หลักธรรมคำสอนคาทอลิก โดย บาทหลวงวุฒิเลิศ แห่ล้อม

ËÅÑ ¡¸ÃÃÁ¤Ó Ê͹¤Ò ·ÍÅÔ ¡ â ´ÂºÒ ·ËÅǧÇØ ²Ô à ÅÔ È áË‹ ÅŒ ÍÁ

คํานํา

เคยคิดและตั้งใจวาจะเขียนหนังสือคําสอนแบบชาวบาน สักเลมหนึ่ง เอาไวเพื่ออานประกอบการเรียนคําสอนของผูใหญ แตจนแลวจนรอดก็ทาํ ไมไดสกั ที จึงคิดฉวยโอกาส ยิงปนนัดเดียว ไดนกสองตัว คือ ใชสารวัดพระหฤทัย เชียงใหม เปนตัวชวย โดยตั้งใจเขียนเรื่องราวเกี่ยวกับคําสอนไปเรื่อยๆ สัปดาหละ 1 ครั้ง ครั้งละ 2 หนา ซึ่งเปนหนาที่โดยตรง(จําเปน) อยูแลว... จนในที่สุด ความคิดหรือขอตั้งใจขางตนก็เปนความจริงจนได...

สําหรับเนื้อหาสาระของคําสอนที่จะแบงปนนั้น จะพยายาม ไมเนนทฤษฎีแบบวิชาการ แตจะใชประสบการณ 31 ป แหงการ ทําหนาทีพ่ ระสงฆและการไดสอนคําสอนมาตลอด นํามาบอกมาเลา สูกันฟง ดังนั้น ในเนื้อหาสาระจะไมเนนการอางพระคัมภีรหรือ หนังสืออางอิงใดๆ มากมายนัก จะนําประสบการณมาเลาใหฟงเสีย มากกวา...แตขอรับรองวาไมผิดขอความเชื่อหรือผิดหลักศาสนา แตประการใดทั้งสิ้น (เพราะไดรับการรับรองจากพระสังฆราช เรียบรอยแลว) สําหรับแนวในการเลาสูกันฟงนี้ ขอยึดแนวของ “คําสอน คริสตังเลมครบ” ซึ่งเคยรํ่าเรียน ทั้งทอง ทั้งจํา สมัยเด็กๆ ทัง้ ถูกคุณพอและซิสเตอรทาํ โทษดวยการจับคุกเขากลางวัด ถูกตีกน บาง ถูกจับใหทําความสะอาดหอง ทําความสะอาดวัดบาง เมื่อทอง ไมได... โดยสวนตัวแลวคิดวา คําสอนคริสตังเลมครบ นี้ เขาไดแบงไวเปนภาคเปนบทดีมาก นัยวาหนังสือคําสอนเลมนี้ เขียน ขึ้นเปนภาษาฝรั่งเศส สมัยกอนสภาสังคายนาวาติกันที่ 2 หรือจํา ุ งายๆ ก็คอื สมัยพระสงฆยงั ถวายมิสซาหันหลังใหสตั บุรษ ทํามิสซาเปนภาษาลาตินลวนๆ นัน่ แหละ ลักษณะการเขียน เป น แบบ ปุ จ ฉา-วิ สั ช นา หรื อ ลั ก ษณะ ถาม-ตอบ นัน่ เอง...ถาจําไมผดิ คุณพอวิกตอร ลารเก พระสงฆคณะมิสซัง ตางประเทศแหงกรุงปารีสชาวฝรั่งเศส ซึ่งทํางานอยูในประเทศไทย

นานจนพูดอานและเขียนภาษาไทยไดคลองแคลว เปนผูแปลและ รวบรวมไว...และไดรบั การปรับปรุงภาษาจัดพิมพกนั หลายครัง้ หลายหน ปจจุบันไมมีใหเห็นแลว

ั ยุค จะใชหนังสือคําสอนเลมนีเ้ ปนหลักและอธิบายใหทน ทันสมัย ซึง่ ทําใหมนั่ ใจวา จะไมตกหลนเรือ่ งใดเรือ่ งหนึง่ ไป เพียงแต ตัวอยางหรือการอธิบายบางเรือ่ งบางอยางอาจเปลีย่ นไปตามกาลเวลา แตเนื้อหาสาระยังคงเดิมไมเปลี่ยนแปลง หนังสือเลมนี้เขาแบงออกเปน 3 ภาคที่สําคัญ คือ 1. ภาคพระสัจธรรม อันหมายถึง ภาคที่เกี่ยวกับ ขอความเชื่อตางๆ ที่เราตองเชื่อ ซึ่งสรุปรวมอยูในบท “ขาพเจา เชื่อ” เปนสวนใหญ 2. ภาคธรรมปฏิบัติ อันหมายถึง กฎระเบียบขอบังคับ ที่สั่งใหปฏิบัติหรือหามปฏิบัติ ซึ่งสรุปอยูในพระบัญญัติ 10

ประการ และบทบัญญัติพื้นฐานของพระศาสนจักร เปนสําคัญ

3. ภาคอุปกรณ อันหมายถึง สิ่งจําเปนที่เปนเครื่องมือ ทีช่ ว ยใหเราดําเนินชีวติ เปนคริสตชนคาทอลิกทีด่ ี ในภาคนีจ้ งึ เปนเรือ่ ง เกี่ยวกับศีลศักดิ์สิทธิ์ ทั้ง 7 ประการ เปนหลัก

นอกนั้นก็มี ภาคผนวก ที่จะกลาวถึงขอกําหนดของ พระศาสนจักรบางอยาง เชน วันสําคัญตางๆ ในรอบป หรือหนาที่ บางประการที่คริสตชนคาทอลิกควรปฏิบัติ สําหรับรูปแบบการเขียนหนังสือเลมนี้ จะเขียนอธิบายขอคําสอน ไลเรียงไปตามลําดับดังที่ไดกลาวไปแลว และในแตละหนาจะใหมี เนื้อที่วางไวสําหรับผูอานอาจจะมีขอสงสัยหรือคําถาม หรือความรู เพิ่มเติมใดๆ ก็สามารถที่จะเขียนบันทึกไวได ซึ่งคิดวานาจะเปน ประโยชนยิ่งขึ้นสําหรับผูเรียนรู อยางไรก็ตามการเรียนคําสอนของศาสนานั้น เราตองระลึก เสมอวามิใชการเรียนเพียงเพือ่ “รู” แตตอ งเรียนเพือ่ “รัก” เพราะ “ความรู” เปนเพียงแคสติปญญา เหตุผล วิชาการ เปนเรื่อง ธรรมชาติเทานัน้ แต “ความรัก” เปนเรือ่ งของหัวใจ เรือ่ งของความเชือ่ เลื่อมใส และศรัทธา ซึ่งอยูเหนือธรรมชาติ อยูเหนือเหตุและผล ซึ่งเปนที่มาของคุณธรรม ความดีงามนั่นเอง... สุดทายขอขอบคุณทุกทานทีช่ ว ยกันทําใหหนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” เลมนี้สําเร็จลงดวยดี บาทหลวงยอแซฟ วุฒิเลิศ แหลอม 17 ธันวาคม 2011 เนื่องในโอกาสอายุครบ 60 ป

ขอขอบคุณ ขอขอบคุ ณ บรรดาเพื่ อ นๆ และพี่ น  อ งที่ ใ ห กํ า ลั ง ใจ อยางมากมาย หลังจากไดเห็นและอานหนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิ ก ” ที่ ผ มจั ด พิ ม พ ด  ว ยจุ ด ประสงค ดั ง ได ก ล า วไปแล ว ใน “คํานํา” ผมตองกราบโมทนาคุณพระเปนเจาที่ทรงโปรดใหหนังสือนี้ เปนประโยชนบางสําหรับงานแพรธรรม และการรื้อฟนหลักธรรม คําสอนขอความเชื่อของเรา...

ถือวาเปนพระเมตตาของพระเปนเจา ผมเปนเพียงเครื่องมือ ชิน้ หนึง่ เทานัน้ ผมระลึกอยูเ สมอวาความสําเร็จตางๆ ในชีวติ ของเรานัน้ ถ า แบ ง เป น สิ บ ส ว น ตั ว เราเองสามารถทํ า ได ดี ที่ สุ ด เพี ย งหนึ่ ง สวนอีกเกาสวนพระเปนเจาทรงเปนผูกระทําทั้งสิ้น ขอเพียงใหเรา

ทําหนึ่งสวนของเราใหเต็มที่ดีที่สุด หนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” จํานวน 2,000 เลม มีผสู นใจนําไปใชอยางรวดเร็ว หมดลงในเวลาหนึง่ เดือน และมีพนี่ อ ง พระสงฆ นั ก บวช รวมทั้ ง โรงเรี ย นคาทอลิ ก หลายแห ง ต อ งการ อีกจํานวนพอสมควร ผมจึงตัดสินใจจัดพิมพครั้งที่ 2 ในเดือน

กุมภาพันธ 2012 อีก 4,000 เลม จัดพิมพครั้งที่ 3 ในเดือน พฤษภาคม 2012 อีก 4,000 เลม ในการจัดพิมพครัง้ นี้ ไดรบั ความกรุณาจาก คุณพอวัชศิลป กฤษเจริญ และบรรดาผูส อนศาสนา รวมถึงผูน าํ ทัง้ 5 ศาสนา ที่เปนเพื่อนกัน ทํางานรวมกันในงานศาสนสัมพันธ ไดเขียน คํานิยมใหกําลังใจ ผมขอขอบคุณดวยใจจริงมา ณ โอกาสนี้ดวย

พูดถึงเรื่องนี้ คือเรื่อง “งานศาสนสัมพันธ” ซึ่งเปนงาน สําคัญที่จะทําใหเกิดความรักสามัคคีสมานฉันทเปนหนึ่งเดียวกัน ในการมี ชี วิ ต อยู  ร  ว มกั น ในสั ง คมที่ ห ลากหลายเชื้ อ ชาติ - ศาสนา รวมมือกันสรางสังคมและประเทศชาติใหเจริญกาวหนาไปดวยกันได อยางดีมีประสิทธิภาพและมีความสุข

คํ า สอนของพระศาสนจั ก รสากล หลั ง จาก พระสังคายนา วาติกนั ที่ 2 (ซึง่ ครบรอบ 50 ป ในป 2012 นี)้ ไดใหแนวทางในการอยูรวมกันกับพี่นองตางศาสนาตางความเชื่อได อยางชัดเจน กลาวคือ

ประการแรก ในระหวางพีน่ อ งทีเ่ ปนคริสตชนดวยกัน หรือ ทีเ่ ราเรียกวา “คริสตศาสนจักรสัมพันธ” มีความเชือ่ ในพระเปนเจา เดียวกัน พระคริสตเจาและพระวาจาของพระองคเปนศูนยรวมทีท่ าํ ให เปนหนึ่งเดียวกัน เปนเอกภาพในองคพระคริสตเจา

ประการที่สอง เปนเรื่องระหวางเราคาทอลิกกับพี่นอง ตางความเชื่อตางศาสนา เราเรียกวา “ศาสนสัมพันธ” ซึ่งใน ประเทศไทย ของเราสวนใหญคอื พีน่ อ งทีเ่ ปนพุทธศาสนิกชน รองลงมา คือ พี่นองมุสลิมที่นับถือศาสนาอิสลาม พระสังคายนา วาติกันที่ 2 ไดแนะนําใหบรรดาคาทอลิก อยูร ว มกับผูอ นื่ ไมวา จะเปนคริสตชนนิกายอืน่ ๆ หรือพีน่ อ งในศาสนา อืน่ ๆ ดวยการมีทา ทีของความเขาใจ การยอมรับ เคารพ และ

ใหเกียรติกันและกัน หลักการ “แสวงจุดรวม สงวนจุดตาง” คือ วิธีปฏิบัติที่ เปนจริงและชัดเจน แสวงจุดรวม คือ การนําเอาการปฏิบัติตาม คําสอนที่เหมือนกัน ซึ่งมีอยูมากมายในแตละศาสนามาใชสราง เอกภาพ และความเปนหนึง่ เดียวกัน อันไดแก เรือ่ งของคุณธรรมตางๆ เชน ความรัก ความกตัญMู ความซื่อสัตย การมีจิตเมตตา ฯลฯ

สงวนจุดตาง คือ การที่จะตองยึดถือความเชื่อและ พิธีกรรม ในศาสนาของตนเองไวอยางมั่นคง และในเวลาเดียวกัน ก็จะตองเคารพในศรัทธาความเชือ่ ของพีน่ อ งในศาสนาอืน่ ๆ ไมลบหลู ดูหมิ่นกันและกัน เมือ่ ทุกคนทุกศาสนามีความเขาใจดังนี้ เรือ่ งความแตกตาง

ทางศาสนาก็จะมิใชเหตุแหงความแตกแยกหรือเปนศัตรูกนั อีกตอไป

ถาเราศึกษาดีๆ ผูที่มีความเชื่อความศรัทธา และความรู ในศาสนาของตนเองอยางดี จะไมดถู กู หรือดูหมิน่ ศาสนาอืน่ ๆ แตจะเคารพ ซึง่ กันและกันดวยใจจริง เพราะเรือ่ งความเชือ่ ถือในศาสนา เปนเรือ่ งของ พระพรทีพ่ ระเปนเจาทรงประทานใหกบั ผูใ ดก็ไดตามพระประสงคของ พระองค อยางไรก็ตาม เราก็มีหนาที่ที่จะประกาศและยืนยันถึง องคพระเปนเจาตอผูอ นื่ ดวยเหมือนกัน เปนตน ดวยการดําเนิน ชีวิตและแบบอยางของเราเอง เราไมมีสิทธิ์ที่จะไปบังคับผูอื่นให ตองเชื่อตองศรัทธาเชนเดียวกับเรา เพราะบอกแลววา ความเชื่อ ความศรัทธาเปนพระพรที่พระเปนเจาจะทรงประทานใหใครหรือไม อยางไรนั้น เปนพระประสงคของพระองคเอง

ในความเปนจริงอีกประการหนึ่งก็คือ ใครก็ตามที่นับถือ ศาสนาหรือที่เราเรียกวา “ศาสนิกชน” ถาเขา “เครง” ในศาสนา ของตน เขายอมเปน “คนดี” เพราะเขาจะประพฤติปฏิบัติตาม หลักธรรมคําสอนของเขา แตหากใครก็ตามทีถ่ อื ศาสนาแบบ “คลัง่ ” คือขาดความเคารพในผูอื่น ในศาสนาอื่น อยางนี้ถือวาเขามิใชผูที่มี ศาสนาในหัวใจ แตนากลัววาจะเปน “ความหลง” เสียมากกวา... หนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” นี้ นอกจาก จะเปนประโยชนโดยตรงสําหรับพวกเราที่เปนคาทอลิกแลว ยังเปน ประโยชนสําหรับพี่นองตางความเชื่อตางศาสนา ที่จะรูจักและเขาใจ “คาทอลิก” ดียิ่งขึ้น มีเพื่อนๆ ที่นับถือศาสนาตางๆ ขอนําไปไว ในหองสมุดของมหาวิทยาลัย ของโรงเรียน และหนวยงานหลายแหง และทีส่ าํ คัญเมือ่ มีนกั เรียน นักศึกษา หรือผูอ ยากรูเ รือ่ ง “คาทอลิก” ผมก็จะมอบใหเขาไป ซึ่งถือวาเปนประโยชนอยางยิ่ง

สุดทาย ผมขอขอบคุณทุกๆ ทานดวยใจจริงอีกครั้งหนึ่ง ทั้งที่ใหกําลังใจและรวมสนับสนุนดวยการสมทบทุนในการจัดพิมพ ครัง้ ที่ 3 นี้ ซึง่ เชือ่ วาพระผูเ ปนเจาจะทรงตอบแทนนํา้ ใจดีของทุกๆ ทาน อยางเต็มเปยม

บาทหลวงยอแซฟ วุฒิเลิศ แหลอม 17 พฤษภาคม 2012 โอกาสพิมพ ครั้งที่ 3

สารบัญ ภาคที่ 1 พระสัจธรรม.............................................................................. 9 บทที่ 1 ความเชื่อ และสิ่งที่ตองเชื่อ........................................... 10 บทที่ 2 ขาพเจาเชื่อในพระเจา.................................................... 16 บทที่ 3 พระบิดาผูทรงสรรพานุภาพทรงเนรมิตฟาดิน.............. 24 บทที่ 4 เชื่อในพระเยซูคริสตเจา พระบุตรหนึ่งเดียวของ พระเจาองคพระผูเปนเจาของขาพเจาทั้งหลาย............ 31 บทที่ 5 ปฏิสนธิเดชะพระจิตเจา ทรงบังเกิดจากพระนางมารียพรหมจารี....................... 35 บทที่ 6 ทรงรับทรมานสมัยปอนทิอัสปลาต ทรงถูกตรึงกางเขน สิ้นพระชนมและถูกฝงไว............. 58 บทที่ 7 เสด็จสูแดนมรณะ วันที่สามทรงกลับคืนพระชนมชีพจากบรรดาผูตาย..... 65 บทที่ 8 เสด็จขึ้นสวรรค ประทับเบื้องขวาพระเจาพระบิดาผูทรงสรรพานุภาพ... 73 บทที่ 9 แลวจะเสด็จมาพิพากษาผูเปนและผูตาย...................... 78 บทที่ 10 ขาพเจาเชื่อในพระจิตเจา............................................. 80 บทที่ 11 พระศาสนจักร ศักดิ์สิทธิ์ สากล................................. 82 บทที่ 12 ความสัมพันธเปนหนึ่งเดียวของผูศักดิ์สิทธิ์................ 88 บทที่ 13 การอภัยบาป............................................................... 92 บทที่ 14 การกลับคืนชีพของรางกาย และชีวิตนิรันดร............. 94

ภาคที่ 2 พระธรรมปฏิบัติ....................................................................... 99 บทที่ 15 ที่มาของพระธรรมปฏิบัติและพระบัญญัติ.................. 100 บทที่ 16 ฤทธิ์กุศล...................................................................... 103 บทที่ 17 พระบัญญัติ 10 ประการ............................................. 109 บทที่ 18 จงนมัสการ องคพระผูเ ปนเจา พระเจาองคเดียวของทาน.. 112 บทที่ 19 อยาออกพระนามพระเจาโดยไมสมเหตุ...................... 121 บทที่ 20 อยาลืมฉลองวันพระเจาเปนวันศักดิ์สิทธิ์.................... 125 บทที่ 21 จงนับถือบิดามารดา.................................................... 132 บทที่ 22 อยาฆาคน................................................................... 139 บทที่ 23 อยาผิดประเวณี อยาปลงใจผิดประเวณี................... 146 บทที่ 24 อยาลักขโมย อยามักไดทรัพยสินของผูอื่น................ 153 บทที่ 25 อยาพูดเท็จใสรายผูอ่นื ............................................... 158 บทที่ 26 บทบัญญัติพื้นฐานของพระศาสนจักร........................ 165 บทที่ 27 จงรวมพิธบี ชู าขอบพระคุณและหยุดทํางานในวันอาทิตย และวันฉลองบังคับ..................................................... 167 บทที่ 28 จงรับศีลอภัยบาปอยางนอยปละครั้ง จงรับศีลมหาสนิทอยางนอยปละครั้งในกําหนดปสกา .. 169 บทที่ 29 จงอดอาหารและอดเนื้อในวันที่กําหนด....................... 171 บทที่ 30 จงบํารุงพระศาสนจักรตามความสามารถ.................... 175 บทที่ 31 บาป ที่มาของบาป............................................................... 178

ภาคที่ 3 อุปกรณ.................................................................................... 183 บทที่ 32 พระหรรษทาน............................................................ 184 บทที่ 33 การภาวนา.................................................................. 188 บทที่ 34 ศีลศักดิ์สิทธิ์............................................................... 197 บทที่ 35 ศีลลางบาป................................................................. 202 บทที่ 36 ศีลกําลัง..................................................................... 210 บทที่ 37 ศีลมหาสนิท............................................................... 216 บทที่ 38 ศีลอภัยบาป............................................................... 224 บทที่ 39 ศีลเจิมคนไข.............................................................. 232 บทที่ 40 ศีลบวช..................................................................... 238 บทที่ 41 ศีลแตงงาน............................................................... 245 ภาคผนวก............................................................................................. 251 บทที่ 42 สิ่งคลายศีล.............................................................. 253 บทที่ 43 ปของพระศาสนจักร................................................. 259 บทที่ 44 วันฉลองพระแมมารีย และนักบุญตางๆ................. 268 บทที่ 45 กิจวัตรประจําวันของคริสตชนคาทอลิก.................. 272 บทที่ 46 การขอมิสซา............................................................. 277 สายประคํา............................................................................................. 282 บทภาวนาของคริสตชน......................................................................... 291 คํานิยม....................................................................................... 301

ภาคที่ 1 พระสัจธรรม

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 1

ความเชื่อ และสิ่งที่ตองเชื่อ

ดังที่ไดกลาวไปแลวในคํานําวา ในภาคพระสัจธรรมนี้ เปนการกลาวถึงขอความเชื่อตางๆ ที่เราทุกคนที่เปนคาทอลิก ตองมี...ดังนั้น สิ่งแรกที่ตองกลาวถึง ก็คือ “ความเชื่อ” คือ

อะไร?

10

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความเชื่อ คือ การยอมรับวา ผูนั้น สิ่งนั้น เหตุการณ นั้น เรื่องนั้น มีอยูจริง เปนจริง และไมสามารถจะพิสูจนไดดวยเหตุ ดวยผล หรือตามหลักวิทยาศาสตร เมื่อเปนเชนนี้ อะไรก็ตามที่เรา สามารถพิสูจนไดดวยเหตุผลหรือดวยวิทยาศาสตร ก็ไมตอง อาศัยความเชื่อ เพราะมันเปนความจริงที่พิสูจนไดแลว เชน เรา ทราบวา บนดวงจันทรไมมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยูเลย ดังนั้น ความเชื่อ ทีบ่ อกวามีกระตายบนดวงจันทรจงึ ไมถกู ตอง เพราะพิสจู นแลวดวย การสงมนุษยอวกาศไปสํารวจดวงจันทร และพบวาไมมีสิ่งมีชีวิต จริงๆ

“ความเชือ่ ” เปนพระพรทีพ่ ระประทานใหมนุษย ใหมนุษยยอมรับในพระเปนเจา...และพระวาจาของพระองคทที่ รงมอบ แกมนุษยอันไดแกพระคัมภีรตางๆ นั่นเอง 11

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมื่อเปนพระพรที่พระประทานให จึงขึ้นอยูกับพระองคที่จะ ทรงมอบหรือประทานใหผูใดใหใคร หรือจะไมใหใครก็ได เพราะ เปนสิทธิข์ องพระองคลว นๆ ดังนัน้ หลายครัง้ เราจึงพบวา หลายคน เรียนรูพระธรรมคําสอนคาทอลิกไดทะลุปรุโปรง สามารถตอบ คําถามไดทุกคําถาม แตเขาไมไดเปนคาทอลิก เพราะเขาไมไดรับ ความเชื่อ คําสอนที่เขาไดรับ จึงเปนเพียงแค “ความรู” เทานั้น มันหาเปน “ชีวิต” หรือ “ความรัก” ไม... แตตรงขามเราเห็นอีก บางคนอานหนังสือไมออก คําสอนไมคอยจะรูเรื่อง ถามอะไรก็ตอบ ไมคอ ยได แตกลับ ศรัทธาเปนคาทอลิกทีด่ เี ปนแบบอยางทีย่ อดเยีย่ ม

เพราะเขามีความเชื่อ ซึ่งเปนพระพรที่ไดรับมาจาก พระเปนเจา...ถาจะถามวาทําไมเปนอยางนี้ ก็ตอ งตอบวา “เปน นํ้าพระทัยของพระเปนเจา” เพราะพระองคทรงมีแผนการ สําหรับทุกคน...

12

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

“ความเชื่อเปนชีวิต” ...เราเคยไดยินคําพูดนี้อยูบอยๆ ซึง่ แนนอนวามีความหมายตรงกับ “ความเชือ่ ” ในมิตขิ องศาสนา คริสต กลาวคือ เมื่อเปนชีวิต ยอมหมายถึงการ “เกิด แก เจ็บ ตาย” ดังสิ่งมีชีวิตทั้งหลายดวย...ผิดกันตรงที่ความเชื่อนั้นเปน นามธรรม ไมมีรูปรางหรือรางกายที่สามารถจับตองได พูดงายๆ ก็คือ ไมใช รูปธรรม ที่เปนวัตถุ ความเชือ่ ของเราเกิดจากพระเปนเจาทรงประทานให และ ผูร บั จะตองดูแลบํารุงเลีย้ งใหเจริญเติบโตเขมแข็งขึน้ ดวยความรวม มือกับพระเปนเจา ดวยการแสวงหาประสบการณ จากพระเมตตา จากความรักของพระองค นั่นคือการปฏิบัติตนตามจิตตารมณของ พระองค... ในเวลาเดียวกันถาหากเราไมระวังดีๆ ถาเราปลอยตัวละเลย หนาทีต่ า งๆ ของการเปนบุตรทีด่ ขี องพระเปนเจา และการเปนพีน่ อ ง ที่ดีตอกันและกัน ความเชื่อของเราก็จะเจ็บปวย หรืออาจถึงขั้น ตาย ไดเหมือนกัน ดังนั้นความเชื่อ จึงเปน “ชีวิต” ที่เราจะตอง ดูแลอยางดี

13

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สิ่งที่ตองเชื่อ ตอไปนี้เราจะหันมาพิจารณาถึง “เรื่องที่ ตองเชื่อ” หรือมีอะไรบางที่เราตองเชื่อ ในฐานะที่เราเปน คริสตชนคาทอลิก...ซึง่ พีน่ อ งก็พอจะทราบกันแลววา “บทขาพเจา เชื่อ” เปนการสรุปขอความเชื่อของเรา ณ ที่นี้จึงขอนําบทภาวนานี้ มาใหพนี่ อ งเห็นเปนลายลักษณอกั ษรอีกครัง้ หนึง่ โดยแยกเปนขอๆ ดังนี้ 1. ขาพเจาเชื่อในพระเจา 2. พระบิดาผูทรงสรรพานุภาพ ทรงเนรมิตฟาดิน 3. ขาพเจาเชื่อในพระเยซูคริสตเจา พระบุตรหนึ่งเดียวของ พระเจา องคพระผูเปนเจาของขาพเจาทั้งหลาย 4. ทรงปฏิสนธิเดชะพระจิตเจาทรงบังเกิดจากพระนางมารีย พรหมจารี 5. ทรงรับทรมานสมัยปอนทิอัสปลาต ทรงถูกตรึงกางเขน สิ้นพระชนมและถูกฝงไว 6. เสด็จสูแดนมรณะ วันที่สามทรงกลับคืนพระชนมชีพจาก บรรดาผูตาย 7. เสด็จขึ้นสวรรคประทับเบื้องขวาพระเจา พระบิดาผูทรง สรรพานุภาพ 8. แลวจะเสด็จมาพิพากษาผูเปนและผูตาย 9. ขาพเจาเชื่อในพระจิตเจา

14

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

10. พระศาสนจักร ศักดิ์สิทธิ์ สากล 11. ความสัมพันธเปนหนึ่งเดียวของผูศักดิ์สิทธิ์ 12. การอภัยบาป 13. การกลับคืนชีพของรางกาย และชีวิตนิรันดร

15

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 2

ขาพเจาเชื่อในพระเจา

คําถามที่เกิดขึ้นก็คือ “พระเจา” คือใคร? คํ า ตอบที่ พ อจะอธิ บ ายได มี อ ยู  ห ลายประเด็ น เหมื อ นกั น จึงขออธิบายเปนประเด็นไป.

