Smaakmakend voorjaar 2011 by Smaakmakend

nยบ 1 | lente 2011

gezond eten | natuurlijk | biologisch | lekkere recepten

Ontmoet de schapen van boer Bos Roze of witte grapefruits ? De houten Willem&Drees kistjes

smaakmakend 1-2011.indd 1

16-02-11 12:12

Fruitig lekker!

Kenners weten al jaren dat Piramide Thee staat voor Biologisch genieten met een hoofdletter B. Want al onze ingrediĂŤnten zijn zorgvuldig geselecteerd en 100% natuurlijk. Verbouwd met respect voor mens en natuur. Dus gebruiken we bijvoorbeeld sappige bosbessen en zoete perziken, die fruitig zijn tot en met de laatste druppel. Zo lekker is biologisch! Piramide heeft een uniek assortiment fruitthee, met groene thee als basis, om te kunnen genieten van biologische thee. Zo is er Granaatappel Framboos, Citroen met honing, Sinaasappel met munt, Bosbes, Perzik met vlier en Rode Grapefruit. Fruit en groene thee: een bijzondere en super gezonde combinatie. Voo Vo V Voor o r meer m eer e informatie iin n forma ffor or mat ma ie zie: zie zi e: w www.piramidethee.nl ww. wp w. pirr ami m dethee e .n .nl

smaakmakend 1-2011.indd 2

18-02-11 14:16

inhoud

CoverfotograďŹ e Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustavsson | Koken Ingmar Niezen | tafelkleed Shirdak

lente 2011

6 Oosters licht Avocadosushi en groene theegelei met mango. Met een Japanse bento wordt dit seizoen licht en luchtig

16 Herder in de polder De Drentse heideschapen van Boer Bos in de Haarlemmermeer zijn niet alleen een mooi gezicht, ze zijn ook goed voor een mooi verhaal

20 7x grapefruit In een pittige salsa, met een banaan in de blender of met room en munt onder de grill: met grapefruit kun je alle kanten op!

en verder in dit nummer 22 28 31

smaakmakend 1-2011.indd 3

Elke dag lekker Winkelwaar Een frisse kijk van Drees Peter van den Bosch

16-02-11 12:12

smaakmakend 1-2011.indd 4

23-02-11 12:31

[column Anneke] An

Mijn kip uit de draagtas

oor mijn verjaardag kreeg ik vier mooie koffieglazen. Daar was ik erg blij mee. Lekker eten verdient voor mij mooi serviesgoed. Ik houd er daarom ook van om lekkere koffie uit mooie glazen te drinken. Net zoals ik houd van mooi ingepakte cadeaus. En de glazen waren mooi verpakt in een gigantische kartonnen doos. Maar toen ik ze daarin zo ruim zag liggen, bekroop me ineens een naar gevoel. Was zóveel ruimte nou nodig voor een veilig vervoer? Ik pakte het meetlint erbij. De glazen zelf waren bij elkaar 26 cm hoog en 14 cm breed. De doos was met 32 cm ruim twee keer zo breed en met 40 cm anderhalf keer zo hoog. Nu kan het karton van de doos gerecycled worden, maar al die lucht in de verpakking moet vervoerd worden. Verspilling van ruimte en energie! Er moet toch een andere balans te vinden zijn tussen mooi en nuttig? De ontwerpers van luxe verpakkingen zouden heel wat kunnen leren van voedselfabrikanten. Zij hebben te maken met een duidelijke vraag van de koper naar zo min mogelijk verpakkingsmateriaal en zo duurzaam mogelijke verpakkingen. Dat levert interessante vernieuwingen op. Maar of ik met al die vernieuwingen echt blij ben? Zo kreeg ik van de biologische slager mijn kip mee in een draagtas in plaats van papier. De slager vertelde mij dat het tasje van biologisch afbreekbaar materiaal was gemaakt. ‘Na gebruik mag hij zo in de compostbak’, gaf hij

eee.. mij heel trots als advies mee. ‘Supergoed’, was mijn reac-tie. Tot ik twee dagen later het tasje met de kip uit de koelkast haalde. Het mate-riaal was zacht en kleverig geworden. Niet plezierig om aan te pakken. Ik kon gebr ge brruike uikeen. ui n. het tasje niet nog een keer gebruiken. Zelfs niet om mijn compostafval in te verzamelen. En wat zo raar was, althans naar mijn gevoel, de kip was er minder lekker door geworden. Al was dat natuurlijk onzin. Tja, waar ligt de balans tussen milieu en nut? Het dilemma bij verpakkingen fascineert me mateloos. Een allesomvattende oplossing heb ik ook niet. Bij aankopen probeer ik telkens de juiste keuze te maken. De aankoop van eten heb ik aardig onder de knie. Sinaasappels en uien bijvoorbeeld hebben een eigen jasje, die kunnen gewoon in mijn tas. Vlees dat kan lekken mag van mij in (afbreekbaar) plastic. Moeilijker wordt het bij andere zaken. Moet ik een ander merk huidverzorging kiezen omdat ik geen navullingen kan kopen en dus iedere keer het pompje moet weggooien? Of weiger ik die mooie glazen als cadeau? Ik ben er nog niet uit. Anneke Ammerlaan, hoofdredacteur

| lente 2011 5

smaakmakend 1-2011.indd 5

16-02-11 12:13

B E N T O !

Oosters & Hollands: Menu voor 6 personen Avocadosushi met 2 dips Groente-teriyakistokjes Japanse risotto met garnalen Salade van wortel met spitskool en sesamdressing Kip met pruimenmarinade en tuinkers Groene theegelei met mango Wijntip: Diwald Gr端ner Veltliner of Lautaro Sauvignon blanc

Weinig verse groente en fruit nog in het vroege voorjaar. En zware kost. Maar met Japanse smaken wordt het licht en luchtig. Eet de zes oosterse hapjes relaxed op de bank. Of serveer de kip met de risotto en de salade als een hoofdgerecht op tafel. Met stokjes!

6 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011

smaakmakend 1-2011.indd 6

18-02-11 12:16

smaakmakend 1-2011.indd 7

18-02-11 12:16

4 eetlepels mayonaise | wasabi (Japanse mierikswortel) | 4 eetlepels Japanse sojasaus | 2-3 stevige avocado’s, schoongemaakt | 1-2 theelepels limoensap | sprieten bieslook | 3 vellen nori | 2-3 eetlepels ingelegde Japanse gember Voorbereiden Meng naar smaak wasabi door de mayonaise. Schep dit in een schaaltje. Schenk de sojasaus in een ander schaaltje en leg wat (aangemaakte) wasabi in een klein bakje. Snijd de avocado’s in dikke repen. Bedruppel ze met wat limoensap. Leg de sprieten bieslook in een zeef en overgiet ze met kokend water. Knip de vellen nori in repen die iets smaller zijn dan de repen avocado.

8 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011

smaakmakend 1-2011.indd 8

Voorbereiden Kook de plakken wortel in water met zout in ca. 10 minuten beetgaar. Laat ze in een zeef uitlekken en afkoelen. Meng in een kom de wortel met ¹⁄³ deel van de teriyaki. Meng in een andere kom de gewassen ringen prei ook met ¹⁄³ deel van de teriyaki. Meng ten slotte in een derde kom de paddenstoelen met de rest van de dressing. Marineer de groente maximaal 1 uur. Maak 6 stokjes met wortel, 6 stokjes met prei en 6 stokjes met paddenstoelen. Steek de prei en wortel zo op de stokjes, dat de groente op het snijvlak wordt gegrild.

Serveren Bestrijk de groenten met olie en leg de stokjes naast elkaar op een ingevet bakblik. Verhit de grill van de oven voor op de hoogste stand. Schuif het bakblik 15-20 cm onder de grill in de oven en rooster de spiesjes in 8-10 minuten gaar. Keer ze af en toe. Verdeel de stokjes over 6 (rechthoekige) bordjes en strooi er eventueel wat koriander over.

