jouw streek vroeger & nu
NOORD-BRABANT
VROEGER EN NU – NOORD-BRABANT
Dit is deel 11 van de twaalfdelige serie Jouw Streek vroeger & nu -boeken 2017, mogelijk gemaakt door Unox.
bronvermelding pagina St. Hubertusdag in Brabant, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Wiel van der Randen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Kring meisjes hand-in-hand tijdens het kiezen van de Meikoningin, 1931., Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Safaripark Beekse Bergen zijn apen vrij en moeten bezoekers in auto blijven- een omgekeerde dierentuin, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Ton Nelissen . . . . 11
concept en productie Blue in Green BV, Eric Holman – Amsterdam
beeldredactie Esther Kroeze
tekst en eindredactie
Bloemencorso Zundert, West Brabant archief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 Bloemencorso Zundert, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 Rijdend consultatiebureau voor zuigelingen , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Foto Visie/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Boerenkar met melkbussen , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Autobus van auto- omnibusdienst Klundert-Zevenbergen, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 Eerste vlucht boven Nederlandse bodem uitgevoerd door de Fransman Graaf Charles de Lambert, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . 15
Gerard van Midden
Vroedvrouw komt langs op de brommer te Liessel,, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Pim Stuifbergen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
grafische verzorging
Willemstad, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Studio BAR – Amsterdam
drukwerkbegeleiding Eric Daams
met dank aan Govert Verbeek Promotieadvies
uitgever Blue in Green Publishing
Station Den Bosch, Fotografie George Burggraaff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Willemstad, Fotografie George Burggraaff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Efteling, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Efteling, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Efteling, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 Efteling, West brabant Archief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 De Basiliek van de Heiligen Agatha en Barbara in Oudenbosch. , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Anefo/Herbert Behrens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Moerdijkbrug, West Brabant Archief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Moerdijkbrug, Fotografie George Burggraaff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Philipsmuseum, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
ISBN 978-94- 92526-23-6 NUR 653 © 2017: Blue in Green BV. All Rights Reserved.
Het leerlooien in Noord-Brabant, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/ANP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Bezembinders, West Brabant Archief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Een zandtrekker aan het werk op zijn boot in het waterschap de Dommel, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Aspergeplukkers, West Brabant Archief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Dit boek is voor promotionele doeleinden en is gratis verkrijgbaar bij aankoop van Unilever-producten. Verkoop van dit boek is niet toegestaan.
De beoordeling van vlas in de rootbak, het keuren, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Cevirum/G.A. van der Chijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Voor meer informatie: info@blueingreenbv.nl
Daf-fabriek , Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Een turfsteker in de Brabantse Peel met een kroder , West Brabant Archief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Daf-fabriek, 70 Dafjes lopen per dag van de lopende band, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 De 250e processie ‘de Begankenis’ van Ossendrecht naar Berendrecht, West Brabant Archief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Insectenbestrijding.Rupsenbestrijding in de omgeving van Sint Oedenrode, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Drinkwater halen uit een sloot in het Land van Altena , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Prins carnaval wordt in een open koets door de stad gereden, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Jan Stevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Carnaval, Toverknollen, Nationaal Archief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Carnavalswagen met een heks/toverkol door Den Bosch/Oeteldonk, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . .31 Carnaval , Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Evoluon in Eindhoven, de expositie-, congrescentrum en ontspanningsruimte van Philips, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . 32 Evoluon, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Basiliek St. Jan, Fotografie George Burggraaff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Op vliegveld Welschap (Luchthaven Eindhoven) staat het KLM-vliegtuig ‘Lijster’, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Jan de Jong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Vliegveld Eindhoven, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Vierdaagse bij Cuijk, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Louis van Paridon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Vierdaagse bij Cuijk, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
jouw streek vroeger & nu
NOORD-BRABANT
MARKT, BREDA
vroeger & nu 80 jaar Nederlandse geschiedenis. De bevolking verdubbelt van 8,5 miljoen in 1937 naar ruim 17 miljoen in 2017. Een steeds kleurrijker samenleving met mensen die allemaal op hun eigen manier willen werken en leven. En die dankzij internet in verbinding staan met de hele wereld. 17 miljoen mensen die elkaar appen, foto’s sturen en elkaar liken. Die samen de straat oranje maken als de voetbalgekte weer toeslaat. Die kratten bier op elkaar stapelen als tribune in de tuin om op groot scherm de wedstrijden te volgen. Die op Nieuwjaarsdag een duik nemen in het ijskoude water van de Noordzee. Die graag over het weer en de files praten en in het weekend eropuit willen. In hun eigen omgeving of verder weg. Dit boek laat je met andere ogen naar je eigen streek kijken. Naar gebouwen met een geweldig verhaal. Naar feesten en gewoontes in de tijd dat alles nog zwart-wit leek. Van al die foto’s krijg je zin om er zelf op uit te gaan. En dat is ook precies de bedoeling van dit fotoboek. In dit deel uit de serie ‘Jouw streek vroeger en nu’ kijk je met de ogen van nu naar het Noord-Brabant van vroeger.
Geniet ervan!