ประเด็นแรก พระเปนเจาทรงเปน “จิต” คําวา “จิต” คือ เปนอยู มีอยูจ ริง แตไมสามารถจะสัมผัสไดดว ยประสาททัง้ 5 คือ มองไมเห็น จับตองไมได ไมมีกลิ่น ไมมีรสเปรี้ยว หวาน มัน เค็ม อะไรทั้งสิ้น ไมสามารถจะไดยินดวยหู

16

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมื่อกลาวถึง “จิต” เราถือวา มีจิตอยู 3 ชนิด คือ 1. จิตของพระเจา ซึ่งถือวายิ่งใหญและสูงสุด เพราะ พระองคดํารงคงอยูนิรันดร กลาวคือ ไมมีเริ่มตน (ไมมีใครสราง พระองค) ไมจบสิ้น (ทรงเปนอยูดวยพระองคเอง)

2. จิตเทวดา เปนจิตที่พระเจาทรงสรางมา จึงมีเริ่มตน และดํารงอยูน ริ นั ดรไมจบสิน้ ซึง่ ในจํานวนเทวดาทีพ่ ระเจาทรงสราง มานี้ ก็มีจํานวนหนึ่งที่จองหองอยากเปนใหญ เปนกบฏ พระเจา จึง ทรงลงโทษใหเปน “ปศาจ” หรือ “จิตชัว่ ” ซึง่ ตอมาไดเปนตัวการ สําคัญในการลอลวงมนุษยใหทําบาป

17

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. จิตมนุษย พระองคทรงสรางจิตมนุษยขนึ้ มา แตกตาง จากจิตของเทวดา กลาวคือ ทรงใหจิตของมนุษยนั้นตองอยูรวมกับ รางกาย จะอยูลอยๆ ไมได...ซึ่งเราเรียกอีกอยางวา “วิญญาณ” คําวา “มนุษย” มาจากคําวา มน/ มโน ซึ่งแปลวา “ใจ” ดังนั้น มนุษย จึงแปลวา “ผูมีจิตใจ” ...ถึงตรงนี้เราจึง เขาใจไดวามนุษยประกอบดวย 2 สวนที่สําคัญ คือ กาย (วัตถุ) + วิญญาณ (จิต,ซึ่งไมใชวัตถุ) จะแยกจากกันไมได...เมื่อเปนเชนนี้ ความตายในมิตขิ องคริสตชน ก็คอื การทีว่ ญ ิ ญาณแยกจาก รางกายอยางเด็ดขาด เราจึงไมเรียกรางที่นอนอยูในโลงศพวา คนหรือมนุษย แตเราจะเรียกวา “ศพ”

18

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ประเด็นที่ 2

พระเปนเจาทรงเปนองคความดี บริบูรณอยางไมมีขอบเขต พูดงายๆ ก็คือ ในพระเจาไมมี ขอบกพรองหรือความผิดใดๆ ทั้งสิ้น พระองคทรงสมบูรณใน พระองคเอง ดวยพระองคเองอยางเต็มเปยม ซึ่งก็หมายถึงการที่ พระองคทรงเปนองคแหงความรักดวยเชนกัน และโดยเฉพาะ อยางยิ่ง ทรงรักมนุษยอยางหาที่สุดมิได ถาจะใหเปรียบเทียบในประเด็นนี้ ตองบอกวา พระองค คือความดี ความสมบูรณทั้งหลายทั้งสิ้นทั้งในโลกนี้

ในสวรรค และในทุกหนแหงทั้งในอดีต ปจจุบัน และในอนาคต

19

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ประเด็นที่ 3 พระเจาทรงเปนหนึ่งเดียว ประกอบดวย 3 พระบุคคล ตางกัน เทาเสมอกันหรือ ที่เรารูจักกันดีในพระนาม “พระตรีเอกภาพ” เกี่ยวกับคํา อธิบายเรื่องพระตรีเอกภาพ พระเจาสามพระบุคคลเปนหนึ่ง เดียวกัน เปนขอความเชื่อที่เขามักจะอธิบายกันดวยการยก ตัวอยางตามประสามนุษยวา คลายๆ กับ รูปสามเหลีย่ มดาน เทารูปหนึ่ง ที่เปนรูปสามเหลี่ยมเพียงรูปเดียว แตมี 3 ดาน หรือ 3 มุม ที่เทากัน ไมมีดานใดหรือมุมใดใหญหรือเล็กกวากัน และจะตองรวมอยูดวยกันทั้ง 3 ดาน จะแยกกันหรือขาดดานใด ดานหนึ่งไมได เพราะถาขาดไปหรือไมอยูดวยกันก็จะไมเปน สามเหลี่ยมรูปดังกลาว...แตก็ตองระวังอยาคิดวาพระองคคือรูป สามเหลีย่ ม เพราะทีแ่ ทจริงแลว เปนเพียงแคการเปรียบเทียบตาม ประสามนุษยเทานั้น...

พระบุตร

พระบิดา

พระเป็ นเจ้า พระจิต

20

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สํ า หรั บ พระนามที่ เ ราถวายแด พ ระบุ ค คล ทั้ ง 3 ว า พระบิดา พระบุตร และพระจิต นั้น คิดวาเปนเรื่องที่เรา ถือเอาพระภารกิจที่พระเจาทรงมีตอมนุษย มาเปนหลักในการ ถวายพระนาม นั่นเอง กลาวคือ พระบิดา หมายถึง พระเจาผูทรงสราง ทรงใหกําเนิด มนุษยมา จึงถือเปนบทบาทของ “พอ” เราจึงถวายพระนาม พระองควา “พระบิดา” พระบุตร หมายถึง พระเจาที่ทรงลงมาบังเกิดในโลกนี้ เพื่อกอบกูมนุษยใหรอดพนจากบาป จากความตายฝายวิญญาณ เราจึงถวายพระนามของพระองควา “พระบุตร” พระจิต หมายถึง พระเจาที่ทรงประทานพระพรชวย เหลือมนุษยใหดําเนินชีวิตในปจจุบัน ดวยการประทานพระพร พิเศษใหมนุษยเขมแข็งตอสูกับการประจญ ตอความไมดีตางๆ เราจึงถวายพระนามพระองควา “พระจิต”

21

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เคยมีหลายคนสงสัยวา ถาเชนนั้น เมื่อพระบิดาทรงสราง โลกและสิ่งสารพัดนั้น พระบุตรและพระจิต สรางดวยหรือเปลา หรือเมื่อพระบุตรเสด็จลงมาบังเกิดเปนมนุษย พระบิดาและพระ จิต ลงมาดวยหรือเปลา...คําตอบนี้ พี่นองก็สามารถตอบไดแลว วา ทุกพระบุคคลทรงกระทําทุกอยางดวยกัน เพราะเปน พระเจา พระองคเดียวกัน นอกจากนี้ยังมีขอสงสัยอีกวา ใครเกิดกอนเกิดหลังหรือ ใครใหญใครเล็กกวากัน ถาคิดตามประสามนุษย พระบิดานาจะ มากอนใหญที่สุด พระบุตรนาจะมาทีหลังและเล็กกวา....พระจิต นาจะเล็กที่สุด...แตถาพี่นองคิดถึงสามเหลี่ยมดานเทา ก็จะพอ เขาใจวา พระบุคคลทัง้ 3 ทรงเทาเสมอกันจริงๆ ในฐานะ พระเจา องคเดียว... ที่สําคัญพี่นองตองไมลืมวา เรากําลังอยูในเรื่องของ พระสัจธรรม ขอความเชื่อ ซึ่งเราทราบแลววา เราไมสามารถ พิสูจนไดดวยสติปญญา หรือทฤษฎีทางวิทยาศาสตรใดๆ นะ ครับ.....

22

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ประเด็นที่ 4 พระเจาทรงสถิตอยูทั่วไป ทรงทราบทุก สิ่งทุกอยางทั้งที่เกิดในอดีต กําลังเกิด และจะเกิดในอนาคต เพราะสําหรับพระองคไมมีกาลเวลา ทรงเปนนิรันดรภาพ ดังนั้น จึงไมมคี วามลับใดๆ สําหรับพระองค ไมวา ใครจะปดบังซอนเรน เรื่องใดสิ่งใด จนมิดชิดไมมีใครในโลกนี้รูเลย... แตสําหรับ

พระเจา ใครๆ ก็ปดบังพระองคไมได

เขาบอกกันวา ถามนุษยเราคิดและรําพึงถึงเรื่องนี้บอยๆ จะเกิดผลดีทําใหเขาไมกลากระทําผิด กระทําบาป ซึ่งก็นาจะเปน เชนนั้น 23

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 3

พระบิดาผูทรงสรรพานุภาพทรง เนรมิตฟาดิน (ปฐมกาลบทที่ 1,2)

ความหมายของความเชื่อในขอนี้ คือ ความเชื่อที่เรามีตอ พระเจาในความเปน “บิดา” ของพระองค

24

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สังเกตคือ คําวา

“สรรพานุภาพ” ซึ่งมาจากคําวา

“สรรพ+อานุภาพ” อันหมายถึง ทรงอานุภาพทุกอยางทุก ประการ หรื อ จะเรี ย กว า ทรงฤทธิ์ ทุ ก ประการก็ ไ ด กล า วคื อ พระองคทรงกระทําไดทุกสิ่งทุกอยาง ไมมีอะไรที่จะเกินเลยพระ ปรีชาสามารถของพระองค พระองคทรงอยูเ หนือความปรีชา สามารถทั้งหลาย เราไมอาจจะหาผูใดมาเปรียบเทียบกับ พระองคได

สวนคํา “เนรมิตฟาดิน” นั้น มีความหมายถึง ทรง สรางทุกสิ่งทุกอยางดวยการบันดาลใหเกิดขึ้นทันทีทันใด ไมตองอาศัยตัวชวยใดๆ ทั้งสิ้น 25

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คําวา ฟา คือทุกสิ่งที่อยูบนฟา ซึ่งในพระคัมภีรหมายถึง ดวงอาทิตย ดวงดาวตางๆ จึงมีการกลาวถึงความสวาง ฯลฯ เปนตน สวนคําวา ดิน คือ หมายรวมถึงทุกสิ่งที่อยูบนดินและ ใตดินดวย ในพระคัมภีรจึงพูดถึงนํ้า ทะเล พืช และสัตวทุกชนิด ไมวา จะเปนนกในอากาศ ปลาในนํา้ สัตวบกทุกชนิด และทีส่ าํ คัญ คือ “มนุษย” ดวย ในความเชือ่ ขอนีจ้ ะเนนใหเห็นถึงความสําคัญของการสราง มนุษย โดยมีการกลาวถึงการสรางมนุษยของพระเจา ในลักษณะ เปนเรือ่ งราวตามประสามนุษย คือ การสรางมนุษยคแู รก อาดัมเอวา โดยการเลาถึงรายละเอียดของการสรางอาดัมวา ทรงเอา ดินมาปนเปนมนุษยและประทานลมปราณ ใหมีชีวิต จากนั้นก็ สรางเอวา ดวยการเอาสวนของรางกายอาดัม (ซีโ่ ครง) มาทําเปน รางกายและประทานลมปราณใหมีชีวิต ใหอยูดวยกันเปน สามีภรรยา ใหมีความสุขทุกอยาง คืออยูในสวนสวรรค (สวนเอเดน)

26

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ซึง่ ความหมายก็คอื พระเจาทรงสรางมนุษยมาให

เปนสิ่งสรางที่มีคุณคาสูงสงที่สุด และดูเหมือนวา ทรงสรางทุกสิง่ ทุกอยางมาก็เพือ่ มนุษย เพือ่ ทําใหมนุษย จะไดมคี วามเปนอยูอ ยางดี ใหมนุษยปกครองดูแลทุกสิง่ ทุกอยาง ทีส่ าํ คัญทีส่ ดุ คือ พระองคทรงสรางมนุษยมาและประทาน “สติปญ  ญา ความคิด” ใหกบั มนุษย เหตุนมี้ นุษยจงึ สามารถ คิด ตัดสินใจ และเลือกกระทําสิ่งตางๆ ไดดวยตัวเองคือมี มโนธรรม รูจักแยกแยะสิ่งผิดสิ่งถูก...และที่สําคัญที่สุด คือ สามารถบังคับตนเองได ตรงนี้เอง หมายถึง พระองคทรง ประทานเสรีภาพ ใหกับมนุษย ซึ่งทําใหมนุษยเปนสิ่งสรางที่ ประเสริฐที่สุดในบรรดาสิ่งสรางทั้งหลาย

27

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตามพระคัมภีรเ ราทราบดีวา มนุษยไดใชเสรีภาพอยางผิด พลาด จึงถูกลงโทษ กลาวคือ มนุษยไดฝาฝนคําสั่งของพระเจา ดวยการรับประทานผลไมจากตนที่ตองหาม หลังจากที่ถูกปศาจ ลอลวง เพราะอยากเปนใหญเทาพระเปนเจา...ถือเปนบาป จองหอง ซึ่งเปนที่มาของความออนแอในมนุษยตามมาอีก มากมาย...เหตุนี้มนุษย จึงตองถูกลงโทษดวยการถูกขับไลจาก สวนสวรรค ตองตกระกําลําบากและตองตาย ถึงตรงนี้เราตองทราบเสียกอนวา ภาพของเรื่องราวการ สรางมนุษยนี้ เปนการเลาเรื่องราวแบบมนุษย ทั้งนี้เพื่อใหมนุษย เขาใจไดในระดับหนึ่งวา มนุษยมาจากพระเจา ซึ่งถือเปน “แกน” ของความเชือ่ สวนเรือ่ งราวทีเ่ ลานัน้ เปนเพียงวิธที จี่ ะ สื่อใหทราบเทานั้น มิใชแกนของความเชื่อ ดังนั้น เราจะเชื่อตาม เรื่องราวที่เลาวา มีอาดัม-เอวา จริงๆ มีการทําผิดคําสั่งของพระ เปนเจา ดวยการกินผลไม...หรือไม จึงไมใชสงิ่ ทีเ่ ราตองเชือ่ เพราะ พระเปนเจาอาจจะสรางมนุษยมาดวยวิธีใดก็ได....อาจจะใช ทฤษฎีวิวัฒนาการของชารล ดาวิน ก็ได ซึ่งก็มิไดขัด ตอขอความเชื่อนี้ เพราะไมวามนุษยจะวิวัฒนาการมาจากอะไร พระองคทรงเปนผูสรางสิ่งนั้นมาอยูดี......

28

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เชนเดียวกันคําวา “สวนสวรรค ” หรือ “สวน เอเดน” นั้น ก็เปนการสรางภาพแหงความสุขที่เขาใจไดงายๆ สวนความเชื่อที่เปนแกนแทก็คือ “สภาพของการเปนหนึ่ง เดียวกับพระเจา” เมื่อเปนเชนนี้ การถูกไลจากสวนสวรรค จึงหมายถึงการถูกตัดสัมพันธจากพระเจา อันเปนเหตุแหง ความทุกขยาก และความตายที่ตามมานั่นเอง และนี่เองที่เปนที่มาของ “บาปกําเนิด” เปนคําตอบที่ ทําใหเราเขาใจวาทําไม มนุษยเราเมื่อเกิดมาทุกคนจึงมี “บาป” ติดตัวมา หมายถึง ทําไมเราจึงมีความโนมเอียงในการกระทําผิด ทําสิ่งที่ไมดี

29

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ที่เรียกวา บาปกําเนิด ก็เพราะวา มันเปนผลที่เกิดกับมนุษย อันสืบเนื่องมาจากการที่บรรพบุรุษของเรากระทําผิด ถาจะพอใหเขาใจเรือ่ งบาปกําเนิดไดบา ง ก็ใหเราคิดถึง ชีวิตของคนคนหนึ่งที่เคยมีบรรพบุรุษรํ่ารวย มีชื่อเสียงเกียรติยศ ยิ่งใหญในสังคม แตวันหนึ่งเกิด “ลมละลาย” จึงพบกับความ ทุกขยากลําบากและแนนอน ความทุกขยากลําบากนั้น มันยอมมี ผลตอลูกหลานที่เกิดมาภายหลังอยางไมตองสงสัย อยางไรก็ตาม ดวยความรักที่พระองคทรงมีตอมนุษยที่ ทรงสรางมานี้ พระองคยังทรงรักมนุษยอยูแมพวกเขาจะทําผิด และถูกลงโทษ... พระองคจึงทรงประทาน “พันธสัญญา” ที่ จะประทานพระผูก อบกูม นุษย ใหพน จากความทุกขยากและความ ตาย กลาวคือ พระองคจะทรงใหมีผูหนึ่งมานํามนุษยกลับไปเปน หนึ่งเดียวกับพระองคอีกครั้งหนึ่ง

30

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 4

เชื่อในพระเยซูคริสตเจา พระบุตร หนึ่งเดียวของพระเจา องคพระผูเปน เจา ของขาพเจาทั้งหลาย

จากบทที่ 3 เราทราบวาหลังจากที่มนุษยทําผิด ทําบาป ตองรับโทษดวยการถูกไลจากสวนสวรรค... แตดวยความรักที่ พระเจาทรงมีตอมนุษย พระองคไมเคยทรงหยุดที่จะรักมนุษย พระองคประทานพันธสัญญาวา จะสงผูหนึ่งใหมากอบกูมนุษย นํากลับไปยังสวนสวรรค หรือเปนหนึ่งเดียวกับพระองคอีกครั้ง หนึ่ง...

31

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จากประวัติศาสตรที่มีอยูในพระธรรมเกา เราจะพบวา พระองคยังคงดูแลมนุษยอยูตลอดเวลา ทรงประทานความชวย เหลือ เมื่อพวกเขามีความทุกข และสํานึกกลับใจ พระองคทรง ประทานบรรดาประกาศกตางๆ มาเตือนสอนดูแลพวกเขา ตลอดมา

จนในที่สุด เมื่อสองพันปเศษ ที่ผานมานี้ พระองคทรง กระทําตามพันธสัญญา ดวยการสงพระบุตร พระบุคคลที่ 2 ในพระตรีเอกภาพ ลงมาบังเกิด โดยการรับเอาสภาพของ 32

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความเป น มนุ ษ ย เพื่ อ ทํ า การกอบกู  แ ละพามนุ ษ ย ก ลั บ ไปหา พระองค...ซึง่ เราทราบกันดีวา ผูน นั้ คือ “องคพระเยซู คริสต เจา” จากที่ไดกลาวไปแลวในบทที่ 2 วาที่แทแลวเมื่อพระบุตร เสด็จลงมารับเอาสภาพมนุษยนนั้ พระบิดาและพระจิต ก็เสด็จมา ดวย เพราะพระองคทรงเปนพระเจาหนึง่ เดียวแยกกันไมได...ทีน่ า สนใจ คือ มันเปนการแสดงออกถึงความรักอันหาที่สุดมิไดที่ พระองคทรงมีตอมนุษย เพราะแทนที่จะทรงมอบใหประกาศก หรือผูใดผูหนึ่งมากระทําภารกิจนี้ กลับเปนพระองคที่ทรงกระทํา ดวยพระองคเอง...จึงทําใหอธิบายเปนอืน่ ไมไดนอกจากเพราะทรง รักมนุษยอยางหาที่สุดมิได คือ รักอยางไมมีสิ้นสุดและเกินคํา บรรยายจริงๆ ... สาระสําคัญของความเชือ่ ในขอนีค้ อื เราเชือ่ วาองคพระเยซู คริสตเจาทรงเปนพระเจาแทและมนุษยแท หมายความวา ทรงเปนพระเจาพระบุคคลที่ 2 ในพระตรีเอกภาพ ดังที่ไดกลาว ไปแลว มีความเปนพระเจาเชนเดียวกับพระบิดาและพระจิต และ ในเวลาเดียวกันเมือ่ ทรงเสด็จลงมาบังเกิดเปนมนุษย รับเอาสภาพ มนุษย พระองคก็ทรงเปนมนุษยที่แทจริง มีความรูสึก นึกคิด มีความสุข มีความทุกข เฉกเชนมนุษยธรรมดาทั่วๆ ไป ยกเวนประการเดียวคือ พระองคทรงไมมีบาปปราศจาก

มลทินทุกประการ 33

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากนั้นยังมีความเชื่อวาพระองคทรงเปนเจาของ เปนผูปกครองดูแล เปนผูนําของเราทุกคนดวย

34

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 5

ปฏิสนธิ เดชะพระจิตเจา ทรง บังเกิดจากพระนางมารียพรหมจารี

เราเชื่อวา การเสด็จลงมาบังเกิดเปนมนุษยขององคพระ บุตร มิใชการเกิดมาธรรมดาๆ ตามธรรมชาติของมนุษย แต

เปนการบังเกิดมาดวยพระฤทธานุภาพของพระเจา โดยทรงเลือกหญิงสาวคนหนึง่ เปนมารดา คือ “พระแมมารีย”

35

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในเรื่องนี้เราตองเขาใจสภาพสังคมของชาวยิวในสมัยนั้น กันเสียกอน แนนอนชาวยิวมีความรูเ รือ่ งพระคัมภีรแ ละคําทํานาย ตางๆ ของบรรดาประกาศกกันเปนอยางดี พวกเขารูด วี า จะมีพระ ผูกอบกูมาบังเกิดในสมัยของเขานี่แหละ... ดังนั้น ความคิดอยาง หนึ่งของหญิงสาวชาวยิวทุกคนก็คือ... ตองแตงงานและมีบุตร ดวยความคิดวา บุตรที่เกิดมาอาจจะเปนพระผูกอบกูก็เปนได... หรือถาไมแตงงานจะถูกเหยียดหยามวาเปนหญิงไมดี... ไมมีชาย ใดสนใจที่จะแตงงานดวย... ในทีส่ ดุ พระเจาไดทรงเสด็จลงมาบังเกิดในสมัยนัน้ จริงๆ แตการบังเกิดมาของพระองคนี้

เปนความยิ่งใหญ และไมเปนไปตามความคิดของมนุษยเลยสักนิด กลาวคือ พระองคทรงเลือกหญิงสาวคนหนึ่งที่เปน หญิงชาวบานธรรมดาๆ บุตรีของทานยออากิมและ อันนา... หญิงสาวคนนี้มีใจเต็มเปยมดวยความ สุภาพถอมตน ซื่อสัตย และเชื่อศรัทธาในพระเจา อยางยิ่ง... ไมปรารถนาจะแตงงาน ตั้งใจจะถวายตัวรับ ใชในพระวิหาร

36

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในพระคัมภีรเ ลาวา วันหนึง่ พระเปนเจาทรงสง เทวดาคาเบรียล มาพบกับมารีย เพื่อแจงขาว ซึ่งเปนพระประสงคของพระเจาให เธอทราบขาวนัน้ คือ “เธอจะตัง้ ครรภและคลอดบุตรเปน ชาย จงตั้งชื่อบุตรนั้นวา เยซู...” พระนางมารียตกใจ สงสัยจึงถามเทวดาวา “เหตุการณนจี้ ะเปนไปไดอยางไร เพราะขาพเจาตั้งใจจะเปนพรหมจารี” เทวดาตอบวา

“อยากลัว... พระจิตเจาจะเสด็จมาเหนือทาน และ พระอานุภาพจะแผเงาปกคลุมทาน...” พระนางมารียไ ม สงสัยอีกตอไป แตมอบทุกอยางไวในพระหัตถของพระเจา ตอบวา

“ขาพเจาเปนผูร บั ใชของพระเปนเจา ขอใหเปนไป กับขาพเจาตามวาจาของทานเถิด...” (ลก.1:31-38)

37

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จากทาทีคาํ ตอบรับของแมพระกับเทวดา บงบอกถึงความ เชื่อ ความศรัทธา และที่สําคัญคือ ความวางใจในพระเจาอยาง เต็มเปยม เพราะพระนางทราบดีวา การตั้งครรภโดยหาบิดาของ เด็กไมได เปนความผิดรายแรง ตามกฎหมายตองถูกลงโทษสถาน หนัก แตพระนางมารีย นอมรับนํ้าพระทัยของพระเปนเจาแบบ ไมมเี งือ่ นไขใดๆ ทัง้ สิน้ ไมวา อะไรจะเกิดขึน้ ก็ตาม นักเทวศาสตร ี่ ระนางมารียต อบเทวดาวา “ขาพเจา ตีความวา ทันทีทพ

คือผูร บั ใชของพระเจา ขอใหเปนไปกับขาพเจาตาม วาจาของทานเถิด” องคพระบุตรไดเสด็จลงมา ปฏิสนธิ (บังเกิด) ในครรภของพระนาง มารับความ เปนมนุษยอยางแทจริง.

38

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดวยเหตุนี้เองเราจึงเชื่อวา พระนางมารียยังคงเปน พรหมจารีอยู เพราะการที่องคพระเยซูคริสตเจา ทรงอยูใน พระครรภของพระนางนัน้ เปนสิง่ ทีพ่ ระจิตเจา(พระเจา) ทรงกระทํา หาไดเปนการทรงพระครรภแบบตามธรรมชาติ เหมือนมนุษยทวั่ ๆ ไป พระนางจึงเปนผูทรงความบริสุทธิ์ผุดผองอยูเสมอ

และดวยเหตุผลแหงการไดรบั พระเกียรติจาก พระเจ า ให ท รงเป น พระมารดาของพระองค พระนางจึงทรงไดรับการยกเวนจากบาปและมลทิน ทั้งปวง แมกระทั่ง บาปกําเนิด ดังนั้นเราจึงเชื่อวา พระนางทรงบังเกิดมาเปนมนุษย โดยปราศจากบาป กําเนิด คือ “พระนางทรงเปนผูปฏิสนธินิรมล”

39

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

อีกประการหนึ่ง ที่สําคัญตามมาก็คือ พระศาสนจักร ั พระเกียรติอนั ประกาศอยางชัดเจนวา พระนางทรงไดรบ

ยิง่ ใหญ อันไดแก พระเจาทรงรับพระนางใหอยูใ น สวรรคทั้งกายและวิญญาณ

ความเชื่อเกี่ยวกับพระนางมารียที่สําคัญทั้ง 3 ประการนี้ เปนที่ยอมรับโดยปราศจากความสงสัยในหมูคาทอลิก เพราะ พระนางทรงเปนพระมารดาของพระเยซูเจา พระเจาจึงทรง ประทานเกียรติอันยิ่งใหญกวามนุษยทุกคนที่ทรงสรางมา เราจึง สามารถพูดไดเต็มปากเต็มคําวา ในบรรดามนุษยทั้งสิ้น พระนาง 40

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คือ ผูย งิ่ ใหญและสูงสงทีส่ ดุ ชาวคาทอลิกจึงถือวา พระนาง

คือ มารดาของมวลมนุษยชาติดวยเชนกัน นี่เปน เหตุผลสําคัญที่ชาวคาทอลิก มีความศรัทธา และรัก ในพระนางมารียเปนที่สองรองจากพระเจา

41

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คริสตชนคาทอลิกทุกคนยังเชื่อวา พระนางมารียทรงเปน มารดาของทุกคนดวย เพราะเมือ่ รับศีลลางบาป เราไดรบั ฐานะเปน นองขององคพระเยซูคริสตเจา และนอกจากนั้น ณ เชิงกางเขน ขณะที่พระองคกําลังจะทรงสิ้นพระชนมนั้น ทรงตรัสอยางชัดเจน กับ นักบุญยอหนวา “นี่ คือแมของทาน” และทรงมี พระดํารัสกับพระนางมารียวา “แม นี่คือลูกของแม” ซึ่งเรา ถือวา นักบุญยอหน คือตัวแทนของมนุษยทุกคน

42

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ณ ทีน่ เี้ ราตองกลาวถึงบุคคลทีส่ าํ คัญอีกทานหนึง่ คือทาน นักบุญยอแซฟ ทานคือบิดาเลี้ยงขององคพระเยซูเจา เปน หัวหนาครอบครัวศักดิส์ ทิ ธิเ์ ปนภัสดาของพระนางมารียโ ดยนิตนิ ยั ทานทราบดีวาทานตองรับภารกิจจากพระเปนเจา ในการดูแล คุมครององคพระผูไถและพระแมมารีย... และทานก็ไดทําหนาที่ ที่ทานไดรบั มอบหมายจากพระเปนเจาอยางดีเยี่ยม

แมในประวัตศิ าสตรจะมิไดมกี ารกลาวถึงทานมากมายนัก แตความสําคัญของทานก็เปนที่ยอมรับกันโดยทั่วไป ทานเปน องคอุปถัมภของกรรมกร ผูใชแรงงาน เพราะทานมีอาชีพ ชางไม ซึ่งถือเปนกรรมกรคนหนึ่ง แนนอนความยิ่งใหญของทาน มาจากพระพรแหง ความศรัทธา ความเชื่อและความไว วางใจของทานในพระเจา ทานนอมรับนํ้าพระทัยของพระ เปนเจาดวยการรับหนาทีห่ วั หนาครอบครัวศักดิส์ ทิ ธิ์ และไดกระทํา 43

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

หนาที่นี้อยางยอดเยี่ยม เปนแบบอยางของผูที่เปนบิดาทั้งหลาย ดวย... ตอจากนีไ้ ปเราจะมาพิจารณากันถึงพระชีวประวัตขิ อง องคพระเยซูคริสตเจาใหละเอียดมากขึ้น... กอนอื่นหมด เราทราบจากประวัติวา พระองคทรงมี ี พระชนมายุ 33 พรรษา และแบงไดเปน 2 ภาค คือ ภาคพระชนมชพ เรนลับ ซึง่ นับตัง้ แตทรงบังเกิดจนกระทัง่ มีพระชนม 30 พรรษา ที่เรียกวา ภาคพระชนมชีพเรนลับ เพราะทรงมีพระชนมอยูกับ ี ครอบครัวเปนสวนใหญ สวนอีกภาคหนึง่ คือ ภาคพระชนมชพ เปดเผย คือ ตัง้ แตทรงพระชนม 30 พรรษา จนถึงสิน้ พระชนม รวมเวลาเพียง 3 ป แตเปนเวลาสําคัญที่สุดของการกระทําพระ ภารกิจทีร่ บั มอบหมายจากพระบิดาก็วา ได นัน่ คือ พระภารกิจแหง การไถกมู นุษยโลก จึงจะขออธิบายในรายละเอียดเปนภาคๆ ไป...