Recepten Anneke Ammerlaan | Fotograﬁe Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustavsson | Koken Ingmar Niezen | www.japansewinkeltje.nl

A V O C A D O S U S H I M ET 2 DIP S

16-02-11 12:17

JAPANSE RISOTTO

1 groentebouillontablet | 3 eetlepels bonitovlokken | 150 g gepelde garnalen | 2 bosuitjes, in dunne ringetjes | zwarte peper (molen) | 1 eetlepel sojasaus | 1 eetlepel maĂŻsolie | 1 flinke sjalot, fijngehakt | 2 theelepels verse gember, fijngehakt | 150 g risottorijst | 2 eetlepels Japanse rijstwijn | 1 eetlepel Japanse rijstazijn Voorbereiden Breng in een pan 600 ml water met het bouillontablet en de bonitovlokken aan de kook. Laat de bouillon van het vuur af 10 minuten trekken. Zeef de bouillon boven een schone pan. Meng intussen de garnalen met de bosui, royaal zwarte peper en de sojasaus.

j p

met garnalen

Serveren Breng de bouillon opnieuw aan de kook. Verwarm de olie in een hapjespan en fruit de sjalot en gember zachtjes 2 minuten. Fruit de rijst al roerend even mee. Roer de rijstwijn en rijst- of witte azijn erdoor en laat het vocht op middelhoog vuur al roerend verdampen. Voeg nu een deel van de bouillon toe en laat de rijst zachtjes koken. Herhaal dit steeds als bouillon door de rijst is opgenomen. De totale kooktijd is ca. 20 minuten. Schep de rijst in 6 kleine kommetjes en verdeel het garnalenmengsel erover. ě?&#x2026;

smaakmakend 1-2011.indd 9

s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 9

16-02-11 12:17

W OR TE L -SP ITSKOOLSALAD E M ET SES AMDRESSING 1Â˝ eetlepel rijstazijn | 1Â˝ eetlepel sesamolie | mespunt suiker | 200 g spitskool, in heel dunne reepjes | 150 g winterwortel, geraspt | 2 eetlepels shisokruiderij Voorbereiden Meng in een ruime kom de azijn met de sesamolie, suiker en zout naar smaak. Schep de spitskool en de wortel erdoor en laat de groente ca. 1 uur marineren. Schep regelmatig om. Serveren Verdeel de salade over 6 mooie bordjes of schaaltjes en strooi de shisokruiderij erover.

K I P ME T PRU I ME N MA RI N A D E E N T UINKE R S 1 eetlepel Japanse pruimenpasta (umepasta) | 3 eetlepels sojasaus | suiker | 500 g kipfilet | peper | 1-2 eetlepels zonnebloemolie | 1 bakje tuinkers Roer in een schaaltje een marinade van de pruimenpasta, de sojasaus en een mespunt suiker. Snijd de kipfilets in repen van 1 cm breed en schep ze door de marinade. Marineer ze minimaal 1 uur in de koelkast. Bestrooi de repen kip met peper en bestrijk ze met olie. Verwarm een koekenpan en bak de repen kip op een zacht vuur zachtjes gaar en iets bruin. Verdeel ze over 6 bordjes en knip er royaal tuinkers boven.

10 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011

smaakmakend 1-2011.indd 10

16-02-11 12:39

met mango

Voorbereiden Snijd de schoongemaakte mango in kleine blokjes. Breng in een pan 500 ml water met het limoensap aan de kook en kook de mango hierin 1 minuut. Giet de mango af en vang het vocht op in een steelpan. Hang de theezakjes in het opgevangen kookvocht en laat de thee 5 minuten trekken. Verwijder de zakjes en knijp ze uit. Proef en roer naar smaak suiker en honing door de thee. Breng de thee aan de kook en los de agar erin op. Schep de stukjes mango door de thee als deze begint te geleren en verdeel de gelei over 6 rechte glaasjes. Laat ze in de koelkast afkoelen. Serveren Klop de slagroom met naar smaak suiker en gemalen vanille vloeibaar dik. Lepel de slagroom op de gelei en garneer met de limoenschil. ě?&#x2030;

s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 11

smaakmakend 1-2011.indd 11

18-02-11 12:23

í˘˛ í˘ł

í˘´

í˘ą

í˘ľ ě?&#x2030;

í˘ˇ ě?&#x201A;

ě?&#x2C6; ě?&#x160;

smaakmakend 1-2011.indd 12

ě?&#x2026;

í˘š

16-02-11 12:39

SPANNENDE SMAAKMAKERS Bonitovlokken, shisokruid en wasabi: de Japanse keuken krijgt er zijn herkenbare karakter door. De smaakmakers uit Japan kunnen ook ónze keuken verrijken. Shisokruiderij Dit is gedroogd en gemalen shisokruid vermengd met zout. De smaak doet een beetje denken aan sesam, maar is zachter en misschien iets zoeter. Het kruid wordt gestrooid over salades en klaargemaakte groenten of rijst. Met de milde smaak is het ook lekker over allerlei westerse groentegerechten en zelfs over pasta met een pittige saus.

Tekst Anneke Ammerlaan | Fotograﬁe Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustavsson | www.japansewinkeltje.nl

Shiitake donko Deze gedroogde paddenstoelen worden gebruikt om bouillon smaak te geven. Bijvoorbeeld in de vegetarische versie van dashi, de traditionele Japanse zeewierbouillon. Gebruik het weekvocht ook eens voor risotto of als basis voor een Hollandse champignonsoep. De geweekte exemplaren hoef je niet weg te gooien. Ze zijn heerlijk in stoofschotels.

Kombu of kelp Gedroogd zeewier: de basis voor dashi, de traditionele Japanse bouillon, en voor veel Japanse gerechten. Een reep kombu die wordt meegetrokken in een vegetarische- of visbouillon geeft de bouillon een lekkere diepe smaak.

Bonitovlokken Gedroogd en geschaafd visvlees van de bonito, een soort makreel. Geeft dashi, de traditionele Japanse bouillon, de karakteristieke smaak die een beetje aan gerookte vis doet denken: rond, vol en warm. Bonito geeft ook een heerlijke smaak aan een (Hollands) vispotje of een rijstgerecht met vis.

smaakmakend 1-2011.indd 13

uit Japan

Ume vinegar of pruimenazijn Dit is vocht dat overblijft van zure inheemse pruimen (umeboshi in het Japans) die eerst met zeezout worden ingelegd, dan gedroogd en vervolgens geweekt in eigen sap. De azijn is dan pittig zuur en ook behoorlijk zout. Traditioneel wordt hij gebruikt als smaakmaker over gekookte en gestoomde groenten en dressings. Met zijn zoutheid en pittigheid is deze azijn ook heerlijk in andere oosterse marinades voor vlees en vis.

Ume of Japanse pruimenpasta Deze pasta wordt gemaakt van de ingelegde inheemse pruimen (zie ume vinegar). De smaak is dan ook zout-zuur en pittig. Wees spaarzaam bij gebruik in koude Japanse sauzen en dressings. De pasta krijgt een milde, verfijnde smaak als hij wordt verhit. Zoals in het kipgerecht in het menu. Bijkomend voordeel is dat het vlees dat erin wordt gemarineerd door het zuur in de pasta mooi mals wordt.

Rijstazijn Deze azijn heeft een lichte, delicate smaak en is heel mild. Wordt gebruikt in salades, in marinades en de rijst voor sushi. Rijstazijn is een milde vervanger van witte balsamicoazijn.

Wasabi Wordt ook wel Japanse mierikswortel genoemd, maar dat klopt niet. De wasabi is een heel andere plant. Wat beide wel gemeen hebben is de scherpe smaak. Wasabi wordt vooral gebruikt om sojasaus pit te geven, en dan vooral voor de sushi. Wasabi is ook lekker in allerlei andere dressings of in mayonaise. Verwarm wasabi nooit, want dan gaat de scherpe smaak verloren.

