BNA Architecten Jaarboek 2022/2023

BNA ARCHITECTEN JAARBOEK 2022/2023

Depot Boijmans van Beuningen

Architectenbureau: MVRDV

Opdrachtgever: Gemeente Rotterdam Fotograaf: Ossip van Duivenbode

Opdrachtgever:

Fotograaf:

Landgoed

Architectenbureau:

Opdrachtgever:

Fotograaf:

Floating Office Rotterdam

Architectenbureau: Powerhouse Company

Opdrachtgever: RED Company Fotograaf: Mark Seelen

Spaarndammerhart, Amsterdam

Architectenbureau: Korth Tielens architecten / Marcel Lok_architect ism DS Landschapsarchitecten en Martijn Sandberg

Opdrachtgever: Heijmans Vastgoed BV Fotograaf: Dennis de Smet

Trudo Toren, Eindhoven Architectenbureau: Stefano Boeri Architette & Inbo

Sint Trudo

Igor Vermeer

De Lage Lier, Molenhoek

architectenbureau Vincenth Schreurs

Individuele bestuursleden van Landgoed De Lage Lier

Auke van der Weide

architecten jaarboek

HB Reavis develops project DSTRCT.Berlin.

At this very special place in Prenzlauer Berg an ultra-modern office building fuses with revitalized, historical halls.

DSTRCT.Berlin offers unique workingspaces prepared for the future, generous public and commercial spaces,healthy food options and so much more. Coming to life in 2022.

De toekomst creëer je zelf

Adamasgroep is een toonaangevend (internationaal) opererend ingenieurs- en adviesbureau specifiek gericht op het duurzaam en verantwoord ontwikkelen van gezond, duurzaam én circulair vastgoed. De adviseurs van Adamasgroep ondersteunen u op pragmatische wijze bij de erkende certificeringsmethoden als BREEAM, LEED, WELL en DGNB.

Graag geven wij u advies over subsidiemogelijkheden zodat een duurzame businesscase ontstaat. Wij ontwikkelen met u waardevaste en circulaire gebouwen, helpen u bij klimaatadaptief ontwerpen en bespreken hoe u de energietransitie verstandig kunt verwezenlijken. Gecombineerd met de subsidiemogelijkheden ontstaat zo een goed renderende en verantwoorde ontwikkeling.

Bent u benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen? Ook op het gebied van Sustainable Development Goals of nieuwe wetgeving als SFDR en EU Taxonomie? Onze specialisten helpen u graag.

Neem geheel vrijblijvend contact op of kom langs.

Architects: Gewers Pudewill (Berlin, Germany) WELL AP: Adamas International

LAAT U INSPIREREN, INFORMEREN EN ADVISEREN OVER DE OPLOSSINGEN

VOOR DE GEHELE BOUWSCHIL

ISOLATIE SPECIALIST

Pluimers staat bekend om zijn veelzijdigheid. Het isoleren van uiteenlopende en fascinerende panden is voor ons een uitdaging. Van laag- tot hoogbouw, van industrieel tot agrarisch en van zorg tot scheepsvaart. Een hoge moeilijkheidsgraad is voor ons een uitdaging, in elke situatie leveren wij maatwerk.

AL BIJNA EEN HALVE EEUW UW

De waarde van architectuur: van alle tijden

at is een goed gebouw in deze tijden van crisis? Het voelt ergens wat futiel om een stuk te schrijven over de waarde van architectuur en wat een gebouw tot het beste gebouw van het jaar maakt. Dit schreef ik in aanloop van de BNA Beste Gebouw van het Jaar –verkiezing waarvan de projecten worden getoond in deze vernieuwde publicatie.

Net als iedereen was en ben ik vreselijk geraakt door de hartverscheurende beelden van de oorlog, maak ik me grote zorgen over de klimaatcrisis, voel ik me hulpeloos over de falende vluchtelingenopvang en de stagnerende energietransitie en vraag ik me af; wat kan ik - als architect - doen? We zijn naarstig op zoek naar antwoorden, naar nieuwe bouwmaterialen en -systemen, nieuwe manieren van energie, van wonen.

Woorden als solidariteit, empathie en verantwoordelijkheid komen in me op. Waar begint en eindigt de invloed die we als architect kunnen hebben?

Dat de kracht van ontwerp groot kan zijn tonen de vele ontwerpend onderzoeken, studie- en afstudeerprojecten. Zij agenderen vaak politieke en maatschappelijke vraagstukken. Fictieve plannen kunnen de grenzen van het bereik van architectuur verleggen en de positie van architectuur versterken en vooruithelpen. Het bereik van ongebouwde architectuur op politiek kan zo groot zijn, omdat ze verder reikt dan de praktijk kan. Maar is architectuur niet altijd politiek? Gebouwd of ongebouwd? Waar begint onze verantwoordelijkheid en aan de andere kant van dezelfde medaille: waar ligt onze kracht?

Als architect werk je in opdracht van, maar we moeten ons actiever gaan opstellen in het proces om de noodzakelijke systeemverandering te versnellen en een beter perspectief te geven.

Alle huidige crisissen (het klimaat, de stikstofproblematiek, de energietransitie en -kosten, de woningbouwopgave, de verschraling van biodiversiteit en de verwoestende oorlogen) staan in onlosmakelijke en directe verbinding met elkaar op verschillende schaalniveaus.

samenwerking tussen beleidsmakers, opdrachtgevers en ontwerpers en om gezamenlijk de verantwoordelijkheid te nemen, empathie en solidariteit te tonen. Alle bovengenoemde opgaves ontmoeten elkaar in het ruimtelijk domein en zijn niet los van elkaar te zien en kunnen alleen gezamenlijk worden beantwoord.

Een gebouwd werk kan verwonderen en kan letterlijk verbinden

In het laatste IPCC rapport staat dat er grote kansen liggen in de steden om een positieve bijdrage te leveren aan de klimaattransitie; “Steden kunnen helpen koolstof vast te leggen door meer groene ruimten aan te leggen, van groene daken tot stadsbossen. De natuur terugbrengen in steden helpt ook om steden veerkrachtiger te maken tegen extreme hitte, overstromingen en andere klimaateffecten.”

Door natuur onderdeel van het ontwerp te maken levert het esthetische, economische, sociale en architectonische meerwaarde op. Buiten de steden, in het landschap zijn de ruimtelijke opgaves minstens zo groot en zullen architecten, stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten hun bijdragen moeten leveren in de integrale aanpakken van het (boeren) landschap.

Het BNA Beste Gebouw van het Jaar-verkiezing is relatief in deze tijd van grote geopolitieke onzekerheid. Maar binnen het architectenvakgebied is het prijzen van een goed gebouw voor mens en maatschappij van grote waarde. Omdat alle bovengenoemde crises en opgaven elkaar ontmoeten in het ruimtelijk domein. Omdat het gaat om het onderkennen en onderschrijven van ontwerpkracht. Omdat het gaat om de impact die kunst en architectuur op de maatschappij kunnen hebben. Omdat het gaat om de symbolische waarde van een gebouw tot het kleinste detail; een gebouw kan mensen verbinden en ruimte geven voor ontmoetingen en kan de mogelijkheid bieden dingen van de andere kant te bekijken. Een gebouwd werk kan verwonderen en kan letterlijk verbinden (een brug) en kan gelijke kansen bieden (een school of een goede woning en wijk voor iedereen). Een ontwerp kan plekken creëren waar naast mensen, dieren en planten met elkaar kunnen leven. Dit resulteert niet alleen in buurten en landschappen die veerkrachtiger zijn tegen klimaatverandering, maar ook in een ruimtelijke rijkdom.

Er is een systeemverandering nodig, een collectieve nieuwe houding ten opzichte van de natuur in breedste zin van de samenleving en in de vakwereld. De hele bouwketen is onzeker en zoekt naar een positie in de omgevingstransitie en de ruimtelijke vraagstukken. Deze tijd vraagt om een intensievere

Het BNA Architecten Jaarboek is een boek met een selectie van beste gebouwde projecten van 2022. In de getoonde projecten wordt antwoord gegeven op maatschappelijke opgaves; woningbouw waar schoonheid en kwaliteit van sociale woningen en vrije sector gelijkwaardig zijn. Een experimenteel kantoor dat reageert op de dreiging van de stijgende waterspiegel. Een school die in zijn constructie- en materiaalkeuze de leerlingen leert over techniek en duurzaamheid van het gebouw zelf.

Evenzoveel onderzoeken en studies liggen klaar om meer antwoorden op de huidige vraagstukken te geven. Aan architecten en ontwerpers wil ik vragen om deze actief uit te dragen en positie in te nemen.

Aan beleidsmakers wil ik vragen ruimte te geven aan experiment om deze plannen te realiseren, te kunnen testen, leren en op te schalen. En aan opdrachtgevers wil ik vragen om ruimte te geven om de integrale denk- en ontwerpkracht van ontwerpers vanaf het begin tot het eind van de bouwprocessen in te zetten.

We hebben elkaar nodig en moeten elkaar versterken, want “zolang zich niets nieuws aandoet, leven we in kortsluiting en dwalen we rond in cirkels” (Ramsey Nasr).•

Jolijn Valk, voorzitter BNA

Onze producten

Woonhuisliften

Personenliften

Invalideliften Goederenliften

Grunbach heeft voor uw situatie een passend liftconcept. Of het nu gaat om het bereikbaar maken van de verdiepingen of het verhogen van het wooncomfort, wij kunnen u hierin een passende oplossing en advies bieden.

Wij leveren innovatieve liften van de hoogst haalbare kwaliteit welke altijd voldoen aan de laatste trends op het gebied van veiligheid, comfort, design, duurzaamheid en efficiency.

Onze liften worden veelal toegepast binnen de nieuw- en bestaande bouw, zoals bijvoorbeeld in woonhuizen, appartementencomplexen, monumentale panden, kantoren en zorginstellingen.

Naast het leveren van het perfecte product staat Grunbach voor persoonlijk contact, betrokkenheid en vooruitstrevendheid.

GRUNBACH LIFTEN

Smitspol 20j • 3861 RS Nijkerk

T 033 888 5510

M info@grunbach.com W www.grunbach.com

Trudo Toren Strijp-S Eindhoven

De Trudo Toren in Strijp-S vormt een nieuw icoon in het hart van Eindhoven. Een unieke woontoren met bomen en planten op de balkons van de sociale huurappartementen. Dit verticale bos is een ontwerp van architect Stefano Boeri in samenwerking met architectenbureau Inbo.

Gevelbouwer Wijmoco maakte de aluminium gevelelementen met raam- en deursysteem SL 38. Die geven het uitzicht een uiterst slank en minimalistisch kader. Zo kunnen de bewoners in alle seizoenen maximaal genieten van al het groen én het spectaculaire zicht op de skyline van de lichtstad.

www.reynaers.nl

Foto: Hennie Raaymakers

Voor elk project een duurzame oplossing

Carlisle® CM Europe biedt met onze merken RESITRIX®, HERTALAN® en HARDCAST® duurzame EPDMen BUTYL-afdichtingen voor platte daken en gevels. Water- en luchtdichte oplossingen met maatgerichte service, technisch advies en projectbegeleiding.

Uw kennispartner van ontwerp tot realisatie.

CARLISLE® Water- en luchtdichte oplossingen De Bankier - Tilburg | Diederendirrix

CARLISLE® Luchtdichte oplossingen Amphia - Breda | Wiegerinck

CARLISLE® Water- en luchtdichte oplossingen Pontsteiger - Amsterdam | Arons en Gelauff

CARLISLE® Waterdichte oplossingen Ecodorp - Boekel | Van Laarhoven Combinatie

© Walter Frisart FOTOwerk

© Jeroen van Eijndhoven

CARLISLE® Water- en luchtdichte oplossingen The Valley - Amsterdam | MVRDV

CARLISLE® Water- en luchtdichte oplossingen Boijmans Van Beuningen - Rotterdam | MVRDV

CARLISLE® Luchtdichte oplossingen, brandklasse B Grotius - Den Haag | MVRDV

CARLISLE® Waterdichte oplossingen Centraal Station - Arnhem | UNStudio

CARLISLE® Luchtdichte oplossingen Groninger Forum - Groningen | NL Architects

CARLISLE® Waterdichte oplossingen

Terraced Tower - Amsterdam | Bjarke Ingels Group

CARLISLE® Waterkerende en luchtdichte oplossingen De Hoge Vrijheid - Den Haag | Martijn van der Hijden

© Marcel Steinbach © Hufton+Crow

Axess Lift Solutions voor uw comfort!

U zoekt een standaard of op maat gemaakte lift, één die ontworpen is met de laatste technieken, innovatief is en voldoet aan alle eisen en wettelijke normen?

Axess maakt deze liften. 20 jaar geleden startte ons bedrijf en sinds die tijd plaatsten we meer dan 5000 liften in Nederland voor particulieren en bedrijven.

Axess verzorgt voor u de montage en het onderhoud van uw liftinstallatie door onze opgeleide vakmensen, die VCAgecertificeerd zijn. Ons service team staat 24 uur per dag en 7 dagen in de week voor u klaar!

Foto:

Inventer 100H

- Hydraulisch en Electrische versie beschikbaar.

- Machinerichtlijn lift

- Snelheid 0,15 m/sec

- Geen put , geen dakopbouw

- Automatische bediening

- Met schacht van staal - en glaspanelen. Ook montage in een bouwkundige schacht.

Ivo Taal van G&S Vastgoed (links)

Ronald Dikstaal van Eneco (rechts)

Ronald: ‘Wonderwoods moest compleet zelfvoorzienend worden. Dat begint met een Warmte Koude Opslag (WKO). 'Maar we moeten rekening houden met slechts één zoekgebied voor de bronnen en met drinkwatervoorzieningen. Ook mogen we maar tot 40 meter diep boren en maximaal 80 m3 per uur en 160.000 m3 per jaar leveren. De oplossing bestaat uit een combinatie van een WKO en een aansluiting op het Warmtenet van Eneco'.

CREATIEF DENKEN EN WEINIG SLAPEN

‘Ondertussen hadden wij ook onze uitdagingen’, vervolgt Ivo. ‘Stakeholders, grote investeerders en het bouwtechnische aspect. Al dat groen erop, hoe dan?’

‘Dat levert slapeloze nachten op', vervolgt Ivo. ‘Maar straks staat wél er een toren met 360 bomen, 10.000 planten en 30 diersoorten. We realiseren iets gigantisch.’

VERDER GAAN VOOR ZONNEPANELEN

Ronald: ‘Toch is het geen bizarre puzzel. Als je alles plat slaat, breng je vanuit één centrale ruimte warmte en koeling naar zo’n 420 appartementen, de kantoren, retail units en een indrukwekkend digitale kunstruimte. En er moet energie komen.’

Ivo vult aan: ‘Het dak staat vol bomen, dus geen zonnepanelen.’

Ronald: ‘Uiteindelijk vonden we binnen 10 kilometer een enorme loods. Na wat onderhandelingen gaf de eigenaar toestemming voor zo’n 2.500 zonnepanelen op het dak.’

SUCCES GEWORTELD IN GOEDE SAMENWERKING

Ivo: ‘Je kan iets groots als dit

alleen realiseren met de juiste partner. Eneco’s enorme track record en de transparante aanpak gaven voor ons de doorslag. En tuurlijk schuurt het soms. Het zijn écht intense trajecten. Maar zonder wrijving geen glans en de focus ligt altijd op het eindresultaat. Dat schept een band.’

Ronald vult aan: ‘De deadline stond op 24 december 2020. Op 23 december, 10 uur ’s avonds, kwam het verlossende telefoontje van de notaris. Alle aktes waren akkoord, getekend en wel. Dat moment was heel heftig. We waren op. We hadden continu op de toppen van ons kunnen gepresteerd.’

Ook Ivo zal het niet snel vergeten. ‘Normaal vier je zo’n belangrijk moment met champagne, maar we konden niet meer. Maar we zijn enorm trots op het resultaat. Het is ons samen gelukt. En daar doe je het voor.’

Eneco Warmte & Koeling eneco.nl/nieuwewarmte

ECOLOGISCH BOUWEN MET STEICO HET COMPLETE ASSORTIMENT VOOR DE HOUTBOUW

Euroliften 25 jaar een vertrouwd adres

Al meer dan 25 jaar gaat bij Euroliften design en gebruiksvriendelijkheid hand in hand. De liften worden aangepast aan de wensen en de behoefte van de gebruiker en/of ontwerper. Er is veel mogelijk op gebied van maatwerk en uitstraling of het nu gaat om MIVA-hefplateaus, fietsliften, schaarliften, huisliften, goederenliften of brancardliften voor binnen en/of buiten. Door gebruik van verschillende materialen en kleuren kunnen wij breed inspelen op de wens van de opdrachtgever.

Dejo ontwerpt en produceert custom made roosters voor speciale projecten en bedenkt totaaloplossingen voor elke branche.

Meer informatie vindt u op onze website WWW.EUROLIFTEN.NL of bel ons voor een afspraak

Pioneers of solar architecture

Onze producten stellen mensen in staat zonlicht op verschillende manieren te gebruiken. Zo verbeteren wij zowel de energie balans van gebouwen als het wooncomfort van de bewoners. Een duurzaam concept, waarbij wij met een gedurfde aanpak de lat hoog leggen voor wat betreft kwaliteit en innovatie. Als pio neers of solar architecture werken wij vanaf de ontwerpfase graag samen om nieuwe ruimtes creëren. Al bijna 40 jaar is Solarlux de specialist voor beweegbare raam- en geveloplossingen. Alle producten zijn eigen ontwikkelin gen en geproduceerd met passie en precisie - Made in Germany -.

GLAZEN VOUWWAND MEGALINE

De afmetingen van het nieuwe geïsoleerde aluminium profielsysteem Megaline zijn indrukwekkend: de maximale elementhoogte van de glazen vouwwand bedraagt 4,50 meter en de maximale elementbreedte 1,50 meter. Dit biedt mogelijkheden om de vouwwand zelfs over 2 verdiepingen te plaatsen. De ruimtes worden gevuld met natuurlijk daglicht en het biedt royale ventilatiemogelijkheden.

CERO III – MAXIMALE

TRANSPARANTIE

Glazen elementen met een oppervlakte tot 15 m2 en hoogtes tot wel 6 meter kunnen moeiteloos worden verplaatst. Met het hoog thermisch geïsoleerde schuifsysteem cero III met een constructiediepte van slechts 72 mm en triple beglazing kunnen Uw-waarden tot 0,76 W/ m2K bereikt worden en voldoet dit aan de passiefhuisstandaard.

MEER INFORMATIE OVER DE SOLARLUX PRODUCTEN?

Ons advieskantoor in Nederland heeft alle kennis en know how in huis om architecten, projectontwikkelaars en bouwbedrijven van passend advies en bouwbegeleiding te voorzien.

Solarlux Nederland B.V. Marie Curiestraat 2, 7442 DP Nijverdal solarlux.com

SUPERIEURE OPLOSSINGEN VOOR GEVELONDERHOUD

XSPlatforms’ gevelonderhoudsinstallaties (BMU’s) worden ontworpen met de wensen van onze opdrachtgevers als uitgangspunt. Zij willen meer dan alleen veilige toegang tot hoogten – ze verwachten het behoud van architectonisch design.

Voor BOLD in de stadswijk Overhoeks te Amsterdam realiseerde XSPlatforms een BMU waarmee dak-, gevels en de geïntegreerde zonnepanelen kunnen worden onderhouden. Na gebruik kan de BMU uit het zicht worden geparkeerd. Hierdoor blijft de esthetiek van het gebouw behouden.

XSRAIL SYSTEEM

VOOR WERK OP HOOGTE BIJ MINIMALE VALVRIJHEID

Het XSRail systeem is een betrouwbare valbeveiligingsoplossing voor werkomgevingen op hoogte waarbij een minimale valvrijheid beschikbaar is. Dit systeem wordt gecombineerd met een Runner dat veilig bewegen op hoogte mogelijk maakt.

Een XSRail traject kan worden geïnstalleerd op daken en wanden, en tevens worden geïntegreerd in plafonds. Hierdoor valt het systeem niet direct op en blijft de esthetiek van het gebouw behouden. MEER INFORMATIE OF ADVIES?

VAN DE XSRAIL: d Ontworpen voor veiligheid en mobiliteit d Integratie in een gebouw mogelijk d Geschikt voor max. 6 gebruikers tegelijkertijd d Geschikt voor civiele, industriële en maritieme omgevingen d Esthetisch, gebruiks- en onderhoudsvriendelijk ontwerp d Optioneel voor Rope Access werkzaamheden

UNIEKE EIGENSCHAPPEN

Bel 0183 568 555 of mail naar info@ar.nl

BMU

UNIEKE MASSIEVE

VURENHOUTEN SPOREN

NoVuLam zijn massieve vurenhouten sporen uit één stuk met extra lange lengtes en breedtes/ hoogtes. De sporen zijn opgebouwd uit houtdelen die zijn verlijmd tot een maximale lengte van 13.500 mm en in hoogte variërend van 320 tot 400 mm bij een dikte van 30 mm. Met deze afmetingen helpt NoVuLam de prefab timmerbedrijven het aantal bewerkingen bij het samenstellen van prefab daken gevelelementen te beperken. Dit levert een aanzienlijke tijdbesparing op tijdens de productie.

HOGE EFFICIENCY

Voor prefab producenten bete kent dit een absoluut voordeel en bereiken zij met NoVuLam een hoge efficiency. Ook voldoet NoVuLam aan sterkteklasse GL24h en heeft het een Europese CE-certificering.

Die extra dikte van 320 mm zorgt ook bijvoorbeeld in het project van Bouwbedrijf Verstoep en leverancier Willemsen uit Veenendaal voor een hoge isolatiewaarde en prefab voor een snelle efficiënte en doelgericht oplossing.

EENVOUDIG VERWERKEN

VAN DIKKE ISOLATIEPAKKETTEN

Bij een project van Kramer’s Houtconstructies, St. Nicolaasga, waar zij 170 dakkappen produce ren voor herontwikkelingsproject Bloemwijk Alkmaar, wordt gebruik gemaakt van de extra lange en brede NoVuLam spanten. Peter de Jong vertelt waarom zij kozen voor NoVuLam: “NoVuLam levert met haar extra diepe sporen voldoende ruimte om het dikke isolatiepakket, dat nodig is om bij te dragen aan de hoge Rc van 8,0m2.K/W, eenvoudig te kunnen verwerken. De spanten hebben een lengte van 600/690cm en een dikte en hoogte van 30x320mm. Hiermee hebben de spanten voldoende hoogte om zonder extra verlijmin gen de productie te kunnen starten. Je produceert sneller en daarmee voordeliger.”

MARKTVISIE: BOUWCENTER

EXTRA OPSLAG VAN CO2

Ewout Veldboom, verkoopleider industrie en productmanager: “Vergeet niet de extra opslag van CO2 die je realiseert met het toepassen van NoVuLam en het

gebruik van hout in het algemeen. De extra opslag van CO2 kun je berekenen op onze website www.novulam.nl en is een extra wapen is in de strijd tegen de klimaatverandering. <

Bouwcenter Nobel Aalsvoort 16, 7241 MA Lochem www.novulam.nl

m het maatschappelijke component van deze competitie te onderstrepen, zijn de inzendingen - net als in voorgaande jaren - ondergebracht in vier categorieën: Identiteit & Icoonwaarde, Particuliere Woonbeleving, Stimulerende Omgevingen en Leefbaarheid & Sociale Cohesie.

De inzendingen zijn op drie onderdelen beoordeeld: de score binnen de categorie; architectonische criteria (stedenbouwkundige inpassing, conceptuele kracht, consistente uitwerking, materialisatie en detaillering) en de samenwerking tussen architect en opdrachtgever in relatie tot de opgave (proces, planning, omgang met budget, communicatie).

MEERWAARDE VOOR MENS EN MAATSCHAPPIJ

Per categorie kon de jury maximaal drie projecten nomineren, waarvan één categoriewinnaar. Daarnaast bestond de mogelijkheid om maximaal drie projecten een eervolle vermelding toe te kennen. Uit de genomineerde inzendingen is tot slot het BNA Beste Gebouw van het Jaar gekozen.

Laat je inspireren door de presentatie van de bekroonde projecten op de volgende pagina’s. Daarna volgen alle inzendingen per categorie. Meer over de inzendingen, beeldmateriaal en documentatie is te vinden op gebouwvanhetjaar.nl

Het Beste Gebouw zet de gebruiker centraal

et spiegelglazen Depot bij Museum Boijmans Van Beuningen versus de subtiel ingepaste uitbreiding van Museum Singer Laren. De statige natuurstenen Rechtbank Amsterdam tegenover het houten techniekgebouw van het Willem I College in Den Bosch.

De spectaculaire bostoren op Strijp S in Eindhoven naast de simpele blokkendoos-woningen op landgoed De Lage Lier. De BNA Beste Gebouw van het Jaar-verkiezing 2022 was een editie van contrasten.

Wat is het Beste Gebouw van 2022, met de meeste meerwaarde voor mens en maatschappij? De jury onder voorzitterschap van Barbara Baarsma heeft al tijdens de eerste bijeenkomst een aantal kanttekeningen bij die vraag geplaatst.

De 82 projecten die dit jaar werden ingezonden, zijn immers al veel eerder bedacht; een bouwproject duurt van ontwerp tot oplevering gemiddeld zeven jaar. Als het goed is, staat een gebouw er vervolgens dertig, vijftig – misschien wel honderd jaar. De betekenis van een project reikt veel verder dan 2022. Tegelijk beseft de jury dat de blik waarmee wij vandaag naar onze leefomgeving kijken, gekleurd wordt door recente ontwikkelingen en wat er nu speelt. De woningcrisis, de steeds nijpender klimaatcrisis, de stikstofcrisis en de oorlog in Oekraïne.

UIT EN THUIS

2022 is ook het jaar waarin de coronacrisis op zijn retour lijkt. Wat is de invloed van twee jaar thuisblijven? De bouw is tijdens de pandemie ‘gewoon’ doorgegaan, maar we hebben veel minder gebruik kunnen maken van gebouwen dan ons lief was. Kinderen en studenten konden de afgelopen twee jaar nauwelijks een normaal leven leiden door de sluiting van het onderwijs. Voor iedereen werd duidelijk dat kantoren en scholen meer zijn dan gebouwen om te werken en leren: plekken voor ontmoeting, inspiratie en rust – zeker voor wie niet ruim woont of het thuis moeilijk heeft. Hetzelfde geldt voor de cultuurgebouwen die we slechts beperkt konden gebruiken. Projecten als het Depot bij Museum Boijmans van Beuningen, met zijn (deels) publiek toegankelijk dakpark en Museum Singer Laren met zijn openbare binnentuin, onderstrepen het belang om kunst vrij toegankelijk te maken en houden.

VERSNELLEN

Als er gesproken wordt over de 1 miljoen huizen die er tot 2030 bijgebouwd moeten worden, wordt in de politiek al snel gedacht aan industrieel bouwen, aan kant en klare fabriekswoningen. De jury ziet dat er een enorme lobby is om huizen in de polder te bouwen, terwijl er tegelijk al veel eenpersoonshuishoudens in gezinswoningen zijn die geen mogelijkheden zien om naar een kleinere woning te verhuizen.

JURYLEDEN

De zeventiende editie kent zes deskundige juryleden uit het vak en de samenleving. Barbara Baarsma (directeur Rabo Carbon Bank) was deze editie de juryvoorzitter. De jury bestond daarnaast uit Gert Kwekkeboom (Civic Architects), Annemarie van Doorn (Dutch Green Building Council), Mohamed Baba (woningcorporatie Haag Wonen), Maartje Luisman (SVP Architectuur en Stedenbouw) en Ton Venhoeven (VenhoevenCS architecture+urbanism). Saint Gobain Building Glass is hoofdsponsor van BNA Beste Gebouw van het Jaar 2022. Strategische sponsoren zijn Wienerberger, VMRG Keurmerk en Vandaglas. De event sponsoren zijn Wicona en Schüco.•

Tijdloze architectuur

e opdracht was om een nieuwe vleugel te ontwerpen voor de nieuwe Nardinccollectie van Museum Singer Laren, gevestigd in de – met een theater en museumzalen uitgebreide – villa van het echtpaar Singer uit 1911. Bedaux de Brouwer Architecten constateerde dat het museum met nog een uitbreiding verder zou verrommelen en stelde voor om het hele complex onderhanden te nemen. Door groter te denken won het bureau de besloten prijsvraag.

Het plan voor de nieuwbouw is even eenvoudig als vernuftig: de museumvleugel is ten opzichte van de middenas in de tuin gespiegeld, waarbij de puien in de bestaande jaren vijftigaanbouw zijn ‘omgekeerd’ als muurdammen met smalle raamspleten. De bakstenen dakleien van de villa keren terug in een hedendaagse variant, de eikenhouten vloeren en plinten in de nieuwe zalen gaan naadloos over in het bestaande waarbij alle installatietechniek onzichtbaar is weggewerkt. Tegelijk is de oudbouw geïsoleerd en zijn zonnepanelen op het (platte) dak geplaatst.

Singer Laren is een atypisch icoon: een gebouw dat niet zichzelf probeert te promoten, maar dienstbaar is aan de kunst en de bezoeker, en zich met een tijdloze architectuur voegt bij het bestaande ensemble. De identiteit en sfeer van het museum zijn gekoesterd, de nieuwe ramen doen mee als schilderijen die het uitzicht op de villa en tuin omlijsten. Kers op de taart is de nieuwe tuinkamer aan het eind van de museumroute.

Een plan dat intelligent gebruik maakt van wat er is, met veel liefde uitgevoerd, en een weldadige plek om te verblijven. Singer Laren was al een begrip, en is met deze ingetogen uitbreiding naar het hoogste architectonische niveau getild. Vakmanschap puur sang, in aanpak, uitvoering, details.•

Geeft nieuwe betekenis aan wat er al is

Uw prijswinnende keramische specialist voor gevel en dak

Maar liefst drie projecten waarbij Kooy Baksteencentrum in 2021 betrokken is geweest zijn genomineerd voor BNA ‘Beste gebouw van het jaar 2021’.Wij feliciteren de teams van Bedaux de Brouwer én Heilijgers Bouw als winnaars met het museum Singer Laren.

Ook de teams van Little-C (prijs voor leefbaarheid en sociale cohesie) en Spaarndammerhart (Amsterdamse nieuwbouwprijs) hebben prachtige en prijswinnende projecten gerealiseerd. Deze projecten, waarbij de baksteen centraal staat, zullen voor meerdere generaties iconisch zijn en gezien worden als culturele hotspot, een goede leefomgeving of een veilig thuis. Bouwkeramiek is een verstandige en duurzame materiaalkeuze. Het is gemaakt van natuurlijke en hernieuwbaregrondstoffen en met een vrijwel onbeperkte levensduur. Kooy Baksteencentrum

is met drie strategisch gelegen showrooms in Nederland de prijswinnende specialist voor alle architecten.Kooy Baksteencentrum adviseert en assisteert u graag bij uw projecten.

In onze goed geoutilleerde showrooms zijn meer dan 2000 baksteensorteringen en is vrijwel elk model dakpan beschikbaar. Als onafhanke lijk specialist volgt Kooy Baksteencentrum de keramische industrie op de voet en lopen we bij innovaties al jaren voorop.

Overtuig uzelf en breng een bezoek aan één van onze showrooms in Bilthoven, Best of Capelle!

Museum Singer Laren

Little-C

Spaarndammerhart

Steenfabriek Vogelensangh in Deest maakt unieke bakstenen: handvorm en vormbaksteen geproduceerd in de laatst overgebleven kolengestookte ringoven van Nederland en daarna met de hand gesorteerd. Steeds meer architecten weten daar de broers Marcel en Han Arts van der Zanden. Zij zijn de vierde generatie van dit familiebedrijf en weten met hun expertise en vakmanschap voor elk project precies de juiste stenen te maken. Behalve ambachtelijk ogende stenen produceert Vogelensangh ook nieuwe vormen en sinds kort hergebruikt sloopmateriaal is toegepast.

De Singersteen Tijdens de architectenselectie voor de uitbreiding van het Singermuseum vond het kennismakingsgesprek tussen de museumdirectie en de architecten van Bedaux de Brouwer plaats bij steenfabrikant Vogelensangh

architect daar had gebouwd. Bedaux de Brouwer werkt vaak samen met Vogelensangh. Ze delen een voorliefde voor vakmanschap en goed gedetailleerd metselwerk met ambachtelijke stenen.

De tijdloze schoonheid van de handvormsteen komt in het wilde de architect hier aan zijn opdrachtgever overbrengen.

Vogelensangh dacht intensief mee met Bedaux de Brouwer de structuur van de steen. Door de samenwerking kreeg de architect precies de steen die hem voor ogen maar een harmonieuze eigentijdse voortzetting van het bestaande. Ze doopten hem de Singersteen. www.vogelensangh.nl

SINGER LAREN GEBOUW VAN HET JAAR 2022

In goede samenwerking met Bedaux de Brouwer Architecten en bouwpartners is het museum succesvol uitgebreid en compleet vernieuwd. Het is door de Bond Nederlandse Architecten gekozen tot Gebouw van het jaar 2022 en ontving de Publieksprijs.

Singer Laren: “Ik kreeg van het bouwteam nooit de ‘nee’, maar altijd de ‘als we het zo doen, dan kan het’. Uiteindelijk is alles gerealiseerd, zoals het op tekening stond, met dezelfde kwaliteit, maar met slimme onderhuidse besparingen. Binnen budget en binnen de tijd, een unicum in de cultuursector.”

De jury: “Een plan dat intelligent gebruik maakt van wat er is, met veel liefde uitgevoerd, en een weldadige plek om te verblijven. Singer Laren was al een begrip, en is met deze ingetogen uitbreiding naar het hoogste architectonische niveau getild. Vakmanschap pur sang, in aanpak, uitvoering, details.”

De nominaties voor Beste Gebouw van 2022 tonen: de woningnood lenigen is de belangrijkste bouwopgave

e coronacrisis loopt op zijn eind, de woningnood, stikstofcrisis en de klimaatcrisis duren voort. Hoe kan architectuur bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke kwesties en de verbetering van onze leefomgeving? Dat is grofweg de vraag die de Branchevereniging voor Nederlandse Architecten-bureaus (BNA) zich jaarlijks stelt met de verkiezing van het Beste Gebouw van het Jaar.

Dit jaar selecteerde de vakjury onder voorzitterschap van Barbara Baarsma (hoogleraar toegepaste economie en directeur van de Rabo Carbon Bank) uit 82 inzendingen tien kanshebbers. In de categorie Identiteit en Icoonwaarde zijn dat de Rechtbank Amsterdam en het vernieuwde Museum Singer Laren. Onder de noemer Leefbaarheid en Sociale Cohesie vallen woningbouwprojecten Spaarndammerhart (Amsterdam) en Little C (Rotterdam). Stimulerende Omgevingen zijn het Floating Office (Rotterdam), het Depotgebouw van Museum Boijmans Van Beuningen (Rotterdam) en de vernieuwing van Koning Willem I College (Den Bosch). In de categorie Particuliere Woonbeleving vallen de Trudo Toren (Eindhoven), appartementen-gebouw Stories in (Amsterdam) en De Lage Lier (Molenhoek).

Wat zeggen de genomineerde projecten over de staat van de architectuur? Allereerst dat de grote bouwopgave ligt in het lenigen van de woningnood in de steden. De helft van de genomineerden betreft woningbouw, slechts één project ligt niet in de stad: het nieuwe Landgoed Lage Lier. Dit project, gerealiseerd in opdracht van een groep particulieren, kon tot stand komen dankzij de zogenoemde ‘rood voor groen’ regeling. Daarbij mag in ruil voor natuurontwikkeling (kleinschalige) bebouwing in landelijk gebied gerealiseerd worden. De nieuwe natuur wordt beheerd door de bewoners van de acht woningen, samen met de boer die verderop woont.

Bron: de Volkskrant, door Kirsten Hannema 28 maart2022

> Museum Singer Laren Architect Bedaux de Brouwer Architecten Opdrachtgever Stichting Singer Laren

> Rechtbank Amsterdam Architect KAAN Architecten Opdrachtgevers Rijksvastgoedbedrijfr

>

De combinatie bouwen en vergroenen zie je in meer projecten. Op het dak van het Depot is een berkenbos aangelegd, op de balkons van de Trudo Toren groeien struiken en bomen. Deze ‘bostoren’ is een kopie van de wereldberoemde wolkenkrabbers Bosco Verticale, die de Italiaanse architect Stefano Boeri in 2014 in Milaan bouwde. Die torens bevatten luxe appartementen, hier is het concept voor het eerst gerealiseerd in de sociale woningbouwsector.

Spaarndammerhart (een mix van sociale huur-, vrije huur- en koopwoningen) is ontworpen rond een groen hof en twee collectieve binnentuinen. De op de New Yorkse buurt Greenwich Village geïnspireerde blokken van Little C liggen aan een groen binnenplein en krijgen een stadspark voor de deur.

Appartementengebouw Stories – net als de Lage

Lier gebouwd in opdracht van een collectief van particulieren – heeft moderne witte gevels met ingebouwde bloembakken.

Opvallend is verder dat vier projecten massief houten draagconstructies hebben. Het laat zien dat houtbouw niet per se gepaard hoeft te gaan met een houten look. Dat kan projectontwikkelaars inspireren om de overstap van beton- naar houtbouw te maken en zo CO2-uitstoot te beperken.

Het Floating Office Rotterdam gaat qua duurzaamheid nog een stap verder. Het is een drijvend, energieproducerend kantoor, ontworpen als visitekaartje voor het Global Center on Adaptation, het door de VN opgerichte instituut ter bevordering van klimaatadaptief bouwen.

> Little C, Rotterdam

Architect CULD INBO vof Opdrachtgever ERA Contour & J.P. van Eesteren / TBI

Spaarndammerhart, Amsterdam Architect Korth Tielens architecten / Marcel Lok_architect ism DS Landschapsarchitecten en Martijn Sandberg Opdrachtgever Heijmans Vastgoed BV

Terwijl het demontabele en verplaatsbare kantoor zich makkelijk laat aanpassen aan veranderende omstandigheden, schuilt de duurzaamheid van de Rechtbank Amsterdam en het vernieuwde Museum Singer Laren eerder in de tijdloze uitstraling van de architectuur. De imposante rechtbank heeft een natuurstenen interieur, de nieuwe vleugel van Singer Laren is opgetrokken uit klassieke Hollandse baksteen.

Alles overziend vallen de contrasten tussen de genomineerde gebouwen op. De spectaculaire spiegelglazen ‘pot’ bij museum Boijmans versus de subtiel ingepaste uitbreiding van Singer Laren, de monumentale marmeren rechtbank tegenover het stoere techniekgebouw van het Willem I College, en de spectaculaire bostoren in Eindhoven naast de simpele blokkendooswoningen op landgoed Lage Lier.

Kiest

Het depot heeft inmiddels een aantal prijzen gewonnen waaronder in mei dit jaar, de award van BNA als ‘stimulerende omgeving’. De jury vertelt: “Het ontwerp geeft een nieuwe invulling aan de typologie van de opslagplaats, die andere musea kan inspireren. Dat is een enorme verdienste.”

INBRAAKWERENDE GLASDAKCONSTRUCTIE

Kingspan Light & Air heeft aan de vijfde gevel een glasdak constructie geleverd in opdracht van Koninklijke BAM Groep en architectenbureau MVRDV. Omdat de kunstwerken een grote waarde vertegenwoordigen moest de constructie zeer inbraakwerend zijn (niveau WK 3). De inbraakwerendheid, ofwel weerstandsklasse, wordt geclassificeerd in 6 klassen volgens de NEN-EN 1627.

Hoe hoger de weerstandsklasse van de constructie, hoe hoger de weerstandsklasse van de beglazing moet zijn.

De aluminium glasdakconstructie wordt gedragen door een onder liggende staalconstructie welke Kingspan Light + Air in haar opdracht heeft meegenomen. Voor de aluminium constructie in het glasdak is het BA-6 systeem van Kingspan Light + Air toegepast.

Michel Verwaal, commercieel technisch directeur bij Kingspan Light & Air, zegt: “Het depot van Boijmans van Beuningen is een uniek gebouw dat er gelijk uitspringt door zijn vorm en uitstraling. Voor ons was het dan ook zeer fijn hieraan een mee te mogen werken doormiddel van de glasdakconstructie en zonwering op het dak.”

ZONWERING

Naast de glasdakconstructie heeft Kingspan Light & Air ook, in samenwerking met Sunshield, de mechanische zonwering voor het dak geleverd. Deze bestaat uit lamellen type 155-E met dragers van 65 mm en is elektrisch bedienbaar. De constructie is ook voorzien van zijkappen en

borstels voor verduistering. Bart van Langen, hoofd projectleiding bij Kingspan Light & Air, zegt: ”Het was een zeer bijzonder project: De inbraakwerendheid van het glas. Maar ook zeker de meegenomen mechanische zonwering, die het licht op een heel mooie manier distribueert, is echt speciaal.”

SPECIALIST

Kingspan Light & Air is al jaren een expert in het creëren van bijzondere, unieke glasdakconstructies. Naast het depot van Boijmans van Beuningen hebben ze ook meegewerkt aan het Rijksmuseum en zeer recent nog aan het Van Abbe museum in Eindhoven. <

Kingspan Light & Air Linie 48, 5405 AN Uden http://www.kingspanlightandair.nl/

Even eenvoudig als vernuftig

e nieuwe rechtbank aan de Amsterdamse Zuidas, gebouwd ter vervanging van het naastgelegen jaren zeventigcomplex, moest een ‘gezaghebbend’ gebouw worden: monumentaal, transparant, goed beveiligd en publiek toegankelijk. KAAN Architecten heeft deze schijnbaar tegenstrijdige eisen verenigd in een even eenvoudig als vernuftig ontwerp: een enorme kubus van zwart staal en glas, waaruit een kwart is weggenomen om een voorplein te maken. Deze stedelijke ruimte, geplaveid met natuursteen, loopt via de glazen gevels door in een metershoge hal van waaruit je de rechtszalen betreedt. Ondergronds bevinden zich de parkeergarage, het cellencomplex en de kamers van de snelrechters, bovenin het gebouw de werkplekken van de officiers van justitie en rechters.

De jury is onder de indruk van het krachtige beeld van de rechtbank, die van ver iets ongenaakbaars heeft, maar van dichtbij licht en open oogt, en waarvan de enorme schaal wordt verzacht door de sculptuur op het plein. De heldere ruimtelijke organisatie, met een zwart en wit bouwdeel en vrijstaande bodebalies bij de zalen, helpt bezoekers op hun gemak te stellen en eenvoudig hun weg te vinden. Nergens wordt zichtbaar hoe ingewikkeld het gebouw feitelijk in elkaar zit, met gescheiden routes voor rechters, advocaten en gedetineerden. Door glazen gebouwdelen van een steenprint te voorzien blijft het massieve beeld van natuurstenen blokken in stand, terwijl de rechters naar buiten kunnen kijken. Streng, rechtvaardig – menselijk. Dit gebouw plaatst de rechtspraak waar hij hoort, midden in de samenleving, en biedt houvast bij momenten waarop beslissingen over levens worden genomen.•

Een gezaghebbend gebouw

Categoriewinnaar Leefbaarheid & Sociale Cohesie

Brugfunctie tussen de bestaande en nieuwe stad

oe kun je steden verdichten en tegelijk extra ruimtelijke kwaliteit en groen realiseren? Dat toont Little C, een complex van zo’n 400 (midden)huur- en koopwoningen met een ondergrondse parkeergarage rond een groen pleintje dat zich opent richting de Coolhaven. Geïnspireerd door de architectuur van Greenwich village in New York ontwierp een team van architecten en landschapsontwerpers een ensemble van elf bakstenen torentjes die onderling verbonden zijn door stalen loopbruggen. Door deze schakeling worden per twee of drie gebouwen het trappenhuis, lift en gezamenlijk dakterras gedeeld. Zo heeft het complex - in beeld en gebruik - een behapbare maat gekregen, en werd de bouw van de torentjes financieel haalbaar.

Tussen de torentjes is openbare ruimte met bomen en geveltuintjes gecreëerd, met rondom horeca, een galerie en commerciële ruimtes. Er komt nog een loopbrug naar het Erasmus Medisch Centrum, waar veel bewoners werken.

De jury is onder de indruk van de manier waarop een middle of nowhere is getransformeerd tot een bruisende plek. De referentie aan Greenwich Village hebben de ontwerpers een Rotterdamse draai gegeven, door met een donkere baksteen aan te haken bij de historische architectuur aan de overkant van het. De gevels zien er verzorgd uit, de loopbruggen en – ruime - balkons geven allure en sfeer aan het complex, het pleintje overtuigt als ontmoetingsplek. Little C vervult met verve zijn brugfunctie tussen de binnenstad en Coolhaven, tussen het Erasmus MC en een nieuw woongebied, tussen de bestaande en nieuwe stad. Zo veel ruimtelijke kwaliteit bij zo’n hoge dichtheid realiseren, dat is razendknap, en daarom wint Little C in deze categorie.•

—

Ruimtelijke

kwaliteit met hoge dichtheid

Nieuwe invulling aan de typologie: opslagplaats

et spiegelglazen Depotgebouw dat MVRDV in opdracht van Museum Boijmans van Beuningen in het Rotterdamse Museumpark liet landen, roept gemengde reacties op bij de jury. Moet je zo’n groot en opvallend gebouw midden in een park bouwen? Is het niet teveel een gimmick? Maar eenmaal binnen is de jury zwaar onder de indruk van de spectaculaire ruimte, en ontroerd door de kunst die voor een breed publiek wordt ontsloten.

Het museum ontbeerde opslagruimte; de 151.000 kunstobjecten lagen voorheen in de kelderruimtes, die regelmatig overstroomden. In plaats van een opslagloods op een industrieterrein te bouwen, bedacht het museum om een gebouw te maken waar veel meer van de (publieke) collectie getoond kan worden; op zaal zie je slechts 8% van de collectie. De werken liggen opgeslagen in geklimatiseerde depots rond een 40 meter hoog atrium waardoor een trappartij kris-kras naar boven voert – langs restauratie-ateliers en galeries - tot aan het park op het dak. De opvang van regenwater, zonnepanelen en warmte/koudeopslag dragen bij aan de duurzaamheid van het gebouw.

Hoewel de jury twijfels houdt over de stedenbouwkundige inpassing, ziet ze dat het Depotgebouw met zijn – perfect afgewerkte - spiegel façade wel in staat is om mensen als een magneet aan te trekken. De spectaculaire entrée en trappartij, beloopbare vitrines en etalage-achtige ruimtes prikkelen bezoekers om de kunstwerken op hun eigen manier en vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Op die manier geeft het ontwerp een nieuwe invulling aan de typologie van de opslagplaats, die andere musea kan inspireren. Dat is een enorme verdienste, en daarom wordt het Depot-gebouw gekroond tot categoriewinnaar.•

De spiegel façade trekt mensen aan als een magneet

Categoriewinnaar Particuliere Woonbeleving

Warme sfeer en een sterk silhouet

tories is het verhaal van een groep betrokken particuliere opdrachtgevers die samen met architect Olaf Gipser hun krachten bundelden om een bijzonder woongebouw te realiseren in de nieuwe wijk Buiksloterham in Amsterdam Noord. Het gebouw omvat 27 appartementen en een grote gezamenlijke ruimte (momenteel in gebruik om een Oekraïens gezin op te vangen), met wintertuinen en balkons met ingebouwde plantenbakken. Bepalend voor de interieurs is de draagconstructie van kruislaminaathout rond een betonnen kern. Inspelend op de woonwensen en het budget van de bewoners, is elk appartement anders – klein, groot, open of met veel kamers, al dan niet met vide - terwijl het witte gebouw met zijn groene balkons juist eenheid uitstraalt.

‘Een prettig en mooi gebouw met een warme sfeer, en een sterk silhouet in de stad’, aldus de jury. Stories toont de potentie van collectief particulier opdrachtgeverschap, waarbij individuele vrijheid de ruimte krijgt en bijzondere woningen ontstaan, waarvoor de vrije markt nauwelijks ruimte biedt. Tegelijk laat de bewonersgroep zien dat individuele wensen heel goed samen kunnen gaan met de gezamenlijke inzet voor het grotere belang. Er is veel geïnvesteerd in de duurzame houten draagconstructie, zonnepanelen en het gevelbeeld met bomen die op de (privé)balkons zijn geplant. Zo is samenhang en algemene kwaliteit voor de buurt gecreëerd. Daar waar grote bouwbedrijven risicomijdend opereren, hebben de bewoners zeven jaar lang vastgehouden aan hun hoge ambities, zonder concessies te doen aan het ontwerp. Stories ademt energie, en biedt een particuliere woonbeleving dieals de bewoners eenmaal gesetteld zijn en de bomen volgroeid - nog hoger kan worden.•

—

Toont de potentie van collectief opdrachtgeverschap

Nieuwbouw Gerechtsgebouw Amsterdam

VANAF DE SELECTIEFASE BETROKKEN.

TGM-NL B.V. heeft in opdracht van NACH DBMO de gehele thermische schil voor het project Gerechtsgebouw Amsterdam mogen realiseren. Vanaf de VO-fase is TGM aangehaakt als partner in het projectteam. De technische uitdagingen, hoge prestatie-eisen en de relatie tussen de gevel en de stalen hoofddraagconstructie (buiten de gevel geplaatst), verdiende specifieke gevelkennis welke door TGM is ingebracht. Behalve het ontwikkelen van een tech nisch hoogwaardige gevel is in de voorfase ontworpen met als gezamenlijk doel de prestatieeisen van het gehele gebouwconcept efficiënt en binnen de voorgeschreven uitgangspunten te realiseren. Het projectteam van TGM heeft vanaf het begin ook de maakbaarheid, bouwlogistiek, planning, materieelinzet en onderhoudsgemak meegewogen in de gemaakte keuzes.

OF AMBITION”.

Leveringsomvang TGM-NL B.V.

Staal/aluminium vliesgevels: 9.700 m2

Aluminium vliesgevel patio’s: 4.400 m2 Aluminium puien: 6.300 m2 HSB geveldelen: 2.800 m2 Beplating binnen en buiten: 4.200 m2

TGM-NL B.V. Heesakkerweg 19, 5721 KM Asten https://tgm.nl

HET RESULTAAT IS EEN TYPISCH GEVAL VAN “REFLECTION

HET ONMOGELIJKE TOCH MOGELIJK MAKEN!

Wereldwijd exclusief levert JUNG haar klassieker LS 990 in de 63 tijdloze kleuren van Les Couleurs® Le Corbusier.

Pure kleuren. Zuiver mat. Om de indrukwekkende kleurdiepte uit te beelden, worden de schakelaars in een speciaal proces met de hand gelakt.

SOHO Kliniek | 12:43 Architekten Stuttgart, Duitsland gris clair 31 l’ocre rouge moyen vert olive vif céruléen vif

Foto: Henrik Schipper

et woningproject Spaarndammerhart omvat een mix van koop-, vrije huur- en sociale huurwoningen boven een parkeergarage, en is tegelijk een stuk stadsherstel. Op de plek waar in de jaren zeventig met de bouw van een school een gat in het stedelijk weefsel werd geslagen, hebben architecten Korth Tielens en Marcel Lok de oorspronkelijke straatwand met poort teruggebracht, en daarachter een groene hof gecreëerd. Geïnspireerd door de omringende architectuur van de Amsterdamse School, hebben ze het project als een Gesamtkunstwerk vormgegeven, samen met DS landschapsarchitecten en kunstenaar Martijn Sandberg. Van de nestkasten die in de gevels zijn verwerkt tot de typografie voor de huisnummers; aan elk detail is gedacht. Zo vanzelfsprekend als Spaarndammerhart op zijn

Voorbeeldstellend in omgang met natuur

plek staat, ziet de jury dat hier stedenbouwkundig een prestatie van formaat is geleverd. Het project istot en met de entrée van de parkeergarage - prachtig ingepast, waarbij een hedendaagse draai is gegeven aan de baksteenarchitectuur van de Amsterdamse School. Met name de geglazuurde groene baksteen waarmee het hof is gemetseld, verrast de jury aangenaam. Alle woningen hebben prive-terrassen, die overgaan in collectieve tuinen, zonder schuttingen. Bestaande bomen zijn behouden en waar nodig verplant. Het is jammer dat de poort naar een aanpalend binnenterrein door de bewoners is afgesloten. Spaarndammerhart is een rijk project dat op alle fronten consistent en goed is aangepakt, en toont hoe je een stuk stad kunt bouwen met betaalbare en duurdere woningen, dat toegankelijk is voor iedereen.•

ls grootste drijvende kantoor ter wereld, opgetrokken uit (duurzaam geproduceerd) hout, vormt Floating Office Rotterdam het visitekaartje van het Global Center on Adaption (GCA), een door de VN opgerichte organisatie om de aanpassing aan klimaatverandering te versnellen. Het project, onderdeel van de herontwikkeling van de Rijnhaven tot een nieuw stuk stad, is in elf maanden ontwikkeld door Red Company en ontworpen door Powerhouse Company; deze bedrijven zijn ook in het pand gevestigd. Het bestaat uit vijftien geschakelde betonnen drijfbakken waarop een houten prefab draagconstructie van liggers en kolommen in elkaar is geschroefd, voorzien van verdiepingshoge ramen. Het uitzicht over het water is prachtig, het gevelbeeld en het interieur worden niet als bijzonder ervaren.

Grootste drijvende kantoor ter wereld

De balkons, die naar boven toe steeds iets verder uitkragen, zoals bij een pagode, dubbelen als zonwering. Op het zuidelijke dakdeel liggen zonnepanelen, op het noordelijke groeien plantjes. Er wordt gekoeld met behulp van warmte/koude-opslag, met water uit de haven; netto produceert het gebouw energie.

De jury vindt dat de makers veel voor elkaar hebben gekregen in korte tijd, inclusief een BREAAM Outstanding certificering. Technisch zit het gebouw slim in elkaar; het is flexibel indeelbaar, demontabel, verplaatsbaar en vakkundig afgewerkt.

Dat het project de noodzaak om ons aan te passen aan de stijgende zeespiegel aankaart is goed, maar de vorm van het gebouw ondersteunt die boodschap volgens de jury beperkt. Floating Office Rotterdam is zeer stimulerend in de beweging waar het voor staat, maar inspireert minder als kantooromgeving.•

Een bijzonder sympathiek project

et Koning Willem I College in Den Bosch is een MBO-opleiding met verschillende vestigingen, waaronder het vernieuwde gebouw met de techniek-opleidingen, vlak bij het station. Vertrekpunt voor de renovatie en uitbreiding was de verduurzaming van het bestaande pand uit de jaren ’90 en het creëren van een ‘gezicht’ naar de stad. Aan het nieuw aangelegde voorplein ontwierp Nieuwe Architecten een glazen gebouw met een beeldbepalende houten draagconstructie, dat tegelijk dienstdoet als lesmateriaal. De onafgewerkte constructie en ‘open’ plafonds maken de opbouw inzichtelijk, waarbij je letterlijk ziet hoe klimaatinstallaties, akoestische panelen en verlichting in de ruimtes zijn gehangen. Door de QR-codes bij verschillende onderdelen te scannen,

krijg je extra informatie. De felblauwe stalen trappartijen - de ‘clubkleur’ – vormen een kleurig accent. De meubels zijn deels gemaakt door de studenten. De jury is enthousiast over dit ‘stoere’ gebouw dat hoge, lichte ruimtes biedt en een goede sfeer. De houten draagconstructie en de expressieve trappen overtuigen, de vorm van de glazen gevel vindt de jury daar niet zo goed bij passen. Het gebouw oogt uitnodigend, studenten voelen zich geïnspireerd, en kunnen door de heldere opzet hun weg makkelijk vinden. Door de verplaatsbare binnenwanden zijn de onderwijsruimtes flexibel in gebruik, wat bijdraagt aan de duurzaamheid van het gebouw. Al met al is dit een bijzonder sympathiek project. Zoals een jurylid het verwoordt: ‘Ik zou hier zelf wel op school willen zitten.’•

Genomineerd Particuliere Woonbeleving

Landgoed De Lage Lier Molenhoek

> Architect Architectenbureau Vincenth Schreurs Opdrachtgever Individuele bestuursleden van Landgoed De Lage Lier voor in totaal 8 woningen bij dezelfde aannemer, VvE Landgoed De Lage Lier voor de gemeenschappelijke investeringen binnen het Landgoed. Bouwperiode 2019 - 2021 Fotograaf Auke van der Weide

r waren plannen om een snelweg door het voormalig landbouwgebied bij Molenhoek aan te leggen, en een projectontwikkelaar wilde er een nieuwe woonwijk bouwen; plannen waartegen omwonenden zich fel verzetten. Met dank aan een collectief van 15 particuliere opdrachtgevers annex natuurliefhebbers is er uiteindelijk 14 hectare natuur gerealiseerd, die beheerd wordt door de bewoners en de boer die verderop woont. Het nieuwe landgoed De Lage Lier is tot stand gekomen via de rood-voor-groen regeling waarbij in ruil voor natuurontwikkeling (kleinschalige) bebouwing gerealiseerd mag worden. Architect Vincenth Schreurs ontwierp acht ingetogen woningen in het –publiek toegankelijke - groen. De architect begeleidde de bewoners in het hele proces; sprak met elk gezin, maakte vervolgens de basisschets voor de woningen en bepaalde de positie in het ensemble aan de hand

Voorbeeldstellend in omgang met natuur

van woonwensen en budget. De huizen, geconstrueerd met kruislaminaathout en voorzien van eenvoudige grijze gevels en groene danwel zonnedaken, hebben spectaculair uitzicht op de natuur.

De jury vindt dit project voorbeeldstellend door de manier waarop wordt omgegaan met het landschap. Het groengebied is geconserveerd terwijl de biodiversiteit is verrijkt met nieuwe plantensoorten, gericht op het aantrekken van insecten en andere dieren. De woningen met hun grijze gevels en platte daken zijn tamelijk onopvallend in het groen geplaatst. De huizen openen zich naar de achtertuinen, die overgaan in het landschap, en hebben veel uitzicht en zon. Aan de straatkant vindt de jury het ontwerp wat minder overtuigen, doordat de samenhang ontbreekt. Als de tuinen en het terrein over vijf jaar volgroeid zijn, biedt dit project een prachtige woon- én natuurbeleving.•

Genomineerd Particuliere Woonbeleving

Trudo Toren Eindhoven

n 2011 bouwde de Italiaanse architect Stefano Boeri in Milaan twee luxe ‘bostorens’ waarmee hij wereldberoemd werd. Woningcorporatie Trudo wilde een soortgelijk gebouw in de Eindhovense wijk Strijp S realiseren, maar dan in de sociale huursector; een uitdaging die de architect graag aannam. Samen met landschapsontwerper Laura Gatti tekende hij een toren met 125 (starters) woningen (35-50m2) die elk over een balkon met boom beschikken en zo de hoogstedelijke buurt helpen vergroenen. De appartementen hebben een 3,5 meter hoog plafond, wat bewoners de mogelijkheid biedt om een entresol of hoogslaper in te bouwen. Daarnaast beschikken de bewoners over een grote gezamenlijke ruimte met keuken en terras, waar activiteiten

Lef en langetermijnvisie

georganiseerd worden, al dan niet met hulp van de door Trudo aangestelde communitybuilder en -app. De jury prijst allereerst het lef en de lange termijnvisie van de opdrachtgever, die dit concept voor elkaar heeft gekregen met honderd procent sociale huurwoningen, en een kwaliteit ‘aan de bovenkant van de sector’. De toren past goed in het gebied met zijn verscheidenheid aan architectuur. Er is veel geïnvesteerd in woonkwaliteit en belevingswaarde, waarbij passanten en omwonenden meegenieten van het groene gevelbeeld. In vergelijking met de verzorgde gevel ogen de onderkanten van de balkons en de betonnen verkeersruimten wat onafgewerkt. De combinatie van hoge architectonische ambities, verticale vergroening en de gemeenschappelijke leefruimte is indrukwekkend, en heeft een bijzondere plek opgeleverd.•

TOEGANSGCONTROLE?

MET BEHEER IN DE CLOUD

BEOTOUCH

BEOKEY

Volledig stekerbaar

Little C, Rotterdam

Van braakliggende tippelzone tot woonbuurt met grootstedelijke allure. Architecten Bert van Breugel en Jaakko van ‘t Spijker van CULD en Inbo halen met woonwijk Little C een stukje New York naar Rotterdam. Little C kenmerkt zich door een fijnmazige structuur. Vijftien gebouwen, onderling met elkaar verbonden door drie centrale pleinen, steegjes en zestig loopbruggen. Ook beeldbepalend zijn de aluminium kozijnen. Die zijn vervaardigd volgens het principe wienersprossen en geplaatst door gevelbouwer Hermeta. Hierbij wordt een vakverdeling gemaakt en aan de buitenzijde verlijmd met een roede. Deze roede ontwikkelde Reynaers Aluminium speciaal voor dit project. Doordat de kozijnen in alle gevels terugkomen, ontstaat er een karakteristiek en sfeerbepalend straatbeeld.

Fotograaf: Jan Willem Schouten

Mooi hè,

bouwkundige beveiliging…

Onlangs won Depot Boijmans van Beuningen (ontwerp: MVRDV) de BNA-prijs Beste Gebouw in de categorie 'Stimulerende Omgevingen'. Als specialist in bouwkundige beveiliging zijn wij trots dat we ook ons steentje mochten bijdragen aan de totstandkoming van dit markante gebouw.

Een bijzondere vorm als die van Depot Boijmans van Beuningen levert de nodige uitdagingen op, zeker ook op het gebied van bouwkundige beveiliging. Mede daarom besloot hoofdaannemer BAM Bouw en Techniek om ons bij de bouw te betrekken. Zelf een uitdaging op het gebied van bouwkundige beveiliging? De specialisten van aalbers|wico gaan graag met u in gesprek.

Molenstraat 18 3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 www.aalberswico.nldefence & security

Voor de gekromde entreeportalen bedachten we oplossingen op maat rond standaard toegangsproducten zoals rolluiken, schuifdeuren en tourniquets. Een uitgebalanceerde combinatie tussen gebruiksgemak en bouwkundige beveiliging, binnen de gestelde esthetische eisen.

De depot-collectie bevindt zich veilig achter brand- en braakwerende puien. Door de grote glaspartijen hebben bezoekers tegelijkertijd prima zicht op de depotruimtes.

Innovative through imagination.

Professionals trust in GEDORE: tools that meet the highest standards and enable precise, secure and easy application. This is what we understand by quality leadership, innovative strength and service expertise. For more information, visit www.gedore.com.

Verbinding tussen verleden en heden

et Holocaust Namenmonument is gebouwd voor de Joden, Sinti en Roma die tijdens de Tweede Wereld-oorlog gedeporteerd en vermoord zijn, en geen eigen graf hebben. Het bestaat uit 102.000 bakstenen waarin de namen, geboortedata en leeftijd bij overlijden zijn gegraveerd. De stenen vormen muren die vier Hebreeuwse karakters dragen - omkleed met spiegelend roestvrij staal, en iets opgetild en verdraaid ten opzichte van de muren - met de boodschap: ‘in herinnering aan’. De spiegels reflecteren de lucht, de bomen en de gebouwen in de omgeving, leggen een verbinding tussen het verleden en het heden, en geven een symbolische betekenis aan de opgave om ‘een toekomst proberen voor te stellen met de ervaring van dit trauma’. Op maaiveldniveau vormt het monument een labyrintachtige ruimte waar je vrij doorheen kunt lopen.

Initiatiefnemer van het project is Jacques Grishaver, voorzitter van het Auschwitz Comité, die de PoolsAmerikaanse architect Daniel Libeskind benaderde om een ontwerp voor een monument in het Wertheimpark te maken. Toen bewoners dat plan afkeurden, werd gekozen voor deze locatie, in de voomalige Joodse Buurt. Ook hier ontstond weerstand; zo werd gevreesd dat het monument te groot zou zijn voor de plek.

Zoals het honderd meter lange bouwwerk zich voegt tussen de Weesperstraat, de ingang naar de metro en de Hoftuin, ervaart de jury het eerder als bescheiden. Het monument is meer dan een gedenkplaats: een stedelijk rustpunt en een ruimte voor educatie, waar dagelijks schoolklassen worden ontvangen en rondgeleid.

