卤18 路 presta ezazu zure etorkizuna
Hezkuntza
Prestakuntza handiagoa lan merkatuan txertatzeko Euskal ikasleak nagusi FP Worldskills 2013 Olinpiadan
www.etorkizuna.eu
Gazteria
Pobreagoak, baina baikorragoak Lonjak, aisialdi eredu gero eta hedatuagoa
apirila 2013
... eta gehiago Giza Eskubideak IGazte BGazte
44
apirila 2013
44
±18 • presta ezazu zure etorkizuna hezkuntza Gastronomia udalekuak Bizkaia, Gipuzkoa, Katalunia eta Andaluzian
5
Euskal 14 ikasle FP Worldskills Spain 2013 olinpiadetan sarituak izan dira
6
Jakinbai.eu, euskarazko Lanbide Heziketaren web 2.0 berria
7 8
Ekintzailetza sustatzeko programa berria
10
Prestakuntza handiagoa lan egoera kaxkarrari aurre egin ahal izateko
giza eskubideak 16
Euskadiko 7.600 ikasletik gora aktore eta zine zuzendari izango dira
18
Gatazkak eraldatutako eguneroko bizitzako objektuak
gazteria 20 22
koordinatzailea: Jon Mikel Zabalegi erredakzioa: Ana Belén Sánchez, José Poza Diseinua: JP Argazkiak: Markel Redondo / Eduardo Urdangaray / Chema Barroso / José Luis Cuesta / Artxiboa Erredakzioa eta publizitatea: Iparragirre 17, 1.Esk. 48009 BILBO. Tfnoa.: 94 424 75 94. Posta-e: info@etorkizuna.eu Lege Gordailua: BI - 716 - 09
Lanbide Heziketako 146 ikasle Europako enpresetan praktikak egiten
10
16
Pobreagoak, baina baikorragoak Gasteizko Udalak gazteentzako opor jarduereei eutsiko die udan
24
Lonjak, aisialdi eredu eredu gero eta hedatuagoa
26 28
Igazte. Euskadiko Gazteak Lankidetzan BGazte. Bilbo Hiria Pop-Rock Lehiaketaren 25. edizioa
24
ArgitaratzaileaK
EKINTZA HONEK EUSKO JAURLARITZAKO HEZKUNTZA, HIZKUNTZA ETA POLITIKARAKO ETA KULTURA SAILEKO HIZKUNTZA POLITIKARAKO SAILBURUORDETZAREN LAGUNTZA JASO DU
Ekintza honek Bizkaiko Foru Aldundiaren Kultura Sailaren Laguntza jaso du
3 ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
±18 presta ezazu zure etorkizuna www.etorkizuna.eu
4
hezkuntza
Gastronomia udalekuak Bizkaia, Gipuzkoa, Katalunia eta Andaluzian
Âą 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
4
Sukaldaritza eta Gastronomia Udaleku hau, BCulinary Udan deiturikoa, bakarra da Espainian eta gastronomiaren munduarekiko zaletasuna duten nerabeei zuzenduta dago Basque Culinary Centerrek BCulinary Udan Sukaldaritza eta Gastronomia Udalekuen edizio berria jarri du abian aurten ere. Sukaldean jardutea atsegin duten 14 eta 17 urte arteko gazteei zuzenduta dagoen eta Estatu mailan bakarra den udaleku mota hau, Euskaditik kanpoko beste bi lekuetan ere antolatuko da. Horrela, udalekuak -HAZI-ren, landa eta itsas ingurunearen garapena sustatzeko Eusko Jaurlaritzako Korporazioaren laguntza duenak- ez dira Gipuzkoan bakarrik antolatuko, Bizkaian, Andaluzian eta Katalunian ere eskainiko dira, sukaldaritza eta gastronomia haienganako pasioa duten gazte guztiengana gerturatzeko. Programa egonaldi osoko segidako hamar egunetan garatuko da, -leku bakoitzean egutegi ezberdina izanik- eta egonaldian parte hartuko duten gazteek sukaldaritzaren sekretuak modu praktiko eta atseginean ezagutzeaz gain, sukaldean erabiltzen diren produktuen inguruko alor guztiak ezagutzeko aukera ere izango dute, esaterako, arrantza-ontzi batean ibili edo entsalada dibertigarri bat egiteko urazak jasoko dituzte, beste hainbat ekintzen artean. Horrela, hamar egunetan, guztira 80 gaztek Basque Culinary Centerreko irakasle eta chef baten eta bi begiraleren laguntza izango dute gastronomiaren sekretuak ezagutzeko aukeraz goza– tzeko, horien gidaritzapean gerturatuko dira sukaldaritzaren mundura, harekin lotutako ikastaro praktikoen, irteeren eta bisiten bidez. Eguneroko jardueren artean, chef gonbidatuen eskutik erre-
zeta tradizionalak prestatu, sukaldaritza berritzailearen teknikak ezagutu, sukaldari entzutetsuen ondoan jardun, sukaldean erabiliko dituzten produktu nagusien elaborazio prozesuak ezagutu, eta irteera eta bisita interesgarriak egingo dituzte -jatetxeak, merkatuak, ekoizleak, etab.-, tutoretzapeko beste hainbat astialdiko irteeren artean, horien artean, igerilekua, hondartza, ur-kirolak, ginkana gastronomikoak, etab. Zehazki, honakoak dira programa
barruko ikastaroak: lekaleak eta zerealak, okela eta parrilla, ogia eta pizza, pasta eta arroza, frutak eta barazkiak, esnekiak, arraina, sormenezko sukaldaritza, txokolatea eta postreak, udalekuaren eskualdeko sukaldaritza tradizionala, nazioarteko sukaldaritza eta ahosabaia trebatzen ikasteko dastaketa. Horretaz gain, elikadura osasungarriaren inguruko, otorduetarako lehen laguntzei dagozkien eta plateren apainketari buruzko aholku batzuk ere eskainiko dira.
5
eta Berokuntzan, hirugarren saria irabazi dute. Lehiakideek sei multzotan banatutako 32 espezialitate edo Skilletan frogatu behar izan dituzte bere habileziak: Garraioa eta Logistika, Eraikuntzaren Teknologia eta Instalazioak, Ekoizpenaren Teknologia, Informazio eta Komunikazioaren Teknologiak, Moda eta Sormen Artean eta Zerbitzu Pertsonal eta Sozialak, hain zuzen ere. Saio desberdinetan, testuingurune profesional batean kokaturik, parte hartzaileek bere espezialitateari zegokien bizitza errealeko egoerei aurre egin behar diete.
Lanbide Heziketa etorkizun laboral handiko alternatibatzat sustatzea eta espezializazioa hedatzea, bai ohiko lanbideetan zein diziplina berrietan, ikasketa hauek enpresa munduaren beharretara moldatuz, izan dira Hezkuntza, Kultura eta Kirola Ministeritzaren barruan den Lanbide Heziketaren Zuzendaritza Orokorrak autonomia erkidego desberdinen laguntzarekin antolatzen dituen Olinpiada hauen helburu nagusiak. Gainera, skill bakoitzarekin zerikusia duten 50 enpresa inguruk ere lagundu dute olinpiada hauetan frogetarako behar ziren materialak eta tresnak eskainiz.
± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
Euskal Autonomia Erkidegoko 14 ikasle sariatuak izan dira FP Worldskills 2013 olinpiadetan. Ekitaldian 16 eta 22 urte bitarteko 272 ikaslek hartu dute parte, estatua osatzen duten Erkidego desbersinak ordezkatuz. Euskal Autonomia Erkidegoko taldea izan den urrezko domina gehien lortu dituen taldea. Aurtengoa olinpiada hauen 45. edizioa izan da eta, oraingoan ere, Lanbide Heziketako ikasleen habilezia eta trebetasuna frogatu da bere trebakuntza espezialaitateari dagokion benetazko lanak burutzeko orduan. Urrezko domina lortu duten Euskal Autonomia Erkidegoko ordezkariak honako hauek izan dira: Kevin Sande Cruz, Estaldura eta Paneletan; Asier Trigueros García, Zolatu eta Alikatatuetan; Lucía Hernández Díez, Estetikan; Borja Rengel Blanco, Jatetxe eta Tabernako Zerbitzuetan; Roberto Martín Agreda eta Javier Ozaeta Gómez, Mekatronikan; Iñaki Hernández Aguirre, CNC Torneaketan; eta Andoni Portillo Esnaola, Diseinu Mekanikoa- CAD Ingeniaritzan. Bestalde, Borja Garralda Celay, Automobilaren Teknologian; Jon Rivero Pérez, Zolatu eta Alikatatuetan; Jon López Castro, Estaldura eta Igeltsozko Paneletan; Bernat Ticó Quirgo, Zurgintzan; Mikel García Urbina, Web Diseinuan; eta Josu Basterra Navarrok, Iturgintza
hezkuntza
Euskal 14 ikasle FP Worldskills Spain 2013 olinpiadetan sarituak izan dira
hezkuntza
Jakinbai.eu, euskarazko Lanbide Heziketaren web 2.0 berria
± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
6
Lanbide Heziketako eta arlo profesional guztietako 700 euskal material inguru biltzen dituen azken 12 urteetako lanaren emaitza da webgune hau Lanekik, Lanbide Heziketa sustatu eta hobetzeko elkarteak, –Ikaslaneko LHko ikastetxe publikoek eta HETELeko itunpekoek osatua– www.jakinbai.eu webgunearen diseinu berria eta edukiak estreinatu ditu. Lanbide Heziketari lotutako euskarazko materiala sortzeko eta Interneten partekatzeko helburuz sortu da webgune hau. 2001. urtetik geroztik abian dagoen atariak diseinu eguneratua eta erakargarria duela ekin dio aldi berriari. Haren berrikuntza nagusia, halere, Komunitatea izeneko atal berria da. Horri esker, Lanbide Heziketako irakasleek berek sortutako materiala webgunera igo eta parteka dezakete. Horrela, oso sinergia interesgarriak sortzeko aukera izango dute. ”www.jakinbai.com ataria web 2.0 bihurtu da. Horren bidez, erabiltzaileak bere materiala atarira igo eta komunitateko gainerako kideekin parteka dezake. Lanbide Heziketarentzat ezinbestekoa da euskarazko materiala sortzea, ez dagoelako eta, gainera, argitaletxeek argitaratzen ez dutelako, ez baita ekonomikoki errentagarria”, azaldu dute Lanekitik. ”Oso pozik gaude, lau egunetan 400 lagunek baino gehiagok alta hartu dutelako eta materialak webgunean partekatzen ari direlako”. Webguneak ohikoa den atalari eutsi dio, Lanbide Heziketaren hiztegiari hain zuzen, lan-tresna hori nahitaezkoa delako LHko irakasle eta ikasleentzat. ”12 urteko lanaren emaitza da, 8.400 kontzeptu inguru biltzen ditu eta, terminoei dagokienez, euskarazko 8.700 eta gaztelaniazko 8.200 ditu. Termino horiekin lotutako testuak, berriz, 129.359 dira”. Hiztegia aberastu egin da Elhuyarren Zientzia eta Teknologia Hiztegi Entziklopedikoa inplementatuta. Webgunearen beste hobekuntza bat
hitzak bilatzeko sistema da: “Termino bat aurkitzeko, termino-zerrenda osoan, testuetan, hiztegi osoan edo familia jakin batean bila daiteke”. 2012an, www.jakinbai.eu webguneak 20.952 erabiltzaileren bisita izan zuen.
• Etapa berri honetan erabiltzaileen parte hartzeari emango zaio lehentasuna, gizarte-sareen antzera.
Zer da Laneki Lanbide Heziketa euskalduna sustatu eta hobetzeko elkartea da Laneki. 2001ean sortu zuten Ikaslan Gipuzkoak, Ikaslan Bizkaiak, Ikaslan Arabak eta HETELek. Euskarazko material didaktikorik ez zegoela jakitun, Lanbide Ekimena programa jarri zuten abian, LHko materiala euskaratu eta Interneten erabiltzaileen esku jartzeko xedez. Hasiera-hasieratik, Lanekik teknologia berrien aldeko apustua egin zuen; izan ere, hainbeste espezialitate zirenez eta bezeroak hain atomizatua zeudenez, paperezko ohiko formatua ez zen egokia.
www.jakinbai.eu webgunean bildutako material guztia edozein erabiltzailek du eskura, libreki eta doan.