44

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ก. ภาคพระชนมชีพเรนลับ เมือ่ พระองคทรงรับเอากายมาบังเกิดในครรภของพระนาง มารีย รับสภาพความเปนมนุษยทุกอยาง และทรงประสูติจาก พระมารดา เปนทารก เฉกเชนมนุษยทั้งหลาย ทรงคอยๆ เจริญ เติบโตขึ้นเรื่อยๆ จากทารก เปนเด็ก เปนวัยรุน และเปนหนุม พระองคทรงอยูก บั ครอบครัวของพระองค ทรงปฏิบตั ติ น เหมือนเด็กๆ ทั้งหลาย เราเชื่อวาทรงไดรับการดูแลอบรมสั่งสอน จากแมพระ และ นักบุญยอแซฟ อยูเสมอ และทรงชวยเหลือการ งานตางๆภายในบานเชนเด็กๆ ทั้งหลาย เชน ตักนํ้า หาฟน ทําความสะอาดบาน ลางจาน ฯลฯ เทาทีจ่ ะทําได.และพอเปนหนุม ก็นาจะออกไปชวย นักบุญยอแซฟ รับจางทํางานเปนชางไมดวย เชนกัน... ดังนั้นเราจึงไมทราบประวัติของพระองคมากมายนักใน ชวง 30 ป แรกของพระองค เห็นมีเดนๆ ก็สักครั้งสองครั้งเทานั้น

ครัง้ แรก ตอนทีแ่ มพระและนักบุญยอแซฟ นําพระองค ไปถวายในพระวิหารตามบัญญัติของชาวยิว และทานสิเมโอนได กลาวทํานายถึงพระองค (ลก.2:21-35) 45

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สวนอีกครั้งหนึ่ง ก็คือ ตอนที่พระองคทรงพระชนม 12 พรรษา ประทับอยูทามกลางนักปราชญและเหลาธรรมจารย ทรงฟงและทรงไตถามพวกเขา จนทําใหพวกเขาพิศวงงงงวยใน พระปรีชาสามารถของพระองค (ลก. 2:41-50)

นอกจากนั้น เราเชื่อวาพระองคทรงอยูกับ แมพระ และ นักบุญยอแซฟ ทรงนอบนอมเชื่อฟง ชวยเหลือ เปนลูกที่ดีของ พอแมมาโดยตลอด... เมื่อเราฟงดูเผินๆ ก็ไมไดรูสึกอะไร แตถา หากเราพิจารณาใหลกึ ซึง้ ลงไป เราจะเขาใจถึงความรักอันยิง่ ใหญ หาทีส่ ดุ มิไดจริงๆ ทีพ่ ระเปนเจาทรงมีตอ มนุษย มันเปนไปได

อยางไร... ที่พระผูสรางทุกสิ่งทุกอยาง ทรงฤทธิ์ทุก ประการ ไดถอมพระองคลงมารับสภาพของสิ่งสราง และยอมอยูใ นการปกครองของมนุษย ผูซ งึ่ พระองค สรางมา…

46

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คําตอบแตเพียงประการเดียวก็คือ เพราะทรงรั ก มนุษยอยางหาที่สุดมิได ทรงปรารถนาอยางแรงกลา ที่จะ นํามนุษยกลับไปเปนหนึ่งเดียวกับพระองคอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งความ เปนจริงแลวพระองคไมทรงตองใชวิธีนี้ก็ไดในการไถกูมนุษย เพราะพระองคทรงเปนพระเปนเจา ดังนั้น อยาถามวาทําไม? เพราะหนาทีข่ องเราทีจ่ ะตองกระทําก็คอื ตอบสนองพระเมตตาและ ความรักอันยิ่งใหญ ของพระองค ใหสุดกําลังความสามารถ ของเรา เพราะนี่คือ “นํ้าพระทัย”

47

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ข. ภาคพระชนมชีพเปดเผย ครั้นเมื่อพระเยซูคริสตเจาทรงมีพระชนม 30 พรรษาแลว พระองคทรงเริ่มปฏิบัติตามพระภารกิจที่ทรงรับมาจากพระบิดา กลาวคือพระองคทรงเริ่มออกเทศนาประกาศขาวดี และพบปะ ผูคนตางๆ เพื่อเปดเผยพระองคใหโลกไดรู สิง่ แรกทีท่ รงกระทําก็คอื ไปพบทานยอหนบัปติสตา และรับพิธีลางจากทาน ดูเหมือนจะเปนการประกาศใหโลก รูว า พระองคนแี่ หละคือผูท ที่ า นยอหนประกาศวาจะมาภายหลัง เปน ผูยิ่งใหญ...(ลก. 3:15-22) ขณะที่ทรงรับพิธีลาง ก็เกิดอัศจรรย แสดงถึงองคพระผูเปนเจา พระบิดา พระบุตร และพระจิต

48

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตอจากนั้น พระองคยังไมออกเทศนาสั่งสอนทันที แต พระองคกลับเสด็จไปยังทีเ่ ปลีย่ วเงียบๆ ทรงใชเวลาอยู ที่นั่นถึง 40 วัน เพื่อเตรียมความพรอมในการกระทําหนาที่ อันสําคัญและยิ่งใหญ ในพระวรสารบอกวาทรงอดอาหาร ภาวนา...ซึง่ ก็คอื ทรงใชเวลาอยูก บั พระบิดา ทรงรับพระพรจากพระ บิดา ถาจะพูดใหชัดก็คือ ทรงไปเขาเงียบ เพิ่มพลังใหกลา แกรง เพือ่ ตอสูก บั อุปสรรคและความยากลําบากมากมายทีจ่ ะตาม มา... พระองคทรงเอาชนะความออนแอตามประสามนุษยไดทุก รูปแบบ (ลก. 4:1-13)

49

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

40 วันในที่เปลี่ยวขององคพระเยซูเจา จึงเปนพระฉบับ แบบกับเราทุกคน ในการมีชวี ติ ทีจ่ ะตองมีพระพรของพระเปนเจา เปนความสําคัญอยางยิ่ง เพราะพระพรนี้เอง จะทําใหเรามีกําลัง ที่เขมแข็งในการตอสูกับความยากลําบากกับบาป และความ ออนแอในชีวิต... นี่เองที่เปนคําตอบวาทําไมเราจึงทําผิดทําพลาดอยูบอยๆ เราตองพายแพตอ การประจญลอลวง และตกอยูใ นบาปซํา้ แลวซํา้ อีก กลาวคือ ชีวิตของเราขาดพระพรของพระเปนเจา เราจึงออนแอ... ถาชีวิตของเราเปนหนึ่งเดียวกับพระองค มีพระองคอยูเคียงขาง เราคงไมทําผิดทําบาปงายๆ เปนแน.... หลังจากทรงใชเวลาในที่เปลี่ยว 40 วัน พระองคทรงเริ่ม พระภารกิจแหงการ “ไถกู” ดวยการเลือกผูรวมงาน คือ บรรดาอัครสาวก 12 องค เปนที่นาสังเกตวาพระองคทรงเลือก อัครสาวกจากประชาชนธรรมดา เปนชาวบาน เปนคนหาเชากินคํา่ เชน ชาวประมง คนเก็บภาษี คนเลี้ยงสัตว ฯลฯ (มก. 1:16-20) และจากคนธรรมดาๆ เหลานี้เองพระองคทรงประทานพระพร พิเศษใหพวกเขา ประทานอํานาจของพระองคใหแกพวกเขา ในการประกาศเทศนสอน และปกครองดูแลพระศาสนจักร (มก.3:13-19)

50

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บรรดาศิ ษ ย เ หล า นี้ ไ ด ติ ด ตามพระองค ละบ า นช อ ง ครอบครัว ใหเวลากับพระองค ในเบือ้ งแรกก็คงตองการอนาคต ทีด่ กี วา เมือ่ พระองคทรงเปนกษัตริย พวกเขาคิดตามประสามนุษย เพราะยังไมเขาใจอะไรมากนักวา การเปนกษัตริยข องพระองคนนั้ คืออะไร พวกเขาคิดวาเปนพระองคนี่แหละ ที่จะกอบกูพวกเขา จากการเปนทาส การเปนเมืองขึ้นของชาวโรมัน

51

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระเยซูคริสตเจาทรงใชเวลาสวนใหญตลอด 3 ป ประกาศ ขาวดีแหงความรอด เนื้อหาสาระของขาวดี คือ ทรงประกาศวา

พระเจาทรงเปนพระผูสรางเปนบิดา พระองคทรง เปนพระบุตรของพระเจา เปนผูท พี่ ระเจาทรงสัญญา วาจะเสด็จมากอบกูมนุษย และที่สําคัญที่สุดคือ ทรงบอก วา “ทานจะตองรักองคพระผูเปนเจา พระเจาของ ทานสุดจิตใจ สุดวิญญาณ สุดกําลังและสุดสติปญ  ญา ของทาน และทานจะตองรักเพื่อนมนุษยเหมือนรัก ตนเอง” (ลก.10:27)

52

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การประกาศสอนของ พระองค นั้ น ใช วิ ธี เ สด็ จ ไปตาม หมูบาน และตําบลตางๆ ในบริเวณ ทะเลสาบกาลิลี และใกลเคียง ทรงพบปะประชาชน เตือนสอนพวก เขา และที่สําคัญทรงชวยเหลือพวก เขาดวยการกระทําอัศจรรยตางๆ เชน รักษาคนปวย คนพิการ ปลุก คนตาย ทวีอาหารเลี้ยงพวกเขา... ทรงใชชีวิตคลุกคลีอยูกับประชาชน...จากคําสอนและโดยเฉพาะ อยางยิ่ง “อัศจรรย” ที่ทรงกระทําไดดึงดูดใหมีผูมาติดตาม พระองคมากมาย จากสิบเปนรอย จากรอยเปน พัน... หลายพัน...

53

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

กิตติศัพทของพระองคเปนที่เลื่องลือกันไปทั่ว ที่สําคัญ พระองคทรงสอนอยางจริงจัง จริงใจ ไมเหมือนกับคัมภีราจารย หรือผูสอนอื่นๆ เพราะพระองคทรงสอนดวยพระองคเอง ไมตอง อางถึงผูอ นื่ สอนดวยอํานาจของพระเปนเจา ซึง่ เปนพระองคเอง... และปราศจากผลประโยชนสวนตัวใดๆ ทั้งสิ้น.... พระองคทรงกระทําเชนนี้ เปนการประกาศไปในตัววา คําสอนทีฟ่ าริสี คัมภีราจารย สอนกันอยูน นั้ ไมถกู ตอง เพราะแฝง ไวซึ่งผลประโยชนของตนเองและพวกพอง ประชาชนตองเสียคา ใชจายคาธรรมเนียมเปนเครื่องบูชามากมาย... เปนเรื่องราวที่ ตรงกั น ข า มกั บ การเทศน ส อนของพระองค โ ดยสิ้ น เชิ ง เพราะ ประชาชนไดรับความบรรเทา ไดรับการรักษา ไดพนจากความ ทุกขยาก (มก.6: 30-44) (มก.6: 53 -56) แน น อนว า การกระทํ า พระภารกิ จ ของพระองค กั บ ประชาชนในชวงพระชนมชีพเปดเผย 3 ป สุดทายของพระองคนี้ เปนการแสดงออกถึงความรัก ความหวงใย ตอมนุษยอยางแทจริง ซึ่งการกระทําดังกลาวไมมีมนุษยคนใดในโลกจะกระทําไดเลย…

54

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

อยางไรก็ดี พระองคไมทรงบังคับใครใหปฏิบัติตาม พระองคยังทรงใหเสรีภาพ อิสรภาพกับมนุษยเสมอ ทรงเทศน สอน อบรม ติเตือน ชี้แนวทาง และใหพวกเขาสรุปเอง วาจะ กระทําอยางไร (ยน.14: 1-21) ถ า เราจะวิ เ คราะห ดู พ ระภารกิ จ ที่ ท รงกระทํ า ในช ว ง พระชนมชพี เปดเผย เราจะพบวาพระองคทรงเทศนสอน อยางไม กลัวอํานาจใดๆ ถาจะพูดภาษาชาวบานก็คือพระองคทรงออกมา “ชน” กับความไมถูกตอง การเอารัดเอาเปรียบ การกดขี่ขมเหง ผูที่ดอยกวา (มธ. 23:13-32) (ลก.16:14-15) ขณะที่ประชาชนสวนใหญตกทุกขไดยากจากการกระทํา ของมนุษยดว ยกันเอง พระองคทรงออกมายืนเคียงขางประชาชน มีผูมาเปนแนวรวม มาเปนศิษยมากมาย โดยเฉพาะผูที่ไดรูจัก และไดรับความชวยเหลือจากพระองค

55

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในพระคัมภีร เราพบวามีการพยายามจากพวกเสียผล ประโยชนคอื พวกฟารีสี และคัมภีราจารยทลี่ กู ศิษยของตน ตีจาก หันไปติดตามพระเยซูเจามากมาย พวกเขาจึงคิดหาหนทาง ทุกอยางที่จะตองกําจัดพระเยซูคริสตเจา พวกเขาพยายามหลาย ครั้ง ที่จะทําใหพระองคพายแพเสียหนา (มก. 2:23-27) แตทุก ครั้ง พวกเขากลับเปนผูเสียหนาไปเสียเอง... ดวยเหตุนี้จึงทําให พวกเขาโกรธแคนยิ่งขึ้น... อยางไรก็ตามพระเยซู มิไดทรงยอทอหรือหวาดหวั่นแต ประการใด พระองคยังคงเทศนสอนอยางตรงไปตรงมา ไมเห็น แกหนาตาใครทัง้ สิน้ พระองคไมทรงยอมประนีประนอมกับความ ไมถูกตองอยางเด็ดขาด สิ่งใดผิดก็คือ ผิด สิ่งใดถูกก็คือถูก จะไมมชี นิดถูกๆ ผิดๆ เด็ดขาด พระองคทรงตําหนิประชาชนและ ศิษยของพระองคดวยวา...ทานจะรอนก็รอน จะเย็นก็เย็น อยา อุนๆ เพราะในความเปนจริง ความถูกตอง กับความผิดมันไป ดวยกันไมไดอยูแลว

56

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สรุปแลวในระหวางพระชนมชีพเปดเผย 3 ป ทรงกระทํา งานหรือภารกิจของพระองคหนักมาก ตามประสามนุษย เพราะ เปนเวลาสําคัญ ที่พระองคจะทรงประกาศใหมนุษยโลกทั้งหลาย ไดรูจักพระเปนเจาและความรักอันยิ่งใหญของพระองคจริงๆ... มิใชเพียงสอนแตคําพูด แตทรงสอนดวยพระฉบับแบบแหง พระชนมชีพของพระองคดวย หลายครั้งทรงนอนกลางดิน กินกลางทราย กับบรรดาสาวกและประชาชน ทรงรวมทุกข รวมสุขกับพวกเขาดวยใจจริง... จนในที่สุดชวงเวลาสุดทายของ พระชนมชีพแหงการเปนมนุษยของพระองคก็มาถึง...

57

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 6

ทรงรับทรมานสมัยปอนทิอัสปลาต ทรงถูกตรึงกางเขน สิ้นพระชนมและ ถูกฝงไว

เรือ่ งราวตอไปนีเ้ ปนเหตุการณในชวงสุดทายของพระชนม ชีพความเปนมนุษยขององคพระเยซูคริสตเจาบนโลกนี้...

58

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เริม่ กันดวยการเสด็จเขาสูก รุงเยรูซาเล็มอยางสงา เพือ่ เดิน เขาสูพระทรมานและความตาย ที่นาสังเกตคือ การเสด็จเขาสูกรุง เยรูซาเล็มเปนเสมือนการเสด็จกลับมาของจอมทัพผูเกรียงไกรที่ รบชนะขาศึกศัตรู ไดรับการโหรองตอนรับจากประชาชน… (เรา คุนเคยกันดีกับพิธีกรรมในวันอาทิตยใบลาน)

การเสด็จเขากรุงเยรูซาเล็ม เปนการเสด็จเขาไปหาความตาย ในสายตาของคนทัว่ ไป สําหรับพระเยซูเจา

น า จะเป น ความพ า ยแพ สู ญ เสี ย ...แต ใ นความเป น จริ ง ของ ประวัติศาสตรแหงความรอดนั้น มันเปนการเริ่มตนแหงชัยชนะ อันยิ่งใหญ นั่นคือ การชนะบาปและความตายฝ า ย วิญญาณ ซึง่ ปรากฏชัดแจง ในการเสด็จกลับเปนขึน้ มาจากความ ตายของพระองคนั่นเอง 59

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถือกันวาเหตุการณนเี้ กิดขึน้ เมือ่ ประมาณ 2000 ป มาแลว สมัยนัน้ ประเทศอิสราเอล ตกอยูภ ายใตการปกครองของอาณาจักร โรมัน หมายถึง เปนเมืองขึ้นของชาวโรมัน ชาวโรมันแตงตั้งผู สําเร็จราชการใหปกครองดูแลแทนจักรพรรดิ... เมือ่ พระเยซูเจาทรงเขาสูก รุงเยรูซาเล็มไดไมนาน พระองค ก็ทรงถูกทหารโรมันจับในขอหา “กบฏ” ซึ่งเราทราบดีวาเปนขอ กลาวหา ซึง่ มาจากบรรดาฟารีสแี ละคัมภีราจารยทใี่ สรา ยพระองค เพือ่ ตองการจะกําจัดพระองคออกไปจากสังคมของพวกเขา เพราะ มีลูกศิษยลูกหาของพวกเขาจํานวนมากมาย หันมาเลื่อมใสและ ติดตามพระเยซูเจา สงผลทําใหพวกเขาตองเสียผลประโยชน (ราย ไดลดลง) และที่สําคัญคือพวกเขาเกิดความเคียดแคนที่พระองค ทรงทําใหพวกเขา เสียหนา หลายตอหลายครั้งเมื่อพบปะกัน

60

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

แนนอนวาโทษของการเปนกบฏนั้น มีสถานเดียวคือ ประหารชีวติ เมือ่ พวกเขานําพระองคไปสอบสวน ถึงแมวา ปลาต จะไมเห็นวาพระองคทรงกระทําผิดอะไร แตดวยแรงกดดันจาก ฟารีสแี ละคัมภีราจารย ปลาตก็ปลอยใหพวกเขานําไปตัดสินกันเอง และที่สุด ที่เราทราบกันดี พระองคทรงถูกตัดสินใหรับโทษ ประหาร ดวยการตรึงกางเขน ซึ่งถือเปนวิธีการลงโทษกับ นักโทษสถานหนักที่สุด... (ลก. 23: 1-25)

61

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เหตุการณทเี่ กิดขึน้ ตอจากนีค้ อื พระองคทรงเขาสูพ ระมหา ทรมาน ซึ่งเราทราบและเขาใจดี ในขณะที่เราระลึกถึงพระมรรคา ศักดิ์สิทธิ์(เดินรูป 14 ภาค) ในชวงเทศกาลมหาพรตของทุกๆ ป เริ่มกันดวยทรงถูกตัดสินประหารชีวิต ถูกเยาะเยยดวย การเอาขดหนามมาทําเปนมงกุฎสวมพระเศียร เอาเสื้อคลุมสีแดง มาสวมเปน ชุดทรงของพระราชา และใหทรงแบกเครื่อง ประหารคือกางเขนไปยังเนินเขาที่จะใชเปนสถานที่ประหาร ระหวางทางทรงรับทนทุกขทรมานอยางแสนสาหัส ถูกเฆีย่ นตี ถม นํ้าลายรด ฉุดกระชากลากถูไปตลอดทาง ทรงลมลงถึง 3 ครั้ง ดวยความเจ็บปวด และดูเหมือนวาจะทําใหเกิดความโศก

เศราที่สุด นั่นคือ ระหวางทางกางเขนนั้น ทรงพบ กับพระมารดาคือพระแมมารีย. .. แนนอนความระทมทุกข ของแมพระ เปนอีกความทุกขหนึ่งที่ยากแกการบรรยายจริงๆ...

62

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมื่อถึงสถานที่ประหาร รางอันบอบชํ้าเต็มไปดวยคราบ โลหิต เหงื่อและฝุนดินติดเต็มไปหมด ที่สําคัญบาดแผลที่มีอยู ทั่วพระวรกาย ยังคงมีเลือดไหล ซึมอยู.... ไมตองอธิบายวาใน ความเปนมนุษยนั้นพระองคทรงเจ็บปวดรวดราวทรมานเพียงใด พวกเขานํารางของพระองค ทาบลงบนกางเขน และไมรรี อทีจ่ ะเอา ตะปูเหล็กแหลมคม ตอกที่พระหัตถ และพระบาทใหติดกับ กางเขน พรอมทั้งยกกางเขนขึ้น ปกลงยังหลุมที่ขุดเตรียมไว นํ้า หนักของพระวรกายกระแทกลงทําใหรอยตะปูที่พระหัตถและ พระบาทฉีกขาดออกไปอีก... ผูคนที่อยูบริเวณนั้นคงจะแบงเปน 2 พวก คือ พวกหนึง่ คงสะใจ อันไดแกพวกฟารีสแี ละคัมภีราจารย อีกพวกหนึ่งคงโศกเศราระทมทุกขอยางยิ่งเมื่อเห็นสภาพเชนนี้ อันไดแก พระแมมารีย บรรดาศิษยของพระองค และแมกระทั่ง ผูที่ไมรูเรื่องราว แตเมื่อเห็นสภาพเชนนี้ก็คงรูสึกหดหูสลดใจ ไปดวย

63

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ที่นาสนใจคือ ณ เชิงกางเขนนั้นมีเพียงพระแมมารีย พระมารดา และนักบุญยอหนศิษยที่พระองคทรงรักเปนพิเศษ และศิ ษ ย ที่ เ ป น หญิ ง อี ก คน สองคน พระเยซู ค ริ ส ตเจ า ทรง สิ้นพระชนมตอพระพักตรพระมารดา... ถาคิดกันดีๆ ตั้งแตแรก จะเห็นวาเปนพระแมมารียนี้เอง ที่อยูใกลชิดกับพระเยซูมากกวา มนุษยทงั้ หลาย เรียกวาตัง้ แตในครรภจนกระทัง่ สิน้ พระชนม และ นําพระศพไปฝงในคูหา หลั ง จากที่ ท รงสิ้ น พระชนม แ ล ว ยังทรงถูกทหารเอาหอกแทงเขาในพระอุระ ของพระองค เพื่อใหแนใจวาพระองคสิ้น พระชนมจริงๆ ในพระวรสารบอกวาพระ โลหิ ต และนํ้ า ไหลออกมาทั น ที เมื่ อ เขา กระชากหอกออกมา (ยน.19:31-36) ประหนึง่ วาพระองคทรงมอบทุกสิง่ ทุกอยาง แมโลหิตหยดสุดทาย เพื่อมนุษยจริงๆ และในความเชื่อของเราจึงบอกวา พระองคทรง ไถกเู ราใหพน จากบาปความตาย และการเปนทาสของความชัว่ ราย ดวยพระโลหิตคือดวยพระชนมชีพของพระองค ดวยการนําเรา กลับไปเปนหนึ่งเดียวกับพระเปนเจาอีกครั้งหนึ่ง บรรดาศิษยของพระองค นําพระศพของพระองคไปบรรจุ ไวในคูหาแหงหนึ่ง ที่อยูไมไกลจากเนินกัลวาริโอสถานที่ประหาร มากนัก 64

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 7

เสด็จสูแดนมรณะ วันที่สามทรง กลับคืนพระชนมชีพจากบรรดาผูตาย

มีคาํ ถามเกิดขึน้ วา เมือ่ องคพระเยซูคริสตเจาทรง

สิ้นพระชนมแลว พระวิญญาณของพระองคเปน อยางไร อยูที่ไหน...

65

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

กอนทีจ่ ะกลาวถึงเรือ่ งนี้ ขอเตือนความจําสักนิดวา องค พระเยซูคริสตเจานัน้ ทรงมี 2 สภาวะ คือ ความเปนพระ

เปนเจาที่สมบูรณเที่ยงแท และความเปนมนุษยที่ สมบูรณเชนกัน... การสิ้นพระชนมของพระองคคือการ สิน้ พระชนมในสวนของความเปนมนุษย พระวรกายของพระองค ถูกนําไปเก็บไวในคูหาดังที่เราทราบกันดี...สวนพระวิญญาณของ พระองค ตามความเชื่อบอกวาพระวิญญาณของพระองคทรง

เสด็จสูแดนมรณะ

66

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พี่นองสวนใหญเมื่อไดยินคําวา “แดนมรณะ” หรือ สมัยกอนเรียกวาใตบาดาล ก็จะคิดถึงสถานทีซ่ งึ่ อยูล กึ ลงไปใต พื้นดิน อาจเปนเพราะนําไปเทียบกับ “นํ้าบาดาล” อันหมาย ถึงนํ้าที่อยูลึกลงไปในดินมากๆ ผานชั้นดินทราย ดินดาน หรือ หิน ทําใหนํ้านั้นสะอาด นําขึ้นมาบริโภคได

“แดนมรณะ” ในศาสนาของเรา หมาย ถึงสภาพของการอยูรวมกัน ของบรรดาวิญญาณ มนุษยทอี่ ยูใ นสมัยกอนการเสด็จมาขององคพระเยซู คริสตเจา... เพื่อความเขาใจงายๆ คําวาแดนมรณะจึงอธิบาย สําหรับคําวา

เปรียบเทียบวาเปนสถานที่อยูของวิญญาณมนุษยสมัยกอนพระ เยซูคริสตเจา...หรือถาจะทําความเขาใจใหดยี งิ่ ขึน้ ก็อาจจะอธิบาย ไดวา เมื่อมนุษยที่เกิดในยุคพระธรรมเกาหรือกอนพระ

เยซูเจาเสด็จลงมานั้น สิ้นชีวิตลง ดวงวิญญาณของ พวกเขาก็จะไปรวมกันอยู ณ สถานทีแ่ หงหนึง่ ไมวา วิญญาณนั้นจะเปนวิญญาณของคนดีมีธรรม หรือ คนบาปก็ตาม เพื่อรอคอยการเสด็จมาขององคพระ ผูไถ...

67

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คลายๆ กับประเทศชาติใดประเทศชาติหนึง่ ทีป่ ระกอบไป ดวยคนดี คนไมดี มีทั้งความสุขและความทุกข รวมอยูดวยกัน การเสด็จสูแดนมรณะขององคพระเยซูคริสตเจา ก็เพื่อ

ไปประกาศถึงการเสด็จมาของพระองค เปนการสิ้น สุดการรอคอยของบรรดาวิญญาณทัง้ หลาย เปนการ ทําใหบรรดาดวงวิญญาณเหลานั้นไดรับผลแหง การกระทําของตนตามที่ไดปฏิบัติมาในชีวิต ถือ เปนการสิ้นสุดยุคพระธรรมเกา และเปดเขาสูยุคของพระธรรม ใหม หรือพระศาสนจักรในปจจุบันนั่นเอง

“วันที่สามทรงเสด็จกลับคืนพระชนมชีพจาก บรรดาผูตาย” (ลก.24:1-12) 68

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ขอความเชื่อเรื่องการเสด็จกลับคืนชีพขององคพระเยซู คริสตเจานี้ ถือเปนจุดสําคัญอยางยิ่ง เชนเดียวกับการเสด็จลงมา บังเกิดเปนมนุษยในโลกนี้ของพระองคก็วาได เพราะเปนบท สรุปสําคัญแหงชัยชนะตอความตายอยางเด็ดขาดและ ที่ลึกซึ้งกวานั้นก็คือ เปนรูปแบบและเครื่องหมายแหงความ

รอดพนจากบาปและความตายฝายวิญญาณ

บรรดาคริสตชนจึงถือวา วันฉลองการเสด็จกลับเปนขึ้น มาจากความตายของพระองค เปนวันสมโภชอันยิ่งใหญที่สุดวัน หนึ่งในรอบป 69

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

“ปสกา” ซึ่งหมายถึงการ ผานพนจากสภาพหนึง่ ไปสูอ กี สภาพหนึง่ เชนเดียวกับ เราเรียกวันสมโภชนี้วา

การผานพนจากการเปนทาสในประเทศอียิปตของชาวอิสราแอล โดยการนําของโมเสส ดวยการนําพวกเขาขามทะเลแดงมุง

สูแ ผนดินคานาอันอันเปนแผนดินแหงพันธสัญญา หรือจากความเปนทาสเขาสูความเปนไท

องคพระเยซูคริสตเจาจึงทรงถูกเปรียบเทียบวา ทรงเปน โมเสสในพันธสัญญาใหม ที่พาประชากรของพระเปนเจา คือพวกเราใหพนจากการเปนทาสของบาป เขาสูความเปนไท ใน การเปนบุตรของพระเปนเจานั่นเอง 70

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมื่ อ พระเยซู ค ริ ส ตเจ า ทรงเสด็ จ กลั บ เป น ขึ้ น มาแล ว พระองคยังทรงอยูในโลกนี้อีก 40 วัน นักเทวศาสตรอธิบายวา พระองคทรงใชเวลา 40 วันนี้ เพื่อทําใหบรรดาศิษยของพระองค เปนตน บรรดาอัครสาวก มั่นใจ เขมแข็ง และพรอมที่จะออกไป สืบตองานของพระองค ดวยการประกาศเทศนสอนถึงขาวดีแหง ความรอดพนและองคพระเยซูเจา...

