nยบ2 | voorjaar 2014
van uw biologische specialist
Matcha met een rietje Lang leve de Jersey stiertjes Begin een jardin potager Crunchy tahini in de salade
goodies voor de picknicK
T H ET HAER TA ROTF OCFH O CH CO C LA OTLEA T E
VIVANI, VIVANI, een chocolade een chocolade van uitstekende van uitstekende kwaliteit, kwaliteit, wordtwordt gemaakt gemaakt met de metbeste de beste ingrediënten. ingrediënten. Met Met een zeer een hoog zeer hoog cacao-gehalte cacao-gehalte en echte en echte Bourbon Bourbon vanille. vanille. Vrij van Vrijemulgatoren. van emulgatoren. De ingrediënten De ingrediënten zijn zijn
PUURPUUR 92% CACAO 92% CACAOPUURPUUR 85% CACAO 85% CACAO PUURPUUR SINAASAPPEL SINAASAPPEL
EcoFinia EcoFinia GmbHGmbH · 32020 · 32020 Herford Herford Duitsland Duitsland · info@vivani.de · info@vivani.de
W W W.V IVANI.DE
PUURPUUR 70% CACAO 70% CACAO CHILIPEPER CHILIPEPER PUURPUUR CRANBERRY CRANBERRYPUURPUUR
W W W.V IVANI.DE
voor voor 100%100% van gecontroleerd van gecontroleerd biologische biologische teelt. teelt.
inhoud
voorjaar 2014
Coverfotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Koken Ingmar Niezen
10
4 recepten in dit nummer 7 Spinazie-courgette soep met blauwe kaas | Sandwichrolletjes met groene asperges | en gerookte zalm | Bulgursalade met gepocheerd ei | Prosecco met vlierbloesem
13 Matcha Smoothie | Matcha Latte | Crème brûlée met Matcha en gember | Matcha-amandelcakejes
18 Pasta met citroen (verbena) roomsaus | Open lente-ravioli
22 Lauwwarme selderijsalade met crunchy tahinidressing | Voorjaarsfitte lepelsmoothie | Voorjaarsstampot met citroen en sardientjes
13 4 Paaspicknick
Grote kans dat het zonnig weer is tijdens de late Pasen dit jaar. En daarom: een lekker soepje, sandwiches en prosecco voor in de picknickmand
10 Jersey vlees
Tot voor kort waren Jersey stiertjes geen lang leven beschoren. Ze geven nu eenmaal geen melk. Nu fokt Jacob Beeker ze op voor het vlees. En wat voor een vlees!
13 De smaak van zen
Vergeet het theezeefje. De fijngemalen Japanse Matcha-theeblaadjes worden niet gefilterd. De bijzondere, kruidige smaak is heerlijk in zoete cakejes, toetjes en smoothies
16 Zelfgekweekt!
Hoe maak je van een vensterbank of tuin een jardin potager? Natascha Boudewijn schreef er een boek over en deelt haar lekkerste recepten
en verder in dit nummer 21 22 27 31
Doe mee aan actie: Red de Rijke Weide Elke dag lekker Winkelwaar Een frisse kijk: Krispijn van den Dries | voorjaar 2014 3
Paasbrunch in de picknickmand Lekker buiten genieten van een feestelijke paasbrunch, dat is met een late Pasen dit jaar zomaar mogelijk. Neem de picknickmand mee naar een park of een zonnige hoek van de tuin. En mocht het weer onverhoopt toch tegenzitten, dan serveer je al dit lekkers gewoon thuis.
SPINAZIE-COURGETTE SOEP met blauwe kaas 4 personen 1 teen knoflook, fijngehakt | 1 eetlepel olijfolie | 1 groentebouillontablet | 1 kleine courgette (ca. 250 g), in stukken | 150 g spinazie | 2 sneetjes brood | 75 g blauwe kaas | boterhampapier | thermosfles (1 liter) Meng de knoflook met de olie en laat de smaak even intrekken. Breng in een pan 750 ml water met de bouillontablet aan de kook. Kook de courgette in ca. 15 minuten in de bouillon gaar. Kook de laatste minuten 125 g spinazie met de courgette mee. Neem de pan van het vuur en pureer alles met de staafmixer of in de blender. Proef, breng op smaak met zout en peper en schenk de soep in een met kokend water omgespoelde thermosfles. Snijd de boterhammen diagonaal door en bestrijk ze met de knoflookolie. Verhit een koekenpan en bak de boterhammen aan beide kanten goudbruin. Laat ze afkoelen en pak ze in boterhampapier. Snijd de achtergehouden blaadjes spinazie in kleine dunne sliertjes. Meng ze in een goed afsluitbaar bakje met de verkruimelde kaas. Serveer de soep tijdens de picknick in glazen, strooi de spinazie met de blauwe kaas erover en geef de gebakken brooddriehoekjes erbij.
h c n u r b s a Pa
s lauwe kaa b t e m p e o urgette s S p i n a z i e -c o zzz s ne asperge e o r g t e m olletjes Sandwichr te zalm en gerook zzz ei epocheerd g t e m e d a Bulgursal zzz stie: Dranksugge loesem t vlierb Prosecco me 4 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2014
| voorjaar 2014 5
Bulgursalade met gepocheerd ei 4 personen 200 g bulgur | 4 verse eieren | 3 eetlepels natuurazijn | 1½ eetlepel witte wijnazijn | 1½ eetlepel lijnzaadolie | 3 eetlepels olijfolie | 2 eetlepels granaatappelpitjes | 1 bosuitje, in ringetjes | 100 g gare (diepvries)doperwtjes | 1 eetlepel fijngehakte verse munt | 2 handjes amandelen Kook de bulgur volgens de aanwijzingen op de verpakking. Breng in een ruime pan een flinke hoeveelheid water met de azijn en wat zout aan de kook. Zet het vuur iets lager, maar zorg er nog wel voor dat het water kookt. Maak met een houten lepel ronddraaiende bewegingen zodat er een kolk ontstaat. Tik het ei open en laat het ei midden in de kolk glijden. Door de draaiende beweging blijft het ei in het midden en gaat het eiwit stollen. Stop met draaien en laat het ei in 2-3 minuten in het water gaar worden. Schep het ei met een schuimspaan uit het water en leg het op keukenpapier. Pocheer zo nog 3 eieren. Klop in een goed afsluitbare kom een dressing van de wijnazijn, lijnzaadolie en olijfolie. Proef en breng op smaak met zout en peper. Schep de bulgur, doperwtjes, amandelen, granaatappel en de munt goed door de dressing. Leg de gepocheerde eieren op de salade en sluit de kom. Verdeel tijdens de picknick de salade en eieren over 4 borden.
Sandwichrolletjes met groene asperges en gerookte zalm 8 stuks sap van ½ citroen | 4 eetlepels mayonaise | 24 groene mini-asperges | 4 kleine tomaten, zonder zaadjes | 2 theelepels kappertjes | 8 witte of bruine boterhammen zonder korst | 8 plakjes zalm | boterhampapier | touw Meng naar smaak citroensap door de mayonaise. Laat dit even staan. Snijd de onderste stukjes van de asperges en kook de asperges 3 minuten in ruim water 6 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2014
met zout. Spoel ze in een zeef onder koud water af. Snijd de tomaten in kleine gelijke blokjes en meng de kappertjes erdoor. Bestrijk de boterhammen met de citroenmayonaise en beleg ze met een plakje zalm. Leg op elke boterham 3 asperges en wat van het tomatenmengsel. Rol de boterhammen op, vouw er een stukje papier omheen en zet ze met een touwtje vast. Neem de broodrolletjes mee in een broodtrommel.
