Diaranson 11 di Februari 2015 www.bondia.com Email: noticia@bondia.com Tel: 582-7800 Fax: 582-7044 1,50 Florin
Da単o mas grandi na rif
Landslaboratorium lo bira fundacion
Minister di Salud a confirma cu finalmente a dicidi cu Landslaboratorium lo bira un fundacion bou hospital. Esaki ta e miho opcion segun e, considerando e financia, personal y calidad di servicio. Lesa mas riba pagina A3.
E da単o cu e derame di zeta na WEB a haci na e rifnan dilanti waf di Barcadera ta mas extenso cu a wordo anticipa. Esaki Rudy Davelaar ta duna di conoce na Bon Dia Aruba. Lesa mas riba pagina A3.
Prijs combustibel a baha atrobe Pa di dos biaha e a単a aki e prijsnan di combustibel a baha. Na december e consumidor ainda mester a paga 2,06 florin pa un liter di gasolin. Entrante awe e prijs ta 1,61 florin. Prijsnan di diesel y kerosin tambe a baha. Lesa mas riba pagina A4.
Ley saco plastic no ta prohibi importacion E ley pa prohibi uzo di cierto saco di plastic a keda entrega ayera na parlamento. Parlamentario Donny Rasmijn ta splica mas, entre otro cu esaki no ta prohibi importacion. Cada a単a mas cu 50 miyon di saco ta drenta nos waf, e ta bisa. Lesa mas riba pagina A2.
A2 LOCAL
Diaranson 11 Februari 2015
Pronostico di tempo:
Parcialmente nubia ORANJESTAD – Pronostico di tempo ta indica cu tempo ta parcialmente nubia. Temperatura maximo ta 30° grado y temperatura minimo ta 25°.
Tempo pa mainta: Parcialmente nubia. Maximo: 30. Heat index te 34°. Indice ultravioleta: 9. Biento di oost alrededor di 10 nudo cu rafa-
ga di 20 nudo. Posibilidad di awa menos cu 20%. Tempo pa anochi: Poco nubia te parcialmente nu-
bia. Leve posibilidad di awa despues di madruga. Biento di oost alrededor di 8 nudo cu rafaga di 22 nudo. Posibilidad di awa menos di 20%.q
‘50 miyon di tas importa cada aña’
Ley di saco di plastic no ta prohibi su importacion sino su uzo
Bo cadena di numbernan di suerte ta duna e number di awe
Sorteo9i 229 Maart 2015 2013 Sorteo di 10 FEBRUARI
t Let er
Joker
Jackpot Afl. 140.000,00
6
Go
1
0
1
7
7
3
7
1
8
4
1
2
5
3
5
9
6
5
Signo: TAURO
7
E parlamentario a laga sa cu den e ley no ta prescribi un prohibicion riba importacion di e tipo di saco aki, ya e ta trece mas complicacion. El a manifesta cu mas bien e ley ta prohibi e benta, distribuido y circulacion di e saconan di
06 07 10 25 27
plastic den forma di flanel pa facilita e trabou di control. Mayoria di saconan aki ta wordo benta afo creando problema pa nos medio ambiente y sushedad. E a indica cu nos ta papiando di mas cu 50 miyon tas pa aña cu ta drentando via nos waf. Sinembargo e no ta refleha e cantidad cu ta wordo uza anualmente na Aruba. Aceptacion y sosten Den pasado a haci intento pa
Spirito di ley E spirito di e ley aki ta esun
23
ega Ba
ll
M
20
13 Jackpot Afl. 1.650.000,00
DIARIO
SUPER 4
9
5
2
8
4
0
4
3
7
3
8
5
7
0
1
0
3
4
1
5
9
4
8
3
7
7
2
5
bin cu un ley asina pero nunca el a wordo concretisa, segun sr. Rasmijn. “Te cu aworaki tur comerciante, tur hende y instancia cu nos a papia cu ne, esaki ta un goal”, el a bisa. E ta un ley cu –segun parlamentario Rasmijn- tur hende ta aprecia pa e bini pa caba. E ta sigur cu e presentacion di e iniciativa aki a sosode den un bon momento. El a reconoce e sosten di instancianan manera Serlimar, ATA, Ahata, Universidad di Aruba, City Inspector; y tambe e sosten di Otmar Harms y Juliette Carvajal pa traha e iniciativa di ley aki. El a bisa cu e partnernan envolvi den e proyecto aki ta un grupo hopi grandi y nan ta interesa den dje, loke seguramente lo facilita e financiamento di e parti di promocion cu ta esun cu ta rekeri placa. E parti di ehecucion di e ley y control ta cay den man di nos autoridadnan competente.
Jackpot Afl. 54.000,00
09 16
cion di parlamento, ya cu e ta calcula cu entrante 1 di juli, e ley aki lo por drenta na vigor. Financiamento Otro punto tin di haber cu e parti di financiamento mas tanto riba e parti di conscientisacion. Presidente di parlamento ta haya importante pa tin presupuesto asigna pa e ley aki lo wordo implementa exitosamente. “Pa por ehecuta un ley di embergadura aki hopi biaha e ta costa placa”, sra. Lopez-Tromp a bisa.
ORANJESTAD – Ayera mainta parlamentario Donny Rasmijn a entrega na presidente di Parlamento Marisol LopezTromp, un iniciativa di ley pa prohibi uzo di cierto saco di plastic. Ta trata di e saco di plastic fini esun estilo flanel cu normalmente ta wordo distribui den supermercadonan y restaurantnan.
di salvaguardia nos medio ambiente, tanto e bestianan ariba tera como bou lama. Sr. Rasmijn kende ta presidente di e comision parlamentario di Ciencia, Innovacion, Energia y Desaroyo Sostenibel ta considera cu un ley asina ta yuda alivia e impacto cu e saco di plastic aki tin riba nos eco-sistema. Tambe un garantia pa nos futuro generacion por sigui disfruta di nos pais su naturalesa. E saconan aki ta bula tur parti rond afectando nos bida marino, tur sorto di bestia, y nos beyesa natural. Esaki ta trece un ‘mahos bista’ pa nos turismo cu ta base di nos economico. Procedura Presidente di parlamento Lopez-Tromp a splica cu awor cu e iniciativa di ley aki a wordo entrega oficialmente na parlamento, e mester cana su caminda regular. E lo wordo manda pa Conseho di Consulta, y despues di contesta tur e preguntanan, e lo wordo trata den parlamento na luna di maart venidero. Sra. Lopez-Tromp a bisa cu como presidente di Parlamento ta un honor pa ricibi un ley di iniciativa asina. Parlamentario Rasmijn ta spera cu un ley asina por haya un sosten unanime di tur frac-
Naturalmente prome cu e ley lo wordo implementa lo bin full cu un campaña di conscientisacion durante tres luna. Durante e periodo aki lo informa riba kico si of kico no por; y kico ta e beneficionan di dje. E ley no ta inclui un prohibicion riba tur saco di plastic, sino specificamente esun cu mayoria di supermercadonan pero tambe nos comunidad ta haciendo uzo di dje. Lo bin un periodo prudente pa comercio deshaci di e saconan aki, y e hendenan por cumpra otro tipo di saco di otro material y mas fuerte cu lo por uza di nobo. Tambe nan por haci uzo di caha di carton of saco di papel. Ya caba algun negoshinan a cuminsa cu e iniciativa aki ariba nan mes. Esaki naturalmente ta exigi cierto disciplina pa tene e saconan den auto, y haci uzo di dje ora cu bo ta haci compras. Oportunidad Riba e tereno aki, sra. Lopez-Tromp ta considera cu e iniciativa di ley aki lo habri oportunidad pa innovacion. E lo bira un balor agrega pa nos mesun hende localmente fabrica e tipo di saco reciclahe aki y bende cu comercio locual ta yuda nos economia. E ta crea oportunidad pa otro negoshi local por fabrica e saco di plastic mas diki y duradero pa supermercadonan.q
LOCAL A3
Diaranson 11 Februari 2015
Minister di Salud:
Landslaboratorium lo bira fundacion bou hospital go, mi a wak cu cos a cambia 3 aña pasa financieramente. Consecuentemente mester a repasa y wak opcionnan di nobo. Si wak awo cu e analisis cu AIB a haci, a mira cu tin diferente opcion y no solamente uno. AIB por cierto ta e mesun consultorio cu a guia e proceso 3 aña pasa”, sr. Schwengle ta splica.
ORANJESTAD - Minister encarga cu salud Alex Schwengle ta nenga cu tin discusion cu prome minister riba e futuro di Laboratorio Nacional (Landslaboratorium). A base di locual ta miho financieramente, pa e empleadonan y pa calidad di servicio a scoge pe laboratorio bira un fundacion bou maneho di hospital. E informacion cu tin discusion entre e mandatarionan a bin di parlamentario Chris Dammers. El a bisa siman pasa na Bon Dia Aruba cu esaki ta locual minister di Financia a bisa durante un re-
union den comision fiho di Financia Publico. Pero ayera minister di Salud ta bisa cu no tin discusion y a tuma un decision caba. E decision aki tabata e preferencia di prome minis-
ter tambe, sr. Schwengle ta aclaria. “Tambe por mustra cu mi por ta gusta guera cu sindicato Seppa, pero esaki no ta berdad. E unico motibo pakico e ta mustra asina, ta pasobra, na momento cu mi a acerca Seppa pa busca dialo-
E opcion pa e laboratorio bira un compania di gobierno (overheids NV) no tabata e miho opcion, segun e mandatario, siguramente no pa e trahadonan. A bin resulta si fiha riba calidad primario, pashent y trahadonan, cu e ora ey lo tin dos opcion so
cu lo por funciona, segun sr. Schwengle. Un di e opcionnan tabata e opcion inicial di minister mes, cual ta privatisacion di e laboratorio, cu no a resulta bon. E otro cu a resulta miho ta esun di bira un fundacion bou maneho di hospital. A scoge e ultimo opcion y a dialoga esaki cu e trahadonan, e ta splica. Segun minister, e opcion aki lo trece mehoracion den financia, calidad y ta duna trankilidad na e trahadonan pa motibo di e siguransa financiero. Esakinan ta e motibonan principal pakico a tuma e decision aki, e ta conclui.q
A check rifnan atrobe despues di derame WEB
‘Daño na rifnan mas grandi cu nos a anticipa’ ORANJESTAD — E daño cu e derame di zeta na WEB a haci na e rifnan dilanti waf di Barcadera ta mas extenso cu a wordo anticipa. Sinembargo e expectativa ta cu e zeta lo no yega e beachnan den area di hotel. Esaki Rudy Davelaaar ta duna di conoce na Bon Dia Aruba. Sr. Davelaar tabata parti di e team riba boto cu a sali ayera mainta pa repasa e daño ambiental haci. “Mi a wordo pidi pa Jaime Donata di Rampenbureau pa haci esaki. Awe mainta nos a bay hunto cu warda costa, Directie Scheepvaart y otro instancianan. Desde De Palm Island nos a mira un mancha di zeta saliendo for di WEB, bay den direccion west. Nos a sigui esaki te na altura di e club di yate di Varadero na unda nos a nota cu diferente di e yatenan tabatin mancha di zeta. Tambe nos a subi cinco di e rifnan dilanti Barcadera. Eynan nos a nota cu ya tabatin un team di cuater persona ta haci limpi. Nan ya tabatin diferente hemchinan di cinco galon yena cu zeta preto cu nan a colecta.” Bestia cubri bou zeta E ta bisa cu su team a ripara tambe cu e daño cu a wordo haci tabata mas cu nan a spera. “Na diferente luga por a mira e zeta preto ta pega tur caminda. E zeta ta drif riba awa, pero ora e hunta cu otro
e ta bira un material diki cu ta pega”, asina sr. Davelaar ta splica. Na dado momento e team a nota diferente bestianan di conchi y cangreu completamente cubri cu zeta, na e parti paden di e rif na unda e mancha a yega. “Ya caba nan tabata muriendo. Eseynan bo no por scapa mas. Mas ainda tempo lo mustra kico e daño lo bay ta pa e nursery nan di pisca y e mangel nan.” Pa loke ta e bida marino bou awa, por ehempel e piscanan y e coral den fondo sr. Davelaar no ta kere cu, fuera di kisas un of dos punto cerca di e rifnan, e daño lo ta significante. “Si acaso e zeta yega na e coral cu tin riba un profundidad di dos pa tres meter, no por haci nada. Coral ta muri den un par di ora. Mirando con diki e zeta ta riba e superficie di e awa, mi no ta kere cu a derame suficiente pa bira asina pisa cu e ta zink bay fondo.” Sinembargo e ta nota si cu ora cu a bay wak e drenahe unda e zeta a basha, ainda por a nota zeta den e awa cu tabata sali. “Porta esey tabata zeta cu a resta di e lek, pero mi no ta sigur”, segun Davelaar. Kimiconan Sr. Davelaar ta bisa Bon Dia Aruba cu segun warda costa parti di e mancha a sali bay pafo di e rif den lama grandi, pa despues drenta bek for di otro banda ora cu biento a draai bin di pazuid. “Pues
e banda pafo di e rifnan aki tambe a sufri daño. Hopi di e rifnan aki ta wordo separa pa canalnan y eynan tambe tin e luganan unda piscanan ta broei, nace y crece pa despues sali bay lama. Riba dje tin e parhanan cu den anochi ta yega na e rifnan pa descansa. Nan no ta mira e zeta den e scuridad y nan tambe ta wordo susha.” E ta bisa cu e ta kere cu si no cuminsa uza kimiconan pa disolve e zeta aworaki, e rifnan lo bay sufri mas daño ainda den dianan y simannan cu ta bin. Antayera ainda director di Rampenbureau a declara cu no a uza kimiconan aki. Beachnan Antayera ainda a wordo confirma cu e area di hotel y Aruba Tourism Authority (ATA) y Ahata a wordo alerta riba posibilidad cu e mancha lo por yega e beachnan turistico. Segun sr. Davelaar te aworaki no ta mustra cu esaki lo bay pasa. "Ora e mancha sali pa lama grandi y biento bira, e ora e por bin bek ainda. Pero mi ta kere cu e daño lo no yega mas leu cu waf di
Oranjestad.” Sinembargo ora e mancha yega lama grandi, e ta keda haci daño na e bida marino eynan. “Por ehempel e dolfijnnan y bayenanan cu sa pasa y e turtuganan.” Sr. Davelaar ta kere cu lo dura un par dia mas prome cu tur e zeta yega na e rif pa por wordo limpia, locual lo bay dura su tempo tambe. Caso penal Antayera hefe di Rampenbureau Jaime Donata a declara cu Ministerio Publico lo bay investiga si lo bay persigui WEB penalmente pa e derame di zeta. A tuma contacto cu vocero Ann Angela pa un aclaracion di esaki. Sinembargo e vocero no kier a bay mas leu cu declara cu e caso tin e atencion di Ministerio Publico. Minister encarga cu medio ambiente, Mike de Meza a
manda un relato ayera, bisando cu gobierno ta tumando accion. El a reuni cu departamento di medio ambiente y conseheronan di ministerio pa haya mas informacion. E mandatario ta papia di un ‘lek chikito’ y cu tur e esunnan envolvi a ‘coopera y incorpora e procedura pa evita e daño bira mas grandi’. Tambe e ta bisa cu ‘ manera WEB a a wordo notifica di un oil spill nan a tuma accion inmediatamente y a bin constata unda e problema ta y a cera e sistema pa preveni mas daño’. E no ta bisa nada di e echo cu tabata casi un ora cu a pasa prome cu APA/havenmeester a notifica WEB cu tin un lek. Pa cu e limpiesa, e mandatario ta bisa, mescos dialuna WEB a informa, cu ta uzando kimico. Pero nan no ta daña e medio ambiente, pasobra nan ta ‘biologico’.q
Awe: crusada cera na Super Food ORANJESTAD – E crusada riba Sasakiweg na altura di Super Food, ta cera awe di 4or di mainta te cu 4or di atardi. Esaki Departamento di Obra Publico ta informa. Motibo ta cu lo cuminsa cu trabou di ponemento di tubo bou caminda. Rutanan alternativo lo ta indica cu baricadanan y borchinan di aviso.q
A4 LOCAL
Diaranson 11 Februari 2015
Gasolin 7,1 cen y diesel 10,6 cen mas barata ORANJESTAD – Awe e prijs di un liter gasolin ta costa 1,61 florin locual ta 7,1 cen mas barata. Diesel a baha cu 10,6 cen pa 1,41 florin pa cada liter. Esaki minister di Asuntonan Economico, Comunicacion, Energia y Ambiental ta informa. Kerosin tambe a baha den prijs cu 13 cen pa 1,31 florin pa liter. E prijsnan aki ta inclui BBO y BAZV
A manda auto riba trahado di Valero Boulevard ORANJESTAD – Diamars anochi un chauffeur a insulta un trahado di e stacion di gasolin Valero Boulevard y despues tira auto riba e persona aki. E trahado a keda herida na su brasa ora e auto a ranca bay. Un otro automobilista a wak e incidente y a logra di tuma e number di e auto. Ambulance a bin na e sitio pa atende cu e trahado herida. E problema a cuminsa ora e trahado a cera e pompnan meymey y laga e otronan na banda habri como ‘self service’. Momento cu e trahado a pone e pion, un auto a yega cu tres hoben aden. Nan a cuminsa zundra pero e trahado a mustra nan riba e otro pompnan, pa motibo di cambio di warda. Pero e chauffeur no tabatin e pasenshi y a cuminsa insulta e trahado. Ora e trahado a bin bek pa reclama esaki, e chauffeur a primi e gasolin, dal e trahado cu a cay abou, fractura su brasa. Momento cu e edicion aki a cera, polis ainda no a gara e chauffeur.q
(Health Tax). Esaki ta di dos biaha e aña aki cu e prijsnan a baha. 14 di januari gobierno a baha e prijs di gasolin cu 27,9 cen; diesel cu 28,8 cen y kerosin cu 27,3 cen. Prijsnan internacionalmente ta bahando pa motibo di e azeta cu a bira hopi mas barata. Na december gobierno di Aruba ainda a subi e prijsnan, locual a straña hopi hende, pa motibo cu na resto di mundo
si e prijsnan tabata bahando fuerte. Na december consumidor mester a paga 2,06 florin pa 1 liter di gasolin. Y 1,88 florin pa cada liter diesel. Y e prijs pa 1 liter di kerosin tabata 1,79 florin. Segun gobierno esaki tabatin di haber cu e introduccion di e BAZV. Bon Dia Aruba a pidi e tempo ey un calculacion di esaki. Pero te ainda e ministerio di Asunto Economico no a cumpli cu esaki. Pan Ayera Departamento di Economia tambe a manda e pri-
jsnan maximo pa pan blanco. Pero ora ti compara e prijsnan aki cu esunnan cu e departamento y a manda na december, no por mira un diferencia. E motibo dicon a manda e mesun prijsnan atrobe, no ta conoci. E prijsnan pa detayista (pues locual por pidi consumidor) pues no a cambia. Pa un kipashi blanco por ehempel por pidi 1,48 florin ora ta pisa 300 gram; 2,27 florin pa 450 gram; 2,53 florin pa 500 gram; 3,21 florin pa 650 gram y 4,98 florin pa 1000 gram.q
CORTE A5
Diaranson 11 Februari 2015
Fiscal a exigi pa tur tres bay cera y perde nan trabou
Mañan sentencia ta cay pa tres agente di Polis sospecha di a menasa hende cu arma
ORANJESTAD – Mañan mainta e tres agentenan di L., A., y P. mester presenta den Corte pa scucha sentencia di Hues den e caso penal cu Ministerio Publico a cuminsa contra nan. Fiscal a baha pisa riba nan caminda el a exigi entre 14 y 18 luna di prizon y tambe cu tur tres mester keda 5 aña for di Polis. Luna pasa tratamento di e caso aki a tuma luga, caminda tur tres agente ta para riba cu ningun momento nan tabata arma manera e persona M.G. a denuncia. Tanto Fiscal como Hues a puntra nan si nan no kier papia e berdad. Nan a mantene nan punto di bista. Fiscal a hasta adverti nan cu si nan admiti, e lo tene esaki den consideracion ora di exigi castigo. Pero si nan keda para riba no, e lo baha pisa riba nan. E agentenan a keda bisa cu nan no a uza arma. Fiscal a bisa cu por spera un sospechoso ta bay gaña pero no un agente di Polis cu a huramenta. Na opinion di Fiscal, un agente lo por haci uzo di su derecho di silencio pero no bay gaña. E ta haya cu nan forma di actua pa cu e investigacion ta laga hopi di desea. Menasa cu arma di polis Fiscal a bisa Hues cu ya cu e trio ta desmenti, e lo mester presenta tur e pruebanan cu tin. El a mustra cu segun declaracion di e victima M.G., nan a subi tereno di su cas cu luznan grandi cendi. E homber a baha cu arma y grita habri porta. El a mira nan tur tres cu Glock. M.G. a nenga di habri porta y na dado momento e homber a bis’e pa bay sinta. El a puntra nan, mirando e forma di actua, si nan ta Polis y e homber a bis’e pa no preocupa. El a reclama y cu e homber a pone e arma na su cabes y a bisa si bo sigui papia mi lo kibra bo s….. Un di e muhenan a drenta y rista den e cas mientras cu e otro a cana rond di e cas. Tur tres tabata arma. Despues cu nan a bay, M.G. a yama Polis y un patruya a bin y e agentenan a bay y bolbe y bisa cu no a mira nada. Despues M.G. a bay haci denuncia na warda di Polis. Fiscal a bisa cu investigacion ta mustra cu en berdad M.G. a haci denuncia y cu P. su arma tabatin un flashlight pega na dje. A haya A. cu un flashlight den su cashi. Un di e agentenan a bisa cu a papia cu P.