71

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราจะเห็นวาพระองคทรงประจักษมาหาพวกเขาหลายครัง้ หลายหน (ยน.20:24-29) (ลก.24:13-47) และทุกครั้ง จะทรง สอนและยํา้ เตือนใหพวกเขามัน่ ใจในการเสด็จกลับคืนชีพของพระ องคจริงๆ เพราะพระองคทราบดีวา สิง่ นีจ้ ะทําใหพวกเขามัน่ ใจและ กลาหาญ ในการเปนประจักษพยานถึงพระองค วาพระองคทรง เปนพระผูไถมนุษยชาติ....และดวยความเชื่อมั่นศรัทธา จะเกิด ความรักอยางแทจริง พรอมที่จะยืนยันถึงพระองคดวยชีวิตของ พวกเขา...และก็เปนเชนนั้นจริงๆ บรรดาอัครสาวกไดถูกฆาตาย เพราะการยืนยันถึงพระองคแทบทั้งสิ้น....และนี่แหละคือจุดเริ่ม ตนของพระศาสนจักรของเรา ซึ่งสืบทอดมาจนปจจุบัน

72

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 8

เสด็จขึ้นสวรรคประทับเบื้องขวา พระเจาพระบิดาผูทรงสรรพานุภาพ

เราเชื่อวาหลังจากที่องคพระเยซูเจาทรงกลับเปนขึ้นมา แลว ทรงยังอยูก บั บรรดาศิษยของพระองคอกี 40 วัน ดวยเหตุผล ที่ไดกลาวไปในบทที่ 7

73

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตอจากนัน้ พระองคทรงเสด็จขึน ้ สวรรค ประทับ เบื้องขวาพระบิดา ความเชื่อของเราประการนี้ เปนความเชื่อ ที่ใหความหมายของการจบสิ้นพระภารกิจสภาพความเปนมนุษย ทีท่ รงรับเอากายจากพระแมมารียใ นโลกนี้ หรือพูดใหเห็น ภาพชัดเจนก็คือ ทรงเสร็จสิ้นพระภารกิจแหงการไถกู มนุษยดวยการเสด็จลงมาบังเกิดเปนมนุษย ใชชีวิต อยางมนุษยทั่วไป อยูกับมนุษยแบบมนุษยสัมผัสไดตลอด 33 ป นั่นเอง

74

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในพระคัมภีรเลาถึงการเสด็จขึ้นสวรรคของพระองคไว สั้นๆ เชน ลก. 24: 50-53 “พระองคทรงนําบรรดา

ศิษยออกไปใกลหมูบ า นเบธานี ทรงยกพระหัตถขนึ้ อวยพร และขณะทีท่ รงอวยพระพรนัน้ พระองคทรง แยกไปจากเขา และทรงถูกนําขึ้นสูสวรรค บรรดา ศิษยกราบลงนมัสการพระองค แลวกลับไปกรุง เยรูซาเล็มดวยความยินดียิ่ง เขาอยูในพระวิหาร ตลอดเวลา ถวายพระพรแดพระเจา...”

75

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

หรือใน มก. 16: 19-20 ไดกลาวไวในทํานองเดียวกัน แตจะมีตางกันบางในเกล็ดเล็กๆ นอยๆ แตยังคงความเชื่อเชน เดียวกัน “...เมื่ อ องค พ ระผู  เ ป น เจ า ตรั ส ดั ง นี้ แ ล ว

พระเจาทรงรับพระองคขึ้นสูสวรรคใหประทับ ณ เบื้องขวา บรรดาศิษยก็แยกยายกันออกไปเทศนา สัง่ สอนทัว่ ทุกหนแหง องคพระผูเ ปนเจา ทรงทํางาน รวมกับเขา และรับรองคําสั่งสอนดวยอัศจรรยที่ ติดตามมา”

การเสด็จสูสวรรคของพระองค จึงเปนพระฤทธานุ

ภาพของพระองคเอง ที่ทรงกระทํา มิตองอาศัยผูใด ทัง้ สิน้ การประทับเบือ้ งขวาของพระเจา หมายถึงทรง 76

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เปนพระเปนเจาหนึ่งเดียว การใชคําวา “ประทับเบื้อง ขวา” ยังอาจทําใหเราเขาใจวา ทรงเปนรองจากพระบิดา ถาเรา มองเพียงความหมายตามความคิดของมนุษย เราตองไมลืมวา พระองคทรงเปนพระตรีเอกภาพ ซึ่งเปนขอความเชื่อของเรา ที่ไดกลาวไปแลว ดังนั้นความหมายจึงหมายถึงการเสด็จกลับ

ไปเปนหนึ่งเดียวกับพระบิดานั่นเอง ถึงตรงนี้เราสามารถเขาใจไดวา แผนการแหงการกอบกู (การไถบาป) ในสวนขององคพระผูเปนเจานั้น ไดทรง กระทําสําเร็จแลว สวนผูใดจะไดรับผลแหงการกอบกูของ ้ อยูก บั การเขาไปมีสว นรวมใน พระองคหรือไม จึงตองขึน การกอบกูนี้อยางไร แคไหน…จึงเปนที่มาของคําตอบที่วา ทําไมเราตองปฏิบตั ติ ามจิตตารมณ (นํา้ พระทัย) ขององคพระเยซู คริสตเจา ทําไมเราจึงตอง “รักพระเปนเจาดวยสิ้นสุด

จิตใจ และรักเพื่อนมนุษยเหมือนรักตนเอง”

77

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 9

แลวจะเสด็จมาพิพากษาผูเ ปนและ ผูต าย

เราเชือ่ วาวันหนึง่ โลกของเราจะจบสิน้ ไป หรือเราทราบและ ั สิน้ พิภพ และในวันนัน้ พระเยซูคริสตเจาจะทรง เชือ่ วา จะมีวน เสด็จกลับมาอีกครั้งหนึ่ง เพื่อทรงทําการพิพากษาและตัดสิน มนุษยโลก...

78

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การเสด็จมาของพระองคในวันนัน้ จะเปนเรือ่ งราวของการ ใหรางวัลและลงโทษ วันนั้นจะเปนวันจบสิ้นโอกาส ของการกระทําความดีหรือกระทําความชั่วของมนุษย ถาจะเปรียบชีวิตของเราเปนเกมสก็ตองบอกวาเกมสจบแลว หรือถาบอกวาเปนกีฬา ก็ตองบอกวา การแขงขันจบแลว คงเหลือเพียงผลของเกมสหรือการแขงขัน ทีจ่ ะรับรางวัลในชัยชนะ หรือตองพบกับความพายแพเทานั้นเอง

วันนั้นไมมีใครรูวาจะมาถึงเมื่อไหร จะเกิดขึ้นอยางไร แตเชือ่ มัน่ วามันจะมาถึงอยางแนนอน เราอาจจะตายจากโลกนีไ้ ป แลวกอนวันนั้นจะมาถึง แตก็จะไดรับการพิพากษาตัดสินเชนกัน 79

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 10

ขาพเจาเชือ่ ในพระจิตเจา

พระจิตเจาเปนพระบุคคลที่ 3 ในพระตรีเอกภาพ ซึง่ เราเชือ่ วาพระองคทรงเสด็จลงมาอยูก บั มนุษย ทรงชวยเหลือ มนุษยดว ยการประทานพระพรพิเศษตางๆ ใหมนุษย สามารถดําเนินชีวิตในโลกนี้ไดอยางดี มีกําลัง มีความเขมแข็งใน การตอสูก บั อุปสรรคกับปญหา โดยเฉพาะอยางยิง่ กับการประจญ ลอลวงตางๆ ทีจ่ ะนํามนุษยไปสูค วามผิด บาป และความตายฝาย วิญญาณ

80

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เหตุผลของการเสด็จมาประทับ อยู  กั บ มนุ ษ ย แ ละทรงคอยดู แ ลช ว ย เหลือเราทั้งหลายนั้น ก็ดวยเหตุผล

แหงความรักของพระเปนเจาที่ ทรงมีตอมนุษย เราจะพบวาพระ เปนเจาทรงกระทําทุกวิถที าง ทีจ่ ะชวยมนุษยใหไดรบั ความรอดพน จากความพายแพตอบาป และความตายฝายวิญญาณ

หลายคนสงสัยวา ทําไมพระองคทรงตองทําอะไรใหยงุ ยาก ทําไมไมทรงบันดาลใหมนุษยไปสวรรคเลยก็หมดเรื่อง...คําตอบ คือ เพราะพระองคทรงรักและยังทรงใหมนุษยสงู สง

กวาสิง่ สรางทัง้ หลายดวยการใหมเี สรีภาพ มีอสิ รภาพ ในการเลือกกระทําสิง่ ตางๆ ดวยตัวเอง และตองรับผิด ชอบตอการกระทําที่ตนเลือก 81

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 11

พระศาสนจักร ศักดิส์ ทิ ธิ์ สากล

“พระศาสนจักร” มาจากคําวา พระศาสนา +อาณาจักร หมายถึง สังคมของผูที่มีความเชื่อเดียวกัน มี คําวา

พิธีกรรมปฏิบัติเหมือนกัน ไมอยูในขอบเขตทางภูมิศาสตรอยาง ประเทศหรืออาณาจักรทั้งหลาย หากแตเปนการรวมกันทาง

ความเชื่อ ความศรัทธา และแนวปฏิบัติทางความ เชื่อของศาสนานั้นๆ ดังนั้นสมาชิกของพระศาสนจักรจึงมี อยูทั่วไปทุกหนทุกแหงไมจํากัดเชื้อชาติ เผาพันธุ

82

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สํ า หรั บ พวกเราที่ เ ป น คาทอลิ ก เราเชื่ อ ว า พระ

ศาสนจักรคาทอลิกมีลักษณะสําคัญ 4 ประการ คือ

1. เปนเอกภาพ กลาวคือ

มีความเปนหนึ่งเดียวกันทั่ว

โลก โดยมีสมเด็จพระสันตะปาปาทรงเปนพระประมุข สูงสุด มีกฎหมาย กฎระเบียบเดียวกัน มีพิธีกรรมเหมือนกัน มีความเชื่อเดียวกัน เราจึงสังเกตไดวา ไมวาเราจะอยูที่ไหนของ มุมโลก เราก็สามารถรวมพิธีกรรมกันได เพียงแตจะแตกตางกัน ทีร่ ายละเอียดเล็กๆ นอยๆ เชน ภาษาและประเพณีบางอยาง สวน แกนแทและเนื้อหาสาระสําคัญยังคงเหมือนกันหมด เชน พิธี บูชาขอบพระคุณ เปนตน

83

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การปกครองของพระศาสนจักร มีลักษณะการปกครอง ในทํานองสมบูรณาญาสิทธิราช คือ คลายๆการปกครองในระบอบ กษัตริย มีการมอบอํานาจเปนขัน้ ตอนลงมา คือ จากพระศาสนจักร สวนกลางที่นครรัฐวาติกัน กรุงโรม มายังทวีปทุกทวีป

ลงมายังประเทศที่ตั้งอยูในทวีปนั้นๆ และในแตละ ประเทศ ก็แยกเปน สังฆมณฑล และแตกยอยลง มาเปนวัด ในสังฆมณฑลนั้นๆ บางวัดยังแยกเปน เขตปกครองวัดดวย

การปกครองของพระศาสนจั ก รนี้ จะไม ยุ  ง เกี่ ย วกั บ การเมือง เปนไปเฉพาะเรือ่ งของความเชือ่ ถือ และการปฏิบตั ศิ าสน กิจเทานั้น 84

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. ศั ก ดิ์ สิ ท ธิ ภ าพ

เราเชื่ อ ว า พระศาสนจั ก รมี ค วาม

เพราะผูที่สถาปนากอตั้งพระศาสนจักร คาทอลิกนั้น คือ องคพระเยซูคริสตเจา ซึ่งเปน พระเจา

ศักดิ์สิทธิ์

ความเชื่อเรื่องความศักดิ์สิทธิ์ของพระศาสนจักรนี้ ทําให บรรดาคริสตชนคาทอลิกมีความมัน่ ใจและศรัทธา ไววางใจในพระ เปนเจาอยางเต็มเปยม และพรอมที่จะปฏิบัติตามคําสั่งของพระ ศาสนจักรอยางเต็มที่ 85

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. สากลภาพ เราอาจจะไดยินบอยๆ วาศาสนาคริสต เปน ศาสนาฝรั่ง แตความจริงแลวหาเปนเชนนั้นไม เพราะศาสนา คาทอลิกมีความเปนสากล (คําวา Catholic แปลวา สากล) กลาวคือ เปนของมนุษยชาติทุกคนทุกชาติทุก ภาษา ทุกมุมโลก มิไดจํากัดอยูเพียงชาติใดชาติหนึ่งเทานั้น ทุกคนเปนบุตรของพระเปนเจา เปนผูที่พระองคทรงสรางขึ้นมา ทั้งสิ้น ทุกคนมีความเปนบุตรของพระองคเทาเทียมกัน

ในเวลาเดียวกัน มนุษยก็ยังคงมีเสรีภาพที่จะเลือกนับถือ ศาสนาได เพราะพระเปนเจาแมจะทรงประสงคใหมนุษยเปนฝูง ชุมพาฝูงเดียว แตกม็ ไิ ดทรงบังคับมนุษย ยังคงประทานอิสรภาพ ในการเลือกของมนุษย และนี่เองทําใหมนุษยตองมีสวนรับผิด ชอบตอชีวิตของตนเองดวย 86

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

4. สืบเนื่องมาจากอัครสาวก

คริสตชนคาทอลิก เชือ่ วาพระศาสนจักรสืบทอดมาจากบรรดาอัครสาวกของพระองค

คือสืบทอดมาจากสมเด็จพระสันตะปาปาองคแรกคือ “นักบุญเปโตร” หัวหนาอัครสาวกของพระองค และการ สืบทอดตอกันมาตลอดนี้ ทําใหพระศาสนจักรดํารงคงอยูเสมอ และจะดํารง คงอยูตลอดไปจนสิ้นพิภพ

87

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 12

ความสัมพันธเปนหนึง่ เดียวของผู ศักดิส์ ทิ ธิ์

เรายังมีความเชื่ออีกวาพระศาสนจักร คือ “สหพันธ นักบุญ” อันหมายถึงการมีความสัมพันธกันอยางเหนียวแนน ระหวางสมาชิกในสวนตางๆ ซึ่งเราจําแนกสมาชิกออกเปน

3 กลุม คือ

88

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

1. บรรดานักบุญ

หมายถึง ผูศักดิ์สิทธิ์หรือบรรดา วิญญาณของมนุษยทไี่ ดจากโลกนีไ้ ปแลว และไดอยูร วมเปนหนึง่ เดียวกับพระเปนเจา หรือพูดเขาใจงายๆ ก็คอื วิญญาณทุกดวงใน สวรรคนนั่ เอง เราเรียกพระศาสนจักรสวนนีว้ า พระศาสนจักร

ที่ไดรับชัยชนะแลว

81 89

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. บรรดาวิญญาณในไฟชําระ หมายถึง บรรดา วิญญาณของมนุษยทไี่ ดตายไป และยังไมสามารถอยูใ นสวรรคได เพราะยังมีบาปมีขอบกพรองอยูบางยังไมเหมาะที่จะไปสวรรค ตองรอ...และใชโทษบาปเสียกอน เราเรียกพระศาสนจักร สวนนี้วา พระศาสนจักรที่กําลังใชโทษ

3. บรรดามนุษยทั้งหลายในโลก หมายถึง เรา ั ความทุกขยาก มนุษยทมี่ ชี วี ติ อยูใ นโลก ยังคงตองตอสูก บ ความลําบาก การประจญลอลวง ยังคงทําดีกไ็ ด ทําชัว่ ก็ได เราเรียกพระศาสนจักรสวนนีว้ า พระศาสนจักรทีก่ าํ ลัง สูรบ 90

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความสัมพันธของพระศาสนจักรทัง้ 3 สวนนีส้ ามารถเขาใจ ไดชัดเจน จากการที่มนุษยสามารถวิงวอนขอพระเปน เจาเพื่อวิญญาณในไฟชําระได เชนการสวดภาวนาอุทิศ ใหผูลวงลับ(ซึ่งชวยตัวเองไมไดแลว) ใหไดรับการบรรเทาโทษ

หรือบรรดานักบุญในสวรรคก็สามารถวิงวอนพระ เปนเจาเพื่อชวยเหลือมนุษยได เราจึงมีการวิงวอนขอ ความชวยเหลือตอทานนักบุญทั้งหลาย เพื่อใหทานเสนอวิงวอน พระเปนเจาเพื่อเรา...และนี่แหละคือ “ความสัมพันธ”

ของสวนตางๆ ของพระศาสนจักรที่เราเรียกกันวา “สหพันธนักบุญ” เพราะสุดทายคือ ทุกคนจะตอง เปนนักบุญผูศักดิ์สิทธิ์ คือ เปนหนึ่งเดียวกันกับ พระเปนเจา หรืออยูในสวรรคนั่นเอง

91

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 13

การอภัยบาป

ศาสนาคริสตคาทอลิกมีความเชื่อวา การกระทําที่ไมถูก ตองทั้งตอพระผูเปนเจา ตอเพื่อนพี่นองและตอตัวเองนั้นเปน

“บาป”

92

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมือ่ ใครทําบาป สิง่ ทีต่ ามมาก็คอื จะตองรับโทษ ตองชดใช โทษบาปที่ตนเองไดกระทํา ณ ที่นี้จะยังไมอธิบายวาบาปคืออะไร ในรายละเอียด หากเพียงแตจะบอกวาเมื่อมนุษยมีบาป มีมลทิน พระเปนเจาก็ยังทรงรักและเมตตาตอมนุษยอยู พระองคจึงทรง ยกบาปทรงอภัยใหแกมนุษย...โดยมีขอแมเพียงแคมนุษยจะ

ตองสํานึกและเสียใจในความผิดที่ไดกระทํา และ ตั้งใจอยางจริงจังที่จะแกไขไมกระทําผิดอีก... พระเยซูคริสตเจาทรงมอบอํานาจแหงการยกบาป ใหกับ บรรดาอัครสาวกและสืบทอดตอๆ กันมาจนปจจุบัน โดยผูรับศีล บวชเปนพระสงฆ เกีย่ วกับเรือ่ งนีจ้ ะไดอธิบายอยางละเอียดอีกครัง้ ในเรื่อง “ศีลอภัยบาป” และ “ศีลบวช”

93

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 14

การกลับคืนชีพของรางกาย และ ชีวติ นิรนั ดร

เรามีความเชือ่ กันอยางแนนอนแลววา มนุษยประกอบดวย รางกายและวิญญาณ ความตายก็คือการแยกกันอยาง

เด็ดขาดของรางกายและวิญญาณ...

94

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราจะพบกับคําถามบอยๆ วา “ตายแลววิญญาณของเรา ไปอยูที่ไหน?” สําหรับรางกายนั้นเราเขาใจกันดี เพราะเห็นๆ กัน อยูคือนําไปฝงในสุสาน หรือนําไปเผาตามประเพณี ในความเชือ่ ของเรา เชือ่ วาเมือ่ เราตาย วิญญาณของเราจะ ไดรับการพิพากษาตัดสินจากพระเปนเจาทันที ซึ่งเราเรียกวา พิพากษาทีละคน เราจะถูกตัดสินตามผลกรรมหรือกิจการที่ เรากระทํา จะรับคุณรับโทษตามความยุติธรรม

วิญญาณของคนดีมธี รรม คือ ผูท ปี่ ฏิบตั ติ นอยางดี ก็จะไดรบั สวรรคเปนรางวัล กลาวคือจะไดไปอยูร วมเปนหนึง่ เดียวกับพระเปนเจาองคแหงความดีบริบรู ณ จะมีแต ความสุขเชนเมื่อครั้งถูกสรางขึ้นมาใหอยูใน “สวนสวรรค” หรือที่เราเรียกกันทั่วไปวา “ไปสวรรค” 95

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สวนวิญญาณของคนบาป คนอธรรมหรือคนชั่ว ก็ จะตองรับโทษ ตองรับทุกขทรมานอยูร ว มกัน กลาวคือถูกตัดขาด จากพระเปนเจาตลอดไป เปนสภาพของความทุกขนิรันดรหรือที่ เราเรียกวา “นรก” นั่นเอง

สําหรับวิญญาณของผูที่ยังไมมีความดีครบสมบูรณ คือ มีความดียังไมพอแกการอยูรวมกับพระเปนเจา และในเวลา เดียวกัน ก็มิไดมีความเลวรายจนจะตองรับโทษในความทุกข นิรันดร วิญญาณเหลานี้จะมีสภาพของการทนทุกข ทรมานชั่วคราว หมายถึงตองมีสภาพของการทนทุกขทรมาน โดยมีความหวังวาสักวันหนึง่ จะไดไปรวมเปนหนึง่ เดียวกับพระเจา หรือที่เรารูจักกันดีวา “วิญญาณไฟชําระ” 96

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากนี้เรายังมีความเชื่ออีกวา เมื่อวันสิ้นพิภพหรือวัน สิ้นโลกมาถึง มนุษยทุกคนจะกลับเปนขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง เฉพาะ พระพักตรของพระเยซูเจา ทุกสิ่งจะปรากฏแจง จะไมมีความลับ ใดๆ อีก มนุษยทกุ คนจะไดรบั การพิพากษาพรอมกันหรือเราเรียก วาพิพากษาประมวลพรอม จะถูกแยกออกเปน 2 พวก ผู ชอบธรรมจะไดรับรางวัล อยูรวมกับพระเปนเจาตลอดไปใน สวรรค สวนผูอ ธรรม(คนบาป) จะไดรบั โทษนิรนั ดร อยูก บั ปศาจ ตลอดไปในนรก สภาพของไฟชําระจะหมดไป และสภาพเชนนี้เราเรียกวา “ชีวิตนิรันดร” คือไม จบสิ้น ซึ่งเปนขอความเชื่อของเรานั่นเอง

97

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

อยางไรก็ดีความเชื่อเรื่องการพิพากษาเรื่อง สวรรค-นรก-ไฟชําระหรือชีวติ หลังความตายนี้ พระ ศาสนจักรมิไดสอนใหเราตองหวาดกลัว ขวัญหนี ดีฝอ หากแตตอ งการใหเราทุกคน มองในมุมของพระเมตตาและ ความรักของพระผูเ ปนเจา ทีท่ รงมีตอ มนุษย ตองการใหเรามีกาํ ลัง ใจในการดําเนินชีวติ เอาชนะความไมดตี า งๆ ในปจจุบนั ดวยความ สํานึกในการตอบสนองนํ้าพระทัยดี และความรักของพระองค

98

ภาคที่ 2 พระธรรมปฏิบัติ

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 15

ทีม่ าของพระธรรมปฏิบตั ิ และพระบัญญัติ

เรื่องราวในภาคที่ 2 ของหลักธรรมคําสอนของคาทอลิก ั ”ิ หรือคําสอนอันเกีย่ วกับสิง่ ซึง่ จะกลาวถึง “พระธรรมปฏิบต ที่ชาวคาทอลิกจะตองประพฤติตองปฏิบัติในชีวิตประจําวัน หรือ ถาจะพูดไปแลวก็คลายกับเรียนรูกฎบทบัญญัติตางๆ ของชาว คริสตคาทอลิกนั่นเอง

้ กอนอืน่ ใดหมด เราเชือ่ วา ขอปฏิบตั ติ า งๆ ในชีวติ นัน มาจากพระเจา เปนพระองคเองที่ทรงประทานพระบัญญัติ เหลานี้แกมนุษย...โดยสืบเนื่องมาตั้งแตทรงสรางมนุษยมาเลยที 100

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เดียว ทรงประทานกฎเกณฑและระเบียบปฏิบตั ใิ หกบั มนุษยคแู รก คือ อาดัมและเอวา และมาเดนชัดอีกครัง้ หนึง่ เมือ่ โมเสสได

รับพระบัญญัติ 10 ประการ จากพระเจาบนภูเขา ซีนาย (อพย. 20:1-17)

สําหรับพวกเราในปจจุบันเราเชื่อวา พระบัญญัติ 10 ประการ ที่พระองคทรงประทานแกโมเสสในสมัยโบราณ (พระ ธรรมเกา) นั้น ไดถูกทําใหสมบูรณโดยองคพระเยซูเจา กลาวคือ กฎของโมเสสทีใ่ หประชากรอิสราเอลปฏิบตั นิ นั้ มาจากพระบัญญัติ 10 ประการ ซึ่งเปรียบไดกับรัฐธรรมนูญ ซึ่งเปนกฎหมายสูงสุด 101

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ก็ได สวนกฎระเบียบตางๆ ทีโ่ มเสสตัง้ ขึน้ ถือเปนกฎหมายลูกก็นา จะคลายๆ กัน...ที่นาสังเกตคือกฎบทบัญญัติของโมเสสนั้น เนน กันอยูที่ ความยุ ติ ธ รรม เปนสวนใหญ เชน กฎหมาย ตาตอตาฟนตอฟน ครั้นเมื่อองคพระเยซูคริสตเจา เสด็จมา ทรงทําใหกฎหมายหรือบัญญัตินี้สมบูรณดวยการยกระดับสูงขึ้น ดวย “ความรัก” สูงกวาความยุติธรรม กฎตาตอตาฟนตอฟน จึงไมพอสําหรับการเปนบุตรของพระเจา... ซึ่งตองรูจักรักพระเจา และรักเพื่อนมนุษยเหมือนรักตนเอง...