Gasteizeko Udalak heziketa espezializatuko zortzi ikastarotan izena emateko epea ireki zuen pasa den apirilaren 4an. Udalerriko Enplegu planaren barnean kokatzen da ekimen hau, eta 94 plaza eskainiko dituzte. Web diseinua, turismo jasangarria, bitartekotza soziosanitarioa, software libreko garapena, lokuzioa eta bikoizketa edo comunnity manager gaiak izango dituzte ardatz aipatu ikastaroek. Maiatzaren 6an, kudeaketa komertzialeko beste ikastaro bat egiteko izena emateko epea irekiko da. 15 plaza izango ditu, eta ekainean hasiko da. Bederatzi ikastaroen artean, 2.830 heziketa-ordu eskainiko dira.
hezkuntza
Tolosaldea GLHBIk ‘Ikasmina: herriz herri’ ekimena jarri du martxan, Gipuzkoako Foru Aldundiko Berrikun– tzako, Landa Garapeneko eta Turismoko Sailarekin elkarlanean. Eskualdeko herritarren eta udalerrien artean bizitza osoan zeharreko ikaskuntza sustatzea bilatzen du ekimenak, bereziki, prestakuntzatik kanpo geratzen diren giza-taldeei arreta berezia jarriz. Prestakuntza berritzailearen aldeko apustua egiten dihardu Ikasminak; abenduan, Alberto Cotok ‘Zenbakien Magia’ hitzaldiak eskaini zituen, eta honen harira, matematikak jorratzeko teknika eta formula berriak indartzeko asmoz, bi hitzaldi mota antolatu dira, lehenengoa irakasleriari eta hezkuntzaprofesionalei zuzenduta, eta bigarrena, gizarteari oro har. Raul Ibañez UPV/EHUko Geometria eta Topografiako irakasleak eskainiko ditu maiatzaren 7an: ‘Matematikariok herensugeak harrapatzen irakasten al dugu? (matematikak zer diren eta zertarako)’, 17:15-18:30; eta ‘Paseo matematiko bat hedabideetatik zehar’. 19:15-20:15. Asistentzia konfirmatzea eskatzen da 943 65 11 47 – 615 775 678 telefonora deituz edo ikasekin@tolosaldea,com helbidera idatziz.
Gasteizek heziketa espezializatuko zortzi ikastarotan izena emateko epea ireki du
Izena emateko interesa duten pertsonek langabezian eta Lanbiden inskribatuta behar dute; gainera, lehentasuna izango dute Gasteizen bizi direnek. Heziketa Lanbideren bulegoetan edo webgunean eska daiteke.
”Taldeka” ekintzailetza sustatzeko programa berritzailea Getxolan eta Leioako Behargintzak “Taldeka” ekintzailetza sustatzeko programa berritzailea jarri duten abian. Lanbidek diruz lagundu du ekimena eta horren helburua da taldekako enpresaritza proiektuak garatzea eta pertsonei sormenerako eta enpresa baten kudeaketarako beharrezkoak diren erremintak ematea. Horretarako, metodologia erakargarriak, berritzaileak eta erabilgarriak erabiliko dira. Mondragon Unibertsitateak garatu du programa eta “Team Academy”
metodologian oinarritu da horretarako. “Taldeka” proiektuak talde-lana eta “Learning by doing” (egiten ikasi) metodoa uztartzen ditu. Benetako proiektuetan lan egiteko, enpresarekin harreman zuzen mantentzeko, konpetentzietan formatzeko eta lan-talde gazte eta dinamiko bateko partaide izateko aukera eskaintzen du ekimenak. Doako programa da eta 36 asteko iraupena du. Pertsona geldiezinei eta talde lanean aritzen direnei zuzenduta dago proiektua.
7 ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
‘Ikasmina: herriz herri’ ekimena jarri du martxan Tolosaldea GLHBIk
hezkuntza Âą 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
8
HETELeko LHko 146 ikasle Europako 12 herrialdetan izan dira enpresetan praktikak egiten Ikasleek Europako zenbait herrialdetako enpresetan egingo dituzte praktikak. Besteak beste, herrialde hauetan izango dira: Erresuma Batua, Irlanda, Herbehereak, Finlandia, Portugal, Italia, Alemania, Lituania, Polonia, Bulgaria, Eskozia eta Estonia. Gero eta ohikoagoa da ikasleak atzerrira joatea, eta hainbat arrazoirengatik egiten dute: xede-herrialdeko hizkuntza hobetzeko, curriculuma zabaltzeko eta, azken aldi honetan, praktikak egiten diren enpresan enplegu-aukera bat bilatzeko. Gainera, gero eta Euskadiko enpresa gehiago ari dira nazioartekotzen, eta beraz, gure enpresetako teknikariek eta profesionalek bidaiatzeko prest egon behar dute. Horren jakinaren gainean, HETELek (Euskadiko Gizarte Ekimeneko Lanbide Heziketako Zentroen Elkartea, Bizkaiko, Arabako eta Gipuzkoako 21 zentrok osatua) urtero bultzatzen ditu bere ikasleak Europako enpresetan hiru hilabeteko praktikaldia egitera, Leonardo eta Erasmus programei esker. Ikaslekopurua halako bi handitu da azken bost urteetan: 2007-2008ko ikasturtean, LHko 69 ikaslek hartu zuten parte 8 herrialdetako enpresetan, eta gaur egun, 146 gaztek hartuko dute parte 12 herrialdetan. Hain zuzen ere, 146 ikasle (haietatik, 40 neskak dira), gehienak goi-mailako heziketa-zikloetako bigarren mailakoak, Europako puntako enpresetan daude honezkero, eta han jarraituko dute ekainera arte. Ikasleek Europako zenbait herrialdetako enpresetan egingo dituzte praktikak; esaterako, Erresuma Batua, Irlanda, Herbehereak, Finlandia, Portugal, Italia, Alemania, Lituania, Polonia, Bulgaria, Eskozia eta Estoniako enpresetan. Hona hemen ikasleak hartu dituzten enpresetako batzuk: DAF Trucks NV eta Philips, Eindhovenen (Herbehereak); Nekazaritza Baliabide eta Gaietarako Ministerioa (Malta); Hannoverreko Unibertsitateko Giza Nutrizioaren eta Elikagaien Zientziaren Fakultatea, Alemanian; INRA (Institut National de Recherche Agricole), Fran-
tzian; eta Smartphone Media, Erresuma Batuan. Praktikak amaitzean, enpresa eta erakunde horien %20k lan-kontratua eskaintzen die ikasleei, eta haietako batzuek onartu egiten dute. Ekimen hau Lantokiko Prestakuntza izenarekin ezagutzen da, eta HETEL duela 10 urte baino gehiago hasi zen hartan aktiboki parte hartzen. Ekimena Erasmus eta Leonardo Europako mugikortasunprogramen baitan dago (Erasmus goimailako heziketa-zikloetako ikasleentzat da, eta Leonardo, erdi-mailako heziketazikloetako ikasleentzat). Praktikak egitera atzerrira joan diren LHko 146 gazteetako gehienak goi-mailako heziketa-zikloetako bigarren mailako ikasleak dira, 21 urte inguru dituzte, eta martxoa eta ekaina bitartean egingo dituzte praktikak. Ildo horretan, HETELek, berrikuntzarako joera duen aldetik eta nazioartekotzea aintzat hartzen duenez, programa horietan parte hartzeko aukera ematen
die bere zentroetako ikasleei, prestakuntza Europara ireki dadin sustatze aldera. Halaber, Erasmus eta Leonardo programen bekei esker, ikasleek beren hizkuntza-gaitasunak garatu eta beren prestakuntza enpresen beharretara egokitu dezakete, gero eta globalizatuago dagoen merkatu honetan. Gazte horietatik, 46 ikasle Arabako HETEL zentrokoak dira (Egibide); 51 ikasle Bizkaiko HETEL zentroetakoak (Zabalburu Ikastetxea, Deustuko Salesianos, Indautxuko Kimika eta Elektronika Eskola, Txorierri Politeknika Ikastegia, San JosĂŠ Maristak, Lea Artibai ikastetxea, Zulaibar, San Viator eta Somorrostro); eta 49 ikasle Gipuzkoako HETEL zentroetakoak (Arrasateko Goi Eskola Politeknikoa, OĂąati Gestio Heziketa, Urola Garaiko Lanbide Eskola, Oteitza Lizeo Politeknikoa, Irungo La Salle, Nazaret zentroa, Goierri Eskola, La Salle Berrozpe eta Urnietako Salesianos).
zuten 15 ikasleek jaso dituzte aipatu sariak. Azterketa horietan ikasgai komunei buruzko ariketak egin behar izan zituzten, bai eta norberaren batxilergo modalitateko ikasgaiei zegozkienak ere. Sari-banaketa ekitaldian, Gasteizko Jesus Guridi Kontserbatorioko ikasleek osatutako soka boskoteak Haydn eta Elgar-en piezak jo ditu, eta ekitaldiaren argazki erreportajea egiteaz berriz, Gasteizko Arte eta Diseinuko Goi mailako Eskolako ikasleak arduratu dira. Batxilergoan ibilbide akademiko bikaina erakutsi duten ikasleei egindako ahalegina aitortzeko antolatzen ditu Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak sari hauek. 2012-2013 ikasturteko sarietarako deialdia, laster argitaratuko da.
Durangaldeko Mankomunitateak Enplegu Plana jarriko du abian irailera arte eskualdea osatzen duten 10 herrietan. Ekimena Lanbide- Euskal Enplegu Zerbitzuak diruz lagundu du. 295.551 euroko aurrekontua du planak eta 16 ikastaro eskainiko ditu, lanbide ezberdinetan aritzeko 6 pertsona kontratatuko ditu eta ekintzaileei formazioa eta laguntza emango die. Ekimen honetan 16 ikastaro eskainiko dira eta orotara formazioko 1.500 ordu eskainiko dira. Horiek, kualifikaziorik ez duten pertsonen aukerak hobetzera eta jada prestakuntza profesional ertaina edo altua duten pertsonei zuzenduta daude. Era berean, lanbide ezberdinetan aritzeko 6 pertsona kontratatuko dira eta enpresa berrian sorrera sustatuko da. Horretako, ekintzaileei zuzenduriko programak egongo dira. Plan honek ondorengo herriengan izango du eragina: Abadiño, Atxondo, Berriz, Durango, Elorrio, Garai, Iurreta, Izurtza, Mañaria eta Zaldibar.
Zientzia Udalekuak 12 eta 14 urte bitarteko 100 gaztek parte hartu ahal izango dute Zientzia Udalekuetan Apirilaren 15ean zabaldu zen Zientzia Udalekuetan izena emateko epea, eta apirilaren 26a arte izango dute gazteek izena emateko aukera. Zientzia Udalekuak ekimena Elhuyar Fundazioak antolatzen du, eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailaren laguntza du. Ekimen honen helburua da gazteek ondo pasatzea eta zientziarekiko jakin-mina piztea. Zientzia Udalekuetan, gazteek zientzia-jarduerak eta aisialdi-ekintzak euskaraz uztartuko dituzte. Zientzia-esperimentu dibertigarrien bidez, ikasi egingo dute, eta natura ezagutzeko ekintzekin, gozatu, irteerak egin, urarekin jolastu eta beste abentura batzuk biziko dituzte. Zientzia Udalekuak Oiartzungo Aiako Harriko Parke Naturalean egingo dira, Arritxulo aterpetxean. Aniztasun biologiko zein geologiko aparteko ingurunea da parke naturala, eta lekua esploratzeko aukera aparta izango dute gazteek, hango adituen laguntzarekin.