kende a bisa nan keda pendiente. Despues e agentenan a declara na Landsrecherche cu M.G. tabata hopi spanta y a splica cu ta un homber y dos muhe y nan tabata arma cu Glock. Un di e agentenan a bisa cu M.G. a bisa cu nan tabata arma. E otro agente a bisa cu e tabata sa cu ta su tres coleganan a bay na e cas pero no a kere cu nan a actua di e forma aki. Traha relato falso Fiscal a mustra cu e patruya di Polis cu a bay na e cas y cu tabata sa kico tabata pasando, a traha proces-verbaal no corecto. Nan a pone cu a bay pa un intermediacion, siendo cu no ta asina. E agente a saca potret di loke el a skirbi y manda esaki pa L. kende a instrui pa laga cierto cosnan afo pa no identifica nan. Fiscal a bisa Hues cu e agente di Polis aki tambe ta wordo persigui pa falsificacion di e proces-verbaal. Denuncia a disparce Fiscal a remarca cu na dado momento hasta e denuncia di M.G. contra e tres agentenan pa e menasa cu arma, a disparce. Sinembargo danki na e agente cu a atende M.G., kende tabatin un copia, a bolbe manda esaki aden. Asi-
na e investigacion a cuminsa. Mas testigo Fiscal ta haya e denuncia di M.G. confiabel y ta wordo sosteni door di otro agentenan di Polis mes cu a mustra cu M.G. tabata hopi spanta. Tin tambe e declaracion di e otro persona C.D. cu tabata sinta cu M.G. den porch. E persona aki a bisa cu e ta bin for di Santo Domingo y tin miedo cu e lo wordo elimina si e declara. El a bisa cu na Santo Domingo esey ta sosode. El a wordo sigura cu nada lo pasa cun’e. E ora ey el a duna declaracion amplio cu tur tres tabata arma. El a bisa cu e homber tabatin arma riba nan y un di e muhenan a drenta e cas y rista mientras cu otro a cana rond di e cas. Miembronan di Landsrecherche a mustra cu C.D. tabata hopi spanta. Fiscal a mustra cu un otro persona A. a bisa cu e tabata yuda L. busca e brommer di L., cu a wordo horta. Na dado momento un persona a bisa e colega cu e brommer lo ta na cas di M.G. Segun e colega, e persona A. a bay cu nan y mustra nan e cas y a mira dos hende riba e porch. El a bisa cu el a mira M.G. pone man na cara pa mira door di e luz
fuerte. El a mira e homber cu arma y L. a cana den e cas mientras cu e otro Sali for di patras di e cas. E tabata den e auto y a bisa cu tur tres tabata arma. Gañamento Fiscal ta haya cu tin suficiente prueba cu tur tres agente di Polis tabata arma y nan ta gaña cu nan tabata nan so siendo cu un otro persona A., tabata cu nan den auto. Fiscal a señala cu un hefe K. a traha un rapport no corecto cu R.P. lo no a menasa hende cu arma. E no a pone cu R.P. a bis’e esey. Un otro hefe a bisa cu el a tende di e hefe W. a bisa cu K. a bis’e cu R.P. a bis’e di a menasa hende cu arma. El a traha un rapport mustrando esaki. Un otro agente M. tambe ta den problema pasobra el a bay yuda L. busca brommer y cu nan tur dos tabata arma. El a bisa 10 biaha el a haci esey. Den su tempo liber e tabata core cu e arma y tabata haci observacion y a coy informacion di Polis pa haci su investigacion na cas. Fiscal a enfatisa cu tur tres agente di Polis no por ta forma parti di Cuerpo Policial. No por bay abusa di armanan cu nan ta haya pa defende co-
munidad. Nos ta orguyoso di Polis cu ta defende comunidad pero no hendenan cu ta abusa di situacion. Fiscal a remarca cu e no compronde cu Cuerpo Policial a keda paga nan y ainda nan ta Polis. Fiscal a bisa cu e ta considera e agente P. como recidivista ya cu algun aña pasa el a bati un persona forma y falsifica proces-verbaal. E ta haya cu P. ta bolbe haci mesun cos door di bay menasa hende cu pistol di Polis den e hende su cas. Ademas di gaña cu e no a haci nada. Fiscal a exigi pa impone e castigo condicional cu P. tabatin pasobra el a haci e delito aki den su tempo di prueba. Pa e caso di menasa habitante di cas cu arma, Fiscal a exigi pa P., 18 luna di prizon y 5 aña for di servicio di Polis.Pa e agente L., Fiscal a exigi 16 luna di prizon y tambe cu 5 aña e no por traha como Polis. Pa e agente A., Fiscal a exigi 14 luna di prizon y tambe cu 5 aña e no por traha como Polis. Ta asina cu actualmente tur tres agente ta suspendi cu pago, pendiente resultado di e caso aki. Mañan mainta Bon Dia Aruba lo bay cubri e sentencia y lo informa lectornan kico ta e decision di Hues.q
A6 LOCAL
Diaranson 11 Februari 2015
Scol Practico pa Ofishi a keda funda localidad di Santa Cruz tin mester di mantenemento y un posibel expansion. Nos ta evaluando tur e posibilidad pa despues nos envolvi tur e partner den esaki.”
ORANJESTAD - E ultimo Scol Practico pa Ofishi (SPO) a keda oficialisa. Asina e unico school secundario special di Aruba ta keda funda y independisa di Stichting Educacion Profesional Basico (SEPB). Esaki minister di Enseñansa ta informa. Enseñansa Secundario Special tabata resorta pa hopi aña bou di e maneho di SEPB y tabata carga e nomber di Aspirantopleiding. Bou di SEPB tabata tin dos diferente localidad di e educacion aki, un localidad na Santa Cruz y un localidad na EPB San Nicolas. Den pasado a dicidi pa inclui e parti aki bou di e capa di EPB saliendo for di e vision di inclusion di tur alumno den enseñansa secundario y unda cu ta comparti e facilidadnan
pa formacion profesional basico, segun e ministerio di Enseñansa. Den transcurso di añanan a mira cu e concepto aki no a resulta positivo den practica pa motibo di diferente factor. Na aña 2013 gobierno a tuma e decision pa tuma e maneho di Aspirantopleiding di EPB y traspasa pa Dienst Publieke Scholen (DPS). E minister a sinta na mesa cu SEPB na varios ocasion pa delibera y pa sondea e diferente op-
cionnan pa drecha e situacion di Aspirantopleiding. SEPB na e momento ey no tabata comparti e mesun vision cu e minister y aki ta caminda cu despues di varios luna na mesa, a tuma e decision na juni 2014 pa independisa e Aspirantopleiding.
Hunto cu SEPB a yega na e acuerdo cu e maneho di Aspirantopleiding lo cay desde 1 di augustus aña pasa bou di DPS, lo instala un un grupo di maneho pa guia e proceso di independisacion y cu lo tene un periodo di transicion di un aña caminda cu tur e aspectonan di financia, personal y facilidadnan lo keda regla. Na comienso di juli 2014 e grupo a keda instala pa cuminsa traha riba e transicion di maneho di e Aspirantoplei-
ding. E tabata consisti di representantenan di DPS, SEPB y ,inisterio di Enseñansa. “E prome lunanan tabata sumamente intensivo pa e stuurgroep mirando cu mester a realisa varios trabou pa asina ambos localidad por a start bou di un maneho nobo pa aña escolar 2014-2015. A tene varios encuentro cu e docentenan y mayornan pa informa nan di e cambionan”, asina e minister ta bisa.
crusada importante pa e desaroyo di e tipo di educacion aki na Aruba. “Esaki ta e momento pa bay formalisa varios cos y haci e cambionan necesario pa asina nos schoolnan SPO por bay opera optimalmente y brinda e alumnonan tur loke nan mester y tin derecho riba dje. Tin varios proceso ta canando hunto na e momento aki pa asina nos por completa tur cos lo mas pronto posibel.”
Traspaso Tambe mester a muda e Aspirantopleiding di EPB San Nicolas completamente pa un localidad temporal na Savaneta. Entre juli y augustus mester a haci reparticion di inventario, cumpra mueble y materialnan nobo, renoba e localidad temporal y mester a haci e traspaso oficial di tur documentacion y informacion administrativo y financiero. Tur esaki ta posibel pa motibo di e trabou y sosten di tur e partnernan envolvi, incluyendo e maestronan, e minister ta splica.
Banda di e proceso di independisacion nos tin e proyecto di e localidad nobo pa SPO Pariba cu mester start muy pronto, e ta sigui bisa. “Nos tin e fondonan aloca y awo hunto cu DOW y Infrateam nos mester cuminsa e preparacionnan y indica un luga adecua cu por construi e localidad nobo. Tambe e
E cambio aki ta un fase nobo pa Enseñansa Secundario Special na Aruba y ta trece varios oportunidad. Minister Michelle Hooyboer - Winklaar ta indica cu nos ta na un
Amplia Un otro proceso sumamente importante, segun e minister, ta esun di e revision di e curiculo (programa di enseñansa) y tur loke tin di haber cu e organisacion di e contenido di e programanan. E asina yama ‘renobacion di contenido’ lo tin su impacto riba ful e organisacion y facilidadnan necesario pa e schoolnan. E minister ya a señala e necesidad di amplia e cantidad di aña di estudio di 3 pa 4 of 5 aña mirando cu nos ta confronta un situacion awo cu muchanan di 15 pa 16 aña ta finalisa enseñansa secundario special sin cu tin un otro alternativa cu nan por sigui studia y desaroya nan mes. “Na januari ultimo nos a yama tur e partnernan strategico pa asina start cu e proceso aki. Esaki ta inclui e curiculo, e cantidad di aña, y e aspecto di cualificacion. Esaki pa hopi aña tambe cu a wordo papia. Mi punto di bista ta pa sigura cu e studiantenan aki termina cu un cualificacion cu ta wordo reconoci den nos comunidad sea si nan ta opta pa cuminsa traha of nan ta desea di sigui studia.” q
LOCAL A7
Diaranson 11 Februari 2015
Sindicato Seppa lo firma 4 CAO pronto
‘Lo trece su reto pasobra
trahado publico kier bay dilanti’
ORANJESTAD - Seppa ta hopi activo pa loke ta negociacion di e CAO di e departamentonan, cu a bira priva den gobierno cu sigur lo bay trece su retonan cu ne. Esaki mirando cu e trahado publico kier bay dilanti, presidente di Seppa Magaly Brito ta splica. Tin hopi preocupacion bou di empleadonan publico. Tambe tin gruponan cu tin contracto colectivo cu ta termina cu Seppa mester atende cu ne. Despues di februari ta spera cu 4 CAO lo wordo cera. “Trahadonan kier mira adelanto, a pesar cu cifra di inflacion ta indica cu e inflacion no tabata asina halto. Pero esaki no ta kita afo cu trahado tin exigencia pa mira adelanto.” Dunado di trabou ta bisa cu no tin placa pa nada, cual ta crea dificultad. Seppa ta kere cu pa 2015 ta keda cla cu tur 4 CAO y e trahadonan lo keda satisfecho, segun sra. Brito. Serlimar Tin dos terminologia di ta “priva”, e ta sigui splica. Den e caso di Serlimar, e compania ta priva, pero ta keda den man di gobierno. Aki mester wak kico a pasa cu Serlimar den e ultimo añanan y con pa soluciona e fayonan, cu ta haci cu e compania tin problema financiero. Seppa no ta kere cu tur e fayonan lo mester bay cay riba lomba di e trahado.
Pero tambe mester mira e preocupacion cu tin den comunidad, sra. Brito ta opina. “Berdad ta cuminsa cobra un suma pa paga pa recogemento di sushi, cual ta normal den otro pais, pero aki e ta wordo tuma cu hopi reserva. E no mester ta asina si, cu ta cuminsa paga 25 florin y otro aña esaki ta subi te na e punto cu e ta bira cu no por pag’e mas. Si compara e situacion cu exterior, unda tabatin accion di parti di esunnan cu ta recoge sushi, facilmente nan a bisa cu tur sushi ta keda riba caya y hopi lihe e reaccion ta bin di comunidad cu no por.” Sra. Brito ta kere cu Serlimar, gobierno y sindicatonan, mester bay den dialogo riba con ta bay atende cu e problema di e compania, e fayonan cu gobierno ta haci cu e compania, kico e trahadonan por contribui como esunnan cu ta brinda e servicio y con nan ta wordo reconoci pa e trabou. Pa di e manera aki comunidad por mira kico realmente ta wordo haci cu e 25 florin cu ta wordo paga pa luna. Arubus Arubus tambe ta den un situacion hopi fastioso segun sra. Brito. E compania ta haci inversion den bus y otro materialnan. Pero e trahadonan pa e ultimo añanan ta entrega hopi keho y e mal contento ta keda bou di nan, asina e lider sindical ta informa.q
A8
Diaranson 11 Februari 2015
ECONOMIA/FINANCIA
Astec no ta mira crecemento substancial na waf di Barcadera ORANJESTAD – Entrante 1 di januari 2015 ta planea pa e waf di carga na Barcadera lo drenta den full operacion. Pero kico esaki ta nifica pa Astec cu ta e compania encarga cu e operacion di e waf aki?
resante pa nan, manera pa ehemplo Colombia caminda nan ta trece y hiba carga.
Segun hefe di operacion di Astec, Tito Tromp e mudamento aki no lo trece un crecemento substancial di nan operacion, manera a wordo pronostica riba e vision di gobierno pa Aruba bira un “hub”. Segun estudio haci e supuesto crecemento di e operacion di container riba waf no lo ta posibel na gran escala. “E waf di Barcadera ta traha pa e mercado di consumo di Aruba y no pa transito”, segun sr. Tromp. Mercado limita Sr. Tromp ta skeptico riba e crecemento aki ya cu e ta mira cu nos pais ta depende mas tanto di e mercado limita di Aruba mes, y di locual nos ta consumi internamente. Si e ta crece ta algo limita cu un 5%, esaki di acuerdo cu e crecemento di nos poblacion y nos consumo interno. E ta haya cu si tin proyectonan na caminda ta uno cu den dos aña eventualmente nan por mira un aumento
gradual. Pero el a bisa un “no” rotundo riba un crecemento di operacion di e waf nobo di Barcadera. E ta argumenta cu Aruba ta situa geograficamente pa e barco pasa di transito pa bay Panama unda tin e canal, y nos no tin e infrastructura pa nan, tampoco pa e conexion. El a cita como ehemplo, nos airport cu esun di Miami cu tin mas trafico aereo, ya cu desde Aruba ta wordo bula riba cierto destino. E ta haya
cu esaki ta e caso di nos waf cu ta conecta na cierto destino. “Nos waf no ta un waf cu ta traha pa atende cu barconan grandi y nos no por bay hacie”, el a bisa. Na Papiamento crioyo el a trece como ehemplo cu un persona no ta bay traha un cas grandi cu 10 camber si apenas e tin dos yiu. Pues nos waf di Barcadera a wordo traha pa e mercado di Aruba, y e ta diseña pa barco chikito; y no por traha un in-
UPA lo apela caso contra Astec ORANJESTAD – Directiva di sindicato UPA a reacciona riba e veredicto cu hues a duna diabierna pasa tocante e caso cu nan a entabla contra Astec relaciona cu e proceso di negociacion di un CAO nobo. UPA ta respeta e sentencia, pero absolutamente no ta di acuerdo cu ne. Nan a laga sa cu nan lo apela e caso aki. Nan ta haci mencion caminda den e protocol di dia 28 december 2011 -cu a wordo firma pa director di Astec- a wordo acorda 4 punto pa tene cuenta cu ne. Nan a suministra un copia di e protocol menciona. UPA ta señala cu ASTEC ta purba di pinta nan scur, pero nan no ta bisa cu Astec a hisa tarifa cu 12%. “E ta wak e splinter. No purba di blackmail. Dicon UPA ta wordo
acusa di ta perhudica economia”, asina directiva di UPA ta indica. Busca drechi UPA ta bisa cu nan tin derecho pa busca drechi. Igualmente UPA ta boga pa bin cu paz riba waf. Sinembargo nan ta señala cu si director di Astec ta laga e manager operacional benta gasolin riba candela, e ora nunca lo bin paz labora riba waf. Tambe nan cuestiona cu sr. Tromp a bisa cu Astec a draai 100% durante e dianan cu nan a bay den accion. UPA ta nenga esaki rotundamente pasobra tur barco a yega Aruba a descarga so, y no a carga. Na porta di waf tabata sali menos cu 60 container pa dia. Mientras cu miembronan di UPA ta saca promedio di 100 pa dia. Tira awa den biña
E directiva sindical di UPA ta bisa cu e sindicato ta dispuesto pa tira awa den biña, pero Astec mester trece “argumento valido pa convence nan, y pa cumpli cu e protocol”. Nan ta bisa cu den e protocol cu Astec a firma ta mustra exactamente cu nan mester presenta cu cifra preto riba blanco, y no djis cu palabra. E sindicato ta denuncia cu Astec no a stop di intimida e trahadonan te hasta manda Deurwaarder riba trahadonan. UPA a duna Astec conseho pa paga tino riba Atco su ISPS Code cu a viola, y cu pa colmo APA a uza esey. Nan ta sigui denuncia cu nan a haci uzo di un operador di grua cu tampoco tabata cualifica. Pues si algo a sosode nan por hasta perde e licencia di operacion di Astec.q
frastructura pa barco grandi cu no ta bin Aruba. No exportacion y competencia Otro punto tin di haber cu e barco grandi ta bin na e wafnan di e paisnan cu tin exportacion. Mientras cu den nos caso, e barconan ta trece carga pa Aruba, pero no tin carga pa saca for di dje, ya cu nos pais no tin exportacion. P’esey Aruba no ta resulta inte-
Igualmente el a bisa cu e structura di nos lama tampoco por cu e barconan grandi, ya cu nos no tin sitio pa mara nan. El a bisa bon cla cu Aruba nunca lo yega na remarca pa bira un “hub”, solamente si un hende cu hopi placa ta inverti na Aruba pa hacie un hub. Mientras den Caribe nos tin competencianan grandi entre nan Santo Domingo, Jamaica, Panama y Cartagena (Colombia) cu tin wafnan astronomico. “Nos por competi nunca cu paisnan grandi asina”, el a bisa. Cartagena no solamente tin un waf grandi cu ta creciendo sino cu nan costo di bida ta mas barata cu Aruba. Jamaica ta conoci como un pais di tranbordo mescos cu Santo Domingo. El a bisa cu e director anterior di Astec a haci hopi intento pa logra barconan di transito y no a logra. E unico transito cu nos ta haya ta esun di Venezuela ora cu tin congestion, ya cu e waf di e pais bisiña aki ta presenta tardansa. Pa tal motibo tin biaha e barconan di Venezuela ta bin tira nan carganan na Aruba, pero esaki ta un cantidad di container hopi limita.q
RIBA CAYA
A9
Diaranson 11 Februari 2015
Motociclista herida, tata rabia ORANJESTAD – Un motociclista hoben a keda herida seriamente na su cabes diamars atardi ora di perde control. Esaki a sosode riba e caminda na Macuarima prome cu e scol basico eynan. Un testigo a conta polis cu el a wak e hoben perde control, bula y despues dal su cabes contra un mata. E señora a yuda e motociclista te ora ambulance a yega pa transporta e victima pa hospital. E tata tambe a presenta na e sitio pa wak den kico su
yiu tabata envolvi. El a cuminsa zundra cu su yiu mester a keda cas cu e
brommer. Polis a confisca e vehiculo debi cu esaki no tin ningun documento.q
staciona banda panort ambos a bek nan auto na mesun mo-
mento como consecuencia cu a dal contra otro. Finalmente
a constata cu e daño tabata minimal. q
Bek auto na mesun momento ORANJESTAD – Ora dos chauffeur riba e parkeerplaats di Stadion G.P. Trinidad na Dakota a bek nan auto, nan a topa cu otro. Esaki a sosode diamars merdia. Polis di trafico mester atende e situacion pa wak kico a pasa. Nan a constata cu e chauffeur di Kia Sportage
staciona banda pazuid y e chauffeur di e Suzuki Vitara
Trein di reaccion
ORANJESTAD - Diamars atardi na e crusada di Venezuelastraat y Weststraat altura di Tat Fat a sucede un accidente unda un auto a bay dal
riba un baki di sushi grandi. Patruya di trafico a presenta na e sitio y declaracion di chauffeur ta duna di conoce,
cu e pickup a sali di pabou riba Venezuelastraat na momento cu un Toyota Yaris ta biniendo di zuid riba su caminda di preferencia. E
chauffeur despues cu e pickup ta sali su dilanti, a perde control tras di stuur y desvia bay banda pariba di caminda, dal contra un baki di sushi y
pusha esaki riba un Mitsubishi Lancer staciona. E daño tabata minimo na ambos auto y ningun persona a keda herida. q
A10 LOCAL
Diaranson 11 Februari 2015
Airco colga peligroso
ORANJESTAD – E situacion peligroso aki den Kruisweg tin atencion di hopi hende. E compressor di e airco ta colga den un forma cu ta casi cay. E hero cu mester wanta e aparato, a putri. Ora e ta cay, esaki por causa daño na entre otro auto para cerca of hende. Den fin di siman e luga aki ta haya hopi bishita, mayoria ta cliente di e bar popular Flamboyan. Ta spera cu autoridad lo hala atencion di e doño pa drecha e situacion aki.q
Sin seguro y cu plachi cu no ta cuadra
ORANJESTAD – E chauffeur aki cu a dal contra un otro auto, tin hopi mas prob-
lema cu por a spera. E accidente a tuma luga ayera merdia na Irenestraat, crusando
Wilhelminastraat. E chauffeur di e Mitsubishi a sali di Irenestraat pero a lu-
CLASIFICADO SANADOR SPIRITUAL
Internacional y Clarividente From Africa Mr. Mane Specialista den tur problema efectivo. Trece bek sernan keri, exito den negoshi, kita mala suerte y magia preto. Ta resolve problemanan financiero, yuda pasa rijbewijs, ta yuda cu dificultad sexual y mucho mas. Resultadonan rapido, garantiza . Pa mas info. yama 565-8369 211033 ___________________________
bida di wak trafico biniendo di Wilhelminastraat y a dal contra e otro auto. E daño no tabata hopi pero a resulta cu e chauffeur no tabatin seguro ni plachi di number cu ta cuadra cu su auto. Polis a confisca su auto y a notifica cu e ta para responsabel pa tur e daño.q
CIENCIA/TECNOLOGIA A11 Mars One Mission: biahe pa e planeta cora na 2024
Diaranson 11 Februari 2015
Di mas di 200 mil hende cu a spera di por laga mundo y muri na Mars, solamente 660 ta den e competencia ainda. Awo nan ta confronta cu un proceso di seleccion pa estricto.
lo wordo manda Mars, hunto cu un trailer. E Rover su trabou ta pa busca un bon luga pa aterisa, leu panort suficiente pa e tera por contene suficiente awa, pero ecuatorial suficiente pa haya hopi rayo di solo.