ถามองยอนหลังไปในสมัยพระธรรมเกา เราจะพบวาทรงประทาน “กฎธรรมชาติ ” โดยผ า นทางโมเสส และ ทํ า ให ก ฎ

ธรรมชาตินนั้ เหนือธรรมชาติโดยอาศัยองคพระเยซู คริสตเจา ดวยการเติมความรักเขาไป จนทําใหเกิด พระบัญญัติของพระเจาที่ครบสมบูรณ และเปน หนทางที่จะนํามนุษยกลับไปเปนหนึ่งเดียวกับพระ เปนเจาอีกครั้งหนึ่ง 102

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 16 ฤทธิก์ ศุ ล

เราเชือ่ วามนุษยมพี นื้ ฐานของความรูส กึ นึกคิดทีจ่ ะกระทํา ดี กระทําในสิ่งที่ถูกตองเหมาะสมตามนํ้าพระทัยของพระเจา ซึ่ง พืน้ ฐานหรือความรูส กึ ดังกลาวนี้ เราเรียกในทางศาสนาวา “ฤทธิ์ กุศล” อันหมายถึงความโนมเอียงไปในทางที่ดี

103

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราจําแนกฤทธิ์กุศลออก เปน 2 ประการ คือ ฤทธิ์กุศล เหนือธรรมชาติ และฤทธิ์

กุ ศ ล ที่ เ กี่ ย ว กั บ ค ว า ม ประพฤติหรือจะเรียกฤทธิ์ กุศลตามธรรมชาติกน็ า จะได ฤ ท ธิ์ กุ ศ ล เ ห นื อ ธรรมชาติ เปนพระพรทีพ่ ระเจา ทรงมอบใหกบั เราโดยตรง ประกอบดวย ความเชือ่ ความไวใจ

และความรัก

104

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความเชื่อ คือ พระพรพิเศษที่ทรงประทานใหเรา เชื่อ ในขอความจริงตางๆ ทีเ่ กินสติปญ  ญาของมนุษย ยากจะเขาใจได ตามลําพังตัวเราเองเราไมสามารถจะมีความเชื่อ ได ถาพระองค ไมทรงประทานให...เราจึงพบวามีหลายคนที่ไดเรียนและรูจัก พระเจา รูจักศาสนาคาทอลิกเปนอยางดี แตก็มิไดเปนคาทอลิก ไมมีความเชื่อแบบคาทอลิก สิ่งที่เขามีเปนเพียง “ความรู” เท า นั้ น เอง ถามว า ทํ า ไมก็ ต อบได ว  า เป น นํ้ า พระทั ย ของ

พระเจา

105

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความไวใจ คือ เรามั่นใจวาพระเจาทรงเปนผูสราง ผูดูแลชวยเหลือเราตลอดเวลาในทุกสิ่งทุกอยาง อยางไรก็ดีเรา ตองออกแรงกระทําหนาที่ตางๆ ของเราอยางเต็มกําลังความ สามารถดวย มิใชไมทําอะไรเลย รอความชวยเหลือจากพระเจา แตเพียงอยางเดียว อยางนี้เขาเรียกวา “ไวใจเกินไป” ซึ่งไม ถูกตอง หรือบางครั้งก็คิดวาตนเองเทานั้นทําไดทุกอยาง เชนนี้ เขาก็เรียกวา “ขาดความไวใจ” ซึ่งก็ไมถูกอีกเหมือนกัน ที่ ถูกคือ จงทําทุกสิ่งดวยเต็มกําลังความสามารถ แลวที่

เหลือพระเจาจะทรงกระทําใหครบถวน ความรัก คือ ความรูสึกและชีวิตของเราที่เชื่อ วางใจ ตอพระเจาและเพื่อนมนุษย ความจริงแลวถาเราเชื่อมั่นในผูใดผู หนึ่งเราก็จะไวใจเขาศรัทธาในตัวเขา กระทําตามที่เขาบอกและ พรอมที่จะกระทําสิ่งที่ดีๆ สําหรับเขา ซึ่งที่แทเราเรียกวา “ความ รัก” นั่นเอง ความรักจึงเปนฤทธิก์ ศุ ลเหนือธรรมชาติทพี่ ระเจาทรงมอบ ใหกับเรา รักพระองคดวยสิ้นสุดจิตใจ และรักเพื่อน

มนุษยเหมือนรักตนเอง

106

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดวยเหตุนี้เราจึงสามารถกลาวไดอยางมั่นใจวา “ความ รัก” คือหลักของคําสอนในศาสนาคริสต เพราะเปนองคพระเยซู คริสตเจาเองทีท่ รงนําความรักนีม้ ามอบใหมนุษยดว ยพระองคเอง เพือ่ ใหมนุษยจะไดรจู กั รักพระองคและรักเพือ่ นมนุษย เรียกไดวา ความหมายของความรักอันเปนสาระหรือหลักของศาสนาคริสตนี้ ไมจําเปนตองอธิบายเลยเพราะคําวา “รักพระเปนเจา สุดจิตใจ และรักเพื่อนมนุษยเหมือนรักตนเอง” บงบอกถึงลักษณะของ ความรักไดอยางชัดเจนในตัวอยูแลว (ดูที่ปกหลัง)

107

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สําหรับฤทธิ์กุศลอันเกี่ยวกับความประพฤติ ซึ่ง หมายถึงความโนมเอียงที่จะใหเรา คิดดี พูดดี ทําดี ประพฤติ ปฏิบัติตนถูกตองตามศีลธรรม เปนเรื่องที่มนุษยสามารถเรียนรู และฝกฝนใหเกิดขึ้นไดดวยตัวเอง เราจําแนกออกเปน 4 เรื่องที่ สําคัญ คือ 1. ความฉลาดรอบคอบ หมายถึง รูจักคิดหาวิธีการที่จะ ดําเนินชีวิต ในทางที่ดีและหลีกหนีความไมดีตางๆ เปนเรื่องของ สติปญญา 2. ความยุติธรรม หมายถึง จิตใจที่จะรูจักใหความเคารพใน สิทธิของผูอื่น ทั้งเรื่องทรัพยสินและชื่อเสียงของเขา 3. ความเขมแข็ง หมายถึง สภาพของจิตใจที่เขมแข็ง อดทน สามารถตอสูฟนฝาอุปสรรคและปญหาตางๆ ในชีวิต โดยเฉพาะ ตอการประจญลอลวงใหทําผิด 4. ความมัธยัสถ หมายถึง การรูจักบังคับตนเอง ใหอยูใน คุณคาแหงการเปนหนึ่งเดียวกับพระเจา ไมปลอยตัวปลอยใจใน โลกีย วิสัยตางๆ จะเห็นไดวา ฤทธิ์กุศลอันเกี่ยวของกับการดําเนินชีวิต ประจําวันของมนุษยนี้ จะเกิดขึ้นไดจะตองมีฤทธิ์กุศลเหนือ ธรรมชาติ คือ ความเชื่อ ความไวใจ และความรัก ซึ่งมาจาก พระเจา เปนพื้นฐาน 108

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 17

พระบัญญัติ 10 ประการ

ดังที่ไดเคยกลาวไปแลววาเรื่องราวเกี่ยวกับธรรมปฏิบัติ หรือการปฏิบตั ติ วั ของบรรดา คริสตชนนัน้ มีหลักหรือแนวทางอยู ที่พระบัญญัติของพระเจา 10 ประการ…

109

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตอจากนี้ไปเราจะไดพิจารณากันในรายละเอียดวา แตละ ประการนั้นเปนอยางไรกันบาง... พระบัญญัติพระเจา 10 ประการนี้ ถาเราพิจารณาดีๆ จะ พบวาแบงออกเปน 2 ภาคอยางชัดเจน กลาวคือ 1. พระบัญญัตปิ ระการที่ 1-3 จะเปนพระบัญญัตทิ กี่ ลาว ถึงหนาที่ของมนุษยที่จะตองปฏิบัติตอพระเจา 2. พระบัญญัติประการที่ 4-10 จะเปนพระบัญญัติที่ กลาวถึงหนาที่ของมนุษยที่จะตองปฏิบัติตอกันและกัน ทีน่ า สังเกตอีกอยางหนึง่ ก็คอื ในพระบัญญัตแิ ตละขอจะมีลกั ษณะ ของการสั่งใหกระทํา และ หามกระทํา อยูในตัวเอง เชนเดียวกับ กฎหมายทัว่ ๆ ไป เหมือนกัน และเพือ่ ใหเห็นภาพของพระบัญญัติ ชัดเจนขึ้นจะขอนําตัวบทของพระบัญญัติ 10 ประการ มาใหเห็น กันอยางชัดเจน พระบัญญัติ 10 ประการ (อพย. 20:1-17, ฉธบ. 5:1-21) “เราคือองคพระผูเปนเจา พระเจาของทาน” หนาที่ตอพระเจา 1. จงนมัสการ องคพระผูเปนเจา พระเจาพระองคเดียว ของทาน 2. อยาออกพระนามพระเจาโดยไมสมเหตุ 3. อยาลืมฉลองวันพระเจาเปนวันศักดิ์สิทธิ์ 110

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

หนาที่ตอมนุษยดวยกันเอง 4. จงนับถือบิดามารดา 5. อยาฆาคน 6. อยาผิดประเวณี 7. อยาลักขโมย 8. อยาพูดเท็จใสรายผูอื่น 9. อยาปลงใจผิดประเวณี 10. อยามักไดทรัพยสินของผูอื่น

111

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 18

จงนมัสการ องคพระผูเ ปนเจา พระเจาองคเดียวของทาน

พระบั ญ ญั ติ ป ระการนี้ สั่ ง ให ค ริ ส ตชนกราบ นมัสการพระเปนเจาแตผูเดียวเทานั้น เรื่องที่เราตอง พิจารณาก็คอื ทําไมตองนมัสการพระเปนเจาแตผเู ดียว คําตอบคือ เพราะพระองคทรงเปนพระผูทรงสรรพานุภาพ เปน พระผูสูงสุด ยิ่งใหญที่สุด หามีผูใดจะเทียบได...ทรงเปนพระผู สราง เปนพระผูดูแล พระผูประทานรางวัล ฯลฯ ดังที่เราไดทราบ มาแลวในภาคที่หนึ่ง เรื่องขอความเชื่อ(พระสัจธรรม)

112

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ที่นาสังเกตอีกประเด็นหนึ่งคือ คําวา “นมัสการ” เปน คําที่มีความหมายสําคัญ คือหมายถึง การถวายเกียรติแด พระ เชน ในพุทธศาสนาก็ใชคําวา “นมัสการ” เวลาฆราวาส ทักทายกับพระภิกษุดวย แตสําหรับเราที่เปนคาทอลิก เราจะใช คํานี้สําหรับพระเจาเทานั้น เนื่องจากการนมัสการเปนการ แสดงความเคารพขั้นสูงสุด จึงสังเกตวาเราจะไมใชคํานี้ กับ บรรดานักบุญ แมพระ หรือผูห ลักผูใ หญหรือพระสงฆนกั บวช เพราะเราสงวนคํา “นมัสการ” ไวสําหรับพระเปนเจา การนมัสการพระผูเปนเจา เปนเรื่องของความสัมพันธ ของมนุษยกับพระเจา ดังนั้นจึงตองเปนทั้งเรื่องของจิตใจ อันไดแก ความเชื่อ ความไวใจ ความรัก และความเคารพอยาง สูงสุดตอพระองค ในเวลาเดียวกัน ตองแสดงออกภายนอกดวย อาศัย กริยาตางๆ ที่พึงปฏิบัติอยางดีดวยความสํานึกและรูตัวรูคุณคา แหงการกระทําของตนดวย เชน การคุกเขา การกราบ กมศีรษะ การไหว หรือแมกระทั่งรวมไปถึงการสวดมนตภาวนาออกเสียง ขับรอง การรับศีลศักดิ์สิทธิ์ เปนตน

113

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น การรวมในพิธีกรรม เชน การรวมพิธีมิสซา การ สวดภาวนา การรวมกระทําวจนพิธีกรรม การรวมพิธีแหแหนใน โอกาสตางๆ จึงตองกระทําดวยความเอาใจใส สํารวม และตั้งใจ กระทําใหดีที่สุด นอกจากนั้นยังรวมไปถึงการแตงกายใหสุภาพ เรียบรอย เหมาะสม อีกดวย

ในพระบัญญัติประการที่ 1 นี้ หามบรรดาคริสต ชน หันไปเคารพกราบไหวหรือนับถือผูอื่นเสมอเหมือน หรือยิ่ง ใหญเทาพระเจา... ดังนั้น ใครก็ตามที่ฝาฝนกระทําผิด จะตอง ถูกลงโทษจากพระศาสนจักร... เพราะเปนการขาดความเชือ่ ความ ไวใจ และความรักในพระเปนเจานั่นเอง การกระทําผิดตอพระ บัญญัติประการที่ 1 นี้ จึงเห็นไดในหลายรูปแบบ คือ 114

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

1. การเพิกเฉย ไมปฏิบัติหนาที่ ที่จะถวายนมัสการ พระเจา ตัวอยาง เชน ไมสวดภาวนา ไมรับศีลศักดิ์สิทธิ์ตางๆ (แกบาป-รับศีล) ขาดมิสซาโดยไมมเี หตุผลจําเปน เฉือ่ ยชา ขีเ้ กียจ ตอการปฏิบัติกิจศรัทธาตางๆ 2. การถือผิดๆ จากความเชือ่ คือการเชือ่ วามีบคุ คล หรือสรรพสิ่งสรรพสัตวบางอยางมีฤทธิ์มีอํานาจเสมอเหมือน พระเจา เชน เชือ่ ในหมอดู เชือ่ เรือ่ งบุญกรรมวาสนา เชือ่ เครือ่ งราง ของขลัง เชือ่ ฝน รวมไปถึงดูฤกษดยู าม และเรือ่ งราวทํานองคาถา อาคมตางๆ ทั้งนี้เพราะถาหากเรามีความเชื่อความวางใจใน พระเจาอยางแทจริงแลว เรายอมมั่นใจวาทุกอยางนั้นอยูใน พระหัตถของพระองค เปนพระประสงคของพระองคทั้งสิ้น ไมมี ฤทธิ์อํานาจใดๆ จะยิ่งใหญเทาพระฤทธานุภาพของพระองค 3. นอกจากนั้นการกระทําผิดตอพระบัญญัติประการนี้ยัง ่ ตอบุคคล สถานที่ หรือ รวมไปถึง การทํารายหรือดูหมิน วัตถุที่ไดรับการเสกถวายแดพระเจาแลวดวย ซึ่งเรา เรียกวาการทําทุราจาร อันไดแก พระสงฆ นักบวช วัด สุสาน รูปพระ รูปแมพระ รูปนักบุญตางๆ เปนตน เพราะหมายถึงการ ขาดความเชื่อความเคารพ ตอองคพระเจาดวยเชนกัน

115

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในชีวติ ประจําวันบรรดาคริสตชน มักจะมีความสงสัยกัน อยูเ สมอวา ทําอยางโนนบาปไหม ทําอยางนีบ้ าปไหม เชน ดูหมอดู บาปหรือไม เชื่อฝนผิดไหม ดูฤกษดูยาม เชน วันแตงงาน วันขึ้น บานใหม ฯลฯ เปนอยางไรทําไดไหม... รวมไปถึงการทําบุญใน ศาสนาอื่นๆ จะบาปไหม และคําถามทํานองนี้อีกมากมาย จึงอยากอธิบายเปนหลักปฏิบัติกวางๆ ดังนี้วา... กอนอื่น หมดเราจะตองรูตัวของเรากอนวา เรามีความเชื่อความ

ศรัทธา และความรักในพระเจาอยางแทจริงหรือไม แนนอนสําหรับผูที่มีความเชื่อมั่นใจในพระเจา ทุกอยางจะไมมี ปญหาใดๆ เพราะเหนือสิ่งอื่นใดคือพระเจา

116

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

โดยสวนใหญแลวบรรดาคริสตชนจะบอกวา ตัวเองเชื่อ และมั่นใจในพระเจา แตในแงปฏิบัติและความเปนจริงในชีวิต ประจําวันอาจจะมีเหตุการณเรื่องราวบางสิ่งบางอยางที่ทําใหอด สงสัยไขวเขวไปไดเหมือนกัน เชน เคยเห็นคนเขาเจาเขาทรง รูจ กั หมอดูแมนๆ คนนีค้ นนัน้ คนเขารดนํา้ หมากราดนํา้ มนต แลวหาย จากโรคภัยไขเจ็บ ฯลฯ เปนตน

คําตอบตรงนี้ก็คือ ถาเราเชื่อและมั่นใจในพระเจา วา พระองคทรงสรางเรามาทรงเลีย้ งดูและคํา้ ชูเราอยูต ลอด ทุกสิง่ ทุก อยางมาจากพระองคและเปนของพระองคแลว มันจะผิดอะไร ถา พระองคจะทรงใหเราเปนอยางนี้เปนอยางนั้น มีสุขอยางนี้มีทุกข อยางนั้น... ทําไมจะตองคิดวาผูอื่นสิ่งอื่นสําคัญและชวยเราไดดี กวาพระองค 117

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จะแตงงานก็ตองหาฤกษหายาม วันนี้เหมาะเวลานั้นดี ที่ เห็นๆ มีเยอะแยะที่บอกวาวันดีเวลาเยี่ยม... อยูกันยังไมทันไรก็ เลิกกันซะแลว หรือไปเลือกเอาวันจันทรเวลา 9.00 น. มันจะดีได อยางไรพอไปแจกการดพรรคพวกเพื่อนฝูงก็ตอวาเสียแลววา “ทําไมไมจัดวันหยุดวะ...ใครจะขาดงานไปได..” เหลานี้ เปนตน ขอพูดถึงเรื่องการทําบุญในศาสนาอื่นๆ อีกนิด คงจําได ว า ในอดี ต เคร ง มาก ห า มทํ า บุ ญ หรื อ ช ว ยงานในศาสนาอื่ น ทุกอยางๆ... แตปจจุบันพระศาสนจักรอธิบายวา เราอยูใน

สังคมตองมีหนาทีส่ ง เสริมกันและกันกระทําในสิง่ ทีด่ ี การทําบุญซองผาปาสรางอาคารสถานที่ ไมวา จะเปนวัดศาลาธรรม ศาลาการเปรียญหรือสาธารณสถานตางๆ ถือเปนเรื่องที่ดี...ชวย สังคม ชวยคนใหมสี ถานทีม่ โี อกาสไดรบั การอบรมบมนิสยั ใหเปน คนดีแลวมันจะผิดไดอยางไร?

118

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราจะประกอบพิธีกรรม ในศาสนาอื่นๆ คงผิดแนนอน เพราะผูที่จะประกอบ ขอสําคัญที่ตองคํานึงคือ

พิธีกรรม จะตองเปนศาสนิกที่มีความเชื่อความศรัทธาในศาสนา นั้นๆ เทานั้น จึงจะมีความหมาย ตัวอยางที่ชัดเจน อีกอยางก็คือ ถาตัวเรามีสามีหรือภรรยาที่เปนศาสนาอื่น เราที่เปนคาทอลิก มีหนาที่ที่จะตองสงเสริมเขาใหเปนศาสนิกที่ดี ตามความเชื่อถือ ของเขาดวย เชน การที่จะไปทําบุญตักบาตร ภรรยาที่เปนคริสต ยอมมีหนาที่ที่จะเตรียมอาหารใหเขาไปทําบุญตักบาตร แตไมมี หนาที่ที่จะตองไปตักบาตรกับเขา... ดังนี้ เปนตน ดังนั้นเราจะตองมั่นใจในความเชื่อความศรัทธาของเรา จริงๆ และพรอมที่จะแสดงตนยืนยันวา เราเปนคริสตชน เวลาไป รวมพิธใี นศาสนาอืน่ ตองชัดเจนวา อะไรทําได อะไรทําไมได และ เชนกันเราก็ตอ งเคารพในความเชือ่ ถือความศรัทธาของผูอ นื่ ทีเ่ ขา มีความเชือ่ และศรัทธาในศาสนาของเขา อยาไปโจมตีหรือวากลาว เขาเปนอันขาด พูดตรงๆ ก็คือเราตองเครงครัดในศาสนาของ เรา แตอยาคลั่งจนไมเคารพผูอื่น

119

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในพระบัญญัตปิ ระการทีห่ นึง่ นีย้ งั สงเสริมให เราให ค วามเคารพต อ พระแม ม ารี ย  แ ละบรรดา นักบุญ (ผูศักดิ์สิทธิ์) ทั้งหลายดวย เราจึงสามารถวอน ขอตอพระเปนเจา โดยผานทางคําเสนอวิงวอนของพระแมมารีย และบรรดานักบุญดวย ซึ่งการกระทําดังกลาว มิใชเปนการขาด ความเคารพหรือความเชื่อความวางใจตอพระเจาแตประการใด เพราะเรายังคงกราบนมัสการพระเจาแตผูเดียวอยู เพียงแตโดย ผานทางพระแมมารีย และบรรดานักบุญเทานั้นเอง

120

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 19

อยาออกพระนามพระเจาโดยไม สมเหตุ

พระบัญญัติประการที่ 2 นี้ สั่งใหเราเคารพตอพระนาม ของพระเจ า อย า งสู ง สุ ด เพราะความหมายในพระคั ม ภี ร  “พระนาม” หรือ “ชือ่ ” ทีแ่ ทคอื ผูน นั้ เอง มีความสําคัญเทากับ บุคคลคนนั้นเอง

121

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เบื้องหลังของการที่จะตองเคารพตอพระนามของพระเจา นั้น มีมาตั้งแตเมื่อครั้งโมเสสถูกเรียกจากพระเจา ณ ภูเขาซีนาย (อพย.3,18) และเปนความเชือ่ ทีไ่ ดรบั การปฏิบตั กิ นั ตอๆ มาอยาง เครงครัด จนกระทั่งถือเปนพระบัญญัติของพระเจาที่มีพระ ประสงคเชนนั้น เมื่อเปนเชนนี้ พระบัญญัติประการที่ 2 นี้ จึงหามใช พระนามของพระองคไปในทางทีผ่ ดิ หรือไมมเี หตุผลเพียงพอ ซึง่ ความผิดที่เราพอจะเห็นกันบอยๆ ก็คือ สาบานมิชอบ การ กลาวผรุสวาท และการบนบาน ซึ่งจะอธิบายเปนขอๆ ไป

การสาบาน คือ การอางเอาพระเจามาเปนพยานในความจริงทีพ่ ดู หรือ สัญญา ซึง่ สามารถทําไดในวาระทีส่ าํ คัญ เชน ในศาล ในการตอบ คําถามกอนแตงงาน เปนตน แตจะเปนเรื่องผิดทันที ถาหากเรื่องราวที่กระทํานั้นเปน เรื่องเล็กๆ นอยๆ ไมมีความสําคัญอะไรเปนเรื่องเบ็ดเตล็ด อีกประการหนึ่งที่ชัดเจน คือ การสาบานเท็จ หมาย ถึงการรูอยูวาเรื่องที่จะสาบานนั้นมันไมจริง ก็ยังคงสาบานอยูอีก หรือสาบานในเรื่องชั่วชาตางๆ ซึ่งมิบังควรจะอางพระเจามา เกีย่ วของ ถือเปนการหมิน่ พระบรมเดชานุภาพของพระเปนเจาดวย ความผิดดังนี้ถือเปนการทนสาบานอีกดวย 122

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การบนบาน คือการใหสัตยปฏิญาณกับพระเจาวาจะกระทําการกุศล อยางใดอยางหนึ่ง โดยผูกมัดตัวเองวา ถาไมทําก็เปนบาป ในเรื่องการบนบานนี้มีการกระทํากันบอยๆ เชน การขอ ตอพระเจาหรือแมพระหรือนักบุญองคใดองคหนึ่ง และถาไดผล ตามที่ขอ จะกระทําการกุศลอยางใดอยางหนึ่ง เชน ทําบุญให ทาน สวดสายประคํา ฯลฯ เมื่อเปนผลตามที่ขอ จึงตองกระทํา ตามที่บนบานไว ถาไมทําถือวาผิด ดังนั้น จึงตองระวังดีๆ กอนจะบนบานวา จะกระทําสิ่งใด ตองเปนสิ่งที่กระทําไดจริงๆ มิฉะนั้นแลวจะมีปญหาในภายหลัง จึงมีคําแนะนําวากอนจะบนบาน ถามีขอสงสัยใดๆ ตองถามพระ สงฆเสียกอน อยางไรก็ตามการบนบานเปนสิ่งที่ทําได แตระวังวาถาไม ไดตามที่บนบานอยาตอวาพระเจา เพราะพระองคยอมทรงทราบ ดีวา อะไรเหมาะอะไรควร สําหรับชีวิตของเรา มีหลายคน พอไมไดตามที่บนบานไว ก็โทษวาพระไมชวย วัดวาไมมาทิ้งวัด ทิ้งวาไปก็มี

123

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การกลาวผรุสวาท

หมายถึง การกลาวคําหยาบคายตอพระเจา หรือตอผู ศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย เชน แมพระ และนักบุญตางๆ ดวย 124

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 20

อยาลืมฉลองวันพระเจา เปนวันศักดิส์ ทิ ธิ์

ในหนังสือปฐมกาลพระเจาทางสรางสรรพสิ่งทั้งหลายใน กําหนด 6 วาระ และระบุไวชัดเจนวาในวาระที่ 7 พระองคทรง หยุดพักผอน กําหนดใหเปนวันศักดิ์สิทธิ์โดยสั่งวา “เจาจงจํา

ไววา จงทําวันของ พระเจาใหเปนวันศักดิ์สิทธิ์ วัน นัน้ เจาและคนในบานจะไมทาํ งานใดๆ” (ปฐก 2:2-3)

125

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้นเองที่มาของวันพระเจาจึงถือกันวา วันที่ 7 วัน สุดทายของสัปดาห เปนวันที่จะตองทําใหศักดิ์สิทธิ์ ปจจุบันเรา ถือวาวันนั้นคือ วันอาทิตย โดยการถือวาคําสั่งของพระเจาเปน สิ่งที่ทุกคนจะตองปฏิบัติ เชนเดียวกันในพระบัญญัติประการนี้ จึงเปน การสั่ง ใหมนุษยทําการเฉลิมฉลองทําใหเปนวันเวลาแหงความศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งจะทําอยางไรบางนั้นจะไดกลาวตอไป... สวนพระบัญญัติ ประการนี้มีความหมายของ การหาม กลาวคือ หามทําการใดๆ ที่นอกเหนือจากการเฉลิมฉลองพระเจา...ที่ชัดเจนก็คือการหาม ทํางานและการกระทําสิ่งที่ไมสมควรหรือสิ่งผิดตางๆ

126

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การทําใหเปนวันศักดิส์ ทิ ธิน์ นั้ จึงกําหนดให คริสต ชนตองเฉลิมฉลองความรักและพระเมตตาของพระเจาดวย การ ไปรวมกันถวายบูชามิสซาทีโ่ บสถ จึงเปนคําตอบวา ทําไม ชาวคริสตจึงไปโบสถในวันอาทิตย นอกจากการรวมถวายบูชา มิสซาแลวยังมีความหมายถึงการภาวนาและกระทํากิจการดี เชน เยี่ยมผูปวย ชวยคนยากจน ทํากิจการกุศลตางๆ

127

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

มีประเด็นปลีกยอยเกี่ยวกับการไปโบสถรวมพิธีมิสซาใน วันอาทิตย หลายคนสงสัยวาการรวมมิสซานั้น จําเปนตองไปที่ โบสถหรือไม จะรวมมิสซาที่อื่น เชน ที่บานของตนเอง หรือที่ใด ที่หนึ่งไดไหม... คําตอบคือเราตองพิจารณาจุดประสงคของ การรวม ถวายบูชามิสซา ประการแรกคือจะตองมารวมกันและรวมกัน ประกอบพิธีมิสซา โดยมีพระสงฆเปนผูนํา เพราะการชุมนุมกัน เปนสิง่ สําคัญ พระเจาจะทรงสถิตอยูท า มกลางการชุมนุมนัน้ สวน สถานที่นั้นถาไมมีเหตุใดๆ เปนพิเศษตองกระทําในโบสถ แตถา หากมีกรณีพิเศษ เชน การสัมมนา หรือสถานที่ของโบสถคับแคบ ไป... ก็สามารถประกอบพิธีนอกโบสถไดหรือมีการประกอบพิธี มิสซาในโอกาสตางๆ ของกลุมตางๆ มิใชมิสซาสวนรวมก็ยอม กระทําไดในที่ที่เหมาะสม

128

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากนั้นการไปรวมชุมนุมกัน ยังเปนการพบปะและ มอบความสุขใหแกกันและกัน ทั้งยังเปนโอกาสแหงการกระทํา กิจกรรมดีอนื่ ๆ อีกดวย เชน การศึกษาพระวาจาของพระเจา การ ประชุมปรึกษาหารือและสวดภาวนาของกลุม ตางๆ เชน กลุม พลมารี สภาภิบาล ฯลฯ การกระทําใหวันนี้เปนวันศักดิ์สิทธิ์ ยังหมายถึงการกระ ทําดีทุกรูปแบบ เชน ใหเวลากับครอบครัว พาครอบครัวไปพัก ผอน หลังจากทําหนาทีด่ ว ยการรวมถวายบูชาแดพระเจาและสวด ภาวนาเรียบรอยแลว แตกิจกรรมตางๆ ที่กระทํานั้น จะตองเปน กิจกรรมทีถ่ กู ตองไมผดิ หรือเปนบาป เชน ถาใชเวลาในวันอาทิตย ไปกินเหลาเมายา เลนไพ เลนการพนัน หรือเที่ยวเตรในสถานที่ อันไมสมควร อยางนี้ถือวาผิดและเปนบาป สําหรับในเรื่องของการหามนั้นพระบัญญัติประการนี้ หามการทํางานและการกระทําที่ไมสมควร ซึ่งหมายถึงการทําผิด ตางๆนั่นเอง การหามทํางานในวันอาทิตย หมายถึงงานที่ตอง ใชแรงงาน รวมไปถึงงานประจําทุกชนิดดวย ในความเขาใจเกี่ยว กับการหามทํางานนีจ้ ะตองเขาใจดีๆ ถึงจิตตารมณทแี่ ทจริง นัน่ คือ

การหามนี้ดวยจุดประสงคใหคริสตชนยกถวายวัน เวลา แดพระเจาพูดงายๆ ก็คือ รูจักใหเวลากับ พระเจาดวย ใหเห็นความสําคัญของการอยูเฉพาะพระพักตร ของพระเจา และสวดภาวนา กราบนมัสการ โมทนาคุณและ สรรเสริญพระองค 129

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความจริงแลว เราใชเวลาเพียง 2-3 ชัว่ โมงเพือ่

พระองคใน 1 สัปดาห หรือ 168 ชั่วโมง (7x24) ซึ่ง ไมเหลือบากวาแรงแนๆ... ดังนั้น การทํางานในวันนั้นจึง นาจะไมเกิดขึ้น อยางไรก็ดีมีกรณียกเวนใหทํางานบางอยางได เหมือนกัน เชน การซักผา ทําความสะอาดบาน จัดบาน ปลูก ตนไม ซึ่งถือเปนเรื่องปกติอยูแลว จึงไมนาจะเขาขายงานที่ตอง หาม แตถาไปรับจางเขาทําเพื่อรายได อยางนี้ก็จะเขาขายงานตอง หามไดเหมือนกัน อีกกรณีหนึง่ คือ บางคนตองอยูเ วร เขาเวร เชน นายแพทย พยาบาล ทหาร ตํารวจ... ถือวาทําได แตตองหาโอกาสชดเชยคือ ไปรวมมิสซาในวันธรรมดา กอนหรือหลังเขาเวรก็ได การกระทําความผิด ความไม สมควร พึงละเวนเด็ดขาด เชน การ เลนการพนัน การดื่มเหลาเมายาเกิน ขนาด การกระทําอันใดที่กอใหเกิด ความเดือดรอนตอผูอื่น...