Beschrijvingen doen tekort aan de ervaring van de jury, die diep onder de indruk is van de betekenis die in dit ontwerp besloten ligt en de enorme betekenis voor de Joodse gemeenschap.•

Feest!

De zeventiende editie van BNA Beste Gebouw van het Jaar werd deze keer uitgereikt in Theater Zuidplein in Rotterdam. Hier werden de Eervolle Vermelding, de Categoriewinnaars, de Publieksprijswinnaar en natuurlijk het BNA Beste Gebouw van het Jaar 2022 bekendgemaakt. Op deze pagina's vind je een korte sfeerimpressie van de prijsuitreiking.•

Het feest van de architectuur

Ontwikkeld in het laboratorium: de toekomst van de stad

Ilot Queyries ligt ten oosten van de rivier de Garonne, recht tegenover de grootste kathedraal van Frankrijk, die het historische centrum van Bordeaux als stedelijk hoogtepunt markeert. Met het nieuwe gebouw willen de architecten het leven in de groeiende stad een duurzaam design geven. Zij maken van de nieuwe woonbinnenplaats aan de oeverzijde van de Bastide Niel een visueel herkenningspunt in de nieuwe wijk en geven een hedendaagse interpretatie van de bouwtradities van Bordeaux.

KERAMISCH

ORIËNTATIEPUNT

Wie aan keramische gevels denkt, heeft waarschijnlijk kleine huisjes uit zuidelijke landen in gedachten. De afmetingen zijn hier totaal verschillend en toch blijkt het materiaal in meer dan één opzicht de juiste keuze te zijn voor Ilot Queyries. Het imposante nieuwe gebouw springt niet alleen in het oog door zijn hoogtes, dieptes en hellingen - vooral zijn stralend heldere, driedimensionale gebouwschil trekt al van verre de aandacht. Verschillende geprofi leerde tegels van het KeraTwin® systeem maken dit mogelijk. Ze vangen het licht vakkundig op en geven de architectuur een levendig, sculpturaal aanzien met zonreflecties en schaduw spel.

HET MATERIAAL

IS

DE SLEUTEL

200 meter gebouwlengte, 10.000 m2 geïnstalleerde keramische gevels, variërend in hoogte tot negen verdiepingen, met een dynamische hellingshoek van

14 tot 45 graden - een blik op de kerngegevens maakt duidelijk: zonder de ondersteuning van een projectspecifieke en trend settende oppervlaktevormgeving zou deze even onconventionele als identiteitscheppende architectuur moeilijk kunnen slagen. Volgens de specificaties van de architecten hebben de keramiekspecialisten van Agrob Buchtal de kleur en profilering van de keramische elementen voor Ilot Queyries als individuele maatproducten van het ultramoderne KeraTwin® gevelsysteem ontworpen en geproduceerd.

DUURZAME AANWEZIGHEID

De lichte kleur aan de buitenkant geeft het gebouw een hoog albedo, wat het stedelijk hitteeilandeffect helpt te voorkomen. De keramische gevels van Agrob Buchtal zijn uitgerust met de Hytect-technologie, een innova tief oppervlak met een zelfreinigend effect. Zij garanderen dat Ilot Queyries nog vele jaren zal schitteren met een ongewijzigde en onberispelijke esthetiek. Bovendien trotseren de antibac teriële Hytect-tegels niet alleen alle weersomstandigheden, vervuiling en mosvorming en imponeren ze met aanzienlijk lage onderhoudskosten - ze breken ook luchtverontreinigen de stoffen zoals stikstofoxide af en dragen actief bij tot een gezondere luchtkwaliteit: Een geschenk aan de inwoners van de stad van de toekomst.

BUCHTAL

Met zijn verscheidenheid aan kleuren, formaten en oppervlak ken geeft KeraTwin® architecten een hoge mate van ontwerpvrijheid. En omdat verschillende bevestigingen zorgen voor flexibiliteit in techniek en constructie, biedt het systeem de juiste oplossing voor elke uitdaging, zelfs op moeilijke ondergronden.

Op verzoek kunnen de panelen ook worden geleverd met profielen, die met hun plastische structuur grote gevels kunnen opbreken en het karakter van een heel gebouw vorm kunnen geven. De voegen zijn zo ontwor pen dat de constructie optimaal beschermd is tegen slagregen. Met hun relatief lage gewicht van 32 kg/m² zijn de panelen gemakkelijk te vervoeren en te installeren.

Aangezien de panelen alleen in het systeemprofiel worden gehaakt, is er geen extra gereed schap nodig voor de installatie. Het verticale Omegaprofiel K20 heeft zich bewezen als specialist voor een efficiënte montage op moeilijke ondergronden, bijv. wanden in staanderwerk, terwijl het klemsysteem K20 niet alleen een horizontale en verticale paneelmontage mogelijk maakt, maar ook op plafonds.

Agrob Buchtal facade@agrob-buchtal.de

KERAMIEK IN HET SYSTEEM: KERATWIN VAN AGROB

Depot Boijmans van Beuningen, van harte gefeliciteerd met de nominatie voor Gebouw van het Jaar, namens jullie trotse isolatiepartner. Kingspan Insulation B.V.

Huis SonneveldErfgoed

Het Nieuwe Instituut

Architectuur

Cultuur

Museumpark Rotterdam

Juryleden aan het woord

arbara Baarsma is hoogleraar toegepaste economie aan de Universiteit van Amsterdam en directeur van Rabo Carbon Bank. Ook is zij voorzitter van de Bankraad van DNB en lid van de Monitoringcommissie Corporate Governance, het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en de Raad van Advies van de Taskforce Korte Ketens. Verder is Barbara lid van de Jury Nationaal Icoon, het bestuur van de Stichting Alzheimer en de Raad van Advies DNB Academie, en was zij van 2012 tot 2019 Kroonlid bij de Sociaal Economische Raad (SER). We stelden haar een aantal vragen om erachter te komen hoe zij denkt over architectuur

Wat kenmerkt goed opdrachtgeverschap danwel goed opdrachtnemerschap?

Opdrachtgevers dienen vooraf goed te hebben nagedacht over de functionaliteit van het gebouw en de inpassing in de omgeving, en ze dienen vooraf duidelijk te zijn over de gestelde eisen (budget, duurzaamheid, bouwkundig etc) die daaruit volgen. Vervolgens is het minstens zo belangrijk dat architecten binnen het gestelde kader (artistieke) vrijheid krijgen. Dus niet achteraf de eisen gaan aanpassen. Architecten moeten op hun beurt vooraf goed de gestelde eisen ‘doorleven’ en vantevoren aangeven als dat ergens knelt, en niet achteraf zeggen dat de eisen niet haalbaar zijn.

kenmerkt zich

Sinds 1 maart 2020 is Mohamed Baba bestuursvoorzitter van woningcorporatie Haag Wonen. Mohamed is daarnaast Alliantietrekker Wonen en Leefomgeving voor Den Haag Zuid-West en binnen het Dagelijks Bestuur van De Vernieuwde Stad verantwoordelijk voor de portefeuille Woningmarkt. Sinds 2018 is hij tevens voorzitter van de vereniging Sociale Verhuurders Haaglanden (SVH), waarin 15 corporaties in de regio samenwerken. Daarnaast vervult Mohamed enkele maatschappelijke nevenfuncties. Voordat Mohamed bestuursvoorzitter werd bij Haag Wonen, was hij directielid bij Woonbron in de regio Rotterdam.

Wat kenmerkt goed opdrachtgeverschap danwel goed opdrachtnemerschap?

Een open en transparante relatie die gebaseerd is op gelijkwaardigheid. Concreet betekent dit voor mij dat je elkaars individuele belangen kent en respecteert en deze aan elkaar probeert te koppelen.

Is Nederlandse architectuur te typeren en zo ja: hoe?

Ik zou deze als eigenzinnigs typeren. Daar waar het kan wordt er zoveel mogelijk rekening gehouden met de omgeving en de inpasbaarheid van het ontwerp. Maar ik zie ook uitspattingen van eigenzinnigheid en het anders willen doen. De vraag die van belang hierbij is, in hoeverre is het ontwerp tijdloos en kun je een breed publiek tevreden stellen. Wetende dat je niet iedereen kunt behagen.

Aan welke waarde hecht je bij een gebouw het meest als bewoner of gebruiker?

Dagelijks gebruik gemak, makkelijk in het beheer en dat het esthetisch aantrekkelijk is om naar te kijken.•

Goed opdrachtgeverschap

door een open en transparante relatie die gebaseerd is op gelijkwaardigheid

Vak- én publieksjury kiezen vernieuwd Museum Singer Laren tot Beste Gebouw

oe een ‘eenvoudige’ aanbouw werd uitgeroepen tot Beste Gebouw van het Jaar, dat is het verhaal van het vernieuwde Museum Singer Laren, ontworpen door Bedaux de Brouwer Architecten.

Voortbouwend op de bestaande museumvilla uit 1911 met zijn concertzaal en binnentuin, bouwde het bureau een bakstenen uitbreiding die eruit moest zien ‘alsof hij er altijd zo gestaan heeft’. Volgens de jury, onder voorzitterschap van Barbara Baarsma, is het museum, ‘dat al een begrip was’, hiermee ‘naar het hoogste architectonische niveau getild’. De aanbouw won ook de publieksprijs.

BNA Beste Gebouw van het Jaar is de architectuurprijs die jaarlijks wordt uitgereikt door de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus, voor het gebouw ‘met de meeste meerwaarde voor mens en maatschappij’. Net als vorig jaar, toen het Van der Valkhotel Zuidas in Amsterdam won, is de winnaar verrassend te noemen; Singer Laren liet grote projecten als Depot Boijmans in Rotterdam en de Rechtbank Amsterdam achter zich. Volgens de jury moeten we verder kijken dan het bouwwerk: ‘Het gaat ook om de visie en de attitude achter het ontwerp. (...) De klimaatcrisis stelt ons voor een hele reeks enorme uitdagingen. We mogen meer bescheiden bouwen.’

Singer Laren blinkt daarin uit; de vleugel voor de Nardinc-kunstcollectie is een ingetogen inpassing. Bedaux de Brouwer heeft de aanbouw gespiegeld ten opzichte van de middenas van de binnentuin, en zo de architectonische compositie, die door eerdere uitbreidingen was ‘verrommeld’, weer tot een geheel gesmeed. De nieuwe expositieruimten sluiten aan op de klassieke tentoonstellingszalen, met eikenhouten lijstwerk en bovenlichten.

De duurzaamheid van het plan schuilt in het hergebruik van bestaande bouwdelen waarop – onzichtbaar voor passanten – zonnepanelen zijn geplaatst, en in de tijdloze uitstraling van de baksteenarchitectuur. Het vernuft zit ’m vooral in wat je niet ziet. De metalen beveiligingshekken waarmee de expositiezalen ’s avonds worden afgesloten, verdwijnen met een druk op de knop in de binnenwanden. Brandmelders en ventilatievoorzieningen zijn weggewerkt in de verlichtingsarmaturen aan het plafond.

Bescheiden als de architecten zich hebben opgesteld, valt er ook een aantal markante details te ontdekken, zoals het messcherp gesneden puntdak, waarin de jury ‘een kruising tussen bebop en Frank Lloyd Wright’s prairiehuizen’ ziet. Aan de kunstcollectie voegden de architecten drie ‘levende schilderijen’ toe: fraai omlijste ramen met brede zitvensterbanken vanwaar je uitkijkt op de villa, de tuin van Piet Oudolf en de lucht.

‘Projecten als Singer Laren, met zijn openbare binnentuin, onderstrepen het belang om kunst vrij toegankelijk te maken en houden’, stelt de jury terugblikkend op twee jaar corona, waarin cultuurgebouwen gedwongen werden tot sluiting. Het museum heeft de sluiting benut om ook de bestaande zalen en museumwinkel te renoveren.

De publieksprijs ging ook naar Singer Laren. Het Nationaal Holocaust Namenmonument in Amsterdam, ontworpen door Studio Libeskind met bureau Rijnboutt, kreeg een eervolle vermelding.•

Bron: de Volkskrant, door Kirsten Hannema 12 mei 2022

SLIMME VEELZIJDIGHEID

DoorBird – de IP-video deurstation in meer dan 50 oppervlakken en RAL-kleuren. Alle bezoekers per smartphone zien en spreken of de deur openen vanuit elke locatie.

Ook individueel aanpasbaar: www.doorbird.com/confi

DoorBird representeert de combinatie van exclusief design met innovatieve IP-technologie voor deurcommunicatiesystemen.

D21DKV, roestvrij staal V4A, geborsteld Individueel aanpasbaar, echt messing gepolijstIndividueel aanpasbaar, speciaalmessing

“Bij de extrusie van de WICONAprofielen gebruiken we aluminium met een lage CO2 voetafdruk”, vertelt Perry Hermans, Country Manager WICONA Benelux. “Hiervoor maken wij gebruik van hernieuwbare energiebronnen, zoals waterkracht, wind- en zonneenergie. Ook investeren we in de productie van groene waterstof op industriële schaal en recycleren wij steeds meer postconsumed aluminium. In tegenstelling tot pre-consumer aluminium, dat feitelijk productieafval is, wordt Hydro CIRCAL 75R verkregen van oude ramen, deuren en gevelsystemen die aan het eind van hun technische levensduur zijn gekomen. Door deze producten hoogwaardig en binnen Europa te recycleren, worden schade op de ontginningslocatie, uitputting van niethernieuwbare grondstoffen, het verbruik van niet-hernieuwbare energie én de uitstoot van broeikasgassen drastisch beperkt. Hiermee is Hydro CIRCAL 75R veel milieuvriendelijker dan primair aluminium.

HYDRO CIRCAL 75R, HET MEEST DUURZAME ALUMINIUM IN DE MARKT VANDAAG.

Iedereen kent het FSC- en PEFClabel voor hout. Voor aluminium bestaat een gelijkaardig label:. Aluminium Stewardship Initiative (ASI), de internationaal erkende standaard voor het beoordelen van onder andere duurzaamheid gedurende de gehele levenscyclus van aluminium. “De Hydro Groep is het eerste bedrijf dat dit label gekregen heeft en hier zijn we best trots op” vult Perry Hermans aan.

75% GERECYCLEERD, 95% RECYCLEERBAAR

De gemiddelde CO2-voetafdruk van aluminium dat in Europa wordt verbruikt, bedraagt 8,6 kg CO2 per kg aluminium. “Met Hydro CIRCAL 75R hebben we een maximale CO2-voetafdruk van 2,33 kg CO2 per kg aluminium, wat een besparing betekent van 6,27 kg CO2. Een typisch raam omvat ongeveer 20 kg aluminium,

MARKTVISIE: HYDRO BUILDING SYSTEMS

Fotograaf: Egbert de Boer

Project: Holland Park blok 22 en 23 Diemen

Architect: Rijnboutt Architecten

Opdrachtgever: Bergwijkstadspark B.V.

Aannemer: Hurks Bouw Eindhoven

Gevelbouwer: Byldis Facades

wat een gemiddelde besparing oplevert van 125,4 kg CO2 per raam. In een appartement gebouw met 50 appartementen en 250 ramen, loopt deze besparing dus op tot maar liefst 11.650 kg CO2!” Nagenoeg het volledige WICONA-gamma wordt geproduceerd met Hydro CIRCAL 75R.

CISKIN, 100% CIRCULAIR Modulair ontworpen, aanpasbaar, demontabelbaar, herbruikbaar, 100% recyclebaar én toegespitst op het comfort van de gebruiker. Ciskin kan eenvoudig worden aangepast aan de gebruiksfunctie van een gebouw. Voldoet de gevel op een bepaald moment niet meer aan de eisen? Dan kan hij eenvoudig aangepast worden aan de wensen en eisen van dat moment. De gevel degenereert niet en blijft continu presteren, op het hoogste niveau. Grondstoffen- en waardevernietiging zijn dus

niet aan de orde. Ciskin is een initiatief van Alkondor Hengelo, De Groot en Visser en WICONA, die samen Circular Facade Company vormen. Op dit moment wordt Ciskin uitgebreid getest en worden alle certificeringsstappen doorlopen. In het voorjaar van 2023 staat het eerste (pilot)project gepland.

“Duurzaamheid maakt geen deel uit van onze strategie, maar ís onze strategie”, besluit Perry Hermans. “Wij nemen onze verantwoordelijkheid in de volledige waardeketen van de aluminiumproductie. Ons doel is om bij te dragen aan de creatie van een rechtvaardige samenleving en een circulaire economie door een verantwoordelijke productie, circulaire producten en een volledige decarbonisatie van onze processen tegen 2050 of eerder!”

Fotograaf: Egbert de Boer

Project: Blok 26 Zeeburgereiland Amsterdam

Architect: Arons en Gelauff architecten.

Opdrachtgever: BDP ontwikkeling B.V. Regio Noord-West

Aannemer: Bouwcombinatie Kondor Wessels Amsterdam en Boele van Eesteren

Gevelbouwer: Driessens Aluminium B.V.

Hydro Building Systems

Postbus 75, 5150 AB Drunen https://www.hydro.com/

Smartland is een multi-disciplinair ontwerpbureau met een internationale focus op de urgente opgaven van deze tijd.

Wij ontwikkelen innovatieve, geïntegreerde en ruimtelijke oplossingen voor projecten waarin landschap, stedenbouw, waterbeheer, ecologie, architectuur en productvormgeving bij elkaar komen. Met onze expertise in de Nederlandse delta denken we vanuit het grote systeem en maken dit concreet op de lokale schaal. We ontwerpen mét de natuur aan integrale oplossingen, waarbij begrip en beleving sleutelfactoren zijn.

www.smartland.nl

KLIMAATBESTENDIGE PARKEN

>

PALVU Stadsvilla’s, Zwolle

Architect: 19 het atelier architecten B.V.

Opdrachtgever: Explorius Vastgoedontwikkeling B.V.

Bouwperiode: 2020-01-08 tot 2021-03-09

Fotograaf: Theo Smits

>

Woonhuis De Rotte, Rotterdam

Architect: Bureau Ha Architecten

Opdrachtgever: Particulier

Bouwperiode: 2020-06-08 tot 2021-06-18

Fotograaf: Frank Poppelaars

>

A Hidden House, Nijmegen

Architect: Engel Architecten

Opdrachtgever: Particulier

Bouwperiode: 2019-11-21 tot 2021-02-08

Fotograaf: Luuk Kramer

>

Transformatie Wevershuis Vijzelgracht, Amsterdam

Architect: Benthem Crouwel Architects

Opdrachtgever: Mels Crouwel en Kirsten Schipper

Bouwperiode: 2018-01-08 tot 2021-09-14

Fotograaf: Jannes Linders

> Boerderij Eekema, IJlst

Architect: J.O.N.G.architecten

Opdrachtgever: Particulier

Bouwperiode: 2020-02-12 tot 2022-04-02

Fotograaf: Thijs Wolzak

> Finest of Ockenburgh

Architect: MIX architectuur

Opdrachtgever: Synchroon

Bouwperiode: 2018-09-01 tot 2021-09-01

Fotograaf: Reinier Ubels

>

Landgoed De Lage Lier, Molenhoek

Architect: Architectenbureau Vincenth Schreurs

Opdrachtgever: Individuele bestuursleden van Landgoed De Lage Lier (15 personen) voor in totaal 8 woningen bij dezelfde aannemer, VvE Landgoed De Lage Lier voor de gemeenschappelijke investeringen binnen het Landgoed en de 1 ha bouwkavel Bouwperiode: 2019-08-15 tot 2021-02-01

Fotograaf: Auke van der Weide

>

The Row, Amsterdam Architect: DP6 architectuurstudio

Opdrachtgever: Amvest Bouwperiode: 2018-09-17 tot 2021-04-05

Fotograaf: Scagliola Brakkee

>

Een markant houten huis, Monster

Architect: derksen|windt architecten

Opdrachtgever: Particulier

Bouwperiode: 2020-11-02 tot 2021-05-27

Fotograaf: René de Wit

>

Trudo Toren, Eindhoven

Architect: Stefano Boeri Architette & Inbo

Opdrachtgever: Sint Trudo

Bouwperiode: 2018-12-12 tot 2021-09-30

Fotograaf: Marcel van der Burg

> Polyphemos, Maastricht

Architect: martens willems & humblé

Opdrachtgever: MVJ Ontwikkeling BV

Bouwperiode: 2019-11-01 tot 2021-08-01

Fotograaf: Philip Driessen

> Kunsthuis, Maasbree

Architect: Concept* Cloudt

Opdrachtgever: Particulier Bouwperiode: 2021-03-01 tot 2022-07-21

Fotograaf: Roel Vink

> De Voortuinen, Amsterdam

Architect: Elephant

Opdrachtgever: Westerpark West Bouwperiode: 2019-03-04 tot 2021-09-20

Fotograaf: Marcel van der Burg

> Elburglaan, Eindhoven

Architect: Architecten studio-pls

Opdrachtgever: Van den Reek Bouwperiode: 2020-02-01 tot 2021-07-01

Fotograaf: Maurits van Hout

> Stories, Amsterdam

Architect: Olaf Gipser Architects

Opdrachtgever: Bouwgroep CPO Samenwerkers BSH20A

Bouwperiode: 2018-11-16 tot 2021-04-14

Fotograaf: Max Hart Nibbrig

Jansen Beton: synoniem voor Duurzaam Beton

combinatie van hoogovenslakken en vliegassen.

Een nog grotere stap naar duurzaam beton is de toepassing van geopolymeren als bindmid del, waarbij het cement helemaal vervangen wordt. De combinatie van secundaire grondstoffen en geopolymeren in beton was al succesvol in verschillende projecten. Zoals in de funderingen voor klimaatbestendige woningen in Boekel (Ecodorp) en een fietsen voetgangersbrug als onderdeel van de vernieuwde N69.

MILIEU-IMPACT VAN BETON BEREKENEN

Vanuit vijf productielocaties in Noord-Brabant en Amsterdam

levert Jansen Beton betonmortel aan diverse doelgroepen voor verschillende segmenten. Samen met de klant kijken we naar de beste betonoplossing voor een zo laag mogelijke milieu-impact. Een mooi voorbeeld is de bijzondere Trudo Toren van hogesterktebeton.

SLANK BOUWEN MET HOGESTERKTEBETON VOOR TRUDO TOREN EINDHOVEN

Hogesterktebeton heeft een speciale betonsamenstelling waardoor het zich onderscheidt van traditioneel grindbeton. Door de hogere sterkteklasse biedt deze betonsoort de mogelijkheid om slank, licht en duurzaam te bouwen. Er is minder beton benodigd en de beschikbare vloeroppervlakte wordt optimaal benut. Dat maakt hogesterktebeton uitermate geschikt voor hoogbouw. Door deze kenmerkende eigen schappen neemt de toepassing van hogesterktebeton een grote vlucht in de hoogbouw, maar ook in de wegen- en waterbouw.

MILIEU-IMPACT BETON VERLAGEN

Met de toepassing van gerecy clede grondstoffen uit beton- en steenpuin en alternatieven voor cement als bindmiddel, reduceren we onze CO2-footprint. Secundaire zand, grind en granulaat produceren we in onze recyclinginstallaties. Daarnaast vervangen we traditioneel Portlandcement door cement gemaakt uit een

Om stappen te kunnen maken naar verdere verduurzaming van beton is inzicht in de milieu-impact cruciaal. De milieu-impact wordt uitgedrukt met de Milieu Kosten Indicator (MKI). Deze score wordt steeds meer gebruikt bij aanbe stedingen, om de duurzaamheid van bouwprojecten te beoordelen. Daarnaast kan de B&U-sector hiermee de Milieu Prestatie Gebouw (MPG) berekenen.

De MKI wordt berekend op basis van een levenscyclusanalyse (LCA), beginnend bij de winning en het transport van de grond stoffen tot en met de kosten voor demontage, transport, en hergebruik als product of grondstof. Sinds 2018 kunnen wij met behulp van EcoChain software de MKI-waarde van onze beton mengsels berekenen, conform de Europese norm EN 15804.

Jansen Beton is onderdeel van A. Jansen B.V.: uw specialist in infra, recycling en beton. Alle disciplines onder één dak en circulair met elkaar verbonden.

A. Jansen B.V. Kanaakdijk Zuid 24, 5691 NL SON https://ajansenbv.com

Meerdere onderzoeken in bijvoorbeeld Canada, Japan, Noorwegen en Oostenrijk hebben uitgewezen dat het natuurproduct hout een positief effect heeft op de emotionele toestand van mensen. Omgevingen met hout veroorzaken een daling van de bloeddruk en hartslag en hebben een kalmerend effect. Het aanraken van het hout geeft zelfs het gevoel van geborgenheid en verbonden heid met de natuur. Andere bouwmaterialen hebben zo’n rustgevend effect niet.

Net als kamerplanten en groene gevels is hout voor ons gelijk aan een nauwe band met bomen en de natuur, of hout nu wordt gebruikt als bekleding aan de buitenkant van een gebouw, zichtbaar is in de constructie of wordt gebruikt voor vloeren en meubels. Natuurlijk zijn functiona liteit en uitstraling daarbij van belang, dat is aan architecten toevertrouwd. Door de creatieve en technische optimale toepassin gen van hout kunnen architecten grote invloed hebben op de positieve beleving van mensen.

Dat is niet veel anders dan bij een beheerder van een PEFCgecertificeerd bos. Bosbeheerders combineren net als architecten functionaliteit en uitstraling. Zij plannen tientallen jaren vooruit, tot wel 60 – 80 jaar, om de juiste keuzes te maken wat betreft functie, opbrengst en eindbeeld van hun bos.

Zowel de architect als de bosbeheerder werken mee aan een optimale leef- en werkomgeving, zij gebruiken hout waarin CO2 blijft opgeslagen. En hoe meer bos en hoe meer gebruik van hout, hoe groter de CO2 opslag. Daarmee gaan we samen de klimaatverandering tegen.

Maak gecertificeerd hout een voorwaarde voor bouw- of interieurprojecten hoe klein of groot ook. Zo draag je bij aan een optimale leefomgeving én een groenere toekomst! Wil je meer weten? Volg dan een Tomorrow’s Timber Talk gegeven door Pablo van der Lugt (Green Matters/TU

Delft) en/of Atto Harsta (Aldus bouwinnovatie/de Bouwcampus), schrijvers van het boek De Houtbouw Revolutie. Meer informatie op pefc.nl/talks. <

GRO HARLEM BRUNDTLAND, VOORMALIG DIRECTOR-GENERAL OF THE WORLD HEALTH ORGANIZATION AND CHAIR BRUNDTLAND COMMISSION

‘IT'S

>

The British School of Amsterdam

Architect: Atelier PRO architecten

Opdrachtgever: The British School of Amsterdam

Bouwperiode: 2018-09-28 tot 2021-01-06

Fotograaf: Eva Blom

>

Nationaal Monument Kamp Amersfoort

Architect: Inbo B.V.

Opdrachtgever: Nationaal Monument Kamp Amersfoort

Bouwperiode: 2018-04-02 tot 2021-04-19

Fotograaf: Ossip van Duivenbode

>

Museum van Bommel van Dam, Venlo

Architect: BiermanHenket

Opdrachtgever: Gemeente Venlo Bouwperiode: 2020-07-01 tot 2021-09-03

Fotograaf: Stijn Poelstra

>

LUX, Eindhoven

Architect: KENK architecten

Opdrachtgever: SDK Vastgoed Bouwperiode: 2019-07-01 tot 2021-05-28

Fotograaf: Roos Aldershoff

>

EDGE Amsterdam West

Architect: de Architekten Cie.

Opdrachtgever: EDGE Technologies

Bouwperiode: 2019-12-01 tot 2021-12-01

Fotograaf: Ernst van Raaphorst

> Amare, Den Haag

Architect: NOAHH i.s.m. JCAU en NL Architects

Opdrachtgever: Gemeente Den Haag & Bouwcombinatie Cadanz

Bouwperiode: 2017-06-05 tot 2021-07-12

Fotograaf: Ossip van Duivenbode

>

Rechtbank Amsterdam

Architect: KAAN Architecten

Opdrachtgever: Rijksvastgoedbedrijf Bouwperiode: 2017-08-01 tot 2020-12-31

Fotograaf: Fernando Guerra

>

Stadhuis Tilburg

Architect: DEDRIE architecten

Opdrachtgever: Gemeente Tilburg Bouwperiode: 2018-12-11 tot 2021-04-18

Fotograaf: Karin Borghouts

>

Bezoekerscentrum Hegebeintum

Architect: TWA Architecten

Opdrachtgever: Stichting TERP Hegebeintum

Bouwperiode: 2020-08-17 tot 2021-03-01

Fotograaf: Gerard van Beek

>

Noorderhaven Kade Noord

Architect: Zecc Architecten en KCAP

Opdrachtgever: Heijmans Vastgoed

Bouwperiode: 2019-04-02 tot 2021-05-12

Fotograaf: Ossip van Duivenbode

>

>

The Terraced Tower, Rotterdam

Architect: OZ

Opdrachtgever: Provast Den Haag / First Sponsor Singapore Bouwperiode: 2018-12-07 tot 2021-07-01

Fotograaf: Roos Aldershoff Aldershoff

Gibbonpaviljoen, Amsterdam

Architect: ATELIERFRONT

Opdrachtgever: ARTIS Bouwperiode: 2020-03-01 tot 2021-03-01

Fotograaf: Laura Zalenga

>

Architect: Bedaux de Brouwer Architecten

Opdrachtgever: Stichting Singer Laren Bouwperiode: 2021-01-01 tot 2021-12-30

Fotograaf: Karin Borghouts

>

Architect: Studio Libeskind i.s.m. Rijnboutt

Opdrachtgever: Nederlands Auschwitz Comité Bouwperiode: 2017-07-13 tot 2021-09-18

Fotograaf: Kees Hummel

>

Architect:

Opdrachtgever: Unibail

Westfield Bouwperiode: 2014-03-01 tot 2021-03-18

Fotograaf: Jon Ilsraeli

>

Lourdesplein, Maastricht

Architect: Martens Willems & Humblé

Opdrachtgever: Ballast Nedam developement Bouwperiode: 2020-09-03 tot 2021-12-01

Fotograaf: Arjen Schmitz

Museum Singer Laren

Nationaal Holocaust Namenmonument, Amsterdam

Westfield Mall of the Netherlands, Leidschendam

MVSA Architects

Rodamco

> Harbour Club, Amsterdam

Architect: LEVS architecten

Opdrachtgever: Amvest Bouwperiode: 2019-12-01 tot 2021-11-01

Fotograaf: Alsemgeest Fotografie

> Holland Casino Venlo

Architect: MVSA Architects

Opdrachtgever: Holland Casino Bouwperiode: 2019-01-01 tot 2021-11-18

> Natuurcentrum De Marel, De Waal

Architect: Onix NL

Opdrachtgever: Natuurmonumenten

Bouwperiode: 2020-01-06 tot 2020-12-18

Fotograaf: Gerard van Beek

>

ASC = Amsterdam South Connection

Architect: Schutter-ETH

Opdrachtgever: Vattenfall

Bouwperiode: 2018-05-01 tot 2021-04-01

Fotograaf: Teo Krijgsman

Stel je voor een lift die nieuwe perspectieven biedt

Gen360 is een handelsmerk van Otis Elevator Company.

Met het Gen360-platform verleg je al je grenzen op het vlak van design. kan je een ontwerp met plat dak creëren dat veel eenvoudiger, eleganter en aantrekkelijker oogt. www.otis.com

Als gevolg van de energietransitie en alle trends rond energiezuinig en luchtdicht bouwen, moeten bedrijven buiten de gebaande paden kijken. Ook als het om de ventilatietechnieken gaat. Een belangrijke optie is decentrale ventilatie.

VENTILEREN WAAR NODIG

Decentrale ventilatie biedt enorme voordelen ten opzichte van centrale (balans)ventilatiesystemen. “Met de nieuwe AEROMAT VT wordt uitsluitend geventileerd waar nodig”, aldus Jeroen Wolters, Area Sales Manager AERO bij SIEGENIA Benelux. “Er is geen sprake van overventilatie, waardoor veel energie kan worden bespaard. Waarom zou je kiezen voor een centraal systeem met warmteterugwinning, terwijl in veel ruimtes geen warmte is of gevraagd wordt? 94% van de Nederlandse slaapkamers wordt niet of nauwelijks verwarmd. Wat valt hier terug te winnen?”

De nieuwe AEROMAT VT serie van SIEGENIA voorziet elke ruimte vraaggestuurd van frisse lucht en voert gebruikte (vochtige) lucht geruisloos wordt af. Waar de WTW-units in de wintermaanden efficiënt warmte terugwinnen, maken zij in de zomer gratis nachtkoeling mogelijk.

SUBTIEL EN HAAST ONZICHTBAAR

De nieuwe AEROMAT VT is het resultaat van jarenlang ontwikkelen en testen. “Dankzij een uitgekiende constructie, een smal en strak frontprofiel en uiterst flexibele inbouwmogelijk heden past de raamventilator zich perfect aan individuele gebouweisen aan. Ventilatiekanalen zijn niet aan de orde, waardoor overlast én bouwkosten tot een minimum beperkt blijven. Dit maakt het systeem, naast nieuw bouw, ook zeer geschikt voor renovatie en transformatie”, vertelt Wolters.

Dankzij de geluidwering van meer dan 50 dB is AEROMAT VT perfect geschikt voor geluid-

belaste omgevingen, zoals woningen langs snelwegen, aan het spoor of vlakbij luchthavens.

SENSOREN EN FILTERS

Naar wens kunnen vochtigheids-, temperatuur-, CO2- en VOCsensoren in de AEROMAT VT geïntegreerd worden. En ook de toevoeging van ISO Coarse-,

HANDMATIGE OF ‘SMART’ BEDIENING

De overzichtelijke toetsen aan de voorzijde van de unit maken een eenvoudige bediening mogelijk. Daarnaast kan gekozen worden voor de ‘smart’ variant met wifi-aansturing, die bediend kan worden met de SIEGENIA Comfort App op smartphone

SIEGENIA GROUP BENELUX

Ramgatseweg 15, 4941 VN Raamdonksveer Info-b@siegenia.com www.siegenia.com/nl

Een circulair lichtgewicht balkon toepassen?

Levitate®, het nieuwe lichtgewicht balkonsysteem van Balco, is specifiek ontwikkeld voor de nieuwbouw. Het is afkomstig van onze Deense markt en is in gebruik genomen voor de binnenstad van Kopenhagen. Het balkonsysteem hebben wij inmiddels volledig doorontwikkeld en is klaar voor gebruik in Nederland.

Het modulaire balkonssysteem is geschikt voor steigerloos bouwen, waardoor het de ideale oplossing is voor binnenstedelijk bouwen. Het is achteraf te monteren en door het lichte gewicht kan dit met minder zwaar materieel plaatsvinden. Een ander voordeel van het Levitate balkon is dat er geen onderstempeling nodig is na het monteren.

GENZELOZE UITSTRALING

Het balkon kan in zijn geheel worden aangepast aan de architectuur van het gebouw. Door de verschillende balustrades in diverse stijlen, zowel in aluminium, staal of glas en de daarbij vele toepasbare kleuren zijn de variaties ontelbaar. Ook op het gebied van glas bieden wij meerdere mogelijkheden. Met onze configurator, waar wij de laatste hand aan leggen, kunt u op eenvoudige wijze een balkonontwerp maken.

MODULAIR EN DEMONTABEL

De basis van Levitate is een stevige plaat, voorzien van een stalen frame en cassette van aluminium met daarop de vloer. Wij voeren de vloer standaard met betonnen tegels uit, die zowel gemakkelijk te onderhouden als duurzaam zijn. Als een zachtere esthetiek de voorkeur heeft, kunnen wij onze eigen aluminium terrasplanken aanbieden die verkrijgbaar zijn in een reeks RAL-opties. Hout of composiet behoren ook tot de mogelijkheden.

Door het gebruik van de gekozen materialen en de wijze van monteren is het balkon demontabel en kan het een tweede leven krijgen. Zo leveren wij een duurzame en esthetisch oplossing voor binnenstedelijk bouw.

Wij zijn Balco. Marktleider in Europa op het gebied van duurzame balkonoplossingen voor nieuwbouw, renovatie- en transformatieprojecten.

Balco Balkonsystemen BV Floridadreef 108 te Utrecht www.balco.nl

>

Aeres Hogeschool Almere

Architect: BDG Architecten

Opdrachtgever: Aeres Groep Bouwperiode: 2020-04-01 tot 2021-07-01

Fotograaf: Gerard van Beek

> Experience center Hager, ‘s-Hertogenbosch

Architect: Architectenbureau De Twee Snoeken

Opdrachtgever: Hager Electro B.V. Bouwperiode: 2021-01-04 tot 2021-12-08

Fotograaf: Joep Jacobs

>

Het Nieuwe Universiteitsgebouw VU Amsterdam

Architect: Team V Architectuur

Opdrachtgever: Vrije Universiteit Amsterdam

Bouwperiode: 2012-02-01 tot 2021-11-10

Fotograaf: Jannes Linders

> Basisschool De Wildschut, Gilze

Architect: Grosfeld Bekkers van der Velde architecten

Opdrachtgever: Gemeente Gilze en Rijen

Bouwperiode: 2020-05-04 tot 2021-04-30

Fotograaf: Bart van Hoek

>

SRON, Leiden

Architect: Ector Hoogstad Architecten

Opdrachtgever: SRON

Bouwperiode: 2019-10-18 tot 2021-07-09

Fotograaf: Marcel van der Burg

>

BioPartner 5, Oegstgeest

Architect: Popma ter Steege Architecten (PTSA)

Opdrachtgever: Stichting BioPartner Center Leiden Bouwperiode: 2019-12-06 tot 2021-04-09

Fotograaf: René de Wit

>

SCE Henegouwenlaan, Eindhoven

Architect: DP6 architectuurstudio

Opdrachtgever: Stichting Internationaal en Lokaal Funderend Onderwijs Eindhoven Bouwperiode: 2020-01-06 tot 2021-06-28

Fotograaf: Michel Kievits

>

INTOS, Haarlem

Architect: D/DOCK

Opdrachtgever: INTOS Bouwperiode: 2020-07-16 tot 2021-10-08

Fotograaf: Niels Vlug

Architect:

Fotograaf:

Architect: Maas Architecten

Opdrachtgever:

Bouwperiode: 2020-01-01 tot 2021-01-11

Fotograaf: Edith Verhoeven

Architect:

Opdrachtgever:

Bouwperiode: 2020-01-06 tot 2021-06-01

Fotograaf: Stijn Poelstra

> Droogbak, Amsterdam

Architect: Fokkema & Partners Architecten i.s.m. KCAP

Opdrachtgever:

Bouwperiode: 2016-03-31 tot 2021-12-01

Fotograaf: Bram Vreugdenhil

> Floating Office Rotterdam

Architect: Powerhouse Company

Opdrachtgever: RED Company

Bouwperiode: 2020-09-01 tot 2021-04-01

Fotograaf: Mark Seelen

> Nieuwbouw productielocatie WILA De Tool, Lochem

>

Lieven de Key HQ, Amsterdam

Architect: Studioninedots

Opdrachtgever: Lieven de Key Bouwperiode: 2019-06-03 tot 2021-05-14

Fotograaf: Peter Cuypers > 't Ronde Montessori kindcentrum, Leusden

Architect: studioWA!

Opdrachtgever: Vereniging voor Montessori Onderwijs Leusden

Bouwperiode: 2020-08-01 tot 2021-08-20

Fotograaf: Mariëlle Debrinchy

>

Kindcentrum De Kronkelaar, Wagenborgen

Architect: Onix NL

Opdrachtgever: Gemeente Eemsdelta Bouwperiode: 2019-09-02 tot 2020-12-18

Fotograaf: Gerald van Beek

>

Central Park, Utrecht

Architect: GROUP A

Opdrachtgever: APF International en Angelo Gordon Bouwperiode: 2019-04-01 tot 2021-09-01

Fotograaf: Sebastian van Damme

Duurzaam succes met klanten

Duurzaamheid vinden we belangrijk. Het is niet alleen verweven in onze werkzaamheden, maar we helpen ook graag klanten bij het verduurzamen van hun gebouw of installatie. Zo heeft iedere klant zijn eigen wensen en daar kijken we graag in mee voor de meest optimale oplossing. Zo ook bij de Floating office in Rotterdam.

Een stalen lift in een houten schacht

In de Rijnhaven in Rotterdam ligt een een drijvend kantoorgebouw, de Floating Office. De rode draad hier is duurzaamheid; het kantoor is vanaf de betonnen bak volledig met circulair CLT-hout opgebouwd, voorzien van 870 m2 zonnepanelen aan de zuidzijde en aan de noordkant een sedumdak, dat zorgt voor biodiversiteit in de omgeving. Mede daardoor, en door gebruik van water uit de Rijnhaven voor de koeling, is het kantoor volledig zelfvoorzienend en energieneutraal.

Extreem energiezuinig KONE heeft aan de duurzaamheidsaspiraties van RED Company en Powerhouse Company mede invulling gegeven door de installatie van de extreem energiezuinige MonoSpace ® 500 DX lift.

Houten schacht

Het meest in het oog springend is de volledig houten schacht waarin de cabine zich voortbeweegt. Waren het lang geleden houten liften in stalen schachten, nu zien we steeds vaker dat opdrachtgevers KONE vragen de lift in een houten schacht te installeren. De montage van geleiders en motor met speciale houtdraadbouten en het uitlijnen van de lift in de houten schacht hebben inmiddels voor de KONE-engineers geen geheimen meer. Met dit unieke project draagt KONE bij aan het duurzaam succes van haar opdrachtgever.

Wilt u meer info over de MonoSpace ® 500 DX lift? Scan dan deze QR-code.

Gerecycled materiaal is niet nieuw voor profine maar in 2020 is het gelukt om het eerste circulaire kunststof kozijn van 100% gerecycled materiaal in te zetten: K-VISION ReFrame. Dit biedt nog meer vrijheid in ontwerp en de keuze voor echt circulair bouwen. Circulariteit, duurzaamheid en innovatie gaan hand in hand.

VOOR IEDERE BOUWSTIJL EEN PASSENDE EN HOOG WAARDIGE OPLOSSING

Enorme glaspartijen, extreem slanke profielen en standaard vlakke dorpels. Daarnaast hoge isolatiewaarden en uniek kleurgebruik. Architecten zoeken in het ontwerp graag de randen op van wat technisch mogelijk is. Of het nu gaat om lage Uw-waar de, geluid- en brandwerendheid of de hoogste eisen op het gebied van circulariteit; met de K-VISION series Classic, Trend, Cube en Cube-City, is er voor iedere bouwstijl een passende en zeer hoogwaardige kozijnoplossing.

REFRAME KOZIJNEN

VAN 100% GERECYCLED MATERIAAL

K-VISION ReFrame kozijnprofielen zijn vervaardigd uit 100% gerecycled PVC en afgewerkt met de innovatieve proCoverTec kleur laag. Deze combinatie zorgt naast uitzonderlijke UV-bestendigheid en IR-reflectie voor een luxe uitstraling.

ReFrame staat synoniem voor een compleet gesloten materiaalkring loop met behoud van alle gebruikte natuurlijke hulpbronnen. Met K-VISION ReFrame kozijnen kiest u voor verantwoordelijke en duurzame toekomst. Goed om te weten: een kunststof kozijn van K-VISION heeft een levensduur van meer dan 50 jaar en kan eindeloos gerecycled worden.

BUILDING INFORMATION

MODELLING (BIM), HET BESTEK VAN DE TOEKOMST

Tegelijk met de sterke focus op duurzame en toekomstbesten dige producten denkt profine graag mee in het ontwerpproces. Naast uitgebreide services als

een projectcheck, adviesgesprek en divers monstermateriaal zijn ook uitgebreide K-VISION Revit families beschikbaar. De families collectie is uitvoerig te combine ren binnen onze verschillende profielseries. Hiermee is het BIM model op het gebied van kozijnen altijd up-to-date.

K-VISION & DE NATIONALE MILIEUDATABASE (NMD)

Door het transparant maken van de impact van de producten op het milieu wordt duidelijk dat K-VISION de duurzame keus is. Voor de producten is door een

onafhankelijke instantie een levenscyclus analyse (LCA) opgesteld. Uit deze LCA komt naar voren dat K-VISION kozijnen een lagere milieulast hebben dan andere kozijnen van kunststof, aluminium en (behandeld) hardhout. De score is terug te vinden in de Nationale Milieudatabase. Naast deze score heeft Kiwa alle processen beoordeeld en vastgesteld dat profine met het kunststof K-VISION profielsys teem een circulaire werkwijze naleeft. De keus voor profine en K-VISION is hiermee bewezen circulair.

Architect: Engel Architecten

Opdrachtgever: Lab4you Coöperatief

Bouwperiode: 2020-01-01 tot 2021-10-31

Architect: AB101 i.s.m. Ted Schulten architecten

Opdrachtgever: Wooncompagnie

Bouwperiode: 2015-02-02 tot 2021-07-30

Architect: Martini-architekten

Opdrachtgever: Mercatus Bouwperiode: 2019-10-01 tot 2021-08-27

Fotograaf: Mart Stevens

> Ronduit, Utrecht

Architect: FARO Architecten

Opdrachtgever: Linq Ontwikkeling

Bouwperiode: 2019-04-01 tot 2021-07-01

Fotograaf: Hans Peter Föllmi

> Engelse Park, Groningen

Architect: Bedaux de Brouwer Architecten

Opdrachtgever: VolkerWessels Vastgoed en Ballast Nedam Development Bouwperiode: 2020-04-01 tot 2021-11-30

Fotograaf: Bedaux de Brouwer Architecten

> Woningbouwproject Oosterhof Harlingen

Architect: Penta Architecten

Opdrachtgever: Harns Invest

Bouwperiode: 2020-06-20 tot 2021-11-30

Fotograaf: Jan-Otto Schilstra

>

The Cube Overvecht, Utrecht

Architect: Team V Architectuur

Opdrachtgever: Rockfield Real Estate BV en Van Wijnen

Projectontwikkeling

Bouwperiode: 2019-12-01 tot 2021-10-01

Fotograaf: Jannes Linders

>

Startblok Wormerveerstraat, Amsterdam

Architect: Kenk architecten

Opdrachtgever: Woonstichting Lieven De KEY

Bouwperiode: 2020-10-14 tot 2021-12-03

Fotograaf: Roos Aldershoff

> Hoofdkantoor Rev’it, Oss

Architect: cepezed

Opdrachtgever: Rev’it

Bouwperiode: 2019-08-01 tot 2020-12-01

Fotograaf: Lucas van der Wee

> Rock, Utrecht

Architect: KuiperCompagnons

Opdrachtgever: Ontwikkelcombinatie Oudenrijn (OCO)

Bouwperiode: 2018-10-02 tot 2021-01-18

Fotograaf: Ossip van Duivenbode

>

The Grid, Amsterdam

Architect: KCAP

Opdrachtgever: OCO (Ontwikkelcombinatie Overhoeks, Amvest)

Bouwperiode: 2018-09-03 tot 2021-07-05

Fotograaf: Ossip van Duivenbode

> De Utrecht, Leeuwarden

Architect: Borren Staalenhoef Architecten

Opdrachtgever: Particulier

Bouwperiode: 2019-10-16 tot 2021-06-04

Fotograaf:

> DB55, Amsterdam

Architect: D/DOCK

Opdrachtgever: D/DOCK

Bouwperiode: 1-9-2020 tot 2021-05-05

Fotograaf: Niels Vlug

Architect: ZJA

Opdrachtgever: Gemeente Amsterdam

Bouwperiode: 2019-02-06 tot 2021-05-28

Fotograaf: Architectenbureau ZJA

> DeBuurt, Utrecht

Architect: Paul de Ruiter Architects

Opdrachtgever: AM Real Estate Development

Bouwperiode: 2019-04-01 tot 2021-06-01

Fotograaf: Ossip van Duivenbode

>

RAADhuis Schijndel

Architect: TenBrasWestinga architectuur interieur en stedenbouw BV

Opdrachtgever: Gemeente Meierijstad Bouwperiode: 2019-11-04 tot 2021-07-01

Fotograaf: Mike Bink

> Vredeoord, Eindhoven

Architect: HILBERINKBOSCH architecten

Opdrachtgever: Hazenberg Bouw (in opdracht van Trudo) Bouwperiode: 2018-05-01 tot 2021-10-01

Fotograaf: René de wit

>

Spaarndammerhart, Amsterdam

Architect: Korth Tielens architecten / Marcel Lok_architect ism DS

Landschapsarchitecten en Martijn Sandberg

Opdrachtgever: Heijmans Vastgoed BV Bouwperiode: 2018-12-03 tot 2020-12-31

Fotograaf: Dennis de Smet

>

Het Praktijkcollege Zuidwijk, Rotterdam

Architect: De Zwarte Hond

Opdrachtgever: Gemeente Rotterdam Bouwperiode: 2019-02-01 tot 2021-10-29

Fotograaf: Scagliola Brakkee

> Huis voor Cultuur en Bestuur, Hoogezand

Architect: De Zwarte Hond

Opdrachtgever: Gemeente Midden-Groningen

Bouwperiode: 2013-01-01 tot 2022-09-15

Fotograaf: Eva Bloem

> De Bocht, Amsterdam

Architect: LEVS architecten

Opdrachtgever: Amvest

Bouwperiode: 2018-09-01 tot 2021-07-01

Fotograaf: Ossip van Duivenbode

> Nefkens Park, Amersfoort

Architect: De Kort Van Schaik

Opdrachtgever: Schipper Bosch Projecten

Bouwperiode: 2019-05-01 tot 2020-12-31

Fotograaf: Ossip van Duivenbode

> Little C, Rotterdam

Architect: CULD INBO vof

Opdrachtgever: ERA Contour & J.P. van Eesteren / TBI Bouwperiode: 2018-06-25 tot 2021-05-03

Fotograaf: Ossip van Duivenbode

> Sportcampus ETB Sombroek Edam-Volendam

Architect: KUIPER STEUR architecten bna

Opdrachtgever: Gemeente Edam-Volendam

Bouwperiode: 2020-11-06 tot 2021-12-03

Fotograaf:

Architect: cepezed

Opdrachtgever: Rijksmuseum Amsterdam

Bouwperiode: 2017-04-03 tot 2021-09-01

Fotograaf: Lucas van der Wee

> Sporthuis Abcoude

Architect: Alberts & Van Huut International Architects

Opdrachtgever: Stichting Het Sporthuis Abcoude

Bouwperiode: 2019-08-15 tot 2020-12-28

Fotograaf: Mariëlle Debrinchy

En dat alles zonder dat het ten koste gaat van kwaliteit en architectonische uitstraling. Deze krachten lijken soms onverenig baar. Maar is dat ook zo? Modulair bouwen is voor steeds meer architecten een brug tussen enerzijds de eisen die de opdrachtgever en overheid stellen en anderzijds de nodige flexibiliteit en intelligente mogelijkheden waar een architect behoefte aan heeft. Modulair bouwen biedt dus een slimme, snelle en schone bouwmethode, zonder dat het ten koste gaat van de architectuur en vaak zelfs extra architectonische mogelijkheden biedt.

Bij Daiwa House Modular Europe ontwikkelen we woonconcepten vanuit een duurzaam, industrieel bouwsysteem. De kracht van dit modulaire bouwsysteem zit in het remontabele en flexibele casco en de vrijheid in het gevelontwerp. Door de toepassing van kolom men, in plaats van massieve wanden, is het systeem licht en zijn aanpassingen in wanden gemakkelijk door te voeren. Niet alleen functionele aanpassingen zijn mogelijk, ook de uitstraling van de woningen kan naar gelang

de context en de wensen van de opdrachtgever aangepast wor den. De woongebouwen zijn uitgewerkt in een passende architectuur voor de omgeving waarin deze worden gerealiseerd. Het illustreert de talloze mogelijk heden die er in de architectonische uitwerking zijn. Hierdoor is het met modulaire bouw mogelijk een passende woonomgeving voor iedereen te creëren. Wonen volgens een hoge standaard en met een unieke uitstraling. Een bekend voorbeeld van een architectonisch verantwoord

bouwwerk van Daiwa House Modular Europe is SET in Amsterdam. Dit project won in 2020 de Arie Keppler Prijs. Andere mooie voorbeelden zijn Boshuis in Tilburg, Community Campus in Bochum (Duitsland) en Keramus in Utrecht. Daiwa House Modular Europe is trots dat onze woningbouw niet alleen vooruit strevend is op het gebied van duurzaamheid, circulariteit en kwaliteit maar ook op het gebied van architectuur en esthetiek hoge ogen gooit.

Daiwa House Modular Europe

Willeskop 94, 3417 ME Montfort https://www.daiwahousemodular.eu

Meerwaarde van de architect

In Nederland mag niet iedereen zich architect noemen. Alleen diegenen die zijn ingeschreven in het Architectenregister hebben volgens de wet recht op de architectentitel. Zij hebben allemaal een architectuuropleiding gevolgd. Werken met een architect geeft meerwaarde, functioneel en financieel, en op zoveel meer vlakken.

Maatwerk

Een architect vertaalt de specifieke wensen naar een goed gebouw, waardoor je niet gebonden bent aan standaardoplossingen. Binnen het budget en de overige randvoorwaarden is vrijwel alles mogelijk.

Inspiratiebron

Een architect stimuleert de ideevorming en draagt alternatieven aan. Hierdoor wordt de kans op een optimaal eindresultaat vergroot.

Touwtjes in handen

Een architect vervult in alle fasen de rol van regisseur. Hij houdt het overzicht en zorgt ervoor dat het complexe proces van (zelf-) bouwen voor de opdrachtgever behapbaar blijft.

Rots in de branding

Een architect vormt een buffer tussen jou en alle andere betrokken partijen zoals aannemers en overheden. Zo betaal je niet te veel en duren procedures niet langer dan noodzakelijk. Bovendien controleert de architect of alle andere betrokken partijen hun werk goed en conform afspraak hebben gedaan.

Vraagbaak

Of het nu om gebruik van bepaalde materialen gaat of om een vergunningsaanvraag: een architect kent alle mogelijkheden en onmogelijkheden. Onaangename verrassingen blijven bespaard.

Functionele meerwaarde

Je krijgt een gebouw dat alle door jou gewenste woon-, werk-, verblijfs- en andere functies in zich verenigt.

Esthetische meerwaarde

Het uiterlijk van zowel binnen- als buitenkant sluit aan bij wat jij mooi vindt of wil uitstralen en zal ook in algemene zin als smaakvol ervaren worden.

Technische meerwaarde

De technische voorzieningen in het object zijn in orde en voldoen aan alle normen.

Meer gebruiksgenot

Het dagelijks gebruik van een omgeving waarin de gebruiker zich prettig voelt, draagt dagelijks bij aan het welbevinden. Het gebouw dat samen met een architect tot stand komt, zit als gegoten.

Maatschappelijke en culturele meerwaarde Bouwen met een architect betekent zorg besteden aan alle aspecten. Hiermee draag je bij aan de maatschappelijke en culturele waarde van de gebouwde omgeving.

Geldelijke meerwaarde Een architect let overal op. Dat komt de kwaliteit van het gebouw ten goede. Meer kwaliteit betekent een hogere waarde. Je investeert dus in een meeropbrengst bij eventuele verkoop. Bovendien weten architecten hoe ze energiezuinig of zelfs energieneutraal moeten bouwen, waardoor je op termijn veel kunt besparen.•

Zelf bouwen met een architect

Zelfbouw is tegenwoordig voor iedereen toegankelijk en wordt steeds populairder. Een mooi voorbeeld van een goede aanpak is de kavelpaspoorten die zelfbouwers in Almere krijgen bij de koop van hun kavel: In die handleiding kunnen ze meteen precies lezen wat wel en niet mag. Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Hilversum en andere steden bieden ze ook al aan. Hopelijk krijgt dit de komende jaren verdere navolging.

MAATWERK

Het voordeel van het werken met een architect is dat een zelfbouwer meer maatwerk krijgt, terwijl een woning van een catalogusbouwer wat goedkoper is door het schaalvoordeel. “Maar voor wat meer geld, want zo duur is een architect voor zo’n micro-opdracht niet, krijg je als klant wel een huis gebouwd onder architectuur, met net wat meer uitstraling en dat volgens makelaars straks ook beter verkoopt.”

LAAGDREMPELIG

Er zijn steeds meer BNA-architecten die laagdrempelige service aanbieden aan particulieren. Zoals het Rotterdamse JADE, dat sites aanbiedt op basis van bouwthema’s, waaronder Verbouwarchitect.nl en Nieuwbouwarchitect.nl. Volgens Eelco Dekker van JADE hebben particulieren hier behoefte aan. “We bieden gratis een eerste adviesgesprek aan, het Schetsgesprek. We rekenen met je mee, leggen een Plan van Aanpak voor en begeleiden het bouwtraject vanaf de eerste dag tot na de oplevering. We laten bovendien zien hoe onze kosten worden terugverdiend. Iemand zei laatst daarover: ‘Nu snap ik eindelijk wat een architect doet.’ Als het moet maken we zelfs een maquette op locatie om opdrachtgevers mee te nemen in het ontstaansproces. Het is onze taak om zo tastbaar te maken wat onze meerwaarde is.”

BEPAAL HET BUDGET

Houd rekening met de volgende kosten: Ontwerp Prijzen van een architect of ontwerper verschillen onderling. Voor een nieuwbouwontwerp kun je als richtlijn circa 10% van de totale bouwkosten nemen.

Grond

De prijs van een kavel verschilt per gemeente. Is het nog geen bouwgrond? Houd dan rekening met extra kosten om de grond bouwklaar te maken.

Belastingen & leges

Je betaalt belasting over de grond die je koopt. De overdrachtsbelasting is 6% en belasting over bouwgrond is 21%. Voor de aanvraag van vergunningen betaal je bouwleges. Dit verschilt per gemeente.

Bouwkosten

De bouwkosten worden meestal berekend op basis van het bruto vloeroppervlak (BVO). De prijzen per vierkante meter BVO verschillen per type woning. Onder bouwkosten vallen ook de kosten voor de aannemer.

Meerwerk

Houd altijd rekening met meerwerk en onvoorziene kosten. Wil je toch andere tegels in je badkamer dan je eerder had uitgekozen? Dat kan al meerwerk zijn.•

Zelf bouwen met een architect

1. De voorfase

– Oriëntatie (wat wil je precies)

– De beslissing om alleen of met anderen een opdracht te versterken

– De keuze voor een architect

2.

Het ontwerp en bouwproces

- Dit bestaat uit negen stappen, van het afstemmen van de wensen op de randvoorwaarden (beschikbare oppervlakte, bestemmingsplan, budget) via het voor- en definitief ontwerp tot aan de keuze voor de aannemer en de bouw.

3. De nazorg

- Het oplossen van eventuele losse eindjes, financiële afhandeling, enzovoorts. Ook in deze laatste fase staat de architect je bij.

Of het nu gaat om de bouw van jouw droomhuis, een kantoor, een verenigingsgebouw of ander object; de architect zorgt ervoor dat jouw gebouw aan het einde van de rit staat als een huis.

DE VOORFASE

1. Oriëntatie

Als je besluit om zelf te gaan bouwen, is het belangrijk om te bepalen wat je wil. Dat kan je doen door enkele cruciale vragen te beantwoorden, zoals:

– Wat vind je mooi?

Kijk om je heen, doe inspiratie op Social Media zoals, Pinterest & Instagram, architectuurblogs en websites voor goede ruimtelijke ideeën en ontdek wat bij je past.

– Waar ga je bouwen?

Informeer naar beschikbare kavels bij gemeente, makelaars, projectontwikkelaars, bouwbedrijven en via het internet. Houd rekening met aan- of afwezigheid van voorzieningen, bestemmingsplan, enzovoorts. Een architect kan je adviseren over de mogelijkheid die een kavel biedt.

– Welke functies moet het huis krijgen?

Denk na over wat jij belangrijk vindt, wat wil je in huis doen en wat voor ruimtes zijn hiervoor nodig? Vergeet

ook eventuele gezinsuitbreiding en toekomstige kantoorruimte niet.

– Hoe zit het met de planning en budget?

De vier grootste financiële posten zijn de aanschaf van de grond, de bouw van de woning, de inrichting en buitenvoorzieningen. Past dit allemaal binnen het budget? En wanneer is het te bouwen huis nodig? Het is in alle gevallen verstandig om op zijn minst een globale planning vast te stellen.

2. Alleen bouwen of met anderen?

Zelf bouwen kan je alleen doen, maar ook met anderen. In het laatste geval heet dat collectief opdrachtgeverschap (CPO). Je verstrekt dan een opdracht samen met anderen. Dat heeft verschillende voordelen, zoals inkoopvoordeel en het delen van kosten. Het brengt ook een aantal aandachtspunten met zich mee, zoals de vereiste eensgezindheid. Ben je de enige opdrachtgever, dan is er sprake van individueel opdrachtgeverschap. Dat brengt doorgaans hogere kosten met zich mee, maar heeft als voordeel dat er geen rekening gehouden hoeft te worden met wensen en meningen van anderen.

3. De keuze voor een architect Bij de keuze voor een architect draait het in de eerste instantie om de vraag of zijn werk je aanspreekt. Je kan dat op straat bewonderen of via internet. Ook kan je documentatie bij een of meerdere architecten opvragen.

Maar het is ook van groot belang dat het klikt met de architect. Maak dus eerst vrijblijvend kennis, bijvoorbeeld via de Architectenwinkel. Bereid je goed voor op het eerste gesprek. Bespreek wat de architect kan betekenen en vraag referenties op. Informeer ook naar professionaliteitskenmerken: beschikt de architect bijvoorbeeld over een beroepsaansprakelijkheidsverzekering? Handig voor als er iets misgaat!

Architectenbureaus die zijn aangesloten bij de BNA hebben al deze kwesties goed geregeld. Bovendien kunnen instanties van de BNA bemiddelen wanneer er in de samenwerking onverhoopt iets misgaat.

Zelf bouwen met een architect

Zelf bouwen bestaat vrijwel altijd uit een lang en complex proces. Dat klinkt misschien afschrikwekkend, maar dat hoeft het niet te zijn. Zeker niet als je wordt bijgestaan door een architect. Hij is immers in staat om alle wensen zo optimaal mogelijk te verwezenlijken. Daarnaast neemt hij veel zorgen uit handen.

De samenwerking met een architect kent een aantal fasen, die hier stuk voor stuk kort worden omschreven.

HET ONTWERP EN BOUWPROCES

1. Bepaling van de werkzaamheden Misschien kan je de architect al voor het verstrekken van de opdracht een compleet programma van eisen/ wensen overhandigen. Maar misschien kan hij, vanuit zijn expertise, alternatieven aandragen waardoor hij je op andere, betere ideeën brengt. Dit adviestraject is vooraf als aparte opdracht te verstrekken (om daarna te kijken of je met de architect verder wil) of op te nemen als onderdeel van de hele opdracht.

De andere werkzaamheden zijn onder te verdelen in de ontwerpfase, de voorbereiding op de bouw en de begeleiding van de bouw zelf. Je kunt een architectenbureau inschakelen voor één, twee of alle fasen. Deze laatste optie heeft vaak een positieve invloed op de kwaliteit van het eindresultaat.

2. Het verstrekken van de (deel-) opdracht

Zodra het budget vastligt, is de architect er verantwoordelijk voor dat het (bij een gelijkblijvende opdracht) niet overschreden wordt. Neem daarom in de opdracht in elk geval op: – budget (voor álle kosten)

– planning

– een globaal programma van eisen (wat gaat er zo ongeveer gebouwd worden)

– kwaliteit

– de werkzaamheden van de architect

Overweeg ook om zogenaamde uitstapmomenten in te bouwen. De oplevering van het voorlopig ontwerp leent zich daar goed voor. Je krijgt dan voor het eerst te zien wat het gaat worden. Misschien valt het tegen. Dan is

het handig om de samenwerking te kunnen beëindigen voordat het vervolgtraject ingaat waarbij grote bedragen gespendeerd gaan worden. Het is dus handig een gefaseerde opdracht te verstrekken, die voor elke fase een honorarium voor de architect bevat en de mogelijkheid om te stoppen.

3. Afstemming wensen en randvoorwaarden De architect kent de markt en de kosten en zal beoordelen of alle wensen realistisch zijn in relatie tot het budget. Gesprekken hierover monden uit in eerst een globaal - en daarna een definitief programma van eisen. Daarmee gaat de architect aan de slag.