12 eta 14 urte bitarteko 100 gaztek izango dute Zientzia Udalekuez gozatzeko aukera. Uztailaren 1etik 15era izango dira udalekuak, astebeteko bi txandatan. Tokiak zozkatu egingo dira izena ematen duten guztien artean. Izena emateko edo informazio gehiago lortzeko, sartu http://udalekuak.elhuyar.org webgunean, edo deitu 943 36 30 40 telefono-zenbakira (ordutegia: 9:00-14:00).
hezkuntza
Cristina Uriarte Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailburua buru zela egin da, Eusko Jaurlaritzak Lakuan duen egoitza nagusian, 2011-2012 ikasturteko Batxilergoko Aparteko Sariak banatzeko ekitaldia. Sariketako probetan puntuaziorik onenak izan zituzten 15 gazteek jaso dituzte sariak, guztiak ere egun uniber–tsitateko lehen mailan ikasketak buru–tzen ari direnak. Irabazleek, saridun direla egiaztatzen duen diploma jaso dute Sailburuaren eskutik. Horrekin batera, Hegoafrikako Errepublikan hiru asteko ingeles ikastaroa eta egonaldia ere badagokie gazteei, baita 935na euroko ordainsaria ere. Baina sariak Bikaintasun Bekak eskuratzeko bidea ere erraztu die gazteei: sarituetako bakoitzak 0,5 puntu gehiago jaso ditu beka hori lortzeko, eta hain zuzen ere, 15 sarituetatik 11k eskuratu dute diru laguntza hori aurten. Iazko ikasturtean batxilergoa bataz beste 8,75 puntutik gorako notaz gainditu zuten 646 gazte aurkeztu ziren Batxilergoko Aparteko Sariketako azterketetara, eta horietan puntuaziorik altuena lortu
Durangaldeko Enplegu Plana
9 ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
2011-2012 Batxilergoko Aparteko Sariak
hezkuntza Âą 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
10
Prestakuntza handiagoa lan egoera kaxkarrari aurre egin ahal izateko Lan merkatuaren egoera tamalgarrian aurrera egin ahal izateko trebakuntza funtsezkotzat jotzen da. Ikasketa maila altuagoa duten gazteek langabezia tasa baxuagoa dute.
Prestakuntza handiagoa Euskal Autonomia Erkidegoko Hezkuntza Sistema eredutzat hartu izan da azken hamarkadetan jarraitu duen trebakuntza prozesua dela eta. Gaur egun, lanean diren 16 eta 24 urte bitarteko gazteen %25ak unibertsitate mailako ikasketak
hezkuntza
11 burutu ditu eta %73ak DBHko ikasketak. Zentzu horretan, duela hamar urteko maila berberean aurkituko ginateke. Adin tartea zabalduz gero, 35 urtetik beherako gazteen portzentajea %67tik %64ra jaitsi dela ikus daiteke eta uniberstitate ikasketak burutu dituztenena, berriz, %32,5etik %35era igo da. Euskal gazteria, beraz, inoiz baino prestatuagoa dagoela baiezta daiteke inolako eztabaidarik gabe. Krisi honek agerian utzi ditu gazteek hezkuntza ibilbidea utzi eta lan merkatuan txertatzeko dituzten arazoak. Zailtasun hauek adierazle desberdinetan ikus daitezke: gazte langabezia-tasan izandako aldaketak, gazte langabezia-tasa eta helduen langabezia-tasaren arteko
erkaketa, iraupen handiko langabezia gazteen artean, lan merkatuan txertatzen ez diren gazteen kopurua, lehen lanpostua lortzeko beharrezkoa den denbora tartea... Gure egunetan bizi dugun egoera honek, zalantzarik gabe, ondorio zuzenak izango ditu epe ertain eta luzean. 2011an argitaratu zen The Family Watch txostenaren arabera langabezian diren gazteak diru sarrera murritzagoak izango dituzte heldutasunean eta gainera, hezkuntzan egindako inbertsioa ere galtzen da, gazte asko bere prestakuntza azpitik dauden lanpostuetan amaituko dutelako. Egoera honek ere gizartean eragiten du modu zuzenean, Gizarte Asegurantzako diru
Gazte unibertsitarioak lan-merkatuan txetatzearen garrantzia Hiritarrak gaitzea esfortzu handia suposatzen dio gizarte bati, baina ELGAk egindako kalkulu baten arabera, pertsona batek goi hezkuntzako ikasketak egin ahal izateko inbertitutako euro bakoitzeko 4 eurotako itzulkina lortzen da gizartearentzat.
Unibertsitate ikasketak dituzten gazteek ez badute lanik aurki– tzen, trebetasun baxuagoko lanpostuetan aritzen badira edota atzerrira joaten badira lan aukeren bila, ez da egindako inber– tsioagatik inolako itzulkinik lortzen.
Âą 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
Egun pairatzen ari garen krisi ekonomikoa jada lau urtez luzatu da eta, orain– dik ere, adituek ez dute oso garbi noiz izango den honen amaiera. Zalantzarik gabe, gazteria da modu latzenean krisi hau sufritzen ari den sektorea eta, horrela, ezagutzera eman diren azken datuen arabera, gazte langabezia-tasa inoiz baino altuagoa da une honetan, gure erkidegoan ia %40an kokatzen delarik. Datu hau krisia hasi aurretik lortutako datuekin alderatzen badugu, azken 6-7 urteetan EAEn 16 eta 24 urte bitarteko 38.000 gaztek bere lana galdu duela ikusiko dugu. Modu honetan, aipatu gazte langabezia-tasa %6,6tik %39,3ra pasa da. 16 eta 24 urte bitarteko gazteen multzoan eskola eta lan merkatuaren arteko iragaite prozesua ematen da eta horrek, sarritan, enplegu kolokatasun eta langabezia-frikzionala suposatu du. Betidanik, gazteek lana aurkitzeko zailtasun handiagoak izaten dituzte, batez ere, bere esperientzia faltagatik. Krisi egoeretan, gainera, gazteek bere lanpostuak galtzeko arrisku handiagoa dute, hauek kaleratzeak merkeagoa delako eta kasu gehienetan behin behineko lanpostuak betetzen dituztelako.
%100 %90
%60 %50 %40 %30 %20 %10
16tik 24ra urte
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
%0 1987
Âą 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
12
%70
1986
hezkuntza
%80
Guztira
Langabezia-tasa EAEn. Iturria: Eustat sarrerak murrizten direlako, osasun eta gizarte-bazterkeria arazoak biderkatzen direlako, kontsumoa murrizten delako, jaiotze tasak jaisten direlako eta trebatutako hainbat gazte atzerrira joaten direlako lan aukera hoberen bila. Hezkuntza arloari dagokionez, kontratazioa berraktibatzen denean ere arazo batekin egingo dugu topo; izan ere, egun langabezian diren gazteek hezkuntza sistematik atera berri diren gazteekin egingo dute topo lanpostu horiek eskuratzeko orduan. Enpresek azken hauek hautatuko dituztela aurreikusten da. Lan merkatua Azken lau urteetan, 16 eta 24 urte bitarteko gazteen jarduera-tasa 11 puntutan jaitsi da EAEn. Kontrakoa pentsa badaiteke ere, arrazoi bakarra ez da aski ezaguna dugun krisi ekonomikoa. Horrela, adituek adierazten dutenez, krisiaren faktorea bezain garrantzitsua dira dugun pauta demografikoa eta ikasketa ibilbidea luzatzeko aukera. Demografiari dagokionez, 16 eta 24 urte bitarteko euskal gazteen kopurua ia erdira jaitsi da azken 30 urteetan. 1985an, aipatu adin tarte horretako 330.000 gazte ziren bitartean, gaur egun
• Europako Batzordearen arabera, NiNi delako belaunaldiaren arazoa dela eta espainiar estatuak, zuzenean, 15.700 milioi eurotako galerak ditu urtero 164.000 besterik ez dira. Populazio jaitsiera hau 90ko hamarkadan hasi zen eta modu jarraian eman da. Enplegua bilatzen ez duten gazteeen artean, %86a ikasketak burutzen ari da. ELGA/OCDEk argitaratutako ‘Hezkuntzaren Egoera 2012’ txostenaren arabera, Espainia da, %27,3rekin, ez ikasten eta ez lanean diren 15 eta 29 urte bitarteko gazte ehunekorik handiena duen europar estatua (Ni-Ni izenarekin ezagutzen den belaunaldia). ELGAko bataz bestekoa, kasu honetan, %15,8koa da. Pasa den urtearen amaieran Europar Batzordeak aditzera eman zuenez, NiNien arazo honek, urtero, 15.700 milioi eurotako galera suposatzen dio espainiar estatuari, hots, BPGaren %1,4a. Euskal Autonomia Erkidegoan ez dago honen inguruko datu zehatzik. Dena den, gaur egun, ez ikasten eta ez lanean diren 15 eta 24 urte bitarteko euskal gazteen portzentajea %10,4koa da, duela
bi urte, bataz beste ELGAn zen datuaren (%10,9) maila berean. Datu honek hezkuntza maila edota eskola porrota adierazten duten bestelako adierazleekin egingo luke bat, EAE nazioartean den bataz bestearen mailan kokatuz. Gazte langabezia-tasa Gazte langabezia-tasa arazo larria bilakatzen ari da gure artean zein Europa mailan. Gurean, aipatu tasa lau aldiz biderkatu da azken bost urteetan eta Eustatek emandako azken datuen arabera jada %39,3an kokatzen da. Estatuari dagokionez, portzentaje hori jada %52,3an da. Datu larriak izanik, oraindik ere 1985an eta 1993an izan zen %56ko gazte langabezia-tasatik urrun aurkitzen gara. Urrututiago geratzen da, hala ere, duela 7 urte eskas zen %6ko gazte langabeziatasa. Zentzu honetan, 2009 izan genuen urte gakoa, 12 hilabete eskasetan tasa hau %9tik %25era pasa baitzen.
Egoera zuzentzeko irtenbideak Europako hainbat herrialdeetan, gazteak lan merkatuan barneratzeko hainbat neurri hartzen ari dira, hauetako asko, zuzenki, hezkuntzarekin lotuta daudelarik. Young People and NEETs in Europe (2012) txostenean biltzen diren ekimen politikoak 3 ardatz nagusitan biltzen dira: • Hezkuntza arloko neurriak: - Derrigorrezko eskolatze adinaren igoera. Zenbait herrialdeetan jada 18 urteetaraino zabaldu dute. - Ikasleek bere errendimendu akademikoa hobetzeko beharrezkoak dituzten laguntza klaseetarako diru gehiago bideratzea, Luxenburgoko ‘mosaiko klaseen antzera’. - Eskola laguntza-programak (doako jangelak, liburuak, garraioa etab...) - Lanbide Heziketa programa berriak. - Hezkuntza sisteman bersartzeko ekimenak sustatu eskola utzi duten gazteen artean. • Eskola eta lan merkatuaren arteko iragaitea errazteko neurriak: - Ekimen koordinatuak: informazioa, orientazioa lana bilatzen laguntzeko zerbitzuak, berneratze plan indibidualizatuak... - Trebakuntza eta lan praktikak enpresetan. Lanbide Heziketa duala. - Oinarrizko trebakuntza aurre-profesional eta profesionalak ikasteko zailatsunak dituzten gazteentzat edota desabantail sozialak dituzten gazteentzat. • Enpleguaren inguruko neurriak: - Kontratazioak faboratzeko neurriak: kotizazioak murriztu... - Behar bereziak dituzten kontratazioa faboratzeko neurriak. - Ekintzailetza, kooperatibismoa eta bergaineko langileak laguntzeko neurriak. - Mugikortasun geografikoa sustatu ahal izateko barrera fisiko zein praktikoak ezabatzea.
• Gazteriak lana mantentzeko edo enpleguren bat bilatzeko zailtasun gehiago izateaz gain, lan baldintza okerrenak ere pairatzen ditu: soldata baxuagoak, behin behinekotasuna... • Ekonomia informala nagusitzen da gazteen artean. Europa mailan gazteriaren %17a ekonomia informalean aurkitzen da. EAEn diren datu eskasetan oinarrituta 25 urtetik beherakoen kasuan ehuneko hau 4 puntutan koka daiteke. • EAEko soldatako langile gazteen %65ak behin behineko kontratuak ditu.
hezkuntza
• Ikasketa maila langabeziatik babesteko neurririk eraginkorretako bat da. Zenbat eta ikasketa maila altuagoa orduan eta langabeziatasa txikiagoa.
