Krant over detentie en strafrecht Jaargang 6 nr. 5 oktober 2011 Verschijnt 6x per jaar Losse verkoop € 3,--
Uitgave van Stichting Bonjo, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam. Tel. 020 6659420 email info@bonjo.nl
Afluisterapparatuur en camera’s
BIG BROTHER ÓÓK PRESENT IN SPREEKKAMERS GEVANGENIS In augustus van dit jaar kwam in het nieuws dat advocaten ontdekt hadden dat er camera’s en afluisterapparatuur waren aangebracht in de spreekkamers in de gevangenis. Advocaat Richard Korver bemerkte dit in de gevangenis in Zoetermeer . Advocaten willen uiteraard niet afgeluisterd worden als ze in de gevangenis met hun cliënt praten. Justitie ziet geen noodzaak om de apparatuur weg te halen. Dat Big Brother al geruime tijd heerst in Nederland zal ieder duidelijk zijn. In dit digitale tijdperk zijn er volop technieken om mensen te volgen, af te luisteren en hun gangen te registreren. Justitiemedewerkers, in hun volijverige jacht naar bewijs, zoeken hierbij bijna altijd de randen van het wettelijk toegestane op. Ze gaan daar niet
zelden overheen en worden- pijnlijkteruggefloten als dat uitkomt. Dan is het even rustig maar de volgende generatie wakkere speurders zal zich niet gehinderd voelen om weer andere randjes van de wet op te zoeken. De voorbeelden zijn er te over. Puur menselijk gedrag! Er zijn hele Commissies zoals bijvoorbeeld Van Traa voor opgericht en grote zaken werden door rechters naar prullenbakken verwezen. Moord en brand wordt door politiek en justitie geschreeuwd als de tegenpartij zich van gelijke wapens bediend. De bekende, inmiddels overleden groothandelaar in hasj, Charles Zwolsman had in de jaren negentig van de vorige eeuw bij nagenoeg alle telefoonproviders mensen zitten die de telefoons van officieren van justitie, rechercheurs en anderen tapten. Hij wist ook wie van zijn groep en van de concurrentie getapt werd. Han-
dig om te weten in het eeuwigdurende spel rond illegale handel. Oók kwam hij er toen achter dat de kantoortelefoons van advocaten door justitie nagenoeg permanent werden beluisterd. Deze wetenschap werd overgebracht naar de betrokken advocaten. Die daar officieel overigens weinig mee deden. Wél zal de verstandige cliënt niets van belang over de advocatentelefoon vertellen.
Niet opgenomen! De compleet ingerichte spreekkamers, aldus justitie, zijn niet uitsluitend bedoeld voor advocaten maar worden ook gebruikt door rechercheurs, maatschappelijke werkers en mensen van de reclassering. “Voor hun veiligheid kan het wenselijk zijn dat de gesprekken worden opgenomen.” Gesprekken met advocaten wor-
den niet opgenomen, aldus het ministerie. De advocatenorde en de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA) zijn al maanden in overleg met het ministerie van Veiligheid en Justitie om tot een oplossing te komen. Staatssecretaris Fred Teeven liet de Tweede Kamer begin deze maand weten dat het ‘vanwege organisatorische en logistieke redenen’ niet mogelijk is om in elke penitentiaire inrichting spreekkamers in te richten zonder opnamemogelijkheden. De Orde had dat wel als eis gesteld. ‘Maar Justitie zegt dat het niet haalbaar is’, aldus Jan Lelieveld, lid van de Algemene Raad van de Orde. Het voorstel is nu dat bij elke spreekkamer specifiek wordt aangegeven of er en welke apparatuur aanwezig is. Als er apparatuur hangt, zal een gevangenisbewaarder de advocaat laten zien dat de camera’s en microfoons uitstaan. Intussen kan ieder voor zich beoordelen wat hij/zij het beste te doen staat. Alle telefoongesprekken die vanuit de gevangenis gevoerd worden, worden opgeslagen op harde schijven. Er worden informanten geworven en ingevoerd om in grote zaken bewijs te krijgen. In sommige bezoekzalen zijn tafels met ‘speciale’voorzieningen neergezet waar grote jongens hun bezoek mogen ontvangen. Kortom, het afluisterspel krijgt zeker nieuwe afleveringen.
Justitie verwacht gemiddeld 8.875 gevangenen in 2015
LEEGSTROOM GEVANGENISSEN HOUDT AAN
Jongeren
In 2010 zaten er gemiddeld 1.105 jongeren vast, in 2015 zou dat aantal gedaald zijn naar gemiddeld 478 jongeren. Vorig jaar besloot het kabinet om nog zes jeugdgevangenis-
03 Onderwijs bestrijdt recidive 07 Voorlopige hechtenis op de schop? En ook: Brieven, columns, verenigings-nieuws, klachten, sudoku’s Reacties? Schrijf naar Bonjo.
Nico Epskamp
Cartoon: Robin Vinck
Natuurlijk zullen er mensen zijn die zeggen dat de helft van de wetsovertredingen niet gemeld, vervolgd dan wel voldoende bestraft worden. Maar feit is wel dat steeds minder mensen in een cel belanden. En wel in die mate dat het ministerie van justitie in 2015 een gemiddelde bezetting van 8.875 gevangenen verwacht. In 2005 waren dat er nog gemiddeld 14.108. Deze cijfers zijn onderzocht door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie Centrum en verschenen in de publicatie Trendwatch ( augustus 2011). De criminaliteit neemt af en rechters delen meer boetes en werkstraffen uit. Het aantal cellen kromp van ruim 15.000 in 2006 naar 12.600 in 2010.
De reclassering is de laatste jaren alom tegenwoordig in en om detentieland. In 2002 werd de club nagenoeg wegbezuinigd en werd de alom bekende taak van nazorg aan gedetineerden geschrapt. Er heeft een wederopstanding plaatsgevonden, met een nieuw zelfbewustzijn, nieuwe werkvelden, duidelijker ‘protocollen’. De nazorg aan gedetineerden is er niet meer. Daarvoor in de plaats: preventief (in de veiligheidshuizen), diagnose (soms al in de politiecel), rapportages, inschatten risico’s, advies, controle(s), taakstraffen en andere vonnissen, sancties toepassen en ga nog maar even zo door. In het nieuws kwamen de oranjehesjes onlangs bij werken aan de weg. Kortom, alle reden om in te gaan op het werk van de reclassering. Lees pagina 11 tot en met 17 met o.a een beschouwing van Mr Marielle van Essen, brieven , ervaringen en nog veel meer.
lict hebben begaan. Mislukte taakstraffers krijgen ook een hardere justitiële wind te voelen.
Minder werk?
sen te sluiten: in Rekken, Den Helder (net in gebruik genomen!), Vught, Overloon, Overberg en Harreveld. De Veiligheidshuizen in de steden hebben meer potentiële daders op de korrel en nemen voortijdig actie richting de jongeren zelf en hun ouders. Ook is er meer inzicht dat criminelen in de gevangenis worden gekweekt. Via de reclassering wordt dan eerst maar eens een andere weg bewandeld richting onderwijs, taak- en werkstraffen. Het begrip “coaching” heeft ook zijn intrede gedaan. Met vastberaden, ferme hand de jongeren (bege)leiden is ook een weg. Staatssecretaris Teeven heeft aange-
kondigd hard(er) op te treden tegen jongeren die een geweld- of zedende-
Hebben rechters en advocaten door deze leegloop minder werk? Neen. Trendwatch verwacht veel meer be-roepszaken (hoewel dat ook wordt ontmoedigd) en dat strafzaken inhoudelijk intensiever zullen worden aangepakt. Jaarlijks zijn er 220.000 strafzaken waarvan 55.000 voor de meervoudige kamers. Aan die afhandeling kan nog heel veel veranderd/ verbeterd worden. Nico Epskamp
WIL JE BEZOEK? BEL BONJO 020 6659420
Vrijwilligers komen bij je langs door heel Nederland om je verhaal te horen, voor een luisterend oor, een steuntje in de rug.
BEREIKBAARHEID ADVOCATEN Vindt u het ook zo vervelend als u uw advocaat niet kunt bereiken? Advocaten die geen tijd voor u hebben of die nooit terugbellen? Een secretaresse die zegt dat uw advocaat in bespreking zit, kost u wel beltegoed. Wij vinden dat dat anders moet. Wij begrijpen dat u niet naar de telefoon kunt grijpen als het u uitkomt. Ons kantoorbeleid is daarom dat wij een bespreking onderbreken als er een gedetineerde cliënt belt. Het kan echter voorkomen dat een advocaat niet binnen kantoor is, omdat hij bijvoorbeeld bij een zitting aan-
wezig is. In dat geval probeert onze telefoniste hem toch mobiel te bereiken. In het uiterste geval noteert zij uw naam en bellen wij u terug in de inrichting. En omdat wij niet willen dat u uw karige arbeidsloon verdoet aan contact met uw advocaat, hebben wij een gratis nummer waarop u ons kunt bereiken. We begrijpen ook dat u niet wilt wachten tot u weer een nieuwe telefoonkaart heeft. Daarom kunt u ons gratis bellen op 0800-933 64 64 (0800-WEENING).
Wij streven er niet alleen naar om de beste advocaat te zijn binnen de rechtzaal, wij bieden ook graag service erbuiten
02 Column
VIER BORDEN De wachtruimte bij de zittingszalen voor strafzaken is bepaald ruim te noemen, maar toch zitten de twee families zover mogelijk bij elkaar vandaan, ieder in een hoek. Twee families, een van het slachtoffer en een van de verdachte. Er hangt een vreemde spanning. Niet de gebruikelijke nerveusiteit van mensen die zo onopvallend mogelijk wachten tot zij bij de rechters worden ontboden. Ook niet de spanning van grimmige blikken met de hunkering naar of de vrees voor de komende vergelding. Vanmiddag is het anders. Er hangt schaamte in de lucht, en spijt, en verdriet, en verwarring. Beide families dragen een zwaar juk en beide weten dat ook van elkaar. Als de bode de zaak uitroept, bewegen zij zich geruisloos door dezelfde deur naar binnen. Dat er strafvervolging plaatsvindt, heeft alles te maken met het feit dat er iemand is omgekomen, een half jaar eerder, op een natte, donkere wintermorgen. Een 20-jarige chauffeur van een trekker-met-oplegger merkte bij het rechtsaf slaan de bromfietser niet op, die in dezelfde richting achter hem op het fietspad reed. De bromfietser was onder de oplegger geschoven en dodelijk gewond geraakt. De chauffeur wordt vervolgd voor ‘dood door schuld’ of –als dat niet kan worden bewezen- voor ‘gevaarzettend verkeersgedrag’. De vrouwelijke voorzitter van het rechterlijke college voelt de sfeer goed aan en laat ook voor de verdachte ruimte voor emoties. Met verstikte stem bevestigt hij, dat er onlangs een gesprek is geweest met de moeder van de verongelukte jongen. Het was moeilijk, bekent hij. Hij had het wel geprobeerd, maar hij kon eenvoudig niet alle vragen beantwoorden. Maar als de familie hem opnieuw wil spreken, zal hij dat doen. Dat voelt hij als een morele plicht. Daarna is het de beurt aan de moeder. Zij heeft een verzoek ingediend om ter zitting het woord te voeren. De rechter vraagt haar naar voren te komen en zij gaat zitten aan de tafel naast de verdachte. Helder en oprecht schetst zij het beeld van een zoon met een opgewekt en innemend karakter, van een jongen met kuiltjes in zijn wangen, met veel schoolvrienden en –vriendinnen, met voetbalkameraden, met een sterke ambitie om beroepsmilitair te worden, van een verbijsterde broer en zus. Zij vertelt over het afscheid thuis, over de oneindige rij jongeren uit het dorp met hun uitingen van aandacht en troost, over de indrukwekkende kerkdienst, over het militair ceremonieel van zijn medestudenten. En zij spreekt over wat overblijft, de herinneringen en het verdriet. Een incompleet gezin. Vier borden op tafel in plaats van vijf. En over de steun van het geloof, de hoop en de liefde. Na haar woorden valt er spontaan een moment van respectvolle stilte. Dan wordt de zitting vervolgd, ingetogen maar zoals het moet. Zoals het leven zelf. Als ik, veel later dan normaal, met toga en dossier mijn huis binnenstap, zit mijn gezin al te eten. Er wordt flink gekibbeld en geknoeid. Ik laat het zo, schuif aan en tel de borden. En voel mij zeer bevoorrecht. . Ron Booij, strafpleiter
BonjoBajesBulletin oktober 2011 Ingezonden
MAATSCHAPPIJ EN IK VERSCHILLEND Geachte mensen van Bonjo, Zelf ben ik een, zelfgekozen, longstayer in de TBS. Na drie veroordelingen kwam ik tot de slotsom dat de maatschappij en ik dermate verschillend dachten, dat ik maar buiten de maatschappij moest blijven. Ik wil even ingaan op uw antwoord tav verlies van AOW-rechten in de bajes. Ook hier wordt men gelijkgesteld met gedetineerden, maar een aanvullend pensioen wordt wel uitgekeerd. Dat levert mij ongeveer € 400 per maand bruto op. Waarlijk geen vetpot, maar er is van te leven. Ik wil graag uw aandacht vragen voor tbs’ers in het algemeen en de groep longstayers in het bijzonder. Ook in de brief van staatssecretaris Teeven aan de Kamer wordt op ons recht op een menswaardig bestaan gekort. Enerzijds stelt Teeven dat de behandelduur verkort moet worden,
anderzijds kondigt hij aan dat mensen die zich aan het toezicht onttrekken een jaar langer in die behandeling moeten verblijven. Toen we in de longstay kwamen, is ons toegezegd dat zij er geen problemen mee hadden als we af en toe een pilsje op het terras zouden kunnen drinken. Ook zou er een wijntje bij het kerstdiner kunnen komen. Nu zijn zelfs alcoholvrij bier en wijn verboden! In het Behandelingsplan voor TBS wordt gesteld dat er voor eenieder een individueel behandelplan moet zijn. Maar via allerlei generieke maatregelen wordt die individuele benadering uitgehold. De ene patiënt is nu eenmaal de andere niet. Ik kan me best voorstellen dat er gestreefd wordt naar zo min mogelijk incidenten, maar de wijze waarop dat gebeurt is de mijne niet. Hoofden
behandelaren moeten toch echt in staat worden geacht een verantwoorde inschatting van het delictrisico te maken. Het werk van deze mensen zou op simpele wijze verlicht kunnen worden. Waarom is de longstay in het leven geroepen? Om psychologen een gemakkelijke broodwinning te verschaffen? Of om uitbehandelde TBS’ers een goede kwaliteit van leven te garanderen? Arie V., Zeeland Naschrift: U heeft een redelijk inkomen voor uw eindeloze verblijf in de TBS. Gedetineerden komen vrij en hebben meer kosten ‘buiten’ dan alleen de kosten van levensonderhoud. Alles gaat verloren zonder inkomen. Daarboven zit in de AOW een fors spaardeel, dat zo maar wordt afgepakt.
HULDE HOF VAN TWENTE! Hallo Bonjo, Ik ben Evert van B. en ik ben sinds begin juli vrij. Ik heb met de wet op nazorg ex-gedetineerden bij de gemeente een appartement gekregen en ze hebben me tot mijn WAO weer op gang was de huur betaald. Hulde dus aan de gemeente Hof van Twente, met name Evert Luth. Misschien is het toch handig om het in brede kring bekend te maken dat de gemeente waarin je ingeschreven stond voor detentie begon, wettelijk verplicht is onderdak te verlenen. Bij mij en nog iemand is het gladjes verlopen maar ik denk dat de mensen binnen er nog te weinig van op de hoogte zijn. Ik ben uit de grote stad Enschede naar een klein stadje
verhuisd waar alle rust en mooie dingen aanwezig zijn. Succes met jullie goede werk! Evert van B. PS. Andere vraag: ik stond destijds wegens oplichting op het internet gesignaleerd. Ik heb mijn straf gehad maar ik blijf maar op die site staan. Als je google indrukt komt het er voor. Ik ben er voor gestraft en ik moet naar de stadsbank om mijn schuld af te lossen. Het erge is, mijn zoontje draagt dezelfde naam en hij wordt hier de dupe van. Zo worden er twee levens kapotgemaakt. Onredelijk, vindt Bonjo
HAD GEZIN, WOONRUIMTE EN GELD Geachte Bonjo, Ik ben een gedetineerde in de gevangenis Vught. Ik had een gezin, woonruimte, geld en werkte als zelfstandig ondernemer. Nu ik in detentie zit met een straf van 5,5 jaar, heb ik niks meer over van wat ik buiten had. Vrouw kwijt, huis weg, geld opgemaakt door mijn ex, geen werk en auto meer. Vanaf 25 maart 2012 kom ik in aanmerking voor een half open kamp. Omdat ik niet zoiets als een verlofadres heb, weet ik niet of ik daar heen kan gaan. Heb een gesprek gehad met een TR-begeleider maar hij kon daar geen antwoord op geven. Is er dan niets waar ik tijdelijk een verlofadres kan krijgen? Moet ik heel mijn straf uitzitten tot 16 september
2013 in een gesloten gevangenis? Kan ik niets regelen om ergens een weg te vinden? Ik weet me totaal geen raad. Heb verder geen familie waar ik aan kan kloppen. Echt alles kwijt geraakt. Heb een zoontje van zes die ik alleen zie tijdens vakantieperiodes. P.O.P te Vught
verschaffen. Dan kun je verder kijken naar een adres voor het Penitentiaire Programma (PP). Daar moet je een (gecontroleerd) adres hebben voor het ‘bandje’ oftewel het elektronisch toezicht. Graaf maar diep in je geheugen en wie weet is er toch iemand die je ter wille kan zijn.
Naschrift: Jouw probleem komt meer en meer voor. Wekelijks krijgen we brieven van deze aard. Je moet toch echt zelf een adres weten te vinden. Vrienden uit het verleden willen nog wel eens open staan om je vierwekelijks een adres of onderdak te
DOUCHE EN WINKELLIJST Vanuit de Karelskamp is het nieuwe rooster binnengekomen waarover in een volgend Bulletin meer. Graag ontvangt Bonjo de roosters van andere inrichtingen (Gedeco’s!). De universele klacht is dat er te weinig mogelijkheden zijn om te douchen vóór bezoek na de arbeid. Een beetje creatief handelen van zowel gedetineerde als PIW’ers zou op zijn plaats zijn in deze. Ook de beprijzing van het eten en drinken op de winkellijsten levert overal in het land bij vers-gedetineerden die
niet zo bemiddeld zijn, heftige emoties op. Tja, de prijzen liggen boven wat ‘buiten’ in de supermarkten betaald moet worden. Maar daar wordt UITERMATE fel geconcurreerd. Het is ook veel werk om de vaak kleine bestellingen klaar te maken en in de winkelbakken te doen. De omzetten zijn in doorsnee niet zo hoog. Dit ter verdediging van de winkeliers die meestal van de Spar betrekken, zo lijkt het. We gaan proberen tekst en uitleg te vragen aan een bajeswinkelier. Redactie Bulletin
03
BonjoBajesBulletin oktober 2011
Ter beschikking stellen onderwijs is effectief
ONDERWIJS MOET TERUGKEER KANSLOZE JONGEREN IN DE GEVANGENIS VOORKOMEN iemand geen diploma praktijkschool kan halen, is dan een stage om beroepsvaardigheden ook voldoende? Op deze vragen heeft Marcouch nog geen afgerond antwoord. ‘Ze moeten er wel geschikt voor zijn’, zegt Marcouch. Dat laat nog veel open.
Het gaat niet voor niets ‘Het doet mij pijn dat jonge jongens van een jaar of zestien al een lange criminele carrière achter de rug hebben. Ze zijn op die leeftijd al veelpleger. Overvallen en straatberovingen zijn dagelijks werk voor ze. En natuurlijk: er is opsporing en natuurlijk: ze zitten enige tijd in de gevangenis. Maar het afschrikkingeffect van de straf is minimaal. Van jeugddetentie zijn ze niet onder de indruk. Op het moment dat ze uit de bajes komen, komen ze dan ook nog weer eens in de oude situatie terug: geen opleiding, geen school, geen iets. Niets dus. Ze komen terug op straat, in een subcultuur die hun vertrouwd is’.
noodkreten – geven me nog geen zicht op wat ik nu precies onder ter beschikking stellen onderwijs moet verstaan. Eerst wat het niet is: het vervangt niet het jeugdtbs, de Pij dus. Dan weet ik nog niet wat het is. Ter beschikking stellen onderwijs is effectief. Dat weet Marcouch zeker. Veel te veel jongens – vooral jongens – verlaten de school voortijdig. Je ziet de leeftijd waarop jongens in de problemen komen dalen. Naar een jaar of twaalf en soms zelfs jonger. Ze plegen dan al serieuze overvallen. School wordt dan minder interessant. Je kunt als jonge crimineel al een heleboel geld verdienen. Veel meer dan in een baan waar de school je voor opleidt.
Ik zit op een mooie maandagmorgen met Ahmed Marcouch op een zonnig terras in Amsterdam. Marcouch is woordvoerder veiligheid en justitie van de Partij van de Arbeid. Hij diende een motie in over ter beschikking stellen van het onderwijs. Deze motie werd kamerbreed ondersteund. Ik wilde weten wat Marcouch nu precies bedoelt met dat ter beschikking stellen onderwijs. Marcouch is bij uitstek ervaringsdeskundige als het gaat over criminele of aanstaand criminele jongeren. Hij was ooit politieagent en later stadsdeelvoorzitter van het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart. Marcouch is in die laatste rol veel in het nieuws geweest in discussies over ontsporende jongeren.
Marcouch wil wetswijziging. De rechter moet – zoals dat ook met tbs gaat – aanvullend aan de straf (het uitzitten daarvan) het volgen van onderwijs kunnen opleggen. Want als iets zeker is, is het dat onderwijs – het hebben van een diploma – de kans vergroot dat een jongen niet opnieuw de fout in gaat. Het ligt een beetje voor de hand te veronderstellen dat het onderwijs in reguliere scholen gevolgd wordt. Dat is niet de bedoeling. Onderwijs wordt in een gesloten inrichting gevolgd. En je hebt ter beschikkingstelling onderwijs tot je een diploma hebt gehaald. Zo geformuleerd kan dat tot long stay-tbo leiden. Tenslotte is niet iedere jongere in staat een diploma te halen. Bovendien leidt dat tot nogal wat vormen van onderwijs in een gesloten inrichting. Van praktijkschool tot hoger onderwijs in theorie. En als
Te jonge veelplegers
Bovenstaande uitspraken – bijna
De rechter legt onderwijs op
Ik wijs erop dat in veel jeugdpenitentiaire inrichtingen de onderwijsfaciliteiten in het kader van allerlei bezuinigingen nogal zijn afgebouwd. Bovendien heb je een scala aan onderwijsgevenden nodig. Ook dat vergt grote voorzieningen. Beter: forse investeringen. Zo komen we langs een zijlijn bij het grotendeels mislukken van de ISD. Bij het op gang brengen van de ISD waren er allerlei verwachtingen en vooral ook toezeggingen van de overheid om resocialisatie een kans te geven. We zijn het eens dat een ‘beschaafd land kansen moet geven’. Dus nog
even los van de haalbaarheid van ter beschikking stellen onderwijs, over de noodzaak om door preventie mensen, jongeren in dit geval, op het goede spoor te zetten, hebben we geen verschil van mening. Ik probeer nog even naar een ander spoor te komen door met de ideeën van de Coornhertliga te zwaaien. Maar dan blijkt er toch een generatieconflict. Nog nooit van gehoord. Pleit mijns inziens voor meer historiciteit in de opleiding tot politieagent en zelfs in die van kamerlid. De Coornhertliga zou de uitspraak ‘repressie is ook preventie’ niet meteen onderschreven hebben. Marcouch legt me uit dat repressie moet worden begrepen als pakkans. Je moet de pakkans vergroten. Saillant is ook de uitspraak van Marcouch dat ‘wie afspraken schendt, plaats zich buiten het burger-zijn’.
