de gedachte speelt er een einde aan te zullen maken.

Ontspannen gemoedsrust Dankzij de bloesem van kerspruim kan men weer putten uit de geestelijke energiereserve om moeilijkheden met de nodige moed en kracht het hoofd te bieden. Dankzij een ontspannen gemoedsrust verkrijgt men de nodige inzichten en kan men ervaringen beter verwerken, waardoor men veel evenwichtiger voor de dag komt en vooruitgang maakt in zijn ontwikkeling.

•

WANNEER KAN MEN AAN KERSPRUIM DENKEN? d bij plotse onbeheerste driftaanvallen, ondermeer bij kinderen. Bijvoorbeeld zich op de grond laten vallen of met het hoofd tegen het bed of de muur slaan d bij (dreigende) hysterische aanvallen en emotionele uitbarstingen d als men balanceert op de rand van een zenuwinstorting d als ouders bang zijn dat ze hun kinderen eens al te hardhandig zullen aanpakken d als men overweegt zichzelf iets aan te doen d bij niet te beheersen plotse opwellingen, bijvoorbeeld bij het zien van een mes of een schietwapen d als men een onweerstaanbare drang aanvoelt om iemand anders geweld aan te doen; bij moorddadige opwellingen. d bij mensen met waanideeën en dwangvoorstellingen d bij mensen die al eens in een psychiatrische instelling zijn opgenomen en bang zijn er opnieuw te zullen verzeilen d als men bang is zijn verstand te zullen verliezen d soms bij behandeling van bedplassen: als ’s nachts de lichaamsbeheersing wegvalt en de innerlijke conflicten tot uiting komen

28

BioGezond

FEBRUARI 2012

q WijnHoekje Biologische wijntip:

DOMAINE DE COSTEPLANE Wijn uit biologische teelt is geen nieuwigheid op de markt.

Tot zowat een zestigtal jaren geleden en daarvoor eeuwenlang werd alle wijn op deze manier gemaakt. Maar dan is de chemische industrie op de proppen gekomen met kunstmeststoffen en scheikundige onkruidverdelgers en ziektebestrijders. Dat maakte het werk voor de wijnboer veel gemakkelijker, maar wel ten koste van de natuurlijke kwaliteit. Steeds meer wijnboeren beseffen dit en de vroegere biologische werkwijze vindt nu meer en meer aanhangers. De laatste jaren is er echt een “boom” in de biologische wijnbouw. Met honderdtallen komen er nieuwe gecontroleerde biowijnbouwers bij. Men schat dat binnen enkele jaren zowat 10% van de totale wijnen bio zullen zijn. Men beseft nu dat alleen op deze manier echte “terroirwijnen” kunnen gemaakt worden, zonder gesjoemel met kleur, aroma- en smaakverbeteraars. Niet alleen de gezondheid, maar ook de natuur en het milieu blijft zo onaangetast!

Bij Domaine Costeplane van Françoise en Vincent Coste heeft men eigenlijk nooit anders gekend en dit reeds sedert 1850 generatie na generatie. Vanaf 1982 namen Françoise en Vincent het domein in handen, na hun universitaire

studies (beide zijn landbouwingenieur). De infrastructuur werd jaar na jaar gemoderniseerd, met de laatste snufjes voor het maken van wijn met de moderne technieken.

Sinds 1990 zijn ze aangesloten bij het biologisch controleorganisme “Nature et Progrès”, dat de wijn controleert van de wijnstok tot in het glas. Hun domein is gesitueerd in de uitlopers van de Cevennen, een 30-tal Km ten Westen van Nîmes in de Pays du Gard en beslaat 30 Ha. Er worden jaarlijks 200000 flessen gemaakt. Jaar na jaar behalen zij meerdere gouden medailles op diverse nationale en regionale wedstrijden.

Hun assortiment is zeer uitgebreid met zowel vrij goedkope landwijnen als klassewijnen zoals de “Plan de Savoulous” en Pioch de l’Oule” die op eik gerijpt zijn. Meerdere van hun wijnen worden onderscheiden met “Gouden en Zilveren Medailles”

Website www.costeplane.com Invoerder voor België www.biotiek.be

Biotiek_BG_0611_Opmaak 1 30/05/11 15:25 Pagina 1

Bio, ook in uw glas!

