news
ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
Γενετικά τεστ: Νέα εποχή στην Προληπτική Ιατρική Ένας χρόνος χωρίς τον Ευ. Σπανό Πύρρος Δήμας: Άρση βαρών μπορούν να κάνουν όλοι Τι είναι η κυτταρική ανοσία κατά του κορωνοϊού και πώς ελέγχεται
#18
EDITORIAL
Σ
τις 18 Απριλίου 2020, η οικογένεια του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ αποχαιρέτησε τον «πατέρα» της, Ευάγγελο Σπανό, τον άνθρωπο που με όραμα, αδιάλειπτη εργασία και επιμονή ανέδειξε τον Όμιλο ως κορυφαίο πάροχο υπηρεσιών Υγείας στην Ελλάδα. Χαρισματικός, αποφασιστικός, ο Ευάγγελος Σπανός υπήρξε τρανό παράδειγμα αυτοδημιούργητου επιχειρηματία, που ξεκίνησε με ελάχιστα και με επιμονή και σκληρή δουλειά έφτασε ως την κορυφή. Η ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ ξεκίνησε ως μια τυπική ελληνική μικρή οικογενειακή επιχείρηση η οποία όμως από την πρώτη στιγμή ξεχώρισε για την καινοτομία της. Μέσα στα πρώτα 5 χρόνια, το μικρό εργαστήριο εξελίχθηκε στο πρώτο πολυδύναμο διαγνωστικό κέντρο στη χώρα. Η συνεχής αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, με καινοτόμα εργαλεία εύκολα προσβάσιμα σε όλους, και πάντα με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων, ήταν το όραμα του Ευάγγελου Σπανού, από την πρώτη στιγμή στη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ. Εργάστηκε με ήθος και επαγγελματισμό, με σεβασμό προς όλους τους συνεργάτες του, με επίκεντρο τον άνθρωπο. Ο Ευάγγελος Σπανός συνήθιζε να λέει πως «η επιτυχία είναι το αντάλλαγμα για όσους μοχθούν, αλλά η ευτυχία είναι το αντάλλαγμα για όσους προσφέρουν».
ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΟ ΣΠΑΝΟ
Τόσο οι επιχειρηματικές του δραστηριότητες όσο και η προσωπική και οικογενειακή του ζωή ήταν συνυφασμένα με τη φιλανθρωπία, την προσφορά, το κοινό καλό. Λίγοι, ωστόσο, ξέρουν το μεγάλο φιλανθρωπικό του έργο, αφού ο ίδιος ήθελε να προσφέρει «αθόρυβα», μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Ένας χρόνος γεμάτος κοινωνική προσφορά, όπως εκείνος μας δίδαξε
Συμπληρώθηκε ένας χρόνος χωρίς τον «πατέρα» του Ομίλου. Όμως, κάθε μέρα συνεχίζουμε το όραμά του, με πρώτο μέλημα την προάσπιση του πολυτιμότερου αγαθού του ανθρώπου. Με δύναμη, εργαζόμαστε για να παρέχουμε υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, ισότιμα προσβάσιμες σε όλους. Με αποφασιστικότητα, αναβαθμίζουμε τις παροχές με καινοτόμα εργαλεία, με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, με επιστημονική αρτιότητα. Με υπευθυνότητα, στηρίζουμε τις ευάλωτες ομάδες και στεκόμαστε στο πλευρό της Πολιτείας. Όλοι μαζί στον Όμιλο ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ γινόμαστε συνεχιστές του ίδιου σκοπού.
Συνεχίζουμε, όπως εκείνος μας δίδαξε. news 3
ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
news
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΟΜΙΛΟΥ ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΌΕΔΡΟΣ Τζένη Κουρέα – Κρεµαστινού MD Επιστημονική Υπεύθυνη, Κεντρικά Εργαστήρια, Βιοπαθολογικό Εργαστήριο Οµότιµη Καθηγήτρια, Σχολή ∆ηµόσιας Υγείας ΑΝΤΙΠΡΌΕΔΡΟΣ Δημήτριος Α. Κουντουράς ΜD, Ph.D Παθολόγος - Ηπατολόγος Ιατρικός Διευθυντής Κέντρου Προληπτικής Ιατρικής & Μακροβιότητας ΜΈΛΗ Χρίστος Κίττας Επιστηµονικός υπεύθυνος, Παθολογοανατοµικό Εργαστήριο Οµότιµος Καθηγητής Ιστολογίας & Εµβρυολογίας, Ιατρική Σχολή, EΚΠΑ Βούλα Βελισσαρίου Ph.D. Γενετικής, Επιστημονική Διευθύντρια Γενετικής και Μοριακής Βιολογίας Παναγιώτης Τούλας M.D., Ακτινοδιαγνώστης, Σύµβουλος Ακτινολογίας, ∆ιευθυντής, MRI Ιωάννης Νίκας Παιδοακτινολόγος, Συντονιστής Κέντρου Διαγνωστικής Παιδιατρικής, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, MD, Μετεκ. στη Νευροακτινολογία και Παιδιατρική Νευροακτινολογία Μαρία Γερμενή ∆ιευθύντρια Ποιότητας, M.Sc. Sp. in TQM/CQI in Health Care Organisation Μιχάλης Κουτσιλιέρης Πανεπιστημιακός. Ενδοκρινολόγος, Καθηγητής Πειραματικής Φυσιολογίας, Πρόεδρος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (2020) Απόστολος Τερζόπουλος Γενικός Διευθυντής Λειτουργίας και Δικτύων ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Παναγιώτης Σουκάκος Καθηγητής Ορθοπαιδικής ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Χρήστος Ραΐδης Αν. Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Επιστημονικός Υπεύθυνος Καρδιολογικού Τμήματος ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΉ ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ Δέσποινα Κουκλάκη ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ - ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ ΈΚΔΟΣΗΣ
info@ardidesign.gr © ΟΜΊΛΟΣ ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ | ISSN 2529-0649 Τo περιοδικό BIONEWS δεν παρέχει ιατρικές υπηρεσίες ή ιατρικές συμβουλές και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τον προσωπικό σας ιατρό και την επίσκεψή σας σε αυτόν. Τυχόν πληροφορίες ή ενημερώσεις που παρέχονται από το BIONEWS δεν εκφράζουν παρά μόνο την προσωπική άποψη των συγγραφέων και δεν αποτελούν ιατρική γνωμάτευση.
Το περιοδικό διανέμεται δωρεάν
6
42
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 6-7 Ένας χρόνος χωρίς τον Ευάγγελο Σπανό 8 Δωρεές στη μνήμη του Ευάγγελου Σπανού 10-11 Διπλή διάκριση στα Healthcare Business Awards της Κύπρου
12-13 Πολυγονιδιακός Δείκτης Κινδύνου-PRS 14-17 Υγεία Ακριβείας. Μετάβαση στην καινούργια εποχή της πρόληψης
COVID 18-19 Ολοκληρωμένη προσέγγιση της άμυνας του οργανισμού απέναντι στον κορωνοϊό Έλεγχος κυτταρικής ανοσίας ενάντια στον κορωνοϊό για πρώτη φορά στην Ελλάδα 22-23 Νόσησα από κορωνοϊό: Τι πρέπει να κάνω μετά την ανάρρωσή μου 24-25 Οι συνέπειες του εγκλεισμού (lockdown) και ο ρόλος της θεραπευτικής άσκησης 26-28 9 tips για τηλεργασία χωρίς μυοσκελετικό πόνο 30-31 Πανδημία COVID-19 και ρευματικές παθήσεις 32-33 Η βασική συμπτωματολογία του SARS-CoV-2 34-35 Η βιολογία του κορωνοϊού 36-37 Η πανδημία COVID-19 έγινε αιτία σαρκοπενίας
20-21
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ 38-39 Γενετική και Μοριακή Βιολογία στη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ 40-41 Το τσεκ απ όπως πρέπει να είναι 42-52 Η ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στο πλευρό της Ελληνικής Ομοσπονδίας Άρσης Βαρών - Συνέντευξη του προέδρου της Ε.Ο.Α.Β. Πύρρου Δήμα 46 Στη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ η πρώτη ρομποτική πλατφόρμα ανάλυσης ούρων 47 Κλινικές Μελέτες με την αξιοπιστία του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ - Εταιρικές συνεργασίες 48 ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ και ΠΑΟΚ στηρίζουν τη Σχολή Τυφλών - ΚΕΑΤ Θεσσαλονίκης 50-51 Παρόντες σε μεγάλες διεθνείς εκδηλώσεις
58 82
ΥΓΕΙΑ 52-54 ΒιοΚλινική: Νεφρολογικά τμήματα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
56-57 Διάγνωση και διαχείριση σπάνιας συγγενούς ανωμαλίας της αορτής στη ΒιοΚλινική Θεσσαλονίκης
58-61 Ύπνος και διατροφή στην εποχή της οθόνης 62-63 Masknee: 6 SOS ερωτήσεις 64-67 Ρινοπλαστική: Aπαντήσεις στις ερωτήσεις που θέλατε να κάνετε
68-69 Είσφρυση όνυχος: Θεραπεία με laser 70-73 Ο ρόλος της 18F-FDG PET/CT στην 74-75 76-77 78-81 82-85 86-89
απεικόνιση ασθενών με καρκίνο του μαστού Προφυλακτική Μαστεκτομή Διπολική εκπυρήνιση προστάτη - bipolEP Σύνδρομο θωρακικής εξόδου Ανεύρυσμα Θωρακικής Αορτής 5 συμπτώματα που δείχνουν οσφυϊκή δισκοκήλη και χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση
news 5
6
news
Ένας χρόνος χωρίς τον Ευάγγελο Σπανό Ένας χρόνος γεμάτος κοινωνική προσφορά, όπως εκείνος μας δίδαξε
Η επιτυχία είναι το αντάλλαγμα για αυτούς που μοχθούν. Η ευτυχία είναι το αντάλλαγμα για αυτούς που προσφέρουν. Ευάγγελος Σπανός
Η
προσφορά προς τον συνάνθρωπο και το κοινωνικό σύνολο ήταν, για τον ιδρυτή του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, συνώνυμο της ευτυχίας. Ο Ευάγγελος Σπανός δεν μπορούσε να σκέφτεται πως υπάρχουν άνθρωποι σε ανάγκη, χωρίς να κάνει κάτι γι’ αυτό. Το φιλανθρωπικό του έργο είναι ισάξιο της επιχειρηματικής του επιτυχίας, αν και ποτέ δεν επιδίωξε να το δημοσιοποιήσει. Προτιμούσε να προσφέρει βοήθεια «αθόρυβα», μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Τη φιλανθρωπική δράση του Ευάγγελου Σπανού τη γνωρίζουν λίγοι, όμως πολλοί έχουν ωφεληθεί από την ανιδιοτελή προσφορά του. Η οικογένεια του Ευάγγελου Σπανού στηρίζει 120 οικογένειες που έχουν ανάγκη στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης, ενώ έχει αναλάβει και τη σίτιση 40 απόρων οικογενειών στις Σπέτσες. Πολλές ακόμη οικογένειες βοηθούνται από προσφορές της οικογένειας μέσω του οργανισμού «Θεόφιλος» και μέσω της Μητρόπολης Λαμίας.
πρόληψης και ενημέρωσης για ορισμένες από τις πλέον συχνές ασθένειες. Τα χρόνια της οικονομικής κρίσης και μέχρι σήμερα, η ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ -σε συνεργασία με τοπικούς, επιστημονικούς και άλλους φορείςσυμμετέχει έμπρακτα σε πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης, παρέχοντας δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Τον τελευταίο χρόνο, στην πρωτόγνωρη συγκυρία της πανδημίας, ο Όμιλος στέκεται στο πλευρό της Πολιτείας και των κοινωνικών φορέων, συμβάλλοντας με κάθε μέσο στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Μεταξύ άλλων, διατέθηκαν οι δυνάμεις του Ομίλου για την αποσυμπίεση του συστήματος Υγείας, προσφέρθηκαν χιλιάδες δωρεάν έλεγχοι κορωνοϊού σε οργανισμούς και φορείς, πραγματοποιήθηκαν δωρεές για την κάλυψη έκτακτων αναγκών.
Το φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο είναι άρρηκτα δεμένο με τη λειτουργία του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ εδώ και 40 χρόνια.
Για να τιμήσει τη μνήμη και το έργο του Ευάγγελου Σπανού, ο Όμιλος προσέφερε δωρεά προς τα Νοσοκομεία Παίδων «Αγία Σοφία» και «Π.Α. Κυριακού», για την περίθαλψη των παιδιών με καρκίνο, και προς την Ελληνική Ομοσπονδία Διαβήτη, από τα έσοδα της 20ής Μαρτίου, ημέρας γενεθλίων του.
Ο Όμιλος συνεργάζεται με δεκάδες δημόσιους φορείς σε εθνικό ή αυτοδιοικητικό επίπεδο, ιατρικούς συλλόγους, επιστημονικές εταιρείες, φαρμακευτικές εταιρείες και μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, κυρίως ως χορηγός δωρεάν εξετάσεων σε εκστρατείες
Ο Ευάγγελος Σπανός πίστευε πως η πιο σημαντική προσφορά είναι η ισότιμη πρόσβαση σε αξιόπιστες ιατρικές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. Με αυτό το όραμα ιδρύθηκε η ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, με αυτό αναπτύχθηκε, με αυτό συνεχίζει και σήμερα.
news 7
Δωρεές στη μνήμη του Ευάγγελου Σπανού Τη φιλοσοφία προσφοράς προς το κοινωνικό σύνολο ακολουθεί μέχρι σήμερα ο Όμιλος, που υποστηρίζει φορείς του τομέα Υγείας, με έμφαση σε εκείνους που φροντίζουν ευάλωτους πληθυσμούς όπως τα παιδιά
8
news
Η προσφορά προς το κοινωνικό σύνολο ήταν για τον ιδρυτή του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, Ευάγγελο Σπανό, φιλοσοφία ζωής την οποία ο ίδιος έκανε πράξη τόσο στην επιχειρηματική όσο και στην προσωπική του δραστηριότητα.
Είναι μια έμπρακτη αναγνώριση του πολύτιμου έργου των δύο νοσοκομείων στη φροντίδα των παιδιών με καρκίνο. Η δωρεά προήλθε από τα έσοδα που προέκυψαν την 20ή Μαρτίου, ημέρα γενεθλίων του Ευάγγελου Σπανού.
Αυτήν τη φιλοσοφία ακολουθεί μέχρι σήμερα ο Όμιλος, που υποστηρίζει φορείς του τομέα Υγείας, με έμφαση σε εκείνους που φροντίζουν ευάλωτους πληθυσμούς όπως τα παιδιά.
Προσφορά και στην Ελληνική Ομοσπονδία Διαβήτη Επιπλέον, αναγνωρίζοντας και το έργο της Ελληνικής Ομοσπονδίας Διαβήτη προς τους ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη, ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ προσέφερε μέρος των εσόδων της 20ής Μαρτίου για την κάλυψη πάγιων αναγκών αλλά και για την υποστήριξη έκτακτων καταστάσεων που τυχόν έχουν προκύψει λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας.
Δωρεά στο ογκολογικό τμήμα των Νοσοκομείων Παίδων «Αγία Σοφία» και «Π. και Α. Κυριακού» Στο πλαίσιο αυτό, και τιμώντας τη μνήμη του Ευάγγελου Σπανού, ο Όμιλος στήριξε με δωρεά την ενίσχυση και ανανέωση του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού που εξυπηρετεί το ογκολογικό τμήμα των Νοσοκομείων Παίδων «Αγία Σοφία» και «Π. και Α. Κυριακού».
Ο Ευάγγελος Σπανός συνήθιζε να λέει: «Η επιτυχία είναι το αντάλλαγμα για αυτούς που μοχθούν. Η ευτυχία είναι το αντάλλαγμα για όσους προσφέρουν». Ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ κάνει πράξη τη φιλοσοφία του.
ΙΑΤΡΙΚΈΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ
Υψηλής Ποιότητας στην Κύπρο
ΠΟΛΥΔΎΝΑΜΟ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΌ ΚΈΝΤΡΟ
Λεωφόρος Λεμεσού 100, 2015, Στρόβολος +35722419700 ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Ιφιγένειας 59, 2003 Λευκωσία, Κύπρος 77 77 13 10 - Από το εξωτερικό: +357 22204900 info@yiannouka.com.cy
www.labcy.com Δευτέρα έως Παρασκευή: 07.00-19.00, Σάββατο: 07.00-13.00 ΚΕΝΤΡΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ Αγία Βαρβάρα, Αγλαντζιά, Άγιος Δομέτιος, Αρεδιού, Αστρομερίτης, Λακατάμια, Λάρνακα, Λατσιά, Λεμεσός, Μακεδονίτισσα, Πάφος, Στρόβολος, Τσέρι Δευτέρα έως Παρασκευή: 07.30-12.30 & 15.00-18.00, Πέμπτη & Σάββατο: 07.30-13.00 Λ. Αθαλάσσας 99Α, 2024 Στρόβολος, Λευκωσία, Κύπρος, P.O 23297, 1680 Λευκωσία +357 22 861000 info@evresisdiagnostic.com
www.evresisdiagnostic.com Δευτέρα έως Παρασκευή: 08.00-20.00. Σάββατο: 08.00-14.00
www.bioiatriki.gr
ΚΥΠΡΟΣ
Διπλή διάκριση στα Healthcare Business Awards της Κύπρου
Δ
ύο σημαντικές διακρίσεις είχε ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ (Χημείο Γιαννουκά - Άλφα Εύρεσις) στα πρώτα Cyprus Healthcare Business Awards. Τα βραβεία απονεμήθηκαν με γνώμονα τις βέλτιστες πρακτικές, την υψηλή ποιότητα των υπηρεσιών υγείας προς τον ασθε-
10
news
νή, τις καινοτόμες πρακτικές e-health, τις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευαισθησίας και τις αναπτυξιακές ενέργειες σε όλο το φάσμα της Υγείας. Ο Όμιλος κέρδισε το αργυρό βραβείο στην κατηγορία «Ανάπτυξη και Καινοτο-
KYΠΡΟΣ
μία», για την «Εξαιρετική Επιχειρηματική Επίδοση, Επενδυτική Δραστηριότητα ή/ και Συμβολή στην απασχόληση», καθώς και το χάλκινο στην κατηγορία «Ποιότητα Υπηρεσιών». «Η βράβευσή μας επισφραγίζει την τριετή επιτυχή παρουσία του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στην Κύπρο και ενισχύει τη δέσμευσή μας: • Να συνεχίσουμε να ενισχύουμε την Κυπριακή οικονομία και απασχόληση • Να παραμείνουμε πιστοί στο όραμα της βέλτιστης δυνατής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας • Να αναβαθμίζουμε συνεχώς τις υπηρεσίες μας για τους Κύπριους πολίτες Στη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, εδώ και 40 χρόνια υπηρετούμε την προαγωγή της Υγείας. Από την πρώτη μέρα, είμαστε προσηλωμένοι στην παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας προς όλους. Θα συνεχίσουμε να αναπτυσσόμαστε, να πρωτοπορούμε, να ξεπερνάμε τις προκλήσεις, να γινόμαστε κάθε μέρα και καλύτεροι για εκείνους που μας εμπιστεύονται την υγεία τους», δήλωσε για τη βράβευση ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ Γεώργιος Ευ. Σπανός. Η δραστηριότητα του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στην Κύπρο ξεκίνησε στα μέσα του 2017 και σήμερα, με Παγκύπρια πλέον παρουσία, διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα κλινι-
κά εργαστήρια (το ΧΗΜΕΙΟ ΓΙΑΝΝΟΥΚΑ) με 15 συνολικά δειγματοληπτικά κέντρα, ένα ακτινοδιαγνωστικό κέντρο (το ΑΛΦΑ ΕΥΡΕΣΙΣ) με πολλαπλά σημεία παρουσίας, ένα πρότυπο πολυδύναμο κέντρο, ενώ έχει αναλάβει και τη λειτουργία του κλινικού εργαστηρίου του Γερμανικού Ογκολογικού Κέντρου. Η πιο πρόσφατη μεγάλη επένδυση στην Κύπρο είναι το πρώτο Πολυδύναμο Διαγνωστικό Κέντρο του Ομίλου στη Λευκωσία, το μοναδικό στην Κύπρο με MRI 3Τ με τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), που εντάσσεται στο πλαίσιο υλοποίησης ενός πολυδιάστατου αναπτυξιακού σχεδίου του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει μεγάλες επενδύσεις για εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό, τη χρήση καινοτόμων εργαλείων και στόχο τις ποιοτικές, αξιόπιστες και προσβάσιμες από όλους υπηρεσίες.
Στη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, εδώ και 40 χρόνια υπηρετούμε την προαγωγή της Υγείας. Από την πρώτη μέρα, είμαστε προσηλωμένοι στην παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας προς όλους
Πρόσφατα, ο Όμιλος ένωσε τις δυνάμεις του με το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, θέτοντας τις υποδομές και την άριστη τεχνογνωσία του στη διάθεση των φοιτητών, με στόχο την αρτιότερη εκπαίδευσή τους, αλλά και την ευρύτερη σύμπραξη των δύο σε δράσεις ερευνητικών προγραμμάτων.
news 11
ΥΓΕΙΑ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ
Δείκτης Πολυγονιδιακού Κινδύνου-PRS (Polygenic Risk Score): Το πιο ισχυρό προγνωστικό εργαλείο για την πρόληψη των πιο διαδεδομένων χρόνιων ασθενειών στην εποχή της Γονιδιωματικής Ιατρικής
Aσημίνα Χιωνά ΜSc, PhD, Business Development Manager, Κέντρο Προληπτικής Ιατρικής και Μακροβιότητας, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΉ
Η
διαφορετικότητα και η εξαιρετική ποικιλομορφία είναι κύρια χαρακτηριστικά του ανθρώπινου είδους. Διαφέρουμε όχι μόνο ως προς τα εξωτερικά μας χαρακτηριστικά αλλά και ως προς την αποδοτικότητα των βιολογικών μας λειτουργιών, και τις προδιαθέσεις μας για χρόνιες ασθένειες. Με άλλα λόγια, ο καθένας από εμάς έχει μια «Αχίλλειο πτέρνα». Διανύουμε πλέον την εποχή της Γονιδιωματικής Ιατρικής και της εξατομικευμένης προσέγγισης στην αντιμετώπιση των ασθενειών. Η ανίχνευση των γενετικών ιδιαιτεροτήτων, δηλαδή των γενετικών παραγόντων κινδύνου του κάθε ανθρώπου που ενδέχεται να τον καθιστούν πιο ευάλωτο, αυξάνοντας σημαντικά τον κίνδυνό του για διάφορες ασθένειες, είναι πλέον εφικτή. Ποιο είναι όμως αυτό το στοιχείο στο DNA μας που μας καθιστά ευάλωτους; Όλοι οι άνθρωποι έχουν σχεδόν πανομοιότυπες αλληλουχίες DNA στον εκτιμώμενο κώδικα των 6 δισεκατομμυρίων βάσεων στο γονιδίωμά τους. Μικρές διαφορές όμως στον κώδικα παρατηρούνται μεταξύ των ατόμων, καθιστώντας τον καθένα μας μοναδικό. Αυτές οι διαφορές ονομάζονται γονιδιακές παραλλαγές ή πολυμορφισμοί και εμφανίζονται σε συγκεκριμένες θέσεις καθ’ όλη την έκταση του DNA. Ο καθένας μας διαφέρει από τον άλλον κατά περίπου 10.000.000 πολυ-
12
news
μορφισμούς. Σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία, η ύπαρξη συγκεκριμένων παραλλαγών στο DNA μας αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο νόσησης, καθιστώντας μας πιο ευάλωτους σε χρόνιες ασθένειες. Στα πλαίσια της Γονιδιωματικής Ιατρικής, ο Πολυγονιδιακός Δείκτης Κινδύνου-PRS (Polygenic Risk Score) αποτελεί την επιτομή της γενετικής έρευνας παγκοσμίως και περνά πλέον από το στάδιο της έρευνας στην κλινική πρακτική. Τα τεστ PRS επιτρέπoυν την εκτεταμένη διερεύνηση του ανθρώπινου DNA, εστιάζοντας στη συμβολή των γενετικών πολυμορφισμών στην προδιάθεση και ανάπτυξη των χρόνιων ασθενειών στον ανθρώπινο οργανισμό. Τι είναι τα προληπτικά γενετικά τεστ PRS Μοριακά τεστ στο αίμα ή τη σίελο που χρησιμοποιούν τεχνολογία αιχμής (SNP array) για να ελέγξουν την ύπαρξη εκατοντάδων έως και εκατομμυρίων πολυμορφισμών στο DNA μας οι οποίοι αθροιστικά αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο για διάφορες χρόνιες ασθένειες, όπως η στεφανιαία νόσος, ο διαβήτης, ο καρκίνος κ.τ.λ. Στα τεστ PRS υπολογίζεται, μέσω Βιοπληροφορικής ανάλυσης, με τη χρήση ειδικών αλγορίθμων, ένας πολυγονιδιακός δείκτης κινδύνου (υπό τη μορφή σκορ) για την κάθε ασθένεια υπό διερεύνηση και το σκορ αυτό
ΥΓΕΙΑ
συγκρίνεται με τον μέσο κίνδυνο, ούτως ώστε να γνωρίζει ο εξεταζόμενος πόσο μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχει για να αναπτύξει τη συγκεκριμένη ασθένεια σε σχέση με τον μέσο όρο του πληθυσμού. Ένα υψηλό σκορ κινδύνου ενημερώνει τον εξεταζόμενο για την αυξημένη προδιάθεση στη συγκεκριμένη ασθένεια πολύ πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα εκείνα που υποδηλώνουν βλάβη. Ποια η χρησιμότητα των PRS Η χρησιμότητα έγκειται στην έγκαιρη διαπίστωση και άρα έγκαιρη αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου της υγείας, οι οποίοι μπορούν να αντισταθμιστούν με τις σωστές παρεμβάσεις π.χ. αλλαγή τρόπου ζωής, πιο συχνός εξατομικευμένος, προληπτικός έλεγχος στα σημεία όπου εντοπίζεται αυξημένος γενετικος κίνδυνος κτλ., με σκοπό τη μείωση ή ακόμη και την εξάλειψη του αυξημένου κινδύνου. Ιδίως σε οικογένειες με υψηλή προδιάθεση σε μία συγκεκριμένη ασθένεια, π.χ. σε καρκίνο του μαστού ή στεφανιαία νόσο, ένα τέτοιο τεστ είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να εφαρμοστεί σε νεαρότερη ηλικία, ούτως ώστε ο ενδιαφερόμενος να απευθυνθεί από νωρίς στους κατάλληλους ειδικούς για στρατηγικές απάλειψης του κινδύνου. Η δυνατότητα πρόβλεψης, σε βάθος χρόνου, του μελλοντικού κινδύνου για ασθένεια που παρέχουν τα PRS, αποτελεί την πεμπτουσία της πρόληψης.
Πώς γίνεται η εξέταση Με απλή αιμοληψία. Ο εξεταζόμενος συμπληρώνει ένα σύντομο ερωτηματολόγιο πριν από τη λήψη αίματος. Σε διάστημα 3-4 εβδομάδων, λαμβάνει λεπτομερή αναφορά με τα αποτελέσματα του γενετικού του ελέγχου. Το Κέντρο Προληπτικής Ιατρικής & Μακροβιότητας του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, διαθέτοντας την τεχνολογία Gene Titan, την ίδια τεχνολογία αιχμής που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία μιας εκ των μεγαλύτερων βάσεων γενετικών δεδομένων, της Βρετανικής βάσης UK Biobank, παρέχει, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τη δυνατότητα διενέργειας του Πολυγονιδιακού Δείκτη Κινδύνου, PRS (Polygenic Risk Score) για 7 χρόνιες ασθένειες: • Στεφανιαία Νόσο • Διαβήτη Τύπου ΙΙ • Καρκίνο του μαστού • Καρκίνο του προστάτη • Καρκίνο του παχέος εντέρου • Φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου • Νόσο Alzheimer
Η δυνατότητα πρόβλεψης, σε βάθος χρόνου, του μελλοντικού κινδύνου για ασθένεια που παρέχουν τα PRS, αποτελεί την πεμπτουσία της πρόληψης
Για πληροφορίες σχετικά με τα PRS και για κλείσιμο ραντεβού επικοινωνήστε με το: ΚΈΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΉΣ ΙΑΤΡΙΚΉΣ & ΜΑΚΡΟΒΙΌΤΗΤΑΣ 210 6966111 | prevention.bioiatriki.gr
ΔΕΙΤΕ ΤΟ LINK
news 13
Υγεία Ακριβείας Μετάβαση στην καινούργια εποχή της πρόληψης Μανώλης Δερμιτζάκης Καθηγητής Γενετικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Γενεύης, Επιστημονικός Συνεργάτης Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
14
news
Ε
ίναι προφανές ότι ο καθένας από εμάς αλλά και η κοινωνία συνολικά θεωρούν το θέμα της υγείας ως ένα από τα πιο σημαντικά για την ευημερία. Ο τρόπος όμως με τον οποίο διαχειριζόμαστε την υγεία μας εξελίσσεται και μεταβάλλεται με βάση τη γνώση, τα επιστημονικά δεδομένα αλλά και τις τεχνολογικές εξελίξεις που διευκολύνουν τη μεταφορά της γνώσης σε πρακτικές λύσεις.
αντιμετωπίζουμε την υγεία μας σήμερα, θα διαπιστώσει ότι προφανώς βρισκόμαστε σε πολύ καλύτερο επίπεδο από ό,τι πριν από 2-3 δεκαετίες και αυτό είναι μια ευχάριστη εξέλιξη. Παρ’ όλα αυτά, εάν τεθεί το ερώτημα εάν βρισκόμαστε σε ικανοποιητικό επίπεδο σε απόλυτο βαθμό, η απάντηση μάλλον θα είναι ότι βρισκόμαστε σε εμβρυϊκά στάδια της κατανόησης αλλά και της διαχείρισης της υγείας μας.