Esunnan cu logra yega te final pa logra un sienta riba Mars One Mission, cual ta un biahe di ida so, pa e planeta cora.
Dos a単a despues di esey, na 2022, seis mision di cargacion lo sali pa Mars. Nan ta inclui un otro Rover, dos unidad pa biba den y dos unidad di sosten. Esakinan lo aterisa cerca di e prome Rover, cual lo touw e unidadnan pa biba, den posicion y ta posiciona e panelnan di solo pa duna e unidadnan energia. E unidadnan di sosten mester crea un atmosfera caminda por hala rosea den e habitat, 3 mil liter di awa y 120 kilo di oxigeno lo wordo teni den deposito.
Con lo selecciona e astronautanan? E siguiente buelta lo tin mas entrevista filma envolvi y un grupo di retonan pa mira con bon hende ta traha cu otro. E rond di seleccion final lo sigui e candidatonan, mientras cu nan ta biba den condicionnan dificil cu ta similar cu na Mars. Na final di e proceso, Mars One lo kier 6 grupo di 4 astronauta pa train pa e mision. Con Mars One lo paga pa e mision? E organisacion Hulandes ta recaudando fondo con cu e por. Esey kiermen e derechonan di transmision, acuerdonan di sponsor, fondo di publico, donacionnan, y licenciamento di derecho intelectual di invencionnan na caminda. E prome mision, cu lo costa $6 biyon, tin como meta pa manda un rocket cu 2 homber y 2 muhe pa e planeta. Kico nan mester haci? Tur cos ta masha complica. E prome humanonan no ta programa pa sali pa Mars te na 2024. Pero hopi di e misionnan ta pa haci trabou di preparacion vital. Na 2018, un Lander lo wordo manda pa e planeta, como prueba pa tecnologianan cu e mision real lo mester. Esey lo wordo acompa単a pa un satelite di comunicacion, pa manda mensahenan bay y bin. Na 2020, un Rover Inteligente
Con e astronautanan lo yega Mars? Mars One lo contrata un manufacturado di rocket, pa construi un rocket pa nan. Esey lo ta Lockheed Martin, SpaceX of un otro compania. Na 2024, nan lo lansa e tripulacion su modulo di aterisahe y nan compartimento principal pa bib, pa e biahe den orbita di Mundo y pone nan hunto. E tripulacion lo lansa nan mes den orbita di Mundo, subi den un rocket pa Mars cu lo ta wardando, y sali pa nan destinacion. Con nan lo aterisa? E modulo di Mars Lander lo los di e rocket, y lo baha pa e superficie. Unabes cu e ta abou, e tripulacion bisti den nan trahe di Mars. Un di e Rovernan lo busca nan y hiba nan pa e habitat. E lo tuma nan un tempo pa aclimatisa na e gravedad di Mars. Nan prome tarea lo ta pa desplega mas panel solar, y cuminsa cu nan esfuersonan pa planta cuminda na Mars. Ki tempo nan lo haya mas
compania? E di dos tripulacion di Mars One ta planea pa tuma e biahe na 2026, y nan lo yega e a単a siguiente. Nan mesun habitat y unidad di sosten ta programa pa yega algun siman despues cu e prome ekipo yega. Pa proteha e astronautanan di e radiacion pisa na Mars, e Rovernan lo pone tera Marsiano riba e habitatnan.q
A12 SOCIAL
Diaranson 11 Februari 2015
Aruba Tourism Authority:
Prome evaluacion di Happy Liaison Officers tabata ‘positivo’ nan cu tambe tin na Aruba, asina enrikeciendo nan experiencia total y elevando e patronchi di gasto tambe aki na Aruba. Mas informa nan ta di opcion nan, mas e chens ta cu nan lo scoge pa haci uzo di diferente servicio”.
ORANJESTAD – Den luna di december a lansa e proyecto di Happy Liaison Officers, Aruba Tourism Authority esta ATA ta informa cu e prome evaluacion tabata uno positivo. E Happy Liaison Officers ta un grupo di persona nan dunando informacion y servicio na e bishitante a bin ta haci esaki na puntonan strategico, den areanan frecuenta pa turistanan bishitando Aruba sea como turistanan di estadia of cu barco crucero pa un dia. Segun un comunicado di ATA. E ekipo di Happy Liaison Officers a sigui diferente training enfoca riba servicio na e bishitante y riba entre otro traha cu e “Aruba App” riba e iPad cu ta ekipa cu tur informacion cu tin mester. A repasa pregunta nan cu lo por bin dilanti y segun cu e proyecto piloto ta cana a sigui amplia e base di pregunta nan
durante e fase piloto. E ekipo a ricibi training den deal cu ‘reclamo nan’ tambe sigurando cu cualkier asistencia den casonan asina tambe ta wordo brinda debidamente. Evaluacion Recientemente a tuma luga un seccion na ATA na unda
a evalua e trabou te cu awor. A duna un resumen completo di e pregunta nan diario, distingui pa cada localidad y a duna un bista amplio di cantidad di asistencia brinda, con esaki ta diferencia segun
crucero tin necesidadnan y deseonan diferente, nan tin un patronchi diferente. Esaki entre otro ta refleha manera cu a spera den e informacion cu e Officers nan a compila. “E proyecto ta bayendo den
localidad of orario. Tambe a duna un bista di con e programa a evoluciona y a presenta recomendacion nan pa tene cuenta cu ne. En general bishitante nan ta keda masha contento di mira un ekipo uniforma di oficina di turismo cu nan Ipad cla pa duna cualkier servicio cu tin mester, riba ruta nan masha frecuenta pa bishitante nan. E turista di estadia (stay-over) y esun cu ta bishita riba barco
un hopi bon direccion. Nos bishitantenan ta haciendo bon uzo di nos Happy Liaison Officers y nos ta contento cu e desaroyonan relaciona cu e proyecto aki,” Ronella Tjin Asjoe-Croes CEO di Aruba Tourism Authority a laga sa. “E combersacionnan cu e turistanan, no ta solamente brinda un servicio na un manera pro-activo, pero ta informa e bishitante di diferente (otro) opcion
Happy Officers Riba dia 17 di december di aña 2014, Bon Dia Aruba a publica cu e proyecto aki ta consisti di 7 information officers cu lo ubica nan mes na waf, den caya grandi como tambe den e area hotelero di e isla. E meta di e information officers nan aki ta pa duna informacion como tambe sugerencia na e bishitantenan di Aruba. Pa e trabou aki a prepara studiantenan di Universidad di Aruba. Den nan posicion e studiantenan lo tin un tablet cu wifi pa ora
diferente turista acerca nan cu pregunta nan por contesta esakinan sin problema. Ta spera cu pa medio di servicio nobo aki, turistanan por yega na e atraccionnan di e isla mas lihe posibel. Den futuro tin intencion pa manda mas di e Happy information officers “na mas luganan di interes” manera entre otro San Nicolas.q
SOCIAL A13
Diaranson 11 Februari 2015
Christie Mettes :
“Tin un poco tardansa cu e proyecto di cashi di bukinan” ORANJESTAD – Christie Mettes ta un di e hobennan cu a cuminsa cu e iniciativa di recicla materialnan pa traha cashinan cu buki pa rond di Aruba. E ta conta Bon Dia Aruba cu tin poco tardansa pasobra su persona mester a bay Jamaica y e proyecto a keda den man di su mama Miraim Helder y su amigo tambe Jess Wolf. “Ami mester a bay Jamaica y Jess tabata malo siman pasa, pues nos no a caba di pinta tur e cashinan”, Sr. Mettes ta comenta. Manera Bon Dia a publica prome un grupo di amigo Arubano ta ocupa trahando cashinan di buki cu lo wordo poni rond di e isla pa promove lesamento. E bukinan mester a termina e siman aki. Pero esaki ya no lo ta posibel. Warda bus Proximo biaha cu un persona ta wardando pa bus y ta laf e por djis coy un buki pa lesa. Segun sra. Mettes locual e cu su amigonan ta purbando di haci, ta cashinan di buki similar na esunnan cu tin buki na Boca Catalina. Cashinan similar lo wordo poni banda di diferente stop di bus riba caminda pa scol. Sra. Mettes a subraya cu esunnan activo den mundo di educacion na Aruba, sa cu tin un preocupacion pa e nivel di lectura pa locual ta trata studiantenan y pueblo Arubiano en general. Segun e, aunke cu alfabetisacion ta rond di 97%. E nivel na cual hende ta lesa y e cantidad di hende cu di berdad ta lesa ta hopi abou y esaki ta preocupante pa futuro di Aruba. “E bukinan cu lo wordo poni rond a wordo coleccionnan durante e limpieza na biblioteca nacional, october anda pasa. Rond di 150 buki lo wordo poni rond di Aruba. E bukinan aki ta poni pa lesa, pues hende por sinti liber pa coy buki gratis y hiba nan cas pa lesa, high-light y skirbi un comentario of otro mensahe positivo pa e proximo lectornan. Ora caba di lesa e buki por pone bek na cualkier bus
stop cu un cashi di buki” Sra. Mettes a bisa Bon Dia Aruba den un edicion anterior.q
A14 SALUD
Diaranson 11 Februari 2015
Health Care Conference Aruba 2015
Enfoke riba union di specialista y gobierno profesionalnan riba tereno di salud, manera mediconan, specialistanan, nurse y boticario. Pero tambe miembronan di comisionnan di maneho, cuerpo di supervision di organisacionnan y institutonan di salud.
ORANJESTAD - Health Care Conference Aruba 2015 ta tuma luga e siman di 1 pa 4 di juni na Renaissance Convention Center. Obhetivo ta logra y reenforsa colaboracion entre diferente paisnan di Reino Hulandes cu e proposito na yega na soluciona problemanan of retonan den area di salubridad. Ta organisando e conferencia riba peticion IPKO, e encuentro anual di parlamentonan di Reino. Esaki minister encarga cu salud Alex Schwengle, ta bisa ayera anunciando e conferencia. E temanan cu lo wordo presenta/trata durante di e conferencia ta ‘e sistema di cuido di salud den comunidad chikito’ (islanan den Caribe); ‘di produccion y calidad di cuido medico’; colaboracion den y entre e paisnan den Reino Hulandes y cuido den cierto seccion y cuido integra. Cual
kiermen un cuido medico pa cada persona segun nan necesidad.
dation, PAHO y Baptist Health Internacional.
E temanan aki lo wordo presenta pa entre otro oradornan di universidad di Erasmus (Rotterdam) , TIAS/ Nimbas, Harvard, Be Bright Foun-
Participantenan E conferencia lo ta riba nivel di maneho den e ramo di salud, e minister ta splica. E participantenan lo ta
Registracion Lo tin un gala di bonbini riba 31 di mei cu lo ta e apertura di e conferencia cu un recaudacion di fondo pa Cruz Cora Aruba. E anochi aki lo presenta un concierto di Orkesta Sinfonico Hubenil Simon Bolivar hunto cu artistanan local, Tica Giel, Landa Henriquez y Angelique Janssen. E anochi aki por haci registracion, pero prome tambe riba website www.hcca.aw A scoge Cruz Cora como fundacion e aña aki mirando cuanto e fundacion ta aporta na salud, y mirando cu e ta un fundacion cu tin colaboracion den exterior, e minister ta aclaria. Cada dos aña lo scoge otro fundacion.q
Seis causa di perdida di memoria transitorio Den nos bida diario nos lo por lubida cosnan chikito manera unda bo a laga bo yabi, celular, bril, etc. Pero pa kico esaki lo por sosode? Perdida di memoria ta un problema comun. Mayoria
di e hendenan ta experiencia ocasion temporal di perdida di memoria. Esaki ta wordo conoci como perdida di memoria transitorio. Ta existi hopi causa di e perdida di memoria transitorio, y aunke nan no ta un problema grave, e situacion aki
por afecta bo bida normal. Causa mas comun Entre e causanan mas comun di perdida di memoria transitorio bale la pena menciona: 1. Uzo di remedinan: anti-depresivo, anti-hista-
mine, relahacion muscular, trankilisante, pildo pa drumi, remedi pa anshamento y contra dolor ta remedinan hopi pisa cu ta influencia e perdida di memoria transitorio. 2. Abuso di alcohol: Abuso di consumo di alcohol ta daña e celnan di cerebro. P’esey despues di un buracheria pisa e persona no ta corda nada. Cu tempo e perdida di memoria lo por bira permanente. 3. Humamento: Humamento ta reduci e cantidad di oxigeno den bo celebro, y esaki ta trece como consecuencia cu ta perhudica fun-
cionamento di bo memoria. 4. Consumo di droga: Uzo continuo di droga ta trece cambio den e substancia kimico di cerebro, loke ta dificulta pa bo por recorda e cosnan facilmente. 5. Falta di soño: Drumimento malo y mal calidad di soño ta afecta bo memoria. 6. Mal alimentacion: Un bon nutricion ta importante pa bon funcionamento di bo cerebro. Ta importante pa inclui den bo alimentacion proteina y vet di calidad halto. No lubida cu e falta di vitamina B1 y B12 lo por afecta bo memoria.q
opinion A15
Diaranson 11 Februari 2015
Siman a habri cu un derame di petroleo. Loke ta mas preocupante, no ta cu tin un derame, pero e informacion cu a bin dilanti. No sa cuanto, no sa con serio y tabata debati riba e ora cu e informacion a keda suministra. Esey ta pone hopi cuestiona con e diferente instancianan ta traha cu otro. Menos mal cu SEGUN NAN, e informacion NO ta asina grave, manera cu a spera. Pero cu tin daño, ta sigur. Un biaha mas Aruba ta pasa den un susto, ya cu cada derame di petroleo, ta pone nos spanta debi na su consecuencia cu e por tin. Si bo UNICO pilar economico ta TURISMO, anto e beachnan cu ta bo UNICO fuente pa e turistanan, bo ta cuminsa ‘soda friu’, ora cu un noticia di un ‘oil spill’ keda anuncia. Anto mas pio ta , ora cu hendenan ta haci ‘como si fuera’ e cos NO ta serio. Nos ta yama esey, DOWNPLAYING.. mesun cos cu SPINDOCTERS.. haci como si fuera, nada no ta ‘serio, y cu e cos no ta manera cu hopi ta spera. Y ate..un dia despues, ta mustra cu e cos ta mas serio
cu a kere, pero toch e no ta mas grandi cu a kere. Esaki mester compronde cu e area cu tabata contamina, tabata mas contamina, pero no cu e la plama riba un area mas grandi. WEL WEL.. Ata un BIAHA MAS e Hulandesnan no por ‘come across’ cu e Rubianonan ora cu ta trata nos situacion financiero. Nan a purba na Aruba, nan a purba na Hulanda, pero NADA. Aruba y Hulanda ta DEADLOCKED den e situacion aki y no ta mustra cu cos lo keda resolve por lo pronto. Mientrastanto Aruba ta haci manera cu NADA no ta pasando, den sentido cu ta BUSINESS as usual. Plannan grandi ta wordo presenta tur siman. Cada siman un of DOS minister ta bin dilanti cu un ‘bucketlist’ y ta marca kico a haci caba y kico no a haci ainda. Manera cu nos ta sinta nota e progreso. Mientrastanto, CARNAVAL ta sigui bay dilanti. Ya ta e ULTIMO siman di carnaval. Ultimo siman unda cu SMAC ta manda y SAC ta na cas. Un vakantie di 6 siman pa esunnan di SAC. Miran-
do con cos a bay, SAC lo por keda drumi pa basta tempo pasobra ta MUSTRA cu TOCH, SMAC a logra (cu YEN di dolor di cabes) pa PULL it off. Esta, den forma crioyo bisa, nan a LOGRA. Duna Cesar loke ta di Cesar.. E kehonan contra SMAC a bira menos.. DANKI DIOS cu e temporada ta cortico, cu ta MINIMALISA e eventual dañonan di e organisacion nobo aki. Ata ainda tin e problema di HEDGING..un palabra nobo cu hopi no tabata SA mes kico e ta nifica. E bieuwnan ta puntra, ma ta bon, ta kico e cuenta ey ta. Simplemente cera un acuerdo cu un compania pa un tarifa fiho pa un periodo, pa sigura cu no tin cambio den e prijs durante e periodo valido di e contracto. Pa MALA SUERTE di e compania cu a CERA e deal, ata nan ta haya nan ta paga MAS, mientras cu e tarifa riba caya ta MAS ABOU.. Daks. DEN WOWO.. Pober WEB..awor esunnan geel ta forsa pa kibra e contracto.. POR..pero si kibr’e, ta resulta cu WEB lo mester paga un MULTA fuerte, pasobra esey TA e forma nor-
mal. Bo cera un contracto, y bo kibr’e, bo TIN cu sufri..sino TANTO bal bo tin contract.. y WEB, NO ta bay haci esaki.. ata e topico ta ASINA pica cu NINGUN Hende, NI e director no kier papia ariba. “E TA CONTROVERSIAL”. Otro biaha MARIBOMBA ta bay cera deal pa EVITA mas problema cu HEDGING!..corda e palabra ey!.. Bo a wak kico a pasa den weekend.. NO..no e buracheria di hende den carnaval, pasobra esey TAMBE ta mal cos.. MUHE, MUHE, y si, MAS muhe ta bringa cu otro. Normalmente ta homber ta haci esey, pero awendia, muhe ta bringa, anto burachi. Papia di burachi, ata uno MAINTA TEMPRAN ta core destrui cantidad di cos den Centro di Playa. MAINTA. MARIBOMBA SA cu UN caminda na mundo e ora ey, ta happy hour..pero, serio..burachi, MAINTA, anto DESTRUI cos asina tempran. Enfin..e topico ta ora cu DOS auto di polis, cu NO ta persiguiendo otro, DAL contra otro y keda TOTAL LOSS.. bo ta wak e cos aki
continuamente na television ora cu tin persecucion di ladron y polis. Anto e autonan di polis ta keda na WERKI.. Pero awor, ta DOS polis den DOS diferente auto cu tabata biniendo di otro caminda y a DAL den otro. Por pasa. Pero ainda no sa PAKICO. Masha misterio. Cuenta di hiba auto mesora pa garashi pa drecha y of pa sconde ? Anto pa dos dia despues, tur dos auto keda transporta riba FLATBOM pa e reconstruccion di e ‘evento’. Pregunta ta, si nan tabata bayendo e MESUN ‘melding’, of DOS diferente melding y pa CASUALIDAD a dal den otro? Masha misterioso.. Ban wak kico ta resulta di e investigacion. Y finalmente, MARIBOMBA a compronde cu nan ta test realmente e directora nobo na KIA. Tanto preso, como personal. Desde e dia cu el a yega, tin situacionnan cu ta aparece cu e lo mester ta atende cu ne. Te awor, cos ta mustra cu e tin e situacion bou di control. Pero na Aruba, NADA no ta facil. Nada no ta normal. Na Aruba y New York, TUR cos ta posibel. Corda esey!.q
bista
A16
Diaranson 11 Februari 2015
Rene Herdé(AVP):
Un pais di igualdad pa tur. No uno di privilegio pa algun ORANJESTAD Den nos pais nos ta asumi cu tur hende ta igual pa ley. E voto di un doño di un compania grandi tin e mes un balor cu esun di un empleado di e compania.
Fraccion (MEP):
Entradanan di gobierno ta sigui di ta irealistico ORANJESTAD - Desde cu partido AVP a asumi gobernacion na final di 2009, tur aña y pa 5 aña largo nan a manipula mente di pueblo cu nan ta e partido cu a percura pa un crecemento substancial di nos economia. Sin duda cu un crecemento economico ta trece un aumento substancial di entradanan pa gobierno.
mente cu 29.3 miyon florin y esaki compara cu e entradanan di 2013 (mira tabel adhunto). Y si mira bon for di 2009 te cu 2014 e entradanan total di gobierno a keda na e mesun nivel, pues ni padilanti ni patras! Pregunta ta, ta ki clase di modelo economico Gabinete Eman ta uza cu ta dunando frutanan amargo y miserabel pa caha di gobierno?