Ingelegde gember De smaak van deze gember is zoet-zuur, heel anders dus dan van stemgember die gekonfijt is in suiker. Ingelegde gember wordt traditioneel geserveerd als fris bijgerecht bij sushi. Hij is heerlijk in salades met bijvoorbeeld avocado of tomaat. Snijd de plakjes dan wel fijn.

Mirin of Japanse rijstwijn Deze zoete, van rijst gemaakte wijn gebruiken de Japanners alleen om te koken. Het geeft stoofgerechten, marinades en dipsauzen een milde, ronde smaak. Voeg eens een lepel mirin toe aan een vinaigrette, een witte wijnsaus of een vismarinade. De smaak wordt er heerlijk mild van.

Sesamolie Dit is de olie van geroosterd sesamzaad. Aan het roosteren heeft het de heerlijk nootachtige smaak te danken. De olie wordt altijd koud gebruikt. Als smaakmaker in dips en dressings. Probeer hem ook eens als vervanger van walnotenolie in een salade met croutons en bosui.

Japanse sojasaus Deze van onder meer gefermenteerde sojabonen gemaakte saus is de belangrijkste smaakmaker in de Japanse keuken. De Japanse versie is lichter, verfijnder, maar ook zouter dan de Chinese. Gebruik hem eens in marinades voor barbecuegerechten en geef er jus en tomatensoep en -sauzen een verrassend smaakeffect mee. Wees wel zuinig, want sojasaus gaat snel overheersen. s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 13

16-02-11 12:40

100% biologisch gecertiďŹ ceerde kokosolie Als smeersel (op brood) Om in te bakken

18, 19 & 20 MAART 2011 STUDIO/K AMSTERDAM WWW.FOODFILMFESTIVAL.NL

Drie dagen lang alles wat je wilt weten over eten. Meer dan 20 films, debat, kookworkshops, kunst en muziek!

Om mee te wokken Tickets zijn verkrijgbaar vanaf 1 maart 2011. Ga voor het volledige programma naar: www.foodďŹ lmfestival.nl info@foodďŹ lmfestival.nl

Frituren kan uiteraard ook Als heerlijke massageolie Verrukkelijk als badolie

Verkrijgbaar in natuurvoedingwinkels, reform- en speciaalzaken maar natuurlijk ook via onze site: www.witsenburg.net

Boer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de WITSENBURG NATURAL PRODUCTS B V

smaakmakend 1-2011.indd 14

coĂśperatie Almendrera del Sur in AndalusiĂŤ, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coĂśperatie. Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

23-02-11 12:04

Genoeg voor iedereen Genoeg is hét tijdschrift over duurzaam leven: met minder spullen, meer kwaliteit, minder gedoe en meer tijd. Elke twee maanden inspiratie en tips voor een creatiever leven met minder geld. W

Met de nieuwe etiketten van de Traay wordt het ontbijt pas écht leuk

N I E T T E V E E L , N I E T T E W E I N I G . P R E C I E S G E N O E G VA N A L L E S V O O R I E D E R E E N

GENOEG

NIEU

JUFFROUW JO LEEFT ALS IN DE ZUINIGE JAREN DERTIG ✺ ECODORP OP PROEF IN NEDERLAND

Waardebepaling achteraf: zelf de prijs bepalen ✺ Alles over fiscale veranderingen ✺ Repareer je fietswiel ✺ Maak een rokje

NOOIT MEER

HUISHOUDSTRESS

editie 84 februari - maart 2011 € 3,95 is genoeg

Ze PR lf O bi O er S m T! ak en

www.detraay.com

s: we abonnee

Specialist in bier-, wijn- en likeurmaak produkten

500 m2 hobbyplezier met alles om zelf bier, wijn, yoghurt en vruchtensap te maken, plus alles om groenten en fruit in te maken!

ieu Gratis voor n

voor Een kookboek r. u tu a n re a ur te Eetb nd uit de natu wat in Nederla . € 19,90) .v halen valt. (t.w

w Meer info: w

w.genoeg.nl

Ik wil Genoeg

Stuur mij

Maak een keuze uit: triple-, abdij-, grand cru- of pils-concentraat

CADEAUTIP!

❏m❏v

Naam

inclusief meetapparatuur

E Kijk en bestel op COMPLETT www.brouwmarkt.nl STARTSE n van biermake 80,55 €

voor

€ 59,95

Markerkant 1111,1316 AE Almere Tel.: 036 5400 844, E-mail: info@brouwmarkt.nl

smaakmakend 1-2011.indd 15

Adres Postcode

plaats

Telefoon E-mail Bankkeningnummer Datum

Handtekening

Stuur (een kopie van) deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Uitgeverij Genoeg, antwoordnr. 10516, 5340 WB Oss

Smaakmakend lente 2011

Speciale aanbieding

❏ een abonnement, ik betaal voor 1 jaar (6 nummers) € 22,50 ❏ een abonnement, ik betaal voor 2 jaar (12 nummers) € 45,00 en ontvang het boek Eetbare natuur cadeau ❏ een kennismakingspakket à € 12,50 . Dit pakket bevat drie recente nummers van Genoeg plus de Genoeg Tubeknijper. Ik machtig uitgeverij Genoeg éénmalig ❏ € 22,50 ❏ € 45,00 ❏ € 12,50 van mijn rekening af te schrijven.

18-02-11 14:17

Een kudde Drentse heideschapen onder de rook van Schiphol? Dat moeten de Schoonebeekers zijn van Boer Bos. Een ontmoeting met deze eigenzinnige herder van een zeldzaam ras.

De kudde van

BoerBos De ram eropaf Begin maart: lammetjesgeboortetijd. Achter elkaar worden ze geboren in de stal. Alsof je de klok erop gelijk zet. ‘Als boer maak ik een rekensommetje: als je in het voorjaar graag lammetjes wilt hebben, en je weet dat een schaap een draagtijd heeft van 5 maanden minus 5 dagen, dan weet je ook dat je zo rond oktober-november de ram op de kudde moet afsturen.’

Waarom het voorjaar? ‘Lammetjes hebben behoefte aan stevige melk waar alles in zit, een ooi produceert die melk het best als ze zelf elke dag vers gras eet. Boeren weten na eeuwenlang experimenteren dat ze dat allemaal het beste in het voorjaar kunnen laten gebeuren, want dan werkt de natuur volop mee.’ En dan, zes weken na de geboortegolf, is het ‘darteldag’, zoals Paul Bos de eerste dag noemt waarop de pasgeboren lammetjes en hun moeders naar buiten mogen. Het is dan rond half april en wie de uitgelaten dieren en hun gekke sprongen aanschouwt, heeft het voorjaarsgevoel meteen te pakken.

Dag in, dag uit op pad? Het idee van een schaapsherder die dag in, dag uit op pad is en met de kudde in het open veld overnacht, is te romantisch voor deze tijd. Wat doet een schaapherder eigenlijk? ‘Onze boerderij beslaat 20 hectare grond waar de schapen vrij rondlopen, zonder dat er een herder aan te pas hoeft te komen. Een aantal keer per jaar gaan we met de kudde in de buurt grazen; ’s winters een enkele keer maar in de lente en zomer soms een paar keer per week. Elke avond keren kudde en herder weer netjes terug naar de schaapskooi.’ De schapen worden goed verzorgd. ‘Een paar keer per jaar zijn de hoefjes aan de beurt, regelmatig kijken we of de oormerken nog goed in de oren zitten. En onze schapen hebben lange staarten. Die couperen we niet, maar dat betekent wel dat je ze uit hygiënisch oogpunt 쏅

Tekst Nicole Willemse | Fotograﬁe Sven Benjamins

ijn fortboerderij ligt in de Haarlemmermeerpolder, ‘vlakbij Schiphol, in de luwte van deze ADHD-regio’, zoals Boer Bos zelf zegt. Het oogt inderdaad verrassend landelijk en rustig, vanaf de dijk kijk je over weilanden en watergangen op en rond het voormalige fort bij Aalsmeer. De terreinen vallen onder bescherming van Unesco. De schapen trekken er als stille maaimachines doorheen. Boer Bos: ‘Het bespaart niet alleen trekkers met herrie en dieseluitstoot, zo’n kudde ziet er ook meteen een stuk vriendelijker uit. Mensen stappen van de fiets, zetten hun auto ervoor langs de kant van de weg, trekken hun kinderen van de achterbank en wijzen: “Kijk, schaapjes!” De schapen beheren het landschap op een ecologische manier en ze houden de biodiversiteit in stand: aan hun poten en in hun vacht vervoeren ze allerlei zaden die elders vanzelf weer op de grond vallen. Een handige verspreiding van gewassen. Boer Bos: ‘ Ik kan het looptempo zo bepalen dat ze de gewassen die nog zaad dragen, laten staan.’