13 ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
• Lana aurkitzeko beharrezkoa izaten den epea gero eta luzeagoa da. EAEn 25 urtetik beherako langabetuen %38ak urtebete baino gehiago ematen du lan bat aurkitzeko.
publizitatea
Txorierri a la búsqueda de nuevos mercados
± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
14
En una economía global como la actual, se viene observando una progresiva eliminación de “barreras” que dificultan el intercambio de servicios a través de las fronteras. Y esta situación, no es exclusiva de los servicios financieros, telecomunicaciones, deportivos, salud… también educativos. En este contexto, hay quienes alertan sobre la amenaza que puede significar para la enseñanza transformar el conocimiento “en una mercancía” intercambiable. Por otra parte, algunos sostienen que el escenario mundial abre una oportunidad para que nuestro sistema educativo aproveche el prestigio del que goza y atraiga recursos de otros países, o se asocie con otros centros como una estrategia para exportar su conocimiento, modelo de gestión, métodos de aprendizaje… facilitando de esta manera que nuestros centros puedan diversificar sus fuentes de financiación con objeto de hacerlos menos dependientes de las subvenciones recibidas desde las instituciones públicas estatales o de la CC.AA, las cuales se encuentran en un proceso de reducción nunca visto hasta ahora. Politeknika Txorierri hace años que no es ajena a este escenario, por lo que viene colaborando de forma activa en el desarrollo de proyectos de ámbito internacional. Proyectos europeos Primer proyecto europeo el año 1998 con el centro IPSIA L.Montini (Campobasso-Italia). Este proyecto nos permitió participar en el Diseño y Programación de una aplicación informática destinada a la simulación de circuitos neumáticos. Segundo proyecto europeo el año 2000 (Matrifor) junto a la Federación Vizcaína de Empresas del Metal, las Fundaciones SOM (Holanda) y EUROIDEA (Grecia), ambas dedicadas a la formación en el sector metal, la empresa Matrici S.Coop. y el Fondo de Formación. Este proyecto facilitó un conocimiento en profundidad de las empresas de matricería de Bizkaia, detectando sus necesidades de formación y las soluciones al respecto en puestos clave de las mismas: Proyectistas, Técnicos en CAD/CAM, Maquinistas CNC y Técnicos en ajuste y puesta a punto.
A partir del año 2007, Politeknika Txorierri se centra en la transferencia de innovación mediante la definición y desarrollo de proyectos bienales financiados a través del programa europeo “Leonardo da Vinci”. Dichas innovaciones han sido de carácter tecnológico, lingüístico, cultural y de productos/procesos. Período 2007-2009 • CATIT (Cultural Awareness in Technical and Industrial Vocational Training): Diseño de un curso de formación para profesores de FP, capacitándoles para reconocer y entender las necesidades y dificultades de los alumno/as inmigrantes y así ayudarles a integrarse en el aula . Período 2009-2011: • CATEL (Cultural Awareness in Vocational Education through E-learning): Desarrollo de un curso de formación online (continuación de CATIT). Esta acción formativa ha sido incluida en el catálogo de cursos de formación del profesorado ofrecido por el Gobierno Vasco. • IOA2 (International Operation Agent): Desarrollo de un curso de formación en Internacionalización. Esta acción formativa ha sido incluida en el catálogo de cursos
de formación del profesorado (Grundtvig) ofrecido por la Comunidad Europea . Período 2010-2012: • INtheMC (Internationalisation and Mobility in the students Curricula): Formación y sensibilización de profesores y equipos directivos con objeto de aumentar el número de alumnos implicados con éxito en programas de internacionalización . • IESTEK (International Educational System for Transferring Entrepreneurial Kowledge): Desarrollo de un curso de formación para que los profesores refuercen sus destrezas empresariales y las incorporen en sus métodos pedagógicos . • ENTRE-COACH (Coaching Skills for Teachers to foster Entrepreneurship): Favorecer el emprendizaje dando formación a los profesores en destrezas de coaching, innovación y empresariales. Período 2011-2013: • EURIAC (European Class in Industrial Automation): Desarrollar un sistema de reconocimiento de competencias europeo que permita la libre circulación de estudiantes de automatización. • FROJOL (Freestyle Montessori on the Job Learning): Adaptar la metodología Montessori a la FP, presencial y online.
proyectos internacionales. Este es el caso de la UPV/EHU, Universidades de Deusto y Mondragon, las tres Cámaras de Comercio, la Fundación Novia Salcedo, Kutxabank y las tres cajas de ahorro. Politeknika Ikastegia Txorierri ha sido el único centro de FP de la CCAA reconocido para la gestión de 32 becas dirigidas a jóvenes que hayan finalizado sus estudios de Formación Profesional. Antes de su salida el pasado 15 de noviembre, recibieron una formación en aspectos relacionados
con Técnicas de Comunicación, Inteligencia Emocional, Negociación Intercultural, Negocios y ética, Trabajo en Equipo, Economía Vasca en el exterior,…, todo ello con objeto de mejorar su adaptación a los lugares de destino. En estos momentos, estos 32 jóvenes se encuentran a punto de finalizar sus respectivas estancias de 6 meses en empresas de países como Holanda, Alemania, Reino Unido, Chequia, Chile, Canada... Para ello, han recibido unas becas cuya cuantía oscila entre 1.256€ y 1.648€ al mes, dependiendo del país de destino. La beca también les ha incluido el pago de un seguro médico y de responsabilidad civil durante toda su estancia. A su regreso el 15 de mayo, sus respectivas experiencia profesionales serán comunicadas a diferentes Instituciones y Organizaciones Empresariales con objeto de trasladar los conocimientos adquiridos y los beneficios que al respecto pueden aportar a las empresas .
publizitatea
Becas Global Training El Departamento de Industria, Innovación, Comercio y Turismo del Gobierno Vasco, ha puesto en marcha en marcha el programa “Becas de Prácticas en el Extranjero”, denominado “Global Training”, que potencia la movilidad transnacional de los jóvenes de la CAPV para realizar actividades y proyectos relacionados con su perfil académico y profesional en empresas/organizaciones de países extranjeros, con un plan de formación práctica previamente planificado. Los/as destinatarios/as serán tanto jóvenes que hayan cursado estudios universitarios como de Formación Profesional. La gestión de dichas becas se realizará mediante la homologación de diversas instituciones con experiencia probada en
Politeknika Txorierrik uretak daramatza nazioarteko izaera duten ekimenen garapenean lan egiten
15 ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
Período 2012-2014: • EMPLOY: Estrategias para fomentar las competencias que mejoren el acceso al mercado laboral de nuestros jóvenes .
giza eskubideak ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
16
Euskadiko 7.600 ikasletik gora aktore eta zine zuzendari izango dira etorkizuna irisgarriagoa imajinatzeko ONCEren eta bere Fundazioaren 29. Eskola Lehiaketa erakundearen 75 urteak aintzat hartuta aurrera begira: “Denboraren kapsula: etorkizuna eraikitzearen abentura” Zein etorkizun du irisgarritasunak? Nolakoa izango ote da gizartea pertsona desgaituentzat? Eta haiek integratuak izanez gero nolakoa izango ote litzateke hiritartasuna? Aurten, berriz ere, eta jada badira 29 edizio, ONCEk eta bere Fundazioak Eskola Lehiaketa deitu du, estatu mailan ikasle gehien mugitzen dituen lehiaketa alegia.
Euskadiko 50 ikastetxetako 7.600 ikasletik gora eman du jada izena “Denboraren kapsula: etorkizuna eraikitzearen abentura” leloa daraman 29. Eskola Lehiaketan. Ikasleek desgaitasuna eta aukeren berdintasuna kontutan edukita etorkizuneko gizartea nolakoa nahi duten izatea imajinatu beharko dute, eta ideia bideo batetan grabatu ere, eurak
aktore eta zuzendari izanik. Guztira estatu mailan 252.000 ikaslek eman dute izena. Lehiaketa praktikoa da oso eta ONCEren 75. eta bere Fundazioaren 25. urteurrenekin bat egin du. Beraz, Erakundearen iraganaren historia birpasatuz, ikasleek euren etorkizun ideala eraikiko dute.
Desgaitasunaren etorkizunari buruzko filmea Ikastetxeen parte hartzea sustatzeko, ONCEk laburmetrai bat egin du. Bertan haur talde batek aitonaren ganbaran dagoen kutxa arraro bat topatzen du eta irekitakoan eurantzako ezezaguna den mundu bat ezagutzen dute. Filmeak adierazi nahi du etorkizuneko gizartean desgaitasuna duten pertsonen egoera aurreko urteetan edukitako bizitzaren,
17
• Desgaitasuna guztiz integratua dagoen gizartea diseinatzea du erronka nagusi • Lehiaketak estreinekoz ateak ireki dizkio Latinamerikari. eta ikasle eta gaztetan izandako inplikazioaren araberakoa izango dela. Aurreko ediziotan bezala, ikasleak kategoritan sailkatuko dira, ikasten ari diren mailen araberakoa: - A Kategoria: LHko 3. eta 4. maila - B Kategoria: LHko 5. eta 6. maila - C Kategoria: DBHko 1.eta 2. maila - D Kategoria: DBHko 3 eta 4. Maila - E Kategoria: Hezkuntza Berezia. A, B eta E kategoriek aukeratu dezakete parte hartzeko modu, bai on line
7.632 ikasle eta 50 ikastetxe Lurraldeak kontutan izanik Euskaditik parte hartuko duten ikasleen zerrenda hauxe da: Ikasleak
Ikastetxeak
Araba
1.689
9
Gipuzkoa
2.087
17
Bizkaia
3.856
24
GUZTIRA
7.632
50
zein off line, baina C eta D kategoriek nahi eta nahiez hartu behar dute parte on line. Edonola ere, ikasleek bideoak sortzen hasteko eskura izango dute behar adina materiale. Lehiaketak fase probintziala, autonomikoa eta nazionala ditu, eta fase bakoitzeko sari desberdinak. Parte hartu izanagatik ikasleek sari sorpresa jasoko dute; probintzia mailako irabazleek webcam dibertigarri bat jasoko dute; autonomia mailakoek familian erabili ahal izateko “esperientzien kutxa”; eta estatu mailako ikasleek bideo kamera digitala, eta irakasleek tablet bat. Irabazleek Googlen laguntza edukiko dute, sortutako lanak online plataformatan jarriko dituztelako edonon ere ezagutu ahal izateko. Aurrekotan bezala, www.concursoescolaronce.es eta @concursoONCE bitartez irakasleek jasoko dute informazioa eta materiale didaktikoa ikasleei laguntzeko besteek dituzten arazoak ezagutzen eta haien azalean jartzen ere.
± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
Google eta Latinoamerikari ateak zabalduz Ikasleek- parte hartu izanagatik opari sorpresa jasoko dute-, bideoak sortzen hasteko behar adina elementu teknologikoak edukiko dituzte. Irabazleek Googlen laguntza jasoko dute, izan ere on line zabalduko baitira ondoren lanak. Aurten, eta Google-i esker, Lehiaketak edukinak partekatzeko plataforma garrantzitsu gisa Youtube-n Premium kanalea eduki badauka. Horrez gain, aurten ere badira bestelako nobedadeak, izan ere estreinekoz Lehiaketak ateak ireki baitizkio Latinamerikari eta. Aurtengo edizioan, eta esperimentu gisa, Mexiko, Txile eta Kolonbiako ikastetxe batzuk aukeratu dira parte hartzeko. Lehiaketaren helburuetako bat da gure mugez gain aipatu herritako ikastetxe ororen parte hartzea hurrengo ediziotan sustatzea ere gure lanaz sentsibilazazioa ere martxan jarri asmoz.
giza eskubideak
Aurreko ediziotan bezalaxe, ikasleak dira euren ikasketen protagonistak, eta aldez aurretik irakasleei bidaliko zaien materiale didaktikoak erabiliaz askatasuna edukiko dute euren sormena azaltzeko, eta hala aukeren berdintasuna bermatuko duen gizartea erakusteko ere. Lehiaketak ikastetxeari ere emango dio protagonismoa sensibilizazio eta integrazio ardatz gisa, berdintasunaren alde kontzientziatzeko gune eta etorkizuna eraikitzeko gako gisa ere. Azken 75 urtetako aurrerapausoak izugarri handiak izan dira hezkuntza bateratzailearen esparruan, eta gazteek etorkizuna eraikitzen elkar lana egitea da nahi dena, urte gutxi barru eurak izango baitira gizartearen arduradunak.