Een generatiebotsing
Natuurlijk vraag ik een sociaal-democraat nog naar de rol van het sociale milieu bij het kiezen voor (of terecht komen) in criminaliteit. Je kunt zeggen – wellicht ben ik daar ouderwets in – dat in kansarme milieus de kans in criminaliteit terecht te komen,
groter is dan in meer bevoorrechte milieus. Voor een dergelijk macroverhaal is Marcouch niet meteen in. Hij vertaalt het naar het gezin en de rol van het gezin. ‘Resocialisatie begint bij de aanhouding’. Als een jongen van bijvoorbeeld twaalf jaar wordt aangehouden, moeten de ouders meteen –zoals hij het noemt – ‘sociaal verhoord worden’. In dat verhoor moet duidelijk worden wat er in dat gezin aan de hand is. De ouders ‘moeten de reclasseerder worden van het kind’. We sluiten de ontmoeting af. Het is mij duidelijk geworden wat Marcouch met ter beschikking stellen onderwijs wil en wat de kansen en bedreigingen zijn om dat van de grond te krijgen. Ik denk dat er nog wel wat aan onderzoek gedaan moet worden om van ter beschikking stellen onderwijs een haalbaar succes te maken. Of dergelijke onderzoeksoverwegingen in het huidige tijdsgewricht tellen, is voor mij een vraag. Niet ontkend kan worden dat er wel een probleem is. Jaap Brandligt
NAZORG DETENTIE AMSTERDAM IN MOOIE BROCHURE BESCHREVEN Wonen en huisbewaring
De gemeente Amsterdam heeft een brochure/folder uitgebracht met de titel ‘Nazorg detentie’. Deze is voor gedetineerden met een Amsterdamse achtergrond verkrijgbaar bij de MMD. De brochure is bedoeld om ‘de eerste stappen te zetten naar een stabiele situatie’ bij terugkeer. Wie dit wenst of nodig heeft , wordt ondersteund op de vijf ‘leefgebieden’: zorg, inkomen en werk, identiteitsbewijs, schulden en wonen/huisvesting. In heldere taal wordt uitleg gegeven wat de dan ex-gedetineerde verwachten kan. Van verslaafdenzorg via de GGD en voor werk/inkomen bij Dienst Werk en Inkomen en het UWV. Wie jonger is dan 27 jaar kan terecht
bij het jongerenloket van DWI. Dan wordt een werk- of leertraject besproken.
Heb je een huurwoning en er is geen mogelijkheid om de huur door te betalen, dan kan een beroep worden gedaan op Bijzondere Bijstand voor maximaal 6 maanden. Duurt de reststraf langer dan 6 maanden dan wordt dringend geadviseerd tot huisbewaring voor gedetineerden. Dan kan de woning legaal worden onderverhuurd tijdens de detentieperiode. Bonjo is aangewezen door de gemeente om hierbij assistentie te verlenen. Bel 020 665 9420, vraag de info bij de MMD of schrijf een brief naar Bonjo, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam. Wie meer vragen heeft over nazorg detentie Amsterdam kan bellen met 020-346 3636.
Vrijheid van advocaatkeuze is een belangrijk recht. U bent niet verplicht zich bij te laten staan door de advocaat die u op het politiebureau bezocht heeft. Deze ‘piketadvocaat’ hoeft helaas geen deskundige te zijn op het gebied van strafrecht. Sommige advocaten doen maar een paar strafzaken per jaar. Natuurlijk volstrekt onvoldoende om deskundig te worden en te blijven op strafrechtelijk gebied. Zo kan het gebeuren dat de advocaat die u bijstaat in uw strafzaak zich voornamelijk bezighoudt met familierecht. Wij vinden dit een onwenselijke situatie. Regelmatig nemen wij zaken over van andere advocaten. Vaak zijn wij daarbij geconfronteerd met dossiers waarin men steken had laten vallen. Ons kantoor behandelt uitsluitend strafzaken. Uw dossier wordt bij ons niet door één advocaat, maar door een team van specialisten zorgvuldig onder de loep genomen. Wij verdiepen ons voortdurend in de laatste ontwikkelingen op strafrecht gebied. Wij beseffen dat onze gedetineerde cliënten regelmatig bezocht willen worden om de voortgang van hun zaak te bespreken. Wij voldoen aan die behoefte! Ons kantoor is betrokken bij grote strafzaken, maar of u nu verdacht wordt van fietsendiefstal of van moord; wij zien in elke zaak het belang van een goede verdediging.
Zit u helemaal vast, of komt u er even niet meer uit?
Wij treden op in het hele land en doen dat ook op basis van toevoeging (pro deo). Goede rechtsbijstand hoeft dus niet duur te zijn! Neem vrijblijvend contact met ons op: Weening strafrechtadvocaten, telefoon 043 - 3 500 262. Wilhelminasingel 97, Maastricht, Postbus 3084, 6202 NB Maastricht
w w w. s t r a f re c h t a d v o c a t e n . n l
04
BonjoBajesBulletin oktober 2011
Column
KEN UW RECHT(EN)... Verklaren kan altijd nog!
Onlangs werd ik benaderd door een vrouw die verdacht werd van bijstandsfraude. Deze mevrouw had gedurende drie jaar naast haar uitkering iedere maand een klein bedrag bijverdiend door bij kennissen te poetsen. Die inkomsten had zij niet opgegeven. Bij de politie bekende mevrouw onmiddellijk. De rechercheur die haar verhoorde dreigde haar echter op te sluiten als zij niet zou verklaren dat ze al zes jaar aan het werk was. Steeds vaker ontvang ik in mijn praktijk cliënten die zich onder druk van de politie gedwongen hebben gevoeld om een verklaring af te leggen. Vaak gaat het dan om verklaringen waarmee zij zichzelf belasten. Als ik hen dan vertel dat zij eigenlijk helemaal niet verplicht waren om een verklaring af te leggen, hebben zij er meestal spijt van dat zij dat wel gedaan hebben. Dan is het echter meestal te laat. Omdat ik vind dat iedere Nederlander moet weten wat zijn rechten zijn, zal in deze rubriek tweemaandelijks ingaan op de rechten van verdachten. In de wet staat letterlijk dat een verdachte niet tot antwoorden verplicht is. Iedereen heeft als verdachte het recht om te zwijgen. Dat is niet onbeleefd en dat mag ook niet tegen u gebruikt worden. De verhoorder wijst er ook meestal (heel kort) op dat men niet verplicht is om vragen te beantwoorden, maar stelt vervolgens wel vragen en wil daar natuurlijk ook antwoord op. Na die korte mededeling zal de druk om toch maar vooral wel te verklaren worden opgevoerd. Daarvoor worden meestal dezelfde dooddoeners uit de kast getrokken zoals: • Als u niets te verbergen heeft, kunt u toch gewoon verklaren? • Als u nu niet meteen verklaart, zal de rechter u later niet meer geloven. • Als u nu verklaart mag u naar huis. • Vertel nou maar, want we weten toch al alles.” ‘We hebben het beste met u voor…..’ Onder het motto van ‘we hebben het beste met u voor, dus maak nu maar schoon schip’ lukt het ook nogal eens om verdachten aan het praten te krijgen. Alles wat u zegt kan tegen u gebruikt worden en wat u zegt, zal maar zelden in u voordeel werken. Zelf kunt u dat vaak niet inschatten. Daarom is mijn advies: Beroep u op uw zwijgrecht totdat u in de gelegenheid bent geweest om een advocaat te raadplegen. Verklaren kan dan altijd nog. Serge Weening, strafrechtspecialist
AANGIFTE DOOR GEDETINEERDEN, INGESLOTENEN EN OBSERVANDI ‘Op grond van artikel 161 Wetboek van Strafvordering kan ieder aangifte doen van een strafbaar feit. Ook gedetineerden, ingeslotenen en observandi in Nederland die ingesloten zijn en daardoor niet in staat zijn om zelfstandig een politiebureau te bezoeken om aangifte te doen. Door middel van vragenlijsten is vier inrichtingen gevraagd hoe zij omgaan met de wens van gedetineerden om aangifte te doen. Ook is de politie in Utrecht en Amsterdam gevraagd hoe een dergelijke aangifte in behandeling wordt genomen. Gedetineerden worden in beginsel gewezen op de mogelijkheid om aangifte te doen in gevallen die daarvoor in aanmerking komen. Uit de resultaten is gebleken dat gedetineerden in de gevraagde inrichtingen zelden aangifte willen doen. Slechts in één inrichting gaf een medewerker van de maatschappelijke dienst aan dat wekelijks door gedetineerden de wens wordt geuit aangifte te willen doen. Ook de politie gaf aan dat aangiften door gedetineerden niet veel voorko-
men. Een wijkchef uit Amsterdam gaf aan dat er uit de inrichting die in zijn wijk valt, in 2010 circa 10 aangiften zijn gekomen. Er is binnen de inrichtingen geen protocol waar men op terug kan vallen indien een gedetineerde aangifte wil doen. Uit de antwoorden op de uitgezette vragenlijsten blijkt dat elke inrichting anders omgaat met gedetineerden die aangifte wensen te doen. Meest gangbaar is dat indien een gedetineerde aangifte wenst te doen, de inrichting contact opneemt met een vast contactpersoon bij het politiebureau in de buurt. Deze contactpersoon zorgt er vervolgens voor dat er een politieagent bij de inrichting langsgaat
om de aangifte op te nemen. Vervolgens wordt het proces-verbaal van de aangifte door de politie naar de inrichting gestuurd welke het na ondertekening door de gedetineerde aan de politie retourneert. In enkele inrichtingen wordt ook telefonisch aangifte gedaan of doet de advocaat namens zijn cliënt aangifte bij de politie.
Type delicten
In de inrichtingen die gevraagd zijn mee te werken aan het kleinschalige onderzoek, wensen de gedetineerden met name aangifte te doen van geweldsdelicten. Genoemd zijn echter ook zedendelicten en diefstallen. (Bron: commissievantoezicht.nl)
UITSPRAAK VAN DE MAAND STEMRECHT UITOEFENEN KC 2011/032, gedaan op 9 juni 2011 Klager stelt dat sprake is van een schending van zijn recht op verblijf in de buitenlucht. Volgens klager is er geen sprake van luchten in de zin van artikel 43 lid 3 Bvt gedurende zijn verblijf op de ZISZ-afdeling. Klager wordt dagelijks gelucht in een kooi die overdekt is met gaas. De directie stelt dat de luchtplaats voldoet aan de wettelijke eisen nu klager in de buitenlucht kan verblijven. De beklagcommissie oordeelt dat de luchtruimte niet voldoet aan een verblijf in de buitenlucht als bedoeld in artikel 43 lid 3 Bvt en artikel 27.1 EPR. De beklagcommissie oordeelt dat klager materieel gezien een verblijf in de buitenlucht wordt onthouden en verklaart het beklag gegrond. De vertegenwoordiger van de directie heeft uitgelegd dat de Rijksgebouwendienst alle muren grijs heeft laten schilderen. De luchtruimte is voorzien van een raster zodat geen voorwerpen naar deze ruimte kunnen worden gegooid, zoals messen of sigaretten. De beklagcommissie: verklaart de klaagschriften 2011/013c, 2011/015b en 2011/024 gegrond en verstaat dat klager een tegemoetkoming toekomt . (Bron: commissievantoezicht.nl)
Mr Regter Strafadvocaat is gevestigd in Heerlen. Mr Regter is de enige strafrechtspecialist in Heerlen, die is aangesloten bij de NVSA. Mr Regter houdt zich alleen bezig met strafzaken zodat hij topkwaliteit kan leveren in uw strafzaak. Mr Regter verdedigt uw rechten en belangen in strafzaken in heel Nederland en in beklagzaken. Een goede verdediging moet meteen vanaf het begin goed opgebouwd worden. Neem daarom zo vroeg mogelijk een specialist in de arm. Dossier- en wetskennis zijn van doorslaggevend belang, in elke zaak, groot of klein. Mr Regter is van mening dat verdachte en advocaat een team moeten vormen, dat samen een strategie opstelt om tot de best mogelijke verdediging te komen. Daarom krijgt u een kopie van het
Klager beklaagt zich erover dat hij is beperkt in zijn recht om gebruik te maken van zijn grondrecht nu hij op 2 maart 2011 niet heeft kunnen stemmen voor de verkiezingen voor Provinciale Staten. Klager stelt dat de directie onvoldoende facilitaire voorzieningen heeft getroffen om correct en tijdig te kunnen stemmen. De directie stelt dat het niet aan de kliniek te wijten is dat klager niet heeft kunnen stemmen. Volgens de directie had klager zelf actie kunnen ondernemen om iemand anders te machtigen om namens hem te stemmen. Naar het oordeel van de beklagcommissie rust op de kliniek de plicht om er zorg voor te dragen dat klager in staat is om gebruik te maken van zijn stemrecht. De beklagcommissie verklaart het beklag gegrond en beveelt aan dat wordt geborgd dat de patiënten/ bewoners in de toekomst gebruik kunnen maken van hun stemrecht. (datum uitspraak 8 juni 2011).
dossier en wordt dat uitvoerig met u besproken. U weet dan waar u aan toe bent en komt goed voorbereid op de zitting. Hebt u twijfels over uw huidige advocaat of zijn of haar aanpak? Neem vrijblijvend contact op met mij. Goede raad hoeft niet duur te zijn. Ik werk op basis van toevoeging. Neem contact op met mr Regter Strafadvocaat op 045 5602208 of 06 30622592. Akerstraat 106, Heerlen. mr.regter.strafadvocaat@gmail.com www.advocaatregter.nl.
mr Regter Strafadvocaat
05
BonjoBajesBulletin oktober 2011
Krijgt het hoogtepunt van de gevangenisdag weer de bedoelde uitstraling?
MAALTIJDVERSTREKKING ONDER DE LOEP De grootste schrik die vers-gedetineerden opdoen in de eerste dagen na binnenkomst, ontstaat bij de kennismaking met de warme maaltijden op het gevangenismenu. Toch het hoogtepunt van de gevangenisdag. Iets om naar uit te kijken. Op papier ziet het er ook allemaal aantrekkelijk uit. Vis/rodebietjes/aardappelen; kip-champ/spinazie/ macaroni met ei; cevapcici chili cc aardappelen; kibbeling/bonnefemme; gehaktstaaf/ erwten/aardappelen om wat voorbeelden te geven. Er prijken ook veelbelovend klinkende sausjes op. De bittere praktijk is anders. Nadat het plastic van de zwarte bakjes is gepeuterd, blijkt alles ongeveer hetzelfde te smaken. En niet vrolijk en krachtgevend. De pasgedetineerde denkt dat hij/zij de eerste is die dit overkomt. Daar moet de maandcommissaris op gewezen worden! Klachtenbriefje en de commissaris heeft alle overtuigingskracht nodig om de indiener te laten afdruipen. Bij Bonjo komen wekelijks brieven binnen met klachten over de voeding. Vanuit het huis van bewaring meestal. Want in de gesloten inrichtingen wordt zelf gekookt indien mogelijk. De zwarte bakjes laat men staan en worden daarna of weggegooid of opgegeten door uitgemergelde HvB’ers.
Aanleiding voor het onderzoek zijn de bevindingen van de ISt ten aanzien van het thema voeding bij het doorlichten van justitiële inrichtingen. In de meeste inrichtingen wordt elders bereide voeding opgewarmd verstrekt of krijgen gedetineerden een maaltijd om zelf op te warmen. Een enkele inrichting beschikt nog over een eigen keuken waar ‘vers’ gekookt wordt. Veel gevangenen geven er de voorkeur aan, om zelf een maaltijd te bereiden en gooien of geven hun (magnetron)maaltijd weg. Ook medewerkers van inrichtingen vinden dat veel voeding wordt weggegooid en suggereren ruimere mogelijkheden voor justitiabelen om zélf voeding te kunnen bereiden. Recent is gebleken dat DJI het verstrekkingenpakket heeft aangepast. Bij verschillende doorlichtingen van p.i.’s blijkt dat medewerkers en gedetineerden de huidige verstrekking kwalitatief en kwantitatief ontoereikend vinden. (Bron: Inspectie voor het Sanctie Toezicht).
Opwarmprocedure
Wordt een droom werkelijkheid?
Kwalitatief en kwantitatief ontoereikend De Inspectie voor het Sanctie toezicht (ISt) is bezig met een grootschalig onderzoek om na te gaan op welke uitgangspunten (wet- en regelgeving, programma’s van eisen, contracten, normen) de dagelijkse voedingverstrekking aan justitiabelen gebaseerd is. En op welke (verschillende) wijze de verstrekking ‘gestalte’ krijgt. Ook wordt de mening over de voeding aan
de daarbij betrokkenen gevraagd zoals de cateraar, inrichtingsmedewerkers en gevangenen. ‘Op grond van de bevindingen wordt vastgesteld of de voeding en de verstrekking daarvan aan de gestelde eisen voldoen, of er in de wijze van verstrekking best practices kunnen worden onderscheiden die mogelijk een bijdrage kunnen leveren aan verbeteringen (in het proces) van de voedingverstrekking aan justitiabele,’ aldus de Inspectie.
STEMMEN UIT DE BAK Fruit armoe troef
Een gedetineerde uit PI Nieuwegein heeft het over de voedselverstrekking van overheidswege in de maand mei. ‘Wat hierin opvalt is dat er geen soep meer wordt verstrekt en ook bij het fruit is het armoe troef. Kiwi, banaan en mandarijn zijn totaal verdwenen. Appels en peren overheersen en een
enkele keer komt er een sinaasappel voorbij. Verder valt op dat het fruit
Bonjo is er van overtuigd dat de eendere smaak gevolg is van het verkeerd opwarmen van de prefab maaltijden die door cateraar Sodexo worden aangeleverd. In het nieuwe contract is de cateraar verantwoordelijk voor het beladen van de opwarmwagens. De maaltijden worden daarin tussen negen uur en half twaalf ’s morgens op een te hoge temperatuur opgewarmd en warm gehouden. Daarvoor werden de maaltijden in grote heteluchtovens opgewarmd en daarna in een distributiewagen gestopt. Die smaakten daarna overigens ook niet… Om er achter komen hoe het nu precies tweede soms zelfs derde keus blijkt te zijn: beurse plekken, ongedierte plekjes, rimpelhuid en tot slot; erg klein formaat. Soms is het de moeite niet om je tanden erin te zetten in verband met de grootte en het ontbreken van vruchtvlees.’, aldus onze correspondent die ook meldt dat ‘de rest ook op de bon schijnt te zijn, zoals suiker.’ Wat zijn de bevindingen in andere inrichtingen? Hoe wordt omgegaan met de broodrantsoenering? Schrijf Bonjo.
zou moeten, zocht Bonjo Bajes Bulletin contact met Sodexo. Die wilde ons wel terwille zijn om precies te vertellen hoe het allemaal zou moeten maar daarvoor moest toestemming zijn van opdrachtgever ‘Justitie’ en wel via de afdeling Voorlichting. Het duurde even, maar kregen van het ministerie antwoord op onze vragen over de te volgen opwarmprocedure van de warme maaltijd. ‘De opdrachtnemer levert de maaltijden, conform de instructies van de opdrachtgever (de locatie van de PI), op de door locatie aangegeven tijdstippen en overdrachtslocatie. De opdrachtnemer zet de maaltijden
klaar in (indien van toepassing, er zijn namelijk ook locaties die een magnetron op cel hebben, dan worden de maaltijden gekoeld overgedragen) de regenereerwagens. De overdracht vindt plaats of bij de satellietkeuken of op/bij de verblijfsafdeling (dit is per locaties wisselend).’ Nu maar wachten op de uitkomsten van het ISt-onderzoek. Intussen kan er in het HvB helemaal niet gekookt worden en worden her en der in de gesloten inrichtingen de mogelijkheden drastisch beperkt. We volgen de ontwikkelingen! Nico Epskamp
STANDAARDBEDRAGEN TEGEMOETKOMINGEN RSJ In geval van een gegrond verklaarde klacht biedt de wet de beklagcommissie of de beklagrechter, de mogelijkheid om aan de klager een tegemoetkoming toe te kennen. Dit geldt voor alle sectoren en de mogelijkheid tot het toekennen van compensatie is verankerd in de Penitentiaire beginselenwet (Pbw). De tegemoetkoming
die een beklagcommissie kan toekennen is bedoeld als een compensatie voor het geleden ongemak. De - financiële - tegemoetkoming heeft niet de aard van een schadevergoeding.1* 1* G. de Jonge en H. Cremers, Bajes-
boek, Handboek voor gedetineerden, Papieren Tijger, Breda 2008. p. 277.
Standaardbedragen tegemoetkomingen RSJ (juli 2010) Gevangeniswezen Algemeen minimum € 5,- totaal Materieel gegrond: straf- of afzonderingscel € 10,- per dag eigen cel € 7,50 per dag Formeel gegrond: 1/3 van het totale bedrag materiële gegrondverklaring, doch steeds minimaal € 5,- in totaal Ten onrechte in de EBI € 125,- per maand Ten onrechte geen elektronische detentie € 75,- per maand Ten onrechte geen deelname aan p.p € 75,- per maand Ten onrechte niet in (zeer) beperkt beveiligde inrichting € 75,- per maand Verkeerde inrichting met verkeerd regime € 50,- per maand Verkeerde inrichting met juist regime € 25,- per maand Verkeerd huis van bewaring € 25,- per maand GV Gemist algemeen verlof dat niet alsnog kan worden ingepast € 50,- per verlof Oordeel arbeidsgeschiktheid na onvoldoende onderzoek € 25,- in totaal Niet (tijdig) doorverwijzen € 25,-/€ 50,- in totaal Onjuiste/onvoldoende behandeling arts € 100,- in totaal Onjuiste/onvoldoende behandeling tandarts € 100,-/€ 150,- in totaal Voor TBS, Jeugdinrichtingen gelden andere bedragen en omstandigheden.
Kuijpers en van der Biezen Advocaten is het advocatenkantoor van mr. Arthur van der Biezen en mr. Jan-Hein Kuijpers, gespecialiseerd in strafrecht. Het naar hen vernoemde advocatenkantoor werd opgericht in 2001, waar vanuit zij diverse bekende strafrechtzaken behandelen waaronder de zaak Holleeder en onlangs die van de weduwe van de omgekomen schilder bij de Catshuisbrand, de A73-moorden, de gevechten tijdens oud en nieuw in Culemborg en vele andere spraakmakende zaken. Amsterdam
Mr. Arthur van der Biezen en mr. Jan-Hein Kuijpers komen beiden uit de school van oud strafpleiter Piet Doedens, waar zij de kneepjes van het vak leerden en zich door ontwikkelden tot strafrechtspecialisten, ieder in een eigen stijl.
Al 10 jaar topkwaliteit, ook pro deo! ‘s-Hertogenbosch
Mr. Jan-Hein Kuijpers
Prinsengracht 706hs 1017 LA Amsterdam telefoon +31 (0) 20 420 20 42 fax +31 (0) 20 623 68 36 amsterdam@kuijpersvanderbiezen.nl
Havensingel 8 5211 TX ’s-Hertogenbosch telefoon +31 (0) 73 614 86 64 fax +31 (0) 73 614 64 56 denbosch@kuijpersvanderbiezen.nl
Mr. Arthur van der Biezen
www.kuijpersvanderbiezen.nl
06 Column
GOEDE VERDEDIGING, HOE DAN OOK
BonjoBajesBulletin oktober 2011
WAT WIL BONJO MET HUISBEWARING VOOR GEDETINEERDEN?