130

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในศาสนาตางๆ เขาก็จะมีกาํ หนดวันพระเจากันทุกศาสนา

ศาสนาอิสลามเขาถือวันศุกร ศาสนายิว ถือวัน เสาร เรียกวาวันซาบัต(ซาบาโต) พวกเราชาวคริสต เราถือวันอาทิตย สวนศาสนาพุทธ ก็ถอื วันขึน้ -แรม 8 คํ่า และ 15 คํ่า เปนวันพระ และทุกศาสนาจะเนนให เชน

คนในศาสนาของตนปฏิบัติกิจศรัทธาตอพระตอศาสดา และให กระทํากรรมดี(กุศลกรรม) เปนพิเศษในวันพระ

ทุกศาสนาสอนใหศาสนิกชนของตนตองไปรวมกันทีว่ ดั ที่ โบสถ ที่มัสยิด ซึ่งยังคงเนนวาการมารวมกันเพื่อกระทําศาสนพิธี นั้นสําคัญ เพราะเปนการพบปะกันและกันฉันทพี่นองอีกดวย จึงเปนหนาทีข่ องทุกคน เปนตน พอแม ปูย า ตายาย และ ผูปกครองที่จะตองสอนลูกสอนหลาน และนําพวกเขาใหไปวัด และตองเปนแบบอยางที่ดีแกลูกหลานของตนเอง ตองพยายาม ทําใหพวกเขารูและเขาใจถึงความสําคัญและความหมายของ “การฉลองวันพระเจาใหเปนวันศักดิ์สิทธิ์” เพื่อพวก เขาจะไดปฏิบตั ศิ าสนกิจตางๆ ดวยความเชือ่ ความศรัทธาทีแ่ ทจริง 131

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 21

จงนับถือบิดามารดา

ในพระบัญญัติของพระเจาประการที่ 4 ถึงประการที่ 10 เปนเรื่องของแนวทางการปฏิบัติตนของเราในการอยูกับเพื่อน มนุษยดวยกัน วาดวยเรื่องสิ่งที่ตองปฏิบัติและละเวน เพื่อทําให การอยูรวมกันในโลกนี้มีความสุขที่แทจริง

132

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระบัญญัติประการที่ 4 ที่บอกวา “จงนับถือบิดามารดา” เปนเสมือนแมบทของการดําเนินชีวิตที่จะตองมีความสัมพันธกับ ผูอ นื่ เรามาดูความหมายทีแ่ ฝงไววา พระบัญญัตปิ ระการนี้ สัง่ ให เราทําอะไร และหาม เราทําอะไร

แนนอนวาจงนับถือบิดามารดาเปนการสัง่ ใหรกั เคารพเชือ่ ฟงและดูแลบิดามารดาของตน สวนการหามนั้นไดแก การหาม การกระทําใดๆ ที่เปนสิ่งตรงกันขามกับการสั่งใหทํานั่นเอง

สําหรับสาเหตุของการที่ตองปฏิบัติตามพระบัญญัติขอนี้ เพราะวาบิดามารดาเปนผูมีพระคุณ เปนผูใหกําเนิดแกเรา เปน ผูดูแลเลี้ยงดูเรามาตั้งแตอยูในครรภมารดา จนเราเติบโตเปน ผูใหญและรับผิดชอบตัวเองได และที่สําคัญอีกอยางหนึ่งก็คือ

บิดามารดายังเปนผูแทนของพระเปนเจาอีกดวย

133

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในพระบัญญัตขิ อ นี้ มีสงิ่ ทีจ่ ะตองเขาใจเพิม่ เติมอีกหลาย ประการ เชน 1. คําวา บิดา-มารดา ในที่นี้มิไดมีความหมายเพียง แค บิดาและมารดาผูใหกําเนิดเรามาเทานั้น หากแตยังหมายถึงผู หลักผูใหญทั้งหลาย ไมวาจะเปนพี่ ปา นาอา ปูยา ตายาย ครู อาจารย รวมไปถึงผูปกครองของเราทั้งฝายกายและวิญญาณ (บรรดาพระสงฆ-นักบวช) อีกทั้งผูปกครองบานเมือง(รัฐบาล) ดวยเหมือนกัน เรียกวาครอบคลุมและกินความครบถวนเลยก็วา ได 2. ความหมายของพระบัญญัตใิ นขอนี้ นอกจากจะพูดถึง หนาทีข่ องบุตรทีจ่ ะตองมีตอ บิดามารดาและผูอ นื่ ตามนัยในขอที่ 1 แลว ในทางกลับกันยังหมายถึงหนาทีข่ องบิดามารดาและ ผูอื่นตามขอที่ 1 ที่จะตองมีตอบุตรของตนดวย ซึ่งจะ กลาวในรายละเอียดตอไป 3. นอกจากนั้น พระบัญญัติประการที่ 4 ยังหมายถึง

หนาที่ ที่จะตองมีตอปตุภูมิหรือบานเกิดเมืองนอน ของตนเอง และตอเพื่อนมนุษยดวย

134

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตอไปนีเ้ ปนสรุปหนาทีส่ าํ คัญๆ ทีจ่ ะตองปฏิบตั ิ ตอกันและกัน 1. หนาที่ของบุตรตอบิดามารดา ดังที่ไดกลาวไป บางแลววาบุตรมีหนาทีท่ จี่ ะตองใหความเคารพ นับถือ ตองรักบิดา มารดาของตน ตองแสดงออกดวยการกตัญMูรูคุณ ตอบแทน พระคุณของทาน ตองมีความนบนอบเชือ่ ฟง ไมทาํ ใหทา นเสียใจ ตองดูแลเอาใจใสเมื่อทานเจ็บไขไดปวย หรือเปนทุกข หรือยาม ทานสูงอายุ นอกจากนั้น นอกเหนือจากบิดามารดาแลวเรายังตอง เคารพ ปู ยา ตา ยาย พี่ปา นาอา และผูมีพระคุณตอเราทุกคน ดวยเหมือนกัน นาเสียดายทีใ่ นปจจุบนั การใหความเคารพตอบิดามารดา และผูห ลักผูใ หญในสังคมของเราลดนอยถอยลงไปเปนอยางมาก มีการละเมิดตอผูมีพระคุณในลักษณะตางๆ มากมาย

135

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. หนาที่ บิดา-มารดาที่ตองมีตอบุตร ในเวลา เดียวกันพระบัญญัติประการที่ 4 นี้ ก็สั่งใหผูที่เปนผูหลักผูใหญ โดยเฉพาะบิดามารดา ตองดูแลเอาใจใสบุตรหลานของตนอยาง ดีดวยเชนกัน ซึ่งหนาที่ที่ตองกระทําคือ...

ตองดูแลใหบุตรหลานของตนเองเปนคริสต ชนทีด่ ี มีความเชือ่ ความศรัทธาในพระเจา ดวยการใหบตุ รหลาน ไดรับศีลลางบาป เปนคริสตชนที่สมบูรณ อีกทั้งยังตองอบรม ฝกสอนและปลูกฝงความเชือ่ ความศรัทธา ใหเขารูจ กั ปฏิบตั ศิ าสน กิจอยางดีมคี วามหมาย นอกจากนีย้ งั ตองเปนแบบอยางทีด่ แี กเขา ในทุกๆ เรื่อง 136

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตองเลี้ยงดูเขาใหเจริญเติบโตขึ้นมาอยางดี ดวยการรักษาสุขภาพอนามัย มีอาหารรับประทาน มีเครือ่ งอุปโภค บริโภคที่จําเปนแกชีวิตของเขา อยางไรก็ตามในปจจุบันมีการก ระทําผิดในเรื่องนี้มากขึ้น เราจะเห็นไดจากการไมดูแลเอาใจใส บุตรหลานของตนเอง ทิ้งใหเด็กๆ อยูกันตามยถากรรม ขาดการ อบรมสั่งสอน ทําใหเด็กๆ เติบโตในทามกลางความเลวรายของ สังคม และเสียไปในที่สุด

3. หนาที่ของเราตอประเทศชาติ พระบัญญัติ ประการนี้สั่งใหเราเปนพลเมืองที่ดีของประเทศชาติของ ตน ดวยการไมกระทําผิดกฎหมายบานเมืองใดๆ โดยใหความ เคารพตอรัฐบาลและขาราชการ ในประเด็นนี้มีขอแนะนําวาถา

พวกรัฐบาลหรือขาราชการที่ไมดีที่อยุติธรรม เราก็ ไมจําเปนตองปฏิบัติตาม แตตองระวังวาตองพิสูจน ไดจริงๆ วา เขาไมดีจริงๆ มิใชใชเพียงความคิด เห็นสวนตัวเทานั้น

137

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากนี้การกระทําผิดกฎหมายบานเมืองใดๆ ก็ตาม ตอหนาพระศาสนจักรก็คอื เปนความผิดดวยเหมือนกัน นอกจาก

กฎหมายนัน้ ๆ จะขัดตอพระบัญญัตขิ องศาสนาเราก็ ไมตองปฏิบัติ เชน การทําแทง ดังนั้นคริสตชนที่ดีจะตองเสียภาษีอากรอยางถูก ตอง ตองปกปองประเทศชาติดวยชีวิต ตองใชสิทธิ์ใชเสียงของ ตนในการเปนพลเมืองทีด่ อี ยางบริสทุ ธิย์ ตุ ธิ รรม เปนทีน่ า เสียดาย เหมือนกันทีม่ คี ริสตชนจํานวนไมนอ ยกระทําผิดในเรือ่ งนี.้ .. เชน การซื้อสิทธิ์ขายเสียง

4. ตอเพือ่ นพีน่ อ งรวมชาติ เราตองใหความเคารพ ในสิทธิข์ องเขา และรักเขาฉันทพนี่ อ ง ตามทีพ่ ระเยซูคริสตเจาทรง สั่งไว สวนผูที่เปนรัฐบาลเปนขาราชการ ก็ตองปฏิบัติหนาที่ของ ตนที่มีนั้นอยางดีอยางยุติธรรม ซื่อสัตย เชน ดูแลความสงบ เรียบรอย จัดการชวยเหลือผูตกทุกขไดยากดวยความเอาใจใส

138

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 22 อยาฆาคน

พระบัญญัติประการนี้ถือเปนพระบัญญัติที่มีขอความสั้น ที่สุด แตในความหมายของพระบัญญัตินั้น กินความเกินกวาตัว อักษรมากมายนัก กลาวคือ มิใชหาม เพียงแค “การทําให ตาย” หากแตยังรวมถึงเรื่องอื่นๆ อีกหลายเรื่อง ซึ่งจะอธิบาย เพื่อความเขาใจดังตอไปนี้

139

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การฆาคน หมายถึงการทําใหผูอื่นตาย ไมวาดวยการ กระทําใดๆ ทั้งสิ้น ความหนักเบายอมขึ้นอยูกับเจตนา เหมือน กับกฎหมายบานเมือง เชน ถาหากจงใจ ตั้งใจที่จะฆาผูอื่นอยาง ชั ด แจ ง อย า งนี้ ถื อ ว า หนั ก ที่ สุ ด ที่ เ ห็ น กั น บ อ ยๆ คื อ การ “ทําแทง” ซึ่งถือเปนบาปหนัก เปนบาปที่สงวนไวสําหรับ พระสังฆราชเปนผูโ ปรดบาปไดเทานัน้ แตพระสังฆราช สามารถมอบอํานาจใหพระสงฆโปรดในนามของทานก็ได ดังนั้น ในกรณีมีผูมาขอแกบาปเรื่อง “ทําแทง” พระสงฆจะตองขอ อํานาจจากพระสังฆราชเสียกอน จะโปรดบาปใหทันทีไมได

140

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สวนบาปเรื่อง การฆาคน นั้นพระสงฆสามารถยกบาป ไดทนั ที สาเหตุทบี่ าป ทําแทง เปนบาปสงวนสําหรับพระสังฆราช ก็เพราะ 2 เหตุผลใหญคือ เด็กที่อยูในครรภถือวาเปนผู บริสุทธิ์มิไดรูเรื่องอะไรดวย และมิไดอยูในสถานะที่จะปองกัน ตนเองไดเลย อีกเหตุผลหนึ่งก็คือ การทําแทงนั้นเปนเรื่องเฉพาะ ตัวซึ่งยากที่จะถูกลงโทษโดยทางกฎหมายบานเมือง... มิหนําซํ้า บางประเทศยังถือวาไมผิดกฎหมายเสียอีก

การทํารายรางกาย หมายถึงการทําใหบาดเจ็บ พิการ ไมวานอยหรือมาก แตไมถึงแกเสียชีวิต

การทํารายชีวิตวิญญาณ หมายถึงการเปนที่ สะดุดแกผูอื่น เปนตน แกเด็กๆ ไมวาจะดวยพฤติกรรมใดๆ ก็ตาม เชน การกระทํา คําพูด การเปนตัวอยางที่ไมดี และจะ หนักขึ้นไปอีก ถาหากเปนการชักจูงสงเสริมใหผูอื่นกระทําผิด โดยตรง เรื่องนี้มีพูดไวชัดเจนในพระคัมภีร “ผูใดเปนเหตุ

ใหคนธรรมดาๆ ที่มีความเชื่อในเราทําบาป ถาเขา จะถูกแขวนคอดวยหินโม ถวงลงใตทะเล ก็ยงั ดีกวา สําหรับเขา” (มธ. 18:6)

141

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การโกรธโมโห ฉุนเฉียว การดาแชง การใชคําพูดหยาบคาย การ ทะเลาะวิวาท การเบียดเบียน รวมทั้งการเกลียดชัง ผูกพยาบาท อาฆาต มาดราย ตอกันอีกดวยเพราะ พระบั ญ ญั ติ ป ระการนี้ ยั ง ห า ม

พฤติกรรมเหลานี้มันบงบอกถึงจิตใจที่ขาดความรัก ขาดความ เมตตา พระบัญญัตปิ ระการทีห่ า นี้ จึงหมายถึงการสัง่ ใหเรารัก

กันและกัน ทําดีตอกัน เปนแบบอยางที่ดี รูจักอภัย และชวยเหลือสงเสริมกันในการประกอบคุณงาม ความดีตางๆ นั่นเอง

142

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

มีประเด็นคําถามตามมาอีกหลายคําถามในพระบัญญัตินี้ เชน

1. มีการฆาหรือทํารายผูอื่นที่ไมผิดหรือไม? คําตอบคือ มี กรณีของการทีจ่ ะตองปฏิบตั ติ ามหนาทีข่ องตนตาม ความรับผิดชอบ เชน เปนทหารเมื่อออกรบอยูในสงคราม มีหนา ที่ปองกันบานเมือง การทํารายหรือทําลายศัตรูถือเปนหนาที่ตาม ความรับผิดชอบ อยางนี้ถือวาไมผิดหรือบาป แตตองระวังวาถา หากมีเจตนาจะแกลงหรือทรมานเชลยศึกโดยไมมีเหตุผลหรือ กระทําเพราะความแคน... อยางนี้ถือเปนบาปและความผิดอยาง แนนนอน

143

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. สวนการทําใหผูอื่นบาดเจ็บพิการหรือตาย โดยไมเจตนา ถือวามีความผิดอยูเหมือนกัน เชน ขับรถชน คนตายโดยไมเจตนา ถือเปนอุบัติเหตุ เปนการกระทําผิดโดย ประมาท ความผิดนั้นจึงขึ้นอยูกับเจตนา เชนเดียวกับกฎหมาย บานเมือง แตที่สําคัญคือตองรับผิดชอบชดเชยความผิด

นั้ น ๆ อย า งเต็ ม ที่ ต ามความยุ ติ ธ รรม และต อ ง มากกวาความยุติธรรมดวย คือ ตองพิจารณาถึงความรัก ดวย มิใชพยายามชดเชยหรือชดใชความเสียหายนัน้ ใหนอ ยทีส่ ดุ อยางนี้ยอมบาปแนๆ แมจะถูกตองตามกฎหมายบานเมืองก็ตาม ในกรณีนรี้ วมถึงการปองกันตนเองเกินกวาเหตุ ก็ถอื เปน ความผิดบาปดวย เชน มีคนพิการเดินเขามาจะทํารายเรา โดย ปราศจากอาวุธใดๆ เรากลับยิงเขาตายดวยปนหรือแทงเขาตาย ดวยมีด อยางนี้ถือวาเกินไป... แตถาหากเขาเปนผูที่อยูในวิสัยที่ จะทํารายหรือฆาเราได เรายอมมีสิทธิ์ในการปองกันตัวรักษาชีวิต ของเราไดเสมอ 3. ฆาสัตวเปนบาปหรือไม? เรามักจะไดยนิ คําถาม นีเ้ สมอ เปนตน ในประเทศไทยทีค่ นกวาเกาสิบเปอรเซ็นตทนี่ บั ถือ พุทธศาสนาถือวาการฆาสัตวเปนบาป... ในเรือ่ งนีส้ าํ หรับเราทีเ่ ปน คริสตชนเรา ถือวา การฆาสัตวไมบาป เพราะเราเชื่อวาสรรพ สิง่ สรรพสัตวทงั้ หลายในโลกนี้ พระเปนเจาทรงสรางมาเพือ่ มนุษย 144

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

มนุษยมสี ทิ ธิท์ จี่ ะนําสิง่ ตางๆ มาเพือ่ ตัวเองได เชน สามารถนําสัตว มาเปนอาหารได ดังนั้น จึงฆาสัตวและนํามาเปนอาหารไดเสมอ เชน ฆาหมู ไก เปด ปลา ฯลฯ มาทําเปนอาหารรับประทานได หรือฆาสัตวที่มันทํารายเราได เชน ฆางูมีพิษ ฆายุง ฯลฯ อยางไรก็ดตี อ งระวังวา “การทรมานสัตวเพือ่ ความ สนุกสนาน” ถือเปนบาปและความผิด เพราะแสดงถึง ความมีจิตใจโหดรายนั่นเอง ดังนั้น การจับสัตวมาตีกัน ทํารายกันจึงบาป เชน นําไกมาชนกัน นําวัว ควายมาชนกัน นํา ปลามากัดกัน... มีคําถามตอไปวา การนําสัตวมาเลี้ยงไวในกรงหรือนํามา เลี้ยงไวในตูปลาผิดหรือไม... ในประเด็นนี้ตองระวังดีๆ ถานํามา เลี้ ย งก็ ต  อ งดู แ ลอย า งดี ให มี อ าหารกิ น มี ที่ อ ยู  ที่ เ หมาะสม มิฉะนั้นก็นาจะผิดดวย... แตถาหากมีอยูแลวก็พยายามดูแลดีๆ เพราะถาปลอยไปสัตวเหลานัน้ จะตายไดเพราะไมเคยชินกับสภาพ แวดลอม...เชน ปลอยปลาที่เลี้ยงไวในตูปลาลงในแหลงนํ้า ธรรมชาติ หรือปลอยนกในกรงที่เลี้ยงไวนานแลวไป มันตองตาย แนๆ เพราะมันจะปรับตัวเองไมได เราตองถือวาถาไมสามารถจะ กระทําในสิง่ ทีถ่ กู ได ก็ขอใหเลือกกระทําความผิดนอยทีส่ ดุ ก็แลว กัน 145

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 23

• อยาผิดประเวณี • อยาปลงใจผิดประเวณี

พระบัญญัติ 2 ประการนี้ เปนพระบัญญัติที่วาดวยเรื่อง การดําเนินชีวิตในฐานะที่เปนมนุษยอยางดี ไมปลอยตนใหอยูใน ตัณหา หรือความปรารถนาที่ทําใหตองสูญเสียความบริสุทธิ์ทาง กาย วาจา ใจ

146

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความปรารถนาหรือความตองการทางเพศ มีอยูใ นสัตวทกุ ชนิดและไมยกเวนแมกบั มนุษยดว ย ถือเปนสัญชาตญาณตาม ธรรมชาติอยางหนึ่ง และเราเชื่อวาพระเจาทรงสรางสัญชาตญาณ นีม้ าเพือ่ ใหสรรพสิง่ ทัง้ หลายจะไดสบื พันธุข ยายลูกหลานตอๆ กัน ไป จึงถือวาเปนสิ่งที่ดี แตสาํ หรับเราทีเ่ ปนมนุษย พระองคทรงประทานสติปญ  ญา ความคิด และมโนธรรม ทําใหมนุษยมีคุณคาและเปนสิ่งสรางที่ สูงกวาสิง่ สรางทัง้ หลาย มนุษยจงึ สามารถบังคับตัวเองได สามารถ เลือกกระทําดีและละเวนการกระทําผิดได ดวยเหตุนแี้ มมนุษยจะมีสญ ั ชาตญาณแหงความปรารถนา ความตองการทางเพศ แตก็สามารถบังคับตนเองไดดวยการมอง เห็นคุณคาทีแ่ ทจริงของความปรารถนาหรือความตองการดังกลาว เรียกวายกระดับความรูสึกนึกคิดเกี่ยวกับเรื่องเพศนี้ใหสูงขึ้น เห็นคุณคามากกวาเปนเพียงแคธรรมชาติเทานั้น อย า งไรก็ ดี ถ  า หากมนุ ษ ย ไ ม ร ะมั ด ระวั ง ทํ า ให ค วาม ปรารถนาหรือความตองการนี้เปนเพียงแคสัญชาตญาณ มนุษย ก็ไมตางกับบรรดาสัตวทั้งหลาย คุณคาของความเปนมนุษยนั้นก็ จะลดนอยลงไป...

147

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระบัญญัติประการที่ 6 “อยาผิดประเวณี” เปนพระบัญญัติที่สั่งใหมนุษยละเวนการกระทําทุกอยางที่ผิดตอ ความบริสุทธิ์ เชน การมีเพศสัมพันธกับผูที่มิใช สามีภรรยาของ ตน หรือการมีเพศสัมพันธกนั กอนแตงงาน หรือการกระทําผิดตอ ความบริสทุ ธิด์ ว ยตัวเอง เปนตน จะถือวาพระบัญญัตปิ ระการที่ 6 นี้ เปนการกระทําผิดดวยการกระทําอยางตรงไปตรงมาเลยก็วา ได

148

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระบัญญัติประการที่ 9 “อยาปลงใจผิด ประเวณี” เปนพระบัญญัติทหี่ ามการคิด ปรารถนา การมอง การอาน หรือพฤติกรรมตางๆ อันนําไปสูการกระทําผิดตอความ บริสุทธิ์ แนนอนวาในความออนแอประสามนุษย บางครั้งเราอาจ ตกอยูใ นบาปนีด้ ว ยเหมือนกัน และเราจะถูกประจญลอลวงใหตก อยูในบาปนี้อยางงายดาย โดยเฉพาะในสังคมปจจุบันที่เต็มไป ดวยสื่อลามกอนาจารมากมาย ไมวาจะเปนสื่อสิ่งพิมพ สื่อ ภาพยนตร หรือแมกระทั่งสื่อที่เปนมนุษยดวยกันเอง เชน การ แตงเนื้อแตงตัวของบางคน อากัปกิริยา การแสดงออก คําพูดจา ที่สอไปในทางลามก…

149

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การพบเห็นสิ่งเหลานี้ โดยทั่วไปยังมิใชความผิดหรือบาป แตประการใด เชน เห็นหนังสือที่วางขายอยูตามแผงหนังสือ มี รูปภาพหรือเรื่องราวที่ไมดีและเราก็ผานไปมิไดสนใจ แตถาหาก เราสนใจหยิบมาอานมาดูและปลอยความอยากรูอ ยากเห็นดําเนิน ตอไป อยางนี้เปนบาปและความผิดแลว หรือเราเห็นใครแตงตัว ไมเรียบรอยและเราปลอยตัวปลอยใจไปตามความคิด อยางนี้ก็ เปนบาปเหมือนกัน และถายิ่งเราเปนผูขายหรือเปนผูที่แตงตัวไม เรียบรอยเสียเอง ความผิดหรือบาปนั้นยิ่งทวีขึ้นมากมาย เพราะ เราเปนสาเหตุใหเกิดการกระทําผิดในเรื่องนี้โดยตรง การกระทําผิดตอพระบัญญัติประการที่ 6 และ 9 นี้ นับเปน บาปหรือการกระทําผิดที่เกิดขึ้นงายๆ และหลายครั้งเปน ความผิดสวนตัวที่เกิดขึ้นแบบลับๆ คนอื่นไมรู... แตทุกครั้งเรา สังเกตไดวา มโนธรรมของผูน นั้ จะตําหนิตเิ ตียนตนเองเสมอ และ ถาไมแกไขก็ชินชากับความผิดหรือบาปนั้น และจะยิ่งยากแกการ เยียวยามากยิ่งขึ้นตามไปดวย สภาพของสังคมทัว่ ไปเวลานีล้ ว นแลวแตเอือ้ ตอการกระทํา ผิดตอพระบัญญัติประการที่ 6 และ 9 อยางมาก ไมวาจะมาจาก แหลงเริงรมย สถานบันเทิงตางๆ การขาดจิตสํานึกของคนในเรือ่ ง ของคุณธรรมความดี หรือพูดงายๆ ก็คือ “ศีลธรรมเสื่อม” 150

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นั่นเอง คนเราถือวาการกระทําผิดในเรื่องเพศ ผิดลูกผิดเมียเปน เรื่องธรรมดา สลับสับเปลี่ยนคูกันเปนวาเลน เห็นการมีเพศ สัมพันธเปนเพียงเรื่องของการตอบสนองความใคร สนองตัณหา ของตนเทานั้น สิ่งตางๆ เหลานี้ทําใหชีวิตมนุษยถูกลดคุณคาลง มาอยางนาใจหาย

สิ่งที่จะชวยปองกันความผิดในเรื่องนี้มีหลาย อยางหลายประการเหมือนกัน การภาวนา เปนวิธีสําคัญที่สุด เพราะจะทําใหชีวิตของเราใกลชิดสนิทกับ พระเจามากยิง่ ขึน้ และแนนอนวาชีวติ ของผู ที่ใกลชิดสนิทกับพระยอมจะไมกระทําผิด อะไรไดงายๆ การมีพระเจาอยูกับตนจะ ทําใหเราเขมแข็ง มีพลังที่จะเอาชนะการ ประจญลอลวงตางๆ ไดอยางงายดาย... เรา จะมีจิตสํานึกวารางกายของเราเปนวิหารของพระเปนเจา เราจะมี แรงบันดาลใจที่จะดูแลใหบริสุทธิ์ผุดผองที่สุด

การรับศีลศักดิ์สิทธิ์ตางๆ ถือเปนการเพิ่มพลังดวย พระพรของพระเปนเจาโดยตรง เปนตน ศีลอภัยบาป และศีล มหาสนิท...