Gernikako Bakearen Museoa Fundazioak, Ipar Irlandatik datorren erakusketa interesgarri berria zabalduko du hurrengo irailaren erdirarte.
“Gatazkak eraldatutako eguneroko bizitzako objektuak” erakusketak, Ipar Irlandan eta Ipar Irlandaren gaineko gatazkari buruzko ikuspuntu eta esperientzia ugari biltzen ditu. Erakusketa honek istorio desberdinak erakusten dizkigu zenbait objekturen argazkien bidez. Argazki guzti hauek objektu bakoitzari dagokion azalpen etiketa izango du, objektuaren jabeak idatziriko azalpena erakutsiz. Erakusketaren helburua ez da historiako bertsio bakar batetara heltzea, eskarmentu desberdinetako pertsonek beraiek bizi izandakoaz hitz egitea baizik. Gune abertzaleetan abisuetarako erreminta bezala erabiltzen zuten zaboredukiontzi bateko estalkia, segurtasun indarrek erabilitako balen kontrako paper-eusgailua edota unionisten lema ezaguna den “Ulsterrek EZETZ dio” inprimatuta duen pospolu-kaxa hau erakusketa honetarako mailegatu dituzten objektu anitzen argazkien adibide sinplea baino ez dira. Objektu hauen atzean dauden istorioek pertsona, komunitate eta erakundeen eguneroko bizitza eta oroitzapenen ikuspegia eskaintzeaz gain, gatazka honen izaera, zergatiak eta efektuak esploratzen laguntzen diete bisitariei. Healing Through Remembering (HTR) Erakusketa honen antolatzailea den Healing Through Remembering (Oroipenaren bidez Sendatzea), komunitate ezberdinen arteko (crosscomunity) erakunde zabala
Argazkia: Healing Through Remembering
giza eskubideak ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
18
Gatazkak eraldatutako eguneroko bizitzako objektuak
Zakarrontzi estalkiak Mendebaldeko Belfastetik Metalezko zakarrontzien estalkiak askorentzat soilik zakarrontziak estaltzeko balio du baina Ipar Irlandako hainbat abertzale eta Errepublikarrentzat alarma sistema ere izan zen bere garaian. Horrela, batez ere emakumeek, metalezko estalki hauek lurraren kontra jotzen zuten IRAko kideak Britaniar ejerzitoaren presentziaz abisatzeko. da. Erakunde hau, Ipar Irlandan eta Ipar Irlandaren gaineko gatazkari buruzko ikuspuntu politiko ezberdinak dituzten kideek osatzen dute. Bada amankomuneko helburu bat haiek elkarrekin lanegitera bultzatzen dituena , hots, Ipar Irlandan eta Ipar Irlandaren gaineko gatazkak utzi duen ondarearekin nola bizi. Proiektuaren garapena Healing Through Remembering-ek Queens’s University Belfast-ekin elkarlanean 2008an egin zuen inbentarioan dauka jatorria erakusketa honek. Objetuen inbentario honek, Ipar Irlandan eta Ipar Irlandaren gaineko gatazkan sortu-
tako kultura materiala zerrendatzen ditu. Inbentario honi esker, HTR-ek objetuen datu-basea sortu zuen eta interneten dago ikusgai. Erakusketa honetako objektuen argazki gehienak inbentario horretatik ateratakoak dira. Erakusketako beste ekarpenak HTR-ek berriki identifikatutako bildumetakoak dira eta ekarpen horiek erakusketan ageri diren ikuspuntu anitzak zabaltzen lagundu dute. Proiektuak hainbat itxaropen eta xede zituen: • Objektuak maileguan emanez, bildumenganako jakin-nahia suspertu • Bildumen arteko komunikazio-sarea sortu
Desitxuratutako txanponak 1970ko hamarkadan, paramilitarren aldeko leloekin txanponak desitxuratzea bere gorenean zegoenean, Ipar Irlandan britaniar monetarekin batera Irlandako monetak ere erabiltzen zituzten. Ondorioz, bi txelineko irlandar txanponak ‘ATZERRITARRA’ leloa grabatuta edota irlandar 50 zentimoko txanponak ‘1690’ leloarekin grabatuta aurkitzea gauza erreaza bilakatu zen. Gaur egun ere antzekoak aurki daitezke libera esterlina bateko txanponetan ‘RIRA’ ( Real IRA) irakurriz erreginaren buruaren gainean. • Living Memorial Museum-arekin sortutako eztabaida irekiari buruzko informazioa eman eta iraganaz aritu • Gatazkari buruzko esperientzia eta ahots desberdinak entzun daitezkeen plataforma bat zabaldu. Prozesua Gatazkan oinarritutako erakusketa partekatua prestatzeko, egondako elkarrizketa sakonetan erronkak sortu ziren. Proiektu honetan erakusketak duen beste garrantzi, emaitza hori lortzera eraman duen prozesua bera da. Erakusketan parte hartu zuten HTReko kideak eta bildumagileak edukiaz,
interpretazioaz, diseinuaz eta erakusteko leku egokiez eztabaidatzeko bileretara deituak izan ziren. 2011ko azaroan erakusketa pilotu txiki bat egin zen eta ”Gatazkak eraldatutako eguneroko bizitzako objektuak” erakusketako bisitarien iritziak oso lagungarriak izan ziren; erakusketa ikusgai izango den beste leku desberdinetan ere garrantzitsua izango da oso. Objetuen 55 argazki hauek HTR-en ”Gatazkak eraldatutako eguneroko bizitzako objektuak” erakusketaren parte dira eta martxoaren 23tik irailaren 15era egongo dira ikusgai Gernikako Bakearen Museoan Fundazioan.
GIZA ESKUBIDEAK ATALA EUSKO JAURLARITZAKO, HERRI ADMINISTRAZIO ETA JUSTIZIA saileko GIZA ESKUBIDEEN ZUZENDARITZA ETA hezkuntza, hizkuntza politika eta KULTURA SAILEKO GAZTERIA ZUZENDARITZAREN LAGUNTZAREKIN BURUTZEN DA
Herri administrazio eta justizia saila
Departamento de administración pública y JUSTICIA
hezkuntza, hizkuntza politika eta kultura saila
Departamento de EDUCACIÓN, POLÍTICA LINGÜÍSTICA Y CULTURA
giza eskubideak
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak antolatuta, pasa den apirilaren 10ean eta 11n burutu ziren Bilbon, Elkarbizi–tzari buruzko VI. Jardunaldiak. Jardunaldi hauek, ikastetxeetan elkarbizitzaren inguruko hainbat esperientzia garatzeko abiapuntu izan daitezen antolatzen dira. “Elkarbizitza eta sexu eta genero aniztasuna” da jardunaldien izenburua aurten, eta eduki horien gaineko sentsibilizazioa eta prestakuntza lantzea izan zuten helburu. Hezkuntza esparruko adituek, Euskadiko LGBT taldeek eta Berritzegunetako profesionalek hartu zuten parte, besteak beste, Elkarbizitzari buruzko VI. Jardunaldi hauetan. Gainera, Arartekoaren Bulegoak Rainbow Proiektu Europarraren baitan prestatu duen material didaktiko berria aurkeztu zen bertan. Film laburren eta unitate didaktikoen bidez, ikasgeletan familia mota ezberdinak eta sexu aniztasuna jorratzeko aukera emango du material honek. Jardunaldiok, hezkuntzaren etapa guztietako irakasleei, Berritzeguneetako zuzendari eta aholkulariei eta ikuskariek daude bereziki zuzenduta, eta orotara, bi hitzaldi eta hiru lan talderen bidez garatuko ziren, bi egunetan zehar.
19 ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
Argazkia: Healing Through Remembering
”Elkarbizitza eta sexu eta genero aniztasuna” izenburuarekin burutuko dira Bilbon
gazteria
Pobreagoak, baina baikorragoak
Âą 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
20
2009tik 2013ra ia 20 puntutan handitu da erosteko ahalmena galdu duten gazteen ehunekoa Gazteen Euskal Behatokiak Euskadiko 18 eta 29 urte bitarteko gazteen egoerari buruzko datuak aztertu ditu. Jarraian aurkezten diren datuak Eusko Jaurlaritzaren Lehendakaritzako Prospekzio Soziologikoen Kabineteak kaleratutako azken txostenetik aterata daude. Txostena 2013ko otsailean egindako inkesta batean oinarritzen da eta bertan 841 gazteri beren egungo egoerarekin lotutako hainbat galdera egin zitzaizkien.
Euskadiko 18 eta 29 urte bitarteko gazteek 5,9 puntu (0 eta 10 arteko eskalan) ematen dizkiote beren bizitzari gaur egun (Euskadiko biztanleria osoaren puntuazioa – 5,7 – baino bi dezima gehiago).
Gazteak gainontzekoak baino baikorraxeagoak azaltzen dira beren epe laburreko etorkizuna baloratzean: 6,1eko puntuazioa eman dute urtebete barruko egoera aurreikustean; biztanleriaren batez bestekoa, aldiz, pixka bat baxuagoa da: 5,7.
Azken bi urteetan, gazte hauetakoren batek edo bere etxekoren batek lana galdu du (% 46), soldata murriztu diote (% 39), soldata bere horretan mantendu diote, izoztu diote (% 34) edo lan orduak derrigorrez gutxitu dizkiote (% 27).
Gazteei zeintzuk diren beren hiru arazo edo kezka nagusiak galdetzean, % 75ak lan-merkatuari lotutakoak aipatu du eta beste % 25ak arazo ekonomikoak.
2013an gazteen erdiek baino gehiagok (% 56) diote beren erosteko ahalmena murriztu dela iaztik hona: % 23k asko murriztu dela adierazi dute eta beste % 33k pixka bat murriztu dela esan dute. Erosteko duten ahalmenean murrizketak izan dituztenek gehienbat lana galtzeari egozten diote murrizketa horren errua (% 45ak).
Gerta liteke 2013an beren erosteko ahalmena murriztu dela (gazteen % 56) diotenen talde bati 2009an gauza bera gertatu izana eta, ondorioz, egoera larriagoan egotea.
2013an biztanleria osoan erosteko ahalmena galdu dutenak % 61 direla (hau da, gazterian baino bost puntu gehiago) kontuan izanda, gazteek hobeto eusten diotela krisiari esan daiteke, familiak euskarri ekonomiko moduan jokatzen duelako. Beren gurasoen belaunaldiak (45 eta 64 urte bitartekoak), aldiz, neurri handienean pairatzen du erosteko ahalmenaren galera (% 71).
gazteria
Krisi ekonomikoaren hasieran, 18 eta 29 urte bitarteko gazteen % 38k adierazi zuen erosteko ahalmena murriztu zitzaiola. Arrazoiak ematerakoan, gehiago aipatzen zuten prezioen igoera (% 57k) lana galtzea (% 27k) baino.
21 Âą 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
Lan-merkatuari lotutako arazoen aipamenak nabarmen gehitu dira azken bi urteotan: 2010eko azaroan 18 eta 29 urte bitarteko gazteen % 50ak aipatu zituen, 2011ko ekainean % 58k, 2012ko otsailean % 68k, 2012ko urrian % 71k eta, azkenik, 2013ko otsailean gazteen % 75ak aipatu ditu.
gazteria
Gasteizko Udalak gazteentzako opor jarduereei eutsiko die udan
± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
22
Gasteizko Udalak 4 eta 17 urte bitarteko haur eta gazteei zuzendutako opor jardueren eskaintzari eutsiko dio uda honetan. Jarduerak zortzi programatan banatu dira, besteak beste, kirol, musika eta ingurumenarekin lotutakoak. Ildo horretatik, Herritarrentzako Zerbitzuen zinegotzi Alfredo Iturrichak programak bi helburu dituela azaldu du, ”batetik, haur eta gazteek denbora librean ere hezten eta prestatzen jarrai dezaten, aldi berean dibertituz; bestetik, gurasoek lana eta familia uztartzerik izan dezaten”. Zehazkiago, gazteentzako jarduerak programa hauetan banatzen dira:, jarduera nautikoetako hastapen ikastaroak (503 leku, 7-17 urte), jarduera nautikoetako campusa (176 leku, 7-15 urte) eta hondartzako kanpalekuak (150 leku, 13-17 urte). Haur
gazteenentzako ere hainbat jarduera prestatu dira. Eskabideak eta epeak Aurtengo opor jarduerek ekainaren 25etik abuztuaren 30era arte iraungo dute. Parte hartzeko, lekua eskatu beharra dago eta, zenbait kasutan, zozketa egingo da. Jarduera bakoitzak izena emateko epe bat dauka Apirilaren 15ean hasiko da lehen eskabideak aurkezteko epea. Iturrichak erantsi duenez programazioa ”hirian arlo horretan dagoen askotariko eskaintzaren osagarria” da. Izan ere, Gasteizko Udalak 126.000 euro ematen ditu hiriko ikasleen gurasoen elkarteek antzeko jarduerak antola ditzaten. Euskara Zerbitzuaren aholkularitza eta gizarte etxeetako zein kirol instalazioetako espazioak erabiltzeko aukera ere ematen zaie.