Εάν κάποιος κάνει μια εκτίμηση του πώς
Τι προϋποθέτει η καλή υγεία; Καταρχήν θα
θέλαμε πολύ καλή κατανόηση της βιολογίας του ανθρώπινου σώματος όχι μόνο σε γενικό επίπεδο αλλά και σε ατομικό επίπεδο, με πολύ καλή κατανόηση των διαφορών της βιολογίας που προκύπτουν λόγω της ποικιλομορφίας στον ανθρώπινο πληθυσμό. Αυτή η ποικιλομορφία μεταξύ των ανθρώπων προκύπτει από δύο βασικές παραμέτρους, το γενετικό υπόβαθρο του καθενός και το περιβάλλον στο οποίο περιλαμβάνονται κατ’ επιλογήν συμπεριφορές (π.χ. άσκηση ή διατροφή) αλλά και μη ελεγχόμενο περιβάλλον όπως μικροβιακές μολύνσεις ή μόλυνση του αέρα. Η καλή κατανόηση αυτών των παραγόντων, πώς διαφέρουν μεταξύ των ανθρώπων αλλά και πώς επηρεάζουν την επικινδυνότητα για την ανάπτυξη ασθενειών, είναι στον πυρήνα της νέας εποχής της Ιατρικής. Αυτή η δυνατότητα μέτρησης και χρήσης τέτοιων παραγόντων για τη διαχείριση της υγείας των πολιτών ονομάζεται και εξατομικευμένη ιατρική ή υγεία ή αλλιώς Ιατρική ή Υγεία Ακριβείας (Precision Heath or Medicine). Η διαφορά της Υγείας Ακριβείας από την Ιατρική Ακριβείας είναι το χρονικό σημείο στο οποίο μετράμε την επίδραση των παραγόντων αλλά και αποφασίζουμε να παρέμβουμε ώστε να αποφευχθούν δυσάρεστες συνέπειες. Δηλαδή η έννοια της Υγείας Ακριβείας είναι εστιασμένη στην πρόληψη με σκοπό να διατηρήσουμε καλά επίπεδα υγείας μέσω παρεμβάσεων, κυρίως συμπεριφοράς αλλά καμιά φορά και φαρμακευτικών, ώστε να προλάβουμε την ανάπτυξη ασθενειών. Είναι σημαντικό επίσης να τονίσουμε ότι οι προληπτικές παρεμβάσεις είναι πιο αποδοτικές αλλά και συχνά διαφορετικής φύσεως από τις θεραπευτικές παρεμβάσεις μετά την ανάπτυξη της ασθένειας. Eίναι προφανές πως η παρέμβαση σε επίπεδο πρόληψης είναι η επιθυμητή, εάν φυσικά έχουμε τα κατάλληλα εργαλεία. Η πρόληψη στηρίζεται σε δύο βασικές έννοιες. Η πρώτη είναι οι γενικές οδηγίες και γνώσεις γύρω από αυτό που ονομάζουμε υγιεινή ζωή και αποτελείται από ένα μοντέ-
λο ζωής το οποίο είναι επιθυμητό αλλά και ωφέλιμο σε όλους ανεξάρτητα από τις επιμέρους επικινδυνότητες και τρόπο ζωής. Η δεύτερη και η πιο δύσκολη έχει να κάνει με τις επιμέρους επικινδυνότητες και χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου με σκοπό να διαπιστώσουμε τις ιδιαίτερες ευαισθησίες και αυξημένες, σε σχέση με τον μέσο όρο του πληθυσμού, επικινδυνότητες του καθενός ώστε να παρέμβουμε με στοχευμένο αλλά και έντονο τρόπο. Είναι εντελώς διαφορετικό να λέμε ότι πρέπει κάποιος γενικά να έχει υγιές βάρος, και εντελώς διαφορετικό να διαπιστώνουμε τη μεγάλη ανάγκη κάποιου με υψηλό ρίσκο ανάπτυξης διαβήτη τύπου ΙΙ λόγω κληρονομικότητας. Επομένως στη δεύτερη περίπτωση η εκτίμηση αλλά και η παρέμβαση είναι πολύ πιο στοχευμένη αλλά και πολύ πιο έντονη. Ας εστιάσουμε λοιπόν στην έννοια της ατομικής επικινδυνότητας, η οποία αποτελεί και την πιο δύσκολη εκτίμηση, ακριβώς επειδή είναι διαφορετική σε κάθε άτομο. Όπως είπαμε παραπάνω, οι δύο παράγοντες επικινδυνότητας είναι το γενετικό υπόβαθρο και το περιβάλλον. Το δεύτερο είναι δύσκολο στη μέτρηση, όμως το πρώτο είναι συγκεκριμένο και μετρήσιμο. Ο πιο εύκολος τρόπος να ξεκινήσουμε να χρησιμοποιούμε το γενετικό υπόβαθρο είναι να στηριχτούμε στον μεγάλο αριθμό γενετικών μελετών σε πολυπαραγοντικές ασθένειες και να χρησιμοποιήσουμε τον τεράστιο αριθμό γενετικών δεικτών επικινδυνότητας ώστε να ταυτοποιήσουμε τα άτομα υψηλού ρίσκου. Αυτό καθίσταται πλέον εφικτό με την μέτρηση του Δείκτη Πολυγονιδιακού Κινδύνου PRS (Polygenic Risk Score) για κάθε ασθένεια ξεχωριστά. Η μεθοδολογία είναι πολύ απλή. Κάνουμε γονιδιωματική ανάλυση μέσης ευκρίνειας μετρώντας μερικά εκατομμύρια γενετικών δεικτών σε κάθε άτομο και χρησιμοποιώντας στατιστικά μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί από πληθυσμούς αναφοράς, και λαμβάνοντας υπόψη τις παραμέτρους του πληθυσμού προέλευσης του κάθε ατόμου, εκτιμούμε ένα σκορ επικινδυνότητας και το σημείο της κατα-
Ένα νέο πνεύμα στην Ιατρική στην Ελλάδα με πολύ μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη, που τελικά οδηγεί σε πιο υγιείς πολίτες αλλά και σε χαμηλότερου κόστους σύστημα υγείας
news 15
Mια πρωτοποριακή πρωτοβουλία του Ομίλου, ώστε να είναι διαθέσιμες στον Έλληνα πολίτη μεθοδολογίες οι οποίες βρίσκονται στην αιχμή των εξελίξεων της Ιατρικής παγκοσμίως
16
news
νομής του πληθυσμού όπου βρίσκεται ο εξεταζόμενος, π.χ. στο κατώτερο 10%, στο 50%, στο ανώτερο 5% κ.ο.κ. Αυτό μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε την πιθανότητα εμφάνισης μιας ασθένειας, όπως π.χ. η καρδιοπάθεια, ο διαβήτης τύπου ΙΙ, ο καρκίνος του μαστού, με απόλυτο αλλά και σχετικό με τον μέσο όρο του πληθυσμού τρόπο. Στη συνέχεια αυτή η εκτίμηση συνυπολογίζεται με άλλους παράγοντες ρίσκου του ατόμου και έτσι ο θεράπων ιατρός, με τη βοήθεια ιατρικού γενετιστή, έχει τη δυνατότητα να προσφέρει συμβουλές στον εξεταζόμενο, ο οποίος να τονίσουμε δεν έχει ασθενήσει ακόμα, ώστε αν χρειάζεται να κάνει παρεμβάσεις συμπεριφοράς ή ακόμα και φαρμακευτική αγωγή εάν αυτό ενδείκνυται.
στην Ελλάδα, όταν ήδη ξέρουμε ότι έχει αρχίσει η χρήση τους σε επίλεκτα αμερικανικά και ευρωπαϊκά νοσοκομεία; Ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ έχει αναπτύξει μια τέτοια στρατηγική προώθησης της Υγείας Ακριβείας και της πρόληψης μέσω του Κέντρου Προληπτικής Ιατρικής και Μακροβιότητας (ΚΠΙΜ) και με το συντονισμό από τη Δρα Μίνα Χιωνά. Το κέντρο αυτό, και με τη συνεργασία του υπογράφοντος, έχει αναπτύξει και διαθέτει σε γιατρούς και τους εξεταζόμενούς τους PRS για 7 συχνές και σημαντικές ασθένειες όπως η καρδιοπάθεια, ο διαβήτης τύπου ΙΙ, ο καρκίνος του μαστού, ο καρκίνος του εντέρου, ο καρκίνος του προστάτη, η νόσος Alzheimer’s και η νόσος ευερέθιστου εντέρου.
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι: Πότε θα είναι διαθέσιμες τέτοιες υπηρεσίες
Αυτή είναι μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία του Ομίλου, ώστε να είναι διαθέσιμες
ΥΓΕΙΑ
Ποια άτομα μπορούν να ωφεληθούν από το PRS τεστ Aφορά όλο τον πληθυσμό που ενδιαφέρεται για ουσιαστική πρόληψη. Καθώς οι γενετικές προδιαθέσεις προϋπάρχουν από τη γέννηση και δεν αλλάζουν με την ηλικία, και επειδή η πρόληψη καθίσταται πιο αποτελεσματική όταν ξεκινάει από νωρίς, τα τεστ PRS γίνονται μία φορά και προτείνονται για όλες τις ηλικίες άνω των 18 ετών. Συστήνεται ιδιαίτερα για: • Φαινομενικά υγιείς >35 ετών με περισσότερους από έναν παράγοντες κινδύνου για την εκάστοτε ασθένεια. • Φαινομενικά υγιείς, νεαρής ηλικίας με επιβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό συγκεκριμένης ασθένειας. • Συγγενείς ασθενών (ιδίως 1ου βαθμού), έφηβοι και ενήλικες, για προληπτικό έλεγχο στην ίδια ασθένεια.
Πώς λειτουργεί
1 Συλλογή δείγματος αίματος από τον ασθενή
2 Επεξεργασία δείγματος στο μηχάνημα Gene Titan της Βιοιατρικής και βιοπληροφορική ανάλυση
3 Συμβουλευτική στα αποτελέσματα του τεστ DNA
Για πληροφορίες σχετικά με τα PRS και για κλείσιμο ραντεβού επικοινωνήστε με το: ΚΈΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΉΣ ΙΑΤΡΙΚΉΣ & ΜΑΚΡΟΒΙΌΤΗΤΑΣ 210 6966111 | prevention.bioiatriki.gr
στον Έλληνα πολίτη μεθοδολογίες οι οποίες βρίσκονται στην αιχμή των εξελίξεων της Ιατρικής παγκοσμίως. Οι εξεταζόμενοι έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν σημαντική γνώση για την επικινδυνότητά τους σε συχνές και σοβαρές ασθένειες ώστε να διαμορφώσουν ανάλογα με το ρίσκο τους τη διαχείριση της επικινδυνότητας αλλά και να πετύχουν σε μεγάλο βαθμό την αποφυγή ανάπτυξής τους. Είναι μια πρωτοβουλία επίσης που φέρνει και ένα νέο πνεύμα στην Ιατρική στην Ελλάδα με πολύ μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη, που τελικά οδηγεί σε πιο υγιείς πολίτες αλλά και σε χαμηλότερου κόστους σύστημα υγείας με μικρότερες πιέσεις για υποδομές και ακριβά φάρμακα. Τέτοιες πρωτοβουλίες είναι σημαντικό να υιοθετηθούν τελικά πιο γενικευμένα ώστε να έχουμε το μέγιστο όφελος.
news 17
Ολοκληρωμένη προσέγγιση της άμυνας του οργανισμού απέναντι στον κορωνοϊό Βασιλική Πιτυρίγκα Επίκουρη Καθηγήτρια Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ Επιστημονική Σύμβουλος & Επιστημονική Υπεύθυνη Βιοπαθολογικού Εργαστηρίου της Διεύθυνσης Δικτύου Εργαστηρίων.
Ο
Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ προσεγγίζει με ολοκληρωμένο τρόπο και με τα πιο σύγχρονα εργαλεία την ανοσιακή απόκριση απέναντι στον κορωνοϊό SARS-CoV-2. Έλεγχος αντισωμάτων έναντι COVID-19 Στα Κεντρικά Διαγνωστικά Εργαστήρια του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ πραγματοποιείται έλεγχος ανίχνευσης όλων των κατηγοριών αντισωμάτων (IgM, IgG και IgA) που παράγει ο οργανισμός έναντι του νέου κορωνοϊού. Τα αντισώματα IgM παρέχουν την άμυνα πρώτης γραμμής κατά τη διάρκεια της ενεργής λοίμωξης. Τα αντισώματα IgA δείχνουν μια πρόσφατη λοίμωξη από τον ιό και παραμένουν σε σταθερά επίπεδα για μεγαλύτερο διάστημα από τα IgM. Τα αντισώματα IgG σχετίζονται με τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη ανοσία. Στην παρούσα φάση της πανδημίας, πέραν
18
news
της ποιοτικής ανίχνευσης αντισωμάτων, είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο ποσοτικός προσδιορισμός των IgG αντισωμάτων, αφού πρόκειται για τα αντισώματα που «χτίζουν» τη μακροπρόθεσμη ανοσία του οργανισμού έναντι του κορωνοϊού. Έλεγχος anti-S IgG αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 (μετά τον εμβολιασμό) Στη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ διενεργείται ο εξειδικευμένος έλεγχος ποσοτικού προσδιορισμού των ειδικών αντισωμάτων έναντι της S πρωτεΐνης του ιού (anti-spike IgG). Το τεστ αυτό ανιχνεύει μια ξεχωριστή υποκατηγορία IgG αντισωμάτων που δρουν κατά ολόκληρης της ακιδικής πρωτεΐνης S του κορωνοϊού, εμποδίζοντας την είσοδο του ιού στα κύτταρα-στόχους. Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, τα anti-spike IgG αντισώματα αποτελούν σημαντικό στοιχείο της ανοσολογικής απόκρισης και η παρουσία τους θεωρείται αδρή ένδειξη προστασίας έναντι του ιού. Επιπλέον, δεδο-
μένου ότι τα διαθέσιμα εμβόλια στοχεύουν στην παραγωγή αυτής της κατηγορίας των αντισωμάτων, ο ποσοτικός προσδιορισμός τους συμβάλλει στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των εμβολιασμών. Ανίχνευση εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 Πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν ότι η λειτουργικότητα των αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 δεν είναι το ίδιο αποτελεσματική, δεδομένου ότι μερικά από αυτά τα αντισώματα μπορούν να συνδεθούν στον ιό (δεσμευτική δράση), αλλά όχι απαραίτητα να αποκλείσουν μελλοντική ιογενή λοίμωξη (εξουδετερωτική δράση). Το τεστ ανίχνευσης των εξουδετερωτικών αντισωμάτων προσφέρει μια ποιοτική εκτίμηση της λειτουργικότητας των αντισωμάτων όλων των κατηγοριών (IgM, IgG και IgA) έναντι του SARS-CoV-2 του εξεταζόμενου. Δεν παρέχει ποσοτικό προσδιορισμό αντισωμάτων.
Πότε ενδείκνυται ο έλεγχος των εξουδετερωτικών αντισωμάτων και ο έλεγχος κυτταρικής ανοσίας; • 20 ημέρες μετά και τη 2η εμβολιαστική δόση. • Τουλάχιστον 14 ημέρες είτε μετά την έναρξη των συμπτωμάτων είτε μετά την επιβεβαίωση της λοίμωξης (θετικό μοριακό test RT-PCR). • Οι παραπάνω εξετάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν είτε καθεμιά χωριστά είτε συνδυαστικά, για πληρέστερο έλεγχο. • Εκτελούνται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, με όλα τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας, τόσο για το προσωπικό όσο και για τους εξεταζόμενους. • Τα αποτελέσματα δίνονται εντός 48 ωρών.
Στην παρούσα φάση της πανδημίας, πέραν της ποιοτικής ανίχνευσης αντισωμάτων, είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο ποσοτικός προσδιορισμός των IgG αντισωμάτων
Για περισσότερες πληροφορίες και για να κλείσετε ραντεβού καλέστε στα 210 6966000 (Αττική), 2310 459660 (Θεσσαλονίκη) είτε απευθείας στο Διαγνωστικό Κέντρο που σας εξυπηρετεί.
news 19
20
news
Έλεγχος κυτταρικής ανοσίας ενάντια στον κορωνοϊό για πρώτη φορά στην Ελλάδα Βασιλική Πιτυρίγκα Επίκουρη Καθηγήτρια Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ Επιστημονική Σύμβουλος & Επιστημονική Υπεύθυνη Βιοπαθολογικού Εργαστηρίου της Διεύθυνσης Δικτύου Εργαστηρίων.
Ο
Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ εισάγει για πρώτη φορά στην Ελλάδα τον έλεγχο κυτταρικής ανοσίας ενάντια στον νέο κορωνοϊό. Η κυτταρική ανοσία ξεκινά σχεδόν παράλληλα με την παραγωγή αντισωμάτων έναντι του ιού και προκύπτει από την ενεργοποίηση μιας ειδικής ομάδας ανοσοκυττάρων, των Τ-λεμφοκυττάρων, τα οποία έχουν την ιδιότητα να εντοπίζουν και να εξουδετερώνουν τα παθογόνα μικρόβια που εισβάλλουν στον οργανισμό. Επειδή τα Τ-λεμφοκύτταρα παραμένουν στο αίμα για χρόνια μετά από μια λοίμωξη, στην περίπτωση της λοίμωξης COVID-19 παίζουν σημαντικό ρόλο στη «μακροχρόνια μνήμη» του ανοσοποιητικού συστήματος και την άμυνά του σε μελλοντικές επαναλοιμώξεις. Τα πιστοποιημένα Εργαστήρια του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ διενεργούν έλεγχο κυτταρικής ανοσίας με τεχνικές εναρμονισμένες με τα διεθνή πρότυπα και πρωτόκολλα. Για ποιους ενδείκνυται ο έλεγχος κυτταρικής ανοσίας; Κατά κύριο λόγο, ο έλεγχος συνιστάται σε άτομα με ιστορικό λοίμωξης COVID-19 (με παρουσία ή όχι συμπτωμάτων) και σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί έναντι του ιού.
Η ύπαρξη αντισωμάτων σημαίνει και κυτταρική ανοσία; Στον υγιή πληθυσμό, η ενεργοποίηση των δυο ειδών ανοσίας (της παραγωγής αντισωμάτων και της κυτταρικής ανοσίας) γίνεται σχεδόν παράλληλα, αλλά σε διαφορετικό βαθμό και διάρκεια. Ο έλεγχος αντισωμάτων δεν δίνει πληροφορίες για τα επίπεδα κυτταρικής ανοσίας και για το λόγο αυτό θα πρέπει οι δύο παράμετροι να εξετάζονται ξεχωριστά ώστε να δίνεται πλήρης εικόνα της άμυνας απέναντι στη λοίμωξη COVID 19. Στα Εργαστήρια του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ διενεργείται πλήρης έλεγχος αντισωμάτων κατά του κορωνοϊού. Πότε είναι σωστό να διενεργείται το τεστ της κυτταρικής ανοσίας; Για την ολοκληρωμένη εκτίμηση της παραγόμενης ανοσοαπόκρισης είναι σκόπιμο η εξέταση να γίνεται τουλάχιστον 14 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων ή της επιβεβαίωσης της λοίμωξης και 20 ημέρες μετά και την 2η εμβολιαστική δόση. Η εξέταση γίνεται με απλή αιμοληψία, υπό συνθήκες πλήρους ασφάλειας και με όλα τα μέτρα προστασίας.
Τα πιστοποιημένα Εργαστήρια του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ διενεργούν έλεγχο κυτταρικής ανοσίας με τεχνικές εναρμονισμένες με τα διεθνή πρότυπα και πρωτόκολλα
ΔΕΙΤΕ ΤΟ LINK
news 21
Νόσησα από κορωνοϊό Τι πρέπει να κάνω μετά την ανάρρωσή μου 22
news
Μ
ετά τη νόσηση με COVID-19, οι περισσότεροι άνθρωποι σχηματίζουν επαρκή αντισώματα που τους εμποδίζουν να μολυνθούν ξανά από τον ιό. Ωστόσο, ακόμα δεν είναι γνωστό πόσο καιρό διαρκεί αυτή η ανοσία. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου οι ασθενείς έχουν ξανά νοσήσει. Αυτό σημαίνει ότι μετά την ανάρρωση είναι σημαντικό να τηρείτε όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, όπως η τήρηση των κοινωνικών αποστάσεων, η χρήση μάσκας και το συχνό πλύσιμο των χεριών. Εξίσου σημαντικό είναι να ακολουθήσετε έναν υγιεινό τρόπο ζωής για την ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού σας συστήματος τηρώντας τις παρακάτω συμβουλές.
1
Άσκηση: Η άσκηση μπορεί να μην είναι ευχάριστη σε περίπτωση που έχετε μόλις αναρρώσει και το σώμα σας είναι ακόμα αδύναμο, ωστόσο, βαθμιαία εντάσσοντάς τη στο καθημερινό σας πρόγραμμα θα βελτιώσετε τη σωματική και ψυχική σας υγεία. Ενδεικτικά, μπορείτε να ξεκινήσετε με περπάτημα 15 λεπτών την ημέρα, το οποίο θα αυξάνετε σταδιακά έως ότου νιώσετε έτοιμοι να επανέλθετε σε τυχόν άλλη δραστηριότητα που ακολουθούσατε πριν νοσήσετε.
2
Θρεπτική διατροφική ρουτίνα: Για να επιταχυνθεί η ανάρρωσή σας είναι πολύ σημαντικό να έχετε μια ισορροπημένη διατροφή με θρεπτικά συστατικά. Η νόσος καθώς και τυχόν φάρμακα που λάβατε μπορεί να έχουν εξασθενήσει το σώμα σας. Μερικοί ασθενείς αντιμετωπίζουν επιπλέον ανεξήγητη μείωση ή αύξηση βάρους. Έτσι, προσπαθήστε να έχετε ένα καλά οργανωμένο διατροφικό σχήμα και να λαμβάνετε ελαφριά και συχνά γεύματα. Λάβετε υπόψη ότι το σώμα σας προσπαθεί να επανέλθει. Προσπαθήστε να έχετε μια ισορροπημένη υγιεινή διατροφή αποφεύγοντας ανθυγιεινές ή βαριές τροφές.
Αγγελίνα Λαζάρεβα MD, Παθολόγος, Μέλος Ιατρικού Τμήματος CrossBorderMedCare, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
3
Εξασκήστε τη μνήμη σας: Ο ιός είναι γνωστό ότι επηρεάζει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Για να ανακτήσετε τη συγκέντρωσή σας και τη μνήμη σας, επενδύστε λίγο από το χρόνο σας φτιάχνοντας ένα παζλ, παίζοντας παιχνίδια μνήμης ή λύνοντας σταυρόλεξα. Βρείτε τρόπους με τους οποίους μπορείτε να αναζωογονήσετε το μυαλό σας. Ξεκινήστε κάποια δραστηριότητα σταδιακά
και συνεχίστε να προκαλείτε τον εαυτό σας λίγο περισσότερο κάθε μέρα.
4
Δώστε χρόνο στον εαυτό σας: Είναι συχνό η κόπωση και η έντονη εξάντληση μετά την ανάρρωση να διαρκεί αρκετές εβδομάδες. Πρώτα απ’ όλα, μη βιαστείτε να επιστρέψετε στην κανονική σας ρουτίνα αμέσως μετά τη νόσηση. Δώστε στον εαυτό σας αρκετό χρόνο για να μεταβείτε σταδιακά στην παλιά σας καθημερινότητα. Λάβετε υπόψη ότι έχετε αντιμετωπίσει πρόσφατα μια ασθένεια που επηρέασε σοβαρά το ανοσοποιητικό σας σύστημα και είναι καλύτερο να επανέλθετε σταδιακά.
5
Μην αγνοήσετε τυχόν ανησυχητικά σημάδια: Είτε πρόκειται για ενοχλητικό πονοκέφαλο είτε για κόπωση ή δύσπνοια, είναι σημαντικό να εστιάσετε σε τυχόν εμφανή σημάδια ότι το σώμα σας δεν έχει επανέλθει πλήρως. Κρατήστε συνεχή επαφή με τον γιατρό σας εάν τυχόν τέτοια προβλήματα εμφανιστούν κατά την περίοδο μετά την ανάρρωσή σας.
6
Ζητήστε βοήθεια από τους οικείους σας: Κατανοήστε ότι χρειάζεστε ξεκούραση. Κατά συνέπεια, ζητήστε βοήθεια από τους οικείους σας ώστε να μην ξοδεύετε παραπάνω ενέργεια από όσο αντέχετε και για να καταπολεμήσετε την εξάντληση. Ο οργανισμός σας χρειάζεται χρόνο για να αναρρώσει πλήρως και να επανέλθει. Έτσι, η λήψη βοήθειας ή η συμμετοχή κάποιου ατόμου στη διαδρομή αποκατάστασης θα είναι ευεργετική για εσάς. Συνήθως ένας μέσος ασθενής με COVID-19 χρειάζεται ως επί το πλείστον 3 εβδομάδες για να ανακάμψει. Παρ’ όλα αυτά, έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχουν ασθενείς που νόσησαν και είχαν αντίκτυπο στους νεφρούς, τους πνεύμονες και την καρδιά τους πολύ μετά την ανάρρωσή τους. Άλλες πιθανές μακροχρόνιες επιδράσεις του COVID-19 είναι νευρολογικές ή ψυχικές, καθώς μελέτες δείχνουν ότι η λοίμωξη μπορεί επίσης να προσβάλει τα εγκεφαλικά κύτταρα και το νευρικό σύστημα. Ακολουθήστε λοιπόν με συνέπεια αυτές τις έξι πρακτικές για να επανέλθετε και μείνετε σε επαφή με τον θεράποντα ιατρό σας για οτιδήποτε σας απασχολεί.
news 23
Οι συνέπειες του εγκλεισμού (lockdown) και ο ρόλος της θεραπευτικής άσκησης
Ο
αναγκαστικός εγκλεισμός (lockdown) που επιβάλλεται λόγω της πανδημίας COVID-19 και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον περιορισμό των μετακινήσεων και το κλείσιμο δημόσιων χώρων, επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, κέντρων άσκησης και άλλων ομαδικών δραστηριοτήτων, έχει επιπτώσεις σε πολλές πτυχές της καθημερινής μας ζωής, συμπεριλαμβανομένων των συνήθων δραστηριοτήτων σωματικής άσκησης. Αυτοί οι περιορισμοί λόγω του εγκλεισμού οδηγούν σε διάφορα προβλήματα ψυχικής και σωματικής υγείας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
24
news
Η απομόνωση/μοναξιά είναι δυσάρεστη για τον καθένα μας, καθώς ο άνθρωπος, ως κοινωνικό ον, αποζητά την επικοινωνία και τη συναναστροφή με άλλους ανθρώπους. Συγχρόνως, η περιορισμένη σωματική δραστηριότητα μπορεί να συμβάλει στην πρόκληση αισθήματος ανησυχίας και κακουχίας, καθώς η σωματική κίνηση αποτελεί, επίσης, μέρος της φύσης μας. Η αλλαγή της καθημερινότητάς μας και η διακοπή των δραστηριοτήτων που ενισχύουν τη δημιουργικότητα και
τη διάθεσή μας, όπως το να μην πηγαίνουμε στην εργασία μας, στο σχολείο, σε κοινωνικές εκδηλώσεις ή στους χώρους σωματικής άσκησης, μας στερεί την ενισχυτική επίδραση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Επίσης, ενώ η πλήξη αποτελεί μια φυσιολογική κατάσταση που μπορεί να βιώσουμε, τα άτομα που τη βιώνουν πιο συχνά τείνουν να έχουν περισσότερο άγχος και είναι πιο επιρρεπή σε κατάθλιψη ενώ, επιπλέον, εμφανίζουν συχνότερα ευερεθιστότητα, θυμό, απογοήτευση και άλλα δυσάρεστα συναισθήματα. Στις ψυχολογικές επιπτώσεις του εγκλεισμού συμπεριλαμβάνονται συμπτώματα μετατραυματικού στρες, σύγχυσης, φόβου και στροφής σε κατάχρηση ουσιών, και πιο ευάλωτοι φαίνεται να είναι εκείνοι που έχουν ή είχαν προβλήματα ψυχικής υγείας. Ειδικότερα, κατά την αρχική φάση του εγκλεισμού, παρουσιάζουμε αρνητικά συναισθήματα, έλλειψη κινήτρων για σωματική άσκηση και διαταραχές της ψυχικής μας υγείας. Ωστόσο, σχετικές μελέτες υποδηλώνουν ότι οι ψυχολογικές επιπτώσεις του εγκλεισμού ενδεχομένως να είναι ηπιότερες σε σύγκριση με τις αρχικές εκτιμήσεις και ιδιαίτερα ετερο-
γενείς, και ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι αρκετά ανθεκτικοί σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες περιορισμών. Το πόσο επηρεαζόμαστε από τις συνθήκες εγκλεισμού, κοινωνικής απομόνωσης και μειωμένης σωματικής δραστηριότητας φαίνεται να συνδέεται με την προσωπικότητά μας, με τους πιο εξωστρεφείς να επηρεάζονται περισσότερο. Επίσης, οι πρώτες αναφορές αντίστοιχων μελετών σχετικά με τις δυσμενείς συνέπειες στην ψυχική υγεία των ανθρώπων, λόγω των μέτρων εγκλεισμού που σχετίζονται με την πανδημία COVID-19, αποκαλύπτουν ότι το 35% των ενηλίκων τρώνε περισσότερο φαγητό ή ακολουθούν λιγότερο υγιεινή διατροφή από ό,τι στις συνθήκες εκτός εγκλεισμού και το 19% πίνουν περισσότερο αλκοόλ από ό,τι συνήθως, ενώ το 48% των γυναικών και το 44% των ανδρών είναι πιθανό να αυξήσουν το σωματικό βάρος τους κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού. Αυτό καθίσταται περισσότερο πιθανό, καθώς τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας και άσκησης, που ήταν μέρος της καθημερινής μας ζωής, μειώνονται δραστικά κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού. Ως αποτέλεσμα, τόσο οι νέοι όσο και οι ενήλικες υφίστανται επιδείνωση της φυσικής τους κατάστασης και παρουσιάζουν αύξηση του σωματικού τους βάρους και του κινδύνου εμφάνισης παχυσαρκίας. Ενδεικτικό των δυσμενών επιπτώσεων που έχει η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας είναι ότι παχύσαρκοι ενήλικες που ασκούνταν συστηματικά για τέσσερις μήνες και στη συνέχεια απείχαν για ένα μήνα από την άσκηση απώλεσαν τις περισσότερες βελτιώσεις που είχαν επιτύχει στην καρδιοαναπνευστική τους αντοχή, την ευαισθησία στην ινσουλίνη και τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα τους. Επιπλέον, η μείωση ή η σοβαρή αποστέρηση της σωματικής μας δραστηριότητας μπορεί να έχει ποικίλες άλλες δυσμενείς επιδράσεις στο σώμα μας, όπως, π.χ., μυϊκή αδυναμία ή και ατροφία. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις δύο εβδομάδες σωματικής αδράνειας αρχίζουν να καταργούν πολλά από τα αποκτηθέντα λόγω της σωματικής άσκησης οφέλη, τόσο σε υγιείς όσο και σε άτομα με διάφορα προβλήματα υγείας. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, η ανάγκη διαφύλαξης της υγείας μας έχει καταστεί πρωταρχική για τους περισσότερους
ανθρώπους και η άσκηση μπορεί να θεωρηθεί ως ένα «φάρμακο» που συμβάλλει στη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής μας υγείας. Πράγματι, οι παρεμβάσεις για τη διατήρηση της σωματικής υγείας περιλαμβάνουν τη σωματική άσκηση, τη διατροφή, την αλλαγή του τρόπου ζωής μας και τη διαχείριση των γενικότερων συνθηκών υγείας, με την άσκηση να έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς, ως παράγων υγείας, φαίνεται να έχει «πληγεί» περισσότερο κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού. Ειδικότερα, είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι η σωματική άσκηση είναι απαραίτητη για την υγεία, ενισχύοντας μεταξύ άλλων το ανοσοποιητικό μας σύστημα και τη φυσική άμυνα του οργανισμού. Επιπλέον, σε σύγκριση με άλλους τροποποιήσιμους παράγοντες που επηρεάζουν δυσμενώς την υγεία μας, όπως το κάπνισμα και η παχυσαρκία, η έλλειψη σωματικής άσκησης αποδεικνύεται ότι είναι ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για ορισμένες χρόνιες παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιαγγειακές νόσοι, η υπέρταση και διάφορα είδη καρκίνου. Η άσκηση είναι, επίσης, πολύ σημαντική για την ψυχική μας υγεία και ευεξία και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέρος στρατηγικών αντιμετώπισης προβλημάτων ψυχικής υγείας, μειώνοντας τα συμπτώματα άγχους, ψυχικής κόπωσης και κατάθλιψης και βελτιώνοντας την ποιότητα του ύπνου. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω επιστημονικά δεδομένα σχετικά με τις δυσμενείς επιπτώσεις του εγκλεισμού και της συνακόλουθης μείωσης της σωματικής άσκησης, συνιστάται κάποιο είδος σωματικής δραστηριότητας, αν είναι δυνατόν, καθημερινά, με το ιδανικό να είναι 150 λεπτά (αερόβιας) άσκησης μέτριας έντασης ή 75 λεπτά έντονης άσκησης την εβδομάδα ή ένας συνδυασμός αυτών. Ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης και ευλυγισίας πρέπει, επίσης, να πραγματοποιούνται τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Η συνολική αυτή προτεινόμενη άσκηση μπορεί να αθροίζεται στη διάρκεια της εβδομάδας ακόμη και με βραχείες περιόδους άσκησης των 2, 5, 10 ή 20 λεπτών. Εάν αυτή η ποσότητα άσκησης δεν είναι εφικτή, τότε όσο περισσότερη σωματική δραστηριότητα οποιασδήποτε μορφής τόσο καλύτερα. Κάθε λεπτό άσκησης μετράει!
Αναστάσιος Φιλίππου Αν. Καθηγητής Φυσιολογίας της Άσκησης, Εργαστήριο Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μιχάλης Κουτσιλιέρης Ενδοκρινολόγος, Καθηγητής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ & μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
news 25
Τον τελευταίο χρόνο, και ως ένα από τα μέτρα περιορισμού μετάδοσης του ιού, το 50% των εργαζομένων, όπου είναι εφικτό, εργάζεται μέσω τηλεργασίας
26
news
tips για τηλεργασία χωρίς μυοσκελετικό πόνο Εμμανουήλ Κολυμπιανάκης MD, MSc, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Συντονιστής Ιατρικού Τμήματος CrossBorderMedCare, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
H
COVID-19 είναι καθημερινότητά μας τον τελευταίο χρόνο και, ως ένα από τα μέτρα περιορισμού μετάδοσης του ιού, το 50% των εργαζομένων, όπου είναι εφικτό, εργάζεται μέσω τηλεργασίας. Εάν εργάζεστε από το σπίτι σας, είναι πιθανό να χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή σας σε κανονικό τραπέζι ή πάγκο κουζίνας, να κάθεστε σε μια πολυθρόνα ή σε μια καρέκλα τραπεζαρίας. Όπου κι αν έχετε επιλέξει να «στήσετε» το γραφείο σας μέσα στο σπίτι, είναι πολύ πιθανό να μη διατηρείτε την κατάλληλη στάση σώματος. Δείτε παρακάτω μερικούς τρόπους ώστε να αποφύγετε τον μυοσκελετικό πόνο που απορρέει από την κακή στάση σώματος κατά την τηλεργασία. Αφιερώστε όσο περισσότερο χρόνο μπορείτε δουλεύοντας σε μια ουδέτερη στάση - μια άνετη θέση σώματος όπου κανένα μέρος του σώματος δεν είναι λυγισμένο ή τοποθετημένο αδέξια.
1
3
2
4
Να κοιτάτε την οθόνη του υπολογιστή σας με ίσιο λαιμό Βάλτε την οθόνη του υπολογιστή μπροστά σας σε ένα άνετο ύψος θέασης. Η οθόνη σας πρέπει να είναι μπροστά σας και να μη χρειάζεται να στρίψετε τον λαιμό σας για να τη δείτε. Μερικοί άνθρωποι προτιμούν να βάζουν το πληκτρολόγιο και το ποντίκι τους μπροστά τους με την οθόνη τους στο πλάι, κάτι που συχνά οδηγεί σε πόνο στον αυχένα από τη συχνή περιστροφή. Για να το αποφύγετε αυτό, προτείνουμε να βάλετε είτε την οθόνη σας είτε τον φορητό υπολογιστή σας πάνω σε ένα σωρό βιβλίων ή ένα κουτί από χαρτόνι ώστε να δημιουργήσετε μια άνετη θέση προβολής ακριβώς μπροστά σας. Διαβάζετε τυχόν έντυπα/έγγραφα με ίσιο λαιμό Μη διαβάζετε έγγραφα είτε από κινητό είτε από τάμπλετ είτε έντυπα που βρίσκονται επίπεδα πάνω στο τραπέζι σας γιατί έτσι θα πρέπει το κεφάλι σας να κινείται συνεχώς πάνω-κάτω. Εάν πρέπει να κάνετε εναλλαγή μεταξύ οθόνης φορητού υπολογιστή ή υπολογιστή και ξεχωριστού υλικού ανάγνωσης, είτε χρησιμοποιήστε μια κάθετη θήκη εγγράφων για τα έντυπα είτε τοποθετήστε το τάμπλετ ή κινητό σε μια βάση.
