nยบ3 | zomer 2013
gezond eten | natuurlijk | biologisch | lekkere recepten
Eet je jong! 4 frisse fruitshakes Het geluk van een bio-koe De Poshoof opent haar deuren
lekker naar Buiten
Siciliaanse olijfolie met etherische citroenolie con Amore e Passione
Een excellente combinatie van extra vergine olijfolie met het pure aroma van Siciliaanse citroenen. Heerlijk bij (geroosterde) vis, vlees of groenten, over de pasta of aardappels uit de oven. En natuurlijk als fris accent in al uw zomerse salades. Proef ook onze heerlijke andere smaken: knoflook, mint en basilicum!
www.labioidea.com
bio · organic
Zo puur kan krachtig zijn Meer aandacht voor body en mind? Steeds meer mensen ontdekken de kracht van Superfood en Rawfood. Bijvoorbeeld dit cacao-trio: • cacaobonen • cacaonibs • cacaopoeder in handige bewaarpot. Doe eens wat cacaonibs door de muesli of voeg een theelepel poeder toe aan je smoothie en je hebt een heerlijke gezonde drank! Kijk voor meer Superfood recepten op: www.terrasana.nl/superfood
RAW SUPERFOOD SPECIALS
inhoud
zomer 2013 14 Coverfotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustavsson | Culinaire realisatie Martine Steenstra
20 4 recepten in dit nummer 11 Salade van groene asperges, olijven en rauwe ham
14 Chocoladetaart met hazelnootbavarois en frambozen | Pittige havermout met shiitakes | American oatmeal pancakes met bosbessen | Bruchette van geroosterde venkel met cannellinipuree | Rettichsalade met gebakken garnaal | Eikenbladsla met doperwten
20 Fruitshakes – Aardbeien-basilicum-rode peper-sojamelk | Blauwe bessen-ahornsiroopcitroenverbena-yoghurt | Frambozen-agavesiroopmunt-karnemelk | Perzik-citroen-tijmamandelmelk
22 Zomerse Chelsea buns | Gegrild lamsvlees met zomerse kikkererwten | ‘Currysalade’ van doperwten en sperziebonen met yomiodressing
4 Een nieuwe toekomst
De Limburgse boer Raymon Niesten richt zich sinds een paar jaar op pure smaak en stapte hiertoe over op biologisch. Dat betekent stofzuigen, schoffelen en nog veel meer
12 Zomergeluk
Alle biologische koeien staan weer blij te grazen in de wei. Proef je hun kwaliteit van leven terug in de smaak van de melk? Ontdek het zelf in het weekend van 22 en 23 juni!
14 De voedselzandloper
Met een gezond voedingspatroon blijf je de rest van je leven lekker lang jong. De voedselzandloper van een Belgische arts helpt echt
20 Lekker cool
Verse aardbeien, frambozen en perziken. Met vers geplukte tijm of een takje basilicum erbij maak je een extra frisse en fruitige shake
en verder in dit nummer 22 27 31
Verse oogst, volle smaak Winkelwaar Een frisse kijk: De Tostifabriek
de poshoof gaat bio
de omslag Vijf generaties lang al boert zijn familie op de Caberg, aan de rand van Maastricht. Sinds kort doet Raymond Niesten dat op de biologische manier, zonder bestrijdingsmiddelen en met behulp van slimme machines die onkruid wieden en de bodem zo min mogelijk belasten. lekker naar de boer op zondag 23 juni is iedereen welkom op de Poshoof. Voor informatie: www.lekkernaardeboer.nl en www.poshoof.nl Raymond Niesten 4 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2013
Tekst Dorien Dijkhuis | Fotografie Amke
0p de caberg
‘Een boer wordt betaald per kilo aardappels, niet per kilo smaak’
| zomer 2013 5
de poshoof ‘Wist je dat witte en groene asperges van dezelfde plant komen?’
Raymond met zijn moeder Maria, helemaal rechts haar man Maurice
‘Vanwege de lössgrond smaken de witte asperges heel anders dan die van zandgrond’
AAN DE HORIZON ZIJN DE CONTOUREN van
de stad zichtbaar; de Sint Janskerk, de oude fabrieksschoorstenen en de moderne kantoorgebouwen van Maastricht. Als een zilveren slang slingert de Maas door het landschap. Op een steenworp afstand van de stad ruist de wind door de gersthalmen. In lange rijen opgehoogde lössgrond groeien de asperges. Een veld verderop ontspruiten uien en aardappelen. Met die ouderwetse hoogstamboomgaard en de oude carréboerderij is het bij boerderij De Poshoof net of je terugstapt in de tijd. ‘Het is het oudste landbouwgebied van Nederland’, zegt eigenaar Raymond Niesten. ‘Al vijfduizend jaar voor Christus streken hier boeren neer vanwege de vruchtbare lössgrond die relatief makkelijk te bewerken is.’
Boerenbestaan De familie Niesten begon er vijf generaties geleden mee. Raymond zag er aanvankelijk helemaal geen brood in om het bedrijf over te nemen. Schaalvergroting leek de enige optie. ‘Als ik als boer een toekomst wilde opbouwen, moest ik uit kunnen breiden en extra ruimte was er met de naderbij kruipende stad niet. De enige andere mogelijkheid om op die plek een goed boerenbestaan op te bouwen was ons richten op pure smaak. Mensen kwamen altijd al voor onze asperges naar de boerderij, dus begonnen we een boerderijwinkel waarin we ook 6 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2013
onze andere producten verkopen. Maar een boerderijwinkel loopt alleen als mensen het de moeite waard vinden om terug te komen. En mensen komen alleen terug als de producten echt lekkerder zijn dan ergens anders. Zo begon een zoektocht naar kwaliteit en smaak.’
Vreemd
Om de lekkerste aardappel te vinden, ging Raymond naar een aardappelbeurs. Daar zouden ze wel weten wat de meest smaakvolle aardappel was. Maar alle informatie die hij daar over de verschillende aardappelrassen kreeg, ging over de opbrengst per hectare. Hij vroeg of hij een aardappel kon proeven, maar de mensen keken hem alleen maar bevreemd aan. Hij keerde onverrichter zake huiswaarts. ‘Dat geeft aan waar het om gaat’, zegt hij. ‘Om opbrengst en prijs, niet om smaak. Zo werkt de markt voor het grootste deel: je wordt als boer betaald per kilo aardappels, niet per kilo smaak.’ Het zette hem aan het denken. ‘Het is onvermijdelijk dat er zo op termijn andere belangrijke eigenschappen verdwijnen zoals smaak of gezondheid. Het stuitte me steeds meer tegen de borst dat we alleen maar bezig zijn met zoveel mogelijk produceren tegen een zo laag mogelijke prijs en daarvoor alle respect voor de gewassen verliezen. Daarom besloten we in 2011 definitief om te schakelen naar biologisch.’
Raymond met zijn zoon Luc
| zomer 2013 7
de poshoof ‘Mensen komen alleen terug als de producten echt lekkerder zijn dan ergens anders’
‘Vanwege de lössgrond smaken de witte asperges heel anders dan die van zandgrond’
W
Compost en löss
raymond veegt wat aarde van een langgerekte rug waar de asperges in groeien. er krioelen wat insecten in de donkere fijne materie. ‘compost’, zegt hij, ‘werkt heel goed tegen onkruid. Vroeger spoten we onkruid weg. nu we biologisch telen moeten we andere manieren bedenken om onze natuurlijke vijanden te slim af te zijn.’ hij is best trots op zijn asperges. Vanwege de lössgrond smaken de witte asperges heel anders dan die van zandgrond. zoeter. Löss bevat veel meer sporenelementen en mineralen dan zandgrond. het is rijkere grond en geeft dus een rijkere smaak. Bij de Poshoof hebben ze ook groene asperges. ‘Wist je dat witte en groene asperges van dezelfde plant komen? Als de jonge stengels die uit de aspergeplant omhoogschieten nog onder de grond zitten, zijn het witte asperges. zodra ze boven de grond komen, worden ze onder invloed van de zon eerst paars en daarna groen.’
Stofzuigen en schoffelen Biologisch telen vergt een heel andere manier van denken. ‘redeneren vanaf de andere kant’, noemt raymond het. ‘je bestrijdt de hoofdpijn niet met een aspirientje, maar gaat op zoek naar de oorzaak. zo doe je dat ook met het land: dat bemest je niet met kunstmest, je zorgt ervoor dat de bodem zo gezond mogelijk is van zichzelf. zo vindt er ruimere rotatieteelt plaats. op 8 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2013
de Poshoof groeit ieder gewas elk jaar op een andere plek. dat houdt de bodem gezond en zo wordt deze geen kweekvijver voor ziektes. Maar slaat de aspergekever toch toe, dan kun je een groot deel van je oogst weggooien.’ in de strijd tegen de aspergekever schafte raymond een stofzuigmachine aan die hij speciaal aanpaste voor zijn aspergevelden. op het gerstveld waar hij brouwgerst teelt voor Gulpener zijn ze onlangs met het rijpadensysteem begonnen. Met een tractor met smalle wielen aan een brede as, rijdt hij steeds op dezelfde plek. zo krijgt hij een groot teeltbed tussen de wielen dat niet geplet raakt en dus een goed bodemleven behoudt. Met zo’n breedassige schoffelmachine met satelliet wordt ook geschoffeld bij de asperges, aardappels en uien.
Filosofie
het omschakelingsproces heeft ten slotte nog een andere uitdaging. Als je ´in omschakeling´ bent, zoals dat heet, mag je je producten pas na twee jaar als biologisch verkopen. Gedurende die tijd zijn er dus minder opbrengsten, hogere kosten, maar nog geen betere prijzen. raymond: ‘Als ondernemer is het soms lastig, maar als boer sta ik er voor de volle honderd procent achter. ik zou nooit meer anders willen.’ W
Rechtsboven De familie Niesten, v.l.n.r. Raymond, zijn zoon Luc en vrouw Marloe met dochter Jill.
‘De omslag is voor een ondernemer soms lastig, maar als boer sta ik er voor de volle honderd procent achter’
| zomer 2013 9
De fruitig-frisse smaakbelevenis voor ďŹ jnproevers.
a
250 ml
a
d
e
m
i
e
Natuurvoedingskundige Gezonde voeding, wat is dat? Welk effect heeft voeding op het lichaam? Hoe adviseer je over gezonde producten en voeding?
Nieuw!
Gelijktijdige persing van sinaasappels & olijven. Past perfekt bij vis, salades, groente en fruit.
c
Opleidingen over aarde, voeding en bewustzijn:
Een driejarige opleiding: 20 lesdagen per jaar, â‚Ź 2.695,00 Probeer onze smaakvolle olie specialiteiten. Warm aanbevolen door
Natuur in Leiderschap Hoe zet je de natuur in bij het ondersteunen van de groei en ontwikkeling van mensen? Een tweejarige opleiding: 27 lesdagen per jaar, â‚Ź 3.495,00
korte cursussen: www.bioplanete.com
BD landbouw en voeding Kruidenweekend Zomerweken Levenskrachten waarnemen
www.kraaybeekerhof.nl Ontdek ons olie assortiment:
10 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2013
gourmet
MRJS$OVEE]FIIOIVLSJ RP ˆ (MIHIVMGLWPEER ˆ 4% (VMIFIVKIR
de poshoof SALADE VAN GROENE ASPERGES, S, OLIJVEN EN RAUWE HAM
Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustavsson | Koken Martine Steenstra
De familie Niesten is s. zelf ook dol op asperges. Dit is een favoriet. Heerlijk op een mooie avond in de vroege zomer. Serveer de salade wel op kamertemperatuur, dan komen de smaken echt tot hun recht.
hoofdgerecht voor 2 personen 500 – 750 g groene asperges | 60 gr zwarte olijven zonder pit, gehalveerd | 125 g rauwe ham in repen VOOR DE DRESSING: 2 theelepels balsamicoazijn | 2-3 eetlepels olijfolie extra vierge | 3 gedroogde tomaten, in reepjes | 1 eetlepel fijngesneden basilicum | 1 theelepel fijngesneden tijm Snijd een stukje van de onderkant van de asperges en schil eventueel het onderste deel van de stengel met een dunschiller. Kook de asperges in ruim water met zout in ca. 4 minuten beetgaar. Giet ze af in een zeef en spoel ze na met koud water. Laat de asperges goed uitlekken. Snijd de asperges in stukken en schep de ham en de olijven erdoor. Schep alles op een schaal. Klop een dressing van de azijn, olie en naar smaak zout en peper. Meng de reepjes gedroogde tomaat, het basilicum en de tijm erdoor en lepel de dressing over de asperges. Lekker met licht zuurdesembrood. | zomer 2013 11
‘Koeien zijn In de lente gaan alle biologische koeien in Nederland de wei in. Maar hoe leeft een biologische melkkoe eigenlijk? Hoe gelukkig is zij? En wat doet dat voor de kwaliteit en de smaak van de melk? Ervaar het zelf tijdens Lekker naar de Boer op 22 en 23 juni.
12 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2013
soms net mensen’ DE AFGELOPEN MAAND gingen op alle biologische melkveebedrijven de staldeuren open. Na een lange winter mochten de koeien eindelijk weer de wei in. Iedereen die daar wel eens getuige van is geweest, weet hoe vrolijk koeien daarvan worden. Bokkensprongen makend springen ze door het weiland. ‘Koeien zijn soms net mensen’, zegt Harrie Janssen van biologisch melkveebedrijf Hazelbroek Hoeve in Overloon, een van de deelnemende bedrijven aan Lekker naar de Boer en leverancier aan Zuiver Zuivel. ‘Als ze na een lange winter weer de wei in mogen zijn ze net zo gelukkig als wij dat zijn wanneer we op de eerste echte lentedag eindelijk weer eens in de zon kunnen zitten zonder jas.’
Tekst Dorien Dijkhuis
Daglicht
Net als mensen worden koeien neerslachtig van een gebrek aan daglicht en zon. Met dat idee gingen Harrie en Karin Janssen vijf jaar geleden op zoek naar de ideale stal. Hoe mooi zou het zijn als hun koeien niet alleen in de lente en zomer op en top gelukkig zijn, maar ook in de rest van het jaar? Omdat koeien behalve van daglicht ook heel gelukkig worden van liggen in het stro, waren Harrie en Karin het er al snel over eens dat ze een potstal wilden. Maar dat was niet het enige. Bij een ander bedrijf hadden ze een serrestal gezien: een bovenopbouw voor op de potstal die geheel lichtdoorlatend is. ‘We waren meteen verkocht. Wat een licht, lucht en
ruimte! Met deze stal hebben de koeien het gevoel alsof ze buiten staan. Ze worden alleen niet nat als het regent. Zo hebben ze dus wel de lusten, maar niet de lasten van het buiten zijn.’
Klaver De stal past perfect in de biologische filosofie: de dieren hebben een zo natuurlijk mogelijke omgeving. Dat doet veel voor de hormoonhuishouding van de koeien. Ook biologisch voer – dat altijd gentechvrij is – heeft daar effect op en dat voer op haar beurt weer veel voor de kwaliteit en de smaak van de melk. In de winter krijgen ze hooi en biologisch krachtvoer vol mineralen en vitaminen. In de zomer grazen ze gras en klaver in de wei. Klaver is een natuurlijke groenbemester: het vangt stikstof uit de lucht en zorgt er zo voor dat het gras beter groeit. ‘Daardoor hebben we geen kunstmest nodig’, zegt Harrie Janssen. ‘Klaver heeft nog meer voordelen. Koeien zijn er gek op, het is rijk aan eiwitten die zorgen voor goede vetzuren in de melk. Daardoor is de melk heel gezond en ook nog eens heel smaakvol.’ Gelukkig Biologische regels zeggen niets over de periode dat kalfjes bij de moeder moeten blijven, maar op de Hazelbroek Hoeve is dat tien tot elf weken. Dat is de hele periode dat ze bij de moeder drinken. ‘Het scheelt ons een hoop melk, maar koeien willen zelf graag voor hun kalfje zorgen. Het houdt
zowel de moeder als het kalf gezond. Moederkoeien worden ook gelukkig van het zogen van hun kinderen. Dat komt door de stof oxytocine die dan wordt aangemaakt. Bij mensen wordt die stof ook wel gelukshormoon genoemd.’ Als de koeien van de Hazelbroek Hoeve straks weer naar binnen moeten omdat het winter wordt, zorgt de speciale stal er dus voor dat de winterblues geen greep op ze krijgt. En ook niet op Harrie Janssen: ‘Ik merk zelf ook dat ik ’s winters vrolijker ben en meer energie heb doordat ik in een lichte stal werk.’ De stal bevalt dus prima. Het is goed voor de koeien, goed voor de boer én goed voor de kwaliteit van de melk. Harrie Janssen: ‘Gelukkige koeien zijn gezonde koeien en gezonde koeien geven gezonde melk.’
LEKKER NAAR DE BOER Dit jaar openen 170 biologische boeren en tuinders in het hele land hun deuren op 22 en 23 juni. Ontmoet bioboeren uit de buurt en leer over biologische landbouw en productiemethoden. Lekker naar de Boer is een belevenis. Zie, ruik, hoor en ervaar wat biologisch boeren precies is. De Hazelbroek Hoeve opent haar deuren op 22 juni. Hazelbroekhoeve.nl Kijk voor een overzicht van alle deelnemende boerderijen op www.lekkernaardeboer.nl Het evenement wordt mede mogelijk gemaakt door Zuiver Zuivel.
| zomer 2013 13
eet je
clara TEN houte de lange: ‘De frambozentaart
maak je lekker snel en is door de combinatie van chocolade en frambozen een verrassend dessert voor de zomer’
14 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2013
jong
Het klinkt woest aantrekkelijk: lekker lang jong blijven. En het klinkt te mooi om waar te zijn. Dat is het niet. VOLGENS DE PIEPJONGE Belgische arts Kris Verburgh blijf je lekker lang jong als je jezelf van het begin af aan een gezond voedingspatroon aanmeet en dat de rest van je leven volhoudt. Daarmee rem je veroudering en de kans op ouderdomskwalen af. Hoe het gezonde voedingspatroon er volgens hem uitziet, heeft hij vastgelegd in De voedselzandloper, waarvan inmiddels 150.000 exemplaren zijn verkocht.
Hoe blijf je lekker lang jong? Eenvoudig: je ziet in de zandloper meteen welke ongezonde producten (bovenin) je door welke gezonde producten (onderin) kunt vervangen. Veel is niet nieuw. Dat je koffie en wijn niet hoeft te laten staan, kan een opluchting zijn. Het meest opmerkelijke is wellicht de aanrader om brood, aardappelen, rijst en pasta te vervangen door bijvoorbeeld havermout.
Altijd lekker eten De voedselzandloper was Clara ten Houte de Lange, culinair consultant en receptenschrijver, en Nelleke van Lindonk, organisator van Pinc, de jaarlijkse conferentie over inspiratie, een eyeopener. ‘Natuurlijk waren ergens in ons achterhoofd al een heleboel principes bekend, maar als je het dan zo helder beschreven voor je ziet, is het een verrassend concept.’ Maar wat ontbrak waren lekkere recepten. En handvatten om oude gewoonten om te zetten naar nieuwe. Daarom hebben ze samen het initiatief genomen voor een kookboek bij de voedselzandloper met verrassende gerechten en handige tips. Gezond eten is zo altijd lekker.
voedselzandloper
chocoladetaart met hazelnootbavarois en frambozen 10 punten 225 g gepelde hazelnoten | 150 g extra pure chocolade (cacaogehalte 70%), in stukjes | 4 blaadjes gelatine | 250 ml hazelnootmelk of amandelmelk | 2 verse eieren, gesplitst | 4 eetlepels agavesiroop | 300 g verse frambozen | metalen lage taartvorm met uitneembare bodem(doorsnede 22 cm) Hak de hazelnoten in de keukenmachine fijn. Weeg 150 gram gehakte hazelnoten af en maal de resterende hazelnoten tot een fijn poeder. Bekleed de bodem van de vorm met een rondje bakpapier. Laat de chocolade in een steelpan op heel zacht vuur en al roerende smelten. Meng de gehakte hazelnoten door de chocolade en verdeel dit mengsel snel over de bodem van de vorm. Druk de hazelnootchocolade uit tot een dunne bodem met een opstaande rand. Zet de taartvorm 10 minuten in de koelkast en maak de taartbodem met de bolle kant van een lepel gladder en nog dunner. Laat de taartbodem daarna in 1 uur stevig worden in de koelkast. Week de blaadjes gelatine 10 minuten in ruim koud water. Klop intussen in een pan de dooiers met 3 eetlepels agavesiroop en de hazelnootmelk met de handmixer tot een homogeen mengsel. Verwarm het mengsel al roerende op zacht vuur en laat het binden tot een dunne vla. Zorg dat het mengsel niet gaat koken, dan is de kans op schiften groot. Neem de pan van het vuur, knijp de blaadjes gelatine uit en los ze al roerende op in de warme vla. Roer ook de hazelnootpoeder erdoor. Zet de pan in een bak met koud water en laat de vla afkoelen tot lauw, roer regelmatig. Houd in de tussentijd de taartvorm 1-2 tellen in een bak met niet al te warm water en verwijder de rand. Schuif de chocoladetaartbodem van de metalen bodem op een platte schaal. Klop in een kom de eiwitten stijf. Spatel de hazelnootvla er luchtig door en strijk het mengsel daarna uit in de taartbodem. Garneer de taart met de frambozen en laat de taart in de koelkast in zeker 2 uur stevig worden.
| zomer 2013 15
nelleke van lindonk: ‘Mijn toprecept is de
Tekst Nicole Willemse | Recepten en fotografie uit Lekker lang Jong
pittige havermout met sojasaus en shiitakes, lekker met een zachtgekookt of gepocheerd ei’
W
pittige havermout met shiitakes 2 personen | 30 minuten 40 g havermout of havervlokken | 2 eetlepels sesamolie | 100 g shiitakes, in plakjes | 2 eetlepels sojasaus | ½ theelepel sambal oelek | 2 bosuitjes, fijngehakt | (zwarte) sesamzaadjes, geroosterd
16 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2013
Breng in een pan 500 ml water aan de kook en strooi al roerend de havermout erin. Laat de havermout op zacht vuur in 15-20 minuten tot het een dikke pap koken. Roer regelmatig. Neem de havermoutpap van het vuur, roer de sojasaus, sambal en 3 eetlepels gehakte bosui erdoor en laat de havermoutpap nog 5 minuten staan.
Verwarm de sesamolie in een koekenpan en bak de shiitakes op matig hoog vuur in 2-3 minuten bruin. Schep de havermout in warme diepe borden en schep de shiitakes in het midden. Strooi de resterende bosui en de sesamzaadjes erover. Lekker met een zachtgekookt of gepocheerd ei.
voedselzandloper
american oatmeal pancakes met bosbessen 4 personen | 20 minuten 150 g havermout | 100 ml sojamelk of havermelk | 2 eieren, losgeklopt | 3-4 eetlepels olijfolie | 4 flinke eetlepels sojayohurt | 200 g (diepvries) blauwe bessen | 4-6 eetlepels agave siroop Meng de havermout met wat zout en roer eerst de sojamelk en 100 ml koud water erdoor en daarna de eieren tot een glad beslag. Laat het beslag 30 minuten rusten. Verhit een beetje olie in een koekenpan en schep er 3 kleine bergjes beslag in. Bak de pannenkoekjes tot er bovenop bubbeltjes komen. Keer ze en bak de andere kant goudbruin. Bak op dezelfde manier nog 3 keer 3 pannenkoekjes. Leg op kleine borden steeds een stapel van 3 pannenkoekjes met op elk pannenkoekje een flinke lepel blauwe bessen. Schep in het midden een lepel sojayoghurt en sprenkel de agave siroop erover.
Bruschette van geroosterde venkel met cannellinipuree ca. 10 stuks 1 blik cannellinibonen of reuzenbonen (255 g), uitgelekt | 1 teen knoflook, fijngehakt | 1 eetlepel kappertjes | 2 theelepels witte wijnazijn | hot pepper sauce | 2 dikke venkelknollen | 2 eetlepels olijfolie | 1 bosuitje, in dunne ringetjes | 2-3 eetlepels kleine (Taggia) olijfjes (zwart) | 5 ansjovis-filets, in dunne reepjes Pureer de cannellinibonen in de keukenmachine met de knoflook, kappertjes, azijn, wat
zout en versgemalen zwarte peper en enkele druppels hot pepper sauce. Doe de puree in een spuitzak met grove spuitmond en laat de cannellinipuree in de koelkast zeker een uur steviger worden. Verwarm in de tussentijd de oven op 200 ˚C. Halveer de venkelknollen in de lengte en snijd van elke helft 3-4 mooi dunne plakken. Leg de plakken venkel naast elkaar op een met bakpapier beklede bakplaat en bestrijk ze dun met olijfolie. Bak de plakken venkel in de oven in 15-20 minuten gaar en laat ze daarna afkoelen. Leg de ‘venkelbruschette’ op bordjes en spuit er een flinke toef cannellinipuree op. Garneer met de bosui, olijfjes en ansjovis.
rettichsalade met gebakken garnaal 12 kleine glaasjes | 20 minuten 200 g rettich, geschild | 6 radijsjes, in dunne plakjes | 1 eetlepel rijstazijn of sherry | 3 eetlepels sesamolie | 1 theelepel Japanse kruidenpoeder of chilipoeder | 50 g waterkers | 1 grote teen knoflook, geperst | 12 (diepvries) grote garnalen zonder kop, ontdooid en gepeld Schaaf de rettich grof. Meng de rettichjulienne in een kom met de radijs, rijstazijn, 1 eetlepel sesamolie en ½ theelepel kruidenpoeder. Verdeel de waterkersblaadjes over de kleine glaasjes en schep de rettichsalade erop. Verwarm de resterende sesamolie in een kleine koekenpan en fruit de knoflook 1 minuut op heel zacht vuur. Leg de garnalen erbij en bak ze 2-3 minuten op matig hoog vuur tot ze lichtroze kleuren. Leg in elk glaasje een garnaal op de rettichsalade en strooi er nog wat van de kruidenpoeder over. Serveer de glaasjes op kleine bordjes met een taartvorkje erbij.
eikenbladsla met doperwten lunchgerecht 2 personen 1 klein kropje eikenbladsla, gewassen en gedroogd | ½ komkommer | 1 eetlepel mosterdzaadjes | sap van een halve sinaasappel | 3 eetlepels olijfolie | 50 g waterkers of landkers | 100 g diepvries doperwten, ontdooid | 2 eetlepels verse basilicumblaadjes of 1 eetlepel muntblaadjes in reepjes | 50 g harde geitenkaas, in heel kleine blokjes Scheur de eikenbladsla in stukken. Halveer de komkommer in de lengte en snijd de komkommer in plakjes. Strooi de mosterdzaadjes in een wijde schaal en plet ze met de bolle kant van een lepel. Roer het sinaasappelsap en de olijfolie erdoor. Voeg naar smaak wat zout en versgemalen zwarte peper toe. Schep de eikenbladsla, waterkers, komkommer, doperwten en basilicumblaadjes door de dressing. Verdeel de salade over twee diepe borden en strooi de blokjes geitenkaas erover.
lekker lang jong
*
Een voedselzandloper kookboek Auteurs: Clara ten Houte de Lange en Nelleke van Lindonk, € 19,99. Verkrijgbaar bij de boekhandel of te bestellen op www.lekkerlangjong.nl
de voedselzandloper
*
Over afvallen en langer jong blijven Auteur: Kris Verburgh, € 17,95. Of kijk op www.voedselzandloper.com
| zomer 2013 17
Met Jamie magazine ontdek je hoe lekker gezond eten is, en hoe simpel het is om het zelf op tafel te zetten. Elk nummer bevat de beste ingrediënten voor verrassende recepten en smaakmakende reportages. Ga op stap met Jamie Oliver naar de mooiste culinaire
plekken ter wereld, lees alles over Jamie’s Food Revolution en ontdek de Jamie in jezelf. Een proefabonnement op Jamie magazine is nu extra voordelig: 3 nummers voor maar €15! Als abonnee heb je elke nieuwe Jamie voordat hij in de winkel ligt en ben je nog voordeliger uit
ook. Daarnaast zijn er voor abonnees regelmatig exclusieve aanbiedingen van Jamie Oliver producten. Trek in dit aanbod? Bedien jezelf snel op jamiemagazine.nl Volg Jamie magazine op
Tast toe, drie nummers Jamie magazine voor €15!
Met Zuiver Zuivel gaat u een stap verder: • niet gehomogeniseerd • zuivel van koeien met hoorns • gesloten kringloop in de regio
Verdraaid
lekker
N E Z A L G 2 R VOO
Hup, alles even in de blender en mixen maar. Proef hoe lekker cool een frisse shake van rijp zomerfruit met vers geplukte kruiden smaakt. En probeer daarna zelf een mix uit, stuur je favoriete recept toe en maak kans op een fonkelnieuwe blender van Magimix! Perzik-citroen-tijmamandelmelk
Aardbeien-basilicumrode peper-sojamelk
1 eetlepel verse tijmblaadjes | vruchtvlees van 2 grote perziken, in stukjes | heel fijn geraspte schil van ½ citroen | (1 eetlepel suiker) | 250 ml amandelmelk
150 g aardbeien | blaadjes van 2 takjes basilicum | ½ theelepel citroensap | stukje rode peper zonder zaadjes of mespuntje rode pepersaus | 300 ml sojamelk
Breng 75 ml water met de tijm aan de kook en laat de kruiden van het vuur af minimaal 15 minuten in het water trekken. Stop de stukjes perzik met de citroenschil en eventueel wat suiker in de blender, zeef het kruidenwater erboven en pureer de perzik. Voeg de amandelmelk toe en laat de machine nog even draaien.
Pureer de aardbeien met het basilicum, citroensap en peper in de blender. Voeg de sojamelk toe en laat de machine nog even draaien. Proef en voeg eventueel naar smaak suiker toe.
Frambozen-agavesiroopmunt-karnemelk
enkele blaadjes citroenverbena | 1 bakje blauwe bessen (125g) | 1-2 eetlepels ahornsiroop | mespunt gemalen vanille | 250 ml halfvolle yoghurt
2 eetlepels heel fijngehakte munt | 300 ml karnemelk | 1 bakje frambozen | 2-3 eetlepels agavesiroop Marineer de munt minimaal 1 uur in de karnemelk. Pureer de frambozen met naar smaak agavesiroop in de blender en schenk de karnemelk door een zeefje bij de frambozen. Laat de machine nog heel even draaien.
Blauwe bessenahornsiroopcitroenverbena-yoghurt
Breng 75 ml water met de citroenverbena aan de kook en laat de kruiden van het vuur af minimaal 15 minuten in het water trekken. Stop de bessen met de ahornsiroop en de vanille in de blender, zeef het kruidenwater erboven en pureer de bessen. Voeg de yoghurt toe en laat de machine nog even draaien.
Schenk de shake in 2 glazen en zet er rietjes in 20 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2013
WIN DEZE BLENDER ER Stuur ons je lekkerste shakerecept met et e fruit en ding mee naar deze prachtige or Magimix blender. Stuur het recept voor 15 juli naar info@smaakmakend.nl pt Vanaf 22 juli staat het winnende recept op www.smaakmakend.nl De winnaar krijgt bericht van ons. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
| zomer 2013 21
Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustavsson | Koken Martine Steenstra
TIP
Hoe kouder de shake, hoe verfrissender. Begin dus met goed gekoelde ingrediĂŤnten en stop eventueel een paar ijsblokjes in de glazen.
ZOMERBUSNES CHELSEA
Veganrecept van Lisette Kreischer ca. 10 broodjes 300 g gezeefd tarwemeel (geen bloem) | ½ zakje bakpoeder | 75 gram gula java brut (kokosbloesemsuiker) | 1 theelepel vanillepoeder | rasp van ¼ citroen | 40 g plantaardige boter (op kamertemperatuur) | 75 ml sojamelk | sojayoghurt | VOOR DE VULLING: 2 eetlepels gesmolten plantaardige boter | 2 eetlepels gula java brut (kokosbloesemsuiker | 100 g gedroogde abrikozen, fijngehakt | 50 g gepelde amandelen, fijngehakt | ½ theelepel venkelzaad | rasp van ¼ sinaasappel | 1 eetlepel geraspte kokos | rijststroop
Gula Java
Oftewel kokosbloesemsuiker wordtt ker gewonnen uit de bloesem van de kokospalm. De suiker eel is ongeraffineerd, vandaar de donkere kleur en de heel lichte karamelsmaak. Je kunt gula java op dezelfde m manier gebruiken als gewone suiker. De poedervorm Gula Java fin van Noble House proeft door de fijne er structuur iets lichter en gebruik je op dezelfde manier als poedersuiker.
22 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2013
Verwarm de oven voor op 190 °C. Bekleed een bakplaat met bakpapier. Meng in een kom tarwemeel, bakpoeder, kokosbloesemsuiker, vanillepoeder en citroenrasp. Kneed hier de boter door tot er een kruimelig deeg ontstaat. Voeg de sojamelk toe en kneed tot alles samenkomt. Voeg zo veel sojayoghurt (niet te veel) toe als nodig is om een veerkrachtig, zacht en soepel deeg te creëren. Rol het deeg uit op een vel bakpapier tot een rechthoekige lap, bestrijk met d de gesmolten boter en bestrooi met d de gula java, abrikozen, amandelen, vvenkelzaad, sinaasappelrasp en kkokos. Rol dit in zijn geheel op. Snijd iin stukken van ongeveer drie centim meter dik, leg die op de bakplaat met eeen gesneden kant naar beneden. B Bak de broodjes in ongeveer 25 minutten goudbruin. Haal ze uit de oven een besprenkel ze met nog een beetje rrijststroop. TTip: versier de buns met eetbare rroosjes of viooltjes.
Verse oogst, volle smaak
hoofdgerecht, 4 personen 250 g kikkererwten | 8 lamskoteletjes | sap en rasp van 1 citroen | 4 tenen knoflook, geperst | 2 eetlepels verse tijmblaadjes | 500 g courgettes | 4 eetlepels olijfolie | 1 ui, gesnipperd | 1 grote vleestomaat, in stukjes | ras-el-hanout | 150 g heel jonge spinazieblaadjes Week de kikkererwten 24 uur in ruim koud water. Bestrijk de lamskoteletten met zout, citroensap, 1 teen uitgeperste knoflook en 1 theelepel tijm. Marineer het vlees tot gebruik in de koelkast. Snijd de courgettes in zo klein mogelijke blokjes, meng er wat zout door en laat ze in een vergiet 30 minuten uitlekken. Verhit 3 eetlepels olie in ruime (snelkook)pan en fruit de ui 4 minuten. Fruit de resterende knoflook, tijm en tomaat heel even mee. Schep de uitgelekte en afgespoelde kikkererwten erdoor, voeg 1½ liter water toe kook de kikkererwten in 1-1½ uur (snelkookpantijd ca. 12 minuten) gaar. Giet de kikkererwten af en bewaar het kookvocht voor soep. Dep de courgettes droog en schep ze door de kikkererwten. Voeg de geraspte citroenschil en naar smaak ras el hanout en zout en peper toe. Laat alles op laag vuur even warm worden. Bestrijk intussen de lamskoteletten met olie. Verhit de grill- of koekenpan en gril of rooster de lamskoteletten aan elke kant 2 minuten. Schep de spinazie door de kikkererwten, serveer het gerecht bij het vlees.
GEGRILDSELAKIKMKSERVELRWEETESN MET ZOMER
Kikkererwten De kikkererwten van de Nieuwe Band komen uit Turkije van een producent die uitsluitend biologische grondstoffen verwerkt. Zo is er een minimale kans op vermenging met nietbiologische kikkererwten. De smaak is lekker kruidig en door het kleine formaat is de gewone kooktijd ook maar een uur en die in de snelkookpan 12 minuten. Tip: bereid een dubbele portie kikkererwten en vries ze in voor later gebruik . W
| zomer 2013 23
ONTDEK DE AUTHENTIEKE
VAN BERTYN
! Smakelijk e Restiau Serg
Chef, seitanmaker en aikido beoefenaar Tel. 00 32 3 620 26 56
LEKKERE BERTYN TERIYAKI TOPS VAN SPELT: EIWITRIJK EN VETARM Bertyn Teriyaki Tops van spelt is kant-en-klaar voor Japans genieten. Snel en eenvoudig te bereiden: in de pan 5 min. op een laag vuurtje bakken en roeren. Of 5 min. in de verpakking in kokend water. Heerlijk bij noedels, rijst, salades,... Mmmm! Recepten en info: www.bertyn.be
0% JUNK
Het Japanse ‘seitan’ betekent ‘vervaardigd van eiwitten’. Seitan vindt zijn oorsprong bij de zen-boeddhisten. Bertyn seitan wordt op een traditionele wijze vervaardigd. 100% volwaardige plantaardige eiwitten van Oberkülmer Rotkorn oerspelt of Manitoba oertarwe. Seitan bevat meer eiwitten en beduidend minder kcal uit vet als vlees, vis of tofu. Bertyn seitan is daarenboven bron van vezels voor een vlotte darmtransit en heeft een heerlijke zachte beet. Vergeet vlees. Kies seitan voor je gezondheid en lagere CO² afdruk. Besef dat vis geen gezond alternatief is voor vlees vanwege de talrijke toxines. Maak kennis met Bertyn Seitan, vers in het koelvak. Proef ze allemaal, in hun heerlijke marinades. Teriyaki, Chili, Gourmet, Suprème, Pepper, Shoyu en Tamari.
Seitan en alfa-liponzuur Bertyn seitan is een bron van alfa-liponzuur. Een breedspectrum anti-oxidant die zowel de binnen- als de buitenkant van onze miljarden cellen helpt beschermen tegen vrije radicalen. Alfa-liponzuur helpt ook het lichaam ontgiften en versterkt de werking van vitamine C, E, glutathion en co-enzym Q10.
Aandeel kcal uit eiwitten en vetten Seitan Tofu Kippenwit Hamburger Scampi Zalm
kcal/100g
eiwitten
vetten
118 120 88 272 86 141
83 % 43 % 71 % 30 % 81 % 57 %
1,5 % 48 % 29 % 66 % 12 % 43 %
cholesterol /100 kcal 0 mg 0 mg 31 mg 22 mg 224 mg 27 mg
Groothandel: Kroon Biologische Verswaren
SEITAN
Verse oogst, volle smaak
’ E D A L A S Y R R ‘CU TEN EN
VAN DOPERW MET N E N O B E I Z R E P S ING
YOMIODRESS hoofdgerecht, 4 personen
Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustavsson | Koken Martine Steenstra
15 g verse koriander | 3 eetlepels olie | 3 sjalotten, in ringetjes | 1-2 eetlepels Indiase currypasta | 350 g versgedopte doperwten | 400 g sperziebonen, schoongemaakt | 200 g cherrytomaatjes, gehalveerd | 200 ml yomio van Zuiver Zuivel | 1 teen knoflook, uitgeperst Pluk de korianderblaadjes van de steeltjes en houd ze apart. Hak de steeltjes fijn. Verhit de olie in een hapjespan en fruit de sjalotten 3 minuten. Roerbak de currypasta 1 minuut mee. Voeg de doperwten, sperziebonen, fijngehakte koriandersteeltjes en 2 eetlepels water toe. Breng aan de kook en laat de groente op laag vuur met de deksel op de pan in ca. 12 minuten gaar worden. Neem de pan van het vuur en schep de halve tomaatjes door de groente. Roer in een schaal de yomio met de uitgeperste knoflook en eventueel wat zout en peper los. Schep de groente door de yomiodressing en strooi de korianderblaadjes erover. Serveer de salade op kamertemperatuur. Lekker met pappadums of chapati’s.
Yomio
Lijkt op yoghurt, maar wordt bereid van biologisch dynamische melk en speciale Yomio cultures. Deze producten bevatten tezamen 90% rechtsdraaiend melkzuur, maar de smaak is mild. Door het rechtsdraaiende melkzuur is yomio heel licht verteerbaar en het bevat van nature meer onverzadigde vetten en Omega3-vetzuren.
| zomer 2013 25
supergoed Steeds meer mensen ontdekken de kracht van superfood; natuurlijke producten bomvol uiteenlopende voedingsstoffen. Naast de hoogwaardige poeders Hennep, Cacao en Maca, levert TerraSana nu ook Gojibessen, Moerbeibessen, Incabessen en Hennepzaad in glazen bewaarpotten, die met zakjes zijn na te vullen. Adviesprijs: € 4,95 | 190 g
Oppeppers Yogi Tea heeft twee heerlijke Snack Tea melanges met de wijsheid van Ayurveda. Sweet Lemon Mate Snack Tea with Green Tea is een levendige melange van groene thee, schisandrabes, maté en pittig citrusfruit. Sweet Mint Snack Tea with Assam is gemaakt met de allerbeste pepermuntblaadjes, zwarte Assam thee, schisandra bes en gember. Verrassend, verfrissend en vol van smaak. Adviesprijs € 3,29 | doosje
twee nieuw melan e ges
goedemorgen!
Provamel Breakfast Natuur & Vanille is romig zacht en fris van smaak. Puur al lekker of schenk het over een kom muesli of vers fruit. Deze 100 procent biologische, plantaardige yoghurtvariatie zit bomvol hoogwaardige sojaeiwitten, is rijk rij ijk k aan aan goede g ede go ed de onverzadigde onve on ve v erz rzadig rzad adig ad igde de vetten, vett ve tten tt en,, lactosevrij en lact la ctos ct osse o ev vrriij en n glutenvrij. glu lute t n te nv vri rij. ij. j Adviesprijs Advi Ad vies vi espr espr es prij prij ijss vanaf vana va naff € 2,49 na 2 49 2, 9 | 750 750 5 ml ml
Witte winnaars De nieuwe witte Flos van La Bodega de Pinoso is mooi fris, vol en fruitig (banaan en peer). Een goede begeleider van vis, groenteschotels, salades, zachte kazen, omeletten en soepen. De Pinot Blanc d’Alsace van Pierre Bernard is even heerlijk en doet het perfect bij asperges. De kenners zijn vol lof, onthouden dus! Adviesprijs € 4,99 | 750 ml
| zomer 2013 27
ORAC 3040
GOED GEVOEL +ENERGIE
V Gula Java Safran is lekker zowel met melk, water, graandrank en fruitsappen. Warm, lauw of koud. Voor jong en oud. Boordevol gezonde energie. Als goede start bij het ontbijt, als energierijk tussendoortje, bij recreatie, sport, spelen, studeren, uitgaan en andere ogenblikken waarop je lichamelijk en geestelijk moet presteren. Bij burnout of winterblues. Gula Java Safran laadt je batterijen gezond op en doet je puur genieten.
Gula Java Safran van Amanprana belooft je veel energie, gelukkig gevoel en afrodisiacum in één kop Gula Java Safran doet je glimlachen Zowel geschiedenis, literatuur als verschillende recente wetenschappelijke studies tonen aan dat 30 mg saffraan helpt om zwaarmoedigheid te verminderen en depressies te verjagen. Saffraan is werkzaam bij premenstrueel syndroom (PMS). Het wapent ons tegen stress. Regelmatig gebruik van saffraan maakt je vrolijk en doet je dromen. Safraan werkt krachtiger en breder dan Sint-Janskruid, lavendel en Prozac. Safraan kan daarenboven de werking van Sint-Janskruid versterken. ‘Voeding als medicijn’, daar gaat Amanprana voor. En het is zo lekker. Puur natuur. Zoveel je wenst. Een recente Chinese studie toonde aan dat je met saffraan dieper slaapt. Gula Java Safran als afrodisiacum Cleopatra wist het al. Recente studies bevestigden de werking van saffraan als afrodisiacum. Cleopatra nam haar bekende melkbaden met een kop saffraan om haar lende te ontspannen en voor meer gevoeligheid in de erogene zones. Recente studies tonen aan dat regelmatig gebruik van saffraan de erectie en de kwaliteit van het sperma verbetert. De geur van saffraan stimuleert onze sexhormonen aldus een studie. Saffraan is een afrodisiacum. W Probeer ook de andere prestatiedranken van Amanprana: 1.Gula Java Earl Grey, 2.Gula Java Rooibos, 3.Gula Java Cacao, 4.Gula Java Matcha ORAC 42 620 ORAC 17 740 ORAC 19 152 ORAC 35 460
SUPER ANTIOXIDANT ZONDER CAFEÏNE +ENERGIE
+ENERGIE
UITHOUDING
+ENERGIE
FOCUS
+ENERGIE
Gula java Safran in de keuken Gula Java Safran geeft kleur, smaak en geur aan je gerechten. Paëlla, bouillabaisse, risotto, echte rijstpap, brodetto, cake, fabado, spaghetti, Arabische koffie, chocomelk,... In vele gerechten is saffraan de hoofdrolspeler. Gula Java Safran maakt het je gemakkelijk. Voeg Gula Java Safran toe daar waar je suiker wilde gebruiken. Of voeg een vleugje Gula Java Safran toe voor een delicaat saffraan accent aan je dranken, desserts en maaltijden. Saffraan als medicijn 30 mg saffraan heeft een therapeutisch effect. 1 eetlepel (15g) Gula Java Safran bevat 45 mg (ISO 1) saffraan van de beste kwaliteit. Saffraan bevat minstens 150 actieve medicinale stoffen. Zeaxantine, lycopeen, alfaen beta caroteen, alfa-crocin, picrocrocin (safranal),... en vele mineralen zoals selenium, zink en magnesium. Mesopotamiërs en Grieken gebruikten saffraan als maagmiddel. Egyptenaren namen saffraan tegen cataract en voor gezonde tanden. Alexander de Grootte genas er zijn wonden en gewrichten mee. Saffraan helt de veroudering van de huid tegen te gaan.
0% JUNK
STOP MON$ANTO
SUPER VOEDING
AMAN PRANA
info www.noble-house.tk
FAIR WORLD info www.noble-house.tk
1
2
3
SERENE LEVENSKRACHT
4
Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu Tel. 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk
1 minuutje t ech er zom
Even een minuut de pan op het vuur en tatatataa! Met Jammakers draai je zo een heerlijk frisse, pure jam, gelei of chutney in elkaar. Met veel, weinig of geen suiker: er zijn twee varianten. Bedenk daarbij: minder suiker is meer fruitsmaak. Verkrijgbaar in klein- of grootverpakking. Kijk voor recepten op www.marmello.nl adviesprijs € 2,85 | 1 doosje voor 6 jampotten (2 kilo fruit)
Kippenworstje Yarrah verkoopt al sinds 1992 in heel Europa biologisch honden- en kattenvoer. Nieuw is een kippenworstje voor de hond met calcium dat onweerstaanbaar lekker schijnt te zijn. En er zit zeker geen plofkip in, want alles is milieu- en diervriendelijk. adviesprijs € 4,99 | 2 x 190 g
van texel tot zierikzee
Sprenkelolie
De mosterd van Ton wordt gemaakt in Zierikzee met biologische mosterdzaden uit Texel en Groningen. Er is volop keus: Bio Mosterd Fijn, Bio Mosterd Grof, Bio Knoflook Mosterd (lekker bij vlees), Bio Cranberry Mosterd is (heerlijk bij oude kaas), of een pot mosterd met honing of vijgen. Alles is gemaakt met 100 procent Zeeuwse zonne-energie dankzij welgeteld 532 zonnepanelen op het dak. adviesprijs vanaf € 2,29 | 170 g
De Bio Planete oliereeks is uitgebreid met drie stuk voor stuk zachte en smaakvolle oliën. Deze frisse Camelina olie komt qua voedingswaarde in de buurt van lijnzaadolie, zonder de bittere smaak ervan, en is heerlijk over een salade. En vergeet de avocado olie of de Olijf Sinaasappel olie niet. Adviesprijs € 6,99 | 250 ml
| zomer 2013 29
advertenties
de beste bio-adresjes De Roek Vakantiebungalows in de bossen bij Otterlo, 1500m van Nat. Park Hoge Veluwe. Met biologische winkel, speeltuin, kinderboerderij. www.deroek.nl Kruidengeneeskunde Cursussen. Open Dag, producten, webshop www.Kruidenrijk.nl 06-387 315 63
Boer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de
coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie. Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.
er Adopte een
OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics, bio-babyuitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde, kinderwagens, bed en zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl Franse vakantie met héérlijk bio/veg. Eten, rust, wandelen? Kijk op www.lagarnasette.net De Groene Kookacademie, leer vegetarische koken met biologische producten www.groenekookacademie.nl EKO huisdierproducten Eko-Pets vega, bio, eco en recycle voor hond, kat én bewuste baasjes www.eko-pets.nl
Appelboom
Van biologische kleding tot oergezonde hennepolie, zaad en proteïne: www.ecotex.nl
Geniet van een verse... Wil je genieten van zelfgeplukte biologische appels, of zoek je een origineel en smakelijk cadeau? Doe dan mee met Adopteer een Appelboom!
...biol ogische appel
Een biologische teler verzorgt de boom het hele jaar in zijn boomgaard. In het najaar oogst je zelf de appels van je eigen adoptieboom. Of je plukt appels van één van de bomen op het zelfplukperceel. Verser kan niet. In alle delen van Nederland doen telers mee. Kijk ook op www.adopteereenappelboom.nl
Adopteer nu, zodat je in het najaar kunt oogsten!
Adopteer een Appelboom is een campagne van Bionext
WILT U HIER OOK ADVERTEREN? Dat kan al vanaf 60,00 (excl. btw). Meer info: Bionext, Renáta Horenová, tel. (06) 186 505 17 en horenova@bionext.nl of kijk op: www.smaakmakend.nl
Maandelijks biologisch nieuws ontvangen? Geef je op voor de digitale Bio-update via www.bionext.nl/ nieuwsbrief
colofon SMAAKMAKEND 3 • zomer 2013 Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt vijf keer per jaar en wordt u aangeboden door uw natuurvoedingsspecialist. In Smaakmakend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Bionext. Uitgever Bionext | Laan van Vollenhove 3221 | 3706 AR Zeist | tel (030) 233 99 70 | fax (030) 230 44 23 | smaakmakend@bionext.nl Redactie Anneke Ammerlaan (hoofdredacteur) | Andre Brouwer (redactieraad) | Casper Kromkamp (redactieraad) Vormgeving Marc van Meurs | Yullan Oosterhof Fotografie & Illustratie Amke | Sven Benjamins | Shutterstock.com Aan dit nummer werkten mee Bianca Daniels | Dorien Dijkhuis | Ulrika Gustavsson | Martine Steenstra | Nicole Willemse Lithografie Grafimedia Amsterdam Drukwerkbegeleiding Machiel Oudheusden, Sumis Printmanagement Druk Roto Smeets Acquisitie Renáta Horenová | Advertenties kunnen zonder opgaaf van redenen worden geweigerd. ISSN: 1385-9625 © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/ of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en fotograaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Voor eventuele onjuistheden is Bionext niet aansprakelijk. Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.
een frisse kijk
De Tostifabriek is een levende installatie, bedacht door twaalf Amsterdamse vrijwilligers die zichzelf ‘stadsboeren’ noemen. ‘Met een zelfgebouwd graanveld, twee varkens en twee koeien maken we van het begin tot het eind onze eigen tosti’s.’
Tekst Nicole Willemse
Hoe komen jullie erop? ‘Tosti’s zijn lekker. En simpel te maken. Boterham, plakje ham, plakje kaas: eenvoudig voedsel, denk je. In De Tostifabriek onderzoeken we of dat echt zo is. Het graanveld wordt in augustus gedorst, dan wordt het graan gedroogd, vermalen tot meel en worden stadsbroden gebakken. De koeien geven de melk waarvan de kaas wordt gemaakt. De opgroeiende biggetjes zijn aan het eind van zomer slachtrijp en worden dan verwerkt tot been- en schouderham.’ Wat is het idee erachter? ‘De tosti behelst een groot deel van de voedselsector: van de zuivelindustrie, veeteelt en landbouw tot de consumptieverwerking en -productie. De Tostifabriek maakt het voedselproces inzichtelijk en vraagt zich af hoe de stedeling zich
verhoudt tot z’n voedsel. De spanning tussen stad en platteland, tussen industrie en landbouw en tussen milieu, mens, dier en voedsel is hier voelbaar. Een van de onbedoelde maar interessante bijwerkingen van dit project is dat we een schakel vormen tussen de professionele voedselsector en de stedeling: voedselprofessionals zijn op zoek naar nieuwe consumenten die in de stad leven en steeds meer stadsconsumenten zijn op zoek naar de boer. De Tostifabriek is een crowdfunding project met een groot draagvlak. We krijgen donaties van stedelingen die een koe in eigen stad willen zien en een ham willen aaien, we krijgen hulp van boeren die blij zijn dat hun arbeid wordt geherwaardeerd en zelfs grote organisaties als LTO Nederland komen op ons project af.’
En, wat levert het op ‘Voedselbewustzijn gaat over gezondheid, duurzaamheid, dierenwelzijn en smaak. Veel mensen in de stad weten niet eens wanneer het oogsttijd is. En dat je voor deze tosti acht maanden keihard moet werken. De Tostifabriek is vooral bezig de band tussen mens en voedsel in beeld te brengen en te versterken. BIologisch is daarbij een logische manier van landbouw, dat proberen we ook zo veel mogelijk toe te passen en te herwaarderen. Onze biggetjes zijn geleverd door biologische varkenshouderij van den Bogert en ze krijgen ook biologisch voer, zonder genetisch gemanipuleerde producten erin. Onze tosti’s krijgen alleen geen biologisch keurmerk, omdat de koe niet in een grote wei staat. In september geven we een groot oogstfeest en bakken we de eerste tosti, een tosti die iedereen bewust kan maken hoe ontzettend veel kennis, tijd en energie die vergt.’ Meer weten? Kijk op www.detostifabriek.nl
‘We krijgen donaties van stedelingen die een koe in eigen stad willen zien en een ham willen aaien’
| zomer 2013 31 | zomer 2013 31
k o o e Kom j n e n e kijk
? n e v e o
pr
Een biologische teler werkt zo natuurlijk mogelijk. En dat proef je. Wil je weten wat het geheim is van biologische boeren en telers? Ontdek het zelf en ga Lekker naar de Boer. Je kunt je eigen appelsap persen, wijn proeven of knuffelen met een kalfje. Kijk op www.lekkernaardeboer.nl voor deelnemende boerderijen bij jou in de buurt! @lekkerndboer
32 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2013
LekkernaardeBoer