Paasbrunch
| voorjaar 2014 7
Sytse en Tiertsje Gerritsma, Maatschap Gerritsma-Smink, Elahuizen (Friesland)
Nieuw van Zuiver Zuivel ď ś heerlijk
Light 30+
van smaak ď ś gemaakt met halfvolle melk
Zuiver Zuivel jong belegen light 30+ kaas is bereid met halfvolle melk en bevat minimaal 40% minder vet dan 50+ kaas. Dankzij de speciale receptuur en natuurlijke rijping is Zuiver Zuivel 30+ light kaas bovendien vol van smaak. Uiteraard is de kaas vegetarisch gestremd. Heerlijk voor op brood of als borrelhapje, probeer nu!
www.zuiverzuivel.nl
Recepten Femke Mosch | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Koken Ingmar Niezen
Paasbrunch
t e m o c c e s Pro sem e o l b r e i l v
fles ekoelde nk n goed g e e m ox. Sche e lb e N een koe in e en e e m iroop in prosecco loesems rb e li ok v o e em dit een beetj flesje, ne r a a t b it u lu kjes m n goed afs en paar ta e k a rp e mee en v udfolie. oop k huisho tu s n e k wat sir e in e picknic d s n e jd p , sto Schenk ti n)glazen tstof (wij enk de h c s in 4 kuns nt in en u m je k er een ta op. ng prosecco ol? Verva der alcoh n o nd e is ru Liever z n door b a d o c c e kje de pros ast een ta r. Leg na n in e ro it bronwate c schijfje n e e k o o munt het glas.
| voorjaar 2014 9
Jersey rundvlees: ni Tot voor kort waren Jerseystiertjes ‘waardeloos’. Ze geven nu eenmaal geen melk. Nu fokt Jacob Beeker ze op voor het vlees. Tot groot genoegen van boeren en consumenten. ‘Hoe langer ze grazen, hoe smaakvoller het vlees.’
In de biologische veeteelt mag er niet worden geselecteerd op geslacht. Daardoor hadden biologische Jerseyboeren tot voor kort een probleem. Gangbare boeren gebruiken zogenaamd ‘gesekst sperma’ om hun koeien mee te bevruchten. Daarmee zorgen ze ervoor dat er geen stieren worden geboren. Maar in de biologische veehouderij is dat dus verboden. Des te beter, vinden biologische boeren, want zij zijn van mening dat de vaarsjes die uit gesekst sperma geboren worden minder groot en sterk zijn. Maar daardoor blijven zij wel met de mannetjes zitten. Want de helft van de kalfjes die worden geboren is stier. Hun zusjes staan bekend om de fantastische melk met een hoog eiwitgehalte, perfect voor Jerseykaas. Maar een stier geeft nu eenmaal geen melk.
Heftig ‘Biologische stiertjes van andere melkrassen worden op andere, meestal gangbare, bedrijven vetgemest’, zegt Jacob Beeker. ‘Jerseystieren niet. Ze zijn namelijk te klein en het duurt te lang voor ze vet genoeg zijn om ze te slachten.’ Dus gingen de kalfjes zo’n beetje direct na hun geboorte op transport voor destructie. Voor de boeren 10 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2014
euwe smaaksensatie was dat heftig. Ze vonden het moeilijk de stieren te laten gaan. Het past ook niet in de biologische gedachte. Maar er was simpelweg niemand die ze wilde hebben. Wat een verspilling, dacht Jacob Beeker. Dat moet toch anders kunnen? Zo kwam hij op het idee om de stiertjes op te fokken voor het vlees. Tot groot genoegen van de boeren.
Jerseyvlees heeft geen biologisch keurmerk. Dat komt doordat de stieren op tien verschillende plekken lopen die allemaal apart zouden moeten worden gecertificeerd. De stiertjes worden wel volgens de biologische normen gevoerd en gehouden. Daarom noemt Jacob Beeker zijn vlees ‘natuurzuiver’.
Boer zonder boerderij
Tussenkop
Jacob Beeker wilde altijd al boer worden, maar er was geen ouderlijk bedrijf dat hij kon overnemen. Zelf een bedrijf kopen was veel te duur. Nu is hij boer zonder boerderij, want het opkweken van de stiertjes doet hij op de grond van zorgboerderijen en een landgoed. Eerst alleen voor kalfsvlees, nu worden de stieren steeds ouder en verkoopt hij uitsluitend rundvlees. ‘Het klinkt misschien vreemd voor een boer die koeien houdt voor het vlees en dus voor de slacht, maar hoe ouder de dieren worden, hoe beter het voelt’, zegt hij. ‘Het komt het dier ten goede en ook het product. Het vlees is mooi gemarmerd. Hoe langer het dier graast, hoe lekkerder het vlees. Ik wist van tevoren eigenlijk niet dat Jerseyrundvlees zo smaakvol was.’
‘Voor mij gaat dat zelfs verder dan biologisch’, zegt hij. ‘Ik denk vanuit het dier, niet vanuit de boer. Als biologische boer mag je de koeien voor een deel soja en maïs voeren, maar als je ‘pensgericht’ denkt, dus vanuit het beest, dan kom je uit bij een dieet van uitsluitend gras.’ Binnenkort krijgt het rundvlees van Jacob Beeker waarschijnlijk alsnog het keurmerk ‘biologisch’, want hij is bezig met een groot stuk natuurgrond bij De Bilt. ‘Dan hoef ik maar één certificering aan te vragen. Ik kijk ernaar uit: de hele kudde bij elkaar.’ Jerseyvlees is binnenkort te koop in de natuurvoedingswinkels in Zeist en Amersfoort en ook te bestellen via www.jerseyvleesbestellen.nl | voorjaar 2014 11
ORAC 104 600 ORAC 118 900
Mmmm!
▲ Chantal Voets, ontwikkelde de ORAC-botanico mix met veel liefde.