Sinembargo cifranan oficial di Banco Central ta mustra cu esaki no ta e caso. Asina nos por mira con siman pasa Banco Central a emiti e cifranan di e entradanan total di gobierno pa loke ta aña 2014. Aki nos por mira con na 2014 e entradanan total di gobierno a cay substancial-
Sinembargo locual ta mas remarcabel ainda ta cu durante tratamento di e presupuesto adapta di 2014 na December ultimo, e 13 parlamentarionan di AVP a vota ciegamente na fabor di e presupuesto aki caminda tabata wordo premira cu e entradanan total di gobi-
erno pa aña 2014 lo ta 1133 miyon florin. Pero awor cu e cifranan oficial di 2014 di Banco Central ta conoci y cu ta mustra cu gobierno realmente a haya solamente 1113.6 miyon florin na entrada, ta con Gabinete Mike Eman y su 13 parlamentarionan ta bay hustifica e 19.4 miyon florin menos na entrada den 2014? Di unda nan lo saca e suma extra aki y pa asina cumpli cu locual nan mes a vota pe na december ultimo? Cu esaki ta demostra un biaha mas cu e supuesto profesornan den AVP no tin ningun nocion di financia publico y ta muestra di nan incapacidad pa sigui dirigi destino di e pais aki.q
Evelyn Wever Croes (MEP):
Lider di MEP a laga tremendo impresion na Boneiro SANTA CRUZ -- Lider di MEP Evelyn WeverCroes fin di siman pasa a bishita Boneiro pa duna un discurso na un actividad di partido Demokrat na Boneiro. Partido Demokrat y Partido MEP tin lasonan estrecho di masha hopi tempo, y semper a sostene otro, den bon y den mal tempo. Den su discurso Evelyn a splica e trayectorio cu Aruba a cana pa por logra su Status Aparte. Den esaki el a enfatisa riba e trabou cu a wordo haci internacionalmente pa logra esaki. Evelyn a enfatisa tambe cu naturalmente e lucha pa haya mas autonomia ta hopi importante, pero ta mas importante pa conserva e. Aruba no a haci su maximo esfuerso pa conserva su autonomia, pasobra nos pueblo a scoge gobernantenan cu a maneha nos pais malisimo y awor nos a perde nos au-
tonomia financiero. Aruba tabata un orguyo den Reino, Aruba tabata e inspiracion y e ehempel pa demas islanan den Reino. Pero awor Aruba a para bira e berguensa mas grandi den Reino, y esey ta causa Arubianonan hopi dolor. Evelyn a splica tambe con MEP lo haci pa gana e autonomia bek: cu trabou duro, creando confiansa, y must-
rando cu nos mes por. E discurso di Evelyn WeverCroes a cay den masha bon tera, y a wordo hopi comenta. Por a nota tambe cu hopi hende muhe a acerca evelyn pa saluda e y bisa e cu nan ta orguyoso di dje pa tur locual e ta haciendo den politica. Lider di MEP a laga un tremendo impresion atras na Boneiro, algo cu henter e famia di MEP ta orguyoso di dje.q
Nos ta biba cu e creencia firme cu tur hende, independiente di nan sexo, religion, nomber, nivel di entrada of color politico, tin e mes un derecho y obligacion cu ley ta fiha. Nos ta asumi cu e forma cu dos persona cu haya nan mes envolvi den e mes un tipo di accidente, ta wordo trata di e mes un forma y ta carga e mes un consecuencia cu ley y reglanan ta prescribi. Ta asina nos kier pa cos ta na Aruba. Ta esey ta e pais cu nos kier. Ley pa un. Ley pa tur. Ora den cualkier situacion nos haya e minimo impresion cu cosnan no ta bay asina, ki ora nos wak cu algun hende ta haya un trato diferente, cu rason henter pueblo ta puntra: unda e regla di ley pa un y ley pa tur a keda? Esunnan cu privilegio Den tur situacion normal no lo tabata necesario pa ni puntra si tur cos a bay normal den e caso di accidente di e parlamentario di MEP y ex- polis Bessaril. Of si e tabata tin culpa of no. Den tur caso di accidente autoridadnan tin regla y proceduranan standard pa aplica. Nos ta confia den nan pa aplica esakinan igual den tur caso. No tin un set di regla pa algun y otro set di regla pa e resto di nos. Den e caso aki sinembargo, henter pueblo ta haci un cantidad di pregunta en busca di e contesta si di berdad ley ta conta pa un y tur. E apariencia di un trato special of privilegio pa e ex- polis y miembro di parlamento di MEP aki ta obvio. Tin un cantidad di caso cu hende cu bandona e luga di un accidente, ta wordo busca na cas, ta wordo poni den boei y hiba warda di polis mey anochi. Pa henter pueblo e regla ta conta cu si bo haya bo den un accidente, bo mester keda na e luga te ora polis yega y haci su trabou. Pasobra polis mester haya tur informacion, haci tur su investigacion (incluso test di alcohol) pa determina kico a pasa, con el a pasa y ken tin culpa. Anto mester haci e investigacion cu tur hende envolvi presente. Ta p’esey niun hende por bandona e luga di accidente. Ta p’esey polis ta bay busca hende na nan cas si nan bay di e luga di accidente. E pregunta ta pakico den e caso aki e ex- polis y actual miembro di parlamento di MEP, si por a bandona e luga di accidente, bay cas y bay warda di polis dia despues ora el a haya ta bon? Esey ta conta pa tur hende? Tur hende por bandona e luga di accidente y bay polis si y ora e dicidi? Kico ta e regla cu ta conta pa un y tur? O mester conclui cu tin leynan cu ta conta pa nos tur, pero tin algun hende cu tin e privilegio pa no tene nan mes na e leynan aki? E reaccion di e lider di MEP y e arogancia cu cual e ex -polis y actual miembro di MEP ta comporta di momento cu a haya e carta di Ministerio Publico, ta demostra un biaha mas cu integrantenan di MEP no ta tin e sentido di igualdad basico (pa ley) cu resto di pueblo tin. E caso aki ta demostra cu integrantenan di MEP no a siña of a cambia nan forma di pensa y comporta, desde cu nan a uza miyonnan di florin di fondonan publico pa enrikece "friends and family", pensando cu nan tin e derecho pa haci e. E ta nifica cu e MEP cu a viola leynan di nos pais y e principionan di igualdad, transparencia y responsabilidad pa nos pais, manera a wordo poni bon cla den entre otro e rapport di WODC, ta e mes un MEP di awe. Pa MEP leynan no ta conta pa un y tur. Pa MEP loke ta conta ta: "Hancho pa MEP. Smal pa resto di pueblo". Loke MEP no ta siña compronde ta cu esey no ta e pais cu resto di nos na Aruba kier.q
politico
A17
Diaranson 11 Februari 2015
Rene Herdé(AVP):
Oposicion no tin argumento contra maneho di financia di gobierno puesto den Parlamento.
ORANJESTAD - Den e prome reunion di Comision fiho di Economia y Financia cu Minister di Financia y Organisacion Gubernamental, miembronan di parlamento a haya un cantidad di informacion relevante riba situacion financiero y informacion valioso riba e presupuesto 2015.
E presupuesto lo wordo trata den Parlamento asina cu Conseho Consultativo (Raad van Advies) caba di haci su analisis y duna su conseho. E reunion cu e minister tabata e prome den un serie di reunion cu e Comision Economico y Financiero bou presidencia di Chris Dammers lo tene den preparacion pa tratamento di e presu-
Redo versus argumento Prome, durante y despues di e reunion cu e minister, a resulta cu oposicion no tabata tin nada otro cu redo riba e cifranan real di economia, financia publico y economia. Den nan expresionnan den prensa - corant, internet, radio, television y facebook miembronan di oposicion ta sigui nenga di papia di e cifranan real, di e crecemento economico, di e maneho di corto y largo plaso pa reforma aparato di gobierno y financia publico. Den e prome reunion a resulta cu oposicion a haci preguntanan cu meta politico, pero a haya contestanan cu nan no por uza politicamente. Ni contra e minister, ni contra di e maneho financiero. Mas ainda a resulta den nan reaccion den prensa, cu oposicion ta keda uza redo na luga di realidad. Obviamente
oposicion no tin un idea con pa atende cu e desaroyo di Aruba awor aki. Pa e motibo aki nan ta keda pega den redo y gañamento. Nan speransa ta cu nan redo y gañamento lo crea malcontento, duda y insiguridad den comunidad y asina destabilisa nos pais. Na luga di contribui na bienestar di nos pais, oposicion ta scoge pa sembra insiguridad y discordia. Un bashi cu ta mustra cu Aruba di berdad merece un miho oposicion! Punto di bista di AVP AVP a scoge pa un maneho pa recupera Aruba for di e crisis cu MEP a bay laga Aruba aden. E maneho aki a duna e resultado cu a fiha como meta: mehora forsa di compra, pone economia crece atrobe, baha desempleo y crea mas cupo di trabou, inverti den pais y pueblo y restaura institucionnan y confiansa den nos pais. Tur cosnan cu MEP a bay laga na
werki! Den apenas 4 aña a logra tur esaki. Pa e reforma financiero publico cu ta necesario, ya na 2010 a cuminsa tuma accionnan concreto. Un bon ehempel ta e sistema di pensioen. Hasta e rapport di CFT ta referi na e importancia di esaki. Awe e fondonan ta riba bon caminda pa solido desea. Pensioen di tur hende den futuro ta sigura atrobe. E maneho pa e añanan cu ta bin ta pa gradualmente reduci e deficit y debe di Aruba, sin perde loke nos a logra pa nos pais den e añanan cu a pasa. Kita hende fei trabou sin duna alternativa no ta yuda. Corta gasto sin wak e consecuencianan no ta yuda. Inverti, pone economia crece y crea entrada pa famianan si ta yuda. Tur hende cu kier contribui na e reforma gradual y stabiel aki ta mas cu bon bini. Critica y argumento constructivo ta bon bini. Redo y gañamento di oposicion sigur no ta yuda.q
Karel Maduro di( MEP):
Iregularidad nan di Aruba awor ta pasa bay Bonaire tambe ORANJESTAD - Nos tin añanan ta indicando y advertiendo e pueblo tocante di iregularidad nan di gobernacion na Aruba. Nada no a cambia solamente cosnan a bira pio. Amigo y conoci nan ta gosa di placa di pueblo y mientras tanto debe nacional di Aruba ta sigui subi y pueblo tin di paga esaki. Den turismo tur dia ta fiesta tin pasobra cosnan ta bayendo asina bon pa turismo (un miyon a yega Aruba segun Otmar?). Di otro banda no tin placa ta sali di turismo pa paga debenan di Aruba. Pero tin hopi otro hendenan si cu ta probechando di placa cu ta lora den turismo. Companianan liga na politiconan y amigo y conoci nan di ehecutivonan halto di ATA, ta biba dushi bay riba placa cu ta lora den turismo.
Awor iregularidad nan a crece y pasa frontera. A lanta un partido na Bonaire cu un señor Elvis Tjin Asjoe kende ta casa di Director di ATA, y gastamento di placa di Aruba ta tumando luga eynan di den campaña caba. Trahadonan di gobierno y elaboradonan di Ministernan ta drumi, come, bebe y gosa na Bonaire,gasta placa di pueblo di Aruba. Algo mas cu 40 hende a subi avion bay gasta placa di pueblo di Aruba na Bonaire, mientras cu ta castiga pueblo di Aruba cu medidanan. Minister Presidente ta sinta cu su mannan riba otro y ta laga tur e iregularidad nan aki tuma luga. Companianan cu ta ricibi trabounan lucrativo cerca ATA (un tal Tera Cora) ta tras di campaña di Elvis Tjin Asjoe
na Bonaire. Mientras tanto nos ta investigando si Elvis Tjin Asjoe mes ta ganando placa ainda di comunidad di Aruba. E ta coordinador di Sr. Mike Eman pa mas o menos 12.500 florin pa luna! Tin indicacion cu via di un compania, ainda Elvis Tjin Asjoe ta ganando placa di comunidad di Aruba. Tambe nos ta tras di informacionnan di gastamento di placa formal den ATA y cu posibel vinculo cu señor Elvis Tjin Asjoe. Elvis Tjin Asjoe ta coriendo un campaña miyonario na Bonaire y cu 50 hende riba su lista di MPB. Awor saca bo som, si aki na Aruba partidonan ta bay eleccion cu 29 hende riba lista y Aruba tin alrededor di 110.000 habitante, con ta posibel cu un partido na Bonaire ta bay eleccion cu 50 hende riba lista? Di unda e placa pa core campaña ta
sali? Pueblo di Aruba, mi ta spierta boso y boso ta mira cu gastamento di fondonan di Aruba ta pasa frontera tambe y bay Bonaire. Mesun cos nos lo no para wak sin haci nada. Nos ta bay demanda un investigacion profundo di ATA y Ministerionan caminda iregularidad nan ta tumando luga. Tambe nos lo sigui di cerca tur e elaboradonan di Ministernan cu riba custia di pueblo ta bay Bonaire y gasta placa di Aruba den campaña di compinchinan politico. Nos si no lo keda man crusa manera Prome Minister, Mike Eman. Mientras pueblo di Aruba ta sufriendo, gastamento di placa ta sigui y awor gasta di placa a pasa frontera bay Bonaire tambe.q
A18 clasificado
Diaranson 11 Februari 2015
Anochi informativo riba boto miniatura Fiesta Mama Maria di Lourdes ORANJESTAD – Fundacion Rancho hunto cu Centro di Bario Playa Pabao, kier a haci un yamada di urgencia pa un reunion informativo tocante boto miniatura. Esaki ta en conexion cu actividadnan dianan 1, 2 y 3 mei 2015 di SAIL Aruba 2015. Tambe lo intercambia idea- y opinionnan cu tin di haber cu Boto Miniatura y su futuro, e fundacion ta bisa. E anochi lo tuma luga diahuebs 12 februari na Centro di Playa Pabou di 7or pa 9or. Fundacion Rancho a wordo funda na 2010. Meta principal di e fundacion ta pa conserva y proteha e aspectonan historico y cultural di e bario Rancho. Esaki Fundacion Rancho kier logra conhuntamente cu su habitantenan, ex-habitante, amantenan y diferente asociacion cu e mesun meta. Fundacion Rancho a propone boto miniatura como material ‘intangibel’ y actualmente ta ricibiendo su atencion bou di e capa di Reino, como parti di e actividad di Gobernador pa Rey di Reino.q
SAN Nicolas – Awe 11 di februari ta e celebracion di e fiesta di Mama Maria di Lourdes.
Pa es motibo Pastoor Juancho y Pastoor Wilder di parokia di San Nicolas conhuntamente cu comision di Grot di Lourdes tin e honor di invita primeramente tur parokianonan di San Nicolas pero tambe henter e pueblo di Aruba.Sspecialmente e devotonan na Mama Maria di Lourdes pa e celebracion aki. Lo sali cu un procesion di Misa di Santa Teresita pa 6 or y 15 di atardi pa cual ta curasha tur e hobennan pa participa y haci esaki uno hopi grandi y bunita. Despues pa 7or lo bay tin un santo sacrificio di misa na Grot di Lourdes na Weg Seroe Preto. Kier pidi esunnan cu ta bin pa participa na e misa si nan por bin cu un lanterna of luz paso den e dianan aki ta bira scur bastante tempran.q
Anuncio di MORTO A19
Diaranson 11 Februari 2015
Romano 10:10 Pasobra cu curason hende ta kere pa haña husticia y cu boca ta confesa pa haña salbashon. Y esey ta loke ma hasi cu awe mi ta regosiga.
Mi ta stima Señor. E ta scucha mi suplicanan. E’la paga atencion, cada bez cu mi a invoc’E. Señor ta clemente y fiel, nos Dios, yen di compassion. Señor ta warda esnan cu ta debil. Mi tawata morto cansa, pero E’la salba mi. Awor mi ta calmo atrobe. Señor tawata bon pami. Salmo 116
Marcelo Evaristo Istatia Miho conoci como: Marcel yiu di Rospi brievenbesteller Naci: oct. 26, 1939 Fayece feb. 9, 2015
Cu Honda pena pero conforme cu boluntad di Dios, nos ta participa fayecimento di
Ovito Benito Tromp Miho conoci como Mr Ovito di Centro di bario Noord Ridder in de orde van Oranje-Nassau *29-07-1955 †09-02-2015 Na nomber di su: Mayornan: †Juan Tromp y †Maria Tromp-Kelly Yiu: Edrick Tromp Rumannan: Theresita y Dionicio Croes-Tromp Florentino y Liesje Tromp-Dijkhoff Linda Tromp †Beatrix Tromp Hendrik y Judith Tromp-Erasmus Sonia Tromp y Giovannio Leo Mama di su yiu: Catrien Giel Sobrino (a)nan: Yagaira y Elvis Cruz-Croes y yiunan Elton Croes y yiunan Eldrick Croes y Lisette Vasquez y yiu Lisandro Tromp Sheeba Sheikh y famia Amylaine y Hubert Arends-Tromp y yiunan Lyndelle Tromp y Michael Koolman Jourainne Wever y Carlo Falcony y yiunan Jourick Blanco y Shuraima Webb y yiunan Jullie-San Croes Suegra: vda. Francisca Giel-Christiaans Primo y primanan, coleganan di Curiculo y Departamento di Enseñansa, ex-coleganan di Sint Anna School, Organisacionan di baseball CBN, Coro Santa Anna, Comision Carnaval Noord, grupo Domino CBN, Chikitin Bin Bin, Tipico Noord, Volleyball team, Grupo Flor di Bini Bini, grupo Uni Noord y tur su bon amigo y conocirnan cu ta hopi pa menciona. Acto di entiero ta tuma luga diabierna 13 di februari 2015, di 10’or am pa 1.30 pm Mr Ovito lo reposa den Centro di Bario Noord, despues ta sali pa misa Santa Anna te cu 4’or pm. Despues di misa lo hiba Mr Ovito pa Santana catolico Pastoor Kraan Winkel na Paradera. Enbes di flor of krans lo tin un box disponibel na Centro di Bario Noord y misa pa por cumpli cu ultimo deseo di Mr Ovito pa construi un muraya rond di veld CBN. Nos disculpa si den nos tristesa nos por a lubida un of otro famia, conocir of organisacion. Nos ta lamenta cu despues di entiero nos no por ricibi bishita di condolencia na cas.
Na nomber di su: Yiunan: Marlon y Tamara Istatia Darjanani Istatia na Hulnada Mama di su yiunan: Ivon Clarinda na Hulanda Nietonan: Dartamarishma Istatia, Marlonger Istatia y casa, Daryanani Istatia, Tamiree Istatia, Shaxedy Halley, Zhane Istatia Bisanietonan: Chesney Istatia, Elion Istatia, Banjamin Istatia Ruman muher: Nilda Istatia Sobrino (a)nan: Walter Istatia, casa y yiunan, Layonel Istatia, casa y yiunan, Robby Istatia, casa y yiunan, Jessika Istatia y Caroline Istatia, Gilbert Istatia, casa y yiunan, Dave Istatia na Hulanda, Sasha Istatia y famia na Hulanda, Daniel L. Istatia y yiu na Hulanda, Veronika Istatia, casa y yiunan na Hulanda, Wendell Pablo y yiunan, Marcelito Pablo, casa y yiunan, Natalie Hooi, casa, yiu y nietonan
Carolus, Valois Smith, Mathilda, Jansen, Walle, Jamlodin, Dos Santos, Wawoe, Beaumont, Van Hijdoorn, Doran, Peña, Casimiri, Lebacs, Royer, Clarinda, Frans, Ras, Sevinger, Werleman, Quintero, Quandt, Tromp, Orman, Webb, Lesandrina y tur ruman den Cristo, Iglesia Pentecostes Di Movimiento Misionero Mundial y Eddy Ruiz Construction NV.
Famianan: Istatia, Ridderstapt, Pablo, Benneth, Corasol, Le Grand, Robles, Scorea, Gijsbertha,
Enbes di flor of krans un donacion pa un Bon Causa lo ta altamente aprecia.
Si den mi dolor mi por a lubida algun hende, mi kier a pidi mi disculpa. Ta invita pa e acto di entiero cual lo tuma luga diabierna 13 di februari 2015 na Aurora Funeral Home di 2’or pa 4’or di atardi, despues lo Sali pa Santana central na Sabana Basora. Adres pa condolencia: Aurora Funeral Home, diahuebs 12 di fenbruari 2015 di 7‘or pa 9’or di anochi.
A20 Anuncio
Diaranson 11 Februari 2015
di MORTO
Laga tur locual, cu ta spera mi ta bunita Laga tur locual, cu mi encontra na caminda ta bunita Laga tur locual, cu ta rondona mi ta bunita Laga tur locual, mi laga atras keda bunita y laga esakinan termina den tur buniteza
Señor ta mi wardador, mi’n tin falta di nada. Den cunuco di yerbe berde e ta pone mi sosega. E ta hiba mi na awa trankil, pa mi bolbe haya forsa. Salmo: 23.1.