Βάλτε το πληκτρολόγιο και το ποντίκι ή την επιφάνεια αφής σε ένα άνετο ύψος μπροστά σας Εάν ο φορητός υπολογιστής σας έχει ανυψωθεί για να φτάσει η οθόνη σας στο σωστό επίπεδο, χρησιμοποιήστε ξεχωριστό πληκτρολόγιο και ποντίκι. Βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το πληκτρολόγιο και το ποντίκι με τους βραχίονες και τα χέρια σας ίσια καθώς και ότι το χέρι σας είναι κοντά στο πλάι του σώματός σας όταν χρησιμοποιείτε ποντίκι. Όταν το χέρι σας είναι στο πλάι σας, τα νεύρα δεν συμπιέζονται, αλλά όσο περισσότερο το τεντώνετε προς τα πλάγια τόσο περισσότερες πιθανότητες έχετε να τεντώσετε το λαιμό ή τον ώμο σας και ως εκ τούτου να τα επιβαρύνετε.
Μη χρησιμοποιείτε μαλακό στήριγμα καρπού Μπορεί να φαίνεται ότι παρέχει υποστήριξη, αλλά βάζοντας οτιδήποτε κάτω από τους καρπούς σας, προσθέτει συμπίεση στους τένοντες των καμπτήρων των δακτύλων και στο μέσο νεύρο, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα.
5
Εναλλαγή μεταξύ πληκτρολόγησης/ ποντικιού και χρήσης φωνητικής εισόδου Η αναγνώριση φωνής είναι μια καλή λύση
news 27
και μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για κείμενα όσο και για μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Αυτό δίνει στα χέρια και τους καρπούς σας χρόνο να ξεκουραστούν.
6
Καθίστε σωστά στην καρέκλα σας Μην προσπαθήσετε να καθίσετε σε όρθια θέση και μην καμπουριάζετε στην καρέκλα σας. Όταν το κάτω μέρος της πλάτης κάμπτεται εμπρός προς την κοιλιά σας αυτό ονομάζεται λόρδωση και είναι η πιο χαλαρή στάση για το κάτω μέρος της πλάτης και ασκεί τη λιγότερη πίεση στους μεσοσπονδύλιους δίσκους σε αυτήν την περιοχή. Όταν το σώμα κλίνει προς τα εμπρός (καμπουριάζουμε), ολόκληρη η σπονδυλική στήλη κάμπτεται και αυτό ονομάζεται κύφωση, ασκώντας μεγάλη πίεση στους μεσοσπονδύλιους οσφυϊκούς δίσκους. Πρέπει λοιπόν να καθίσετε με τρόπο που να υποστηρίζεται η φυσιολογική καμπύλη της οσφυϊκής μοίρας. Βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να καθίσετε στην καρέκλα σας έτσι ώστε μέρος του σωματικού σας βάρους να υποστηρίζεται από την πλάτη της καρέκλας και να καθίσετε αρκετά κοντά για να φτάσετε άνετα στο πληκτρολόγιο και το ποντίκι σας. Εάν η καρέκλα δεν έχει καλή στήριξη στο κάτω μέρος της πλάτης, χρησιμοποιήστε ένα μαξιλάρι ή μια τυλιγμένη πετσέτα πίσω από το κάτω μέρος της πλάτης σας. Είναι ένα οικονομικό και λιγότερο αποτελεσματικό υποκατάστατο μιας εργονομικής καρέκλας, αλλά σίγουρα είναι καλύτερο από το τίποτα.
7
Όταν κάθεστε, ακουμπήστε τα πόδια σας στο πάτωμα ή σε ένα στήριγμα ποδιών Εάν τα πόδια σας δεν φτάνουν στο πάτωμα,
28
news
χρησιμοποιήστε ένα κουτί, ένα σωρό από βιβλία, ένα μαξιλάρι ή ένα υποπόδιο ώστε να τα στηρίξετε. Μην τραβάτε τα πόδια σας πίσω από την καρέκλα και μην τα αφήνετε να κουνιούνται στον αέρα - αυτό ασκεί πίεση κάτω από τους μηρούς, περιορίζει τη ροή του αίματος και αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβωσης.
8
Περιορίστε το χρόνο που εργάζεστε στο κρεβάτι σας ή τον καναπέ σας Το κρεβάτι ή ο καναπές είναι ακόμα χειρότερα από μια καρέκλα, γιατί αν δεν κάθεστε σε σωστή θέση, δηλαδή στην άκρη του κρεβατιού ή του καναπέ, τα πόδια σας είτε σε θέση οκλαδόν είτε σε οριζόντια έκταση θα ενεργήσουν ως στήριξη του φορητού σας υπολογιστή. Αυτό έχει αρχικά ως αποτέλεσμα η οθόνη σας να βρίσκεται πολύ χαμηλά. Εάν το κρεβάτι ή ο καναπές είναι οι μόνες σας επιλογές, βάλτε ένα μαξιλάρι πίσω από την πλάτη σας για να την ακουμπήσετε σωστά και τοποθετήστε τον φορητό υπολογιστή σας σε ένα μαξιλάρι ακριβώς μπροστά σας. Εναλλακτικά, πάρτε ένα χαμηλό τραπέζι για να φτάσει ο φορητός υπολογιστής στο σωστό ύψος και να μπορείτε να πληκτρολογείτε άνετα χωρίς να τεντώνετε το λαιμό σας.
9
Κάντε συχνά διαλείμματα Σηκωθείτε και περπατήστε, όταν για παράδειγμα μιλάτε στο τηλέφωνο. Ανά μισή ώρα σηκωθείτε, τεντωθείτε και μετακινηθείτε για ένα ή δύο λεπτά για να τονώσετε την κυκλοφορία του αίματος και να χαλαρώσετε τους μυς σας. Περπατήστε για να πάρετε ένα ποτήρι νερό ή να φτιάξετε τσάι ή καφέ. Προσπαθήστε να σηκώνεστε συχνά και να μη μένετε ακίνητοι και καθισμένοι για ώρες.
Αφιερώστε όσο περισσότερο χρόνο μπορείτε δουλεύοντας σε μια ουδέτερη στάση - μια άνετη θέση σώματος όπου κανένα μέρος του σώματος δεν είναι λυγισμένο ή τοποθετημένο αδέξια
Τώρα έχετε τον δικό σας ΨΗΦΙΑΚΟ ΦΑΚΕΛΟ ΥΓΕΙΑΣ για να μπορείτε κάθε στιγμή να:
ΒΛΈΠΕΤΕ ΤΙΣ ΕΞΕΤΆΣΕΙΣ ΣΑΣ
ΔΙΑΤΗΡΕΊΤΕ ΤΟ ΙΑΤΡΙΚΌ ΣΑΣ ΑΡΧΕΊΟ
ΣΥΓΚΡΊΝΕΤΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ
ΠΡΟΩΘΕΊΤΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ
στον υπολογιστή, το tablet ή το κινητό σας
ηλεκτρονικά με δυνατότητα εκτύπωσης
με προηγούμενες εξετάσεις
στον κλινικό σας γιατρό
Ενεργοποιήστε την πρόσβασή σας σε οποιαδήποτε Διαγνωστική Μονάδα του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
ΔΕΙΤΕ ΤΟ LINK
Πανδημία COVID-19 και ρευματικές παθήσεις Πώς δεν θα απορρυθμιστείτε & πώς θα επαναρρυθμιστείτε Κλειώ Μαυραγάνη Ρευματολόγος, Αν. Καθηγήτρια, Εργαστήριο Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Μιχάλης Κουτσιλιέρης Ενδοκρινολόγος, Καθηγητής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ & μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
Π
ερισσότερο από ένα χρόνο μετά τη διακήρυξη της πανδημίας από τον ιό SARS-CoV2 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ένας διαρκώς αυξανόμενος όγκος δεδομένων έχει διευρύνει τις γνώσεις μας απέναντι στην αντιμετώπισή της. Όσον αφορά στους ασθενείς με ρευματολογικά νοσήματα, οι αρχικοί φόβοι για την επίδραση της ανοσοκατασταλτικής αγωγής στην ικανότητα του αμυντικού συστήματος να αντιμετωπίσει ικανοποιητικά τον «άγνωστο» ιϊκό εισβολέα έχουν σημαντικά αμβλυνθεί. Νεότερα μάλιστα ερευνητικά δεδομένα αναδεικνύουν τον προστατευτικό ρόλο ορισμένων αντιρρευματικών φαρμάκων (αντισωμάτων κατά προφλεγμονωδών κυτταροκινών ιντερλευκίνης-1, ιντερλευκίνης-6 και παράγοντα νέκρωσης των όγκων) στην πρόληψη σοβαρών επιπλοκών της νόσου. Αν λάβουμε υπόψη και την ανεξάρτητη συσχέτιση μεταξύ ενεργότητας της ρευματικής νόσου και αυξημένης θνητότητας από τη νόσο COVID-19, τότε γίνεται φανερό πόσο σημαντική είναι η συνέχιση της φαρμακευτικής αγωγής και της συστηματικής παρακολούθησης με στόχο τη διατήρηση της νόσου σας σε ύφεση. Παράλληλα ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται και στην αντιμετώπιση των συννοσηροτήτων όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και η στεφανιαία νόσος, που συχνά απαντώνται σε ασθενείς με χρόνια ρευματικά νοσήματα και έχουν συσχετισθεί με αυξημένη σοβαρότητα νόσου και θάνατο από COVID-19, επιπλοκές που μπορούν να μειωθούν με κα-
30
news
τάλληλη παρέμβαση. Σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η χρήση αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου, η οποία φαίνεται να μειώνει τη θνητότητα στα πλαίσια του COVID-19 από κάθε ένδειξη. Παρόλο που ακόμα αναμένονται περισσότερα δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα χορήγησης βιταμίνης D σε ασθενείς με ρευματικές παθήσεις, η διατήρηση των επιπέδων βιταμίνης D του ορού σε σε φυσιολογικά επίπεδα φαίνεται να συσχετίζεται με ευνοϊκή έκβαση νόσου στα πλαίσια του COVID-19, στον γενικό πληθυσμό. Αν λάβουμε υπόψη πως η ένδεια βιταμίνης D συναντάται συχνά σε ασθενείς με ρευματολογικά νοσήματα, αποκατάσταση των επιπέδων σε φυσιολογικά επίπεδα είναι επιθυμητή. Η διατήρηση άρτιας φυσικής κατάστασης μέσω τακτικής σωματικής άσκησης είναι εξέχουσας σημασίας για την αντιμετώπιση των ασθενών με ρευματικά νοσήματα κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αερόβιος άσκηση και ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης θα πρέπει να ενθαρρύνονται δεδομένης της ευεργετικής επίδρασης στη φυσική αλλά και ψυχική ευεξία. Δεδομένου ότι το stress έχει συστηματικά συσχετισθεί με εξάρσεις των ρευματικών νοσημάτων, τεχνικές αποτελεσματικής διαχείρισής τoυ θα πρέπει επίσης να καλλιεργούνται. Ο εμβολιασμός έναντι του COVID-19 σε ασθενείς με ρευματικά νοσήματα συστήνεται συστηματικά και ειδικές οδηγίες για την τροποποίηση ορισμένων ανοσοτροποποιητικών/ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων θα
πρέπει να δίνονται από τους θεράποντες ιατρούς, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή αντισωματική απόκριση κατά πρωτεϊνών του ιού. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι προς το παρόν δεν υπάρχουν μελέτες σχετικά με την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των εμβολίων ειδικά σε ασθενείς με ρευματικά νοσήματα. Με βάση όμως α) την προηγηθείσα εμπειρία από τους εμβολιασμούς με γρίπη και πνευμονιόκοκκο στους πληθυσμούς αυτούς, β) το ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας και την αποτελεσματικότητα των νέων εμβολίων στον γενικό πληθυσμό και γ) τον αυξημένο κίνδυνο νοσηρότητας και θνητότητας από τον ίδιο τον SARS-CoV2 λόγω γενικών αλλά και σχετιζόμενων με τη νόσο επιβαρυντικών παραγόντων, οι ασθενείς με ρευματικά νοσήματα θα πρέπει να εμβολιάζονται συστηματικά κατά του SARS-CoV2. Παρόλο που θεωρείται αυτονόητο, τονίζουμε τη σημασία λήψης μέτρων προστασίας κατά του SARS-CoV2, με τη χρήση προστατευτικής μάσκας, τη σχολαστική απολύμανση των χεριών και τη διατήρηση φυσικής απόστασης. Αν παρ’ ελπίδα και παρά την τήρηση των κανόνων προστασίας έχουμε προσβολή από τον SARS-CoV2, τότε θα πρέπει να ειδοποιηθεί άμεσα ο θεράπων ιατρός σας για τη λήψη ειδικών οδηγιών ως προς τη χρήση των ανοσοτροποποιητικών φαρμάκων. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες οδηγίες από το Αμερικανικό Κολλέγιο Ρευματολογίας, σε περίπτωση έκθεσης στον ιό SARS-CoV2, σουλφασαλαζίνη και μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα μπορούν να συνεχιστούν, ενώ
υδροξυχλωροκίνη, ανοσοτροποποιητικά φάρμακα της νόσου (π.χ. tacrolimus, κυκλοσπορίνη, μυκοφαινολικό οξύ, αζαθειοπρίνη, βιολογικοί παράγοντες κατά κυτταροκινών πλην της ιντερλευκίνης-6 και αναστολείς JAK κινασών) θα πρέπει να διακόπτονται παροδικά. Εξαίρεση αποτελούν οι αναστολείς του υποδοχέα της ιντερλευκίνης 6, οι οποίοι μπορούν να συνεχιστούν μετά από σύσταση του θεράποντος ιατρού. Σε περίπτωση COVID-19 νόσησης, τα ανωτέρω ανοσοκατασταλτικά θα πρέπει να διακοπούν, ενώ σε ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα από το αναπνευστικό θα πρέπει να διακόπτεται και η χορήγηση μη στερινοειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Σε ενδεχόμενο παρατεταμένου εμπυρέτου, υποξυγοναιμίας, δύσπνοιας ή θωρακικού άλγους, συνιστάται περαιτέρω εκτίμηση σε νοσοκομειακό περιβάλλον. Επανέναρξη της ανοσοτροποποιητικής αγωγής θα πρέπει να γίνεται 7 με 14 μέρες από την πλήρη υποχώρηση των συμπτωμάτων, ενώ για τους ασυμπτωματικούς ασθενείς με επιβεβαιωμένο PCR θετικό αποτέλεσμα για SARS-CoV2, 10 με 17 μέρες μετά την ημερομηνία του θετικού τεστ. Κλείνοντας, η αντιμετώπιση της COVID-19 πανδημίας αποτελεί πρόκληση για όλους πόσο μάλλον για τους ασθενείς με χρόνια συστηματικά ρευματικά νοσήματα. Παρά την αδιαμφισβήτητη πρόοδο, πολλά ερωτήματα παραμένουν ακόμη αναπάντητα. Τήρηση κανόνων υγιεινής, έλεγχος της υποκείμενης νόσου και εμβολιασμός αποτελούν τα κύρια διαθέσιμα όπλα για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή της.
Ο εμβολιασμός έναντι του COVID-19 σε ασθενείς με ρευματικά νοσήματα συστήνεται συστηματικά
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
news 31
Η βασική συμπτωματολογία του SARS-CoV-2
Ευάγγελος Καποτής Μοριακός Βιολόγος, Τμήμα Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
Τ
α συμπτώματα του SARS-CoV-2 και η κλινική εικόνα του COVID-19 προκύπτουν από την ταξινόμησή του στο είδος των κορωνοϊών. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν διάφορα είδη κορωνοϊών τα οποία έχουν βρεθεί σε ανθρώπους όσο και σε ζώα. Κατατάσσονται στην υποοικογένεια Orthocoronaviridae (τάξη: Nidovirales, υποτάξη: Cornidovirineae, οικογένεια: Coronaviridae), ενώ χωρίζονται σε 4 γένη όπου έχουμε τους α- / β- / γ- / δcoronaviruses, με τους μεν α, β να προσβάλλουν τα θηλαστικά και τους δε γ, δ κυρίως τα πτηνά. Ο SARS-CoV-2 που εδώ μελετάται είναι άμεσα συγγενικός με τον MERS-COV και τον SARS-CoV και ανήκουν όλοι στους betacoronaviruses. Κοινό γνώρισμα των κορωνοϊών είναι ότι το γονιδίωμά τους αποτελείται από μονόκλωνο RNA και με μήκος 26,4-31,7 kb είναι το μεγαλύτερο γονιδίωμα που εμφανίζεται στους μέχρι τώρα γνωστούς RNA ιούς. Εκτός από ένα πλήθος μη δομικών πρωτεϊνών, συμπεριλαμβανομένης της εξαρτώμενης από το RNA πολυμεράσης RNA (RdRp), το ιικό RNA κωδικοποιεί 4 σημα-
32
news
ντικές δομικές πρωτεΐνες, δηλαδή την πρωτεΐνη νουκλεοκαψιδίου (Ν) που περιβάλλει το γονιδίωμα RNA του ιού και 3 πρωτεΐνες μεμβράνης: Την S-γλυκοπρωτεΐνη, την πρωτεΐνη M(Matrix) και την πρωτεΐνη του φακέλου (Ε). Η S-γλυκοπρωτεΐνη που εντοπίζεται στην επιφάνεια του CoV μπορεί να προσκολληθεί στον κυτταρικό υποδοχέα ACE2 (angiotensin-converting enzyme 2) στην επιφάνεια των ανθρώπινων κυττάρων και ο εντοπισμός του υποδοχέα αυτού στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα αποτελεί εφαλτήριο της συμπτωματολογίας και της διασποράς του ιού. Εκτός της δομής και της λειτουργίας του SARS-CoV-2, ιδιαίτερο κλινικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η συμπτωματολογία του ιού. Η εμφάνιση συμπτωμάτων ξεκινάει κατά μέσο όρο στις 5,2 ημέρες επώασης του ιού στο ανθρώπινο σώμα (με εύρος: 1-14 ημέρες), με τα καταγεγραμμένα συμπτώματα να ποικίλλουν ως προς το είδος και τη σοβαρότητα. Βάσει της τρέχουσας επιστημονικής βιβλιο-
γραφίας τα συμπτώματα παρουσιάζουν μια διαβάθμιση σπανιότητας (rarity). Τοιουτοτρόπως, τα πλέον συχνά είναι ο πυρετός, ο ξηρός βήχας και η «κούραση» (fatigue). Λιγότερο συχνά είναι η κεφαλαλγία, η διάρροια, η δύσπνοια, ο πονόλαιμος, πόνος στα κόκκαλα/ αρθρώσεις, παραγωγή πτυέλων, αιμόπτυση, λεμφοπενία, ενώ σε αρκετούς ασθενείς παρατηρείται ανοσμία και αγευσία και σε πιο ακραίες περιπτώσεις επιπεφυκίτιδα. Στα πιο σοβαρά συμπτώματα συγκαταλέγονται οξείς πόνοι και πίεση στο στήθος, απώλεια ομιλίας ή κίνησης, σύγχυση (confusion), καθώς και παρατεταμένα υψηλός πυρετός (>38°C).
1
2
Με αφορμή την καλύτερη κατανόηση των συμπτωμάτων και με επακόλουθη εξακρίβωση πλήθους θετικών δειγμάτων στον SARSCoV-2, καθώς και τη χρήση των ιστορικών των ασθενών, έγινε ποσοτικοποίηση των συμπτωμάτων σε τυχαίο δείγμα ασθενών, ώστε να δημιουργηθεί το φάσμα της συμπτωματολογίας, αλλά και να κατανεμηθούν τα θετικά κρούσματα σε ηλικιακές ομάδες (η παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε στο τμήμα Μοριακής Γενετικής του ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ). Μετά το πέρας της καταγραφής των συμπτωμάτων κατέστη σαφές πως κάθε ασθενής παρουσίαζε κατά μέσο όρο τουλάχιστον ένα από τα παραπάνω συμπτώματα, ενώ αρκετοί παρουσίασαν έναν συγκερασμό αυτών. Το πλέον χαρακτηριστικό σύμπτωμα ανεδείχθη ο πυρετός, καθώς στις μισές περιπτώσεις των ασθενών ήταν εμφανής (51%). Ακολούθως, ο βήχας παρουσιάστηκε στο 20% των ασθενών, ενώ πονόλαιμος και πόνος στα κόκκαλα αφορούσαν το 1/10 των ασθενών. Αγευσία και ανοσμία παρατηρήθηκε περίπου στο 5% των περιπτώσεων, ενώ παρατηρήθηκαν και τα λοιπά συμπτώματα όπως: ρίγος, κόπωση, καταρροή και κεφαλαλγία. Ακραία συμπτωματολογία παρουσιάστηκε σε ποσοστό της τάξεως του 1% με χαρακτηριστικό σύμπτωμα την ασφυξία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε το γεγονός πως περίπου το 1/3 (34%) των θετικών δειγμάτων του εργαστηρίου αφορούσαν ασυμπτωματικούς ασθενείς ή ασθενείς που διενεργούσαν μοριακό τεστ προληπτικά και δεν είχαν καμία ένδειξη πως φέρουν ιικό φορτίο. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την εύκολη διασπορά που μπορεί να τελεσφορήσει
Εικόνα 1. Η επί τοις % συχνότητα εμφάνισης των χαρακτηρισμένων συμπτωμάτων του COVID-19 Εικόνα 2. Η ηλικιακή διαβάθμιση των θετικών κρουσμάτων για SARS-CoV-2. (Προσαρμοσμένες εικόνες από Λουίζου, et al. Τμήμα Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
και είναι απόδειξη της ευκολίας που οδήγησε στην πανδημία του ιού (pandemic outbreak). Τα δεδομένα φαίνονται στην εικόνα 1. Σύμφωνα με τα παραπάνω επήλθε η επιβεβαίωση των συμπτωμάτων που παρουσιάζονται στη βιβλιογραφία και κατέστη ζωτικής σημασίας η συμπλήρωση σωστού ιστορικού, το οποίο μαζί με τη μοριακή τεχνική της PCR συντελεί στην πλήρη διάγνωση ασθενών με COVID-19. Στα πλαίσια της διερεύνησης των θετικών κρουσμάτων πραγματοποιήθηκε επίσης ηλικιακή κατανομή των ασθενών, ώστε να φανεί σε ποιαν ηλικιακή ομάδα έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο ο ιός. Το αποτέλεσμα της διερεύνησης αυτής ανέδειξε ως κύριο εκπρόσωπο του SARS-COV-2 την ηλικιακή ομάδα των 36-54 ετών με ποσοστό 34%, ενώ ακολουθούν οι ηλικιακές ομάδες των 54-70 ετών και 18-36 ετών με ποσοστά 29% και 28% αντίστοιχα. Στον αντίποδα τα θετικά κρούσματα ατόμων ηλικίας 0-18 και 70+ ήταν της τάξεως του 5%. Τα παραπάνω ευρήματα συνιστούν ομάδες υψηλής και χαμηλής μεταδοτικής ισχύος και θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν, όσον αφορά τη δυναμική της διασποράς του ιού.
news 33
Η βιολογία του κορωνοϊού
Ε
δώ και ένα χρόνο η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με τις αρνητικές συνέπειες μίας νέας πανδημίας κορωνοϊού, του επονομαζόμενου SARS-CοV-2. Έχουν βέβαια προηγηθεί άλλες δύο επιδημίες κορωνοϊού, ο SARS-CοV το 2002-2004 και ο MERS-CoV το 2012, οι οποίες, αν και αρκετά θανατηφόρες, συνέβαλαν στην περαιτέρω μελέτη και κατανόηση της βιολογίας της συγκεκριμένης οικογένειας ιών. Είναι γνωστό ότι οι κορωνοϊοί μολύνουν το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα και τη γαστρεντερική οδό πουλιών και θηλαστικών. Το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι πρόκειται για ιούς με περίβλημα (enveloped), που φέρουν ως γονιδίωμα ένα μονόκλωνο RNA θετικής πολικότητας. Έχουν σχήμα σφαιρικό και φέρουν στην επιφάνειά τους προεξέχουσες γλυκοζυλιωμένες πρωτεΐνες (γλυκοπρωτεΐνες S), που ονομάζονται αιχμές (spikes). Κάτω από το μικροσκόπιο, οι πρωτεΐνες αυτές μοιάζουν με κορώνα. Ο ρόλος τους βρίσκεται στην πρόσδεση του ιού στο ανθρώπινο κύτταρο και συγκεκριμένα στον υποδοχέα ACE (μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης 2) του οποίου η δράση στο ανθρώπινο κύτταρο αφορά στη διατήρηση της ισορροπίας υγρών και ηλεκτρολυτών. Την πρόσδεση του ιού ακολουθεί η πρωτεόλυση των πρωτεϊνών S από ένζυμα του κυττάρου ξενιστή, διαδικασία που επιτείνει την είσοδο του ιού στον ξενιστή. Μία ανθρώπινη πρωτεάση, η ΤMPRSS2, έχει αποδειχτεί ότι εμπλέκεται σε σημαντικό βαθμό στο στάδιο αυτό. Διόλου τυχαίο ότι η ΤMPRSS2 εκφράζεται ως επί το πλείστον στην αναπνευστική οδό, και εν μέρει δικαιολογεί την πορεία και παθογένεια του SARS-CοV-2. Την είσοδο του ιού στο ανθρώπινο κύτταρο ακολουθεί η απελευθέρωση του γενετικού του υλικού στο κυτταρόπλασμα του ανθρώπινου κυττάρου, διαδικασία που επιφέρει ντόμινο εξελίξεων, οι οποίες είναι αυστηρά
34
news
ρυθμισμένες σε τόπο και χρόνο. Ο ιός εκμεταλλευόμενος τον μηχανισμό του κύτταρου ξενιστή παράγει νέα ιϊκά σωματίδια τα οποία εξέρχονται του κυττάρου με εξωκύττωση. Τα νέα ιικά σωματίδια φέρουν, όπως κι ο αρχικός ιός, τις πρωτεΐνες S (spike) στην επιφάνειά τους καθώς και τις δομικές πρωτεΐνες της μεμβράνης Μ (membrane), του νουκλεοκαψιδίου Ν (nucleocapsid) και του φακέλου Ε (envelope), οι οποίες αποτελούν μέρος του περιβλήματος του ιού. Αυτές οι πρωτεΐνες (βιοδείκτες) χρησιμοποιούνται διαγνωστικά για τη μοριακή ανίχνευση του ιού, ενώ αποτελούν και στόχο για αντι-ιϊκές θεραπείες και τον σχεδιασμό των εμβολίων. Μελέτες έχουν αποκαλύψει πάνω από 300 αλληλεπιδράσεις μεταξύ του ιού και πρωτεϊνών του κυττάρου ξενιστή. Οι αλληλεπιδράσεις αυτές εσωκλείουν και στρατηγικές προκειμένου ο SARS-CοV-2 να μείνει αλώβητος απέναντι στην ισχυρή ανοσοποιητική απόκριση του ξενιστή. Κυριότερο ρόλο σ’ αυτό παίζουν οι βοηθητικές πρωτεΐνες του ιού και συγκεκριμένα ένα σύμπλεγμα 15 πρωτεϊνών που εμπλέκεται στη μεταγραφή και κατόπιν έκφραση του γενετικού του υλικού. Ωστόσο ο ακριβής τρόπος λειτουργίας αυτών των βοηθητικών πρωτεϊνών παραμένει ως σήμερα άγνωστος. Αυτό που είναι σε γενικότερες γραμμές κατανοητό είναι ότι η λοίμωξη με SARS-CοV-2 οδηγεί σε καθυστερημένη έκκριση ιντερφερονών και στην απορρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος του ατόμου που έχει προσβληθεί. Οι σύγχρονες τεχνικές αλληλούχισης DNA επέτρεψαν την ανάλυση του γονιδιώματος του νέου κορωνοϊού σε σύντομο χρονικό διάστημα. Πρόκειται για ένα γονιδίωμα 30.000 βάσεων, από τα μεγαλύτερα του είδους. Φυλογενετικές μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι ο ιός SARS-CοV-2 φέρει ~80% ομοιότητα με τον προκάτοχό του SARS-CοV του 2002-
Αγγελική Βασιαγεώργη MSc Μοριακή Βιολόγος Βούλα Βελισσαρίου PhD, Κλινική Κυτταρογενετίστρια, Επιστημονοκή Υπεύθυνη Τμήματος Γενετικής και Μοριακής Βιολογίας Ειρήνη Λουίζου MSc, PhD Εργαστηριακή Γενετίστρια (ErCLG), Υπεύθυνη Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας
2004, όμως εμφανίζει ακόμα μεγαλύτερη ομοιότητα (~96%) με τον RaTG13, τον κορονωϊό που εμφανίζεται σε νυχτερίδες. Το γεγονός αυτό ενισχύει τη θεωρία προέλευσής του από το συγκεκριμένο είδος ζώου. Η ικανότητα των κορωνοϊών να μεταπηδούν από τις νυχτερίδες στον άνθρωπο θα πρέπει να αναζητηθεί στο μηχανισμό του ανασυνδυασμού γονιδίων, φαινόμενο κατά το οποίο γίνεται ανταλλαγή γενετικών πληροφοριών μεταξύ δύο σωματιδίων συγγενών ιών. Είναι ακριβώς αυτή η ανταλλαγή που ενδεχομένως ευθύνεται για την εμφάνιση νέων και συχνά απειλητικών για τον άνθρωπο στελεχών. Στον περίπου ένα χρόνο από την έναρξη της πανδημίας, αναδείχτηκε η κλινική ποικιλομορφία μεταξύ των προσβεβλημένων ατόμων. Πέρα από τους κλασικούς παράγοντες κινδύνου (κυρίως αυξημένη ηλικία και υποκείμενα νοσήματα), γενετικοί παράγοντες
μπορεί να σχετίζονται με μία προδιάθεση για σοβαρή νόσο. Μέχρι σήμερα λίγα είναι γνωστά για τη γενετική προδιάθεση σε άτομα που εκδηλώνουν τη βαριά μορφή της νόσου. Οπότε, παράλληλα με τη μελέτη της βιολογίας του ιού, σημαντικό κεφάλαιο αποτελεί και η μελέτη της «βιολογίας» του ανθρώπου όσον αφορά τη λοίμωξή του με τον SARS-CοV-2. Εν κατακλείδι, η σύγχρονη ανθρωπότητα έχει βρεθεί, όπως και αρκετές φορές στο παρελθόν, αντιμέτωπη με μία νέα αόρατη απειλή. Σε αντίθεση όμως με τα προηγούμενα χρόνια, η πρόοδος της επιστήμης είναι αυτή που έκανε τη διαφορά και δημιούργησε τις συνθήκες για την παραγωγή πρωτοπόρων θεραπευτικών σκευασμάτων και εμβολίων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ο ρόλος των απανταχού επιστημόνων θα πρέπει να εκτιμηθεί και να ενισχυθεί, καθώς η εργασία τους στοχεύει σ’ ένα υπέρτατο αγαθό, τον άνθρωπο.