4. Het voorontwerp (VO)

Met tekeningen van de gevel, doorsneden, contouren en wellicht een maquette en een 3D-presentatie wordt in deze fase globaal duidelijk gemaakt hoe het object er uit zal gaan zien. Het VO vermeldt ook de te gebruiken materialen en geeft een globale kostenraming.

5. Het definitief ontwerp (DO) Het DO is geen nieuw ontwerp, maar een uitwerking van het VO waarin alle door jou en de architect besproken wijzigingen verwerkt zijn. Hiermee krijg je dus te zien hoe het object er daadwerkelijk uit gaat zien. Alles heeft nu een definitief karakter. Aan de hand van het DO voert de architect wettelijk verplichte berekeningen uit over onder meer daglichttoetreding, ventilatie en energieprestatie.

6. De bouwvoorbereiding

Met het DO in de hand wordt een omgevingsvergunning bij de gemeente aangevraagd. Een architect beschikt over de expertise en ervaring om discussies met de afdeling Bouwtoezicht op efficiënte wijze aan te gaan. Bovendien heeft een aanvraag al snel een streepje voor bij de toetsers van Bouwtoezicht en Welstand als een architectenbureau het indient. Ook voor hen is het prettig om met iemand te communiceren die weet waar hij het over heeft.

Bij de bouwvoorbereiding hoort ook het maken van het bestek (de detailtekeningen). Op basis van dit document zullen aannemers hun offerte uitbrengen.

Zelf bouwen met een architect

7. De keuze voor de aannemer

Wie gaat de bouw uitvoeren? De architect kan meerdere, in zijn ogen geschikte aannemers, vragen om een offerte in te dienen. Ook kun je besluiten één aannemer te benaderen. Bijvoorbeeld op aanbeveling van anderen of omdat de architect goede ervaringen met hem heeft opgedaan. De architect zal de offerte inhoudelijk beoordelen om te zien of het aansluit op het bestek. Aanbeveling: beoordeel de financiële stabiliteit van de aannemer. Is de aannemer aangesloten bij een garantieregeling (bouwgarant), zodat het gebouw wordt afgebouwd als de aannemer failliet gaat?

8. De uitvoering

Zodra de bouw van start gaat kan de architect als directievoerder zijn waarde bewijzen. Hij fungeert als het centrale aanspreekpunt voor de aannemer. Want hoewel alles vastligt, zal iemand toch in de gaten moeten houden of de vele betrokken partijen zich wel aan de afspraken houden. Worden inderdaad de juiste materialen gebruikt? Loopt alles nog steeds volgens planning? Is er niets vergeten? Als expert en ervaringsdeskundige zal niets de architect ontgaan en neemt daarmee deze controletaak uit handen.

9. De oplevering

Na maanden, en vaak jaren, van voorbereiding en hard werken staat jouw droom eindelijk overeind. Reden voor een feetje, maar niet voordat alles uitvoerig is gecontroleerd. De praktijk leert dat er vrijwel altijd iets ontbreekt of niet helemaal volgens de afspraken is opgeleverd. De architect voert een inspectie uit en kan gebreken constateren en met de aannemer bespreken hoe het zo snel mogelijk wordt opgelost.

DE NAZORG

Na de eerste, voorlopige oplevering kun je het huis, kantoor of winkel in gebruik nemen. Het eerste half jaar worden eventuele gebreken nog kosteloos verholpen. Indien deze aan het licht komen, helpt de architect de klachten goed af te handelen. Daarnaast beoordeelt hij de eindafrekening van de aannemer. De architect zorgt er dus tot ver na de oplevering voor dat je optimaal kunt genieten van jouw zelfgebouwde object.•

Architectenwinkel

Grote of kleine woonwensen. Voor iedere vraag biedt de Architectenwinkel slimme, duurzame en concrete ontwerpoplossingen die leiden naar jouw “droomhuis”.

oe wordt het huis waar je altijd van droomde werkelijkheid? De Architectenwinkel weet raad.

Speciaal om mensen met vragen over (ver)bouwen te helpen, verenigde een aantal BNA-architecten zich in de Architectenwinkel. De Architectenwinkel is wekelijks geopend op een groot aantal locaties door heel Nederland en dit landelijke netwerk groeit nog steeds.

‘Voor particulieren is de drempel soms nog hoog om op een architect af te stappen’, vertelt Peter Hersbach, een van de leden van het initiatief en lid van de BNA. ‘Terwijl ze vaak wel graag willen weten, hoe een bouwproces gaat, wat een architect precies doet en waarbij hij kan helpen. De architecten bij de Architectenwinkel bieden particulieren een laagdrempelige kennismaking met de toegevoegde waarde van architecten en helpen je de beste keuzes te maken.’

Architect denkt verder

Bij de Architectenwinkel weten ze raad met alle vragen waar een klant mee zit, en die vragen gaan echt niet allemaal over het ontwerp. Wie zijn trappenhuis wil verplaatsen, minder energie wil verbruiken of met de gemeente spaak loopt bij de aanvraag van een vergunning, kan bij een architect terecht. Een architect

heeft niet alleen veel kennis in huis over alle stappen van het bouw- of verbouwingsproces, maar denkt daarbij ook altijd verder. Hij of zij brengt niet alleen de wensen van nu in kaart, maar ook die van later. ‘Mensen willen altijd het beste uit hun huis halen en zich er vooral thuis voelen. Dat is belangrijk voor de kwaliteit van leven’, vertelt Hersbach.

Geen groot budget nodig

De Architectenwinkel doet goede zaken. Wekelijks worden door particulieren afspraken gemaakt voor een gesprek. ‘Je hoeft ook geen groot budget te hebben om een architect in de arm te kunnen nemen.’

Ook voor de architecten zelf is de Architectenwinkel een mooi initiatief. ‘Er zitten vaak uitdagende vragen bij. Daar houden wij van. Ook zelfbouwopgaven worden steeds populairder en voor een plan voor herbestemming van oude panden draaien wij ons hand niet om’, zegt Hersbach.

IN HEEL NEDERLAND

Het aantal Architectenwinkels groeit nog steeds. Op tientallen plaatsen in het land kunnen particulieren inmiddels advies inwinnen. Meer informatie vind je op architectenwinkel.com.•

Erkende BNA-bureaus

Schakel je een BNA-architectenbureau in, dan ga je in zee met een BNA Erkend Bureau dat werkt op basis van de verenigingsgedragscode. Een bureau kan alleen maar lid worden als het de gedragscode Verantwoordelijkheid, Integriteit & Professionaliteit onderschrijft. Als opdrachtgever verzeker je je hiermee van professionals die je op transparante en integere wijze ten dienste staan.

e kunt als opdrachtgever een BNA-lid op basis van deze gedragscode aanspreken.

De code vormt de basis voor het tuchtrecht, dat alleen voor BNA-leden geldt. Het College van Toezicht dat dit tuchtrecht uitvoert, doet zijn uitspraken geheel onafhankelijk van het BNA-bestuur. Voordeel voor jou als opdrachtgever: de mogelijkheid om een klacht in te dienen bij deze onafhankelijke instantie, het helpt je bij een eventueel conflict. Minstens zo belangrijk: een erkend architectenbureau onderwerpt zich met het aangaan van het lidmaatschap geheel vrijwillig aan de BNA Gedragscode. Dit biedt jou vertrouwen en de zekerheid dat je een bureau hebt geselecteerd dat integer, verantwoordelijk en professioneel werken hoog in het vaandel heeft staan. Mocht er een verschil van mening zijn over - bijvoorbeeld - de uitvoering van een opdracht, dan heb je de mogelijkheid tot bemiddeling via de ‘dekenen’. Dit zijn BNA-leden die optreden als onafhankelijke wegwijzers, bemiddelaars en vertrouwenslieden tussen opdrachtgevers en BNAarchitecten. Een BNA-erkend bureau verplicht zich bovendien om een beroepsaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. Waarschijnlijk niet nodig, wel goed om te weten.

KWALITEITEN VAN EEN ERKEND BNA- BUREAU

Het erkend BNA-bureau:

is deskundig en vakbekwaam voor de opdracht Een erkend BNA-bureau mag alleen een opdracht aanvaarden als het beschikt over voldoende deskundigheid, vakbekwaamheid en bureaucapaciteit - dan wel deze van buitenaf inschakelt- om de opdracht te kunnen uitvoeren. De architecten die bij het architectenbureau werkzaam zijn, zijn ingeschreven in het wettelijke architectenregister. Daarmee voldoen ze aan de opleidingseisen die de Europese Unie aan architecten stelt.

heeft een beroepsaansprakelijkheidsverzekering

Een erkend BNA-bureau is verplicht verzekerd tegen de risico’s van beroepsaansprakelijkheid. De opdrachtgever kan er hierdoor op vertrouwen dat onverhoopte schade door de verzekering wordt gedekt. Elk jaar moeten de bureaus bij de BNA het nummer van hun verzekeringspolis melden om na te kunnen gaan of de bureaus aan de verzekeringsplicht voldoen.

houdt kennis en vaardigheden op peil

Ook zorgt het bureau dat de kennis en vaardigheden van architecten en andere medewerkers op peil blijven. De BNA heeft hiervoor de permanente beroepsontwikkeling (pbo) ontwikkeld. Onder andere bij de BNA Academie kunnen architecten en medewerkers van architectenbureaus werken aan hun permanente beroepsontwikkeling. garandeert vertrouwelijkheid

Een erkend BNA-bureau behandelt de door de opdrachtgever als vertrouwelijk verstrekte gegevens als zodanig. maakt deugdelijke afspraken Een erkend BNA-bureau mag alleen aan het werk gaan op basis van adequate afspraken met de opdrachtgever. Het architectenbureau aanvaardt slechts opdrachten op basis van een overeenkomst waarin de wederzijdse rechten en plichten van opdrachtgever en architect deugdelijk zijn vastgelegd. Ook bij ontwerpwedstrijden moeten opdrachtgever en architectenbureau van tevoren weten waar zij aan toe zijn.

draagt bij aan kennisontwikkeling Het bureau draagt bij aan collectief onderzoek. toont zijn verbondenheid met het vak Door zijn aansluiting bij de BNA toont een bureau dat het oog heeft voor het collectieve belang en laat het zijn betrokkenheid met het beroep zien. Door zijn lidmaatschap draagt het bij aan de ontwikkeling van het vak, de ontwikkeling van instrumenten voor de vakbeoefening, de uitbouw van kennis en vaardigheden en de verbetering van het bouwproces. Profiteer daarvan als opdrachtgever.

DE

GEDRAGSCODE

De hierboven genoemde afspraken zijn vastgelegd in de lidmaatschapsverplichtingen en in een gedragscode. Alle leden moeten de BNA Gedragscode verantwoordelijkheid, integriteit & professionaliteit naleven en zijn daarop aanspreekbaar. De architect is gehouden de opdrachtgever deskundig in een vertrouwenspositie als adviseur terzijde te staan. De architect behartigt de belangen van de opdrachtgever naar beste weten en kunnen, in het besef niet alleen verantwoordelijk te zijn jegens de opdrachtgever, maar ook tegenover mens, milieu en samenleving. De gedragscode is hieronder en op BNA.nl/gedragscode te lezen.

BNA GEDRAGSCODE VERANTWOORDELIJKHEID, INTEGRITEIT & PROFESSIONALITEIT

De gedragscode verantwoordelijkheid, integriteit & professionaliteit van de Koninklijke Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst Bond van Nederlandse Architecten BNA, de branchevereniging van architectenbureaus, geeft aan hoe de leden zich bij de uitoefening van hun beroep willen gedragen en hoe ze zich willen opstellen ten opzichte van de samenleving, hun opdrachtgevers, bouwpartners, collega’s en medewerkers.

TOEZICHT

Het College van Toezicht oordeelt – desgevraagd – over de wijze waarop de leden van de BNA hun beroep uitoefenen en de gedragscode in acht nemen. Het College bestaat uit leden van de BNA, de voorzitter en secretaris zijn onafhankelijke juristen. Tegen uitspraken van het College kan in beroep worden gegaan bij de Raad van Beroep. Voor contactgegevens, zie pagina 240 van deze uitgave.

BEMIDDELING

Bij moeilijkheden tussen opdrachtgever en een bij de BNA aangesloten bureau of architect kan de deken een helpende hand bieden. De dekenen borgen de juiste uitoefening van het architectenberoep. Ze zijn wegwijzers, bemiddelaars en vertrouwenslieden, zowel voor opdrachtgever als architect. Daarbij houden ze altijd de rechten, belangen en plichten van de beroepsgroep voor ogen, waaronder de BNA Gedragscode verantwoordelijkheid, integriteit & professionaliteit. Voor contactgegevens, zie pagina 240 van deze uitgave.

KERNWAARDEN

De gedragscode is gestoeld op drie kernwaarden: verantwoordelijkheid, integriteit en professionaliteit.

Verantwoordelijkheid

Het BNA-bureau is zich bewust van het publieke belang van het functioneren in het maatschappelijk verkeer en van de bijdrage die het BNA-bureau bij de uitoefening van het beroep van architect kan leveren aan de ontwikkeling van de ruimtelijke omgeving. Het BNA-bureau weet zich verantwoordelijk voor de werkzaamheden en handelt binnen het kader van de opdracht met respect voor mens, samenleving en milieu. Als werkgever én als opdrachtnemer handelt het BNA-bureau te allen tijde volgens de uitgangspunten van inclusiviteit en (gender)diversiteit, waarbij het BNA-bureau iedereen - ongeacht geslacht, (etnische) achtergrond, seksuele geaardheid, geloofsovertuiging of (arbeids)beperking – met respect en op basis van gelijkwaardigheid behandelt. De zorg van het BNAbureau geldt zowel de gebouwde en ongebouwde omgeving, als de participanten in de processen waar het BNA-bureau uit hoofde van beroepsuitoefening bij betrokken is

Integriteit

Het BNA-bureau oefent het beroep van architect uit naar eer en geweten. Het BNA-bureau maakt zich niet schuldig aan oneerlijke concurrentie en respecteert de principes van goed werkgeverschap. Als opdrachtnemer behartigt het BNAbureau in een vertrouwenspositie onafhankelijk de belangen van de opdrachtgever, zonder zich op onoorbare wijze te laten beïnvloeden door nevenbelangen. Het BNA-bureau behandelt de in het kader van de opdracht verkregen vertrouwelijke informatie als zodanig.

Professionaliteit

Bij de uitoefening van zijn beroep handelt de architect competent en vakbekwaam. Hij zorgt ervoor de beschikking te hebben over de voor zijn werkzaamheden benodigde kennis, vaardigheden, financiële en technische middelen. Zijn professionaliteit blijkt ook uit het vermogen om processen adequaat in te richten en aan te sturen en uit een solide bedrijfsvoering. De architect draagt bij aan een goede werkrelatie met collega’s en andere participanten in het bouwproces. Hij zorgt in de relatie met de opdrachtgever voor heldere communicatie en voorlichting.

DE REGELS IN DE PRAKTIJK

1 Het BNA-bureau die een opdracht in strijd acht met de verantwoordelijkheden voor mens, samenleving en milieu, vestigt de aandacht van de opdrachtgever hierop en zet zich in om de strijdigheid op te heffen.

2 Het BNA-bureau is transparant over de zakelijke en persoonlijke belangen die op een of andere wijze zijn functioneren zouden kunnen beïnvloeden.

3 Het BNA-bureau bedingt of aanvaardt geen geldelijk belang of enig ander voordeel van derden, noch kent deze toe aan derden bij het verkrijgen, verlenen, aanvaarden of uitvoeren van een opdracht anders dan de met de opdrachtgever overeengekomen beloning.

4 Het BNA-bureau houdt zich op de hoogte van de voor het vakgebied relevante ontwikkelingen en zorgt dat kennis en vaardigheden inclusief die van medewerkers op het vereiste niveau blijven.

5 Het BNA-bureau zorgt ervoor te beschikken over voldoende deskundigheid, vakbekwaamheid en capaciteit van het bureau, dan wel deze van buitenaf in te schakelen, om de opdracht uit te voeren.

6 Het BNA-bureau aanvaardt opdrachten op basis van voorwaarden waarin de wederzijdse rechten en plichten van opdrachtgever en architect op schrift deugdelijk zijn vastgelegd.

7 Indien een BNA-bureau wordt gevraagd om de werkzaamheden van een andere architect te herzien of over te nemen dan doet hij dat op zorgvuldige wijze met respect voor het werk van de collega, ook met het oog op de belangen van de opdrachtgever.

8 Het BNA-bureau geeft erkenning aan het aandeel dat medewerkers, adviseurs, collega's en anderen in het ontwerp hebben gehad.

NALEVING

Deze code geldt voor alle leden van de BNA. Het BNAbureau als werkgever informeert de medewerkers over deze code en ziet erop toe dat zij zich hieraan houden. Het BNAbureau draagt er zorg voor dat deze code wordt nageleefd door alle personen die werkzaam zijn bij of verbonden zijn aan het bureau. De bestuurders zijn daarvoor verantwoordelijk en daarop aanspreekbaar in het kader van de handhaving van deze code.

HANDHAVING

Onverminderd de rechten en plichten die voortvloeien uit het lidmaatschap van de BNA houden de leden zich aan de BNA Gedragscode verantwoordelijkheid, integriteit & professionaliteit en de wet- en regelgeving van het land waarin het beroep wordt uitgeoefend. Op de naleving van deze gedragscode wordt toegezien door het College van Toezicht en de Raad van Beroep. De wijze waarop klachten kunnen worden ingediend en hoe ze worden behandeld is vastgelegd in het procesreglement en het reglement op het College van Toezicht en de Raad van Beroep. Klachten over architecten die verbonden zijn aan een BNA-bureau worden geacht te zijn gericht tegen het BNA-bureau.

Deze code is vastgesteld door de ledenraad in de vergadering van 20 november 2019.•

BNA-architecten voor incidentele opdrachtgevers

Als incidentele opdrachtgever heb je geen of weinig ervaring met het onder architectuur laten ontwerpen en bouwen van een huis. Begrijpelijk dus dat je niet helemaal weet wat je kunt verwachten. Dat geldt natuurlijk ook als je ondernemer bent en een bedrijfspand of tandartspraktijk wilt laten (ver-)bouwen of directeur bent van –pak ‘m beet - een school, theater of bibliotheek.

ls particuliere opdrachtgever wil je een woonplek waar je blij van wordt, een leefruimte die je comfort geeft en die bij je past. Een huis of appartement dat je een beschermd en gezond gevoel geeft, dat mooi is en tegelijkertijd ook innovatief. Wellicht heb je ook wensen op gebied van circulair bouwen en duurzaamheid bijvoorbeeld, of over toegankelijkheid. Of wil je wonen en werken op één plek.

Architecten zijn ervoor om al je wensen te vertalen naar de praktijk, ongeacht of het nieuwbouw betreft of een verbouwing van een huis, bedrijfspand of cultuurinstelling. Via onze online architecten-zoekmachine Archy vind je een BNA-architect met het specialisme dat aansluit op jouw bouwopdracht, van het verbouwen van je monumentale huis tot de nieuwbouw van energieleverende vakantiewoning. En van een distributiecentrum tot vakantieparkhuisjes of een clubhuis.

Een architect helpt je niet alleen met een tekening, maar ook bij het proces: hij of zij neemt je alle zorg uit handen vanaf het eerste idee tot de uitvoering in de bouw, en staat er garant voor dat er aan het eind van jullie gezamenlijke rit een huis staat waar je trots op bent. Dat zal hij doen in continu overleg met jou als opdrachtgever, ook op financieel vlak.

Schakel je een BNA-architect in, dan ga je in zee met een BNA Erkend Bureau dat werkt op basis van een verenigingsgedragscode. Als opdrachtgever verzeker je je daardoor van professionals die je op transparante en integere wijze ten dienste staan. Hierop zijn ze aanspreekbaar door de BNA. Een BNA-bureau heeft daarnaast - verplicht - een beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Waarschijnlijk niet nodig, maar wel goed om te weten.•

Archy

Archy vindt de architect die je nodig hebt voor jouw bouwopgave - van hittebestendige dakkapel tot energieneutraal droomhuis of circulair gebouw.

rchy is een zoekmachine voor particuliere en professionele opdrachtgevers die een architect zoeken, een ‘closed Google’ van Nederlandse architectenbureaus, die geautomatiseerd hun websites toont. Archy is een lerende zoekmachine, gebaseerd op de nieuwste Google-services: hoe meer zoektermen worden ingevoerd, hoe slimmer Archy wordt. Archy wordt continu doorontwikkeld en we moedigen architectenbureaus aan om de projectpresentaties op hun site te optimaliseren en om nog duidelijker hun specialisatie en onderscheidend vermogen te communiceren - zodat Archy ze beter kan matchen met opdrachtgevers.

Waarom heeft BNA Archy ontwikkeld?

– We willen nieuwe digitale technieken benutten om particuliere en professionele opdrachtgevers te matchen met het juiste architectenbureau

– Archy gaat de architectenbranche veel leren over het zoekgedrag van potentiële opdrachtgevers

– Op basis van deze inzichten kunnen we nog gerichter online services ontwikkelen en aanbieden aan opdrachtgevers

Vind de juiste architect op Archy.nu•

BNA-architecten voor ervaren opdrachtgevers

Je bent projectontwikkelaar, je bent verantwoordelijk voor de gebouwen bij een overheidsorganisatie of woningcorporatie, of je hebt bij onderwijs- of zorggroep een gebouwenvoorraad onder je hoede. Als ervaren opdrachtgever weet je dan prima je bouwambitie en programma van eisen te verwoorden. Je weet bovendien wat je kunt verwachten van een architect en welke meerwaarde architectuur kan bieden voor jouw bouwopgave.

e weet dat een goed ontworpen gebouw niet generiek is maar specifiek. De architect materialiseert immers specifieke waarden.

Hij of zij weet jouw maatschappelijke én organisatiewaarden te vertalen in een gebouw met een optimaal leef- en werkklimaat. Voor de mensen die er wonen, recreëren of werken. Van sociale cohesie tot kennisdelen, en van veilige leefomgevingen tot ruime, gezonde werkplekken. BNA-architecten nemen die waarden als vertrekpunt, evenals jouw eisen met betrekking tot rendement, circulair bouwen, gebouwexploitatie en flexibiliteit. En natuurlijk wil je ook een ervaren architect die je ontzorgt tijdens het bouwproces en bij wie jouw budget zo optimaal mogelijk wordt besteed.

Je hebt meer ruimte nodig om je ambities te verwezenlijken of om je klanten te verrassen. Je wilt een ontwerp dat je eigen visie overstijgt of simpelweg energiebesparende oplossingen. Of je wenst een nieuw gebouw dat bijdraagt aan het verbeteren van

de gehuisveste functies: leerprestaties, genezing of werkprestaties. Via onze online architecten-zoekmachine Archy vind je de BNA-bureaus met het specialisme dat aansluit op jouw bouwopdracht, van school tot ziekenhuis, en van woontoren tot winkelpand. BNA-architecten lopen bovendien sinds jaar en dag voorop in duurzaam en circulair ontwerpen en bouwen. De lokale BNA Netwerken, BNA Academie en het BNAprogramma Duurzaam vormen daarbij stuwende krachten.

Schakel je een BNA-architect in, dan ga je in zee met een BNA Erkend Bureau dat werkt op basis van een verenigingsgedragscode. Als opdrachtgever verzeker je je daardoor van professionals die je op transparante en integere wijze ten dienste staan. Hierop zijn ze aanspreekbaar door de BNA. Een BNA-bureau heeft daarnaast - verplicht - een beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Waarschijnlijk niet nodig, maar wel goed om te weten.•

Architectenselecties

Een geschikt architectenbureau selecteren voor jouw opdracht? Dat kan op vele manieren. Meestal is het bureau, dan wel de bureaus, van voorkeur direct te benaderen om een offerte uit te brengen. De manier waarop je de keuze maakt is in principe vormvrij.

ublieke opdrachtgevers moeten strikte aanbestedingsregels naleven wanneer zij meerdere bureaus uitnodigen. Diezelfde regels schrijven voor dat een overheidsopdracht (Europees) aanbesteed moet worden wanneer de opdrachtwaarde de toepasselijke Europese drempelwaarde (in de meeste gevallen € 214.000) overschrijdt. Zorg daarom dat je goed geïnformeerd bent. Waar kan ik geschikte architecten vinden en welke regels zijn van toepassing op mijn architectenselectie?

BNA-architectenbureaus

BNA-leden voeren het BNA Keurmerk. Ze zijn verplicht verzekerd, werken conform de Gedragscode verantwoordelijkheid integriteit & Professionaliteit en zijn daar ook op aanspreekbaar. Daarover lees je meer op pagina 145.

Manifest Beter Aanbesteden

Het aanbesteden van architectendiensten staat te boek als ingewikkeld, ondoorzichtig, tijdrovend en kostbaar. Daarom ontwikkelde de BNA met Architectuur Lokaal, Bouwregienet en VN-constructeurs het Manifest Beter Aanbesteden. Dit manifest beschrijft aan de hand van een twintigtal handzame tips hoe je als opdrachtgever de aanbesteding overzichtelijk, effectief en proportioneel kunt inrichten. Bekijk het manifest op bna.nl.

Kompas Light

Kompas light is een handige online tool die onervaren opdrachtgevers stapsgewijs ondersteunt bij het opstellen van een evenwichtige aanbestedingsleidraad.

KOMPAS light is ontwikkeld door Architectuur Lokaal en ontwikkeld met medewerking van, en wordt ondersteund door, tal van organisaties van opdrachtgevers, adviseurs en architecten, waaronder de BNA. KOMPAS light is te vinden op ontwerpwedstrijden.nl.

Richtlijn Evenwichtige Architectenselecties

Veel architecten kunnen of willen niet deelnemen aan architectenselecties omdat de opdrachtgever onredelijke deelnamevoorwaarden stelt. De BNA heeft samen met Architectuur Lokaal, Twynstra Gudde en ZRi de Richtlijn Evenwichtige Architectenselecties opgesteld, die opdrachtgevers helpt om op een doelmatige en faire manier architecten te selecteren voor een architectenselectie. Deze richtlijn is in januari 2020 gepubliceerd en is een op de architectenbranche toegesneden uitwerking van de Handreiking Nader Selecteren van het Programma Beter Aanbesteden.

Richtlijn Gezonde Architectenselecties

Een ander hardnekkig knelpunt bij aanbestedingen zijn de oplopende kosten. Dat blijkt uit tal van rapporten en onderzoeken die afgelopen jaren gepubliceerd zijn. De BNA heeft samen met Architectuur Lokaal en ICSadviseurs een praktische handreiking ontwikkeld, de Richtlijn Gezonde Architectenselecties, om opdrachtgevers te helpen om tot de juiste uitvraag te komen en de kosten van alle betrokkenen in balans te brengen. Deze richtlijn is als best practice opgenomen in de nationale Handreiking Tenderkostenvergoeding.•

Algemene Voorwaarden

Het is verstandig om de afspraken met de architect vast te leggen in een contract zodat je weet waar je aan toe bent. Met het oog op eenduidigheid en rechtszekerheid heeft de BNA twee handzame sets algemene voorwaarden ontwikkeld die toegesneden zijn op de architectensector: De Nieuwe Regeling (DNR) en de Consumentenregeling (CR).

DE NIEUWE REGELING (DNR)

Deze algemene voorwaarden leggen duidelijk de rechten en plichten van de architect en de opdrachtgever vast en voorzien in duidelijke spelregels voor de uitvoering van de opdracht. De voorwaarden worden vergezeld door een handzame modelbasisopdracht in Word-format waarin je de specifieke kenmerken van de opdracht vastlegt en de Standaardtaakbeschrijving (STB) waarmee je kunt specificeren welke taken de architect voor jouw project moet verrichten. De DNR is evenwichtig samengesteld en doet recht aan de belangen van opdrachtgever en architect. De beroepsaansprakelijkheidsverzekering van de architect is afgestemd op de DNR.

CONSUMENTENREGELING (CR)

Speciaal voor consumenten ontwikkelde de BNA vereenvoudigde, toegankelijke voorwaarden: de Consumentenregeling (CR). Ook deze voorwaarden voorzien in een heldere beschrijving van rechten, plichten en spelregels en een handzame modelbasisopdracht om de specifieke kenmerken van de opdracht vast te leggen.

Let op: voor uitgebreide consumentenopdrachten kan het wenselijk zijn om de DNR toe te passen. De architect zal altijd met zijn verzekeraar afstemmen of de CR geschikt is voor jouw opdracht, of dat er beter op basis van de DNR kan worden gecontracteerd.

Hoe kom ik aan de DNR en de CR? De DNR en de CR zijn te vinden op bna.nl/lobby/ contracteren.•

De ideale deur is geen deur

De slogan ‘De ideale deur is geen deur’ verwoordde enkele jaren geleden al de unieke positie die het Belgische merk ANYWAY doors inneemt.

> Die bekende oneliner verwees naar hun ontwerpen, die naadloos aansloten bij minimalistische architectuur met als credo ‘less is more’. Die vroeg om een ‘nieuwe’ deur: functioneel aanwezig, opgaand in het ontwerp, maar toch ook deel uitmakend van het zicht- en lijnenspel van de architectuur. Die aanpak is kenmerkend voor het bedrijf. Met creatieve designs in combinatie met vernieuwende technologieën (veelal onzicht baar) speelt het merk vaak als eerste in op trends en marktbewegingen. Zo biedt het bouwheren en architecten pasklare oplossingen op maat, die een meerwaarde betekenen voor hun projecten. De recentste innovatie zijn imposante ‘pivoting room dividers’, waarvoor een compacte taatsscharnier ontwikkeld werd zonder inbouwdelen in de vloer. De scharnier wordt namelijk boven op de afgewerkte vloer bevestigd. De minimale bevestiging met twee schroeven van 4,5 centimeter lang vormt geen probleem bij een klassieke vloerverwarming. Het scharnier is uitgerust met een mechani sche comfortsluiting en een automatische 90° positionering om de deur in open toestand te stationeren. De as kan naargelang de situatie excentrisch of centraal voorzien worden.

ANYWAY doors nam al een tiental internationale bekronin gen in ontvangst, met als blikvangers onder andere een 2015 Red Dot Product Design Award en een 2017 iF Design Award.

ANYWAY deuren sluiten mid dels een gepatenteerde sluittechniek, die zowel op de deur als in de minimalistische omlijsting verwerkt zit. Een kunststof profiel op het deurblad vormt het mannelijke (convexe) deel, de kunststof aanslag in de deurom lijsting het vrouwelijke (concave) deel. Elke deur is ongeacht het formaat instelbaar om 90°, 180° of 360° te openen. Zelfs bij 180° en 360° graden doorslaande room dividers garandeert dit een perfecte afsluiting en positionering.

OVER ANYWAY DOORS

ANYWAY doors, opgericht in 1995, is een Belgisch merk dat vandaag is uitgegroeid tot een referentie in de deurensector –zowel wat vormgeving als techniek betreft. Vanuit het moderne bedrijfsgebouw nabij

Antwerpen neemt een team van 35 mensen alle activiteiten op zich: van ontwerp en product engineering over maatwerkproductie en kwaliteitscontrole tot marketing en dienst na verkoop. <

ANYWAY doors www.anywaydoors.be info@anyway.be - Tel. +32 3 475 15 15

Een interface tussen de KNX-installatie en de DALIverlichtingsinstallatie. Met dit product kunnen DALI en DALI-2 apparaten in een KNX-netwerk worden geïntegreerd. Het DALI adres en de bijbehorende gegevens en bronnen worden toegankelijk vanuit het KNX-systeem alsof het deel uit maakt van het KNX-systeem.

Aan de DALI zijde is naast de DALI armaturen de integratie van B.E.G. DALI-LINK multisensoren mogelijk. De DALI-LINK multisensoren en actoren kunnen via de ETSapp worden geprogrammeerd en zelfs via KNX worden geblokkeerd. Via de DALI bus worden de actuele lichtwaardes en bewegingsinformatie naar de KNX-bus verzonden. Tevens bied het ondersteuning van RGB en DALI "Device Type 8" (DT8) voor het regelen van de helderheid en kleurtemperatuur. DALI-LINK multisensoren zijn goedkoper en de installatie is

goedkoper. Voor de verlichting is namelijk GEEN extra KNX bus-bekabeling noodzakelijk. Alle DALI-LINK multisensoren en actoren van B.E.G. worden direct aangesloten op de bestaande DALI-lijn en gevoed door de DALI-gateway en hebben daarom geen voedingskabel nodig.

De status van deze actoren worden doorgeven aan de KNX installatie.

Naast de normale DALI verlichting kan ook DALI noodverlichting volgens EN 62386-202 worden aangesloten op het systeem. De verplichte testen kunnen regelmatig op het KNX-systeem worden afgelezen.

De multisensoren kunnen via de ETS (ETS5 in combinatie met de ETSapp) worden ingesteld, geblokkeerd en vrijgegeven, programmering via DALI is niet nodig.

Altijd een passende oplossing voor uw project

Bij Duofor kunt u terecht voor onder andere Combifor systeemvloeren. Deze vloeren worden op dezelfde manier opgebouwd als een constructie met betonnen liggers. Het grote verschil is dat de systeemvloeren van Combifor gebruik maken van stalen liggers. Deze zijn beduidend lichter en flexibeler toepasbaar.

COMBIFOR FLEX

Bent u bezig met een renovatieproject? Dan moet u vaak variëren in hart-op-hartmaten van uw balken. Dit kan uitstekend met ons Combifor FLEX vloersysteem waarmee u iedere technische uitdaging kunt trotseren. Een Combifor FLEX systeemvloer is modulair op te bouwen en kan bijvoorbeeld met underlayment worden afgewerkt. De vloer behoudt hierbij zijn sterkte en stijfheid, maar weegt op deze manier slechts 25 kg/m² waar door deze enorm ARBO vriendelijk te verwerken is in vergelijking met traditionele balken broodjes vloeren met een eigen gewicht van 350kg/m³.

Ook kan er, door de modulaire manier van bouwen, gebruik gemaakt worden van verschillende isolatie materialen om zo een Rc-waarde tot wel 8,1 m² K/W te realiseren.

COMBIFOR FIX

Voor een nieuwbouwproject is de Combifor FIX een uitstekend vloersysteem. De vloer wordt namelijk geïsoleerd met EPS-vul elementen (isolatiebroodjes). Hiermee lijkt de vloer op een traditionele balken broodjesvloer met gangbare hart-op-hartmaten van 488 en 610mm. Met deze maten kan een efficiënte en snelle manier van bouwen gerealiseerd worden. Door het hanteren van het balken-broodjes principe heeft deze vloer de unieke eigenschap om een lichte beton

nen vloer mogelijk te maken door direct af te storten met beton. Hierdoor weegt de vloer de helft van traditionele balken-broodjes vloeren maar door de wapenende functie van de ligger kunnen er overspanningen groter dan 6 meter gerealiseerd worden.

DUURZAME

VLOERSYSTEMEN

De Combifor FLEX en Combifor FIX systeemvloeren zijn opgenomen in het BCRG-register en voorzien van een Kwaliteitsver klaring omdat ze bijdragen aan een verhoging van uw energielabel. Hierdoor kunt u €11,00 per m² subsidie krijgen voor het toepassen van deze vloersystemen.

Ten slotte zijn de Combifor systeemvloeren volledig herbruikbaar wat ze enorm duurzaam maakt.

KWALITEIT EN SUBSIDIE

Wilt u meer weten over onze flexibele en lichtgewicht vloersystemen of bent u benieuwd naar de mogelijkheden voor uw project? Neem dan contact op met Duofor en onze technische adviseurs helpen u graag! Of kijk op www.duofor.eu voor meer informatie over onze vloersystemen!

Duofor Postbus 182, 5100 AD DONGEN https://duofor.nl

HET ONMOGELIJKE TOCH MOGELIJK MAKEN!

Technologie benutten

Digitale innovatie benutten voor de gebouwde omgeving

Technologische ontwikkelingen veranderen de bouw, de manier van ontwerpen en het bouwproces ingrijpend. Daar zitten kansen en mogelijk risico’s in. Er zijn omgevingsscenario's ontwikkeld om de architectenbranche, haar opdrachtgevers en maatschappij hierop voor te bereiden.

et ‘typische architectenbureau’ wordt steeds minder typisch. De zoektocht naar uitbreidingsmogelijkheden leiden aan de voorkant van het proces tot nieuwe conceptuele, adviserende of consulterende diensten, terwijl aan de achterzijde meerwaarde wordt geboden bij de exploitatie en het beheer van vastgoed. Het aanbod varieert inmiddels van immateriële producten als ‘lespakketten’ en branding tot meer materiële producten als bouwsystemen en -elementen en zelfs geheel online te bestellen huistypen (zoals www.webuildhomes.nl).

Architectenbureaus zijn steeds meer unieke compilaties of constructen geworden van producten en diensten in verschillende stadia van het proces. Soms is dat een bewuste strategie geweest, in andere gevallen lijkt het eerder een toevallig resultaat te zijn.

Technologie: gamechangers, disrupties

De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat er nieuwe ingrijpende veranderingen in de samenleving en economie voor de deur staan. Een belangrijke drijvende kracht is de technologische ontwikkeling. Inmiddels is een stroom van onderzoeken en publicaties verschenen, waaruit blijkt dat we aan de vooravond staan van spectaculaire ‘gamechangers’, ‘disrupties’ en andere systeemveranderingen of -doorbraken. Die hebben grote gevolgen hebben voor alle economische branches, ook voor de bouw. Een belangrijke aanwijzing is dat traditionele experts als advocaten, journalisten en managementconsultants hun langste tijd lijken te

hebben gehad. In het diepgravend boek The Future of the Professions van Richard en Daniel Susskind wordt aangetoond dat het werk van veel experts kan worden ontleed in veel afzonderlijke taken. Deze taken kunnen met gebruikmaking van AI, algoritmen en tal van andere, nog nauwelijks voorstelbare informatietechnologie niet alleen worden overgenomen maar ook nog eens veel beter worden uitgevoerd. De daartoe benodigde kennis en expertise worden vrij toegankelijk en maken nieuwe marktmodellen mogelijk (commoditization). Het proces van het digitaliseren van beroepen en de ‘demystificatie van professionals’ is al enige tijd gaande en zal zich de komende jaren allen maar verder ontwikkelen. Dat raakt niet in de laatste plaats de positie van de architectuur en architecten.

Nieuwe wegen zoeken = noodzaak De deconfiture van de expert blijkt ook uit andere analyses. In The Rise of the Robots laat Martin Ford op verontrustende wijze zien dat de robotisering niet alleen de blue collar-, maar ook de white collarwerkgelegenheid midscheeps zal raken en de tweedeling in inkomen dramatisch zal verscherpen. Hier bedreigt technologie niet alleen de experts maar feitelijk al het hoger gekwalificeerde werk, ook het werk waar architectenbureaus in gespecialiseerd zijn. Opvallend is daarbij dat het geloof in de unieke kracht van creativiteit en kennis sterk wordt gerelativeerd. Iedere architect kan inmiddels zelf wel nagaan hoeveel van het werk op zijn of haar bureau gestandaardiseerd, routinematig of anderszins reproduceerbaar is.

—

Een ‘smart’ bouweconomie?

De in snel tempo veranderende technologie biedt veel en uiteenlopende nieuwe mogelijkheden in het bouwproces. Hoewel de inschattingen van het tempo en de omvang van de overgang naar een meer industriële bouwproductie sterk worden gekleurd door individuele visies en overtuigingen, is en blijft onbetwist dat het fenomeen ‘Industrie 4.0.’ grote repercussies gaat hebben voor de wijze van produceren in de bouw en daarmee voor de bouweconomie. Na de stoommachine (1.0), de verbrandingsmotor en elektriciteit (2.0) en de digitalisering na 1950 (3.0) staat nu een nieuw tijdperk voor de deur, waarin technologie een hoofdrol speelt.

De opkomst van de zogenaamde smart industry houdt hiermee verband. Het idee is dat de combinatie van de maakindustrie en de technologische industrie resulteert in een slimmere bouwketen. Daarbinnen leidt digitalisering in combinatie met nieuwe technologie bijvoorbeeld tot volledig geprefabriceerde huizen of huiselementen. Elementen die op zichzelf ook nog eens over de nodige IT-intelligentie beschikken.

Dat markeert een nieuwe fase in de ontwikkeling, die volgt op de door de opkomst van internet aangedreven ontwikkeling om informatie en taken ‘worldwide’ te integreren (Porter, 2014). In de media is al veel gezegd over de stelling dat het in de 21ste eeuw niet meer gaat om ‘command and control’ maar om ‘connect and collaborate’ (T. Friedman, 2005).

Dankzij de opkomst van de smart industry werken niet alleen mensen maar ook machines en zelfs producten als een collaborative community

Alles en iedereen connected

De oude idealen van Het Nieuwe Bouwen krijgen immers een 21ste-eeuwse industriële ‘slimme’ vertaling, die de architect en andere schakels van de traditionele bouwketen in een totaal andere positie brengt. Niet de ontwerper, maar het slimmere productie- en bedrijfsproces wordt leidend. Het werk in de keten wordt steeds ‘slimmer en flexibeler’ uitgevoerd, vooral door machines en apparaten en veel minder door productiemedewerkers. Hoewel dit vooral de maakindustrie zal beïnvloeden, is het evident dat onder invloed van dit soort connected products ook de concurrentie, de structuur, de grenzen en de strategie van de bouw zullen gaan veranderen (Porter, 2014).

Op grond van diverse toekomstanalyses kan dus niet zozeer de vraag worden gesteld of, maar vooral in hoeverre de ontwikkeling naar een slimme bouwindustrie het nationale, maar zeker ook het internationale werk van de architectenbranche gaat beïnvloeden. Veel regeringen, waaronder de Nederlandse, zijn ervan overtuigd dat het stimuleren van een smart industry noodzakelijk is om een blijvende rol te kunnen spelen op de internationale markten van wat wel de next economy wordt genoemd.

Het architectenbureau van de toekomst krijgt met een smart industry te maken, die onze economie en samenleving ingrijpend gaat veranderen, maar ook de klassieke bouwketen tot een fossiele structuur maakt.

Dat heeft ingrijpende gevolgen voor de organisatiestructuur van de bouw. De sociale gevolgen voor deze bedrijfstak zullen sowieso groot zijn.

Een slimme creatieve wereld?

Het is duizelingwekkend wat er op de architectenbranche en bouw af komt. In zo’n situatie is het in de eerste plaats belangrijk om in al dat geweld geloof te blijven houden in de meerwaarde van het ontwerp, de creativiteit en het vakmanschap van de architect. Daarnaast kan een veerkrachtige en adaptieve strategie helpen hier een even offensief als realistisch antwoord op te formuleren. Het zijn bij uitstek de architecten en andere ruimtelijke vormgevers, die in staat moeten worden geacht nieuwe bedrijfs- en verdienmodellen te ontwikkelen, die aansluiten op een smart future. Stap één in dit proces is dat de branche en haar opdrachtgevers proberen voor te stellen wat de toekomst kan brengen. Denken in scenario’s helpt daarbij.

De scenario's zijn te vinden op bna.nl/digitalisering-en-toekomstscenarios •

‘Het isoleren van een dergelijk object vereist specialisme’, verteld Marek Rutowicz van Pluimers Isolacja Polen: ‘Door jarenlange ervaring met het isoleren van dergelijke voetbalstadions wisten we precies wat er nodig was voor deze klus. Een project van deze omvang vereist een goede coördinatie en begeleiding. Voor een perfect eindresultaat hebben onze isolatiemedewerkers de beschik king over de beste isolatiematerialen en hightech isolatie-apparatuur’.

STADION WISŁA PŁOCK

Het Stadion werd in 1973 ge bouwd en had destijds ruimte voor bijna 11.000 toeschouwers. De eerste moderniseringswerkzaamheden lieten niet lang op zich wachten. Reeds in 1976 werden de tribunes verbouwd en werd een ontvangstruimte en wellness-paviljoen gecreëerd. In de daaropvolgende decennia werd het stadion achtereenvol gens verbouwd en gerenoveerd.

Na afloop van het seizoen 2019/2020 werd begonnen met de sloop van de tribune aan de oost- en de westzijde, waar oorspronkelijk het bezoekerscentrum was gevestigd.

Een deel van de hoofdtribune, de grasmat en de verlichting bleven behouden. Hierdoor was het mogelijk zowel wedstrijden te spelen als tegelijkertijd de werkzaamheden aan de nieuwe tribune uit te voeren. Een goede planning en betrouwbare partner waren voor de opdrachtgever daarom extra belangrijk.

De nieuwbouw werd uitgevoerd door het beursgenoteerde bouwbedrijf Mirbud S.A. Gezien

de complexe en trapsgewijze constructie van de betonnen tribunesegmenten in combinatie met vele leidingen bood gespoten polyurethaan isolatie de perfecte en blijvend naadloze oplossing.

De polyurethaan isolatie werd aansluitend afgewerkt met het unieke brandvertragende coating systeem Pluimers HR IsoSpray FireResist BZ. Wisla Plock kan nu al haar energie aan het voetballen besteden!

Pluimers Isolatie B.V. Wattstraat 11, 7461 AB Rijssen https://www.pluimers.nl

Onderzijde tribune voorzien van naadloze isolatielaag afgewerkt met vlamvertragende coating

De ideale opstap naar een

Een toekomstbestendige oplossing, met meer flexibiliteit om in te spelen op iedere wens. Busch-free@home® flex stuurt slim elke wille keurige ruimte in huis aan. Bedien verlichting, zonwering en nog veel meer heel eenvoudig draadloos te bedienen. Lichtschakelaars worden slimme, ingebouwde bewegingsmelders. Muren worden zo niet beschadigd. Met oneindige keuze in schakelaardesigns, om leefruimtes persoonlijkheid te geven. busch-jaeger.nl

DE COMEBACK VAN TROPISCH HOUT

Menig architect zal ze niet herkennen als houtsoorten die heel goed in projecten kunnen worden toegepast. Toch is het belangrijk dat ook deze minder bekende soorten hun weg vinden in kozijnen, gevels, bruggen of vlonders. Niet alleen om als markt minder afhankelijk te zijn van gangbare soorten, maar ook voor een gezond bos.

Door een marktvraag te creëren naar minder bekende tropische houtsoorten, wordt de FSCbosbeheerder in staat gesteld om meer verschillende soorten te oogsten. Dat houdt het bos gezonder. Tijmen Hennekes van FSC Nederland: “Kiezen voor dus behoud van biodiversiteit. Die diversiteit zie ik ook graag terug in de houtkeuze. Ga als architect voor houtprestatie, niet voor houtsoort. Daarmee geef je minder bekende soorten ook een kans.”

Bij menigeen is er de aarzeling om tropisch hout toe te passen omdat de relatie wordt gelegd met ontbossing. Tijmen ziet daar een misverstand: “Kiezen voor juist tegen. Een FSC-bos mag namelijk niet worden omgezet in bijvoorbeeld een soja- of oliepalmplantage. Bos blijft bos, met daarin alle mogelijkheden voor biodiversiteit en opslag van CO2. Bovendien heeft FSC strenge regels als het gaat om de betrokkenheid van de lokale bevolking bij de houtoogst. Kortom, kiezen haar bewoners bestaansrecht.”

Van den Berg Hardhout

Van den Berg Hardhout

Regeneratief ontwerpen doe je met een holistische blik

Steeds meer architecten bouwen circulair. Een kleine voorhoede werkt aan de volgende stap: regeneratief bouwen. Wat is het en hoe geef je er handen en voeten aan?

Elsbeth Grievink

n het Rotterdamse Lloydkwartier verrijst SAWA. Een woongebouw waarmee Mei architects and planners hoog inzet. Het is van hout, duurzaam, circulair, inclusief, betaalbaar, sociaal, groen en gezond, want ontworpen volgens de wetten van de biofilie. Het is niet alleen CO2-neutraal gebouwd, maar slaat zelfs CO2 óp. Het groenconcept is ontworpen in samenwerking met stadsecologen en biologen: tussen de balkons en terrassen komen enorme bloem- en plantenbakken, die voor privacy tussen de woningen zorgen, maar ook de biodiversiteit in het gebied een boost geven. De grote moestuin op de eerste verdieping is een plek die buren en natuur verbindt: hier laten ze samen voedsel groeien. Net als de gezamenlijke klusruimte, is dit een plek waar bewoners elkaar ontmoeten en de sociale cohesie kan bloeien. Dit alles bij elkaar maakt SAWA een goed voorbeeld van een regeneratief gebouw. Een gebouw dat op verschillende manieren waarde toevoegt aan de buurt en de stad.

— Niet

> SAWA zuidgevel Mei Architects

Holistische kijk Steeds meer architecten willen regeneratief bouwen. ‘Wij ontwerpen actief aan gezonde en leefbare omgeving en gebouwen. We proberen de mens onderdeel van het ecosysteem te laten zijn,’ zeggen Emile van Vugt en Marlies Zuidam van FAAM Architecten, op de vraag wat zij verstaan onder die term. ‘Het is een holistische manier van bouwen, met meer oog voor de ecologische en sociale kant.’ Gedreven door maatschappelijk actuele thema’s als de klimaat-

alleen de schade van het bouwen beperken, maar iets waardevols toevoegen

crises en de wooncrisis is FAAM Architecten zich sinds een jaar of vijf actief met het onderwerp bezig gaan houden. ‘De bestaande instrumentaria waren volgens ons niet toereikend. Je kunt een BREEAM outstanding award winnen met een niet al te duurzaam gebouw. Dat knaagde aan ons. Dat moest toch anders, ambitieuzer kunnen? Inmiddels hebben we ons eigen model ontwikkeld, dat ons helpt te ontwerpen met oog voor onderwerpen als ecologie en gezondheid. Bottom line is dat we gebouwen en gebieden willen ontwikkelen die de omgeving versterken. Die niet alleen de schade van het bouwen beperken, maar iets waardevols toevoegen.’

FAAM bekijkt ontwerpopgaves vanuit de aanwezige kwaliteit van flora en fauna, met de ambitie deze met bouw te verrijken. Met die blik hebben ze zich onder meer gebogen over het buurtschap Djept, bij Veldhoven. Al in een vroeg stadium heeft het bureau een ecoloog betrokken bij de opgave om woningen toe te voegen in dit gebied. ‘In samenwerking met hen is dat gelukt op een manier die de sociale binding vergoot, hittestress reduceert en de biodiversiteit bevordert. Onderdeel van het plan is een zogenaamd klimaatbos, ter grootte van een tennisbaan, waar verschillende soorten planten en bomen groeien. De impact daarvan overstijgt het gebied waarin we bouwen.’

Andere mindset

Regeneratief ontwerpen vraagt om een andere mindset, zeggen de architecten van FAAM. Het maken van de juiste afwegingen aan de start van een ontwerpproces is cruciaal. ‘De crux zit hem in de integrale aanpak. Dus

niet: op het laatst nog even wat nestkastjes ophangen. Als we integraal samenwerken met andere disciplines als ecologie, stedenbouw en landschap, zijn er waanzinnige stappen te maken.’

Er wordt op dit moment aan tal van nieuwe, innovatieve, regeneratieve projecten gebouwd, die inspiratie bieden. Een daarvan is het klimaatadaptieve, modulaire, houten woongebouw Poppies in de Amsterdamse Buiksloterham. Onder de naam Mama Pioneers trokken Marc Koehler Architects en projectontwikkelaar Edwin Oostmeijer samen op om een stedelijke oase te creëren voor de buurt. Met gedeelde ruimtes om te koken en eten, een regeneratieve daktuin, een moestuin en een microbos dat als natuurlijke koeling werkt. Ze vernoemden het naar de wilde klaproos, die kleur en lieflijks brengt op de meest uitdagende locaties. En samengevat, is dat precies wat regeneratief bouwen is.

BNA wil de duurzame ontwikkeling van de bouw in Nederland versnellen en streeft naar halvering van grondstoffenverbruik in 2030. Die versnelling is hoognodig om het door de overheid gestelde doel te halen om in 2050 de gebouwde omgeving circulair, klimaatadaptief, natuurinclusief en energieneutraal te hebben gemaakt. Daar kunnen architecten een bijdrage aan leveren. Door hun positie vooraan in de bouwketen hebben zij grote invloed op de toepassing van materialen. Ter activatie voeren we een programma voor en met hen, en in samenspel met opdrachtgevers en bouwpartners.•

> Bosrijk OAK FAAM Architects

Biobased bouwen: van niche tot gemeengoed

Al 25 jaar ontwerpt DAAD Architecten uit het Drentse Beilen gebouwen in harmonie met hun omgeving. Partner en architect Titus Mars vertelt hoe het gedachtegoed van ecologisch bouwen binnen het bureau gestalte kreeg en over de noodzaak van biobased bouwen. “Het ene materiaal, of de ene methode is niet beter dan de andere. Als we de bouwopgave van nu duurzaam willen oplossen, dan zijn ze allemaal nodig."

Leon Sebregts

DAAD was al actief met biobased bouwen toen het thema nog vooral een geitenwollensokken imago had. Hoe is deze focus destijds tot stand gekomen? “De oorsprong ligt bij een project uit 1997. Een biologische boer uit Orvelte wilde op zijn erf een informatiecentrum bouwen ten behoeve van zijn ecologische productiewijze en de mogelijke toepassing van hennep. Mijn collega Rob Hendriks ging hiermee aan de slag en ontwierp een gebouw van larikshout, leem en hennep. Dankzij een ‘tropenconstructie’, een losstaand dak boven een aantal geïsoleerde ruimten, was het mogelijk het klimaatbeheer op een low-tech wijze te regelen. Het paviljoen kreeg de nodige aandacht en werd vanwege zijn eigentijdse vormgeving bekroond met de Drentse Welstandsprijs. Voor ons was het project een soort openbaring. Alle toegepaste materialen kunnen zonder beschermende maatregelen op natuurlijke wijze verouderen. Het gebouw is volledig demontabel, maar kan desgewenst ook ter plekke vergaan, zonder enige milieubelasting. Het bewijst echter nog steeds zijn waarde en heeft intussen al tweemaal een nieuwe functie gekregen. Sindsdien kijken we niet alleen naar wat een gebouw nu is, maar ook wat

ervan overblijft na het gebruik. We bouwen daarom vooral met natuurlijke, herkenbare en lokale materialen. Als je weet waar een materiaal vandaan komt, ben je je veel meer bewust van een plek en een traditie.”

Zorgde het project in Orvelte ervoor dat jullie meer benaderd werden voor dit type opgaven?

“Er kwamen zeker opdrachtgevers naar ons toe, maar het liep niet meteen storm. Het is echt een groeiproces geweest. Biobased bouwen is als niche begonnen, ook binnen ons eigen portfolio. Lange tijd bleven dit soort projecten kleinschalig en waren we afhankelijk van opdrachtgevers die verder wilden gaan dan gebruikelijk. Dankzij de projecten gingen we er zelf steeds meer in geloven en kregen we gaandeweg de kans nieuwe kennis en producten te ontwikkelen. Met de mogelijkheid om schaapskooien te ontwerpen in Balloo en Bargerveen, kreeg het ecologisch bouwen bij ons de afgelopen jaren ineens een andere schaal en daardoor ook meer impact.”

‘Er zijn erg veel innovaties op het moment. Alleen al voor isolatiemateriaal zijn er tientallen mogelijkheden: houtwol, hergebruikt papier, stro, hennep. Het ene is niet beter dan het andere. Als je écht een slag wilt maken, heb je ze allemaal nodig.’

> Paviljoen Orvelte

Tot nu toe passen jullie biobased materialen vooral toe in particuliere woningen en agrarische gebouwen. Wat zijn de mogelijkheden in bijvoorbeeld de sociale woningbouw?

“Enkele jaren geleden merkten we dat bij lokale woningbouwcorporaties de interesse voor ecologisch bouwen begon te groeien. Ze kwamen ook met vragen bij ons. Een aantal corporaties heeft het samenwerkingsverband ‘Drenthe woont circulair’ opgericht, maar de concrete actie daarna ging wat ons betreft niet snel genoeg. We hebben toen besloten onze kennis en ons netwerk aan te wenden om het ecologisch bouwen dan maar naar de corporaties toe te brengen. Samen met een aannemer hebben we een ecologische corporatiewoning ontwikkeld. Deze levensloopbestendige woning heeft

>

een dampopen constructie voor een goede vochtbalans en bestaat uit een houtskeletbouw frame, waarin strovlokken worden geblazen. Deze maand begint de bouw van de eerste woningen!”

Zijn er zaken waar jullie tegenaan lopen bij het toepassen van biobased materialen?

“Het is soms wat ingewikkeld dat certificaten van nieuwe producten nog niet helemaal op orde zijn. Daardoor zijn deze producten in de MilieuPrestatie Gebouwen (MPG) niet goed in te vullen, omdat ze minder scoren dan in werkelijkheid het geval is. Steeds meer producenten zijn erg voortvarend met circulariteit bezig, waardoor je als architect goede keuzes kunt maken. De ontwikkelingen gaan nu zo hard dat circulaire producten echt de standaard worden. Als je goed begrijpt wat de CO2-belasting of ecologische footprint van een gebouw is, is de certificering minder belangrijk.”

“Ook de betaalbaarheid van biobased bouwen is nog vaak een struikelblok. De samenleving vraagt om circulaire oplossingen, maar opdrachtgevers weten vaak niet wat hun eisen op dit vlak in de praktijk precies betekenen. We hebben soms de ‘handicap’ dat we met onze kennis en ervaring erg ver gaan en met een plan komen dat héél ecologisch is. Voor veel woningbouwcorporaties is dat soms nog een brug te ver, omdat voor hen ook de kosten erg belangrijk zijn. De biobased levensbestendige woning die wij nu gaan bouwen, is nog substantieel duurder dan een traditionele woning met een kalkzandsteen- of betoncasco.”

Wordt er in corporatieland nog te veel op de korte termijn gedacht?

“Ik denk het wel, maar we bevinden ons op een kantelpunt. Corporaties kunnen bijvoorbeeld eigenaar worden van een woning, maar niet van het materiaal. Houtconstructies zijn over zeventig jaar nog grotendeels herbruikbaar, als nieuwe constructie of gedowncycled als isolatiemateriaal. Ze vertegenwoordigen in ieder geval een waarde. Als je die waarde nu eens niet afschrijft in die zeventig jaar, maar laat staan, dan wordt het verschil in kosten met traditioneel bouwen al veel kleiner. Zeker als je bedenkt dat we over zeventig jaar misschien wel extra moeten betalen voor het slopen en afvoeren van bijvoorbeeld beton.”

Welk biobased materiaal of welke ecologische bouwmethode heeft wat jou betreft de meeste potentie?

“Er zijn erg veel innovaties op het moment. Alleen al voor isolatiemateriaal zijn er tientallen mogelijkheden: houtwol, hergebruikt papier, stro, hennep. Het ene is niet beter dan het andere. Als je écht een slag wilt maken, heb je ze allemaal nodig. Houtbouw in CLT is nu een grote hype, terecht natuurlijk. Voor een eenlaagse woning met kap is massief CLT echter niet efficiënt. Je past dan veel meer materiaal toe dan nodig is. Het is veel efficiënter een licht frame te maken van hout en daar bijvoorbeeld stro in te blazen. Je legt dan minder CO2 vast per woning, maar gaat wel zuiniger met materialen om. Ik denk dat een dergelijke rationalisatieslag de komende jaren zal gaan plaatsvinden.”‘Het wonen in een biobased huis is straks voor iedereen bereikbaar. Daarmee kunnen we biobased bouwen tot de nieuwe standaard verheffen.’

Op welk project ben je het meest trots? “Recreatiewoning Landweer in Roderesch is een project waarin voor mij alles samenkomt. We kregen de vraag een huisje uit 1924 te vervangen door nieuwbouw. Bij een bezoek bleek het erg schattig en bouwkundig in een redelijk goede staat. Uit architectuurhistorisch onderzoek kwam naar voren dat het bovendien een van de laatste authentieke recreatiewoningen in Drenthe is. Voor ons was het duidelijk dat we geen nieuwbouwplan gingen maken, maar een verbouwplan. Door de toepassing van een dampopen constructie en naisolatie met biobased materialen hebben we het monumentale huisje geconserveerd en van een gezond en aangenaam binnenklimaat voorzien. De woning is verlengd met een transparante woonkeuken van glas en hout. Dit levert een spannend contrast op met het intieme, historische deel. Het is mooi om als architect een nieuwe laag te kunnen toevoegen en zo onderdeel te worden van de geschiedenis van een gebouw.”

“Architectonisch is de recreatiewoning heel goed gelukt, maar het meest trots ben ik op het feit dat we nu ecologische corporatiewoningen gaan bouwen. Het wonen in een biobased huis is straks voor iedereen bereikbaar. Daarmee kunnen we biobased bouwen tot de nieuwe standaard verheffen.”•

Recreatiewoning Roderesch / foto: Walter Frisart

Natuur als waardevolle partner voor toekomstbestendig bouwen

Nieuwe antwoorden op oude vragen. Een student vraagt aan Albert Einstein: ‘Professor, zijn dit niet dezelfde examenvragen als vorig jaar?’. Waarop Einstein antwoordt: ‘Dat klopt, maar dit jaar zijn de antwoorden anders.’ Ook als architect heb je regelmatig nieuwe antwoorden nodig op de vraag naar een toekomstbestendige woning.

Dimensies van duurzaam bouwen

Duurzaamheid speelt daarbij een steeds grotere rol en kent een aantal dimensies. Zo moet onze CO2-uitstoot drastisch naar beneden en worden grondstoffen schaars wat vraagt om optimaal (her)gebruik. Ook vereist het grote verlies aan biodiversiteit dat we natuurinclusief bouwen, zodat natuur in de gebouwde omgeving kan floreren. En krijgen we vaker te maken met weersextremen - extreme waterval, droogte, hittewat vraagt om klimaatadaptief bouwen.

Nature-based solutions

Bij het zoeken naar oplossingen voor duurzaam bouwen, blijkt de natuur een waardevolle partner te zijn. Bomen en ander groen slaan CO2 op, leveren hernieuwbare grondstoffen (zoals hout en biobased bouwmaterialen), bieden een aangename en gezonde leefomgeving voor mens en dier, en kunnen bijdragen aan een klimaatbestendig gebied. Groene daken, tuinen, parken nemen immers water op, waardoor de risico’s op wateroverlast en droogte verminderen. En bomen en ander groen bieden verkoeling op hete dagen, door schaduwwerking en verdamping. Met nature-based solutions creëer je dus win-wins.

Gebiedsgerichte aanpak waarin rood, grijs en groen/blauw samenkomen

Op gebouwniveau kunnen met natuurinclusieve en klimaatslimme groenoplossingen, grote duurzame stappen gezet worden. Nog effectiever is het om verduurzaming op gebiedsniveau aan te pakken. Hoe ziet voor dit gebied een effectieve groen/blauwe infrastructuur eruit die voor bewoners aantrekkelijk is, uitnodigt om te bewegen, bij hevige regenval voldoende waterberging biedt, voedsel en schuil-/nestgelegenheid biedt voor vogels en insecten? Bodem en water zijn dan het vertrekpunt voor wat in een gebied mogelijk en wenselijk is. En groen/blauw is niet langer het sluitstuk, maar krijgt een volwaardige plek, naast de rode en grijze infrastructuur.

Heidi van Woudenberg, GreenSteps Duurzame Innovatie

>

Heidi van Woudenberg

Investeren is kosten voorkomen Dan komt onvermijdelijk de vraag op tafel: wat kost dat en kan dat wel uit? Groen aanleggen en beheren kost geld. Geen groen (en blauw) aanleggen kost nog veel meer geld. De Klimaatschadeschatter laat per gemeente zien wat de verwachte schadekosten van klimaatverandering zijn in de periode tot 2050. Als je die kosten kunt voorkomen met een effectieve groen/blauwe infrastructuur, dan is investeren in groen een no brainer. Maar dat is het niet.

Verzilveren van groene baten Vanuit mijn achtergrond als bankier, verbaast het me dat we weten hoe belangrijk groen is, terwijl we er tegelijkertijd vaak geen financiële waarde aan toekennen. Groen biedt allerlei ecosysteemdiensten, zoals CO2-opslag en luchtzuivering door o.a. het afvangen van fijnstof. Maar voor de meeste ecosysteemdiensten bestaat nog geen markt. Die is er al wel voor CO2 met carbon credits, dus waarom niet ook voor andere ecosysteemdiensten?

