10x Reizen
met zin
Méér met je vakantie doen? Vrijwilligerswerk in den vreemde wordt steeds populairder. Een schooltje helpen bouwen in Peru, walvissen tellen rond de Azoren of Engelse les geven aan Chinese kinderen. Ofwel: betalen om te werken én met een goed gevoel naar huis gaan. Dit soort reizen bestaat natuurlijk al veel langer. Nieuw is dat je ze kunt combineren met een toeristische rondreis, boekbaar bij ‘gewone’ reisorganisaties. REIZEN Magazine tipt 10 vrijwilligersvakanties én vraagt naar ervaringen uit de praktijk. Tekst: Nyncke Ernst en Joris van Drooge
‘Ze bakken nu zelf vers brood’
1. Ghana: bouw een toekomst In het vliegtuig naar huis stappen in de wetenschap dat je een gezin aan een nieuw huis hebt geholpen. Dit gelukzalige gevoel kan je ten deel vallen bij Djoser: deze groepsreisspecialist werkt samen met Habitat for Humanity, een non-profit organisatie die ‘degelijke en veilige behuizing’ bouwt in ontwikkelingsgebieden. Met succes: er zijn al meer dan 300.000 huizen gebouwd. Zo biedt Djoser bouwreizen naar de Noord-Ghanese plaats Kumasi. Bouwervaring op je cv is niet vereist, want voor ‘iedereen is er wat te doen in zijn eigen tempo: stenen sjouwen, cement mixen, metselen, schilderen of de fundering uitgraven.’ Dat doe je samen met de huiseigenaren-in-spé, want zij bouwen én betalen mee aan hun toekomstige stulp. De reis komt in twee varianten. Tijdens de 9-daagse reis wordt er louter gebouwd, maar je kunt ook kiezen voor 16 dagen: dan bezoek je na de bouwwerkzaamheden twee Nationale Parken.
56
3. Seychellen: vijf weken in het paradijs 2. Sri Lanka: herstel na tsunami-leed Onder de noemer Feel Good-reizen biedt Fox Vakanties combi’s tussen groepsrondreizen en werkvakanties. Bijvoorbeeld een trip van 16 dagen naar Sri Lanka. Na een 9-daagse rondreis over het eiland – langs toeristische hoogtepunten als Sigiriya, Kandy en een olifantenweeshuis – strijk je neer in het straatarme dorp Kosgoda aan de westkust. Daar help je de locals vijf volle dagen met wederopbouw, want de akelige sporen van de tsunami in 2004 zijn hier nog altijd zichtbaar. Je kunt je er op allerlei manieren dienstbaar maken: van het bouwen van huizen voor ontheemde dorpsbewoners of het helpen met aanleggen van moestuintjes tot bijspringen in het lokale kindertehuis. Het ‘goede gevoel’ komt dan vanzelf.
Hè vervelend, die vrijwilligerstrip naar de Seychellen van Activity International. Bijna dagelijks moet je je laten zakken in de lichaamswarme, glasheldere wateren van deze tropische archipel. Om vervolgens al duikend of snorkelend onderzoek te doen naar de mooiste koralen, vissen, schildpadden en andere zeedieren die hier voorkomen. Dat doe je vijf of tien weken lang vanaf een onderzoeksstation op het eiland Mahé, een aards paradijsje met een knalgroene jungle en melkwitte stranden. Enige duikervaring is handig, maar niet vereist: je kunt je duikbrevet ook ter plekke halen. Ook niet verkeerd: de dagen dat je niet ergens in zee dobbert kun je gebruiken om de Seychellen verder te verkennen. Prijs: vanaf € 2360 voor 5 weken. Inclusief: onderdak, maaltijden, transfer, duiktraining en deel duikuitrusting. Exclusief: vlucht naar de Seychellen à ca. € 1200 p.p.
Prijs: € 2150 p.p. (9 dagen) of € 2550 (16 dagen), incl. o.m. vlucht, toeslagen, accommodatie, deel maaltijden, vervoer en donatie van € 600 aan het project.