Dezer dagen lezen wij in de krant dat de advocaten van Robert M., verdachte in de Amsterdamse megazedenzaak, middels honderden haatmails voor rotte vis zijn uitgemaakt, bedreigd en geïntimideerd. Bovendien zijn de ruiten van het kantoor ingegooid. Ondanks dat de betreffende confrères laconiek reageerden, is het natuurlijk een schande dat dit soort dingen gebeurt. Iedere cliënt heeft recht op een goede verdediging, van welk feit hij (of zij) verdacht wordt maakt daarbij niet uit. De advocaat moet ongestoord en in onafhankelijkheid zijn werk kunnen doen, punt. En de advocaat verdedigt doorgaans niet de daad, maar de cliënt, of hij het nu gedaan heeft of niet. Ik zelf ben eigenlijk nooit onder druk gezet of geïntimideerd. De meeste mensen begrijpen dat je als advocaat gewoon doet wat je moet doen: je cliënt verdedigen. Uitsluitend de cliënt. Niet de overheid, mogelijke slachtoffers of andere derden. Een keer had een officier van justitie kritiek op mijn manier van handelen: ik zou te rücksichtslos voor het belang van de cliënt zijn gegaan, en daarbij de gevoelens van het slachtoffer hebben veronachtzaamd. Op de zitting had ik betoogd dat, als de cliënt al had gedaan wat hem werd verweten, de aangeefster daartoe aanleiding had gegeven. Haar verklaringen waren echter in de eerste plaats niet bruikbaar voor het bewijs, aangezien zij aantoonbaar had gelogen over het gebeuren. De politie had verzuimd tijdens het opnemen van de aangifte door te vragen, zodat pas tijdens een later verhoor in mijn bijzijn bleek dat de aangeefster deels gejokt had. De onwaarheden kwamen boven tafel toen ik en de rechtbank haar op de zitting aan de tand voelden. Ondertussen zat cliënt wel bijna 10 maanden in voorarrest! De officier dreigde een klacht tegen mij in te dienen bij de Deken van de Orde van Advocaten. Die klacht kwam er nooit. Ik heb er ook nooit een seconde wakker van gelegen, en de cliënt is later vrijgesproken. Een strafrechtadvocaat staat middenin de samenleving en moet in het belang van de cliënt soms dingen zeggen en doen die mensen niet leuk vinden. Dat dient niet alleen de cliënt, maar ook een hoger belang: dat er recht wordt gedaan. Daarbij is de maatschappij uiteindelijk ook gebaat. Diverse van mijn cliënten worden verdacht van ernstige feiten, en juist die cliënten hebben bij uitstek recht op een hele goede verdediging, om tegenwicht te bieden aan de aanzienlijke macht van politie en justitie. Daarmee zeg ik niet dat een verdachte van winkeldiefstal geen recht heeft op een goede advocaat, integendeel, maar de belangen zijn in een grote moord-, drugs-, mensenhandel of zedenzaak uiteraard veel groter. Ik keer terug naar het begin van mijn betoog. Van cruciaal belang is dat een advocaat ongestoord en vrij van inmenging van derden zijn cliënt kan verdedigen. Intimidatie en dreigementen kunnen daaraan afbreuk doen, al zal de ervaren strafpleiter er zijn schouders over ophalen. Met de voeten in de modder, onverschrokken staan voor de cliënt en zijn belang dienen! Ik wens vanaf hier de Friese confrères veel succes . Richard van der Weide, strafpleiter te Amsterdam
• een landelijke regeling voor legale ruim 400 woningcorporaties die Nederonderhuur tijdens detentie. De tijdelijke land telt. De besturen van deze clubs huurder neemt dan de woonlasten over zijn alle geïnformeerd door Bonjo. De en past op je spullen; reacties zijn in principe positief; in de • de alleengaande gedetineerde keert aan praktijk zijn er vele mitsen en maren; het einde van de detentie terug in de wo- • i nzet van gemeenten om huisbewaring ning die hij/zij voor detentie bewoonde; voor gedetineerden te bepleiten bij de de voordelen hiervan zijn duidelijk; woningcorporaties. Dat gaat steeds • huisbewaring gebaseerd op zelfredbeter want bespaart kosten en tijd als zaamheid oftewel vind zoveel mogelijk herhuisvesting kan worden vermeden; een tijdelijke legale huisbewaarder in • d oorbetaling van de huur van woningen eigen kring via familie of vrienden. Dat van alleengaande gedetineerden tot is wel zo gemakkelijk; minimaal het eerste vonnis. Oplopende • wie dat niet kan, kan beroep doen op huurschulden met daarbij komende bemiddeling via Bonjo. Voor de grote kosten van deurwaarders en uitzetting steden gaat dat vrijwel altijd lukken. worden hierdoor vermeden. Veel geNiet iedereen wil tenslotte tijdelijk in detineerden kunnen met succes(!) een pak ‘m beet Kollummerzwaag wonen; beroep doen op bijzondere bijstand; • Geïnteresseerden in huisbewaring kunnen info krijgen via de MMD. De DIT ALLES ONDER HET MOTTO: informatie staat op Dpan.
HUISBEWARING IS VELE MALEN
Er is al veel gebeurd om huisbewaring landelijk te realiseren. • Er is al medewerking van veel van de
GOEDKOPER EN EFFECTIEVER DAN HERHUISVESTING.
07
BonjoBajesBulletin oktober 2011
37% gedetineerden in Nederland in afwachting proces
Column
VOORLOPIGE HECHTENIS OP DE SCHOP? SIMPELE RSJ-advies spreekt over ruimere schorsing, borgsommen, elektronisch toezicht, nachtdetentie Het zal nog wel heel veel commotie geven bij vooral de voorstanders van zwaarder straffen en opsluiten maar de verwachting is dat door justitie/rechters in de (nabije) toekomst minder ‘preventieve hechtenis’ zal worden opgelegd Dus dat er minder mensen dan nu zullen worden opgesloten in afwachting van hun proces. En dat voorlopige hechtenis niet automatisch meer wordt verlengd naar 60, 90 en meer dagen. Nederland loopt met het percentage gedetineerden in ‘voorarrest’ behoorlijk uit de pas in vergelijk met de rest van Europa. Volgens cijfers uit 2008 beliep dit percentage tov de totale gevangenisbevolking in Nederland 46 tegen Duitsland 17 en Engeland 18. Frankrijk 27,5% maar Italië ruim 60(!). Alleen in Italië, Zwitserland en Turkije sluiten ze meer op, alleen op basis van verdenking. Op dit moment is het percentage in Nederland ongeveer 37%. Mensen die niet veroordeeld en dus (nog) niet schuldig zijn, maar wel op voorhand alle nadelen ondervinden door verlies van baan, huis, reputatie. Niet zelden worden ook straffen uitgesproken die lager zijn dan de periode van insluiting. In 2009 kreeg de Staat 8.500 eisen voor compensatie. En dat kostte de staat 23 miljoen euro, plus de arbeid die hier mee samenhangt. De Europese Unie wil grotere eenvormigheid en daarom vroeg justitieminister Hirsch Ballinn advies aan de Raad van Strafrechttoepassing (RSJ). Dat advies verscheen in augustus van dit jaar. ‘De Nederlandse minister van justitie dicht de voorlopige hechtenis een belangrijke functie toe bij het geven van een directe reactie op strafbare feiten. …Zijn er alternatieven voor voorlopige hechtenis.’ En dus….’De Raad ziet volop ruimte voor het uitbreiden van praktijken die nog weinig worden toegepast: elektronisch toezicht, meldplicht en borgsom. Daarnaast is nachtdetentie een vorm van tenuitvoerlegging om-
dat deze de verdachte de gelegenheid biedt zijn (legale!) activiteiten zoals school en werk voort te zetten.’, aldus de samenvatting van het perspectiefvolle advies.
‘Schorsen tenzij…..
Het zijn vooral organisatorische problemen die een ruimere toepassing van schorsingsvoorwaarden in de weg staan, aldus de RSJ. Een snellere inzet van de reclassering, meer hulpverlening- en opvangmogelijkheden moeten mogelijk zijn. Verder borgsommen naar draagkracht en een soepele praktijk van meldplicht en elektronisch toezicht moeten worden ontwikkeld.
(Op dit moment ontbreekt zelfs de administratieve mogelijkheid (kas!) om een borgsom te betalen in Nederland. NE). ‘Tenslotte zou het uitgangspunt ‘schorsen tenzij’ niet alleen bij jongeren maar ook bij volwassenen kunnen worden toegepast. Ernstige geweld-, zedendelicten en heterdaadjes op gebied van grote drugssmokkel enz. vallen er dus buiten.
Wat zal de staatssecretaris er van vinden?
Mooi advies dus.Wat zal de staatssecretaris er van vinden? Tja, die is nogal ‘van de opsluiterigen’, om het op zijn klukkluks te zeggen. Die zal, denk ik, wel willen vasthouden aan dit ‘snelrecht’ voordat het proces ook maar begonnen is. Na drie maanden ‘voorlopige hechtenis’ zijn de sociaal-maatschappelijke gevolgen al nagenoeg maximaal. Wat daarna volgt maakt weinig indruk meer, zo blijkt in de praktijk. In veel gevallen is er ook weinig sprake van ‘slachtoffers’ zodat dit argument ook veelal geen hout snijdt. Ook is er een categorie gedetineerden die het prettig vinden een dak boven het hoofd te hebben, eten te krijgen, medische verzorging te hebben, wat beweging en sociale contacten. Die vinden een periode in de bajes wel prettig. Of die daarvoor bedoeld is?
CIJFERS VOORLOPIG GEHECHTEN IN DE EU Percentage voorlopige gehechten op de totale gedetineerdenbevolking, gemeten volgens de definities van het ICPS (International Centre for Prison Studies, ICPS SPACE België 36,1 35,2 Bulgarije 09,3 15,5 Cyprus 15,4 15,3 Denemarken 34,4 28,5 Duitsland 16,0 17,0 Engeland 16,7 16,8 Estland 26,4 26,5 Finland 14,0 13,8 Frankrijk 27,7 27,6 Griekenland 28,6 30,3 Hongarije 28,9 26,9 Ierland 20,0 18,7 Italië 52,1 60,4
Londen World Prison Brief 2006-2008) en SPACE (jaarlijkse strafrechtsstatistieken Raad van Europa, 2007) Letland 26,6 17,7 Litouwen 12,1 16,1 Luxemburg 42,0 40,4 Malta 31,3 35,6 Nederland 34,7 46,0 Oostenrijk 20,0 25,6 Polen 11,2 14,9 Portugal 19,5 20,1 Roemenië 10,0 10,4 Slowakije 23,2 23,7 Slovenië 22,2 30,4 Spanje 23,9 24,6 Tsjechië 11,9 11,9 Zweden 22,2 21,4
MAAR O ZO HANDIGE TIP! Het komt regelmatig voor dat iemand niet op straat of thuis wordt aangehouden maar wordt uitgenodigd om naar het politiebureau te komen. Meestal is de zaak dan niet zo ernstig maar het kan ook gewoonweg zijn dat men u niet kan vinden. De kans bestaat dat u na het verhoor wordt vast gehouden. Nu lijkt het niet uit te maken wanneer iemand zich meldt, maar er zijn grote verschillen. De wet bepaalt dat een verdachte maximaal zes uur voor verhoor mag worden opgehouden. Maar de tijd tussen 24:00 uur en 09:00 uur wordt niet meegerekend. Als u in de avonduren wordt uitgenodigd kan het dus verstandig zijn de afspraak naar een ochtend te verzetten. Op die manier voorkomt u dat u de nacht op het politiebureau moet doorbrengen zonder te worden gehoord. Wil de politie u langer dan de periode van zes uur vasthouden voor verhoor dan dient u in verzekering te worden gesteld. Inverzekeringstelling geschiedt voor maximaal drie dagen, waarna een verlenging van de inverzekeringstelling met drie dagen mogelijk is. Uiterlijk binnen een periode van drie dagen en vijftien uur te rekenen vanaf het tijdstip van de aanhouding moet een verdachte voor een Rechter-commissaris worden geleid. De Rechter-commissaris beslist alsdan op vordering van de Officier van Justitie en na u en uw advocaat te hebben gehoord of u in bewaring dient te worden gesteld. Deze bewaring duurt maximaal 14 dagen waarna de raadkamer van de Rechtbank beslist of u een volgende 30, 60 of 90 dagen in voorlopige hechtenis dient door te brengen. Als simpele maar zeer handige tip kan ik u meegeven dat u zich het beste op donderdagochtend naar het politiebureau kunt begeven. In het weekend vinden er immers (behalve rond Pasen) geen voorgeleidingen plaats en dat betekent dat men u de volgende dag al voor de Rechter-commissaris moet laten komen en men dus alleen de donderdag heeft om u te horen en vast te houden voordat een rechter zich over de zaak kan buigen en uw advocaat u daadwerkelijk kan proberen vrij te pleiten. Meldt u zich op dinsdag dan heeft de politie drie volle dagen, op woensdag uiteraard twee. Let op: meldt u zich op donderdagavond dan kan het zo gebeuren dat u pas maandagochtend wordt voorgeleid omdat de tijd tussen 24:00 en 09:00 uur niet meetelt. En een tweede tip..vergeet uw tandborstel niet. Mark Teurlings, specialist in straf- en echtscheidingszaken
JAILPHONE GEEN JAILCARD Sinds kort is er naast Jailphone een andere aanbieder van bajestelefoonkaarten gekomen onder de naam Jailcard. Nu heeft een aantal gedetineerden kaarten van de laatste gekocht terwijl ze bedoelden die van Jailphone te kopen. Instrueer je vrienden en familie dus goed welke belkaarten gekocht moeten worden!
...Verlaat de gevangenis zonder betalen... Ik regel jouw recht. Kellermann Advocaat
strafrechtadvocatuur - cassaties - fiscaal strafrecht
PC Hooftstraat 120 C
Postbus 59616 1040 LC Amsterdam
T: +31 (0) 20 331 37 19 F: +31 (0) 20 203 11 19
E: advocaat@kellermanncs.nl W: www.kellermanncs.nl
24/7 - Geen tegoed? Bel 0800-0101 collect call! - mr. A.R. Kellermann (Ruben, 38) is lid van de Nederlandse Vereniging van StrafrechtAdvocaten
08
BonjoBajesBulletin oktober 2011
VRIJWILLIGERS IN POSITIEF GESPREK MET DJI OVER NIEUWE BELEIDSVISIE
Indringende opening
Tijdens de opening visualiseerden jongeren van Stichting Mytikas in de vorm van theater hun verhaal, waarin vooral naar voren kwam dat vrijwilligers voor gevangenen een onmisbare bijdrage leveren aan hun terugkeer in de maatschappij. Het was een indringende opening waaraan tijdens
de dialoog nog een paar keer werd gerefereerd. Frits Langeraar noemde drie concrete punten die na de dialoog in 2010 gerealiseerd zijn. Ten eerste is de subsidieperiode verlengd tot zes maanden na detentie. Ten tweede staat in de beleidsvisie dat elke inrichting een contactpersoon moet hebben voor het vrijwilligerswerk. Er zijn in het afgelopen jaar steeds meer aanspreekpunten gekomen. Ten derde wordt er hard gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit van het vrijwilligerswerk, zo werken alle organisaties nu met een competentieprofiel. DJI hecht veel belang aan deze dag. In de strijd tegen recidive is de relatiesupport die vrijwilligers aan gedetineerden geven van groot belang. Vaak zorgen vrijwilligers ervoor dat gedetineerden weer vertrouwen krijgen in andere mensen. DJI wil het vrijwilligerswerk in inrichtingen in het bijzonder onder de aandacht brengen.
Ervaringen en dromen
Uit de ervaringen die gedeeld werden bleek dat er veel waardering is voor vrijwilligers. De vrijwilligers en de vrijwilligersorganisaties zijn zelf ook trots op wat ze doen. Zo vertelde een medewerker van “de Instap” dat zij vorig jaar onder de gedetineerden die in Instap-huizen verblijven 0% recidive hadden. Een vrijwilliger vertelt dat familie en vrienden van een gedetineerde afhaakten, maar de vrijwilliger steun bleef geven. ‘Dan voel je dat je toegevoegde waarde hebt.’ Een medewerker van PI Teylingereind benoemt de waardevolle aanvulling op het dagprogramma van jeugdige gedetineerden die door vrijwilligers georganiseerd wordt. Er worden bijvoorbeeld sportactiviteiten en sollicitatietrainingen gegeven. In Helmond werd door een vrijwilliger binnen 3 uur een uitkering geregeld en had de ex-gedetineerde binnen 2 maanden een woning dankzij dezelfde vrijwilliger. Er waren tal van dit soort voorbeelden, waarmee het inzicht in de waarde van vrijwilligerswerk vergroot wordt. Een directeur van een PI verzuchtte: ‘Eigenlijk heb ik tot nu toe veel te weinig aandacht voor vrijwilligerswerk in mijn instelling gehad, dat moet ik anders gaan doen’.
Dienstverlening moet doorgaan!
Er werd ook veel gedroomd over de voorbereiding van gedetineerden op het vrijkomen en de ondersteuning daarna. Een ex-gedetineerde: ‘De maatschappelijke dienstverlening moet beginnen binnen detentie en daarna doorgaan, anders ben je zo
Wij pleiten voor u! Vestiging Utrecht Vasco da Gamalaan 11 030 7074112 Vestiging Tilburg Verdiplein 96 013 5353885 www.bmbadvocaten.nl
weer terug.’ Een medewerker van een vrijwilligersorganisatie: ‘Hoe vroeger je begint met het slaan van de brug tussen familie, vrienden, buren en de gedetineerde, hoe kleiner de kloof bij het vrijkomen is.’ Door de vele thema’s aan tafels kunnen we hier niet alle ideeën noemen, maar geven nog een greep uit de vele dromen: ´Mijn droom is dat bezoekvrijwilligers vrijelijk overal binnen de gevangenis kunnen komen zonder de beperkingen die nu gelden.´ ´Dat je als bezoekvrijwilliger gewoon een keer iets leuks zou kunnen doen met de gedetineerde.´ ´Ik droom dat er in de inrichtingen ruimtes ingericht zijn/worden op langdurige ontmoetingen tussen vrijwilliger en gedetineerde.´ ´Een droom is dat de detentie geen ‘pauze’ is maar dat het een doorstart kan betekenen.’ ´Er zou een eenduidig, landelijk beleid moeten zijn ten aanzien van de
Gespecialiseerd in bescherming van burgers tegen de overheid. Of het nu om strafrecht gaat, problemen met de verhuurder, of problemen met uw uitkering: veertien vakkundige advocaten staan voor u klaar. Ieder met een eigen specialisme, allen hebben hart voor de zaak, uw zaak. Crooswijksesingel 34 3034 cj Rotterdam telefoon 010 465 09 66 www.advokatenkollektief.com info@advokatenkollektief.com
nazorg. Nu is dat in elke regio anders, en afhankelijk van de lokale overheid.´ ´Missie, visie en doelstellingen van de vrijwilligersorganisaties moeten duidelijk zijn.´ ‘Ik zou graag willen dat het imago van het gevangeniswezen verbetert. Er zou meer voorlichting gegeven moeten worden aan ketenpartners, o.a. gemeenten, woningbouwvereniging.’ ‘Droom is dat er meer allochtonen en islamitische organisaties zijn in het vrijwilligerswerk.’ Aan het einde van de dag reageerde GW regiodirecteur Jacco Groeneveld op de Oogst van de Dag. Zijn conclusie: ‘De inzet van vrijwilligers is van groot belang. Vrijwilligers leveren een wezenlijke bijdrage aan het werken aan een veilige en humane samenleving. Goed om op een dag als vandaag het gesprek hierover met elkaar aan te gaan. Op deze manier bevorderen we samen dat (ex-)gedetineerden minder snel in herhaling vallen.’
Advokatenkollektief Rotterdam
Woensdag 15 juni gingen in Maarssen vrijwilliger(organisatie)s, medewerkers van inrichtingen, ex-gedetineerden en medewerkers van DJI, Ministerie van Veiligheid en Justitie en Gemeentes met elkaar in dialoog om een nieuwe beleidsvisie voor het vrijwilligerswerk rond detentie te ontwikkelen. Het doel van deze dag was om met elkaar te spreken over het maatschappelijk belang van de inzet van vrijwilligers , met het oog op het terugdringen van de recidive.
09
BonjoBajesBulletin oktober 2011
Laat jij ze zitten?
2.07 EN 240 KILO Je hebt gedetineerden in alle soorten en maten. Van mini tot maxi, van pierlala tot mega. Een 2.07 meter lange en 240 kilo zware gedetineerde vindt de aanpassingen die de gevangenis realiseerde in zijn cel - een passende stoel en ruimer bed - onvoldoende. Hij wil onder meer ook een ruimere douche en een grotere stoel in de werkplaats en de ontvangstruimte. De man is daarvoor naar een speciale beroepscommissie van de Raad van de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming gestapt, zo meldde zijn advocaat Bas Martens. Eerder dit jaar eiste hij al in een kort geding dat zijn celstraf zou worden omgezet in elektronisch toezicht. Hij zou door zijn formaat en de te kleine faciliteiten allerlei gezondheidsklachten hebben. De rechter noemde zijn celstraf echter niet inhumaan. De directeur van de gevangenis liet al weten de stoel en het bed aan te passen. De slaapplek van de gedetineerde werd vergroot met pallets en bewakers stapelden twee matrassen op elkaar. Het persen in de stoel in de bezoekzaal blijft een probleem. Over het broodrantsoen van zes sneetjes per dag hebben we nog niet gehoord.
Het schrijnende beeld van de kindergevangenis in Kampala. LAAT JIJ ZE ZITTEN?
Rekening : 1590.81.386
LEIDSE EXODUS-BEWONERS EN In een kindergevangenisZETTEN bij Kampala (Oeganda) leven driehonderd kinderen tussen LOT de STUDENTEN ZICH IN VOOR 3 en 17 jaar. Opgesloten. Slechts enkelen vanwege een misdrijf, de anderen van straat AFRIKAANSE KINDERGEVANGENEN opgepakt, omdat ze geen thuis hadden en op straat bedelden om geld of voedsel. Geniemanderbarmelijke die om hen geeft. Zijn situatie. er onderVaak de lezers van het ‘Veel vandumpt! deze kinderen zijn wees- in baar Terechtgekomen de meest en uitzichtloze zonder Bonjo Bajes Bulletin mensen die kinderen, aidskinderen, kinderen broertjes of Zonder school en veel erger: zonder perspectief en willen bijdragen aan deze actie: geborenouders, uit verkrachtingen of zusjes.Brief aanhygiëne, advocaten geld op te giro 1590.81.386 kindsoldaten. En dan de vele niemandEx-gedetineerden en studenten vanhoren de stort vrijheid. Schijnbaar die om hen geeft. Kinderen nietdan gevangen zitten! ten name van Exodus Leiden, straatkinderen. Soms worden ze universiteit Leiden zetten zich in dit met honderd tegelijk van de straat Jaar van de Vrijwilliger in om het lot inzake Vrijheidsfonds. Al met € 1 zijn deze kinderen heel erg geplukt, nog net geen 3 of 4 jaar van deze groep kinderen te verbetegeholpen. Misschien ook iets voor oud. Als ze niet opgehaald worden ren. Diverse acties worden ondernode SKV-afdelingen, Gedeco’s en door een familielid, blijven ze daar men om geld bijeen te brengen en andere groepjes in de gevangenissen tot hun achttiende’, Jan de Cock ook advocaten wordt gevraagd om om zich over deze vraag te buigen? auteur van het boek Hotel Prison. een bedrag(je) te storten ten bate van dit kinderproject. Via de organisatie Voor meer info: Exodus Leiden, In een kindergevangenis bij Kampala, Foodstep zal het geld worden besteed Plantage 16, 2311 JD Leiden, Oeganda, een van de meest geteisom de leefomstandigheden, scholing tel. 071 - 514 7009. terde en geterroriseerde landen van en tewerkstelling van deze kansarme Afrika, leven driehonderd kinderen kinderen te verbeteren. De slotdag is tussen de 3 en 17 jaar. Opgesloten. op vijf november. Slechts enkelen vanwege een misdrijf, de anderen van straat opgepakt omdat ze geen thuis hadden en op straat bedelden om geld of voedsel. Gedumpt! Terechtgekomen in de meest erbarmelijke en uitzichtloze situatie. Vaak zonder ouders, broers of zusjes. Zonder hygiëne, school en veel erger: zonder perspectief en vrijheid. Schijn-
Ex-gedetineerden en studenten zetten zich samen in voor het lot van Afrikaanse kindergevangenen.
colofon Bonjo Bajes Bulletin Is een uitgave van Bonjo en verschijnt zes maal per jaar. Oplage: 11.000 exemplaren Abonnementen € 22,50 per jaar Losse nummers € 4,50 incl. porto ISSN 2210-4860 Contactadres: Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam Tel. 020 665 9420 info@bonjo.nl www.bonjo.nl Advertenties: Tien Königs 06 516 87 502 / 0345 54 9236 tien@bonjo.nl
Directeur Trudie van Atten, trudie@bonjo.nl Bestuur Bonjo Jaap Brandligt, voorzitter Hendrik Kaptein, penningmeester Ruud Klein, secretaris Rosalyne Oudenampsen Robert Varekamp Pieter Vleeming Redactie Nico Epskamp, hoofdredacteur nico@bonjo.nl Jaap Brandligt Paul Grijpma Tevens werkten mee: Ron Booij Marion Brepoels
mr. M.F.M. Geeratz
ELKE DAG VAST IS ER 1 TEVEEL… U ZOEKT EEN STRAFRECHT ADVOCAAT?