16 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011

smaakmakend 1-2011.indd 16

18-02-11 12:04

â&#x20AC;&#x2DC;Ik wil netjes boeren en stilstaan bij het voedsel dat voor ons groeitâ&#x20AC;&#x2122; s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 17

smaakmakend 1-2011.indd 17

18-02-11 12:04

Boer Bos is Paul Bos, een ondernemende boerenzoon. Communicatieman in hart en nieren, boer en schapenhouder. Op creatieve manieren zoekt hij naar verbindingen tussen de kracht van de traditie en het nieuwe van eigentijdse ontwikkelingen. Met slogans als Alleen ga je sneller, samen kom je verder, Mag ik u een mooie streek leveren?, Meer bereiken met minder en Vooruit naar vroeger legt hij zich toe op ecologische gebiedsontwikkeling in de Haarlemmermeerpolder. Daarbij beschouwt hij zijn boerderij als ‘groene leerplek’, als plek om dichter bij de natuur en ons voedsel te komen.

쏅 een paar keer moet scheren. En natuurlijk houden we de

algehele conditie in de gaten. Soms loopt er een schaap met een braamstruik rond, een tak die in de vacht is blijven hangen. Vachten scheren doen we meestal in juni. Dan trekken we hun jas uit tegen de warmte. Het is ook preventief tegen allerlei ziekten en soms zitten er luizen in de wol. Heel af en toe, als ze veel last hebben van luizen, scheren we ze ook in de winter. Dat doen we voordat de lammeren worden geboren; luizen zijn slim, ze springen meteen op de jonge lammetjes zodra die worden geboren – dat is voor hun natuurlijk de toekomst maar wij komen er zo nooit vanaf,’ zegt hij lachend.

Gras en hooi ‘We dienen geen antibiotica toe, we gebruiken geen chemische bestrijdingsmiddelen, alles wat niet natuurlijk is doen we niet. Onze schapen staan nog heel dicht bij de natuur. Het is een sober ras dat goed voor zichzelf kan zorgen. Ze komen in principe zelf de seizoenen door, ook de winter. We proberen ze niet bij te voeren, al krijgen de ooien in de zwangerschapsperiode wel winterwortels voor de vitamines. In de winter eten ze hooi, het gras dat we eind juni en half augustus hebben gemaaid en opgeslagen in zo’n achthonderd hooibalen. Genoeg om een schaap of zestig de wintermaanden door te helpen. Normaal halen we de kudde eind december naar binnen; op kerstavond organiseren we een herderstocht en maken de stal klaar. Deze winter moesten ze een halve maand eerder naar binnen. Niet vanwege de kou, want dat vinden ze helemaal niet erg, maar vanwege het ijs. In de buurt stikt het van de slootjes. Als daar ijs op ligt, zien ze geen verschil meer tussen ijs en gras en sjokken ze het ijs op. Is het ijs niet sterk genoeg, dan zakken ze erdoorheen. Is het wel sterk genoeg, dan kunnen ze gewoon naar de buren. Dat is niet de bedoeling, dan maar veilig naar binnen.’ Beschermd ras ‘Schapen worden bij ons zo’n 10-12 jaar oud. Als ze niet meer kunnen meekomen met de kudde of ziek worden, gaan ze naar de slager. De gemiddelde Hollander vindt dat vlees te sterk van smaak, maar Turkse en Marokkaanse mensen kunnen daar heel goed iets lekkers van maken. Ongeveer 10 procent van de nieuwe aanwas houden we zelf, om de kudde weer van vers bloed te voorzien. Nog eens 10 procent gaat

naar mensen die een eigen kudde willen beginnen. Het is een beschermd ras, waarvan er in Nederland naar schatting duizend rondlopen. We willen graag meehelpen om het ras in stand te houden. De beesten hebben een prachtige tekening op hun poten en koppen, en wist je dat elk schaap verschillend is?’

Delicatesse De rest van de overtallige kudde wordt geslacht. De schapen zijn dan zes tot zeven maanden oud. Als je de natuur volgt, zie je na zo’n vijf maanden dat het lam stopt met drinken bij de moeder. Het contact voor het gevoel van veiligheid is dan niet echt meer nodig. Het is tevens het moment waarop nieuwe lammeren nieuwe kuddes gaan vormen. Dat is voor ons de grens om het dier bij de moeder weg te halen. Het biologische vlees gaat naar lokale restaurants en een deel verdwijnt in eigen vriezer. Sommigen vinden de smaak van het vlees vrij krachtig; het lam heeft al de neiging om naar schaap te smaken en dat hebben chef-koks in eerste instantie liever niet. Maar als ze het proeven zijn ze overstag, het is een delicatesse met wildsmaak.’ Adoptieplan ‘Ik ben op de boerderij opgegroeid, weggegaan en weer teruggekomen. Het verbaasde me hoe makkelijk je vlees eet, of een kropje sla, terwijl je je nauwelijks realiseert dat iemand in het geval van sla er een paar weken mee bezig is geweest en bij vlees een dier daarvoor lange tijd moeten groeien. Ik wil netjes boeren en stilstaan bij het voedsel dat voor ons groeit. We zijn in dat kader bezig met het bedenken van een adoptieplan. Gezinnen in de regio Schiphol kunnen zich aan de kudde verbinden en op een aantal hoogtepunten gedurende de cyclus meemaken wat wij doen om de schapen gezond te houden. In ruil voor hun bijdrage krijgen ze een aantal producten retour van de kudde. Maar we presenteren ze ook de dilemma’s. Wanneer neem je afscheid van een onvruchtbaar schaap? Hoe voelt het als je een paar mooie rammen hebt die je eigenlijk wilt houden, maar die weg moeten vanwege inteelt? Ook dat willen we bespreekbaar maken.’ 쏉 Fortboerderij Dijkzicht | Aalsmeerderdijk 456-463 | 1436 BM Aalsmeerderbrug | www.boerbos.nl | Youtube: 'schapen en leiderschap'

18 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011

smaakmakend 1-2011.indd 18

18-02-11 12:05

s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 19

smaakmakend 1-2011.indd 19

23-02-11 12:06

Recepten & koken Ingmar Niezen | FotograďŹ e Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustavsson

Grapefruit 20 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011

smaakmakend 1-2011.indd 20

18-02-11 12:08

Elke dag lekker!

Grapefruit is een veelzijdige vrucht. Zijn frisse, bitterzoete smaak kan heel wat gerechten een lekker lentegevoel geven en leent zich voor zowel zoete als hartige gerechten. Je zou bijna denken dat hij niet voor niets op zijn lekkerst is in deze tijd van het jaar, waarin er geen vers fruit van eigen bodem is. Roze of witte grapefruit? Dat is een kwestie van smaak. De roze grapefruit is zoeter dan de witte en daar tegenover staat dat de witte weer aromatischer is. Dat meer mensen van zoet dan van aromatisch houden zie je aan het aanbod in de winkel: de roze grapefruit heeft het bijna helemaal overgenomen van de witte.

Klassieke grapefruitcocktail voorgerecht, 2 personen Halveer 1 grote grapefruit en snijd de partjes vruchtvlees met een speciaal mesje los van de schil. Snijd met een scherp mesje de partjes tussen de vliesjes uit. Schenk er sherry over en laat de grapefruits in de koelkast goed koud worden. Garneer eventueel met een rode kers.