Hoe mooi zou het zijn als we zonder financiële belemmeringen een aantrekkelijke, groen/blauwe leefomgeving kunnen creëren, die gezond is voor mens en dier én klimaatadaptief! •

Gezonde gebouwen dankzij low-tech oplossingen

Door de COVID-19 pandemie is de aandacht voor gezonde gebouwen sterk toegenomen. Na lang aarzelen, wordt het belang van ventileren inmiddels ook door de politiek onderkend. Een gezonde woon-, werk- en leeromgeving gaat echter veel verder dan ventileren alleen. Een gesprek met architect Wouter Stoer over de wijze waarop het Groningse architectenbureau Onix gezonde gebouwen realiseert. “Door architectonische middelen op de juiste manier in te zetten, kun je technische oplossingen minimaliseren.”

Sebregts

Hoe zou je de architectuurvisie van Onix in enkele zinnen omschrijven?

“We ontwerpen gebouwen in harmonie met de omgeving. Dat kan zowel over een landschappelijke als een stedelijke context gaan. Archetypische vormen zorgen voor herkenning. Door deze vormen een bepaalde twist te geven, ontstaan interessante contrasten tussen oud en nieuw, binnen en buiten, open en gesloten. Die gelaagdheid vinden we belangrijk. Daardoor kan iedereen zijn of haar eigen verhaal bij onze gebouwen maken.”

Wat is in jouw ogen het belangrijkste bij het maken van een gezond gebouw?

“Het belangrijkste is de gebruiker intensief bij het ontwerpproces te betrekken. Wij geven gebruikers veel

en lang de mogelijkheid om te interveniëren of participeren en laten ze zien dat we ook echt iets met de input doen. Oplossingen moeten voor gebruikers begrijpbaar zijn. Pas dan worden ze volledig benut. Dit geldt zeker voor het ontwerp en het gebruik van een gezond gebouw. Gebouwen van Onix hebben niet alleen de handtekening van ons als ontwerpers, maar ook die van de gebruikers.”

Is dat de reden dat jullie vooral low-tech oplossingen toepassen om gezonde gebouwen te realiseren?

“Jazeker. Mensen zijn geneigd alles met techniek op te willen lossen. Door vanuit de architectonische vorm te denken en suboptimale oplossingen te voorkomen, kun je de ondersteuning met techniek minimaliseren en gebouwen financieel haalbaar maken.”

Welke low-tech oplossing vormt de basis voor jullie ontwerpen?

“Dat is zonder meer het optimaliseren van de relatie tussen binnen en buiten. In onze gebouwen proberen we intern ruimten te ‘ontgrenzen’, maar ook tussen binnen- en buitengrenzen zoveel mogelijk op te heffen. Een veranda bijvoorbeeld heeft een grote gebruikswaarde, maar speelt ook een belangrijke rol bij het creëren van een duurzame, energiezuinige en gezonde omgeving. Die zaken moet je integraal bekijken. Bij het door ons ontworpen kindcentrum De Kronkelaar in het Groningse Wagenborgen hebben we een grootschalig, gevouwen dak toegepast, bijna als een vliegend tapijt. Onder het uitkragende dak ontstaat in het verlengde van ieder groepslokaal een buitenlokaal of veranda. Tegelijkertijd fungeert het dak als zonwering, waardoor het gebouw alzijdig georiënteerd kan zijn. Doordat er weinig direct zonlicht naar binnen straalt, is het er ook in de zomer erg behaaglijk.”

Leon

>

Kindcentrum de Kronkelaar Groningen

Fototograaf: Gerard van Beek

> Centrum voor Natuur en Milieu Educatie Amersfoort Fotograaf: Peter van der Knoop

In welk project zijn volgens jou de mooiste oplossingen bedacht om tot een gezonde omgeving te komen?

“Een mooi project vind ik het Centrum voor Natuur en Milieu Educatie in Amersfoort. In dit voorbeeldgebouw lag de lat wat duurzaamheid en gezondheid betreft logischerwijs erg hoog. Er werd bijvoorbeeld een GPR van 9 gevraagd. In het grotendeels houten gebouw passen we vooral natuurkundige principes toe, zoals een zonneschoorsteen en zomernachtkoeling middels luiken. Hellende dakvlakken versterken de natuurlijke trek. Een loggia met begroeiing zorgt in de zomer voor schaduw, terwijl de zon in de winter diep het gebouw in kan komen. Een betonvloer houdt die warmte vast. Dankzij deze slimme oplossingen kon het aantal installaties beperkt blijven. In het gebouw zijn daarnaast vooral onbehandelde materialen gebruikt, zoals een gevel van onbehandeld accoya hout.”

Vanaf de oprichting van Onix ruim 25 jaar geleden loopt het bureau voorop als het gaat om duurzame en gezonde architectuur. Hoe houden jullie die positie vast?

“Door continu te blijven experimenteren. We hebben het voordeel dat we aan projecten werken van verschillende omvang. Sommige principes kunnen we in het klein uitproberen en vervolgens in het groot doorvoeren. Daarnaast stellen we ons altijd open voor innovatieve adviseurs. Hun concepten zien we als ingrediënten die onze architectuur beter en vanzelfsprekender kunnen maken. Gedurende het ontwerpproces draaien we af en toe de prioriteit tussen architectuurvisie en installatieconcept om. Aan ons de uitdagende taak om er een integraal verhaal van te maken.”

Jouw expertise ligt vooral bij scholenbouw. Door COVID-19 is er veel aandacht voor gezonde onderwijsomgevingen. Waar liggen volgens jou de specifieke uitdagingen?

“De ventilatievoud moet omhoog, maar daarnaast moeten we ook duurzaam en energiezuinig bouwen. Daar zit een spanningsveld. Hoe meer je ventileert, hoe minder energiezuinig een gebouw is. Een gezonde

leeromgeving vraagt om extra investeringen, maar de budgetten in het onderwijs staan onder druk. Deze tegenstrijdigheden krijgen een steeds bepalender rol in het ontwerpproces van een school. Toch proberen we ons daar niet al te zeer door te laten leiden. Onze belangrijkste puzzel is nog steeds het creëren van een zo flexibel mogelijk gebouw, dat kan meebewegen met veranderende onderwijsvisies. Wat ik daarnaast altijd in mijn schoolontwerpen probeer te stoppen, is zicht op de hemelkoepel en op de omgeving. Daglicht moet zoveel mogelijk van twee kanten komen. Dan zit je nooit opgesloten achter een zonwering.”

Een gezond gebouw daagt gebruikers ook uit om actief te zijn. Hoe dragen jullie gebouwen daaraan bij?

“We vinden het interessant om ruimtes te ontwerpen waarvan je buiten niet precies weet hoe ze er vanbinnen uitzien. Dat soort ruimtes nodigen uit om op onderzoek uit te gaan en de mogelijkheden te verkennen. Dat is volgens mij een belangrijke waarde van architectuur. We maken grote, multifunctionele ruimtes waarin je als gebruiker helemaal los kunt gaan, maar ook kleinere, spannende ruimtes waar iets te ontdekken valt. De dynamiek zorgt voor een actief en gezond gebruik van een gebouw.”

•

Een gezonde woon-, werk- en leeromgeving gaat veel verder dan ventileren alleen

We moeten af van typische gebouwen

In 2015 richtte Menno Kooistra architectenbureau Elephant op. Met zijn bureau ontwikkelt hij slimme typologieën voor een duurzaam en groen stedelijk leven. Gestapelde leefomgevingen hebben volgens hem de toekomst.

Leon Sebregts

Waar komt de naam Elephant vandaan?

“Als team waren op zoek naar een sterke en aansprekende merknaam, geen afkorting of een eigennaam. Olifanten zijn intelligente en sociale dieren, dat past bij ons. Olifanten zijn bovendien grote dieren. Je kunt niet om ze heen. Ze hebben impact. Van alle landdieren hebben olifanten de grootste footprint. Vaak heeft footprint een negatieve connotatie, maar juist uit de footprint van een olifant ontstaat een weelde van essentiële leefomgevingen. Wij staan voor onze footprint en geloven in de positieve impact op mens en milieu.”

Is de toepassing van groen daarbij belangrijk? “Zeker, maar groen an sich is niet het doel. Wij trekken de discussie over een gezonde en duurzame leefomgeving graag wat breder. Stedelijk leven is per definitie duurzamer dan suburbaan of landelijk leven. Het is onze ambitie woonomgevingen te realiseren die het duurzame, stedelijke leven omarmen, maar tegelijkertijd de voordelen bieden van grondgebonden en ‘buiten’ wonen. Ons project Voortuinen aan het Westerpark in Amsterdam is hiervan een goed voorbeeld. Het grenst niet alleen aan een prachtig park, door de brede, volledig

rondlopende balkons hebben alle appartementen ook een buitenruimte die je normaal alleen bij grondgebonden woningen aantreft. In de constructie van de balkons zijn boombakken geïntegreerd.”

Voortuinen is een compleet nieuwe woningtypologie. Hoe ziet die typologie er precies uit?

“De appartementen zijn gerealiseerd in een voormalig kantoor van ING. Het kantoor hebben we als het ware binnenstebuiten gekeerd. In de vroegere kern vind je nu geen centrale liften en trappen meer. Die hebben we juist decentraal geplaatst, richting de gevel. Per verdieping deel je jouw lift slechts met één buurman of -vrouw. Je komt de woning dus via het balkon binnen. Alle verblijfsruimten grenzen aan het balkon en zijn dankzij een flexibel indeelbare gevel afzonderlijk te ontsluiten. Hierdoor is Voortuinen zeer flexibel en geschikt voor verschillende vormen van samenwonen. Dat zie je terug aan de bewoners. Er wonen gezinnen, ouderen die weer in de stad wilden wonen en pas afgestudeerden. Binnen het concept zijn zelfs aanleunwoningen mogelijk.”

Was het lastig in de toch vrij conservatieve bouwpraktijk een dergelijke nieuwe typologie gerealiseerd te krijgen?

“Het heeft best veel tijd gekost om alle betrokkenen te overtuigen. De ontwikkelaar wilde in eerste instantie niet twee keer zoveel liften maken. De brandadviseur zag ook veel beren op de weg. Een half jaar lang hebben we twee varianten parallel uitgewerkt. Een traditionele opzet met een centrale kern met een gang eromheen die de woningen ontsluit en de uiteindelijke variant. De zeer gunstige verhouding tussen bruto en netto vierkante meters trok de ontwikkelaar uiteindelijk over de streep. Voortuinen heeft binnen dezelfde bouwenvelop minimaal tien procent meer gebruiksoppervlak dan een standaard appartementen-complex. Bij geheel nieuwbouw is deze verhouding nog veel gunstiger. Het mes snijdt aan twee kanten: we gebruiken minder materialen en kunnen de uitgespaarde kosten inzetten voor kwaliteit, bijvoorbeeld voor het groen op de balkons.”

>

Voortuinen Amsterdam

Hoe gaat het beheer van het groen in zijn werk?

“Het groen hebben we omgekeerd geëngineerd. Vooraf hebben we onderzocht wat de beheerkosten zijn vanuit de VVE die bewoners reëel vinden om te betalen. Door de boombakken automatisch te irrigeren en van een bufferbak te voorzien, hoeft een hovenier maar één keer per jaar langs te komen. Hij of zij kan het groen via de balkons en met recht van overpad bovendien eenvoudig bereiken. Daar is geen hoogwerker of glazenwasinstallatie voor nodig. De beheerkosten zijn hierdoor ongeveer 25 tot 35 euro per boombak per jaar.”

In Haarlem transformeren jullie onder de naam Factory een voormalig kantoor van Fluor tot industriële lofts. Wat is hier de ambitie?

“Ook hier zijn we op zoek gegaan naar het optimale woonproduct en de ideale woonbeleving. In een woongebouw van 35 bij 80 meter zou je normaal gesproken een centrale patio maken. Wij besloten dit niet te doen en het gehele casco te gebruiken om zoveel mogelijk, en dus zo goedkoop mogelijke vierkante meters te maken. Dit scheelt sloopkosten, afval en een extra gevel. Om de diepe appartementen van voldoende daglicht te voorzien, hebben we een gevel ontworpen die geheel uit erkers bestaat. De 3,60 meter hoge erkers zijn volledig te openen, waardoor het balkons worden. De woningen staan zo direct in contact met een parklandschap rondom het gebouw. Het motto van het gehele plangebied is ‘geen bomen in de stad, maar stad tussen de bomen’. Op het dak van het gebouw komt bovendien de grootste daktuin op een woongebouw in Nederland.”

Hoe gaat de daktuin eruitzien?

“We ontwerpen de tuin samen met ZUS. Aan de randen, waar het draagvermogen wat minder is, komen zonnepanelen. De centrale rechthoek, tussen de vier decentraal geplaatste kernen, wordt de gemeenschappelijke daktuin. Dankzij een flink substraat kunnen er serieuze bomen groeien. Factory heeft acht hoekwoningen per laag, doordat de ene hoekwoning om de andere heen vouwt. De appartementen die geen hoekwoning zijn, zijn via hun eigen ontsluiting direct

verbonden met de daktuin. Dankzij deze hiërarchie hebben alle appartementen een optimale groenbeleving.”

Enkele jaren geleden wonnen jullie de prijsvraag voor de herontwikkeling van drie waterzuiveringssilo’s op het Amsterdamse Zeeburgereiland. Hoe staat het met dat project? “Eind 2022, begin 2023 start de bouw. Samen met de gemeente hebben we het landschapsontwerp rondom de silo’s gemaakt. Onze ambitie daarbij was iets van de ruigheid van de plek te behouden, als contrast met het toch enigszins aangeharkte buurtje dat rondom de silo’s is ontstaan. Dit ‘urban jungle’ gevoel trekken we door in de daktuin. De daken van de silo’s en de bruggen ertussen wilden we koste wat kost als publieke ruimte voor de buurt behouden. Tussen het groen komt een terras en een buitenbioscoop. Een van de silo’s laten we begroeien met klimplanten, waardoor het groen van het maaiveld en van het dak een eenheid worden.”

Hoe zie je het stedelijk leven over tien, twintig jaar? “Ik hoop dat we minder in gebouwen en meer in leefomgevingen gaan denken. De natuur zal daar een steeds belangrijker onderdeel van gaan uitmaken. Niet zozeer qua vormgeving, maar vanuit bouwfysica, gezondheid en duurzaamheid zullen we meer met de natuur mee moeten ontwerpen. Als we loskomen van de traditionele gebouwen met hun bakstenen jasjes, kunnen we gestapelde podia maken om te wonen, werken, leven en ontspannen. De behoefte aan een grotere mate van functievrijheid ontstaat door de steeds verdere digitalisering van onze leefomgeving. Onze dagelijkse activiteiten worden meer fluïde, dus flexibiliteit en aanpasbaarheid nemen in belang toe. Prestatie- en data gestuurd ontwerpen en bouwen zijn daarbij een belangrijke oplossing. Bij Elephant maken we hiervoor onze eigen parametrische modellen. De bouw zoekt traditiegetrouw naar betaalbaarheid en kwaliteit door standaardisatie. Wij zoeken betaalbaarheid en kwaliteit door met onze rekenmodellen continu het optimum te bepalen. Feitelijk helpt het digitale tijdperk ons om dichter bij de natuur te engineeren en te ontwerpen.” •

Silos Amsterdam

Dit vereist enige toelichting, beseft Buter. “De Sustainable Financial Disclosure Regulation (SFDR) schrijft, in samenhang gelezen met de EU Taxonomieverordening, voor waaraan financiële producten moeten voldoen om ‘duurzaam’ te mogen heten. Daaronder kan dus ook vastgoed vallen. Je moet dan voor de elementen Environment, Social en Governance (ESG) bewijs aanleveren.” Anders gezegd: je moet niet alleen zeggen dat jouw pand milieuvriendelijk, mensvriendelijk en ethisch deugdelijk beheerd wordt, je moet het onomstotelijk aantonen. “De Europese wetgever wil op die manier greenwashing tegengaan. Die wet geldt nu al, over dit jaar moet je uiterlijk medio 2023 rapporteren!”

“De meeste vastgoedbeheerders kunnen hun situatie niet zelf in kaart brengen. Je moet, kortweg, precies vastleggen welke duurzaamheidswaarde welke maatregel of aanpassing heeft. Dat klinkt simpeler dan het is.” Wat willen ze allemaal weten? “Waarom zag je af van een sedumdak? Wat levert dat zonnepaneel op, nu en in de toekomst? Wie maakte het, onder welke omstandigheden? De S van Social gaat niet alleen over leefbaarheid van je pand maar ook over zaken als ‘Hoe divers is je personeelsbestand?’. Het omvat zowat álles.” Hij heeft niet voor niks over ‘een stille ramp’. “Bereid je voor, laat je helpen, word geen willoos slachtoffer.”

Buter ziet, samen met de andere partners van het Blue Building Institute, aankomen wat voor een slagveld dit kan worden. “In het Blue Building Institute brengen we juridische, financiële, fiscale en ICT-kennis samen. We regelen dat je jouw pand of belegging daadwerkelijk, conform SFDR en Taxonomieverordening, als ‘duurzaam’ mag rapporteren. Een geldige certificering kan daar nog bovenop komen.” En anders? “Is je pand in de boeken straks stranded asset en nauwelijks herfinancierbaar.”

*

meer dan 250 medewerkers

meer dan 40 miljoen omzet

meer dan 20 miljoen op de balans

Adamasgroep Meander 901, 6825 MH Arnhem www.adamasgroep.nl

GLP realiseert in Lelystad een hoogwaardig en duurzaam DC.

GLP ontwikkelt opnieuw onder BREEAM-NL op het industrieterrein te Lelystad een duurzaam distributiecentrum.

Het distributiecentrum kent een hoge mate van flexibiliteit en wordt circulair gebouwd. De gezondheid van de mensen staat centraal doordat wordt voldaan aan de WELL certificeringeisen.

Het gebouw is daarmee op de toekomst voorbereid.

Ontwerp: Stripesarchitects

De toekomst creëer je zelf

Commissioning

Adamasgroep stelt naast duurzaamheid een gezonde werkomgeving centraal. De afgelopen coronaperiodes heeft iedereen meer dan duidelijk gemaakt dat een goed werkende installatie onmisbaar is. Onze integrale aanpak van omgevings-, functionele en gezondheidseisen staat garant voor een optimaal concept en draagt bij aan een veilige en gezonde leefomgeving. Het resultaat is een toekomstbestendig gebouw waar u trots op mag zijn en verzekerd bent van een veilig en gezond binnenklimaat.

De adviseurs van Adamasgroep ondersteunen u op pragmatische wijze bij de internationaal erkende certificeringsmethoden en leveren maatwerk als BREEAM, LEED en DGNB maar ook bij WELL, het onafhankelijke keurmerk voor een gezond gebouw. Ook voeren wij voor u WELL Health & Safety checks uit om snel inzichtelijk te maken waar eventuele risico’s kunnen zitten en leveren wij verbeterplannen aan. Subsidiemogelijkheden worden hierin meegenomen.

Wij ontwikkelen met u circulaire gebouwen, helpen u bij klimaatadaptief ontwerpen en bespreken hoe u de energietransitie verstandig kunt verwezenlijken. Wij stellen voor u het Integrale Programma van Eisen op en zorgen dat dit wordt gerealiseerd. Onze commissioning staat garant voor het waarborgen van de kwaliteit van uw gebruikersinstallaties alsmede de kwaliteit van het bouwen. Bent u benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen? Ook op het gebied van Sustainable Development Goals of nieuwe wetgeving als SFDR en EU Taxonomie? Onze specialisten helpen u graag.

Neem geheel vrijblijvend contact op of kom langs.

Stijlvolle

EEN INITIATIEF VAN VIZIO

Glasdeco is bedacht, ontwikkeld en in de markt gezet door VIZIO uit Oirschot. Als verlengstuk van ontwerpers, architecten, projectinrichters en interieurarchitecten maakt VIZIO verbazingwekkend mooie dingen in sign & print. Het creëert de juiste sfeer en zorgt voor een goed gevoel bij klanten, bezoekers en medewerkers. Onder andere met Glasdeco

TOONAANGEVENDE MERKEN

Glasdeco bestaat uit een aantrekkelijk portfolio glasfolie-oplossingen van toonaangevende fabrikanten, zoals Squid (officieel Application Partner), Casper Cloaking Film, Solyx en 3M Dichroic. Daarnaast levert Glasdeco met Glas Sign een unieke collectie transparante glasfolies, voorzien van zelfontworpen, wit geprinte patronen.

Ongeacht de oplossing, met ruim 30 jaar sign & print-ervaring binnen de interieurbranche garanderen de eigen 3M-gecertificeerde professionals van Glasdeco een perfecte montage en volledige verwerking en afwerking.

EIGEN COLLECTIE GLAS SIGN

De zelfontworpen Glas Sign-folies zijn zowel van binnen naar buiten als omgekeerd doorzichtig. Met de witte patronen creëer je exact de gewenste hoeveelheid privacy. De basis van Glas Sign bestaat uit 3M™ Clear View. Deze hoogwaardige glasfolie is 100% transparant, zodat de witte patronen sprekend tot uiting komen. Het lijkt alsof het glas bedrukt is.

De Glas Sign-patronen zijn uniek; door Glasdeco zelf ontworpen en nergens anders beschikbaar. Omdat de behoefte aan privacy zeer lokaal kan zijn, kunnen de patronen verlopen. Een dichtere bedrukking op ooghoogte, uitwaaierend naar een lichtere bedrukking aan de onder- en bovenzijde. Alles is mogelijk en bespreekbaar.

SCHONE MONTAGE, MEER VEILIGHEID

De Glasdeco-producten zijn geschikt voor elk interieur en voor elk type raam, ongeacht de vorm en grootte. Omdat de gecertificeerde monteurs zonder boormachine, hamer of ander luidruchtig gereedschap te werk gaan, is een schone montage zonder overlast en verstoringen van het werkproces de standaard bij Glasdeco-projecten.

Alle Glasdeco-producten zijn praktisch in onderhoud en eenvoudig schoon te houden. Naast het

creëren van esthetische meerwaarde voorkom je met Glasdecoproducten ook dat gebruikers tegen glazen wanden opbotsen. Wel zo veilig!

MEER WETEN?

Bezoek de Glasdeco-website en maak kennis met de verschillende producten. Of neem contact op met ons voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.

Vizio Moorland 4, 5688 GA OIRSCHOT https://www.viziosign.nl

Waardevol ontwerpen met het BNA Value Assessment

BNA heeft samen met Rebel Groep het BNA Value Assessment ontwikkeld. Hiermee kun je als BNA-bureau de maatschappelijke waarde van je ontwerp optimaliseren en aantonen. Gert-Jan Fernhout van Rebel vertelt in deze gastblog meer over het hoe en waarom.

ls architectuur een spiegel is van de samenleving, zijn gebouwen haar gestolde spiegelbeelden. In vette jaren mag architectuur wat kosten, in magere jaren is schraalhans bouwmeester. De communis opinio is dat economische bloeiperioden betere architectuur opleverden. Maar is dat wel zo? Want wat is beter en wat maakt architectuur dan waardevol?

Die laatste vraag werd mij op het dieptepunt van de vastgoedcrisis door een ruim bewierookte architect gesteld: ‘Waarom investeren samenlevingen alleen in architectuur als het economisch goed gaat? Moet je als samenleving niet juist als het minder gaat verstandig investeren?’ Je moet altijd verstandig investeren, ook als het economisch goed gaat. Het belangrijkste verschil tussen vette en magere jaren is dat investeringen in magere jaren beter verantwoord moeten worden. ‘In magere jaren kom je niet weg met mooie praatjes die je niet kunt onderbouwen’, zei ik. Ik moest aan deze conversatie denken, toen de BNA ons vroeg mee te denken over hun Value Cases: voorbeeldprojecten van gebouwen waarbij de geclaimde waarde wordt onderbouwd met bewijsvoering en haar nordische zusterorganisaties goede ervaringen mee hebben opgedaan.

Bij Rebel en Springco houd ik mij onder meer bezig met Maatschappelijke Kosten-Baten Analyses (MKBA’s). Een door de bestuurskunde aan de bedrijfseconomie ontleende methode die de aantrekkelijkheid van het ene investeringsalternatief vergelijkt met die van het andere. Met als doel om het beste alternatief te kiezen.

Het BNA ValueAssessment helpt niet alleen bij het selecteren, maar ook bij het ontwerpen van waardevollere gebouwen

Waar de bedrijfseconomische kosten-batenanalyse uitsluitend naar financiële geldstromen kijkt, neemt de MKBA ook niet-financiële kosten en baten in ogenschouw. De MKBA kijkt naar de waarde van een project voor de samenleving als geheel en voor opdrachtgevers en gebruikers in het bijzonder. Die waarde kan meer en anders zijn dan geld. En zo is het ook voor onder architectuur gebouwd vastgoed. Daarom hebben we de MKBA-gedachte vertaald naar de wereld van de architectuur.Het resultaat van die vertaling is het BNA Value Assessment. Een instrument waarmee architecten de waarde van hun ontwerp kunnen (laten) doorrekenen. Het instrument beoordeelt ontwerpen op hun economische, ecologische en sociale waarde en helpt ook bij de kwantitatieve onderbouwing daarvan. Waar mogelijk uitgedrukt in euro’s. Die analyse helpt architecten in de onderbouwing van hun argumentatie waarom de opdrachtgever juist voor hun ontwerp moet kiezen, maar ook in de verantwoording van overheden over waarom zij voor dit ontwerp hebben gekozen: omdat de samenleving daar aantoonbaar beter van wordt.

Slimme architecten gaan niet eerst een ontwerp maken om dat vervolgens door het BNA Value Assessment te trekken. Slimme architecten doen aan reversed engineering en houden, vanzelfsprekend in samenspraak met hun opdrachtgevers, in hun ontwerp al rekening met de beoordelingscriteria van het BNA Value Assessment. En zo helpt het BNA Value Assessment niet alleen bij het selecteren, maar ook bij het ontwerpen van waardevollere gebouwen voor opdrachtgever, gebruiker én samenleving.

Over smaak valt niet te twisten en dat moeten we ook niet doen. Maar heel veel andere prestaties van gebouwen dan schoonheid, kunnen we objectief beoordelen. Bijvoorbeeld wat ze doen voor CO2-uitstoot, voor de lokale economie en voor de waardeontwikkeling van het omliggende vastgoed. Daar zijn data over beschikbaar. Daarbij moeten we wél voor ogen houden wat het doel van het BNA Value Assessment is: verschillende ontwerpen met elkaar te vergelijken en op basis daarvan voor het maatschappelijk meest waardevolle ontwerp kiezen.

Als onze droom werkelijkheid wordt zullen het BNA Value Assessment en de filosofie daarachter leiden tot maatschappelijk waardevollere ontwerpen en gebouwen. Voor BNA-bureaus levert toepassing van het instrument een win-win op: betere ontwerpen en goed onderbouwde Value Cases die opdrachtgevers helpen om betere investeringsbeslissingen te nemen. Op de volgende pagina's vind je de eerste Value Cases, van beweren naar bewijzen.

Bekijk meer over de Value Cases op www.bna.nl/bna-value-cases •

Markthal Rotterdam

De Markthal maakt van de Binnenrotte en de Meent een aantrekkelijke staat voor ondernemers om zich te vestigen. De helft van de bezoekers gaat ook naar de markt aan de Binnenrotte en de Meent is als winkelstraat opgebloeid. Met de Markthal kreeg dit deel van de stad een nieuwe bestemming: van ov-knooppunt naar verblijfsgebied waarvan Rotterdam ook de komende decennia zal profiteren.

Essentie gebouw

De Markthal is een duurzame mix van wonen, winkelen, kunst en recreëren. Een boog van woningen – een mix van betaalbaar tot exclusief – overdekt een markt en klein winkelcentrum. Het plafond is bedekt met een 11.000 m2 groot kunstwerk van kunstenaarsduo Arno Coenen en Iris Roskam. Het gebouw is goed gevuld met restaurants en winkels, eenmaal binnen ervaar je als bezoeker vooral een enorme ruimte. In dit ontwerp pionierde MVRDV met duurzaamheid; het gebouw kreeg het label BREEAM Very Good en bevat vleermuisgrotten en goedkope parkeerplekken voor duurzame auto’s. De Markthal transformeerde het gebied rondom Blaak niet alleen fysiek; het gebouw bracht ook een toeristenstroom op gang en zorgde ervoor dat het een nieuwe en aantrekkelijke verblijfsplek werd.

Waarden

Waar voor je geld: 76% bezoeker doet uitgave, gemiddeld €17

De Markthal is bekroond als best gelukte retail-gebouw, ook omdat het de grenzen van de typologie oprekte. Het gebouw bewerkstelligde een economische facelift voor het hele gebied rondom station Blaak. De Markthal trekt ruim zeven jaar na opening nog altijd 8 miljoen bezoekers per jaar, waarvan 47 procent van buiten regio Rotterdam en uit buitenland. Van deze bezoekers doet 76 procent een uitgave van gemiddeld 17 euro.*

Identiteit: 8 miljoen bezoekers per jaar

De Markthal geeft de stad een omreisgebouw en toeristentrekpleister. Er komen 8 miljoen bezoekers per

jaar waarvan 47% van buiten regio Rotterdam en uit buitenland komt. Bij grote internationale evenementen wordt de Markthal opgevoerd als een van de iconische gebouwen die de stad rijk is.

Identiteit: Vergroot aantrekkingskracht Binnenrotte en Meent

De Markthal maakt van de Binnenrotte en de Meent een aantrekkelijke staat voor ondernemers om zich te vestigen. De helft van de bezoekers gaat ook naar de markt aan de Binnenrotte en de Meent is als winkelstraat opgebloeid. Met de Markthal kreeg dit deel van de stad een nieuwe bestemming: van ovknooppunt naar verblijfsgebied waarvan Rotterdam ook de komende decennia zal profiteren.

Projectbeschrijving

Door een wijziging in de Europese regelgeving moest de verkoop van bijvoorbeeld vlees, vis en kaas in de buitenlucht aan steeds striktere regels voldoen. Dit werd door de stad Rotterdam aangegrepen om een van de meest ambitieuze projecten van de afgelopen jaren te starten: het bouwen van een unieke overdekte versmarkt. De gemeente Rotterdam startte een competitie, die werd gewonnen door MVRDV/Provast.

De grootste uitdaging was financieel: hoe een Markthal bouwen met het zeer kleine budget van een dergelijk gebouw en hoe een woningbouwproject realiseren op een ongeliefde plek in de Rotterdamse binnenstad. Er werd een slimme bouwmethode gevonden en veel innovatieve architectuurelementen die het project

haalbaar maakten. Niet alleen het ontwerp, maar ook de bouwmethode was innovatief: de 4 kelderverdiepingen werden onder water gebouwd. Al deze oplossingen samen leidden tot een spectaculair gebouw met een groot kunstwerk en 45 meter hoge ramen. Hierdoor kwamen in het eerste jaar 9 miljoen bezoekers en in de jaren na afloop (voor covid) telkens 8 miljoen bezoekers*. De helft daarvan zijn toeristen. Voor de Markthal had Rotterdam jaarlijks maar 350.000 toeristen**, het gebouw heeft de economie van Rotterdam daarmee behoorlijk beïnvloedt. De 228 woningen op deze plek in de binnenstad hebben Rotterdam mede ook aantrekkelijk gemaakt voor een demografische groep welvarende ouderen die eerder naar de voorsteden was gevlucht. •

>

Ontworpen door: MVRDV

Co-architects: INBO, Woudenberg, NL

Opdrachtgever: Provast Structuur: Royal Haskoning DHV, The Hague, NL Akoestiek: Peutz & Associates, Zoetermeer, NL Installaties: Techniplan, NL

Glazen gevel: Octatube, Rotterdam, NL Aannemers: J. P. van Eesteren, Mobilis and Martens en Van Oord, NL

Kunstwerk: Arno Coenen and Iris Roskam

‘Veel gebouwen worden een icoon, de Markthal was een icoon vanaf het eerste moment’

Hans Schröder, Provas

Stadskantoor Venlo

Kraaijvanger Architects heeft de Cradle to Cradle-filosofie (C2C) als startpunt genomen bij het ontwerp voor een comfortabele en gezonde werkomgeving en dit gecombineerd met duurzame innovatie. Stadskantoor Venlo is een tastbaar bewijs van deze circulaire toekomstvisie. In opdracht van de gemeente Venlo heeft Kraaijvanger een nieuw stadskantoor met 630 niet-plaatsgebonden werkplekken en publieke functies ontworpen dat de ambitie belichaamt om medewerkers, de stad en de regio volledig te laten functioneren op basis van C2C-principes.

De mens

centraal

Gezondheid is het uitgangspunt: een goed gebouw maakt mensen gelukkiger en komt de productiviteit ten goede. Het ruimtelijk ontwerp is van binnen naar buiten bedacht, verbindt visueel interieur en exterieur, en is gebaseerd op drie uitgangspunten:

1. zoveel mogelijk daglicht en groen naar binnen halen

2. routes door het gebouw creëren waardoor mensen gaan bewegen en ontmoeten, werken en ontspannen

3. alleen gezonde materialen gebruiken

Rethink

De gemeente koos heel bewust voor een architectenselectie op basis van een visie: een gezond gebouw realiseren dat een grondstoffenbank voor de toekomst is én een aantoonbare positieve footprint voor Venlo oplevert. Letterlijk en figuurlijk een gebouw dat Venlo beter maakt: de gemeentelijke vertaling van het C2Cprincipe. Voor een integraal en innovatief proces moeten de ontwerpers, adviseurs, gebruikers en opdrachtgevers constant over elkaars grenzen heen kijken. Er moet vooral ook niet te veel vergaderd worden maar juist letterlijk samen worden gewerkt. Hiervoor beginnen wij het ontwerpproces met een pressure

cooker week waarbij we in een hele intense week samen met gebruikers en opdrachtgever het concept vormgeven.

Circulaire businesscase

Uniek aan Stadskantoor Venlo is de circulaire businesscase. Het project toont aan dat een circulaire economie loont. Zo is onder meer rekening gehouden met een restwaarde van het gebouw op materialen. Een restwaarde van 5% betekent concreet een jaarlijkse besparing van 175.000 euro. Bovendien is de inschatting dat de restwaarde hoger zal zijn. Met leveranciers zijn afspraken gemaakt over terugname en restwaarde. Onderzoek toont aan dat slechts 10% van de kosten gerelateerd zijn aan energie en bouwkosten, terwijl 90% te relateren is aan de gebruikers. Door het creëren van een gezonde werkomgeving is de verwachting dat dit positief bijdraagt aan ziekteverzuim en productiviteit. Dit levert een forse besparing op voor de organisatie.

Reuse

Uiteindelijk is alles erop gericht de kostbare grondstoffen die het gebouw ingaan weer te gebruiken voor een nieuw leven zonder hierbij in te leveren op kwaliteit. Grondstoffen voor het stadskantoor zijn zo veel mogelijk uit directe omgeving gehaald. Binnen de regio worden

zo veel mogelijk kringlopen gesloten. Het gebouw zuivert aantoonbaar lucht via de groene longgevel, hergebruikt regenwater en afvalwater, is energieneutraal en bevordert de gezondheid. Daarnaast kent het gebouw geen afval, het is in feite een tijdelijke grondstoffenbank met gegarandeerde restwaarden voor een aantal producten. Het gebouw creëert (bio) diversiteit door de groene gevel die als een verticaal stadspark een natuurlijk biotoop is voor meer dan 100 planten, dieren en insectensoorten. Door dit project hebben talloze producenten en leveranciers hun producten C2C laten certificeren waarmee het project aantoonbaar aanzet tot het overgaan op een economisch rendabel principe van C2C productie van goederen.•

>

Ontworpen door: Kraaijvanger Architects

Opdrachtgever: Gemeente Venlo

Interieurarchitect: Kraaijvanger Architects

Hoofdaannemer: LAUDY Bouw en Ontwikkeling, ENVO groep BV, TES Adviseurs

Adviseur office concept: Veldhoen & Company

Adviseur constructies: WSM Constructeurs

Adviseur engeineering: (W-, E-, T-installaties, brandveiligheid, bouwfysica): Royal Haskoning Nijmegen

Advisors constructies: WSM constructeurs, Heythuysen Adviseur Cradle2Cradle: C2C ExpoLab

Stadskantoormedewerkers geven hun werkplek een 9Daniëlle Theeuwen, gemeente Venlo

Energieleverende corporatieflat Inside

Out

Het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad is een uitdaging, zeker bij hoogbouwflats met meerdere woningen onder één dak en beperkte ruimte voor energie-opwekking. De energieleverende corporatieflat Henriettedreef in het Utrechtse Overvecht heeft een modulair renovatiesysteem ontwikkeld om hoogbouwflats energieleverend te maken. En passant werden binnenklimaat en comfort omhoog geschroefd, waardoor de bewoners nu hun wooncomfort hoger waarderen.

et Inside Out-consortium integreert installaties in multifunctionele bouwdelen aan de buitenkant van het gebouw. De bestaande 10-hoogflat van de Utrechtse woningstichting Bo-ex, gelegen aan de Henriettedreef, is als testflat gebruikt. Na het aanbrengen van de nieuwe gevelelementen en de dakkroon is de eerste energieleverende hoogbouwflat van Nederland gerealiseerd. Een enorme opschalingskans, gezien de duizenden vergelijkbare flats in ons land.

Waar voor je geld: besparing

De woningen zijn goed geïsoleerd. Verwarmen en ventileren worden duurzaam verzorgd en er is zonwering aangebracht. Het allerbelangrijkst: de flat is energieleverend. De energielasten zijn omlaaggegaan en er is geen huurverhoging doorgevoerd. Woningstichting Bo-ex heeft nu een bestaand complex in haar bezit met een volledig nieuwe onderhoudsarme gevel.

Energieleverend

Het slimme renovatiesysteem waarbij multifunctionele gevels gecombineerd met duurzaam verwarmen en ventileren, met duurzame energieopwekking waardoor de woningen niet langer gebruik maken van gas en stadsverwarming. Het succes van deze aanpak gaat schuil in de combinatie van de integrale modulaire aanpak en de innovatieve toepassing van technieken.

De ambitie en de rekenmodellen worden bevestigd door de resultaten van de monitoring van de afgelopen periode.

Ik was 21 toen ik hier kwam wonen. Nu ben ik op mijn 55ste een trendsetter met mijn energieleverende flat.

Sociale waarden: Identiteit & Leefbaarheid

De gevelrenovatie leidt tot een wijzing van de gevels en is een aanleiding de uitstraling te upgraden. De oorspronkelijke opbouw van de gevel vanuit een bouwsysteem uit de jaren ’60 van de vorige eeuw, bestaande uit een stapeling van betonnen borstweringen en houtenkozijnen, is de basis geweest voor het nieuwe ontwerp. Een bewuste wens en keuze om aan de sluiten bij de gebouwen in de buurt en wijk. Deze wijken zijn verouderd en de gebouwen zijn vervuild. Nieuwe gevels hebben een frisse en verzorgde uitstraling en draagt bij aan de identiteit en leefbaarheid van gebouw, buurt en wijk.

Projectbeschrijving

In een periode van 5 jaar is een renovatie gevelsysteem ontwikkeld, getest in de vorm van een proefopstellingen bij de Hogeschool Utrecht en een modelwoning op locatie. Op basis van resultaten is bijgestuurd en doorontwikkeld. Met als resultaat een energieleverende flat door de vervanging van de schil van de bestaande flat aan de Henriettedreef te Utrecht

Een flat met een nieuwe gevel die aansluit bij de architectuur en bouwperiode van de wijk. Een herkenbare opbouw en structuur van de gevels met daarin de slimme techniek van verwarmen, ventileren, zonwering en opwekking. De zonnepanelen zijn herkenbaar en afleesbaar in de architectuur, maar ook toegepast in de borstweringen, met volledig geïntegreerde - in kleur en gematteerd - panelen.•

> Ontworpen door: Mex Architects bv Opdrachtgever: Stichting Bo-ex

Een fraai en verzorgd gebouw is positieve inpuls voor de wijk

Tijdelijke Rechtbank

Permanent gebouw met tijdelijke functie & plek. Dat is de beste manier om het circulaire project van de Tijdelijke Rechtbank Amsterdam te kwalificeren. Het interim-gebouw is in 2016 gerealiseerd om er voor een periode van vijf jaar de rechtsgang voort te laten gaan, terwijl het rechtbankcomplex aan de Parnassusweg grootschalige werd gerenoveerd. Najaar 2021 werd het in z’n geheel afgebroken, om in oktober 2022 weer volledig te zijn opgebouwd in Enschede.

pdrachtgever Rijksvastgoedbedrijf zette hoog in op het voorkomen van verspilling en maximalisatie van de restwaarde na de initiële gebruiksperiode. Het bouwdeel was daarom aanbesteed op basis van een Design, Build, Maintain & Remove (DBMR)contract, waarin de verwijdering en het hergebruik waren vastgelegd. Cepezed ontwierp een 100% circulair gebouw, volledig demontabel en remontabel voor een volgend gebruik op een andere locatie. De generieke gebouwopzet maakt namelijk andere functies eenvoudig mogelijk. Het interim-karakter deed echter geenszins afbreuk aan de kwaliteit, functionaliteit of representativiteit van het gebouw. Zaken als de outillage, complexe logistiek, akoestiek, het comfort, de veiligheid en de uitstraling hebben hetzelfde niveau als in een permanente voorziening.

Bewezen 100% circulair: het gebouw is verplaatst

Bij de ingebruikname van het vernieuwde Rechtbankcomplex zomer 2021 is de Tijdelijke Rechtbank in lijn met de planning niet DBMR-opdracht plaats en gaat het gebouw een volgende ‘levensfase’ in. November meer als zodanig in gebruik, vindt volgens de contractuele afspraken nu het Remove-deel van de 2021 is de circulaire demontage van het pand gestart om weer op een nieuwe locatie te worden opgebouwd, op het Kennispark Twente om als onderwijs en bedrijfsverzamelgebouw te worden gebruikt.

Circulair concept: behoud van waarde Gebouwen zijn traditioneel gebonden aan één locatie, waar ze normaliter hun hele levensduur in gebruik zijn voor één vaststaande functie. Op veranderend gebruik zijn de meeste gebouwen niet goed voorbereid. Soms vindt daarom sloop plaats terwijl gebouwen technisch en esthetisch nog best meekunnen. Dat is zonde, vanuit economisch zowel als ecologisch perspectief.

Het gebouwontwerp voor de Tijdelijke Rechtbank Amsterdam is daarentegen goed aanpasbaar en dus zelfs verplaatsbaar. Een gebouw dat zo aanpasbaar en circulair is dat het zelfs van locatie kan veranderen, vergt een andere methodiek van ontwikkelen, ontwerpen en realiseren. De verschillende onderdelen binnen de ‘kit of parts-methodiek’ van cepezed zijn naadloos op elkaar afgestemd en even makkelijk te monteren als demonteren en remonteren. Dit garandeert een blijvende esthetiek en kwaliteit.

Slimme innovaties

Bij de ontwikkeling is ingezet op een maximale waardebehoud van alle bouwcomponenten. Zo heeft cepezed samen met ingenieursbureau IMd bijvoorbeeld een speciaal bevestigingssysteem voor de betonnen kanaalplaatvloeren ontwikkeld, dat ontkoppeling en hergebruik van de vloerdelen eenvoudig maakt. Iets dat traditioneel absoluut niet mogelijk was; deze techniek passen we nu bij meer projecten toe.

>

Ontworpen door: Cepezed

Opdrachtgever: Rijksvastgoedbedrijf (primaire opdrachtgever)

Gecontracteerd consortium: dpcp (Du Prie bouw en ontwikkeling & cepezedprojects)

Ontwerp en oplevering: 2014 –2016

Demontage: Langemaat

Remontage: Groothuis Bouwgroep

De gevelafwerking van de Tijdelijke Rechtbank Amsterdam bestaat uit een opgespannen textieldoek. Dit pvc-gecoat polyestervezel doek wordt opgespannen door aan drie zijden RVS- veren te bevestigen aan een geëxtrudeerd aluminium profiel die gemonteerd zit op het achterliggende geprefabriceerde houtskeletbouelement. Zo ontstaat een zeer abstracte lichtgewicht gevelafwerking die eenvoudig te de- en remonteren is.

Interieur en inrichting

Voorts is ook voor de het inbouwpakket en de inrichting gezocht naar zo duurzaam mogelijke materialen en vervaardigingstechnieken. Daarbij is uiteraard rekening gehouden met de circulaire gedachte dat de elementen, producten of materialen een volgend leven kunnen krijgen na het (initiële) gebruik, en zijn producten zo ontworpen dat onderdelen of stofferingen te repareren of vervangbaar zijn.

Zo is bijvoorbeeld duurzaam bamboe is toegepast als vloer- en wandbedekking en verwerkt in al het maatwerk zitmeubilair. Tapijttegels zijn cradle-to-cradle gecertificeerd. Kunststofdoeken in gevel en trapbalustrades zijn afneembaar, reinigbaar en (op een nieuwe locatie) herbruikbaar. Alle rechtszaalstoelen, rijbaanklinkers, kunststof platen in de entreezone buiten en celdeuren zijn hergebruikt. Er is ook gestreefd naar een optimaal hergebruik van het bestaande meubilair. Enkel op de plekken waar het bestaande meubilair niet aan de gestelde eisen voldeed is nieuw maatwerk meubilair toegevoegd. Dit nieuwe meubilair is zo vormgegeven dat het voldoet aan alle gestelde eisen qua molestbestendigheid, maar tegelijkertijd ook een warme en representatieve uitstraling heeft. De meubels hebben een basis van slagvast robuust hout met uitneembaar daarin opgenomen de stoffering, die vervangen kan worden als dat nodig is.•

Optimale brandveiligheid met Firenzo Montageplaten

Firenzo levert – als enige in Nederland – universele brandwerende montageplaten voor de ventilatietechniek, die voldoen aan de brandwerendheidseisen

uit het Bouwbesluit. De montageplaten zijn snel en eenvoudig te monteren, universeel toepasbaar en beschikbaar in diverse standaardmaten.

De Firenzo Montageplaten zijn geschikt voor nieuwbouw en renovatie. De montageplaat wordt gemonteerd in het ventilatiekanaal in combinatie met een brand(vlinder-)klep, wanneer deze door een wand of vloer gaat. Dit vergt extra kennis van en aan dacht voor de correcte werking van het aanwezige systeem in vergelijking tot voorzieningen die om het kanaal gemonteerd zouden worden, zoals bij overige leidingdoorvoeren.

PATENT

Octrooicentrum Nederland heeft Firenzo een patent verleend voor haar vinding. Firenzo is de eerste en enige Nederlandse leverancier

van universele brandwerende montageplaten voor de ventilatietechniek die voldoen aan de brandwerendheidseisen uit het Bouwbesluit.

MONTAGEHANDBOEK

Sinds kort is er het Firenzo Montagehandboek. Boordevol praktijkvoorbeelden en bijpassende oplossingen, voor brandwerende (ventilatie)doorvoeringen. De handboeken zijn te koop tegen kostprijs op de website. Speciaal voor het jaarboek van BNA Architecten geven we 3 exemplaren gratis weg. Stuur daarvoor een mail naar info@firenzo-firetech.nl onder vermelding van Jaarboek BNA.

Firenzo B.V. Bronsstraat 21, 6031 TS Nederweert www.firenzo-firetech.nl

De zon laat zich niet sturen maar wel managen

WAREMA weet wat architecten willen. Omdat wij net als zij hoge eisen stellen. Daarom bieden wij u hoogwaardige zonweringsoplossingen, die zowel esthetisch als functioneel zijn. Bovendien verenigen zij belangrijke aspecten zoals lichtsturing en energie-management met elkaar. Voor de gevel, het terras of binnenshuis, in de nieuwbouw of bij de renovatie: Het resultaat is een optimaal ZonLichtManagement dat op de architectuur is afgestemd.

Om uw ideeën optimaal te kunnen verwerkelijken, werken wij bij de planning van uw project nauw met u samen. En bieden u met de bijbehorende documentatie en de online-tools doelgerichte assistentie – in elke fase van het proces! Bovendien vindt u in ons architectenbereik van onze website warema.com/architects steeds weer nieuwe wetens-waardigheden rondom het thema zonwering, evenals veel nuttige hulp. Daardoor wordt het veel gemakkelijker uw project te realiseren. Wij nodigen u uit ons brede spectrum aan plannings- en advies-diensten te leren kennen. Wij ondersteunen u graag bij het vinden van de ideale zonweringsoplossingen voor uw project!

Downloads & tools, die uw werk comfortabeler maken Voor uw planning of voor uw adviesgesprek: Wij ondersteunen u met een grote keus aan praktische toepassingen en documentatie. Zo kunt u bijvoorbeeld gebruik maken van onze zonwerings-planner wanneer u CAD-details nodig heeft. Of u simuleert in een ommezien 3D-modellen aan het gebouw van uw klant - met de app WAREMA Designer. Indien gewenst kunt u zich bovendien technische documentatie, stof- en lamellenmonsters, evenals gebouwencollecties comfortabel laten toesturen. Natuurlijk geheel vrijblijvend! Deze aanbiedingen en nog veel meer, zoals aanbestedingsteksten of BIM-gegevens, vindt u op www.warema.com/architects. Bouwfysica tot in het detail, heeft u informatie nodig over warmte-isolatie in de zomer, gegevens Maak gewoon gebruik van onze bouwfysische details, die wij voor u verzameld hebben en als download aanbieden op www. warema.com/ architects. Daar ervaart u ook meer over de WAREMA systeemprincipes en verkrijgt u productaanbevelingen voor gevels met bijzondere eisen. Laat u verrassen door de mogelijkheden van WAREMA.

de zonlicht manager www.warema.nl

VIRTUE'S RIPPLE WON DE 2E PLAATS MET EEN COLORBLAST® ZONNEGEVEL EN ‘RIEM’.

Het concept ripple is bedoeld om een duurzamere manier van wonen aan te moedigen. Het bestaat uit een low-impact duurzame woning, het EQUI smart systeem dat helpt bij het slim verdelen van het elektrici teitsverbruik en een coaching app die mensen spelenderwijs stimuleert om zuiniger te wonen. Team VIRTUe slaagde erin een 'overtuigend concept van prefa bricage en schaalvergroting' te presenteren en won de Solar Award voor de meest effectieve integratie van een repliceerbare on-site solartoepassing die de CO2-uitstoot voor verwarming en koeling van een gebouw vermindert. ripple wordt herbouwd in Eindhoven bij Living LAB 040, een corporatie die innovatieve woonconcepten wil verbeteren.

Gekleurde zonnepanelen zijn verwerkt in de gevel en een zonne-‘riem’ tussen de gevel en het dak, waardoor er meer ruimte overblijft voor biodiversiteit en sociale activiteiten op het dak. De gekleurde zonnegevel is voorzien van een verborgen PV-thermisch systeem en ziet er aantrekkelijk uit. Kameleon Solar heeft het ontwerppatroon van de zonnepa nelen aangepast, zodat de vorm van het huis het traditionele

Foto: Op deze solar gevel wordt een schilderij van Delft in een Delfts blauwe stijl vertoond.

zeshoekige patroon van hun product

ColorBlast vervangt.

TEAM SUM EINDIGDE ALS

3E MET EEN COLORBLAST® DESIGN ZONNEGEVEL

De missie van SUM was om een symbiose tussen gebruiker, gemeenschap en omgeving tot stand te brengen. Gericht op verouderde portiekwoningen in Nederland, hun ontwerp stelt voor om 847.000 slecht presteren de flats te transformeren met een 'energiepositieve topping': een module die niet alleen twee nieuwe lagen creëert met extra woningen, maar de flat ook energieneutraal maakt. Met dit ontwerp wist SUM indruk te maken op de jury en won daar door de Affordability and Viability

Award. Het huis van SUM is niet alleen efficiënt, maar dankzij de gekleurde zonnegevel ziet het er ook nog eens prachtig uit. Kame leon Solar heeft het typische Delfts blauw design nauwkeurig vertaald naar de op maat gemaakte gekleurde zonnepanelen, voor een esthetisch resultaat.

De twee Nederlandse teams organiseerden samen de Dag van Nederland tijdens de competitie en vierden samen hun prachtige resultaten tijdens de Final Awardceremonie op 24 juni 2022.

Kameleon Solar B.V. Belder 1, 4704 RK Roosendaal https://kameleonsolar.com/nl/

Foto: Team VIRTUe en Team SUM vieren de vele prijzen die ze voor hun projecten hebben gewonnen.

Een hoogwaardige en unieke gevel met Façade.

De façadeproducten van Joris Ide geven elke architect de creatieve vrijheid om een unieke en voor de opdrachtgever gepersonaliseerde gevel te realiseren.

Creëer een façade in welk kleur of profiel je ook wilt. Zo krijgt uw project een stalen touch.

COMBINATIE VAN PRODUCTEN IN ONTWERP

Met het brede productassortiment voor dak- en geveltoepassingen van Joris Ide is het iedere keer opnieuw een ontwerpfeest voor de architect. Onze panelen in PIR en steenwol voor dak en wand, façadeproducten en de verschillende afwerkingsmoge lijkheden geven een extra toevoeging aan het ontwerp en de uitstraling van een gebouw. Waar in het verleden de kleuren RAL 9006 en 9007 vaak werden toegepast, zijn het nu de juist de aparte kleuren die gekozen worden. De unieke uitstraling van een gevel heb je al snel door een aparte kleur. Vooral voor Joris Ides façadeproducten is het kleurenpallet zeer uitgebreid., een zaagtand profiel in een gouden kleur in combinatie met donkere gevelpanelen; staal is een referen tiemateriaal geworden.

Joris Ide Façade mikt met deze nieuwe lijn aan unieke façadeprofileringen niet alleen op de nieuwbouw, maar ook op de renovatiemarkt. Steeds vaker worden panden hergebruikt en krijgen ze een upgrade in isolatie materialen. Ook een high-end afwerking van de buitenschil met façadeprofielen komt steeds vaker voor. Het grootste voordeel: renovatie en hergebruik van bestaande gebouwen is enorm duurzaam.

TECHNISCHE KWALITEIT

Niet alleen de esthetiek van de buitenschil is een onderdeel van het ontwerp, ook de isolatiewaar den, brandwerende eigenschappen en de technische ondersteuning zijn van groot belang.

Zo hebben de PIR panelen JI Wall 1150 ZB 200mm een Rc waarde van ruim boven de 10 en de steenwolpanelen voor dak en gevel hebben een brandwerend heid van 30 tot 240 minuten. Het paneel voldoet aan de EI eis die veel voorkomt in de bouw. Een resultaat dat niet alleen met steenwolpanelen te behalen is.

Joris Ide is aanwezig in de hele bouwkolom en daarmee een sterke partner van ontwerp tot realisatie van een gebouw. Op het gebied van duurzaamheid heeft

Joris Ide het Planet Passionate programma, een eerste stap om de duurzaamheidsuitdagingen van onze planeet proactief aan te pakken. We streven naar het behalen van concrete doelstellingen op het gebied van energie, koolstof- en waterreductie, terwijl we ook de circulariteit van onze producten verbeteren.

STERKE, INTERNATIONALE SPELER

Joris Ide is een sterke, internatio nale speler in de staalindustrie en maakt al decennialang dak- en gevelsystemen. We zijn actief in meer dan 15 landen met de hulp van meer dan 1000 medewerkers. En we blijven evolueren. Nog een indrukwekkend cijfer: we gebrui ken meer dan 370.000 ton staal per jaar!

Joris Ide

Ambachtsstraat 11, 9502 ER Stadskanaal T. +31 (0)599 619 000, info@joriside.nl www.joriside.com

is de meest duurzame en economische keuze Het meest gebruikte bouwsysteem van Nederland - een op basis van kalkzandsteen - blijkt ook nog eens het goedkoopste bouwsysteem te zijn. Tevens draagt deze duurzame methode bij aan een beter milieu. Wat resulteert in een lage MPG-score en lage MKI-score.

gipsplaten) €15.000

HSB(multiplexen 1. Rijtjeswoningen €10.000 €5.000

Bouwen in €25.000 8.49

kalkzandsteen 13.95 17.69 €0

elementen kalkzandsteenprefab betongietbeton/HSB

onderzoek, december

Licht leemsteen metselwerkRogipslijmblokken Natuurgips lijmblokken Lichte baksteenmetselwerk Baksteen; geperforeerdBeton;gewapendBaksteenmetselwerk Cellenbeton lijmblokken Licht betonsteenmetselwerk Staalframe; gipskartonplaat; steenwol Prefabbeton; gewapend €20.000

Opdrachtgevers aan het woord

Vernieuwbouwing bungalow Bunnik

>

Opdrachtgever: Ton Meijs & Karin Kerckhaert

Architect: Equipe, Amsterdam

Waarom dacht je voor de verbouwing een architect nodig te hebben?

We hadden al jaren belangstelling voor deze prachtige locatie aan de Kromme Rijn. Hoe mooi als het moment daar is dat je het kunt kopen. Slechts honderd meter van ons toenmalige huis vandaan, zo konden we in de wijk blijven wonen die ons zo dierbaar is. De bungalow was evenwel zo gedateerd dat een ingrijpende verbouwing noodzakelijk was. We wilden een comfortabel huis met veel binnenvallend daglicht en uitzicht op de rivier en het groen, levensloopbestendig, duurzaam uitgevoerd volgens de laatste isolatie- en klimaateisen. Met zulke wensen heb je gewoon eerst een architect nodig. Een aannemer hadden we al op het oog.

Hoe heb je deze architect gevonden?

Via onze kennissenkring kwamen we bij Equipe terecht. We raakten al snel zeer gecharmeerd van hun ontwerpstijl, hun duurzame visie en hun zakelijke en zeer betrokken manier van werken. En wat voor ons ook heel prettig uitpakte, was hun goede samenwerking met de aannemer.

Welke meerwaarde heeft de architect geleverd?

Oftewel: heb je waar voor je geld gekregen?

Dat hebben we zeker, in alle fasen van het traject. Je hebt als opdrachtgever geen benul van alle stappen die nodig zijn, of van alle regels en voorwaarden waaraan je moet voldoen. Ook in de contacten met de gemeente en

de Welstandcommissie heeft Equipe zich onderscheiden met kennis van - in dit geval Bunnikse - zaken, waardoor deze fase voorspoedig is verlopen. Ook van meerwaarde was hun constructieve uitwisseling van inzichten, (materiaal)kennis en ervaringen – dat gaf ons het vertrouwen dat we samen aan iets moois begonnen. Dat beeld werd wreed verstoord toen bij de start van de verbouwing ernstige verborgen gebreken - aan dak, binnen- en buitenmuren - leidden tot een acute bouwstop.

Dat oplossen werd zo kostbaar en leverde zoveel vertraging op dat een nieuw plan nodig was. Architect en aannemer kwamen samen uit op een uitvoering in staalframebouw. Met dit principe wonnen we verloren bouwtijd terug en konden we de gerezen meerkosten –weliswaar met veel moeite – binnen de perken houden, zonder concessies te hoeven doen aan het oorspronkelijke ontwerp. Equipe schakelde ondertussen snel met de gemeente en aannemer om het proces weer vlot te trekken. Dankzij de gedegen voorbereiding verliep het eigenlijke bouwproces van het huis vervolgens soepel. Equipe zag vooral toe op een getrouwe realisatie van het ontwerp, de materialenkeus en de detaillering. De realisatie van tuin en bijgebouw gebeurden later, ook aan de hand van Equipes schetsen en ontwerpen. Zo is onze grote wens - die we hadden voor deze plek - uiteindelijk in alle opzichten vervuld dankzij de verbeeldingskracht en regie van Equipe.•

Verbouwing monumentaal voormalig kaaspakhuis, Bodegraven

> Opdrachtgever: Lars Markus & Rolinda Windhorst Architect: Amar Sjauw En Wa – Windhorst, EcoEngineers, Culemborg

Waarom dacht je voor de verbouwing een architect nodig te hebben?

We kochten dit huis in 2017 van een aannemer. Het was toen in casco-staat en werd blanco opgeleverd. Een deel van de muren stond er, maar er waren nog geen slaapkamers, geen keuken en geen vloeren. We hadden zelf wat ideeën om wonen en werken te combineren, maar liepen tegen de technische uitvoerbaarheid aan en dit monumentale voormalig kaaspakhuis vroeg om een allesbehalve standaardaanpak. Dat het een rijksmonument is, bracht bepaalde kaders met zich mee. De balken op zolder bijvoorbeeld zijn originele elementen die in het zicht moeten blijven. Daarnaast was er een aantal andere elementen die vast stonden zoals de utiliteitsruimte, de trap en een open ruimte met ramen. We hadden daarnaast de wens om op zolder de slaapkamers te maken, maar ook twee badkamers. Hoe dat allemaal op z’n plek moest komen was een uitdaging waarbij we al vrij snel een architect wilden aanhaken.

Hoe heb je deze architect gevonden?

We kenden Amar van EcoEngineers goed, dus kwamen we al snel bij hem uit. Hij bracht ons de onbevangenheid en open blik die we zochten voor onze verbouwing. Dat gaf ons het vertrouwen dat hij kon voldoen aan de voorwaarde dat het niet standaard mocht voelen.

Welke meerwaarde heeft de architect geleverd? Oftewel: heb je waar voor je geld gekregen?

Zonder meer. Creativiteit en de realisatie kost tijd en energie, dit hadden wij zelf nooit zo kunnen invullen. Het resultaat met op maat gemaakte openslaande deuren naar de slaapkamer voelt heel open en maakt indruk. Amar’s begeleiding in dit proces was heel fijn, hij nam de tijd om met een plattegrond van de ruimtes te schuiven en te zoeken naar de beste oplossing voor onze wensen. Ook de goede overdracht naar de aannemer hielp enorm, je hebt aan de start dan allebei hetzelfde voor ogen. Al met al hebben we het gevoel dat ons samenspel met Amar maximaal resultaat heeft opgeleverd.•

Verbouwing landhuis in de stad, Breda

> Opdrachtgever: Fam. Smeets-Sips

Architect: Christel Smeets, Breda

Waarom dachten jullie voor de verbouwing een architect nodig te hebben?

We kochten dit huis in 2017. Het was destijds heel erg gedateerd en voldeed niet aan onze woonwensen. We hebben het huis helemaal gestript, alleen het de muren en verdiepingsvloeren bleven staan. Van daaruit hebben we het opnieuw opgebouwd. Je hebt wel een idee wat je wilt doen maar je weet niet van de hoed en de rand. Daar hadden we een architect voor nodig. Met Christel Smeets hebben we vooraf een programma van eisen plus onze wensen op papier gezet, zo wilden we een speelkamer voor de kinderen en een ruime leefkeuken. Daarnaast keken we ook naar welke stijlen we mooi vonden en welke juist niet. Daar is Christel mee aan de slag gegaan.

Hoe hebben jullie deze architect gevonden?

Hoewel we dezelfde achternaam delen, is er geen familieverbintenis. Ik reed altijd langs haar kantoor. En toen we deze verbouwing aangingen, heb ik op haar website gekeken. Ik zag dat ze veel ervaring had in het soort verbouwing dat wij wilden uitvoeren, ook hier bij ons in de buurt. De mensen die met haar gewerkt hadden, waren erg positief. De keuze was toen dus snel gemaakt.

Welke meerwaarde heeft de architect geleverd? Oftewel: heb je waar voor je geld gekregen?

De toegevoegde waarde van het werken met een architect zie je in kennis, creativiteit en out of the box denken, dat heb je zelf niet. Je betaalt er wat voor, maar dat krijg je absoluut terug in woongenot. Christel heeft in het huis details gerealiseerd waar je zelf niet op zou komen. Zo heeft ze de oudbouw met de nieuwbouw gecombineerd waarbij het oude huis gerespecteerd wordt en het wooncomfort en de uitstraling van moderne architectuur is toegevoegd. Naast deze creativiteit bracht ze ook heel veel kennis in over verbouwingen en de markt. Ze heeft ons in het gehele traject begeleidt. Door de begeleiding bij de bouw dek je risico’s, de kans dat je achteraf denkt ‘hadden we het maar zus of zo gedaan’ beperk je tot een minimum. Nu we een tuinhuis gaan bouwen hebben we Christel weer gevraagd een ontwerp voor ons te maken.•

Modernisering geheel woonhuis, geschakeld (1977, Naarden)

>

Opdrachtgever: Joost & Anouhk, Naarden

Architect: Abels & partners, Amsterdam

Waarom dacht je voor de verbouwing een architect nodig te hebben?