ORAC botanico-mix: eerste smaakvolle super kruidenmix die aan je gezondheid denkt. Voor een stralend uiterlijk Gemakkelijke kruidenmix met fleur de sel, zeewier en sumak “Deze supermix van 9 kruiden met de hoogste waarde aan antioxidanten, 4 mineraalrijke zeewieren, levenskrachtig zeezout Khoisan fleur de sel en de krachtige sumakbes, biedt je een smaakbom “Zeewier, kruiden en zeezout met minder zout.” zegt Chantal Voets, chef vormen een rijke bron van medeoprichter van mineralen, op een natuurlijke en Amanprana. “Je kruidt en gemakkelijk opneembare al je gerechten in een handomdraai. Zonder manier. In balans en in de nadenken, krijg je een juiste verhouding, perfect smakend gerecht.” meer smaak, geur zoals we ze nodig hebben.” Zoveel en gezondheid dan met - Paul Bergner de eenzijdige peper en Professor in klinische voeding zout gewoonte. In een en kruidengeneeskunde. Auteur zachte of pikante versie van het boek ‘Healing Minerals’. (chili). Vijzel of vermaal je de ORAC botanico-mix voor meer smaak en geur. Verwerk je de mix rijkelijk in soepen, sausen, vinaigrettes, verse sappen, smoothies, fruitsalades en desserts. Of gebruik je de botanico-mix als bouillon of fond. Boordevol natuurlijke antioxidanten, 80 mineralen, spoorelementen en 1000 microvoedingstoffen. Met een ontzurende en reinigende werking voor een gezond lichaam en stralend uiterlijk. Gezond vanbinnen, mooi vanbuiten Voedingstekorten, verzuring en oxidanten doen ons verouderen. Met de ORAC botanico-mix bieden we een natuurlijke remedie tegen veroudering en zorgen we voor een stralende expressie. Als we het lichaam en de geest gezond voeden, is een mooie huid het zichtbare resultaat. En krijg je een lichaam dat zich beter verdedigt tegen invloeden van buitenaf. De ORAC botanico-mix bevat de 9 kruiden met de hoogste ORAC waarden, alsook de Turkse sumakbes, met de allerhoogste ORAC waarde van alle fruit (ORAC 312000). ORAC geeft de hoeveelheid antioxidanten in voeding weer. Met antioxidanten ga je het verouderingsproces van je lichaam en je huid tegen. Met de ORAC botanico-mix zijn jij en je huid gewapend.
Natuurlijke boost aan 80 mineralen en Khoisan fleur de sel Ons lichaam, geest en huid hebben minstens 31 mineralen en spoorelementen (mineralen die we in kleinere hoeveelheden nodig hebben), nodig. Je lichaam maakt deze niet zelf aan. Je kan ze niet door medicijnen vervangen. Bovendien bevat onze voeding vandaag veel minder mineralen en spoorelementen door intensieve landbouw en aquacultuur. Mineralen zijn gangmakers van enzymatische processen in ons lichaam. Ze zorgen voor structurele elementen, voor bindweefsels, beenderen, nagels en tanden. Ze bevorderen communicatie tussen onze miljarden cellen. De ORAC botanico-mix levert je alle mineralen. Khoisan fleur de sel is een uniek niet-gemalen zeezout afkomstig van de Westkust van Zuid-Afrika. Daar waar de schoonheid van de Zuid-Afrikaanse flora samenkomt met de zuurstofrijke en krachtige Zuid-Atlantische oceaan. Zeezout in zijn meest pure vorm, natuurlijk gefilterd. Via een 2000 meter dikke barrière van kalksteen, kwartszand, klei- en schelpbedden volgt het Atlantisch zeezout zijn weg naar een zoutmeer waar het levenskracht, zonne-energie en regeneratievermogen krijgt. Zijn Boviswaarde ligt tussen 16600 en 24700. Beduidend hoger dan Himalaya zout. Het wordt met de hand geoogst, gedroogd en gevitaliseerd in de zon. Uitgeroepen tot één van de 5 beste zouten ter wereld. Het geeft finesse aan al je gerechten, schenkt gezondheid en levensenergie. Het heeft een zachte, ronde en harmonische smaak met een frequentiepatroon dat je doet leven. In de botanico-mix zit zijn kracht in zijn ontzurend vermogen, elektrische geleiding voor een goede communicatie tussen de lichaamscellen. De ORAC botanico-mix is de eerste kruidenmix die van binnenuit aan je gezondheid en uitstraling werkt. Geniet ervan. Als baby of 100-jarige.
0% JUNK
SUPER VOEDING
info www.noble-house.tk
12 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2014
• Info: Tel. 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk • Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu
AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT
Een vleugje Japan Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Koken koken Ingmar Niezen
Matcha is de traditionele thee voor een Japanse theeceremonie en past binnen de echte zen-traditie. De fijngemalen groene theeblaadjes worden ongefilterd gedronken. Voor de bijzondere smaak én voor de gezondheid. En Matcha is niet alleen lekker als thee.
MATCHA SMOOTHIE voor 1 glas Het lekkerst is deze smoothie als alle ingrediënten lekker koud zijn. Leg daarom de vruchten 1-2 uur voor gebruik in de koelkast. 1½ theelepel Gula Java Matcha | 100 g vruchtvlees van meloen | 1 goed rijpe kiwi | 1 kleine banaan | ¼ limoen, geperst Los de Gula Java Matcha op in 1 eetlepel heet water. Maak de meloen, kiwi en banaan schoon en snijd ze in stukjes. Pureer de stukjes fruit in een blender tot een gladde smoothie of doe het fruit in een smalle hoge smalle kom en pureer met de staafmixer. Schenk in een glas. Voeg voor het opdrinken naar smaak wat uitgeperst limoensap toe.
MATCHA LATTE voor 1 glas Je kunt deze shake ook met gewone melk bereiden 1½ theelepel Gula Java Matcha | 200 ml amandelmelk | 2 flinke bollen vanille(soja)ijs Los de Gula Java Matcha op in 1 eetlepel heet water. Pureer alle ingrediënten in een blender tot een schuimige shake of doe de ingrediënten in een smalle hoge smalle kom en pureer met de staafmixer. Schenk in een glas en zet er een rietje in.
| voorjaar 2014 13
Matcha in de keuken De bijzondere, kruidige smaak van Matcha thee is heerlijk in allerlei zoete gerechten. Van gebak tot dranken en desserts. Voor deze recepten hebben we Gulu Java Matcha gebruikt. Deze blend van Matcha thee en kokosbloemsuiker is bedoeld om snel een lekkere, gezonde Matcha te maken. Je kunt ook pure Matcha (kotobuki) gebruiken en dan naar smaak (kokosbloem)suiker toevoegen. Wees wel heel zuinig met Matcha, want de smaak is zo intens dat je al snel te veel hebt.
CRÈME BRÛLÉE MET MATCHA EN GEMBER nagerecht 4 personen Vervang voor een nog meer oosters accent 200 ml slagroom door 200 ml romige kokosmelk 400 ml slagroom | 2 theelepels gember, heel fijngehakt | 5 eidooiers | 1 eetlepel Gula Java Matcha | mespunt vanillepoeder | 60 g kokosbloemsuiker | 4 ovenvaste schaaltjes (inhoud 125 ml) Breng de slagroom en gember aan de kook. Laat dit mengsel afkoelen tot lauwwarm. Verwarm de oven voor op 100 °C. Roer de eidooiers met de Gula Java Matcha, de vanillepoeder en 45 g kokosbloemsuiker los. Roer de room scheutje voor scheutje door de eidooiers. Schenk het mengsel door een zeefje in de schaaltjes. Zet de schaaltjes op het rooster in de oven en laat de crème in ca. 45 minuten gaar en stevig worden. Laat de crème brûlée afkoelen en bewaar deze tot gebruik in de koelkast. Strooi vlak voor serveren de resterende kokosbloemsuiker over de crème en laat de suiker met behulp van een crème brûlée brander of onder de hete grill van de oven karamelliseren. Serveer direct.