Dini Janneke Donkerlo Marielle van Essen Erik van der Maal Bas Martens Geertjan van Oosten Julia Pompe Mark Teurlings Serge Weening Richard van der Weide
Tegen wil en dank bent u in aanraking gekomen met Justitie. U heeft NU iemand nodig die u kan bijstaan, die voor u opkomt.
Vormgeving: Wim Wal design, wimwal@xs4all.nl Druk: Rodi Media, Langedijk Handling&verspreiding: Weinmann, Almere
NEEM CONTACT OP
Het volgende BonjoBajesBulletin verschijnt op 1 december 2011
BETROKKEN EN DESKUNDIG
Als betrokken, ervaren en deskundige strafpleiter staat mr. Misja Geeratz van VALUAS Advocaten u graag bij. Daarvoor komt hij natuurlijk bij u langs om samen uw dossier door te nemen, een strategie te bepalen en de zittingen voor te bereiden. Grote zaken of kleine zaken, uw zaak verdient alle aandacht.
U HEEFT AL EEN TOEGEVOEGDE ADVOCAAT? U TWIJFELT? Voor advies of het overnemen van uw zaak kunt u altijd contact opnemen. Bel voor informatie naar ons kantoor 077 310 11 59 (ook collect call) of rechtstreeks naar mr. Misja Geeratz 06 39 57 35 25.
Mgr. Boermansstraat 1a, 5911 BA Venlo T: 077 310 11 59 WWW.VALUASADVOCATEN.NL
10
BonjoBajesBulletin oktober 2011
DE BELANGRIJKE INBRENG VAN VRIJWILLIGERS BIJ TERUGKEER
Column
PLUKKEN VAN EEN KALE KIP?
De inbreng van vrijwilligers tijdens en meer en meer nà detentie is belangrijker geworden. Vrijwilligers kunnen de kloof tussen detentie en de vrije samenleving overbruggen.
Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten. Tegenwoordig betekent dat niet alleen ‘zitten’, maar tracht de overheid ook het geld dat met de misdaad is verdiend, van je af te nemen. Kaal te plukken zoals dat heet, naar de gelijknamige ‘Plukzewetgeving’. Het gaat hierbij vaak om grote bedragen. Per 1 juli 2011 heeft de overheid meer mogelijkheden gekregen om dit geld terug te vorderen. Het Openbaar Ministerie kan de rechter verzoeken om jou en je medeverdachte hoofdelijk aansprakelijk te stellen voor de gezamenlijke betalingsverplichting. Dat kan wel eens heel nadelig voor je uitpakken. Goed opletten dus! Een voorbeeld kan dit verduidelijken: Stel je dealt samen met medeverdachte X in cocaïne. Er wordt goed verdient en jullie besluiten de buit te verdelen. Geld moet rollen is het motto van X en er blijft niets over. Jij bent zuiniger en investeert het geld. Uiteindelijk lopen jullie tegen de lamp en worden veroordeeld voor de handel in cocaïne. Het OM vordert daarnaast een ontnemingsbedrag ter hoogte van € 200.000,-. De rechter ziet in dat jullie een ruime tijd hebben gehandeld en jullie moeten beiden € 100.000,betalen. Om elkaar niet te verlinken geven jullie geen commentaar over de verdeling en besteding van het verdiende geld. De rechter besluit dat jullie hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de gezamenlijke betalingsverplichting. Zodra het OM de € 200.000,- wil innen ziet zij dat X geen cent heeft maar dat jij wel voldoende vermogen hebt opgebouwd. Door de hoofdelijke aansprakelijkheid zal het gehele bedrag, dus € 200.000,- , bij jou worden geïnd. Naast het misdaadgeld wordt ook jouw legale geld afgepakt. Wat resteert is de mogelijkheid X voor de civiele rechter te dagen om € 100.000,- terug te vorderen. Het OM heeft echter terecht gezien dat er bij die kale kip niet te plukken valt: vermoedelijk zal ook jij niets meer terug zien van het geld. Wat valt hieraan te doen? Bepaal vooraf met je advocaat een duidelijke strategie. In sommige gevallen dient een andere houding en opstelling gekozen te worden dan die tijdens de strafzaak. Het kan zijn dat je in de strafzaak niet hebt willen verklaren over de medeverdachte om hem uit de wind te houden. Echter, om in de ontnemingszaak te voorkomen dat een rechter een hoofdelijke aansprakelijkheidsstelling oplegt, kan het juist wel heel verstandig zijn om bijvoorbeeld openheid van zaken te geven ten aanzien van de verdeling van de buit. Overleg dit vooraf goed met je advocaat. Een gespecialiseerde advocaat kan voorkomen dat je onterecht wordt kaalgeplukt. Geertjan van Oosten, advocaat
BONJO KAN NIET ZONDER UW STEUN! Wordt donateur voor slechts € 25 per jaar en ontvang gratis het BonjoBajesBulletin. Bel 020 66 59 420
De vrijwilliger kan zorgen voor korte lijnen en continuïteit waar de professionele hulpverlener afgebakende werkterreintjes heeft. De vrijwilliger kan bijdragen aan een naadloze overdracht van het justitietraject naar de maatschappelijke vervolgvoorzieningen. Zijn rol als ‘maatje’ is belangrijk. Hij/zij kan praktische ondersteuning en adviezen geven. Een belletje door iemand die ingevoerd is in de ingewikkelde samenleving, kan vaak wonderen doen. En bepalend zijn voor al dan niet recidive. Hoe regel je zorg, schuldhulpverlening, onderdak, een uitkering als je tijden uit de ingewikkelde samenleving bent geweest? De vrijwilliger zet zich in vanuit een persoonlijke motivatie voor het welzijn van de (ex-) gedetineerde. Door de (ex-)gevangenen worden ze ook gezien als vertegenwoordigers van de samenleving. Een tijdlang zijn ze buitengesloten maar nu zouden ze weer terug kunnen keren. Worden ze weer opgenomen? De vrijwilliger kan ze wat zelfvertrouwen geven op de weg terug vol valkuilen en teleurstellingen. Nu zijn er ook vrijwilligers met een delictverleden: ze hebben zelf gezeten.Een belemmering voor deze categorie is dat ook voor het officiële
vrijwilligerswerk een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) oftewel een verklaring van ‘goed gedrag’ nodig is. Die wordt niet gegeven als de aanvrager in de afgelopen vier jaar op strafbare feiten is betrapt. Dat is een raar fenomeen! Er is een wezenlijk verschil tussen een ex-drugsverslaafde die een aantal jaren clean is en die juist een lotgenoot op de gevaren kan wijzen en behoeden en bijv. iemand die ‘voor zeden’heeft gezeten. Dat moet nader bekeken worden!
Goedkoop maar niet gratis!
Vrijwilligerswerk is goedkoop maar niet gratis. Vrijwilligers hoeven niet te worden betaald maar wel moeten de onkosten vergoed worden. Bovendien moet er een professioneel netwerk zijn waarop de vrijwilliger kan terugvallen. Een centrum voor coördinatie,
training, begeleiding, uitwisseling van kennis en informatie. In de nota Vrijwilligerswerk bij de sanctietoepassing van juni 2010 is opgenomen dat vrijwilligersactiviteiten die binnen een half jaar na beëindiging van het vonnis worden verricht, in aanmerking komen voor financiering door justitie. De huidige staatssecretaris van Veiligheid en Justitie heeft toegezegd niet op de gemaakte afspraken terug te komen. Daarna ligt het vrijwilligerswerk qua financiering op het bordje van de gemeente. De Wet Maatschappelijke Opvang biedt daarvoor de basis. Maar de toepassing daarvan ligt zwaar onder druk door de enorme bezuinigingsoperaties van de gemeenten. Bonjo wijst de vrijwilliger de weg naar de actieve organisaties die graag nieuw bloed verwelkomen.
INGEZONDEN MEDEDELING
Wakes bij AZC Zeist Elke eerste zondag van de maand wordt gewaakt bij Kamp Zeist. Als teken van verbondenheid, solidariteit en hoop. Als een wacht bij de humaniteit.
De mensen binnen weten dat wij er zijn en voelen zich erdoor bemoedigd.
Er is momenteel veel gaande rond asielzoekers. Bijna elke dag lezen we berichten in de krant over rechtszaken, petities en debatten. Ieder bericht gaat over mensen. Daarom waken wij, ook in de vakantietijd!!
Plaats: Detentiecentrum Kamp van Zeist, Richelleweg 13, Soesterberg Per auto: Afslag Soesterberg, ri. Militair Luchtvaartmuseum Openbaar vervoer: bus 56, halte Kampweg Soesterberg, 10 min. lopen via Kampweg
Breng bloemen mee! Die blijven in de hekken gestoken tot wij hen een maand later vervangen door verse.
Tijd: 16.30 uur
Raden van kerken Zeist en Soest/Soesterberg Informatie 030 6962283
Van Oosten
Overtoom 296, 1054 JC Amsterdam, tel 020 6060680
www.vanoostenadvocaten.nl
A D V O C A T E N
Specialisten in strafzaken!
Wij treden op in zowel betalende als door de overheid gefinancierde (toegevoegde) zaken. Onder meer bekend van het Amsterdamse liquidatieproces, de dubbele bijlmoord in Badhoevendorp en vele andere strafzaken.
Bel GRATIS 0800 - STRAFZAAK (787239225) voor directe bijstand in strafzaken. • Ben je aangehouden en zit je onterecht vast? • Wil je een strafrechtexpert die alleen jouw belangen behartigt? • Wil je gebruik maken van de kennis en ervaring van gespecialiseerde strafrechtadvocaten? • Wil je een deskundig advies over strategie in jouw strafzaak of een second opinion over de strategie die je huidige advocaat voert? Als je 1 of meerdere vragen met ja kunt beantwoorden, neem dan vandaag nog contact op. Zeker in strafzaken ‘kan iedere minuut tellen’! Bel GRATIS 0800 - STRAFZAAK (787239225).
11
BonjoBajesBulletin oktober 2011
Bedrukte taakstrafhesjes snel weer teruggetrokken
SCHANDPAAL VOORLOPIG IN DE IJSKAST
BAJESLIED VAN DE MAAND
Sam Cooke - Working On The Chain Gang (Well, don’t you know) That’s the sound of the men Working on the chain gang That’s the sound of the men Working on the chain gang
Can’t you hear them saying Mmm, I’m going home one of these days I’m going home see my woman Whom I love so dear But meanwhile I got to work right here
All day long they’re singing Ooh, aah, ooh, aah Ooh, aah, ooh, aah
(Well, don’t you know) That’s the sound of the men Working on the chain gang That’s the sound of the men Working on the chain gang
All day long they work so hard ‘Til the sun is going down Working on the highway and byways And wearing, wearing a frown You hear them moaning their lives away Then you hear somebody say
All day long they’re singing My, my, my, my, my, my My work is so hard Give me water, I’m thirsty My work is so hard
[ Lyrics from: http://www.lyricsmode.com/lyrics/s/sam_cooke/working_on_the_chain_gang.html ]
De politiebond ACP vindt taakstraffen een ‘lachertje’, was eind juli in de media te lezen. Tegelijkertijd lanceerde de directeur van Reclassering Nederland, Sjef van Gennip zijn Oranje hesjes-plan. Taakstraffers moeten bij de uitvoering van hun werkzaamheden in de buitenlucht (en eigenlijk het liefst in de omgeving waar zij wonen) een fluorescerend hesje dragen met daarop de tekst ‘Werkt voor de Samenleving’.
Het is een variant op de door veel populistische politici gewenste oranje overal, het liefst voorzien van een ketting. Zoals bekend vanuit de Verenigde Staten waar gedetineerden aan elkaar geketend over straat gesleurd worden op weg naar een opruimklusje langs de wegen. Nu is het zo dat alle mensen die langs de wegen werken, voor hun veiligheid gestoken zijn in oranje dan wel geelgekleurde hesjes. Met op de achterkant vaak het logo van het we-
genbouw- of groenbedrijf. Daar niet van. Maar op de compromistekst van het openbare ministerie en Reclassering Nederland kwam dermate commentaar van ‘links’ (schandpaal!) als ‘rechts’(‘niet ver genoeg’), dat heer Van Gennip half augustus de tekst maar weer terugtrok. Voortaan dus weer blanco hesjes bij de plasticprikkers, de schoffelaars en bosarbeiders.
Hoe het ook kan toont de foto (linksonder) uit de oude doos uit de USA.
CRIMINELE PUBER LANGER DE CEL IN Pubers die een ernstig delict begaan, riskeren voortaan een langere celstraf. Staatssecretaris Teeven heeft plannen uitgewerkt voor een speciaal strafrecht voor adolescenten tussen de 15 en 23. De maximale duur van jeugddetentie gaat omhoog van 2 naar 4 jaar. Voor een zwaar zeden- of geweldsmisdrijf kan niet meer alleen een taakstraf worden opgelegd. De rechter krijgt van Teeven de mogelijkheid de zogenaamde jeugd-tbs (pij-maatregel) om te zetten naar regulier tbs als blijkt dat de dader nog altijd gevaarlijk is als de pij-maatregel eindigt.
Gezin
Volgens Teeven is het ‘een samen-
hangend sanctiepakket’ waarin een consequente aanpak van risicojongeren centraal staat. Zo wil hij vaker elektronisch toezicht gaan toepassen. Ook zal er meer worden gekeken naar het gezin van de jonge dader en zal er strenger worden opgetreden tegen een jongere als een taakstraf is mislukt.
Time-out
De plannen zijn een uitwerking van het regeerakkoord. Het kabinet hoopt hiermee het criminele gedrag van risicojongeren terug te dringen. Na de zomer wil Teeven plannen presenteren om jongeren tijdelijk in een jeugdinrichting te kunnen plaatsen als time-outregeling.
Se habla Español / Ta papia Papiamentu www.mandersadvocaten.nl Tel. 010 - 476 30 60
12
BonjoBajesBulletin oktober 2011
Reclassering: toen en nu Toen: nazorg ex-gedetineerden. Nu: diagnose, advies, inschatten risico’s, oplossingen aanreiken; toezicht, controle tot einde vonnis, controle werkstraffen, sancties toepassen.
DE ERVARINGEN VAN EEN ADVOCATE Door Mr Marielle van Essen
Tien jaar geleden onderging de reclassering een grote verandering. De nazorg voor ex-gedetineerden werd totaal wegbezuinigd en daarvoor in de plaats is het toezicht tot einde detentie gekomen. Bij de invoering van de “voorwaardelijke Invrijheidsstelling” is dit uitgebreid tot de totale ‘executie’van het vonnis. Aan de andere kant zien we dat er de laatste jaren een daling van het aantal gedetineerden is. De vraag van Bonjo aan mij als strafpleiter is, of de indruk juist is dat de activiteiten van de nieuwe reclasseringswerkers in het voortraject daaraan hebben bijgedragen. Zijn ze in sommige gevallen al voor de piketadvocaat aanwezig bij de vers gearresteerde? Worden er in de rapportages meer dan voorheen alternatieve straffen voorgesteld? “De reclassering laat zich leiden door persoonlijke omstandigheden en mogelijkheden om herhaling te voorkomen”, zegt Reclassering zelf. Diagnose, advies, risico’s inschatten, oplossingen aanreiken, dat is wat Reclassering doet. Toezicht met begeleiding en controle. Werkstraffen, risico’s verminderen, sancties toepassen.
Een stukje geschiedenis
Om te beginnen een stukje geschiedenis. Reclassering van gedetineerden is ontstaan in de 19e eeuw. Een groepje vrijwilligers trok zich het lot aan van (ex)gedetineerden die na een vrijheidsstraf vaak terugvielen in crimineel gedrag door een slechte sociale achtergrond. Deze groep vrijwiliigers stond los van de overheid maar trachtte middels scholing ex-gedetineerden op het rechte pad te brengen en te houden. In de 20e eeuw realiseerde de overheid zich, dat vrijheidsstraf zonder enige aandacht voor verbetering van de sociale achtergrond van de
gedetineerde de kans op herhaling onnodig hoog houdt. Vanaf dat moment verwordt het groepje vrijwilligers een door de overheid gefinancierde en aangestuurde organisatie met reclasseerders. De functie van deze groep reclasseerders is vooral gericht op toezicht tijdens de voorwaardelijke invrijheidstelling alsook voorwaardelijke vrijheidsstraf. In die periode konden de reclasseerders aan de slag met de (ex)gedetineerde om herhaling van crimineel gedrag in de toekomst te voorkomen. Na verloop van tijd breidden de functies van reclassering als toezichthouder en begeleider uit naar opsteller
van voorlichtingsrapportages en adviezen voor het Openbaar Ministerie en de Rechterlijke Macht. Na de Tweede Wereldoorlog groeide de omvang en professionaleit van de groep reclasseerders nu de overheid een steeds groter belang hecht aan de resocialisatie en begeleiding van (ex) gedetineerden. Op een gegeven moment werd een dader louter nog gezien als slachtoffer van diens eigen (slechte) achtergrond en sociale situatie en kreeg reclassering steeds meer het imago van een geiten wollen sok organisatie. Pas vanaf de jaren 80 lijkt in een strafrecht enigszins een kentering te komen. Daders van strafbare feiten worden niet langer als willoze slachtoffers van hun achtergrond beschouwd. Reclassering Nederland ontstaat en is een professionele organisatie die als taak heeft het toezien op werkstraffen, diagnose en advies aan officieren en rechters, toezicht op daders en verdachten Reclassering Nederland anno 2011 is een organisatie die nog steeds - naast de uitvoering van werkstraffen - de rechtbank adviseert en een eventuele diagnose stelt. Ook houdt zij toezicht
Mr Marielle van Essen
op voorwaardelijk invrijheid gestelden en gedetineerden met een deels voorwaardelijke vrijheidsstraf in het kader waarbinnen programma’s ter gedragsinterventie kunnen worden aangeboden.
Voorwaardelijk strafdeel
Wat veranderd is is het gegeven dat eenderde strafvermindering met de nieuwe Wet vervroegde invrijheidstelling niet meer standaard is en de eenderde strafaftrek in de vorm van een voorwaardelijk deel ‘open’ blijft staan gedurende een proeftijd van in beginsel twee jaren. Reclassering dient thans dus iedereen met een strafaftrek van eenderde te beschouwen als een ex-gedetineerde met een voorwaardelijk strafdeel. Dit betekent dat reclassering thans dus toezicht houdt op een veel groter aantal ex-gedetineerden dan voorheen. Een ogenschijnlijk onmogelijke klus daar waar tegelijkertijd bezuinigd wordt op Reclassering. Echter staat hier tegenover dat kennelijk sprake is van minder gedetineerden op dit moment in de gevangenissen, dus minder mensen die reclassering behoeven. Hoe komt dit? Heeft de hervorming van Reclassering hiermee te maken? Mijn bescheiden mening is, dat een drietal factoren waarschijnlijk van invloed zijn op de daling van het aantal gedetineerden.
* Minder verdachten worden aangehouden
Mij zijn geen cijfers bekend over het aantal arrestanten in 2011 ten opzichte
Wij wachten met
Mijn ervaring is dat rechters in beginsel niet minder bereidwillig zijn om voorlopige hechtenis op te leggen. De enige verandering die ik als strafpleiter de afgelopen jaren wel heb mogen waarnemen, is dat veel rechters inmiddels doordrongen zijn van het feit dat de grond vluchtgevaar als basis voor de voorlopige hechtenis in beginsel niet langer aan de orde is bij gedetineerde verdachten afkomstig uit een ander Europees land dan Nederland. Daar waar een Hongaarse arrestant voorheen als ZVW-er (zonder vaste woon- of verblijfplaats hier ten lande) werd beschouwd en daarmee per definitie vluchtgevaarlijk, lijken rechters thans steeds vaker mee te gaan in de stelling van de verdediging dat diezelfde Hongaarse gedetineerde verdachte met een vaste woon- en verblijfplaats in Hongarije net zo min vluchtgevaarlijk is als een Nederlands onderdaan met een Nederlandse vaste woon- en verblijfplaats. Rechters die anders beslissen maken zich schuldig aan ontoelaatbare discriminatie van onderdanen van de EU lidstaten. Dit betekent dat een in mijn visie substantieel deel van de verdachten in Nederland in tegenstelling tot een aantal jaren geleden niet (lang) in voorlopige hechtenis worden gesteld dan wel blijven maar naar huis worden
Bereikbaar zijn wanneer u belt? Goede kennis van uw dossier en de wet? Op de hoogte zijn van de ontwikkelingen op het gebied van het strafrecht? Tot het uiterste gaan?
creatieve uitingen.
Brugstraat 41 te Roosendaal www.strakadvocaten.nl 0165 391007
* Minder verdachten worden in voorlopige hechtenis gesteld
a d v o c a t e n
smart op jullie Deskundige hulp in moeilijke tijden. Wij zijn er voor u!!!
van voorgaande jaren. Maar wel lijkt een verandering in vervolgingsbeleid bij het Openbaar Ministerie debet te zijn aan een mogelijke verlaging van het aantal arrestanten. Minder rechercheren op bagatelzaken (kleine zaken) en een grotere focus en inzet van personeel op ernstigere zaken levert over het algemeen minder arrestanten op. Denk bijvoorbeeld aan vrouwenhandelzaken: dergelijke onderzoeken kunnen maanden zoniet jaren duren voordat een of meer personen worden aangehouden. Ook maakt dergelijke onderzoeken de inzet van een groot aantal rechercheurs noodzakelijk die zich dus niet op andere, kleinere zaken en bijbehorende aanhoudingen kunnen concentreren.
Stuur op naar Bonjo
Dit vinden wij vanzelfsprekend. Daarom adverteren wij er niet mee.
Molukkenstraat 200 1098 TW Amsterdam mr. A.M.G. Wolffs M 06 55756607
Oosteinde 13-1, 1017 WT Amsterdam Telefoon 020 7370172
mr. N.F. Hoogervorst M 06 83705186
13
BonjoBajesBulletin oktober 2011
Terugkeer in de samenleving.
gestuurd in afwachting van een oproeping voor de zitting op hun thuisadres. En minder voorlopig gehechten betekent minder gedetineerden. Overigens merk ik bij overname van strafzaken regelmatig dat niet alle advocaten en rechters hiervan op de hoogte zijn. Vaak blijkt een dergelijk verweer niet te zijn gevoerd en nemen de rechtbanken de grond vluchtgevaar ten onrechte aan als juridische basis voor de voorlopige hechtenis.
• Minder verdachten gaan in de fout
De nieuwe regeling waarbij eenderde strafaftrek automatisch een voorwaardelijke vrijheidsstraf wordt met bijbehorende proeftijd, kan in mijn optiek in ieder geval tijdelijk hebben geleid tot een verlaging van het aantal recidivisten (mensen die opnieuw in de fout gaan). Naar mijn ervaring leert, houden clienten bij het maken van keuzes rekening met het feit dat zij nog in een proeftijd lopen. Veel clienten denken nog wel een paar keer na als zij een strafbaar feit plegen omdat een veroordeling voor dit nieuwe feit, al is dit maar een gering feit, vrijwel automatisch betekent dat de voorwaardelijke straf alsnog moet worden uitgezeten. In die zin geloof ik wel dat de nieuwe regeling in ieder geval tijdelijk een preventieve werking heeft en herhaling van strafbare feiten voorkomt.
Minder ex-gedetineerden die recidiveren betekent minder gedetineerden in de gevangenis.
Is dit blijvend?
