MARIA MONTESSORI (1870-1952)
Naiara Escalante Laura Fdz. De Retana MarĂa Herreros Aitziber Zulueta Haur Hezkuntza 2. Maila 2011-2012 ikasturtea
MONTESSORIREN METODOA
Montessorik ikasleek era naturalean, haiek bakarrik, helduen laguntzarik gabe egiten zutena behatu zuen bere metodoa behaketa hauetan oinarritu. o Montessoriren ustez haurrek belaki moduan eguneroko bizitzarako beharrezkoak dituzten informazioak modu espontaneoan xurgatu.
Humanismo integralean oinarritu izaki bizidunen prestakuntza pertsona bakar moduan eta askatasunez, adimenez eta duintasunez ekiteko gaitasunarekin aldarrikatzen du.
Desadostasuna Europan erabiltzen ziren teknika zorrotz eta krudelekin bere ideiak haurrarenganako errespetuan eta haien ikasteko gaitasunean oinarritu.
Montessoriren lana haurrek zentzumenen bidez esparru prestatu batean eta irakaslearen behaketa zientifikoa erabiliz, izaki moduan duten potentziala lortzen laguntzea.
Hezkuntzaren helmuga ikasteko desira naturala piztea.
Talde bakoitzean adin ezberdinetako ikasleak daude Nagusienek txikienei lagundu eta ahaztutako kontzeptuak birpasatu (retroalimentación).
Hezkuntza metodo hau oinarritu hezitzaileak haurra maitatzeko, pertsona moduan errespetatzeko eta umearen beharrak asetzeko duen gaitasunean.
Montessorik ez zuen jeniorik sortu nahi umeei dituzten ahalmenak garatzeko aukera eman nahi zien.
Montessoriren giroak ez du umeen arteko lehiakortasuna sustatzen; ume bakoitzaren lorpena baloratzen du.
Isiltasuna eta mugikortasuna ezinbesteko
elementuak umeek ekintzaren
arabera, haien mahaiak mugitu, taldekatu edo sakabanatzeko aukera dute; altzairu guztiak haurraren tamainari egokituak daude.
Errorea, akatsa edo falta ikaskuntzaren parte bezala kontsideratzen da; ez da zigortua edo nabarmendua. Umeari auto-ebaluazioa egitera estimulatzen zaio.
Montessoriren metodoa bizitzarako hezkuntza moduan kontsideratuta dago eta hori lortzeko hurrengo alderdiez baliatzen da: Metodoak: o Izaki bizidunaren garapen naturalari laguntzen dio. o Haurra bere nortasuna sortzeko eta bere izaera aldarrikatzeko estimulatzen du segurtasuna eta errespetua eskainiz. o Umea bere prestakuntza espiritual eta intelektualean gidatzen du. o Umea bere burua (ezagutza) eraikitzen duela onartzen du. o Haurrarengan erantzukizun eta auto-diziplinaren garapena bultzatzen du, umeari independentzia eta askatasuna lortzen lagunduz. o Onartua izan dezan, umearengan parte-hartze gaitasuna garatzen du.
MONTESSORI PEDAGOGIAREN PRINTZIPIO NAGUSIAK 
Askatasuna

Ekintza

Banakotasuna
Metodologia honetan landutako beste aspektu batzuk: o Ordena o Kontzentrazioa o Besteekiko eta norberarekiko errespetua o Autonomia o Independentzia
o Ekimena o Hautatzeko gaitasuna o Borondatearen garapena o Auto-diziplina
BERE METODOAREN ARDATZ NAGUSIAK Haurraren garapena
Haurraren garapena ez da lineala. Maila ezberdinak dauzka, sentsibilitate ezberdinez hornituak. o Haurtzaro txikia (0-6 urte) o Haurtzaro handia (6-12 urte) o Nerabezaroa (12-18 urte) o Heldutasun gaztea (18-24 urte)
Garai sentigarri bakoitzak funtzio berri bat dakar, hala nola, ordena, hizkuntza eta mugimendua.
Haurtzaro txikiari berebiziko garrantzia ematen dio Bere metodoa etapa honetarako, bereziki, garatu.