Η πρόοδος της επιστήμης είναι αυτή που έκανε τη διαφορά και δημιούργησε τις συνθήκες για την παραγωγή πρωτοπόρων θεραπευτικών σκευασμάτων και εμβολίων σε σύντομο χρονικό διάστημα
news 35
Η πανδημία COVID-19 έγινε αιτία σαρκοπενίας Συστάσεις διατροφής & άσκησης Ιωάννης Αρναούτης MSc, Ph.D Υπεύθυνος Bioiatriki+Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, Εργοφυσιολόγος, Διδάκτωρ Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας - Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
36
news
Η
πανδημία COVID-19 επέφερε νέες προκλήσεις για τα έθνη παγκοσμίως, με συνέπειες τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Πρωτοφανή μέτρα λήφθηκαν για την ανάσχεση του ιού (απαγορεύσεις μετακινήσεων, κλείσιμο αθλητικών χώρων και δραστηριοτήτων, εγκλεισμός στο σπίτι, τηλεργασία κ.ά.), τα οποία οδήγησαν αναπόφευκτα σε παρατεταμένη διαμονή εντός του σπιτιού. Ποτέ δεν ήταν πιο «εύκολο» να παραμείνει κάποιος σωματικά αδρανής! Επιπρόσθετα, οι λανθασμένες διατροφικές επιλογές των
περισσότερων ανθρώπων τη συγκεκριμένη περίοδο αύξησαν σημαντικά το ποσοστό του σωματικού λίπους και παράλληλα με την ταυτόχρονη μείωση της φυσικής δραστηριότητας, οδήγησαν και σε σημαντική μείωση της μυϊκής μάζας. Ειδικότερα οι ηλικιωμένοι, ως μία από τις πιο ευάλωτες ομάδες στον ιό που καλούνται να παραμείνουν στο σπίτι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, εμφανίζουν εντονότερα πλέον τις αρνητικές επιπτώσεις του φαινομένου της σαρκοπενίας.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ LINK
Aπό την ηλικία των 40 ετών και πάνω, παρατηρείται παρατεταμένη απώλεια μυϊκής μάζας της τάξεως του 8%-10% ανά δεκαετία έως τα 70 έτη, ποσοστό το οποίο σχεδόν διπλασιάζεται ανά δεκαετία
Τι είναι η σαρκοπενία Η σαρκοπενία είναι μία παθολογική κατάσταση που σχετίζεται με μειωμένη μυϊκή δύναμη, αντοχή, αιμάτωση, καθώς και μειωμένη ικανότητα μεταβολισμού των ενεργειακών συστατικών του σώματος, με ένα γενικότερο γρήγορο αίσθημα κόπωσης. Μάλιστα, από την ηλικία των 40 ετών και πάνω, παρατηρείται παρατεταμένη απώλεια μυϊκής μάζας της τάξεως του 8%-10% ανά δεκαετία έως τα 70 έτη, ποσοστό το οποίο σχεδόν διπλασιάζεται ανά δεκαετία μετά τα 70 έτη. Τούτη η απώλεια μυϊκής μάζας και δύναμης έχει σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργικότητα του ατόμου, επιδρώντας αρνητικά σε λειτουργίες όπως η ισορροπία και το βάδισμα και δυσχεραίνοντας σημαντικά τις καθημερινές ασχολίες. Αξίζει τέλος να αναφερθεί πως η απώλεια της μυϊκής μάζας και πολύ περισσότερο η παράλληλη αύξηση του σπλαχνικού λίπους έχουν συσχετιστεί με πλήθος σοβαρών μεταβολικών παθήσεων όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο διαβήτης τύπου ΙΙ, οι δυσλιπιδαιμίες, η χρόνια φλεγμονή (inflamaging), η οστεοπόρωση και άλλα. Πώς μειώνεται ο κίνδυνος σαρκοπενίας Για να μειωθούν οι πιθανότητες για εκδήλωση σαρκοπενίας πρέπει να υιοθετηθεί ένας υγιεινότερος τρόπος ζωής. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η καθημερινή φυσική δραστηριότητα και ιδιαίτερα οι ασκήσεις με βάρη συνδυαστικά με τη σωστή διατροφή μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά στη διατήρηση της μυϊκής μάζας και την επιβράδυνση της σαρκοπενίας. Όσον αφορά τις ασκήσεις αντιστάσεων, συστήνονται ασκήσεις στις οποίες το βάρος του σώματος χρησιμοποιείται ως αντίσταση. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι έλξεις, οι κάμψεις, οι κοιλιακοί, οι ραχιαίοι, η σανίδα, το βαθύ κάθισμα και οι προβολές, πάντα με γνώμονα τις αρχές της εξατομίκευσης, της προοδευτικής έντασης και της σταδιακής αύξησης της επιβάρυνσης. Τα βασικά χαρακτηριστικά των συγκεκριμένων ασκήσεων συνοψίζονται στον πίνακα. Διατροφή κατά σαρκοπενίας Η διατροφική αντιμετώπιση της σαρκοπενίας, πέρα από την υιοθέτηση ενός υγιεινού και ισορροπημένου ενεργειακά ημερήσιου
Συχνότητα
3 φορές την εβδομάδα
Σετ
2-3 σετ ανά άσκηση
Επαναλήψεις
7-9 επαναλήψεις ανά σετ
Ένταση
51%-69% της Μίας Μέγιστης Επανάληψης
Διάρκεια κάθε επανάληψης
> 6 δευτερόλεπτα
Ξεκούραση
~ 2 λεπτά μεταξύ των σετ
πλάνου, βασίζεται κυρίως στην επαρκή πρόσληψη πρωτεϊνών. Έτσι, ενώ για τον γενικό πληθυσμό η σύσταση είναι 0,8 γραμμάρια/ κιλό σωματικού βάρους την ημέρα, οι έρευνες για τα άτομα της 3ης ηλικίας συστήνουν μια πρόσληψη 1,2-1,5 γραμμάρια/κιλό σωματικού βάρους την ημέρα για να προληφθεί η σαρκοπενία, με ομοιόμορφη κατανομή της πρωτεΐνης (σε ποσότητα περίπου 20 γρ./ πρωτεϊνών ανά γεύμα) μεταξύ των κυρίων γευμάτων της ημέρας. Η λήψη τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε λευκίνη, όπως κρέας, ψάρι, αυγά και γαλακτοκομικά, θεωρείται σημαντική για τα άτομα αυτά, επειδή αυξάνουν τη σύνθεση των αναβολικών ορμονών. Ειδικά για το πρωινό, το οποίο θεωρείται και το χαμηλότερο σε πρωτεΐνη γεύμα της ημέρας, συστήνεται η κατανάλωση χαμηλών θερμιδικά φαγητών πλούσιας όμως πρωτεϊνικής σύστασης, όπως το γιαούρτι, το αυγό, το τυρί cottage, κ.ά. Τέλος, η κατανάλωση συμπληρωμάτων όπως η κρεατίνη και η βιταμίνη D έχει φανεί ότι επιδρά θετικά στην υγεία των ατόμων με ήδη διαγνωσμένη σαρκοπενία. Η συμπληρωματική λήψη κρεατίνης αυξάνει τη μυϊκή δύναμη, ειδικά όταν αυτή συνδυάζεται με την κατάλληλη άσκηση, ενώ τα αυξημένα επίπεδα βιταμίνης D αποδεδειγμένα σχετίζονται με βελτιωμένη νευρομυϊκή λειτουργία. Για τον ιδανικό και εξατομικευμένο συνδυασμό των παραπάνω, μπορείτε να απευθυνθείτε στο Bioiatriki +, το νέο Διατροφολογικό & Εργομετρικό Κέντρο του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ. Μέχρι το τέλος Μαΐου, προσφέρεται έκπτωση 10 ευρώ στην πρώτη συνεδρία διατροφής. Για περισσότερες πληροφορίες: Bioiatriki + Αθήνα: 210 6966282 (Δευτέρα - Παρασκευή: 10:00 - 20:00) Email: contact@bioiatrikiplus.gr
news 37
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
Γενετική και Μοριακή Βιολογία στη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ Αξιοπιστία διεθνούς αναγνώρισης
Τ
ο Τμήμα ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ είναι από τα πλέον αξιόπιστα και πρωτοπόρα στο χώρο της γενετικής διάγνωσης. Επιστήμονες γενετιστές με μεγάλη εμπειρία και διεθνή αναγνώριση συνεργάζονται αποτελεσματικά με το προσωπικό για ασφαλή και έγκαιρα αποτελέσματα. Τα εργαστήρια στελεχώνουν 4 Μοριακοί Βιολόγοι, 5 Κυτταρογενετιστές, 6 Βιολόγοι, 1 Χημικός, καθώς και 3 Τεχνολόγοι. Το Τμήμα εφαρμόζει όλες τις συμβατικές και σύγχρονες μεθόδους μελέτης των χρωμοσωματικών ανωμαλιών και γονιδιακών βλαβών, ενώ είναι εξοπλισμένο με μηχανήματα τελευταίας γενιάς. Τα εργαστήρια είναι πιστοποιημένα κατά το διεθνές πρότυπο ISO 15189 και όλες οι εξετάσεις διαπιστεύονται σε ετήσια βάση. Το Τμήμα πραγματοποιεί 2.000 μοριακές εξετάσεις (προγεννητικές, μεταγεννητικές,
38
news
προγνωστικές) μηνιαία και 1.200 χρωμοσωματικούς κυτταρογενετικούς ελέγχους (προγεννητικούς, μεταγεννητικούς) ετησίως. Από την αρχή της πανδημίας, έχει διενεργήσει πάνω από 200.000 μοριακούς ελέγχους COVID-19. Στο πλαίσιο της συνεργασίας με εργαστήρια του εξωτερικού, διεκπεραιώνονται 600 ΝIPT (μη επεμβατικοί προγεννητικοί έλεγχοι σε εμβρυϊκό DNA στο αίμα της εγκύου) σε ετήσια βάση. Πλήρες φάσμα εξετάσεων, για: • Νεογνικό ανιχνευτικό έλεγχο • Διάγνωση και έλεγχο φορέων κληρονομικών ασθενειών • Διάγνωση γενετικών νοσημάτων κατά την κύηση • Προληπτικό και προσυμπτωματικό έλεγχο σύνθετων ασθενειών • Φαρμακογενετικό έλεγχο για την εξατομικευμένη λήψη φαρμάκων και ανταπόκριση σε αυτά
Τα εργαστήρια είναι πιστοποιημένα κατά το διεθνές πρότυπο ISO 15189 και όλες οι εξετάσεις διαπιστεύονται σε ετήσια βάση
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
• Ανίχνευση και ταυτοποίηση λοιμογόνων παραγόντων Εξετάσεις αιχμής: • Ανίχνευση εκατοντάδων σπάνιων γονιδιακών νοσημάτων με μια εξέταση • Ταχεία προγεννητική διάγνωση • Έλεγχος μεμονωμένων γονιδίων κατά περίπτωση, σε έμβρυα, παιδιά ή ενήλικες • Μοριακή διερεύνηση γενετικής προδιάθεσης για θρομβοφιλία, ρευματοειδή αρθρίτιδα, οστεοπόρωση, δυσανεξίες • Γενετικός έλεγχος στα ογκολογικά νοσήματα • Φαρμακογενετική του καρκίνου, για την αναγνώριση συγκεκριμένων μεταλλάξεων που είναι στόχοι ογκολογικών φαρμακευτικών σκευασμάτων • Πλήρης έλεγχος COVID-19 και post-covid Καινοτόμες εξετάσεις: • Μη επεμβατική πρόγνωση χρωμοσωματικών ανωμαλιών του εμβρύου, με απλή αιμοληψία από τη μητέρα, χωρίς τον κίνδυνο αποβολής • Διάγνωση ή πρόγνωση των διαφόρων μορφών καρκίνου, με ειδικές γονιδιακές εξετάσεις Υπερσύγχρονος εξοπλισμός Το Τμήμα Γενετικής και Μοριακής Βιολογίας είναι εξοπλισμένο με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας.
O γενετικός αναλυτής Next Generation Sequencer MiSEQ της Illumina επιτρέπει την αλληλούχιση του DNA σε όλο το γονιδίωμα ή σε στοχευμένα γονίδια για τη διάγνωση της γενετικής βλάβης. Η πλατφόρμα CytoScan της Affymetrix αποτελεί το πληρέστερο διαγνωστικό εργαλείο για τη διάγνωση των χρωμοσωματικών ανισοζυγιών. Διαθέτει 750.000 ιχνηθέτες που δίνουν τη δυνατότητα ανίχνευσης χρωμοσωματικών μικροελλειμμάτων ή/και μικροδιπλασιασμών τα οποία δεν ανιχνεύονται με το συμβατικό καρυότυπο. Tο σύστημα Gene Titan επιτρέπει την αυτόματη γονοτύπιση μεγάλου αριθμού δειγμάτων σε μικρό χρονικό διάστημα με ελάχιστο κόστος. Ο αναλυτής GeneXpert αποτελεί ένα πλήρως αυτοματοποιημένο και ολοκληρωμένο μοριακό διαγνωστικό σύστημα. Επιτρέπει τη διενέργεια πολλαπλών εξετάσεων, χωρίς να είναι απαραίτητη η συλλογή μεγάλου αριθμού δειγμάτων.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ LINK
news 39
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
40
news
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
Το τσεκ απ όπως πρέπει να είναι Εξατομικευμένα προγράμματα προληπτικού ελέγχου στη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
Μ
ε γνώμονα την προαγωγή υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων, ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ παρουσιάζει νέα προγράμματα προληπτικού ελέγχου προσαρμοσμένα στις ανάγκες κάθε ανθρώπου.
Το Κέντρο Προληπτικής Ιατρικής και Μακροβιότητας του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ προσεγγίζει με νέο τρόπο τον προληπτικό έλεγχο, με έμφαση στην εξατομίκευση
ΔΕΙΤΕ ΤΟ LINK
Το γνωστό σε όλους τσεκ απ είναι απαραίτητο ήδη από την παιδική ηλικία και μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο, εφόσον γίνεται στο χρόνο που πρέπει και εξατομικεύεται με βάση την ηλικία, τον τρόπο ζωής και το ιατρικό ιστορικό κάθε ατόμου. Το παρατεταμένο lockdown που έχει επιβάλει η πανδημία του νέου κορωνοϊού αναδεικνύει ακόμη πιο επιτακτικά τη σημασία του προληπτικού ελέγχου: Προληπτικές εξετάσεις που έπρεπε να γίνουν, πιθανώς να «ξεχάστηκαν» αλλά είναι απαραίτητο να προγραμματιστούν. Επιπλέον, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί να προκάλεσαν και αλλαγή στην κατάσταση της υγείας η οποία πρέπει προληπτικά να ελεγχθεί.
Γενικοί έλεγχοι Με τους γενικούς προληπτικούς ελέγχους έχουμε τη δυνατότητα να διαγνώσουμε μια παθολογική κατάσταση σε πρώιμο στάδιο κι έγκαιρα. Είναι σημαντικό να επαναλαμβάνονται περιοδικά, αλλά και να επιλέγεται το κατάλληλο πρόγραμμα με βάση την ηλικία και το φύλο. Ειδικοί έλεγχοι Με τους ειδικούς ελέγχους μπορεί να διαγνωστεί μία πάθηση αλλά και να παρακολουθείται μία χρόνια νόσος. Τα ειδικά προγράμματα προληπτικού ελέγχου στη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ εστιάζουν στις κυριότερες και συχνότερες χρόνιες παθήσεις, όπως διαβήτης, θυρεοειδής, καρδιακή λειτουργία, οστεοπόρωση, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, αλλεργίες.
Το Κέντρο Προληπτικής Ιατρικής και Μακροβιότητας του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ προσεγγίζει με νέο τρόπο τον προληπτικό έλεγχο, με έμφαση στην εξατομίκευση που βασίζεται στο φύλο, την ηλικία, τον τρόπο ζωής και το ιατρικό ιστορικό κάθε ατόμου.
Έλεγχοι για COVID-19 Ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ καλύπτει όλο το φάσμα διαγνωστικών εξετάσεων για τον κορωνοϊό SARS-CoV2. Ο έλεγχος Βiomed Covid-19 προσφέρει τη δυνατότητα πλήρους διερεύνησης ενός πιθανού κρούσματος COVID-19, ενώ ο Προ-εμβολιαστικός Έλεγχος Biomed Covid-19 είναι ένα πρόγραμμα εργαστηριακών εξετάσεων που μπορεί να φανεί χρήσιμο πριν από τον εμβολιασμό κατά της νόσου COVID-19.
Οι νέες υπηρεσίες περιλαμβάνουν: α) Δομημένα προγράμματα προληπτικού ελέγχου ανά ηλικία και φύλο β) Εξειδικευμένα προγράμματα προληπτικού ελέγχου, στοχευμένα στη διαχείριση νόσων υψηλού επιπολασμού γ) Ειδικούς ελέγχους που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19
Όλες οι προληπτικές εξετάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν στα Διαγνωστικά Κέντρα και τις Κλινικές του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, υπό συνθήκες πλήρους ασφάλειας και με όλα τα απαιτούμενα μέσα προστασίας. Το τσεκ απ μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς παραπεμπτικό ιατρού, ενώ οι αιματολογικές εξετάσεις γίνονται χωρίς ραντεβού.
news 41
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
42
news
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
Η ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στο πλευρό της Ελληνικής Ομοσπονδίας Άρσης Βαρών Συνέντευξη του προέδρου της Ε.Ο.Α.Β. Πύρρου Δήμα
Ο
Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στέκεται διαχρονικά δίπλα στους Έλληνες αθλητές, προσφέροντας εξειδικευμένες υπηρεσίες, προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες του επαγγελματικού αθλητισμού. Στο πλαίσιο αυτό, το Διατροφολογικό - Εργομετρικό Κέντρο Bioiatriki+ του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ γίνεται επίσημος υποστηρικτής της Ελληνικής Ομοσπονδίας Άρσης Βαρών (Ε.Ο.Α.Β.) για την περίοδο 2021 - 2022, επισφραγίζοντας την πολύχρονη συνεργασία του Ομίλου με την Ομοσπονδία. Στους αθλητές της Ομοσπονδίας παρέχονται πολλαπλές υπηρεσίες, ειδικά σχεδιασμένες για τις ατομικές και αγωνιστικές τους ανάγκες. Συγκεκριμένα, προσφέρονται: • Μέτρηση αναερόβιας ικανότητας/μυϊκής ισχύος • Δυναμομέτρηση χειρός • Μέτρηση ισορροπίας/ευλυγισίας • Πελματογράφημα • Λιπομέτρηση fit3 D • Διατροφική συνεδρία και πλάνο Οι παραπάνω υπηρεσίες είναι συμπληρωματικές προς τις διαγνωστικές υπηρεσίες και προσφέρονται σε αθλητές προ-ολυμπιακής ομάδας, σε νέους, εφήβους, νεανίδες, παίδες, κορασίδες και άνδρες/γυναίκες που θα συμμετάσχουν σε διεθνείς διοργανώσεις.
«Η Ελληνική Άρση Βαρών και εγώ προσωπικά, ευχαριστούμε τον Όμιλο ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ για την ουσιαστική στήριξη και ενίσχυση των προσπαθειών των Ελλήνων αθλητών», δήλωσε ο πρόεδρος της Ε.Ο.Α.Β. Πύρρος Δήμας, ο οποίος μίλησε στο Bionews για το άθλημα που υπηρετεί εδώ και πολλά χρόνια και για τους άμεσους στόχους της Ομοσπονδίας. Η άρση βαρών προσελκύει τα νέα παιδιά; Γιατί ένα παιδί να γνωρίσει αυτό το άθλημα; Η Ομοσπονδία, με ειδικά καταρτισμένους προπονητές, πρωταθλητές και Ολυμπιονίκες, δίνει την ευκαιρία στους νέους όλης της Ελλάδας να ασχοληθούν με την Άρση Βαρών. Είναι ένα άθλημα που προσελκύει τα νέα παιδιά, γιατί είναι εντυπωσιακό, είναι το άθλημα των Ολυμπιονικών. Πλέον είναι γνωστό πως Άρση Βαρών μπορούν να κάνουν όλοι υπό την επίβλεψη, πάντα, έμπειρου και επιστημονικά καταρτισμένου προπονητή. Με σωστή ενημέρωση και προβολή, ένα παιδί θα διαλέξει το άθλημα της Άρσης Βαρών διότι το γεμίζει αυτοπεποίθηση, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργεί την αξία του ευ αγωνίζεσθαι. Η Άρση Βαρών έχει επιστημονικά αποδειχθεί ότι αποτελεί προπόνηση υποδομής για τα περισσότερα αθλήματα. Βοηθά στη σωστή ανάπτυξη και ενδυνάμωση των αθλητών ώστε να αποκτήσουν μια σωστή βάση και να αποφεύγουν μελλοντικούς τραυματισμούς.
Η Ελληνική Άρση Βαρών και εγώ προσωπικά, ευχαριστούμε τον Όμιλο ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ για την ουσιαστική στήριξη και ενίσχυση των προσπαθειών των Ελλήνων αθλητών
news 43
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
Εύχομαι, η συνέχεια της συνεργασίας μας να οδηγήσει σε μεγάλες επιτυχίες και να πανηγυρίσουμε μαζί τις διακρίσεις των αθλητών μας, αποτέλεσμα των κοινών προσπαθειών
Η ελληνική Άρση Βαρών μπορεί να ξαναφέρει μεγάλες διεθνείς διακρίσεις; Οι μεγάλες διακρίσεις του παρελθόντος έγιναν από πολύ άξιους αθλητές και με πολλή δουλειά από τους ίδιους, το τεχνικό επιτελείο (Προπονητές, Ομοσπονδία) αλλά και την αμέριστη στήριξη του Κράτους. Οι σημερινές συνθήκες απέχουν πολύ από τα αυτονόητα της εποχής των μεγάλων επιτυχιών. Έμψυχο υλικό υπάρχει, αυτό, όμως, που χρειάζεται είναι η διαμόρφωση των συνθηκών για να μπορέσει να αξιοποιηθεί. Το μεγαλύτερο κενό που έμεινε από την κρίση στον αθλητισμό είναι η αδυναμία στήριξης από το Κράτος. Αυτό το κενό προσπαθούμε να καλύψουμε και, ευτυχώς, υπάρχουν οι χορηγοί που μας στηρίζουν. Ποιες είναι οι προσδοκίες για τη συμμετοχή μας στους Ολυμπιακούς Αγώνες φέτος στο Τόκιο; Η συμμετοχή μας στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Τόκιο είναι από μόνη της μια
44
news
επιτυχία, διότι η διαδικασία πρόκρισης είναι πολύπλοκη και μακρά. Η προσδοκία μας αυτή τη χρονική στιγμή είναι δύο συμμετοχές και το πλασάρισμα μέσα στους οχτώ πρώτους. Ποια είναι για εσάς προσωπικά, αλλά και για το άθλημα που υπηρετείτε, η σημασία της άσκησης και της υγιεινής διατροφής; Ο συνδυασμός της άσκησης με τη σωστή διατροφή είναι αυτό που δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα για τη μεγιστοποίηση της απόδοσης των αθλητών. Πάντα πρέπει να γίνεται με επιστημονικό τρόπο, ούτως ώστε ο αθλητής να έχει την απαιτούμενη ενέργεια την καθοριστική στιγμή. Πέραν του αθλητισμού υψηλών επιδόσεων, όμως, η σωστή άσκηση σε συνδυασμό με την υγιεινή διατροφή πρέπει να υιοθετηθεί από όλους στην καθημερινότητά μας. Πώς επηρέασε η πανδημία τον αθλητισμό και ειδικότερα την Άρση Βαρών;
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
Ποιες είναι οι εντυπώσεις από την πολύχρονη συνεργασία σας με τον Όμιλο ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ; Είμαστε απόλυτα ικανοποιημένοι από τη συνεργασία με τον Όμιλο ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, τη συνέπεια και την ποικιλία των παροχών. Η συνεργασία μας προσφέρει πολύ μεγάλη στήριξη και καλύπτει μεγάλα κενά που έχουν προκύψει από τις περικοπές που υπέστη η Ομοσπονδία. Μάλιστα, οι παροχές που μας προσφέρονται από τη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ μαζί με την πρόσφατη συνεργασία με το νέο Διατροφολογικό - Εργομετρικό Κέντρο Bioiatriki+ είναι υψηλότερου επιπέδου σε σχέση με το παρελθόν.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ LINK
Τι θα προτείνατε για την επόμενη μέρα; Όπως και όλη η κοινωνία, έτσι και η Άρση Βαρών έχει επηρεαστεί από την πανδημία με την παύση των προπονήσεων και των αγωνιστικών δραστηριοτήτων. Υπό κανόνες και τηρώντας τα υγειονομικά πρωτόκολλα θα μπορούσαν οι αθλητές της Άρσης Βαρών να κατανεμηθούν χρονικά στους χώρους προπόνησης ώστε να συνεχίζονται οι προπονήσεις και η αγωνιστική δραστηριότητα. Τι εύχεστε στον Όμιλο φέτος που κλείνει 40 χρόνια λειτουργίας στην Ελλάδα; Εύχομαι καλή συνέχεια στο έργο σας με σταθερά ανοδική πορεία και να μπορείτε να διατηρείτε πάντα το υψηλό επίπεδο των υπηρεσιών σας. Εύχομαι, επίσης, η συνέχεια της συνεργασίας μας να οδηγήσει σε μεγάλες επιτυχίες και να πανηγυρίσουμε μαζί τις διακρίσεις των αθλητών μας, αποτέλεσμα των κοινών προσπαθειών.
news 45
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
Στη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ η πρώτη ρομποτική πλατφόρμα ανάλυσης ούρων
Ο
Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ επενδύει συστηματικά στη διαρκή αναβάθμιση του εργαστηριακού εξοπλισμού, ακολουθώντας τις εξελίξεις της Εργαστηριακής και Διαγνωστικής Ιατρικής. Τα Κεντρικά Εργαστήρια του Ομίλου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη είναι από τα εργαστήρια παγκοσμίως και τα μόνα στην Ελλάδα που διαθέτουν πλέον το πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα ανάλυσης ούρων UN-Series της Sysmex, το οποίο επιλέχθηκε κατόπιν σχετικού διαγωνισμού.
Πρόκειται για την πρώτη ρομποτική, αρθρωτή και πλήρως επεκτάσιμη πλατφόρμα ολιστικής διαχείρισης δειγμάτων ουρών η οποία συνδυάζει δύο διαφορετικές λειτουργίες: Γενική ανάλυση ούρων μέσω CMOS Signal Analysis Processing και Μικροσκοπική ανάλυση ούρων μέσω της κυτταρομετρίας ροής φθορισμού και μέσω της ψηφιακής ανάλυσης της απεικόνισης του δείγματος. Ο συνδυασμός για πρώτη φορά των τριών διαφορετικών τεχνολογικών μεθόδων σε ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα όχι μόνο αναβαθμίζει σημαντικά την ημερήσια δυνατότητα επεξεργασίας δειγμάτων ούρων, αλλά προάγει περαιτέρω την ευαισθησία και ακρίβεια των αναλύσεων και παρέχει σημαντικά μεγαλύτερη διακριτική ικανότητα στη διαλογή και τυποποίηση «δύσκολων» περιστατικών. Τα αρθρωτά συστήματα ανάλυσης ούρων UN-Series της Sysmex έχουν τη δυνατότητα διασύνδεσης μέχρι και 9 διαφορετικών τύπων αναλυτών σε μία μόνο αλυσίδα, ενώ η πλήρης διαχείρισή τους από το εξελιγμένο λογισμικό U-WAM συνδυάζει και συνεκτιμά όλες τις παραμέτρους και δρομολογεί τα δείγματα μέσω ευέλικτων κανόνων στον κατάλληλο αναλυτή. Η διάταξη αυτή παρέχει μεγάλη ευελιξία στην αντιμετώπιση μελλοντικών αναγκών του εργαστηρίου μας ενώ δύναται να συνδεθεί σε ακόμα μεγαλύτερες προαναλυτικές διατάξεις.
46
news
«Η συνεργασία μας με τη Sysmex για το νέο σύστημα ανάλυσης αποτελεί το πρώτο βήμα μια σειράς αναβαθμίσεων που δρομολογούμε για το Εργαστήριο, το οποίο φιλοδοξούμε να αναδειχθεί ως σημείο αναφοράς και ως ένα από τα πλέον σύγχρονα της Ευρώπης», δήλωσε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, Γεώργιος Ευ. Σπανός. Για τη συνεργασία τους με τη Λάγιος Διαγνωστικά, διανομέα των προϊόντων ουρανάλυσης της Sysmex στην Ελλάδα, και την έναρξη της συνεργασίας με τη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, ο Jan-Willem Schipper, ανώτερος Εκτελεστικός Διευθυντής της Sysmex Europe GmbH, δήλωσε: «Είμαστε ευτυχείς που υποστηρίζουμε τον Όμιλο ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ σε αυτό το νέο στάδιο της ανάλυσης ούρων. Αποτελεί για εμάς ένα σημαντικό βήμα εντός της απαιτητικής ελληνικής αγοράς». Η κυρία Justyna Kurycyn, Executive Officer της Sysmex στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, ανέφερε: «Είναι εντυπωσιακό ότι, παρά τις υγειονομικές δυσκολίες που επικρατούν, το εργαστήριο ανταποκρίθηκε γρήγορα εγκαθιστώντας άμεσα και αποτελεσματικά το αυτοματοποιημένο σύστημα ανάλυσης ούρων UN-Series». Η Sysmex Europe GmbH, θυγατρική της ιαπωνικής Sysmex Corporation, εδρεύει στη Γερμανία και υποστηρίζει φορείς Υγείας σε όλο τον κόσμο, με προϊόντα Εργαστηριακής και Διαγνωστικής που έχουν εφαρμογή σε πολλούς τομείς και ειδικότητες της ιατρικής επιστήμης.
Στα Κεντρικά Εργαστήρια του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στην Αθήνα ο νέος αναλυτής επεξεργάζεται 1.200 δείγματα ημερησίως και ο αντίστοιχος στη Θεσσαλονίκη 500 δείγματα την ημέρα
ΥΓΕΙΑ
Κλινικές Μελέτες με την αξιοπιστία του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ Τα τελευταία χρόνια έχουν εξυπηρετηθεί πάνω από 450 ερευνητικά πρωτόκολλα για την Ελλάδα και το εξωτερικό
Ο
Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ δραστηριοποιείται στον τομέα των Κλινικών Μελετών από το 2009 και συνεργάζεται µε ελληνικές και πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες, εταιρείες CRO, καθώς και με τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα των ελληνικών νοσοκομείων και νοσοκομείων του εξωτερικού. Τα τελευταία χρόνια έχουν εξυπηρετηθεί πάνω από 450 ερευνητικά πρωτόκολλα για την Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ αυτή τη στιγμή το Τμήμα Κλινικών Μελετών του Ομίλου διαχειρίζεται περισσότερες από 100 ενεργές κλινικές μελέτες. Με δεδομένο ότι η Κλινική Έρευνα αποτελεί μια σύνθετη διαδικασία, η οποία διέπεται από αυστηρό πλάσιο, ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ εγγυάται:
ΔΕΙΤΕ ΤΟ LINK
• Διεπιστημονική ομάδα με μεγάλη εξειδίκευση και εμπειρία, αποκλειστικής ενασχόλησης με τις Κλινικές Μελέτες, η οποία παρέχει άμεσα και αξιόπιστα αποτελέσματα. • Πιστοποιημένες Εργαστηριακές και Απεικονιστικές Υπηρεσίες υψηλής ποιότητας
σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη για την κάλυψη των αναγκών μελετών φάσης I-IV. • Διοικητική ομάδα που εργάζεται με στόχο την κάλυψη όλων των αναγκών τόσο των ερευνητικών κέντρων όσο και των φαρμακευτικών και cro εταιρειών, δρώντας προληπτικά και επιλύοντας κάθε ζήτημα που μπορεί να προκύψει. • Εξειδικευμένες εξετάσεις στο πλαίσιο της Κλινικής Παθολογίας, της Αναλυτικής Βιοχημείας, της ανάλυσης Βιοδεικτών, της Παθολογικής Ανατομικής, της Κλινικής Κυτταρολογίας, της Μοριακής Γενετικής, της Κυτταρογενετικής και της Φαρµακογενωµικής. • Σημαντική διαγνωστική εμπειρία σε τομείς όπως η ογκολογία, οι αιματολογικές νεοπλασίες και άλλες αιματολογικές διαταραχές, τα αυτοάνοσα και ενδοκρινολογικά νοσήματα και οι λοιμώξεις. • Απεικονιστικές εξετάσεις με τα πλέον σύγχρονα ιατρικά μηχανήματα, τα οποία εξασφαλίζουν εξετάσεις υψηλής διαγνωστικής ακρίβειας, μειώνοντας σημαντικά τη δόση ακτινοβολίας.
Εταιρικές συνεργασίες Σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης Δεκάδες είναι οι επιχειρηματικοί όμιλοι της χώρας -ανάμεσά τους μερικοί από τους μεγαλύτερους- που εμπιστεύονται την υγεία των εργαζομένων τους στη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ. Το εξειδικευμένο Τμήμα Εταιρικών Συνεργασιών προσεγγίζει με υπευθυνότητα και ευελιξία τις διαφορετικές ανάγκες κάθε συνεργάτη, χτίζοντας σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης με επιχειρηματικούς και κοινωνικούς εταίρους. Ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ συνεργάζεται με επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων, ναυτιλιακές εταιρείες, αλλά και με αθλητικούς ομίλους και διάφορα σωματεία, παρέχοντας προληπτικές και διαγνωστικές εξετάσεις σε εργαζόμενους και
ΔΕΙΤΕ ΤΟ LINK
μέλη. Η εμπιστοσύνη προς τη ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ εκφράστηκε ακόμη εντονότερα την περίοδο της πανδημίας, όταν δεκάδες μεγάλες επιχειρήσεις και οργανισμοί επέλεξαν τις υπηρεσίες του Ομίλου για τους ελέγχους COVID-19, προκειμένου να συνεχίσουν να λειτουργούν απρόσκοπτα και με ασφάλεια. Στον Όμιλο ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ έχουν απευθυνθεί για τεστ κορωνοϊού συνολικά πάνω από 500 επιχειρηματικοί όμιλοι, εταιρείες και άλλοι φορείς, συμπεριλαμβανομένων τραπεζών, ναυτιλιακών εταιρειών, φαρμακευτικών επιχειρήσεων, καταναλωτικών, αερομεταφορέων, αλυσίδων λιανικής, ιατρικών και αθλητικών συλλόγων, εκπαιδευτικών οργανισμών.
news 47
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ και ΠΑΟΚ στηρίζουν τη Σχολή Τυφλών - ΚΕΑΤ Θεσσαλονίκης
Ο ΔΕΙΤΕ ΤΟ VIDEO
Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ και η ΠΑΕ ΠΑΟΚ (μέσω του προγράμματος εταιρικής ευθύνης PAOK Action) βρίσκονται δίπλα σε όσους προσφέρουν φροντίδα σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και αναγνωρίζουν το έργο της Σχολής Τυφλών - ΚΕΑΤ Θεσσαλονίκης προς την κατεύθυνση αυτή. Στο πλαίσιο αυτό, ο Όμιλος πραγματοποίησε δωρεά υγειονομικού υλικού και ιατρικών
48
news
μηχανημάτων για να καλυφθούν οι ανάγκες του ΚΕΑΤ. Παράλληλα, επειδή η συνεχιζόμενη πανδημία δοκιμάζει όλη την κοινωνία, προσφέρθηκε δωρεάν έλεγχος COVID-19 τόσο για το προσωπικό όσο και για τους οικότροφους της Σχολής. Οι δειγματοληψίες πραγματοποιήθηκαν από εξειδικευμένο προσωπικό της ΒιοKλινικής Θεσσαλονίκης, με όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφάλειας.