Of dit effect blijvend is is maar zeer de vraag. Immers is die nieuwe regeling pas enkele jaren geleden ingevoerd. Het is zeer goed mogelijk, dat op termijn een zekere gewenning optreedt. Naar mijn verwachting zal het aantal gedetineerden binnen enkele jaren weer stijgen. Immers lopen dan inmiddels dusdanig veel exgedetineerden in een proeftijd, dat het aantal omzetting van voorwaardelijke straffen in onvoorwaardelijke straffen enorm zal toenemen. Hierdoor dienen opnieuw veroordeelden bovenop hun nieuwe straf alsnog die oude straf uit te zitten. Dit betekent per saldo dat die gedetineerden gemiddeld langer vast blijven zitten. Dit betekent weer een stijging van het aantal gehechten. Ervaringen vanuit de advocatuur met Reclassering Wat is nu mijn ervaring als advocaat met Reclassering? Is Reclassering in staat te voorkomen dat exgedetineerden opnieuw in de fout gaan? Is het toezicht van Reclassering op al die ex-gedetineerden die thans in een proeftijd lopen van invloed op het herhalingsgevaar?
‘Hoe gaat het met u?’
Om maar met het negatieve te beginnen (dan kan ik positief eindigen): De klacht die ik vanuit mijn klantenkring regelmatig hoor, is dat de ‘begeleiding’ en het ‘toezicht’ van Reclassering zo weinig voorstelt. Vaak bestaat die begeleiding en dat toezicht louter uit nietszeggende gesprekjes met een vaak te jonge en te onervaren medewerk(st)er van Reclassering Nederland. Het niveau blijft vaak steken op de vraag: “Hoe gaat het nu met u”. Antwoorden worden voor zoete koek genomen. Maar van daadwerkelijke hulp of steun en/of van daadwerkelijk toezicht op iemands gedrag is althans was vrijwel geen sprake. Eerst indien een cliënt niet meer op de afspraken met Reclassering komt wordt danwel werd aan de bel van justitie getrokken. Ik meen in dat opzicht vooralsnog dat het enkele gegeven dat een ex-gedetineerde nog een voorwaardelijk deel ‘open’ heeft staan meer invloed heeft op diens beslissing of hij/zij opnieuw in de fout wil gaan, dan de begeleiding en het toezicht van reclassering.
Intensievere begeleiding
Wel juich ik met het oog hierop toe de poging van Reclassering om die begeleiding en toezicht toch wat serieuzer aan te pakken. Reclassering bekijkt namelijk sinds kort per cliënt op welk niveau oftewel met welke intensiteit
een ex-gedetineerde toezicht behoeft. Hierbij is sprake van drie verschillende niveaus in intensiteit. Deze onderverdeling zou moeten leiden tot een verbetering van de controle op de naleving van (bijzondere) voorwaarden alsook een verbetering van de begeleiding teneinde de ex-gedetineerde ook daadwerkelijk naar een delictvrij bestaan te ‘begeleiden’. Mogelijk dat dit enige verbetering brengt in de effectiviteit van de begeleiding en het toezicht van Reclassering. Ik ben vooralsnog positief, ondanks dat ik over de exacte invulling van die verschillende niveaus nog niet voldoende informatie heb.
STRAFPLEITER
KORVER & VAN ESSEN ADVOCATEN LAWYERS Herengracht 462 1017 CA Amsterdam Telefoon +31 (0)20 535 75 65 Mobiel +31 (0)6 54 760 989 Mail vanessen@korver-vanessen.nl www.korver-vanessen.nl www.vanessen-strafrechtadvocaat.nl
Ontkennende verdachte: werk toch mee
Wat ik als strafpleiter als bijzonder positief ervaar van Reclassering Nederland, zijn de over het algemeen zeer uitgebreide en zinvolle voorlichtingsrapportages die hun medewerkers opstellen. Daar waar de persoonlijke omstandigheden van een verdachte vaak wat onderbelicht blijven op zitting, lijkt een rechter een rapport van Reclassering toch wel serieus te nemen en krijgen de persoonlijke omstandigheden door een dergelijke rapportage - meestal ten voordele van de uitkomst van de zaak - meer aandacht.
Bij een ontkennende verdachte loont het ook de moeite om - ondanks dat in dat geval geen strafadvies kan worden uitgebracht - mee te werken aan een dergelijke rapportage om de redenen zoals voornoemd. Mijn advies is wel om in dat geval bij aanvang van het gesprek direct te melden dat u een ontkennende verdachte bent en dat u daarom uitsluitend wenst te spreken over uw persoonlijke omstandigheden en niet het delict waarvan u wordt verdacht. Dit voorkomt een stroef verloop van het gesprek en zorgt in ieder geval voor het ontstaan van een deugdelijke rapportage die inzicht biedt in uw persoonlijke omstandigheden meestal ten voordele van de uitkomst van uw zaak.
Ook geeft Reclassering in het rapport een strafadvies dat zorgvuldig wordt
Mr. M.J. van Essen
VECHT DOOR WAAR ANDEREN STOPPEN! Mr. M.J. VAN ESSEN
vastgesteld op basis van de relatie tussen het gepleegde delict en de persoonlijke omstandigheden. Dat advies is over het algemeen - zo is mij regelmatig gebleken - milder dan de Officier van Justitie aanvankelijk voornemens was te eisen. De rechter neemt een dergelijk advies ook vaak over. Het zal dan ook niet verbazen dat mijn advies, zeker bij bekennende verdachten, is om mee te werken aan een dergelijke rapportage.
14
BonjoBajesBulletin oktober 2011
‘DE RECLASSERING STAAT IK HEB BEHOORLIJK BOVEN DE WET’ LANG VASTGEZETEN Reclassering:
Door Julia Pompe
Ik ben veroordeeld wegens poging tot moord op de man die mijn broer verkracht heeft. Ik heb mijn detentie om principiële redenen nooit geaccepteerd en waar nodig maximaal verzet gepleegd. Van het beoogde leed dat mij conform straf moest worden aangedaan is niet veel terecht gekomen. Wel ging er met regelmaat geld van m`n rekening voor veroorzaakte schade`s ed.
Hans-Eric heeft sinds 2010 begeleiding van de reclassering. De man kreeg tbs met voorwaarden opgelegd na een periode van detentie en tbs met dwangverpleging. De rechtbank concludeert in geval van HansEric tijdens de zitting dat zijn verhaal niet strookt met wat de kliniek over hem zegt. Op het moment van de zitting heeft hij twee keer contact gehad met zijn reclasseringsambtenaar. Een rapport heeft Hans-Eric op dat moment nooit gehad of ingezien. Tijdens de zitting vraagt de rechter naar het reclasseringsrapport. Dit blijkt niet te zijn opgemaakt en als gevraagd wordt naar de reden hiervan, antwoordt de reclasseringsambtenaar dat er volgens hem teveel risico`s zijn om Hans-Eric onder reclassering toezicht te stellen. De rechter geeft vervolgens de betreffende reclasseringsambtenaar een flinke veeg uit de pan: het is aan de rechtbank te bepalen of Hans-Eric onder reclassering toezicht komt, de reclassering heeft tot taak om te informeren. De zaak wordt drie maanden aangehouden op rapportage van de reclassering. De rapportage die uiteindelijk komt bevat 14 voorwaardes waaraan Hans-Eric zich moet houden tijdens zijn reclasseringsperiode. De belangrijkste voorwaarde waartegen Hans-Eric zich verzet, is
plaatsing in de Regionale Instelling voor Begeleiding op het gebied van Wonen (RIBW). Onder geen enkel beding wil hij daaraan meewerken: dit is niet de plek waar Hans-Eric zich op zijn gemak zou voelen, dit is een stap vooruit en twee achteruit. Hans-Eric noemt het een slechte zaak dat er in zijn rapport standaard voorwaarden zijn vastgelegd. Hij vindt dat rapporten op de persoon geschreven moeten worden. De helft van de voorwaarden is niet eens op hem van toepassing. In september 2010 werd de tbs met dwangverpleging van Hans-Eric voorwaardelijk beëindigd en op dat moment mocht hij weer gedeeltelijk thuis gaan wonen. Sinds het voorjaar woont hij weer volledig thuis. Op papier ziet hij elke week zijn reclasseringsambtenaar, dat is niet bepaald in de
Mr LHJM van Mierlo, advocaat - specialist in strafzaken • Persoonsgericht éénmanskantoor dat regelmatig scoort • Als u verdachte bent, is de hele wereld tegen u - behalve Van Mierlo • Ook voor elke andere zaak met een strafrechtelijk tintje • Treedt op door het hele land • Voornamelijk op toevoegingsbasis
Klappenberg 29, 4873 NN Etten-Leur. Telefoon 06 22472853. Fax 076 5089395 E-mail info@mierlo-advocaat.nl / Website www.mierlo-advocaat.nl
KORVINUS VAN ROY & ZANDT advocaten Sinds jaren de top van de Nederlandse strafrechtadvocatuur
Raadhuisstraat 52-D 1016 DG Amsterdam Tel. +31(0)20 305 34 00 06 51 00 48 86 06 21 87 76 22 Fax +31(0)20 305 34 08 info@kvrzadvocaten.nl www.kvrzadvocaten.nl
Mr. C.F. Korvinus Mr. A.J.M. van Roy Mr. P.J. Zandt Mr. S.C. Sassen Mr. H.H. Boersma Mr. D.P. Hein
voorwaarden, de reclassering wil dat zo! Want tbs’ers willen we gewoon elke week zien, en wat de reclassering wil is immers wet. In praktijk is dat beslist niet zo: tijdens de wandelvierdaagse ziet Hans-Eric zijn reclasseringsambtenaar zelfs zes weken niet omdat de ambtenaar deelneemt aan de vierdaagse, vakantie had en Hans-Eric vakantie had. Op het moment van het interview is er twee weken geen contact tussen beiden geweest. De rapporten melden dat Hans-Eric zich prima houdt aan afspraken en regels. Opmerkelijk vindt Hans-Eric, hij ziet zijn begeleider niet vaak en inhoudelijk wordt er weinig besproken. Zijn begeleider is nog nooit een bezoekafspraak goed nagekomen. De man komt vrijwel altijd te laat en soms komt hij niet. Tijdig afzeggen is er niet bij, dat gebeurt twee minuten van te voren. Ook was de reclasseringsambtenaar enkele keren op de verkeerde plek. Hans-Eric verkiest om erover te zwijgen. Erover klagen betekent mogelijk dat een en ander vooral negatief zal worden geïnterpreteerd; zoals dat ook geregeld gebeurt in de rapportages van de tbs-kliniek. De gesprekken gaan bijna altijd over het weer en voetballen. Hoe het met Hans-Eric en zijn gezin gaat, komt zelden aan bod. Ook dat laat HansEric maar zo. Hij zou graag willen dat zijn reclasseringsambtenaar bemiddelt bij werk, want werk vinden is erg moeilijk met een tbs status/verleden. Maar dat behoort niet tot de taak van de reclasseringsambtenaar zo werd hem gezegd. Waarom het een ‘hulp en steunmaatregel’ wordt genoemd, is Hans-Eric een raadsel. Kortom, Hans-Eric heeft weinig goeds te vertellen over de reclassering: deze instelling staat boven de wet verzucht hij.
De volgende Bonjo Bajes Bulletin verschijnt in december 2011
GA VOOR SPOED NAAR www.strafzaken.nl telefoon 073 614 86 64
Mijn detentie is met veel wrijving verlopen en ik heb vaak om uiteenlopende redenen in de isoleercel gezeten. Ook heeft men meer dan eens extern personeel en materieel in moeten zetten om mij te hanteren. Toen mijn straf was afgelopen heb ik nog ruim 2 jaar moeten wachten omdat er geen plaats was in de TBS- kliniek In 1998 ben ik vervolgens terechtgekomen op een extra beveiligde afdeling van een TBS-kliniek. Ook hier het traject met de nodige weerstand doorlopen en ben ik uiteindelijk bij de reclassering terechtgekomen. Toen deze in beeld kwam woonde en werkte ik al ruim 1,5 jaar buiten de kliniek en had ik een relatie. De TBS-maatregel was voor mij iets op de achtergrond en zo ging ik hier ook mee om. De kliniek wilde erg graag van mij af en gaf geen inhoud aan de maatregel. Ik heb bij de reclassering een gesprek gehad en hun mogelijkheden aangehoord. Deze maakte op mij geen indruk en ik heb daarom mijn medewerking geweigerd. Ik ben opgestaan en weggelopen,
men is toen verbaal tekeer gegaan en heeft o.a. geschreeuwd dat de kliniek gebeld zou worden. Dit is ook gebeurd maar zonder effect en spontaan opgelost zonder mijn aanwezigheid of medewerking. Met de reclassering heb ik niets meer van doen gehad, totdat de rechter erover begon tijdens de verlengingszitting .Ik heb deze toen uitgelegd dat de manier waarop mensen de kliniek verlaten niet altijd aansluit op hoe men bij de reclassering welkom is. Hiermee nam hij geen genoegen en vroeg hierover door waarop ik hem verwees naar het contact tussen de reclassering en de TBS-kliniek. Ik heb toen gezegd dat ik geen wetenschap had over de inhoud van dat contact en van de reclassering nooit meer iets gehoord heb. In 2005 is de TBS beëindigd en niet vanwege het succes ervan. De reclassering heeft waarschijnlijk een anti-peptalk van de kliniek gekregen en eieren voor haar geld gekozen. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald ! Luc
15
BonjoBajesBulletin oktober 2011
WAT VINDT RECLASSERING NEDERLAND VAN HAAR WERK? In brieven aan de Tweede Kamer ventileert Reclassering Nederland haar standpunten Wet voorwaardelijke sancties en voorwaardelijke invrijheidstelling
Voorwaardelijke sancties; gedrag veranderen met een ‘stok achter de deur’. Bijzonder effectief waar het gaat om het duurzaam vergroten van de veiligheid in Nederland. Risico’s zijn leidend, de (bijzondere) voorwaarden bepalen de weg waarlangs controle en begeleiding door de reclassering effect moeten sorteren. De wettelijke verankering is een belangrijke stap Maandag 21 maart 2011
Toezicht op basis van risico’s
Risico’s moeten bepalend zijn voor het opleggen van een reclasseringstoezicht en de duur ervan. Bij tbs’ers, maar ook bij gevallen waarbij geen tbs wordt opgelegd, maar sprake is van minstens even grote risico’s voor de samen-
leving. Graag draagt Reclassering Nederland met deze brief bij aan uw debat over tbs-onderwerpen. Maandag 21 maart 2011.
Plenaire behandeling wetsvoorstel taakstraf
De werkstraf is een effectieve sanctie. Dat deze sanctie niet geschikt is voor ernstige geweld- en zedendaders, dat vindt ook Reclassering Nederland. Tenminste, niet als hoofdstraf, een combinatie met reclasseringstoezicht, een enkelband of gedragsinterventies kunnen juist zeer nuttig zijn. Maatwerk is van belang. Met deze brief draagt Reclassering Nederland bij aan de plenaire behandeling van het voorstel tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht in verband met het beperken van de mogelijkheden om een taakstraf op te leggen Maandag 7 februari 2011.
Maatregelen die veiligheid bevorderen
‘Daders moeten in hun eigen omgeving worden aangepakt.’ Ook wordt door het kabinet een strafdienstplicht aangekondigd. Gericht op grensoverschrijdend gedrag van risicojongeren. Deze nieuwe vorm van dienstplicht zal bestaan uit een combinatie van straf, verwijdering van straat, de uitvoering van opgedragen werkzaamheden en heropvoeding vanuit thuis of school. Eventueel aangevuld met nachtdetentie. De Tweede Kamer spreekt over de begroting 2011 van het ministerie van Veiligheid en Justitie. En beoordeelt maatregelen van het kabinet die veiligheid bevorderen. Reclassering Nederland draagt suggesties aan. Dinsdag 16 november 2010
PARTNERS VAN DE RECLASSERING CEP, de Europese reclasseringsvereniging Reclassering Nederland is een van de oprichters van de Conférence Permanente Européenne de la Probation, de Europese vereniging van reclasseringsstellingen. Dienst Justitiële Inrichtingen Na veroordeling komt een verdachte soms in de gevangenis. Begeleiding van betrokkene is een reclasseringstaak. Daarbij werkt Reclassering Nederland samen met de Dienst Justitiële Inrichtingen. Forensisch Consortium Adolescenten (ForCA) ForCA is een actief netwerk van organisaties in het werkveld justitie, delinquentie en jongeren. ForCA wil beter zicht krijgen op jongeren die een ernstig delict hebben gepleegd en verblijven in een Justitiële Jeugdinrichting (JJI). Inspectie voor de Sanctietoepasing. De inspectie houdt toezicht op de effectiviteit en de kwaliteit van de sanctietoepassing door Reclassering Nederland. Gevangenenzorg Nederland Hulporganisatie voor gevangenen, exgevangenen en de familie van gevangenen. Vrijwilligers leggen bezoeken af in heel Nederland. Maatschappelijk werkers, in dienst bij Gevangenzorg Nederland, sturen hen aan.
Kenniscentrum CrossOver Over jongeren met een beperking en werk. Leger des Heils Jeugdzorg en reclassering Het Leger des Heils Jeugdzorg & Reclassering (LJ&R) is onderdeel van de Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg. De LJ&R biedt professionele hulp aan jongeren, volwassenen en gezinnen, die met justitie in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen. Dat doen we met een netwerk van zorg in de vorm van intensieve gezinsprogramma’s, gedragstrainingen, jeugdbeschermingsmaatregelingen, pleegzorg, (jeugd)reclassering en reïntegratieprogramma’s. Maatjesproject Vrij & Verder Ministerie van Buitenlandse Zaken Toezicht op en bemiddeling van in het buitenland gearresteerde en gedetineerde Nederlanders. Ministerie van Justitie Naast subsidieverstrekker is het ministerie van Justitie ook een belangrijke opdrachtgever. MOgroep, brancheorganisatie voor Jeugdzorg en Kinder-opvang Werkgeversorganisatie voor Jeugdzorg, Kinderopvang en Welzijn & Maatschappelijke dienstverlening. De Jeugdreclassering is onderdeel van de
branche Jeugdzorg. Openbaar Ministerie De reclassering schrijft in opdracht van het Openbaar Ministerie adviezen en rapportages. Deze spelen een rol bij het totstandkomen van de eis. Politie In veel gevallen bezoekt de reclassering direct na aanhouding de verdachte op het politiebureau. Raad voor de Kinderbescherming De reclassering wil voorkomen dat jongeren die een misstap hebben gemaakt opnieuw ontsporen. Bij de aanpak van jonge lastpakken schakelt zij geregeld de hulp in van de Raad voor de Kinderbescherming. Rechtbank Rechters kunnen ervoor kiezen adviezen en rapportages over verdachten mee te nemen in het vaststellen van de straf. Ministerie van Justitie. Naast subsidieverstrekker is het ministerie van Justitie ook een belangrijke opdrachtgever. Stichting Educatie Achter Buitenlandse Tralies (EABT) Schriftelijke cursussen en de voort-
Blijf niet vastzitten aan uw toegewezen advocaat! Wilt u worden bijgestaan door een strafrechtspecialist? Neem contact op met mr. Mathieu van Linde en informeer vrijblijvend naar de mogelijkheden: 050-3113001.
Blokzijl Advocaten Lopende Diep NZ 1 9712 NV Groningen
Volgens true crime magazine Koud Bloed één van de 10 beste jonge topadvocaten.
www.strafrechtadvocaatgroningen.nl
Vermindering regeldruk op reclasseringsorganisaties
Regeldruk en overbodige bureaucratie wegnemen, betekent enerzijds heel concreet het schrappen van processtappen, protocollen en procedures. Anderzijds gaat het ook om houding en gedrag; aansturing door management die ruimte moet geven, maar zeker ook het némen van de ruimte die de kaders bieden door medewerkers zelf. Dit bleek uit de in eigen huis opgerichte landelijke Taskforce Stop de Bureaucratie. Ook de bewindslieden van Justitie hebben de reclassering een steun in de rug gegeven door bij te dragen aan het terugdringen van overbodige regels. Met deze brief draagt Reclassering Nederland graag bij aan uw schriftelijke inbreng op 30 september. Dinsdag 28 september 2010
gangsbewaking van die cursussen, in het kader van buitenlandse gevangenschap. Stichting Epafras Geestelijke begeleiding van in het buitenland gedetineerde Nederlanders. Stichting Exodus Opvang voor ex-gedetineerden die intensieve begeleiding willen. Stichting Verslavingsreclassering GGZ De Stichting Verslavingsreclassering GGZ begeleidt verslaafden die een strafbaar feit hebben gepleegd of verdachten daarvan. Doel is reïntegratie in de maatschappij, door middel van vroegtijdig contact, advisering aan Openbaar Ministerie en Rechterlijke Macht, intensieve reclasseringsbegeleiding en adequate nazorg . Tbs-klinieken Soms leiden ernstige psychiatrische problemen (mede) tot het plegen van strafbare feiten. Een gestrafte kan dan ter beschikking stelling (tbs) opgelegd krijgen. Reclassering Nederland en tbs-klinieken werken intensief samen om herhaling van het strafbare gedrag te voorkomen.
RECLASSERING IN CIJFERS • Regio’s: Reclassering Nederland telt tien regio’s. 10 • Medewerkers: per 31 december 2009 1.890 • Contacten: reclasseringscontacten met verdachten, daders, detentieverlaters etc. 2009 69.596 • Omzet: Reclassering Nederland 2010 151.000.000
Producten en diensten
• Vroeghulpbezoek: vroeghulpbezoeken meteen na arrestatie in 2010 6.752 • Interventies: vroeghulpinterventies: begeleiding tijdens voorarrest in 2009 1.666 • Diagnoses: professionele inschatting risico’s in 2009 4.559 • RISc: toepassing recidive inschattingsschalen in 2009 11.603 • Quickscan: recidive risico in korte tijd bepalen, in 2009 6.422 • Rapporten: voorlichtingsrapporten, relevante gegevens op een rij in 2010 1.976 • Adviesrapporten: verstrekt door Reclassering in 2010 15.000 • Maatregelrapporten: bij psychische of verslavingsproblemen in 2009 306 • Toezichten: in vrijheden beperken, ander gedrag stimuleren in 2010 15.678 • Toeleidingen: in verband met zorg in 2010: organiseren van noodzakelijke behandeling 1.894 • Interventies: gedragsinterventies voor herstel sociaal gedrag in 2010 1.156 • Werkstraffen: straf als dienst aan de samenleving in 2010 27.278
Lina Advocaten Specialisten in
strafzaken, overleverings-, uitleverings-, cassatiezaken Ve n l o
077-351 10 42
Adv_Bonjo_131x95.indd 1
info@lina-advocaten.nl
w w w. l i n a - a d v o c a t e n . n l
08-09-2010 15:01:00
16
BonjoBajesBulletin oktober 2011
RECLASSERING EN NAZORG AAN (EX)GEDETINEERDEN van (ex)-gedetineerden in hun stad of dorp. Dat kan door diagnose/advies, toezicht in bestuurlijk kader (er hangt de (ex)gedetineerde immers geen gevangenisstraf meer boven het hoofd), gedragstrainingen, ondersteunen bij het vinden van woonruimte en/of een zinvolle dagbesteding. Gedragstrainingen die de reclassering zelf verzorgt, worden opgelegd om het gedrag van een delictpleger te beïnvloeden.
Erkende gedragstrainingen zijn:
Nazorg aan (ex)gedetineerden is sinds 2004 een verantwoordelijkheid van gemeenten. Voor die tijd was de reclassering verantwoordelijk voor de nazorg aan (ex)gedetineerden. Toenmalig minister Donner van Justitie stelde dat, als iemand eenmaal zijn gevangenisstraf had uitgezeten, hij/zij een vrij burger is die - zoals alle andere inwoners die niet met Justitie in aanraking zijn gekomen - onder de zorg valt van de gemeente.