Montessoriren ustez, 0-6 urte bitartean, haurrek gauza berriak erraztasun handiz eta gogoz ikas ditzakete.
Zentzumenen garapenaren printzipioa
Eskua adimenaren faktorea da.
Haurrak mundua zentzumen guztiak erabiliz bereganatzen du.
Haurrak material egokiak baldin baditu
6 urte bitartean kontzeptu
abstraktuak ulertzen has daiteke. o
Eskolako materialari garrantzi handia eman bere metodoak tresneria pedagogiko berezia dakar haurrak ukituz, ikusiz, entzunez, dastatuz, mugituz eta usainduz ikasten duenez, zentzumen hauek guztiak era progresibo batean lantzen dituzten materialak sortu.
Ikaslearen jarduera libreko printzipioa
Umearen garapena suerta dadin askatasuna beharrezkoa.
Bizitzan agertzen diren oztopoei aurre egiteko, haurrak aske jarduten utzi behar dira Montessorik eskolan ezartzen den askatasun falta, isilpean eta geldirik egon beharra gogor kritikatzen du, baita diziplina lortzeko ematen diren zigorrak eta sariak.
Pasibitatean ez dago askatasunik eta ezin da barneko mundua era egokian garatu Kanpoan dagoen guztia barneratu ahal izateko "jardun" egin behar da auto-hezkuntza sortu.
Montessori eskoletan garatzen den askatasuna psikologikoa norberaren diziplinan oinarritua.
Ordenak garrantzi berezia du bere metodoan.
Banakotasunaren printzipioa
Bere metodoa norbanakoaren erritmoan eta jarraipenean oinarritu.
Irakasleak haur bakoitza non aurkitzen den behatu behar du ez du irakatsi behar ikasle bakoitzaren bidea zuzendu behar du Montessorik irakasleei "zuzendari" deitzen zien.
Auto-hezkuntza prozesuan, ikasle bakoitzak, materialekin aritzean, ondo doan antzematen du materialak auto-zuzentzaileak baitira.
Irakasleak berarentzat egokiak diren materialak eskainiko dizkio ume bakoitzari.
MONTESSORI METODOAREN ELEMENTUAK Giro antolatua
Umearentzat arduraz antolatutako ingurunea da ikasten eta hazten laguntzeko.
Bi faktorez osatuta: o Ingurunea o Materiala Prestatuta dago bertan arlo soziala, emozionala zein intelektuala lantzeko eta umearen seguritate beharrak asetzeko.
Montessorik egiaztatu haurraren ingurunea bere garapen aldirako egokiak diren materialekin prestatuz gero eta berari lan egiteko materiala hautatuz utziz gero haurraren garapen osoa lortzeko bidea ireki.
Ingurunea
Montessoriren metodoan espazioak zabalak eta argitsuak; lorez eta landarez apainduta eta oso ordenatuak.
Espazioak haurrek ezagutza desira eta umeen independentzia sustatzeko antolatuta daude.
Espazio hauetan dauden altzairuak, materialak eta azpiegiturak umeen eskura daude.
Espazio hauetan umeek: o Materialak eta ekintzak aukeratzeko askatasuna. o Nahi dutenean ekintzaz aldatzeko aukera. o Gelatik askatasun osoz mugi daitezke era indibidualean lan egiten.
Espazio hauek umeen segurtasuna eta gainerako kideen eskubideak bermatu behar dituzte.
“Umeak libre egon behar du” Erabakiak hartzeko eta ikerkuntzak egiteko Umeak bakarrik ikasten du.
“La única disciplina verdadera es la de uno mismo”
MATERIALA
Gizakien inteligentzia eta abilidade guztiei oinarri sendoa emateko umeek material anitz eskura dituzte.
Montessorik sortutakoa umeen behar guztiak asetu material guztia: o Erakargarria o Progresiboa o Errorearen kontrol propioarekin
Materialak modu zientifikoan egin ziren: o Umeen tamainara egokituta o Guztiek ikaskuntza helburu zehatz bat dute o Material naturalekin diseinatuta (zura, bidrioa eta metala).