14 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2014
Een vleugje Japan
24 stuks 125 g boter of kokosboter, gesmolten en afgekoeld | 160 g amandelmeel | 1 eetlepel Gula Java Matcha | 125 g Gula Java fin | 4 eiwitten | 125 g boter of kokosboter, gesmolten en afgekoeld | 2 theelepels aardappelmeel | minimuffinvorm (24 holletjes), ingevet Verwarm de oven voor op 180 째C. Meng in een kom het amandelmeel met de Gula Java Matcha, de kokosbloemsuiker en een mespuntje zout. Roer eerst de eiwitten en vervolgens de gesmolten boter door het amandelmengsel. Schep als laatste het aardappelmeel erdoor. Verdeel het beslag over de holletjes van de muffinvorm en bak de cakejes in ca. 20 minuten lichtbruin en gaar. Laat ze op een rooster afkoelen.
E N E O R G T E M S E J E K A C L MATCHA-AMANDE
THEE | voorjaar 2014 15
Elk seizoen verse kruiden ‘Kruiden’, het nieuwe Green Delicious kookboek van Natascha Boudewijn is een culinaire ontdekkingsreis door de kleurrijke en smaakvolle wereld van kruiden en eetbare bloemen. Het begon ooit met een paar potjes op haar balkon, maar dat werd te klein. Vooral toen ze ook haar eigen seizoensgroenten ging kweken. Inmiddels is haar stadstuintje op het westen een echte ‘jardin potager’, een tuin waarin ze eetbare bloemen en kruiden combineert met groenten en fruit. ‘Ik oogst bijna dagelijks mijn eigen producten. In elk seizoen. Dat was één van de redenen om dit boek te schrijven: om te laten zien dat je in alle seizoenen met verse kruiden van eigen oogst kunt werken.’
Subtiele of heftige aroma’s ‘Voor mij zijn verse kruiden onmisbaar in de keuken. Ze versterken de smaken van groenten en vullen die perfect aan met hun subtiele of juist heftige aroma’s. Alleen al door de geur raak ik geïnspireerd. Om klassieke combinaties te maken zoals rozemarijn met aardappel, dille met komkommer of basilicum met tomaten. Maar er zijn ook veel relatief onbekende kruiden zoals dropplant, Kaapse knoflook en barbarakruid. Daarmee creëer je in een handomdraai fantastische smaakcombinaties met bijvoorbeeld paddenstoelen, courgettes of kool.’
Het boek geeft ook handvatten om zelf biologische kruiden te kweken. Per seizoen beschrijft Natascha Boudewijn wat je kunt kweken en welke gerechten je zou kunnen maken. Wat denk je bijvoorbeeld van champagnerisotto met bloemen, geroosterde paprika met munt of pasta met citroenverbena. ‘Je hoeft echt geen tuin te hebben om kruiden te kweken. In een kleine vensterbank kun je al een mooie collectie kwijt waar je dagelijks van kunt oogsten.’ 16 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2014
Tekst Dorine Dijkhuis
Zelf kweken
| voorjaar | winte 2014 17
Open lente-ravioli hoofdgerecht, 2 personen
Een ode aan de lente: witte asperges, dille en knapperige verse erwtjes, luchtig gecombineerd met pasta en een romige mascarponesaus. Dit gerecht is in een handomdraai klaar! Toen ik het maakte stond mijn citroengeranium in bloei en strooide ik de roze bloemetjes er ter decoratie overheen. Je kunt daar natuurlijk ook andere eetbare lentebloemen voor gebruiken, zoals vlierbloesem of de bloemen van bieslook en daslook. Serveer lauw of op kamertemperatuur.
W
Pasta met citroen (verbena) roomsaus hoofdgerecht, 2 personen
Als je je ogen sluit zul je je in Italië wanen als je dit gerecht proeft. Onder een parasol, op een zonovergoten terras, met in de verte de geluiden van de zee en de bedwelmende geuren van de kruiden die in terracotta potten op het muurtje naast je staan. 1 ui | 30 g roomboter | 250 g verse pasta, bijvoorbeeld tagliatelle | 100 ml droge witte wijn | 100 ml room | paar takjes citroenverbena Snijd de ui in dunne ringen en smelt de roomboter in een pan met dikke bodem. Fruit de ui tot die zacht is en blus met de witte wijn. Laat verdampen en voeg de room toe. Hak het blad van de citroenverbena fijn en voeg toe aan de roomsaus. Laat de saus ca. 7 minuten inkoken. Giet daarna door een zeef en houd de saus warm. Kook intussen de pasta beetgaar volgens de gebruiksaanwijzing op het pak. Laat in een vergiet uitlekken. Meng de pasta met de roomsaus en dien direct op, met nog wat fijngehakt citroenverbenablad erover. 18 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2014
8 witte asperges (ca. 600 g) | 200 g erwten in peulen | 200 g mascarpone | 2 eetlepels citroensap | 20 g dille | 6 verse lasagnevellen | decoratie: erwtenscheuten, shiso purple, maanzaad, eetbare bloemen Schil de asperges en snijd een stukje van de onderkant af en was de toppen voorzichtig. Dop de erwtjes. Kook de asperges in gezouten water gaar. Bewaar het kookvocht, laat de asperges uitlekken en halveer ze in de lengte. Zet apart. Blancheer intussen de erwtjes enkele minuten en laat ook uitlekken. Verwarm de mascarpone op laag vuur in een steelpan, voeg ¼ theelepel zout toe, wat versgemalen peper en het citroensap. Hak het dilleblad fijn en voeg aan de mascarponesaus toe. Leng de saus iets aan met het kookvocht van de asperges tot je een mooi gebonden saus hebt. Kook de lasagnevellen in gezouten water met een scheutje olijfolie in ca. 3 minuten al dente. Laat uitlekken op een schone theedoek. Leg een lasagneblad op de borden, leg er wat asperges en erwtjes op en druppel er van de mascarponesaus over. Herhaal dit en eindig met de saus. Decoreer met de resterende erwtjes, de shiso purple, de erwtenscheuten, de bloemen en het maanzaad.
Welkom in het kookatelier Half mei opent Natscha haar kookatelier in een voormalige bollenschuur in Voorschoten. Waar vroeger de bloembollen opgeslagen lagen, liggen nu seizoensgroenten, kruiden en eetbare bloemen. Het cursusaanbod is nu al te vinden op www.dekeukenvangreendelicious.nl.
verse kruiden
|| voorjaar voorjaar2014 2014 19
Bron van rust en inspiratie…. Natuurglossy Roots brengt je iedere maand de ideale mix van ontspanning en er zelf actief op uit gaan. Roots toont adembenemende natuurfotografie en geeft je tips om zelf de mooiste foto’s te maken. Raak geïnspireerd door prachtige natuurreportages en trek eropuit met onze bijzondere wandelingen.
NU
rs 3 NUmme voor
€15,-
tomatisch stopt au
Kijk voor de beste abonnementsaanbiedingen op www.abonnement.rootsmagazine.nl Losse nummers besteL je op rootsmagazine.nL/besteL-Los www.rootsmagazine.nl 20 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2014
Steun een bloemrijk weidelandschap! Er wordt steeds minder gefloten in de Nederlandse weilanden. Red de Rijke Weide, zegt de Vogelbescherming. Natudis steunt deze campagne met biologische en vogelvriendelijke zogenaamde Rijke Weideproducten.