Het grootste aanbod van biologische wijnen uit : Frankrijk, Italië, Duitsland, Bulgarije, Oostenrijk, Spanje, Portugal, Australië, Argentinië, Chili en Zuid Afrika.

open

BIOTIEK deu

2 9 .0 4 .2 0 1 0 .0 6 .2 1 2 012 10 > 1 8 u

r

opleiding tot gezondheidsconsulent cursussen natuurlijke gezondheidszorg & bewustzijnsverruiming

locatie Abdij van Tongerlo, Vesperzalen Abdijstraat 40, 2260 Tongerlo

Invoerder Groot- en kleinhandel 270 wijnen van 79 biologische en biodynamische wijnbouwers

Degustatiedagen in Zoersel en Galmaarden-Vollezele Vraag vrijblijvend uitnodiging, prijslijst en wegbeschrijving OF kijk voor alle info op

www.biotiek.be

Vraag gratis de volledige studiegids aan

Adres ZOERSEL : BIOTIEK Ten Hoflaan 22 2980 Zoersel Tel. 03-312 24 38 www.levensschool.be tel +32 11 60 16 75 info@levensschool.be

Adres Huis Pelsenbroek Langestraat 6 1570 Vollezele Tel. 054-56 91 21

FEBRUARI 2012

BioGezond

29

q BioGezondInfo Nieuw bij

Mannavita gelatine meer gebruikt.

In het gamma zitten o.a.

Biospeentjes, bio colaflesjes, biobeertjes en bio zure frietjes.

q NIEUW bij EDEN is een ’Gepland afslanken’pakket , een voedingsprogramma met 4-voudig ef fect: caloriearme voeding d vochtafdrijving en ontslakken d actieve stofwisseling d goed voor spijsvertering. Het Fit-Hit pakket bevat 6 x FIT HIT COCKTAIL

750 ml, een 10-daagse maaltijdplanning, en een gratis stappenteller q NIEUW bij ECO SWEETS. De firma Fleur werd een tijdje geleden overgenomen door The Organic Factory die het ganse assortiment snoepjes wat aan het herwerken zijn en waar mogelijk de kwaliteit nog verbeteren. Zoals deze reeks waarvan de ingrediënten nu 99% biologisch zijn en bovendien wordt er ook geen

q NIEUW bij ECODOO zijn multifunctionele doeken.

Zeer absorberend, wasbaar en herbruikbaar. Op basis van gerecycleerd materiaal. Zeer zachte vulling, reinigt vuil zonder krassen.

Absorberend, sponsig, reinigend, stofafnemend. Voor badkamers, keukens, carrosserieën, computers…

Kan op 40°C in de machine worden gewassen. Gemaakt van polyester (PET) uit gerecycleerde plastic flessen en sponsvormig materiaal uit de productie van stoffering. Eveneens nieuw zijn schuursponzen, net zo effectief als de traditionele spons, voor het gemakkelijk reinigen en schuren van bevuilde oppervlakken. q NIEUW bij NATURGREEN is een rijstdessert met rode vruchten.

Eczeem, psoriasis, couperose, rosacea, een extreem droge huid of acne?

De huid is het meest gevoelige orgaan van het lichaam. Omdat de huid zich aan de buitenkant van het lichaam bevindt, is de huid ook het meest kwetsbaar voor invloeden van buitenaf. Vroeg of laat krijgen de meeste mensen te maken met huidaandoeningen. Voor deze huidaandoeningen heeft DermaForte de oplossing. d Eczeem: DermaForte® Exzeem crème kan worden gebruikt bij een rode, gevoelige, beschadigde en schilferende huid zoals bij Eczeem en Neurodermatitis. DermaForte® Eczeem crème vermindert de jeuk en brengt de geïrriteerde huid tot rust. d Couperose & Rosacea: DermaForte® Couperose en Rosacea is een milde hydraterende crème die gebruikt kan worden als dag- en nachtcrème. De crème laat de huid samentrekken en vermindert roodheid en zichtbaarheid van kleine adertjes. d Acne: DermaForte® Acne serum is speciaal ontwikkeld om de grootte en roodheid van puistjes te verminderen. Het actieve ingrediënt Azeloglycina remt de talgproductie waardoor huidonzuiverheden worden aangepakt. DermaForte® Acne serum zuivert de huid zodat deze schoon, gaaf en glad zal aanvoelen. d Psoriasis: DermaForte® Psoriasis huidbalsem kan worden gebruikt voor de rode, gevoelige en schilferende huid of de hoofdhuid, zoals bij Psoriasis vulgaris. d Extreem Droge huid: DermaForte® Extreem droge huid is een intensief hydraterende crème speciaal voor de droge tot extreem droge huid. Het voedt de huid met lipiden en vochtvasthoudende stoffen. De huid zal zich weer ontspannen en zacht en soepel aanvoelen.