Gestoomde makreel met grapefruitsalsa lunch- of hoofdgerecht, 4 personen Rasp de schil dun van 1 grapefruit. Schil 2 grapefruits heel dik en snijd de partjes vruchtvlees tussen de vliezen uit. Meng in een kom de geraspte schil met 2 in ringetjes gesneden bosui, 1 eetlepel olijfolie en ½ ﬁjngehakte rode peper. Breng op smaak met zout. Verdeel het visvlees van 1 (verwarmde) grote gestoomde makreel over 4 bordjes. Schep de salsa erop en garneer met een ﬂinke toef rucola. Lekker met warm boerenbrood.

Karbonades met grapefruit hoofdgerecht, 4 personen Rasp de schil dun van 1 roze grapefruit. Schil 2 roze grapefruits heel dik en snijd de partjes vruchtvlees tussen de vliezen uit. Bak 4 schouderkarbonades in 3 eetlepels olijfolie lichtbruin. Voeg 1 ﬁjngehakte sjalot, de geraspte grapefruitschil, de partjes grapefruit en 2 eetlepels zwarte olijven toe en stoof het vlees zachtjes in ca. 25 minuten gaar. Lekker met Chinese kool en pandanrijst.

Grapefruitsalade met oosterse dressing bijgerecht, 4 personen Schil 3 roze grapefruits heel dik en snijd de partjes vruchtvlees tussen de vliezen uit. Knijp boven een kom het sap uit de overgebleven vliesjes. Klop er een mespunt wasabi, 1 eetlepel sojasaus en 1 eetlepel sesamolie door. Schep de partjes grapefruit, 50 g veldsla en 2 eetlepels korianderblaadjes erdoor. Lekker bij oosterse gerechten.

Grapefruit-banaansmoothie drank, 1 persoon Pers 1 grote grapefruit uit. Schenk het grapefruitsap in een blender. Voeg 1 kleine banaan (in stukjes) en naar smaak agavesiroop toe. Pureer alles tot een gladde smoothie. Serveer direct. Tip: koud is de smoothie het lekkerst. Leg de vruchten voor gebruik 1 à 2 uur in de koelkast.

Warme grapefruitpunch drank, 4 personen Breng in een pan ½ liter water met 2 zakjes earl greythee, 1 kaneelstokje en 1 theelepel gehakte gember aan de kook. Laat dit van het vuur af 15 minuten trekken. Voeg 250 ml versgeperst grapefruitsap en naar smaak honing en suiker toe en verwarm de punch tot tegen het kookpunt. Schenk de drank door een theezeefje in 4 hittebestendige glazen.

Gegrilde grapefruit nagerecht, 4 personen Rasp de schil dun van ½ roze grapefruit. Schil 2 roze grapefruits heel dik en snijd de partjes vruchtvlees tussen de vliezen uit. Spreid de partjes grapefruit uit over 4 dessertborden. Klop 150 ml slagroom stijf met 2 eetlepels suiker, een mespuntje gemalen vanille en de geraspte schil. Schep in het midden van elk bordje een toef room. Gratineer de room onder de warme ovengrill. Bestrooi met een weinig ﬁjngehakte munt. 쏅

s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 21

smaakmakend 1-2011.indd 21

18-02-11 12:08

G O E D N I E U W S VA N B E R T Y N

Cannabis Sativa Omega-olie met 3% gamma-linoleenzuur voor serene levenskracht Cannabis Sativa-olie voor omega-balans. Udo Erasmus, de peetvader van de omega’s, schreef in zijn boek ‘Vitale vetten, fatale vetten’: ‘Hennepolie kan lange tijd achter elkaar gebruikt worden om een gezonde omegabalans te onderhouden, zonder te resulteren in een omega-tekort of onbalans. Hennepolie heeft een betere ‘lange termijn’ samenstelling, nl. 3 delen omega-6 en 1 deel omega-3. Bovendien bevat hennepolie bijna 2% GLZ (gamma-linoleenzuur).’ Een onontbeerlijk aktief element voor de gezondheid. In de Balance Delight is de hennepolie verrijkt met duurzame rode palmolie en tarwekiemolie vanwege hun rijkdom aan carotenen en vitamine E. Zo oxideren de omega’s in hennepolie niet in ons lichaam en kunnen zo hun helende werking verrichten. Cannabis Sativa was tot 1937 een wonderlijke plant. De Encyclopedia Britannica en de meeste boeken waren op henneppapier gedrukt. De hennepindustrie was één van de belangrijkste in de wereld. ‘Canvas’ betekent eigenlijk cannabis. Schilderijen van Rembrandt en Van Gogh waren geschilderd op henneplinnen. Tot 1820 was 80% van alle textiel hennep. De eerste Ford-T kon op hennepolie rijden en was gemaakt van hennepplastiek, 10 keer sterker dan staal. In september 1937 werd hennep illegaal. Grote industriën voelden zich bedreigd. Een nuttig gewas werd een drug en kreeg de naam marihuana. Balance Delight, omega-3/6/6/6/9 en 7: Voor omega-balans met GLZ. 85,5% hennep-*, 10% rode palm-*, 4,5% tarwekiemolie. En verder niets… *=op bio gecontroleerd door BE-BIO-02. 500ml, Bovis 15.300, -10 Yin, GI 0. Deze Balance Delight smaakt heerlijk en maakt je gerechten smakelijk. Ook puur met een lepel doet ze goed. Of in groentensap, yoghurt, dressing... 1 theelepel tot 1 eetlepel per dag wordt sterk aanbevolen. Verkrijgbaar in je natuurwinkel. Info: Tel 00 32 3 653 25 41 www.noble-house.tk

AMAN PRANA

SERENE LEVENSKRACHT

smaakmakend 1-2011.indd 22

XVa $&%

▲ In zijn boek ‘Hoezo Veggie’ vertelt bio-topchef Philippe Van Den Bulck op smakelijke wijze hoe je met de hulp van eenvoudige recepten in een mum van tijd culinaire veggiepareltjes op jouw tafel tovert.

XVa $&%

NIEUW

Eindelijk malse volkoren seitan in bokaal Bertyn: heerlijke seitan met vezels in 3 sausen Goed nieuws 1: Heerlijke zachte seitan Tops met de textuur en beet van een ossehaas. Je proeft meteen het smakelijke verschil. Om te genieten. Eindelijk seitan in een bokaal die lekker smaakt. En er is meer... Goed nieuws 2: Bertyn seitan bevat minder calorieën dan andere merken. Bertyn volkoren seitan is eiwitrrijk, vetarm, cholesterolvrij, suikervrij en van nature met vezels. Goed nieuws 3: Bertyn Peper Tops mag zich de eerste seitan noemen die rijk is aan vezels. Vezels zijn belangrijk voor een gezonde stoelgang. De chefkoks van Bertyn zijn erin geslaagd seitan te maken van volkoren ‘Oberkulmer Rotkorn’ spelt uit Finland (Tamari en Peper Tops) en om ‘Mannitoba’ tarwe te mixen met Demeter volkoren oertarwe (Shoyu Tops). Daarmee bevat Bertyn seitan Tops minder calorieën en meer eiwitten dan vlees of vis. Bertyn seitan Tops bevatten veel vezels (vlees of vis niets). Goed nieuws 4: Snel, eenvoudig en altijd lekker. Giet de saus in een kom en bak seitan Tops 10 minuten in de pan of op de grill. Voeg er vervolgens de saus bij. 2 minuten later is het klaar. Of kook seitan Tops samen met de saus gedurende 7 tot 10 minuten. Goed nieuws 5: Bertyn seitan Tops is er voorlopig in 3 sausversies. Ze zijn verpakt in glazen bokalen en zijn 12 maanden houdbaar op kamertemperatuur. 1 bokaal is voldoende voor 3 tot 6 personen. In elke bokaal zit beduidend meer seitan in verhouding tot saus. Bertyn is duurder maar dat proef je. Eén keer Bertyn seitan, altijd Bertyn seitan. Meer info en gezonde recepten op www.bertyn.be, tel. 00 32 3 620 26 56