Materiala, gela barruan, hiru taldetan banatzen da: o Bizitzarako materiala (3/4 urtekoentzat) o Zentzumenak lantzekoa (gelako guztiek) o Material akademikoa irakurketa, idazketa, natura, geografia, gramatika …
Bere materialak zentzumenen lanketatik abiatu.
Mota ezberdinetako materiala trebetasun eta giza inteligentzia guztiei oinarri tinko bat emateko.
Ezagupen kognitibo berria egiterakoan, ahalik eta zentzumen gehienak erabili beharko dira.
Material bakoitzak ezaugarri bat lantzen du Ezaugarri hauek isolatuak agertzen dira Hasieran, ezaugarri horiek kontraste handiz eskainiko dira.
Materiala, orobat, graduatua da Ezaugarri horiek menderatzen diren heinean, beste nolakotasun batzuk lantzeko erabiliak dira.
Errorearen kontrola dute.
Umeari ikasten duena ulertzen laguntzen diote kontzeptu abstraktuak esperientzia sentsorial zehatzarekin erlazionatuz Benetan ikasten ari du eta ez, soilik, memorizatzen.
Ingurunean zehar, materialak esparru desberdinetan sakabanatuak daude Esparru hauetara umeek sarbide librea dute bertan egin nahi duten jarduera aukeratu dezakete.
EREDU PRAKTIKOA
Irakaslearen papera
Montessorirentzat irakasleak gidariak dira eta beraien papera irakasle tradizionalen paperarekin asko ezberdintzen da batez ere ume bakoitzaren beharren eta interesen behatzailea izan behar du.
Gidari batzuek, soilik, Montessorik diseinatutako materialak erabiltzen dituzte, beste batzuek, ordea, material berriak garatu edo material hezigarriak Montessoriren metodora egokitzen dituzte.
Gidariaren ezaugarriak
Haurraren garapenaren etapa bakoitzaren behar intelektual, fisiko eta psikologikoak sakonki ezagutzea.
Umearen adinera egokituta dagoen garapen armoniko bat lortzeko beharrezkoak diren material edo ekintzetara haurra zuzentzea.
Espazioan aurkitzen den material bakoitzaren erabilera egokia eta helburuak ezagutzea.
Objektuen eta materialen erabilera modu argi eta zehatzean adieraztea.
Umea material batekin lehenengo aldiz kontaktuan jartzen denean, paper aktiboa izatea, eta material hori umearentzat ezaguna denean, berriz, rol pasiboa.
Ingurunea beti garbi eta ordenatua izatea.
Umeek laguntza eskatzean, laguntzeko prest agertzea eta umeen lan eta erroreak errespetatzea.
Umearen garapenean, bere independentzia eta sormena sustatzea.
Haurrarengan auto-diziplina, ontasuna eta kortesia sustatzea.
Haurra modu independentean bere ideiak behatzen, eztabaidatzen eta esploratzen ikas dezan gidatzea Kulturarenganako eta zientziarenganako interesa bultzatuz.
MONTESSORI METODOA VERSUS METODO TRADIZIONALA
MONTESSORI Ezagutzazko egituretan eta garapen sozialean enfasia.
TRADIZIONALA Memorizatutako ezagutzan eta garapen sozialean enfasia.
Irakaslearen rola pasiboa da. Ikaslea ikaskuntza- irakaskuntza prozesuan, Irakasleak paper menderatzaile eta aktiboa parte hartzaile aktiboa da.
gauzatzen du. Ikaslea
ikaskuntza-irakaskuntza prozesuan, parte hartzaile pasiboa da.
Montessoriren metodoa eta ingurunea barneko auto-diziplina bultzatzen Irakasleak ikasleari diziplina ezarri (kanpoko diziplina). dute. Banakako eta taldeko irakaskuntza ikaskide bakoitzaren ikaskuntza Taldeko irakaskuntzak helduentzako ikaskuntza estiloarekin bat egiten estilora egokitzen da.
du.
Taldeak adin desberdineko umeekin sortu.
Taldeak adin berdineko umeekin sortu.
Umeak elkarri irakastera, kolaboratzera eta laguntzera motibatuak dira.