Διατροφολογικό & Εργομετρικό Kέντρο Η σωστή ποσότητα διατροφής και άσκησης, είναι ο ασφαλέστερος δρόμος για την υγεία
bioiatrikiplus.gr
210 6966282 Λ. Κηφισίας 132 & Παπαδά, Aθήνα Βιοιατρική Αμπελοκήπων, 6ος όροφος contact@bioiatrikiplus.gr
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
Παρόντες σε μεγάλες διεθνείς εκδηλώσεις
Ο
Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ και ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών ένωσαν τις δυνάμεις τους, για ακόμη μία φορά, με στόχο την ασφαλή προετοιμασία και διεξαγωγή του 6ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών (Delphi Economic Forum VI), το οποίο διεξήχθη από τις 10 έως τις 15 Μαΐου 2021, στο Ζάππειο Μέγαρο, στην Αθήνα, υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Το Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ -που αποτελεί σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα ελέγχου COVID-19 στη χώρα- ανέλαβε τον έλεγχο κορωνοϊού για όλες τις ημέρες προετοιμασίας και διεξαγωγής του Φόρουμ. Τα έμπειρα στελέχη του Ομίλου εγκατέστησαν κινητό ιατρείο στον χώρο του Ζαππείου -όπου πραγματοποιήθηκε η ετήσια εκδήλωση του Φόρουμ- και υπό συνθήκες πλήρους ασφάλειας διενήργησαν εκατοντάδες τεστ, ώστε
50
news
να καλυφθούν οι διοργανωτές, οι σύνεδροι και όλοι οι υψηλοί προσκεκλημένοι του Φόρουμ, από 42 χώρες. H μοριακή εξέταση PCR που πραγματοποιείται στα Εργαστήρια του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ έχει ειδικότητα μεθόδου 100% και ευαισθησία 99,17%, ενώ το γρήγορο τεστ ανίχνευσης αντιγόνου (rapid test) έχει ευαισθησία πάνω από 93% και ειδικότητα πάνω από 99%. Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών ανέλαβε την κάλυψη των υγειονομικών αναγκών καθ’ όλη τη διάρκεια του Φόρουμ, με Κινητή Μονάδα επανδρωμένη με έμπειρο ιατρό και εξειδικευμένους διασώστες. Ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στο πλευρό της Εταιρείας Ελλήνων Επιστημόνων Ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ παρακολουθεί διαχρονικά τις επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα της Ιατρικής και όχι μόνο και στηρίζει τις αξιόλογες επιστημονικές πρωτοβουλίες.
ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
Ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ παρακολουθεί διαχρονικά τις επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα της Ιατρικής και όχι μόνο και στηρίζει τις αξιόλογες επιστημονικές πρωτοβουλίες
Στο πλαίσιο αυτό, η ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ ήταν χορηγός στο διαδικτυακό επιστημονικό Συμπόσιο που διοργάνωσε η Εταιρεία Ελλήνων Επιστημόνων (Greek Scientists Society) στις 14 Μαρτίου 2021, με θέμα «Πώς το ελληνικό επιστημονικό πρότυπο μπορεί να εξελιχθεί στη μετά COVID εποχή». Η ανθρωπότητα είναι αντιμέτωπη με πρωτοφανείς τεχνολογικές και κοινωνικο-πολιτισμικές αλλαγές οι οποίες θα αναδείξουν νέα πρότυπα. Στη διάρκεια του Συμποσίου, συζητήθηκε το πώς η αρχαία ελληνική σκέψη μπορεί να συμβάλει στη διερεύνηση αυτών των αλλαγών, οδηγώντας τελικά σε ένα νέο ελληνικό επιστημονικό πρότυπο, εφαρμόσιμο σε τομείς όπως η Ρομποτική, ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός, η Τεχνητή Νοημοσύνη και η Εικονική Πραγματικότητα. Στο Συμπόσιο συμμετείχαν διακεκριμένοι επιστήμονες καθώς και πολιτικοί.
news 51
ΥΓΕΙΑ
52
news
ΥΓΕΙΑ
ΒιοΚλινική: Νεφρολογικά τμήματα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη Ολοκληρωμένη φροντίδα με ασφάλεια, ποιότητα και ανθρώπινο πρόσωπο
Την περίοδο της πανδημίας παρέχεται δυνατότητα απομόνωσης των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών, ενώ εφαρμόζονται όλα τα σχετικά πρωτόκολλα ασφαλείας του ΕΟΔΥ
ΔΕΙΤΕ ΤΟ LINK
Σ
τις Μονάδες Τεχνητού Νεφρού και τα Νεφρολογικά Τμήματα των ΒιοΚλινικών του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, έμπειροι γιατροί και εξειδικευμένο προσωπικό παρέχουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε ασθενείς με χρόνια ή οξεία νεφρική ανεπάρκεια, ενώ φροντίζουν και για την πρόληψη τέτοιων προβλημάτων. Οι Μονάδες λειτουργούν με βασική προτεραιότητα την προσφορά ιατρικών και νοσηλευτικών υπηρεσιών σε νεφροπαθείς με επαγγελματισμό, σε ένα ανθρώπινο και φιλικό περιβάλλον. Η μακρόχρονn πείρα και εξειδίκευσn του προσωπικού στον τομέα τnς αιμοκάθαρσnς εγγυώνται την άριστη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
• Ειδικά σχεδιασμένες πολύσπαστες πολυθρόνες και κρεβάτια με ηλεκτρονικό σύστημα χειρισμού που έχουν μελετηθεί για την άμεσn αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών • Ατομική εγκατάσταση οξυγόνου • Ελαφρύ γεύμα παρασκευασμένο με άριστες πρώτες ύλες
Αθήνα Η πρώτη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού του Ομίλου λειτουργεί στη ΒιοΚλινική Αθηνών από το 2006.
Θεσσαλονίκη Η Μονάδα Τεχνητού Νεφρού της ΒιοΚλινικής Θεσσαλονίκης είναι μία από τις παλαιότερες Ιδιωτικές Μονάδες Τεχνητού Νεφρού (ΜΤΝ) της πόλης, με μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση της νεφρικής νόσου.
Η Μονάδα της Αθήνας, πλήρως ανακαινισμένη, διαθέτει 18 υπερσύγχρονα μηχανήματα αιμοκάθαρσnς με τις εξής δυνατότητες - παροχές: • Online συνεδρία που αποτελεί την τελευταία λέξη στην εξέλιξn τnς εξωνεφρικής κάθαρσης • Συνεχή μέτρηση και καταγραφή της αρτηριακής πίεσης προς αποφυγή υποτασικών επεισοδίων κατά τη διάρκεια τnς συνεδρίας • Ατομικές τηλεοράσεις plasma, ακουστικά και τηλέφωνο • Ειδικό θάλαμο για ασθενείς με HBV
Η Μονάδα ασθενών καλύπτεται σε 24ωρη βάση από ειδικούς γιατρούς και νοσηλευτές ενώ υποστηρίζεται και από έμπειρους γιατρούς άλλων ειδικοτήτων όπως καρδιολόγους, χειρουργούς, παθολόγους, αναισθησιολόγους. Διατίθεται και ασθενοφόρο για την άμεση διακομιδή ασθενών.
Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης με εύκολη πρόσβαση και σε μικρή ακτίνα από τα κεντρικά ξενοδοχεία. Η Μονάδα διαθέτει 28 μηχανήματα τεχνητού νεφρού και λειτουργεί καθημερινά σε 3 βάρδιες. Παρέχονται όλες οι ανέσεις και λαμβάνονται όλα τα μέτρα προστασίας. Οι ιατρικές υπηρεσίες παρέχονται από ειδικούς νεφρολόγους σε καθημερινή εικοσιτετράωρη βάση.
news 53
ΥΓΕΙΑ
Στις Μονάδες Τεχνητού Νεφρού στις ΒιοΚλινικές Αθηνών και Θεσσαλονίκης δίνεται, επιπλέον, δυνατότητα online κράτησης
54
news
Το νοσηλευτικό προσωπικό είναι άρτια εκπαιδευμένο με πολύχρονη πείρα στην εξωνεφρική κάθαρση. Οι αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς παρακολουθούνται συνεχώς από ειδικό καρδιολόγο. Η κλινική διαθέτει οργανωμένα ιατρικά εργαστήρια με υπερσύγχρονο εξοπλισμό, όπου μπορεί να πραγματοποιηθεί όλο το πλήθος των διαγνωστικών εξετάσεων για παράλληλες παθήσεις πέραν της χρόνιας νεφρικής νόσου. Υπάρχει η δυνατότητα άμεσης αντιμετώπισης των επειγόντων περιστατικών των νεφροπαθών από οργανωμένη ομάδα καρδι-
ολόγων, αναισθησιολόγων, χειρουργών και εντατικολόγων. Οι ΒιοΚλινικές είναι συμβεβλημένες με τον ΕΟΠΥΥ και με τα υπόλοιπα Ασφαλιστικά Ταμεία. Την περίοδο της πανδημίας παρέχεται δυνατότητα απομόνωσης των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών, ενώ εφαρμόζονται όλα τα σχετικά πρωτόκολλα ασφαλείας του ΕΟΔΥ.Στις Μονάδες Τεχνητού Νεφρού στις ΒιοΚλινικές Αθηνών και Θεσσαλονίκης δίνεται, επιπλέον, δυνατότητα online κράτησης για φιλοξενούμενους ασθενείς αιμοκάθαρσης.
Ό,τι χρειάζεστε για ένα υγιές και όμορφο χαμόγελο
Δίκτυο Οδοντιατρείων Η καλή αισθητική εικόνα του στόματος, δηλαδή ένα όμορφο, υγιές και λαμπερό χαμόγελο, είναι απαίτηση του σύγχρονου ανθρώπου και ένδειξη Υγείας και Ευεξίας. Στα Οδοντιατρεία του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΉ οι υπηρεσίες μας έχουν σκοπό να διασφαλίσουν: Την ομαλή λειτουργία του στόματός σας Την ταχύτερη αποκατάσταση της υγείας και της υγιεινής του Την κάλυψη των αισθητικών σας αναγκών Διαθέτοντας σύγχρονο εξοπλισμό, τεχνογνωσία και εξειδικευμένους συνεργάτες, σας προσφέρουμε υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στον χώρο της θεραπευτικής καθώς και στον τομέα της αισθητικής οδοντιατρικής. Όλα τα οδοντιατρεία είναι εξοπλισμένα με δύο σύγχρονες έδρες και στελεχωμένα με εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό, ώστε ο επισκέπτης να απολαμβάνει χωρίς καθυστερήσεις υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. ΑΤΤΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΎΛΟΥ 6, Τ 210 7217517 ΑΛΙΜΟΣ Λ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΈΝΗΣ 578Α, Τ 210 9918797
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΚΑΛΛΙΘΕΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 155 ΕΘΝΆΡΧΟΥ ΜΑΚΑΡΊΟΥ 6 & 1ος ΌΡΟΦΟΣ, Τ 210 9537648 ΙΚΑΡΊΑΣ, Τ 214 4050005 ΚΗΦΙΣΙΑ ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΊΑΣ 225-227, Τ 210 6129112-3
www.biomedsmile.gr
ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ EΘΝΙΚΉΣ ΑΝΤΙΣΤΆΣΕΩΣ 15, 1ος ΌΡΟΦΟΣ, Τ 2310 486876
ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΗΤΡΟΠΌΛΕΩΣ 83, Τ 2310 275986
www.facefook.com/BiomedSmile
ΥΓΕΙΑ
Διάγνωση και διαχείριση σπάνιας συγγενούς ανωμαλίας της αορτής στη ΒιοΚλινική Θεσσαλονίκης
Έ
να πολύ ενδιαφέρον περιστατικό δημοσίευσε πρόσφατα στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Hellenic Journal of Cardiology ομάδα ιατρών της ΒιοΚλινικής Θεσσαλονίκης αποτελούμενη από τους καρδιολόγους Θωμά Μπένη, Ιωάννη Ευθυμιάδη και Κωνσταντίνο Θεοδωρόπουλο, την ακτινολόγο Αναστασία Αυγουστή και τον τεχνολόγο ακτινολογίας/ιατρικό φυσικό Ιωάννη Πρίντζιπα. Το περιστατικό αφορά μια ασυμπτωματική γυναίκα 41 ετών η οποία, στο πλαίσιο ελέγχου ρουτίνας με υπερηχογράφημα καρδιάς, βρέθηκε να έχει αυξημένες ταχύτητες ροής στην κατιούσα θωρακική αορτή. Ένα τέτοιο εύρημα θα μπορούσε να είναι συμβατό με μία σοβαρή συγγενή ανωμαλία που ονομάζεται στένωση του ισθμού της αορτής και κατά κανόνα απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση της στένωσης ή επεμβατική αντιμετώπιση με διαδερμική τοποθέτηση stent. Η ασθενής διερευνήθηκε περαιτέρω με αξονική αγγειογραφία της αορτής για την επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό της διάγνωσης. Η εξέταση έδειξε ελίκωση και ήπια στένωση του αυλού της θωρακικής αορτής περιφερικά της αριστερής υποκλειδίου αρτηρίας (εικόνα - λευκά βέλη) και ήπια μεταστενωτική διάταση της κατιούσας θωρακικής αορτής, ευρήματα συμβατά με ψευδή στένωση του ισθμού της αορτής. Τι είναι η ψευδής στένωση του ισθμού της αορτής Η ψευδής στένωση του ισθμού της αορτής είναι μια σπάνια συγγενής ανωμαλία, που χαρακτηρίζεται από επιμήκυνση και συστροφή της αορτής στο επίπεδο του αρτηριακού συνδέσμου και μπορεί να μιμείται τη στένωση του ισθμού της αορτής. Σε αντίθεση με την αληθή στένωση του ισθμού της αορτής, η ψευδής στένωση θεωρείται καλοήθης οντό-
56
news
τητα καθώς οι ασθενείς είναι κατά κανόνα ασυμπτωματικοί μιας και δεν υπάρχει κρίσιμη στένωση του αορτικού ισθμού και επομένως δεν απαιτείται κάποια χειρουργική ή επεμβατική παρέμβαση. Ωστόσο, είναι πιθανή η δημιουργία ανευρύσματος της θωρακικής αορτής περιφερικά του σημείου της ψευδοστένωσης λόγω στροβιλώδους ροής που μπορεί να προκαλεί λέπτυνση του αορτικού τοιχώματος. Τα ανευρύσματα αυτά μπορεί να απαιτήσουν χειρουργική ή διαδερμική επιδιόρθωση λόγω του υψηλού κινδύνου ρήξης τους. Έτσι, ακόμα και αν ένας ασθενής με ψευδή στένωση του ισθμού της αορτής είναι τελείως ασυμπτωματικός, συστήνεται στενή παρακολούθηση (follow up) ώστε να εντοπιστεί έγκαιρα πιθανός σχηματισμός ανευρύσματος περιφερικά της ψευδοστένωσης.Οι γιατροί της ΒιοΚλινικής θα παρακολουθούν την ασθενή σε ετήσια βάση με κλινική εξέταση και απεικόνιση της αορτής (με μαγνητική ή αξονική τομογραφία). Στη ΒιοΚλινική Θεσσαλονίκης του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ λειτουργεί Καρδιολογικό τμήμα στελεχωμένο από έμπειρους και εξειδικευμένους καρδιολόγους. Υπάρχει η δυνατότητα διενέργειας όλων των μη επεμβατικών διαγνωστικών τεστ (κλινική εξέταση, ΗΚΓ, δοκιμασία κόπωσης σε τάπητα, Holter ρυθμού και πίεσης, υπερηχογράφημα καρδιάς, Stress Echo (Δυναμική Υπερηχοκαρδιογραφία), διοισοφάγειο υπερηχογράφημα και υπερηχογραφία με παράγοντες αντίθεσης) καθώς και νοσηλείας ασθενών με καρδιολογικά προβλήματα. Το Ακτινολογικό τμήμα στελεχώνεται από έμπειρους ιατρούς και τεχνολόγους, ενώ είναι εξοπλισμένο με σύγχρονα μηχανήματα με δυνατότητα διενέργειας ευρείας γκάμας εξετάσεων μεταξύ των οποίων Αξονική και Μαγνητική τομογραφία.
ΥΓΕΙΑ
Το Hellenic Journal of Cardiology είναι το περιοδικό της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας με συντελεστή απήχησης (impact factor) 4,047
news 57
ΥΓΕΙΑ
Γνωρίζετε ότι: • Το 350 π.Χ. ο Αριστοτέλης διερευνούσε τα όνειρα και διερωτάτο στην πραγματεία του «Περί ύπνου και εγρηγόρσεως» πώς κοιμόμαστε και γιατί. Επιστημονική απάντηση δεν δόθηκε έως την εφεύρεση του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος
58
news
το 1924 από τον Γερμανό ψυχίατρο Hans Berger, που επέτρεψε την καταγραφή της ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου και την επιστημονική (και όχι απλώς φιλοσοφική) μελέτη του ύπνου; • Η έλλειψη ύπνου συνεπάγεται
κακή διάθεση και μειωμένη παραγωγικότητα, απουσία από το σχολείο, τη δουλειά, την κοινωνική ζωή και τις υποχρεώσεις, κακή ποιότητα ζωής, εργατικά και οδικά ατυχήματα αλλά και ιατρικά λάθη;
ΥΓΕΙΑ
Ύπνος και διατροφή στην εποχή της οθόνης
Η
φροντίδα της υγείας είναι συνυφασμένη με κατάλληλο διαγνωστικό έλεγχο και ιατρική παρακολούθηση, και δικαιολογημένα άλλωστε. Σε επίπεδο νόσου αλλά και πρόληψης, ο κόσμος επιπλέον αναζητά διατροφική υποστήριξη καθώς αναγνωρίζει τη σημασία της διατροφής και ιδίως των θρεπτικών συστατικών στην επίτευξη βέλτιστης κατάστασης θρέψης, καλής υγείας και υψηλού προσδόκιμου ζωής απαλλαγμένου από χρόνιες ασθένειες. Το σώμα συν τοις άλλοις είναι και μηχανή, για να λειτουργήσει όμως αυτή η μηχανή απαιτεί καύσιμα και restart ή sleep mode. Ύπνος, το παραγκωνισμένο αγαθό Η σύγχρονη κοινωνία των γρήγορων ρυθμών εργασίας και ζωής, αλλά και του καταιγισμού πληροφοριών μέσω οθονών, έχει κάνει την έλλειψη ύπνου τρόπο ζωής. Σε ορισμένα κράτη και κουλτούρες η κούραση και η έλλειψη ύπνου αποτελούν ένδειξη αφοσίωσης και σκληρής εργασίας. Η ξεκούραση έρχεται δεύτερη, ή μάλλον τελευταία, ως πολυτέλεια μετά τις αδιαμφισβήτητες προτεραιότητες που λέγονται εργασιακές και οικογενειακές υποχρεώσεις. Ταυτόχρονα, γνωρίζουμε πλέον τι εστί επαρκής και ποιοτικός ύπνος και πώς συμβάλλει τόσο στην καλή σωματική και ψυχική υγεία όσο και στη συγκέντρωση, τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητα.
• Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν χάσει τη δουλειά τους λόγω του λήθαργου που προκαλούν οι διαταραχές του ύπνου • Η έλλειψη ύπνου κόστισε $ 411 δισ. στις ΗΠΑ το 2017 (απώλεια 2,28% του ΑΕΠ), $ 138,6 δισ. στην Ιαπωνία (απώλεια
Στην εποχή της οθόνης, ο ύπνος είναι πράγματι υψίστης σημασίας. Η επαρκής και ποιοτική ξεκούραση επιδρά στο σώμα και στο μυαλό. Ο εγκέφαλος κάνει restart, oι οφθαλμοί και τα οστά ανακουφίζονται από την ολοήμερη απαιτητική τους λειτουργία, το ίδιο και τα όργανα του σώματος. Τα παιδιά αντεπεξέρχονται καλύτερα στο σχολείο, οι ενήλικες αποδίδουν καλύτερα στη δουλειά, υπάρχει καλή διάθεση, αυξημένη συγκέντρωση και παραγωγικότητα. Ύπνος και κιρκάδιος ρυθμός Έρευνες για την αρχιτεκτονική του ύπνου δείχνουν πως η διάρκειά του μειώνεται καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν. Για τους ενήλικες, συστήνονται τουλάχιστον 7 ώρες ποιοτικού νυχτερινού ύπνου από νωρίς το βράδυ, για καλή υγεία και ευζωία. Αυτές οι ώρες πρέπει καταρχήν να συμβαδίζουν με τον κιρκάδιο ρυθμό, και επίσης να είναι συνεχείς, δηλαδή το άτομο να περνάει διαδοχικά από όλα τα στάδια του ύπνου (1, 2, 3 και 4) φτάνοντας στον βαθύ ύπνο (REM sleep) που είναι ευεργετικός για τον εγκέφαλο.
Ιωάννα Αδαμίδου MS, RD Διαιτολόγος - Διατροφολόγος & Βιολόγος Υπεύθυνη Bioiatriki+ Nutrition, Θεσσαλονίκη, Επιστημονική Συνεργάτης ΒιοΚλινικής Θεσσαλονίκης
*Η αρθρογράφος εργάσθηκε στο παρελθόν ως βιολόγος στο Sleep Disorders Centre του St Thomas’ Hospital, London, με επικεφαλής τον Professor Adrian J. Williams.
Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι το μοτίβο ή κύκλος ύπνου-ξύπνιου, μια ενδογενής βιολογική διαδικασία που έχει μια περιοδικότητα 24 ωρών και ευθυγραμμίζεται με εξωτερικά ερεθίσματα όπως το φως του ήλιου που έρχεται και φεύγει λόγω της περιστροφής της γης γύρω από τον εαυτό της. Εξελικτικός σκοπός ύπαρ-
2,92% του ΑΕΠ), $ 60 δισ. στη Γερμανία (απώλεια 1,56% του ΑΕΠ) και $ 50,2 δισ. στην Αγγλία (απώλεια 1,86% του ΑΕΠ) • Το 2016 Αμερικανοί πολίτες πλήρωσαν $ 66 δισ. για εξετάσεις σε κέντρα μελέτης ύπνου, συσκευές και φάρμακα
για τη βελτίωση του ύπνου τους • Πέρα από προπονητή, φυσιοθεραπευτή, γιατρό και διατροφολόγο, οι μεγάλες ομάδες και οι elite αθλητές συμβουλεύονται και ειδικούς στον ύπνο (sleep coaches or experts) για άψογη αθλητική απόδοση
news 59
ΥΓΕΙΑ ξής του είναι η βέλτιστη λειτουργία του οργανισμού, που δεν μπορεί διαρκώς να βρίσκεται σε εγρήγορση, η ρύθμιση των ορμονών και η προσαρμογή στο περιβάλλον σε συγχρονισμό με τον ήλιο. Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την ικανότητα προσαρμογής σε μόνιμο σκοτάδι ή σε διαφορετική ζώνη ώρας έπειτα από ταξίδι, ενώ, όταν ο συγχρονισμός του κιρκάδιου ρυθμού με την τοπική ώρα δεν επιτυγχάνεται αυτομάτως, το άτομο βιώνει το λεγόμενο jetlag. Ο ύπνος μικρής διάρκειας κατά τη διάρκεια της ημέρας (σιέστα) δεν επιδρά στον κιρκάδιο ρυθμό, φαίνεται όμως πως μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα και να μειώσει το άγχος. Ο ύπνος αποτελεί μια μεταμόρφωση του εγκεφάλου, που οδηγεί σώμα και νου σχεδόν σε μια κατάσταση παράλυσης, επιτρέποντάς τους να συνέλθουν έπειτα από μια μέρα συνεχούς λειτουργίας, κάτι που επιτυγχάνεται σταδιακά. Κατά το στάδιο REM, το σώμα μπαίνει σε βαθύ ύπνο και ο εγκέφαλος διαχωρίζει τα νέα ερεθίσματα και τις σημαντικές πληροφορίες από τις ασήμαντες τις οποίες αποθηκεύει στη μνήμη. Εάν το στάδιο REM δεν επιτυγχάνεται λόγω διακοπτόμενου ύπνου, το άτομο μπορεί την επόμενη μέρα να έχει πονοκέφαλο, κόπωση και υπνηλία, μειωμένη συγκέντρωση και κακή διάθεση. Στα κέντρα διαταραχών του ύπνου ανά τον κόσμο προσέρχονται κατά κύριο λόγο άτομα που ταλαιπωρούνται από λήθαργο κατά τη διάρκεια της ημέρας, διακοπτόμενη αναπνοή (ιδίως σε ύπτια θέση, δηλαδή ανάσκελα) ή αυξημένη κινητικότητα (π.χ. σαγονιού ή ποδιών) κατά τη διάρκεια του ύπνου, συμπτώματα που σχετίζονται με διαταραχές αναπνευστικού ή νευρολογικού υπόβαθρου αντίστοιχα. Η διάγνωση γίνεται έπειτα από μελέτη ύπνου όπου γίνεται ολονύχτια καταγραφή ποικίλων λειτουργιών του οργανισμού (respiratory & polysomnography studies) και στη συνέχεια συστήνεται θεραπευτική αγωγή (φάρμακα, CPAP κ.ά.). Στο Κέντρο Διαταραχών Ύπνου και Επιληψίας στη ΒιοΚλινική Αθηνών του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ πραγματοποιούνται όλες οι απαραίτητες εξετάσεις για τη διαγνωστική προσπέλαση και αντιμετώπιση του συνόλου
60
news
Διαμορφώστε μια ήρεμη βραδινή ρουτίνα ύπνου άνευ οθόνης. Απολαύστε ένα ισορροπημένο βραδινό γεύμα 2-3 ώρες πριν από τον ύπνο
των διαταραχών του ύπνου και τη διερεύνηση επεισοδίων απώλειας συνείδησης ή επιληπτικών κρίσεων. Στο Κέντρο αυτές οι καταστάσεις αντιμετωπίζονται με τα πλέον σύγχρονα διαγνωστικά μέσα και από έμπειρο ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό. Συγκεκριμένα, πραγματοποιούνται: ολονύκτια οξυμετρία και πλήρης βίντεο-πολυ-υπνογραφία (πλήρης μελέτη ύπνου-VideoPSG) για τη διερεύνηση του συνόλου των υπνικών διαταραχών. Συχνοί προδιαθεσικοί παράγοντες της υπνικής ή αποφρακτικής άπνοιας είναι η παχυσαρκία, τα κρεατάκια ή ο κοντός λαιμός. Εστιάζοντας στην παχυσαρκία, έχει διαπιστωθεί πως η συσσώρευση λίπους στην περιοχή του λαιμού φράσσει πολύ εύκολα την αναπνευστική οδό, χαρακτηριστικά σε ύπτια θέση, με συνέπεια τον κατακερματισμό του ύπνου και το αίσθημα κόπωσης την επόμενη μέρα. Ακόμη και μια μικρή απώλεια βάρους μπορεί να απαλύνει σημαντικά τα συμπτώματα υπνικής άπνοιας. Διατροφή και τρόπος ζωής για όνειρα γλυκά Καθώς η ρύθμιση των ορμονών επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό κατά τον ύπνο, η έλλειψη αυτού μπορεί συν τοις άλλοις να αυξήσει την αίσθηση της πείνας και να μειώσει τον κορεσμό. Δεν είναι τυχαίο που οι μειωμένες ή λανθασμένες ώρες ύπνου συνοδεύονται από ανθυγιεινές
ΥΓΕΙΑ ΟΙ ΣΥΝΗΘΈΣΤΕΡΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΈΣ ΎΠΝΟΥ ΕΊΝΑΙ:
1 Αυπνία (insomnia): Δυσκολία να αποκοιμηθεί κανείς ή να παραμείνει σε συνεχή ύπνο κατά τη διάρκεια της νύχτας
2 Υπνική ή αποφρακτική άπνοια (sleep apnea) και σύνδρομο άπνοιας-υπόπνοιας: Aπόφραξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (οπισθοφαρυγγική χώρα) για > 20 δευτερόλεπτα, με αίσθημα πνιγμού, και συνεπώς διακοπτόμενη αναπνοή ή και έντονο ροχαλητό κατά τη διάρκεια της νύχτας, ιδίως σε ύπτια θέση
3 Όσο λάθος κι αν βαίνουν τα πράγματα, κοιμηθείτε. Αύριο είναι μια καινούρια, διαφορετική μέρα
Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (restless legs syndrome): απότομες κινήσεις ποδιών εν μέσω ύπνου
4 Ναρκοληψία (narcolepsy): Λήθαργος κατά τη διάρκεια της ημέρας, με αναπάντεχα επεισόδια πτώσης και ξαφνικού ύπνου
5 Νυχτερινός τρόμος
6 Διαταραχές κιρκάδιου ρυθμού, ως απόρροια εργασίας με νυχτερινές βάρδιες, jetlag, κ.ά.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
διατροφικές συνήθειες. Επίσης, όταν κάποιος παραμένει ξύπνιος πολύ αργά τη νύχτα, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα πεινάσει εκ νέου και θα καταναλώσει τροφή μεταμεσονυκτίως. Πράγματι, έρευνες δείχνουν πως βραδινός ύπνος με διάρκεια μικρότερη από 7 ώρες σχετίζεται με πρόσληψη βάρους, σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση και φαινόμενα κατάθλιψης, ενώ δυσχεραίνει την αντιμετώπιση πολλών καταστάσεων υγείας. Η έλλειψη φυσιολογικού ύπνου μπορεί να προκαλέσει σωματικό άλγος, μειωμένη ανοσοποιητική λειτουργία, αδυναμία άσκησης ή επαρκούς κινητικότητας, στρες, κακή πνευματική ή αθλητική απόδοση. Από την άλλη πλευρά, η επαρκής και ποιοτική ξεκούραση μπορεί να υποστηρίξει σωστές συνήθειες διατροφής και άσκησης, αλλά και να βοηθήσει στη διαχείριση του στρες. Οι ακόλουθες προτάσεις μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός σωστού υπόβαθρου για καλή υγεία και ευζωία: • Προγραμματίστε τις δικές σας 7 ώρες ύπνου, επιχειρώντας να αποσυρθείτε έστω μισή ώρα νωρίτερα απ’ ό,τι συνήθως. Μείνετε σταθεροί στη δέσμευσή σας, για φρεσκάδα, κίνητρο, καθαρό μυαλό και ορθότερες αποφάσεις την επόμενη μέρα, δίχως μαύρους κύκλους • Απολαύστε ένα ισορροπημένο βραδινό γεύμα 2-3 ώρες πριν από τον ύπνο, επιλέγοντας λειτουργικές τροφές με ποιοτικά θρεπτικά συστατικά που αυξάνουν τη σεροτονίνη και συνεπώς βοηθούν στον κορεσμό και τον ήρεμο ύπνο, όπως τρυπτοφάνη, μαγνήσιο, βιταμίνη B6, ω3 λιπαρά οξέα και φυτικές ίνες. Ενδεικτικές πηγές αυτών: γάλα, γιαούρτι, λιπαρά ψάρια, αβοκάντο, ξηροί καρποί και σπόροι, ρύζι, ακτινίδιο κ.ά. Συμβουλευτείτε τον διατροφολόγο για το πώς να εντάξετε ποικιλία λειτουργικών τροφίμων στο διαιτολόγιό σας • Αποφύγετε την καφεΐνη, τη σοκολάτα, την κατανάλωση αλκοόλ, τις οθόνες και την έντονη άσκηση αργά το βράδυ • Διαμορφώστε μια ήρεμη και χαλαρωτική βραδινή ρουτίνα ύπνου άνευ οθόνης: καθαριότητα, απαλή μουσική, βιβλίο ή ημερολόγιο, βαθιές αναπνοές ή άλλες πρακτικές χαλάρωσης. Εάν κάτι σας αγχώνει, σημειώστε το για να το διαχειριστείτε το επόμενο πρωί • Όσο λάθος κι αν βαίνουν τα πράγματα, κοιμηθείτε. Αύριο είναι μια καινούρια, διαφορετική μέρα.
news 61
ΥΓΕΙΑ
Η μάσκα που επιλέγουμε πρέπει να είναι από καλής ποιότητας βαμβακερό ύφασμα. Ακόμη προτιμότερες είναι οι μάσκες μίας χρήσης. Είναι απαραίτητο να αλλάζουμε μάσκα όταν αυτή υγραίνεται
62
news
ΥΓΕΙΑ
Maskne Οι 6 SOS ερωτήσεις για την ακμή που μπήκε στη ζωή μας μαζί με τις μάσκες 1. Τι είναι η ακμή της μάσκας (maskne); Πρόκειται για την εμφάνιση ακμής με διάφορες μορφές (εγκλωβισμένο σμήγμα, φλεγμονώδη σπυράκια, κύστεις) στις περιοχές που καλύπτει η μάσκα, όταν τη φοράμε πολλές ώρες. Μπορεί να συνυπάρχουν κνησμός, ερεθισμός της επιδερμίδας ή και πόνος στα σημεία φλεγμονής. Δημιουργείται εξαιτίας της τριβής και της υγρασίας που συγκρατείται περιστοματικά λόγω των υδρατμών της εκπνοής. Επίσης ο εγκλωβισμός της λιπαρότητας στο δέρμα προδιαθέτει σε απόφραξη των πόρων και δημιουργεί ιδανικό περιβάλλον για ανάπτυξη βακτηρίων. 2. Μπορούμε να την προλάβουμε; Σαν πρόληψη, ο σχολαστικός καθαρισμός της επιδερμίδας με προϊόντα που έχουν μικρο-απολεπιστική δράση (γλυκολικό οξύ/ σαλικυλικό οξύ) σε χαμηλές συγκεντρώσεις βοηθά ώστε να καθαρίζεται η επιφάνειά της από το σμήγμα, τον ιδρώτα και τα νεκρά κύτταρα που μπλοκάρουν τους πόρους. Επιλέγουμε ήπια προϊόντα για να μην ξηραίνουν υπερβολικά την επιδερμίδα, ώστε να μη διαταράσσεται ο φραγμός της. Στην ίδια λογική, μια σμηγματορρυθμιστική κρέμα περιποίησης μπορεί να μειώσει την υπερβολική λιπαρότητα σε ένα μεικτό δέρμα. Αποφεύγουμε να «πειράζουμε» τα σπυράκια και αποφεύγουμε τα πολύ καλυπτικά και βαριά προϊόντα μακιγιάζ. Σε πιο σοβαρές μορφές, ζητάμε τη βοήθεια του δερματολόγου. 3. Παίζει ρόλο το είδος της μάσκας που φοράμε; Η μάσκα που επιλέγουμε πρέπει να είναι από καλής ποιότητας βαμβακερό ύφασμα. Ακόμη προτιμότερες είναι οι μάσκες μίας χρήσης. Είναι απαραίτητο να αλλάζουμε μάσκα όταν αυτή υγραίνεται. Οι υφασμάτινες
μάσκες θα πρέπει να πλένονται μετά από κάθε χρήση και να είναι εντελώς στεγνές πριν φορεθούν. Προσέχουμε η μάσκα να μην είναι τόσο εφαρμοστή, ώστε να αποφεύγεται η τριβή με την επιδερμίδα όταν μιλάμε, ενώ όταν είναι εφικτό και δεν επηρεάζει την προστασία μας, να την αφαιρούμε τελείως.