151

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกนัน้ ความศรัทธาภักดีตอ พระแมมารีย ยังนํา มาซึง่ กําลังใจและพระพรทีพ่ ระแมมารียจ ะทรงวอนขอพระเจาเพือ่ เราอีกดวย สุดทายเราอยาถือวาความผิดบกพรองในพระบัญญัติ ประการที่ 6 และ 9 นี้ เปนเรื่องธรรมดาไมสําคัญอะไร แตตอง เขาใจวามันเปนความผิดบกพรองที่ทําใหเราสูญเสียคุณคาของ ความเปนมนุษยลดฐานะอันสูงสงที่พระเปนเจาประทานใหอยาง มาก... และในประวัติศาสตรโลกมนุษยก็ถูกลงโทษถูกทําลายถูก ชําระลางเพราะเรือ่ งนีม้ าแลว ไมวา จะเปนนํา้ มหาวินาศ หรือ ไฟจากฟาทีท่ าํ ลายเมืองโซดม เมืองโกโมรา ก็เชนกัน

152

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 24

• อยาลักขโมย • อยามักไดทรัพยสนิ ของผูอ นื่

พระบัญญัติทั้งสองประการนี้เปนเรื่องเกี่ยวกับความ ยุติธรรมตอทรัพยสินของผูอื่น คําวาทรัพยสิน หมายถึง ขาวของ เงินทองทุกอยาง รวมไปถึงอาคารสถานที่ (ที่ดิน) และ สิ่งมีชีวิต (สัตว) ทุกชนิดดวย

153

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตามความเชือ่ ของเรา เราถือวาสรรพสิง่ สรรพสัตวทงั้ หลาย ลวนแลวแตมาจากพระเจา พระองคทรงเปนผูส รางขึน้ มา และจุด ประสงคของการสรางก็เพื่อมนุษยทั้งสิ้น มนุษยจึงตองรูจักใช ทรัพยสินตางๆ อยางดี อยางคุมคา ในเวลาเดียวกัน พระองคกท็ รงประทานทรัพยสงิ่ ของตางๆ ใหเปนกรรมสิทธิ์ของแตละคน เปนการสวนตัวดวยเหมือนกัน และในขณะเดียวกันก็มที รัพยสนิ สิง่ ของ ทีเ่ ปนของสวนรวมหรือ ของสาธารณะดวย

พระบั ญ ญั ติ ป ระการที่ 7 “อย า ลั ก ขโมย” กินความหลายแงหลายมุม ดังตอไปนี้

1. การเอาทรัพยสินของคนอื่นไปโดยผิด ยุติธรรม ซึ่งมีการกระทําผิดในแงมุมนี้หลายลักษณะ เชน 154

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ก. ขโมย หมายถึงการเอาทรัพยของผูอื่นมา โดยที่ เจาของไมรู เชน ขโมยเงินพอแม ยักยอกเงินของบริษทั หรือขโมย ของมีคาของผูอื่น ฯลฯ ข. กินดอกเบี้ยเกินควร หมายถึงใหกูเงิน โดยคิด ดอกเบีย้ สูงมาก ถามวามากแคไหน ตามปกติตอ งไมเกินอัตราของ ธนาคาร หรือบางครั้งตํ่ากวาธนาคาร ก็ถือวาเปนการชวยเหลือผู อืน่ ไดอกี วิธหี นึง่ เหมือนกัน แตถา หากคิดดอกเบีย้ สูงๆ อยางนีถ้ อื เปนความผิดแลว ค. ฉอโกง หมายถึง การทําผิดดวยการใชวิธีการโกง ผูอ นื่ กระทําผิดยุตธิ รรม เชน ใชเอกสารปลอม ใชแงของกฎหมาย มาบังคับ เชน การฉอราษฎรบงั หลวง(คอรัปชัน่ ) เชิงนโยบาย ออก กฎหมายเพื่อเอื้อตอตัวเองและพวกพอง เปนตน ง. นายจางทีไ่ มจา ยคาจางอันชอบธรรม เชน ให คาตอบแทนคนงานนอยเกินไป ไมยุติธรรม ใชงานหนักแตใหคา ตอบแทนไมสมกับคาแรง ซึ่งพบเห็นกันบอยๆ รวมถึงไมจัด สวัสดิการทีจ่ าํ เปนใหคนงานดวยการกระทําเชนนีถ้ อื เปนความผิด เพราะขาดความรัก ความเมตตา เอาเปรียบผูอื่น จ. ในทางกลับกัน ลูกจางทีอ่ งู าน ทํางานไมเต็มที่ หนีงาน ก็ถือเปนการกระทําผิดยุติธรรมตอนายจางเหมือนกัน ซึ่งเราจะเห็นวามีการกระทํากันเชนนี้บอยๆ 155

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากนั้น บรรดาพอคาแมคาเอารัดเอาเปรียบลูกคา เชน โกงตาชั่ง หรือขายสินคาที่ไมไดคุณภาพ หรือโฆษณาเกิน ความเปนจริง ก็ถือเปนความผิดตอพระบัญญัติประการนี้ดวย และการฟองศาลอยางผิดยุติธรรม เชน จงใจเอาผิดเขาเกินกวา ความผิดของเขาหรือไมปลอยโอกาสใหเขาไดชี้แจงแกคดีหรือใช อิทธิพลบีบบังคับ อยางนี้ถือวาผิดดวยเชนกัน

2. การเก็บรักษาทรัพยสินของผูอื่น โดยผิด ยุติธรรม มีการกระทําผิดในแงมุมนี้ อยูหลายลักษณะดวย เหมือนกัน คือ

ก. ลูกหนี้ไมยอมชําระหนี้ หรือพวกเหนียวหนี้ อยางนีถ้ อื วาขาดความรับผิดชอบ เพราะตอนไปกู- ยืม เขาก็ตงั้ ใจ อยางดี แตพอถึงเวลาจะตองคืนเขากลับไมพยายามที่จะทําหนาที่ ของลูกหนีท้ ดี่ ี อาจทําใหเจาหนีต้ อ งเสียหายได เพราะเขาก็มคี วาม จําเปนที่จะตองใชทรัพยสินของเขาเหมือนกัน ข. ผูที่รับซื้อของโจร คือรูวาของที่ซื้อมานั้นเปนของ ที่เขาขโมยมา เรียกวาเปน “ของโจร” เปนของที่ไดมาโดยผิด กฎหมายและยังไปซื้อมาอีกอยางนี้ถือเปนความผิดในฐานะรวม กระทําความผิดดวย

ค. การไมคนื ของทีเ่ ก็บไดหรือของทีม่ คี นฝากไว สิ่งของเหลานี้มิใชของเรา ดังนั้นเราตองคืนใหเจาของโดยเร็ว ถาหาเจาของไมพบก็ตองนําสิ่งนั้นสงใหเจาหนาที่ประกาศหา เจาของตอไป หรืออยางนอยถาไมสามารถคืนเจาของไดจริงๆ ตอง นําทรัพยสนิ นัน้ ไปใชในสาธารณะกุศล หรือจะปรึกษากับพระสงฆ ก็ได 156

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. การจงใจทําลายทรัพยสนิ ของผูอ นื่ เชน เวลา โกรธหรือโมโหผูอื่นก็นําไฟไปเผาบานเขาเสียหรือบางครั้งปลอย ปละละเลยไมดูแลสัตวเลี้ยงของตน ปลอยใหไปทําลายทรัพยสิน หรือกอความรําคาญใหผูอื่น

4. รวมมือในการทําผิดพระบัญญัตินี้ เชน การ ทําหนาทีเ่ ปนตนทางใหผอู นื่ ขโมย หรือรวมมือกันฉอโกงผูอ นื่ หรือ ทําลายทรัพยสินของผูอื่น เปนตน อยางไรก็ดีตองระลึกเสมอวาการทําผิดพระบัญญัตินี้เกิด ขึ้นไดงายๆ ถาเราไมรูจักบังคับตนเอง บังคับใจตัวเองไมใหโลภ อยากไดทรัพยสินของผูอื่นเราก็จะไมเกิดความเคยชินในการกระ ทําผิดในเรื่องนี้หรือพูดงายๆ เราจะไมมักไดในทรัพยของเขา นั่นเอง เราจะใหความยุติธรรมทุกกรณีและมีจิตเมตตาตอผูอื่น อีกดวย และอยาลืมวาบาปผิดตอความยุติธรรมนี้ จะได

รับการยกก็ตอเมื่อตองชดเชยทรัพยสิ่งของที่เราทํา ผิดนั้นใหกับผูเสียหายดวย มิฉะนั้นบาปจะไมหลุด ในกรณีหาใชคืนเขาไมไดจริงๆ ตองทําการตกลงกันให เรียบรอยดวย.... พูดงายๆ ก็คือเราตองคืนความยุติธรรมใหเขา นั่นเอง.

157

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 25

อยาพูดเท็จใสรา ยผูอ นื่

พระบัญญัติทั้งประการที่ 7 และ 10 เปนเรื่องการผิด ยุติธรรมหรือการละเมิดตอทรัพยสินของผูอื่น ในพระ บัญญัตปิ ระการที่ 8 เปนเรือ่ งการผิดยุตธิ รรมหรือการละเมิดสิทธิ์ ตอชื่อเสียงของผูอื่น ตางกันตรงสิ่งที่ถูกละเมิด กลาวคือ เปน ความผิดตอวัตถุในประการที่ 7 และ 10 สวนประการที่ 8 เปน เรื่องของชื่อเสียง นั่นเอง

158

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระบัญญัติประการที่ 8 นี้ เราตองแยกเปน 2 ประเด็น คือ “นินทา” และ “ใสความ”

นินทา หมายถึง การเอาเรื่องของผูอื่นไปพูด และเรื่อง ที่พูดถึงนั้นทําใหผูที่ถูกพูดถึงเสียหาย ถึงแมเรื่องนั้นจะเปนเรื่อง จริงก็ตาม สาเหตุเพราะเราไมมีสิทธิ์ที่จะนําเรื่องของผูอื่นไปพูด โดยที่เจาตัวเขาไมอนุญาต ถือเปนเรื่องสิทธิสวนตัวของเขา อยางไรก็ตาม ในกรณีของผูที่มีหนาที่ที่ตองรับผิดชอบ โดยตรง ก็สามารถนําเรือ่ งของผูท ตี่ นรับผิดชอบแจงกับผูเ กีย่ วของ ได เพราะเปนหนาที่ เชน เราเห็นใครทําผิด ซึ่งความผิดนั้นจะนํา มาซึง่ ความเสียหายตอสวนรวม เราตองแจงใหผมู หี นาทีท่ ราบอยาง นี้ก็ไมถือวานินทา สวนการนําเรือ่ งทีด่ ขี องผูอ นื่ ไปพูด และไมกอ ใหเกิดความ เสียหายใดๆ ไมถือวาเปนการนินทา แตก็ควรระวังวาเจาตัวเขา จะยินดีหรือไมดวยเหมือนกัน

159

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ใสความ หมายถึง การนําเอาเรื่องของผูอื่นไปพูด เชน เดียวกับการนินทา แตทวาเรือ่ งทีน่ าํ ไปพูดนัน้ เปนเรือ่ งไมจริง ดังนั้นความผิดเรื่องการใสความนี้จึงหนักกวานินทามาก

โดยภาพรวมพระบัญญัตปิ ระการที่ 8 หามการกระทําใน ประเด็นตอไปนี้ 1. มุสา คือ หามการพูดเท็จหรือหามโกหก โดยตองการ จะหลอกลวงผูอื่น อยางไรก็ตามในบางกรณีเราสามารถปฏิเสธที่ จะพูดความจริงไดเหมือนกัน เชน การรักษาความลับของบาง อาชีพ ตัวอยาง เชน แพทย เลขานุการ การปองกันประเทศชาติ และสวนรวม หรือปองกันตัวเองหรือผูอื่นจากคนราย เพื่อชวย รักษาชีวิตและทรัพยสิน เชน เรารูวาเขาตองการจะทํารายคนคน หนึ่งและเขามาถามเราถึงที่อยูของคนนั้น เราสามารถปฏิเสธได อยางนี้ไมผิด

160

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. การเปนพยานเท็จ ถือเปนความผิดที่กอใหเกิด ความเสียหายตอผูอ นื่ ทําใหความจริงถูกบิดเบือน เกิดการผิดตอ ความยุติธรรม ผูที่ใหการเท็จตอหนาศาล ตองรับผิดชอบตอคํา ใหการของตนดวย

3. การผิดตอชื่อเสียงของผูอื่น มีการใสรายปายสี ทําใหผูอื่นเสียหาย ซึ่งหมายถึงการใสความนั่นเอง นอกจากนั้น ยังหมายถึงการพิพากษาตัดสินผูอื่นดวยเบาความ คือ การไมมี เหตุผลหรือขอเท็จจริงในการตัดสินผูอื่น

161

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

4. การผิดตอความลับ หมายถึง การไมรักษาความ ลับของผูอื่น เชน นําขอบกพรองของผูอื่นไปพูด สวนใน กรณีของความลับในการแกบาปพระสงฆจะเปดเผย ไมไดเด็ดขาดไมวากรณีใดๆ ทั้งสิ้น แมตองตาย ก็ตาม

162

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ขอควรระวังเกีย่ วกับการกระทําผิดในพระบัญญัตขิ อ นีค้ อื ตองระวังวาเปนความผิดที่เกิดขึ้นงายจริงๆ คลายๆ กับการผิด ยุติธรรมในทรัพยสินเหมือนกัน แตดูเหมือนประการที่ 8 ผิดตอ ชื่อเสียงนี้จะกระทํางายกวาอีก... เชนเดียวกัน เมือ่ เกิดความผิดในขอนี้ การแกไข

จะลําบากมาก เพราะตองมีการชดใชหรือชดเชย ความผิดใหครบสมบูรณ บาปจึงจะไดรบั การยก เชน มีการใสความหรือนินทากันเกิดขึ้น ผูที่กระทําผิดตองแกขาว คืน ชื่อเสียงใหแกผูถูกละเมิดจนครบถวน... คลายๆ กับการแกขาว เรือ่ งการหมิน่ ประมาท ตามหนาหนังสือพิมพนนั่ เอง ทีบ่ อกวาแกไข ลําบากเพราะมีการขยายความขอผิดพลาดนี้ไปแบบปากตอปาก ดังนั้น เมื่อจะแกไขจึงตองตามแกใหหมดดวย

163

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การป อ งกั น การนิ น ทาหรื อ ใส ค วาม จึ ง ต อ งพยายาม ระมัดระวัง ปาก ของตัวเอง ควรพูดในสิ่งที่ควรพูด มิใชพูด พลอยๆ กอนจะพูดอะไร ตองรูแจงเห็นจริง เสียกอน หรือ บางครัง้ แมรแู จงเห็นจริงแลว แตถา พูดไปแลวมันจะเกิดความเสีย หายตอสวนรวมมากกวา หรือมันมิใชธุระของตัวเองก็ไมควรพูด เหมือนกัน การนินทาใสความมักจะเกิดจากการสนทนากันในกลุม ของคนรูจ กั มักคุน ทีช่ อบนําเรือ่ งไมดขี องคนโนนคนนีม้ าเลาสูก นั ฟง ซึง่ สวนใหญกจ็ ะมีการขยายความ แตงเติมเสริมสงกันจนเกิน จริง เรียกวาจากมดจนกลายเปนชางไปในที่สุด... ดังนั้น การคิดกอนพูด จึงเปนวิธีการที่จะทําใหเกิด การนินทาใสความกันนอยลง... หลายคนมาเสียใจเอาภายหลังเมือ่ พูดไปโดยมิไดคิด และตองจดจําไววา เราไมมีสิทธิ์ไปละเมิดชื่อ เสียงของผูอื่น... ื่ แลวทาน พระคัมภีรย งั บอกวา “อยาไปตัดสินผูอ น จะไมถูกตัดสิน” ... แตอยางไรก็ตามเราตองมีหนาที่จะรักษา ความดีของสวนรวมดวย ดังนัน้ เราจึงตองพิจารณาใหดวี า “อะไร ควรพูด อะไรไมควรพูด”

164

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 26

บทบัญญัตพ ิ นื้ ฐานของ พระศาสนจักร

ในคําสอนภาคที่ 2 ซึง่ วาดวยเรือ่ ง “พระธรรมปฏิบตั ”ิ นี้ นอกจากพระบัญญัติ 10 ประการของพระเปนเจาแลว ยังไดกลาว ถึง บทบัญญัติพื้นฐานของพระศาสนจักร 5 ประการ เพื่อชวยใหบรรดาคริสตชนสามารถปฏิบัติตามพระบัญญัติของ พระเปนเจาไดงายขึ้นนั่นเอง บทบัญญัติทั้ง 5 ประการนี้ ไดแก

165

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

1. จงรวมพิธบี ชู าขอบพระคุณและหยุดทํางาน ในวันอาทิตยและวันฉลองบังคับ 2. จงรับศีลอภัยบาป อยางนอยปละครั้ง 3. จงรับศีลมหาสนิทอยางนอยปละครั้งในกํา หนดปสกา 4. จงอดอาหารและอดเนื้อในวันกําหนด 5. จงบํารุงพระศาสนจักรตามความสามารถ ซึ่งจะไดอธิบายถึงแตละประการ ถึงความหมายและวิธี ปฏิบัติตอไป

166

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 27

จงรวมพิธบี ชู าขอบพระคุณและหยุด ทํางานในวันอาทิตยและวันฉลองบังคับ

บทบัญญัตนิ ี้ สัง่ ใหบรรดาคริสตชนคาทอลิกทุกคนจะตอง ไปรวมพิธมี สิ ซาบูชาขอบพระคุณ และหามทํางานในวันอาทิตย ซึง่ ถือเปนวันของพระเปนเจา เหตุผลก็คือเราจะตองรูจักโมทนาคุณ พระเจา ซึ่งถือเปนเรื่องจําเปนจะละเวนไมได ซึ่งที่แทก็คือการ ชวยใหการปฏิบตั ติ ามพระบัญญัตขิ องพระเจาประการที่ 3 ทีบ่ อกวา “อยาลืมฉลองวันพระเจาเปนวันศักดิส์ ทิ ธิ”์ นัน้ งายขึน้ นั่นเอง

167

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สวนวันฉลองบังคับนั้น ปจจุบันมีเพียง 1 วันคือ วัน พระคริสตสมภพหรือวันคริสตมาส ซึ่งตรงกับวันที่ 25 ธันวาคม ของทุกป ถือเสมอเหมือนวันอาทิตย ตองไปรวมพิธี มิสซาบูชาขอบพระคุณดวย ไมวาจะตรงกับวันอาทิตยหรือไม ก็ตาม โดยจะรวมมิสซาในคืนวันที่ 24 หรือกลางวันวันที่ 25 ก็ได เหตุผลก็เชนเดียวกับการตองไปวัดในวันอาทิตยนั่นเอง ที่บอกวาชวยใหการถือพระบัญญัติประการที่ 3 ของพระ เปนเจา ก็คอื การระบุชดั ลงไปเลยวา การทําใหวนั พระเจาศักดิส์ ทิ ธิ์ นั้น กิจกรรมหลักที่ขาดไมไดคือการไปรวมพิธีบูชา ขอบพระคุณ ดังนั้น ถาใครละเลยก็ถือวาผิดอยางแนนอน สวนการไมทํางานในวันอาทิตยและวันฉลองบังคับ ก็เพราะเรา ตองมีเวลาใหพระเปนเจาดวยนั่นเอง

168

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 28

• จงรับศีลอภัยบาปอยางนอยปละครัง้ • จงรับศีลมหาสนิทอยางนอยปละครัง้ ในกําหนดปสกา

บทบัญญัตสิ องประการนีส้ งั่ ใหเราตองรับศีลอภัยบาปและ ศีลมหาสนิทอยางนอยปละ 1 ครัง้ และใหกระทําในกําหนดปสกา กําหนดปสกาหมายถึงชวงเวลาตั้งแตวันพุธรับเถาจนถึงวัน สมโภชพระจิตเจา จึงทําใหรูจักกันในคําวา “ทําปสกา” นั่นเอง

169

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความจริ ง จุ ด ประสงค ข องบทบั ญ ญั ติ ส องประการนี้ ปรารถนาที่จะใหคริสตชนคาทอลิกไดสนใจที่จะมีชีวิตเปนหนึ่ง เดียวกับพระ ใหรับศีลศักดิ์สิทธิ์ โดยเฉพาะศีลอภัยบาปและศีล มหาสนิท ที่จะทําใหมีชีวิตพระในตัวของเรา ซึ่งโดยปกติแลวการ รับศีลอภัยบาปและศีลมหาสนิท พึงที่จะกระทําบอยๆ เพราะเปน เสมือนอาหารที่หลอเลี้ยงชีวิตวิญญาณ (ชีวิตสนิทกับพระ) ของเรา คลายๆ กับ การรับประทานอาหารฝายกาย ทีท่ าํ ใหรา งกาย เจริญเติบโตแข็งแรงอยางไร ศีลศักดิ์สิทธิ์ก็ทําใหชีวิตฝายจิต แข็งแรงและเจริญเติบโตฉันนั้น คริสตชนคาทอลิกพึงรับศีลอภัยบาป และศีลมหาสนิท สมํ่าเสมอ โดยมีคําแนะนําวาถาไมมีบาปหนักหนาอะไร ใหรับ ศีลมหาสนิททุกครั้งเมื่อรวมมิสซา และควรจะแกบาปบอยๆ ประมาณเดือนละ 1ครั้ง หรือตามความตองการก็ได

170

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 29

จงอดอาหารและอดเนือ้ ในวันทีก่ าํ หนด

บทบัญญัติประการนี้ สั่งใหคริสตชนคาทอลิกตองทําการ “พลีกรรม” รูจักบังคับตัวเองในเรื่องตางๆ ซึ่งแนนอนวาตอง รูจักตัดใจลดละในสิ่งที่ตัวเองชอบบาง

171

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คําวา “อดอาหาร” หรือรูจักกันทั่วไปวา “จําศีล” ใน ทีน่ ใี้ ชบงั คับสําหรับผูท มี่ อี ายุตงั้ แต 18 ปบริบรู ณจนถึง 59 ปบริบรู ณ วิธีการงายๆ คือ สามารถรับประทานอาหารอิ่มไดเพียง

มื้อเดียวในวันนี้ อยางไรก็ตาม แมจะไมไดหา มสําหรับผูท มี่ อี ายุตาํ่ หรือเกิน วากําหนด เราก็ควรจะปฏิบัติดวย ถาหากรางกายยังปกติดีอยูไม เจ็บไขไดปวย และแนนอนวาถาหากมีความจําเปน เชน มีโรคภัย ไขเจ็บประจําตัวทีข่ าดอาหารไมได หรือตองเดินทางหรือทําภารกิจ ที่ตองการอาหาร ก็สามารถชดเชยการกระทําพลีกรรมอยางอื่น ได หรือเลื่อนไปในวันอื่นก็ได สวนคําวา “อดเนือ้ ” หมายถึง การงดเวนการรับประทาน เนื้อสัตวบกทุกชนิด เนื้อสัตวอื่นๆ เชน ปลา สามารถรับ ประทานได การอดเนือ้ ทุกชนิดใหผทู มี่ อี ายุตงั้ แต 14 ปขนึ้ ไป ตอง ปฏิบัติเชื่อกันวา การที่พระศาสนจักรใหอดเนื้อสัตวนั้น ก็คง เปนเพราะที่ยุโรป(กรุงโรม) เขารับประทานอาหารหลัก คือ เนื้อ สัตว ดังนั้น การงดเนื้อสัตวจึงถือเปนการกระทําพลีกรรม คืองด อาหารหลักนั่นเอง สําหรับประเทศไทยของเราการงดเนื้อสัตวบก จึงไมใชเรื่องยากเย็นอะไร เพราะปกติชาวไทยรับประทาน ปลา ผัก และขาว เปนอาหารหลักอยูแ ลว ยิง่ ตามชนบทการรับประทาน เนื้อสัตวจะมีนอยกวาอยางอื่นดวยซํ้าไป 172

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น บทบัญญัติประการนี้ ของพระศาสนจักร เรื่อง อดอาหารและอดเนื้อ จําเปนตองมีความเขาใจใหถูกตองวา ั ดิ ว ยจิตตารมณของการทํา พระศาสนจักรเนนใหเราปฏิบต พลีกรรม มิใชการปฏิบัติตามตัวอักษร เชน รับประทานอิ่มได มื้อเดียว อีก 2 มื้อ รับประทานไดครึ่งหนึ่ง ก็เลยพยายามวัดกัน อยางเขมงวด พูดถึงเรื่องนี้ อยากจะกลาวถึงคํา 2 คํา ซึ่งจะทําใหเรา เขาใจจิตตารมณนี้ดียิ่งขึ้น คือ คําวา “ทรมานกาย” หมายถึง การทําใหรางกายตองอดทนตองหิวโหย เชนการ จําศีล-อด อาหาร และอีกคําหนึ่งวา “ทรกรรมใจ” หมายถึง การรูจัก บังคับตัวเองใหลดละเลิกสิ่งที่ไมดี ซึ่งถือเปนเรื่องสําคัญ เพราะ เปนจิตตารมณของการพลีกรรมนั่นเอง

173

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สวนกําหนดวัน-เวลา ของการปฏิบตั จิ ติ ตารมณ มีดังนี้ ก. วันที่ตองอดอาหารหรือจําศีล มีอยู 2 วันคือ วันพุธ รับเถาและวันศุกรศักดิ์สิทธิ์ ทั้งนี้เพื่อเปนการใชโทษบาป ปราบ พยศชั่วของเรา และเปนการระลึกถึงหรือมีสวนรวมในพระมหา ทรมานของพระเยซูคริสตเจาดวย ข. สวนการอดเนื้อนั้น โดยปกติก็ มักจะกระทําในทุกๆ วันศุกร เพราะถือเปน วันสิน้ พระชนมของพระเยซู คริสตเจา แตถา หากมีความจําเปนปฏิบัติไมได ก็สามารถ กระทําพลีกรรมอยางอื่นแทนได

174

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 30

จงบํารุงพระศาสนจักรตามความสามารถ

บทบัญญัติประการนี้ สั่งใหบรรดาคริสตชนตองมีหนาที่ บริจาคทรัพย เพือ่ กิจการตางๆ ของพระศาสนจักร ตามกําลังความ สามารถของตน

175

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เกีย่ วกับบทบัญญัตปิ ระการนี้ มีทมี่ าตัง้ แตโบราณกาล จะ เรียกวามีมาตั้งแตพระธรรมเกาเลยก็วาได เราคงทราบกันดีวา ประชากรของพระเปนเจา (ชาวอิสราเอล) ไดแบงออกเปน 12 ตระกูล หรือ 12 เผา และมีตระกูลหนึ่งคือ ตระกูลเลวี (Levi) ไมทราบวาเปนชือ่ ของกางเกงยีนสยหี่ อ หนึง่ หรือเปลา เพราะเขียน เหมือนกัน ผิดกันตรงคําอานเทานั้นเอง ตระกูลเลวีนี้เปนตระกูล สงฆ (สมณะ) มีหนาที่ดูแลพระวิหารและศาลาธรรม (ซีนากอก) ของชาวยิว จึงไมมีอาชีพอื่นๆ ตระกูลอื่นๆ อีก 11 ตระกูล จะ ตองมีหนาทีม่ อบหนึง่ ในสิบของรายไดหรือผลผลิต ใหตระกูลเลวี ในการดูแลพระวิหารและศาลาธรรม รวมทั้งคาใชจายตางๆ ดวย ดังนั้น พระวิหารและศาลาธรรม จึงเปนของสวนรวมที่ ทุกตระกูลทุกคนจะตองเอาใจใสดูแลอยางดี ธรรมเนียมนี้จึงถูก ปรับใหเขากับ ยุคสมัย จนถึงสมัยของเรา จะเห็นไดวาเรามีการ “ทําบุญ” เห็นไดชัดเจนก็ในมิสซา เราจะมีการ “ใสเงินถุง ทาน” สิ่งนี้ถือเปนหนาที่ของทุกคน มากบางนอยบางตามกําลัง ความสามารถ มิไดเรียกรองวาตองชักหนึง่ ในสิบ เหมือนสมัยกอน นอกจากนี้ยังอาจมีการ “ทําบุญ” ในรูปแบบอื่นๆ อีก เชน อาจจะชวยเหลือลงแรงในการบูรณะซอมแซมวัดวาอาราม หรือบริจาคสิ่งของวัตถุ เครื่องใชไมสอยตางๆ เปนตน

176

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

กรณีที่เราตองบํารุงพระศาสนจักรนี้ เพราะเราทุกคนเปน สวนหนึ่งของพระศาสนจักร พระศาสนจักรเปนของเราทุกคน นั่นเอง ทรัพยสินเงินทองที่เราถวายใหกับทางวัด ก็จะถูกนําไป ใชจา ยในกรณีจาํ เปนตางๆ เชน คาใชจา ยในการประกอบพิธกี รรม ตองนําไปใชซื้ออุปกรณศาสนภัณฑตางๆ หรือตองใชเปนคา สาธารณูปโภค คานํ้า คาไฟ บูรณะซอมแซมอาคารและรวมไปถึง ชวยเหลือผูขัดสนยากจนดวย การ “ทําบุญ” ยังถือเปนการแสดงความรักความเมตตา ตอผูอื่น รูจักแบงปนซึ่งกันและกัน เราตองถือและเขาใจวา การ ทําบุญเปนจิตตารมณของความรัก ของการปฏิบตั ติ นตามจิตตารมณ ของพระศาสนจักรที่สําคัญอยางหนึ่ง ดังนั้น การทําบุญ จึง

มิไดเนนทีจ่ าํ นวน แตเนนทีก่ ารมีสว นรวมตามกําลัง ความสามารถ นอกเหนื อ จากการ บํารุงพระศาสนจักรแลวเรายัง มี ห น า ที่ ที่ จ ะภาวนาวอนขอ พระพรจากพระเปนเจา เพื่อ ความเจริญกาวหนาของพระ ศาสนจักร เพื่อพระนามของพระเปนเจาและขาวดีแหงความรอด จะไดเปนที่รูจักในโลกยิ่งทียิ่งมากขึ้น 177

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 31

• บาป • ทีม่ าของบาป

คําสอนในภาคที่ 2 เรื่องธรรมปฏิบัตินี้ยังไดกลาวถึง “บาป” ไวในบทสุดทายดวย ซึ่งไดพูดไววา “บาปคือการทํา ผิดตอพระบัญญัติ โดยรูต วั และเต็มใจ” ดังนัน้ การกระทํา ใดๆ ที่กระทําผิดลงไปโดยไมรูตัวหรือไมเต็มใจหรือไมยินยอม ก็ถอื วาไมเปนบาป ซึง่ ในเรือ่ งนีเ้ ราอาจถูกประจญลอลวงใหทาํ ผิด อยูเ สมอ ตราบใดทีเ่ ราไมยนิ ยอม กระทําตามการประจญลอลวงนัน้ เราก็ยังคงมิไดกระทําบาป

178

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถาจะพูดถึงความหมายของบาป อีกแงมมุ หนึง่ ก็คอื เราอาจ ่ าํ ใหความ กลาวไดวา บาป คือการกระทําใดๆ ก็ตามทีท สัมพันธของเรากับพระเปนเจามีปญหา เปรียบเสมือน แกวทีม่ รี อยราว แกวนัน้ ก็ยงั คงใชการไดอยู แตไมสมบูรณ อยาง นี้อาจจะเรียกวา “บาปเบา” ก็นาจะได แตถาเราปลอยใหการ กระทํานั้นยังคงดําเนินไปเรื่อยๆ เปรียบเสมือนปลอยใหรอยราว นั้นเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ จนวันหนึ่งแกวนั้นก็แตกจากกัน เสียหาย ใชการไมไดอยางนี้อาจจะเรียกวา “บาปหนัก” เพราะความ สัมพันธของเรากับพระเปนเจา (ชีวิตพระหรรษทาน) ขาดจากกัน โดยเด็ดขาด

179

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เรากระทําบาปไดหลายวิธี คือ ดวยความคิด ดวย ความปรารถนา ดวยวาจา หรือคําพูด ดวยกิจการหรือการกระทํา ดวยการละเลยหรือการละเวนไมกระทํา เชน การไมปฏิบัติศาสน กิจของคริสตชนอยางดี ดังนั้น เมื่อเรารูตัววา เรากําลังทําผิด เรา ตองรีบ ลด ละ เลิก โดยเร็ว เพื่อมิใหมันพัฒนาไปสู “บาป หนัก” นัน่ เอง เชนเดียวกับการไมปลอยใหแกวนัน้ มันราวตอไป ตองรีบหาทางประสานและหยุดรอยราวนั้นใหได เราตองพยายามหลีกหนีโอกาสบาปตางๆ ในชีวิตซึ่ง แนนอนในปจจุบันมีการประจญลอลวงใหเราทําบาปอยูมากมาย เชน บรรดาสื่อตางๆ หรือสถานเริงรมย ฯลฯ เปนตน พระศาสนจักรเตือนเราวา ใหเราระมัดระวังใน พยศชั่ว อันหมายถึงที่มาของบาปตางๆ ซึ่งแยกออกเปน 7 ประการ ดังนี้ 1. จองหอง ถือเปนบาปแรกที่มนุษยทําคือ อวดอางวา ตัวเองดีกวาผูอื่น ซึ่งจะมีความผิดอื่นๆ ตามมาอีกมากมาย เชน ดูถูกผูอื่นไมเคารพตอผูอื่น ฯลฯ 2. ตระหนี่ คือมีความผูกพันยึดติดกับทรัพยสนิ เงินทอง นับถือเงินทองเปนพระเจา ลักษณะที่เดนชัดคือ “งก” นั่นเอง

180

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. ลามก คือการปลอยเนือ้ ปลอยตัว ปลอยใจใหหมกมุน อยูกับความสนุกสนานฝายเนื้อหนัง ทั้งตอตัวเองและผูอื่น 4. อิจฉา คือลักษณะของคนที่เสียใจเมื่อเห็นคนอื่นได ดี และยินดีเมื่อเห็นคนอื่นไดราย 5. โลภอาหาร คือคนที่ชอบกินดื่มเกินขนาด ปลอย ตัวเองในเรื่องการบริโภค 6. โมโห คือลักษณะของคนที่หงุดหงิดงาย อะไรไม ถูกใจ ก็จะเอะอะโวยวาย บันดาลโทสะ และขาดสติ ทําความผิด อื่นๆ ตามมาอีก 7. เกียจคราน คือลักษณะของการปลอยตัวตามสบาย ไมสนใจกระทําประโยชน คือทําการงานที่ตองทํา หรือทําแบบขอ ไปที คริสตชนทีด่ ี จึงควรระวังอยาใหชวี ติ ตองถูกครอบงําหรือ ตกเปนทาสของความออนแอตางๆ ดังทีไ่ ดกลาวมานี้ ทัง้ นีต้ อ งไม ลืมที่จะภาวนาวอนขอพระพรความชวยเหลือจากพระเปนเจา เสมอๆ

181

182

ภาคที่ 3 อุปกรณ

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 32

พระหรรษทาน

ในภาคที่ 3 ของคําสอนคาทอลิก เปนภาคของ “อุปกรณ” อันหมายถึงภาคที่พูดถึงเครื่องมือ ที่ชวยใหบรรดาคริสตชน คาทอลิกดําเนินชีวิตตามขอปฏิบัติ (ภาคที่ 2) ไดดียิ่งขึ้น จุดเดนของคําสอนในภาคนี้คือ เรื่องเกี่ยวกับ “ศี ล ศักดิ์สิทธิ์ 7 ประการ” เปนหลัก แตกอนจะกลาวถึงศีล ศักดิ์สิทธิ์ทั้ง 7 ประการ เราตองมาทําความเขาใจกันเกี่ยวกับ “พระหรรษทาน” เสียกอน

184

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

คําวา พระหรรษทาน ถาแปลกันตามตัวอักษรนาจะ มีความหมายดังนี้ หรรษา หมายถึง ความสุขความชื่นชมยินดี ทาน หมายถึงสิ่งที่ไดรับมาหรือไดใหกันเปลาๆ โดยไมมีสิ่ง ตอบแทน เมื่อนํามารวมกัน พระหรรษทาน จึงหมายถึง พระพรที่พระเปนเจาทรงประทานใหกับมนุษยเปลาๆ ดวยนํ้า พระทัยดีของพระองค ทําใหมนุษยมคี วามสุข และโดยเฉพาะอยาง ยิ่งเปนพระพรที่เราไดรับมาโดยอาศัยพระบารมีขององคพระเยซู คริสตเจา เพื่อชวยเราใหดํารงชีวิตคริสตชนที่ดี เปนหนึ่งเดียวกับ พระองค

พระหรรษทานมี 2 ประเภท คือ ก. พระหรรษทานศักดิ์สิทธิกร หมายถึง พระพร ทีพ่ ระเปนเจาทรงเสด็จมาประทับอยูก บั ชีวติ ของเรา หรือทีเ่ ราเรียก กันวา ชีวิตแหงการเปนหนึ่งเดียวกับ พระเปนเจา หรือ “ชีวิตพระ” นั่นเอง สภาพเชนนี้ทําใหเรามีฐานะเปน...