SEITAN

18-02-11 14:17

Kook de knolselderij en de in stukjes gesneden aardappels in water met zout in 15-20 minuten gaar. Verhit intussen de olie in een kleine koekenpan en fruit de ui met knoflook zachtjes in 5 minuten. Voeg de stukjes gedroogde tomaat en de verse tomaatjes toe en stoof nog een paar minuten. Giet de knolselderij af, voeg de room toe en pureer alles met de staafmixer. Schep de raapsteeltjes deel voor deel door de stamppot. Breng op smaak met zout en peper en laat al roerend warm worden. Verdeel de stamppot over 4 borden en lepel de tomaat erover. Strooi er eventueel de komijnekaas over. ě?&#x2026;

Voorjaarsstamppot met knolselderij en raapsteeltjes

s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 23

smaakmakend 1-2011.indd 23

16-02-11 12:49

Heerlijk en gezond bakken en wokken met rode palm van Amanprana, de 1ste duurzame rode palmolie boordevol vitamine E en carotenen

Gula Java Cacao FairTrade van Amanprana: FairWorld Gezonde prestatiedrank met kokosbloesem suiker De nieuwe gezonde sportdrank Michael Phelps, 8-voudig Olympisch zwemkampioen, dronk chocalademelk tijdens de Olympische Spelen. Geen steroïden of supplementen. Nieuw onderzoek bevestigt dat je met magere chocoladedrank sneller herstelt van zware fysieke inspanningen en deze ook langer volhoudt dan met sportdrank. Gula Java Cacao beantwoordt perfect aan die nieuwe sportdrank-definitie: verschillende suikers, eiwitten en electrolyten (mineralen). M.a.w. bestaande sportdranken zijn achterhaald. De nieuwe chocoladedrank heet Gula Java Cacao. De nieuwe gezonde familiedrank Chocoladedrank Gula Java Cacao is lekker zowel met melk, water of graandrank. Warm, lauw of koud. Voor jong en oud. Boordevol gezonde energie. Als goede start bij het ontbijt, als energierijk tussendoortje, bij recreatie, sport, spelen, studeren, uitgaan en andere ogenblikken waarop je lichamelijk en geestelijk moet presteren. Bij burnout of winter bleus. Gula Java Cacao is je batterijen gezond opladen en genieten. Waarom is Gula Java Cacao de nieuwe gezonde familie- en prestatiedrank? Dankzij de kokosbloesem suiker heeft Gula Java Cacao van nature een lage glycemische index (GI 30), een hoge antioxidatieve waarde (ORAC 19.152 per 100g*), veel mineralen en electrolyten. De kokosbloesem suiker is Fair World en helpt 2000 Javaanse gezinnen aan een extra inkomen. De Cacao en vanille zijn Fair Trade. Verkrijgbaar in je natuurwinkel. Productinfo: Tel. 00 32 3 653 25 41 www.noble-house.tk

ORAC 19.152

ORAC geeft de antioxidatieve waarde weer van voeding. 3.000 tot 5.000 ORAC wordt minimaal dagelijks aanbevolen.

Red het regenwoud en de biodiversiteit in Colombia Amanprana steunt via World Land Trust de Colombiaanse milieuorganisatie ProAves. Die beschermt de habitat van vogels (bv. de geeloorparkiet) en amfibieën die met uitsterven bedreigd zijn. Haar doel is Colombia’s natuurlijke rijkdommen en biodiversiteit in tact te houden door wildkap en ontbossing te stoppen. www.proaves.org Red 1 boom in het regenwoud Onder het peterschap van Sir David Attenborough zet World Land Trust (WLT) zich in om het regenwoud en haar 10 miljoen planten en dieren te beschermen. Je aankoop van Amanprana rode palmolie helpt WLT om stukken regenwoud aan te kopen. Per liter wordt er 1 boom gered. www.worldlandtrust.org Steun de mensenrechten in Colombia Rode palmolie van Amanprana is afkomstig van families van kleinschalige Colombiaanse palmtelers in de regio van Magdalena en Bolivar. Zij ontvingen mede dankzij de vraag van Amanprana een bio certificaat. De kleinschalige ‘Allianties voor de Vrede’ staan model voor de economische ontwikkeling van arme gemeenschappen. Kwaliteit en duurzaamheid gaan hand in hand De Allianties krijgen een premie voor bio, onderwijs, gezondheid en duurzaamheid. Het palmfruit komt van kleinschalige allianties naar Daabon die het perst volgens de regels van de kunst. Kortom: Iedereen gelukkig: jij, de telers en Amanprana. Gezondheid met rode palm olie Wortels bevatten bètacaroteen. Rode palmolie ook. Eigenlijk bevat Red Palm 10 maal meer carotenen dan worteltjes. Tomaten bevatten lycopeen-carotenen. Red Palm ook. In Red Palm zitten eigenlijk 30 maal meer carotenen dan in tomaten. Red Palm is bovendien zeer rijk aan vitamine E (7 soorten). Rode palmolie is de rijkste bron van tocotriënolen, een specifieke vitamine E die de veroudering van de ogen en de huid door de zon tot 30x beter voorkomt dan andere vitamine E. Vitamine E en carotenen zijn natuurlijke antioxidanten die lichaam, geest en huid helpen beschermen tegen veroudering. Mmmmm! Rode palmolie geeft de typische Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse smaak en mooie goudkleuring aan je gerechten: Moambe, rijst, gestoofde uitjes, aardappelen en spiegeleitjes. Tip: rode palmolie met spinazie is supervoedsel voor de ogen. 100% natuurlijk, 100% bio, 100% traceerbaar, gezond en lekker. Verkrijgbaar in je natuurwinkel in 325ml en 1600ml. Bovis 11.500, 55 Yang, GI 0. Info: Tel. 00 32 3 653 25 41 www.noble-house.tk

* Op verpakking staat ORAC 2.200 maar dat moet zijn ORAC 19.152

AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT

smaakmakend 1-2011.indd 24

AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT

18-02-11 14:17

Papardelle

Elke dag lekker!

met broccoli, ansjovis en amandeltjes

hoofdgerecht, 4 personen 2 eetlepels geschaafde amandelen | 2 eetlepels olijfolie | 2 sjalotten, in dunne ringen | 350 g broccoli, in kleine roosjes | geraspte schil van 1 citroen + wat sap | 150 g papardelle of brede lintpasta | 1 potje ansjovis op olie, in stukjes | 2 eetlepels peterselie, fijngehakt | zwarte peper (molen) Rooster het amandelschaafsel in een droge koekenpan goudbruin en schud het op een bord. Verhit de olijfolie in de koekenpan en fruit hierin de sjalotten. Schep de broccoli

erdoor en voeg 2 eetlepels water, de citroenschil en wat zout toe. Stoof de groenten afgedekt in 8-10 minuten gaar. Kook de papardelle volgens de aanwijzingen op de verpakking. Schep wat kookwater in een kommetje en giet de pasta af. Schep de pasta op de broccoli en voeg de stukjes ansjovis toe. Schep alles luchtig door elkaar. Voeg wat van het achtergehouden kookvocht toe als de pasta droog begint te worden. Verdeel de papardelle over 2 borden en strooi de amandelen en peterselie erover. Druppel naar smaak citroensap over de pasta. Bestrooi royaal met zwarte peper. ě?&#x2030;

s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 25

smaakmakend 1-2011.indd 25

18-02-11 12:09

Biologisch-dynamisch boeren werken met het ritme van de seizoenen Het voorjaar zit in de lucht. De dagen worden langer en de zonnestralen warmer. Langzaam maar zeker komt het buitenleven weer op gang. Boeren en tuinders gaan op het land aan de slag. Grond bewerken, zaaien, plantenâ&#x20AC;Ś de kiem voor een nieuw vruchtbaar seizoen, de basis voor een rijke oogst bij u op tafel.