Aldizk
a
B G
G
az
a
te b e
ri
ri
r
GazteApp aplikazioa jada zure esku
mobile.gazteberri.info
laniaz egingo dira, erkidego horietako gazteekin nahastuta. Beste 7 txanda, 210 plazekin, euskaraz egingo dira, toki hauetan: Araba, Zuberoa, Menorca eta Gipuzkoan. Ekintza asko eta era askotakoak eskaintzen dira. Abenturako jarduerez gainera kulturalak eta ludikoak ere egiten dira oporraldietan, esate baterako: mendi ibilaldiak, eskalada, uretako jarduerak (piragua, bela, urpeko igeriketa, raftinga,...), tailerrak (malabarismoa, larrua lantzea...), kultura ibilaldiak. Musikarekin zerikusia daukan Gazterock, Gasteizen egingo den egonaldia ere bada eta Arabako gazteekin egingo dute gazte gipuzkoarrek. Dena den, txanda guztietan mota ezberdineko ekintzaz osaturiko programazioa izango dute, hau da, ekintza hezitzaileak, aisialdikoak, kirolak, kultur bidaiak eta taldeko ekintzak ere bai harremanak eta aberas-
tasun pertsonala lantzeko asmoarekin prestatu direnak. Izena emateko prozesuari dagokionez, hauek bakarka, edo gehienez hiru laguneko taldeka egin daitezke www. gipuzkoa.net/oporraldi edo kanpainan parte hartzen duten bulegoen bitartez. Parte hartzaile bakoitzeko eskaera orri bakarra onartuko da, programan parte hartu nahi duten guztiei aukera berdintasuna ziurtatzearren.
Egin zaitez harpide! Izena Abizenak Helbidea Posta Kodea Telefonoa E-maila Urteko 4 aleak: 6₏ 94 470 22 94 ¹18 Presta Ezazu Zure Etorkizuna Iparragirre, 17 48009 • Bilbao
23 Âą 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
Gipuzkoako Aldundiko Kultura, Gazteria eta Kirol Departamentuko, Haur eta Gazteen Zuzendaritza Nagusiak, 14-17 urte bitarteko gipuzkoar gazteentzat zuzenduta dauden udako ekintzen 334 plaza eskainiko ditu. Aisia eta abenturako jarduerak dituen programa honen helburu nagusia, gipuzkoar gazteei beren aisialdi-astialdiak modu aberasgarrian erabiltzen laguntzeko politika aurrera eramatea da. Haurren, Nerabeen eta Gazteen sustapenerako Zerbitzuaren gizarte eta heziketa jardueren udarako programa da hau. Aurtengo jarduerak uztailean eta abuztuan egingo dira eta 7, 10 eta 12 eguneko oporraldiak izango dituzte. 110 plaza eskaintzen dira 5 txandetan estatuko autonomia erkidegorekin koordinatuta; zehazki Madril, Extremadura eta Gaztela eta Leon. Txanda horiek gazte-
gazteria
334 gazte gipuzkoarrentzat aisia eta abenturako Udako Ekintzak
gazteria Âą 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
24
Lonjak, aisialdi eredu gero eta hedatuagoa Gazteen lonja edo lokalen fenomenoa Euskal Herrian soilik ematen den gauza omen da. Orain arte, fenomeno honen inguruko tokian tokiko ikerketak soilik burutu izan dira, baina berriki, Gazteen Euskal Behatokiak Euskal Autonomia Erkidegoari dagokion ikerketa oso bat burutu du
Lokalen erabilera Ikerketaren arabera ia lonja gehienak mistoak diren arren, inkestatutako %23ak onartzen duenez bere lonjakide guztiak mutilak dira. Normalean, (%58) lonjak koadrila bakar batek hartzen du lokala, baina lokal bera partetkatzea ere ez da gauza arrotza (%42). 15 urtetik 19 urte arteko gazteen artean, partekaturiko lonjak % 53 dira; 25 eta 29 urte artekoen artean, berriz, % 29 bakarrik. Lonja partekatzeko arrazoirik nagusiena lokalaren alokairuaaren kostua merketzea izango litzateke.
Udalak Asko dira gazteen lonja eta lokalen arlo honetan paper aktibo bat erakutsi duten udalak. Gazte gehienek onartzen dute udalaren eginkizuna: soil-soilik % 17k uste du udalak ez duela zertan sartu behar lonjen alorrean. Udalaren eskuhartzea planteatzen dituzten bi aukeren artean, hots, ordenantza espezifikoak ezartzea edo erregistro bat sortzea eta gomendioak ematea, atxikimendu handiagoa sortu duena bigarrena da (%45). Ordenantza espezifikoak sortzearen alde, aldiz, % 36 agertzen da. Lonja eta lokalei aholkularitza eta laguntza emanez egin daitekeen udal interbentzio baten harira, gazteen % 78k uste du udalek bitartekaritza-lanak egin beharko lituzketela bizikidetza arazorik sortuz gero. Uste hori hedatuago dago gazteen artean (% 84). Bestalde, planteatzen denean udalek lonjak/lokalak prezio merkean eskaini beharko lituzketela gazteek alokatu ahal izateko, horren alde agertzen dira hamar gaztetik zortzi, batez ere lonjakideak (% 94) eta 15 eta 19 urte bitartekoak (% 91). Azkenik, udalek lonja hauetan sexualitatearen eta drogen alorreko arriskuen prebentzioan kanpainak antolatzeari buruz, alde agertzen da hamar gaztetik sei, baina lonja dutenak dira atxikimendu gutxien erakusten dutenak (% 44).
• Euskal gazteen % 20ak du lonja edo lokal bat. Bizkaian % 21ek, Gipuzkoan % 18k eta Araban % 16k. • Fenomenoa zabalduago dago hiriburuetan eta 10.000 biztanletik gorako herrietan (% 22); 10.000 biztanletik beherako herrietan, gazteen % 15eko dauka lonja edo lokal bat. • Lonja edo lokalik ez duten gazteen heren batek dio eduki nahi lukeela aitortzen du. • Lokalik ez izateko arrazoi sendoenak prezioa eta eskuragarritasun eza dira. • Normalean, (%58) lonjak koadrila bakar batek hartzen du lokala, baina lokal bera partetkatzea ere ez da gauza arrotza (%42). • Lokal gehienak mistoak dira, baina inkestatutako gazteen %23k dioenez beren lonjakide guztiak mutilak dira. • Bizikidetza arazoak bakanak dira, eta, gertatzen direnean, auzoak edo lonjakideak berak dira inplikaturik daudenak. Hamarretik hiruk dio arazoren bat izan dutela auzokoekin, eta % 14k lonjakideen artean. • Udalek gai honetan jokatu behar duten papera dela eta, ia erdiek pentsatzen dute aski dela erregistro bat sortzea eta gomendio batzuk ematearekin.
gazteria
Bataz beste, lonja bakoitzean izaten den lagunen kopurua 15etik gorakoa da., eta hainbat kasutan (%28) baita 25 lagunetatik gorakoa ere. Ia denek adostuak dituzte funtzionamendu-arau zenbait: % 94k dio gutxieneko arau batzuk dituztela, eta % 92k arau horiek adostasunez ezarriak direla. Lonja edo lokala koadrilaren toki erreferentziala da, elkargunea: kideen erdiak baino gehiago aurrez adostu gabe bertaratzen dira lokalera, bai baitakite beti dagoela norbait; hamar kidetik zazpik diote kide guztiek dutela lokaleko giltza. Batik bat asteburuetan joaten dira gazteak lonja eta lokaletara: % 85 ia astebururo eta, neurri txikiago batean, astegunetan; % 40k dio ez dela inoiz edo ia inoiz joaten. 20 urtetik 24 urtera bitarteko gazteak dira lokala gehien erabiltzen dutenak, bai astegunetan bai asteburuetan.
25 ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
Gazteen lonja edo lokalak bere aisialdian gazte-talde batek erabiltzen eta partekatzen duen erabilera pribatuko espaziotzat ulertzen da. Azken urteetan, lokal hauen ugaltze nabaria eman da eta, horrela, euskal gazteriaren %20ak horrelako lokal baten kide dela kalkulatzen da. Gainera, beste % 25 batek eduki izan du aurrez, nahiz eta une honetan ez duten; hortaz, lehen edo orain lonjaren bat izan duten gazteak %45ra iristen dira. Gainerako % 55ek ez dute inoiz lonjarik izan, baina, hala eta guztiz ere, ez zaie guztiz arrotza egiten, horietatik heren bat baino gehiago egon delako inoiz edo behin lagunen lokalen batean. Lonja ez dutenen artean, heren batek lonja bat izan nahi lukeela aitortzen du. Aipatu ikerketan lortutako emaitzen baitan, lonjen fenomenoa mutilen gauza dela ondoriozta daiteke. Izan ere, gehiago dira lonja baten kide diren mutilak neskak baino. Adinari dagokionez, 25 urtetik beherako gazteak ohi dira lokal hauen kide, bataz besteko adina 21 urtetakoa delarik. Lonjak edo lokalak tarteko bizigune bat dira gazteentzat, hots, zubi moduko bat gurasoen etxeko gelatik geroko norberaren etxeraino, espazio propioa baina konpartitua. Esan liteke lonjak eta lokalak lagunartearentzat “etxeak” direla, lagunartea gazteen gizarteratzeko gunetzat hartzen badugu. Inkestatutako gazteen hiru laurdenek eguraldi baldintzak onak ez direnean kalean ez izateagatik lonjan izaten direla aitortzen du. Erdiak berriz, eremu propio bat izatea gustoko duela onartzen du, arau propioekin.
gazteria ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
26
Euskadiko Gazteak Lankidetzan Uztailetik urrira arte 100 gazte murgilduko dira lankidetza programetan Amerika, Afrika eta Asian Eusko Jaurlaritzako Gazteria Zuzendaritzak eta Garapenerako Lankidetzaren Euskal Agentziak, beste urte batez, Euskadiko Gazteak Lankidetzan programa ipini dute abian. 100 gazte, 20 eta 30 urte bitarteko neska-mutilak, behar dira 2013. urtean hegoaldeko herriekiko lankidetza egitasmo honetan parte hartzeko. Lankidetzaprograma honen helburua hirugarren munduarekin garapen ekintzetan kolaboratzea da. Horretarako euskal gazteek Amerika, Afrika eta Asiako zenbait herritan burutuko diren garapen ekintzetan egingo dute lan, lekuan bertan. Programa honen helburua Euskadiko gazteen artean elkartasunaren balorea sendotzea eta garapenerako ekintzen inguruko sentsibilizazioa sortzea da. Euskadiko gazteak lankidetza kontzeptura hurbil daitezen lortu nahian jarrait-
zen dugu, era berean, ekintza horiek nola burutzen diren bertatik ezagutzeko aukera emanez. Egitasmo hau Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak eta Garapenerako Lankidetzaren Euskal Agentziak bultzatzen dute elkarlanean. Hegoaldeko herrietan egiten diren ekintzak berriz, bertako gobernuz kanpoko erakundeek kudeatzen dituzte. Euskadiko Gazteak Lankidetzan 1993an jarri zen abian eta 20 urte hauetan mila pertsonetatik gora ezagutu dute GKE desberdinek lekuetan bertan garatutako ekimenak eta hauetan parte hartzeko aukera ere izan dute. Eusko Jaurlaritzaren kontura: • Jarduera egin beharreko herrialdeko GKEarekin elkartu arteko bidaiagastuak (joan-etorrikoak).