Reed je vroeger in het voorjaar op de fiets over het Nederlandse platteland, dan zong de lucht boven de velden. Overal hoorde je veldleeuweriken, grutto’s en scholeksters. Die tijd is voorbij. Waren er in de jaren zeventig van de vorige eeuw nog ruim een half miljoen broedparen veldleeuweriken, nu is 97 procent daarvan verdwenen. De Vogelbescherming slaat alarm met de campagne Red de Rijke Weide. Natudis ondersteunt dit initiatief.
Tekst Dorien Dijkhuis
Filosofie ‘Natudis en Natuurwinkel geloven dat natuurvoeding goed voor ons is’, zegt directeur Petra van der Linden. ‘Als natuurvoedingsgroothandel zijn we afhankelijk van wat de natuur ons geeft. Daarom willen we respectvol met haar omgaan. Voeding is alleen goed en voedzaam als het afkomstig is uit een aarde die in balans is. Als we de aarde uitputten, gaat dat ten koste van het ecosysteem en uiteindelijk ook van de kwaliteit van voedingsmiddelen. Daarom ondersteunen we deze campagne.’ Meer bloemrijke weide is het doel van de campagne. Om precies te zijn 200.000 hectare in 2020, ruim een vijfde van de totale oppervlakte aan grasland in Nederland. ‘Dat is hard nodig’, zegt Kees de Pater van de Vogel-
bescherming. ‘Niet alleen vogels, maar ook verschillende soorten bijen, insecten, vlinders en planten verdwijnen.’ Die verschraling zie je overal in Europa, maar Nederland loopt erin voorop. Volgens Kees de Pater is dat geen wonder: ‘Nederland is een postzegel, maar we zijn wél de tweede exporteur ter wereld van landbouwproducten. Dat konden we alleen bereiken door een veel te intensieve landbouw en de race om steeds meer melk van een hectare te krijgen. Daardoor zijn de weilanden leeg, stil en kaal geworden.’
Bloemenboeren Vogels hebben in het voorjaar wormen nodig om hun jongen groot te brengen. Maar het water staat tegenwoordig zo laag dat de wormen te diep zitten. Ook insecten dienen als voedsel, maar de bloemen in de weilanden hebben plaatsgemaakt voor snelgroeiend en eiwitrijk gras. Gelukkig willen steeds meer boeren de natuur terugbrengen in hun weilanden. De Vogelbescherming werkt samen met zo’n honderd zogenaamde ‘Rijke Weide-boeren’ die onder andere de waterstand ophogen en de bloemen terug in de weide brengen. Bovendien maaien ze het gras pas als de kuikens kunnen vliegen zodat veel meer vogels overleven.
Eerlijke prijs Petra van der Linden: ‘Boeren die de natuur op deze manier willen beschermen, produceren minder melk. Wij willen ze ondersteunen en een eerlijke prijs voor hun producten bieden. Als je weet dat de producten niet alleen biologisch zijn, maar ook nog eens extra ‘weidevogelvriendelijk’, dan begrijp je waarom deze producten iets duurder zijn. We vertellen dit verhaal op onze verpakkingen , op informatieborden en in de winkels geven vrijwilligers van de Vogelbescherming uitleg over het belang van de Rijke Weide. Zo willen we de betrokkenheid bij deze bloemrijke weidegronden vergroten.’
Tekent u ook? Kees de Pater hoopt dat voor de zomer 100.000 mensen de petitie tekenen op www.redderijkeweide.nl zodat de Vogelbescherming een vuist kan maken naar de politiek. Nederland wordt er met al die bloemen en fluitende vogels alleen maar mooier op.’ | voorjaar 2014 21
SWEET & CRUNCHY TAHINI Deze pasta van gepeld sesamzaad is gevuld met ongepelde sesamzaadjes en stukjes dadel. Daarom is deze tahini lekker krokant en zoet. Heerlijk op een toastje of boterham, maar ook als basis voor een dressing. En natuurlijk voor een spannende variant van hummus, de saus van kikkererwten waarin tahini een onmisbaar ingrediënt is. Er is ook een naturel variant en eentje met rozijnen. www.limafood.com
Lauwwarme selderijsalade met crunchytahinidressing hoofdgerecht, 4 personen 150-200 g zwarte of rode quinoa | 400 g knolselderij | 400 g bleekselderij | 2 handsinaasappels | 2 eetlepels Lima crunchy tahini met dadels | 5 eetlepels groenteof kruidenbouillon | 2 eetlepels olie | 1-1½ theelepel ras el hanout | ½-1 theelepel citroensap | ½ rode peper, heel fijngehakt | 100 g jonge spinazieblaadjes
VEGAN RECEPT 22 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2014
Kook de quinoa volgens de aanwijzingen op de verpakking. Snijd de knolselderij in blokjes en de stengels bleekselderij in 1 cm brede stukjes. Stoom de groenten in de stoompan in ca. 10 minuten gaar, of kook ze in een laagje water met zout gaar. Schil intussen met een scherp mesje de sinaasappels zo dik dat er geen witte velletjes meer op zitten. Snijd de partjes tussen de vliesjes uit en vang het sap op in een schaaltje. Knijp ook het sap uit de vliesjes. Klop de tahini, bouillon, olie en ras el hanout erdoor. Breng pittig op smaak met zout en rode peper. Meng in een ruime schaal de knolen bleekselderij met de quinoa en enkele eetlepels dressing. Schep de spinazieblaadjes voorzichtig erdoor en garneer de salade met de partjes sinaasappel. Lepel de rest van de dressing erover.
Elke dag Lekker
Voorjaarsfitte lepelsmoothie ontbijtgerecht, 2 personen 6 eetlepels havermout | 300 ml (soja)yoghurt | 2 kleine of 1 grote banaan | 2 zakjes Vitals True Super-food | 2 eetlepels geroosterde hazelnoten, grof gehakt | (vloeibare honing) Week de havermout 10 minuten in de yoghurt. Trek alle witte bittere velletjes van de sinaasappels, verwijder eventuele pitjes en verdeel de sinaasappels in partjes. Houd een vierde deel apart en doe de rest in de blender. Schil de bananen, snijd ze in plakjes, houd een vierde deel apart en doe de rest ook in de blender. Voeg de yoghurt en de inhoud van het zakje True Superfood toe en pureer in de blender. Schenk in 2 schaaltjes en garneer met het achtergehouden fruit, de hazelnoten en eventueel wat honing.
TRUE SUPERFOOD Deze superfood blend is als een van de eerste Skal gecertificeerd. Dat betekent dat alle ingrediĂŤnten van biologische oorsprong zijn. Voor deze uitgekiende fytonutriĂŤnten mix is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van wilde en oerrassen om het optimale uit alle gebruikte superfoods te halen. Een zakje True Superfood van 6 gram komt overeen met twee koppen verse superfoods. www.vitals.nl | voorjaar 2014 23
nieuw design, nieuw formaat, zelfde heerlijke smaken Benieuwd wat Provamel binnenkort voor u in petto heeft? Nieuwe, opvallende verpakkingen, waar de smaakvolle ingrediĂŤnten van afspatten. En tegelijk ook een aanpassing van het formaat: nog handiger, makkelijker uit te schenken en met een schroefdop. En de inhoud? Geen paniek, die blijft even lekker, gezond en kwaliteitsvol, zoals u van Provamel gewoon bent. Meer smaakmakend nieuws over ons uitgebreid plantaardig assortiment op www.provamel.nl.