A bay drumi dushi den brasa di Señor na un bunita edad di 101 aña
Conforme cu boluntad di Dios, a fayece cristianamente
Srta. Victoria Albertsz Miho conoci como: “Toya”
Na nomber di Manera ruman: Sra. Sofia Croes y yiunan Manera yiu: Magda y Marcel Gouverneur – Vinck y famia Pappy Vinck y famia Xiomara Vinck na Hulanda Fustica Paublini Marlene Pablo y famia Sobrino(a) nan: Marciano y Ursula Albertsz- Koolman y famia Alberto (Mando) y Carmen Albertsz-Gomez y famiia Catharina y Hubert Kelly-Albertsz y famia Lucia Albertsz Abelina y Jozef (Denchi) Geerman- Albertsz y yuinan Juanita Albertsz y yiunan Encarnacion (Buchi) Albertsz Olinda Albertsz y yiunan Maria Albertsz y yiunan Rosa Albertsz Bernadeta y Nolasco Thijsen- Albertsz Philomena y Benito v/d Biezen- Albertsz Juan y Carmen Albertsz- Morla y yiunan Amancio Albertsz y famia Wilemina Goedhoop y famia Primo y primanan, comer y compernan, tur su ihanan. Su iha stima: Alicia Bernabela na Afrika Su bon amiganan: Carmen Richardson y famia Chita Luydens y famia Susana Sanchez y famia Pearl Cromasty Femie Muyale y famia Tur personal di San Pedro Paviljoen, Zulaika y Does Y demas famianan: Albertsz, Boekhoudt, Luydens, Gouverneur, Vinck, Frank, Pablo, Bernabela, Croes, Peña, Koolman, Kelly, Geerman, Thijsen, v/d Biezen, Morla, Croeze, Angela, Kock, Goedhoop, Vrolijk, Sanchez, Schoppema, Maduro, Richardson, Paublini, Leest, Wolf, Figaroa, Coffie, Dabian, v/d Linden, Henriquez, Gomez, Wever. Acto di entiero ta tuma luga diahuebs 12 Februari 2015 pa 11or di mainta na Misa Pro Catedral San Francisco di Asis, Oranjestad y despues pa santana Catolico na Oranjestad. For di 9or di mainta nos difunto stima lo ta reposa den misa. Si encaso den nos tristeza nos por a lubida algun persona of famia, nos ta pidi nos mas sincero disculpa. Alavez nos ta lamenta cu despues di entiero nos no por ricibi bishita di
Julio Evaristo Geerman Miho conoci como “Juchi” *30-Jul-1936 †08-Feb-2015
Na nomber di su: Esposa: Ramona Geerman-Valdez Su yiunan: Carlos y Frida Geerman-Croes Elvin y Gina Geerman-Cruz Su nietonan stima: Elginah Geerman & Roderick Geerman Su rumannan : Simon Geerman y Petra Haayen y famia Rosa y Dick van der Bliek & famia na Hulanda Maria Geerman & famia na USA/Canada Su ruman di criansa: Bernadeta Koetsveld na Hulanda Cuña : Vera Kock, yiu y famia. Tur sobrinonan & sobrinanan tanto na Aruba, U.S.A., Canada & Hulanda, primo y primanan, ihanan, bisiñanan, conocirnan, amigonan, zusternan y compañeronan di Huize Maristela y tur esunan cu a yuda di un forma of otro, den momento di su enfermedad cual ta mucho pa menciona. Demas famia: Geerman, Haayen, Noguera, Hernandez, Ras, Valdez, Kock, Esitmez y demas famia na Aruba, Corsow, Hulanda, Venezuela y Canada. Ta invita tur famia, bisiñanan, amigonan y conocirnan pa e acto di despedida cual lo tuma lugar Diaranson 11 di febuari 2015 di 1’or pa 3 ‘or di atardi na Aurora Funeral Home. Cremacion lo tuma luga den seno familiar. Adres pa condolencia : Aurora Funeral Home diamars 10 di februari di 7’or pa 9’or di anochi. Disculpa nos si den nos tristesa nos por a lubida un of mas nomber di famia. Famia ta invita pa un Santo Sacrificio di misa na misa Inmaculada Concepcion, diabierna 13 di februari, 2015 pa 7’or di anochi.
Señor ta mi wardador, mi’n tin falta di nada, den cunucu di yerba berde. E ta pone mi sosega. E ta hiba mi na awa trankil, pa mi bolbe haya forsa. Salmo: 23.1 Cu inmenso tristesa na nos curason, pero conforme cu boluntad di Dios nos ta participa fayecimento di:
Albertina de Lange-Valle Naci na Rep.Dominicana 7 augustus 1927 Fayece na Aruba 9 februari 2015
Na nomber di su Yiunan:†Herberto Enrique & Flor Castillo Ney Jorge & Magaly Castillo Iris de Lange-Castillo Rayza de Lange-Castillo Ruben & Patricia de Lange Jamina de Lange Nieto & Nietanan: †Elisabeth Castillo y famia Janette & Eddy Castillo y famia Herberto Castillo Linemag & Gustavo Morales Ney Gerardo & Adith Castillos y famia Limairy & Gabriel Chirino y famia Patrick, Tyarah de Lange & Silvia Monica Efrem Angela Sobrino & Sobrinanan: Germania Martinez y famia Margarita Henriquez Diaz y famia Luis Diaz y famia Cuñanan:Ina Irausquin de Lange y famia Richard (Everette) de Lange y famia Mildred Bakmeyer de Lange y famia Edith Tromp de Lange y famia Manera famia: Eddy & Maria Croes y famia Javier & Merlin Perdomo y famia Salime Obersi de Perdomo y famia Famia Mendez na Pto Fiyo Sevrina Cabrera Laura Kleian na Hulanda Iha: Brigida & Mike de Meza Every Su compañeronan stima di Funari Demas famia: Panneflek, Kock, de Lange, Labad, Henriquez, Batista, Diaz, Angela, Tromp, Van der Linden. Perotte, Every. Ta invita pa acto di entiero cu lo tuma luga diasabra 14 februari 2015 pa 11’or di mainta na Aurora Funeral Home y despues pa Santana Catolico di Playa. E restonan mortal lo reposa for di 9’or di mainta den Aurora Funeral Home. Adres pa condolencia : Aurora Funeral Home, diabierna 12 februari 2015 for di 7’or pa 9’or di anochi.
REINO A21
Diaranson 11 Februari 2015
Participacion exitoso di Corsou na Bolsa di emigracion 2015 E enfoke di e aña aki tabata atrobe riba inversionistanan cu capital pero tambe riba yiunan di Corsou biba na Hulanda cu interes di bay bek nan isla. Den e cuadro aki Cas di Corsou, den cooperacion cu elaboradonan di Fundacion Cas Popular, a provee informacion durante e feria tocante e proyecto di vivienda Wechi.
Cu mas cu 12.000 bishitante y 150 exponente, EmigratieBeurs ta e punto di encuentro mas grandi den e sector di emigracion na Hulanda. Por Check tambe: § https://www.youtube.com/ watch?v=DuXNkJx3SGE § https://www.facebook.com/video. php?v=808493829222339q
DEN HAAG – Cas di Corsou ta wak bek na un participacion exitoso na e di 19 edicion di e asina yama: ” EmigratieBeurs”. E bolsa a tuma luga riba 7 y 8 di februari 2015.
A bolbe likida un criminal na Amsterdam AMSTERDAM Un homber di 45 aña a wordo likida na Amsterdam den fin di siman. Mario Magan Tier, kende ta un recidivista na Hulanda a perdi su bida na momento cu un persona desconoci a los varios bala riba dje. E tabata sinta den su auto den
Bertelmanstraat na Amsterdam Zuid. E autor di e delito a cana bay despues di a ehecuta e acto. Supuestamente lo ta trata di un homber cu un aparencia Marocano. Tier ta supuestamente un traficante di droga Spaño. Polis a start un investigacion profundo di e suceso. Esaki ta bira e di tantisimo
caso di likidacion cu ta tuma luga na Amsterdam den circuito criminal. Luna pasa tabatin varios caso di (intento) di asesinato na e Ciudad aki. Tabatin 3 caso di tiramento dos siman pasa. Prome cu esey, desconocinan a tira un dama mata na Amstelveen. Ta trata di un dama cu tabata partner di un criminal cu ta parti di e gang dje yiu di Corsou Gwenette Martha. Gwenette Martha mes a ser likida cruelmente na mei di aña pasa. Durante un tiramento cu a tuma luga na e skina Van Spaenstraat y Amsterdamseweg na Amstelveen desconocinan a tira Martha di 40 aña mata. A haya su curpa benta riba caya, sefta cu bala. Ta tene cuenta cu 3 of mas autor den e caso aki. Te awe, casi 9 luna despues, polis ta buscando den un scuridad
completo ken tabata e autor. Polis ta tene cuenta cu taba-
tin 3 persona envolvi den e caso aki.q
Reunion riba petroli tabata na nivel di bou tera WILLEMSTAD - Prome minister di Corsou Ivar Asjes ta lamenta cu e reunion siman pasa pa trata e asunto lantamento di Compania di Petroli y Gas di exploracion y explotacion di petroli tabatin un nivel asina abou. “E reunion tabatin un nivel di bou di tera,” ta loke e prome mandatario a bisa textualmente. E mandatario tabata referi na e discusionnan cu a surgi durante e reunion entre particularmente fraccion di MFK y gobierno di Corsou. Lider fraccion di MFK Gerrit Schotte a pidi gobierno pa parlamento haya copia di e acuerdo cu Compania di Petroli y Gas Corsou (KPGK) a cera cu Refineria Corsou. ta trata di un fi-
ansa di 1 miyon florin. Asjes a mustra cu no tin acuerdo di fiansa, paso ta simplemente un peticion KPGK a haci pa e fiansa menciona. “Pa lider di MFK sali bisa despues cu gobierno no ke duna e acuerdo di fiansa ta un mentira fragante,” segun e prome minister. El a bisa cu ta p’esey mes el a acerca presidente di parlamento cu e pregunta si ta esaki ta e nivel cu ta reuni den parlamento. “Nos a bisa bon cla cu ta un peticion pa fiansa tin entre KPGK y Refineria di Corsou. E nivel aki ta hopi abou, e ta un nivel cu ami lo yama bou di tera. Presidente di parlamento a splica cu parlamentarionan tin inmunidad,
pues por bisa cos sin cu esaki tin consecuencia pa nan. Pero como gobierno mester ta cla cu nos a papia e berdad, anto e berdad ta cu ta un peticion pa fiansa KPGK a haci, nada mas,” prome minister Asjes a duna di conoce.
Asjes a lamenta tambe palabranan cu parlamentario Jacinta Constancia a uza durante e reunion. “Niun ora so a uza e palabranan cu Constancia a uza. Ora nos bay parlamento ta pa debate. Semper nos ta bin cu argumento pa proba loke nos ta bisa. P’esey mes nos a haya e nivel di e reunion hopi abou. Pero ta cos cu nos tabata sa. Fei di ora MFK a pidi e reunion nos tabata sa kico por spera. “Ta hende cu ta biba den mundo di fantasia. Pero ta bon pa mi bisa cu ki ora yama mi ta bay parlamento. Anto laga mi bisa mesora cu ora ataca mi di e forma aki, e contesta ta bin duro. Ta posei mi a haci y ta loke lo mi sigui haci den futuro,” Ivar Asjes a duna di conoce.q
A22 REINO
Diaranson 11 Februari 2015
Partido PAR ta constata:
“Minister Balborda no ta duna cara na ora di mal ora” WILLEMSTAD - Partido PAR ta constata cu minister Balborda no a confia e trabou den man di expertonan di gobierno ya cu personalmente el a encarga su mes di un ke otro pa despues duna su ‘bisto buena’. Den un comunicado Armin Konket, parlamentario pa PAR ta menciona cu sinembargo, ta hopi ta e ciudadanonan cu ta puntra ta kico nan tin na e ‘bisto buena’ aki di minister Balborda si ora mal ora bati na porta minister ta core pa responsabilidad y ta nenga di duna cara? Ta fresco den memoria con muraya a cay riba un grupo di
persona cu tabata disfruta di marcha di carnaval di 2014. E accidente aki a laga un saldo di un persona cu a bira paralitico completo y 7 otro victima di cua mayoria di nan a bira invalido na cierto parti di nan curpa. Famia di e victimanan aki a bati bel publicamente na november di 2014, ya cu di minister Balborda ni su ambtenaarnan no tabata dispuesto na atende cu e famianan. Segun un di e famianan a splica, ta asina cu esfuerso pa papia cu minister Balborda a resulta ebano: ‘mi no a yega mas leu cu un secretaria cariñoso cu a resa cu mi na telefon pa recuperacion di mi yiu y di mi ruman muhe, cu despues a resulta di a haya un ‘dwarslae-
sie’ (esta un paralitico total). Ni minister, ni ambtenaar tabata dispuesto pa papia cu mi. Di nan banda no tabatin ningun atencion humano; ningun deseo di pronto recuperacion of interes pa situacion di salud di mi yiu, nada!.....E loke a pasa cu nos ta hopi grave, pero e indiferencia cu nos ta experenciando ta haci pio’. E impresion cu fraccion di PAR ta haya ta manera cos cu minister tabata hala cortina pa mira ta ken ta bati na porta, pa duna secretaria ordo pa bisa cu minister no t’ey. Un actitud cu no ta cuadra ètól cu uno di sirbido di pueblo! Fraccion di PAR a tuma nota di un carta habri di Sra.
Ruthnarda Rosalina na parlamentarionan y den cua e ta referi na e caso lamentabel cu a tuma luga na 2014 canto di ruta di carnaval. E ciudadano aki a pidi Parlamento pa exigi gobierno duna cuenta y rason. Parlamentario Konket, dunando oido na suplica di e ciudadano aki, a dirigi un carta na minister Balborda den cua a haci algun pregunta a base di cua minister Balborda por duna cuenta y rason pa loke a pasa. Sinembargo, ya a pasa 11 siman y minister Balborda ta hunga sordo y muda. Pa Fraccion di PAR ta incomprendibel cu minister Balborda tabatin un rapport den su man den cua ta adverti
pa caymento di e muraya en cuestion, anto e no a haci nada pa ni sikiera adverti publico pa e peliger. Responsabilidad ta trece obligacion y no cumplimento cu obligacion na su turno ta trece consecuencia. P’esey fraccion di PAR ta para ariba pa minister Balborda duna un splicacion mas amplio y detaya, posibel ta kico por ta e consecuencia pa respectivamente gobierno, e doño di edificio cu ta canto di ruta di carnaval, esun cu ta para canto di ruta y esun cu ta den e marcha di carnaval den caso cu por ehempel un muraya cay y causa daño na sea esun cu ta para mira carnaval of esun cu ta participa den marcha.q
OM ta apela libertad caso di chauffeur cu a dal dama mata cu auto WILLEMSTAD – Ministerio Publico (OM) a informa awe cu el a apela e sentencia pa motibo cu un homber cu a dal un dama mata mainta tempran a sali liber. Hues a bisa cu e investigacion den e caso no tabata bon haci. Awe mainta OM a informa cu ta ape-
la e decision di hues di 23 di januari 2015 cu a absolve e chauffeur Luigiene Virginie (1990) di tur culpabilidad pa un accidente cu morto cu a tuma luga 27 december 2012 riba Caya Ma Pieternella. E chauffeur a keda absolve pa motibo cu procesverbaalnan no tabata completo. OM a dicidi pues pa apela e veredicto. E victima di e accidente, peaton Sra.
L. Maria, a fayece den e accidente. E auto a bin den direccion di un pareha cu tabata canando den oranan tempran di mainta pa tene nan condicion. E señora no por a hala pa e auto y a haya heridonan serio. Durante tratamento di e caso Corte a yega na libertad pa e chauffeur como cu e investigacion tecnico di polis no
tabata completo. Corte a considera cu por lo tanto no tabatin suficiente prueba cu e chauffeur di auto a core mucho duro of a pega soño tras di stuur manera Fiscal a trece dilanti. Hues a opina pues cu no a produci suficiente prueba contra e sospechoso. OM ta pensa otro di e caso y a apela e decision.q
Tin hopi tolerancia:
E cantidad di caso di aborto a bira espantoso to pa logra haci aborto, asina Duana a splica. Ta trata di un remedi cu ta prescribi pa pashent di úlsera. Durante di e control na Marshe a confisca un cantidad grandi di e remedi aki. Tin e remedi Cytotec cu hasta ta falsifica. Durante e control, e di tantisimo di ultimo lunanan a confisca un gran cantidad di producto y mercancia, manera e fotonan ta indica.
WILLEMSTAD – E cantidad di caso di aborto na Corsou a bira espantoso. Ya caba e tabata un problema den ultimo añanan pero awor aki e situacion a sali totalmente for di man. Tanto mediconan como esunnan cu ta traha cu grupo di hende muhe, principalmente cu hobennan ta confirmando e patronchi preocupante aki. E silencio sinembargo di instancianan oficial ta pone hende pensa cu nan ta tolera e practica ilegal aki numa. E sectornan cu ta atende cu spiritualidat no ta bisa masha. E discusion riba aborto a lanta cabes despues cu ayera Duana a anuncia cu a confisca e remedi Cytotec ku ta bende na Marshe pa su efecto secundario cu si bo ta na estado e por duna bo un aborto. Netamente pa e motibo aki hobennan cu ta na estado ta uza e remedi aki riba un dosis hal-
Ya caba a cuminsa drenta diferente reaccion riba e desaroyonan. Un di nan ta di Frente Obrero cu a splica cu e control di entre otro Douane, Polis, Warda Costa, inspeccion di remedi i otro instancianan a tuma luga despues cu 5 alumno di scol a bira malo y te hasta a keda interna den hospital, dor di a bebe pilder cumpra of haya den marshe nobo. Indicacion ta mustra, cu nan a bay busca e supuesto pildernan aki pa comete aborto. Partido Frente Obrero a desea e hobennan aki un pronto recuperacion.
E partido ta splica cu aborto ta na un manera tempran pa kita un embaraso. “Pero aborto ta tambe un tema di controversia, caminda argumentonan etico, medico y moral ta ser pone. Tur aña na mundo ta tuma luga cuarenticuater (44.000) caso di aborto, aborto ta responsabel pa morto di setenta mil (70.000) mama y 5 miyon (5.000.000.) hospitalisa! Partido Frente Obrero ta sinti falta di informacion sexual na comunidad en general y specialmente na hubentud. Dor di falta di e informacion aki, inocentenan ta recori na busca solucion(nan) na momento cu caso(nan) tuma luga y ta confronta e risico manera ariba menciona. Partido Frente Obrero ta di opinion, cu Fundacion Famia Plania mester sigui cu e bon trabou di conscientisa hubentud con nan mester haci
safe sex. Esaki no mester tuma luga solamente durante periodo di carnaval. Continuamente mester bay scolnan y caminda e hobennan aki ta frecuenta, pa haci uzo di oportunidadnan pa duna informacion sexual na hobennan. Partido Frente Obrero ta sostene tur tipo di control, cu tin como meta combati ilegalidad y cumpli quo leinan di pais. Partido Frente Obrero ta para pa prevencion. Esaki por ser lográ, solamente cu informacion continuo na comunidad. No mester laga e famoso baca hoga na pos, pa despues dempel esaki”. Mas aleu Partido Frente Obrero ta bisa cu e ta sinti falta di gobierno di Corsou su posesion relaciona cu aborto. “Mientras no tin posishonamentu di gobierno di Corsou, ta sigui crea oportunidad pa aborto tuma luga den consultorionan medico. Gobierno di Corsou mester stipula si e ta permiti e fenomeno aki den nos pais of no! Si ta si, bou cua condicion y si ta no, ta cua consecuencia tin mara na esaki. Papa Francisco, durante su discurso na apertura di aña 2015 a considera aborto como un menasa pa Pas! Partido Frente Obrero tambe ta comparti e pensamento aki, cu no ta uno progresivo, caminda pa purba soluciona problema(nan), ta kita bida di un ser humano, asina e partido ta bisa”.q
rond mundo A23
Diaranson 11 Februari 2015
Gobierno Hulandes ta publica documentonan di MH17, hopi ta redacta DEN HAAG (AP) – Gobierno Hulandes a publica algun dozijn di documento relaciona cu e tumbamento di Malaysia Airlines vuelo 17, pero hopi di e informacion a wordo redacta. RTL cu a pidi e informacion pa e wordo publica, a bisa diamars, cu nan lo protesta e cantidad di redaccion y cu nan lo hiba gobierno corte si ta necesario pa pone nan divulga mas detaye.
Pieter Klein di RTL a bisa riba nan website, “nos kier e echonan relevante pa asina por haci reconstruccion serio di e prestacion di gabinete, despues di e tragedia. Vuelo 17 a cay na parti oost di Ucraina dia 17 di juli aña pasa, cobrando bida di 298 hende cu tabata abordo. Investigadonan Hulandes y polis ta investigando e caso, cual ta kere cu a sosode a causa di un misil cu a wordo tira di tera.q
Dies mucha jong ta muri den 10 ora na un hospital na Bangladesh SYLHET, Bangladesh (AP) – Dies baby y mucha
chikito a muri den un solo anochi den un hospital di
estado cu ta mucho yen, na e parti noordoost di
Bangladesh, cual a pone autoridadnan habri un investigacion si tabatin di haber cu negligencia di personal, oficialnan a bisa diamars. E muchanan, cual edad ta varia entre 1 dia pa 3 aña y mey, a wordo admiti cu un variedad di problema di salud, incluyendo mal nutricion, infeccion y pulmonia, segun Abdus Salam, director suplente di M.A.G. Osmani Medical College and Hospital na e ciudad Sylhet. E mortonan a sosode entre 8or di anochi dialuna y 6or di mainta diamars. Salam a bisa cu e mortonan tabata natural, pero famianan a bisa cu negligencia di dokter y nursenan na e hospital mucho yen, ta culpabel.