Prijs: 16-daagse reis vanaf € 1768. Inclusief vluchten, toeslagen, vervoer ter plekke, entreegelden, reisleiding, accommodatie, excursies en diverse maaltijden.
Met Djoser kun je ook... bouwen in Roemenië en Zuid-India, of werken met Zulu-kinderen in Zuid-Afrika.
Met Fox kun je ook... op rond/werkreis naar Costa Rica, India, Nepal, Thailand of Vietnam.
Met Activity International kun je ook... op vrijwilligersreis naar 29 andere landen. Bijvoorbeeld aan de slag als park ranger in de VS, les geven in China of werken in een weeshuis in Mozambique.
Info: www.djoserthemareizen.nl
Info: www.foxvakanties.nl
Info: www.activityinternational.nl
www.reizen.nl juni 2009
Christie Siero (27) werkte vier weken in een weeshuis in Ghana via Travel Active ‘Laat mij maar op m’n bek gaan, met dat motto vertrok ik voor vier weken naar Ghana. M’n telefoon bleef thuis en mailen deed ik ook niet. Waarom? Ik wilde ervaren hoe het is om in een ontwikkelingsland te leven. Ik wilde zien hoe slecht ze het daar wel niet hebben en in de vorm van vrijwilligerswerk mijn bijdrage leveren. Al met al viel de situatie in Ghana mee, bijna iedereen op straat liep met een mobieltje. Ik geloof ook dat er andere plekken op de wereld zijn waar het vele malen erger is. Maar ik heb zeker wel een goed gevoel over gehouden aan deze reis. In eerste instantie zou ik de kinderen van een weeshuis in Denase helpen met het eten, wassen en aankleden. Maar uiteindelijk heb ik vooral met de kinderen gespeeld. Ik had van tevoren geld ingezameld en daarmee heb ik een oven laten bouwen – zodat ze nu elke dag vers brood kunnen bakken – en voor elk kind (in totaal waren er zestig) slippers en een klamboe gekocht, en ik heb een timmerman ingehuurd die tien stapelbedden heeft gemaakt. Wat ik ervan heb geleerd? Ik weet nu hoe het er daar aan toe gaat. Ik heb het zelf ervaren, heb er nu een beeld bij. Ik kijk terug op een mooie maar bovenal waardevolle en dankbare reis.’
Dossier: 10x Reizen met zin
7. Polen: beversafari vanuit eco-lodge
Oké, je pakt wat vaker de fiets en je hebt je kilowatts verslindende pitjes vervangen door zúnige spaarlampen. Maar wil je eens echt wat doen aan de klimaatverandering, dan kun je terecht bij EarthWatch. Deze wetenschappelijke non-profit organisatie biedt meerdere climate change-reizen, waarbij je onderzoek doet naar de gevolgen van het broeikaseffect, onder leiding van enkele wetenschappers. Bijvoorbeeld op de gletsjers van IJsland. Je leert dan niet alleen alles over deze koele monsters, je doet ook een week lang metingen op en rond de gletsjer, ten behoeve van research die o.m. antwoord moet geven op de vraag waarom de IJslandse gletsjers zo snel slinken. Verder is deze 8-daagse reis even actief als spartaans: je wisselt het veldwerk af met pittige wandelingen en verblijft op slaapzaal in een hostel.
De organisatie Ecovolunteer is gespecialiseerd in dierenreizen. Op haar website zoek je dan ook niet op bestemming, maar op dier. Toekans tellen in Brazilië, gibbons observeren in Thailand of wilde paarden achterna in Mongolië: geen bestemming of dier is te gek voor de natuurvrijwilliger. Een uitstekende reis voor de beginnende ecovolunteer is een beversafari naar Polen: dichtbij huis, prima betaalbaar en toch spectaculair. Hoe? Je verblijft op een ‘ecoranch’ in het Poolse Bieszczadzki Nationaal Park, onderdeel van het grensoverschrijdende ‘biosfeer reservaat’ Oostelijke Karpaten. Daar staat het verblijf geheel in het teken van deze ijverige knaagdieren. Je gaat dagelijks op pad met wetenschappers, op zoek naar sporen van bevers en natuurlijk naar de dieren zelf. Ook kun je helpen met het uitzetten van gevangen exemplaren.