• Bisa. • Gaixotasun eta istripuetarako asegurua. Partehartzailearen kontura: Partaidetza-kuota ordaintzea: Egitasmoan parte hartuko dutenek 90 euroko kuota ordaindu beharko diote hartuko dituen GKEari, egun natural bateko epean, destinora heldu eta biharamunetik kontatzen hasita. Ordainketa egin izanaren egiaztagiria Eusko Jaurlaritzako Gazteria Zuzendaritzari helarazi beharko zaio, esperientzia amaitu eta gero eta programaren garapena eta esperientzietako bakoitza ebaluatzeko jardunaldietan. Programan izena emateko epea martxoaren 28an irekiko zen www. gazteaukera.euskadi.net atarian, eta apirilaren 27an itxiko da.
hezkuntza, hizkuntza politika eta kultura saila
Departamento de EDUCACIÓN, POLÍTICA LINGÜÍSTICA Y CULTURA
Gazteria Zuzendaritza
Dirección de Juventud
Arabako Gazte Informazio eta Dokumentazio Lurralde Zentroa. Probintzia plaza 13, behea 01001 Gasteiz • 945 181700 • www.alava. net/ifj • www.gazteinformazioa.net • www. facebook/infogaztea.araba • informazioa@ ifj.alava.net Gasteizko Udala. Gazte Informazioko Udal Bulegoa. Espainia plaza behea. 01001 Gasteiz • 945 161330 • www.vitoria-gasteiz. org/omij • www.vitoria-gasteiz.org/gazteria • coordinaomij@vitoria-gasteiz.org
Txorierriko Gazte Informazio Bulegoa. Txorierri etorbidea, 9, behea 48160 Derio • 688 629965 • www.txorierrikogazteak.com • oij@e-txorierri.com
Gazte Informazio Zentroa. Santa Clara Kultura Zentroa. Martín Fernández Villarán, z/g 48920 Portugalete • 94 4729313 • www.juventudportugalete.org • juventud@ portugalete.org • gaztegela@gmail.com
Ermuako Gazte Informazio Bulegoa. Lobiano Kultur Gunea. Goienkale, 10 48260 Ermua • 943 708700 • oij-gib@udalermua.net
Galdameseko Gazte Informazio Gunea. San Pedro, 6 48191 Galdames • 618 645690 • gazteplana@enkarterrialde.org
Bizkaia
Gernika-Lumoko Gazte Informazio Bulegoa. Foru Plaza, nº 2 48300 Gernika-Lumo • 94 6270215 • gazteger@sarenet.es
Zornotzako Gazte Informazio Bulegoa. Zelaieta Parkea, s/n 48340 AmorebietaEtxano • 94 6300649/50 • www. ametxgazteria.net • gazteinfo@ametx.net Arrigorriagako Gazte Informazio Bulegoa. Gaztegune. Ugertza bidea, 1 48480 Arrigorriaga • 94 6001876 • gaztegunea@ arrigokultura.org Artzentaleseko Gazte Informazio Gunea. Lehendakari Aguirre, 23 48870 Artzentales • 618 645690 • gazteplana@enkarterrialde.org Gaztezer Balmasedako Gazte Informazio Gunea.Pio Bermejillo, 19 48800 Balmaseda • 94 6800240 • www.balmabegi.com • www. balmaseda.net • gaztezer@balmaseda.net Barakaldoko Gazte Informazio Zentrua. San Juan, 17 48901 Barakaldo • 94 4789596 / 94 4789599 •www.gaztebulegoa.net • gaztebulegoa@barakaldo.org Gurutzetako Gazte Informazio Gunea. Balejo, 4 48903 Barakaldo • 94 4789487 • www.gaztebulegoa.net • gaztebulegoa@ barakaldo.org Zirtzart Gazte Informazioko Udal-Bulegoa. Basozelai, 11 48970 Basauri • 94 4666430 • www.facebook.com/basaurion • zirtzart@ basauri.net Bermeoko Gazte Informazio Bulegoa. Gizarte-Kultura Etxea Irakaskintza, 14-16 48370 Bermeo • 94 6179158 •www.giz. bermeo.org • giz@bermeo.org BIZ Bilbao Informazio Zerbitzua. Zabalguneko Eraikina. Zabalguneko Plaza, 11 48009 Bilbao • 94 4204488 • bilbaoiz@ ayto.bilbao.net
Koldo Mitxelena kulturunea. Infoteka. Gazte Informazio Gunea. Koldo Mitxelena Kulturunea. Urdaneta kalea, 9 20006 Donostia • 900 110 111 • www. gipuzkoangazte.info • ctij1@gipuzkoa.net
Erandioko Gazte Informazioa Bulegoa. Irailaren 23 enparantza 48950 Erandio • 94 6025891 • gazteinfo@erandioko-udala.net
Laudioko Lamuza Gazte Informazio Gunea. Lamuza 13 01400 Laudio • 94 4034921 • infogazte@laudiokoudala.net
Ikusi Makusi Baliabide Zentroa. Areitzo, 2 48810 Alonsotegi • 94 4980807 • ikusimakusi@alonsotegi.net
Induma Informazio Bulegoa. Zubieta, 16 48410 Orozko • 94 6339945 • infoinduma@ yahoo.es Plentziako Gazte Informazio Gunea. Goenkale, 25n 48620 Plentzia • 94 6770989 • gazteinfo.plentzia@bizkaia.org
Mugarri Gazte Informazio Gunea. Mugarri Gazte Etxea. Elizarako Sarbidearen Kalea, 2 48450 Etxebarri • 94 4261861 • www. mugarri.net • mugarri@mugarri.net, mugarri.gazte@gmail.com
Abanto -Zierbenako Gazte Informazio Bulegoa.Bizkaia Plaza, 3 (Atzealdea) 48500 Abanto-Zierbena • 94 6363769 • gazteria@ abanto-zierbena.org
Gipuzkoako Campuseko Gazte Informazio Bulegoa.Ignacio M. Barriola eraikina. Elhuyar enparantza, z/g 20018 Donostia • 943 018135 / 943 018138 • svrgazte@ sv.ehu.es. svrbegaz@sv.ehu.es
Durangoko Gazte Informazio Bulegoa. Pinondo Plaza, 1 48200 Durango • 94 6030030 • informazioa@durango-udala.net
Arabako Kampuseko Gazteentzako Informazio Bulegoa. Apraiztarrak 1Unibertsitate-Pabiloia 01006 Gasteiz • 945 014336 • www.ehu.es • www. gazteinformazioa.net • oij-ar@ehu.es
Bizkaiko Gazteriaren Informaziorako Lurralde-Zentrua. Rekalde Zumarkalea, 30 - 1, 48009 Bilbao • 94 6083926 /94 6083920/94 6083934 • www.bizkaia.net/ gazteria • gazteinformazioa@bizkaia.net
Busturialdeko Gazte Bulegoa. Zubietaerrota Eraikina, Kurtzero auzoa 48392 Muxika • 670 509752 • www.busturialdekogazteplana. com • gaztebulegoa@ busturialdekogazteplana.com
Getxoko Gazte Informazio Bulegoa. Tangora Etxea. Algortako Etorbidea, 98 48991 Getxo • 94 4910114 • gaztebulegoa@getxo.net Gordexolako Gazte Informazio Gunea. Molinar Plaza, 11 48192 Gordexola • 638 050 762 • gazteplana1@enkarterrialde.org Gorlizko Gazte Informazio Gunea. Krutzeta, 5 48630 Gorliz • 94 6774000 • gazteria@ gorliz.net Gueñeseko Gazte Informazio Gunea. Enkarterri, 2 48840 Güeñes • 94 6690877• www.gugaz.org • info@gugaz.org Arratiako Gazte Informazio Bulegoa. Igorreko Kultur Etxea. Elexalde, 8 48140 Igorre • 639 018133 • gib-arratia@ gorbeialdea.com Karrantzako Gazte Informazio Gunea. Concha Enparantza, 1 48895 Karrantza • 638 050762 • gazteplana1@enkarterrialde. org Lanestosako Gazte Informazio Gunea. Manuela Sainz de Rozas, 1 48895 Lanestosa • 618 645690 • gazteplana@enkarterrialde. org Euskal Herriko Unibertsitatearen Bizkaiko Campuseko Gazte Informazio Bulegoa. Sarriena auzoa, z/g, Apia Bidea (Gizarte eta komunikazio behealdea) 48940 LEIOA • 94 6015100 • oij-bi@ehu.es Aterpe Leioa Gazte Informazio Zentroa. Aldapabarrena, 2 48940 Leioa • 94 4055850 • gazte@leioa.net Lekeitioko Gazte Informazio Bulegoa. Eliz Atea, 12 48280 Lekeitio • 94 6243591 • gazte-bulegoa@lekeitio.com Mañariko Gazte Informazio Gunea. Herriko plaza, z/g 48212 Mañaria • 94 6818998 • kultura.manaria@bizkaia.org Mungiako Gazte Informazio Bulegoa. Arana Goiri´tar Sabin, 13 48100 Mungia • 94 6553353 • mungia.gib-oij@astiune.com Muskizko Gaztegune. Meatzari Plaza, 2 48550 Muskiz • 94 6708037 • www. muskizkogaztegunea.blogspot.com • gaztebulegoa@muskiz.com
Portugaleteko Gazte Informazio Gunea Gazte Gela. Zubeldia Maisua, z/g 48920 Portugalete • 94 4616638 • www. juventudportugalete.org • aulajoven@ portugalete.org Gaztebox Santurtziko Gazte Informazio Bulegoa. Santurtzi Parkea, z/g 48980 Santurtzi • 94 4836110 • gib-oij@santurtzi.net Sopelanako Gazte Bulegoa. Kurtzio Kultur Etxea, Mendieta, 11 48600 Sopelana • 94 4065505 • www.sopelanagaztea.blogspot. com • www.sopelana.net • oij@sopelana.net Turtziozko Gazte Informazio Gunea. Lehendakari Agirre, 61 48880 Turtzioz • 618 645690 • gazteplana@enkarterrialde.org Gazte Info Gazte Informazio Bulegoa. Udiarraga, 39 48490 Ugao-Miraballes • 94 6322014 • gazteinfo.ugao@ortzadar.es Urduñako Gazte Informazio Gunea. Kultur Etxea. Andra Mari, z/g 48460 Urduña • 945 384884 • xarteaga@urduna.com Sestaoko Gazte Informazio Zentroa. La Iberia, z/g 48910 Sestao • 94 4956127 • cijsestao@infonegocio.com Zallako Gazte Informazio Bulegoa. Madres Irlandesas, 4 48860 Zalla • 94 6391396 • www.ibilimunduan.com • oij@zalla.org • infogazte@zalla.org
Gipuzkoa Andoaingo Gazte Informazio Bulegoa. Ambrosia Olabide Zentroa. Pio Baroja kalea, 1. 20140 Andoain • 943 593911 • gibandoain@euskalnet.net Arrasateko Gazte Informazio Bulegoa. Garibai Etxea. Biteri etorbidea, 3 20500 Arrasate • 943 252065 • www. gaztebulegoa.com • gaztebulegoa@ arrasate-mondragon.net Astigarragako Gazte Informazio Puntua. Kultur Etxea. Kale Nagusia, 48. 20115 Astigarraga • 943 331067 • www. astigarraga.net • gazteinfor@astigarraga.net Azkoitiako Gazte Informazio Bulegoa. Aita Madinabeitia plaza z/g 20720 Azkoitia • 943 026027 • www.artxamendi.net • gib@ euskalnet.net Azpeitiako Gazte Informazio Bulegoa. Plaza Txikia z/g 20730 Azpeitia • 943 157160 • gib@azpeitia.net Gipuzkoako Gazte Informazio eta Dokumentazio Lurralde Zentroa. Gaztegunea. Anoeta, 28 20014 DonostiaSan Sebastián • 900 110111 / 943 472617 • www.gipuzkoangazte.info • ctij1@gipuzkoa. net