E hospital tin un capacidad di 500 cama, pero ta trata te 1800 pashent pa dia, segun Abdus Sabur Mia, director di e hospital. “Na un hospital asina, hopi ta muri di causa natural tur dia. E ta normal”, Mia a bisa. “Pero nos lo investiga den e casonan di e morto di e muchanan seriamente.” El a bisa cu ta spera un resultado di e investigacion dentro di un siman. Sylhet ta keda 192km noordoost di Dhaka, cual ta capital di Bangladesh. E pais zuid Asiatico pober a baha e cantidad di mortonan di baby y mama den ultimo añanan, por medio di campañanan di inmunisacion nacional.q
Kikkoman su boter ta simbolisa saus di soya na mayoria parti di mundo TOKYO (AP) – E ta un boter di glas simpel cu un tapa cora riba dje, cu a bira e simbolo di saus di soya na Hapon y mayoria parti di mundo.
Pa mas di mita siglo di su creacion, e boter di saus di soya di Kikkoman ta keda un forma familiar riba mesanan di restaurant y comedo na hopi pais. Sumi Murayama di 71 aña
a cumpra e boternan di saus di soya desde cu el a habri un restaurant Hapones na Tokyo 40 aña pasa. “E miho parti di e boter ta su tapa cora sabi, cu no ta lek”, el a bisa. “Su simplicidad ta pas perfectamente den un restaurant asina aki.” E diseñador di e boter, Kenji Ekuan, a fayece diasabra di un problema di curason, na edad di 85 aña. El a bisa cu e tabata kier diseña un boter di saus di soya chikito, cu lo por wordo uza facilmente pa tanto cushina y sirbi, pasobra durante su infancia, e ta corda su mama ta basha saus di un boter grandi di 2 liter den un pochi p pone riba mesa. Tambe el a diseña un brommer di Yamaha, trein di velocidad halto y ekipo di
audio. Kikkoman, e fabricante mas grandi di saus di soya di mundo, a bisa cu e boter a yuda trece e marca di cushi-
na pa restaurant y comedonan. Ta bisa cu a bende 400 miyon boter rond mundo, desde cu el a wordo crea na 1961.q
A24 rond
Diaranson 11 Februari 2015
mundo
DNA di un di 2 persona haya den misterio di morto di fiscal Argentino
como parti di un plan pa destabilisa y baha gobierno.
BUENOS AIRES, Argentina (AP) – Investigadonan Argentino a bisa diamars, cu nan a haya DNA di un di 2 persona, den e apartamento di fiscal Alberto Nisman, caminda el a wordo haya morto. Nan a yama un testigo pa check si su DNA ta cuadra cu esun cu nan a haya. Nisman su morto misterioso a bin algun dia despues cu el a presenta un reporte
acusando president Cristina Fernandez di a conspira pa proteha oficialnan Irani, implica den e bommento di un centro di comunidad Hudiu, caminda 85 hende a perde nan bida. Fernandez y Iran a nenga e acusacionnan. E declaracion publica pa e oficina di hues Fabiana Palmaghini a bisa cu e ta yamando un persona cu a bishita Nisman e dia prome cu a descubri su curpa. E no a menciona su nomber, pero
consehero Diego Lagomarsino a admiti cu el a bishita Nisman dia 17 di januari ultimo. Tin yen teoria rond di morto di Nisman, como tambe e caso di bombardia e centro di comunidad, cual no a wordo resolvi. Encuestanan ta mustra cu Argentinonan ta sospecha cu oficialnan tabatin algo di haber cu su morto, mientras cu assistentnan di president Cristina Fernandez a sugeri cu el a wordo mata
Un autopsia no a haya evidencia cu otro hende banda di Nisman lo tabata envolvi den su morto. Pero investigadonan ta purba determina si el a wordo mata of a comete suicidio, of hasta si el a wordo forsa pa comete suicidio. Arma E fiscal di 51 aña a wordo haya den baño di su apartamento dia 18 di januari ultimo, cu un herida di tiro na cabes. E tabata benta banda di un arma di candela di caliber .22. Lagomarsino a bisa cu el a duna Nisman e arma, pasobra e fiscal tabata teme pa su bida,y e siguridad di su dos yiu muhenan.
Investigadonan a bisa cu nan no tin niun conexion entre e y e morto di e fiscal, pero e lo por haya acusacionnan contra dje, pa dun’e un arma na un manera cu no ta apropia. Nisman su reporte ta acusa Fernandez y minister di asuntonan di exterior Hector Timerman di yega na un acuerdo cu Iran pa proteha 8 Irani, incluyendo un oficial halto di wordo persigui pa planea e atake, a cambio di acuerdonan lucrativo di comercio pa carni Argentino pa petroli Irani, cual ta acusacionnan cu el a nenga varios biaha. Nisman a wordo nombra na 2005, durante presidencia di Nestor Kirchner, Fernandez su defunto casa.q
Caribe ta reporta cantidad record di turista y gastamento na 2014 SAN JUAN, Puerto Rico (AP) – Un cantidad record di 26.3 miyon hende a biaha pa Caribe aña pasa, y nan a gasta un cantidad inprecedente di placa na e parti di mundo cu ta mas dependiente di turismo na mundo, segun oficialnan a bisa diamars. Pa di 5 aña consecutivo Cari-
be a reporta un aumento den turismo, despues di un crisis economico cu a forsa hotelnan pa cera nan portanan y a causa un caida den bishitante y e cantidad di placa cu nan ta gasta durante nan bishita. Hugh Riley, secretario general di Caribbean Tourism Organization, a bisa cu turismo den Caribe a subi cu 5.3 porciento, mientras cu tur-
ismo mundial su crecemento tabata 4.7 porciento. Oficialnan a atribui e aumento parcialmente na e mehoracion na aeropuertonan na e region, habrimento di cadenanan di hotel nobo y e aumento den vuelo directo y capacidad di asiento. Caribe Hulandes a mira mas hopi crecemento, cu Aruba pa prome biaha ta reporta mas di 1 miyon bishitante. Republica Dominicana, Cuba y Jamaica tambe a reporta cifranan nunca antes bisto, di bishitante. Destinacionnan mas chikito manera Haiti, St. Lucia y Belize a reporta cantidad record di bishitantenan cu a pasa por lo menos un anochi eynan. Un fluho di bishitante di Canada, Merca y Europa a yuda pone e recordnan ey. “Esaki ta bisa nos cu stabilidad ta bolbiendo den mercado”, Richard Sealy, president di Caribbean Tourism Organization a bisa. Aumento Total turistanan a gasta mas
di $29 biyon den Caribe aña pasa, cual ta un aumento di $1 biyon riba e añanan anterior. E region a yama casi 24 miyon pasahero crucero bon bini aña pasa, cual ta un aumento di 8 porciento, pero Winfield Griffith, director di investigacion di e organisacion, a bisa cu e ta premira un otro cambio for di Caribe, como cu liñanan crucero ta purbando di diversifica nan
producto na 2015. Oficialnan di turismo ta teniendo un bista riba Cuba, pasobra ta premira cu e isla lo atrae hopi mas turista e aña aki, como cu relacionnan entre Merca y Cuba ta cuminsa mehora. Riley a bisa cu e organisacion ta planea di promove biahamento cu destinacionnan multiple, pa alivia e impacto riba otro islanan.q
B1
Diaranson 11 Februari 2015
Bon mayor Lesa pagina B11
Bart, e pushi zombi Lesa pagina B16
Diaranson 11 di Februari 2015 www.bondia.com Email: noticia@bondia.com Tel: 582-7800 Fax: 582-7044 1,50 Florin
Campeon nos ta
Lesa pagina B2
B2 DEPORTE
Diaranson 11 Februari 2015
Aruba campeon di Junior Davis Cup 2015 ORANJESTAD - Diadomingo ultimo, e seleccion di tennis hubenil a regresa Aruba unda nan a caba di competi den e Junior Davis Cup y Junior Fed Cup na El Salvador.
Standings of Junior Davis Cup (B16) - Group A 1 2 3 4
Points
Played
3 2 1 0
3 3 3 3
Aruba Curacao Bahamas Nicaragua
Rubbers 9 6 3 0
-
Sets 0 3 6 9
18 13 7 0
-
1 7 12 18
Sets % 94.70% 65.00% 36.80% 0.00%
Time
Home -
Away
Score
Mon 02/02/2015 09: Aruba [1] 00
-
nicaragua
Mon 02/02/2015 09: bahamas 00
-
Curacao [8]
Tue 03/02/2015 08: Aruba [1] 30
-
bahamas
Tue 03/02/2015 08: nicaragua 30
-
Curacao [8]
Wed 04/02/2015 08: nicaragua 30
-
Bahamas
Wed 04/02/2015 08: Aruba [1] 30
-
Curacao [8]
Den e gran final Aruba ta logra gana di Costa Rica y asina logra e titulo maximo. Notabel ta cu e logro aki a pone e seleccion masculino di tennis di Aruba representa e region di Centro America y Caribe na Merca. Eynan e seleccion masculino di tennis lo mester midi forsa contra di
Statistics Aruba (3 matches)
3 3 3 6 3 9
rubbers -
0 0 0 0 0 0
100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%
6 6 6 12 6 18
sets -
0 0 1 0 1 1
100.00% 100.00% 85.70% 100.00% 85.70% 94.70%
36 36 40 72 40 112
Games -
7 3 17 10 17 27
83.70% 92.30% 70.20% 87.80% 70.20% 80.60%
Walkovers 0 0 0 0 0 0
1 1 1 2 1 3
rubbers -
2 2 2 4 2 6
33.30% 33.30% 33.30% 33.30% 33.30% 33.30%
3 2 2 5 2 7
sets -
4 4 4 8 4 12
42.90% 33.30% 33.30% 38.50% 33.30% 36.80%
24 18 14 42 14 56
Games -
32 27 25 59 25 84
42.90% 40.00% 35.90% 41.60% 35.90% 40.00%
Walkovers 0 0 0 0 0 0
2 2 2 4 2 6
rubbers -
1 1 1 2 1 3
66.70% 66.70% 66.70% 66.70% 66.70% 66.70%
4 4 5 8 5 13
sets -
3 2 2 5 2 7
57.10% 66.70% 71.40% 61.50% 71.40% 65.00%
33 24 38 57 38 95
Games -
29 19 18 48 18 66
53.20% 55.80% 67.90% 54.30% 67.90% 59.00%
Walkovers 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
rubbers -
3 3 3 6 3 9
0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00%
0 0 0 0 0 0
sets -
6 6 6 12 6 18
0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00%
12 7 4 19 4 23
Games -
37 36 36 73 36 109
24.50% 16.30% 10.00% 20.70% 10.00% 17.40%
Walkovers 0 0 0 0 0 0
6 6 6 12 6 18
rubbers -
6 6 6 12 6 18
50.00% 50.00% 50.00% 50.00% 50.00% 50.00%
13 12 13 25 13 38
sets -
13 12 13 25 13 38
50.00% 50.00% 50.00% 50.00% 50.00% 50.00%
105 85 96 190 96 286
Games -
105 85 96 190 96 286
50.00% 50.00% 50.00% 50.00% 50.00% 50.00%
Walkovers 0 0 0 0 0 0
Bahamas (3 matches) Played 3 3 3 6 3 9
Curacao (3 matches) Type Ms1 Ms2 MD Total singles Total doubles Total
Played 3 3 3 6 3 9
Nicaragua (3 matches) Type Ms1 Ms2 MD Total singles Total doubles Total
Played 3 3 3 6 3 9
Overall (6 matches)
Type Ms1 Ms2 MD Total singles Total doubles Total
Played 12 12 12 24 12 36
80.60% 59.00% 40.00% 17.40%
Court
Junior Davis Cup (B16) - Group A
Type Ms1 Ms2 MD Total singles Total doubles Total
27 66 84 109
Main Mar-00 Location Court 3 Main 0-3 Location Court 4 Main Mar-00 Location Court 12 Main 0-3 Location Court 11 Main 0-3 Location Court 9 Main Mar-00 Location Court 3
Aruba su participacion na 1985.
Played 3 3 3 6 3 9
-
Games %
Latest matches of Junior Davis Cup (b16) - Group a
Nan a wordo ricibi pa un multitud grandi di famia, amigo y conoci na aeropuerto. E hobennan a regresa satisfecho cu nan gran logro. E ekipo masculino ta consisti di e hungadonan Patrick Sydow, Kyle Fränkel y Kevin Yarzagaray. Nan a logra e titulo como e campeonnan di e Junior Davis Cup y na mesun momento marcando historia di bira e prome ekipo cu a logra esaki desde
Type Ms1 Ms2 MD Total singles Total doubles Total
112 95 56 23
Games
Merca, Canada y Mexico esaki pa un luga di clasificacion pa e gran final di Junior Davis Cup cu lo tuma luga den luna di september na SpaĂąa. Na mesun momento mester felicita tambe e ekipo femenino di tennis consisti di Evelyanne Kelly, Gina van der Veen y Amaryllis Lee kendenan a duna bon bataya den e Junior Fed Cup.q
social
B3
Diaranson 11 Februari 2015
Decreto di Prins y Pancho Grandi ORANJESTAD - Diadomingo mainta prome cu parada di mucha na San Nicolas Prins y Pancho di Aruba hunto cu Prins y Pancho hubenil a duna nan decreto na gobierno di Aruba dilanti prensa y tambe nos Reinanan di Carnaval infantil, Hubenil y Grandi. Minister di Hubentud drs. Paul Croes a tuma e decreto aki y a bisa cu e ta bay pone hopi bon atencion na e puntonan y lo presente na Gobierno. Despues di e acto ceremonial Prins y Pancho hunto cu nos Reina di Carnaval Tanisha Schaarbaay a bay haci un bishita na tur esunnan malo den hospital prome cu nan a bay parada di mucha na San Nicolas. Un gesto hopi bunita y innovativo cu e monarcanan di Carnaval a cuminsa ta haci. Hopi noble di nan parti, pa reparti nan alegria na esunnan cu tin un otro enfermedad den hospital. Decreto: 1. Straf recht pa mayornan cu ta neglisha nan yiunan, cu ta saca nan fei cas tempran sin ta un adulto djis pa nan preferencia sexual.... placa di alimentacion cu no ta wordo
paga. 2. Hobennan bira serio y respeta boso curpa, e drama riba social media cu potretnan no ta nada di duna bo mas likes... bo ta gewoon weg full fout. 3.Mester tin un Carnaval obligatorio pa hobennan participa pa Prins cu Pancho. 4. Danki SMAC pa e cambio e a単a aki pa Prins cu Pancho, esey ta un bon cambio di berdad.. Miami here we come. 5.Festival di tumba mester tin un boxing arena pa esunnan cu kier combina boxeo cu musica. 6. Duna les pa nos lidernan of cualkier directiva di carnaval pa nan si単a e bon manera di Hulanda... afspraak y no nos manera Rubiano... bisa cosnan na ultimo ora. 7. Brassband ta great pero nos como e mega artistanan
di carnaval kier musica carnavalesco cu nos por baila, wine y jump riba dje.. un speaker dilanti of banda esey lo ta un cambio di berdad. 8. Aprecia tur nos talentonan y artista local na BIDA.. haci bochincha ora nan ta cu nos y no desbalora y despues ora nan bay e ora ey kier aplaudi nan trabou.. Esey si ta full fout. 9. Prins y Panchonan tambe mester wordo reconoci, haya regalo, sponsor y cosnan di tur comerciante manera nos reinanan, pasobra ta nos ta haci e trabou di mas grandi cu ta dirigi nos carnaval. 10. Nos kier sinta den parlamento tambe pa asina nos por yuda goberna nos isla cu nos cosnan cultural y social, 11. Pa no tin mas bruhamento di foutnan chikito durante di eleccion manda nos miembronan di SMAC un training intensivo pa whistle Sports. Ora di anuncia resultado final pa fluit den tono si e ta corecto of e ta fout. 12. Introduci Mister Carnaval y Se単or Carnaval.. nos tin cabayeronan cu ta cla pa participa. 13. Kita e tabu di reinanan mester ta flaco... nos muchanan tripel D. Diki duro y dushi tambe duna nan e oportunidad pa haci nan
so単o realidad. 14. Reina grandi, Prins y Pancho tambe mester biaha rond di mundo ora tin di haber cu representa nos isla y cultura y nos solamente e gruponan di baila.. por ehempel na Miami den maart y specialmente nos zomer carnaval na Hulanda. 15.SMAC.. SAC.. GSAC.. ken cu ta ban traha hunto cu Prins cu Pancho pa engrandece nos carnaval y stop cu e dramanan full fout. 16. No nenga Prins y Pancho ni reinanan coy bebe den carnaval.. ta nos ta e artistanan riba caya di nos gran bacanal 17. Hisa e castigo na e abusado di mucha, ladronicia y specialmente pa esunnan negativo di nos carnaval. 18. Esunnan cu ta papia na radio.. stop di ta asina negativo so cu tur e redonan pero tambe cuminsa papia cosnan positivo pa engrandece nos parti mas grandi di nos cultura cu a hera wordo perdi y
perhudica cu ta nos Carnaval. 19. Rubianonan stop di bringa y critica otro.. nos stimacion humano ta cabando.. ban push otro den forma positivo y yuda otro mescos cu un Chines y Hindu pasobra nos tambe por?. 20. Por ultimo introduccion di ley di cacho... esey ta discriminacion pasobra kico a pasa cu nos pushinan awo? Conclusion: como Prins cu Pancho grandi Full Fout ta sumamente feliz cu nos nomber... pero tuma consehonan di nos pa hunto nos tur bira full bon.. nos ta warda nos invitacion pa sinta den parlamento pero wak pa tin bon cos di come, steak kreeft y cabaron pasobra cu stoma bashi nos no por pensa drechi. Biba Aruba biba Aruba su Carnaval y ban haci e cambionan positivo pa nos ta e one happy island di berdad. q
B4 SOCIAL
Diaranson 11 Februari 2015
Ata un poco mas di Hebbe Hebbe Chill Festival
ORANJESTAD - Pa di tres a単a consecutivo cu Brouwerij Nacional Balashi ta patrocina e evento "Hebbe Hebbe" cu ta tuma luga riba parkeerplaats di Postkantoor na Playa. E evento e a単a aki a tuma luga diahuebs ultimo, cu presentacion di e Reynan di Tumba, Soca y Caiso, hunto cu un cantidad di bandanan popular pa e temporada aki. E bandanan cu a presenta tabata Tsunami, OREO, Le Groove, Buleria, 'N Fusion, mientras cu a dedica e festival completo na Robert Jeand'or. Brouwerij Nacional Balashi ta orguyoso di por forma parti di e evento aki, no solamente pa por ofrece nan productonan na publico pero tambe pa nan aportacion pa engrandece nos carnaval.q
SOCIAL B5
Diaranson 11 Februari 2015
Un poco mas di eleccion di reina di scol 2015 ORANJESTAD Un grandioso eleccion di Reina di Scol a tuma luga den Club Caiquetio diasabra mainta, unda un total di 9 bunita y simpatico participante a competi den 3 categoria: 5 den categoria Infantil – 3 den categoria Pre Teen y 2 den categoria Hubenil. E animo di e participantenan como e publico tabata hopi halto y cada candidata sa di duna un tremendo presentacion. E tarea di e huradonan, sigur no tabata nada facil, mirando cu cada candidata tabata hopi bon prepara, fuerte y dispuesto pa conkista e titulo maximo. E stage tabata completamente decora den e colornan di Garnier, unda cu e candidatanan a demostra talento y habilidad den e trahenan recicla, como cu esey ta un di e visionnan primordial di Garnier. E resultado final tabata lo siguiente: Den categoria Infantil: E titulo maximo di Reina Infantil di Scol 2015 a bay pa Raiy-Shenne Girigorie representando Maria School
y tambe a conkista e titulo di Best Speech. Sayenne Leest representando Colegio Felipe Tromp a conkista e titulonan di: 1st Runner Up – Mas Popular y Miho Show. Qiany Lejuez di Colegio Santa Filomena a conkista e titulonan: 2nd Runner Up y Best Costume. Den categoria Pre Teen: Como Reina Pre Teen di Scol 2015, e hobencita Ashantee Martus, representando St. Dominicus College a logra conkista e titulo maximo hunto cu e titulonan di: Mas Popular – Miho Show – Miho Speech. E titulo di Best Costume y 1st Runner Up a bay pa e hobencita; Josienne Maduro, representando Maria Regina School y como 2nd Runner Up a keda Annais Thiel, representando Colegio San Hose. Den categoria Hubenil: Reina Hubenil di Scol 2015, e damita Shaydee Kock di
Maria College Mavo, a sa di conkista e titulo y tambe e otro titulonan di: Mas Popular – Best Costume y Miho Speech. Como 1st Runner Up a keda den persona di e damita Aimee Kock, representando Juliana School Hato. Garnier, como patrocinado principal di e evento aki, a keda masha impresiona y satisfecho con tur cos a bay, specialmente e atencion cu
cada candidata a duna na nan trahe recicla. Aki a demostra claramente, cu por haci hopi cu e materialnan recicla, poniendo e tokenan di creatividad y originalidad, sin tin mester di gasta hopi placa. E mensahe cu cada un di candidatanan tambe a trece, tabata bon hinca den otro, percurando pa duna toke na cuido di nos medio ambiente como reciclahe.