Βασιλική Μουσάτου MD, PhD, Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος, Συνεργάτης Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
4. Το μακιγιάζ επιτρέπεται; Το μακιγιάζ επιβαρύνει περαιτέρω την κατάσταση λόγω της απόφραξης των πόρων υγρών σμηγματογόνων αδένων, συνεπώς καλό είναι να αποφεύγουμε τα πιο βαριά make up. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε κάποια ελαφριά πούδρα ή και καθόλου στην περιοχή της μάσκας. Ούτε οι bb κρέμες βοηθούν, γιατί τα αντιηλιακά φίλτρα που περιέχουν μπορεί να ενισχύσουν την προδιάθεση για εμφάνιση ακμής στα μεικτά και λιπαρά δέρματα. 5. Βοηθούν τα σπρέι ενυδάτωσης; Προϊόντα όπως τα face mists ανακουφίζουν από τα συμπτώματα ευαισθησίας, κνησμού και δυσανεξίας, όμως στις περισσότερες περιπτώσεις δεν βοηθούν στην πρόληψη εμφάνισης της ακμής. Επίσης καλό είναι να χρησιμοποιούνται σε αμακιγιάριστο δέρμα για πιο αποτελεσματική δράση. 6. Υπάρχει περίπτωση η maskne να εξελιχθεί σε χρόνιο πρόβλημα; Η maskne έχει χαρακτηριστικά ενηλίκου ακμής. Δυστυχώς τα πιο λιπαρά ή μεικτά με τάση ακμής δέρματα μπορεί να εμφανίσουν έξαρση ακμής που να επιμένει. Σε αυτή την περίπτωση, απαιτείται η συμβουλή του δερματολόγου, ο οποίος θα συστήσει την κατάλληλη θεραπεία, ανάλογα με την περίπτωση.
news 63
ΥΓΕΙΑ
64
news
ΥΓΕΙΑ
Οι απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις που πάντα θέλατε να κάνετε για τη ρινοπλαστική
Ρ
ινοπλαστική είναι μια επέμβαση που πραγματοποιείται τόσο για λειτουργικούς όσο και για αισθητικούς λόγους. Η μύτη βρίσκεται στο κέντρο του προσώπου και είναι το πρώτο πράγμα που παρατηρούμε στον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η ρινοπλαστική είναι μια επέμβαση που χαρακτηρίζεται από μεγάλη τεχνική δυσκολία, καθώς απαιτεί ιδιαίτερους χειρισμούς από τον χειρουργό. Αυτό συνεπάγεται πως η επιλογή του κατάλληλου γιατρού πρέπει να γίνει με βάση την εξοικείωση και την εξειδίκευση που έχει στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Τι είδους διορθώσεις μπορούμε να κάνουμε Οι διορθώσεις που μπορούμε να κάνουμε με τη ρινοπλαστική είναι: • Λειτουργικής φύσεως, όπως λόγου χάρη να διορθώσουμε ένα σκολιωτικό (στραβό) διάφραγμα, το οποίο δυσχεραίνει τη λειτουργία της αναπνοής • Αισθητικής φύσεως, να αλλάξουμε το σχήμα, έτσι ώστε να υπάρχει συμμετρία και αρμονία στην εικόνα του προσώπου, τονώνοντας την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή μας Ανοιχτή και κλειστή επέμβαση Η ρινοπλαστική μπορεί να είναι ανοιχτού ή κλειστού τύπου. Η κλειστή ρινοπλαστική μπορεί να εφαρμοστεί σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, είτε πρόκειται για διόρθωση που αφορά τον ύβο (καμπούρα) της μύτης είτε το ακρορρίνιο.
Η ανοιχτή ρινοπλαστική είναι ο τύπος που προτιμάται στις περισσότερες περιπτώσεις επανεπέμβασης μετά από αποτυχημένη ρινοπλαστική, γιατί δίνει στον χειρουργό τη δυνατότητα να προβεί στη διόρθωση δύσκολων προβλημάτων του σκελετού της μύτης έχοντας καλύτερο οπτικό πεδίο. Ποια θεωρείται η κατάλληλη ηλικία για να πραγματοποιηθεί Ουσιαστικά δεν υπάρχει σημαντικός περιορισμός όσον αφορά την ηλικία για τη διενέργεια της συγκεκριμένης επέμβασης. Άτομα από 18 ετών και άνω μπορούν να προχωρήσουν σε ρινοπλαστική εφόσον λειτουργικοί ή αισθητικοί λόγοι το επιβάλλουν. Η επέμβαση είναι καλό να μην πραγματοποιείται πριν από τα 18 γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του οστεοχόνδρινου τμήματος της μύτης και ως εκ τούτου υπάρχει το ενδεχόμενο να προκύψουν ασυμμετρίες. Ακόμη, όταν η επέμβαση γίνεται νωρίς, δίνεται η δυνατότητα στο άτομο να απολαμβάνει την ωραία μύτη της επιθυμίας του για μεγαλύτερο διάστημα στην υπόλοιπη ζωή του. Θα αποκτήσω τη μύτη που ονειρεύομαι; Πολλοί άνθρωποι νομίζουν εσφαλμένα πως με τη ρινοπλαστική μπορούν να αποκτήσουν μια συγκεκριμένη μύτη, όπως για παράδειγμα ενός ηθοποιού που θαυμάζουν, επειδή θεωρούν πως το σχήμα της είναι το ιδανικό. Αυτό που πρέπει να ξεκαθαριστεί είναι πως το ιδανικό σχήμα μύτης είναι αυτό που ταιριάζει σε κάθε πρόσωπο. Η ιδανική μύτη είναι αυτή που «δένει» αρμονικά με τα υπό-
news 65
ΥΓΕΙΑ
Πέτρος Λίτος MD, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος, Επιμελητής ΩΡΛ ΒιοΚλινικής Αθηνών, Κάτοχος Γερμανικού τίτλου ειδικότητας Ωτορινολαρυγγολογίας, Επιστημονικός Συνεργάτης του Κέντρου ΜικροΕνδοσκοπικής Χειρουργικής στην Ωτορινολαρυγγολογία
66
news
λοιπα χαρακτηριστικά του προσώπου και δεν αλλοιώνει την εικόνα του. Ο προεγχειρητικός σχεδιασμός στο ιατρείο Ο γιατρός αφού τελειώσει με την καταγραφή του ιστορικού θα προχωρήσει στον έλεγχο του εσωτερικού της μύτης ώστε να διαπιστώσει σε τι κατάσταση είναι το διάφραγμα, οι ρινικές κόγχες, οι ρινικές βαλβίδες κ.τ.λ. Στη συνέχεια θα κάνει τις απαραίτητες μετρήσεις και θα φωτογραφίσει τη μύτη από 4 διαφορετικές γωνίες. H φωτογράφηση αυτή πριν από την επέμβαση αποσκοπεί αφ’ ενός στην τεκμηρίωση του περιστατικού, τη μελέτη και το σχεδιασμό του χειρουργικού πλάνου και αφ’ ετέρου καθοδηγεί τον χειρουργό κατά τη διάρκεια της εγχείρησης. Επιπλέον δίνεται η δυνατότητα να συγκριθούν οι προεγχειρητικές φωτογραφίες με τις μετεγχειρητικές, που λαμβάνονται μετά την επέμβαση, όταν θα έχει υποχωρήσει τελείως το οίδημα. Αφού ολοκληρώσει τον έλεγχο θα συζητήσει μαζί σας τις λειτουργικές αλλά και αισθητικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν στη μύτη ώστε να αναπνέει
φυσιολογικά και να έχει μια αρμονική εμφάνιση χωρίς παράλληλα να φαίνεται χειρουργημένη. Τέλος, θα οριστεί η ημερομηνία της επέμβασης. Ποια είναι η διαδικασία πριν και κατά τη διάρκεια της επέμβασης Η διαδικασία που ακολουθείται πριν από την επέμβαση είναι σχετικά απλή. Την καθορισμένη ημέρα της επέμβασης, ο υποψήφιος έρχεται στην κλινική ούτως ώστε να γίνουν οι απαραίτητες τυπικές εξετάσεις που προηγούνται κάθε επέμβασης, όπως αιματολογικές εξετάσεις, ηλεκτροκαρδιογράφημα και ακτινογραφία θώρακος. Η ρινοπλαστική πραγματοποιείται κατά κανόνα υπό γενική αναισθησία, σπανιότερα και μόνο σε απλές περιπτώσεις μπορεί να γίνει υπό τοπική αναισθησία ή μέθη. Η διάρκεια της επέμβασης εξαρτάται από το μέγεθος του προβλήματος και από το τι είδους αλλαγές χρειάζεται να πραγματοποιηθούν. Η μετεγχειρητική περίοδος Μετά την επέμβαση το άτομο θα χρειαστεί
ΥΓΕΙΑ
Αυτό που πρέπει να ξεκαθαριστεί είναι πως το ιδανικό σχήμα μύτης είναι αυτό που ταιριάζει σε κάθε πρόσωπο. Η ιδανική μύτη είναι αυτή που «δένει» αρμονικά με τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του προσώπου και δεν αλλοιώνει την εικόνα του
να παραμείνει στο νοσοκομείο για 1 ημέρα, κυρίως για παρακολούθηση και το επόμενο πρωί θα επιστρέψει σπίτι με αναλυτικές μετεγχειρητικές οδηγίες. Ρινικός πωματισμός που δημιουργεί δυσφορία λόγω απόφραξης της μύτης και πόνο κατά την αφαίρεσή του δεν υπάρχει. Ο ασθενής αναπνέει από την μύτη άμεσα μετά το χειρουργείο. Η αρχική εικόνα δεν θα πρέπει να προκαλέσει ανησυχία γιατί είναι λογικό να παρουσιαστούν ήπιες εκχυμώσεις και οίδημα στη μύτη και κάτω από τα μάτια. Πρόκειται για μια παροδική κατάσταση και το αργότερο σε μία εβδομάδα το πρόσωπο θα έχει επανέλθει στη φυσιολογική του κατάσταση. Επίσης το άτομο θα χρειαστεί να φορά έναν ειδικό, μικρό ρινικό νάρθηκα για τις επόμενες δέκα ημέρες. Πόσο επώδυνη είναι; Η ρινοπλαστική είναι από τις επεμβάσεις που χαρακτηρίζονται από ήπιας έντασης πόνο, ο οποίος με τη λήψη απλών αναλγητικών γίνεται σχεδόν ανεπαίσθητος.
Υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών; Σε οποιαδήποτε επέμβαση υποβαλλόμαστε, πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος επιπλοκών.Στη ρινοπλαστική οι επιπλοκές είναι σπάνιες, όπως για παράδειγμα μια μικρή αιμορραγία η οποία αντιμετωπίζεται εύκολα ή τυχόν μόλυνση που όμως προλαμβάνεται με τη χορήγηση κατάλληλου αντιβιοτικού. Είναι αλήθεια πάντως ότι η ρινοπλαστική είναι ίσως η πιο απαιτητική επέμβαση στο πρόσωπο και η διασφάλιση σωστού λειτουργικού και αισθητικού αποτελέσματος απαιτεί προσεκτική επιλογή χειρουργού. Συμπεριφορές που πρέπει να υιοθετήσει το άτομο μετά την επέμβαση: • Μη φυσάτε τη μύτη σας • Μη βουρτσίζετε δυνατά τα δόντια σας • Αποφύγετε τις έντονες εκφράσεις • Κάντε πλύσεις με φυσιολογικό ορό • Αποφύγετε την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο • Τοποθετήστε κρύες κομπρέσες κάτω από τα μάτια • Αποφύγετε την έντονη σωματική εργασία ή άσκηση τις πρώτες 3 - 4 εβδομάδες.
news 67
ΥΓΕΙΑ
Είσφρυση όνυχος Θεραπεία με laser Ιωάννης Δοντάς Γενικός Χειρουργός, συνεργάτης ΒιοΚλινικής Αθηνών, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
Τ
α τελευταία χρόνια η τεράστια εξέλιξη της τεχνολογίας έχει βελτιώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ποιότητα της θεραπείας διαφόρων παθήσεων. Μία πολύ συχνή πάθηση που ανήκει σε αυτές είναι η είσφρυση όνυχος. Εδώ και μερικά χρόνια η συγκεκριμένη πάθηση αντιμετωπίζεται στη ΒιοΚλινική Αθηνών με τη χρήση Laser διοξειδίου του άνθρακα (Laser CO2). Η τεχνική είναι αναίμακτη, ανώδυνη, σύντομη και εκτελείται με τοπική αναισθησία χωρίς τομές και ράμματα. Τι είναι η είσφρυση όνυχος Είσφρυση όνυχος ή ονυχοκρύπτωση καλείται η πάθηση κατά την οποία το νύχι εισέρχεται μέσα στο δέρμα του δακτύλου περισσότερο από όσο πρέπει. Έτσι προκαλείται πίεση των ιστών της περιοχής και ισχαιμία με αποτέλεσμα να δημιουργείται φλεγμονή του δακτύλου, με κύρια συμπτώματα το τοπικό οίδημα, την ερυθρότητα της περιοχής, τον πόνο και πολλές φορές την εκροή ορώδους ή πυώδους υγρού. Η είσφρυση όνυχος μπορεί να παρουσιαστεί σε όλες τις ηλικίες, με συχνότερη εμφάνιση σε παιδιά και νεαρά άτομα ηλικίας 10-30 ετών και σε αθλητές των οποίων τα δάκτυλα των κάτω άκρων δέχονται πιέσεις και
τραυματισμούς. Οι πάσχοντες συνήθως δέχονται σημαντική ταλαιπωρία μέχρι την ολοκλήρωση της θεραπείας του προβλήματος, η οποία μπορεί να γίνει είτε συντηρητικά είτε χειρουργικά, ανάλογα με τη σοβαρότητά του. Πώς προκαλείται η είσφρυση όνυχος Υπάρχουν διάφορες αιτίες που προκαλούν την είσφρυση όνυχος (ονυχοκρύπτωση). Ο κάθε ασθενής μπορεί να ταλαιπωρείται από μία ή και περισσότερες από αυτές. Κύριες αιτίες πρόκλησης της πάθησης είναι: • Η εισχώρηση των νυχιών στο δέρμα κατά την ανάπτυξή τους λόγω αυξημένης κυρτότητας (γαμψονυχία) • Πίεση και τραυματισμός των δακτύλων και των νυχιών από ακατάλληλα παπούτσια (κυρίως τα πολύ στενά) • Διάφορες παθήσεις των μεγάλων δακτύλων και των νυχιών (π.χ. βακτηριακές ή μυκητιασικές λοιμώξεις, ονυχογρύπωση, πάχυνση των νυχιών, όγκοι των μαλακών μορίων) • Οι συχνοί και έντονοι τραυματισμοί των δακτύλων • Το λάθος κόψιμο των νυχιών (κόβοντας τις άκρες προς τα μέσα) • Οι κακές συνθήκες υγιεινής και ο ελλιπής αερισμός των δακτύλων • Οι κληρονομικοί παράγοντες • Η υπεριδρωσία των δακτύλων • Η παχυσαρκία • Διάφορες φάσεις ορμονικών μεταβολών στις γυναίκες (έναρξη της περιόδου, εγκυμοσύνη, λοχεία, εμμηνόπαυση) • Η λήψη χημειοθεραπευτικής αγωγής • Η λήψη φαρμάκων για την αντιμετώπιση διαφόρων δερματικών παθήσεων (όπως η ακμή) Ποια τα στάδια και τα συμπτώματα της είσφρυσης όνυχος Η είσφρυση όνυχος κατατάσσεται σε τρία στάδια σύμφωνα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων της:
68
news
ΥΓΕΙΑ • Είσφρυση όνυχος 1ου βαθμού Σε αυτό το στάδιο υπάρχει ήπια φλεγμονή, κατά την οποία δημιουργείται οίδημα (πρήξιμο) του παρωνυχίου, ερυθρότητα και πόνος στο σημείο κατά την άσκηση πίεσης. Στο 1ο στάδιο δεν υπάρχει εκροή υγρού ή σχηματισμός κοκκιώματος. Σε αυτό το στάδιο υπάρχει έντονη φλεγμονή (οίδημα, ερυθρότητα, πόνος). Επίσης σε αυτό το στάδιο έχουμε εκροή υγρού, ορώδους ή δύσοσμου πυώδους αν έχει υπάρξει επιμόλυνση του σημείου. • Είσφρυση όνυχος 3ου βαθμού Σε αυτό το στάδιο υπάρχει πλέον χρόνια έντονη φλεγμονή, με συνεχόμενο και έντονο πόνο (ακόμη και χωρίς άσκηση πίεσης) καθώς και συνεχόμενη παραγωγή υγρού. Στο 3ο στάδιο πια έχουμε σχηματισμό υπερτροφικού κοκκιώδους ιστού, αφού στην προσπάθειά του ο οργανισμός να θεραπεύσει τη φλεγμονή και το τραύμα (χωρίς επιτυχία) παράγει κοκκιώδη ιστό, ο οποίος δεν έχει τη δυνατότητα να επουλώσει το τραύμα. Αντιμετώπιση - Θεραπεία είσφρυσης όνυχος Η αντιμετώπιση - θεραπεία της πάθησης επιλέγεται σύμφωνα με το βαθμό του προβλήματος. Η διάγνωση και η απόφαση της κατάλληλης θεραπείας τίθεται από εξειδικευμένο χειρουργό. Η πάθηση αυτή καλό είναι να αντιμετωπίζεται έγκαιρα, καθώς υπάρχουν διάφοροι κίνδυνοι όταν χρονίζει το πρόβλημα, όπως μόνιμη παραμόρφωση του νυχιού και σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. διαβητικοί) οστεομυελίτιδα ή ακόμη και ακρωτηριασμός του δακτύλου. Ο πρώτος βαθμός είσφρυσης όνυχος αντιμετωπίζεται με συντηρητική αγωγή, λαμβάνοντας αντιβίωση και κάνοντας τοπική αντισηψία. Επίσης προτείνονται στους πάσχοντες ποδόλουτρα με αντισηπτικό σαπούνι, χρήση άνετων παπουτσιών και λήψη παυσιπόνων ή αντιφλεγμονωδών φαρμάκων για τη μείωση του πόνου (αν υπάρχει). Ο δεύτερος και ο τρίτος βαθμός αντιμετωπίζονται με χειρουργική επέμβαση, κατά την οποία γίνεται τμηματική ονυχεκτομή έως τη μήτρα του νυχιού. Η ονυχεκτομή γίνεται με τοπική αναισθησία, έχει μικρό μετεγχειρητικό πόνο και ο ασθενής επιστρέφει στην καθημερινότητά του άμεσα φορώντας άνετα παπούτσια, τα οποία δεν πρέπει να πιέζουν το τραύμα.
Για να μειωθεί το ποσοστό υποτροπής της επέμβασης προτείνεται μαζί με την ονυχεκτομή να γίνεται και καυτηριασμός της μήτρας του νυχιού στο σημείο όπου προκαλείται η πάθηση. Ο καυτηριασμός της μήτρας μπορεί να γίνει με 3 τρόπους: 1. Χειρουργικό Laser διοξειδίου του άνθρακα (Laser CO2) 2. Κλασική μέθοδος με διαθερμία 3. Χημικός καυτηριασμός της μήτρας με φαινόλη (μια μέθοδος που τείνει να καταργηθεί λόγω των επιπλοκών που παρουσιάζει) Η πιο εξελιγμένη τεχνική στη θεραπεία της είσφρυσης όνυχος είναι η ονυχεκτομή σε συνδυασμό με τον καυτηριασμό της μήτρας του νυχιού που γίνεται με τη χρήση χειρουργικού Laser διοξειδίου του άνθρακα (Laser CO2). Αποτελεί την πλέον αποτελεσματική και ασφαλή λύση που με απόλυτη ακρίβεια προσφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα και εξασφαλίζει μία ομαλή και ανώδυνη μετεγχειρητική πορεία για τον ασθενή. Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι τα εξής: • Μικρός κίνδυνος αιμορραγίας, λόγω της αιμόστασης που πραγματοποιείται με το Laser • Μικρός μετεγχειρητικός πόνος, όπου συνήθως δεν χρειάζεται λήψη αναλγητικών • Γίνεται με τοπική αναισθησία • Δεν χρειάζεται να γίνει τομή στο δέρμα με νυστέρι, άρα ούτε και ράμματα. Μέσω της ισχυρής δέσμης φωτός επιτυγχάνεται λεπτομερειακή αναγνώριση της μήτρας του όνυχος με αποτέλεσμα να πραγματοποιείται πλήρης καταστροφή της • Σύντομη διαδικασία. Διαρκεί περίπου 10-15 λεπτά • Ελάχιστα επεμβατική τεχνική με πολύ μικρή πιθανότητα διεγχειρητικών ή μετεγχειρητικών επιπλοκών • Άμεση επιστροφή του ασθενή στην καθημερινότητά του • Ανώδυνες μετεγχειρητικές αλλαγές • Μπάνιο και πλύσιμο του τραύματος από την επόμενη μέρα της επέμβασης • Μηδενικό κόστος αποθεραπείας • Πολύ καλό αισθητικό αποτέλεσμα, αφού δεν υπάρχουν τομή και ράμματα που μπορεί να προκαλέσουν δύσμορφες ουλές • Σημαντική μείωση πιθανοτήτων υποτροπής • Προσιτό κόστος επέμβασης.
Είσφρυση όνυχος ή ονυχοκρύπτωση καλείται η πάθηση κατά την οποία το νύχι εισέρχεται μέσα στο δέρμα του δακτύλου περισσότερο από όσο πρέπει. Η διάγνωση και η απόφαση της κατάλληλης θεραπείας τίθεται από εξειδικευμένο χειρουργό
news 69
ΥΓΕΙΑ
70
news
ΥΓΕΙΑ
Ο ρόλος της 18F-FDG PET/CT στην απεικόνιση ασθενών με καρκίνο του μαστού Διάγνωση του πρωτοπαθούς όγκου Στην αρχική διάγνωση η 18F-FDG PET/CT έχει αμφίβολη κλινική αξία και για τον λόγο αυτό δεν χρησιμοποιείται στην καθημερινή πρακτική για την αξιολόγηση πιθανών πρωτοπαθών όγκων μαστού. Έχει χαμηλή ευαισθησία αλλά έχει υψηλή θετική προγνωστική αξία - PPV (PPV 81%-100%), δηλαδή αν βρεθεί στην 18F-FDG PET/CT αυξημένη πρόσληψη σε αλλοίωση στον μαστό, ως τυχαίο εύρημα, έχει υψηλή πιθανότητα να οφείλεται σε κακοήθεια. Η ευαισθησία της 18F-FDG PET/CT εξαρτάται από το μέγεθος του όγκου, τον ιστολογικό τύπο (το διηθητικό πορογενές έχει υψηλότερο SUVmax από το λοβιακό, 5,6 έναντι 3,8) και την έκφραση ορμονικών υποδοχέων. Πρόγνωση Γνωστοί προγνωστικοί παράγοντες για την επιβίωση ασθενών με καρκίνο μαστού είναι η μασχαλιαία λεμφαδενοπάθεια, το μέγεθος του όγκου, ο ιστολογικός τύπος, ο βαθμός διαφοροποίησης, η παρουσία ορμονικών υποδοχέων, οι δείκτες πολλαπλασιασμού, η ηλικία κ.ά. Η υψηλή πρόσληψη 18F-FDG, δηλαδή το υψηλό SUVmax, παρουσιάζει σημαντική συσχέτιση με πτωχή πρόγνωση (p=0.001), δηλαδή όταν ο πρωτοπαθής όγκος του μαστού προσλαμβάνει εντόνως 18F-FDG η επιβίωση των ασθενών είναι χειρότερη, με μεγαλύτερη πιθανότητα μεταστάσεων σε λεμφαδένες και όργανα. Ενδεικτικά, ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού, μια επιθετική μορφή κακοήθειας, έχει σημαντικά υψηλότερη πρόσληψη 18F-FDG σε σχέση με τους άλλους υπότυπους.
Αρχική σταδιοποίηση Ο ακριβής καθορισμός του σταδίου του όγκου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της σωστής θεραπευτικής απόφασης και επηρεάζει την πρόγνωση για τη μακροπρόθεσμη επιβίωση.
Ευαγγελία Σκούρα MD, MSc, PhD Πυρηνικός Ιατρός, Υπεύθυνη τμήματος PET/CT, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
Χρησιμοποιείται το TNM σύστημα σταδιοποίησης. Στο T στάδιο, το οποίο εξαρτάται από το ακριβές μέγεθος, η μαστογραφία και το υπερηχογράφημα-US είναι σαφώς καλύτερες μέθοδοι από την PET/CT. Η συμμετοχή των μασχαλιαίων λεμφαδένων (N στάδιο) αποτελεί τον πιο σημαντικό προγνωστικό παράγοντα αλλά στα πρώιμα στάδια η 18F-FDG PET/CT δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον φρουρό λεμφαδένα (sentinel lymph node mapping) γιατί υστερεί στην ανίχνευση μικρομεταστάσεων σε μικρούς διηθημένους λεμφαδένες. Αντιθέτως, η 18F-FDG PET/CT έχει θέση στη σταδιοποίηση των ασθενών με τοπικά προχωρημένο καρκίνο του μαστού, όπου επιτρέπει τη μελέτη όλων των λεμφαδενικών αλύσων (μασχαλιαίοι, υπερκλείδιοι, έσω μαστικοί) και είναι πιο ευαίσθητη εξέταση από τη CT στην ανίχνευση λεμφαδενικής νόσου. Επίσης στον τοπικά προχωρημένο καρκίνο του μαστού, η 18F-FDG PET/CT παίζει σημαντικό ρόλο στην ανίχνευση απομακρυσμένων μεταστάσεων, γεγονός σημαντικό για τη σωστή θεραπευτική απόφαση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η 18F-FDG PET/CT ανιχνεύει μεταστάσεις σε ποσοστό 11,5%-37% των ασθενών, οι οποίες δεν είχαν φανεί στη συμβατική απεικόνιση, με υψηλή ευαισθησία 95% και ειδικότητα 98%. Η πιο συχνή εντόπιση απομακρυσμένων μεταστάσεων είναι τα οστά, όπου η 18F-FDG PET/CT είναι καλύτερη από το σπινθηρογράφημα οστών,
news 71
ΥΓΕΙΑ όσον αφορά στην ανίχνευση λυτικών κι ενδομυελικών μεταστάσεων (εικόνα 1). Συνολικά, η πραγματοποίηση 18F-FDG PET/ CT οδηγεί σε αλλαγή του κλινικού σταδίου σε ποσοστό 40%-52% ενώ τροποποιεί τη θεραπευτική απόφαση σε σημαντικό ποσοστό, που στις μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί κυμαίνεται από 14% έως 35%. Aξιολόγηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία Oι ανατομικές απεικονιστικές μέθοδοι δεν επιτρέπουν τη διαφοροδιάγνωση μεταξύ υπολειπόμενου καρκινικού ιστού και ουλώδους ιστού, που πολλές φορές δημιουργείται μεταθεραπευτικά (μετά από χειρουργικές επεμβάσεις και ακτινοθεραπεία). Η 18F-FDG PET/CT απεικονίζει τον μεταβολισμό και δεν επηρεάζεται από τις μεταθεραπευτικές αλλοιώσεις. Σε ασθενείς που λαμβάνουν προεγχειρητική (neo-adjuvant) χημειοθεραπεία, είναι πολύ σημαντική η διαφορική διάγνωση ασθενών που ανταποκρίνονται από αυτούς που δεν ανταποκρίνονται, σε ένα πρώιμο στάδιο, κάτι σημαντικό για τον καθορισμό του σωστού χρόνου πραγματοποίησης της χειρουργικής επέμβασης. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την αποφυγή αχρείαστης τοξικότητας από μια μη αποτελεσματική θεραπεία ενώ εφόσον η θεραπεία δεν είναι αποτελεσματική μπορεί να υπάρξει αλλαγή κάποιου θεραπευτικού παράγοντα με άλλον πιο αποτελεσματικό. Η 18F-FDG PET/CT φαίνεται ότι μπορεί να προβλέψει την ανταπόκριση στη θεραπεία μετά από έναν μόνο κύκλο χημειοθεραπείας και επιτρέπει την πρώιμη αναγνώριση ασθενών που δεν ανταποκρίνονται ή έχουν αντοχή στη χημειοθεραπεία. Ανίχνευση υποτροπής Στις ασθενείς με καρκίνο του μαστού η 5ετής επιβίωση είναι >95% στην εντοπισμένη και 25% στην απομακρυσμένη νόσο. Δυστυχώς ένα ποσοστό των ασθενών θα υποτροπιάσουν μετά την αρχική αντιμετώπιση, έως 20%-35% μέσα στην πρώτη 10ετία, με τα οστά να αποτελούν την πιο συχνή θέση απομακρυσμέvης μετάστασης.
72
news
Η ανίχνευση της τοπικής υποτροπής και της μεταστατικής νόσου επηρεάζει τη θεραπεία, αλλά η συμβατική απεικόνιση έχει περιορισμούς στη διάκριση μεταξύ ουλώδους ιστού/ίνωσης από την υποτροπή. Όμως, καθώς η 18F-FDG PET βασίζεται σε λειτουργικά κριτήρια, η ακρίβειά της είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τις τεχνικές συμβατικής απεικόνισης στη διάγνωση απομακρυσμένων μεταστάσεων. Η αύξηση της τιμής των καρκινικών δεικτών CA 15-3 και CEA αποτελεί μη ειδικό εύρημα, που δεν αποδεικνύει νόσο και δεν προβλέπει αριθμό κι εντόπιση των καρκινικών εστιών. Η 18F-FDG PET/CT, όταν πραγματοποιείται σε ασυμπτωματικούς ασθενείς με αυξημένες τιμές καρκινικών δεικτών, μπορεί να ανιχνεύσει υποτροπή με ακρίβεια 87%-90% (έναντι 50%-78% στη συμβατική απεικόνιση) και μπορεί να ανιχνεύσει εκτεταμένη νόσο, με επακόλουθη αλλαγή στη θεραπευτική αντιμετώπιση έως 50% (εικόνα 2). Συμπεράσματα Η 18F-FDG PET/CT στην απεικόνιση ασθενών με καρκίνο μαστού: • Όχι ένδειξη στη διάγνωση πρωτοπαθούς όγκου, αν και προσφέρει προγνωστικές πληροφορίες • Ανίχνευση μεταστάσεων σε λεμφαδένες μεσοθωρακίου, μασχαλιαίους και έσω μαστικούς, αλλά δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη βιοψία του φρουρού λεμφαδένα • Ανίχνευση απομακρυσμένων μεταστάσεων: μεγαλύτερη ακρίβεια στις οστεολυτικές μεταστάσεις έναντι του σπινθηρογραφήματος οστών • Προτείνεται όταν υπάρχει υποψία νόσου προχωρημένου σταδίου και η συμβατική απεικόνιση είναι αμφίβολη • Υψηλή ευαισθησία και ειδικότητα στην ανίχνευση τοποπεριοχικής υποτροπής και προτείνεται σε ασυμπτωματικούς ασθενείς με αύξηση καρκινικών δεικτών • Υποσχόμενος ρόλος στην πρόβλεψη της ανταπόκρισης στη neoadjuvant χημειοθεραπεία
Καθώς η 18F-FDG PET βασίζεται σε λειτουργικά κριτήρια, η ακρίβειά της είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τις τεχνικές συμβατικής απεικόνισης στη διάγνωση απομακρυσμένων μεταστάσεων
ΥΓΕΙΑ
Εικόνα 1. Ασθενής 64 ετών με πρόσφατη διάγνωση καρκίνου αριστερού μαστού και ελαφρά διογκωμένοι μασχαλιαίοι λεμφαδένες. Ύποπτα ευρήματα στο σπινθηρογράφημα οστών αλλά αρνητική CT για οστικές μεταστάσεις. Η 18F-FDG PET/CT ανέδειξε την υπερμεταβολική πρωτοπαθή αλλοίωση στον αριστερό μαστό (SUVmax 5.2), υπερμεταβολικούς αριστερούς μασχαλιαίους λεμφαδένες (SUVmax 8.4), αορτοκοιλιακούς λεμφαδένες (SUVmax 4.3) και πολλαπλές οστικές εντοπίσεις και ενδομυελικά στα μηριαία (SUVmax έως 6.9).