Toen we de woning aankochten was deze in compleet uitgewoonde en originele staat. De indeling was niet meer van deze tijd en onpraktisch. Dat de woning enorm veel potentie had konden we zien. Maar hoe zorg je er vervolgens voor dat het een droomwoning wordt? Hoe doe je dat? Wat willen we eigenlijk? Wat heeft ons grote gezin nodig? Hoe maken we optimaal gebruik van het prachtige uitzicht wat we hebben? Wij hebben het talent niet om dat zelf te kunnen bedenken en vervolgens uit te tekenen voor de aannemer. Na nachten wakker liggen bleek het antwoord verrassend simpel; we hebben een goede architect nodig!

Hoe heb je deze architect gevonden?

We kregen het bureau van Harry Abels getipt via een vriend waarvan ik weet dat zijn esthetiek past bij die van ons. Ik vertrouwde hem blind. Desondanks hebben we ook contact gehad met andere bureaus. Dat versterkte onze keus alleen maar. Andere bureaus bleken heel 'ondoorzichtig' te werken. We hadden geen idee waar we uit zouden komen qua prijs. Ook het werk van deze architecten vonden we niet heel aansprekend, heel standaard.

Toen we ter kennismaking bij Harry Abels kwamen 'klikte' het meteen. Prachtige ideeën, fijne mensen en een compleet transparante prijsstelling. We wisten het gelijk; ja! We werden gekoppeld aan een van de part-

ners; Itziar Ipelde. Ze wist precies wat wij wilden, zonder dat wij dat zelf nog wisten. Haar esthetiek was beeldschoon.

Welke meerwaarde heeft de architect geleverd? Oftewel: Heb je waar voor je geld gekregen? Zonder enkele twijfel. Wij hadden dit nooit zelf kunnen bedenken. We hebben meer ruimte, meer licht en een prachtig huis 'gekregen'. Er waren ook wat lastige vraagstukken die verband hielden met lastige vergunningen. Itziar wist slimme oplossingen te bedenken waardoor we deze konden 'omzeilen'. Hiermee heeft de inzet van een architect ons uiteindelijk ook veel tijd en kosten bespaard. Dat alleen al is een reden om een goede architect in te schakelen!

We hebben nu een echte 'wauw!' woning. Iedereen die over de vloer komt is gelijk verliefd. Het licht, de speelsheid, de ruimte, het uiterlijk. Het ultieme pronkstuk is de keuken, die eerst een garage was. We hebben de ruimte verlaagd. Dit is echt een briljante oplossing geweest. We konden niet omhoog omdat het huis op dit punt geschakeld is met de buren. Onze verlaagde keuken is een knipoog naar de zitkuil van de jaren zeventig, het huis stamt uit de jaren '70.

Zonder Harry Abels & partners was het nooit zo'n thuis geworden. Het is een bijzonder huis geworden en we willen nooit meer weg!•

Renovatie en splitsing monumentale langgevelboerderij Heesch

>

Opdrachtgever: Roald de Wolff & Ayse Abal

Architect: Boeijenjong Architecten, Nijmegen

Waarom dacht je voor de verbouwing een architect nodig te hebben?

Er waren voor ons twee redenen. Enerzijds betreft het een gemeentelijk monumentaal pand, wat betekent dat er degelijke tekeningen en onderbouwingen moeten zijn om de verbouwing te kunnen doen. Het plan moest goedgekeurd worden door een monumentencommissie en er moesten ook aanpassingen in de constructie gebeuren. Voor beide zaken waren detailtekeningen nodig. Daarnaast betreft het twee grote oppervlaktes die ingedeeld moesten worden. We hadden zelf wel ideeën hoe we het wilde gaan doen, maar vonden het fijn om de ervaring en input van de architect te hebben. Ook heeft het ons geholpen om een beter beeld te krijgen hoe het er na de verbouwing uit zou gaan zien en of dat inderdaad is hoe we het bedoeld hadden.

Hoe heb je deze architect gevonden?

Persoonlijk kende ik Ward al. Toen we de boerderij kochten, waren we in onze eigen kring op zoek naar iemand die mee kon denken. Zo zijn we uiteindelijk bij Boeijenjong Architecten terecht gekomen. Hierdoor was het contact meteen laagdrempelig en hebben we op een prettige manier het traject doorlopen.

Welke meerwaarde heeft de architect geleverd? Oftewel: heb je waar voor je geld gekregen?

Voor ons was het in het begin nog onduidelijk wat Boeijenjong Architecten kon betekenen naast de daadwerkelijke tekeningen. Dit werd echter snel duidelijk toen Ward met ons meeging naar de boerderij om zelf een idee te krijgen van de ruimtes en zijn deskundigheid heeft ingezet om de vergunningen voor de verbouwing zonder problemen bij de gemeente rond te krijgen. Daarnaast heeft Ward gedurende de ontwerpfase rekening gehouden met onze wensen en het budget dat we te besteden hadden. Voor ons is hierdoor het proces van verbouwen erg prettig verlopen. Daarnaast was Ward altijd bereikbaar om mee te denken over dingen die we gedurende de verbouwing tegenkwamen. Ook heeft Ward binnen zijn netwerk vele contacten. Op deze manier zijn we aan een aannemer gekomen, als ook aan iemand die de unieke trap heeft gebouwd. Door al deze mogelijkheden was het voor ons zeker waard om samen met Boeijenjong Architecten ons droomhuis te realiseren.•

Aanbouw, jaren ’30-woning in Groningse Oranjebuurt

> Opdrachtgever: Gronings gezin met 2 kinderen

Architect: Vector-i, Groningen

Waarom dacht je voor de verbouwing een architect nodig te hebben?

In 2007 kochten wij als jong gezin (met het eerste kindje op komst) een jaren’30-woning in de Oranjebuurt. Het huis was gedateerd en de laatste grote verbouwing stamde uit 1979. Wij hebben destijds de woning gestript en enorm gemoderniseerd. Al toen we het huis kochten (met een achtertuin op het zuiden) hadden we de wens om de woning aan de achterzijde uit te bouwen. We wilden geen concessies aan ons woongenot en comfort doen en de achtertuin moest blijven. In 2014 bestond ons gezin uit 4 personen en hadden we twee opties: nog één keer investeren in een uitbouw of op zoek naar een andere woning. We kozen voor uitbouw en beseften dat we een architect nodig hadden voor de bouwkundige visualisatie van onze losse ideetjes.

Hoe heb je deze architect gevonden? Ben van der Meer van Vector-i is sinds jaar en dag een goede vriend. Het toeval wilde dat Ben in 2014 op het punt stond om als zelfstandige architect verder te gaan. We hebben daarop besloten hem zijn eerste opdracht te geven, en als extra stimulans kreeg hij card blanche.

Welke meerwaarde heeft de architect geleverd?

Oftewel: Heb je waar voor je geld gekregen?

Ben nam de tijd om onze wensen en eisen op te nemen en deed al vrij snel een bouwkundige en omgevingsvergunningstoets om te onderzoeken waar de grenzen lagen. Vervolgens kwam hij met verrassende voorstellen waarin ook duurzaamheid en hergebruik van bestaande materialen waren verankerd.

Zo is de bestaande houten eiken vloer verwerkt in het plafond van de nieuwe uitbouw. Al met al gaat er rust uit van het ontwerp, het lijnenspel is in harmonie met elkaar. Vlak na de oplevering won het de Groningse Architectuur Publieksprijs. Dus ja, we hebben zeker waar voor ons geld gekregen.•

Verandawoningen in Klijndijk, hofje voor senioren in Veenoord, beiden sociale woningbouw

>

Naar welke waarden en kwaliteiten zocht Woonservice voor deze gebouwen?

Woonservice vindt het belangrijk dat een gebouw passend in zijn omgeving is, waarbij het niet direct afleesbaar is dat het sociale woningbouw. We zijn een plattelandscorporatie en bouwen voornamelijk in een dorpse omgeving, dus oog voor het landschap is belangrijk. Binnen budget moeten we tot een passende oplossing komen. Iets wat alsmaar lastiger is. Prettig wonen in prettige wijken vinden we ook belangrijk. Het ene project is in Klijndijk, een krimpend dorp, het project in Veenoord is voor ouderen. Bij beiden speelt het stimuleren van ontmoeting een belangrijke rol om eenzaamheid tegen te gaan. Verbinding tussen bewoners met elkaar, verbinding met de straat vinden we belangrijk.

Waarom heeft Woonservice voor dit architectenbureau gekozen?

Voor de verandawoningen in Klijndijk hebben we Specht gekozen omdat ze affiniteit met sociale woningbouw hebben. Ze weten met een beperkt budget toch architectonische kwaliteit in sociale woningbouw te behalen. Er was net een project van hen opgeleverd in de Wyert in Groningen, waarbij ze met standaard woningen een zorgvuldige inpassing hadden gemaakt en door inventief gebruik van metselwerk fraaie gevels hadden ontworpen. Over Klijndijk waren we zo tevreden, dat we Specht Ar-

chitecten ook voor de opgave in Veenoord hebben gevraagd. Op de locatie stond een school in het omringende landschap. Een zorgvuldige inpassing vonden we belangrijk en Specht heeft beide disciplines in huis: architectuur en stedenbouw. Zij kijken goed naar de kwaliteiten van de omgeving. Toevallig had architect Annet Ritsema op dat moment net een onderzoek afgerond over nieuwe woonvormen voor ouderen, die input konden we direct toepassen.

Hoe en wanneer bepaal je of het gebouw precies is wat je had 'besteld'?

We bestellen niet een gebouw, we hebben vooraf niet een plaatje in ons hoofd. Er ligt een opgave en we zoeken samen met onze samenwerkingspartners naar een goede oplossing. Dat is niet voor iedere architect weggelegd, we zien ook wel eens dat een architect puur voor het esthetische gaat en zaken als de betaalbaarheid, comfort, bewonerswensen uit het oog verliest. We verwachten een coöperatieve en open houding, met Specht werkt dat heel goed.

De opgave in Klijndijk was een zogenaamd verversingsproject: 8 nieuwe woningen terugbouwen op de plaats van 10 gesloopte woningen, waarbij de meeste bewoners terugkeren. Specht kwam met het idee om een veranda te maken aan de straat, omdat de voortuin diep zijn en op het zuiden liggen. Een nogal onorthodox voorstel in een dorp: je gaat niet in je voortuin zitten. Daar is

Opdrachtgever: Stichting Woonservice Drenthe, Westerbork

Architect: Specht architectuur & stedenbouw, Groningen

intern veel discussie over geweest, dat vonden we spannend om te gaan doen. Annet heeft het aan de bewoners gepresenteerd en die waren enthousiast. Je ziet nu ook dat de veranda’s echt iets toevoegen aan de woningen. We zijn tevreden als de huurder tevreden is. In Klijndijk is dat het geval. Bewoners hebben zich hun veranda eigen gemaakt.

In Veenoord wilden we woningen voor senioren in het dorp bouwen. De gemeente had een standaard verkavelingsplan, maar wij wilden iets wat meer collectief is. Dat werd een hofje. Maar wel een ongedwongen hofje, waar je de keuze hebt om je buren te ontmoeten of niet,

als je daar geen behoefte aan hebt. De gemeenschappelijk woonkamer op de hoek, die eventueel ook door de buurt kan worden gebruikt, vonden we ook een mooi idee. Bewoners kunnen daar zelf iets organiseren om samen te doen.

Beide projecten zijn netjes binnen budget, maar het zijn geen standaardoplossingen. Ze zijn specifiek voor de plek en voegen zo waarde toe aan die plek. Dat maakt het toekomstbestendig. •

Kwaliteitsgevels en -borging in Façades 2022

> Bij het beste gebouw hoort ook een gevel van de beste kwaliteit. Veel van de ingezonden projecten van BNA Beste Gebouw van het Jaar zijn dan ook gerealiseerd on der het VMRG Keurmerk. Dit staat voor gegarandeerde kwali teit van metalen gevels en gevelelementen. Het VMRG Keurmerk logo is terug te vinden bij alle pro jecten in dit boek waarbij een gevelbouwer betrokken was met het VMRG Keurmerk.

Deze bedrijven moeten voldoen aan de VMRG Kwaliteitseisen en worden hierop niet alleen in de fa briek, maar ook op de bouwplaats gekeurd. Hiermee is het VMRG Keurmerk ook voorbereid op de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Om zeker te zijn van een kwaliteitsgevel wordt het VMRG Keurmerk voorgeschreven in het bestek.

Een overzicht van kwaliteitsge vels verschijnt jaarlijks in het boek Façades dat de VMRG uitgeeft. Façades 2022 is dit jaar dikker dan ooit. Een inspiratieboek met prachtige gevels van gebouwen die de afgelopen twee jaar opgele verd zijn.

Gijs Rikken, een van de architec ten van het project dat te bewonderen is op de cover van Façades 2022, mocht het allereerste exem plaar in ontvangst nemen.

2022

Gijs Rikken, Associate Design Director / architect bij MVRDV: “Wij zijn er trots op dat Valley in Am sterdam op de cover staat van Façades 2022. Bij MVRDV verleggen we continu de grenzen. Als archi tecten hebben we een verantwoordelijkheid om te proberen de wereld een stukje beter te maken. Daarbij past het VMRG Keurmerk, dat hoge kwaliteitseisen aan ge vels stelt.”

Tussen de verschillende catego rieën projecten is in het boek een aantal artikelen opgenomen. In deze veertiende uitgave van het Façades boek staat kwaliteitsbor ging centraal in deze artikelen. Een logische keuze met de nieu we Wet kwaliteitsborging voor het bouwen in het vooruitzicht. Zo is te lezen dat de VMRG haar VMRG Keurmerk kwaliteitssys teem al volledig aangepast heeft aan deze nieuwe wet die vanaf

2023 in werking treedt. Gevelbou wers met het VMRG Keurmerk helpen hun opdrachtgevers een handje door te zorgen voor een ge degen opleverdossier gevelbouw.

Elk BNA architectenbureau heeft inmiddels een exemplaar van Fa çades 2022 gekregen. Heeft u het boek nog niet gezien en wilt u in spiratie opdoen voor kwaliteitsgevels, blader dan eens door het digitale Façades 2022 boek: www.digitaalpubliceren.com/ facades2022. <

VMRG Façades www.digitaalpubliceren.com/ facades2022.

Gijs Rikken, Associate Design Director /architect bij MVRDV, ontvangt eerste exemplaar van Façades

Duurzame, efficiënte en tijdbesparende installatie-oplossingen

> Heel de wereld moet duurzamer, efficiënter en sneller. Ook de installatiewereld. Maar hoe is dat te combineren, zonder afbreuk te doen aan kwaliteit? Preworxs heeft de oplossing, juist in de combinatie. Door verschillende technieken en innovaties te combineren en vooraf te fabrice ren, bieden wij maatwerk totaaloplossingen. Wat je vraag ook is, het antwoord is slim voorwerk.

MODULAIR BOUWEN IS DE TOEKOMST

Modulair bouwen is niet nieuw, de prefab totaalpakketten waarin wij verschillende technieken en innovaties in één oplossing combineren zijn dat wel. Module bouw kunnen we in bijna ieder installatietype en binnen alle segmenten van de bouw toepassen. Van riolering in de fundering tot complete technische ruimten in de woningbouw, utiliteit of renovatie. Voor zowel bouwon dernemingen, prefab bouwers, fabrikanten als installateurs. Wij leveren voor al deze klanten seriematige modules, maar ook maatwerk.

DE VOORDELEN VAN DE MODULES VAN PREWORXS

• 80 % urenbesparing op de bouwplaats;

• 90% minder verpakkingsmateriaal op de bouwplaats;

• 80% minder CO2 uitstoot op de bouwplaats;

• Hoge kwaliteit door optimale productieomstandigheden;

• Levering just in time, geen onnodige voorraden;

• Snelle en flexibele levertijden;

• Al >1000 installatiesystemen geplaatst.

EENVOUDIGE STAPPEN NAAR

EEN SLIMME OPLOSSING

Onze installatieconcepten

implementeren we in het BIM model. De goedgekeurde onderdelen worden vervolgens geprefabriceerd, getest en klaargemaakt voor de bouwplaats. Het installeren gaat eenvoudig en de totaaloplossing kan doorgevoerd worden in het hele complex. Door jarenlange ervaring die we hebben opgedaan in prefabricage van installatieonderdelen hebben we een efficiënt proces opgezet, waarbij we de kans op fouten tot het minimum beperken.

MEER WETEN

Meer weten over onze prefab totaaloplossingen, of over onze werkwijze? Ga naar www.preworxs.nl, of neem direct contact met ons op via 088 777 51 51. < Preworxs B.V. Amundsenweg 13, 4462 GP Goes https://www.preworxs.nl

SENSE by PHYSEE is een gebouwbeheerplatform dat kantoren optimaliseert door het buitenklimaat naar binnen te halen. Het bestaat uit een combinatie van ramen met sensoren, binnensensoren, dynamische zonwering, digital twin technologie en een krachtige bouwfysische engine waarmee het kantoor reageert op veranderingen in buitentemperatuur, zonlicht en de actuele behoeftes van gebruikers. Op deze manier kan er tot 30% energie bespaard worden ten opzichte van een statisch gebouw terwijl het comfort en de gezondheid van gebruikers drastisch worden verbeterd. Daarnaast biedt SENSE gebouwbeheerders en huurders de inzichten in het gebruik van het gebouw, de schommelingen in het binnenklimaat en de mogelijke verbeteringen die er te realiseren zijn door hen toegang te geven in de data en de digital twin via toegankelijke dashboards.

Met SENSE by PHYSEE maak je jouw kantoor Paris Proof en verbeter je ESG’s nu én op de lange termijn.

In het verleden werkte RoosRos met speciale administratiesoftware voor architectenbureaus. Voor het beheren van projecten moesten de ingeboekte werkuren worden overgetypt om ze vast te leggen in het geautomatiseerde systeem. “Nogal knullig allemaal”, stelt Anja Nobel (directeur HRM/Financiën) .

“Dat moest slimmer, sneller, handiger en beter. De software van AFAS sprak ons direct aan vanwege de flexibele opzet. Bovendien hebben ze ons een beetje verleid met hun mooie cockpits.”

BLIJVEN

DOORONTWIKKELEN

Volgens Martijn Barendregt (systeembeheerder) is het bij RoosRos een goede gewoonte

om ieder jaar te werken aan de optimalisatie van het geautoma tiseerde systeem. “Dat AFAS regelmatig nieuwe functionaliteiten introduceert maakt dat een zinvolle exercitie.” Met enige regelmaat steken Nobel en Barendregt dan ook de koppen bij elkaar om naar nieuwe features op het gebied van HR en Financieel te kijken.

“In de twaalf jaar dat we met de software werken, hebben we ons systeem als het ware doorontwikkeld naar versies 2.0, 3.0 en 4.0”, zegt Nobel.

DOORLOPEND INZICHT

Een wens waar al regelmatig onderzoek naar is gedaan door RoosRos is het gebruik van planningsoftware. Voorlopig kan RoosRos nog vooruit met de zelf

ontwikkelde analyses uit het geautomatiseerde systeem. “We hebben natuurlijk doorlopend inzicht in geboekte uren en onze werkvoorraad. Los daarvan zijn financiële rapportages met een interval van een maand voor ons toereikend. Het opstellen van ons jaarverslag is dankzij de beschikbaarheid van die rapportages bijna saai, zo weinig werk zit er in.” Overigens laat RoosRos het systeem ook kwartaalrapportages maken die actief met medewerkers worden gedeeld. “De meerwaarde daarvan is groter dan de inspan ning die ermee is gemoeid”, stelt Barendregt, die Profit als ‘veel meer dan alleen een administratief pakket’ omschrijft. “Ook al onze ISO-voorschriften zitten er bijvoorbeeld in.”

VEEL BETER

STUURINFORMATIE

Wat heeft al dat pionieren met de software van AFAS per saldo opgeleverd? “We hebben nu veel betere stuurinformatie waardoor we projecten strakker en slimmer kunnen realiseren”, zegt Nobel. Daarnaast wijst ze op grote tijdswinst en daarmee besparingen op FTE’s. “Twaalf jaar geleden werkten er dertig mensen bij ons architectenbureau en inmiddels is dat aantal meer dan

verdubbeld tot zeventig. Toch is de interne beheersorganisatie nog van dezelfde omvang als in 2010. Wij oriënteren ons altijd op alles, maar overstappen naar andere software is vooralsnog niet aan de orde. We zijn een tevreden softwaregebruiker en we zijn blij dat we onze creativiteit er vol op los kunnen laten’’, zegt Nobel.

MEER WETEN?

RoosRos heeft natuurlijk nog

veel meer te vertellen over de ervaring met werken met de software van AFAS. Lees daarom het gehele klantverhaal. Waar die te vinden is? Ga naar afas.nl/klantverhaal/roosros

AFAS Software B.V. Inspiratielaan 1, 3833 AV Leusden www.afas.nl

Museum Singer Laren

> Architect: Bedaux de Brouwer

Opdrachtgever: Stichting Singer Laren

Wat begon als een opdracht voor twee nieuwe zalen is gaandeweg uitgebreid. Opdrachtgever, bouwers, leveranciers en architectenbureau deelden de overtuiging dat er samen werd gewerkt aan iets bijzonders. Gesteund door het onderlinge vertrouwen kon iedereen zich volledig richten op het ambacht van het maken. Evert van Os (algemeen directeur Singer): ‘Vanuit die overtuiging heeft het ontwerp ondanks een dwingend budget, strakke planning en een pandemie ten spijt het oorspronkelijke programma van eisen ver overtroffen.’

“De “heilige” grond in Laren is de bakermat waar veel van de kunstenaars van het impressionisme en modernisme in Nederland woonden en werkten. Het elegante en schilderachtige ontwerp is dienstbaar aan het tentoonstellen van deze kunst, versterkt de huiselijke identiteit van Singer Laren en verrijkt daarmee de kunstbeleving voor onze bezoekers.”

Jan Rudolph de Lorm, museumdirecteur Singer Laren •

Het rechtbankgebouw is ontworpen en gerealiseerd binnen een DBFMO (Design, Build, Finance, Maintain & Operate) contract. Een intensieve samenwerking van vijf jaar tussen ontwerpers, ingenieurs, bouwers en leveranciers heeft geleid tot een bijzonder integraal gebouw. Alle technische disciplines zijn tot in de puntjes samengesmeed met de architectuur, ook is er actief mee-ontworpen door het exploitatieteam, om het gesamtkunstwerk voor lange tijd in topconditie te kunnen houden.

"De publieke uitstraling en de veilige realisatie is een belangrijke ontwerpuitdaging waaraan het ontwerp van KAAN Architecten een goede invulling heeft gegeven. Dat is precies waar we het begrip ‘gezagwekkend’ voor hebben uitgevonden. Een gebouw heeft geen gezag, maar kan wel het gevoel daarvoor opwekken. Dit ontwerp doet dat."

Fokke van Dijk, Senior architect Rijksvastgoedbedrijf •

Little C combineert een stoer stadsgevoel met een ontspannen en groene sfeer. Het ontwerpteam van Inbo en CULD is doelbewust aangevuld met Ruud-Jan Kokke, verantwoordelijk voor het ontwerp van de stalen bruggen, hekken en vluchttrappen. Opdrachtgevers en ontwerpers besteedden - met co-creërende klantenpanels en Familiehuis Daniel den Hoed - aandacht tot aan de laatste details. Het resultaat is een woongebied waarin stedenbouw, architectuur en buitenruimte elkaar in één verhaal versterken.

"Wij wilden echt een buurtje maken omdat we merkten dat niet iedereen anoniem wil wonen in de stad. Het is fijn om echt in een buurt te wonen. Daar is echt enorm op gepuzzeld door CULD en INBO: Hoe maken we nu een buurtje waar mensen elkaar op een logische manier ontmoeten."

Job van Zomeren, directeur ERA Contour•

Spaarndammerhart

>

Architect: Korth Tielens architecten/ Marcel Lok_architect ism DS Landschapsarchitecten & Martijn Sandberg

Opdrachtgever: Heijmans Vastgoed BV

In de samenwerking tussen architect, opdrachtgever, landschapsarchitect en kunstenaar is vooral ingezet op niet meetbare duurzaamheid. Deze is grotendeels ontleend aan het DNA van de Spaarndammerbuurt zelf. De 3 poorten bieden nieuwe subroutes. Het gedeelde openbare hof stimuleert ontmoetingen. De omliggende binnentuinen zijn collectief en natuurlijk ingericht. Er zijn 150 nestgelegenheden voor dieren gemaakt. Leitmotiv is geweest om een project te realiseren wat gekoesterd en geliefd zal worden.

"Heijmans is trots dat het Spaarndammerhart in goed overleg met de omwonenden tot stand is gekomen. Sociale huurders, kopers van dure woningen en vrije sectorhuurders, maar ook vogels en vleermuizen wonen harmonieus samen. Dit project ademt kwaliteit door de ultieme wijze van stadsherstel, de zorgvuldige detaillering en hoogwaardig materiaalgebruik"

Hans van der Zant, projectontwikkelaar Heijmans Vastgoed•

Depot Boijmans Van Beuningen

> Architect: MVRDV

Opdrachtgever: Gemeente Rotterdam

Depot Boijmans Van Beuningen is een samenwerking tussen Boijmans Van Beuningen, de gemeente Rotterdam en Stichting De Verre Bergen. Deze Rotterdamse stichting investeert in sociaal maatschappelijke programma’s voor een sterker Rotterdam. Het Depot is ontworpen door architectenbureau MVRDV en gebouwd door BAM Bouw en Techniek in opdracht van de gemeente Rotterdam. Met de investering in het Depot willen de partners het culturele kapitaal van de stad versterken en de collectie nog beter ontsluiten.

"Het nu al iconische Depot Boijmans Van Beuningen is een prachtige aanwinst voor Rotterdam. Op deze veelzijdige plek geniet je van bijzondere architectuur, kunst en culinaire hoogstandjes met een spectaculair uitzicht op onze stad. We hebben er een nieuwe publiekstrekker bij. Dat maakt me een trotse Rotterdammer!"

Said Kasmi, wethouder Onderwijs, Cultuur en Toerisme (Gemeente Rotterdam)•

Floating Office Rotterdam

> Architect: Powerhouse Company

Opdrachtgever: RED Company

Dankzij de succesvolle samenwerking tussen architect, ontwikkelaar en gemeente is Floating Office Rotterdam (FOR), het grootste drijvende kantoorgebouw ter wereld, een feit. FOR is een perfect voorbeeld van geïntegreerde architectuur - uniek, omdat het ontworpen, ontwikkeld, meegebouwd en in eigendom is van Powerhouse Company en RED Company. Door hecht contact met de hoofdgebruiker, Global Center on Adaptation (GCA), is het resultaat een uitermate duurzaam, representatief en elegant ontwerp.

"Vanuit FOR kan de GCA opschalen en de samenleving, regering, wetenschappers en de particuliere sector samenbrengen, zodat zij kunnen aanpassen, overleven en bloeien."

Ban Ki-moon, voormalig 8ste Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties en Voorzitter van de Raad van Bestuur van het Global Center on Adaptation •

Vernieuwing Koning Willem I College

> Architect: Nieuwe Architecten bna

Het bijzondere karakter van het project, dat vooroploopt in de mogelijkheden van houtbouw en integratie van onderdelen, heeft van gemeente tot aannemer gezorgd voor enthousiasme en betrokkenheid. Het architectenbureau heeft vanuit de opdrachtgever het vertrouwen gekregen om de hoge ambities te realiseren. Dit heeft geleid tot een samenwerking waarin de architecten een totaalontwerp konden voorstellen voor zowel de nieuwbouw als renovatie, het interieur, signing, losse inventaris en het landschapsontwerp.

"Deze nieuwbouw met een innovatief, duurzaam en toekomstbestendig karakter staat symbool voor wie we willen zijn en waarvoor we staan. Een ander positief aspect is dat het geheel verwezenlijkt is binnen de planning én het budget. Ondanks corona. Dat is te danken aan de prima samenwerking met Nieuwe Architecten en Heerkens van Bavel Bouw."

Jos van Kessel, Voorzitter Raad van Bestuur Koning Willem I Colleg •

Opdrachtgever: Koning Willem I College

Stories

>

Architect: Olaf Gipser Architects

Opdrachtgever:

Bouwgroep CPO Samenwerkers BSH20A

Stories is een zelfbouwproject ontstaan uit een nauwe samenwerking tussen architect, bewoners, aannemer en adviseurs. De bewoners waren vanaf de selectiefase betrokken en deelden samen met de architect en aannemer dezelfde hoge ambitie. Waar bijv. hout ten tijde van het ontwerp niet populair was vanwege de kosten en beperkingen van de breedte van de beukmaat, werd er bewust voor bijna volledige houtbouw gekozen i.v.m. duurzaamheid en circulariteit. Alle partijen zijn trots op het eindresultaat.

"Wat Stories zo bijzonder maakt is dat zowel het ontwerp als het wooncomfort van het hoogste niveau zijn. Binnen voel en ruik je meteen dat dit gebouw niet van beton is; de houten plafonds maken het meteen aangenaam. De enorme terrassen rondom de appartementen maken dat je vanuit elke ruimte zo buiten staat tussen de in de gevel geplaatste bomen. "

Berend van Santen, bewoner Stories •

Landgoed De Lage Lier

>

Architect: Architectenbureau Vincenth Schreurs

Opdrachtgever:

Individuele bestuursleden van Landgoed De Lage Lier (15 personen) voor in totaal 8 woningen bij dezelfde aannemer, VvE Landgoed De Lage Lier voor de gemeenschappelijke investeringen binnen het Landgoed en de 1 ha bouwkavel

In 2011 besloten 8 gezinnen gezamenlijk om in de vorm van een CPO (Collectief Privaat Ondernemerschap) een nieuw landgoed tot stand te gaan brengen volgens de landelijke regelgeving Nieuwe Landgoederen. De gemeenschappelijke kernwaarden binnen de CPO waren zorg voor elkaar, zorg voor natuur en landschap, zorg voor milieu. De onderliggende visie: ‘het stichten van een duurzaam, natuurlijk en toegankelijk landgoed vanuit particulier initiatief met collectieve voorzieningen voor de gehele omringende gemeenschap’.

"Landgoed de Lage Lier staat als een huis. Ingepast als een markant architectonisch accent in 14 hectaren nieuw te ontwikkelen natuur. De conceptuele kracht van het ontwerp, de volhardende overtuiging van de architect in de verdediging ervan en soepele samenwerking met de opdrachtgevers, het zijn de ingrediënten van het succes van dit project."

Jan van Groenendael, bewoner en initiatiefnemer Landgoed de Lage Lier •

Trudo Toren

>

Architect: Stefano Boeri Architette & Inbo

Opdrachtgever: Sint Trudo

De Trudo Toren is in opdracht van Woningcorporatie Sint Trudo ontworpen door Stefano Boeri samen met Inbo als co-architect, landschapsarchitect Studio Laura Gatti en bouwer Stam + de Koning. Vanaf het begin werkte het multidisciplinaire bouwteam in nauwe samenwerking aan de vertaling van het concept van Bosco Verticale naar de Nederlandse context. Sturende kracht was Trudo met heldere uitgangspunten ten aanzien van de kwaliteit van het plan.

"Met de Trudo Toren had Trudo een flinke vergroeningslag in het hoogstedelijke milieu van Strijp-S als wens, zowel voor bewoners als voor bezoekers. Met het commitment van alle betrokken partners, ieder met hun eigen expertise en rol, is dit gelukt. En dat in de sociale huur waar bewoners nu iedere dag door de bomen Strijp-S kunnen zien."

Fieke van den Beuken, projectleider Sint Trudo •

Nationaal Holocaust Namenmonument

> Architect: Studio Libeskind i.s.m. Rijnboutt

Opdrachtgever: Nederlands Auschwitz Comité

In opdracht van het Nederlands Auschwitz Comité is Studio Libeskind verantwoordelijk voor het ontwerp. Met kennis van de lokale bouwpraktijk vervulde Rijnboutt de rol van coördinerend en uitvoerend architect en was daarmee de verbindende factor tussen Studio Libeskind, het Nederlands Auschwitz Comité, de gemeente Amsterdam en alle adviseurs en specialisten die een bijdrage hebben geleverd. Een vruchtbare en intensieve samenwerking van ruim 5 jaar met een bijzonder monument als resultaat.

"Ondanks de discussie over de locatie, het ontwerp en over de noodzaak waren alle betrokken partijen volhoudend toegewijd om ervoor te zorgen dat dit monument er zou komen. Het resultaat is een iconische plek voor reflectie en bezinning. Die niet alleen lokaal, maar zelfs tot ver over de landsgrenzen de harten beroert."

Jacques Grishaver, voorzitter Nederlands Auschwitz Comité •

Het draait om kwaliteit, duurzaamheid en brandwerendheid

Breuer & Schmitz (Solingen) is de toonaangevende producent van hoogwaardige scharnieren en paumelles voor de utiliteits- en woningbouw. Het zeer brede gamma omvat glijlager scharnieren, paumelles en projectscharnieren, ook voorzien van keurmerk SKG.

Projectscharnieren in meerdere kleuren mogelijk.

CONNECT SCHARNIER

De scharnierenproducent heeft een mooie oplossing ontwikkeld om door scharnieren heen de stroomtoevoer en dataoverdracht te laten lopen. In het Connectscharnier zitten 2 sleepcontacten verwerkt om zo een permanente toevoer te garanderen, zonder kans op kabelbreuk. Visueel een mooie oplossing, want je hebt geen extra toevoegingen op- en aan de deur nodig zoals een kabelovergang.

Verder is het een voordeel, dat er niets in de weg zit, waar je met je handen aan kunt trekken en dus een mooie hufterproof oplossing. Aan draagvermogen verliest de deur nagenoeg niets. Het scharnier is volledig meedragend. Met de lengte of de vorm van de kabelboom kan maatwerk geleverd worden, dus er is meestal wel een passende oplossing. Het systeem is toe te passen op meerdere typen

scharnieren uit het programma van Breuer&Schmitz en daarnaast ook nog eens in verschillende finishes, zoals verzinkt, RvS of in matzwarte uitvoering.

DIVERSITEIT EN BREED PROGRAMMA

Breuer&Schmitz heeft het breedste scharnierenprogramma voor de Nederlandse markt. Timmerfabrikanten, deurenproducenten en architecten weten het bedrijf makkelijk te vinden. Naast de conventionele scharnieren heeft Breuer&Schmitz ook een behoorlijke serie Blinde scharnieren in haar programma ‘HiDe-3D, waar hard gewerkt wordt aan uitbreiding van het programma. Richting de Utiliteit en met name de Zorg, heeft Breuer&Schmitz een ruim assortiment Projectscharnieren, welke ook in meerder (Ral)kleuren verkrijgbaar zijn

CIRCULARITEIT EN DUURZAAMHEID

Cradle2Cradle gecertificeerde scharnieren en paumelles. Onlangs is de volgende stap Cradle2Cradle zilver behaald. Hier is het bedrijf, terecht, erg trots op.

Samen met andere partners van de Cradle2Cradle bouwgroep neemt Breuer&Schmitz het voortouw bij Circulair bouwen.

ZEKERHEID BIJ BRANDWERENDHEID

Breuer&Schmitz gaan ook op het gebied van brandwerende elementen een stapje verder. Omdat dit een behoorlijk grijs gebied is met veel onduidelijke regels, zijn een aantal typen scharnieren afzonderlijk getest bij Certifere. Deze scharnieren kan je zonder problemen toepassen.

Met de productie en transport heeft Breuer&Schmitz het doel om haar ecologische footprint zo klein mogelijk te houden. Afgelopen mei is Breuer&schmitz verhuisd naar een compleet nieuwe productielocatie. Het dak is optimaal gebruikt voor zonnepanelen en ook worden er warmtepompen toegepast. Breuer&Schmitz is nagenoeg een energieneutraal productiebedrijf. Breuer&Schmitz is de enige scharnierenproducent met

Breuer & Schmitz

Monhofer Str. 1, 42697 Solingen https://breuerundschmitz.de

BNA voor & met opdrachtgevers

Hulp

GEDRAGSCODE

BNA-bureaus worden geacht integer en dienstbaar te handelen. Ze zijn gebonden aan de BNA Gedragscode Verantwoordelijkheid, Integriteit & Professionaliteit (zie pagina 145). Deze geeft aan hoe de leden zich bij de uitoefening van hun beroep willen gedragen en hoe ze zich willen opstellen ten opzichte van de samenleving, hun opdrachtgevers, bouwpartners, collega’s en medewerkers. BNA-bureaus zijn aanspreekbaar op hun gedrag. Vind je dat jouw architect niet integer en dienstbaar handelt, dan is het mogelijk om een beroep te doen op het College van Toezicht, of te rade gaan bij een van de dekenen.

COLLEGE VAN TOEZICHT EN RAAD VAN BEROEP

Het College van Toezicht oordeelt – desgevraagd – over de wijze waarop de leden van de BNA hun beroep uitoefenen en de gedragscode in acht nemen. Het College bestaat uit leden van de BNA. De voorzitter en secretaris zijn onafhankelijke juristen. Het College van Toezicht neemt klachten in eerste aanleg in behandeling. De behandeling in beroep vindt plaats bij de Raad van Beroep. Indien een klacht geheel of gedeeltelijk gegrond bevonden wordt, kan het College of de Raad sancties opleggen aan het betreffende BNA-lid.

College van Toezicht Juristen: mr. Esther Hoogstraate (voorzitter), mr. Charlotte Wilcke, mr. Sophie Knijnenburg.

Leden: Daniëlle Segers, Doeke van Wieren, Rob Meurders, Rob Hendriks Secretariaat: cvt@bna.nl

Raad van Beroep Juristen: mr. Kees Streefkerk (voorzitter), mr. Wouter Post (secretaris).

Leden: Caroline Bijvoet, Annemiek Bleumink, Jan Bakers Secretariaat: Wouter Post; post@sixlegal.nl

DEKENEN

De dekenen borgen de juiste uitoefening van het architectenberoep. Ze zijn wegwijzers, bemiddelaars en vertrouwenslieden in kwesties tussen opdrachtgevers en BNA-bureaus. Daarbij houden ze altijd de rechten, belangen en plichten van de beroepsgroep voor ogen, waaronder de BNA Gedragscode. De dekenen zijn benoemd op basis van hun kennis, ervaring en onpartijdigheid.

Meer informatie over het tuchtrecht en de dekenen is te vinden op bna.nl/gedragscode•

NOORD-RABANT

FRIESLAND

GRONINGEN

FiCor – De toekomst van galerijoplossingen

Galerijen, balkons en andere buitenruimte oplossingen zijn niet meer weg te denken uit het stadslandschap. Deze oplossingen werden, en worden nog steeds, vaak uit staal, hout of beton opgetrokken. Toch zagen we een grote behoefte naar een nieuwe oplossing; een oplossing met een lager gewicht dan beton , een langere levensduur dan hout en even sterk als staal. Ons antwoord? FiCor glasvezelcomposiet galerijdelen.

De FiCor lijn kent twee hoofdproducten; de lichtgewicht, onderhoudsvrije en veelzijdige PyroS en de Pyro30, die naast alle voordelen van de PyroS ook nog een veilige vluchtweg biedt bij brand. Beide soorten zijn onderling volledig waterdicht te verbinden. Door hun ongevoelig heid voor weer, wind, zon, zout en zuur zijn de galerijdekdelen bijzonder duurzaam. De stroeve toplaag zorgt er voor dat ze ook bij nat en koud weer veilig begaanbaar zijn en blijven.

TRANSFORMATIE EN

RENOVATIE

FiCor galerijdelen zijn door hun lage gewicht bij uitstek geschikt voor transformatie- en renovatie projecten. Zo kan er een lichte metalen of houten constructie met het FiCor deksysteem tegen een bestaand pand worden geplaatst om een galerij te creëren, of kan een balkon worden gemaakt om het woongenot te vergroten. Veel bestaande panden worden vanwege de woningnood omgebouwd tot woon- of kantoorruimte. Toch is het aanleggen van geschikte galerijen of andere buitenruimte vaak een uitdaging omdat de gedateerde gevel niet bestand is tegen de hoge belasting van een vaste galerij of balkon.

NIEUWBOUW

De krapte op de woningmarkt vraagt om flexibele permanente en tijdelijke woonoplossingen. FiCor galerijdelen kunnen keer op keer hergebruikt worden. Ook permanente nieuwbouwprojecten worden in een mum van tijd voorzien van stijlvolle buitenruimte. FiCor galerijdelen zijn namelijk niet alleen onder houdsvrij, duurzaam en veilig. De FiCor deksystemen zijn standaard leverbaar in 6 tijdloze kleuren, en op aanvraag in bijna iedere RAL-kleur.

VOORDELEN

De grote voordelen van FiCor deksystemen op een rij: • Erg lange levensduur van tenminste 50 jaar

Bij nat en koud weer veilig begaanbaar

Onderhoudsvrij

Lichtgewicht, sterk en stijf

Brandwerend tot minimaal 30 minuten

Ongevoelig voor zout, zuur, corrosie en schimmel

Eenvoudig te monteren

Kleurvast en uitvoerbaar in bijna iedere kleur

Kies bij uw volgende project voor veiligheid, duurzaamheid én stijl. Vraag uw sample aan via www.ficor.nl. <

FiCor De Burde 2, 8574 TG BAKHUIZEN https://www.ficor.nl

ALTIJD DE BESTE VLOER

VOOR UW RENOVATIEPROJECT

Snel, vakkundig en zonder zorgen gemonteerd

U KENT DE HAVEBO GROEP

Wij leveren al ruim veertig jaar de beste systeemvloeren voor elke situatie. Onze productkennis ziet u terug in de renovatievloeren die wij samen met partners van naam hebben ontwikkeld.

MAAK NU KENNIS MET HAVEBO MONTAGE

U wilt uw woningbestand renoveren. Wij zorgen voor comfortabele, veilige en energiezuinige renovatievloeren. Vakkundig gemonteerd, binnen de kortst mogelijke doorlooptijd.

Contact met de BNA

Bijna 1000 architectenbureaus zijn verenigd in de BNA, Branchevereniging Nederlandse architectenbureaus.

De BNA is een netwerk dat modern, creatief ondernemerschap bevordert. Met als drijfveer de kracht van architectuur voor de leefomgeving.

BNA, Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus

Jollemanhof 14, 1019 GW Amsterdam

Postbus 19606, 1000 GP Amsterdam

T 020 555 36 66

E bna@bna.nl

I www.bna.nl

BESTUURSSECRETARIAAT

De voorzitter en het bestuur van de BNA zijn te bereiken via het bestuurssecretariaat.

BNA, Branchevereniging van Nederlandse Architectenbureaus

Bestuurssecretariaat

Postbus 19606, 1000 GP Amsterdam

T 020 555 36 21

E bestuur@bna.nl

BESTELLINGEN

Publicaties van de BNA zijn te bestellen via www.bna.nl/shop

BNA.NL

De redactie van www.bna.nl is in handen van Liselore Zoeteweij en Mariska Jonker: Postbus 19606, 1000 GP Amsterdam E lzoeteweij@bna.nl E mjonker@bna.nl

Adverteren op de website? Neem contact op met Elma Media B.V. T 0226 33 16 00 E info@elma.nl I www.elma.nl

180 JAAR ARCHITECTUUR, CULTUUR, ONDERNEMERSCHAP EN PROFESSIONALISERING

Op 12 februari 1842 vond in Amsterdam de eerste ‘Algemeene Bijeenkomst der Leden’ plaats van de Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst, de voorloper van de BNA. Tot de leden behoren architecten, maar ook beoefenaren van andere bouwambachten, genie-officieren en ambtenaren van Waterstaat. De aanduiding ‘Meester Timmerman’ komt in de ledenlijst vaak voor. De belangrijkste man van de twee genoemde verenigingen is J. van Straaten (1781-1858), die behalve architect ook het vak van timmerman en makelaar uitoefent.

BERLAGE STUWENDE KRACHT

In het begin van de twintigste eeuw rijpt bij een aantal architecten het denkbeeld zich te verenigen op grond van beroep en maatschappelijke positie. Zij zijn particuliere architecten die hun vak onafhankelijk van zakelijke bindingen met het bouwbedrijf uitvoeren. Uit dit streven komt in 1908 de Bond van Nederlandse Architecten voort. H.P. Berlage is de stuwende kracht achter deze vereniging.

KONINKLIJK PREDICAAT

In 1919 treden de leden toe tot de Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst, die in 1915 zijn structuur zodanig gewijzigd heeft dat alleen architecten, zowel particuliere als ambtelijke, lid kunnen zijn. Zo ontstaat de huidige lange naam van de organisatie, die in 1957 het predicaat ‘Koninklijk’ verwerft. Sinds 1990, toen de leden van de Nederlandse Architecten Vereniging zijn toegetreden, is de BNA de enige beroepsorganisatie van architecten in Nederland. Het 150-jarig bestaan is in 1992 gevierd. In februari 2012 werd het Koninklijk predicaat verlengd met 25 jaar.

BRANCHEVERENIGING

Sinds 2013 is de BNA een branchevereniging. Daartoe is door de Ledenraad van de BNA met grote instemming besloten. De BNA is weliswaar een brancheorganisatie, maar blijft zich uiteraard inzetten voor de collegiale uitwisseling en de beroepsontwikkeling van architecten.

Duurzame, houten buitenverlichting is de natuurlijke oplossing

Timberlab maakt ‘dromen en ideeën concreet’ met een uitgebreid assortiment aan houten buitenverlichting en oplaadpalen. “Het moet niet alleen duurzaam en mooi zijn, maar ook slim”, zegt Gerben van Dorland.

“Slim betekent bijvoorbeeld verlichting die feller gaat branden als je langsloopt, of dat je een stopcontact aan de achterkant van een lichtarmatuur wegwerkt.

Of denk aan een lantaarnpaal met vogelhuisje of insectenhotel. Wij zoeken altijd die slimme, integrale oplossing.”

TRIODOS

Timberlab voorzag al vele projecten van duurzame buitenverlichting, zoals bij het nieuwe Triodosgebouw. “Het begon met de vraag of we ook sfeervolle amberkleurige ledverlichting konden leveren die vriendelijk is voor vleermuizen. Met ons ontwikkelteam pakten we dat op

en dat leidde tot een stoere maar subtiele padverlichting in eiken hout, die ideaal is voor het breed aanlichten van wandelpaden.” Het armatuur is inmiddels in het assortiment opgenomen.

ONDERDEEL VAN DE NATUUR

De houtsoorten die Timberlab gebruikt zijn allemaal FSC en

PEFC-gecertificeerd. Het hout is onderhoudsvrij en heeft een levensduur tot wel 50 jaar. Het vergrijst na verloop van tijd en wordt zo onderdeel van de natuur. In het verlengde van de houten buitenverlichting ontwik kelt en maakt Timberlab ook producten als sproeipalen, vleermuizenhotels en bewegwijzering. Alle producten worden gemaakt in Otterlo.

Op de website van Timberlab staat een handig hulpmiddel voor het genereren van bestekteksten. Ook het aanvragen van een offerte gaat online eenvoudig en snel. “We stellen vervolgens een concept-lichtplan op, inclusief bijbehorend budget. Als de

opdrachtgever daarmee akkoord is, werken we het lichtplan in detail uit. Natuurlijk staan we daarnaast altijd paraat om vragen te beantwoorden en om mee te denken voor de beste oplossing. Desgewenst ontwikkelen we ook maatwerkoplossingen. Als het nog niet bestaat, dan maken we het.”

DEMOTUIN OP DE VELUWE

Wil je het Timberlab assortiment in actie zien, onze producten 'in

het echt' ervaren? Kom dan eens langs in onze demotuin, vlakbij onze fabriek in Otterlo. Je bent dag (en nacht) welkom op Haarweg 8 te Otterlo. Met en zonder afspraak. Bij zonsonder gang schakelen de armaturen automatisch in via een schemerschakelaar. Ook overdag kunnen we het licht natuurlijk even aandoen. Bel ons van tevoren, dan houden we rekening met je komst.

Timberlab Harskamperweg 32, 6731 AB OTTERLO https://timberlab.nl

Aluminium luiken zijn fraai én functioneel

Het wordt steeds warmer in Nederland en aluminium luiken zijn dan een prima middel om de zon effectief buiten te houden. “Het scheelt al gauw een graad of zes, zeven”, zegt Ron Weldam van Isoluik Nederland.

“Ook bij storm en kou bewijzen ze hun waarde. Daarnaast is het een prima manier om een gevel te verfraaien.”

Traditioneel zijn luiken gemaakt van hout en natuurlijk levert Isoluik houten luiken in verschil lende uitvoeringen. Maar sinds een jaar of vijftien zijn aluminium luiken bezig aan een gestage opmars. “Logisch,” zegt Weldam, “want ze zijn bijna niet te onder scheiden van hout en afhankelijk van het model pakweg twintig procent goedkoper.”

ONDERHOUDSARM EN KLEURECHT

Aluminium kent enkele belang rijke voordelen ten opzichte van hout. Het is duurzaam, onderhoudsarm, vormvast, kleurecht, licht van gewicht, sterk en weerbestendig. “Als een architect in een straat of huizenblok houten luiken toepast dan zie je dat na verloop van tijd het esthetische basisidee verdwijnt omdat iedere woningbezitter op een andere manier onderhoud pleegt en verft. Aluminium luiken zien er na tien jaar nog uit als nieuw.”

DRIE SOORTEN LUIKEN

Er is keuze uit circa honderd verschillende uitvoeringen, legt Weldam uit. “Door de stabiliteit van het materiaal is het mogelijk om grotere afmetingen te maken. Moderne gebouwen hebben vaak grote glasoppervlakten. Draailuiken zijn dan niet geschikt. Daarvoor bieden wij grote schuifluiken, of vouw-schuifluiken.” De luiken zien er hetzelf de uit, alleen de inbouwmethode is anders. De aluminium luiken worden voorzien van poedercoating volgens de QUALYCOATnorm en er is keuze uit ruim 400 Ral-kleuren.

“Wij adviseren graag over de optimale oplossing en bevestigingsmethode. In de bouwfase verzorgen wij het inmeten en het monteren en daarna zijn we er natuurlijk voor service en garantie.”

“Mijn boodschap is: denk bij het ontwerpen van een gebouw aan het leuke beeldspel dat je kunt maken met aluminium luiken én aan het functionele aspect ervan.”

Isoluik Zeilschip 30, 3991 CT HOUTEN https://isoluik.nl

Glaswanden by Astrimex

STRAK, MINIMALISTISCH, OPEN EN CIRCULAIR

De Crystal glaswand is een stijlvolle glazen scheidingswand die een praktische en economische oplossing biedt aan uw werkomgeving. De geringe profielhoogte van 35mm zorgt voor een hoogwaardige transparante esthetiek. De uniforme profielhoogte, kozijnen en wandaansluitingen zorgen voor een strakke, doorlopende belijning. Daarnaast is de Crystal glaswand snel te monteren en herplaatsbaar.

GLASWANDEN BY ASTRIMEX IN EEN NOTENDOP

De VINTAGE glaswand heeft een aantal (on)opvallende aspecten die ieder project omvormen tot een ware eyecatcher met een stijlvolle industriële look. De matzwarte aluminium strips op beide zijden van het glas creëren een spannende en gevarieerde wand, zonder dat er afbreuk wordt gedaan aan de transparantie. De indeling hoeft niet op voorhand bepaald te worden en de strips kunnen op iedere gewenste plek worden aangebracht, dit biedt de ultieme vrijheid om ter plekke een uniek design te creëren.

Wilt u meer weten over onze glaswanden? Neem dan contact op met onze adviseurs via systeemwanden@astrimex.nl of 030 263 58 88

Meer info vindt u op www.astrimex.nl.

Smartland is een multi-disciplinair ontwerpbureau met een internationale focus op de urgente opgaven van deze tijd.

Wij ontwikkelen innovatieve, geïntegreerde en ruimtelijke oplossingen voor projecten waarin landschap, stedenbouw, waterbeheer, ecologie, architectuur en productvormgeving bij elkaar komen. Met onze expertise in de Nederlandse delta denken we vanuit het grote systeem en maken dit concreet op de lokale schaal. We ontwerpen mét de natuur aan integrale oplossingen, waarbij begrip en beleving sleutelfactoren zijn.

www.smartland.nl

KLIMAATBESTENDIGE PARKEN

ENERGIE EN BIODIVERSITEIT

WATEROPGAVE EN VEILIGHEID

"Wanneer je als ontwerper voelt dat je de grenzen van het haalbare bereikt, mag je die grenzen nooit blindelings aanvaarden" - dit is een van de fundamentele overtuigingen van de ontwikke laar van Forestlines®. Het idee achter deze innovatieve gevelbekleding en dakbedekking is geboren uit een ontmoeting met de uiterste grenzen van het haalbare: het bleek vrijwel onmogelijk om onbehandeld hout brandwerend te krijgen volgens de Europese brandcriteria van brandreactieklasse B.

“Je kan hout op enkele manieren impregneren om het tegen te gaan, maar dat heeft telkens nadelen. Brandvertragende behandelingen bieden geen sluitend antwoord op de brandreactieklasse”, zegt Steven Paulussen, zaakvoerder van de houthandel in Retie (B). “Bij het impregneren zijn er klassieke problemen als uitlogen en de negatieve impact op mens en milieu. De innovatie van Forestlines® bestaat uit de combinatie van onbehandeld hout met een intelligent aluminium profiel dat de brandbare oppervlakte per vierkante meter verkleint.

De aluminium profielen kunnen met elke houtsoort worden gecombineerd, zodat gevels en daken naar eigen smaak kunnen worden vormgegeven. De combi natie van onbehandeld hout als hernieuwbare grondstof met grotendeels recyclebaar aluminium maakt Forestlines tot een duurzame gevelbekledingsoplossing.

De bouwsector trekt de groene kaart en is continu op zoek naar nieuwe, veiligere technieken en materialen om anders dan gisteren aan morgen te bouwen. Hout is een duurzame grondstof die zijn weg naar bouwprojecten blijft vinden, als basismateriaal of voor afwerking en design.

Het Forestlines® profiel is revolutionair omdat er een intelligent aluminium extrusieprofiel aan een houten profiel gekoppeld

wordt om de brandklasse van het onbehandelde (!) hout sterk te optimaliseren. De aluminium strook verkleint de brandbare oppervlakte per vierkante meter, er wordt minder warmte ontwik keld en er is overdracht tussen het uitstekend isolerende hout en supergeleider aluminium, dat de warmte opneemt, verspreidt en zelfs voor koeling zorgt. De ontwikkelaars voegden nog een aantal troeven toe. De ‘lippen’ van het aluminium extrusieprofiel onttrekken warmte uit het hout, terwijl de achterconstructie

afgedekt wordt en brandveiliger is. “Zo kan je Forestlines® als de brandvrije stroken in een slim aangelegd bos beschouwen”, klinkt het.

Dit innovatieve systeem is ook bij verschillende internationale design awards niet onopgemerkt gebleven. Zo heeft het Forestlines® systeem 2 Red Dot Awards gewonnen in de categorieën “Materials & Surfaces” en “ Best Innovative Product”.

Paulussen Houthandel B.V . Wampstraat 8, 2470 RETIE https://paulussen.be

Brandbeveiliging van geventileerde gevels

FB® CAVITY BARRIER

Branden die zich verspreiden door kieren in de constructie, bijvoorbeeld in spouwen achter de gevelbekleding, vormen een groot risico voor snelle brand voortplanting. Deze branden zijn voor de brandweer moeilijk te bereiken en te blussen. Geventileerde gevels worden veel gebruikt in de bouw vanwege een aantal voordelen, zoals een verbeterde thermische isolatie, drukvereffening om schimmelvorming en vochtproblemen te voorkomen, en een breed scala aan esthetische en ontwerpmoge lijkheden. Maar in geval van brand kan de luchtspouw achter de bekleding bijdragen tot de snelle verspreiding van de vlammen. Door de trek kan vuur zich 5 tot 10 keer sneller versprei den dan aan de buitenzijde van de gevelbekleding.

In Nederland zijn in de normen NEN 6068 en 6069 - A1: 2016 de eisen aan de verticale comparti mentering van gevels vastgelegd.

Om de luchtspouw van geventileerde gevels in kleinere brandcompartimenten te verdelen voorkom je een verdere uitbreiding van de brand via de luchtspouw.

Om een volledige ventilatie van de geventileerde gevel te verzeke ren en de verspreiding van een brand te voorkomen, biedt GarantieGevels de oplossing FB® Cavity Barrier aan.

FB® Cavity Barrier is een unieke, gepatenteerde passieve brandwerende isolatie die de vlammen

GarantieGevels B.V. biedt een innovatieve oplossing voor brandveilige gebouwen.

onmiddellijk tegenhoudt, de luchtspleet van de geventileerde gevel op betrouwbare wijze afsluit en de verspreiding van vlammen tot 90 minuten lang voorkomt.

Dankzij het ontwerp van de FB® Cavity Barrier blijft de microporeuze laag - die de brand-

werende isolatie vormt - op zijn plaats. Bovendien vormt de FB® Cavity Barrier geen brandende druppels. FB® Cavity Barrier houdt brandende druppels vast die afkomstig kunnen zijn van andere materialen van de gevel en voorkomt het binnendringen van kleine sintels in de geventi leerde spouw.

GET DRESSED BY CLADDING

Cladding Partners, opgericht in 1999, is al ruim twintig jaar de specialist op het gebied van dak- en gevelbekleding, dakbedekking, lichtstraten en isolatie. We werken vanuit de gedachte ‘Get dressed by Cladding’: wij verzorgen het maatpak voor gevel en dak.

Wij kleden niet zomaar gebouwen aan, wij zorgen dat alles en iedereen beter voor de dag komt; het gebouw, de architect, de bouwers én de gebruikers. Wij staan voor goed resultaat en nemen daar verantwoordelijkheid voor. Wij durven onze nek uit te steken voor uitstekend werk. Met innovatieve toepassingen, slimmere oplossingen, nieuwe producten en hoogwaardige materialen.

DRESSED WITH FINESSE

Onze werkwijze is onderscheidend en past architecten, ontwikkelaars en aannemers als gegoten. We begeleiden projecten van A tot Z, van offerte tot de uitvoering. Een persoonlijke projectleider staat altijd voor je klaar. Samen met een team van tekenaars en werkvoorbereiders wordt het complete plan van

aanpak tot in detail uitgestippeld en vervolgens efficiënt uitgevoerd. We laten niets aan het toeval over om het gebouw de gewenste uitstraling te geven.