Elke dag Lekker
Voorjaarsstampot met citroen en sardientjes hoofdgerecht, 4 personen
Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Koken Ingmar Nieze
1 grote citroen, schoongeboend | 600 g kruimige aardappels, geschild | 1 blik witte bonen (400 g), uitgelekt | 2 blikjes Fish4ever sardines met citroen | 2-3 eetlepels kervelblaadjes | 2 bosjes raapsteeltjes | 250 g bospeen, geraspt Rasp de gele schil van de citroen en pers de vrucht uit. Kook de aardappels in een klein laagje water met zout in 20 minuten gaar. Voeg 5 minuten voor het einde van de kooktijd de witte bonen toe. Meng de uitgelekte sardines (bewaar de olie) en de kervelblaadjes. Voeg naar smaak citroensap en peper toe. Giet de aardappels met bonen af en stamp de aardappels en bonen tot een grove puree. Roer naar smaak de olie uit de blikjes sardines door de puree. Proef en breng pittig op smaak met peper. Schep eerst de rest van de geraspte bospeen door de aardappelpuree, en daarna deel voor deel de raapsteeltjes. Laat de groente slinken en laat de stamppot op laag vuur goed warm worden. Verdeel de stamppot over 4 borden en leg de sardines erop.
SARDINES IN OLIJFOLIE MET CITROEN Fish4ever werkt samen met diverse organisaties om te komen tot de beste keuzes voor duurzame vis. De vis wordt gevangen door kleine vissersboten en er is zo goed als geen bijvangst. Deze MSC- gecertificeerde sardines van Fish4ever zijn voor de kust van Bretagne gevangen en lokaal verwerkt in de oudste visfabriek ter wereld. De olie waarin de vis is ingelegd is van biologische oorsprong. www.nieuweband.nl | voorjaar 2014 25
De luxe van Genoeg Genoeg is een onafhankelijk Is een paprika een
genoeg.nl
(Advertentie)
Daarom is Bionext een officiële bezwaarprocedure bij het Europese Octrooi Bureau tegen het onlangs verleende octrooi op de rode paprika gestart. Dat is kostbaar, maar móet gebeuren. Uw hulp is hierbij hard nodig. Wat is er aan de hand?
De multinational Syngenta heeft octrooi gekregen op rode paprika’s met
een natuurlijke afweer tegen insecten. De paprikaplanten zijn gemaakt door een kruising met zaden uit de genenbank die deze gewenste eigenschap al bezitten. Zaden van wilde paprika’s, afkomstig van Moeder Natuur en vrij toegankelijk voor elke teler en veredelaar. Toch claimt Syngenta dat hun
rode paprika een uitvinding is. Met het octrooi krijgt Syngenta de eigendomsrechten over alle paprikazaden, -planten en -vruchten met deze eigenschap. Een ongewenste ontwikkeling.
GEEF NU! Bevrijd de paprika van dit octrooi. Steun de bezwaarprocedure en maak uw gift over op NL TRI0 784784000, t.n.v. stichting Bionext o.v.v. ‘bezwaar rode paprika’.
Lente
100
Thema: Leve je leeftijd
tijdschrift voor iedereen dieNee. uitvinding? meer wil doen met minder. Maak nu voordelig kennis: 4 x Genoeg voor € 15,-
NIEUW
2014
Thema:
Leve je leeftijd
Bezwaarprocedure laatste redmiddel
De enige manier om dit octrooi van tafel te krijgen, is een bezwaarprocedure bij het Europese Octrooi Bureau. Als die zijn ‘vruchten’ afwerpt, worden ook toekomstige octrooiaanvragen bemoeilijkt.
Meer informatie
www.bionext.nl/hartvoorbiodiversiteit @BionextTweets
Ik bestel Genoeg:
17e jaargang
Lente 2014
Eenvoudig leven Geld besparen
100 | € 6,50
Het genoeg van tekenaar Pieter Geenen De luxe van genoeg Voorpublicatie Hoeveel goedkoper is ledverlichting? Auto verzekeren Zo betaal je niet te veel Koel zonder kast: maak een zonnekoeler Tuinkalender voor het lenteseizoen
❏ Stuur mij een kennismakingspakket met 4 recente nummers van Genoeg. ❏ Ik neem een abonnement, ik betaal voor 1 jaar (4 nummers) € 24,50 en ontvang een vijfde nummer gratis. Praktisch
Coverpaginas Genoeg 100.indd 1 Optimist_WT.indd 1 2969.1118 Advertentie BIonext The
=700% ADH
Ik machtig uitgeverij Genoeg éénmalig ❏ € 15,00 ❏ € 24,50 van mijn rekening af te schrijven. Naam
Slank, gezond en sterke weerstand met eiwitrijke proteïnesteaks van Bertyn met vitamine D voor sterke tanden en beenderen
❏m❏v
Adres Postcode
plaats
❏
Stuur mij de gratis digitale Genoeg nieuwsbrief
Bankkeningnummer Datum
Handtekening
Stuur (een kopie van) deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Uitgeverij Genoeg, antwoordnr. 10516, 5340 WB Oss
eg in Smaakmakend lente 2014.indd 1
Vit. D 35 µg/ 100g
02-03-14 20:19
25-02-14 10:56
%
17-03-14 18:19
De authentieke Protein Steaks van Bertyn bevatten nauwelijks koolhydraten, zijn vetarm, zijn een bron van vezels voor een goede darmtransit en zitten boordevol volwaardige eiwitten. Dat zijn alle eiwitten die je lichaam nodig heeft. Ideaal voor een slank, gezond en sterk lichaam (past in een koolhydraat-arm dieet). In ons land hebben we niet veel zonne-uren en komen we minder in de zon dan ons lief is, waardoor een natuurlijke bron van vit. D in onze voeding aangewezen is. De chefs van Bertyn voegden de vitamine D-rijke Agaricus paddenstoel toe aan de smaakvolle saus. Resultaat: 100g Protein Steak verzekert je de aanbevolen weekportie vit. D. Voor sterke tanden, beenderen en weerstand. Protein Steak van Bertyn is supervoeding dankzij betaïne, goed voor hart en bloedvaten. Seitan is ook een bron van alfa-liponzuur, anti-aging super antioxidant. In het koelvak van je natuurwinkel. Makkelijk klaar te maken. Lekker en plantaardig.
Aandeel kcal uit eiwitten en vetten Seitan Tofu Kippenwit Hamburger Scampi Zalm
kcal/100g
eiwitten
vetten
118 120 88 272 86 141
83 % 43 % 71 % 30 % 81 % 57 %
1,5 % 48 % 29 % 66 % 12 % 43 %
cholesterol /100 kcal 0 mg 0 mg 31 mg 22 mg 224 mg 27 mg
SUPER VOEDING www.bertyn.be
0% JUNK
Boer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de
coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie. Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.