Εικόνα 2. Ασθενής 74 ετών με καρκίνο μαστού (ογκεκτομή δεξιού μαστού και σύστοιχος μασχαλιαίος λεμφαδενικός καθαρισμός, προ 2 ετών). Πρόσφατη διάγνωση τοπικής υποτροπής. Η 18F-FDG PET/CT ανέδειξε υπερμεταβολική συμπαγή αλλοίωση στον δεξιό μαστό (SUVmax 5.6), υπερμεταβολική οζώδη αλλοίωση στον αριστερό άνω πνευμονικό λοβό (SUVmax 7.9) και υπερμεταβολικούς δεξιούς παρατραχειακούς λεμφαδένες (SUVmax 5.1) (σημειώνεται η παρουσία καλοήθους όγκου Warthin στη δεξιά παρωτίδα).
news 73
ΥΓΕΙΑ
Προφυλακτική Μαστεκτομή Πότε και γιατί πραγματοποιείται Παναγιώτης Παππάς MD. MSc, Χειρουργός Μαστού ΒιοΚλινική Αθηνών
Η
Προφυλακτική ή η Μαστεκτομή Μείωσης Κινδύνου, όπως αλλιώς ονομάζεται, περιλαμβάνει την αφαίρεση ολόκληρου του μαστικού αδένα (μαστού) πριν από την ανάπτυξη καρκίνου. Σε μικρό, ωστόσο, ποσοστό, ενδέχεται να βρεθεί κακοήθεια είτε κατά τη διάρκεια της επέμβασης ή στο αποτέλεσμα της τελικής ιστολογικής εξέτασης του μαστού που αποστέλλεται μετά από κάθε επέμβαση. Υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια που απαιτείται να πληρούνται προκειμένου να πραγματοποιηθεί η επέμβαση ενώ η απόφαση των ασθενών σε αρκετές περιπτώσεις είναι αρκετά δύσκολη και χρειάζεται σωστή ενημέρωση από τον θεράποντα χειρουργό μαστού. Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πλέον συχνή κακοήθεια του γυναικείου πληθυσμού με αρκετά υψηλά ποσοστά επίπτωσης ακόμα και σε νεαρότερες γυναίκες προεμμηνοπαυσιακής ηλικίας (40-50 ετών). Οι περισσότερες ωστόσο δεν φέρουν τους γονιδιακούς παράγοντες κινδύνου που προκαλούν εν δυνάμει καρκίνο του μαστού. Οι γυναίκες
74
news
συνεπώς που βρίσκονται σε ομάδες υψηλού κινδύνου ανάπτυξης Καρκίνου του Μαστού είναι αυτές που: 1. Φέρουν αποδεδειγμένα μετά από γενετικό έλεγχο τα μεταλλαγμένα γονίδια BRCA1 και BRCA2 2. Έχουν πολύ ισχυρό Οικογενειακό Ιστορικό με Καρκίνο του Μαστού και των Ωοθηκών που περιλαμβάνει: • Αρκετά μέλη της οικογένειας με Καρκίνο Μαστού και Ωοθηκών • Εμφάνιση Καρκίνου του Μαστού πριν από την ηλικία των 40 ετών • Καρκίνο Μαστού στους άνδρες της οικογένειας • Γυναίκες που έχουν αναπτύξει καρκίνο και στους δύο μαστούς ή/και ταυτόχρονα και στις ωοθήκες • Γυναίκες με Ashkenazi Εβραϊκή καταγωγή • Γυναίκες με ιστορικό Ακτινοβολίας του θώρακα πριν από την ηλικία των 30 ετών εξαιτίας κακοήθειας όπως το Λέμφωμα Hodgkin • Ασθενείς με πολλαπλούς καρκίνους
ΥΓΕΙΑ κατά το παρελθόν ή με παθήσεις όπως Σύνδρομο Cowden, Σύνδρομο PeutzJeghers, Σύνδρομο Li-Fraumeni και Αναιμία του Fanconi Επιπλέον, εκτός των γονιδίων BRCA1/2 υπάρχουν δεκάδες άλλα που προκαλούν καρκίνο του μαστού σε ποσοστό 5%-10% όπως τα PTEN, TP53, STK11, PALB2, CDH1 κ.ά.
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πλέον συχνή κακοήθεια του γυναικείου πληθυσμού με αρκετά υψηλά ποσοστά επίπτωσης ακόμα και σε νεαρότερες γυναίκες (40-50 ετών)
Ο συνολικός κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου σε γυναίκες με μετάλλαξη των γονιδίων σχετίζεται με τον τύπο, καθώς κάθε γονίδιο φέρει και διαφορετικό κίνδυνο.Τα μεταλλαγμένα γονίδια BRCA1 φέρουν κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού 55%72% και καρκίνου των ωοθηκών 45%-69% κατά τη διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας. Το BRCA2 ενέχει κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού 40%-80% και των ωοθηκών 10%-20%. Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου και στον άλλο μαστό φτάνει σε ποσοστά 20%-30% στη δεκαετία και 40%-50% στην εικοσαετία από τη στιγμή διάγνωσης του αρχικού καρκίνου. Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου απαιτείται να αρχίζουν τον ετήσιο έλεγχο των μαστών νωρίτερα από τον υπόλοιπο πληθυσμό, ακόμα και από την ηλικία των 25 ετών, με κλινική εξέταση από το χειρουργό, υπερηχοτομογράφημα και Μαγνητική Τομογραφία έως την ηλικία των 35, οπότε προστίθεται η Μαστογραφία. Οι γυναίκες που έχουν ολοκληρώσει με τις εγκυμοσύνες και τον θηλασμό και ανήκουν σε ομάδες πολύ υψηλού κινδύνου συνήθως χρειάζεται να υποβληθούν σε προφυλακτική μαστεκτομή ή/και προφυλακτική Ωοθηκεκτομή-Σαλπιγγεκτομή. Η απόφαση λαμβάνεται μετά από ενδελεχή έλεγχο και συζήτηση με τον θεράποντα Χειρουργό Μαστού, τον Γυναικολόγο και τον Γενετικό Σύμβουλο. Η ηλικία στην οποία πρέπει να υποβληθούν οι ασθενείς με μεταλλαγμένα γονίδια BRCA εξαρτάται από την παρούσα ηλικία τους. Νεαρές γυναίκες ηλικίας 20 ετών έχουν πολύ μικρό κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο στα επόμενα 10 χρόνια, ενώ γυναίκες 40 ετών έχουν κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου σε ποσοστό 10%-20%. Ο κίνδυνος αυξάνεται ραγδαία (60%-80%) σε γυναίκες ηλικίας άνω των 70 ετών.
Η Προφυλακτική Μαστεκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση και των δύο μαστών και μπορεί να είναι Ολική, Διατήρησης Δέρματος ή Μαστεκτομή με διατήρηση του συμπλέγματος Θηλής-Θηλαίας Άλω. Η Ολική Μαστεκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση των μαστών με το δέρμα και τη θηλή αφήνοντας την περιοχή επίπεδη εφόσον η ασθενής δεν επιθυμεί Άμεση Αποκατάσταση. Η Μαστεκτομή με διατήρηση του Δέρματος περιλαμβάνει την αφαίρεση του Μαστού με το Σύμπλεγμα της Θηλής-Θηλαίας Άλω και υπάρχει η δυνατότητα της Άμεσης Αποκατάστασης με Ενθέματα Σιλικόνης ή με Αυτόλογους Ιστούς και αργότερα η Αποκατάσταση της Θηλής. Η Μαστεκτομή με τη Διατήρηση Του Συμπλέγματος Θηλής-Θηλαίας Άλω περιλαμβάνει την αφαίρεση μόνο του μαστού με διατήρηση του δέρματος και της θηλής και δυνατότητα επίσης άμεσης Αποκατάστασης. Συχνά η επέμβαση διατήρησης της θηλής δεν προτιμάται, καθώς μαζί με τη θηλή διατηρείται και τμήμα των γαλακτοφόρων πόρων, γεγονός που θεωρητικά έχει αυξημένο κίνδυνο. H πραγματοποίηση της Προφυλακτικής Μαστεκτομής σε γυναίκες που πληρούν τα κριτήρια μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού έως και 95%, ενώ μετά την επέμβαση ο ετήσιος κλινικός έλεγχος είναι απαραίτητος. Μελέτες αναδεικνύουν πως 70%-97% των γυναικών που υποβάλλονται σε προφυλακτική μαστεκτομή είναι ικανοποιημένες με την απόφασή τους τόσο για το αισθητικό αποτέλεσμα μετά την Άμεση Αποκατάσταση όσο και εξαιτίας του μειωμένου άγχους και στρες, καθώς αποβάλλουν τη σκέψη μιας πιθανής εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Η επέμβαση, αν και αρκετά μεγάλη, είναι σχετικά ανώδυνη και οι ασθενείς επιστρέφουν στις δραστηριότητές τους μετά από λίγες ημέρες. Σε κάθε περίπτωση η Μαστεκτομή Μείωσης Κινδύνου θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνο σε ασθενείς με τις κατάλληλες ενδείξεις και κριτήρια και μετά από αρκετή συζήτηση με τον θεράποντα ιατρό και αν απαιτείται με τον κατάλληλο σύμβουλο ψυχικής υγείας.
news 75
ΥΓΕΙΑ
Διπολική εκπυρήνιση προστάτη - bipolEP Πέτρος Σουντουλίδης Χειρουργός Ουρολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Ουρολογίας ΑΠΘ, Επιστημονικός Συνεργάτης ΒιοΚλινικης Θεσσαλονίκης
Η χειρουργική επέμβαση διουρηθρικής εκπυρήνισης του προστάτη (bipolar enucleation of the prostate) έχει ένδειξη για την ανακούφιση από μέτρια έως σοβαρά συμπτώματα ούρησης που προκαλούνται από την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη
76
news
Η
χειρουργική επέμβαση της διουρηθρικής εκπυρήνισης του προστάτη (bipolar enucleation of the prostate-BipolEP) έχει ένδειξη για την ανακούφιση από μέτρια έως σοβαρά συμπτώματα ούρησης που προκαλούνται από την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Η ενδοσκοπική ανατομική εκπυρήνιση του προστάτη με διπολική διαθερμία (bipolEP) είναι το ενδοσκοπικό αντίστοιχο της ανοικτής απλής προστατεκτομής και σήμερα αποτελεί επιλογή για ασθενείς με αποφρακτικά συμπτώματα λόγω υπερπλασίας του προστάτη και προστάτες με μέγεθος μεγαλύτερο των 40 ml. Μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιουδήποτε μεγέθους προστάτη πάνω από 40-50 γραμμάρια χωρίς περιορισμό. Αποτελεί την ενδοσκοπική ελάχιστα επεμβατική μέθοδο που έρχεται να αντικαταστήσει τόσο την ανοικτή προστατεκτομή, η οποία έχει πλέον ένδειξη μόνο σε πολύ λίγες περιπτώσεις, όσο και την κλασική διουρηθρική προστατεκτομή (ΤURP). Η διπολική εκπυρήνιση του προστάτη πλεονεκτεί της διουρηθρικής προστατεκτομής (TURP) στην ελάχιστη απώλεια αίματος, μικρότερη παραμονή του καθετήρα και μεγαλύτερη βελτίωση στις παραμέτρους της ούρησης. Τεχνική και βήματα της επέμβασης Η διπολική εκπυρήνιση προστάτη στη ΒιοΚλινική Θεσσαλονίκης γίνεται με τη χρήση του εξοπλισμού εκπυρήνισης και καταστροφής ιστού (morcellation) της εταιρείας Karl Storz. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιείται το ρεζεκτοσκόπιο συνεχούς ροής και το ειδικά διαμορφωμένο για εξάχνωση και εκπυρήνιση ηλεκτρόδιο Thomas Hermann. Για την αφαίρεση του προστατικού αδενώματος χρησιμοποιείται ο καταστροφέας ιστού (morcellator) DrillCut της Karl Storz με οδοντωτές λεπίδες και παλινδρομική κίνηση των λεπίδων. O
morcellator συνδέεται είτε με εξωτερική συσκευή αναρρόφησης στο χειρουργείο είτε με το μηχάνημα UNIDRIVE της Karl Storz. Όπως σε όλες τις επεμβάσεις με χρήση διπολικής διαθερμίας, διάλυμα φυσιολογικού ορού (0,9% νάτριο) χρησιμοποιείται σε όλη τη διαδικασία της επέμβασης ως υγρό πλύσεων. Το ύψος του σάκου των πλύσεων τίθεται περίπου 40-60 cm ψηλότερα από τον ασθενή κατά τη διάρκεια της εκπυρήνισης και ανεβαίνει στα 80-100 cm κατά τη διάρκεια του morcellation με σκοπό τη διάταση της ουροδόχου κύστης σε φυσιολογικές πιέσεις. Η τεχνική διπολικής εκπυρήνισης που ακολουθούμε είναι αυτή της τεχνικής των 3 ή 2 λοβών ανάλογα με την παρουσία μέσου προστατικού λοβού ή όχι. Τα βήματα της τεχνικής εκπυρήνισης που ακολουθούμε περιγράφονται σχηματικά παρακάτω. • το προστατικό αδένωμα αποκολλάται από την κάψα με τη βοήθεια του ειδικού ηλεκτροδίου εκπυρήνισης (εικόνα 1) • αν υπάρχει μεγάλος μέσος λοβός αφαιρείται πρώτα και ακολουθεί η εκπυρήνιση των πλάγιων λοβών του προστάτη • το αδένωμα έχει πλέον αποκολληθεί από την προστατική κάψα και προωθείται στην ουροδόχο κύστη (εικόνα 2) • το αδένωμα τεμαχίζεται και αφαιρείται με τη βοήθεια του morcellator το οποίο εισάγεται μέσα από τον αυλό του ενδοσκοπίου (εικόνα 3) • οι λεπίδες του morcellator τεμαχίζουν το προστατικό αδένωμα και τα κομμάτια αφαιρούνται με τη βοήθεια αντλίας με αρνητική πίεση • το αδένωμα έχει αφαιρεθεί από την κύστη και η προστατική κοίτη είναι ανοικτή (εικόνα 4) • τοποθετείται καθετήρας και πλύσεις κύστης για λίγες ώρες • ο καθετήρας αφαιρείται την ίδια ή την επόμενη ημέρα
ΥΓΕΙΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ
1 Αφαίρεση πολύ περισσότερου προστατικού αδενώματος σε σύγκριση με την κλασική διουρηθρική εκτομή (TURP)
2 Μείωση του PSA κατά 80% μετά την επέμβαση
3 Σημαντικά μικρότερη αιμορραγία και σχεδόν μηδενική ανάγκη για μετάγγιση αίματος σε σχέση με την ανοικτή προστατεκτομή και την TURP
4 Αφαίρεση του καθετήρα την ίδια μέρα ή το αργότερο την επόμενη ημέρα του χειρουργείου
5 Πολύ μεγαλύτερη βελτίωση στην ροή των ούρων σε σχέση με την διουρηθρική εκτομή (TURP)
Eικόνα 1
Eικόνα 2
Η εμπειρία μας στη διπολική εκπυρήνιση Ο μέσος χρόνος χειρουργείου είναι 90 λεπτά και κατά μέσο όρο αφαιρείται πάνω από το 70% του συνολικού όγκου του προστάτη. Ο καθετήρας αφαιρείται το επόμενο πρωί της επέμβασης ή ακόμη κα την ίδια ημέρα. Η απώλεια αίματος είναι ελάχιστη (μέση πτώση της αιμοσφαιρίνης ήταν -1.04 g/dl), ενώ κανείς ασθενής δεν έχει χρειαστεί μετάγγιση. Οι ασθενείς επανελέγχονται σε 6 εβδομάδες όπου διαπιστώνεται σημαντική βελτίωση στα συμπτώματα (IPSS), στη ροή των ούρων (Qmax), στον όγκο ούρησης και στο PSA. Πιο συγκεκριμένα, μετεγχειρητικά η μέση μείωση του IPSS (δείκτης βαρύτητας συμπτωμάτων) σε σύγκριση με την προεγχειρητική τιμή ήταν 12,42 μονάδες. Αντίστοιχα, η μέση αύξηση του Qmax (δείκτης ροής ούρων) σε σύγκριση με την προεγχειρητική τιμή ήταν 10,38 ml/sec. Ο όγκος ούρησης μετά την επέμβαση εκπυρήνισης προστάτη αυξήθηκε κατά 90 ml σε σύγκριση με πριν
Eικόνα 3
Eικόνα 4
από την επέμβαση. To PSA μειώθηκε κατά 2,14 ng/ml μετά την επέμβαση με μέση μείωση της τάξης του 70%. Συμπεράσματα Η εποχή όπου η διουρηθρική προστατεκτομή (TURP) κυριαρχούσε ως η καλύτερη χειρουργική επιλογή στην αντιμετώπιση της ΚΥΠ έχει χωρίς αμφιβολία παρέλθει. Τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια των επεμβάσεων εκπυρήνισης του προστάτη. Πρόσφατη meta-ανάλυση που συνέκρινε οκτώ νέες ενδοσκοπικές χειρουργικές μεθόδους για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη έδειξε ότι όλες οι μέθοδοι ήταν ανώτερες σε ασφάλεια σε σύγκριση με την TURP. Ανάμεσα σε αυτές τις μεθόδους, η εκπυρήνιση παρουσίασε τη μεγαλύτερη βελτίωση στη ροή των ούρων και στα συμπτώματα ούρησης σε σύγκριση με μεθόδους εξάχνωσης και εκτομής του προστατικού αδενώματος.
news 77
ΥΓΕΙΑ
Τα σύνδρομο συνήθως εμφανίζεται στους άνδρες και στις γυναίκες της μέσης ηλικίας, αλλά έχει παρατηρηθεί πως και οι άνδρες των 15 - 40 ετών που κάνουν έντονη χρήση του άνω άκρου πάνω από το επίπεδο του ώμου μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα του συνδρόμου θωρακικής εξόδου
78
news
ΥΓΕΙΑ
Σύνδρομο θωρακικής εξόδου Τι είναι το σύνδρομο θωρακικής εξόδου; Το σύνδρομο θωρακικής εξόδου αποτελεί μια πάθηση στην οποία ο ασθενής αντιμετωπίζει έντονους πόνους στην περιοχή του αυχένα, του ώμου και του άνω άκρου. Το σύνδρομο θωρακικής εξόδου προκαλείται από την πίεση των αγγείων ή νεύρων στην περιοχή του άνω θωρακικού στομίου, που βρίσκεται στο πάνω μέρος του θώρακα. Η κατάσταση αυτή προκαλεί στον ασθενή έντονους πόνους, μουδιάσματα και δυσκολία στις καθημερινές απλές κινήσεις. Τύποι Συνδρόμου Θωρακικής Εξόδου Συναντάμε τρεις κυρίως τύπους του συνδρόμου: τον νευρογενή, τον αρτηριακό και τον φλεβικό τύπο, ανάλογα με το στοιχείο στο οποίο ασκείται πίεση, αν και τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν. Ο νευρογενής τύπος (85%-95% των περιπτώσεων) σχετίζεται με την πίεση νεύρων (του βραχιονίου πλέγματος) και τον συναντάμε σε νέους και μέσης ηλικίας άτομα. Το μούδιασμα και ο πόνος στο άνω άκρο και ειδικότερα πίσω από τον ώμο, τον αυχένα, μέχρι και το μικρό δάκτυλο, αποτελούν τα συνηθέστερα συμπτώματα αυτής της μορφής. Ο φλεβικός τύπος (10%-15%) του συνδρόμου συνδέεται με το σύνδρομο Paget-Schroetter, ή αλλιώς «θρόμβωση από προσπάθεια». Στην περίπτωση αυτή υπάρχει θρόμβωση των εν τω βάθει φλεβών του άνω άκρου (υποκλείδιας ή μασχαλιαίας φλέβας), η οποία συνήθως έχει προκληθεί από έντονη χρήση του άνω άκρου πάνω από το επίπεδο του ώμου. Απαντάται σε νέους ασθενείς, κυρίως άνδρες. Ο αρτηριακός τύπος (2%-5%) οφείλεται σε πίεση της υποκλειδίου αρτηρίας και προκαλεί το λεγόμενο φαινόμενο Raynaud, το οποίο εκδηλώνεται με πόνο, μυϊκή αδυναμία, ψυχρότητα και ωχρότητα του άνω άκρου. Σε ένα 50% ανευρίσκεται υπεράριθμη αυχενική πλευρά.
Πού οφείλεται το σύνδρομο της θωρακικής εξόδου; Η πίεση στο άνω θωρακικό στόμιο είναι αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων. Παρ’ όλα αυτά, τα πιο συχνά αίτια του συνδρόμου είναι τα ακόλουθα: • Τραυματισμός της περιοχής του άνω θωρακικού στομίου • Έντονες απότομες ασκήσεις ή απότομη άρση βάρους • Ανάπτυξη ενός όγκου στην περιοχή του άνω θωρακικού στομίου • Ανατομικές ανωμαλίες όπως υπεράριθμη αυχενική πλευρά ή ανώμαλη πρώτη πλευρά (εκ γενετής)
Δημήτριος Κ. Σουφλέρης MD Χειρουργός Καρδιάς Θώρακος και Μεγάλων Αγγείων, Επιστημονικά Υπεύθυνος του Θωρακοχειρουργικού Τμήματος της ΒιοΚλινικής Αθηνών
Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου θωρακικής εξόδου; Όπως προαναφέρθηκε, το σύνδρομο θωρακικής εξόδου συνδέεται με διάφορα συμπτώματα, τα κυριότερα από τα οποία είναι: • Έντονος πόνος που εκτείνεται στην περιοχή του αυχένα, του ώμου και ολοκλήρου του άνω άκρου • Αίσθημα αδυναμίας και μούδιασμα στο άνω άκρο και στα δάκτυλα • Ανωμαλίες της αιμάτωσης των άκρων με αποτέλεσμα την αλλαγή χρώματος του δέρματος ή την εμφάνιση οιδήματος (πρήξιμο ολοκλήρου του άκρου) Τα σύνδρομο συνήθως εμφανίζεται στους άνδρες και στις γυναίκες της μέσης ηλικίας, αλλά έχει παρατηρηθεί πως και οι άνδρες των 15 - 40 ετών που κάνουν έντονη χρήση του άνω άκρου πάνω από το επίπεδο του ώμου μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα του συνδρόμου θωρακικής εξόδου. Εάν αισθανθείτε έντονο και συνεχή πόνο στην περιοχή του άνω μέρους του θώρακα, του ώμου ή αντανακλώμενο σε ολόκληρο το άνω άκρο, τότε πρέπει άμεσα να επισκεφθείτε τον θωρακοχειρουργό σας για να έχετε μια πλήρη εκτίμηση του προβλήματος. Σε περίπτωση που αγνοήσετε τα συμπτώμα-
news 79
ΥΓΕΙΑ τα και υπάρξει επιδείνωση, ενδεχομένως να δημιουργηθούν μόνιμες βλάβες από την πίεση των αγγείων ή των νεύρων. Η διαγνωστική εξέταση περιλαμβάνει: • Ανάλυση του ιατρικού ιστορικού • Μελέτη αγωγιμότητας νεύρων (για την αξιολόγηση της λειτουργίας κινητικότητας και αισθητικότητας των νεύρων) • Υπερηχογραφική μελέτη των αρτηριών και των φλεβών (triplex) • Ακτινογραφία θώρακος για να αποκλείσει τις ανωμαλίες αυχενικών πλευρών (π.χ. υπεράριθμη πρώτη πλευρά) • Οι ακτινογραφίες της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης για να αποκλείσουν ανωμαλίες αυτής • Απεικόνιση με αξονική τομογραφία (CT) και απεικόνιση με μαγνητική τομογραφία (MRI) του θώρακα • Αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης για να αποκλείσει τη συμπίεση νεύρων από την παρουσία κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου, η οποία μπορεί να μιμείται το σύνδρομο νευρογενούς συνδρόμου θωρακικής εξόδου • Μαγνητική αγγειογραφία (MRA) για την απεικόνιση των αγγείων (αρτηριών και φλεβών) • Ψηφιακή αρτηριογραφία/φλεβογραφία • Αιματολογικές εξετάσεις Οι θεραπείες για το σύνδρομο θωρακικής εξόδου Εφόσον πραγματοποιηθούν οι κατάλληλες διαγνωστικές εξετάσεις, τότε θα κριθεί ποια θεραπεία είναι κατάλληλη για τον ασθενή. Η θεραπεία μπορεί να είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική. Εάν δεν υπάρχει μόνιμη πίεση των αγγείων ή των νεύρων αλλά παροδική, τότε επιλέγεται η συντηρητική θεραπεία, η οποία περιλαμβάνει ειδική φυσικοθεραπεία για την ενδυνάμωση των μυών της περιοχής, καθώς και διατάσεις άλλων μυϊκών ομάδων που παρουσιάζουν δυσκαμψία. Συνιστάται επίσης αλλαγή της στάσης του σώματος, ώστε το άτομο να μην είναι σκυφτό με γυρτούς ώμους, αλλά να έχει μια πιο ευθυτενή στά-
80
news
ση, καθώς αναφέρεται ότι το 70% του νευρογενούς τύπου σχετίζεται με τη στάση του σώματος και την εργονομία. Εάν δεν βελτιωθεί η κατάσταση του ασθενούς, τότε μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που το πρόβλημα εντοπίζεται σε υπεράριθμη αυχενική πλευρά ή ανώμαλη 1η πλευρά και η οποία χρειάζεται να αφαιρεθεί. Θεραπεία του φλεβικού συνδρόμου θωρακικής εξόδου Για να μειωθεί ο κίνδυνος σχηματισμού θρόμβων στο αίμα και πνευμονικής εμβολής, η θεραπεία του φλεβικού τύπου μπορεί να περιλαμβάνει θρομβολυτικά (διαλύουν το θρόμβο), αντιπηκτικά (αποτρέπουν το σχηματισμό θρόμβου στο αίμα) φάρμακα και χειρουργική επέμβαση. Σε πολλές περιπτώσεις φλεβικού συνδρόμου θωρακικής εξόδου, ο ασθενής θα υποβληθεί σε θερα-
ΥΓΕΙΑ πεία με θρομβολυτικά φάρμακα και θα συνεχίσει θεραπεία με αντιπηκτική αγωγή πριν από τη χειρουργική επέμβαση. Τα θρομβολυτικά φάρμακα χορηγούνται για τη διάλυση των θρόμβων αίματος. Αυτός ο τύπος φαρμάκου χορηγείται στον ασθενή πάντα ενδονοσοκομειακά, ώστε να μπορεί να παρακολουθείται στενά. Ο θρόμβος διαλύεται συνήθως σε μερικές ώρες έως λίγες μέρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η στένωση της φλέβας θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με αγγειοπλαστική (διάνοιξη της φλέβας χρησιμοποιώντας ένα μπαλόνι) για να προληφθεί ο σχηματισμός περισσότερων θρόμβων. Μετά την αποτελεσματική θεραπεία/ διάλυση του θρόμβου στη φλέβα, συχνά συνιστάται η χειρουργική επέμβαση για τη διόρθωση του εκλυτικού αιτίου (π.χ. λύση των συμφύσεων ή διατομή των σκαλινών μυών). Τα αντιπηκτικά φάρμακα μειώνουν την ικανότητα του αίματος να πήξει ώστε συνάμα να αποφευχθεί ο σχηματισμός περισσότερων θρόμβων. Θα λάβετε κατευθυντήριες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο λήψης του αντιπηκτικού φαρμάκου που σας έχει συνταγογραφηθεί καθώς και τι πρέπει να προσέχετε/αποφεύγετε.
Η χειρουργική επέμβαση για φλεβικό και αρτηριακό σύνδρομο είναι πολύ αποτελεσματική, διορθώνει τα συμπτώματα σε ποσοστό 90% έως 95% των περιπτώσεων
Θεραπεία του αρτηριακού συνδρόμου θωρακικής εξόδου Οι ασθενείς με αρτηριακό σύνδρομο θωρακικής εξόδου συχνά χρειάζονται χειρουργική θεραπεία. Χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει για να αφαιρεθεί η πρώτη πλευρά και να δημιουργηθεί περισσότερος χώρος για τα αγγεία και τα νεύρα. Μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση οποιωνδήποτε δομικών προβλημάτων της αρτηρίας. Πότε απαιτείται χειρουργική επέμβαση; Παρόλο που μόνο το 10% έως 20% των ασθενών χρειάζονται χειρουργική θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς με φλεβικό ή αρτηριακό σύνδρομο θωρακικής εξόδου θα προβούν σε επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση για φλεβικό και αρτηριακό σύνδρομο είναι πολύ αποτελεσματική. Μεταξύ των ασθενών με φλεβικό
σύνδρομο, η χειρουργική επέμβαση διορθώνει τα συμπτώματα σε ποσοστό 90% έως 95% των περιπτώσεων. Επίσης η επιλεκτική χειρουργική επέμβαση καταργεί τα συμπτώματα σε περισσότερο από το 95% των ασθενών με αρτηριακό σύνδρομο. Αντιθέτως, μικρό ποσοστό ασθενών με νευρογενές σύνδρομο θωρακικής εξόδου θα χρειαστούν χειρουργική επέμβαση. Ο πρωταρχικός στόχος της χειρουργικής επέμβασης σε αυτούς τους ασθενείς είναι η απομάκρυνση της πηγής συμπίεσης στα νεύρα του νωτιαίου μυελού που διεγείρουν το βραχίονα, το αντιβράχιο και το χέρι (βραχιόνιο πλέγμα). Αυτό επιτυγχάνεται συνήθως με την αφαίρεση της πρώτης πλευράς, ανώμαλων καταφύσεων μυών ή ινωδών ταινιών. Εάν υπάρχει μία επιπλέον πλευρά που προκαλεί συμπίεση, μπορεί επίσης να αφαιρεθεί («χειρουργική αποσυμπίεσης»). Χειρουργικοί κίνδυνοι Ένας σημαντικός κίνδυνος είναι η αποτυχία απόκρισης στη χειρουργική επέμβαση. Στα χέρια ενός έμπειρου Θωρακοχειρουργού, πάνω από το 95% των ασθενών θα έχουν βελτίωση στα συμπτώματά τους μετά από χειρουργική επέμβαση αποσυμπίεσης. Άλλες επιπλοκές είναι σπάνιες, συμβαίνουν στο 2%-3% των περιπτώσεων και περιλαμβάνουν: τραυματισμό νεύρων, αιμορραγία, πνευμοθώρακα, λεμφόρροια. Διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο Μετά τη χειρουργική επέμβαση, θα παραμείνετε στο νοσοκομείο για μία με δύο ημέρες. Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής σας, θα ξεκινήσετε τη φυσικοθεραπεία για να κερδίσετε τη λειτουργικότητα του άνω άκρου και να ελαχιστοποιήσετε τον πόνο και την επανεμφάνιση των συμπτωμάτων. Ένας έμπειρος Θωρακοχειρουργός είναι ο καταλληλότερος γιατρός για την αντιμετώπιση των κυρίως χειρουργικών συνδρόμων θωρακικής εξόδου (φλεβικών και αρτηριακών). Ο Δημήτριος Κ. Σουφλέρης πραγματοποιεί την εγχείρηση με την ελάχιστα επεμβατική (θωρακοσκοπική) τεχνική με εξαιρετικά αποτελέσματα.
news 81
ΥΓΕΙΑ
82
news
ΥΓΕΙΑ
Ανεύρυσμα Θωρακικής Αορτής Τι πρέπει να ξέρουμε για αυτή την απειλή
Η
θωρακική αορτή είναι το μεγαλύτερο αγγείο του ανθρώπου μέσω του οποίου διοχετεύεται το αίμα από την καρδιά προς το υπόλοιπο σώμα. Όταν ένα αδύνατο σημείο του τοιχώματος της θωρακικής αορτής διατείνεται ή διογκώνεται περισσότερο από το 50% της διαμέτρου της, τότε αυτό το τμήμα της αορτής ονομάζεται ανεύρυσμα θωρακικής αορτής. Περίπου το 25% των ανευρυσμάτων της αορτής εντοπίζονται στη θωρακική αορτή και το υπόλοιπο 75% στην κοιλιακή αορτή. Το 60% των θωρακικών ανευρυσμάτων εμφανίζονται στην ανιούσα αορτή και το υπόλοιπο 40% στην κατιούσα ή θωρακοκοιλιακή αορτή. Το θωρακικό ανεύρυσμα αποτελεί μία εξαιρετικά σοβαρή πάθηση γιατί μπορεί να υποστεί ρήξη ανά πάσα στιγμή και να οδηγήσει σε ακαριαίο θάνατο λόγω κατακλυσμιαίας εσωτερικής αιμορραγίας ή να υποστεί διαχωρισμό με αποτέλεσμα την οξεία ισχαιμία του εγκεφάλου ή/και των σπλάγχνων και των κάτω άκρων. Μόνο το 20%-30% των ασθενών που φτάνουν στο νοσοκομείο με ρήξη ανευρύσματος θα επιβιώσει. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό τα ανευρύσματα να παρακολουθούνται και να θεραπεύονται εγκαίρως, ώστε να αποτρέπεται η ρήξη ή ο διαχωρισμός τους. Ο διαχωρισμός ενός ανευρύσματος της θωρακικής αορτής, που συνήθως σχετίζεται με αυξημένη αρτηριακή πίεση, συμβαίνει διότι οι δυνάμεις της αιματικής ροής χωρίζουν τις στοιβάδες από τις οποίες αποτελείται το τοίχωμα της αορτής και το αίμα εισέρχεται στον ψευδή αυλό και όχι στον πραγματικό (αληθή) με αποτέλεσμα να μην αιματώνεται το σώμα. Ο διαχωρισμός μπορεί να ξεκινά από την ανιούσα θωρακική αορτή και να επεκτείνεται σε όλο το μήκος της, εμποδίζοντας την αιμάτωση του εγκεφάλου, των χεριών, των κοιλιακών οργάνων, του νωτιαίου μυελού, των ποδιών και άλλων περιοχών. Εκτός από την πλημμελή
αιμάτωση ζωτικών οργάνων με την πάροδο του χρόνου η πίεση της αιματικής ροής αδυνατίζει επιπλέον το τοίχωμα της αορτής διατείνοντάς την με αναπόφευκτο αποτέλεσμα τη ρήξη της αορτής και τον ακαριαίο θάνατο. Ποια είναι τα συμπτώματα του ανευρύσματος της θωρακικής αορτής; Τα περισσότερα ανευρύσματα συνήθως είναι ασυμπτωματικά. Μόνο το 50% των ασθενών με ανεύρυσμα θωρακικής αορτής αναφέρει κάποιο από τα συμπτώματα τα οποία σχετίζονται με το μέγεθος και το σημείο εντόπισης του ανευρύσματος. Αυτά μπορεί να είναι: • Πόνος στην κάτω γνάθο, στον τράχηλο ή στο άνω μέρος της πλάτης • Πόνος στο στήθος • Βήχας, βράγχος φωνής ή δυσκολία στην αναπνοή Αν το ανεύρυσμα είναι αρκετά μεγάλο μπορεί να επηρεάσει τις καρδιακές βαλβίδες, να προκαλέσει βαλβιδική ανεπάρκεια και να οδηγήσει σε αυτό που ονομάζουμε συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια. Αντίθετα, τα συμπτώματα του αορτικού διαχωρισμού λαμβάνουν χώρα αιφνιδίως και σε μεγάλη ένταση, όπως π.χ. οξύς διαξιφιστικός πόνος στο στήθος ή στην πλάτη. Σπάνια και ο διαχωρισμός όμως μπορεί να είναι εντελώς ασυμπτωματικός.