DRESSED TO LAST

Wij begrijpen goed dat een gebouw een visitekaartje is van een onderneming. Niet alleen bij de eerste indruk, maar jaren na oplevering nog steeds. Daarom nemen we ook graag verantwoordelijkheid voor de service en het onderhoud. Met slimme

praktische oplossingen voor problemen die zich kunnen voordoen, schades, veiligheidsvraagstukken en renovatieklussen. Cladding Partners levert altijd. Je krijgt tenslotte geen tweede kans om een eerste indruk te maken. < Cladding Partners B.V Everdenberg 7F, 4902 TT Oosterhout www.cladding.nl

Vind een

In dit deel van Architecten 2022/2023 kun je op verschillende manieren de contactgegevens van BNA-bureaus vinden. Om op eenvoudige wijze een bureaupresentatie in dit boek te vinden, is een beknopte alfabetische lijst opgenomen, met het paginanummer waar het bureau te vinden is. Per bureau vind je adres, telefoonnummer, e-mailadres en webadres. De informatie in deze uitgave is bijgewerkt tot 27 september 2022

01-10 301

3B 288

3dCASE 294

4D, 282 Amsterdam

4D, 291 Enter

6 Hoog 272

10voor2 291 12WAT 266 19 het atelier 292 52Noord 291

amstel, ad 282 ANA 282

Anomalie 279 Ansems 293 Apers 282 A place 304

APTO 282

ARC2 267 Arcadis 293

A1 301

AAS, 274 Groningen AB101 294

Abbo 267 Abels & Partners 282 Abken 300 Abrahamse De Kock 299

Achterbosch 268

Acker, van den 277 Actually Design 301 Adema, B.S. 268 Admiraal - Stoute 287

AEPROC 293

aerde borgert 280 AG 287 ag Nova, 293 Amersfoort AGS, 275 Heerlen AGS, Amsterdam 282

AHA 274

AIR 272 AL 292

Alberts & Van Huut 282

Allant 296

Allard 282

Alynia, Harlingen 268

AMA 275

AMH 289

AARCADIS, 282 Amsterdam ARCADIS, 270 Arnhem ARCADIS, 275 Maastricht Arches 278 Archetype 300 Archicon 289 ARCH I.D. 272 Archikon 296 Archimees 291 Architect2GO 300 architecten alliantie 296 Architectenforum 294 Architectenzaak 275 ArchitectuurMaken 301 Architekten Cie 282 Architraaf 280 Archivolt 282 Archivolt, 291 Almelo arcK 266 Arco 294

ARD 303

Ariëns-cs 279 Arons en Gelauff 282 Artomic 282 ARX 272

ASArchitecture 282

ASAS 294 ASG 280

ASNOVA 295

Asten Doomen, van 280 atelier2 277

Atelier DUTCH 267

Atelierfront 298 Atelier PRO 298 Atsma 268

Aujourd’hui Boekel 277 Aurore 301

B+O, 282 Amsterdam B+O, 266 Meppel B2 276 B3D 297 BA32 268 BAA 298 Backx 277 BAG 273 Baijense 301 Bakers 295 Bakker 271 Bald 282 BALK 289 Barendregt 282 Barkhuis 274 Bassie 300 Bast 298 Bats, de 287 BB 277 BDC 292 BDG, 267 Almere BDG Architecten, 282 Amsterdam

BDG, 292 Zwolle BDP. 301 Bedaux de Brouwer 278 Beek 274 Been 293 Beijnum, Van 293 Bekhuis&KleinJan 292 Benerink 277 Benthem Crouwel 283 Bergen, van 283 Berg Groep, Van den, 294 Houten

Berg Groep, Van den, 291 IJsselmuiden Berkum, Bureau van 278 Berlo 301 Berndsen 270 Berns 298

BBETA 283 Bets 290

BFAS 283

BIAS 301

Biase, de 290

BiermanHenket 278 Bijman 287 Bijvoet 301 Bikker 300 Bilsen 295 Binnerts 283

BLACKBOX 282

Blankenstijn Bosch 296 van Eck Blauw 295 Bloemen 289

Blokhuis Braakman 293

Blok Kats van Veen 283

Blom International 279 Blonk + Heuvelink 294

Blossom 292 BNB 283

BNLA 283 Bodon 283 Boeijenjong 272 Boerman Kreek 273

Bogaerds 300

Bokhorst, van 272 Bolier 277

Bongers 301

Boosten Rats 275 Boparai 289

Born 304

Borren Staalenhoef 268

Bos 293 Bos Architectuur 283

Bos Hofman 298

Bossier 279

Botman 287

Bouwkunsten.nl 271

Bouwnext 271 BOX 274

Braaksma & Roos, 298 Den Haag

Brakkee 301

Brandjes van Baalen 287

Breddels 288

Breebaart Korver 290

Brink 301

Briq 277

Brique 283

Broekbakema 301

BRON 293

Bronsvoort Blaak 293

Broos de Bruijn 301

Bruggeman 273

Bruijnes 300

Bruin, de 292

Brummelhuis 283

Buis 288

Bureau Ha 277

BureauNoordeloos 274

BureauVanEig 301

Burgers 271

Burg, van den 278 buro3 architecten 283

BURO ID 301

Buro Kade 280

BURO-S 298 buroSALT 296 buroUrsem 287 Butzelaar 283

D+B 272

Daad 266

DAAL 298

Daalen, Van 300 Daal Warries 298 Daggenvoorde 292 dautzenberg 283 DBL 272 DdP 277

Dedato 283

Delta 271 derksen windt 297 Designa 289 Desta 283

Detail10 266

Devries 301 De Witte Oss 279 Dhondt 277 diederendirrix 278

DEnigma 267 ENZO 287

Equipe 283 Erens 275 Ernst-architect 280 ERS 273 Eugelink 278 E&V 279 EvD 271 EVE 291 EWP 288 ExMaterials 295 ExS 301

GG-loop 284 Ginneken 279

Gipser 284 Global 298

Gls 278

Goes, Steven van der 302 Goor, van de 276 Goossens 275

Gortemaker Algra 302 Feenstra

Gouverneur 288 Grabs 266

Gradussen 273 Griffioen 293 Groen 266

FGroen+Schild 291

Groenewegen, Arend 277

Groeneweg Van der 299

Meijden Groot, J.W. de 284 Groot, Willem de Groot 273

Caanen 278

Caas 282 Caron 282

Carree 290 Carree 293 CB5 275

Cell Studio 271

Cepezed 297

CHITEKT 270

Cier 278 Cita 295

CITYFÖRSTER 301

Civic 283

Cladder 301

Cloïn 277

Clubhaus 283

CNCPT 298

Coare 283

Common 283 Compen 278

Concept* 275

CONIX RDBM, 301 Rotterdam

CONIX RDBM, 296

Terneuzen

CONTEXT 287

ConverseArchitects 301

Coppen 276

Cordes 283

creative 299

Croonenarchitecten 272

CROSS Architecture 283

Cruz y Ortiz 283

CDijk 282 Dijl, Van 288 DI-vers 276 dL-Architecten 283 dna 289 Doeveren, Van 273 Dorenbos 268 Doude van Troostwijk 272 Douma 289 DP6 297 Driessen 276 Droomhuisfabriek 301 Drost 300 Duijn 283 Duoplan 271 Dutch Architect 283 DVA Dementia Village 280 Associates DVDP Defesche Van 283 den Putte

FAAM 278 Factor 271 FARO, 270 Arnhem FARO, 289 Lisserbroek FD 277 Felsch 289 FIER 272 Fierloos 296 Fix Greenbuilding 297 FKG 288 Fluitman 301 Foam 302 Fokkema 297

ForeArchent 283 Format 288

FORM FOUNDATION, 283 THE Fraai 284

Frantzen 284 Frencken Scholl 275 Fuchs 284

Future Factory 276

Future Urbanism 271

FWP 276

Grosfeld Bekkers 277 van der Velde Grunstra 268 GSG 270 Guis 303

Gunneweg & Burg 302

Ebbens 294 EcoEngineers 271 Ector Hoogstad 301 Eekel 288 Egeon 283 Eikplan 280 Eiland 8 288 Elephant 283 Engel 288 Engelman 276 Engels, Frans 275

EGalis 297

Gateways 284

Gathier 291

GBS 297

Gelderblom 304

Gelderland 273 GeO 289

Geurst & Schulze 298

GGH 284

HH2W 267 Haamke 297 Haar 270

Haarlem, van 271 Haas, Erwin 292 Haas, Micha de 287 HAGUE 298

Hamers 272

Hammel 294

Hartzema 302

HaskoningDHV, 293 Amersfoort

HaskoningDHV, 284 Amsterdam

GHaskoningDHV, 272 Nijmegen HaskoningDHV, 302 Rotterdam

Haverkort 272

havermans hielkema 277

Hazenberg 297

HDK 302

Heembouw 301

Heeren 3 268

Heeswijk, van 284 Heida Matsumoto 302

Heijden, Harry van der 277

Heijden, Van der, 271 Groenlo

Helder 274

Heldoorn Ruedisulj 268

Hendriks, Karin 280 H en E 288

Heren 5 284

Hermans, Renate 276

Hersbach en Könst 302

Heuvel, B. van den 281

Heyligers 284 Heyligers architects 295 Utrecht

HilberinkBosch 277

HJK 274

HKArchitect 294 HKL 276

Hoekstra, Oebele 267

Hoeven, J.C.E. van den 294

HofmanDujardin 287

Hofstede 304

Hoksbergen 284 Hollands Kroon 287 Holstein 274 Homans 288 homemade 295

Hontem, van 272 Hoogenberk 271

Hoogeveen 282

Hoogevest, Van, 293 Amersfoort

Hoogevest, Van, 295 Utrecht

Hoogte Twee 270 HOOPE+PLEVIER 284

Hoppe 275 Horstman 291 houben 275 Houdijk 304 HSR 302

Huibers en Jarring 295 Hulsker 288 Hund Falk 284 Hurenkamp 273 Hurk, van den 278 HVE 298 HVN 275 Hylkema Erfgoed 295

Inbo, 293 Amersfoort Inbo, 284 Amsterdam Inbo, 278 Eindhoven Inbo, 268 Heerenveen Inbo, 302 Rotterdam

INENI 300 Infinitief 291 Inktviz 272 Inter A 70 304 ITZ-A 284 IX 298

IIAA, 284 Amsterdam IAA, 291 Enschede

Ibelings van Tilburg 298 idee 297 iLINQ 302

INarchitects 284

JJacobs 278 Jade 302 JagerJanssen 302 Janicki 279 Janssen, Bo Kristiaan 270 JASZ 302 JB 271 JE-Architecten 282 Jevanhet 295 JHK 295 JKP 302 JOHANHOFMAN 272 J.O.N.G. 268 Jong, architectenburo 268 de Jong, De, Langbroek 294 Jong, Herman de 295 Jong, Ivo de 266 JOOSTEN 270 Jordy van der Veen 289 Juinen 302 Juli 302 Jurriëns 298 JURY! 300 JWG 295

KK3H 291 K4 267 Kalque 297 Kamphuis 291 Kamstra 289 Kaper 270

Karssing 271 Karus 268 Kat Koree 269 KCAP 302 KdV 278 Kemps 279 Kenk 284 Kerkhof 281 Kerssens - De Ruiter 282 Kesp 302 Keus 298 Keuvelaar 273 Khani 295 KHV 291 KHV, 267 Emmeloord Kiefte, Te 291 Kielstra 293 Kijlstra en Brouwer 268 Kitselar 299 Klamer 268 Klein 290 Klomp 294 Klous + Brandjes 288 Kluijver, de 299 Kodde 284 Koehler 284 Koldeweij 284 Kolpa 302 Koning 282 Kooij 277 Koorn 288 Kooten, van 301 Koper - Maassen 271 Koppens 278 Koppers 299 kopvol 302 Kort Geytenbeek 296 Korth Tielens 284 Köstüre 298 KPB 274 KPG 288 KR8architecten, 274 Borger Kraaijvanger 302 Kraan 297 kramcheco 284 Kramer, Jan 289 Kramer, Petra 287 KRFT 284 Kroeze 284 Kroeze Design 272 Kroner 298 Kruunenberg 284 Kuin & Kuin 280 KuiperCompagnons 302 KUIPER STEUR 287 Kuiper van Tuinen 295 KVDK 300 Kwaspen 276 KYK 300

LLA 280

Laan, H.W. van der 294 Lab32 275 Laboratory 302 Lab-S 291

La-di-da 298

Laenen 276

LAM 270

Lamers en Visser 280

Leegwater 289

Leeuwenkamp 282 Leferink 291 Leijh Kappelhoff Seckel 291 vd Dobbelsteen Enschede

LeMartin 284 Lengkeek 294

Leuven, Ir. Rob van 280 Level of Detail 272

LEVS 284

LEVS International 284

LEX 302

Lichtstad 278 Lina 302

Linden, Jules van der 292

LK 304

LMNL 279

Loer 302 Lok 284 Loman 292 Looman 267 Loor en Verkuil 299

Loosbroek, van 273 Loxodrome 276 LSL 280 LT 280 Lubbers 295 Ludo 273

Lugten Malschaert 299 Luijk 293 Luit, George van 288 LUX 284

LUZ 297 LX 279

M+R 278

M3H 284 Maas Kristinsson, 272 Lochem

Maas Kristinsson, 295 Zeist Maat 302 Made 267 Made by Phi 268 Manders 279

Manders, Bob 279

Manen en Zwart, van 268

Manen, Van 300 Manger 304 Marcus 270 Mare 279 Margry-Arts 280

Mark 277 Markhoff 289 Marquart 279

Martensen 295 Martens Willems 275

Martini 274 Mas, 291 Hengelo Mas, 302 Rotterdam Mas, Terneuzen 296 Masselink 271 Mastenbroek 302 Maurer 280 Maurice 299 mc 275

MD2A 295

ME-2, 289 Medemblik

Mecanoo 297

Meel, van der 297 Mei 302 Meijer & van Eerden 304 Melein 274

Mens als Maat 285

Merk X 285

Mestemaker 269 Metz 276

Mex 293 MH 282

MH1 275

Michielsen 277

Mies 271

Milicevic 285

MiniVilla 297

Mirck 285

Mix 271

MMX 285

Moen & Van Oosten 302

Molenaar 302

MONK 295 Monsanto 282

Mooi 297

Moon 297 Moons 280 Moost 288

MT 293

MTB, 285 Amsterdam MTB, 270 Apeldoorn Muilwijk 285 MvM 285 MVRDV 303 MVSA 285

Oosterhout 270 Oosterlaan 297 oostwest, 285 Amsterdam oostwest, 270 Arnhem OPL 295 opZoom 270 ORBIT 267 Os, van 277 OTH 285 Otten, Harvey 285 Oudenaarde 268 Oudendorp 285 OX 300 OZ 285

Quadrant 281

NNACO 298 Nagel 300 N Architecten 275 NarrativA 294 NEXT 285 NICO 303 Nieuw 275 Nieuwe Architecten 295 Nieuweboer 290 Nieuw Nederland 293 Nijl , De 303 NIRIS 300 NOAHH 285 No Label 303 nouwensroovers 278 architectuur Nugter 298 NUNC 290 NwA, 282 Amstelveen NwA, 299 Den Haag nz, bureau 296

PAES 285 Patina 299 Peeperkorn. 288 peil 274 Pelt, van 277 Penning 267 Pennings, Joost 276 Penta 268 Personal Architecture 303 Peters & Lammerink 291 Petersma 285 PLATFORM.ARCHI 288 Ploeg, Bert van der 268 Plug 270

POPMA & Ter STEEGE 300 Poppinga 285 Port-Said Design 303 Postma, Tako 285 Povse & Timmermans, 276 Sittard Povse & Timmermans, 276 Tilburg

RR4a 301 raaa.nl 299 Rabarb 266

PRAFFAAN NXT 278 RAW 278 rdmr 293 RDS 282 reA 285 Rebel 299 Regt+Danz, De 293 Reitsema 292 RenS 266 RHeia 280 RIEA 275 Rietmeijer 299 Rijken 294 Rijnboutt 285 Rijnsdorp 301 Ringen, Van 274 Risseeuw 279 Ro&Ad 277 Roderveld 266 Romijnders 272

o.a. 288 Oers Weijers, Van 280 office ban 304 OIII 285 Olieslagers 275 Olivier 304 Omega 271

OMNI 280 Önen 285 Onix 274 ONS 300 ONSIA 303 Oomen 277 Ooms 293

OPrent-Landman 299 Prie, Rene de 285 Prunault 303 PS 285 Putten, Piet van der 273 Putter 303 Putte, van de 299

Rooding 271 Roordink 272 Roosmalen van Gessel, 297 van RoosRos, 296 Goes RoosRos, 301 Oud-Beijerland Rose en de Bie, 279 Heeswijk-Dinther Rose en de Bie, 279 Oeffelt Rothuizen, 277 Breda Rothuizen, 296 Middelburg Rouw 299

Royal HaskoningDHV, 278 Eindhoven Roza 273 RPHS+ 303 RuimteMakers 276 Ruiter, Frank 277 Ruiter, Marcel de 299

Ruiter, Paul de 285 Ruland 285

Sabra 285 Sacon 292 SA Design 285 Sanden, van der 297 Santvoort, 277 Deurne Santvoort, 278 Eersel Santvoort, 279 Helmond Santvoort, 279 Nuenen Sas 289 SATIJNplus 275 Sax 274 sCBa 291 Schaap en Sturm 279 Schalk, M. van der 285 Schellekens, Ben 285 SchilderScholte 303 schipperdouwes 291 architectuur Schippers 299 Schoemaker 285 Schoonderwoerd 294 Schoots 293 Schoot, van der 280 SCHOUTSEN 270 Schreuder 286 Schreurs 270 Schutter-ETH 288 Scott Brownrigg 286

Script 286 SDAA 270

SeARCH 286

SeC, Beek Lb 275

Seuntjens 286 Sijtsma 268 Sipma 268

Sitec 292

Site Practice 286

Six 294 SK33 300

Skaup 286

SKILL 291

Slaa + van Asselt 272 Slangen 288

Sloven 280 Smart 299

Smeets, Christel 277

Smeets, 276 Roermond

SSmelt, 268 Lemmer Smelt, 266 Vledder Smit, Frank 286 Smits & Orval 272 Smulders 293 Snellen 286 Snoeken, De Twee 280 Snoeks 297 Sophie Valla 286 Spaltman 294 Spanjaard 287 Specht 274 Spijkerman 266 Spring 303 Springtij 290 Sramota 297 SR-MLA 273 STAAG 292 Station-D 297 STATS 303 Steenhuis Bukman 297 Stefanova 286 STERNontwerp 295 Stijl 299 Stoetzer 299 Stol 300 Stork & Albrecht 289 stormstudio 294 Straatman 286 Strategie 272 Strikwerda 289 stripeSarchitects 278 Struycken 280 Studio 44 291

STUDIO110 295 studio ACTE 303 StudioBVH 304 Studio C 286 Studio D11 297 Studio id+ 295

Studio In Motion 294 studioJBA 303

Studio Nauta 303 Studioninedots 286 studioPAS 275

Studio Paulien Bremmer 286 studio PK 290 studio-pls, architecten 278 studio Prototype 286

Studio SAAM 286 StudioSchaeffer 299

Studio Stoel 291

Studio Stylo 303

Studio TMOJ 303 studio twee 280 StudioWA! 293

Studio Y 286 Stuyt 270 Superimpose 303 SVP 293

SW 273

Symbiose 303 SYNarchi 279

VTVakwerk 298 Valk 294 VANDELUNE 295 Vandenbergh 275 Windemuller

Tangram 286 Team 42 279

TEAM architec/kten 275 Team V 286 Tekton 286

TenBrasWestinga 293 TenW 299 Terrena 269 Terstal 286 Terstappen 295 Tesser 293 Thijssen Verheijden 303 tien+ 297

Tigchelaar 269 TOBA 297 Tol, P.M. van 271 Töns 297 Toplab 286 Topos 300 Tordoir Van den Berg 288 Trae 303 Triemstra 298 TRZIN 286 TS 273

TTAB 274 TTontwerp 303 Tukker 297 Tummers 275 TVA 271

TVDH 299 TWA 268

VANWILSUMVANLOON 299

VASD 286 VB3 298 vdbijgaart 279 vdp 274

VDPNDP 290

Vector-i 274

Vellinga, S. 266 Velsen, van 288 Velthuis 291 Vendrig 289 VenhoevenCS 286 Venster 300 Verbruggen 276 Verhage 300 Verheijen-Smeets 276 Verhoeven 294 Vermeer 278 Vijver 300 Vinke 271 Vinkenborg 286 Visser en Bouwman 279 Visser, Ruud 300 Vissers 288 VIT-B 298 Vlaanderen 288 Vlaardingerbroek 295

Vliet, J.J. van 300 Vliet, P.D. van 289 VLOT 299

Vocus 287

UVolantis 276 Voorwinde 303 Vos, Joke 286 Vree, de 289 Vries & Theunissen, de 289 Vroom 286

VRX 270

UMBA 303

Umbra 301 Unie, de 274 Unknown 286 UNStudio 286

Urban Climate 298 Urban Echoes 286

VURB 286 VVKH 300

WAGTERKRIJGER 273

Walraad 294 WAM 298

W Architectuurstudio 286

Warnaars 287 Warries 299

WDJA 303

Wengerden, Atelier van 287 Wennekers 289

Werkplaats 294 werkplaats, amsterdam 287

Wessel van Geffen, 278

Gemert Wessel van Geffen, 280

Tilburg

Westeneng 272

Weusten Liedenbaum 270 Wezenberg 270 Wiegerinck 270

Wieggers 273

Wielen 295

Wijma 268 Wijnen 280 Willand 287 WillemsenU 278 Willers 303

Wilsem & Cabri, van 289

Winhov 287

Winsen, van 293 Wit, Jan de 289 Witschge 298 Witteveen 270 Wland 287

Woerden architect, 291 Peter van Woltjer Berkhout 288 Woudstra 273 WRK 287 WRS 292 Wubs 274 wUrck 303 wv-studio 287 WY. 278

YYanovshtchinsky 299 Your 279

ZZAAK 270 Zal, M.G. van 287 Zantman 268 Zecc 295 Zeeman 288 Zee, van der 294 Zeinstra Veerbeek 299 Zenber 287 ZIEN 272 Zijlstra Schipper 290 ZIJN 279 Zilt 287 Zinkweg 304 ZJA 287 Zofa 274 ZON 270 zone zuid 279 zowel 272

Zwaluwstaart 271

Zwarte Hond, De, 274 Groningen Zwarte Hond, De, 303 Rotterdam Zwenk 303 ZZDP 287

BNA-Architecten Drenthe

ASSEN

12WAT studio Kerkstraat 33 9401 GV ASSEN 0592866482 info@12wat.nl www.12wat.nl

Rabarb Architecten Marktstraat 15 9401 JE ASSEN 0641196747 info@rabarb.nl https://rabarb.nl/ ir Saskia Spijkerman Architect BNA Vaart Zuidzijde 45 A 9401 GH ASSEN 0592319367 saskiaspijkerman@planet.nl www.saskiaspijkerman.nl

BEILEN

DAAD Architecten B.V. Paltz 21 9411 PM BEILEN 0593582450 info@daad.nl www.daad.nl

EMMEN arcK Waanderweg 23 7812 HZ EMMEN 0591676120 0650518062 info@arck.nl www.arck.nl

Detail10 architectuur & bouwkunde Valtherlaan 214 7815 BH EMMEN 0653668349 info@detail10.nl www.detail10.nl

Architektenburo BNA Cees Groen b.v. Veenkampenweg 28 7822 GS EMMEN 0591611212 ceesgroen.architecten@ home.nl www.ceesgroenarchitecten.nl

RenS Architecten Waanderweg 146 7812 HZ EMMEN 0591630004 sophie@rensarchitecten.nl http://www.rensarchitecten.nl

HOOGEVEEN

Vellinga Architecten Blankenslaan-West 87 7901 BG HOOGEVEEN 0528234436 i.vellinga@vm-a.nl www.vellinga-architecten.nl

MEPPEL

B+O Architecten Meppel Gasgracht 3 7941 KG MEPPEL 085 220460 info@benoarchitects.com www.benoarchitects.com

Ivo de Jong architect Schaperstraat 16 a 7942 AR MEPPEL 0620334590 info@ivodejongarchitect.nl www.ivodejongarchitect.nl

PATERSWOLDE

SANDRA GRABS Hoofdweg 249 9765 CH PATERSWOLDE 0652544870 info@sandragrabs.nl https://sandragrabs.nl

RODEN

Architektengroep Roderveld Borglaan 1 B 9301 ZE RODEN 0505016371 info@roderveld.nl www.roderveld.nl

VLEDDER

Smelt architecten b.n.a. Lesturgeonplein 15 8381 BX Vledder 0521383338 info@smeltarchitecten.nl www.smeltarchitecten.nl

BNA-Architecten Flevoland

ALMERE

Jos Abbo Architekt BNA b.v. Edvard Munchweg 107 a 1328 MK ALMERE 0365347476 m.abbo@josabbo.nl www.josabbo.nl

Arc2 architecten Kebajastraat 41 1336 NA ALMERE 0365217770 0622548566 info@Arc2.nl www.arc2.nl

Atelier DUTCH bv De Steiger 24 1351 AB ALMERE 0365333424 info@atelierdutch.nl www.atelierdutch.nl

BDG Architecten Randstad 21 -10 1314 BL ALMERE 0365333382 info@bdgalmere.nl www.bdgarchitecten.nl

Oebele Hoekstra Architect Carel Willinklaan 107 1328 LJ ALMERE 0654253712 info@oebelehoekstra.nl www.oebelehoekstra.nl

ORBIT architecten BNA Martiniquestraat 6 1339 MV ALMERE 0365352344 info@orbitarchitecten.nl www.orbitarchitecten.nl

Penning Architectuur & Stedebouw Dick Laanweg 2 1321 KE ALMERE 0365348126 architect@kpas.nl www.kpas.nl

DRONTEN

Enigma architecten De Bolder 16 8251 KC DRONTEN 0321386220 carla.renkema@ enigma-architecten.nl

EMMELOORD

K4 Architecten bna Kon. Julianastraat 21 8302 CC EMMELOORD 0527613140 info@k4architecten.nl www.k4.nl

KHV Architecten B.V. de Deel 1 8302 EJ EMMELOORD 0527699999 info@khva.nl www.khvarchitecten.nl

TOLLEBEEK

H2W architecten bna Vormtweg 6 B 8309 PV TOLLEBEEK 0527687881 info@h2warchitecten.nl www.h2warchitecten.nl

ZEEWOLDE

Looman Architecten BNA Gildenveld 10 A 3892 DG ZEEWOLDE 0365221126 0613051696 j.looman@ loomanarchitecten.nl www.loomanarchitecten.nl

Made In Flevoland architecten BNA Pluuthaven 1 3891 AW ZEEWOLDE 0363001220 office@madeinflevoland.com www.madeinflevoland.com

BNA-Architecten Friesland

BALK

J.O.N.G. architecten Lytse Side 10 8561 AX BALK 0514564130 mail@jongarchitecten.nl www.jongarchitecten.nl

BEETSTERZWAAG

Kijlstra - Brouwer bna Hoofdstraat 44 9244 CN BEETSTERZWAAG 0512382660 info@kijlstrabrouwer.nl www.kijlstrabrouwer.nl

BOLSWARD

Grunstra Architecten B.V. Skilwyk 12 8701 KN BOLSWARD 0515573646 info@grunstra.nl www.grunstra-architecten.nl

BURDAARD

TWA architecten BNA Bourboomweg 26 9112 HL BURDAARD 0519241550 info@twa-architecten.nl www.twa-architecten.nl

DOKKUM

Adema Architecten Vleesmarkt 7 9101 MH DOKKUM 0519295665 info@adema-architecten.nl www.adema-architecten.nl

DRACHTEN

architectenburo de jong Laagland 6 9205 EX DRACHTEN 0625417341 buro@dejongarchitect.nl www.dejongarchitect.nl KARUS architectuur en stedenbouw Splitting 64 9202 LG DRACHTEN 0512589873 0641292377 info@karus-architectuur.nl www.karus-architectuur.nl

Van Manen en Zwart Architekten Dr. M.L. Kingsingel 11 9203 JC DRACHTEN 0512584646 info@vanmanenenzwart.nl www.vanmanenenzwart.nl

GIEKERK

Dorenbos architekten Trynwâldsterdijk 20 9061 DB GIEKERK 0582562003 info@dorenbosarchitekten.nl www.dorenbosarchitekten.nl

GOUTUM

BERT VAN DER PLOEG architectuur, stedenbouw, advies bv Wetterkrite 31 9084 DN GOUTUM 0582880500 info@bertvanderploeg.nl www.bertvanderploeg.nl

GROU

Made by Phi 1e oosterveldstraat 23 9001 BJ GROU 0637196206 fieke@madebyphi.nl https://madebyphi.nl/ HARLINGEN

Penta Architecten b.v. Bolswardervaart 3 8862 SE HARLINGEN 0517430044 info@penta-architecten.nl www.penta-architecten.nl

DE HEERENVEEN

BA32 Stedenbouw, Architectuur, Management & Advies Abe Lenstra Boulevard 52 -9a 8448 JB HEERENVEEN 0513648245 info@ba32.nl www.ba32.nl

Heeren 3 Architecten Nieuwstraat 31 8441 GC HEERENVEEN 0513203080 mail@h3a.nl www.h3a.nl

Inbo Koornbeursweg 75 D 8442 DJ HEERENVEEN 0512510225 heerenveen@inbo.com www.inbo.com

Bureau Oudenaarde Businesspark Friesland-West 41 8447 SL HEERENVEEN 06110143304 06110143304 info@bureauoudenaarde.nl www.bureauoudenaarde.nl Architektenburo Jetze Sipma BV Businesspark Friesland-West 41 8447 SL HEERENVEEN 0513625015 0622209221 info@burosipma.nl www.burosipma.nl

JELSUM

Johan Sijtsma architectenteam Skierhústerwei 26 9057 RE JELSUM 0582133045 info@johansijtsma.nl www.johansijtsma.nl

LEEUWARDEN

Achterbosch architecten bv Oosterkade 72 8911 KJ LEEUWARDEN 0582343131 info@ achterboscharchitecten.nl www. achterboscharchitecten.nl

Alynia Architecten Harlingen BV BNA Snekertrekweg 61 8912 AA Leeuwarden 0517413333 gerry.meagher@ alynia-architecten.nl www.alynia-architecten.nl

Borren Staalenhoef Architecten BV BNA Westersingel 4 8913 CK LEEUWARDEN 0582168344 jacob@borrenstaalenhoef.nl www.borrenstaalenhoef.com

Heldoorn Ruedisulj Architecten bna Westersingel 30 8913 CL LEEUWARDEN 0582126797 info@heldoornruedisulj.nl www.heldoornruedisulj.nl

Architektenburo KLAMER bna Verlengde Schrans 116 8932 NS LEEUWARDEN 0582134774 architektklamer@gmail.com www.architektenburoklamer.nl

Zantman Architecten Alddiel 10 a 8926 XB LEEUWARDEN 31641921271 info@zantmanarchitecten.nl www.zantmanarchitecten.nl

LEMMER

Smelt architecten b.n.a. Blazer 55 8531 CE LEMMER 0514533030 0626248563 infolemmer@ smeltarchitecten.nl www.smeltarchitecten.nl

OENTSJERK

Marten Atsma architect(uur) De Ikker 4 9062 HN OENTSJERK 0582158811 0622208938 info@marten-atsma.nl http://marten-atsma.nl/ OUDEGA GEM SMALLINGERLA Architectenbureau L. Wijma ‘t West 60 9216 XE OUDEGA GEM SMALLINGERLA 0512370020 info@ architectenbureauwijma.nl www. architectenbureauwijma.nl

SNEEK

Hilbrand Tigchelaar architect bna Meeuwenlaan 8 8601 XS SNEEK 0515427405 info@ hilbrandtigchelaararchitect.nl www. hilbrandtigchelaararchitect.nl

Kat Koree Architecten Suupmarkt 21 8601 BD SNEEK +31515433030 info@katkoree-architecten.nl www.katkoree-architecten.nl

WOLVEGA

Mestemaker Architecten Icarusblauwtje 8 8472 DN WOLVEGA 0561851898 info@marchitecten.nl www.marchitecten.nl TERRENA architecten Grindweg 59 8471 EH WOLVEGA 0104227222 0655735697 c.m.eijkelenboom@ terrena-architecten.nl www.terrena-architecten.nl

AALTEN

Rinke ter Haar Architectuur B.V. Hofstraat 20 7121 DM AALTEN 0543474734 info@ rinketerhaararchitectuur.nl www. rinketerhaararchitectuur.nl Architectenbureau Vincenth Schreurs Stationsstraat 35 7122 AS AALTEN 0543475964 0651040104 architect@vincenthschreurs.nl www.vincenthschreurs.nl

AFFERDEN

GLD

ROB SCHOUTSEN ARCHITECT Koningstraat 1 6654 AA AFFERDEN GLD 0628083296 office@ robschoutsenarchitect.nl www.robschoutsenarchitect.nl

AMMERZODEN

ZON architecten Walderweg 4 5324 GA AMMERZODEN 0634990043 info@zonarchitecten.nl www.zonarchitecten.nl/ APELDOORN

GSG architecten bv Eglantierlaan 3 7329 AN APELDOORN 0555418255 info@gsgarchitecten.nl www.gsgarchitecten.nl

MTB architecten ApeldoornAmsterdam Vosselmanstraat 504 7311 VX APELDOORN 0555216177 info@mtbarchitecten.nl www.mtbarchitecten.nl

Plug Architects BV Eglantierlaan 3 7329 AN APELDOORN 0553034326 0657880826 roplugarchitects@gmail.com https://plug-architects.nl/ SDAA architecten & adviseurs Boomblauwtje 38 7323 VR APELDOORN 0878737074 bureau@sdaa.nl www.sdaa.nl

Witteveen Architecten bna BV Langeweg 16 7315 CV APELDOORN 0555787187 info@witteveen-architecten.nl www.witteveen-architecten.nl

ZAAK VAN NN Oude Apeldoornseweg 41 7333 NR APELDOORN T +31853037838 31616366633 zaak@zaakvannn.nl https://zaakvannn.nl ARNHEM

ARCADIS Nederland BV Postbus 161 6800 AD ARNHEM T +31 884261261 marjolijn.versteegden@ arcadis.com

Bureau Berndsen Fanny Blankers-Koenstraat 101 6833 LC ARNHEM 0612104043 info@bureauberndsen.nl www.bureauberndsen.nl

FARO vestiging oost Oude Kraan 72 6811 LL ARNHEM 0252414777 info@faro.nl https://www.faro.nl

Hoogte Twee Prinsessestraat 14 6828 JV ARNHEM 0263517722 info@h2a.studio www.h2a.studio

Bo Kristiaan Janssen Bergstraat 35 6811 LC ARNHEM 0617834656 bo@bokristiaanjanssen.com www.bokristiaanjanssen.com

Maartje Kaper Architecte BNA Ploegakker 4 6846 KN ARNHEM 0263704080 info@ maartjekaperarchitecte.nl www. maartjekaperarchitecte.nl oostwest Van Oldenbarneveldtstraat 92 3 6827 AN ARNHEM 0263779797 bureau@oost-west.nl https://oost-west.nl/home.php

opZoom architecten bv Willemsplein 5 6811 KA ARNHEM T +31263684270 bureau@opzoom.nl www.opzoom.nl

VRX Urban Development bv Wichard van Pontlaan 201 6824 GJ ARNHEM 0853036285 info@studiovrx.com https://www.studiovrx.com/

Weusten Liedenbaum Architecten Utrechtseweg 310 B09 6812 AR ARNHEM 0264436972 info@weustenliedenbaum.nl www.weustenliedenbaum.nl Architectuur Studio Wezenberg BV Meander 251 6825 MC ARNHEM 0263763494 guido@studiowezenberg.nl www.studiowezenberg.nl Wiegerinck Architecten Arnhem B.V. Eusebiusbuitensingel 80 6828 HZ ARNHEM 0263526060 info@wiegerinck.nl www.wiegerinck.nl

BEMMEL

JOOSTEN architecten Deken Dr Mulderstraat 8 6681 AB BEMMEL 0481464638 0653710895 info@joostenarchitecten.nl www.joostenarchitecten.nl BENNEKOM

BRUMMEN

Harmonische Architectuur Hoogenberk BV Voorsterweg 139 6971 KD BRUMMEN 0575476370 bureau@ harmonischearchitectuur.com www. harmonischearchitectuur.com

CULEMBORG

EcoEngineers Annie Romein-Verschoorpad 14 4103 VE CULEMBORG 0614132065 info@ecoengineers.nl www.ecoengineers.nl

DE STEEG

Rooding Architecten bna Landgoed Middachten 5 a 6994 JC DE STEEG 0620493199 info@roodingarchitecten.nl www.roodingarchitecten.nl

DOETINCHEM

Duoplan Doetinchem Architecten Raadhuisstraat 25 7001 EX DOETINCHEM 0314335639 info@duoplan-architecten.nl www.duoplan-architecten.nl Peter Masselink, architect avb hof van brussel 3 7007 JK DOETINCHEM 0314345445 info@petermasselink.nl www.petermasselink.nl

DOORWERTH

Frank van Haarlem Architect BNA Kerklaan 21 6865 GW DOORWERTH 0263791683 info@frankvanhaarlem.nl www.frankvanhaarlem.nl

DRUTEN

Omega Architecten BV Klepperheide 22 6651 KM DRUTEN 0487518889 omega@ omega-architects.com www.omega-architects.com

DUIVEN

EvD-architecten BV Ratio 16 6921 RW DUIVEN 0622440811 egbert@evd-architecten.nl www.evd-architecten.nl

Factor Architecten bv Geograaf 40 6921 EW DUIVEN 0263844460 info@factorarchitecten.nl www.factorarchitecten.nl

EDE Bouwnext Groep BV Horaplantsoen 20 6717 LT EDE 0318698435 0653256829 info@bouwnext.nl https://www.bouwnext.nl

Future Urbanism Consultancy B.V. Jan Steenlaan 23 6717 TA EDE 0618222928 info.futureurbanism@ gmail.com https://futureurbanism.eu/ JB Architectuur Akulaan 74 6717 XN EDE 0616029474 info@jbarchitectuur.nl www.jbarchitectuur.nl

Mies Architectuur Da Vincilaan 1 6716 WC EDE 0318540555 info@mies.nl http://www.mies.nl

MIX architectuur bv Argonstraat 24 6718 WT EDE 0318648950 info@mix-architectuur.nl www.mix-architectuur.nl

TVA architecten Bettekamp 11 6712 EG EDE 0318619629 secretariaat@ tva-architecten.nl www.tva-architecten.nl ELBURG

Vinke Design Nieuwstadsweg 11 8081 AA ELBURG 0525655278 info@vinke-design.nl www.vinke-design.nl

ELST GLD

Architectenbureau Koper - Maassen BNI-BNA Nieuwe Aamsestraat 84 -B 6662 NK ELST GLD 0481371867 frank@kopermaassen.nl www.kopermaassen.nl

ERMELO

Architectenbureau Bakker Nijkerkerweg 6 3853 NW ERMELO 0341557865 info@bakkerarchitect.nl www.bakkerarchitect.nl/

GENDT

Architectenbureau Ton Burgers BNA Zandvoortsestraat 8 6691 EN GENDT 0620871125 0620871125 info@ton-burgers-architect.nl www.ton-burgers-architect.nl Zwaluwstaart Advies Waaldijk 30 6691 MC GENDT 0637430565 gafdriessen@ zwaluwstaartadvies.nl www.zwaluwstaartadvies.nl

GORSSEL

Delta architectuur en bouwtechniek Pikeursbaan 15 7213 BS GORSSEL 0623034760 info@deltaarchitectuur.nl www.deltaarchitectuur.nl

GROENLO

Van der Heijden Architecten Deken Hooijmansingel 4 7141 EC GROENLO 0544461201 0653926086 h.vanderheijden@ vdharchitecten.nl www.vdharchitecten.nl

GROESSEN

Bouwkunsten.nl Architecten & Adviseurs (BNA) Geert Gerritsen Architect BNA Dorpstraat 28 6923 AE GROESSEN 0316844844 0626488138 info@bouwkunsten.nl www.bouwkunsten.nl

HARDERWIJK Cell Studio Deventerweg 2 A 3843 GD HARDERWIJK 0341429957 vs@cellstudio.nl www.cellstudio.nl Van Tol | Buro voor Architectuur Vanenburgerhout 14 3845 EJ HARDERWIJK 0851043248 0611863607 info@burovoorarchitectuur.nl www.burovoorarchitectuur.nl

HATTEM

Architectenbureau Karssing Dorpsweg 107 8051 XT HATTEM 0384443651 info@karssing.nl www.karssing.nl

HEERDE

Inktviz architecten BNA Klein Doesburg 32 8181 ZL HEERDE 0578617030 info@inktviz.nl www.inktviz.nl HENGELO GLD ARX Rozenstraat 16 7255 XT HENGELO GLD 0575462600 info@arxonline.nl www.arxonline.nl

HUMMELO

Doude van Troostwijk, architectuur & landschap Broekstraat 27 6999 DH HUMMELO 0624627509 info@oudeboerderijen.nl www.oudeboerderijen.nl

LICHTENVOORDE

Haverkort Architecten BNA Patronaatstraat 41 7131 CE LICHTENVOORDE 0544373014 info@haverkortarchitecten.nl www.haverkortarchitecten.nl architectenbureau zowel Koningslinde 15 7131 MP LICHTENVOORDE 0621595981 info@ architectenbureauzowel.nl www. architectenbureauzowel.nl/ LOCHEM

Maas Kristinsson Architecten B.V. ‘t Ei 1 7241 AK LOCHEM 0573222180 info@maasarchitecten.nl www.maasarchitecten.nl

LUNTEREN

Architectenbureau DBL Meulunterseweg 34 6741 HN LUNTEREN 0318482462 0681770169 mirjam@dbl-lunteren.nl http://www.dbl-lunteren.nl/

MALDEN

Hamers Arquitectura Rijksweg 7 A 6581 EC MALDEN 0636219677 0654780268 info@hamersarquitectura.com www.hamersarquitectura.com

NIJKERK

Van Bokhorst Architecten BNA Westkadijk 10 d 3861 MB NIJKERK GLD 0332461180 info@ vanbokhorstarchitecten.nl www. vanbokhorstarchitecten.nl D+B architecten Venestraat 50 3861 BZ NIJKERK GLD 0264426464 architecten@dplusb.nl www.DplusB.nl FIER architecten Nieuwstraat 9 3861 AJ NIJKERK 0332471120 contact@fierarchitecten.nl www.FIERarchitecten.nl

NIJMEGEN

6 Hoog Architectuur Boeckstaetehof 636 6543 HH NIJMEGEN 0624270863 info@6-hoog.nl www.6-hoog.nl

[ A I R ] architectuur en research Mr. Franckenstraat 70 6522 AG NIJMEGEN 0243606027 info@air-arch.eu www.air-arch.eu

ARCH I.D. architecten BNA B.V. St. Annastraat 198-G 6525 GX NIJMEGEN 0243889595 0624633678 mherweijer@arch-id.nl www.arch-id.nl

Boeijenjong Architecten Arsenaalgas 8 6511 PE NIJMEGEN 0631917693 info@boeijenjong.nl www.boeijenjong.nl

Croonenarchitecten b.v. Heyendaalseweg 121 6525 AJ NIJMEGEN 0243540222 postbus@ croonenarchitecten.nl www.croonenarchitecten.nl HaskoningDHV Ned. B.V. Jonkerbosplein 52 6534 AB NIJMEGEN T +31(0)883487000 info@rhdhv.com www.royalhaskoningdhv.com

van Hontem architecten Kerkstraat 3 A 6543 KE NIJMEGEN 0243781125 bureau@vanhontemarchitecten.nl www. vanhontem-architecten.nl Kroeze Design St. Jacobslaan 422 6533 VW NIJMEGEN 0243566817 info@kroezedesign.nl www.kroezedesign.nl

Level of Detail Architecten Javastraat 68 6524 MG NIJMEGEN 0243608971 info@lod-architecten.nl www.lod-architecten.nl

Bob Romijnders Architectuur + interieur Oranjesingel 57 6511 NP NIJMEGEN 0242122041 Info@bobromijnders.nl www.bobromijnders.nl

Smits & Orval b.v. Architecten- en ingenieursburo St. Annastraat 16 6524 GB NIJMEGEN 0243234964 0622469610 JosOrval@gmail.com www.smits-orval.nl

ROZENDAAL

SR-MLA Architectuur de Del 20 6891 AP ROZENDAAL 0645414554 0645414554 sinan.asmar@gmail.com https://nl.linkedin.com/in/ sinanasmar

RUMPT

Buro Ludo Achterweg 8 4156 AC RUMPT 0643029545 info@buroludo.nl http://www.buroludo.nl

SCHERPENZEEL GLD

Van Doeveren buro voor architektuur bna Holevoetplein 297 -A 3925 CA SCHERPENZEEL GLD 0332773152 0653503737 info@vandoeveren.nl www.vandoeveren.nl

STEENDEREN

Boerman Kreek Architecten BV Dorpsstraat 10 7221 BP STEENDEREN 0575452400 info@boermankreek.nl www.boermankreek.nl

TERBORG

ERS architecten B.V. Stationsweg 25 7061 CT TERBORG 0315323070 info@ers.nl https://ers.nl/ TIEL

Loosbroek Architecten BV Het Jaagpad 4 4006 GK TIEL 0344621640 info@loosbroekarchitecten.nl www.loosbroekarchitecten.nl

architectenbureau WAGTERKRIJGER St. Agnietenstraat 5 4001 NB TIEL 0344571850 pieter@wagterkrijger.nl www.wagterkrijger.nl

VELP

GLD

Hurenkamp Architecten & Adviseurs Kerkallee 43 6882 AM VELP GLD 0263613812 info@hurenkamp.nl www.hurenkamp.nl

VOORST GEM VOORST

Architectenbureau Willem de Groot Kervelstraat 35 7383 XN VOORST GEM VOORST 0651400171 0651400171 willem@ wdgarchitectenbureau.nl www.wdgarchitectenbureau.nl

VORDEN

TS Architecten De Voornekamp 24 7251 VL VORDEN 0653219498 info@tsarchitecten.nl www.tsarchitecten.nl

Friso Woudstra Architecten BNA Ruurloseweg 83 7251 LC VORDEN 0575519455 fwoudstra@frisowoudstra.nl www.frisowoudstra.nl

WAGENINGEN

Ontwerpburo Roza Herenstraat 32 6701 DL WAGENINGEN 0317465880 info@ontwerpburo-roza.nl www.ontwerpburo-roza.nl

SW Architecten Adviseurs b.v. Dreijenlaan 2 6703 HA WAGENINGEN 0317410012 architecten@swaa.nl www.swaa.nl

WEZEP

B.A.G. Architecten Jachtlaan 17 8091 BL WEZEP 038-4583844 0624938656 info@bagarchitecten.nl www.bagarchitecten.nl

WIJCHEN

Gradussen Bouwkunst & Interieurarchitectuur Acaciastraat 47 6602 EL WIJCHEN 0653506716 0653506716 info@bureau-gradussen.nl www.bureau-gradussen.nl

WINTERSWIJK

Christian Wieggers, Architectuur, Stedenbouw en Interieur Industrieweg 13.2 7102 DX WINTERSWIJK 0611347883 info@christianwieggers.nl www.christianwieggers.nl

ZEDDAM

Marcel Bruggeman architect Hogeweg 4 7038 EC ZEDDAM 0314651398 info@marcelbruggeman.nl https://www. marcelbruggeman.nl

Piet van der Putten architect bna Benedendorpsstraat 9 7038 BA ZEDDAM 0626324040 0626324040 mail@pietvanderputten.nl www.pietvanderputten.nl

ZELHEM

Architektengroep Gelderland b.v. Hummeloseweg 16 7021 AE ZELHEM 0314624348 info@ architektengroepgelderland.nl www. architektengroepgelderland.nl

ZUTPHEN

Keuvelaar Architectuur & Bouwhistorie Turfstraat 2 a 7201 KG ZUTPHEN 0651735628 info@kvlr.nl www.kvlr.nl

BNA-Architecten Groningen

BORGER

KR8architecten en adviseurs IJzertijdstraat 13 9531 RA BORGER 0599235643 info@kr8architecten.nl www.kr8architecten.nl

BURUM

BOX architecten Kloosterweg 1 9851 TC BURUM 0594249266 info@boxarchitecten.nl www.boxarchitecten.nl

DELFZIJL

BureauNoordeloos Brander 21 9934 NR DELFZIJL 0503124445 mail@bureaunoordeloos.nl www.bureaunoordeloos.nl

GRONINGEN

AAS Groningen B.V. Boterdiep 63 9712 LK GRONINGEN 0503123737 info@aasgroningen.nl www.aasgroningen.nl AHA-architecten Rensumaheerd 37 b 9736 AB GRONINGEN 0627145596 a.hogenelst@home.nl www.aha-architekt.nl

Dick Barkhuis Architect Boumaboulevard 91-93 9723 ZS GRONINGEN 0628846760 dickbarkhuis@nlarchitect.nl www.nlarchitect.nl

architectenbureau Beek Veenhof 5 9728 NV GRONINGEN 0630345750 info@ architectenbureaubeek.nl www. architectenbureaubeek.nl

Siert Helder Architect Conijnlaan 24 9722 PM GRONINGEN 0648106608

siert@helderenhelder.nl www.helderenhelder.nl

HJK architecten Laan Corpus den Hoorn 100 9728 JR GRONINGEN 0503183444 hjk@hjk-architecten.nl www.hjk-architecten.nl

Holstein Restauratie Architectuur Helperpark 302 9723 ZA GRONINGEN 0505770059 info@holstein-restauratie.nl www.holstein-restauratie.nl

KPB architecten B.V. Saaksumborg 9 9722 WL GRONINGEN 0031653403161 kp.deboer@kpbarchitecten.nl www.kpbarchitecten.nl

Bureau voor Architektuur en Ruimtelijke Ordening Martini b.v. Damsterdiep 237 9713 ED GRONINGEN 0503182330 info@martini-architekten.nl www.martini-architekten.nl

Melein Architectuur Papiermolenlaan 3 -20 9721 GR GRONINGEN 0505277100 info@melein.nl www.melein.nl

Onix NL Hereplein 6 9711 GA GRONINGEN 0505290252 info@onix.nl www.onix.nl

+peil Helperpark 288 -D 9723 ZA GRONINGEN T +31503131600 david@pluspeil.nl www.pluspeil.nl

Sax Architecten Hereplein 6 9711 GA GRONINGEN 0503182102 mail@saxarchitecten.nl www.saxarchitecten.nl

Specht Architecten Westerkade 2 9718 AN GRONINGEN 0507115235 0642800015 info@spechtarchitecten.nl www.spechtarchitecten.nl

DE UNIE ARCHITECTEN Suikerlaan 28 9743 DA GRONINGEN 0505252777 0650512041 mail@deuniearchitecten.nl www.deuniearchitecten.nl

VDP architecten Pottebakkersrijge 16 9718 AG GRONINGEN 0503136800 welkom@vdparchitecten.nl www.vdparchitecten.nl

Vector-i architecten Akerkhof 4 9711 JB GRONINGEN 0657784958 administratie@vector-i.nl www.vector-i.nl

Zofa Pelsterstraat 31 9711 KH GRONINGEN 0503166700 info@zofa.nl www.zofa.nl

De Zwarte Hond Hoge der A 11 9712 AC GRONINGEN 0503134005 info@dezwartehond.nl www.dezwartehond.nl

LOPPERSUM

René Wubs architectuur Stationslaan 8 9919 AB LOPPERSUM 0638543469 info@renewubs.nl www.renewubs.nl

PATERSWOLDE

Van Ringen Architecten Hoofdweg 262 9765 CM PATERSWOLDE 0503189822 info@vanringenarchitecten.nl www.vanringenarchitecten.nl

WINSCHOTEN

TTAB Kloosterlaan 78 9675 JN WINSCHOTEN 0619173480 info@ttab.nl www.ttab.nl

BEEK LB

SeC architecten Kasteel Genbroekstraat 18 6191 KT BEEK LB 0464362010 info@sec-architecten.com www.sec-architecten.com studioPAS architecten Wolfeynde 10 b 6191 EB BEEK LB 0464362480 info@studiopas.nl www.studiopas.nl

BERGEN LB

Architectenburo Olieslagers b.v. Van Baerlestraat 1 5854 BC BERGEN LB 0485341645 info@ architectenbureauolieslagers.nl www. architectenbureauolieslagers.nl BORN SATIJNplus Architecten bv Kasteelhof 1 6121 XK BORN 0464205555 info@satijnplus.nl www.satijnplus.nl

BROEKHUIZEN LB houben architectuur Horsterweg 18 5872 CD BROEKHUIZEN LB 0622966315 helene@ houbenarchitectuur.nl www.houbenarchitectuur.nl ECHT

Nieuw Architectuur B.V. Houtstraat 34 H 6102 BJ ECHT 0475484542 info@nieuwarchitectuur.nl https://nieuwarchitectuur.nl/

GELEEN

Architectenburo Tummers Prins de Lignestraat 17 6161 CX GELEEN 0618776182 info@ architectenburo-tummers.nl www. architectenburo-tummers.nl

GEULLE

Lab32 architecten bv Mevrouw van der Meijstraat 14 6243 AP GEULLE 0433655536 info@lab32architecten.nl www.lab32architecten.nl

HEERLEN

AAI (AGS Architects International) Oliemolenstraat 60 6416 CB HEERLEN 0457630707 info@agsarchitects.net www.agsarchitects.net Architectenzaak Wilhelminaplein 25 6411 KW HEERLEN 0457009714 0655306004 info@architectenzaak.eu www.architectenzaak.eu

Architectenburo Ir Louis Erens Zandweg 128 6418 PB HEERLEN 0455443275 info@ab-le.nl www.ab-le.nl Paul Hoppe Architect B.V. Jan Campertstraat 5 (gebouw 7 uni0.20) 6416 SG HEERLEN 0031640773 0640773336 info@paulhoppe.eu https://paulhoppe.eu/

TEAM architec/kten Jan Campertstraat 7 c 6416 SG HEERLEN 0636071418 info@teamarchiteckten.eu www.teamarchitekten.eu

Vandenbergh Windemuller architectuur & bouw Benzenraderweg 1 6411 EC HEERLEN 0455424863 esther@vwarchitectuur.nl www.vwarchitectuur.nl

HELDEN

Frans Engels Architectenburo BNA van Hövellstraat 39 5988 AG HELDEN 0773060507 fransengels@home.nl www.fransengels.nl

LEUNEN mc-architecten b.v. Albionstraat 3 5809 AB LEUNEN 0478581524 mc-architecten@planet.nl www.mc-architecten.nl

MAASBRACHT

RIEA Heidepark 32 6051 GN MAASBRACHT 0645398927 r.mulders@riea.nl www.riea.nl

MAASTRICHT

AMA Group Associated Architects BV Fort Willemweg 13 6219 PA MAASTRICHT 0433500234 info@ama-group.info www.ama-group.info ARCADIS Nederland B.V. Stationsplein 18 d 6221 BT MAASTRICHT T +31 884261261 mariette.vanderkaa@ arcadis.com Bureau Boosten Rats BNA architectuur en stedenbouw St. Maartenslaan 14 A01 6221 AX MAASTRICHT 0433254061 info@boostenrats.nl www.boostenrats.nl

CB5 Wim Duisenbergplantsoen 21 6221 SE MAASTRICHT 0433253223 info@cb5.nl www.cb5.nl

RuimteMakers Architecten Sint Lambertuslaan 30 A 6212 AT MAASTRICHT 0433250206 info@ruimtemakers.nu www.ruimtemakers.nu

MOLENHOEK LB

B2 Architecten bna Hoeveveld 2 6584 GG MOLENHOEK LB 0243573359 info@b2architecten.nl www.b2architecten.nl

PLASMOLEN

Renate Hermans Architectuur Riethorsterweg 37 6586 AC PLASMOLEN 0242069012 0650730280 info@renatehermans.nl www.renatehermans.nl

ROERMOND

Architectenbureau Coppen Willem II Singel 19 6041 HP ROERMOND 0475330947 info@coppenbv.nl www.coppenbv.nl Engelman Architecten ECI 1 a 6041 MA ROERMOND 0475468100 mail@engelmanarchitecten.nl www.engelmanarchitecten.nl v.o.f. Architektenburo Smeets BNA Voorstad Sint Jacob 44 6041 LM ROERMOND 0475462537 info@architektsmeets.nl www.architektsmeets.nl

ROGGEL

Future Factory Architects Reppelstraat 9 6088 EV ROGGEL 0611435632 post@ jeroenjanssenarchitectuur.nl www. futurefactoryarchitects.com

SITTARD

HKL architecten Rijksweg-Noord 186 A 6136 AD SITTARD 0464510505 info@hkl.cc www.hklarchitecten.nl

Joost Pennings Architect Andreasommegang 60 6133 BW SITTARD 0462040444 mail@joostpennings.nl www.joostpennings.nl

Povse & Timmermans architecten . ingenieurs bv Rijksweg Zuid 10 6131 AN SITTARD 0464230366 mail@pt-architecten.nl www.pt-architecten.nl

Povse & Timmermans architecten . ingenieurs bv Rijksweg Zuid 25 6131 AN SITTARD 0464230366 mail@pt-architecten.nl www.pt-architecten.nl Architectenbureau Verbruggen Provencestraat 4 6137 JP SITTARD 0464588259 0651182583 info@ verbruggenarchitecten.nl www. verbruggenarchitecten.nl

STRAMPROY

Kwaspen Architectuur Mulderstraat 14 6039 DE STRAMPROY 0650235867 Geert-Jan@ Kwaspen-architectuur.nl www.kwaspen-architectuur.nl

TEGELEN

Verheijen-Smeets AvB Architecten BNA Venloseweg 4 5931 GT TEGELEN 0773269269 info@vsarch.nl www.verheijen-smeets.nl

URMOND

FWP Architectuur BV Mauritslaan 49 6129 EL URMOND 0464111484 info@fwparchitectuur.nl www.fwparchitectuur.nl

VALKENBURG LB

DI-vers architecten Dorpstraat 1 C 6301 BA VALKENBURG LB 0436013627 0650931099 info@di-versarchitecten.nl www.di-versarchitecten.nl VENLO Loxodrome bv Straelseweg 1 5911 CL VENLO 0773743148 architects@loxodrome.nl www.loxodrome.nl Volantis Architects Villafloraweg 1 5928 SZ VENLO 077-3515551 mail@volantis.nl https://volantis.nl/

VENRAY

Driessen Architectuur BV St. Annalaan 10 5804 AJ VENRAY 0478769059 0620499435 info@driessenarchitectuur.nl www.driessenarchitectuur.nl

WEERT

André van de Goor BV Architect AvB-BNA Emmasingel 8 -H 6001 BC WEERT 0495521685 info@andrevandegoorbv.nl www.vandegoor-architecten.nl

Harold Laenen Architectuur Keulerstraat 12 6006 NH Weert 0618130149 info@haroldlaenen.nl www.haroldlaenen.nl

Metz architecten Noordkade 48 a 6003 NG WEERT 0495536537 c.metz@metzarchitecten.nl www.metzarchitecten.nl

BNA-Architecten Noord-Brabant

ALMKERK

Ir Frank Ruiter architect BNA

BV Vlinderslag 46 4286 GK ALMKERK 0183405003 info@frank-ruiter.nl www.frank-ruiter.nl

ALPHEN NB

Bas Backx - architect bna Stationstraat 10 5131 BN ALPHEN NB 0135082300 0629079040 mail@basbackx.nl www.basbackx.nl

BEEK EN DONK

Architectenburo Harry van der Heijden Raadhuisplein 2 5741 AX BEEK EN DONK 0492463145 info@harryvdheijden.nl www.harryvdheijden.nl

BERGEN OP ZOOM

Architectenbureau Aerlant Cloïn BNA Stationsplein 13 4611 BX BERGEN OP ZOOM 0164259323 info@cloin-arch.nl www.cloin-arch.nl

RO&AD Architecten Van der Rijtstraat 40 4611 PR BERGEN OP ZOOM 0164266329 informatie@ro-ad.org www.ro-ad.org

BERLICUM

HILBERINKBOSCH

architecten Wamberg 5 5258 SM BERLICUM 0736900136 bosch@hb-a.nl www.hb-a.nl

BOEKEL

Bureau voor architectuur Aujourd’hui Boekel Wielewaallaan 1 5427 SK BOEKEL 0492322049 info@vdbroek-partners.nl www.vdbroek-partners.nl

BREDA

atelier2 architecten Reduitlaan 33 unit 3.13 4814 DC BREDA 0648966342 info@atelier2architecten.nl www.atelier2architecten.nl

BB Architecten Markkade 1 4815 HJ BREDA 0765934451 info@bb-architecten.nl www.bb-architecten.nl

Benerink Architecten Sint Ignatiusstraat 255 4817 KK BREDA 0610810555 info@benerinkarchitecten.nl www.benerinkarchitecten.nl

Bolier Ontwerp & Bouwregie Gasthuisvelden 11 4811 VX BREDA 0650402705 daan@bolierontwerp.nl https://bolierontwerp.nl/ Briq BV Veldsteen 50 4815 PK BREDA 0881015000 info@briq.pro www.briq.pro/

Bureau Ha Architecten Mauritsstraat 10 4811 EP BREDA 0765327885 info@bureau-ha.nl https://bureau-ha.nl/ DdP-Architectuur Leistraat 57 4818 NA BREDA 0612373792 0612373792 info@ddp-architectuur.nl www.ddp-architectuur.nl

Bureau Dhondt Kronenburgwerf 36 4812 XR BREDA 0765229520 info@dhondt.nl www.dhondt.nl

Arend Groenewegen Architect Markendaalseweg 44 4811 KC BREDA 0647116685 arend@arendgroenewegen.nl www.arendgroenewegen.nl Grosfeld Bekkers van der Velde Architecten Reduitlaan 39 4814 DC BREDA 0765221811 info@gbv-a.nl www. grosfeldbekkersvandervelde.nl havermans : hielkema architecten Cingelstraat 30 4811 MC BREDA 0765208037 info@havermanshielkema.nl www.havermanshielkema.nl

Bureau Kooij Montenslaan 4 4837 CG BREDA 0651408726 erikkooij@bureaukooij.nl https://www.bureaukooij.nl/

Mark Architecten Middellaan 360 4811 VM BREDA 0622553158 mark@markarchitecten.com www.markarchitecten.com

Michielsen Architecten Wethouder Romboutsstraat 49 4818 HG BREDA 0642432535 info@michielsenarchitecten.nl www.michielsenarchitecten.nl

Oomen Architecten Ulvenhoutselaan 79 4834 MD BREDA 0765602255 info@oomenarchitecten.nl www.oomenarchitecten.nl

van Os Architecten Reduitlaan 33 4814 DC BREDA 0768883027 0653682728 joep@vanosarchitecten.nl www.vanosarchitecten.nl

Rothuizen Architecten en Adviseurs B.V. Reduitlaan 31 4814 DC BREDA 0765317444 rdh@rdh.nl www.rdh.eu

Christel Smeets architect bna Zandbergpad 4 4818 NL BREDA 0765961016 0651629464 info@architect-bna.nl www.architect-bna.nl

CROMVOIRT

Van Pelt architecten B.V. St.-Lambertusstraat 49 5266 AD CROMVOIRT 0851122340 info@vpaa.nl www.vpaa.nl DE MOER FD architecten Pastoor Kampstraat 11 A 5176 NP DE MOER 0135159331 info@fdarchitecten.nl www.fdarchitecten.nl

DEURNE

Van den Acker Architecten Spoorlaan 3 5751 JM DEURNE 0493312175 info@vda-architecten.nl www.vda-architecten.nl van Santvoort architecten bv Lage Kerk 13 5751 KG DEURNE 0493322111 architecten@ deurne.vansantvoort.nl www. vansantvoortarchitecten.nl

DONGEN

CIER ARCHITECTEN

Bolkensteeg 25 5103 AA DONGEN 0162372220 contact@cierarchitecten.nl www.cierarchitecten.nl

Architectenbureau Kees Jacobs bna Frans Halsstraat 10 5102 DG DONGEN 0623115754 info@akjbna.nl www.akjbna.nl

DUSSEN

Architectenbureau Wiel Caanen BNA Muilkerk 28 4271 BL DUSSEN 0416392168 0610215285 info@wielcaanen.nl www.wielcaanen.nl

EERSEL

van Santvoort architecten bv Eikenburg 5 5521 HZ EERSEL 0497513393 architecten@ eersel.vansantvoort.nl www. vansantvoortarchitecten.nl

EINDHOVEN

Ir Jan van den Burg Architekt Kortonjolaan 94 5644 KB EINDHOVEN 0402129113 info@janvandenburg.nl www.janvandenburg.nl

COMPEN ARCHITECTEN B.V. Aalsterweg 65 5615 CB EINDHOVEN 0402117341 info@compen.nl www.compen.nl diederendirrix Dommelstraat 11 5611 CJ EINDHOVEN 0031402606740 info@diederendirrix.nl www.diederendirrix.nl

Eugelink Architectuur Kastanjelaan 400 5616 LZ EINDHOVEN 0402183011 0651824937 margriet@eaoa.nl www.eaoa.nl

FAAM architects Nachtegaal 13M 5613 CM EINDHOVEN 0402963396 info@faamarchitects.nl www.faamarchitects.nl

Gls architectuur|interieur bv Eschweilerhof 39 5625 NN EINDHOVEN 0628777825 info@ glsarchitectuurinterieur.nl www. glsarchitectuurinterieur.nl van den Hurk Architecten Klokgebouw 152 5617 AB EINDHOVEN 0610715597 0641108313 info@ vandenhurkarchitecten.nl www. vandenhurkarchitecten.nl Inbo Scherpakkerweg 15 5616 HP EINDHOVEN 0402434045 eindhoven@inbo.com www.inbo.com

KdV architectuur Floralaan West 189 5644 BK EINDHOVEN 0402430885 wouter@kdvarchitectuur.nl www.kdvarchitectuur.nl

Lichtstad Architecten Lichttoren 32 5611 BJ EINDHOVEN 0627095405 info@lichtstadarchitecten.nl http://www. lichtstadarchitecten.nl

M+R interior architecture Aalsterweg 230 5644 RK EINDHOVEN 0402137408 info@mplusr.nl www.mplusr.nl

nouwensrooversarchitectuur Klokgebouw 154 5617 AB EINDHOVEN 0648405197 kobbe@nouwensroovers.nl www.nouwensroovers.nl

RAW architectuurstudio Amundsenlaan 239 5623 PS EINDHOVEN 0613928322 robert@ rawarchitectuurstudio.nl www.rawarchitectuurstudio.nl HaskoningDHV Nederland B.V. Larixplein 1 5616 VB EINDHOVEN T +31883484250 info@rhdhv.com www.royalhaskoningdhv.com stripesarchitects Klokgebouw 266 5617 AC EINDHOVEN 0407114630 0623357427 info@stripesarchitects.nl www.stripesarchitects.nl architecten studio-pls Klokgebouw 255 5617 AC EINDHOVEN 0647908930 team@studio-pls.nl www.studio-pls.nl WillemsenU Groenstraat 6 5642 CB EINDHOVEN 0402466992 info@willemsenu.nl www.willemsenu.nl WY. architecten Dommelstraat 11 5611 CJ EINDHOVEN 0402341230 info@wy.nl www.wy.nl

ESCH

BiermanHenket Den Eikenhorst - Hal 13A 5296 PZ ESCH 0411601618 info@biermanhenket.nl www.biermanhenket.nl

GELDROP

ARCHES architecten BNA Rielsedijk 19 5663 PJ GELDROP 0402377957 0624240362 info@arches.nl www.arches.nl

RAFFAAN NXT Peregrijn 21 5661 AV GELDROP 0413262428 niels@raffaan.nl www.raffaan.nl/

GEMERT

Wessel van Geffen architecten Scheiweg 26 5421 XL GEMERT 0492330647 info@wvgarch.nl www. WesselvanGeffenArchitecten.nl

GILZE

Vermeer Architecten B.V. Steenfabriek 5 5126 PB GILZE 0161451465 info@vermeerarchitecten.nl www.vermeerarchitecten.nl/

GOIRLE

Bedaux de Brouwer Architecten b.v. Dr. Keyzerlaan 2 5051 PB GOIRLE 0135368555 post@bedauxdebrouwer.nl www.bedauxdebrouwer.nl Bureau van Berkum BV Hoogeindseweg 50 5051 EC GOIRLE 0626324512 info@bureauvanberkum.nl www.bureauvanberkum.nl

HEESCH

Koppens architecten Wijststraat 29 5384 RA HEESCH 0412455522 0651232536 hk@koppensarchitecten.nl https://koppensarchitecten.nl/

HEESWIJK-DINTHER

Rose en de Bie B.V. Torenstraat 32 5473 EL HEESWIJK-DINTHER 0413291218 info@roseendebie.nl www.roseendebie.com/

HELMOND

LXarchitecten Cacaokade 3 5705 LA HELMOND 0492524427 info@lxarchitecten.nl www.lxarchitecten.nl

Manders Architecten BNA Wethouder den Oudenstraat 4 5706 ST HELMOND 0492345041 info@manders-architecten.nl www.manders-architecten.nl

Mare Architectuur & Advies Gasthuisstraat 67 5708 HJ HELMOND 0653996765 info@mare-archenadv.nl www.mare-archenadv.nl van Santvoort architecten bv Kromme Steenweg 4 5707 CC HELMOND 0492525552 architecten@helmond. vansantvoort.nl www. vansantvoortarchitecten.nl