De natuur wordt wakker www.stichtingdemeter.nl

26 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011

smaakmakend 1-2011.indd 26

23-02-11 12:33

Voor de chocolade van De Rit zijn alleen de beste cacaobonen geselecteerd. Biologische bonen, afkomstig van kleinschalige fairtrade boerencoĂśperaties in Zuid-Amerika en AziĂŤ. Naast 3 heerlijke chocoladetabletten zijn er Story Telling Pralines. Verrukkelijke, luxe bonbons met aansprekende namen als Raspberry Kiss en Inca Dream. In het doosje leest u van iedere bonbon het herkomstverhaal. De Rit laat zien dat onweerstaanbaar lekker, biologisch en eerlijk heel goed samengaan!

s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 27

smaakmakend 1-2011.indd 27

23-02-11 12:11

Winkelwaar

Tekst | Nicole Willemse

1 Oer-hollands Bij de bereiding van de chocoladevla van Zuiver Zuivel worden biologische suiker en biologische cacao gebruikt. En natuurlijk verse Hollandse biologische melk. Aan die melk met suiker en cacao wordt zetmeel toegevoegd om er een dikke vla van te maken. Dat levert wat op: chocoladevla met de smaak van echte chocolade. Met een toef verse slagroom staat er snel een nostalgisch toetje op tafel. Of maak eigen dubbelvla door de vla te combineren met vanillevla – nog zo’n ouderwetse Hollandse topper. Benieuwd van welke boeren de melk in de vla vandaan komt? Vul dan op www.zuiverzuivel.nl de houdbaarheidscode in (vermeld op de verpakking), klik op ‘zoek de boer’ en ontdek de herkomst. Adviesprijs € 1,35 | 500 ml

2 Gezond snacken

8 Zwarte magie

4 Duits frisje gezond!

Het wordt weer lente: zin in een salade? Probeer er eens eentje van Proef. Deze vijf verschillende kant-en-klaar salades zijn allemaal vers en gegarandeerd biologisch. Lekker, gezond èn makkelijk mee te nemen. Zin in knapperig en zoet, kies dan de boerensalade met onder andere komkommer, courgette, paprika en rozijnen. Ook lekker: bietensalade met augurk en ui. Altijd goed is de gemengde salade met twee soorten dressings. Wie wil uitpakken, gaat voor de luxe salade schotel met knapperige babyleaf sla, pruimtomaatjes, feta, olijven en dressing. En voor wie ècht de zon in z’n bol heeft, is er Griekse salade, de bekende klassieker van komkommer, tomaat, olijven en Griekse feta. Adviesprijs vanaf € 1,99

Noedels bestaan in verschillende soorten en maten. De zwarte rijstnoedels van Terrasana hebben de vorm van platte, niet te brede linten. Ze zijn biologisch en glutenvrij, bevatten geen kleur- of conserveringsmiddelen en zijn gemaakt van vooral zwarte rijst en een deel bruine rijst. De rijstkorrels worden in z’n geheel tot meel vermalen in een speciale tarwevrije fabriek. Zwarte rijst is uiterst voedzaam; er zitten bijvoorbeeld vijf keer zoveel eiwitten en mineralen in als witte rijst en de korrels zijn rijk aan ijzer, calcium, zink, mangaan, selenium en vitamine B. De smaak is nootachtig en deze rijstnoedels worden tijdens het koken verrassend dieppaars: pure magie. Adviesprijs € 2,79 | 250 g

Pure frisheid geflest: dat zijn de maar liefst zeven nieuwe Demeter groentesappen van De Nieuwe Band. Kies uit bietensap, wortelsap (met of zonder melkzuur), tomatensap, zuurkoolsap, gemengd groentesap of cocktailkuursap. De sappen worden gemaakt in Duitsland door Beutelsbacher, een biologischdynamisch pioniersbedrijf dat duurzaam samenwerkt met (voornamelijk) regionale telers. Bovendien beschikken ze daar over een groot vakmanschap in het maken van groente- en vruchtensappen. Alle frisse groenten worden kort na de oogst geperst, waardoor de voedingsstoffen zo goed mogelijk bewaard blijven. Goed nieuws: binnenkort worden ook de vruchtensappen van De Nieuwe Band door Beutelsbacher geproduceerd. Adviesprijs € 2,29 | 700 ml

28 s m a a k m a k e n d 1 | lente l t 2011

smaakmakend 1-2011.indd 28

16-02-11 12:50

5 Kies het Pieperpad! Nederlanders eten per persoon gemiddeld 90 kilo aardappels per jaar. Internationaal zijn we een belangrijke aardappelproducent en mogen we onszelf wereldmarktleider in aardappelpootgoed noemen. Dwars door het Hollandse land slingert duizend kilometer Pieperpad, van de kop van Friesland tot onderin zuidelijk Zeeland. De route is in kaart gebracht door Greenpeace, de ANWB en Biologica. Volg het pad en fiets of wandel langs biologische aardappeltelers. Na afloop weet u alles over biopiepers – en nog veel meer. Lees maar in de gids Lekker Fietsen, te koop bij Biologica of via www.pieperpad.nl Gids Lekker Fietsen € 9,95

6 Zijdezachte oppepper Sinds begin dit jaar verkrijgbaar: vloeibare handzeep, douchegel en bodyscrub van Urtekram verrijkt met Himalayazout en rozemarijnolie. Huid en zintuigen krijgen een frisse oppepper van de rozemarijnolie. In de bubbels komt het Himalayazout vrij, dat handen en huid zijdezacht maakt. Urtekram produceert al sinds de jaren zeventig pure en natuurlijke lichaam- en haarverzorgingsproducten. Dat doen ze vanuit het bewustzijn dat cosmetica-ingrediënten net als voedsel opgenomen worden in het lichaam. Daarom zijn de producten biologisch; vrij van hormonaal actieve parabenen, synthetische conserveringsmiddelen en petrochemische ingredienten. Bovendien wordt het testen op dieren vermeden. Met recht een natuurlijk merk. Meer lezen? Kijk op www.natrada.nl. Adviesprijs scrub € 16,95 | 450 g

7 Droom van de Inca Eerlijk, heerlijk en biologisch: dat is de chocolade van De Rit. De biologische cacaobonen worden geoogst door kleinschalige, fairtrade boerencooperaties in Zuid-Amerika en Azië. Bij De Rit weten ze wel hoe ze daar chocolade van moeten maken. Het assortiment bevat vier soorten onweerstaanbare chocoladetabletten: melk, wit en twee soorten puur. Daarnaast is er een doos luxe bonbons die luisteren naar de nieuwsgierig makende naam Story Telling Pralines. Met stuk voor stuk aansprekende namen, zoals Raspberry Kiss en Inca Dream. Elke bonbon heeft z’n eigen verhaal, dat te lezen is in het doosje. Verslavend lekker en leuk om cadeau te geven (en te krijgen). Adviesprijs vanaf € 2,25 | 100 gram

8 Twijgjes & vanille Rooibos is een kruidenthee, gemaakt van jonge twijgen en naaldjes van de Afrikaanse bremachtige Aspalanthus Linearis. De struik groeit alleen in de Zuid-Afrikaanse Kaapprovincie; elders in de wereld lukt het niet om rooibos te verbouwen. Rooibosthee bevat geen cafeïne en is looizuurarm. Theespecialist Piramide biedt niet één soort rooibos maar een hele range. De laatste nieuwe aanwinst is Vanille rooibos: lekker zoet met stukjes vanille uit Indonesië. Vanille produceren is een tijdrovend en delicaat; eerst worden de bloemen bevrucht, daarna worden de peulen 3 tot 6 maanden zongedroogd en ’s nachts ingepakt in doeken, net zolang totdat de peulen bruin/ zwart zijn en die zachte, zoete vanillegeur en smaak hebben. Adviesprijs € 2,09 | 20 zakjes