De medewerker van het gemeentelijk Coördinatiepunt Nazorg beoordeelt in hoeverre iemand in aanmerking komt voor nazorg. Lang niet iedere (ex)gedetineerde krijgt nazorg. De nazorg is gericht op het voorkomen van recidive door controle en begeleiding van de (ex)gedetineerde. Gemeenten kunnen er voor kiezen om de reclassering in te schakelen hen te ondersteunen bij de terugkeer
• Training cognitieve vaardigheden (CoVa) • Training cognitieve vaardigheden voor minder begaafden of personen met leerachterstand (CoVa+) • Training agressiebeheersing huiselijk geweld (TAB) • Arbeidsvaardigheidtraining (ArVa) • Module budgetteren • Agressietraining • Woontraining • Leefstijltraining • Korte leefstijltraining
In ontwikkeling zijn:
• Training voor plegers huiselijk geweld • Training alcohol en geweld
GGZ EN LEGER DES HEILS Naast Reclassering Nederland zijn er: • De Stichting Verslavingsreclassering GGZ (SVG) is een netwerkorganisatie bestaande uit een stafbureau en elf verslavingszorginstellingen met een reclasseringserkenning. Deze instellingen begeleiden verslaafden die een strafbaar feit hebben gepleegd of hiervan worden verdacht.
• Het Leger des Heils Jeugdzorg & Reclassering, onderdeel van het Leger des Heils, richt zich voornamelijk op de begeleiding van ‘sociaal zwakkeren’. Onder deze groep vallen bijvoorbeeld dak- en thuislozen, zorgwekkende zorgmijders, veelplegers en mensen met ernstige psychiatrische problematiek. Doordat deze doelgroep vaak moeilijk te bereiken is, hanteren zij een ‘outreachende’ (bemoeizorgachtige) werkwijze.
DE BUREAUS JEUGDZORG VOOR DE JEUGDRECLASSERING jeugdzorgaanbieders voor bijvoorbeeld therapie. Het AMK (Advies- en meldpunt kindermishandeling) doet onderzoek wanneer er een ernstig vermoeden is van een ongezonde opvoedsituatie. Zo nodig verwijst het AMK door naar de vrijwillige jeugdhulpverlening of, wanneer dit in het belang van de kinderen is, vraagt ze de Raad voor de Kinderbescherming een onderzoek in te stellen. De Raad voor de Kinderbescherming kan de kinderrechter verzoeken een Ondertoezichtstelling (OTS) uit te spreken.
Bureau Jeugdzorg is een Nederlandse zorginstelling voor de jeugd met zowel vrijwillige zorg als verplichte zorg. Bureau Jeugdzorg kent vier afdelingen.
Word Vriend van BONJO voor slechts € 25 per jaar en krijg het BonjoBajesBulletin gratis thuisgestuurd! Bovendien toegang tot ledenvergaderingen en themabijeenkomsten van BONJO!! Schrijf, mail of bel nu! BonjoBajesBulletin, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam Telefoon 020 665 94 20. E-mail info@bonjo.nl
• • • • •
Volgende Bonjo Bajes Bulletin verschijnt op 1 december2011
In het vrijwillige kader is er de Jeugdhulpverlening. Daar ondersteunen de jeugdhulpverleners ouders en kinderen bij tal van opvoedsituaties en verwijzen ze zo nodig door naar
Bureau Jeugdzorg voert ook de OTS en voogdijmaatregel uit. De jeugdbeschermers die een OTS uitvoeren heten in de volksmond ook wel gezinsvoogden. De jeugdbeschermers die de voogdijmaatregel uitvoeren worden ook wel voogden genoemd. Een gezinsvoogd en voogd is dezelfde persoon, namelijk een jeugdbeschermer, die een OTS dan wel een voogdijmaatregel uitvoert. De Jeugdreclassering voert meerdere strafrechtelijk maatregelen uit.
Advocatenkantoor Groenendijk strafrechtadv ocaten
specialisme is een eis voor een strafzaak, dat bieden wij u aan •
•
•
•
• •
Wij houden ons alleen bezig met strafrecht! Ruim 15 jaar ervaring in het strafrecht! Alle strafzaken op TOPniveau en Pro deo! Regelmatig bezoek van onze advocaat aan u! Wij zijn door het hele land actief ! Alle acties in overleg met u! wij nemen graag uw Strafzaak over! bel ons: 070 - 427 93 13 en vraag naar Mr. I.A. Groenendijk
waar kent u ons van? •
•
•
•
•
•
• •
Haagse Metselmoorden: vrijspraak Grootste cocaïnevangst ooit in Nederland: vrijspraak Interpol valse bankbiljetten: vrijspraak Verduistering geld bij Waardetransport: vrijspraak 1 Overval + 2x voorbereiding in Westland: taakstraf Coldcase, mensenhandel/smokkel, moord Rotterdam, Cocaine in lattenbodem, Enzovoorts.
17
BonjoBajesBulletin oktober 2011
CIJFERS VROEGHULP RECLASSERING VOLWASSENEN In 2009 verrichte de reclassering rond 16000 maal vroeghulp op 85579 inverzekeringstellingen, wat neerkomt op een bezoekpercentage van minder dan 18,5%. Het aantal vroeghulpbezoeken is de afgelopen jaren overigens vrij constant gebleven: 2005: 16.228, 2009: 15.895, 2010: 15.623. Het aantal adviezen aan de rechtercommissaris naar aanleiding van een vroeghulpbezoek is gestegen:
2002: 2850, 2005: 4120, 2009: 5283, 2010: 8119. De aanzienlijke stijging in 2010 kan mogelijk worden toegeschreven aan het programma justitiële voorwaarden en de vernieuwde adviespraktijk van de reclassering. De aantallen stemmen vrijwel overeen met de door het ministerie van Veiligheid en Justitie gestelde streefcijfers. De subsidietoekenning voor het onderdeel vroeghulp laat over de afgelopen jaren de volgende ontwikkeling
zien: 2007: 17486, 2008: 15505, 2009: 14729, 2010: 11240, 2011: 11467 Verdere informatie van het ministerie: In 2007, 2008, 2009 is er ook subsidie verstrekt voor vroeghulpinterventies. De vroeghulpinterventie als adviesrapport bestaat niet meer: in de herijking van de adviesproducten reclassering is de vroeghulpinterventie veranderd in een advies beknopt.
Het product vroeghulp is in tegenstelling tot de overige onderdelen van de productgroep advies sinds 2001 niet gewijzigd. De productdefinitie is vooralsnog: het bieden van 1) acute hulp, 2) crisisinterventie, 3) een start voor een vroeghulpinterventie, 4) informatie aan de cliënt over de (on) mogelijkheden van de reclassering. Voor 2011 is er aan de drie reclasseringsorganisaties gevraagd de functie en vormgeving van het vroeghulp-
bezoek opnieuw te bekijken, vooral ook omdat slechts een beperkt deel van de vroeghulpbezoeken leidt tot een daadwerkelijk advies voor de rechter of het Openbaar Ministerie. Dit vergt in 2011 een duidelijke visie op het doel, de uitgangpunten en de positionering van het vroeghulpbezoek. Daarbij moet de relatie tussen het vroeghulpbezoek en het advies over de schorsing van de voorlopige hechtenis onder voorwaarden worden meegenomen. EINDE ARTIKELEN RECLASSERING
HEBBEN MEDIA NEGATIEVE INVLOED OP HET TBS-BELEID?
Eén zeer recente casus is de zaak Martin C. die in mei 2011 uitgemeten in de publiciteit kwam. Aanleiding was de contactadvertentie van tbs’er Martin C. op de contactensite van Bonjo. De invloed van de media had effect: de zaak werd tot op hoog politiek niveau besproken. Opmerkelijk was dat geen enkele verslaggever met een woordvoerder van Bonjo sprak, hoor en wederhoor, de gouden regel voor elke journalist. Brepoels kwam tijdens haar onderzoek tot de conclusie dat er voorbijgegaan was aan het feit dat in bijna elk bericht over Martin C. onjuistheden staan en
ZOEK DE VERSCHILLEN! Omdat ik in de omstandigheid verkeer dat ik enige jaren de gast ben van Justitie Nederland, heb ik maar eens een rondtour gemaakt langs vier van de vijf vrouwengevangenissen die Nederland telt. Er is mij een aantal opmerkelijke verschillen opgevallen, die ik jullie niet wil onthouden. En waar je wellicht je voordeel mee kunt doen.
Deze prent van Bonjo’s striptekenaar Robin Vinck laat de aandacht zien die media hebben voor alles wat met misdaad, detentie en TBS in het bijzonder te maken heeft.
Voor haar afstudeeronderzoek onderzocht journaliste Marion Brepoels de invloed van media op het tbs-beleid. Dit legde ze vast in een mooi vormgegeven boekje. Aan de hand van een aantal opzienbarende publicaties beschrijft zij de invloed die media hebben op de maatschappelijke beeldvorming én het beleid van tbs.
Vijf vrouwengevangenissen in Nederland
het plaatsen van een contactadvertentie werd beschreven als ware het een wetsovertreding. In de rechtsgang geldt de heilige ‘wet’ resumption of innocence.Bonjo was in genen dele ‘schuldig’ maar kreeg het wel voor de kiezen. Media lijken vogelvrij in het publiceren van berichtgevingen die door de lezer als waarheid worden aangenomen. Tijd voor verandering vindt Brepoels. Ze geeft in haar boekje aanbevelingen voor de overheid, de rechtspraak, politici en ambtenaren en last but not least de media om te komen tot een aanzet van waarheidsgetrouwe en zorgvuldige mediaverslaggeving daar waar het tbs betreft. Nico Epskamp Ontsnapte tbs’er, dreigend gevaar of mediahype? Marion Brepoels ISBN 9789081751803 Te bestellen via maria.brepoels@ gmail.com voor 12,50 euro (incl. verzendkosten) en ter inzage bij de Koninklijke Bibliotheek, www.kb.nl.
Strafrecht • Tbs-zaken • Penitentiair recht
Uiteraard zal je vaak ´kiezen´voor een gevangenis vanwaar de afstand tot je woonomgeving niet al te ver is. Maar vergeet niet dat jij 24 uur binnen moet zitten en dat een omgeving waar jij je niet prettig voelt of naar jouw mening niet goed behandeld wordt, een zeer grote invloed kan hebben. Je kan hier lichamelijk en/of geestelijk ziek van worden. Ik heb in vier van de vijf vrouwengevangenissen vertoefd. Alleen Breda kan ik niets over zeggen en zal ik dan ook niet noemen. Qua personeel (op de werkvloer) zie ik weinig verschillen. Een ieder doet zijn werk vanuit zijn eigen beleving en persoonlijkheid. Er is een uitzondering: een ‘ baardaap’ in Nieuwersluis. Die misbruikt zijn macht en is seksistisch. Er zijn veel klachten tegen deze man. Als er grote verschillen zijn in bejegening, dan is dat vaak terug te voeren op het beleid zoals door de directie wordt uitgezet. Een mooi voorbeeld is Nieuwersluis. Waar vooral bij het personeel dat er al lang werkt een grote mate van ontevredenheid wordt geconstateerd. Zij hebben de tijd meegemaakt dat de regels anders waren. Meer vrijheid, meer activiteiten en minder onvrede. In Nieuwersluis is het personeel alleen nog bezig met in- en uitsluiten, begeleiden naar de ‘ lucht’ of de sport, rapporten typen en internet bekijken.
De oudere garde heeft er geen zin meer in en ziet het als een uitkleding van de functie. Er wordt niet met mentoren gewerkt. Je hebt dus geen aanspreekpunt en als je niet echt assertief bent, dan red je het niet. Verder valt op dat de directeur in Nieuwersluis alleen op de afdeling komt om een rapport te geven. In Ter Peel en ook Zwolle (Amerswiel dus niet), is er vanuit de directie meer en persoonlijk contact. Er zijn veel klachten over het functioneren van de ondersteunende diensten. De medische diensten zijn er m.i. vooral om ons zoet te houden. Er worden veel anti depressiva en slaapmiddelen verstrekt. Tegen een vrouw in Nieuwersluis werd gezegd bij een verdachte moedervlek: plak er maar een pleister op. Nadien bleek het uitgezaaide huidkanker te zijn en is ze nu bezig aan haar tweede chemokuur. De klacht is onderweg. BSD, MMD en TR, veel klachten over de bereikbaarheid, het niet of (veel te) laat reageren. In Ter Peel is het zoals het behoort te zijn. Een brief naar de TR en een week later was ik op kantoor. Korte duidelijke lijnen! Het eten wordt in Amerswiel en Ter Peel nog vers bereid. Vrouwen die daar over klagen weten nog niet wat ze te wachten staat. De zwarte, diepgevroren bakken komen er aan. Ooit wel eens gekookte aardappelen gegeten die diepgevroren waren?
Problemen met politie en justitie? Laat u adviseren door een gespecialiseerd strafrechtadvocaat. Ons gerenommeerde kantoor heeft een landelijke strafrechtpraktijk. Wij zijn 24/7 te bereiken. Wij werken op betaling en, in voorkomend geval, tevens op basis van een toevoeging.
In Zwolle is een zeer gemotiveerde club PIW’ers die leuke activiteiten (beautydag, McDonalddag) organiseren. Ook de kindermiddagen zijn erg leuk. In Amerswiel is er minder animo en zijn het Gedeco en de sportdocent die nog iets proberen. In Nieuwersluis is er weinig te doen bij gebrek aan animo bij het personeel. In Ter Peel is er enthousiast personeel (playbackshow, modeshow). Mocht je zin hebben in een amoureuze relatie met het personeel, maak je goede kans in Zwolle of Amerswiel. Alleen wacht er dan ontslag voor het personeel. Ben je teamleider dan wordt het onder de pet gehouden en de gedetineerde overgeplaatst. Verder is het aantal ISO plaatsingen in Nieuwersluis opvallend. In andere inrichtingen heb ik het niet meegemaakt dat een gedetineerde geboeid en door zes bewakers wordt afgesleept. In Nieuwersluis meerdere malen. Dit is een anoniem artikel. Mocht iemand zich herkennen dan berust dit op louter toeval. Dit artikel valt onder de vrijheid van meningsuiting en behoeft geen acquisitie, staatssecretaris Teeven uitgezonderd.
LAYLA
Köse Advocaten Law Office
Agir ceza davasinda tutukluysaniz ve uzman avukata ihtiyaciniz varsa;
Uzman ceza davasi avukatimiz: av. Havva Yilmaz-Altindag büro 010-215.13.11 cep 06-24.22.77.60
www.degoeijadvocaat.nl • www.tbsadvocaat.nl
Europaplein 42 (‘De Mare’) 1825 tl Alkmaar telefoon 072-56 25 251 – 06-55 30 56 36 fax 072-56 22 644; email info@degoeijadvocaat.nl + extra 06-14 33 95 33 (24 uurs lijn)
Van Dam: 0624676183 Jansen: 0610808610 Van Eeuwijk: 0629409800 http://www.ikwilgeenstraf.nl
Bree 35a 3074 BB Rotterdam www.koselaw.nl
18
BonjoBajesBulletin oktober 2011
Sterke stijging klachten door veranderende samenstelling gevangenisbevolking; grotere mondigheid of anderszins...?
KLACHTEN TEGEN DE MEDISCHE VERZORGING? Gedetineerden hebben, net zoals alle burgers, recht op een goede medische zorg. En eigenlijk zou je kunnen stellen dat de medische zorg voor gedetineerden aan hogere eisen zou moeten voldoen dan de medische zorg in het algemeen in onze samenleving. Immers: de gedetineerde kan, in tegenstelling tot de vrije burger, zich bij ontevredenheid over de behandeling niet richten tot een andere behandelaar, huisarts, specialist of ziekenhuis. Met andere woorden: hij zit vast aan de medische dienst van de penitentiaire inrichting waar hij verblijft. Voor die zorg is aan elke inrichting een arts verbonden, die ook wel gestichtsarts of inrichtingsarts genoemd wordt. Die arts is het hoofd van de medische dienst, waar ook verpleegkundigen en eventueel andere medische hulpverleners deel van uitmaken. Als gedetineerde heb je ook het recht om een arts van eigen keuze, van buiten dus, te raadplegen: voor consult, dus niet voor behandeling. Maar dat moet je dan wel zelf betalen, en dat is voor de meeste gedetineerden geen haalbare kaart. Het medische handelen van de medische dienst moet zorgvuldig zijn. En wat daar onder wordt verstaan, daar verschillen de meningen nog wel eens over.
Klachten nemen explosief toe In de jaren tachtig van de vorige eeuw bleek de medische zorg in detentie veel te wensen over te laten. Dat leidde tot enige geruchtmakende affaires, o.a. het onnodige overlijden van gedetineerden als gevolg van onzorgvuldige medische zorg. Er werden enige Zwartboeken gemaakt (o.a. door de toenmalige Gedeco van Veenhuizen) en er verschenen drie onderzoeken van de Utrechtse Wetenschapswinkel (o.a. ‘Gezondheidszorg in de Bajes van Mascha van Zijl’). De terecht
geschrokken Minister van Justitie stelde een Commissie in met de taak om de medische zorg in penitentiaire inrichtingen door te lichten en met aanbevelingen voor verbeteringen te komen. In het eind van de negentiger jaren werden bijna alle aanbevelingen van die Commissie door de minister aangenomen, en er werd een aparte medische klachtenprocedure ingevoerd (zie hieronder). Vanaf die tijd leek het inderdaad beter te gaan. Of het nu komt door de veranderde samenstelling van de gevangenisbevolking, of omdat de assertiviteit van de gedetineerden is toegenomen, of omdat de medische diensten weer slechter zijn gaan functioneren, ik weet het niet, maar het aantal bij ons binnengekomen klachten van gedetineerden over (in hun ogen) gebrekkige medische zorg en regelrechte medische fouten lijkt de afgelopen jaren explosief toe te nemen.
Wat kan je nu als gedetineerde doen als je het niet eens bent met het handelen van de medische dienst?
Je kan een klacht indienen over het medisch handelen of nalaten. Maar deze klachtenprocedure bestaat uit twee fasen: de bemiddelingsfase en de beroepsfase. Allereerst moet je de klacht met een ‘verzoek om bemiddeling’ indienen bij de Medisch Adviseur van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Dat moet je doen uiterlijk veertien dagen nadat het gewraakte handelen of nalaten heeft plaatsgevonden. De Medisch Adviseur stelt je in de gelegenheid om je klacht mondeling of schriftelijk toe te lichten. Hij zal ook andere gegevens opvragen, zoals je medisch dossier. Jij hebt ook het recht om bepaalde gegevens, bijvoorbeeld de rapportage van een door jou geconsulteerde arts of medisch deskundige van buiten, in te brengen. Binnen vier weken nadat de Medisch Adviseur jouw klacht heeft ontvangen moet hij aan jou een verslag van zijn
Lucardie & De Visser Advocaten • strafzaken • vreemdelingenrecht • personen- en familierecht • arbeidsrecht/uitkeringszaken mr C.A. Lucardie, lid van de NVSA mr drs J. de Visser mr I. Oolgaard Burg. Marijnenlaan 123 2585 DV Den Haag Telefoon 070 363 00 76 Fax 070 361 57 88 www.lucardie-advocaten.nl
bevindingen sturen. Als deze bemiddelingsfase leidt tot een voor jou aanvaardbaar resultaat, dan is de zaak hiermee afgehandeld. Maar als je het niet eens bent met het resultaat, kan je (uiterlijk zeven dagen na ontvangst van de bevindingen) een beroepschrift indienen bij een bijzondere Beroepscommissie van de Centrale Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming, bestaande uit een jurist en twee artsen. De betrokken inrichtingsarts heeft dan inmiddels ook een kopie van jouw beroepschrift ontvangen. De Beroepscommissie heeft inzage in jouw medisch dossier, en ontvangt ook het Rapport van de Medisch Adviseur van Justitie over de bemiddelingsfase. Er vindt vervolgens een zitting plaats waar zowel jij als de inrichtingsarts in de gelegenheid worden gesteld om zich over het geschil uit te spreken.
Als de inrichtingsarts weigert om zijn standpunt duidelijk te maken, zal de Beroepscommissie ervan uitgaan dat jouw versie van het verhaal klopt. De Beroepscommissie moet volgens de wet ‘zo spoedig mogelijk uitspraak doen’. Het is alleen vervelend dat die wettelijke bepaling niet aangeeft wat met ‘zo spoedig mogelijk’ bedoeld wordt. Maar, als je andere wetgeving raadpleegt, dan mag je er toch wel van uitgaan dat de maximum termijn zes weken is, die in uitzonderlijke gevallen (maar dan wel goed gemotiveerd) nog eens met zes weken verlengd kan worden. De uitspraak van de Beroepscommissie kan zijn: • niet-ontvankelijkverklaring;
• ongegrondverklaring; • gegrondverklaring Als je beroep geheel of gedeeltelijk gegrond wordt verklaard, kan de beroepscommissie bepalen dat je recht hebt op ‘enige tegemoetkoming’, bijvoorbeeld een financiële vergoeding. Als je beroep niet-ontvankelijk of ongegrond verklaard wordt, dan kan je binnen het klachtrecht voor gedetineerden hier verder niets meer aan doen. Wèl kan je, als de zaak volgens jou serieus genoeg is, de juridische wegen bewandelen die er voor iedere burger openstaan. Je hebt daar meestal wel een advocaat voor nodig. Je kan je klacht (afhankelijk van de aard en ernst van de klacht, en wat je wilt bereiken) voorleggen aan: • het medisch Tuchtcollege; • de Inspectie voor de Gezondheidszorg; • de civiele rechter (bijvoorbeeld op grond van onrechtmatige daad); • de strafrechter (als je vindt dat het handelen of nalaten van de gestichtsarts en/of de medische dienst zo ernstig is dat er sprake is van een strafbaar feit, zoals schending van het beroepsgeheim, mishandeling, weigeren van hulpverlening aan hulpbehoevenden, enz.) Bovendien kan je de in het begin van dit artikel genoemde wegen bewandelen, en je kan ook de media benaderen met de vraag om jouw zaak grondig te onderzoeken. Bij het benaderen van de media moet je trouwens wel voorzichtig zijn, en vanaf het begin heel goede afspraken maken.
Conclusie:
• er zijn veel theoretische mogelijkheden om als gedetineerde via het
beklagrecht ‘je recht’ af te dwingen; • in de praktijk vallen de resultaten nog wel eens tegen; • gebruik het beklagrecht alleen in belangrijke zaken, en misbruik het niet voor bagatelzaken (‘haar in mijn soep’); • als je echt denkt een belangrijke zaak te hebben, laat je dan adviseren door deskundigen, en zet de zaak dan door, zelfs als men je vanuit de penitentiaire inrichting onder druk zet om de zaak in te trekken; • ook als je de zaak verliest, kan de uitslag daarvan leiden tot een verduidelijking van de rechtspositie van gedetineerden: dat wordt ‘jurisprudentie’ genoemd. • als je als gedetineerde, zo mogelijk in samenwerking met je medegedetineerden, iets wil doen aan de verbetering van je rechtspositie, onderneem dan actie!
Je kan bijvoorbeeld:
• je in de gevangenisbibliotheek verdiepen in de boeken op dit gebied. In iedere gevangenisbibliotheek hoort in ieder geval aanwezig te zijn: Het Bajesboek, de Beginselenwet Gevangeniswezen, de Penitentiaire Maatregel, de (voor detentie relevante) ministeriële circulaires, het BONJO Bajesbulletin, en andere voor gedetineerden belangrijke informatie. Is dit niet aanwezig, spreek dan de voor de gevangenisbibliotheek verantwoordelijke functionaris daar op aan, en stuur een bericht daarover naar BONJO. • je aansluiten bij de in jouw inrichting aanwezige gedetineerdencommissie (Gedeco) , en als die er niet is, er zelf een oprichten samen met geïnteresseerde medegedetineerden; • als je, samen met een aantal medegedetineerden, behoefte hebt aan meer voorlichting over je rechtspositie, kan je bijvoorbeeld via de BSD of de geestelijke verzorging of een andere instantie binnen jouw inrichting, een voorlichting aanvragen bij het sociaal-juridisch adviesbureau van de Stichting K+S. Aan deze voorlichtingen zullen vanaf 1 januari 2012 wel kosten verbonden zijn, omdat het Ministerie van Veiligheid en Justitie, in het kader van de bezuinigingen, de subsidie aan dit Voorlichtingsproject heeft ingetrokken. Erik van der Maal, coördinator van het sociaal-juridisch adviesbureau van het Voorlichtingsproject K+S.