Garnier ta gradici un y tur cu a contribui na e actividad Reina di Scol, cu a resultado den un exito total. Nos muchanan y nos hobennan a demostra nan tremendo presentacion como reina y cada scol a sa di aporta grandemente pa haci e actividad aki exitoso y educativo, demostrando cu cada scol ta creativo.q
B6 trafico
Diaranson 11 Februari 2015
Accidente cu varios herido MAHUMA- Diadomingo pasa di 12’or di anochi, un accidente basta serio a sucede pabou di crusada di Mahuma na altura di van Kessel. Un auto a bay completamente di banda. Den e auto tabatin un total di 5 persona. 3 mucha,
un señora na estado y e chauffeur. Cuater ambulance a acudi na e sitio y e personal medico a atende cu e heridonan. Polis di trafico a yega di biaha na e sitio y a cera e caminda pa haci investigacion.
Elmar tambe a keda poni na altura ya cu un palo di luz a keda ranca tambe. Velocidad halto sigur a hunga un rol, tabatin algun automobilista a duna di conoce cu e auto aki tabata biniendo basta duro di pabou. Tambe a wordo informa
Auto ta dal tras di otro
PALM BEACH- Diadomingo mainta tempran ta sucede un accidente
cu hende herida na Palm Beach un poco mas pariba di e crusada di Wendy's
cu e mes un auto aki casi a ocasiona un desgracia banda di Aeropuerto. Pero no
a dura mucho cu e auto aki a bolter pabou di crusada diMahuma.q
Accidente pa falta di preferencia
Palm Beach, mesora ta manda polis y ambulance na e sitio. Na yegada nan ta bin compronde cu ta trata di un accidente caminda cu e chauffeur di un pickup no a regula su velocidad na tempo y tampoco no a mantene distancia, y a dal patras di e auto su dilanti. E impacto tabata fuerte cu e chauffeur y tambe e dama sinta na banda tabata keha di dolor tras di nan nek. Dos ambulance a presenta na e sitio y despues cu personal di ambulance a trata e victimanan na e sitio a transporta e dos heridonan pa hospital.q
TANKI LEENDERTDialuna mainta poco pazuid di rotonde di Tanki Leendert ta sucede un accidente caminda un Kia Rio cora ta subi caminda y dal riba un Suzuki Swift. Di biaha ta despacha patruya y ambulance debi cu a wordo avisa cu tin un persona levemente herida. Daño material
tabata considerabel. Segun e señora tras di stuur di e Kia Rio cora cu a sali for di pabou a duna di conoce cu un pickup staciona banda di caminda tabata stroba su visibilidad di wak trafico cu ta bin di noord y a subi e caminda y dal contra e Swift. Personal di ambulance a acudi na e sitio y atende cu e persona cu tabata sinti dolor di curpa.q
criminalidad B7
Diaranson 11 Februari 2015
Dollar falso haya den casino
Ladron habri auto y bay cu cartera
PALM BEACH—Central a manda Polis di Noord na Stellaris Casino pa placa falso. Na e sitio, Polis a papia cu un di e miembronan di siguridad di e casino. E a bisa cu un huesped di e casino tabatin un papel di 20 dollar falso. Nan a pone e papel den un saco di plastic y a duna Polis.q
MACUARIMA— E homber Q a bay warda pa duna keho di ladronicia di su cartera. E ta bisa cu mas o menos 23.30, el a para su auto Toyota Tercel tras di Palmita Restaurant. Mas o menos 02.30, el a bay na su auto y a mira nada particular. Na caminda pa cas el a sinti algo straño y a mira cu desconocinan a kibra e glas patras di e auto. Ora cu el a yega cas, el a mira cu ladron a bay cu su cartera.q
Ladronnan ta kibra auto y bay cu tas PALM BEACH— Polis a bay na e parkeerplaats di Hyatt, pa kiebro den auto. Na e sitio, e muhe G, a bisa Polis cu su auto Mitsubishi Lancer A -24431 shinishi a wordo kibra pa desconocinan. Nan a bay cu un tas maron cu contenido fei den e auto. Polis a tuma e keho.q
Polis ta duna chauffeur burachi un lift pa cas ORANJESTAD— Central a manda Polis na haltura di Seaport Cinema, na unda personal di siguridad a detene un homber burachi. Segun Central, e homber kier stuur e auto. Na e sitio, Polis a topa cu e personal di siguridad y cu e homber R, cu tabata fuertemente bou di influencia di alcohol. Polisnan a hiba e homber su cas na Ponton. E auto a keda para riba e parkeerplaats di Cinema.q
Ladron ta kibra auto dilanti cas KAMAY—, Central a manda Polis na un cas na Kamay pa kiebro den auto. Na e sitio, Polis a papia cu e muhe V, kende ta bisa cu el a para su auto 18.00, dilanti su cas. Mainta 08.30, el a bay na su auto y a mira cu e auto no tabata mas na yabi. Despues cu el a mira cu e lachi memey tabata habri. Despues el a controla su auto y a mira cu nan a bay cu varios cos fei den e auto. Polis a tuma e keho.q
Ladronicia di bicicleta SAN MIGUEL—Central a manda Polisnan na San Miguel pa un ladronicia. Na e sitio, Polis a papia cu e muhe K, kende ta bisa cu e ta huur e cas y mas o menos 11.30, el a mira cu dos ladron a horta un bicicleta fei riba tereno. Polis a tuma e keho.q
Homber ta maltrata muhe y despues ta core bay BUBALI— Central ta manda Polis cu urgencia na Bubali pa un homber cu ta maltrata un muhe. Na e sitio, algun mucha a mustra Polis na unda e homber ta maltrata e muhe. Polisnan a bay den e direccion, y a wordo acerca pa e muhe, kende ta bisa cu el a logra scapa for di e homber G.M. naci na Corsou di 34 aña. Ora cu e homber a mira Polis, el a cuminsa core bay direccion pariba. Polis a bay su tras pa gara e abusado. E sospechoso a logra core bay den mondi. E victima a wordo hiba warda di Shaba pa duna keho oficial na Recherche. Polis a haya un pistol di aire cu a keda confisca pa siguridad di otronan.q
Ladron ta kibra y horta bentana na cas bou di construccion SABANA BASORA NOORD— Central ta manda Polisnan na Sabana Basora pa un kiebro. Na e sitio Polis a papia cu e muhe C, kende ta bisa cu personal di FCCA a pone na haltura cu desconocinan a kibra den su cas. El a bay na e cas cu ta den renobacion. Desconoci a bay cu dos bentana y a kibra dos. Polis a tuma e keho.q
Polis ta detene homber cu a ocasiona accidente PAPILON— Patruya di Santa Cruz a informa Polis cu nan a mira e auto A-37529, Toyota Altezza color blauw scur, cu un rato prome a ocasiona un accidente, ora cu e tabata coriendo bay pariba. E lo tabata na haltura di e Sede di MEP ora cu el a perde for di bista. Polisnan a bay busca e auto y na haltura di un cas na Papilon, polisnan a topa cu e auto, pero no a haya e chauffeur. Un testigo a bisa Polis cu el a mira e chauffeur sali for di e auto y a core drenta den e rooi cu ta sali banda di e sporthall di Santa Cruz. Polisnan a bay controla den rooi, pa mira si nan por haya e sospechoso. Den e rooi, Polis a mira un sombra y a bisa e sospechoso pa para, pero mesora el a core bay. Polisnan a sigui e sospechoso, y despues di un rato polis a logra para e sospechoso riba e caminda cu ta pasa via di Papilon. E sospechoso tabata para banda di Polis,ora cu e testigo a pasa y a bisa cu e sospechoso ta esun cu el a mira core sali for di e auto. Relaciona cu esey, el a keda deteni. Polis a transporta e auto pa warda di Santa Cruz. E sospechoso a keda deteni pa presenta dilanti Fiscal y despues el a keda entrega na Departamento di Trafico pa investigacion.q
Intento di ladronicia fei den un apartamento SAN NICOLAS— Central a manda Polis den Briesenstraat, pa un kiebro. Na e sitio, Polis a papia cu e muhe H, kende ta bisa cu desconocinan a kibra e bentana di baño, pero no a logra drenta paden. Polis a tuma keho di destruccion.q
Cacho ta sali fei cura y morde peaton SALIÑA CERCA— Central ta manda Polis na un cas na Saliña Cerca pa un intermediacion. Na e sitio, Polis a papia cu e muhe A.Z, kende ta bisa cu mainta mas o menos 09.30 e tabata canando na haltura di Sunny Supermarket y ora cu e tabata pafo di e luga, el a wordo ataca pa un cacho cu a morde na su brasa robes. A.Z. a bay na e supermarket y a mustra un cacho di caya preto cu maron cu a atake. Polis a papia cu e doño di e supermarket, Q.W, kende a acepta cu e cacho ta di dje. A.Z. a bay na su dokter di cas pa haya tratamento y despues mester a bay botica pa busca algun remedi. E total a sali 67,75 florin. Q.W a para responsabel y a paga e gastonan. Polis a papia cu Q.W di e cacho y el a bisa cu e ta bay percura pa e no bay mas riba caminda publico.q
Auto a keda sin ningun taira ORANJESTAD— Central a manda Polis na Italiestraat pa un ladronicia. Na e sitio,Polis a papia cu e homber A, kende ta doño di un auto Mazda model rx-8. E ta bisa cu desconocinan a kita cuatro taira di su auto. Polis a tuma e keho.q
Homber a baha for di auto y atraca muhe cu cuchiu SAN NICOLAS— Central ta manda Polis den Weverstraat pa un ladronicia. Na e sitio , e muhe S.B. naci na Corsou di 36 aña, a bisa cu mas o menos 21.30, e tabata na haltura di Weverstraat 2, y a wordo atraca pa un homber desconoci den un auto cu un cuchiu. E ta bisa cu e tabata cana bayendo cas y diripiente un auto blanco a para banda di dje. Un homber a baha y a pone un cuchiu na su lomba y a puntra pa su tas. El a coy e tas den cual tabatin su cartera cu 500 florin. Despues el a drenta den e auto y a core bay direccion panort. Tabata tin dos homber den e auto cu tabata papia Papiamento Ingles. El a cuminsa grita y a core bay cas. Na cas el a yama polis. Atraco Team a wordo poni na haltura. Polisnan a hiba su persona warda di Polis y a comunica su persona cu e Departamento di Atraco.q
B8
Diaranson 11 Februari 2015
PANORAMA
Momito na candela SAN NICOLAS - Diadomingo ultimo, a tuma luga e ultimo parada di carnaval di mucha na San Nicolas. Nos muchanan por a gosa completamente di nan carnaval bunita y colorido. Durante e carnaval Momito
tabata pronkia riba un carosa. Na final di e carnaval tur hende a bay Carnival Village pa clausura e fin di carnaval di mucha. Eynan tabata tin un banda pa asina por a disfruta di e clausura di e carnaval di mucha cu e kimamento di momito den presencia di e Prins y Pancho, Reinanan
di carnaval di mucha y gruponan di mucha. Cu esaki a yega e final di e periodo di carnaval pa mucha
pa locual ta trata desfile riba caya. Nos ta spera cu tur hende a pasa un rato agradabel y a gosa e ultimo dia di carnaval di mucha.q
SOCIAL B9
Diaranson 11 Februari 2015
Tairanan di road piece tabata pega riba plataforma di trafico
ORANJESTAD - Nos tur a gosa di e parada di cual nos a haya chikito pero bunita. Pero asina mes algo cu a yama atencion ta e reflector riba e plataforma di trafico. Un banda e reflector aki ta yuda e chauffeurnan y esunnan cu ta cana na banda por mira cu nan ta yegando e plataforma di trafico.
Berdad esaki ta algo bon, pero durante parada por a mira cu e tirenan di e road piece tabata pega. Esaki ta pone cu e road piece ta lanta un tiki y e muchanan tabata perde nan balans. Si e adultonan cu tabata pusha e road piece tabata bin mas duro, e muchanan cu ta riba dje lo por a kita cay. No ta solamente tirenan ta-
bata pega riba e reflector, sino tambe e participantenan nan pia tabata dal na e reflector si nan no ripara esaki. Pero e plataforma di trafico no tabata un obstaculo pa e muchanan, ya cu asina mes nan a sigui disfruta. Durante e parada di diadomingo nan no tabata tin cu pasa riba hopi plataforma di trafico, pero e Parada di Luz y parada grandi di diasabra esaki lo ta un caso diferente.
Dicon e caso aki lo ta uno diferente? E contesta ta senciyo, e paradanan aki ta inicia di Joe Laveist Ballpark y ta termina na e mesun luga pero na caminda bailadonan lo topa cu obstaculo riba caminda cu ta e plataformanan di trafico. Nos tur sa cu e participantenan lo tin drinks den nan curpa, pero tin di nan lo tin demasiado alcohol den nan sistema. Esaki ta pone cu bon mira e participantenan lo mester tin mas atencion riba e ruta di Schepmanstraat, Pastoorhendrick straat bin te cu Joe
Laveist Ballpark mirando cu nan lo topa cu diferente plataforma di trafico. E damanan cu ta bay cu high heels tambe mester bay poco poco riba e ruta aki, mirando cu nan lo ta bailando y por lubida riba e reflectornan y plataforma di trafico. No solamente esunnan para na banda nan siguridad ta importante, pero tambe e siguridad di e participantenan ta uno sumamente importante. Nos ta den e ultimo dianan di carnaval y mayoria hende ta cla pa mira e paradanan sea na television of na San Nicolas y Playa. q
lesa
B10
Diaranson 11 Februari 2015
Papa Francisco den Hangout:
‘Bida ta un tesoro pa comparti’ E pontifice a conecta cu hobennan cu tin un inhabilidad corporal y ta procedente di varios parti di mundo. Papa Francisco a participa un diahuebs mainta den un conferencia di video cu hobennan tocante e situacion di hende incapacita na Brasil, Spaña, India, Merca y Argentina, den cuadra di e red mundial di scolnan cu ta conecta via internet pa medio di e herment Scholas Social. Cu e iniciativa aki , e pontifice Argentino ta busca moda di integra scolnan di mundo pa nan traha riba proyectonan cu ta dirigi riba balornan y paz. Te cu awor, e proyecto ta conta cu 400.000 scol y rednan di scol den e cinco continentenan. Den e di dos Hangout aki di papa –e prome tabata na september ultimo den e di III Congreso Educativo Mundial Scholas- el a haya mensahe di hobennan dirigi na su persona cu e pregunta con tecnologia por yuda nan bay dilanti den nan situacion di incapacidad. E prome beurt tabata pa Isabel Vera, di 13 aña, cu a conecta desde Spaña y a conta papa con su lesnan ta bay. Isabel ta ciego y e ta comunica sosteni na un computer cu lector di pantaya y linea di braille. E sistema aki ta haci cu tur cos cu sali riba pantaya di e computer ta wordo duplica riba e linea di braille pa e por sigui e comunicacion. E ta gusta atletismo, su deporte cu e ta practica tres
biaha pa siman y cu e ta combina cu su lesnan. “Mi gusta tecnologia pasobra e ta un ayudo hopi util. Ami ta bisa hende cu tin un inhabilidad pa nan no entrega, cu un poco di esfuerso nan por yega unda cu nan kier”, el a señala. Francisco a stimula Isabel pa e sigui padilanti, y saca probecho di tecnologia y pa e
su brasa sintetico cu e por bay core bicicleta. Un camara di video ta e cos di hunga preferi di Alicia, un hobencita Spaño di 16 aña cu ta sufri di ‘Down sindroma”. Den su combersacion cu papa, el a conta cu e camara ta su medio di traha cu un grupo di cine den e fundacion di cual e te pertenece.
sigui core. Pedro ta un mucha di 12 aña y ta sufri di un inhabilidad na un di su brasanan. Desde Sao Pablo, Brasil, el a confesa na papa cu e ta gusta futbol, un pasion cu e pontifice Argentino tambe ta comparti. Aunke cu e no tin parti di su brasa banda drechi, su posicion faborito riba tereno ta keeper. Papa a puntra kico e ta sinti ora cu nan score un gol y Pedro a contesta: “Feliz, pasobra mi ta compartiendo cu mi amigonan”. “E ta un les cu e mucha aki ta duna nos, pasobra lo cual ta importa no ta gana sino hunga y ta hunto cu amigonan”, Francisco a añadi. Pedro ta spera cu ora e haya
Despues el a sorprende e pontifice cu un di e preguntanan espontaneo cu hobennan ta haci: Bo ta gusta saca potret y bahanan den computer? Harimento a start prome cu e contesta riba e pregunta a wordo formula pa papa, cu a confesa cu e ta un “ troncon” riba computer. Un poco cu berguensa el a reconoce cu e no por traha cu computer. Preguntanan a sigui bin, e biaha aki di Merca. Dos hoben a interoga papa cu e pregunta kico e ta haci ora cu e topa algun obstaculo. “Prome, mi no ta rabia, mi ta keda trankil. Despues mi ta busca manera di supera e obstaculo ey. Si mi no logra, mi ta wanta te
ora bin e posibilidad pa mi supera e obstaculo”, Francisco a señala. E lider maximo di Iglesia Catolico a añadi cu nunca bo mester spanta pa un obstaculo den bida. “Nos ta capaz di supera tur obstaculo, solamente nos mester di tempo pa compronde, inteligencia pa busca e caminda y curashi pa sigui dilanti”. Manoj Kumar, tin 13 aña y ta fanatico di Bruce Lee, e actor legendario specialista den arte marcial. Manoj ta biba na India y e ta bisa cu el a conoce un computer apenas tres aña pasa. E ta den seis klas y e ta haya les di karate, yoga y computer na su scol. E ta sufri di un inhabilidad auditivo. “Mi no tabata sa kico ta un computer te cu tres aña atras. Awor mi ta gusta computer, ora mi no ta compronde algo di e materia, mi ta subi internet y mi ta busca potret. Ta mescos cu bo tin un otro maestro”, el a bisa. Manoj a puntra papa con e ta kere cu Scholas por yuda nan. “Trahando brug, comunicando, pasobra ora haci esey bo ta dunando e miho di lo cual tin den bo y bo ta ricibi di otro e miho tambe. Ora nos no ta comunica nos ta keda nos so cu nos limitacion nan y esey ta haci nos malo”, e pontifice a contesta. E ultimo turno tabata pa Juan
Bautista, ‘Bauti’, di 14 aña. El a conecta desde Spaña, pero e ta di origen di Buenos Aires, ciudad unda Francisco tabata Arsobispo. El a conta papa cu e ta studia cu su tablet y su computer. E ta repasa matematica y idioma y e ta wak video di ciencia natural. E ta saca potret cu su tablet y e ta traha collage. E ta gusta e weganan di construccion pa traha caminda, cos di hunga y edificio. El a puntra papa si e tin tablet. “No mi no tin”, Francisco a contesta cu un smile. “Mi tin gana di bay bishita bo un biaha na Roma”, ‘Bauti’ a remarca. Papa a haci un yamada fuerte riba e hobennan pa nan sigui dilanti y duna balor na nan curashi. “Lo cual boso ta haci desde boso posicion ta yuda nos compronde cu bida ta un tesoro bunita, pero solamente e tin sentido si nos duna esey”, el a bisa. Despues cu e conferencia di video a cera, papa a manda un mensahe: “Boso tur tin un maleta, un caha y den dje tin un tesoro. Boso trabou ta habri e caha, saca e tesoro, haci e tesoro crece y duna otro, mescos cu bo ta ricibi di otro. Cada un di nos tin un tesoro, si nos warda e tesoro cera e ta keda eynan, si nos comparti esey, e ta multiplica cu lo cual ta bin di otro”.q
PENSA
B11
Diaranson 11 Februari 2015
paña e yiunan conforme cu nan ta bay creciendo: oranan ta hunga y ora cu nan ta traha, ora cu nan no tin preocupacion y ora cu nan ta den problema”, el a enfatisa.
Papa Francisco:
‘Bon mayor no ta dal su yiunan den cara’ E reflexion aki a wordo haci durante e audiencia cu Francisco a celebra den e lokaal di Pablo VI di e Vaticano. Papa Francisco cu referencia na e relacion di mayor y yiu, a bisa cu “un bon mayor ta esunnan cu sa di pordona
di curason y ta coregi cu firmeza”, y cu ta castiga ora cu nan mester haci tal, “pero cu nunca ta dal nan un bofta den nan cara.”
mayornan tin biaha mester di castiga nan, pero bo no ta dal nan un bofta den cara” e maximo representante di Iglesia Catolico a afirma.
“Yiunan mester di mayornan cu ta sostene nan ora nan bolbe cas cu nan fracasonan. Nan lo haci tur lo posibel pa no admiti ni demostra esey, pero nan mester di esey. Y
E pontifice a haci e reflexionnan aki durante e audiencia general cu el a celebra siman pasa diaranson dilanti hopi fielnan den e lokaal di Pablo VI di e Vaticano.