AUTHENTIEKE SEITAN Zeg niet seitan tegen de authentieke seitan van Bertyn Meer weten? www.bertyn.be - tel 0032 3 620 26 56 In je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu
Winkelwaar
Nieuwe maaltijdsauzen Drie rijk met groenten en een vegetarische vleesvervanger (soja) gevulde sauzen bieden, samen met rijst, pasta of aardappelen, in een mum van tijd een heerlijke én vegetarische maaltijd. En de smaak? Alsof je de saus zélf gemaakt hebt! Ga naar www.natuurwinkel.nl voor inspirerende vegetarische Tartex recepten. Adviesprijs € 2,25 en 6,45 | 100 g
Slaap zacht Of het nu gaat om het soepele, luxe katoensatijn, het knisperende percal katoen van hotelkwaliteit of het zachte, comfortabele en warme jersey katoen. Dit biologische katoen van Yumeko is nooit in aanraking geweest met pesticiden of andere nare giftige stoffen en daardoor zacht, schoon, veilig en huidvriendelijk. Dat slaapt een stuk rustiger. Adviesprijs vanaf € 79,95 | overtrekset
Wilde olijfolie Can Solivera uit Catalonië is een ambachtelijke producent van extra vergine olijfolie. De pittige olie wordt verkregen via een eerste koude extractie/ persing uit het vruchtvlees van vroeg geoogste (overwegend) Arbequina olijven en wordt daarna gedecanteerd, dit is een langzaam en natuurlijk proces, waardoor alle oorspronkelijke smaak, kleur en geur behouden blijven. Adviesprijs € 12,50 | 500 ml
Stem op de Stoerste BioBoerin! Biologisch is lekker, hip én stoer. Van 8 april tot en met 8 juni kun je online stemmen op Stoere Bio Boerinnen uit alle delen van het land. De actie is een opmaat voor het Lekker naar de Boer-weekend op 21 en 22 juni. Op www.bionext.nl/stoerstebioboerin stellen de kandidaten zich voor. Wat vinden zij het stoerste aan hun werk? Kijk snel en breng je stem uit!
| voorjaar 2014 27
! ev en … ba
rs
te ns
vo
ll
Met Pasen eet ik (h)eerlijke eieren. En jij?
academie gastronomie landgoed
Opleidingen najaar 2014
3-jarige opleiding
Adopteer een Kip is een campagne van Bionext
Natuurvoedingskundige Adopteer voor 18 april en ontvang gratis een extra doosje eieren.
Barstensvol Leven…! inspiratiejaar
Natuur in leiderschap in vogelvlucht
www.adopteereenkip.nl
Open dagen 12 april, 16 mei en 21 juni
1 12-03-14 www.kraaybeekerhof.nl
Smaakmakend_ECOlonie_200x130_eciV2300%.pdf
13:09
2969.1126 AdopteerEenKip_Adv_97,5x130mm_WT.indd 1
17-03-14 16:23
l j e v a o k a v n t k i e a v a i er en! m s n e d n o z Ge ‘Weet wat je eet’
Al 25 jaar toonaangevend in betaalbare, creatieve en duurzame vakanties in de Franse Vogezen Voor algemene informatie en meewerken:
www.ecolonie.eu
Cursussen & workshops Leren bereiden van gezonde vegetarische voeding o.l.v. ervaren koks met biologische ingrediënten uit onze groenten- en kruidentuinen en kaasmakerij. De thema's zijn o.a. : rawfood, eetbare wilde planten, lactose-, glutenen suikervrij, vleesvervangers en gangbare recepten. Voor informatie zie: www.ecolonie.eu/voeding
3
Winkelwaar
Zeg het met thee Natural Temptation van de Organic Flavour Company heeft een serie biologische theeën om mee te zeggen wat jij bedoelt.
Met keuze uit maar liefst 12 soorten is er voor elke gelegenheid een goed cadeau. Congratulations bijvoorbeeld is een frisse groene thee met lemon myrtle, Lots of love
een hartverwarmende kruidenthee met lavendel en rozenblaadjes. En het oogt direct feestelijk. Adviesprijs € 3,49| doosje
Deo voor hem
Kweek het zelf
Beschermt en heeft een lang aanhoudende frisheid. De deodorant bevat extract van de organische Speick planten uit het hooggebergte en is vrij van aluminiumzouten, synthetische geuren, kleur- en conserveringsmiddelen, siliconen, parabenen en grondstoffen op minerale basis. Bevalt het goed? Naast de deoroller is er ook een deospray, scheercrème, aftershave lotion, douchegel en shampoo. Adviesprijs € 8,35 | 50 ml
Binnen een paar dagen je eigen kiemgroenten oogsten met zaden van biologische kiemerij De Peuleschil kan het! Er is niet meer nodig dan een schoteltje met een laagje watten of een weckpot met een netje en een elastiek. Zo heb je elk jaargetijde een rijke vitaminebron binnen handbereik. Het assortiment telt ruim 20 soorten kiemzaden en -bonen. De adviesprijs voor de goedkoopste is € 1,96 en de kleinste inhoud is 125 gram
Afbreekbare cupjes De Zwitserse Ethical Coffee Company verkoopt espressocapsules die geschikt zijn voor Nespresso-machines. De fairtrade Lungo is een verfijnde mix van Arabica en Robusta en heeft een licht fruitig aroma met een vleugje hazelnoot. Leuk om te weten: alle capsules zijn biologisch afbreekbaar en kunnen zo bij het GFT-afval. Adviesprijs € 3,39 | 10 capsules
| voorjaar 2014 29
advertenties
de beste bio-adresjes De Roek Vakantiebungalows in de bossen bij Otterlo, 1500m van Nat. Park Hoge Veluwe. Met biologische winkel, speeltuin, kinderboerderij. www.deroek.nl
▲ Overheerlijke chocolademelk: 1 eetlepel Gula Java Cacao in warme of koude melk, water, graandrank of fruitsap. In een glas, een gezellige mok of in je drinkfles.
Gula Java Cacao van Amanprana voor uithouding, energie en veel antioxidanten De eerste gezonde chocoladedrank Gula Java Cacao is de eerste gezonde chocomelk. Voor jong en 100-jarige. Boordevol gezonde energie. Als goede start bij het ontbijt, als energierijk tussendoortje, bij recreatie, sport, spelen, studeren, uitgaan en andere ogenblikken waarop je lichamelijk en geestelijk moet presteren. Bij burnout of winterblues. Gula Java prestatiedranken laden je batterijen gezond op en laten je puur genieten. De nieuwe gezonde sportdrank voor kampioenen Michael Phelps, 8-voudig Olympisch zwemkampioen, dronk chocolademelk tijdens de Olympische Spelen. Nieuw onderzoek bevestigt dat je met magere chocoladedrank sneller herstelt van zware fysieke inspanningen en deze ook langer volhoudt dan met sportdrank. Zonder geraffineerde suikers of kunstmatige zoetstoffen Amanprana gebruikt Gula Java, kokosbloesem nectar, waardoor deze prestatiedrank boordevol gezonde energie zit. Geen geraffineerde suikers en geen kunstmatige zoetstoffen. Pure en gezonde energie uit de natuur met veel anti-oxidanten (hoge ORAC-waarde!) en lage glycemische index. Deze energiedrank geeft zijn energie traag en over langere periode af. Gula Java Cacao is hiermee de enige prestatie-, sport- of energiedrank (heerlijke chocolademelk) ter wereld die tijdens of na inspanningen zorgen voor een betere weerstand en bescherming tegen aanvallen van buitenaf. De kokosbloesem-energie is Fair World en helpt 850 Javaanse gezinnen aan een extra inkomen.