Hendriksen Advocatuur Bent u op zoek naar een strafrechtadvocaat die bereikbaarheid, doortastendheid en juridische kennis hoog in het vaandel heeft staan? Neemt u dan contact op met Hendriksen Advocatuur! Bereikbaar op telefoonnummer 020-3300362 of 06-42125202 Gevestigd in het centrum van Amsterdam. www.hendriksenadvocatuur.nl
Onterecht (nog steeds) vast? Ons team van strafpleiters is ALTIJD bereikbaar! mr B.D.W. Martens 06-51417570
mr M.M. Kuyp
mr C.M.H. van Vliet 06-20092884
mr J. Verschuren 06-30580789
06-12399612
Delissen Martens advocaten belastingadviseurs & mediation. Sportlaan 40, 2566 LB Den Haag. t: 070 311 54 11
19
BonjoBajesBulletin oktober 2011
PAARDEN ZOEKEN REDDER HET IS IN NOOD Column
Door Marion Brepoels
WEER HERFST
Strafbare feiten worden het hele jaar door gepleegd. Ontslagen en faillissementen lopen gelijke tred met de economische ontwikkeling. Het familierecht is seizoensafhankelijk. In januari melden de cliënten zich in rijen bij ons aan om te scheiden. Net de feestdagen achter de rug. Het goede voornemen voor het nieuwe jaar is; ‘die vent de deur uit!’.
Dit paard in nood moet nog duidelijk bekomen van het hem aangedane leed. Twee vrijwilligers zijn voor hem aan het werk om het leven een stukje dragelijker te maken. Foto Marion Brepoels.
(Ex)gedetineerden en tbs’ers die op zoek zijn naar een zinvolle dagbesteding kunnen bij de Stichting Paard in Nood werken als vrijwilliger. ‘Ieder mens verdient een tweede kans’, vindt oprichter Petra. ‘Werken voor en met paarden is dankbaar werk: de dieren die door ons worden opgevangen hebben een fijn leven en de vrijwilliger levert een goede bijdrage.’
De paarden helpen de vrijwilliger:
De stichting helpt paarden die vanwege ziekte, verwaarlozing en/of mishandeling nergens anders terecht kunnen. De paarden worden opgevangen binnen de stichting of er wordt bemiddeld voor opvang op andere plekken. Onberijdbaar betekent immers niet altijd het einde van de levenskwaliteit!
• door de dagelijkse zorg voor de paarden stijgt de eigenwaarde van de vrijwilliger • de verzorging vraagt om ritme en regelmaat, dit werkt door in het dagelijks leven van de vrijwilliger • de vrijwilliger voelt zich nuttig en kan onvoorwaardelijke liefde geven en ontvangen • de vrijwilliger mag bij de paarden gewoon zichzelf zijn: paarden veroordelen niet om uiterlijk, handicap, of karakter • de paarden houden de vrijwilliger een spiegel voor, zodat hij zichzelf beter leert kennen • door bezig zijn met de paarden komt de vrijwilliger tot rust en kan hij zijn zorgen even aan de kant zetten.
De vrijwilligers zorgen voor de paarden die de stichting in Brunssum en omgeving permanent opvangt. Werken bij de stichting betekent vooral fysiek buiten bezig zijn. Een groot aantal van de vrijwilligers heeft een arbeidsbeperking. Voor vrijwilligers is het verzorgen van de paarden van de stichting veel meer dan bezigheidstherapie. De paarden zijn afhankelijk van hen en het werk geeft de vrijwilliger veel voldoening.
Geïnteresseerd in vrijwilligerswerk bij de Stichting Paard in Nood? Bel, schrijf of mail naar: Stichting Paard in Nood, telefoon 06 10641278 Mailadres info@paardinnood.nl Postadres (hier staan geen paarden), Limburgiaplantsoen 42, 6445 XD Brunssum Of bezoek de site www.paardinnood.nl
Raadhuisplein 9A 5258 BJ Berlicum Telefoon 073 5034543 Telefax 073 5032520 www.giebels-advocaten.nl Vestigingen in Berlicum en Boxtel
Een vergelijkbare hausse zien we in september. In de zomervakantie nog eens goed nagedacht en de knoop doorgehakt. De meeste rechtszaken over omgangsregelingen voeren we voorafgaand aan de schoolvakanties. De vakanties doorbreken de routine en dat levert altijd gedonder op met haalen brengmomenten, paspoorten en verdeling van feestdagen. En nu het herfst gaat geworden staat de agenda van onze familierechtadvocaten vol met nieuwe zaken. Met de bladeren vallen de huwelijken. De mensen zijn boos en teneergeslagen. In januari en september gaat het om het wegwerken van een probleem. In de herfst onderkennen we vaak wraak als het motief voor de juridische actie. Dat wil niet zeggen dat er niets te lachen valt. Aan mijn bureau verscheen een mevrouw wiens ex-echtgenoot stelde geen draagkracht te hebben voor het betalen van de kinderalimentatie. In de procedure heeft zijn advocaat zijn uitkeringsstrook van de sociale dienst overgelegd. ‘Mijnheer zit op het minimum en kan helemaal niets betalen.’ Mijn cliënte, handig met internet, vond haar ex via www.wieowie.nl terug. Hij bleek zich op diverse sites aan te bieden als stripper. Met een foto van zijn gespierde lijf erbij. En met een mooie prijslijst zodat we precies konden uitrekenen wat hij zoal verdient. Natuurlijk stuurden we die informatie naar de rechter en die hield er rekening mee. Ik dacht er nog over om een woordgrapje te maken en te zeggen dat we mijnheer aan het uitkleden waren. Bij scheidingen horen ook strafzaken. Van een losse mishandeling of bedreiging kijkt een rechter al lang niet meer op. Stalking van de ex vormt de moderne methode van pesten. Honderden net niet bedreigende mails en sms-berichten naar de ex, haar nieuwe vriend of haar werkgever sturen komt veel voor. Ik maakte ook mee dat de man iedere winkelier in de buurt waarschuwde om geen geld van zijn ex aan te nemen. Dat geld had zij volgens hem van hem gestolen. Daarom zouden de bakker en slager zich schuldig maken aan heling. Het komt dus niet zelden voor dat er in een echtscheidingszaak ook een strafrechtadvocaat aan te pas moet komen. Wij zijn kort en duidelijk in dit soort kwesties. We doen meteen aangifte van stalking en eisen in kort geding een contact- en straatverbod. Denk aan deze mogelijkheid als uw echtgenoot, echtgenote of partner lastig wordt gevallen in de periode dat u moet zitten. Mr. Bas Martens, advocaat
• penitentiair recht • strafrecht • arbeidsrecht • (echt)scheidingen en alimentatie • jeugdrecht • overige personen- en familierecht • civiel recht • huurrecht • sociale zekerheid • psychiatrisch patiëntenrecht (BOPZ)
20
BonjoBajesBulletin oktober 2011
BERICHT UIT DE BAJES Jack heeft ‘het licht’gezien. Hij is ‘In de Here’gegaan. Het verblijf in de gevangenis werd hem tot een ware hel. We kwamen bijna tegelijkertijd ‘binnen’ en beiden’in beperkingen’ gezet. Hij twee weken en ik vijf weken. In die twee weken deed hij zijn geschiedenis. Vader autohandelaar en ‘van het kamp’. Bekende in het circuit, woonachtig op de Veluwe, bekend in het Amsterdamse. ‘Ik heb jou toch gezien in Haarlem bij….’ (?.) Kan kloppen. Ik geef licht in donker. Dan is hij van veel illegale markten thuis. Getrouwd, twee kindertjes van 2 en 4. Blij dat hij niet in Spanje werd opgepakt. Stond op de internationale lijst. Hoopvol dat de hechtenis niet al te lang zal duren.Toch een jaar netto. Plus vervolgzaken maar dat zou later komen. Vijf weken later kom ik hem tegen in de inrichtingskeuken.Nog vol goede moed. Kreeg ruzie en werd uit de keuken verwijderd. Keerde meer en meer in zichzelf. Miste vrouw, kinderen en familie. Ging ‘tuchten’,oftewel ‘zat heel zwaar’. Ging zichzelf erge verwijten maken en kreeg spijt van (de gevolgen van) zijn illegale handelen. Hij bouwde een altaartje in zijn cel met een foto van J.C. van Nazareth erboven. Lag daar op zijn knieën voor. Een soort openbare oefening van
berouw. Uiting van smart, bidden om kracht. ‘De Profundis’, zoals de katholieke liturgie het noemt. Met nog vijf weken te gaan werd hij naar de IBA ( Intensieve Begeleidngs Afdeling) gebracht.Inmiddels al lang weer thuis bij vrouw en kindertjes. De geestelijke gevolgen die voortvloeien uit gevangenschap worden vaak gedeponeerd bij de geestelijke verzorging. Pastor, dominee, humaniste en de imam hebben een spreekkamer dan wel kantoortje in de bajes. Zij ontvangen daar de mensen maar zijn ook op de afdelingen te vinden. Let wel: het is niet allemaal zielenleed waar de heren mee komen. Er valt ook wat te halen. Het gesprek eindigt vaak met een verzoek om een pakje shag, een telefoonkaart.Daar heeft de pastor wel enige middelen voor. Vaak van buiten. Of mag ik even bellen naar mijn zus, moeder, zieke vriend of wat dan ook . De geroutineerde gedetineerde met een bordje voor zijn kop, die shopt bij alle geloofsrichtingen. Dat is inmiddels wel terug gebracht. Alle gedetineerden ontvangen van kerkelijke zijde de beroemde bajes-agenda vol met justitiële en kerkelijke adressen, pakkende teksten en gedichten. Alsook een jaarkalender met afbeeldingen van paradijselijke stukken natuur.Wordt keurig opgehangen naast de Playmatenatuur. Op je verjaardag krijg je een
pen met opschrift..De pastors zijn toch vaak de bijna enige verbinding richting buitenwereld voor een groep gedetineerden. Vaak is het alleen hun ‘moeke’waar ze op terug kunnen vallen. En die heeft het ook al niet breed. Alle contacten verloren, vrouw heeft uitgevonden dat ze het alleen ook en beter redt. De imam is op de vrijdagmiddag ook populair. Zeker als er arbeid op het program staat. Dan hoeven ze daar niet heen. Voor de oprechte moslim is varkensvlees uit den boze, maar een frikandel gaat er vaak toch wel vlot in.’Ik
Een nieuwe toekomst zonder criminaliteit... ... begint bij Stichting DOOR
Dé DOORstart voor (ex-) gedetineerden
Stichting DOOR biedt al tien jaar deskundige opvang en nazorg aan (ex-)gedetineerden in vrijwillig en justitieel kader. Stichting DOOR trekt zich het lot aan van gedetineerden en ex-gedetineerden. Wat doen wij Stichting DOOR verleent begeleiding op het gebied van wonen, werken, financiën, relaties en zingeving. Een mooie kans voor (ex-)gedetineerden op een toekomst zonder criminaliteit. Aanmelden Gedetineerden kunnen onder de volgende justitiële titels bij Stichting DOOR aanmelden: penitentiair Programma, schorsing Preventieve Hechtenis onder bijzondere voorwaarden, inrichting voor Stelselmatige Daders (ISD), artikel 43 lid 3 PBW, bijzondere Voorwaarde. Informatie Wilt u meer informatie over onze stichting? Kijk op onze website www.stichtingdoor.nl of neem tijdens kantooruren contact met ons secretariaat op, via telefoonnummer: (0118) 63 56 27. Wij staan u graag te woord.
vrees alleen Hem’, zegt de gelovige die neerkijkt op de Westerse samenleving. ‘Mijn lot ligt in Zijn Handen’, hoor je uit Arabische monden klinken. Maar ja, wat moet je ook anders als je eindbestemming Schiphol is. Met een grijs benul van het vervolg in het land van herkomst. Wekelijks is er een kerkdienst, vaak oecumenisch vaak ‘om en om’. Die wordt veel bezocht , vooral in het HvB. Dat is een extra gelegenheid om de cel een uurtje te verlaten. Ze hopen bekenden van andere afdelingen te zien, te spreken of woorden en zaken door te geven, kunnen koffie drinken. Misschien bespeelt een schone jonkvrouwe deze week het orgel. Van buiten komt een groepje, meestal
oudere dames om de mis op te luisteren met gezang, hun aanwezigheid en zelfgebakken koekjes. Ze zijn meestal ook vrijwilligers die gedetineerden bezoeken die nooit bezoek krijgen. De pastor heeft een passende preek voorbereid. Wie zijn rechtzaak nog voor zich heeft, bidt voor een milde beoordeling. Als het vonnis gevallen is en de gedetineerde meer bewegingsvrijheid krijgt, dan neemt het kerkbezoek af. ‘Nu hoeft het niet meer’. Toch is het kerkbezoek wel een 25 %. Opvallend: de plegers van de meest zware delicten, tonen zich het meest gelovig, en het strakst in de leer. God’s wegen zijn waarlijk onnaspeurlijk. Nico E.
Bonjo zit te wachten op jullie creatieve uitingen. Tekeningen, cartoons, verhalen etc. Stuur naar Bonjo, Molukkenstraat 200 1098 TW Amsterdam
036 5471060 SPECIALIST IN (FINANCIEEL)STRAFRECHT: DRUGS, GEWELD, DIEFSTAL, FRAUDE, DETENTIERECHT, KLACHTEN, GIJZELING, ONTNEMINGSVORDERING, WAPENBEZIT, MOORD & DOODSLAG, ZEDENMISDRIJVEN EN VERKEERSOVERTREDINGEN • KENNISMAKINGSAANBOD: EERSTE ZAAK ALTIJD KOSTELOOS! • ADVOCATEN DOOR HEEL NEDERLAND VOOR PERSOONLIJKE AANDACHT • NOODGEVALLEN 24 UUR/7 DAGEN PER WEEK MR ROOS 06 24895550
WWW.ALPHA-ADVOCATEN.NL Flevostraat 6 - 1315 CC Almere
Willemsparkweg 193 1071 HA Amsterdam Tel. 020 - 420 1475 info@teurlingsellens.nl www.teurlingsellens.nl
21
BonjoBajesBulletin oktober 2011
BIJ DE INVENTARIS hangt helemaal van de persoon af die men bezoekt. Ik heb ooit een meneer bezocht die net als ik geïnteresseerd was in voedingssupplementen, (vitamines en mineralen), en we hebben zeer boeiende gesprekken over dat onderwerp gevoerd. De gesprekken zijn doorgaans onderhoudend maar sinds de slangentafel er is, is de bezoekzaal minder gezellig. Hoewel de koffie of thee nu gratis te krijgen is, mochten de bezoekers vroeger zelf thee of koffie uit de automaat tappen. Dat gaf meer levendigheid in de zaal. Er was meer contact, ook met andere bezoekers. Na de thee en koffie scoorden we na veel geklungel en gedoe gevulde koeken of M&M’s uit de snoepautomaat. Those were the days. De snoepautomaat is verdwenen, het gezamenlijk snoepen is over.
Het is bezoekdag en dus meld ik me bij het loket in de hal van de gevangenis. De bewaarder herkent me. “Want,” zegt ze, ”het klinkt misschien een beetje sneu, maar u komt hier al zo lang, u hoort bijna bij de inventaris.“ Ze laat me lachen, ik vind het grappig dat ze me bijna als deel van de inventaris beschouwt. Hoewel er vrijwilligers zijn die veel langer gedetineerden bezoeken dan ik. En de kerkvrijwilligers zijn vaak helemaal kind aan huis in de bajes, sommigen al tientallen jaren. “Wat vind je er nu toch zo leuk aan, aan die bezoeken?” werd me laatst gevraagd. Dat is een beetje moeilijk uit te leggen. De meneer die ik nu bezoek is een gezellig prater, en altijd
goedgehumeurd. Hij heeft gevoel voor humor, laat me regelmatig lachen, een bezoek is altijd gezellig. “Maar het is een man!” zei de vrouw die de vraag stelde. “Waar práát je over met een man?” Inderdaad, met mannen praat je meestal over andere zaken dan met vrouwen. Vrouwen onderling kunnen oeverloos praten over bijvoorbeeld uiterlijk, kleding, boeken en damesbladen. Gesprekken over kinderen en kleinkinderen scoren ook zeer hoog, en er kan eindeloos worden gediscussieerd over HET LEVEN. En vrouwen kunnen nooit maar dan ook nooit uitgesproken raken over het onderwerp en raadsel ‘man’. In de gevangenis gaan de gesprekken over het algemeen over zaken als sport, televisieprogramma’s, muziek, soms over boeken, het onderwerp
De bewaarders zitten nu achter hun monitoren ons te bekijken, en houden de zaal niet meer vanachter een tafel in de gaten. Maar de bewaarders zijn wel net zo vriendelijk en gemoedelijk gebleven als voorheen. En dan hun geduld… Het is verbazingwekkend. Meermalen heb ik meegemaakt dat bezoekers aan het loket boos werden omdat er door de man die ze gingen bezoeken geen invoerformulier was geregeld, voor bijvoorbeeld kleding.
Bezoekafspraak regelen
Vroeger moesten de gedetineerden ook zelf de bezoekafspraken regelen en ging ook dat vaak mis. Boze mensen aan het loket omdat ze niet naar binnen mochten en bewaarders die kalm op hun stuk bleven staan. Tegenwoordig regelen de bezoekers een bezoekafspraak zelf. Daar is trouwens
ook vaak veel geduld voor nodig. Men dient een bepaald telefoonnummer te bellen om het bezoek vast te leggen, maar dat nummer is dikwijls bezet. Dus is het een kwestie van steeds weer opnieuw proberen met een flinke portie engelengeduld maar helaas hebben we engelengeduld niet altijd in voorraad. Het bellen naar de bezoektelefoon kan dus behoorlijk wat frustratie opleveren maar niemand in de gevangenis die dat zal merken, misschien op de bezoektelefoniste na. In de hal van de gevangenis wordt frustratie wél opgemerkt. Vaak heb ik discussies gehoord, en woede en verslagenheid gezien bij de bezoekers die soms van ver kwamen maar toch de meegebrachte kleding in een kluisje moesten doen, of naar de auto moesten brengen. Omdat er door de gedetineerde geen invoerformulier was geregeld en regels zijn nu eenmaal regels. En altijd als dat gebeurde, elke keer als er iemand boos aan het loket stond, steeg mijn bewondering voor de bewaarders. Onredelijke woede roept meestal ook een boze reactie op. Maar altijd bleven de bewaarders kalm en beleefd. Nooit liep het uit de hand, ik heb het althans nooit meegemaakt. In Amerika, waar ik ook wel eens op bezoek ga, zouden boze bezoekers door hun heftige reacties waarschijnlijk worden weggestuurd en een bezoekverbod voor lange tijd hebben gekregen wegens gebrek aan respect voor de bewaarders. Maar dit is Amerika niet.
een uur vol te praten. Maar ik heb nog maar één keer iemand bezocht met wie de gesprekken moeizaam verliepen. En dat kwam omdat hij uit een land kwam met een niet gangbare taal, en hij geen Engels sprak. Bij andere bezoeken waren de onderwerpen geen probleem. Opvallend is trouwens dat het onderwerp “voedsel” vaak aan de orde komt. Het eten in de gevangenis is voor velen niet te pruimen en daarom wordt er vaak zelf gekookt. Het schijnt dat er goede koks rondlopen in deze gevangenis. Ik zou best eens een vorkje willen meeprikken. Er zijn dus gespreksonderwerpen genoeg. Als het bezoekuur voorbij is en de gedetineerden en bezoekers de zaal hebben verlaten, dan blijven de bewaarders achter. Volgens een van de vrouwelijke bewaarders mag ik dan bijna bij de inventaris horen, de mensen die écht bij de inventaris horen zijn toch wel de bewaarders zelf, die hier dag in dag uit hun diensten draaien. Die vriendelijk en beleefd zijn voor de bezoekers. Die, naar mijn ervaring, altijd kalm en rustig zijn. En ook nog in het bezit zijn van humor en een grote dosis engelengeduld.
Onderwerpen genoeg! Waar we over praten tijdens een bezoek, vroeg dus een kennis. Het leek haar erg moeilijk om met een man
Dini
SPS Sher Practical Services helpt je weer op de werkweg SPS bemiddelt voor je in alle praktische zaken. “We hebben jaren lange ervaring met het coachen van ex-gedetineerden en ex-verslaafden . We hebben trajecten op maat gemaakt en met de (arbeid) wensen van de cliënt rekening gehouden. Door ons uitgebreide netwerk en de expertise van een ervaringsdeskundige kunnen we in opdracht van re-integratie bureaus , reclassering en gemeentelijke instanties je hulp bieden bij het zoeken naar een baan”. Vertelt Sher Molly van SPS.
Door nauwe samenwerking met UWV’s en sociale diensten maar ook ROC’s is er een bouwwerk ontstaan met daarin mogelijkheden en kansen. Bij scholing wordt er gekeken naar competenties en vaardigheden. De weg naar een baan wordt samen met de cliënt besproken en eerdere ervaring telt mee. Ook is er de mogelijkheid om zelfstandig ondernemer te worden met begeleiding gedurende start en het eerste jaar. Schuldhulpverlening, sollicitatie-
Sommige zaken zijn normaal Uw advocaat kent uw dossier. Hij is bereikbaar en zet zich voor u in. Hij heeft gedegen kennis van (de ontwikkelingen in) het strafrecht.
training en gezinscoaching zijn enkele mogelijkheden die er geboden worden. Na een intake gesprek wat evt. ook mogelijk is tijdens detentie, wordt een plan van aanpak opgesteld dat stap voor stap met elkaar doorlopen wordt. ‘Dat werkt!‘ Voor meer info: SPS Sher Molly, webmaster@espees.nl, 06-51085363. (Misschien wil je MMD een mailtje voor je sturen!)
Is uw ervaring anders? Neem dan eens contact op met Aartsen Hekman Lodder advocaten. Een jong kantoor te Utrecht met ervaren advocaten.
AHL Advocaten Utrecht • Van Asch van Wijckskade 31 • 3512 VR Utrecht tel. 030 230 20 60 • fax. 030 230 05 76 • www.ahl-advocaten.nl 158x80_adv.indd 1
strafrechtadvocaten die doorbijten
Mr. Pascal Lodder
13-09-11 16:33
Tweede Boerhaavestaat 46 1091 AN Amsterdam telefoon 020 689 7910
www.rtpadvocaten.nl info@rtpadvocaten.nl
22
BonjoBajesBulletin oktober 2011
‘Triple criple’: verslaafd, gestoord en beperkt
VAN DE GEVANGENIS NAAR DE STRAAT Met toestemming overgenomen uit tijdschrift: Psy-magazine, juni 2011 Sommige veelplegers met een isd-maatregel zitten jaren in de gevangenis. Daarna belanden ze vaak op straat waar ze weer vervallen in hun oude gedrag. Voor verstandelijk gehandicapte veelplegers die ook nog eens kampen met gedragsproblemen lijkt nergens plek te zijn. De huisvesting van daklozen is de laatste jaren sterk verbeterd. Er is echter een groep die hardnekkig buiten de boot valt: verslaafde veelplegers met psychische problemen die daarbij ook nog eens beperkt zijn. Tot voor kort werd de verstandelijke handicap niet eens onderkend. Maar na de invoering van de isd-maatregel (inrichting stelselmatige daders), werd het mogelijk veelplegers twee jaar op te sluiten, en toen werd duidelijk dat een aantal van hen een laag IQ had. Lousje Koning, voormalig gevangenisdirecteur in Amsterdam, zet zich sinds haar pensionering, twee jaar geleden, in voor deze groep. Zij doet dit in nauwe samenwerking met het Leger des Heils, dat al een paar jaar huisvesting biedt aan verslaafden met een psychiatrische stoornis - de zogenoemde Domushuizen. Voor de minder intelligente verslaafden zal er-wellicht- een Domus-plus komen. Koning kent deze mensen van nabij: ‘Voorheen liep een veelpleger na een paar weken weer vrij rond. In de isd kunnen we mensen echter langere tijd observeren. Dat is handig, want soms kom je er pas na maanden achter dat er meer aan de hand is. Verstandelijk beperkte veelplegers zijn vaak streetwise, ze lijken slim, maar ze zijn het niet. Neem Dennis, hij kon lullen als Brugman, maar bleek slechts een IQ te hebben van 54. We hadden dat aanvankelijk, toen hij in de gevangenis zat, niet in de gaten en stelden te hoge eisen. Hoeve Boschoord in Drenthe was tot voor kort de enige forensische behandelinstelling met de juiste expertise. Helaas met een wachttijd van drie jaar. En ook daar geldt: waar moet iemand na afloop wonen?’ Dennis heeft nog geluk gehad, hij kreeg via een rechterlijke machtiging onderdak in een half open ggz-instelling in Drenthe.