6
Nederland & Unox Nederland en Unox horen bij elkaar. Al vanaf 1937, want toen werd het merk Unox geboren. En nu, in 2017, viert het alweer zijn tachtigste verjaardag. Dat is voor iedereen een feestje. Daarom trakteert Unox op dit fotoboek over ‘Jouw streek vroeger & nu’, een kijk- en leesboek over de iconen van ons land. Over bijzondere gebouwen en tradities. Over de mensen die die tachtig jaar geschiedenis met elkaar hebben gemaakt. Die genieten van mooie momenten in het leven, in het groot en in het klein. Zoals van de gezelligheid van lekker eten. En iedere streek heeft weer zijn eigen lekkernijen. Wie voor typisch Noord-Brabants gaat, kiest voor worstenbroodjes, de Bossche bol of balkenbrij. Dat Unox zich thuis voelt bij die Hollandse gezelligheid is wel duidelijk.
Als het buiten kouder wordt, maken we het gezellig warm binnen met stamppot en rookworst. Ieder feestje wordt leuker met een broodje knaks. En wie is niet opgegroeid met een warme kom snert tijdens een koude winterdag… Het zijn iconen van de Hollandse keuken. In 1997 verschijnt tijdens de Elfstedentocht voor het eerst een oranje Unoxmuts. Ook de Nieuwjaarsduik is intussen uitgegroeid tot een ware Hollandse traditie. En over tradities gesproken... Op 1 januari 1998 adopteerde Unox de eerste Unox Nieuwjaarsduik in de Noordzee bij Scheveningen. Duik nu in dit boek over Noord-Brabant, een warme ontmoeting met alles wat jouw streek zo mooi maakt!
Thuis wacht een warm welkom.
Dat kan alleen maar Unox zijn.
7
GROTE MARKT, WAALWIJK
WIST JE DAT?
8
Waalwijk was eerst van Holland, maar werd in 1232 verkocht aan Brabant
Waalwijk werd in de 13e eeuw geschreven als ‘walwic’: een samenvoeging van ‘wal’ en ‘wic’. Waarschijnlijk is de betekenis: wijk op de wal (van een haventje). Die haven was al vóór het jaar 1200 in gebruik voor het vervoer van turf. In 1303 kreeg Waalwijk stadsrechten.
HET STADHUIS VAN KLUNDERT Een rijksmonument, gebouwd in 1621. Het rechthoekige gebouw is opgetrokken uit rode en gele bakstenen. Direct boven de ingang is het wapen van Prins Maurits te zien.
WIST JE DAT?
Klundert werd ooit tweede in een Europese wedstrijd voor groenvooorziening in gemeenten
Prins Maurits schonk in 1620 een bedrag van 2000 gulden ‘vant maecken van een nieuw stadthuys’. Omdat de bouw duurder werd dan bedacht, gaf hij later nog eens 3000 gulden. 9
VRIJE TIJD Eropuit in Noord-Brabant? Keus genoeg. Van meedoen aan oeroude tradities en zwemmen in natuurbaden tot jagen en wilde dieren bekijken in de Beekse Bergen.
St. Hubertusdag: druk bezocht door jagers en jachthoornblazers
WIST JE DAT?
Tijdens de Hubertusviering wordt de kerk versierd metn gedode dieren en jachttrofeeë
De pastoor zegent na de mis de jagers en jachthonden
Meisjes tijdens een reidans kiezen de Meikoningin, 1931
jn krans en De meigraaf gooit ezim eikoningin. kiest zo de nieuw of op Vaak op 1 mei Pinkshetetren. M idzomerfeest of
‘De Warande’ is nu een recreatieoord 10
Natuurbad ‘De Warande’ in Oosterhout
drac ht Op 4 mei 2016eewrserted Anafrikeeaannse olifant van 680 dagen deland geboren: M adiba, ooit in Neder on M andela naar Nels
SAFARIPARK ‘BEEKSE BERGEN’ Tjidens de autosafari lopen de dieren vrij en zitten mensen ‘gevangen’ in hun auto
11
BLOEMENCORSO, ZUNDERT Het bloemencorso in Zundert is het grootste dahliacorso van de wereld en wordt sinds 1936 ieder jaar, met uitzondering van de oorlogsjaren, in september gehouden
WIST JE DAT?
De bouw van een corsowagen duurt ongeveer zes maanden 12
De dahliavelden in Zundert hebben een oppervlakte van 33 hectare met in totaal zo’n 600.000 dahliaplanten in 50 verschillende soorten en kleuren
Nodig voor één wagen: 5000 m betonijzer, 1000 m constructie buis, 250 m2 kippengaas, 250 m2 hardboard, 200 liter behangplaksel, 1000 m2 krantenpapier, 200 liter verf, 250 liter bloemenlijm, 50.000 spijkers, 200.000 bloemen en nog veel meer…
13
Jouw streek vroeger & nu Verder kijken door de historische vergelijkingen van jouw streek? Ga tussen 30 oktober en 2 december naar een van de onderstaande winkelformules en bij aankoop van 3 UNOX actieproducten krijg je het boek gratis mee. Op is op! Controleer bij de winkelformule voor de actieperiode.
Dit fotoboek is een cadeautje van Unox, een oer-Hollands bedrijf dat in 2017 tachtig jaar bestaat en je graag de iconen uit jouw streek, vroeger en nu, laat zien.
Verza mel ze alle twaalf!
Wilt u de delen over de andere provincies aanschaffen? Dat kan! Ga naar www.jouwstreekboeken.nl en maak uw serie compleet.