Δημήτριος Κ. Σουφλέρης MD, Χειρουργός Καρδιάς Θώρακος και Μεγάλων Αγγείων, Επιστημονικά Υπεύθυνος του Θωρακοχειρουργικού Τμήματος ΒιοΚλινικής Αθηνών
Από τι προκαλείται το ανεύρυσμα θωρακικής αορτής; Η αθηροσκλήρωση θεωρείται ως μια από τις βασικότερες αιτίες για τη δημιουργία ανευρύσματος. Φυσιολογικά οι αρτηρίες είναι λείες και ελαστικές, αλλά με την πάροδο του χρόνου και λόγω της αθηροσκλήρωσης γίνονται στενές, ανελαστικές και με αδύνατο τοίχωμα λόγω της ανάπτυξης της αθηρωματικής πλάκας. Παράγοντες που σχετίζονται με την ανάπτυξη της αθηροσκλήρωσης είναι: • Κάπνισμα • Υψηλή αρτηριακή πίεση
news 83
ΥΓΕΙΑ
Eικόνα 1
Eικόνα 2
• Υψηλή χοληστερόλη • Παχυσαρκία • Θετικό οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου Κάποιες παθήσεις σχετίζονται με την εξασθένηση του αορτικού τοιχώματος και με αυξημένη συχνότητα ανάπτυξης ανευρύσματος. Αυτές οι παθήσεις συμπεριλαμβάνουν παθήσεις του συνδετικού ιστού (όπως το σύνδρομο Marfan), σύφιλη, φυματίωση. Άλλη σπάνια αιτία δημιουργίας θωρακικού ανευρύσματος είναι το τραύμα, όπως μετά από πτώση ή μετά από απότομη επιβράδυνση αυτοκινήτου κατά τη διάρκεια τροχαίου ατυχήματος. Επίσης ο κίνδυνος ανάπτυξης ανευρύσματος αυξάνεται με την ηλικία ( > 60 ετών) και παρουσιάζεται πιο συχνά στους άντρες.
αποκάλυψη της μίας ή και των δύο μηριαίων αρτηριών. Στη συνέχεια διά των μηριαίων αρτηριών, και με τη χρήση ακτινοσκοπικού μηχανήματος, εισέρχονται οι ειδικοί καθετήρες που φέρουν το ενδομόσχευμα. Το μόσχευμα εκπτύσσεται και στηρίζεται στο εσωτερικό της αορτής με ειδικά διαμορφωμένους νάρθηκες. Η επέμβαση αυτή είναι γρήγορη και σχετικά ανώδυνη και ο ασθενής λαμβάνει εξιτήριο σε 1-2 ημέρες, ενώ η ανάρρωσή του είναι ταχύτατη (εικόνα 2).
Ανεύρυσμα Θωρακικής Αορτής: Πώς γίνεται η διάγνωση; Η διάγνωση γίνεται με αξονική τομογραφία ή μαγνητική αγγειογραφία θώρακος, ενώ με την ακτινογραφία θώρακος και το triplex καρδιάς μπορεί να τεθεί υποψία ύπαρξης ανευρύσματος. Μέθοδοι θεραπείας Θεραπεία χρειάζεται όταν η διάμετρος είναι μεγαλύτερη των 5,5-6 εκ., όταν υπάρξει μεγάλη αύξηση σε δύο διαδοχικές μετρήσεις ή όταν το ανεύρυσμα προκαλεί συμπτώματα. Υπάρχουν δύο μέθοδοι θεραπείας, η ενδαγγειακή και η χειρουργική. Με την ενδαγγειακή μέθοδο, η αποκατάσταση του ανευρύσματος γίνεται από το εσωτερικό του αγγείου με τη χρήση ειδικών καθετήρων (ενδονάρθηκες, stents). Η μέθοδος αυτή είναι λιγότερο επεμβατική γιατί γίνεται με τοπική αναισθησία, διενέργεια μίας ή δύο μικρών τομών στη βουβωνική χώρα για την
84
news
Χειρουργική-ανοικτή αποκατάσταση διενεργείται σε νέους ασθενείς με μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης και χαμηλό εγχειρητικό ρίσκο. Η ανοικτή χειρουργική επέμβαση γίνεται πάντα υπό γενική αναισθησία και, αναλόγως του σημείου της πάσχουσας αορτής, η τομή μπορεί να είναι στερνοτομή, αριστερή θωρακοτομή ή θωρακοκοιλιακή τομή και πάντα με τη χρήση της εξωσωματικής κυκλοφορίας. Στη συνέχεια, ο καρδιοχειρουργός διενεργεί την εκτομή της ανευρυσματικής αορτής και αντικαθιστά την πάσχουσα αορτή με συνθετικό μόσχευμα. Μετά το χειρουργείο ο ασθενής οδηγείται στη μονάδα εντατικής θεραπείας 1-2 μέρες και συνολικά παραμένει στο νοσοκομείο για 7-10 μέρες περίπου. Για να αναρρώσει πλήρως απαιτούνται 3 μήνες (εικόνα 3). Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της Ενδαγγειακής Μεθόδου Τα προτερήματα της ενδαγγειακής μεθόδου είναι προφανή: • Aποφυγή γενικής αναισθησίας • Aπουσία εκτεταμένης χειρουργικής τομής • Mικρότερη περιεγχειρητική θνητότητα και νοσηρότητα • Aπουσία μετεγχειρητικού πόνου • Mικρότερη νοσηλεία και • Γρήγορη ανάρρωση
ΥΓΕΙΑ
Eικόνα 3
Η διάγνωση γίνεται με αξονική τομογραφία ή μαγνητική αγγειογραφία θώρακος, ενώ με την ακτινογραφία θώρακος και το triplex καρδιάς μπορεί να τεθεί υποψία ύπαρξης ανευρύσματος
Αν και η ενδαγγειακή μέθοδος είναι κατάλληλη για πολλά ανευρύσματα, ωστόσο υπάρχουν περιορισμοί λόγω μορφολογίας και εντόπισης του ανευρύσματος που κάνουν απαγορευτική τη χρήση της σε όλες τις περιπτώσεις ανευρύσματος. Με την ενδαγγειακή μέθοδο είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι πρέπει να βρίσκεστε υπό συνεχή παρακολούθηση για μεγάλο χρονικό διάστημα με περιοδική πραγματοποίηση αξονικών τομογραφιών. Μερικές φορές απαιτούνται πρόσθετες επεμβάσεις για τη διόρθωση τυχόν διαφυγών από το ενδομόσχευμα ή της θέσης του σε τυχόν μετακίνησή του. Η ενδαγγειακή αποκατάσταση έχει χαμηλότερη θνητότητα σε σύγκριση με την ανοικτή μέθοδο και η μόνη προϋπόθεση είναι οι ζώνες στήριξης (landing zones) κεντρικά και περιφερικά να έχουν μήκος πάνω από 2-3 εκατοστά. Αντενδείξεις για την ενδαγγειακή αποκατάσταση είναι η μη συμβατή ανατομία, η διάμετρος της αορτής να είναι πάνω από τα διαθέσιμα μεγέθη των μοσχευμάτων, τα μη συμβατά αγγεία πρόσβασης, οι θρόμβοι στα σημεία προσγείωσης και η αορτολαγόνιος νόσος. Και στις δύο μεθόδους υπάρχουν σαφείς ενδείξεις και αντενδείξεις. Τα αποτελέσματα της ενδαγγειακής χειρουργικής είναι άριστα όταν εφαρμόζονται από έμπειρους καρδιοχειρουργούς σε ασθενείς που έχουν ένδειξη για την εφαρμογή αυτής της μεθόδου. Οι ασθενείς που πάσχουν από ανεύρυσμα θωρακικής αορτής πρέπει να απευθύνονται σε καρδιοθωρακοχειρουργούς που έχουν εμπειρία τόσο στην ενδαγγειακή όσο και στην ανοικτή χειρουργική μέθοδο, έτσι ώστε να εφαρμόζουν για τον κάθε άρρωστο ξεχωριστά την πρέπουσα θεραπεία.
news 85
ΥΓΕΙΑ
86
news
ΥΓΕΙΑ
συμπτώματα που δείχνουν οσφυϊκή δισκοκήλη και χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση
Η
οσφυϊκή δισκοκήλη είναι ίσως η συχνότερη πάθηση της σπονδυλικής στήλης. Πρόκειται, σύμφωνα με πολλούς ερευνητές, για το τίμημα της όρθιας στάσης του ανθρώπου σε συνδυασμό με την υπερβολική καταπόνηση της σπονδυλικής στήλης λόγω κακής στάσης, άρσης μεγάλων βαρών και καθιστικής θέσης. Ανατομία Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι είναι ωοειδείς δομές μεταξύ των σπονδύλων με κύρια λειτουργία την απορρόφηση των κραδασμών και την ευκαμψία της σπονδυλικής στήλης. Αποτελούνται από ένα σκληρό περίβλημα, τον ινώδη δακτύλιο και εσωτερικά μία ζελατινώδη ουσία, τον πηκτοειδή πυρήνα. Δισκοκήλη Μικρές ρήξεις του δακτυλίου επιτρέπουν την έξοδο μέρους του πηκτοειδούς πυρήνα μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα. Το τμήμα αυτό του πηκτοειδούς πυρήνα που προβάλλει ονομά-
Πλάγια δισκοκήλη
ζεται δισκοκήλη. Η δισκοκήλη μπορεί να είναι είτε κεντρική, προκαλώντας πίεση στον νωτιαίο σάκο, είτε πλάγια πιέζοντας μια από τις εξερχόμενες οσφυϊκές ρίζες. Πλάγια δισκοκήλη-κεντρική δισκοκήλη Εκδηλώνεται στο πλείστο των περιπτώσεων με οξύ πόνο στη μέση που αντανακλά στο ισχίο και συνοδεύεται πολλές φορές από αιμωδίες (μούδιασμα). Ο πόνος και οι αιμωδίες εντοπίζονται σε συγκεκριμένη έκταση του κάτω άκρου, ανάλογα με τη νευρική ρίζα που πιέζεται.
Βασίλειος Χριστοδούλου Νευροχειρουργός, επιστημονικός υπεύθυνος Νευροχειρουργικής Κλινικής, ΒιοΚλινική Θεσσαλονίκης
Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα υποχωρούν σε 3-5 εβδομάδες με συντηρητική θεραπεία που περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή και φυσιοθεραπείες. Παρά το γεγονός ότι η δισκοκήλη εκδηλώνεται συνήθως με την τυπική εικόνα της οσφυοϊσχιαλγίας υπάρχουν και περιπτώσεις στις οποίες, είτε λόγω μεγάλου μεγέθους της κήλης είτε λόγω του ότι η δισκοκήλη έχει αποκοπεί από
Κεντρική δισκοκήλη
news 87
ΥΓΕΙΑ
τον υπόλοιπο δίσκο (αποσπασθέν τεμάχιο), μπορούν να προκαλέσουν βαριές και μόνιμες διαταραχές στην κινητικότητα του ασθενή, αλλά και τις λειτουργίες της ούρησης και της αφόδευσης. Οι περιπτώσεις αυτές εκδηλώνονται με συγκεκριμένα συμπτώματα και αποτελούν καταστάσεις που χρειάζονται επείγουσα αντιμετώπιση. Η εμφάνιση οσφυοϊσχιαλγίας μαζί με: α) αδυναμία σε κάποιες από τις κινήσεις του κάτω άκρου (πάρεση), β) υπαισθησία στην περιπρωκτική περιοχή, γ) δυσχέρεια στην ούρηση, δ) διαταραχές αφόδευσης, ε) διαταραχές στύσης θα πρέπει να αξιολογηθούν επειγόντως από Νευροχειρουργό.
1
Αδυναμία (πάρεση) κάτω άκρου. Στις πλάγιες δισκοκήλες, το κομμάτι του δίσκου που προβάλλει πιέζει την εξερχόμενη ρίζα η οποία είναι υπεύθυνη για την αισθητικότητα συγκεκριμένης περιοχής του κάτω άκρου και τη λειτουργία συγκεκριμένων μυών. Στις περισσότερες περιπτώσεις μία πλάγια δισκοκήλη προκαλεί οσφυοϊσχιαλγία και αιμωδίες στο ένα κάτω άκρο ανάλογα με το πλάγιο στο οποίο προβάλλει. Ευτυχώς όχι πολύ συχνά, μπορεί ωστόσο να προκαλέσει και πάρεση κάτω άκρου με πιο συχνή την πτώση ποδός. Η εμφάνιση πάρεσης συνδέεται τις περισσότερες φορές με: α) πολύ μεγάλη δισκοκήλη, β) πλήρη αποκόλληση του δισκικού υλικού από τον υπόλοιπο δίσκο (απόλυμα ή ελεύθερο τεμάχιο), γ) πίεση της ρίζας στο πιο στενό τμήμα της εξόδου της, το τρήμα (ενδοτρηματική δισκοκήλη). Ένας ασθενής με πάρεση νιώθει το πόδι του αδύναμο (δεν τον κρατάει) ή παραπονιέται
88
news
ότι το σέρνει κατά τη βάδιση. Ο Νευροχειρουργός με τη σωστή κλινική εξέταση μπορεί να διαγνώσει ποια νευρική ρίζα πιέζεται, αξιολογώντας τις κινήσεις που μπορεί να εκτελέσει ο ασθενής με το κάτω άκρο που πονάει, σε σύγκριση με το υγιές κάτω άκρο. Οι πιο συνηθισμένες κινήσεις που ζητείται να εκτελέσει ο ασθενής είναι : α) Βάδιση στις μύτες των ποδιών (εξέταση τις Ι1 ρίζας). Σε περίπτωση αδυναμίας ο ασθενής δεν μπορεί να κρατήσει τη φτέρνα του ψηλά. β) Βάδιση στις φτέρνες των ποδιών (εξέταση Ο5 ρίζας). Ενώ τα δάκτυλα και το μπροστινό τμήμα του υγιούς ποδιού μπορούν να σηκωθούν από το έδαφος και ο ασθενής να στηριχτεί στη μία φτέρνα, στο άλλο πόδι δεν συμβαίνει το ίδιο και το πόδι πέφτει (πτώση ποδός). γ) Έγερση από βαθύ κάθισμα (εξέταση Ο4 ρίζας). Σε περίπτωση δισκοκήλης Ο3-Ο4 ο ασθενής δεν μπορεί να εγερθεί από το πάσχον σκέλος. δ) Αδυναμία στήριξης στο πάσχον σκέλος υποδεικνύει υψηλή δισκοκήλη. Στην περίπτωση που το άλγος είναι τόσο ισχυρό ώστε δεν επιτρέπει στον ασθενή να σηκωθεί, τότε ο έλεγχος της κινητικότητας και της λειτουργίας των ριζών μπορεί να γίνει και στην ύπτια θέση. Σε περιπτώσεις μακροχρόνιας πίεσης του νεύρου μπορεί επίσης να παρατηρηθεί και ατροφία μυών. Εφόσον κατά την κλινική εξέταση διαπιστωθεί σοβαρή πάρεση ή ακόμη χειρότερα ατροφία, ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε μαγνητική τομογραφία η οποία θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση της δισκοκήλης και το επίπεδο που πάσχει. Κλινικές μελέτες που έχουν γίνει δείχνουν ότι η καθυστέρηση στη χειρουργική αντιμετώπιση τέτοιων περιστα-
ΥΓΕΙΑ τικών οδηγεί σε μονιμοποίηση των βλαβών. Αυτό έχει ως συνέπεια ο ασθενής να εμφανίζει διαταραχή στη βάδιση σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, ενώ ένα καθυστερημένο χειρουργείο θα βοηθούσε μόνο μερικώς τον ασθενή, χωρίς πλήρη αποκατάσταση της κινητικότητας. Έχει διαπιστωθεί ότι σε ασθενείς που χειρουργήθηκαν σε διάστημα το πολύ 4-5 ημερών από την εμφάνιση της πάρεσης τα αποτελέσματα είναι θεαματικά και η βάδιση του ασθενούς επανέρχεται στα πρότερα επίπεδα.
2 3 4 5
Αναισθησία ή υπαισθησία στην περιπρωκτική περιοχή (αναισθησέα σέλας)
Διαταραχές ούρησης (επίσχεση ή ακράτεια)
Διαταραχές αφόδευσης
Διαταραχές της στυτικής λειτουργίας
Η εμφάνιση της τετράδας αυτής των συμπτωμάτων μαζί με οσφυοϊσχιαλγία και πάρεση κάτω άκρου αποτελεί την ιππουριδική συνδρομή, μία εξαιρετικά επείγουσα κατάσταση. Μπορεί να είναι πλήρης ή ατελής, ανάλογα με την ένταση των συμπτωμάτων και την εμφάνιση ή όχι όλων των συμπτωμάτων. Ο νωτιαίος μυελός, ο οποίος πορεύεται μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα, τελειώνει στο ύψος του Ο1 σπονδύλου. Οι πέντε οσφυϊκές και πέντε ιερές ρίζες που εκφύονται από το τελικό τμήμα του νωτιαίου μυελού πορεύονται σαν θύσανος μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα κάτω από το ύψος του Ο1 σπονδύλου, σχηματίζοντας την ιππουρίδα. Οι νευρικές ίνες που αποτελούν την ιππουρίδα είναι υπεύθυνες για την αισθητικότητα και την κινητικότητα των κάτω άκρων, του περινέου, των σφιγκτήρων της ουροδόχου κύστης και του ορθού. Μία μεγάλη δισκοκήλη μπορεί να πιέσει τις ίνες της ιππουρίδας και να προκαλέσει ιππουριδική συνδρομή.
Στις περισσότερες δισκοκήλες τα συμπτώματα είναι μακράς διάρκειας, αντίθετα, η ιππουριδική συνδρομή είναι μία οξεία κατάσταση, όπως ένα εγκεφαλικό ή ένα έμφραγμα. Αναπτύσσεται συνήθως σε έξι με δέκα ώρες. Η κλασική της συμπτωματολογία περιλαμβάνει οξεία έναρξη οσφυοϊσχιαλγίας, συνοδευόμενη από πάρεση του ενός ή και των δύο κάτω άκρων, μαζί με αναισθησία στην ορθοπρωκτική περιοχή και κατακράτηση ή επίσχεση ούρων (αδυναμία δηλαδή του ασθενή να ουρήσει παρά το γεγονός ότι η κύστη είναι γεμάτη). Πιθανώς να συνυπάρχουν ακράτεια κοπράνων και αδυναμία στύσης. Η εμφάνιση συμπτωμάτων ιππουριδικής συνδρομής πρέπει να οδηγήσει τον ασθενή σε άμεση αναζήτηση εξέτασης από νευροχειρουργό. Μετά την κλινική εξέταση απαιτείται επείγουσα μαγνητική τομογραφία για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Η αντιμετώπιση της κατάστασης είναι καθαρά χειρουργική με μικροδισκεκτομή, που θα πρέπει να πραγματοποιηθεί στις 48 με 72 ώρες από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Ο ασθενής θα πρέπει να κατανοήσει ότι στην περίπτωση αυτή η συντηρητική θεραπεία δεν έχει καμία θέση, αντιθέτως είναι σπατάλη πολύτιμου χρόνου. Η άμεση αντιμετώπιση είναι εκ των ων ουκ άνευ, αφού εξασφαλίζει την καλύτερη πρόγνωση για τον ασθενή. Σκοπός της επέμβασης είναι να ανακουφίσει τις νευρικές ρίζες από την πίεση που προκαλεί η δισκοκήλη, έτσι ώστε να αποκατασταθεί η λειτουργία της κύστης, του εντέρου, καθώς και η κινητικότητα των κάτω άκρων. Η καθυστέρηση στην αντιμετώπιση προκαλεί μονιμοποίηση των βλαβών και ανεπανόρθωτη ζημία, με αποτέλεσμα ο ασθενής να αντιμετωπίζει καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του κινητικά και ορθοκυστικά προβλήματα. Εν κατακλείδι, η εμφάνιση μιας δισκοκήλης με συμπτωματολογία πάρεσης ή ιππουριδικής συνδρομής θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με τη δέουσα προσοχή από τον ασθενή και τον ιατρό, ειδικά στην περίπτωση που ο πρώτος γιατρός που θα κληθεί να εξετάσει τον ασθενή δεν είναι νευροχειρουργός. Παρά το γεγονός ότι δεν διακυβεύεται η ζωή του ασθενούς, η μη έγκαιρη αντιμετώπιση οδηγεί σε μόνιμες και μη αναστρέψιμες νευρολογικές βλάβες και αναπηρίες.
Σκοπός της επέμβασης είναι να ανακουφίσει τις νευρικές ρίζες από την πίεση που προκαλεί η δισκοκήλη, έτσι ώστε να αποκατασταθεί η λειτουργία της κύστης, του εντέρου, καθώς και η κινητικότητα των κάτω άκρων
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
news 89
Ιατρείο Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Προστάτη Νέα εποχή στη θεραπεία του Προστάτη Μέθοδος REZUM Μέθοδος HoLEP Μέθοδος BipoLEP ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΉ ΑΘΗΝΩΝ Μ. ΓΕΡΟΥΛΆΝΟΥ 15, Τ 210 6962600
ΔΕΙΤΕ ΤΟ LINK
ΑΤΤΙΚΗ - ΕΥΒΟΙΑ ΑΓ. ΔΗΜΉΤΡΙΟΣ Αγ. Δημητρίου 54, 173 48, Τηλ: 214 4047780
ΒΑΡΗ Λ. Βάρης 6, 166 73, Βούλα Τηλ.: 214 4169630
ΚΗΦΙΣΙΑ Λ. Κηφισίας 227 (κτίριο 2) 145 61, Τηλ.: 210 6124592
ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Λ. Μεσογείων 384, 153 42 Τηλ.: 210 6007006
ΒΙΟΑΝΑΛΥΤΙΚΉ ΑΠΕΙΚΌΝΙΣΗ ΜΑΡΟΥΣΙ Ερυθρού Σταυρού 8, 151 23 Τηλ.: 210 68 46 324
ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ Γρηγ. Λαμπράκη 93, 181 20 Τηλ.: 214 6871250
ΑΓΙΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ Χελμού 24, 145 65 Τηλ.: 210 6215200 ΑΙΓΆΛΕΩ Λ. Θηβών 513, 122 43 Τηλ.: 214 4023390 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ Λ. Αλεξάνδρας 142, 114 71 Τηλ.: 214 4169610 ΑΛΙΜΟΣ Λ. Βουλιαγμένης 578, 164 52 Τηλ.: 210 9937770 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ Λ. Κηφισίας 132 & Παπαδά, 115 26, Aμπελόκηποι Τηλ.: 210 6966000 ΆΝΩ ΓΛΥΦΆΔΑ Γούναρη 131, 165 61, Γλυφάδα Τηλ.: 214 4023480
ΓΛΥΦΑΔΑ Λ. Βουλιαγμένης 187 & Άρτης, 166 74, Γλυφάδα Τηλ.: 210 8981174 ΔΑΦΝΗ Λ. Βουλιαγμένης 191, 172 37 Τηλ.: 214 6871210 ΗΛΙΟΎΠΟΛΗ Ελ. Βενιζέλου 133, 163 43 Τηλ.: 214 4169620 ΙΛΙΣΙΑ Μιχαλακοπούλου 2-6, 115 28 Τηλ.: 210 7263800 ΚΑΛΛΙΘΕΑ Ελ. Βενιζέλου 155-157, 176 72 Τηλ.: 210 9591100 ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ Βυζαντίου 87, Καλογρέζα Τηλ.: 214 4047790
Λ. ΑΛΕΞΆΝΔΡΑΣ Λ. Αλεξάνδρας 142, 114 71 Τηλ.: 214 4169610 ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟ Λ. Σουνίου & Μυρινούντος, 190 03 Τηλ.: 2299 440970 ΜΕΛΙΣΣΙΑ Λ. Δημοκρατίας 73 & Γ’ Σεπτεμβρίου, 151 27 Τηλ.: 214 6870880 ΜΕΝΙΔΙ Λ. Αθηνών 5 & Αν. Βρεττού, 136 74, Αχαρνές (Πρώην ΙΚΑ) Τηλ.: 214 6870770 ΝΕΑ ΕΡΥΘΡΑΙΑ Ελευθερίου Βενιζέλου 163, 146 71, Τηλ.: 214 4168240 ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ Μελίνας Μερκούρη 34, 141 21, Νέα Ιωνία Τηλ.: 210 2836208
ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Λ. Ελ. Βενιζέλου 231 & Ψαρρών, 175 63 Τηλ.: 214 6878800 ΝΙΚΑΙΑ Π. Ράλλη 235, 184 50 Τηλ.: 214 6871230 ΝΙΚΑΙΑ (Μαγνήτης) Π. Ράλλη 250, 184 50 Τηλ.: 214 6871230 ΠΑΛΛΗΝΗ Λ. Μαραθώνος 87Κρήτης & Σαλαμίνος, 153 51 Τηλ.: 210 6034414 ΠΑΤΗΣΙΑ Πατησίων 125, 112 51, Αθήνα Τηλ.: 210 8237100
ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ (Π. Τσαλδάρη) Παναγή Τσαλδάρη 75-77, 121 34, Τηλ.: 210 5775588 ΠΕΥΚΗ Λ. Αμαρουσίου 14, 141 23, Hράκλειο Τηλ.: 214 6878880 ΠΛ. ΑΜΕΡΙΚΗΣ Πατησιών 180, 112 57, Πατήσια Τηλ.: 214 4001420 ΡΑΦΗΝΑ 26ο χλμ. Λ. Μαραθώνος Αγ. Βαρβάρας, 190 09 Τηλ.: 2294 440010 ΧΑΪΔΑΡΙ Λ. Αθηνών 429Α, 124 62 Τηλ.: 210 5317794
ΠΕΙΡΑΙΑΣ Ηρώων Πολυτεχνείου 55-57, 185 35, Πειραιάς Τηλ.: 210 4297446-8
ΧΑΛΑΝΔΡΙ Λ. Πεντέλης 44 & Ηρακλέους 2, 152 34 Τηλ.: 210 6800991-2
ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ (Εθν. Μακαρίου) Εθν. Μακαρίου 6 & Ικαρίας, 121 32 Τηλ.: 214 4050000
ΧΑΛΚΊΔΑ ΕΎΒΟΙΑΣ 28ης Οκτωβρίου 13, 341 00, Χαλκίδα, Τηλ.: 222 1440980
ΟΛΥΜΠΙΆΔΟΣ Ολυμπιάδος 119, 546 34, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 459660
ΣΟΦΟΥΛΗ Θεμιστοκλή Σοφούλη 35, 546 55, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 801559 ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ Οδός Λαγκαδά 234, 546 29 Τηλ.: 2310 669629 ΤΟΎΜΠΑ Γρηγορίου Λαμπράκη 61, 543 51, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 937411
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΑΜΠΕΛΌΚΗΠΟΙ Μεγ. Αλεξάνδρου & Παπαφλέσσα 13, 561 23 Tηλ.: 2310 749672 ΒΑΣ. ΟΛΓΑΣ Β. Όλγας 154, 546 45 Τηλ.: 2310 880100 ΕΡΜΟΥ Ερμού 53, 546 23 Τηλ.: 2310 281876-7
ΕΥΟΣΜΟΣ Καραολή & Δημητρίου 150, 562 21, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 774540 ΗΛΙΟΥΠΟΥΛΗ Στρ. Μακρυγιάννη 92-94, 564 31 Τηλ.: 2314 437490 ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ Κλεάνθους 10, 546 42 Τηλ.: 2310 868460-1
ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ Εθν. Αντιστάσεως 18-20, 551 33, Τηλ.: 2310 459660 ΝΕΑΠΟΛΗ Α. Παπανδρέου 246, 566 26, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 672002 ΞΗΡΟΚΡΗΝΗ Γρ. Κολωνιάρη 55, 546 29 Τηλ.: 2310 548122
ΠΕΡΑΊΑ Λ. Θεσσαλονίκης 2, 57019 Τηλ.: 23920 22622 ΠΟΛΊΧΝΗ Ελπίδος 20, 565 33 Τηλ.: 2310 602726
ΑΤΤΙΚΗ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Μ. Γερουλάνου 15, 11524, Αθήνα Τηλ.: 210 6962600
Μητροπόλεως 86 54622, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 372600
ΑΤΤΙΚΗ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΑΘΗΝΑ Μιχαλακοπούλου 6 (Είσοδος από Θέτιδος 5), 115 28, Αθήνα Τηλ.: 210 7217517
ΚΑΛΛΙΘΕΑ Λεωφ. Ελ. Βενιζέλου 155, 1ος όροφος, 176 72, Καλλιθέα Τηλ.: 210 9537648
ΑΛΙΜΟΣ Λ. Βουλιαγμένης 578α, 2ος όροφος, 174 56, Άλιμος Τηλ.: 210 9918797
ΚΗΦΙΣΙΑ Λεωφ. Κηφισίας 225-227 145 61, Κηφισιά Τηλ.: 210 6129112-3
ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ Εθνάρχου Μακαρίου 6 & Ικαρίας, 1ος όροφος, Τ 214 4050005
ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ Εθνικής Αντιστάσεως 15, 1ος όροφος, 551 33, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 486876 ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ Μητροπόλεως 83, 3ος όροφος, 546 22, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 275986
ΚΥΠΡΟΣ ΠΟΛΥΔΎΝΑΜΟ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΌ ΚΈΝΤΡΟ: Λεωφόρος Λεμεσού 100, 2015, Στρόβολος, Τηλ.: +357 22419700 ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: Ιφιγενείας 59, 2003, Στρόβολος, Τηλ.: +357 22204900 ΚΕΝΤΡΙΚΌ ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ: Λ. Ιφιγενείας 59, Λευκωσία, Τηλ.: 77771310, Από το εξωτερικό: +357 22204900
ΚΈΝΤΡΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΊΑΣ: Αγία Βαρβάρα, Άγιος Δομέτιος, Αγλαντζιά, Αστρομερίτης, Αρεδιού, Εγκώμη, Λακατάμια, Λατσιά, Μακεδονίτισσα, Στρόβολος, Τσέρι, Πάφος, Λεμεσός, Λάρνακα
99Α, Λεωφ. Αθαλάσσας 2024 Στρόβολος, Λευκωσία, Τηλ.: +357 22 861000
Ακολουθήστε μας στα social media
Bioiatriki
bioiatriki_group
Bioiatriki Healthcare Group
Bioiatriki Healthcare Group