7 8

s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 29

smaakmakend 1-2011.indd 29

18-02-11 12:10

advertenties

de beste bio-adresjes De Roek Vakantiebungalows in de bossen bij Otterlo, 1500 m van Nat. Park Hoge Veluwe. Met biologische winkel, speeltuin, kinderboerderij. www.deroek.nl OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics, bio-babyuitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde, kinderwagens, bed en zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl Leuke dames- en herenMODE, biologisch & fair trade www.sincero.nl / winkel Utrecht

Rauwe Honing sinds 1921

www.BiologischGeschenkpakket.nl Dé specialist in duurzame geschenken en kerstpakketten. Bezoek onze showroom in Huizen! (035) 5238 479 Biologisch eten met kinderen, leuker dan je denkt! Workshops, lezingen en proeverijen www.voedingendieetadvies.nl WWW.GEZICHTSPUNTEN.NL Kwaliteit van voeding geeft kwaliteit van leven! Lees dus nummer 15: Mens en Voeding Franse vakantie met heerlijk bio/veg. Eten, rust, wandelen? Kijk op www.lagarnasette.net Bio logisch voor dieren. Voeding, kruidenwei, Keltisch zeezout, lava, EM EMX bokashi www.bio-ron.com (035) 601 11 66 Voor biologisch poot- en plantgoed en plantaardige mest > www.biologischpootgoed.nl www.degroenepeper.nl Biologische catering Z-H. Smaakvol, kleinschalig, betaalbaar. Nu ook kookworshops! Kleine Groene (gezins) Camping, met biologisch Eethuisje. Schitterende wandel/fietsomgeving. Camping Eelerberg Hellendoorn (0548) 681 22 3; www.eelerberg.nl Homeopathie: Een milieu- mens- en diervriendelijke geneesmethode. Het Kentcollege is een opleiding tot klassiek homeopaat. www.kentcollege.nl Voeding is meer dan alleen eten. Bio. Veg. Kok op locatie. Sapvasten Stilte Retraite 5 t/m 10 april op de Veluwe www.vandevi-s-powerfood.nl 0570 623144 WILT U HIER OOK ADVERTEREN? Dat kan al vanaf € 52,50 (ex. btw). Meer info: Biologica, Renáta Horenová, tel. (030) 232 04 90 en horenova@biologica.nl of kijk op: www.biologica.nl/smaakmakend

www.rigonidiasiago.com

smaakmakend 1-2011.indd 30

colofon SMAAKMAKEND 1 • lente 2011 Smaakmakend is een uitgave van Biologica. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt u aangeboden door uw natuurvoedingsspecialist. In Smaakmakend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Biologica. Uitgever Biologica | Postbus 12048 | 3501 AA Utrecht | tel 030 2339970 | fax 030 2304423 | smaakmakend@biologica.nl Redactie Anneke Ammerlaan (hoofdredacteur) | Hans Moltzer | Jasper Vink | Nicole Willemse Vormgeving Marc van Meurs Fotografie Sven Benjamins Aan dit nummer werkten mee Bianca Daniels | Dorien Dijkhuis | Ulrika Gustavsson | Ingmar Niezen Lithografie Grafimedia Amsterdam Drukwerkbegeleiding Kobalt Druk Roto Smeets Acquisitie Renáta Horenová | Advertenties kunnen zonder opgaaf van redenen worden geweigerd. Abonnement op Smaakmakend? Dat kan voor € 22,50 per jaar (6 nummers). Bel: 030 233 99 77 of ga naar www.smaakmakend.nl ISSN: 1385-9625 © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en fotograaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Voor eventuele onjuistheden is Biologica niet aansprakelijk. Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier. Biologica heeft het keurmerk van het CBF voor verantwoorde werving en besteding van fondsen.

www.biogids.nl voor een overzicht van alle biologische winkels, boerenmarkten, webwinkels, restaurants en nog veel meer

23-02-11 12:18

een frisse kijk

Drees Peter van den Bosch Drees brengt als co-ondernemer van Willem&Drees aardappelen, groenten en fruit van boeren uit de buurt direct naar de winkels.

Tekst Hans Moltzer | Fotograﬁe Anneke de Blok

Klik ‘Willem en ik kennen elkaar van de Wageningen Universiteit en hebben drie jaar samengewerkt bij Unilever. Het klikte tussen ons. We hebben dezelfde duurzame idealen en ideeën over ondernemerschap. In 2009 zijn we als Willem&Drees voor onszelf begonnen.’

Supermarkt ‘Mensen zijn het verband tussen eten en seizoenen kwijtgeraakt. In veel supermarkten kun je bijna het jaar rond appels kopen. Ook Nederlandse appels die alleen in de herfst rijp en lekker zoetzuur zijn met een stevige bite. Ik begrijp die supermarkten wel. Als een appel goed verkoopt, doen ze er alles aan om geen nee te hoeven zeggen tegen hun verwende klanten. En als je als supermarkt bijna 800 winkels hebt, dan wil je natuurlijk ook dat diezelfde appel in al die winkels te koop is.’ Willem&Drees ‘Wij doen juist het omgekeerde. Wij kiezen een fruitboer uit die volgens ons bijvoorbeeld mooie Cox appels teelt. Wij kopen zijn appels in de oogsttijd en verkopen ze

direct aan winkels, cateringbedrijven en een supermarkt in de buurt. Als de oogst voorbij is, stoppen we met die Cox. Ondertussen zoeken we naar appels die vroeger of later rijpen. En naar peren, aardappelen en een hele lijst groenten. Zo werken we nu al met 50 telers en 120 afnemers.’ Houten kistjes ‘We presenteren de producten in houten Willem&Drees kistjes. We laten klanten proeven en vertellen erbij dat het van een teler bij hun in de buurt komt. We leggen ook uit waarom bijvoorbeeld die Cox appels maar een korte tijd te koop zijn. Dat spreekt de klant aan. Hij voelt zich verbonden met de appel die hij eet, geniet er daarom ook meer van en wil er best een dubbeltje meer voor betalen.’

Spruiten op stronk ‘Of neem spruiten; de meeste mensen weten niet hoe ze groeien. Ze kopen een pond in een plastic zakje, en that’s it. Uit onze houten kistjes kun je spruiten kopen die nog aan de stronk vastzitten. Dat vinden mensen leuk. Kunnen ze samen met de kinderen thuis de spruitjes van de stronk plukken. En dat in de tijd waarvan iedereen zegt dat de consument gemakzuchtig is en nergens meer tijd voor heeft!’ Trots ‘En dit alles spreekt ook weer de teler aan. Als je hem een paar jaar geleden had gevraagd waar zijn aardappelen, groenten of fruit naartoe gingen, dan haalde hij zijn schouders op en zei: "Weet ik veel, Rusland misschien!" Nu zijn de mensen die zijn producten eten, niet anoniem meer. Hij hoort dat ze het lekker vinden. Daar is hij trots op en doet zijn best om nog betere teeltresultaten te krijgen.’ 쏉 www.willemendrees.nl

Drees

Willem

s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 31

smaakmakend 1-2011.indd 31

18-02-11 12:14

Klaver in de keten

Hier denken we vooral in samenhang. Zo helpen de melkkoeien onze akkerbouw. Ze eten gras en de paarse luzerne-klaver, die de stikstof uit de lucht bindt. In de potstal lopen ze vrij rond en het stro dat ze dagelijks vers krijgen wordt uiteindelijk weer mooie mest voor het land, waarmee een duurzame toekomst voor natuur en mens verzekerd is. Ook de jongeren die hier wonen op de Gezinsboerderij kunnen zelf ervaren hoe alle onderdelen van de natuur een prachtig geheel vormen. Piet van IJzendoorn van de Zonnehoeve in Zeewolde

Duurzameadv. verpakking 9

Zuiver Zuivel werkt continu aan duurzaamheid. Daarom kiezen we voor een milieuvriendelijke FSC gecertificeerde zuivelverpakking. Het karton wordt gemaakt van bomen uit verantwoord beheerde bossen.

32 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011

Samen met de natuur www.zuiverzuivel.nl

ZZ Smaakmakend 1210 FSC-6825.ind1 1

18-11-2010 13:47:58