MAARHEEZE

Architectenburo ZIJN Stationsstraat 12 b 6026 CV MAARHEEZE 0495745945 0612969518 info@architectenburozijn.nl www.architectenburozijn.nl

MADE

Anomalie Architecten De Gijster 58 4921 NK MADE 0162687571 0653166196 info@anomalie.nl

NIEUWKUIJK

Team 42 Architecten B.V. Kerkstraat 44 5253 AP NIEUWKUIJK 0622211266 0622211266 cv@team-42.nl https://team-42.nl/

NISPEN

vdbijgaart architect Hollands Diepstraat 4 4709 PH NISPEN 0628270541 post@vdbijgaartarchitect.nl www.vdbijgaartarchitect.nl

NUENEN van Santvoort architecten bv Berg 2 - 4 5671 CC NUENEN 0402833708 info@ vansantvoortarchitecten.nl www. vansantvoortarchitecten.nl

OEFFELT

Rose en de Bie B.V. Lietingsestraat 15 5441 AR OEFFELT 0413291218 info@roseendebie.nl www.roseendebie.nl

OIRSCHOT

Adriaan Risseeuw Architectuur Krukkerd 1 5688 LH OIRSCHOT 0621217360 adriaan@ar-ad.nl www.ar-ad.nl

OISTERWIJK

LMNL office de Logt 1 5062 TK OISTERWIJK 0623231838 info@liminaloffice.com https://liminaloffice.com/ Bob Manders Architects Almijstraat 14 5061 PA OISTERWIJK 0135213077 info@bobmanders.nl www.bobmanders.nl

OOSTERHOUT NB

Ir. Carl Bossier Architectuur en Ruimtelijke Ontwikkeling Bredaseweg 108 /A 4902 NS OOSTERHOUT NB 0646756423 architect@bossier.nl www.bossier.nl

OSS

Ariëns-cs architecten & ingenieurs Boterstraat 1 -A 5341 GH OSS 0412692031 architecten@ariens-cs.nl www.ariens-cs.nl

De Witte Oss Frankenweg 1 5349 AP OSS 0412646948 info@dewitteoss.nl https://dewitteoss.nl/ E&V architectuur en bouwtechniek B.V. Obrechtstraat 33 5344 AT OSS 0412650292 info@elemans-vedder.nl www.elemans-vedder.nl

OUDEMOLEN NB

Your Architect Stadsedijk 41 4796 RA OUDEMOLEN NB 0641763108 pepijn@your-architect.nl www.your-architect.nl

RAAMSDONKSVEER

Marquart Architecten B.V. Keizersdijk 55 b 4941 GD RAAMSDONKSVEER 0162518098 info@marquart.nl www.marquart.nl

RIJSBERGEN

Blom International BV Hogestraat 26 4891 CB RIJSBERGEN 0765963458 g.blom@ blom-international.com www.blom-international.com

Bureau Kemps Architecten BNA Nassaustraat 12 4891 ZZ RIJSBERGEN 0641992629 0641992629 malou@ bureaukempsarchitecten.nl www. bureaukempsarchitecten.nl

ROOSENDAAL

Architektenburo Luud van Ginneken BV Krampenloop 57 4706 PT ROOSENDAAL 0165537877 evg@vanginnekenbv.nl www.vanginnekenbv.nl

Schaap en Sturm Architecten BV Brugstraat 84 4701 LL ROOSENDAAL 0165536352 info@schaapsturm.nl www.schaapsturm.nl

SYNarchi Dominestraat 17 4701 JC ROOSENDAAL 0165399101 info@synarchi.nl www.synarchi.nl

zone zuid architecten Markt 54 4701 PH ROOSENDAAL 0165567490 info@zonezuid.nl www.zonezuid.nl

ROSMALEN

JANICKI architecten Vincent van Goghlaan 15 5246 GA ROSMALEN 0736135056 0651721497 info@janicki.nl www.janicki.nl architectenbureau visser en bouwman bv Berlicumseweg 10 5248 NT ROSMALEN 0736412133 info@visserenbouwman.nl www.visserenbouwman.nl

SCHIJNDEL

Omni Architecten Bunderstraat 107 5481 KC SCHIJNDEL 0735492409 omni@omniarchitecten.nl www.omniarchitecten.nl Van der Schoot Architecten bv Nieuwe Eerdsebaan 8 5482 VS SCHIJNDEL 0735493841 info@ vanderschootarchitecten.nl www. vanderschootarchitecten.nl ‘S-HERTOGENBOSCH Buro Kade Tramkade 26 5211 VB ‘S-HERTOGENBOSCH 0736587070 post@burokade.nl www.burokade.nl

Kuin & Kuin Architecten St Jorisstraat 133 5211 HA ‘S-HERTOGENBOSCH 0736123143 info@kuinkuin.nl www.kuinkuin.nl ir. Pieter Maurer architect, ArchitectenGilde Maastrichtseweg 18 F 5215 AB ‘S-HERTOGENBOSCH 0737114552 info@architectengilde.nl www.architectengilde.nl

Sloven Architectuur Sonniusstraat 1 5212 AJ ‘S-HERTOGENBOSCH 0850645747 0622484472 info@slovenarchitectuur.nl www.slovenarchitectuur.nl

Architectenbureau De Twee Snoeken BV Postelstraat 49 5211 DX ‘S-HERTOGENBOSCH 0736140407 info@tweesnoeken.nl www.tweesnoeken.nl

studio twee architecten Veemarktkade 8 5222 AE ‘S-HERTOGENBOSCH 0733036456 info@studiotwee.nl www.studiotwee.nl

Wijnen Architectuur bv Sint Jacobstraat 35 5211 LP ‘S-HERTOGENBOSCH 0736100768 miel.wijnen@ wijnenarchitectuur.nl www.wijnenarchitectuur.nl

SINT AGATHA

Lamers en Visser Kerkenhuisweg 20 5435 PA SINT AGATHA 0485 32 11 44 info@lamersenvisser.nl www.lamersenvisser.nl/

SINT OEDENRODE ASG Borchmolendijk 8 5492 AK SINT OEDENRODE 0413476655 svangriensven@asgarchitectuur.nl www.asg-architectuur.nl/

SINTMICHIELSGESTEL DVA Dementia Village Associates Kamperfoeliestraat 24 5271 JE SINT-MICHIELSGESTEL 0620419936 live@dementiavillage.com www.dementiavillage.com

SLEEUWIJK

Architraaf b.v. Architectenen Ingenieursburo De Hoogjens 20 4254 XW SLEEUWIJK 0416693496 dco@architraaf.nl www.architraaf.nl

SPRUNDEL

Ernst-architect Aleidisstraat 4 4714 DA SPRUNDEL 0621534716 ernst@ernst-architect.nl www.ernst-architect.nl

TILBURG

aerde borgert architecten Goirkestraat 27 5046 GD TILBURG 0137370223 info@aerdeborgert.nl www.aerdeborgert.nl

Van Asten Doomen Architecten Goirkestraat 150 5046 GP TILBURG 0135425656 info@vanastendoomen.com www.vanastendoomen.com

Karin Hendriks Architectuur Vierwindenlaan 23 5037 MN TILBURG 0135458430 0645362811 info@ karinhendriksarchitectuur.nl www. karinhendriksarchitectuur.nl

Van Oers Weijers Architecten Nieuwlandstraat 48 5038 SP TILBURG 0135368055 info@vowarchitecten.nl www.vowarchitecten.nl

Atelier RHeia architectuur/ ecologie Berkdijksestraat 13 5025 VC TILBURG 0623896475 info@retelhelmrich.nl www.retelhelmrich.nl

cock struycken architektenburo avb bna Ringbaan Oost 363 5014 GH TILBURG 0135420439 info@architektstruycken.nl www.architektstruycken.nl Wessel van Geffen architecten Bisschop Bekkerslaan 263 5046 JZ TILBURG 0492330647 0623022878 info@wvgarch.nl www. WesselvanGeffenArchitecten.nl

VALKENSWAARD

Margry-Arts Architecten bna bv Geenhovensedreef 28 5552 BD VALKENSWAARD 0402014515 info@margry-arts.nl www.margry-arts.nl

VEGHEL

LA | Architecten Ingenieurs Hoogstraat 15 5462 CW VEGHEL 0413366711 info@la-architecten.nl https://la-architecten.nl/ VELDHOVEN

EIKplan architecten BNA Gareel

WASPIK

Kerkhof architecten Van Duvenvoordestraat 28 5165 ED WASPIK 0133029060 0624671271 info@kerkhofarchitecten.nl www.kerkhofarchitecten.nl

WERKENDAM

Van den Heuvel Architecten BNA Kruisstraat 63 4251 CV WERKENDAM 0183509509 info@ vandenheuvelarchitecten.nl www. vandenheuvelarchitecten.nl

ZEVENBERGEN

Quadrant Architecten BNA Markt 24 4761 CE ZEVENBERGEN 0168328255 mail@Qarch.nl www.Qarch.nl

BNA-Architecten Noord-Holland

ABCOUDE

Artomic Haagwinde 32 1391 XV ABCOUDE 0644440127 info@artomic.nl www.artomic.nl

Norman Monsanto Architectuur Winkeldijk 47 1391 HM ABCOUDE 0629085344 0629085344 normanm@xs4all.nl

ALKMAAR

Caas Architecten Willem Hedastraat 24 1816 KC ALKMAAR 0725204340 0653239232 mail@caasarchitecten.nl www.caasarchitecten.nl

ir Dineke Dijk Architect Bergerweg 98 1817 MN ALKMAAR T 31205702015 0628679501 dineke@dinekedijk.nl www.dinekedijk.nl JE-Architecten Cabeljaustraat 6 1815 GD ALKMAAR 0641590045 0641590045 info@je-architecten.nl https://www.je-architecten.nl

Kerssens - De Ruiter Architecten Luttik Oudorp 81 1811 MV ALKMAAR 0725111393 info@kdra.nl www.kdra.nl

Koning architect bna Wilhelminalaan 6 1815 JC ALKMAAR 0641766525 0641766525 info@koningarchitect.nl www.koningarchitect.nl

Leeuwenkamp Architecten b.v. BNA Kalkovensweg 2 1815 KZ ALKMAAR 0725151644 info@leeuwenkamp.nl www.leeuwenkamp.nl

MH Architectuur Hargewaard 28 1824 TC ALKMAAR 0614556917 info@mh-a.nl www.mh-a.nl

AMSTELVEEN

BLACKBOX architecten Bouwerij 81 1185 XW AMSTELVEEN 0208223125 0619884715 info@bb-a.nl www.bb-a.nl

Hugo Caron Architecten BNA Laan van Kronenburg 14 1183 AS AMSTELVEEN 0206821153 info@hugocaron.nl www.hugocaron.nl

Architectenbureau Hoogeveen b.v. Dorpsstraat 54 1182 JE AMSTELVEEN 0206434848 office@hoogeveen.archi www.architectenbureauhoogeveen.nl

NwA architecten Laan van Kronenburg 14 1183 AS AMSTELVEEN 0641181293 buro@nwa-architecten.nl www.nwa-architecten.nl

RDS bv Amsteldijk Noord 77 1183 TE AMSTELVEEN 0206265102 meccocep@me.com

AMSTERDAM

4D Architects Singel 428 1017 AV AMSTERDAM 0207768758 e.durmisevic@4darchitects.nl www.4darchitects.nl

Abels & Partners, architecten KNSM-laan 53 1019 LB AMSTERDAM 0202110010 0653385150 h.abels@abelspartners.com www.abelspartners.com

AGS Architects Amsterdam BV

Asterweg 17 A9 1031 HL AMSTERDAM 020-3449300 info@agsarchitects.net www.agsarchitects.net

Alberts & Van Huut International Architects BV Keizersgracht 206 1016 DX AMSTERDAM 0206220082 info@albertsenvanhuut.nl www.albertsenvanhuut.nl

Allard Architecture Prinsengracht 17 1015 DK AMSTERDAM 0206205599 0617672656 info@allardarchitecture.com www.allardarchitecture.com a/d amstel architecten Keizersgracht 203 1016 DS AMSTERDAM 0204089222 info@adamstel.nl www.adamstel.nl

ANA architecten Korte Papaverweg 7 1032 KA AMSTERDAM 0204232949 mail@ana.nl www.ana.nl

Jeroen Apers . architect Korte Papaverweg 2 L 1032 KB AMSTERDAM 0614790822 info@jeroenapers.nl www.jeroenapers.nl

APTO Architects B.V. Cruquiusweg 94 1019 AJ AMSTERDAM 0206692900 frontoffice@apto.nl www.apto.nl

ARCADIS N.V. Gustav Mahlerplein 97 103 1082 MS AMSTERDAM 0202011011 www.arcadis-global.com

de Architekten Cie. Klaprozenweg 75 A 1 1033 NN AMSTERDAM 0205309300 arch@cie.nl www.cie.nl archivolt architecten bv Hoogoorddreef 5 1101 BA AMSTERDAM 0206905070 0683393574 archivolt@archivolt.eu www.archivolt.eu

Arons en Gelauff Architecten bv Gedempt Hamerkanaal 92 1021 KR AMSTERDAM 0204235530 arnoud@aronsengelauff.nl www.aronsengelauff.nl

ASArchitecture Pedro de Medinalaan 1 1086 XK AMSTERDAM 0207852233 0643132532 arzu@asarchitecture.nl www.asarchitecture.nl

B+O Architecten Amsterdam B.V. Bottelarijstraat 245 1019 VC AMSTERDAM 0850220460 info@benoarchitects.com www.benoarchitects.com

Bald architecture Vrolikstraat 199 -d 1091 TX AMSTERDAM 0204681082 0628285019 info@baldarchitecture.nl www.baldarchitecture.nl

Barendregt Architectuur Langestraat 80-1 1015 AM AMSTERDAM 0648679929 0648679929 mail@joostbarendregt.com

BDG Architecten

Pedro de Medinalaan 3 A 1086 XK AMSTERDAM 0202379200 info@bdgarchitecten.nl www.bdgarchitecten.nl

Benthem Crouwel Architects

Generaal Vetterstraat 61 1059 BT AMSTERDAM 0206420105 office@benthemcrouwel.nl www.benthemcrouwel.nl

Van Bergen Architectura WG-plein 75 1054 RB AMSTERDAM 0658968896 michael@ vanbergenarchitectura.nl www.vanbergenarchitectura.nl

BETA office for architecture and the city NDSM-plein 19 1033 WC AMSTERDAM 0208943799 info@beta-office.com www.beta-office.com

BFAS De Ruijterkade 107 1011 AB AMSTERDAM 0031205353070 info@bf-as.nl www.bf-as.nl

Tjade Binnerts Architect Brederodestraat 43 H 1054 MR AMSTERDAM 0204891371 0626702866 info@tjaad.nl

Blok Kats van Veen architecten (BKVV) Wilgenweg 22 B 1031 HV AMSTERDAM 0204227233 info@bkvv.nl www.bkvv.nl

BNB architecten bv Cruquiusweg 94 1019 AJ AMSTERDAM 0626522789 0626522789 borski@b-n-b.nl www.bnbarchitecten.com

BNLA architecten B.V. Westerdoksdijk 40 D 1013 AE AMSTERDAM 0206363981 info@bnla.nl www.bnla.nl

Karel Bodon Building Workshop

Pythagorasstraat 47 hs 1098 EW AMSTERDAM 0653583833 karel@bodon.nl www.bodon.nl

Annette Bos Architectuur Da Costastraat 96 1V 1053 ZS AMSTERDAM 0646224243 0646224243 annette@annettebos.nl www.annettebos.nl

BRIQUE Architecten Generaal Vetterstraat 73 B 1059 BT AMSTERDAM 0204650047 0616362056 info@brique-architecten.nl www.brique-architecten.nl/ Studio Marc Brummelhuis Nieuwpoortkade 2 1055 RX AMSTERDAM 0648931488 studio@marcbrummelhuis.nl www.marcbrummelhuis.nl/

buro3 architecten De Breekstraat 31 1024 LJ AMSTERDAM 0206225778 info@buro3.nl www.buro3.nl

Butzelaar CS, Architecten Albrecht Dürerstraat 28 1077 MA AMSTERDAM 0206722477 office@butzelaar-cs.nl www.butzelaar-cs.nl

Civic Architects Donauweg 10 1043 AJ AMSTERDAM 0208460158 info@civicarchitects.eu www.civicarchitects.eu

Clubhaus Architecten Eerste Atjehstraat 94 1094 KR AMSTERDAM 0628785286 post@clbhs.eu www.clbhs.eu

Coare Architectuur B.V. Mokerstraat 10 1021 KC AMSTERDAM 0206702636 info@coare.nl www.coare.nl

Common Affairs

KNSMlaan 75 1019 LB AMSTERDAM 0207192355 administratie@ commonaffairs.nl www.commonaffairs.nl Gundula Cordes - Architect BNA Pieter Aertszstraat 68 III 1073 SR AMSTERDAM 0204700601 0651925480 info@cordes-architect.com www.cordes-architect.com

CROSS Architecture Johan van Hasseltweg 4 A 1022 WV AMSTERDAM 0631908980 blom@cross-architecture.net www.cross-architecture.net

Cruz y Ortiz Amsterdam Kerkstraat 310 1017 HC AMSTERDAM 0203037801 administratie@cruzyortiz.com www.cruzyortiz.com peter dautzenberg+partners interieur+architecten bni+bna Egeldonk 50 1103 AK AMSTERDAM 0206269759 aan@peterdautzenberg.nl www.peterdautzenberg.nl

Dedato ontwerpers en architecten Danzigerkade 2 c 1013 AP AMSTERDAM 0206266233 info@dedato.com www.dedato.com

Desta’na Bloemstraat 204 1016 LK AMSTERDAM 0633053596 0633053596 st@destana.co http://www.destana.co/ dL-Architecten Amazonenstraat 48 hs 1076 LL AMSTERDAM 0207072495 dl.architecten@gmail.com www.dl-architecten.nl

Egbert Duijn architect+ Borneokade 90 1019 AW AMSTERDAM 0630151941 architect@egbertduijn.nl www.egbertduijn.nl

Dutch Architect Columbusplein 217 1057 TX AMSTERDAM 0207579080 ahmed@dutcharchitect.com www.dutcharchitect.com

DVDP Defesche Van den Putte, architectuur en stedenbouw KNSM-laan 139 Loods 6 1019 LB AMSTERDAM 0207892392 info@dvdp.nl www.dvdp.nl

Egeon Architect Raamgracht 72 1011 KK AMSTERDAM 0614213149 mail@egeon.nl www.egeon.nl

Elephant B.V. Weesperstraat 103 1018 VN AMSTERDAM 0203415808 info@elephant.studio http://elephant.studio

Equipe voor Architectuur en Urbanisme Pedro de Medinalaan 7 1086 XK AMSTERDAM 0204614600 0624142353 info@equipeamsterdam.nl www.equipeamsterdam.nl

ForeArchent planning > architecture Pedro de Medinalaan 7 D 1086 XK AMSTERDAM 0203141197 0610014331 info@forearchent.nl www.forearchent.nl

THE FORM FOUNDATION. Jan Luijkenstraat 68 1071 CS AMSTERDAM 0206727260 info@theformfoundation.com www.theformfoundation.com

Bureau Fraai Pieter Vlamingstraat 40 1093 AE AMSTERDAM 0203708600 info@bureaufraai.com www.bureaufraai.com

FRANTZEN et al Johan van Hassellkade 280 1031 LP AMSTERDAM 0203090355 tom@frantzen.nl www.frantzen.nl

Christina Fuchs architect Kromme Waal 21 1 1011 BT AMSTERDAM 0620586309 info@christinafuchs.nl www.christinafuchs.nl

Gateways Overtoom 197 1054 HT AMSTERDAM 0621277192 mwassmann@ gateways.amsterdam www.gateways.amsterdam

GGH Architecten Pedro de Medinalan 3 b 1086 XK AMSTERDAM 0206761144 ggh@ggharchitecten.nl www.ggharchitecten.nl

GG-loop Van Diemenstraat 412 1013 CR AMSTERDAM 0647887900 info@gg-loop.com https://gg-loop.com/

Olaf Gipser Architects Wijsmullerstraat 48 1 1058 JK AMSTERDAM 0203141195 0640582152 info@olafgipser.com https://olafgipser.com/

Jan Willem de GrootArchitect P.H. Frankfurtersingel 216 1060 TP AMSTERDAM 0206189570 info@jwdegroot.nl www.jwdegroot.nl

HaskoningDHV Nederland B.V. Contactweg 47 1014 AN AMSTERDAM T +31(0)883489500 info@rhdhv.com www.royalhaskoningdhv.com Hans van Heeswijk Architecten. Ertskade 111 1019 BB AMSTERDAM 0206225717 info@heeswijk.nl www.heeswijk.nl

Heren 5 architecten BV BNA T.T. Vasumweg 152 1033 SH AMSTERDAM 0205550155 architecten@heren5.nl www.heren5.nl

Heyligers architects Entrepotdok 164 1018 AD AMSTERDAM 0206270162 info@heyligersarchitects.nl www.heyligersarchitects.nl/

Studio Ard Hoksbergen Krelis Louwenstraat 1F05 1055 KA AMSTERDAM 0641010089 mail@ardhoksbergen.nl www.ardhoksbergen.nl

HOOPE+PLEVIER Architects B.V. Johan van Hasseltweg 16 A 1022 WV AMSTERDAM 0202357414 info@hoopeplevier.nl www.hoopeplevier.nl

Hund Falk Architecten Nieuwe Herengracht 17 H 1011 RL AMSTERDAM 0204204208 0624596325 architecten@hundfalk.nl www.hundfalk.nl/

IAA Architecten Sem Presserhof 108 1087 JG AMSTERDAM 0205200080 info@iaa-architecten.nl www.iaa-architecten.nl

Inarchitects BV Keizersgracht 182 1016 DW AMSTERDAM 0614385229 mark@inarchitects.nl www.inarchitects.nl

Inbo Koningin Wilhelminaplein 29 1062 HJ AMSTERDAM 0204212422 amsterdam@inbo.com www.inbo.com

ITZ-Architecten b.v. Keizersgracht 241 -2 1016 EA AMSTERDAM 0206462726 info@itz-a.nl www.itz-a.nl

KENK Architecten BV KNSM-laan 83 1019 LB AMSTERDAM 0206386345 info@kenkarchitecten.nl www.kenkarchitecten.nl

Kodde Architecten Prinsengracht 465 hs 1016 HP AMSTERDAM 0204282700 info@koddearchitecten.nl www.koddearchitecten.nl

Marc Koehler Architects Grasweg 52 B 1031 HX AMSTERDAM 0205755508 office@marckoehler.com www.marckoehler.com

Architectenbureau Koldeweij B.V. Pilotenstraat 72 1059 CR AMSTERDAM 0204171100 info@ architectenbureaukoldeweij.nl www. architectenbureaukoldeweij.nl korth tielens architecten bv Overtoom 197 1054 HT AMSTERDAM 0204272825 architecten@korthtielens.nl www.korthtielens.nl kramcheco Uithoornstraat 36 2 1078 TA AMSTERDAM 0614730776 info@kramcheco.com www.kramcheco.com

KRFT KNSM-laan 113 1019 LB AMSTERDAM 0208202284 info@krft.nl www.krft.nl

Wouter Kroeze Architect Nieuwe Herengracht 17 H 1011 RL AMSTERDAM 0207370745 0651507896 architect@wouterkroeze.nl www.wouterkroeze.nl Kruunenberg Architecten Joos de Moorstraat 18 2 1056 TZ AMSTERDAM 0203208486 info@2xu.nl www.2xu.nl LeMartin Venetiëhof 146 1019 ND AMSTERDAM 0653352203 Post@LeMartin.nl www.LeMartin.nl

LEVS architecten Cruquiusweg 111 -D 1019 AG AMSTERDAM 0206735762 post@levs.nl www.levs.nl

LEVS International B.V. Cruquiusweg 111 D 1019 AG AMSTERDAM 0206735762 post@levs.nl

MARCEL LOK_ARCHITECT Levantkade 67 1019 MJ AMSTERDAM 0208463574 email@marcellok.nl www.marcellok.nl

Bureau LUX architectuur en advies Panamalaan 8 -C 1019 AZ AMSTERDAM 0207078215 0643981952 info@bureaulux.nl www.bureaulux.nl

M3H architecten bv Tweede Atjehstraat 2 A 1094 LE AMSTERDAM 0206257733 m3h@m3h.nl www.m3h.nl

Mens Als Maat

Admiraal de Ruijterweg 82 -II 1056 GW AMSTERDAM 0628541023 0628541023 rogier@MensalsMaat.nl www.mensalsmaat.nl

Merk X architecten Gietersstraat 15 A 1015 HB AMSTERDAM 0205230052 info@merk-x.nl www.merk-x.nl

S.V. Milicevic Architect Eerste Helmersstraat 24 C 1054 DH AMSTERDAM 0206186097 0628534486 srdjan64@gmail.com

Mirck Architecture R.J.H. Fortuynplein 6 1019 WL AMSTERDAM 0624186500 office@mirck.eu www.mirck.eu

MMX architecten Geerdinkhof 286 1103 RA AMSTERDAM 0624924492 ruyven@mmx-architecten.nl www.mmx-architecten.nl/

MTB architecten ApeldoornAmsterdam Asterweg 20 P 2 1031 HN AMSTERDAM 0206939400 0625073471 mcb@mtbarchitecten.nl www.mtbarchitecten.nl

Bas Muilwijk Architectuur A. Constandsestraat 48 1097 HX AMSTERDAM 0206938544 0618431234 muilwijk@sarcodina.nl www.sarcodina.nl

MvM Architect Overhoeksplein 2 (A Lab) 1031 KS AMSTERDAM 0620548306 info@mvmarchitect.com www.mvmarchitect.com

MVSA Architects Moermanskkade 608 1013 BC AMSTERDAM 0205319800 info@mvsa-architects.com www.mvsa-architects.com

NEXT architects Paul v. Vlissingenstraat 2 a 1096 BK AMSTERDAM 0204630463 info@nextarchitects.com www.nextarchitects.com

NOAHH B.V. Moermanskkade 111 1013 BC AMSTERDAM 0203090250 0629036454 bureau@noahh.nl www.noahh.nl

OIII architecten Danzigerkade 3 E 1013 AP AMSTERDAM 0206277140 fatima@o-drie.nl www.o-drie.nl

Architectenbureau Önen BNA Amstelveenseweg 769 1081 JG AMSTERDAM 0622607650 info@onen.nl www.onen.nl

oostwest KNSM-laan 85 1019 LB AMSTERDAM 020-6222065 bureau@oost-west.nl https://oost-west.nl/home.php

OTH architecten bv Kruithuisstraat 23 1018 WJ AMSTERDAM 0206274576 info@oth.nl www.oth.nl

Harvey Otten Architectuur Cruquiusweg 94 b 1019 AJ AMSTERDAM 0621276432 info@harveyotten.nl www.harveyotten.nl

ArchitectBNA.NL Hans Oudendorp Kea Boumanstraat 48 B 1095 MA AMSTERDAM 0206241644 0620070349 h.oudendorp@architectbna.nl www.architectbna.nl

OZ Architect Pedro de Medinalaan 7 a 1086 XK AMSTERDAM 0203141111 info@ozarchitect.nl www.ozarchitect.nl

PAES Architecture Hunzestraat 127 H 1079 VZ AMSTERDAM 0653867248 noud@paes-architecture.nl https://paes-architecture.nl/ bureau rowin petersma Van Reenenstraat 17 1051 JA AMSTERDAM 0202336481 0655737755 bureau@rowinpetersma.nl www.rowinpetersma.nl/

Architect Poppinga Willem Fenengastraat 2 V 1096 BN AMSTERDAM 0644840113 femke.poppinga@gmail.com www.architectpoppinga.com/

Tako Postma, architect Surinameplein 12 1058 GP AMSTERDAM 0655112829 info@takopostma.nl http://www.takopostma.nl

Rene de Prie Lisdoddelaan 53 1087 KB AMSTERDAM 0621573376 renedeprie@bo6.nl

PS architecten bna Kerkstraat 335 B 1017 HV AMSTERDAM 0655104229 info@psarchitecten.nl www.psarchitecten.nl reA architectenbureau Veemarkt 130 B 1019 DE AMSTERDAM 0203315709 info@re-a.nl www.re-a.nl

Rijnboutt Moermanskkade 317 1013 BC AMSTERDAM 0205304810 info@rijnboutt.nl www.rijnboutt.nl

Paul de Ruiter Architects Valschermkade 36 D 1059 CD AMSTERDAM 0206263244 info@paulderuiter.nl www.paulderuiter.nl

Ruland Architecten Kon. Wilhelminaplein 12 B-8 1062 HK AMSTERDAM 0204236689 0651064637 info@ruland.nl www.ruland.nl

SA DESIGN architectuur Cornelis Dopperkade 6 2 1077 KL AMSTERDAM 0206757788 0653456944 bouwenmet@sadesign.nl https://sadesign.nl/

Studio Sabra Tweede Helmersstraat 23 1054 CB AMSTERDAM 0618225567 gabriel@studio-sabra.com =www.studio-sabra.com/

Architectenbureau Marcel van der Schalk B.V. Keizersgracht 211 -1 1016 DT AMSTERDAM 0204212888 architect@mvds.nl www.mvds.nl Ir Ben Schellekens Architekt BNA Louvrelaan 52 1064 WB AMSTERDAM 0206276639 ir.b.schellekens@kpnmail.nl

Serge Schoemaker Architects Wilgenweg 20 C 1031 HV AMSTERDAM 0202216177 office@sergeschoemaker.com https://sergeschoemaker.com/

Sander Schreuder

Architecten

Egeldonk 50 1103 AK AMSTERDAM 0610264174 architect@sanderschreuder.nl www.sanderschreuder.nl

Scott Brownrigg BV Keizersgracht 62 1015 CS AMSTERDAM T 31202402291 m.olliff@scottbrownrigg.com www.scottbrownrigg.com

Script Architecture Kerkstraat 310 1017 HC AMSTERDAM 0624560570 Mail@scriptarchitecten.nl www.scriptarchitecten.nl

SeARCH Hamerstraat 3 1021 JT AMSTERDAM 0207889900 info@search.nl www.search.nl

paul seuntjens architectuur bni bna Bert Haanstrakade 380 1087 EC AMSTERDAM 0206148506 mail@paulseuntjens.nl www.paulseuntjens.nl

Site Practice Nieuwe Kerkstraat 143 1018 VL AMSTERDAM 0202203436 mail@sitepractice.com https://sitepractice.com

Skaup B.V. Wilgenweg 22 C 1031 HV AMSTERDAM 0850044229 0643872924 stankorthagen@skaup.nl www.skaup.nl

Ir Frank V. Smit, Architect Verversstraat 29 1011 HZ AMSTERDAM 0206270844 frank@studiosmit.nl www.studiosmit.nl

SNELLEN architectenbureau Ufficilaan 17 1064 WJ AMSTERDAM 0204480891 bureau@snellenarchitecten.nl www.snellenarchitecten.nl

Sophie Valla Architects Kerkstraat 310 1017 HC AMSTERDAM 0640780563 info@sophievalla.nl www.sophievalla.nl

Stefanova Architecten BV Asterweg 20 R 2 1031 HN AMSTERDAM 0206366176 svetla@ StefanovaArchitecten.nl www.StefanovaArchitecten.nl

Straatman Architecture & Visuals NDSM-plein 71 1033 WC AMSTERDAM 0655948602 0655948602 info@straatman.eu www.straatman.eu

STUDIO C ARCHITECTEN Sarphatistraat 370 1018 GW AMSTERDAM 0202050121 0655326678 cb@studiocarchitecten.nl https:// studiocarchitecten.nl/nl/ Studio Paulien Bremmer De Wittenstraat 27 1052 AK AMSTERDAM 0641397474 info@paulienbremmer.org https://paulienbremmer.org/

studio Prototype B.V. Lijnbaansgracht 56a 1015 GS AMSTERDAM 0207781567 info@studioprototype.nl www.studioprototype.nl

Studio SAAM Smitstraat 32 1092 XT AMSTERDAM 0624937879 erik@studiosaam.nl www.studiosaam.nl

Studio Y architecten & adviseurs Ingelandenweg 1 1069 WE AMSTERDAM 0204106060 algemeen@studio-y.nl www.studio-y.nl

Studioninedots Karperweg 41 1075 LB AMSTERDAM 0204889269 info@studioninedots.nl www.studioninedots.nl

Tangram Architekten BV Pedro de Medinalaan 3b 1086 XK AMSTERDAM 0206761755 info@tangramarchitekten.nl www.tangramarchitekten.nl

Team V Architectuur Jacob Bontiusplaats 9 1018 LL AMSTERDAM 0203449500 info@teamv.nl www.teamv.nl

Tekton Architekten Bottelierplein 4 1019 WV AMSTERDAM 0206245904 bureau@tekton-architekten.nl www.tekton-architekten.nl

Terstal Architectonische Vormgeving B.V Jachthavenweg 42 1081 KA AMSTERDAM 0621557718 0621557718 ANNEMIEK@TERSTAL.COM www.terstal.com

Toplab Architects Nieuwe Uilenburgerstraat 54 1011 LT AMSTERDAM T 2020615082 studio@toplab-architects.com www.toplab-architects.com

TRZIN Borneolaan 297 1019 HZ AMSTERDAM 0204193230 office@trzin.nl www.trzin.nl

Unknown Architects Krelis Louwenstraat 1 1055 KA AMSTERDAM 0611075946 info@unknownarchitects.nl http://unknownarchitects.nl/

UNStudio Stadhouderskade 113 1073 AX AMSTERDAM 0205702040 info@unstudio.com www.unstudio.com

Urban Echoes Westerdok 780 1013 BV AMSTERDAM 0617834527 0617834527 hello@urbanechoes.nl http://urbanechoes.nl/ VASD Interieur & Architectuur Monnikskapstraat 64 1032 LM AMSTERDAM 0206636784 vasd@vasd.nl www.vasd.nl

architecture+urbanism Hoogte Kadijk 143 -F15

Atelier van Wengerden

Batjanstraat 13 1094 RC AMSTERDAM 0202149629 0628268216 info@vanwengerden.com www.vanwengerden.com Willand Stuurmankade 170 1019 WC AMSTERDAM 0624669549 info@willand.nl www.willand.nl

Office Winhov Johan van Hasseltweg 2 E1 1022 WV AMSTERDAM 0206844446 office@winhov.nl www.winhov.nl

W’land Tweede Laurierdwarsstraat 39 1016 RA AMSTERDAM 0207719403 0621497273 post@w-land.nl www.w-land.nl

WRK Architecten Schakelstraat 16 1014 AW AMSTERDAM 0206812478 info@wrkarchitecten.nl www.wrkarchitecten.nl/ wv-studio Wenslauerstraat 40 2L 1053 BA AMSTERDAM 0647202710 judith@wv-studio.com www.wv-studio.com

Marco van Zal Architect

Batjanstraat 13 1094 RC AMSTERDAM 0204210623 info@marcovanzal.nl www.marcovanzal.nl

Zenber interieurarchitectuur B.V. Levantkade 49 1019 MJ AMSTERDAM 0203314427 info@zenber.nl www.zenber.nl

ZILT Architecten Nieuwpoortkade 2 A 1055 RX AMSTERDAM 0628729137 info@ziltarchitecten.nl www.ziltarchitecten.nl

ZJA Pedro de Medinalaan 7 C 1086 XK AMSTERDAM 0205352200 info@zja.nl www.zja.nl

ZZDP Architecten B.V. Valschermkade 37 D 1059 CD AMSTERDAM 0206471881 zzdp@zzdp.nl www.zzdp.nl AMSTERDAMDUIVENDRECHT werkplaats architecten Entrada 100 1114 AA AMSTERDAMDUIVENDRECHT 0202153111 philip@ werkplaatsarchitecten.nl www.werkplaatsarchitecten.nl

ANDIJK Architectenburo Rolf Botman Buurtje 31 1619 JS ANDIJK 0228752420 info@rolfbotman.nl www.rolfbotman.nl

ANNA PAULOWNA Hollands Kroon Architectuur Charlottaring 6 1761 AX ANNA PAULOWNA 0223523745 info@hkarchitectuur.nl www.hkarchitectuur.nl

ASSENDELFT

KUIPER STEUR architecten bna Dorpsstraat 829 1566 EH ASSENDELFT 0646201307 0620702921 info@kuipersteur.nl www.kuipersteur.nl

BENNEBROEK

De Bats BNA architecten Kleine Sparrenlaan 22 2121 CK BENNEBROEK 0640069602 info@debatsbna.nl www.debats-architecten.nl

Architectenbureau Ron Spanjaard BNA Bennebroekerlaan 27 A 2121 GR BENNEBROEK 0235841265 info@spanjaard.nl www.spanjaard.nl

BERGEN NH

Architektenburo AdmiraalStoute Bergerweg 20 1862 JV BERGEN NH 0725895745 info@admiraalstoute.nl www.admiraalstoute.nl

BLOEMENDAAL

Architectenburo ir. Hein Warnaars BNA Kennemergaard 28 2061 XZ BLOEMENDAAL 0235258322 0651177694 info@architect-warnaars.nl www.architect-warnaars.nl

BURGERVEEN

ENZO architectuur & interieur Leimuiderdijk 239 2154 MN BURGERVEEN 0172503090 info@enzoarchitecten.nl www.enzoarchitecten.nl

BUSSUM

VOCUS Architecten BNA bv Bussummergrindweg 1 C 1406 NZ BUSSUM 0356989135 vocus@vocus.nl www.vocus.nl

CASTRICUM

Petra Kramer, architect Tine Marcushof 1 1902 NR CASTRICUM 0251671801 0628108148 info@petrakramer.nl www.petrakramer.nl

DE GOORN

buroUrsem Architectuur Stedebouw Interieur Breeuwhamer 2 A 1648 HG DE GOORN 0229542606 info@buroursem.nl www.buroursem.nl

DIEMEN

HofmanDujardin Verrijn Stuartweg 34 1112 AX DIEMEN 0205286420 office@hofmandujardin.nl www.hofmandujardin.nl

HAARLEM

AG architecten bv Nijverheidsweg 50 2031 CP HAARLEM 0235316964 info@ag-architecten.nl www.ag-architecten.nl ed. bijman | rolstoelarchitectuur + woonarken Grijpensteinweg 3 2014 KX HAARLEM 06-81955589 architect@edbijman.nl www.edbijman.nl

Brandjes van Baalen Architecten bna Zijlweg 199 2015 CK HAARLEM 0235112420 info@brandjesvanbaalen.nl www.brandjesvanbaalen.nl

CONTEXT Architectuur & Advies Hendrik Figeeweg 5 L 2031 BJ HAARLEM 0641214161 architect@ contextarchitecten.nl www.contextarchitecten.nl

Architectenbureau Micha de Haas Nieuwe Groenmarkt 1a 2011 TT HAARLEM 0204275390 micha@michadehaas.nl www.michadehaas.nl

Heiko Hulsker architecten Schotersingel 8 2021 GE HAARLEM 0235264476 secretariaat@ hulskerarchitecten.nl www.hulskerarchitecten.nl Klous + Brandjes Architecten BNA Zijlweg 199 2015 CK HAARLEM 0235320840 p.smits@klousbrandjes.nl www.klousbrandjes.nl o.a. architectuur BNA Voorhelmstraat 25 207 2012 ZM HAARLEM 0648273065 bart@oaarchitectuur.nl www.oaarchitectuur.nl

Architectenbureau Schutter-ETH BV Iordensstraat 62 2012 HE HAARLEM 0655894757 info@schutter-eth.com www.willemschutter.nl

Slangen architecten Voorhelmstraat 25 -106 2012 ZN HAARLEM 0237440102 slangen@ slangen-architecten.nl www.slangen-architecten.nl

Vissers Architecten Lavendelstraat 58 2034 MJ HAARLEM 0651912075 mv@vissersarchitecten.nl www.vissersarchitecten.nl woltjer berkhout architecten A. Hofmanweg 1 A 2031 BH HAARLEM 0237513553 info@woltjerberkhout.nl www.woltjerberkhout.nl/ HEEMSTEDE

KPG architecten b.v. Bronsteeweg 49 2101 AB HEEMSTEDE 0235290190 info@kpgarchitecten.nl www.kpgarchitecten.nl

Peeperkorn. Architect Leidsevaartweg 99 2106 AS HEEMSTEDE 0235354308 info@peeperkorn-architect.nl www.peeperkorn-architect.nl

HEERHUGOWAARD

3B Architecten Sara de Bronóvoland 17 1705 MD HEERHUGOWAARD 0623369428 info@3barchitecten.nl https://3barchitecten.nl/

Breddels Architecten BNA J. Duikerweg 13 1703 DH HEERHUGOWAARD 0725760600 architect@breddels.nl www.breddels.nl

Gouverneur Architectuur Kamille 3 1705 RT HEERHUGOWAARD 0616852383 gouverneur@rchitectuur.nl www. gouverneurarchitectuur.nl

HEILOO Architectenbureau Ir. Yolanda Buis Wilgenlaan 5 1851 LD HEILOO 0725325068 0648451578 info@yolandabuis.nl www.yolandabuis.nl

HILVERSUM

Van Dijl Architecten BV Vondellaan 8 1217 RX HILVERSUM 0356723747 info@vandijl.nl www.vandijl.nl

Engel Architecten Snelliuslaan 10 1222 TE HILVERSUM 0356778401 info@engelarchitecten.nl www.engelarchitecten.nl

H en E architecten bv Vaartweg 187 1217 ST HILVERSUM 0356236636 vanrosmalen@ henearchitecten.nl www.henearchitecten.nl

Studio Tjalling Homans Rembrandtlaan 2 1213 BH HILVERSUM 0641242474 info@tjallinghomans.nl www.tjallinghomans.nl MOOST architect Noorderweg 96 c 1221 AB HILVERSUM 0356400222 post@moost.nl www.moost.nl

PLATFORM.ARCHI Loosdrechtse Bos 21 1213 RH HILVERSUM 0621511722 mail@platform.archi www.platform.archi

Koen van Velsen architecten Spoorstraat 69 -A 1211 GA HILVERSUM 0356222000 info@koenvanvelsen.com www.koenvanvelsen.com

HOOFDDORP

Eiland 8 Architecten Vuurboetsduin 95 2134 XP HOOFDDORP 0610200607 info@eiland8architecten.nl www.eiland8architecten.nl

Tordoir Van den Berg Architecten Prins Bernhardstraat 2 2131 XJ HOOFDDORP 0235616738 architect@ tordoirvandenberg.nl www.tordoirvandenberg.nl

HOORN

Format Architecten BNA Nieuwe Steen 48 1625 HV HOORN 0229280928 0614556917 info@formatarchitecten.nl www.formatarchitecten.nl

Architectenbureau Koorn B.V bna Klipper 30 1625 EJ HOORN NH 0229219765 rj.koorn@koorn-architecten.nl www.koorn-architecten.nl Rob Zeeman Design & Advies bv Nieuwe Steen 5 1625 HV HOORN NH 0229244944 r.b.zeeman@zeeman.nl HUIZEN

Eekel architect&bureau Sporkehout 42 1273 TG HUIZEN 0355250671 info@eekelarchitecten.nl www.eekelarchitecten.nl Onno Vlaanderen Architect bna Keucheniusstraat 36 A 1271 BN HUIZEN T 31352085155 buro@OVA.nu www.ova.nu

KOOG AAN DE ZAAN

FKG architecten aan de zaan bna Stationsstraat 21 1541 LE KOOG AAN DE ZAAN 0756474999 fkg@fkg.nl www.fkg.nl

KROMMENIE George van Luit Bladhaantje 15 1562 MB KROMMENIE 0756227277 info@georgevanluit.nl www.georgevanluit.nl KWADIJK EWP ingenieurs Stationsweg 64 1471 CM KWADIJK 0299424635 06-54266345 info@ewp.nl https://ewp.nl/

LAREN NH

Designa Interieur & Architectuur

Torenlaan 2 1251 HJ LAREN NH 0353033733 bertram@designainterieur.nl www.designainterieur.nl dna studio Berkenlaantje 1 1251 WT LAREN NH 0355334916 idress@idress.eu

LIMMEN

Van Wilsem & Cabri Architectuur en Management Rijksweg 102 1906 BK LIMMEN 0722004421 0620933296 info@vwenca.nl www.vwenca.nl

LISSERBROEK

FARO architecten bv Lisserweg 487 D 2165 AS LISSERBROEK 0252414777 info@faro.nl www.faro.nl

LOOSDRECHT

Architectenbureau P.D. van Vliet BNA Oude Molenmeent 1 1231 BD LOOSDRECHT 0355823695 pdvvliet@planet.nl

Architectenburo de Vries & Theunissen Oud Loosdrechtsedijk 254 1231 NJ LOOSDRECHT 0355432460 0654286203 info@abdvt.nl https://architectenburodevries-theunissen.nl/

MEDEMBLIK

ME-2 architecten bna Overleek 4 1671 GD MEDEMBLIK 0227513000 info@me-2.nl www.me-2.nl

NAARDEN

ARCHICON ARCHITECTen Rijksweg 31 1411 GD NAARDEN T +31356951973 0651525967 theofambach@gmail.com

OOSTHUIZEN

Peter Sas architecten BNA Oosteinde 63 1474 MD OOSTHUIZEN 0203202288 info@petersasarchitecten.nl www.petersasarchitecten.nl

Architectenbureau Ruben Wennekers Raadhuisstraat 22 1474 HG OOSTHUIZEN 0299397516 0636121555 info@rubenwennekers.nl www.rubenwennekers.nl

OOSTZAAN

Boparai Associates BVArchitecten BNA Jacob Corneliszstraat 1 1511 BM OOSTZAAN 0756555555 office@boparai.nl www.boparai.nl

OVERVEEN

Architectenbureau Eric Bloemen Zanderijvaart 2 2051 AC OVERVEEN 0235247436 info@ericbloemen.nl www.ericbloemen.nl

PETTEN

Architectenburo Jan Kramer bv Zijperweg 2 1755 NX PETTEN 0226383138 info@ architectenburojankramer.nl

PURMEREND

Jordy van der Veen architect Van Goor Hinloopenstraat 29 1442 WB PURMEREND 0625118848 architect@jordyvanderveen.nl www.jordyvanderveen.nl Kamstra Architecten BNA Herengracht 11 1441 EV PURMEREND 0299414555 info@kamstra-architecten.nl www.kamstra-architecten.nl LEEGWATER architecten Nieuwegracht 12 1441 GR PURMEREND 0638318468 info@leegwaterarchitecten.nl www.leegwaterarchitecten.nl

Ron Vendrig Architect BV BNA Achterdijk 43 1441 DJ PURMEREND 0641239733 info@bouwplanwinkel.nl www.bouwplanwinkel.nl

SCHAGEN

GeO architecten Loet 43 1741 BN SCHAGEN 0224752988 info@geoarchitecten.nl www.geoarchitecten.nl ‘S-GRAVELAND

Markhoff Architects Zuidereinde 52 B 1243 KH ‘S-GRAVELAND 0356550114 cynthia@ markhoffarchitects.com www.markhoffarchitects.com

SPAARNDAM

AMH Architect Maria Hoogland Lagedijk 10 e 2064 KT SPAARNDAM 0645776029 0645776029 architect@mariahoogland.nl www.mariahoogland.nl

STOMPETOREN

Sander Douma Architecten BNA Noordervaart 73 1841 GB STOMPETOREN 0725039847 post@sd-a.nl www.sd-a.nl

UITGEEST

De Vree Architecten BNA Korhoenstraat 10 1911 WH UITGEEST 0251651685 0642125974 info@devreearchitecten.nl www.devreearchitecten.nl

Jan de Wit Architect bv Ziendijk 2 1911 MX UITGEEST 0251828341 0652498436 info@jandewitarchitect.nl www.jandewitarchitect.nl

WEESP

WORMER

Zijlstra Schipper

Architectenbureau BNA BV Veerdijk 40 a 1531 MS WORMER 0756165566 jzijlstra@zijlstraschipper.nl www.zijlstraschipper.nl

WORMERVEER

BETS architecten bna Noordeinde 16 1521 PA WORMERVEER 0756145757 ron@bets.nl www.bets.nl

Architectenbureau Klein bv / bna Zaanweg 59 1521 DM WORMERVEER 0756287686 info@kleinbv.nl www.kleinbv.nl studio PK Samsonweg 46 1521 RM WORMERVEER 0756401234 meyke@studioPK.nl www.studioPK.nl

ZAANDAM

Carree Architecten BNA b.v. Musical 23 1507 TS ZAANDAM 0756125885 info@carree-architecten.nl www.carree-architecten.nl

NUNC architecten Ankersmidplein 2 1506 CK ZAANDAM 0756162421 info@nunc.nl www.nunc.nl

VDNDP bouwingenieurs bv. Warmperserij 17 1505 RL ZAANDAM 0857500077 info@vdndp.nl www.vdndp.nl

ZANDVOORT

DE BIASE Architecten bna Hogeweg 30 2042 GH ZANDVOORT 0235714165 0652682199 info@debiase.nl www.debiase.nl

Springtij Architecten BV Haarlemmerstraat 9 a 2042 NA ZANDVOORT 0235733575 info@springtijarchitecten.nl www.springtijarchitecten.nl

ZUID-SCHARWOUDE

Breebaart Korver BNA BV Voorburggracht 163 1722 GC ZUID-SCHARWOUDE 0226427862 0613027763 info@breebaartkorver.nl www.breebaartkorver.nl

ZWAAGDIJK

Nieuweboer Architecten Graanmarkt 5 c 1681 PA ZWAAGDIJK 0228582644 info@ nieuweboerarchitecten.nl www. nieuweboerarchitecten.nl

BNA-Architecten Overijssel

ALMELO

Archivolt Architectuur Studio Boddenstraat 52 7607 BN ALMELO T 31546454628 info@archivolt.nl www.archivolt.nl

BORNE

Raymond Horstman

Architecten BNA Prins Bernardlaan 22 7622 BG BORNE 0643078380 info@raymondhorstman.nl www.raymondhorstman.nl

Te Kiefte Architecten b.v. Molenstraat 124 7622 NG BORNE 0742662430 info@tekiefte.nl www.tekiefte.nl

DE LUTTE

Harry Kamphuis architect BNA Lage Kaviksweg 1 7587 LL DE LUTTE 0653158006 harrybna@hetnet.nl

DELDEN schipperdouwesarchitectuur De Fute 4 7491 AL DELDEN 0747600088 info@schipperdouwes.nl www.schipperdouwes.nl

DEVENTER

Studio Groen+Schild Zuiderzeestraat 3 7411 MC DEVENTER 0570610111 info@studiogroenenschild.nl www.studiogroenenschild.nl

DIEPENVEEN

Lab-S Oranjelaan 92A 7431 AE DIEPENVEEN 0624231791 schaapveld@lab-s.nl www.lab-s.nl

Peter van Woerden architect Molenweg 40 7431 BK DIEPENVEEN 0570593141 info@petervanwoerden.nl www.petervanwoerden.nl

ENSCHEDE

10voor2 Architecten Ravenhorsthoek 37 7546 EC ENSCHEDE 0622151659 info@10voor2.nl www.10voor2.nl

Alexander Gathier Architectuurstudio Rigtersbleek-Zandvoort 10 7521 BE ENSCHEDE 0854894805 0619742598 info@agathier.nl www.agathier.nl

IAA Architecten De Coöperatie 15 10 7514 JK ENSCHEDE 0534804444 info@iaa-architecten.nl www.iaa-architecten.nl

Leijh Kappelhoff Seckel van den Dobbelsteen architecten (lksvdd) Lonnekerspoorlaan 114 D 7523 JM ENSCHEDE 0537400777 enschede@lksvdd.nl www.lksvdd.nl

Studio44 architectuur & ontwikkeling P.A. van Deldenstraat 168 7523 HJ ENSCHEDE 0610855499 info@studio44architectuur.nl www.studio44architectuur.nl

ENTER

4D Architecten Enter BV Dorpsstraat 102 7468 CN ENTER 0547383280 enter@4darchitecten.nl www.4darchitecten.nl

HENGELO OV

Archimees

Louisestraat 5 7555 TE HENGELO OV 0647518469 info@archimees.nl www.archimees.nl

MAS architectuur bv Beukweg 73 7556 DD HENGELO OV 0742505453 hengelo@masarchitectuur.nl www.masarchitectuur.nl

Peters & Lammerink Architecten Paul Krugerstraat 43 7551 GW HENGELO OV 0742501696 info@peters-lammerink.nl www.peters-lammerink.nl

IJSSELMUIDEN

Van den Berg Groep Dorpsweg 103 8271 BL IJSSELMUIDEN 0886006700 info@vandenberggroep.nl www.vandenberggroep.nl

KAMPEN

Infinitief Voorstraat 1 8261 HP KAMPEN 0615572299 mara@infinitief.nl www.infinitief.nl

KHV Architecten Kampen Boomgaard 11 8266 JM KAMPEN 0383326286 info@khva.nl www.khvarchitecten.nl

Studio Stoel Groenestraat 254 8261 VN KAMPEN 0620166163 janita@studiostoel.nl www.studiostoel.nl

NIEUWLEUSEN

K3H Architecten en Adviseurs B.V. Rollecate 67 7711 GG NIEUWLEUSEN 0529485888 info@k3h.nl www.k3h.nl

NIJVERDAL

EVE Architecten bv Ernst Machstraat 2 7442 DL NIJVERDAL 0548656950 info@eve-bv.nl www.eve-bv.nl

OLDENZAAL

Leferink Architecten BNA BV Kleibultweg 35 7575 BM OLDENZAAL 0541358260 info@leferinkarchitecten.nl www.leferinkarchitecten.nl sCBa Enschedesestraat 2 H 7575 AB OLDENZAAL 0641810768 c.bloemen@scba.nl www.scba.nl

Architectenbureau John Velthuis Pastoor Plegstraat 2 7573 GH OLDENZAAL 0541535180 info@johnvelthuis.nl www.johnvelthuis.nl

OLST

Architectenbureau 52Noord Ter Stegestraat 4 8121 XC OLST 0570642635 0655708664 marcia.mulder@52n.nl www.52n.nl

OMMEN

SKILL Architectuur Vrijthof 11 b 7731 CN OMMEN 0529455610 0620694526 info@skillarchitectuur.nl www.skillarchitectuur.nl

OOTMARSUM

Loman Architecten BNA Oldenzaalsestraat 49 7631 CT OOTMARSUM 0541294865 wloman@planet.nl www.lomanarchitecten.nl

RIJSSEN

BDC ingenieurs en architecten Wierdensestraat 110 7461 BK RIJSSEN 0548514443 info@bdc.nl www.bdc.nl Reitsema & partners architecten bna Rozengaarde 18 7461 DB RIJSSEN 0548540099 info@reitsema.com www.reitsema.com

WRS Architecten Ligtenbergerdijk 30 7462 PW RIJSSEN 0548512120 info@wrsarchitecten.nl www.wrsarchitecten.nl

SCHALKHAAR

Daggenvoorde Architecten Het Koeland 4 7433 HC SCHALKHAAR 0651033069 daggenvoorde.architecten@ gmail.com www. daggenvoorde-architecten.nl

WIERDEN

Bekhuis&KleinJan Rijssensestraat 10 7642 CX WIERDEN 0546571004 buro@bekhuis-kleinjan.nl www.bekhuis-kleinjan.nl

ZWOLLE

19 het atelier architecten B.V. Thorbeckegracht 19 8011 VM ZWOLLE 0384226633 info@19hetatelier.nl www.19hetatelier.nl

AL architectuur Ter Pelkwijkpark 18 8011 SH ZWOLLE 0384669594 0627470615 info@alarchitecten.nl http://www.alarchitecten.nl

BDG Architecten Grote Voort 5 8041 AM ZWOLLE 0384213337 info@bdgarchitecten.nl www.bdgarchitecten.nl

Blossom Architecture Willemskade 29 8011 AD ZWOLLE 0653501260 maartje@ blossomarchitecture.nl www.blossomarchitecture.nl

De Bruin Architecten BV BNA Veerallee 38 8019 AD ZWOLLE 0384541675 info@debruinarchitecten.nl www.debruinarchitecten.nl

Erwin Haas architect Hertenstraat 44 8011 GV ZWOLLE 0614947668 erwin@erwinhaas.nl www.erwinhaas.nl

Jules van der Linden Architecten Kloosterbrink 51 8034 PT ZWOLLE 0622908094 info@ julesvanderlindenarchitecten.nl www. julesvanderlindenarchitecten.nl

Sacon B.V. Burgemeester Roelenweg 28 8021 EW ZWOLLE 0384221050 info@sacon.nl www.sacon.nl

Architectuurstudio SITEC BNA Thorbeckegracht 12 8011 VL ZWOLLE 0653793952 bertbux@gmail.com www.sitec-architecture.blog

STAAG architecten Wipstrikkerallee 95 8023 DW ZWOLLE 0615198570 info@staag-architecten.nl www.staag-architecten.nl

BNA-Architecten Utrecht

AMERONGEN

Hans Been Architecten BNA BV Industrieweg Zuid 24 3958 VX AMERONGEN 0343450211 info@hansbeen.nl www.hansbeen.nl

Van Beijnum architecten bna bv Burg. W. Martenslaan 16 3958 GS AMERONGEN 0343453636 0653348007 wmvanbeijnum@ vanbeijnumarch.nl www.vanbeijnumarchitecten.nl

Bronsvoort Blaak Architecten bna Hof 8 3958 CH AMERONGEN 0343461507 bureau@bronsvoortblaak.nl www.bronsvoortblaak.nl Griffioen architecten b.v. Drostestraat 25 3958 BK AMERONGEN 0343454000 info@griffioenarchitecten.nl www.griffioenarchitecten.nl

AMERSFOORT

ag NOVA architecten Amersfoort b.v. Paulus Borstraat 43 3812 TA AMERSFOORT 0334554004 info.amersfoort@agnova.nl www.agnova.nl Ansems Architecten Paulus Borstraat 43 3812 TA AMERSFOORT 0334553100 arch@ansems.nl www.ansems.nl

ARCADIS Nederland BV Piet Mondriaanlaan 26 3812 GV AMERSFOORT 0611222608 janet.andre@arcadis.com www.arcadis.com

BLOKHUIS BRAAKMAN architectenbureau BNA Kamerlingh Onnesstraat 3 3817 JR AMERSFOORT 0334613972 architectenbureau@ blokhuisbraakman.nl www.blokhuisbraakman.nl BRON architectuur b.v. Nijverheidsweg-Noord 74 B 3812 PM AMERSFOORT 0334638820 info@bronarchitectuur.nl www.bronarchitectuur.nl

HaskoningDHV Ned. B.V. Laan 1914 35 3818 EX AMERSFOORT 0883482000 info@rhdhv.com www.royalhaskoningdhv.com

Van Hoogevest Architecten b.v. Westsingel 9 3811 BA AMERSFOORT 0334631705 bureau@vanhoogevest.nl www.vanhoogevest.nl Inbo Modemweg 26 3821 BS AMERSFOORT 0703995777 info@inbo.com www.inbo.com

Kielstra Architect ‘t Zand 17 3811 GB AMERSFOORT 0621562124 egbertkielstra@klstr.nl www.klstr.nl Bureau MT Zonnehof 3 A 3811 NC AMERSFOORT 0334328242 0627006035 mt@bureaumt.nl www.bureaumt.nl Ooms architecten Wiekenweg 50 -h 3815 KL AMERSFOORT 0334620025 info@oomsarchitecten.nl www.oomsarchitecten.nl

rdmr architects Oliemolenhof 108 3812 PB AMERSFOORT 0337020180 mail@rdmr-architects.com http://rdmr-architects.com

De Regt+Danz Kasteel 24 3823 BM AMERSFOORT 0334550509 info@deregtdanz.nl www.deregtdanz.nl Schoots architecten Utrechtseweg 12 3811 NB AMERSFOORT 0334613013 info@schootsarchitecten.nl www.schootsarchitecten.nl

Architectenbureau Vincent Smulders BNA Kappeyne vd Coppellolaan 149 3818 KV AMERSFOORT 0302252577 info@smuldersarchitecten.nl www.smuldersarchitecten.nl studioWA! Groen van Prinstererlaan 33 3818 JN AMERSFOORT 0337430443 info@studiowa.nl www.studiowa.nl

SVP Architectuur en Stedenbouw b.v. ‘t Zand 17 3811 GB AMERSFOORT 0334701188 info@svp-svp.nl www.svp-svp.nl

TenBrasWestinga ARCHITECTUUR / INTERIEUR en STEDENBOUW ‘t Zand 17 3811 GB AMERSFOORT 0334700303 info@tenbraswestinga.nl www.tenbraswestinga.nl Willem van Winsen Architecten Oliemolenhof 108 b 3812 PB AMERSFOORT 0334451879 wvw@winsen-architecten.nl www.winsen-architecten.nl

BAARN

bureau bos architecten + ingenieurs + adviseurs Amalialaan 27 3743 KE BAARN 0355416342 info@bureaubos.nl www.bureaubos.nl

Luijk Architecten Laanstraat 13 3743 BA BAARN 0355426536 0626879090 albert@luijkarchitecten.nl www.luijkarchitecten.nl

Nieuw Nederland Architecten bv Waldeck Pyrmontlaan 22 3743 DE BAARN 0355422026 info@nieuw-nederland.nl www.nieuw-nederland.nl

BILTHOVEN

AEPROC Nicolailaan 7 3723 HR BILTHOVEN T 31652544451 adg@aeproc.nl www.aeproc.nl

Mex architects b.v. Spoorlaan 18 3721 PB BILTHOVEN 0302546888 info@mexarchitects.nl www.mexarchitects.nl

Paul Tesser Architect Overboslaan 23 3722 BJ BILTHOVEN 0302145367 0624572837 info@paultesser.nl www.paultesser.nl

BUNNIK

StudioCarree Prinses Beatrixstraat 5 3981 BG BUNNIK 0610601773 0610601773 roosmarie@studiocarree.nl www.studiocarree.nl

DE BILT

Lengkeek Architecten en Ingenieurs b.v. Aeolusweg 127 3731 XE DE BILT 0302201587 info@laib.nl www.laib.nl

DOORN

Six Architects bv Driebergsestraatweg 27 3941 ZS DOORN 0306911362 0653520097 diederik@six.nl www.six.nl

DRIEBERGENRIJSENBURG

Architectenbureau Hammel en Partners Arnhemsebovenweg 31 3971 MA DRIEBERGENRIJSENBURG 0343539824 info@hammelenpartners.nl www.hammelenpartners.nl

HKArchitect B.V. Bosstraat 69 3971 XB DRIEBERGENRIJSENBURG 0343521825 0626074922 hans@kranenbarg-architect.nl www.kranenbarg-architect.nl

HARMELEN

Architectenbureau Van den Hoeven b.v. Dorpsstraat 137 3481 EC HARMELEN 0348444629 info@vandenhoeven.nl www.vandenhoeven.nl

HEKENDORP

Schoonderwoerd Architectuur Hekendorpse Buurt 25 3467 PA HEKENDORP 0620429422 0620429422 info@jsarchitectuur.nl

HOUTEN

Van den Berg Groep Het Spoor 100 3994 AL HOUTEN 0886006740 info@ vandenbergarchitecten.nl www. vandenbergarchitecten.nl

Klomp Architecten BNA Goudmos 5 3994 KL HOUTEN 0306571429 info@klomparchitecten.nl www.klomparchitecten.nl

NarrativA Architecten Kokermolen 6 3994 DH HOUTEN 0641001945 0641001945 mail@narrativa.nl https://narrativa.nl/ Studio In Motion Meidoornkade 22 3992 AE HOUTEN 0306012682 info@studio-in-motion.nl www.studio-in-motion.nl

Architektenburo Huub van der Zee b.v. Loerikseweg 17 3991 AA HOUTEN 0306372332 vdzee@xs4all.nl www.vanderzeearchitekten.nl

LANGBROEK

De Jong Architecten BNA Langbroekerdijk A 32 3947 BJ LANGBROEK 0343561140 info@dejongarchitecten.nl www.dejongarchitecten.nl

LEUSDEN

Ebbens architecten Kastanjelaan 6 3833 AN LEUSDEN 0850655744 info@ebbensarchitecten.nl www.ebbensarchitecten.nl