ZOETSTOFFEN UIT Stevia Zoetstoffen uit Stevia zijn van volkomen natuurlijke oorsprong en passen in een gezonde, gevarieerde en evenwichtige voeding. Sinds maandag 14 november 2011 is het gebruik van zoetstof uit stevia, een plant uit Latijns-Amerika, toegestaan door Europa.

Chocoladefabrikant Cavalier heeft al een jarenlange ervaring met chocolades zonder toegevoegde suikers en zet met

stevia, als eerste chocoladefabrikant, nog een stap verder. Vorig jaar ontwikkelde Cavalier al samen met BarryCallebaut donkere chocolade met zoetstof uit stevia. Intussen werd deze innovatie uitgewerkt tot een volledig gamma. Dankzij dit lekker en van oorsprong plantaardig zoetmiddel past chocolade nu nóg beter in een evenwichtig en gevarieerd voedingspatroon en een gezonde levensstijl. Bovendien smaakt het lekker zoet en is het tandvriendelijk.

De chocolade met zoetstoffen uit stevia is dus de perfecte manier om te genieten van Belgische kwaliteitschocolade, zonder je zorgen te maken of schuldig te voelen.

PK Benelux BVBA Henri van Heurckstraat 15 / 2000 Antwerpen Meer weten? 0800 – 73183 (gratis/gratuit) www.pkbenelux.com

GEZONDHEIDSCENTRUM

Vitruvius Vanaf half april opent in hartje Ardennen gezondheidscentrum Vitruvius haar deuren. Je kan er terecht voor kuren, stages en workshops en infosessies, georganiseerd door kwalitatieve en professioneel opgeleide begeleiders. Het centrum wordt gerund door Véronique en Ludo, beiden afgestudeerd als gezondheidsbegeleider aan de Levensschool in Tongerlo.

Voor professionelen: heb jij ook interesse om je stages hier te organiseren, neem dan contact op via 0477 660 880 www.GezondheidscentrumVitruvius.be

30

BioGezond

FEBRUARI 2012

Nu verkrijgbaar: Lucovitaal Stevia

De ideale suikervervanger om mee te koken en bakken!

DĂŠ gezonde vervanger voor suiker en kunstmatige zoetstoffen!

Stevia is een groene kruidachtige plant, waarvan de bladeren een zeer zoete, frisse smaak hebben. Voor Lucovitaal Stevia worden alleen de zoetste delen van dit blad gebruikt. Het smaakt als suiker, bevat nagenoeg geen calorieĂŤn en is perfect om mee te koken en bakken.

Stevia is een caloriearm zoetmiddel Stevia is maar liefst 300 keer zoeter dan suiker Stevia is een lekker, verantwoord alternatief voor suiker PK Benelux BVBA, Henri van Heurckstraat 15, 2000 Antwerpen. Meer weten?

95

9 75 gram

nu

0800-73183 (gratis)

95

14 2 voor

www.pkbenelux.com

Dit product is verkrijgbaar in alle natuurwinkels

MAG IN

onze cirkeltjes

denken

In een gezond landbouwsysteem werken bodem, plant, dier en mens nauw met elkaar samen.

Ze kunnen niet zonder elkaar. Sterker nog, samen staan ze sterker. De biologisch-dynamische boer zoekt dan ook zoveel mogelijk naar een combinatie van grasland, akkerbouw en veeteelt binnen zijn eigen bedrijf.

Neem nu onze speltpasta’s, geteeld in het Italiaanse Piemonte door de familie Nuova Cappelletta.

Het stro dat overblijft na de speltoogst, is ’s winters een warm en zacht bed voor de Piemontese koeien. De mest gaat terug op het land en vormt de beste basis voor een vitale bodem. LunaeTerra vindt het heel logisch, dat de BD-boer in cirkeltjes denkt!