Durante su discurso, Jorge Bergoglio a enfatisa e importancia cu e “figura di e tata” tin pa e famia y el a subraya cu “pa ta un bon tata , e prome cos cu mester wordo haci ta, ta presente den e nucleo di famia”. “Pa ta un bon tata, e prome cos ta cu bo mester t’ey den e famia, comparti e goso y e dolornan cu e mama, acom-
Y cu mas accento el a bisa: “ta presente no ta mes un cos cu controla. Pasobra mayornan cu ta hiba demasiado control ta anula su yiunan, pasobra nan no ta laga nan crece”. Bergoglio a conclui su discurso insistiendo cu un bon mayor ta demostra na su yiunan “cu e ta cerca, dulsura y firmeza” y no ta insisti cu orguyo falso “pa su yiu ta manera e, sino cu e ta alegra cu e yiu ta siña di ta stricto y e echo di ta civico, cu ta lo cual ta conta den bida”.q
Harvard ta prohibi relacion sexual entre studiante y docente
E institucion prestigioso ta considera cu e situacion di relacion sexual aki ta aleha ambos di nan mision educativo. Harvard, un di e universidadnan mas prestigioso di Merca, ta prohibi docentenan di tene relacion sexual of romantico cu studiantenan, esaki relaciona cu revision di nan politica tocante acoso. E Comision di e Facultad di Arte y Ciencia a splica cu e revision di e politica a de-
termina cu e determinacion actual riba relacionnan entre personanan di status diferente no ta refleha e expectativanan di e facultad cu ta conduci na un relacion apropia. Den e cuadra aki, e comision a declara cu desde awor e relacionnan entre personal y studiante di grado y post grado ta prohibi. E cambio aki ta drenta na vigor na momento cu universidadnan na Merca ta den defensa pa motibo di denuncianan di violacion sexual
den e campusnan. Na mei 2014, e Departamento di Educacion di Merca a publica un lista di 55 universidad cu tabata wordo controla pa gobierno pa, supuestamente, ta hiba un mal maneho pa locual ta trata acoso y abuso sexual. Harvard, ubica na e estado di Massachusetts, ta riba e lista. Su rival eterno, Yale, a prohibi relacion entre studiante y profesor ya desde 2010. q
B12 VARIEDAD
Diaranson 11 Februari 2015
Aruba por ta orguyoso di e fabrica di Balashi
ORANJESTAD - Prome Minister Mike Eman a keda hopi impresiona durante su bishita na e instalacionnan na Balashi cu ta produci e cerbes di e mesun nomber, hunto cu diferente otro productonan di bebe. Sr. Eman a haya un recorido di e planta cu tin un sistema automatisa cu a keda introduci recientemente, ademas a mira con bentahoso e 400 plachinan solar ta. Un delegacion di e compania consistiendo di: Ingmar Ramharakh, Wendell Bennett cu ta Director di maneho; Kenneth Bikker, Director financiero y Nicole Martina, Manager di benta tabata pre-
sente durante e recorido den e planta. Durante e recorido tambe a cera conoci cu Klaus Eckert- Director tecnico y Patrick Melchiors, coordinador di Mercado. Di pafo bo ta mira cu e edificio ta grandi, pero loke ta wordo haci paden ta mas grandi ainda y mas sofistica di loke un hende por pensa. Esey ta un motibo pa ta orguyoso cu nos tin un cerbes cu ta wordo produci na Aruba.” Splicacion amplio di tur e control nan cu ta wordo haci pa sigura un cerbes di calidad haltisimo cu ta wordo exporta tambe ta wordo duna durante e recorido. Esaki ta duna Aruba un desaroyo economico adicional. E proceso aki ta un parti di diversifica-
cion economico cu Gobierno ta pusha pe pa cual lo sigui sostene e negoshinan cu ta haci esaki, ya cu nan ta percura pa divisa, crea empleo y estimulo di e economia. E propietarionan a inverti sumanan basta grandi pa automatisa e proceso di produccion y emboteyamento di cerbes y diferente tipo di refresco cu nan ta pone riba mercado. Loke ta admirabel ta cu un cantidad grandi di persona local ta hunga un rol prominente den henter e produccion y tambe den e
laboratorio unda cu diferente tipo di control ta tuma luga “pa sigura calidad cu ta algo cu famia de Veer por ta hopi orguyoso di dje”. Loke ta importante ta pa mira
cu locual ta wordo produci den e fabrica, ta crea un cantidad grandi di cupo di trabou. “Bo ta mira hende den diferente proceso di educacion na
diferente nivel ta haya chens pa forma nan carera den e fabrica aki. Si tin hende ainda tin duda di loke nos mes por na Aruba, anto cana den e planta di Balashi y keda convenci cu
ta hopi ainda ta locual nos por haci na Aruba.” Ademas di e control nan local, e diferente marcanan cu ta bini for di exterior ta wordo controla tambe pa e fabrica madre. Cada bes ta haya confirmacion di con e produccion y proceso ta na Aruba, garantisa pa e fabrica na Balashi. Ta un orguyo di mira cu e fabrica di Balashi tambe a tuma e rumbo den busca energia alternativa. Balashi ta un di e prome nan cu a haci un inversion hopi grandi, unda a instala e maximo cantidad posibel di plachinan solar cu ta produci 100 KW di coriente. Balashi a duna e bon ehempel riba e tereno aki. Akinan bo por wak un confirmacion mas cu ta posibel pa tuma e rumbo di energia alternativo. Balashi a demostra di tin un bon fabrica cu bon productonan y un cantidad di Arubiano funcionando.q
Philips cu nan proyectonan di innovacion y eficiencia den energia ORANJESTAD – Gobierno a reuni cu representantenan di Philips. Na april 2014 Gobierno di Aruba a firma un Memorandum di Innovacion cu Philips. Awor Philips lo percura pa ehecucion di e ciclonan siguiente cu a wordo acorda.” E Memorandum di Innovacion cu Gobierno di Aruba y Philips a firma aña pasa tin como fin pa sondea posibilidad y oportunidadnan pa traha hunto riba terenonan unda cu introduccion di innovacion lo contribui na aumenta eficiencia y reduci e consumo di energia na Aruba, specificamente den e area di iluminacion. E ehecucion di e Memorandum di Innovacion ta complementa e trabaonan cu ta tumando luga den conexion cu e plan di inversion di gobierno, cu ta inclui e desaroyo urbano, infrastructura, energia, y re-
vitalisacion di centronan di ciudad y e barionan. “Philips ta uni su mes asina na e grupo di partnernan strategico di Aruba. E reunion di diabierna tabata pa discuti dos ciclo di e Memorandum di Innova-
cion, esta iluminacion interior di edificionan di gobierno y sitionan iconico. Philips a haci un sondeo profundo di e situacion di iluminacion den edificionan di gobierno y con pa haci e uzo di coriente mas eficiente. E compania multinacional a presenta su plan-
nan pa e proceso completo pa “retrofit” edificionan di gobierno y baha uzo di coriente pa iluminacion”. Retrofit ta encera inversionnan pa mehora eficiencia di edificionan y casnan. Pa loke ta trata e sitionan iconico, den e caso aki specificamente a combersa tocante e “Welcome Plaza” na waf di Oranjestad y “Plaza Padu”. E ultimo plaza ta forma parti integral di e revitalisacion di Oranjestad y ta keda patras di Oficina di Gobernacion entre monumentonan historico di nos capital. Philips ta bay introduci tecnologia eficiente pa e edificionan di gobierno cu ta resulta den reduccion significante di gastonan di coriente. “Den teoria loke gobierno por spaar na uzo di coriente den su mesun edificionan por facilmente financia e iluminacion di e proyectonan di e dos sitionan iconico menciona anteriormente. Philips
su mision ta pa mehora bida di e ser humano pa medio di innovacion significante y esaki nan ta refleha den e Memorandum di e proyectonan en cuestion. E Memorandum di Innovacion ta consisti di cuatro area cu a wordo investiga profundamente durante e ultimo aña. A base di e investigacionnan Philips a converti su mes den un partner strategico pa Aruba den reduccion di uzo di energia y na final di dia ta contribui na e meta pa Aruba yega na 100% independencia di combustibel fossiel pa produccion di awa y coriente. E proyectonan cu ta wordo desaroya hunto cu Philips ademas ta permiti pa Aruba bira un showcase regional pa e compania aki su productonan innovativo, como tambe lo sirbi como un centro di excelencia pa Philips desaroya y test productonan y practicanan sostenibel.q
VARIEDAD B13
Diaranson 11 Februari 2015
Biblioteca Nacional Aruba:
E Cas bibo: Awa, Fuente Eficiente ORANJESTAD - Dia 4 di februari ultimo, Biblioteca Nacional Aruba a organisa pa di dos biaha e lectura “E Cas Bibo: Awa, Fuente Eficiente” pa 120 alumno- y maestronan di klasnan VWO 5 di Colegio Arubano na Oranjestad. Ryan Oduber di Servicio di
Media di Biblioteca Nacional Aruba a haci e introduccion di e oradornan invita. Ronny Alders, funcionario di Biblioteca Nacional Aruba y Coordinador di Green Education Symposium/Green Education Project di Biblioteca Nacional Aruba a presenta e speech cu e titulo “ The National Library of Aruba goes
Green!”, Christie Mettes y Tony Sevold di Metabolic Foundation a duna e speech cu e titulo “Low-tech Collection and Treatment” y Ing. Tilo Dabian, funcionario na Santa Rosa a duna un discurso tocante Hydroponics. E oradornan invita a haci uzo di Prezi y despues di e presen-
tacionnan e alumnonan tabata tin e oportunidad pa haci preguntanan durante e sesion di pregunta y contesta. Mas lecturanan lo sigui prome y despues di e IV Green Education Symposium Aruba 2015 di Biblioteca Nacional Aruba. Sr. Alders a coordina e lectura aki pa e alumnonan di V.W.O. di Colegio Arubano.
Servicio di Media di Biblioteca Nacional Aruba a filma e lectura aki pa metanan educativo y investigacion. Un danki special na Rector Jossy Tromp di Colegio Arubano, Astrid Britten, Director di Biblioteca Nacional Aruba y Zaida Everon, docente di Colegio Arubano.q
Advertorial
Nochi di motorcycle na Rhythm & Booze Rhythm & Booze situa na South beach a tene nan anochi di motorcycle riba diahuebs ultimo.
Nan meta ta pa cada 2 siman riba diahuebs tin un anochi special pa motociclista y fanaticonan, unda cu nan por
pasa un rato tremendo entre amigo nan. Riba e famoso anochi aki lo tin prijs special riba drinks
y snacks,y mas cu claro e banda di cas “ Crazy Jane”. lo trece bo den un ambiente cu bo lo no lubida. Asina ta otro
siman diahuebs anochi lo ta e proximo bikers night. Yega y honra nos cu bo bishita y bin gosa bo anochi.q
B14 relaha
Diaranson 11 Februari 2015
Sudoku BON DIA, train bo mente Bon bini na Sudoku Bon Dia. Riba e pagina aki nos ta brinda bo tur dia tres sudoku den e siguiente secuencia, Facil, Medio. Pa resolve bo ta pone number den cada cuadra di tal forma cu cada rij crusa of bay abou tin e number un solo biaha. Tambe den cada cuadra chikito compara cu esun mas grandi tambe tin e numbernan 1 te cu 9. E number tampoco no por ripiti den e cuadra chikito. Trahando cu e numbernan cu tin poni caba ta yuda bo yega na e solucion.q
relaha B15
Diaranson 11 Februari 2015
Oranjestad
Dr. Cayama
EMERGENCIA
911 POLIS POLIS ORANJESTAD NOORD STA. CRUZ SAVANETA SAN NICOLAS BRANDWEER BRANDWEER POLIS TIPLINE HOSPITAL AMBULANCE SAN NICOLAS AMBULANCE
100 581-1100 582-4000 587-0009 585-4710 584-7000 584-5000 115 582-1108 11141 527-4000 582-1234
Reina di FCCA Kathleen Koolman a bishita SETAR cu su prins cu Pancho Prins Camilio y Pancho Erwin a compaña nan Reina di FCCA Kathleen Koolman di bishita na SETAR. Como un di e sponsornan principal di Aruba su Carnaval SETAR a aprecia nan bishita masha hopi mes! Sra. Suzy Maduro, Corporate Communications Officer di SETAR a ricibi nan cu yen di alegria carnavalesco y riba e potret por mira momento cu nan a ricibi un regalito for di SETAR.q
MEGAPLEX 8
caribbeancinemas.com/aruba LIKE OUR NEW FACEBOOK PAGE
HD
584-5050
Caribbean Cinemas Aruba
THE MOST SPECTACULAR THEATRICAL EVENT RETURNS TO THE BIG SCREEN OF CARIBBEAN CINEMAS
BOTICA Oranjestad: Eagle Tel: 587-9011
San Nicolas: Aloe Tel: 584-4606
SERVICES 118 582-2116 582-5900 587-5900 588-0035 587-2300 583-3232
OFFENBACH
Les Contes d’Hoffmann FEB 11 6:00PM ENCORE
MORTUARIO
AD Patres Aurora Mementomori The Olive Tree
584-2299 588-6699 583-3358 584-8888
Exclusively at CARIBBEAN CINEMAS, you can experience this grand presentation transmitted LIVE in more than 2,000 Movie Theaters in 69 Countries around the world, directlyy from The Metropolitan Opera House in New York.
FOUNDATION FELLOWSHIP CLINIC
FUNDACION Anti-Droga Aruba (FADA) Tel: 583-2999
FUNDACION Respetami Tel: 582-4433
Diabetic Foundation Arubano Tel: 583-3808
Narcotics Anonymous Tel: 583-8989
Foundation Amor pa Prohimo Tel: 583-3345 /586-6976
Women in Difficulties Foundation Tel: 583-5400
No laga bo mes presiona door di hendenan negativo. No permiti cu personanan negativo carga di problema yena bo cabes di huma cu ideanan cu no tin di haber cu bo bida social. Number: 6, 22, 31 y 39. Aunke bo a tuma bo decision, actua cu hopi tactica. Pone den balansa bo decisionnan ya cu si bo obra di forma emocional, bo por pone na riesgo un amistad of un relacion sentimental. Number: 7, 23, 32 y 40.
Iolanta / Bluebeard’s Castle FEB 14 1:30PM LIVE FEB 25 6:00PM ENCORE ROSSINI
La Donna del Lago
Aparta bo mente di recuerdonan tristo. No bira impaciente si na e momentonan aki bo no tin loke bo tin mester ya cu bo ta den un tono sigur y loke acerca bo ta loke realmente bal la pena. Number: 12, 28, 37 y 45.
MAR 14 12:55PM LIVE MAR 25 6:00PM ENCORE
MASCAGNI / LEONCAVALLO
Cavalleria Rusticana / Pagliacci APR 25 12:30PM LIVE MAY 6 6:00PM ENCORE
AT CARIBBEAN CINEMAS MEGAPLEX 8, PALM BEACH PLAZA TICKETING INFORMATION
586-0074
- Monday to Friday - After 3:30 PM - Saturday and Sunday - After 1:00 PM
AWG 50,00 Adults AWG 45,00 Seniors
Per person, per function. Tax included.
ENCORE PRESENTATIONS SUBJECT TO CHANGE The Met: Live in HD series is made possible by a generous grant from its founding sponsor
The Neubauer Family Foundation by
Bo bida intimo ta emociona cu algo nobo. Un situacion inespera lo pone bo riba e caminda di desapuntonan sentimental y bo por ta algo confuso riba esey. Number: 10, 26, 35 y 43. Bo ta wordo envolvi den un onda di hopi energia y dinamismo. Lo bo sorprende bo mes dor di mira bo mes den un situacion cu ni sikiera bo por a pensa. E miho di tur cos ta cu lo bo sa con pa enfrente. Number: 11, 27, 36 y 44.
TCHAIKOVSKY / BARTÓK
SEASON 2014-2015 -2015
Tel: 584-6440 Alcoholism & Drug Addiction, Anonymity guaranteed
Relaha bo mes. Bo por actua di forma sentimental. Bo mester tene na cuenta cu tin un enfasis directo den bo bida sentimental aplicando na bo caracter y personalidad. Number: 5, 21, 30 y 38.
Cierto situacionnan por haci bo inkieto, pero lo bo resolve esakinan. Bo ta den un ciclo di reconocemento y alegria caminda lo bo tin e oportunidad di soluciona hopi asunto pendiente. Number: 10, 26, 35 y 43.
CRUISESHIP
February 11 Freewinds
Bo por pidi tur loke bo ta desea. Lo bo logra. Esaki ta momentonan di hopi inkietud emocional, pero na e mesun momento lo bay tin cambio den bo manera di percibi realidad. Number: 4, 20, 29 y 37.
Pone bo capacidad analitico funciona. No bira impaciente. No angustia di loke bo no a por a resolve, ya cu den bida lo mas importante ta pa mira pa futuro y no lamenta loke a pasa. Number: 8, 24, 33 y 41.
TODAY
INFORMATION SETAR TAXI TAXI-TAS PROF. TAXI TAXI D.T.S. SERVICE ARUBA
Bo personalidad ta yamativo y bo ta conkista curasonnan. Fortuna ta draai rond di bo y optimismo cu awo ta envolve bo ta trece pa bo bon bista di es nan cu tin man riba placa. Number: 14, 28, 39 y 47.
• Global corporate sponsorship of The Met Live in HD
• The HD Broadcasts are supported by
Palm Beach Plaza | Aruba | 586-0074
is provided
Algo inespera lo duna bo un impulso den amor. Independientemente di e movemento Urano, lo existi un transito faborabel pa establece un bon comunicacion cu otro hende. Number: 4, 8, 29 y 37. Bo inteligencia y calma lo wordo poni riba un test. Awe lo habri canalnan nobo di comunicacion y lo bo descubri con bo bida lo wordo consolida. Algo cu bo tabata spera ta na caminda pa solucion. Number: 13, 18, 47 y 51.
MUNDO CURIOSO E historia di ‘Bart’, e pushi cu a regresa di morto B16
Diaranson 11 Februari 2015
Despues cu el a wordo trapa pa un auto el a wordo considera morto. El a bolbe cas algun dia despues di su entiero. E pushi a recupera di su lesionnan despues di e accidente. E pushi “zombi” of e pushi “milagroso”: asina prensa a yama ‘Bart’, un pushi cu segun su doño el a bolbe cas cinco dia despues cu el a wordo dera. E pushi a wordo considera morto y pa tal motibo el a wordo dera. E historia aki a tuma luga na Merca. ‘Bart’ ta den recuperacion despues di varios operacion grandi cu e mester a pasa aden y ta wordo spera cu e
por wordo entrega bek na su doño, Ellis Hutson, entrante otro siman, asina Sherry Silk a bisa. Sherry Silk ta e directora ehecutivo di Humane Society, un shelter pa bestia na Tampa, Florida. E ta e persona cu a duna e pushi tratamento. Dies dia pasa Hutson, di 52 aña, a haya ‘Bart’ den un caya di e ciudad ey despues cu el a wordo trapa pa un auto, mal herida y sin señal di bida, segun el a raporta na e corant di Tampa Bay Times. Kibra y tristo, el a pidi un bisiña pa dera e pushi pe. Cinco dia despues, casi e ta muri di
pushi balente, fuerte y hopi amistoso”, e doño di e shelter a añadi. Gastonan di e operasusto ora cu e pushi, manera un escena saca fei un buki di e maestro di teror Stephen King, e pushi a bolbe cas, cu un wowo daña y su cacumbein kibra di e accidente. “Mi no por a kere. Nunca mi a yega di wak nada parecido”, Hutson a bisa. Sherry Silk, cu ta traha cu bestia pa mas di trinta aña, tambe a bisa cu nunca el a yega di wak algo igual, maske cu un veterinario cu ta traha pa Human Society a bisa di a conoce un caso similar di un cacho cu a wordo dera despues di un accidente y el a bolbe despues di algun dia.
‘Bart’ efectivamente ta parce di tabata algun dia bou tera, pasobra ora cu el a yega e shelter e tabata tin bichi na su herida , Silk a bisa. E pushi a pasa den diferente operacion pa saca e wowo malo y pa drecha su cacumbein. E ta recuperando basta bon aunke cu ainda e ta wordo alimenta pa medio di tubo. “Asina cu e cuminsa come su so, nos ta kita e tubo. Si tur cos bay bon, nos tin pensa di debolbe Bart na su doño, cuminsamento di otro siman”, asina Silk a bisa. ‘Bart’, cu tin un aña y mey, ta un
cion na e shelter ta wordo cubri pa medio di donacion cu nan ta ricibi.q
‘50 sombra di Grey’ Awor crea den lego
shortnan cu ta wordo pasa di e pelicula, manera e imagen di Christian Grey. E video a wordo publica riba YouTube pa e uzado Antonio Toscano dia 2 di februari.
Antonio Toscano, fan de lego, a publica un video di su animacion riba YouTube. E animado y editor aki a crea e pelicula di promocion di ‘Cincuenta Sombra di Grey’ den e wega di lego. Faltando un siman pa e pelicula wordo estrena na Aruba y na otro paisnan na mundo, un fanatico di e wega di lego a dicidi di crea e pelicula cu popchi y escenario cu e material aki. E protagonistanan ta fiel na e
Antonio Toscano, “editor di pelicula, animado di stopmotion y hungado di Lego”, manera por wordo lesa riba su cuenta oficial di Twitter, tambe a yega di realisa trabou den e tecnica aki pa e personahenan di siguridad di Galaxia, Capitan America y Iron Man 3. E novela di 2011 a wordo skirbi pa e autor Britanico E. L. James, cu a haya masha hopi critica mes pa su redaccion. Esaki ta su prome entrega di un trilogia cu ta describi e relacion entre un recien graduado di universidad, Anastasia Steele cu ta wordo interpreta pa Dakota Johnson, y un hoben magnate di negoshi, Christian Grey interpreta pa e modelo y actor Irlandes Jamie Dornan. q