Foto : Pa ul To lenaar
5. IJsland: gletsjers meten
Prijs: € 1620 voor 8 dagen. Exclusief de vlucht naar Reykjavik. Earthwatch heeft ook... klimaatreizen naar Noord-Canada, Borneo en Costa Rica, plus natuurexpedities naar alle werelddelen.
6. Azoren: walvissen registreren Altijd al als een soort Jacques Yves Cousteau de wondere waterwereld willen ontdekken? Met Biosphere Expeditions, een non-profit organisatie voor natuurbehoud, leer je het hoe en wat van het onderwaterleven rondom de Azoren, de Portugese archipel in het hart van de Atlantische Oceaan. Onder leiding van een expeditieleider en twee wetenschappers bestudeer je vanaf een catamaran een week lang het zeeleven. En dat is uitbundig: van reusachtige blauwe vinvissen tot zeeschildpadden, tot speelse grijze dolfijnen. Het werk bestaat bijvoorbeeld uit het verzamelen van monsters van walvishuid voor DNA-onderzoek en het vangen, opmeten en labelen van zeeschildpadden, om meer te weten te komen over de migratiepatronen van deze dieren. Ook maak je geluidsopnames van communicerende dolfijnen en walvissen. En ’s avonds? Dan slaap je veilig aan wal op het eiland Faial. Ook leuk: na terugkomst ontvang je een rapport met de uitslagen van het onderzoek.
4. Peru & Guatemala: leren én werken tijdens duotrip Wordt het Peru of Guatemala? Werk- en reisorganisatie Travel Active – specialist op gebied van werkreizen – maakt dat aloude vrijwilligersreizendilemma overbodig door simpelweg combinatiereizen aan te bieden. Dat gaat bijvoorbeeld zo: je begint met een taalcursus Spaans van 1 tot 4 weken (afhankelijk van je basiskennis) in Guatemala. Vervolgens steek je daar nog een maand lang de handen uit de mouwen. Daarna reis je door naar een ander land in de regio: bijvoorbeeld naar Bolivia of Peru voor nóg een maand vrijwilligerswerk. Daarbij heb je een brede keus aan werkzaamheden: helpen bij een dierenopvang, aan de slag in een tehuis voor gehandicapte kinderen in Guatemala, de levensomstandigheden van traditionele Boliviaanse indianen verbeteren of assisteren in een weeshuis in Peru.
Prijs: Vanaf € 1107. Inclusief 2-daagse training bij aankomst en overige kosten tijdens het project zoals accommodatie en maaltijden). Exclusief vlucht naar de Azoren en transfers.
Met Travel Active kun je ook... op vrijwilligersreis naar 20 andere landen, van Argentinië tot Vietnam. O.m. medische, sociale, school- en natuurprojecten. Reisduur: vanaf 3 weken. Info: www.travelactive.nl
58
www.reizen.nl juni 2009
Foto: Earthwatch
Prijs: vanaf € 1595. Exclusief vlucht en maaltijden. Met Biosphere Expeditions kun je ook... o.m. luipaarden spotten in Oman, jaguars in Brazilië, wolven in Slowakije en koraalonderzoek doen voor de kust van Honduras.
Ecovolunteer heeft ook... dierenreizen naar o.m. Thailand, Bulgarije, Kroatië, Portugal en Italië. Info: www.ecovolunteer.nl (In Nederland wordt de organisatie vertegenwoordigd door het Vlaamse Tierra Natuurreizen, zie www.tierra.be.)
Foto : Shutterstock
Info: www.earthwatch.org
Prijs: 1 week € 703, 2 weken € 1308. Inclusief o.m. accommodatie, maaltijden, begeleiding en lezingen. Exclusief: vervoer naar Polen.