Bio-Ron bio voor dier en tuin. Voeding, suplementen, zaaizaden en bodemverbetering www.bio-ron.com (052) 5 656 795 OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics, bio-babyuitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde, kinderwagens, bed en zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl Gezond wonen? bouwbiologie! eco-wise (020) 737 00 32 www.eco-wise.eu Heerlijke bio/veg.vakantie in Frankrijk! kamer, yurt of tent. Wandelen, rust, gastvrijheid: www.lagarnasette.net WELEDA partner "Schoonheidssalon "Anita Kamerbeek" www.anitakamerbeek.nl Fermenteren, koken voor de overgang, koken voor kinderen feestelijk vegetarisch etc www.groenekookacademie.nl WILT U HIER OOK ADVERTEREN? Dat kan al vanaf € 60,00 (excl. btw). Meer info: Bionext, Renáta Horenová, tel. (06) 186 505 17 en horenova@bionext.nl of kijk op: www.smaakmakend.nl
ORAC 19 152
super voeding
info www.noble-house.tk
0% junk
Fair world info www.noble-house.tk
uiTHouding +EnErgiE
AMAN PRANA SeReNe leVeNSkRAChT
• Info: Tel. 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk • Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu
www.biogids.nl
voor een overzicht van biologische winkels, boerenmarkten, webwinkels, restaurants en nog veel meer
colofon Smaakmakend 2 • voorjaar 2014 Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt vijf keer per jaar en wordt u aangeboden door uw biologische specialist. In Smaakmakend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Bionext. Uitgever Bionext | Laan van Vollenhove 3221 | 3706 AR Zeist | tel (030) 233 99 70 | fax (030) 230 44 23 | smaakmakend@bionext.nl Redactie Anneke Ammerlaan (hoofdredacteur) | Andre Brouwer (redactieraad) | Casper Kromkamp (redactieraad) Vormgeving Marc van Meurs | Yullan Oosterhof Fotografie & Illustratie Sven Benjamins | Shutterstock.com aan dit nummer werkten mee Bianca Daniels | Ingmar Niezen | Ulrika Gustafsson | Nicole Willemse | Dorien Dijkhuis Lithografie Grafimedia Amsterdam Drukwerkbegeleiding Machiel Oudheusden, Sumis Printmanagement Druk Roto Smeets acquisitie Renáta Horenová | Advertenties kunnen zonder opgaaf van redenen worden geweigerd. ISSN: 1385-9625 © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/ of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en fotograaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Voor eventuele onjuistheden is Bionext niet aansprakelijk. Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.
Tekst Nicole Willemse | Fotografie Joris van der Kamp/Juliane Haufe uit filmproject over jonge duurzame boeren: future-farmers.net
een frisse kijk
Krispijn van den Dries is een Demeter-boer uit Emmeloord. Hij kieperde in 2012 zo’n 6000 kilo biologische aardappels op de Dam. Krispijn staat op nummer 71 in de duurzame top 100 van Trouw en is pionier op gebied van bijzondere biologische groenten. ‘Als je denkt: “we gaan het doen,” dan kun je alle vragen ineens oplossen.’ Pionieren ‘Dat zit in het familiebloed. Mijn opa begon tijdens de Tweede Wereldoorlog als pionier in de Noordoostpolder. In 1990 ging het boerenbedrijf over op biologische landbouw – voor die tijd een bijzondere en spannende stap. Inmiddels worden alle producten biodynamisch geproduceerd onder Demeter-licentie. Samen met een aantal andere boeren uit de omgeving telen we groenten van kleurrijke en bijzondere rassen. Sommige van deze groenten waren bekend bij onze overgrootouders, maar zijn nu vergeten. Wij maken ze weer onvergetelijk. Het zijn groenten met een eigen, authentieke smaak, vaak heel geschikt voor de Hollandse omstandigheden en nog lekker ook. Het pionieren proberen we nog altijd vast te houden. We doen dingen waarvan anderen zeggen dat het niet kan.’
Aardappels op de Dam ‘Daarmee protesteerde ik tegen de supermarkten, die in maart hun schappen al vulden met nieuwe aardappels uit Afrika, terwijl ik mijn biopiepers niet meer kwijt kon. Dat veroorzaakte veel discussie, op verschillende websites waaronder Foodlog. Wat er voor ons uit voortgekomen is, is dat een groeiend aantal groepen mensen gezamenlijk bij ons hun groenten en fruit inkoopt. Biodynamisch en van het seizoen, want dat is wat we aanbieden. Neem als voorbeeld De groenteclub uit Bussum; net na die aardappelactie bestelden ze een paar zakken aardappels, inmiddels zijn er 140 gezinnen bij aangesloten en rijden wij elke week een buslading groente en fruit erheen die ze zelf onderling verdelen. Zo houden we het goedkoop, tot 30-40 procent goedkoper dan in de supermarkt.’
Wat is je kijk op biologisch en duurzaam? ‘Dat is voor mij vanzelfsprekend. Ik ben ermee opgegroeid en het zou voor mij ook niet anders kunnen.’ Zou je iets willen veranderen op maatschappelijk gebied? ‘Ik zou meer duurzaam bewustzijn willen stimuleren bij consumenten, over wat ze nu eigenlijk eten. Velen weten weinig van seizoensgroenten en –fruit, waar het vandaan komt en hoe het geteeld wordt. De keuze wat te eten wordt beïnvloed door het supermarktaanbod. Wat daar in de schappen ligt, is voor de meeste consumenten de ‘enige’ keuze. Het is daarom ook een verantwoordelijkheid van de supermarkt om zich meer te richten op de seizoenen, in de winter geen pruimen uit Argentinië aan te bieden.’ Wat staat er op het menu in april? ‘Het is nog steeds aardappeltijd. Bij ons kun je terecht voor diverse soorten; in een doosje Biepers zitten roze, paarse, witte en gevlekte aardappels. Met elk specifieke smaakkenmerken. Er zijn ook wilde bietjes, regenboogwortels, winterpostelein en aardperen. Het afgelopen jaar zijn we bovendien gaan pionieren met rammenas; we telen vijf soorten die variëren in scherpte en uiterlijk: van wit, bruin, zwart, roze en paars tot langwerpig en rond. Maar misschien zijn die inmiddels uitverkocht.’ www.bioromeo.nl
| voorjaar 2014 31
Overal gнетn Presenтр Πramide in д prachtige op maat gemaakт theekist!
Kenners weten al jaren dat Piramide Thee staat voor Biologisch genieten met een hoofdletter B. Want al onze ingrediënten zijn 100% natuurlijk en verbouwd met respect voor mens en natuur. Zo begeleiden we de plaatselijke bevolking in o.a. Vietnam bij de theeproductie met als resultaat; heerlijke biologische en Fairtrade thee die een zekere toekomst garandeert. Piramide heeft nu een uitzonderlijk lekker assortiment biologische én Fairtrade thee om op elke plaats en elk moment van te kunnen genieten. De theezakjes zijn geknoopt, en verpakt in sachets voor optimaal smaakbehoud. Bovendien zijn de aantrekkelijke verpakkingen hierdoor gemakkelijk te presenteren in de luxe FSC-houten theekist. Zo lekker is biologisch!
Biologisch genieten 32 meer s m ainformatie: a k m a k www.piramidethee.nl. e n d 2 | voorjaar 2014 Voor Volg Piramidethee op: