Populasyon Ekolojisi Aynı türe ait, belirli bir alanda yaşayan ve bu alandaki komütenin bir parçası olarak görev yapan bireyler topluluğuna popülasyon denir. A. Populasyon Dinamiği Popülasyonun yoğunluğu, büyüklüğü, dağılımı ve yaş dağılımı popülasyon dinamiğini meydana getirir. A.1. Populasyon Yoğunluğu Birim alan ya da hacimdeki birey sayısına popülasyonun yoğunluğu denir. Doğum ve ölüm oranı, içe ve dışa göçler popülasyon yoğunluğunu etkileyen faktörlerdir. Popülasyona birim zamanda üreme sonucu katılan birey sayısı doğum oranını; popülasyondan birim zamanda ölüm sonucu ayrılan birey sayısı ise ölüm oranını belirler. A.2.Populasyon Büyüklüğü Belirli bir zaman diliminde, popülasyonu oluşturan birey sayısı popülasyonun büyüklüğünü belirler. Popülasyona dışarıdan katılan bireyler içe göçü, popülasyondan ayrılan bireyler dışa göçü oluşturur.
Belirli özelliklere sahip bir yaşama ortamında bulunabilecek en fazla birey sayısı, taşıma kapasitesini belirler.
A.3. Populasyon Dağılımı Bir popülasyondaki bireylerin popülasyonun coğrafi sınırları içindeki yerleşme biçimi popülasyon dağılımını oluşturur. Popülasyonlar kümeli, düzenli,rastgele gibi değişik dağılım şekilleri gösterebilir Kümeli dağlım: Bireyler biraraya gelerek gruplar oluşturur. Örneğin bazı hayvan türleri belirli sayıda bireylarden oluşan gruplar (sürüler) oluşturacak şekilde biraraya gelirler. Düzenli dağılım: Popülasyon bireyleri yaşadıkları bölgede eşit aralıklarla dağılmışlardır. Bazı hayvan türleri yaşam alanlarına sınırlar koyup orayı savunarak düzenli bir dağılım gösterir. Rastgele dağılım: Doğada bu dağılım biçimine ender olarak rastlanır. Popülasyondaki bireyler arasında yoğun bir etkileşim olmadığında ortaya çıkar. A.4.Populasyonda Yaş Dağılımı Bir popülasyondaki bireyler üreme öncesi (genç), üreme dönemi (ergin) ve üreme sonrası (yaşlı) bireyler olarak üç gruba ayrılır.
Biyoloji Öğretmeni Gökhan KARATAŞ
B.Populasyonların Aşırı Büyümesinin Olası Sonuçları Popülasyon yoğunluğundaki artışa bağlı olarak yaşama alanı darlığı, besin yetersizliği, metabolizma faaliyetleri sonucunda açığa çıkan zehirli madde birikimi vb. etkenler popülasyonun büyümesini engeller. Popülasyon yoğunluğunun artması popülasyondaki bireylerin büyüme, ömür uzunluğu, üreme ve davranışlarını etkileyerek popülasyon büyüme oranını azaltmıştır. C. Nesli Tehlikede Olan Türler Türkiye'nin biyoçeşitliliği için en önemli tehdit, yaşam alanlarının (habitat) kaybolmasıdır. Aşırı sulama, sulak alanların kurutulması, baraj ve otoyol yapımı, plansız turizm, çarpık kentleşme, plansız madencilik, orman ve makilik alanların tarım alanına dönüştürülmesi vb. sonucunda habitatlar parçalara bölünüp tahrip edilmektedir. Habitatların tahrip edilmesi, ortama yabancı türlerin girmesi ve besin zincirinin bozulması vb. biyoçeşitliliği tehdit eden önemli tehlikelerdendir. Anadolu parsı (Panthera pardus tulliana) (Pantera pardus tulyana), yaban öküzü (Bos primigenius), bir kuş türü olan yılan boyun (Anhinga melanogaster) ülkemizde nesli tükenen hayvanlardandır. Sığır kuyruğu (Verbascum calycosum) (Verbaskum kalikosum), emzik otu (Onosma discedens) (Onasma diskedens) ise ülkemizdeki nesli tükenmiş bitki örnekleridir. İri başlı deniz kaplumbağası (Caretta caretta) (Karetta karetta), kelaynak (Geronticus eremita) (Gerontikus eremita), Akdeniz foku (Monachus monachus) (Monakus monakus), Çoruh engereği (Vipera pontica) (Vipera pontika), gök balina (Balaenoptera musculus) (Balenoptera pisalus), kırmızı benekli alabalık (Salmo turutta macrostigma) (Salmo turutta makrastigma), Eber sarısı (Thermopsis turcica) (Termopsis tursika), yara otu (Prunella vulgaris) sadece ülkemiz sınırları içerisinde yaşayan ve nesli tükenme tehlikesi altında olan canlılardır