Info: www.biosphere-expeditions.org
www.reizen.nl juni 2009
59
Dossier: 10x Reizen met zin
boekbare vrijwilligersreizen. Nog veel meer organisaties staan op: http://vrijwilligerswerkbuitenland.startpagina.nl 5) Bij veel vrijwilligersreizen moet je zelf een vliegticket regelen. Doe dit vóórdat je de vrijwilligersreis zelf boekt. Zo voorkom je dat je een peperduur vliegticket moet kopen. 6) Lees verslagen van voorgangers, die zijn veelvuldig op internet te vinden. Bijvoorbeeld op www.waarbenjij.nu, www.travelactive.nl en www.commundo.nl. 7) Informeer of de organisatie een keurmerk bezit, zoals SGR of ANVR. Zo niet (bijv. buitenlandse organisaties) vraag dan wat er gebeurt
als er iets misloopt. 8) Vaak werken de reisorganisaties samen met non-profit organisaties. Bekijk ook daarvan de website, om te zien of je je kunt vinden in de doelstellingen en werkwijze. 9) Verdiep je in de beste reistijd voor je bestemming: voorkom zware arbeid in een verstikkend heet tropisch klimaat. 10 ) Informeer voor vertrek bij je vrijwilligersproject of er nog ergens behoefte aan is. Wat kun je meenemen: pennen, kleding, luiers, boeken, gereedschap?
‘Hak de knoop door!’ Ineke van Wees (44, docent biologie) gaf twee maanden Engelse les in Cambodja via Projects Abroad ‘Tegen iedereen die twijfelt over een vrijwilligersreis zou ik zeggen: doe het, hak de knoop door! Ik heb twee maanden lesgegeven in een weeshuis in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom-Penh aan 42 kinderen tussen de 4 en 18 jaar. Mijn werkzaamheden bestonden vooral uit het geven van Engelse les, maar ik heb ook veel met de kinderen gespeeld en ze vooral heel veel aandacht geven. Mijn achtergrond als leraar kwam daarbij goed van pas. Maar het is geen vereiste, vind ik. Het niveau van de Engelse lessen is niet hoog, bovendien zijn de kinderen erg braaf. Ze schrijven netjes alles over van het bord, zelfs als ze niet precies weten wat ze opschrijven. Wel is de interactie soms moeilijk: zij spreken nauwelijks Engels en jij de lokale taal niet, dus je moet veel improviseren, met handen en voeten. Dan maakt het werk soms zwaar, zeker als het ook nog erg warm is. Ik had dan ook geen vakantiegevoel, je bent echt aan het werk. Vroeg de deur uit en ’s avonds moe terugkomen. Wel was ik ieder weekend vrij, dan maakte ik vaak uitstapjes met andere vrijwilligers. Het mooiste van zo’n reis? Je krijgt er héél veel voor terug. De voldoening die het werk geeft en de band die je met de kinderen opbouwt. Al zijn er maar een paar kinderen een paar weken iets gelukkiger, dan is het doel al bereikt.’ Meer over de reis van Ineke van Wees, zie: www.wees.web-log.nl
8. China: you take picture? Spreek je een aardig woordje Engels? In het land van Kung Fu en de Grote Muur staan ze te springen om docenten Engels. Zo kun je met de organisatie Projects Abroad les geven aan kinderen van 12 tot 18 jaar op een van de middelbare scholen in de Wuijang-regio (drie uur rijden van Shanghai). Pubers inderdaad, maar dan op zijn Chinees: voorbeeldig, gemotiveerd en zeer leergierig. Want om toegang te krijgen tot universiteiten in zowel China als Engeland of de Verenigde Staten is goede beheersing van Engels vereist, en dat weten ze. Projects Abroad verzekert dan ook dat ze je gelijk al de kleren van het lijf vragen. In je vrije uurtjes verblijf je bij een gastgezin, zodat je de Chinese cultuur van binnenuit ontdekt en zélf misschien een woordje Mandarijn leert spreken. Nog nooit lesgegeven? Geen probleem, met dertig ijverige Chinese pubers in de klas leer je dat vanzelf.