Driemaal isd
Triple criple worden deze veelplegers met een drievoudige problematiek - verslaafd, psychische problemen en verstandelijk beperkt - ook wel genoemd. Ze krijgen hun leven zelf
niet op orde, recidiveren vaak en belanden al snel weer in de gevangenis. Volgens Lousje Koning is het niet vreemd dat deze drievoudig gehandicapte groep snel recidiveert: ‘In de bajes is veel structuur, dat geeft rust. De regels zijn er rigide en gelden voor iedereen. Waarmee ik natuurlijk niet pleit voor een eindeloos verblijf in de gevangenis, niemand vindt het leuk om opgesloten te worden. Maar zodra zo iemand moet terugvallen op zichzelf, gaat het fout.’ De voorbeelden liggen voor het oprapen: Erik bijvoorbeeld, een vrolijke clown, maar een hopeloos geval. Koning: ‘Erik kon elke fiets open krijgen. Van de veertig levensjaren had hij er twintig doorgebracht in detentie. De isd had hij zonder problemen afgemaakt. Hij zou gaan werken bij de fietsenmakerij van de Jellinek. Dolgelukkig was hij. Op een donderdag werd hij bij de poort opgehaald en naar een huis van de maatschappelijke opvang gebracht. Op maandag zou hij zijn eerste zakgeld krijgen. Ter overbrugging kreeg hij 35 euro voorschot mee. In de bajes ging het geld ‘s avonds altijd in een kluisje, in de maatschappelijke opvang niet. Diezelfde avond ging het al mis. Erik had geld en ging voor Sinterklaas spelen: op zijn kamer kregen alle mannen een biertje, de joints gingen rond. Met als gevolg dat hij op maandag geen geld meer had voor de tram. Dan ga je maar lopen, kreeg hij te horen. Maar ja, hij was niet voor niets kampioen fietsendief.’ Of neem Diego, met een IQ van 74. Als zijn moeder op zijn 26e overlijdt, is hij niet alleen zijn steun en toeverlaat kwijt, maar ook zijn huis. Hij verdwijnt in de anonimiteit van Amsterdam en raakt verslaafd aan marihuana, heroïne en crack. Met hosselen en kleine winkeldiefstallen onderhoudt hij zijn verslaving. Psychisch en lichamelijk raakt hij steeds verder in het slop. Onlangs heeft hij voor de derde keer isd gekregen. Hij is nu 46 jaar.
Afschuifgedrag
Hans Oud, programmamanager van de isd in Amsterdam, zegt: ‘Afkicken en als normale burgers terugkeren in de samenleving, dat zit er voor veel van deze mensen niet in. Zonder passende huisvesting en begeleiding kun je er op wachten tot ze weer worden binnengebracht.’ Voor deze gecompliceerde groep is een aparte woonvorm dan ook geen overbodige luxe. Lousje Koning maakt zich al drie jaar hard voor een Domus-plusvoorziening. In gewone
Domushuizen wonen verslaafden met psychiatrische problemen, maar de eerste Domus-plusvoorziening is nog steeds niet van de grond gekomen. Koning: ‘Ik vind het onvoorstelbaar dat de ggz en gehandicapteninstellingen deze mensen buiten de deur hebben gehouden. Ze vinden de problematiek te ingewikkeld en zeggen dat ze daar de expertise niet voor hebben. Dat afschuifgedrag maakt me boos. In de bajes kon ik ook niet zeggen: die vinden we een beetje eng dus die we nemen we niet.’ Bovendien zijn burgers bang voor verslaafden. Koning: ‘De vooroordelen zijn enorm. In het Amsterdamse Westelijk havengebied stond de lokale autodealer aanvankelijk op zijn achterste benen. Inmiddels heeft hij zelfs een aantal Domus-bewoners in dienst. In de Rivierenbuurt stond een kantoorpand leeg, het stadsdeel was al akkoord. Ik dacht dat het een keurige buurt was, maar tijdens de inspraakavonden had de voorlichter nota bene politiebegeleiding nodig. Het plan ging niet door.’
Gemeenten verantwoordelijk Punt is dat niet het ministerie van Justitie, maar de gemeenten verantwoordelijk zijn voor huisvesting van ex-gedetineerden. Zeker als het om verslaafde veelplegers gaat, is dat geen sexy onderwerp. Daar krijgen politici bij bestuurders en burgers niet gemakkelijk de handen voor op elkaar. Want in welke wijk, in welke straat moet zo’n pand komen? In Utrecht en Rotterdam bestaat al een achttal woonvoorzieningen met intensieve begeleiding voor deze doelgroep, midden in de wijken. Maar in veel andere gemeenten gaan bewoners met succes dwarsliggen; in Den Bosch ging een voorbestemd pand in 2008 zelfs in vlammen op. In Amsterdam heeft de gemeente de huisvesting uitbesteed aan het Leger des Heils. Die opende in 2008 en 2009 drie Domushuizen voor verslaafden met psychiatrische problemen en maakt zich nu, samen met Lousje Koning,ook hard voor aparte huisvesting voor de triple criple. Want een gedragsgestoorde, verstandelijk beperkte verslaafde heeft andere behoeften dan een verslaafde met psychiatrische problemen. ‘Met onze cliënten kun je op zich goed overleggen’, vertelt Katia Maas, clustermanager van de ‘gewone’ Domushuizen. ‘Zij willen gelijkwaardig en als volwassene behandeld worden. Wij nemen daarom veel tijd om te praten, we schetsen verschillende scenario’s,
Wij wachten met Tel. 070 3151010
smart op jullie creatieve uitingen.
helpen mensen keuzes te maken. Maar iemand die niet zo slim is, kan dat niet aan. Die heeft geen behoefte aan ingewikkelde gesprekken. Die wil graag korte zinnen, beperkte keuzes, eenduidige afspraken. We krijgen binnenkort een verstandelijk beperkte oudbewoner terug uit de isd. Hij eist veel aandacht en krijgt dan ruzie met medebewoners. We gaan hem nu veel strakker houden, samen pinnen, helpen bij het boodschappen doen, meer begeleiden. Maar ik houd mijn hart vast.’
Eindeloos leuren De ggz, de gehandicaptenzorg, de verslavingszorg, de gemeente, de gevangenis en de daklozenopvang, iedereen is het er over eens dat in Amsterdam minstens één Domusplusvoorziening moet komen. De doelgroep woont nu op straat, zit in de isd of woont in de reguliere opvang. Daar zijn ze een probleem voor anderen en zichzelf. Twee jaar geleden waren de plannen voor een Domusplus al in kannen en kruiken. Alle plekken zijn gereserveerd, maar wat nog altijd ontbreekt is een locatie. Koning: ‘Het gaat om een voorziening met 24 kamers, een gemeenschappelijke keuken en een huiskamer. Als we een plek hebben, kunnen we binnen drie maanden van start. Voor nieuwbouw hebben woningcorporaties momenteel echter geen geld en een leeg kantoorpand is niet zomaar geschikt. De verschillende stadsdelen zijn heel kritisch, ik heb eindeloos lopen leuren. Telkens als je denkt dat er schot in zit, komt er weer wat tussen.’ Een paar maanden geleden kwam Arkin, de Amsterdamse ggz-instelling voor psychiatrie en verslavingszorg, met een aanbod voor een tijdelijke huisvesting gedurende vijf jaar. Het team van het Leger des Heils zal, namens de gemeente, het beheer en de begeleiding voor haar rekening nemen.
De verwachting is dat eind augustus de onderhandelingen zijn afgerond. Het is wel belangrijk dat de gemeente na die vijf jaar een permanente behuizing ter beschikking stelt. Diego zit inmiddels sinds juni 2009 weer in detentie. Na anderhalf jaar verloor hij het hoger beroep dat advocaat Ruth Jager had aangetekend tegen zijn derde isd-maatregel. Haar argument was dat haar cliënt van goede wil was maar dat er voor hem nog nooit naar passende huisvesting was gezocht. In november 2010 werd Diego uit de gewone bajes naar de isd-inrichting overgeplaatst. Daar zit hij nu nog steeds. Met Domus-plus was dat wellicht niet nodig geweest.
Landelijke cijfers
In 2008 deden onderzoeksbureau IVO en verslavingsinstelling NovadicKentron voor het eerst gestructureerd onderzoek naar het intelligentieniveau bij gedetineerden. In de PI Vught was 51 procent van de isd’ers polydrugsverslaafd, had een gedragsstoornis en een lager dan gemiddeld IQ. Negentien procent had een IQ lager dan 85 en negentien procent zelfs lager dan 70. Onderzoeker Peter Greeven: ‘Dat aantal kun je gerust extrapoleren naar de andere tien isd-locaties.’ Uit informatie van Justitie blijkt dat sinds 2001 ongeveer 2000 keer een veelplegersmaatregel is opgelegd. Ongeveer 200 mensen kregen vaker isd. Van alle mensen die in 2009 uit de isd kwamen, had ruim dertig procent geen onderdak. © Janneke Donkerlo Eerder gepubliceerd in Tijdschrift: Psy-magazine, juni 2011 http://www.donkerlo.nl/index.php/ onderwerpen/armoede_verslaving_detentie_daklozen_psychiatrie/artikel/ van_de_gevangenis_naar_de_straat
Advocaat mr. L.W. Plantenga “Do you think a zebra is a white animal with black stripes, or a black animal with white stripes?” - Peter Greenaway -
Stuur op naar Bonjo
Of een zebra een wit dier is met zwarte strepen of een zwart dier met witte strepen?
Molukkenstraat 200
Dat ligt er maar aan hoe je er naar kijkt. Net als een zebra is een strafzaak vaak niet zo zwart-wit als deze op het eerste gezicht lijkt.
1098 TW Amsterdam
Elke zebra heeft een uniek strepenpatroon, zoals de mens een vingerafdruk heeft. Ieder mens is uniek, iedere zaak dus ook. Daarom vergt elke strafzaak een eigen aanpak.
lid van de NVSA Van Bijnkershoeklaan 391 3527 XK Utrecht M 06 41 18 64 93 T 030 26 26 660 F 030 26 25 834
info@advocaatplantenga.nl www.advocaatplantenga.nl
23
BonjoBajesBulletin oktober 2011
Verlichtende technieken Art of Living:
ALTERNATIEVE RECIDIVE BESTRIJDING, MAAR MISSCHIEN WEL EFFECTIEF... Na een eerste kennismaking door de BBB-redactie met de verlichtende ademhalings- en concentratietechnieken van ‘Art of Living’ (AoL) is het ons al snel duidelijk geworden: haal binnen die handel en voor een beetje geld is een forse recidivevermindering binnen handbereik. Het programma Prison Smart van de AoL-guru Ravi Shankar heeft het volgende in zich:
Psycholoog Juan Pablo Diez Ledesma zette het koor op in 2007 in het kader van een rehabilitatie programma,
2 1 4 9 6
8 1 9 2
6 9 7 1 4 2 3 5 8 2 4 Voordelen • Betere slaap • Minder gevoelig voor stress • Grotere innerlijke vreugde • Stabielere geest (minder malen) • Positievere kijk op het leven (minder zorgen) • Meer enthousiasme • Grotere zelfbeheersing • Afname van depressieve gevoelens • Minder behoefte aan roken • Betere lichamelijk conditie Ook is het praktische SMARTprogramma een welkome aanvulling op de al bestaande opleidingen en trainingen voor het personeel. Bij het programma voor justitiële medewerkers ligt de focus meer op teambuilding en het voorkomen van stress en burnout en leren de deelnemers
waarmee de veroordeelden drugsgebruik en geweld moesten opgeven en ‘respect’ moesten leren. In ruil voor hun medewerking kregen ze een bed in de slaapzaal waar ze in alle rust konden verblijven, weg van de hel in de rest van de gevangenis. Het veranderde het leven van de bajesklanten drastisch en dat was ook te zien aan een enorme daling van het aantal recidieven. Als ze optreden binnen de gevangenismuren biedt dat hen niet alleen de gelegenheid om hun hartverscheurende liedjes over hun vreselijke ervaringen te vertolken, maar ook om hun families van wie ze al lang gescheiden zijn weer terug te zien. Bron: Al Jazeera.
praktische vaardigheden die onontbeerlijk zijn in het stressvrij omgaan met de hoge eisen van hun beroep. ‘De gedetineerden die deze nieuwe benadering in stress management hier hebben gevolgd zijn tevreden over de voordelen. Ze melden consequent dat de instrumenten die aangereikt worden nuttig zijn binnen de gevangenis bij het hanteren van conflicten, omgaan met depressie, woede en zorgen. Ze hebben ook het gevoel dat het programma na vrijlating hen blijvend zal helpen bij het voorkomen van terugval in alcohol, drugs and criminaliteit. We hebben niets negatiefs gehoord over het programma van de gedetineerden. Het is duidelijk iets goeds.’ Directeur gevangenis Delhi
6 4 5 8 2 8 7
8 9 3 5
6
Moeilijkheidsgraad: **
2 1 9 1 9 6
8 4 1 7 3 1 9 8 5 4 3
3 8 9 Wie weet waar Joanna Kazbieruk is? Steve van der Plas, ‘een echte Belg’, wil absoluut weten waar hij Joanna Kazbieruk kan bereiken. In detentie in de PI Tilburg, gehuurd door België, schreven Steve en Joanna via Bonjo Contact Bureau ‘intens en intiem’. Joanna was gedetineerd in Amerswiel, Heerhugowaard. Steve werd overgeplaatst naar een Belgische gevangenis en Joanna verwisselde ook van gevangenis. Brieven werden als onbestelbaar retour gezonden. ‘We waren van plan om na detentie een solide relatie en toekomst samen op te bouwen’, aldus Steve. ‘Zijn er dames die weten waar mijn grote liefde en zielsverwant is? Is ze gerepatrieerd? Is er een adres?’ Meld het bij Bonjo. Wij hebben het adres en telefoonnummer van Steve. Bonjo: 020 6659420.
GEDREVEN EN GESLEPEN www.jstwadvocaten.nl
9 6 3 4 1
4 2 7 6 8 9 1
ZINGEND DE BAJES UIT Los Olmos is een gevangenis in Argentini met 2.100 bewoners, die veroordeeld zijn voor overvallen, verkrachting en moord. Het leven in de gevangenis is hard: ze stond erom bekend dat er afslachtingen, verkrachtingen en satanische rituelen plaatsvonden. Het was een snelkookpan vol agressie en geweld. Maar er gloort hoop voor de gevangenen in de donkere cellen, sinds ze kunnen meezingen in het gevangeniskoor.
Moeilijkheidsgraad: *
1 6 8 5
Prison SMART
‘In iedere dader zit een slachtoffer dat om hulp roept. Ook deze persoon is een slachtoffer van onwetendheid, kleingeestigheid en gebrek aan bewustzijn. Het is de stress, het ontbreken van een brede visie op het leven, gebrek aan begrip en slechte communicatie die leiden tot geweld in de samenleving.’ Sri Sri Ravi Shankar Het Prison-SMART-programma wordt aangeboden in gevangenissen in Rusland, India, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Slovenië, Bosnië, Kroatië, Kosovo, Denemarken en Duitsland. In totaal hebben al meer dan 100.000 gedetineerden de cursus gevolgd.. SMART staat voor Stress Management and Rehabilitation Training. Deze cursus is aangepast aan de specifieke omstandigheden en behoeften van gedetineerden.
SUDOKU’S
JSTW Advocaten is een jong en ambitieus kantoor dat begin 2011 is opgericht door Marije Jeltes, Pim Scholte, Pelle Tuinenburg en Niels van Wersch. Na allemaal jarenlange ervaring te hebben opgedaan bij diverse toonaangevende strafrechtkantoren in Amsterdam werd het tijd op eigen benen te staan. Ons kantoor richt zich op de strafrechtpraktijk in al haar facetten. Iedereen kan bij ons terecht. Omvang van de zaak of draagkracht van een cliënt is in de regel niet van belang. Waar wij strafrechtelijke vervolging kunnen voorkomen, zullen wij dit doen. Waar die vervolging een gegeven is, zullen wij u gedurende de strafzaak en ook daarna van de best mogelijke bijstand voorzien. Iedere zaak is voor ons even belangrijk en alleen een optimaal resultaat is voor ons goed genoeg.
Van Baerlestraat 146, 1071 BE Amsterdam T +31 (0) 20 5703880 F +31 (0) 20 2581134 M +31 (0) 624914004 info@jstwadvocaten.nl
4 2 6
Moeilijkheidsgraad: ***
6 8 7
8 3
3 9 6 4 7 1 4 6
2 5
7 6 9 4 5 5 7
8 2
TOPBIJSTAND IN STRAFZAKEN! mr Y. Özdemir Rijswijkseplein 39 2516 EB DEN HAAG 070 388 20 00 06 24 87 95 51
y.ozdemir@ozdemir-advocaten.nl www.ozdemir-advocaten.nl
24
BonjoBajesBulletin oktober 2011
BONJO ALS ONDERSTEUNINGSPLEK VOOR VRIJWILLIGERSORGANISATIES hun best om de kwaliteit van hun werk nog beter te maken. In het jargon: te professionaliseren.
Competentieprofielen
In het voorjaar van 2010 hebben de vier grote organisaties die zich richten op het werken met (ex) delinquenten (Bonjo, Humanitas, Exodus en Gevangenzorg Nederland) een akkoord bereikt met het ministerie van – toen nog – Justitie over de zorg en nazorg voor (ex) delinquenten. In een feestelijke bijeenkomst is de nota ‘Vrijwilligerswerk bij sanctietoepassing, beleidsvisie’ aan Hirsch Ballin, toen nog minister van justitie, overhandigd. Er is toen afgesproken dat in 2011 implementatie van de afspraken plaats vindt.
Scala aan activiteiten
Wellicht de belangrijkste uitkomst van de gesprekken met het ministerie is
dat het vrijwilligerswerk de zegen van het ministerie heeft gekregen. De minister – in ieder geval de toenmalige – vindt het belangrijk dat vrijwilligers met hun brede scala aan activiteiten een bijdrage leveren aan de kwaliteit van wat de minister sanctietoepassing noemt en dat wij meer geneigd zijn te omschrijven als mede bijdragen aan het voorkomen van recidive. Vrijwilligersorganisaties participeren actief door bezoeken in gevangenissen, door allerlei activiteiten met ouders en kinderen, door ondersteuning bij kerkdiensten, door te begeleiden bij nazorg, door zorg voor huisvesting. De scala aan dingen die gedaan worden is, zo blijkt steeds weer, gans verschillend. Alle vrijwilligersorganisaties doen
Een aantal vrijwilligersorganisaties werkt volgens competentieprofielen. Dat zijn overzichten van kennis en vaardigheden die vrijwilligers (zouden moeten) hebben om succesvol aan doelgerichte projecten te werken. Ook Bonjo heeft een competentieprofiel gemaakt. Dat hebben we zo afgesproken met het ministerie. Het competentieprofiel is op te vragen bij Bonjo. Het staat op de website. Het kan dus ook gedownload worden. Het is de bedoeling dat de aangesloten vrijwilligersorganisaties het competentieprofiel gebruiken om te kijken of de mensen die voor hen actief zijn, daartoe gekwalificeerd zijn. We zijn ons ervan bewust dat vrijwilligersorganisaties vaak moeizaam aan hun mensen komen. Dat ze blij zijn dat mensen zich melden, is evident. Dat neemt niet weg dat er eisen gesteld mogen worden. Het kan zijn dat een vrijwilligersorganisatie zelf vindt dat er nog het een en ander aan de kwaliteiten verbeterd kan worden, dan is Bonjo in staat ondersteuning te bieden bij het verwerven van de juiste kwalificaties.
Justitierol
Justitie en de vrijwilligersorganisaties
BESTEL DE PUBLICATIES VAN BONJO
hebben met elkaar rollen afgesproken. Zo vervult justitie de rol van marktmeester. Daartoe blijft justitie de middelen centraal beleggen. Justitie treedt bijvoorbeeld ook regulerend op bij het bepalen van wie nieuw mag toe treden. De vrijwilligersorganisaties en de minister hebben met elkaar afgesproken dat ze beide werken aan een humaan detentieklimaat, aan re-integratie in de samenleving en aan recidivevermindering. Deze drie verschillende pijlers vormen de verbindende sleutel waarmee justitie en de vrijwilligersgroepen hun financieringsrelatie regelen. We kunnen nu als kanttekening plaatsen dat er een en ander is veranderd bij het ministerie. Maar wij van Bonjo gaan er vanuit dat afspraken die voor een aantal jaren gemaakt zijn, niet zo maar over de heg gegooid kunnen worden. Wie gedetailleerd wil weten, wat er is afgesproken, leze zelf de nota. Wij willen er nog een element uithalen dat voor onze leden van belang is.
De verklaring omtrent gedrag
Voor het werken in justitiële instellingen is een verklaring omtrent gedrag nodig: een VOG. Daarbij dient aangetekend te worden dat de screening van vrijwilligers op veiligheidsrisico’s een verantwoordelijkheid is van de inrichting of instelling. Niet DJI zelf doet dat dus, maar de instelling waar gewerkt wordt. Er komen nog criteria voor de wijze van screening. Deze zullen aan de vrijwilligersorganisaties kenbaar gemaakt worden. Dat is tot op heden niet gebeurd, maar wat niet is, kan nog komen. Bonjo gaat ervan uit dat dit geen dictaten zullen zijn, maar dat er in het overleg tussen ministerie en ook Bonjo over gesproken zal worden. Dit is één van de nog losse lijntjes. Jaap Brandligt, voorzitter Bonjo Naschrift: Het kan zijn dat u met allerlei vragen blijft zitten. Bel dan Bonjo: uw ondersteunings- en serviceplek.
Gedetineerden bieden asielhonden een kans op vrijheid! Sponsoring zeer welkom! Meer info en contact www.dutchcelldogs.nl
Naam adres Postcode Plaats Vul hieronder per titel het gewenste aantal exemplaren in; de verzendkosten bedragen € 3.00
x Help! Ik zit vast. Je rechten in de bak
(€ 5,25)
x Op Weg naar een zonnige toekomst
(€ 12,50)
x 48 Vreemdelingen
(€ 16,00)
x Abonnement op Bonjo Bajes Bulletin
(€ 22,50/jaar/6 nummers)
x Belangeloos. Vrijwilligers op bezoek in de bak
(gratis)
OPSTUREN NAAR BONJO, MOLUKKENSTRAAT 200, 1098 TW AMSTERDAM
Advocatenkantoor Van Stratum SPECIALIST IN STRAFZAKEN
De top van de nieuwe generatie strafrechtadvocaten
adv o c a t e n k a ntoo r
van der weide 1071 MZ Amsterdam
telefoon 020 6727 838 fax 020 6727 839 gsm 06 460 239 69
website www.advocatenkantoorvanderweide.nl
e-mail mvanstratum@advocatenkantoorvanstratum.nl website www.advocatenkantoorvanstratum.nl
Unieke telefoondienst voor gedetineerden,familie, vrienden en advocaten.
Johannes Verhulststraat 113
e-mail info@advocatenkantoorvanderweide.nl
mr. M. van Stratum Wassenaarseweg 4 2596 CH Den Haag telefoon 070 360 891 00 mobiel 06 109 149 44
mr Richard van der Weide, de pitbull onder de pleiters
Nu ook verkrijgbaar als belkaart, kijk voor informatie op de website of bel onze klantenservice +31(0)20 2400580.
www.jailphone.nl