MAARSSEN

3dCASE architectenburo Willem van Leusdenlaan 16 3603 ES MAARSSEN 0302272412 info@ 3dcase-architectenburo.nl www. 3dcase-architectenburo.nl

Koen Rijken, architect Kortelaan 18 3601 HL MAARSSEN 0346581823 info@koenrijken.nl www.koenrijken.nl stormstudio architectuur Emmaweg 38 3603 AN MAARSSEN 0630067751 info@ stormstudio-architectuur.nl MIJDRECHT

Arch. & Ing. buro H.W. van der Laan b.v. Veenweg 149 3641 SJ MIJDRECHT 0297239259 info@hwvanderlaan.nl www.hwvanderlaan.nl Architectenbureau Spaltman Rozenobel 7 3641 NJ MIJDRECHT 0619798041 0619798041 info@architectspaltman.com www.architectspaltman.com

NIEUWEGEIN

Blonk + Heuvelink architecten Irenestraat 34 3433 CR NIEUWEGEIN 0306064914 0651504612 blonk-heuvelink-architekten@ wxs.nl www.blonk-heuvelinkarchitekten.nl Pieter Walraad Architectuur bv Herenstraat 60 3431 CX NIEUWEGEIN 0651756172 info@newjoyconcepts.nl www.newjoyconcepts.nl

OUDEWATER

ARCO Architecten BNA Donkere Gaard 1 3421 AS OUDEWATER 0348561607 info@arcoarchitecten.nl www.arcoarchitecten.nl

SOEST

Valk Architecten Kerkplein 9 G 3764 AW SOEST 0356014946 info@valkarchitecten.nl

ASNOVA Architecture Erasmuslaan 5 3584 AZ UTRECHT 0302400446 0639845798 info@asnova.nl www.asnova.nl

Bakers Architecten BV Lange Nieuwstraat 109 3512 PG UTRECHT 0302314919 jan@bakersarchitecten.nl www.bakersarchitecten.nl

Bilsen Architectuur Mauritsstraat 101 3583 HL UTRECHT 0626064989 office@bilsen.nl www.bilsen.nl

BLAUW architecten bv 2e Daalsedijk 6 A 3551 EJ UTRECHT 0307854029 0624571323 carin@blauw-architecten.nl www.blauw-architecten.nl

Cita: architecten BNA Lucasbolwerk 6 3512 EG UTRECHT 0302314716 informatie@cita.nl www.cita.nl

ExMaterials Haverstraat 23 BS 3511 NA UTRECHT 0622026060 jochemalferink@gmail.com https://exmaterials.com/ Heyligers architects Utrecht Nieuwekade 213 3511 RW UTRECHT 0307525844 info@heyligersarchitects.nl www.heyligersarchitects.nl/ Van Hoogevest Architecten bv Achter de Dom 10 3512 JP UTRECHT 0302319195 bureau@vanhoogevest.nl www.vanhoogevest.nl Hylkema Erfgoed Mariahoek 4 3511 LD UTRECHT 0302328866 0643661705 info@hylkemaerfgoed.nl www.hylkemaerfgoed.nl/

Jevanhet Architectuur Heuveloord 25 D 3523 CK UTRECHT 0616970097 0616970097 jvh@jevanhet-architectuur.nl www.jevanhet-architectuur.nl

JHK Architecten Nijverheidsweg 16 B 3534 AM UTRECHT 0302964060 info@jhk.nl www.jhk.nl

JWG Architecten Troosterlaan 10 3571 NM UTRECHT 0610809081 jw@jwgarchitecten.nl www.jwgarchitecten.nl

Khani architecten Proostwetering 41 3543 AC UTRECHT 0614268342 0614268342 contact@khani.nl https://khani.nl

Kuiper van Tuinen Architecten Magda Janssenslaan 37 3584 GP UTRECHT 0648650747 0648650747 svt@kuipervantuinen.nl www.kuipervantuinen.nl

Richèl Lubbers Architecten Kanaalweg 22 3526 KM UTRECHT 0302270980 richel@studio-rla.nl www. richellubbersarchitecten.nl

MARCEL MARTENSEN ARCHITECT Bouwstraat 55 3572 SP UTRECHT 0655808761 info@ architect-interieurarchitect.nl www. architect-interieurarchitect.nl

MONK architecten Tractieweg 41 3534 AP UTRECHT 0302304227 post@monkarchitecten.nl www.monkarchitecten.nl

Nieuwe Architecten Eendrachtlaan 110 3526 LB UTRECHT 0302270416 0641002981 hallo@nieuwearchitecten.nl www.nieuwearchitecten.nl

OPL Architecten Maliesingel 38 3581 BK UTRECHT 0302511005 info@oplarchitecten.nl www.oplarchitecten.nl STERNontwerp Vesuvius 47 3524 WT UTRECHT 0648171899 info@sternontwerp.nl www.sternontwerp.nl/ Studio id+ Keizersgracht 11 3514 BM UTRECHT 0307820550 info@studioidplus.nl www.studioidplus.nl

Ines Terstappen Maatwerk Rijnlaan 246 3522 BZ UTRECHT 0621939612 maatwerk@inesterstappen.eu https://inesterstappen.eu

VANDELUNE studio voor architectuur Troelstralaan 134 3515 CK UTRECHT 0611295401 tjerk@vandelune.nl www.vandelune.nl

Bureau Vlaardingerbroek Oudegracht 187 G 3511 NE UTRECHT 0653766023 info@ bureauvlaardingerbroek.nl www. bureauvlaardingerbroek.nl Wielen Architecten Maliesingel 9 3581 BB UTRECHT 0624524198 michiel@wielenarchitecten.nl www.wielenarchitecten.nl

Zecc Architecten B.V. Tractieweg 41 A 3534 AP UTRECHT 0302731289 info@zecc.nl www.zecc.nl

VEENENDAAL

Huibers en Jarring Architecten Kerkewijk 65 3901 EC VEENENDAAL 0318522324 info@huibersvanweelden.nl www.huibersvanweelden.nl MD2A B.V. Wageningselaan 2 3903 LA VEENENDAAL 0318519008 0651310172 abons@md2a.nl https://md2a.nl/

VINKEVEEN

STUDIO110 architectuur Kerklaan 12 3645 EV VINKEVEEN 0297778912 info@studio110.nl www.studio110.nl

VLEUTEN homemade architectuur Liesgrassingel 2 3451 PT VLEUTEN 0302746330 info@ homemade-architectuur.nl www. homemade-architectuur.nl

WOERDEN

Herman de Jong architectuur & interieur Nieuwstraat 6 3441 EB WOERDEN 0348453023 0625536723 herman@hwadejong.nl www.hwadejong.nl

ZEIST

Maas Kristinsson Architecten B.V. H. van Lyndenlaan 1 3703 AS ZEIST 0573222180 info@maasarchitecten.nl

BNA-Architecten Zeeland

BURGH-HAAMSTEDE

bureau nz Hogeweg 53 4328 PB BURGH-HAAMSTEDE 0624668167 olivier@bureaunz.nl www.bureaunz.nl

GOES

ALLANT ARCHITECTEN B.V. Beukenstraat 56 4462 TT GOES 0113214552 info@kochadviesgroep.nl www.kochadviesgroep.nl

ARCHIKON architecten Stationspark 7 4462 DZ GOES 0884462000 info@archikon.nl www.archikon.nl

Architecten Alliantie bv Albert Plesmanweg 1 -B 4462 GC GOES 0113-229356 info@architectenalliantie.nl www.architectenalliantie.nl

buroSALT bv Houtkade 7 4463 AC GOES 0113226190 info@burosalt.nl www.burosalt.nl

Fierloos Architecten Stationspark 45 4462 DZ GOES 0113230470 0624897827 info@fierloos.nl www.fierloos.nl

RoosRos Architecten ‘s-Gravenpolderweg 1 C 4462 CC GOES 0113237650 goes@roosros.nl www.roosros.nl

KORTGENE

Blankenstijn Bosch v Eck BV Hoofdstraat 25 4484 CA KORTGENE 0102140972 info@bbve.nl www.bbve.nl

MIDDELBURG

Rothuizen Architecten en Adviseurs B.V. Kleverskerkseweg 49 4338 PB MIDDELBURG 0118653737 rdh@rdh.nl www.rothuizen-architecten.nl

TERNEUZEN

CONIX RDBM Architects B.V. Waterfront 390 4531 HZ TERNEUZEN 0115751020 info@conixrdbm.com www.conixrdbm.com

MAS architectuur bv Mr. F.J. Haarmanweg 16 a 4538 AR TERNEUZEN 0117492445 terneuzen@masarchitectuur.nl www.masarchitectuur.nl

ZIERIKZEE

Kort Geytenbeek Architecten BNA Zandweg 32 4301 TA ZIERIKZEE 0111415773 info@kortgeytenbeek.nl www.kortgeytenbeek.nl

BNA-Architecten Zuid-Holland

ALPHEN AAN DEN RIJN

B3D architectuur BV Raadhuisstraat 206 2406 AK ALPHEN AD RIJN 0172496300 info@b3d.nl www.b3d.nl/nl/ Henk Snoeks, architect BNA Zuiderkeerkring 285 2408 NX ALPHEN AD RIJN 0620958801 0620958801 info@henksnoeks.nl www.henksnoeks.nl

BENTHUIZEN

Fix Greenbuilding B.V. Dorpsstraat 4 2731 AP BENTHUIZEN 0654942425 chantal@fixgreenbuilding.com www.fixgreenbuilding.com/ BERKEL EN RODENRIJS

Oosterlaan Architecten Klapwijkseweg 8 2651 CJ BERKEL EN RODENRIJS 0105190078 info@oosterlaan.com www.oosterlaan.com

BODEGRAVEN

Ben Kraan architecten BNA Prins Hendrikstraat 16 2411 CT BODEGRAVEN 0172619211 bureau@ benkraanarchitecten.nl www.benkraan.nl

TOBA b.v. Noordstraat 7 2411 BG BODEGRAVEN 0172631750 info@toba.nl www.toba.nl

BOSKOOP

GBS architecten B.V. zijde 133 2771 EV BOSKOOP 0172213746 info@gbsarchitecten.nl www.gbsarchitecten.nl

CAPELLE A D IJSSEL

Sramota Architect B.V. Rivium 4e straat 1 2909 LJ CAPELLE AD IJSSEL 0102124585 0653382469 architect@sramota.nl http://www.sramota.nl/

Tukker Architectuur & Advies Lentedans 49 c 2907 AX CAPELLE AD IJSSEL 0102847178 INFO@ TUKKER-ARCHITECTEN.COM www.tukker-architecten.com DELFGAUW mooi architectuur Scheepmakersingel 1 2645 LB DELFGAUW 0646440881 info@mooiarchitectuur.nl www.mooiarchitectuur.nl Linda van der Sanden Architectenbureau Wethouder Sonneveldhof 3 2645 BP DELFGAUW 0152561306 info@lvdsanden.nl www.lvdsanden.nl

DELFT architectenbureau cepezed bv Ezelsveldlaan 61 2611 RV DELFT 0152150000 bd@cepezed.nl www.cepezed.nl derksen|windt architecten Maerten Trompstraat 25 2628 RC DELFT 0642586644 0642586644 mail@ derksenwindt.nl www. derksenwindtarchitecten.nl

DP6 architectuurstudio bv Doelenplein 6 2611 BP DELFT 0152120110 info@dp6.nl www.dp6.nl

Fokkema & Partners Architecten Phoenixstraat 49 B 2611 AL DELFT 0152158281 info@fokkema-partners.nl https://fokkema-partners.nl/ Galis Architektenburo BNA Oude Delft 241 2611 HE DELFT 0152143142 info@galis.nl www.galis.nl Architectenburo Ir Theo Haamke bi Roland Holstlaan 786 2624 JE DELFT 0152627088 thaamke@gmail.com Hazenberg Architecten HA Raam 20 -C 2611 LT DELFT 0152123378 0650453822 info@hazenbergarchitecten.nl www.hazenbergarchitecten.nl

idee architecten Willem van Aelststraat 4 2612 HR DELFT 0640078065 s.lopesdasilva@ idee-architecten.nl www.idee-architecten.nl Kalque Hooikade 13 2627 AB DELFT 0623243756 info@kalque.nl www.kalque.nl

LUZ architecten Maerten Trompstraat 11 2628 RB DELFT 0642147738 info@luzarchitecten.nl www.luzarchitecten.nl Mecanoo architecten b.v. Oude Delft 203 2611 HD DELFT 0152798100 info@mecanoo.nl www.mecanoo.nl

Architectenbureau Ir H.L. van der Meel b.i. BNA Diamantpad 15 2628 SC DELFT 0152629156 hvdmeel@xs4all.nl

MV MiniVilla bv Verwersdijk 92 2611 NK DELFT 0630192621 info@minivilla.nl www.minivilla.nl

Buro Moon Roland Holstlaan 652 2624 JA DELFT 0644363547 moon@buromoon.nl www.buromoon.nl

Van Roosmalen Van Gessel architecten e.p. Schutterstraat 11 2611 MX DELFT 0152122028 roosmalengessel@ziggo.nl www.roosmalengessel.nl Station-D Architects Spoorsingel 15 2613 BD DELFT 0641081212 info@station-d.nl http://station-d.nl

Steenhuis Bukman Architecten B.V. Oude Delft 49 2611 BC DELFT 0152146668 info@steenhuisbukman.nl www.steenhuisbukman.nl Studio D11 Westvest 41 2611 AZ DELFT 0152002190 0614380389 info@d11.nl www.d11.nl TIEN+ architecten Oude Delft 175 2611 HB DELFT 0624517759 0624517759 meerman@ tienplusarchitecten.nl www.tienplusarchitecten.nl

Töns architecten Hendrik Marsmanlaan 21 2624 TJ DELFT 0152575612 info@tonsarchitecten.nl www.tonsarchitecten.nl

Studio Triemstra

Geerweg 46 2611 VP DELFT 0640984628 saimi@studiotriemstra.nl www.studiotriemstra.nl

Urban Climate Architects Spoorsingel 23 2613 BE DELFT 0618883596 0618883596 officemanager@ ucarchitects.com https://www.ucarchitects.com

Vakwerk architecten BV Professor Snijdersstraat 2 2628 RA DELFT 06-36216031 info@vakwerkarchitecten.nl https://vakwerkarchitecten.nl/ Architectenburo VB3 Cornelis Trompstraat 31 I 2628 RN DELFT 0157111064 info@vb3.nl www.vb3.nl VIT-B Rotterdamseweg 126 2628 AP DELFT 0618539418 GR@AFFx.nl www.vit-b.nl

WAM architecten Buitenwatersloot 15 2613 TA DELFT 0158200990 info@wam-architecten.nl www.wam-architecten.nl

Ir Ton Witschge architect BNA Buitenboogerd 43 2611 WR DELFT 0152121544 0652684121 ton@tonwitschge.nl www.tonwitschge.nl

DEN HAAG

Atelier PRO architecten b.v. Kerkhoflaan 11 A 2585 JB DEN HAAG 0703506900 0653516403 info@atelierpro.nl www.atelierpro.nl

ATELIERFRONT Spaarneplein 2 2515 VK DEN HAAG 0641324527 info@atelierfront.nl https://www.atelierfront.nl/ Buro voor Architectuur en Advies (BAA) 3e Louise de Colignystraat 154 2595 ST DEN HAAG 0704443773 contact@b-aa.nl www.b-aa.nl

Buro Bast architectuur Juffrouw Idastraat 20 1 2513 BG DEN HAAG 0703563915 0643801048 info@burobast.nl www.burobast.nl

BERNS Architectuur B.V. Wegastraat 29 2516 AN DEN HAAG 0641314045 camiel@bernsarchitectuur.nl www.bernsarchitectuur.nl Architektenkombinatie Bos Hofman BV Stille Veerkade 35 2512 BE DEN HAAG 0703636960 info@architektenkombinatie.nl www.architektenkombinatie.nl

Braaksma & Roos Architecten bv Toussaintkade 52 2513 CL DEN HAAG 0703615363 info@braaksma-roos.nl www.braaksma-roos.nl

BURO-S ARCHITECTS Binckhorstlaan 36 2516 BE DEN HAAG T +31798891656 info@burosarchitects.com www.burosarchitects.com CNCPT A Javastraat 21 2585 AC DEN HAAG 0646291341 0611519640 info@cncpt-a.com www.cncpt-a.com

Daal Architects

Zuidlarenstraat 57 1.06 2545 VP DEN HAAG 0703263333 0652631525 h.daal@daalarchitects.com www.daalarchitects.com Daal Warries Architecten Zuidlarenstraat 57 1.06 2545 VP DEN HAAG 0703263333 info@ daalwarriesarchitecten.nl www. daalwarriesarchitecten.nl

Geurst & Schulze architecten BV Kranenburgweg 136 2583 ER DEN HAAG 0703650948 info@geurst-schulze.nl www.geurst-schulze.nl

Global Architects Stadhouderslaan 24 -B 2517 HX DEN HAAG 0623565135 info@globalarchitects.nl www.globalarchitects.nl

HAGUE architects Graaf Florislaan 11 2553 DW DEN HAAG 0620722804 info@HAGUEarchitects.nl www.HAGUEarchitects.nl

HVE Architecten B.V. Noordland 13 2548 WB DEN HAAG 0704169410 gves@hve-architecten.nl www.hve-architecten.nl

Ibelings van Tilburg architecten Krooneendstraat 14 2492 NG DEN HAAG 0102021900 info@ibelingsvantilburg.nl www.ibelingsvantilburg.nl

IX Architects

Binckhorstlaan 36 2516 BE DEN HAAG 0653300455 ch@ix-architects.com www.ix-architects.com

Adriaan Jurriëns architecten Stadhouderslaan 9 2517 HV DEN HAAG 0650810007 bureau@adriaanjurriens.nl www.adriaanjurriens.nl

Corine Keus Architect Westeinde 57 A 2512 GV DEN HAAG 0624669564 info@corinekeus.nl www.corinekeus.nl

Architectenbureau Köstüre Design Zuidlarenstraat 57 2545 VP DEN HAAG 0707371195 0644673914 info@kosturedesign.nl www.kosturedesign.nl

Bureau Kroner Architecten Binckhorstlaan 36-M0 07 2516 BE DEN HAAG 0703020735 info@bureaukroner.nl www.bureaukroner.nl

La-di-da Burgemeester van der Werffstraat 22 2581 SL DEN HAAG 0643603944 laura@la-di-da.nl https://la-di-da.nl

NACO, a company of Royal HaskoningDHV Schenkkade 49 2595 AR DEN HAAG T +310883481300 info@ naco.rhdhv.com https://global. royalhaskoningdhv.com/ nederland/kantoren/denhaag---naco

Nugter Architectuur Toussaintkade 1 2513 CJ DEN HAAG 0702230022 0624676406 info@nugterarchitectuur.nl www.nugterarchitectuur.nl

NwA architecten Zwaardstraat 16 2584 TX DEN HAAG 0702116694 0641211405 buro@nwa-architecten.nl www.NwA-architecten.nl Prent-Landman Architecten b.v. Dr. Lelykade 16 b 2583 CM DEN HAAG 0703504450 architecten@prent-landman.nl www.prent-landman.nl

Architectenbureau ir. Peter van de Putte v/d Duijnstraat 63 B 2515 NG DEN HAAG 0703050504 arch.petervandeputte@ hetnet.nl www.petervandeputte.nl raaa.nl Jan van Riebeekstraat 373 2595 TW DEN HAAG 0633397733 rebaz@live.nl www.raaa.nl Rebel Architects Spreeuwenlaan 7 2566 ZK DEN HAAG 0628235244 0628235244 sebas@rebelarchitects.nl www.rebelarchitects.nl/ Atelier Rietmeijer Architecten Wolterbeekstraat 58 2515 MV DEN HAAG 0641931400 info@ararch.nl www.ararch.nl

Schippers Architecten BNA b.v. Javastraat 76 2585 AS DEN HAAG 0703505751 schippers@schippers-bna.nl www.schippers-bna.nl

Smart Design Studio Assendelftstraat 23 2512 VS DEN HAAG 0614810848 info@smartdesignstudio.nl www.smartdesignstudio.nl

Stoetzer Renovatie en Architectuur Kamillestraat 6 2565 RB DEN HAAG 0641559940 info@ernastoetzer.nl www.ernastoetzer.nl

STUDIOSCHAEFFER B.V. Scheepmakersstraat 47 2515 VA DEN HAAG 0703222757 info@studioschaeffer.nl www.studioschaeffer.nl

TenW architecten en adviseurs Oude Middenweg 17 2491 AC DEN HAAG 0703632952 mail@tenw.nl www.tenw.nl

TVDH architecten Mauritskade 5 2514 HC DEN HAAG 0704452300 0651574230 info@tvdh.nl www.tvdh.nl

VANWILSUMVANLOON architectuur & stedenbouw Hoge Nieuwstraat 27 2514 EK DEN HAAG 0703465144 martin@vanwilsumvanloon.nl www.vanwilsumvanloon.nl

VLOT architecten Bosbesstraat 106 2564 PC DEN HAAG 0634822732 info@vlotarchitecten.nl www.vlotarchitecten.nl

Warries architect Zuidlarenstraat 57 1.06 2545 VP DEN HAAG 0703263333 info@warries.nl www.warries.nl

Vera Yanovshtchinsky Architecten b.v. Kranenburgweg 134 2583 ER DEN HAAG 0703588391 0618296623 sbeerends@vya.nl www.vya.nl

Zeinstra Veerbeek Architecten ILSY-plantsoen 5 2497 GA DEN HAAG 0703478594 info@zeinstraveerbeek.nl www.zeinstraveerbeek.nl DORDRECHT

Abrahamse De Kock Architecten BNA Johan de Wittstraat 31 3311 KG DORDRECHT 0786134645 info@adk-architecten.nl www.adk-architecten.nl creative lab for architecture & design Aert de Gelderstraat 8 3311 WB DORDRECHT 0611735429 benine@clad.studio www.clad.studio/

Groeneweg Van der Meijden Architecten Wijnstraat 112 3311 BX DORDRECHT 0786141522 h.j.groeneweg@ groenewegvdmeijden.nl www.groenewegvdmeijden.nl

Lugten Malschaert Architecten Buiten Walevest 2 3311 AD DORDRECHT 0786393535 info@lmarchitecten.nl www.lmarchitecten.nl

Patina Architectuur Twintighoevenweg 51 3312 LV DORDRECHT 0629258637 0629258637 nickyvanderkooij@gmail.com https://patinaa.com/ Kees Rouw [Architectuur & Onderzoek] Gevaertsweg 8 3311 DA DORDRECHT 0786149661 0625098652 keesrouw@keesrouw.nl www.keesrouw.nl

Stijl Architectuur B.V. BNA Voorstraat 48 3311 ER DORDRECHT 0786489607 info@stijlarchitectuur.nl www.stijlarchitectuur.nl

GEERVLIET

Wim Kitselar Architekt AvB-BNA Buro voor bouwkunde & architektuur b.v. Oude Singel 10 3211 BA GEERVLIET 0181662088 info@kitselar.nl www.kitselar.nl

Han de Kluijver Architekt BNA Landpoortstraat 1 3211 AT GEERVLIET 0181664337 h.dekluijver@planet.nl

GORINCHEM

Katrien Koppers Architectuur Spijksedijk 8 4207 GN GORINCHEM 0612061259 0612061259 info@koppersarchitectuur.nl www.koppersarchitectuur.nl

Architecten Loor en Verkuil, bureau voor architectuur en bouwtechniek Molenstraat 51 4201 CW GORINCHEM 0183632058 0611077276 info@loor-verkuil.nl www.loor-verkuil.nl

Maurice Architekten Kalkhaven 36 4201 BB GORINCHEM 0183631674 info@maurice-architekten.nl www.maurice-architekten.nl Marcel de Ruiter, architect Keizerstraat 45 4201 XN GORINCHEM 0183689909 info@marcelderuiter.nl www.marcelderuiter.nl

GOUDA

Bassie Architectuur

Jacob van Lennepkade 11 2802 LG GOUDA 0622681252 0622681252 info@bassiearchitectuur.nl www.bassiearchitectuur.nl

architectenbureau drost bna Harderwijkweg 2 2803 PW GOUDA 0630046684 studio@drost.info www.drost.info

KYK Architecten Stavorenweg 8 2803 PT GOUDA 0182232026 0624714165 info@kykarchitecten.nl www.kykarchitecten.nl SK33 Steijnkade 33 2805 JE GOUDA 0628436256 info@sk33.nl https://sk33.nl/ Topos - Architectuur en bouwkunde Harderwijkweg 2 2803 PW GOUDA 0182394344 info@topos.nl http://www.topos.nl

Venster Architekten b.v. Hanzeweg 15 d 2803 MC Gouda 0182372983 info@vensterarchitekten.nl www.vensterarchitekten.nl

LEIDEN

Archetype architectuur & interieur De Sitterlaan 19 2313 TJ LEIDEN 0641361776 info@archetype.nl www.archetype.nl

VAN DAALEN ARCHITECTUUR BNA Kokkelbank 33 2317 MB LEIDEN 0715280956 info@vandaalenarchitectuur.nl www. vandaalenarchitectuur.com

Atelier NIRIS Herenstraat 73 2313 AG LEIDEN 0634384376 info@niris.nl www.niris.nl

OX architecten Hogewoerd 97 A 2311 HJ LEIDEN 0715170560 info@oxarchitecten.nl www.oxarchitecten.nl

Architectenbureau POPMA & TER STEEGE Willem Barentszstraat 16 2315 TX LEIDEN 0717370241 0645304233 info@ptsa.nl www.ptsa.nl

Studio VVKH B.V. Meelfabriekplein 2 a 2312 LK LEIDEN 0715149957 info@vvkh.nl www.vvkh.nl

LEIDERDORP

Architectenbureau Gerrit van der Vijver Kamperfoeliezoom 1 2353 RR LEIDERDORP 0715894507 info@vijverarch.nl www.vijverarch.nl

LEIDSCHENDAM

Architektenburo J.J. van Vliet b.v. Delftsekade 31 2266 AJ LEIDSCHENDAM 0703271600 info@ architectenburovanvliet.nl www. architectenburovanvliet.nl

LEXMOND

Ruud Visser Architecten Heicopperweg 45 4128 LP LEXMOND 0347340070 0648440794 info@rvarchitectuur.nl www.rvarchitectuur.nl

LISSE

STOL architecten bv Meer en Duin 5 2163 HA LISSE 0252216962 info@stolarchitecten.nl www.stolarchitecten.nl

MAASSLUIS

JURY! Burg. Wesselinkstraat 7 3145 SB MAASSLUIS 0651301039 office@juryarchitecture.com www.juryarchitecture.com

MOORDRECHT

Ons architecten Ambachtweg 12 2841 LZ MOORDRECHT 0104110688 info@onsarchitecten.nl www.onsarchitecten.nl

NIEUWKOOP

Marco Bruijnes Architecten BV Zuideinde 93 2421 AC NIEUWKOOP 0172575630 marco@marcobruijnes.nl www.marcobruijnes.nl

René Verhage Architectuur Noordenseweg 23 2421 XW NIEUWKOOP 0641341391 info@RV-architectuur.nl www.rv-architectuur.nl

NIEUWPOORT

ABKEN architecten bv Hoogstraat 45 2965 AK Nieuwpoort 0306038584 info@abken-architecten.nl www.abken-architecten.nl

Architektenburo Bikker BV Hoogstraat 45 2965 AK NIEUWPOORT 0184661238 info@bikkerbv.nl www.bikkerbv.nl

NOORDWIJK ZH

INENI Architectuur Goohorstlaan 21 2203 BB NOORDWIJK ZH 0713612681 info@inar.nl www.inar.nl

KVDK I Korbee van der Kroft Architecten BNA

OUD BEIJERLAND

RoosRos Architecten L.J. Costerstraat 2 3261 LH OUD BEIJERLAND 0186691580 info@roosros.nl www.roosros.nl

OUD-ALBLAS

Bongers Architecten bv Dorpsstraat 48 2969 AD OUD-ALBLAS 0184692171 info@bongersarchitecten.nl www.bongersarchitecten.nl

OUDDORP ZH

Van Kooten Architectuur Marijkeweg 36 3253 BP OUDDORP ZH 0647666446 steven@ vankootenarchitectuur.nl www.vankootenarchitectuur.nl Atelier Umbra Hoenderdijk 7 b 3253 AK OUDDORP ZH 0614576915 0614576915 info@atelierumbra.co www.atelierumbra.co/

REEUWIJK

ir. Gerard Rijnsdorp Architect Vlietdijk 14 2811 NB REEUWIJK 0642180252 gerard@rijnsdorp.nl www.rijnsdorp.nl

RIJSWIJK

R4a- Room for architecture BV Geestbrugkade 33 2281 CX RIJSWIJK 0152124442 info@R4a.nl www.R4a.nl

Architectenbureau Cladder Geestbrugkade 35 2281 CX RIJSWIJK ZH 0610667990 frans@ architectenbureau-cladder.nl www. architectenbureau-cladder.nl

ROELOFARENDSVEEN

Heembouw Architecten De Lasso-Zuid 22 2371 EW ROELOFARENDSVEEN 0713320050 info@heembouw.nl www.heembouw.nl/over-ons/ ontwerpende-bouwer/ heembouw-architecten/

ROTTERDAM

01-10 Architecten bv Schiedamsedijk 43 3011 ED ROTTERDAM 0102131818 info@eentien.nl www.eentien.nl

A1-ontwerpgroep architecten Willem Hioolenstraat 5 3065 LE ROTTERDAM 0104523552 0653361376 info@a1-ontwerpgroep.nl www.a1-ontwerpgroep.nl

Actually Design Delftweg 104 B 3043 NA ROTTERDAM 0646112424 sholeh@actuallydesign.nl www.actuallydesign.nl

Studio architectuurMAKEN Schiemond 20 3024 EE ROTTERDAM 0103040415 post@architectuurmaken.nl www.architectuurmaken.nl

Aurore Architecture Zomerhofstraat 72 3032 CK ROTTERDAM 0103216192 0619818690 emile@aurore-arch.nl www.aurore-arch.nl

Jan-Willem Baijense Architect 2e Virulystraat 1 B 3022 ZM ROTTERDAM 0628129699 info@jwba.nl www.jwba.nl BDP. Conradstraat 38 3013 AP ROTTERDAM 0107470062 rotterdam@bdp.com www.bdp.com/nl/

Atelier van Berlo Delftseplein 36 3013 AA ROTTERDAM 0618160804 info@ateliervanberlo.com www.ateliervanberlo.com

BIAS Architecten bv Maaskade 127 3071 NK ROTTERDAM 0102800136 maaskade@biasarch.nl www.biasarch.nl

bijvoet architectuur & stadsontwerp Mathenesserdijk 414 -E 3026 GV ROTTERDAM 0102440403 bijvoet@bijvoetarchitectuur.nl www.bijvoetarchitectuur.nl Frans Brakkee Architect Dreessingel 28 3066 TM ROTTERDAM 0655377754 info@fransbrakkee.nl www.fransbrakkee.nl

BRINK architectuur & stedenbouw BV Eendrachtsstraat 150 3012 XR ROTTERDAM 0104762425 info@atelierbrink.nl www.atelierbrink.nl

Broekbakema Tabak 1 unit 4/5 3044 BC ROTTERDAM 0104134780 info@broekbakema.nl www.broekbakema.nl

Broos de Bruijn architecten Boomgaardsstraat 84 3012 XE ROTTERDAM 0641855543 d.landman@bdba.nl www.bdba.nl

BureauVanEig Mathenesserdijk 410 B 3026 GV ROTTERDAM 0624528528 info@bureauvaneig.nl www.bureauvaneig.nl

BURO ID architecten Kruipbrem 20 3068 TH ROTTERDAM 0104229919 0626072557 info@buroid.nl www.buroid.nl Cityförster PartgmbB Charloisse Kerksingel 14 3082 DA ROTTERDAM 0104146841 rotterdam@cityfoerster.net www.cityfoerster.net

CONIX RDBM Architects B.V. Weena 695 B7.044 3013 AM ROTTERDAM 0102132663 info@conixrdbm.com www.conixrdbm.com

ConverseArchitects B.V. Lloydkade 865 3024 WZ ROTTERDAM 0102004085 info@conversearchitects.com www.conversearchitects.com/ Architectenbureau DEVRIES Mathenesserlaan 336 3021 HZ ROTTERDAM T 31625066730 vries.arch@planet.nl www.marcodevries.nl

ExS

FOAM architecten

Provenierssingel 66 b 3033 EN ROTTERDAM 0852100824 info@foamarchitecten.nl www.foamarchitecten.nl

Steven van der Goes architecten Voorhaven 30 b 3024 RN ROTTERDAM 0104764960 info@vandergoes.net www.vandergoes.net

Gortemaker Algra Feenstra architects bv Wilhelminakade 310 3072 AR ROTTERDAM 0102973030 info@gaf.eu www.gaf.eu

Gunneweg & Burg Mathenesserdijk 414 H 3026 GV ROTTERDAM 0108917298 info@gubu.nl www.gubu.nl

Studio Hartzema Westblaak 49 3012 KD ROTTERDAM 0102810751 mail@studiohartzema.com www.studiohartzema.com

HaskoningDHV Nederland B.V. George Hintzenweg 85 3068 AX ROTTERDAM 0104433666 info@rhdhv.com www.royalhaskoningdhv.com

HDK-Architecten bna bni bnsp Rotterdam Strevelsweg 700 /209 3083 AS ROTTERDAM 0104805653 info@hdk-architecten.nl www.hdk-architecten.nl

Heida Matsumoto Architecten Heemraadssingel 170 3021 DL ROTTERDAM 0619616703 roelof@heidamatsumoto.nl www.heidamatsumoto.nl

Hersbach en Könst

Architecten Mathenesserdijk 416 a 3026 GV ROTTERDAM 0107503210 info@hersbachenkonst.nl www.hersbachenkonst.nl

HSR Consultancy bv Gedempte Zalmhaven 727 3011 BT ROTTERDAM 0614274589 0614274589 h.spek@hsrconsultancy.nl www.hsrconsultancy.nl

iLINQ B.V. Schoonheide 8 3069 KN ROTTERDAM 0645180960 info@ilinq.eu www.ilinq.eu

Inbo Rotterdam Schiekade 189 UNIT 209 3013 BR ROTTERDAM 0104961900 rotterdam@inbo.com www.inbo.com

JADE architecten Goudsesingel 192 3011 KD ROTTERDAM 0652322850 info@jadearchitecten.nl www.jadearchitecten.nl

JagerJanssen architecten BNA Vijverhofstraat 48 3032 SN ROTTERDAM 0107507959 info@jagerjanssen.nl www.jagerjanssen.nl

JASZ Ontwerp | Bouwadvies Hillestraat 82 3072 JN ROTTERDAM 0622522113 info@jaszworks.com www.jaszworks.com

JKP Development Ruilstraat 6 3023 XR ROTTERDAM 0619622296 juliusck@gmail.com Architectenbureau Juinen AvB - BNA Mia van Yperenplein 247 3065 JK ROTTERDAM 0627129367 info@juinen.eu www.juinen.eu

Juli Ontwerp B.V. Wilhelminakade 959 3072 AP ROTTERDAM 0102410019 0653793535 bureau@juliontwerp.eu www.juliontwerp.eu

KCAP Architects&Planners Piekstraat 27 3071 EL ROTTERDAM 0107890300 rotterdam@kcap.eu www.kcap.eu

Kesp Architectuur Pijnackerplein 14 3035 GC ROTTERDAM 0616494468 karen@kesp-architectuur.nl www.kesp-architectuur.nl

Kolpa Architekten b.v. Strevelsweg 700 3083 AS ROTTERDAM 0104817144 info@kolpa-architecten.nl www.kolpa-architekten.nl kopvolarchitecture&psychology Mathenesserdijk 396a2 3026 GV ROTTERDAM 0108443464 0621853115 info@kopvol.com www.kopvol.com

Kraaijvanger B.V. Blaak 40 3011 TA ROTTERDAM 0104989292 info@kraaijvanger.nl www.kraaijvanger.nl

KuiperCompagnons B.V. Van Nelleweg 3042 3044 BC ROTTERDAM 0104330099 kuiper@kuiper.nl www.kuiper.nl

Laboratory for Diverse Status BV Blaak 520 3011 TA ROTTERDAM 0103077100 y.liu@l-ds.org https://l-ds.org/

LEX-Architecten BNA Korte Hoogstraat 15 E 3011 GJ ROTTERDAM 0628020163 info@lex-architecten.nl www.lex-architecten.nl

Buro Lina Wouwerlaan 23 3043 HH ROTTERDAM 0646274939 info@tanjalina.nl www.burolina.nl/ Loer Architecten Delftsestraat 33 3013 AE ROTTERDAM 0103216045 0613532769 office@loerarchitecten.com https://loerarchitecten.com/

MAAT ARCHITECTEN BNA Strevelsweg 700 /212 3083 AS ROTTERDAM 0102934880 info@maatarchitecten.nl www.maatarchitecten.nl

MAS

MVRDV bv Achterklooster 7 3011 RA ROTTERDAM 0104772860 HR@mvrdv.com www.mvrdv.com

BURO NICO Beekweg 173 3045 PA ROTTERDAM 0102181450 info@buronico.nl www.buronico.nl

De Nijl Architecten B.V. Sint Jobsweg 30 3024 EJ ROTTERDAM 0102829930 mail@denijl.nl www.denijl.nl

No Label Goudsesingel 230 3011 KE ROTTERDAM 0102827240 0626048780 info@no-label.info www.no-label.info

ONSIA architectuur Russischestraat 37 3028 BD ROTTERDAM 0104848886 0616074935 info@onsia.nl www.onsia.nl

Personal Architecture Goudsesingel 230 - eerste verdieping 3011 KE ROTTERDAM 0108865093 0641235184 info@personal-architecture.nl www.personal-architecture.nl

Port-Said Design & Architecture Coolhaven 451 3023 BA ROTTERDAM 0654243615 cock@port-said.nl www.port-said.nl

Marie Prunault Pieter de Hoochweg 2 F 3024 BH ROTTERDAM 0613029200 marieprunault@gmail.com marieprunault.com

Putter Partners Architecten Crooswijksesingel 50 H 3034 CJ ROTTERDAM 0104132577 postmaster@putterpartners.nl www.putterpartners.nl

rphs+ Schiedamsedijk 41 3011 ED ROTTERDAM 0103031995 archi@rphs.nl www.rphs.nl

SchilderScholte architecture+ Weena 417 A 3013 AL ROTTERDAM 0643032231 0643032231 contact@schilderscholte.com www.schilderscholte.com

Spring architecten Boompjes 550 3011 XZ ROTTERDAM 0104132790 info@spring-architecten.nl www.spring-architecten.nl

studio ACTE Voorhaven 3 3025 HC ROTTERDAM 0651014013 info@studioacte.com https://studioacte.com/

Studio Nauta Brielselaan 85 3081 AB ROTTERDAM 0103074225 0614624153 info@studionauta.com http://studionauta.com

Studio Stylo Ludolf de Jonghstraat 41 3043 JD ROTTERDAM 0611177912 erika@studiostylo.nl www.studiostylo.com

Studio TMOJ Goudsesingel 230 2.3 3011 KE ROTTERDAM 0631773286 info@tmoj.nl https://tmoj.nl/ studioJBA Hudsonstraat 233 3025 CP ROTTERDAM 0617678720 info@studiojba.nl www.studiojba.nl

Superimpose Architecture B.V. Mathenesserdijk 414D 3026 GV ROTTERDAM 0618424161 0618424161 info@superimpose.nl https://superimpose.nl

Thijssen Verheijden Architecture & Management (Coöperatie U.A.) Van der Duijn van Maasdamweg 424 3045 PE ROTTERDAM 0104375269 0626945367 maaike@thijssenverheijden.nl www.thijssenverheijden.nl Trae Architect Crooswijksesingel 50 3034 CJ ROTTERDAM T 31636016098 jan@trae.nl www.trae.nl

TTontwerp architectuur en interieur Muurbloemstraat 26 3053 EJ ROTTERDAM 0636568130 info@ttontwerp.com TTontwerp.com UMBA architecten Linker Rottekade 292 3034 CV ROTTERDAM 0102760454 0620090590 rs@umba.nl https://umba.nl/

Voorwinde architecten Kralingse Plaslaan 19 3062 DA ROTTERDAM 0629577725 wendy@ voorwindearchitecten.nl www.voorwindearchitecten.nl

WDJA

Van Nelleweg 2330 3044 BC ROTTERDAM 0104259986 info@wdjarchitecten.nl www.wdjarchitecten.nl

Willers Architectuur stadhuisplein 13 U01 3012 AR ROTTERDAM 0102235321 info@willersarchitectuur.nl www.willersarchitectuur.nl

wUrck architectuur stedenbouw landschap B.V. Sluisjesdijk 46 3087 AH ROTTERDAM 0104290709 info@wurck.nl www.wurck.nl De Zwarte Hond Westblaak 37 3012 KD ROTTERDAM 0102409030 administratie@ dezwartehond.nl www.dezwartehond.nl Zwenk Grondherendijk 39 3082 DG ROTTERDAM 0643235501 info@zwenkarchitectuur.nl www.zwenkarchitectuur.nl/

SOMMELSDIJK

Architectenbureau Born BNA Oudelandsedijk 13 3245 LG SOMMELSDIJK 0187482466 agm.born@bornarchitecten.nl www.bornarchitecten.nl

SPIJKENISSE

office ban Sperwerhoek 44 3201 SK SPIJKENISSE 0629115938 igor@officeban.eu www.officeban.eu

STREEFKERK

Architectenbureau ir Arie Gelderblom BNA Dorpsstraat 49 2959 AH STREEFKERK 0184692004 info@ gelderblomarchitecten.nl VLAARDINGEN Houdijk Architecten B.V. Oosthavenkade 51 3134 NX VLAARDINGEN 0104600682 info@houdijkarchitecten.nl www.houdijkarchitecten.nl VOORBURG

Inter A 70 v/d Wateringelaan 161 2274 CE VOORBURG 0703479277 gawoele@interA70.nl www.interA70.nl

Architect&bureau Ernst Manger Herenstraat 27 2274 CA VOORBURG 0704157299 0651552950 info@manger.nl www.manger.nl

VOORSCHOTEN

Jacobien HOFSTEDE architect Haagwijk 12 2251 AH VOORSCHOTEN 0615061089 jacobien@ hofstede-architect.nl www.hofstede-architect.nl

WASSENAAR

LK architekten Molenstraat 28 2242 HT WASSENAAR 0705116264 0630678478 info@leokroonarchitect.nl www.lkarchitekten.nl

Architectenbureau Anna Zinkweg BV Johan de Wittstraat 5 2242 LA WASSENAAR 0705119010 0654221103 mail@zinkweg.nl www.zinkweg.nl

WATERINGEN

StudioBvH Boetersstraat 2 2291 ZP WATERINGEN 0611857663 Architect@StudioBvH.nl www.studiobvh.nl

WERKENDAM

Olivier en Partners Architecten Biesboschhaven Noord 20 4251 NL WERKENDAM 0183678004 info@olivier-architecten.nl www.olivier-architecten.nl

ZOETERMEER

A place Van Leeuwenhoeklaan 263 2713 RA ZOETERMEER 0621503800 info@aplace.nl www.aplace.nl

Meijer & van Eerden Architectenbureau B.V. Signaalrood 1 2718 SH ZOETERMEER 0793165710 info@meijervaneerden.nl www.meijervaneerden.nl

BNA-senioren

F.A.J. Adriaanse

Ir. P.C.M. Alkemade

G.E. Baarsel

Ir. B.M. Bartelds

Ir. R.G. Bartijn

Ir. G.J.W.M. Bebber

H. Beek

Ir. K. Benraad

S.R. Berg

M. Berg-Van Gink

Ir. G.J. Bleeker

Ir. J.J. Blom

Ir. D.J. Bodegom

Ir. J.H.J.A. Bonnemayer

A.W.L. Bont

Ir. C. Bos

D. Bosch

J.G. Boudestein

G.J. Brederode

Ir. J.F. Brink

Ir. F.A.W.M. Brouwer

Prof. J. Brouwer

Ir. R.L.M.A. Brouwers

Ir. C.J.H. Buijzen

H.A.F.M. Bullens

ir. G Burger

Ir. R.J.B. Burger

J. Colenbrander

Ir. K.H. Crabbendam

D. Cruiming

R.J. Dam

Ir. O. Das

J.E.L.G. Dautzenberg

J.H. Decker

A.J. Deurloo

N.H.G. Dhondt

A.J. Dijk

G.A. Dinnissen

F.A. Donselaar

S.M. Douma

Ir. J.A. Dubbeldam

P. Durieux

Ir. B.M. Duvekot

H.L. Egberts

H.J. Engelkes

Ir. E.P. Euser

Ir. M.P. Evelein

C.M. Faling

G.H. Fortuijn

C.M.T. Frerker

P.J.M.A. Geld

A.J.J. Giesen

Ir. J.H.F. Giezen

Ing. H.J. Godthelp

M.J. Goor

H.G.M. Haar

L.M.M. Haaren

C. Haasjes

W.C.F. Hageman

W.J. Hagg

J.H. Hamers

K.L. Hamming

Ir. H. Hansma

A.J. Haverkamp

Ir. J.A.G.M. Hendriks

J.A.H. Hendriks

ir. M.A.A.B. Hendrikx

R.A.L.C. Hendrix W. Hensen W.A. Herder J.L.M. Hertroijs P.G.J. Heuvel J.A. Heuvelink Ir. A. Hille Ir. K. Hoeven Ir. K.G. Hoope Ir. A. Hoorn Ir. A.M. Houwelingen Ir. E.J. Hove E.I. Huibers M.J. Hulst Ir. G.J. Humblé H. Jacobs

Ir. P. Jansen Schoonhoven ing. A. Jong J. Jong Ir. H.M. Jong Ir. H. Jong C. Kalfsbeek

J.A.M. Kanters

Ir. E. Kasanmoentalib A.E. Kimsma S.E. Kleijn

Ir. P.W.L. Kloet H. Klunder Ir. G.K. Kok M.C. Koning J.T. Koningen W. Kort Ir. L.J. Koster P.W. Koster Ir. J.H. Kramer Ing. G. Kranenborg

A. Kroesbergen D. Kuin G. Kuiper

Ir. H.G.M. Laarhoven F.P. Lahaye

Th.J. Lammers P. Leijendekkers

Ir. C.J. Leijh Ir. P.A. Lenstra Ir. R.B. Ligteringen H.W.M. Lipsch

F.G. Looi

J.C.H. Lucas MSc

Ir. P. Lugthart Ir. B.Th.F. Markslag

Ir. W.H.M. Meijl Ir. A.G.M. Mensink

Ir. J.P.R. Merkesteijn J.A.M. Merks

C.A.R.L. Möller Ir. J.A.J.M. Moor J.H. Mulders D. Niesing V.H.M. Nieuweboer F.B. Noback H.E. Noord R. Noorlag Ir. J.G. Nuijten H. Olphen A. Oosterhuis Ir. J. Oostindie Ing. B. Ouden H.G. Pater Ir. C.A.E. Pattiselanno A.W.F. Pauwert Ir. J.D. Peereboom Voller H.J.L. Peters A.G. Poel Ir. A.J. Poll L Porton Ing. Ir. C.H.M.J. Posma Ir. B.J.M.M. Pouderoyen

F.D.G. Prins Ir. G. Pronk Ir. R.J. Proper Prof. T.H.M. Prudon Ir. L.M. Putter Ir. W.A. Quispel M.P.H. Raaijmakers J Raemaekers J.P.P. Rijswijk W.V. Roemjantsew Ir. J.R. Romke de Vries Ir. C. Ronstadt Ir. J.H. Rooden Ing. M.A. Ros Ir. G. Rosbach Ir. K.J. Rosdorff Ing. Ph.M. Rosdorff T.A.J. Rouwhorst Ing. J.D. Ruyg R.A. Salm

J.B.G.M. Scheffer Ir. G.P. Schijf J Schotman

G.A.J. Schouten

A.J.K. Schrijen Ir. G.F.J. Simonetti

T.D. Slavova-Keet

Ir. F.J. Smits

Ir. B.G.J.J. Snelder

C.M.J.G. Spanjers

Ir. J.L.M.F. Spreksel M.G.J. Steeds-Janssen Ir. H. Stemerdink

Ir. W.J.D.B. Stijger Ir. H.G.M. Stol

Ir. F.W.M. Straesser Ir. A.H.J. Swinkels

G. Thienen

Ir. G.H. Thio A.S. Tilburg R. Timmler Ir. F. Toben A.G.L. Tuns

R.G.J. Valk Ir. G.W. Veersen D.J. Velde F.J. Velde ing. J.J. Velden

V Ir..W.J. Veldhuijzen van Zanten Ir. A. Venema Ing. J.H.T. Verborg Ir. D. Verhaar E.W.M. Verheugt Ir. J.M. Vermeule. A.G. Vermeulen J.C. Verseveld G.G. Verwey Ir. L. Vis A.A.M. Vliet J.J. Vorsselman

A.J. Vries Mar Ir. A. Vries D. Vroegindeweij A.R. Waal

Ir. A.W.M. Waltjen T.C.M. Wamel Ir. A. Wiersma Ir. R. Willink Ir. H. Wilton R.R. Woltjes N.J.G. Zon

Hoogbouw vervangt ruïnes

Dit project heeft betrekking op een leegte, een terrein dat leeg was gebleven sinds het bombardement op Rotterdam in 1940 en een dilemma waarvan slechts weinigen geloofden dat het kon worden opgelost.

© Peter de Ruig

Hoewel de rest van de stad al lang weer was opgebouwd, was dit driehoekige stuk stedelijk braakland als een gapende wond of een onooglijk gat in een rij tanden. De ruimte, gelegen op een markant punt aan de Wijnhaven naast de Hogeschool Rotterdam, was te klein en te onhandig van vorm om investeerders te interesseren. Tangram Architecten heeft nu een hoogbouw gerealiseerd die niet alleen onderdak biedt aan studenten, maar in combinatie met de torenflat aan de overzijde van de weg ook een poort naar de stad vormt. Het grondplan van de verdiepingen aan de voet van het gebouw volgt heel precies de contouren van de bouwkavel. Elke beschikbare vierkante meter wordt benut in deze extreem dichte stedelijke omgeving. De architecten geven de bovenste verdiepingen meer ruimte, breken met de smalle footprint en creëren een verspringende voorgevel met gegroepeerde niveaus die buiten de lijn van het gebouw eronder uitsteken. Dankzij deze strategie konden ze de oppervlakte maximaliseren en ruimte creëren voor meer dan 600 appartementen op de bovenste verdiepingen. De benedenverdie pingen, waar zich een restaurant, winkels, kantoren en een bibliotheek bevinden, zijn open voor het publiek, zodat de architecten er niet alleen in slagen de ruimte optimaal te benutten, maar ook een verbinding met de omgeving tot stand brengen. Het gebouw en de kade zijn met elkaar verbonden, net als de kade en de brug. De vroegere leemte is niet alleen opgevuld, maar er zijn ook nieuwe relaties binnen de stede lijke context gegenereerd, waarbij de herinneringen aan puin en bomschade echter niet alleen tot het verleden behoren. Dit is vooral te danken aan de gevel: deze is ontworpen in delen van verschil lende hoogte en op verschillende manieren aan elke kant: een glazen gevel hier; een aan de achterzijde geventileerde ALUCOBOND® beddenhaakgevel met gestanste ramen daar. Dit alles ook nog eens vervaardigd in een voorgefabriceerd HSB

systeemelement. De verschil lende gevels benadrukken de aard van het gestapelde volume van het gebouw.

De ALUCOBOND®-gevel heeft nog meer te bieden. De unieke dubbel geanodiseerde PANELOX® composietpanelen volgen een bijzonder patroon in AluBronze 01 en AluBronze 03.

Op basis van een oude zwartwitfoto van de bomresten op het terrein hebben de architecten dit patroon ontwikkeld en gebruikt om het beeld van ruïnes, verwoesting en censuur op de nieuw ontworpen gevel vast te

leggen. Naast het frisse, jeugdige leven dat zij aan deze onrustige plek hebben gegeven, wordt het verleden herdacht. Dankzij de PANELOX® technologie is het oppervlaktepatroon in feite meer dan een tweedimensionale kleurendruk. De tweelagige textuur, die verschillende reflec tiegraden binnen elk paneel creëert en voortdurend verandert naargelang de lichtinval en het perspectief van de toeschouwer, maakt dat het oppervlak er werkelijk driedimensionaal uitziet.

Alucobond https://alucobond.com

© Peter de Ruig© Peter de Ruig

Adverteerdersindex

3A Composites GmbH – pagina 306, 307

A

Aalbers Wico – pagina 77

ABB B.V. – pagina 166

Achmea Centraal Beheer – bladwijzer

Adamasgroep – pagina 180, 181, 182, omslag 2

AFAS Software B.V. – pagina 218, 219, 220

Agentor Bouwtechniek – pagina 34

Agentur Richter GmbH & Co. KG – pagina 63

AGROB Buchtal GmbH – pagina 82, 83

Aldowa B.V. – pagina 238, omslag 3

Altez NV – pagina 233

Anyway Doors – pagina 152, 153

Astrimex B.V. – pagina 252

Axess B.V. – pagina 13

B

B.E.G. Nederland B.V. – pagina 155

Balco AB – pagina 114

Bartels & Vedder – pagina 121

Bird Home Automation GmbH – pagina 93

Bouwcenter Nobel – pagina 22, 23

Breuer & Schmitz – pagina 236, 237

Building Wrap - Folie Techniek – pagina 183

C

Calduran B.V. – pagina 204

Carlisle Construction Materials NL – pagina 12

Cladding Partners B.V. – pagina 259

D

Daiwa House Modular Europe Jan Snel

Holding B.V. – pagina 134, 135

Dejo Metaalindustrie B.V. – pagina 19

Derako International B.V. – pagina 33

Duofor B.V. – pagina 156

E

E-Dynamics | yoobi.nl – pagina 312

Eneco Energie B.V. – pagina 14, 15

ERCO Lighting B.V. – pagina 36

Euroliften – pagina 19

F

FiCor – pagina 242, 243

Firenzo B.V. – pagina 198

For Building – pagina 123

FSC Nederland – pagina 168

G

GarantieGevels B.V. – pagina 256, 257

Gedore Technag B.V. – pagina 77

Glassale BV – pagina 36

Goudstikker - de Vries B.V. – pagina 84

Groupe Atlantic Nederland – pagina 313

Grunbach Liften – pagina 8

H

Häfele Nederland – pagina 6

Hardeman- van Harten B.V. – pagina 234

Havebo B.V. – pagina 244

Heilijgers B.V. – pagina 37

Hennepverwerkingsbedrijf

Dun Agro B.V. – pagina 167

Hercules Floating Concrete B.V. – pagina 123

Het Nieuwe Instituut – pagina 87

Houtgroep Van Drimmelen B.V. – pagina 18, insert

Huck Torimex B.V. – pagina 157

Hydro Building Systems

Netherlands B.V. – pagina 94, 95

I

IGP Benelux B.V. – pagina 85

Interior Glassolutions B.V. – pagina 62, 158

Isoluik Nederland – pagina 250, 251

J

Jansen Prefabbeton B.V. – pagina 102

Joris Ide N.V. – pagina 154, 202, 203

K

Kameleon Solar B.V. – pagina 200, 201

Kingspan Insulation N.V. – pagina 86

Kingspan Light + Air – pagina 42, 43

Kone B.V. – pagina 122

Kooy Baksteencentrum B.V. – pagina 32

Köster Afdichtingssystemen – pagina 310, 311

L

Lamers en Visser Bouwmanagement en Bouwtechnieken B.V. – pagina 103, 221

O

Otis B.V. – pagina 111

P

Parkon B.V. – pagina 33

Paulussen Hardhouthandel – pagina 254, 255

PEFC Nederland – pagina 104, 105

Physee – pagina 217

Pittsburgh Corning Nederland B.V. – pagina 183

Plan Effect systeemwanden – pagina 235

Pluimers Isolatie B.V. – pagina 4, 164, 165

Preworxs B.V. – pagina 216

Profine Nederland B.V – pagina 124, 125

R

Renson Ventilation N.V. – pagina 186

Reynaers B.V. – pagina 10, 76

Ridder Skins for Buildings B.V. – pagina 115

Rodruza B.V. – pagina 16, 17

Rolflex Nederland B.V. – pagina 74

S

Saint Gobain – pagina 24

Saval Brandbeveiliging B.V. – pagina 136

SBB Binnenafbouw B.V. – pagina 92

Siegenia-AUBI KG– pagina 112, 113

Smartland landscape architects – pagina 96, 253

Solarlux Nederland B.V. – pagina 20

Soprema B.V. – pagina 3

Staalbouw Nagelhout B.V. – pagina 92

Steenfabriek Vogelensangh B.V.

In Duitsland weten ze dat al langer; daar wordt witte kunststof dakbedekking bij ongeveer de helft van de daken toegepast. In Nederland is dat aandeel ongeveer twintig procent. Directeur Ton Versluis van Köster Afdichtingssystemen ziet wel een stijgende trend en lardeert dat met allerlei praktijkvoorbeelden, van particuliere woningen tot scholen en overheidsgebouwen. Maar ook Ikea in Delft, Orsted in Vlissingen, allerlei grote warehouses en diverse luchthavengebouwen.

KOELER

Witte dakbedekking reflecteert de zon waardoor het gebouw koeler blijft. De dakbedekking wordt maximaal 27 graden waar bitumen opwarmt tot boven de tachtig graden. Omdat het gebouw koeler blijft, is er minder energie nodig om het te koelen. En omdat het materiaal relatief koel blijft, zet het niet uit. Door het ontbreken van weekmakers die uitharden, treedt er geen scheurvorming op.

VOOR VLAKKE EN HELLENDE DAKEN

Het materiaal kan worden toegepast op vlakke en hellende daken. “We gebruiken het ook om hemelwaterretentiebakken te bekleden. Omdat het materiaal geen weekmakers en zware metalen bevat, blijft het water van prima kwaliteit.” Bedrijven die hun gebouw(en) duurzaam renoveren kunnen de witte dakbedekking daarin meenemen en aanspraak maken op subsidie. Het reflecterende materiaal zorgt ook voor een hoger rendement van zonnepanelen.

LEVENSDUUR

De kunststof dakbedekking kent een levensduur van meer dan dertig jaar en is onderhoudsarm. Het oudste Köster kunststof dak ligt al meer dan 53 jaar in Arnhem. “In aanschaf is het goedkoper dan EPDM en iets duurder dan bitumen, maar door de langere levensduur verdient dat zich snel terug. Wij zijn eigenlijk de gouden middenklasse met te goede kwaliteit.”

GEEN LASNAAD

De rollen dakbedekking zijn twintig meter lang en 105 centimeter breed. Het aanbrengen gebeurt met een föhn die het materiaal opwarmt tot zeshonderd graden en zo de banen moleculair laat samensmelten. “Er is dus geen lasnaad. Dat is een uniek element.” Aan het einde van de levensduur kan de dakbedekking verwijderd en gerecycled worden.

VAN FUNDAMENT TOT DAK

Köster Afdichtingssystemen biedt gebouwbescherming tegen vocht vanaf het fundament tot en met het dak. De vestiging in Harderwijk bedient de Benelux en Frankrijk. Köster werkt met dealerbedrijven in heel Nederland die zorgen voor de uitvoering van een project. “Wij geven graag advies en zorgen voor waterdichte bouwwerken.”

Architecten die met de witte dakbedekking aan de slag willen kunnen op de Köster-webpagina Architect en Bouwcalculatie diverse bestektools vinden.<

Köster Afdichtingssystemen

Overveld 15, 3840 AK Harderwijk www.koster-afdichtingssystemen.nl

Til projectmanagement naar een hoger niveau!

Voor architectenbureaus valt of staat alles met gedegen projectmanagement. Met de software van Yoobi til je project management naar een hoger niveau. Je bent hiermee volledig in controle over projectbudgetten en facturatie.

PROJECTUREN REGISTREREN

De basis van goed projectmanagement begint met het registreren van projecturen. Registreer projecturen op basis van projectfases zoals voorontwerp of definitief ontwerp. Zo krijg je grip op je projecten en houd je projectmarges gezond.

Met projectrapportages zorg je voor inzicht voor alle stakeholders. Rapporteer hoeveel uren, kilometers of overige kosten er besteed worden per fase, aan specifieke werkzaamheden of aan een bepaalde activiteit.

Doordat je vooraf een projectbudget instelt stuur je tijdig bij wanneer een fase meer tijd kost dan initieel ingeschat en voorkom je weggelekte omzet.

PROJECTEN FACTUREREN & OFFREREN

Wanneer je projecturen registreert leg je daarnaast ook direct een solide basis voor je facturatieproces. Door het nauwkeurig bijhouden van projecturen is het mogelijk om zowel projectdelen als meerwerk eenvoudig en inzichtelijk te facturen. Daarnaast liggen zowel in- als verkooptarieven goed vast in de software. Hierdoor heb je direct duidelijk wat het financiële resultaat van een project is.

Vanwege strak projectmanagement weet je precies waar in het verleden uren weglekten. Met deze inzichten maak je in de toekomst vanzelfsprekend betere offertes.

*Je ontvangt 2 maanden korting op een jaarabonnement. Geldig tot 31-12-2022.

TIPS VOOR DE JUISTE KEUZE

De keuze voor projectmanagement software is enorm.

Denk daarom bij het kiezen van de juiste software aan de volgende tips:

•Betrek de juiste afdelingen bij het selectieproces

•Stel een duidelijke lijst met criteria op waar de software aan moet voldoen

•Win advies bij collegaarchitecten die al met projectmanagement software werken

Onze experts staan voor je klaar om je te helpen met het testen en kiezen van het Yoobi-pakket dat naadloos aansluit op jouw wensen. Samen tillen we jouw projectmanagement naar een hoger niveau!

Yoobi Curieweg 7, 3208 KJ Spijkenisse 0181-697670 sales@yoobi.nl www.yoobi.nl

Beste bijdrage BENG 2 & 3

#BENGbooster

Geef jouw binnenklimaat een boost met de combinatie van slimme balansventilatie en warmtepomp

De beste BENG-score haal je met deze topcombinatie

In goed geïsoleerde nieuwbouwwoningen is ventilatie van groot belang. De HRC SmartComfort wint warmte of koude terug. Hierdoor draait de Alfea R32 warmtepomp in een optimaal werkingsgebied met een zeer laag energieverbruik en gegarandeerd comfort.

Combinatie met beste bijdrage aan BENG 2 en BENG 3

Geluidsarm totaalpakket

HRC SmartComfort

Alfea R32 warmtepomp Climeleon omkasting buitenunit

NTA 8800

Ga voor meer informatie naar de website. Scan de QR-code!

Colofon

BNA

Jaarboek

een

tot Bevordering

Alle rechten voorbehouden. Niets in deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de BNA. Voor informatie die onjuist of onvolledig is opgenomen aanvaardt de BNA geen aansprakelijkheid. De gegevens in deze uitgave zijn bijgewerkt tot 27 september 2022. De BNA is niet verantwoordelijk voor fouten of omissies.

De “marktvisie” artikelen vallen buiten de verantwoordelijkheid van de BNA.

BNA, branchevereniging van Nederlandse architectenbureaus

Postbus 19606 1000 GP Amsterdam T 020 555 36 66 bna@bna.nl www.bna.nl

Vernieuwing Willem Koning 1 College, Den Bosch

Architectenbureau: Nieuwe Architecten bna

Opdrachtgever: Koning Willem 1 College Fotograaf: Stijn Poelstra

Stories, Amsterdam

Architectenbureau: Olaf Gipser Architects

Opdrachtgever: Bouwgroep CPO Samenwerkers BSH20A

Fotograaf: Max Hart Nibbrig

Rechtbank Amsterdam

Architectenbureau: KAAN Architecten

Opdrachtgever: Rijksvastgoedbedrijf

Fotograaf: Fernando Guerra

Little C, Rotterdam

Architectenbureau: CULD INBO vof

Opdrachtgever: ERA Contour & J.P. van Eesteren / TBI Fotograaf: Ossip van Duivenbode

Museum Singer Laren

Architectenbureau: Bedaux de Brouwer Architecten

Opdrachtgever: Stichting Singer Laren Fotograaf: Karin Borghouts