Met Projects Abroad kun je ook... werken in de gezondheidszorg, meehelpen met archeologische opgravingen en deelnemen aan dierverzorgingsprojecten in Zuid-Amerika, Afrika, Azië en Zuid-Europa. Info: www.projects-abroad.nl
www.reizen.nl juni 2009
Spelletjes doen, zingen en knutselen met kleintjes uit de Surinaamse jungle. Dat kan in de crèche van Stichting Bonama in het traditionele dorpje Dan, gelegen aan de Boven-Suriname rivier. Met vrijwilligersreisorganisatie Commundo kun je daar twee weken meehelpen in de lokale crèche. Zo help je niet alleen de kinderen zelf, maar ook de oudere meisjes in het dorp: omdat ze niet voor hun kleine zusje of broertje hoeven te zorgen, kunnen ze zélf naar school. Na die twee werkweken in de bush verken je Suriname nog een week vanuit Paramaribo, en ga je o.m. fietsen door de plantages van de Nickerie, op excursie naar natuurgebied Bigi Pan en bezoek je een vlindertuin en Fort Nieuw-Amsterdam. Oh ja, wie minder behendig is met kleintjes kan in het dorpje Dan ook gaan klussen of meehelpen in de thuiszorg. Prijs: vanaf € 1525. Exclusief vlucht naar Paramaribo. Inclusief lokaal vervoer per bus en boot, excursies, overnachtingen, maaltijden tijdens vrijwilligerswerk, begeleiding en voorbereidende training en projectdonatie van € 100.
Prijs: Vanaf € 1895 voor 1 maand. Exclusief vlucht en visa. Inclusief: verblijf, eten, transfers van en naar vliegveld, verzekering van bagage, ziektekosten en aansprakelijkheid en begeleiding door lokaal en eigen personeel.
60
9. Suriname: babysitten in de jungle
Met Commundo kun je ook... vrijwilligerswerk doen in Brazilië, Guatemala, Peru, Roemenië, Oeganda, Zuid-Afrika, India, Sri Lanka en Thailand. Allemaal met 2 weken werken en 1 week rondreis.
Foto: Baobab/Mieke van Tol
OOK REIZEN MET ZIN? 10 TIPS VOOR DE PLANNING 1) Bedenk wat voor soort vrijwilligerswerk je wilt. Natuur, dier, mens, kind, bouwen, verzorgen, les geven? 2) Bepaal duur en soort reis. Hoe lang wil je werken? En alleen maar werk, of combineer je het met een toeristische rondreis of strandverlenging? Kies voor de juiste balans. 3) Bepaal ook je bestemming en zoek daarna alleen op reisduur en soort reis: dat scheelt een hoop waste in de zoekresultaten én tijd. 4) De websites van de in dit artikel genoemde partijen zijn al goed voor honderden direct
10. Zuid-Afrika: 1 reis, 4 projecten
Info: www.commundo.nl
Het moge inmiddels duidelijk zijn dat er geen gebrek is aan keuze binnen het vrijwilligerswerk. Wie niet kan kiezen tussen dier of mens, bouwen of verzorgen, natuur of cultuur kan terecht bij Baobab Reizen. Tijdens de 24-daagse Fair Travel & Work-groepsreis door Zuid-Afrika doe je maar liefst vier verschillende vrijwilligersprojecten aan. Zo loop je een dag mee bij een opvang voor wilde dieren, ga je koken op een school in Kaapstad, steek je de handen uit de mouwen bij een community-bouwproject én werk je twee dagen in blijf-van-mijn-lijfhuis/kindertehuis/gehandicaptenopvang/werkplaats Sizanani. Tussendoor ontspan je tijdens bezoeken aan toeristische klassiekers als Kaapstad, Kruger Park en de Tuinenroute. Een of twee dagen per project is misschien wat kort voor het echte ‘vrijwilligersgevoel’, maar daarentegen is dit wel een uitstekende reis om je te oriënteren op een langere werktrip. Prijs: vanaf € 2184. Inclusief NS-retour Schiphol, vlucht, belastingen, vervoer, accommodatie, deelname projecten, Nederlandstalige begeleiding en diverse excursies. Baobab heeft ook... werk/rondreizen naar Costa Rica, Nepal en naar Zambia/Malawi/Mozambique Info: www.baobab.nl
www.reizen.nl juni 2009
61