Donostiako Gazte Informazio Bulegoa. Goikoa jauregia. Mari kalea, 1. 20003 Donostia • 943 481435 • www. donostiagaztea.org/gazteinfo • gazteinfo@ donostia.org Eibarko Gazte Informazio Bulegoa. Portaela Kultur Etxea, Bista Eder 10. 20600 Eibar • 943 708435 • infojuven.ei@eibar.net Elgoibarreko Gazte Informazio Bulegoa. Foruen Plaza z/g, 20870 Elgoibar • 943 257986 • www.elgoibar.org/webb/ gazteriazalag.htm • gazteinformazioa@ elgoibar.net Errenteriako Gazte Informazio Bulegoa. Merkatuzar. Pablo Iglesias, 3 20100 Errenteria • 943 449640 • www. gaztebulegoa.errenteria.net •gazteria@ errenteria.net Hernaniko Gazte Informazio Bulegoa. Hernaniko Udal Kiroldegia, Elkano z/g. 20120 Hernani • 943 552185 • www. hernani.net • kirola@hernani.net Hondarribiako Gazte Informazio Bulegoa. Javier Ugarte 6. 20280 Hondarribia • 943 644752 • gip@hondarribia.org Irungo Gazte Informazio Bulegoa. Foruen Karrika, 2 behea. 20302 Irun • 943 505444 / 943 505643 • www.irun.org/igazte • infojuvenil@irun.org Lasarte-Oriako Gazte Informazio Bulegoa. Manuel Lekuona Kultura Etxea. Geltoki kalea, 18. 20160 Lasarte-Oria • 943 376181 • www.lasarte-oria.org • gazteinfo@lasarteoria.org Legazpiko Gazte Informazio Bulegoa.Kultur Etxea, Latxartegi, 3. 20230 Legazpi • 943 737203 • gazteria.le@legazpi.net Oiartzungo Gazte Informazio Puntua. Mendiburu 5, behea. 20180 Oiartzun • 943 491105 • www.gazteoiartzun.net • gazteinfo@oiartzun.org Oñatiko Gazte Informazio Puntua. Foruen Enparantza, 4 – behea. 20560 Oñati • 943 718257 • www.oinati.org • gazteinformazioa@oinati.net Ordiziako Gazte Informazio Puntua. Barrena Jauregia Kultur Etxea, 2º - 3 20240 Ordizia • 943 805634 • www.ordizia.org • gazteria@ ordizia.org Tolosako Gazte Informazio Bulegoa. Antonio Maria Labaien Kultur Etxea, Triángulo 1. 20400 Tolosa • 943 670383 • www. zazpitantriangulon.com • gazteria@ tolosakoudala.net Urnietako Gazte Informazio Bulegoa. Idiazabal 13 20130 Urnieta • 943 333973 • www.urnieta.org • gazteinformazioa@ urnieta.org Villabonako Gazte Informazio Bulegoa. Katea Etxea. Kale Nagusia, 79 20150 Villabona • 943 694787 • gazteria@villabona.net Zarautzeko Gazte Informazio Bulegoa. Zinema Pilotalekua. Zigordia Kalea, 34 20800 Zarautz • 943 005122 • www.zarautz. org • gazteinformazioa@zarautz.org
gazteria
Eusko Gazteen Informazio eta Dokumentazio Zentro Koordinatzailea. Donostia kalea, 1 01010 Gasteiz. • 945 019539 • www. gazteinformazioa.net •gazteinformazioa@ ej-gv.es • gazteinfoeuskadi@gmail.com
EDEko Gazte Informazio Bulegoa. Simón Bolívar, 8 B –behea 48010 Bilbao • 94 4029090 • www.fundacionede.org • gazteinformazioa@fundacionede.org
27 ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
Araba
gazteria ± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
28
Bilboko Gazteguneek Gizarte eta Hezkuntza Arloko jardueren eskaintza zabalduko dute beste barruti batzuetara Apirilean eta ekainean, Bilboko Gazteguneek gizarte eta hezkuntza arloko jardueren eskaintza beste barruti batzuetara zabalduko dute, 12-17 urteko gazteengana hurbiltzeko eta barrutiko beste eragile batzuekin batera parte hartzeko jardueretan. Begoñako Gazteguneak, esaterako, ”Basarrate Gazte” egunean hartuko du parte. Barruti horretako gazteentzako jaialdia da, Basarrate plazan egingo dena maiatzaren 24an (barikua). Egun hori antolatu duten elkarteek eta eragileek proposatutako jardueren barruan, Begoñako Gazteguneak proposamen ludikoak
eskainiko ditu, hala nola, grafittiak edo hankapalu malgukidunak. Inguruko eragileekin batera taxututako lan-ildo beretik, Zorrotzako Gazteguneak bere erabiltzaileen partaidetza bultzatuko du ”Denok Batera” izeneko kulturarteko futbito-txapelketan. Txapelketa hori auzoko kirol instalazioetan egingo da maiatzaren 30etik ekainaren 7ra bitartean. Orain 7 urte jarri zen abian txapelketa, kirolaren txutxuan harremanetan jar zitezen bestelako jatorri eta kulturadun gazteak, nahi duenak parte har badezake ere; betiere, bizikidetza eta errespetua lehiaren gainetik jarrita.
Barrutirock zirkuituak kontzertuen programazioa aurkeztu du Berriro izango dugu gure artean Barrutirock, bertoko musika-talde hasi berrientzako zirkuitu musikala, Bilboko Udalaren Euskara, Gazteria eta Kirol Sailaren eskutik. Musikaren munduan hasten ari eta jendaurrean kontzertuak emanez esperientzia hartu nahi duten 15 eta 35 urte bitarteko gazteentzako programa da. Laugarren edizioa dugu aurtengoa, eta honako honetan, martxotik ekainera bitarteko kontzertuak aurkeztuko ditugu. Kontzertuak uriko zenbait kontzertuareto garrantzitsutan eskainiko dira, Bilborock-en, Santana 27 aretoan eta Rockstar-en. Kontzertuetako sarrera doakoa da,
eta musika zuzenean entzun eta goraka doazen joera musikalak ezagutu nahi dituztenei irekita daude. Hauek dira hurrengo kontzertuak: • Apirilaren 25ean, Bilborock-en: Días Negros (Rocka) + Ukabila (Metala) • Maiatzaren 2an, Bilborock-en: Nihilum (Rocka) + Masser (Metala) • Maiatzaren 16an, Rockstar Bilbao aretoan: RES-Roto el Silencio (Metala) + Ero (Rocka) • Ekainaren 13an, Bilborock-en: Pedro Makay (Rocka) + Josu Bergara (Folka) • Ekainaren 27an, Bilborock-en: The Cryptids (rocka)+ Octopussys (rocka) + beste banda bat, zehaztu gabe dagoena.
Agenda Apirilak 22 • 20:00. Topaketa. MUNDUKO HIZKUN– TZAK. Praktikatu ingelesa modu informal eta dibertigarrian, ama-hizkuntza ingelesa dutenekin!. Lekua: BILBOROCK. Sarrera dohanik Apirilak 24 • 19:30. Hitzaldia. Co&Co PLATAFORMA DE PENSAMIENTO ABIERTO. Adital Ela: ”Diseño con impacto cero”. Lekua: BILBOROCK. Sarrera dohanik. Apirilak 25 20:00. Musika. BARRUTIROCK. DIAS NEGROS + UKABILA. Lekua: BILBOROCK. Sarrera dohanik. Apirilak 26 20:00. Musika. FINAL ”MAKETA LEHIAKETA”. Lekua: BILBOROCK. Sarrera dohanik. Apirilak 28 9:00-18:45. Hitzaldia. European Youth Parliment España. General Assembly 8th NSC Bilbao’13 EYPE. Lekua: BILBOROCK. Sarrera dohanik. Apirilak 30 17:00. Hitzaldia. ASOCIACION ETXEKOANDRE. ”Tengo una pregunta para usted”. Lekua: BILBOROCK. Sarrera dohanik. Maiatzak 2 20:00. Musika. BARRUTIROCK. Nihilum (rock), Masser (metal). Lekua: BILBOROCK. Sarrera dohanik. Maiatzak 16 20:00. Musika. BARRUTIROCK. Res-Roto el Silencio (metal), Ero (rock). Lekua: Rockstar Bilbao. Sarrera dohanik. Ekainak 13 20:00. Musika. BARRUTIROCK. Pedro Makay (rock), Josu Bergara (folk). Lekua: BILBOROCK. Sarrera dohanik. Ekainak 27 20:00. BARRUTIROCK. The Cryptids (rock), Octopussys (rock). Lekua: BILBOROCK. Sarrera dohanik.
gazteria
Zabalik da Bilbo Hiria Pop-Rock Lehiaketaren 25. edizioan izena emateko epea Bilboko Udaleko Euskara, Gazteria eta Kirol Saileko Gazteen Gaietarako Zerbitzuak datorren astelehenean, apirilak 15, zabalduko du Bilbo Hiria Pop-Rock Lehiaketaren 25. edizioan izena emateko epea. Lehiaketa hau 18 eta 35 urte bitarteko gazteek (1978ko urtarrilaren 1etik 1995eko abenduaren 31ra bitartean jaiotakoek) osatutako musika-talde europarrentzat da. Bere xedea taldeen lanak sustatzea eta zabaltzea da, bai eta estatuko eta atzerriko beste talde batzuekin eszenatokian jardutea ere. Taldeek apirilaren 15etik maiatzaren 31ra arte aurkez dezakete parte hartzeko eskabidea, www.bilbao.net/bilborock web orriaren bidez. Eskabidearekin batera honako hauek ere bidali behar dituzte: • 3 kanta, mp3, ogg edo wma formatuan. • Argazki bat jpg, bmp edo png formatuan. • Taldearen historiala doc, docx, odt edo pdf formatuan. Parte hartu nahi duten taldeek baldintza hauek bete beharko dituzte: • Disko bat baino gehiago ez izatea kontratu diskografiko batekin.
• Bilbo Hiria Pop-Rock Lehiaketaren aurreko edizioetako edozein modalitatetan lehen saria irabazi ez izana. • Konposizioak jatorrizkoak izango dira. Antolatzaileek eskatuz gero, lehiatzaileak egilea bera dela frogatu beharko du. Modalitateak Lehiaketa honetan hiru modalitate daude: Pop-Rocka, Metala eta Beste joera batzuk. Taldeek modalitate bakar batean eman behar dute izena. Dena dela, antolatzaileek egoki iritziz gero, taldeek parte hartzeko beste modalitate batean sartzeko eskubidea izango dute. Lehiaketak hiru fase izango ditu: • Izena eman duten taldeetatik epaimahaiak 38 talde aukeratuko ditu, modalitateen arabera honela banatuta: 24 talde Pop Rockekoak, 10 Metalekoak eta 4 Beste Joera Batzuetakoak. Dena dela, epaimahaiak alda dezake banaketa hori. • Pop-rock eta Metal modalitateetan aukeratutako taldeek zuzenean joko dute Bilborock aretoan, irailean eta urrian. Fase honetan, epaimahaiak honako hauek aukeratu behar ditu:
± 18 //etorkizuna.eu 2013 apirila
29
Pop Rockeko 3 talde eta Metaleko 3 talde. • Bigarren fase horretan aukeratutako taldeek eta Beste joera batzuetako lau taldeek azken kontzertuetan joko dute eta orduan erabakiko dira zeintzuk diren kategoria bakoitzeko irabazleak. Kontzertu guztiak doakoak izango dira. Lehiaketaren 2. eta 3. faseetan parte hartzen duten taldeek laguntza ekonomiko bat jasoko dute Bilbora etortzeko eta bertan jotzeko gastuetarako. Epaimahaiaren osaketa fasearen araberakoa izango da: • 1. eta 3. faseetan musikaren arloko profesionalek osatuko dute epaimahaia. • 2. fasean musikaren arloko profesionalek, musikari loturiko gazte ez profesionalek eta kontzertuetako entzuleek osatuko dute epaimahaia. Lehiaketaren bigarren 2. fasea hasi aurretik, sailkatutako taldeek jabego intelektualaren euren eskubideak defendatzen dituen erakunderen batean erregistratuta badauzkate euren abestiak, horren berri eman beharko diete Lehiaketaren antolatzaileei.