Irakaskuntza irakasleak egiten du eta ez da ikasleen arteko kolaborazioa sustatzen.
Umeak bere interesen eta gaitasunen arabera, bere lana aukeratzen du.
Umearentzako estruktura curricularrak ez ditu ia umeen interesak kontuan hartzen.
Umeak material auto-didaktikotik abiatuz, ezagutza propioak sortzen Umea irakaslearengatik kontzeptuetara bideratua izaten da. ditu. Umeak nahi duen denbora erabiltzen du proiektuak egiteko edo Umeari denbora espezifiko bat ematen zaio ekintza bakoitza gauzatzeko. aukeratutako materialekin aritzeko. Umeak bere ikaskuntzarako abiadura eta urratsak zehazten ditu.
Ikaskuntzarako urratsak, normalean, irakasleak edo taldeko beharrek finkatzen dituzte.
Materialaren feedback-aren bidez, umeak bere akats propioak aurkitzen Lana zuzentzen bada, akatsak irakaslearengandik markatuak izan ohi ditu.
dira.
Aurkikuntza fisikorako material multi- sentsoriala erabiltzen da.
Material gutxi garapen sentsorialerako eta manipulazio zehatzerako.
Norberaren eta ingurunearen zainketaren ikaskuntzarako antolatutako Norberaren programa. Umea eroso sentitzen den,
zainketari
eta
gelaren
mantenamenduari
ez
zaio
horrenbesteko garrantzirik ematen. libre mugi daitekeen eta ikaskideak Taldeko saioak egiten diren bitartean, ume bakoitzari bere aulkia
molestatzen ez dituen lekuan lan egin dezake. Taldeko lana boluntarioa egokitzen zaio modu honetan, geldi eta isilik egotera motibatuz. da. Programa egituratzen du gurasoek Montessori filosofia uler eta haien Guraso boluntarioek, bakarrik, dirua biltzeko elkartzen dira; eta, seme-alaben ikaskuntza-prozesuan parte har dezaten.
normalean, ez dute ikaskuntza-prozesuaren ulermenean parte-hartzen.
GURE ESKOLETAN MONTESSORIK EDUKI DUEN ERAGINA
Euskal Herriko ikastetxeetan Montessori filosofiaren aztarnak aurki daitezke betiere "Eskola Berri"ko filosofiarekin nahastuak.
Gure eskoletan"Eskola Berri"ko filosofiaren barruan txertatu daitezkeen ideiak barneratu dira: o Haurrak berak jarduteak daukan garrantzia o Kanpoko ekintzak barrukoa dakarrela o Eguneroko zereginetan ahalik eta zentzumen gehien erabiltzea o Autonomia bultzatzea o Ikastetxeetan ditugun Montessori materialak edo horretan oinarrituak izan direnak anitz dira.
Estrategia metodologikoei dagokienez kontzeptu abstraktuak irakatsi baino lehenago, horren isla fisikoa bilatu eta erakutsi behar dela garbi daukagu.
BIBLIOGRAFIA ETA INTERNETGRAFIA
Bibliografia Sizaire, A. (1995), Maria Montessori: La educación liberadora. Bilbao. Testigos Desclée De Brouwer. Polklillard, P. (1972), Un enfoque moderno al método Montessori. México. Editorial Diana. Orem, R.C. (1979), Manual del método Montessori. Buenos Aires. Paidos. Standing, E.M. (1973), La revolución Montessori en la educación. México. Siglo XXI editores.
Internetgrafia Lopez,
I.
“Montessori,
Maria”.
Hik
hasi.
41,
1999.
Helbidea:
www.hikhasi.com/artikulua/481. Azken kontsulta: 2012ko apirila. Bocaz, C. S. eta Campos, R. “Metodo Maria Montessori”. 2003. Helbidea: www.elviajerosuizo.com/resources/metodo.montessori-resumen.pdf. Azken kontsulta: 2012ko apirila. Idazle
ezezaguna.
“María
Montessori”.
www.jardinesinfantiles.cl/fotos/Presentacion_3.ppt. 2012ko apirila.
Azken
Helbidea: kontsulta:
“Los niños son los que me enseñan mi método”