1. บุตรบุญธรรมของพระบิดาเจา 2. นองของพระเยซูคริสตเจา 3. เปนพระวิหารที่ประทับของพระจิตเจา

185

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ผูที่มีพระหรรษทานศักดิ์สิทธิกรในตนเอง จึงไดชื่อวา “อยูใ นศีลในพรของพระเปนเจา หรือ อยูใ นสถานะ พระหรรษทาน” คือชีวิตที่ปราศจากบาป เปนที่พอพระทัย ของพระเปนเจา. อันวาชีวติ พระหรรษทานหรือชีวติ เหนือธรรมชาตินี้ เราได รับมาโดยทาง ศีลลางบาป เปนเบื้องตน และเมื่อเราทําผิด ทําบาปอีก เราก็จะสูญเสียชีวติ นีไ้ ป สวนการทีจ่ ะไดชวี ติ นีก้ ลับคืน มาอีก ก็โดยการสํานึกในบาปและความผิด และไดรบั การยกบาป และความผิดนั้นโดยทาง “ศีลอภัยบาป” นั่นเอง

186

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ข. พระหรรษทานปจจุบัน หมายถึงพระพรที่พระ เปนเจาทรงประทานใหเปนครั้งๆ ไป ทําใหสติปญญาของเรารูจัก วิธีการที่จะดําเนินชีวิตที่ดี เพื่อเปนหนึ่งเดียวกับพระองค พรอม ทัง้ มีความเขมแข็งทีจ่ ะทําดีหนีชวั่ เอาชนะการประจญลอลวง พระ หรรษทานปจจุบนั หรือพระพร ทีเ่ ราไดรบั เปนครัง้ ๆ ในเหตุการณ ตางๆ ของชีวิตนั้น เราจะไดรับโดย การสวดภาวนา และ รับศีลศักดิ์สิทธิ์ เชน การสวดภาวนาขอพรแหงสติปญญาใน การตัดสินเรื่องสําคัญๆ การภาวนาเพื่อพนจากปญหาตางๆ ของ ชีวิต ฯลฯ พระหรรษทานปจจุบนั จึงมีความสําคัญตอการดําเนินชีวติ ของเราในแตละวันใหผานพนไปอยางดี ทําใหเราสามารถกระทํา ตามนํา้ พระทัยของพระเปนเจา และเอาชนะการประจญลอลวงดัง ไดกลาวไปแลว

187

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 33 การภาวนา

การภาวนา คือ การสนทนากับพระเปนเจา เพื่อจุด ประสงค 4 ประการหลัก คือ

1. เพื่อนมัสการ เราตองนมัสการพระเปนเจา เพราะ พระองคทรงสรางเรามา และทรงสรางสิ่งสารพัดเพื่อเรา การ นมัสการเปนการแสดงคารวะถวายความเคารพขั้นสูงสุด คําวา นมัสการในศาสนาคาทอลิกเราจึงใชกับพระเปนเจาเทานั้น

2. เพื่อขอบพระคุณ แนนอนวาเราตองโมทนาคุณ หรือขอบคุณพระเปนเจาดวยสิ้นสุดจิตใจของเราจริงๆ ถาหากวา เราสํานึกถึงพระเมตตาอันยิ่งใหญที่พระองคทรงประทานพระพร แกชีวิตของเรา เราไมมีทางที่จะขอบพระคุณพระเปนเจาไดสมกับ ความรักที่ทรงมีตอเรา เราจึงตองโมทนาคุณพระองคอยางเต็มที่ ดังที่ไดกลาวแลว

188

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. เพือ่ ขอขมาโทษ เปนหนาทีข่ องเราทีจ่ ะตอง สํานึก ในขอบกพรองและความผิด ที่เรากระทํา ตองพรอมเสมอที่จะ กราบขอขมาโทษพระองคดวยความสุภาพถอมตน ดวยจริงใจ และตั้งใจที่จะไมกระทําความผิด อีกตอไป

4. เพื่อวอนขอพระพร ที่เราตองการ ขอนี้เปน ขอที่เราทุกคนกระทํากันบอยที่สุด เพราะเมื่อพูดถึงการภาวนา สวนใหญเกือบรอยทั้งรอยก็จะคิดวาจะสวดภาวนาวอนขออะไร จากพระ จนทําใหคําวา “สวดขอพระ” ติดปากติดใจของเรา ทุกคนเมือ่ เปนเชนนีเ้ วลาเราภาวนา เราควรจะคํานึงถึงจุดประสงค ทั้ง 4 ประการ ของการภาวนาดวย มิใชกระทําเพียงประการที่ 4 คือ ภาวนาเพื่อขอเพียงอยางเดียวดังที่กระทํากันอยูในปจจุบัน

189

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถาจะพูดถึง วิธีการภาวนา เราสามารถแบงเปน 2 ลักษณะ คือ การภาวนาสวนรวม และ การภาวนาสวนตัว การภาวนาสวนรวม คือ การรวมกันหลายคนภาวนา พรอมๆ กัน เชน การสวดสายประคํารวมกัน การรวมถวายบูชา มิสซา ซึ่งเปนการภาวนาที่ยิ่งใหญที่สุด ฯลฯ ลักษณะของการ ภาวนารวมกัน จึงตองมีบทสวดเดียวกัน ใหทุกคนไดภาวนาดวย กัน จึงเปนการภาวนาออกเสียง อาจจะเปนคําสวดหรือเปน บทเพลงก็ได... การภาวนาดวยกันนีเ้ ปนพระประสงคของพระเปน เจา ทีท่ รงตองการใหประชากรของพระองค “ชุมนุม” กันเพือ่ กราบ นมัสการสรรเสริญพระองค ดังพระวาจาทีบ่ อกวา “ทีใ่ ดมี 2-3

คน ชุมนุมกันภาวนาในนามของเรา เราจะประทับ อยูในทามกลางพวกเขา...” (มธ.18:19-20)

190

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น พระศาสนจักรจึงสนับสนุนสงเสริมใหเรารวมกัน ภาวนา การไปชุมนุมกันทุกวันอาทิตย รวมถวายมิสซาจึงเปนสิ่ง จําเปนและสําคัญ เปนคําตอบวา “ทําไมเราตองไปรวมพิธี มิสซาดวยกันทีว่ ดั ” ไดเปนอยางดี การรวมกันภาวนายังเปน โอกาสใหเราไดพบปะเปนกําลังใจใหกนั และกันในการดําเนินชีวติ ประจําวันอีกดวย

การภาวนาสวนตัว คือการอธิษฐานภาวนาโดยลําพัง ตนเอง กระทําไดในทุกโอกาส ทุกสถานที่ เพราะเปนเรื่องสวนตัว เชน อาจจะภาวนาไดในขณะเดินทาง ขณะทํางาน ใชเวลาเล็กนอย กอนเดินทาง ขอความปลอดภัยในการเดินทาง กอนนอน ตืน่ นอน ฯลฯ 191

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การภาวนาสวนตัวนี้จึงกระทําไดงาย ไมจําเปนตองมีบท ภาวนาที่แนนอนตายตัวเหมือนการภาวนาสวนรวม เราสามารถ อธิษฐานตามทีเ่ ราตองการ เหมือนกับการสนทนากับผูท เี่ ราเคารพ รัก ไวใจ รูส กึ อยางไรก็บอกอยางนัน้ ตองการอะไรก็กราบทูลตาม ที่ประสงค เรามักจะเรียกวิธีการภาวนาสวนตัวนี้วา “รําพึง ภาวนา” หลายคนชอบการภาวนาเชนนี้ เพราะตรงประเด็น ตรง ตามความตองการ แตอยาลืมวา ความดีสวนรวม ยอมมา กอนความดีสวนตัวเสมอ ดังนั้น จะตองไมลืมใหความ สําคัญของการภาวนาสวนรวมเปนสิ่งสําคัญที่ขาดไมไดเชนกัน

อยางไรก็ดปี กติแลว คนทีร่ กั การภาวนาจะไมขาดทัง้ 2 วิธี การ เขาจะกระทําทั้ง 2 วิธีอยางดีและสมํ่าเสมอ 192

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทภาวนาที่สําคัญ พระศาสนจักรใหความสําคัญของบทภาวนาที่สําคัญที่สุด คือ “บทขาแตพระบิดา” สาเหตุเพราะบทภาวนานี้เปนบท ภาวนาทีพ่ ระเยซูคริสตเจาทรงสอนใหศษิ ยภาวนาดวยพระองคเอง. วันหนึ่ง พระเยซูคริสตเจาตรัสแกบรรดาสาวกวา “เมื่อ

ทานอธิษฐานภาวนา จงอยาเปนเหมือนบรรดาคน หนาซื่อใจคด เขาชอบยืนอธิษฐานภาวนาในศาลา ธรรม และตามมุมเสา เพื่อใหใครๆ เห็น เราบอก ความจริงแกทา นวา เขาไดรบั บําเหน็จของเขาแลว... สวนทานเมื่ออธิษฐานภาวนา จงเขาไปในหองสวน ตัวปดประตูอธิษฐานตอพระบิดาของทานผูสถิตอยู ทุกแหง แลวพระบิดาของทานผูทรงหยั่งรูทุกสิ่งจะ ประทานบําเหน็จใหทาน...”

193

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

...ทานทัง้ หลายจงอธิษฐานภาวนาดังนี้ “ขาแตพระบิดา

ของข า พเจ า ทั้ ง หลาย พระองค ส ถิ ต ในสวรรค พระนามพระองคจงเปนที่สักการะ พระอาณาจักร จงมาถึง พระประสงคจงสําเร็จในแผนดินเหมือน ในสวรรค โปรดประทานอาหารประจําวัน แก ขาพเจาทั้งหลายในวันนี้ โปรดประทานอภัยแก ขาพเจา เหมือนขาพเจาใหอภัยแกผูอื่น โปรดชวย ขาพเจาไมใหแพการประจญ แตโปรดชวยใหพน จากความชั่วรายเทอญ (มธ 6:5-13) ในบทขาแตพระบิดานี้ มีสาระสําคัญ 7 ขอ โดย 3 ขอ แรก เปนการภาวนาแดพระเปนเจา ใหคนรูจ กั กราบไหวนมัสการ และเคารพเชือ่ ฟงพระองคในโลกนี้ ดังเชนเดียวกับในสวรรค และ 4 ขอหลัง เปนการขอพระเปนเจาโปรดประทานอาหารฝายกาย และวิญญาณ ขอทรงยกบาปของเรา และทรงชวยใหเรา เอาชนะ การประจญลอลวงตางๆ

194

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

“บทวันทามารีย” เปนบทภาวนาที่คริสตชนคาทอลิก ถือเปนบทภาวนารอง จากบทขาแตพระบิดาก็วาได เพราะเปนบทภาวนาที่พระเปนเจา ทรงมอบหมายใหอั ค รเทวดาคาเบรี ย ล กลาวเคารพตอ พระนางมารีย เมื่อมาแจงสารของพระเปนเจาแกพระนาง ซึ่ง เราทราบวาสารนั้นคือการเลือกและทรงสถาปนาใหพระนางมารีย เปนพระมารดาของพระองคในโลกนี้ นอกจากนัน้ ยังบรรจุคาํ คํานับของ นางเอลีซาเบธ ใน วันที่พระนางเสด็จไปเยี่ยม (ลก 1:39-45)

“...วันทามารีย เปยมดวยหรรษทาน พระเจา สถิตกับทาน ผูไดรับพระพรกวาสตรีใดๆ และพระ เยซูโอรสของทาน ทรงไดรับพระพรยิ่งนัก 195

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สันตะมารีย พระมารดาพระเจา โปรดภาวนา เพื่อลูกทั้งหลายผูเปนคนบาป บัดนี้และเมื่อจะตาย อาแมน” สําหรับตอนทีส่ องนีพ้ ระศาสนจักรแตงเติม เพือ่ ขอพระนาง มารียทรงโปรดวิงวอนพระเปนเจา เพื่อทุกๆ คนดวย

นอกจากนี้ ยังมีบทภาวนาอื่นๆ อีกมากมาย ซึ่งก็มี ประโยชนและมีความหมายสําหรับชีวิตของเราดวยเชนกัน

196

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 34

ศีลศักดิ์สิทธิ์

หลังจากที่เราทราบเรื่องราวของการภาวนาและบทภาวนา ซึ่งเปนอุปกรณที่สําคัญในการชวยเราใหเจริญชีวิตติดตอสัมพันธ กับพระเปนเจาไปแลว ตอจากนี้เราจะมาพูดคุยกันถึงอุปกรณที่ สําคัญมาก ในฐานะเปนเครือ่ งชวยเราใหไดรบั ชีวติ พระ(ชีวติ ทีเ่ ปน หนึ่งเดียวกับพระองค) นั่นคือ เรื่องของ “ศีลศักดิ์สิทธิ์”

197

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ศีลศักดิ์สิทธิ์ คือ เครื่องหมายภายนอกอันศักดิ์สิทธิ์ ิ ธิ์ เพราะเปนพิธที พี่ ระเยซูเจาทรงเปนผูต งั้ สาเหตุทถี่ อื วาศักดิส์ ท ขึน้ ดวยจุดประสงคเพือ่ ชวยเหลือมนุษย โดยการประทานพระพร หรือพระหรรษทาน ตามความจําเปนของชีวิตที่จะตองพัฒนาไป ถาจะอธิบายเพือ่ เสริมความเขาใจใหดยี งิ่ ขึน้ ก็ตอ งบอกวา ศีลศักดิ์สิทธิ์ คือ “พิธีกรรม” ที่กอใหเกิดพระหรรษทานและ พระพรแกมนุษย ตามขัน้ ตอนของชีวติ ในวัยและสถานการณตา งๆ

ทีบ่ อกวาเปนเครือ่ งหมายภายนอก เพราะจะตองมี การประกอบพิธีที่เดนชัดดวย อากัปกิริยา ของผูประกอบพิธี และผูร บั เสมอ และในเวลาเดียวกันก็จะมี บทภาวนา (บทสวด) ขณะประกอบพิธีนั้นดวย เชน การเทนํ้าบนศีรษะของผูรับศีลลาง บาป หรือการปกมืออัญเชิญพระจิต เหนือผูรับศีลกําลัง เปนตน 198

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถึงตรงนี้คําวา “ศี ล ” ในศาสนาคาทอลิกหมายถึง พิธกี รรม ทีก่ อ ใหเกิดพระหรรษทาน และพระพรแกผรู บั นัน่ เอง

199

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในศาสนาคาทอลิกถือวามีศลี ศักดิส์ ทิ ธิท์ งั้ หมด อยู 7 ศีล คือ 1. ศีลลางบาป 2.ศีลกําลัง 3.ศีลมหาสนิท 4.ศีลอภัย บาป 5. ศีลเจิมคนไข 6. ศีลบวช 7.ศีลแตงงาน (ศีลกลาว) ซึ่งจะไดอธิบายในรายละเอียดตอไปภายหลัง เมื่อเราเห็น ชื่อของศีลศักดิ์สิทธิ์ตางๆ เราก็พอจะเขาใจไดทันทีวา แตละศีล นัน้ เปนทีม่ าของพระหรรษทานอะไร สําหรับชีวติ มนุษย ซึง่ ในเรือ่ ง นี้นับเปนความรักและพระเมตตาขององคพระเยซูคริสตเจาอยาง แทจริงที่ทรงหวงใยพวกเรา ทรงใชวิธีการ มากมาย เพื่อชวยให เราเปนหนึ่งเดียวกับพระองค(ไปสวรรค) ถาจะถามวาศีลศักดิ์สิทธิ์ทั้ง 7 ประการนี้ ศีลใดสําคัญ ที่สุด คําตอบก็คือมีความสําคัญแตกตางกันออกไป ตามความ จําเปนของชีวิต แตถาจะถือตามกฎหมายของพระศาสนจักรตอง บอกวา “ศีลลางบาป” เพราะถือเปนศีลที่ทําใหเราเปนคริสต ชนโดยสมบูรณ สามารถที่จะรับศีลศักดิ์สิทธิ์ประการอื่นๆ ตอไป เปรียบเหมือนประตูบานใหญหนาบานที่เปดใหเรา 200

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เขาไปในบานและสามารถเขาไปยังหองตางๆ ของ บานไดนั่นคือ เราจะไมสามารถรับศีลอื่นๆ ได ถาหากเรายังไม รับศีลลางบาป หรือถาเรารับศีลอื่นๆ แตยังไมรับศีลลางบาป ศีล เหลานั้นก็ถือเปนโมฆะทั้งหมด ในศีลศักดิส์ ทิ ธิท์ งั้ 7 ประการ มีศลี ทีร่ บั ไดเพียงครัง้ เดียว อยู 3 ศีล คือ ศีลลางบาป ศีลกําลัง และศีลบวช เพราะ ทั้ง 3 ศีลนี้ มีเครื่องหมายหรือ “ตรา” ที่ประทับอยูในวิญญาณ อยางถาวร สวนอีก 4 ศีล คือ ศีลมหาสนิท ศีลอภัยบาป ศีลเจิมคนไข และศีลแตงงาน สามารถรับไดหลายครัง้ ตาม ความเหมาะสมและความจําเปน ซึ่งจะอธิบายในรายละเอียด เฉพาะศีลอีกครั้งหนึ่ง ความสําคัญของศีลศักดิส์ ทิ ธิน์ ี้ ถือวาสําคัญมาก เปนแหลง ทีม่ าของอาหารฝายวิญญาณทีส่ าํ คัญทีส่ ดุ ก็วา ได เชนเดียวกับพระ วาจา(พระคัมภีร) ของ พระเปนเจา จนมีคํากลาววา จะเปน

คริสตชนคาทอลิกที่แทจริง ตองดํารงชีวิตดวยพระ วาจา และศีลศักดิ์สิทธิ์ พระวาจาเปรียบเสมือนคําสอน ชี้แนะแนวทางในการดําเนินชีวิต สวนศีลศักดิ์สิทธิ์ คือ อาหาร ทีจ่ ะหลอเลีย้ งชีวติ ใหเขมแข็งในการกาวไปขางหนาอยางมัน่ คงใน ความเชื่อ ความไวใจ และความรักตอพระผูเปนเจา 201

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 35

ศีลลางบาป

ดังที่ไดทราบมาบางแลววา ศีลลางบาปเปน เสมือนประตูบานแรกทีจ่ ะนําเราใหเขามาเปนคริสต ชนที่สมบูรณ มีความจําเปนอยางยิ่งตามกฎหมาย ของพระศาสนจักร

202

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จากขอความเชือ่ ทีบ่ อกวามนุษยเราเกิดมามีบาปกําเนิด ติดตัวมาดวยกันทุกคน และเมื่อโตขึ้นรูความแลวก็ไดกระทําผิด กระทําบาปดวยตัวเองอีกมากมาย พระเยซูคริสตเจาทรงตัง้ ศีลลาง ั้ พนจากบาปกําเนิด บาปขึน้ เพือ่ ชําระลางใหมนุษยนน และบาปที่ทําเองดวย มีความหมายถึงการทําใหเกิดใหมอีก ครั้งหนึ่งในความเปนหนึ่งเดียวกับพระเปนเจา ใหมีชีวิตใหม

ศีลลางบาปจึงมีอํานาจแหงการลบลางบาป ทัง้ หมดโดยสิน้ เชิง ผูร บั กลายเปนสมาชิกของพระศาสนจักร โดยสมบูรณ และทําใหสามารถรับศีลศักดิ์สิทธิ์อื่นๆ ได ดังที่ได กลาวไปแลว

203

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถาจะเปรียบเทียบศีลลางบาปกับศีลศักดิส์ ทิ ธิอ์ นื่ ๆ ศีลลาง บาปเปรียบเหมือนประตูหนาบานทีท่ กุ คนในบานจะตองผานเขามา เปนอันดับแรก เพือ่ เขาไปยังหองตางๆ (ศีลศักดิส์ ทิ ธิอ์ นื่ ๆ) ภายใน บาน ดังนั้น ศีลลางบาปจึงเปนเงื่อนไขจําเปนที่ทุกคน

จะตองรับกอนที่จะไดรับศีลศักดิ์สิทธิ์อื่นๆ การเปนคริสตชนจึงจําเปนตองรับศีลลางบาปเสมอ ศีลลาง บาปนีจ้ ะทําใหมนุษยมชี วี ติ เปนหนึง่ เดียวกับพระเปนเจา หรือทีเ่ รา ิ พระ” อันหมายถึง การเปนอวัยวะของพระเยซู เรียกวา “มีชวี ต คริสตเจา และพระศาสนจักรอยางแทจริง และศีลลางบาป จะทําใหเราไดรบั การประทับตราอันไมรเู ลือนในชีวติ คือเราจะเปน คริสตชนตลอดไป แมภายหลังเราอาจจะหลงลืมพระเปนเจาไป ั ไดเพียงครัง้ เดียว ก็ตาม ศีลลางบาปจึงเปนศีลศักดิส์ ทิ ธิท์ รี่ บ

เทานั้น

204

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังที่ไดเคยกลาวไปแลววา ศีลศักดิ์สิทธิ์มีองคประกอบ สําคัญ คือ เครื่องหมายภายนอก และบทภาวนาประจํา ศีล สําหรับศีลลางบาปเครื่องหมายภายนอกที่สําคัญก็คือ การ เทนํ้าบนศีรษะของผูรับศีล และประกอบกับบทภาวนาวา

“...ขาพเจาลางทาน เดชะพระนาม พระบิดา พระ บุตร และพระจิต” การกระทําดังกลาวเปนเครื่องหมายของ การชําระลาง เพราะนํา้ คือสิง่ ทีใ่ ชชาํ ระลางความสกปรกใหหมดไป มีความหมายลึกลงไปถึงการชําระชีวติ (ทัง้ กายและวิญญาณ) ของ ผูร บั ศีลใหปราศจากบาปและความผิดตางๆ ใหมชี วี ติ พนจากความ ตายฝายวิญญาณ ดังที่ไดกลาวไปแลว

205

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สาระบางประการที่จําเปนตองรูเกี่ยวกับศีลลางบาป 1. ผูโปรดศีลลางบาป โดยปกติจะเปนพระสงฆ แต ในกรณีจาํ เปนอาจเปนคริสตชนคนใดคนหนึง่ ก็ได โดยใหถอื ตาม ความเหมาะสม เชน ไมมพี ระสงฆกอ็ าจจะเปน นักบวช บราเดอร ซิสเตอร ครูคําสอน หรือสัตบุรุษที่ศรัทธาเปนที่นับถือของสังคม แตตองเปนคริสตชนคาทอลิกดวย และตองมีความตั้งใจ จริงๆ ที่จะโปรดศีลลางบาป

2. ผูรับศีลลางบาป เราแยกแยะผูรับศีลลางบาปได เปน 2 ประเภท คือ

ก. ผูที่เปนทารก หมายถึง เด็กที่เกิดมาใน ครอบครัวคาทอลิก เมื่อเขาแข็งแรงแลว(โดยประมาณ 3 เดือน) บิดามารดา จะตองนําเขาไปขอรับศีลลางบาปกับพระสงฆ เพราะ เปนหนาที่สําคัญประการหนึ่งในฐานะบิดา-มารดา เมื่อโตขึ้นเรา เรียกเด็กๆ เหลานี้วา “คริสตังนอน” สาเหตุก็มาจากการที่มี คนอุมมาใหลางบาปหรือนอนรับศีลลางบาปนั่นเอง

ข. ผูที่เปนผูใหญ (รูความแลว) โดยปกติเมื่อ เด็กๆ ทีโ่ ตขึน้ มาจนรูค วามแลว เขาจะตองเรียนคําสอน ตองปฏิบตั ิ ศาสนกิจ คือ สวดภาวนา รวมพิธกี รรมไดดว ยตัวเอง ตองมีความ 206

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เชื่อตามที่พระศาสนจักรสอน ซึ่งสรุปอยูใน “บทขาพเจาเชื่อใน พระเจา” และตัดสินใจดวยตัวเองที่จะรับศีลลางบาป เราเรียก คริสตชนคาทอลิกประเภทนี้วา “คริสตังยืน” สาเหตุก็เพราะ เขาเดินเขาไปลางบาปดวยตัวของเขาเอง หรือเขาใจงายๆ คือ ยืน รับศีลลางบาป

3. พอ-แมอุปถัมภ (พอแมทูนหัว) พระศาสนจักร เรียกรองใหผรู บั ศีลลางบาปทุกคนตองมีพอ -แมอปุ ถัมภ คือ ตอง มีผคู อยดูแลแนะนําใหผรู บั ศีลลางบาป เติบโตขึน้ ในความเชือ่ และ การเปนคริสตชนคาทอลิกทีด่ โี ดยปกติจะเปนเพศเดียวกับผูร บั ศีล ลางบาป และอายุมากกวาผูรับศีลลางบาปพอสมควร ทั้งนี้เพื่อจะ ไดสามารถดูแลชีแ้ นะลูกทูนหัวของตนได และปองกันปญหาชูส าว ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นได การเลือกพอ-แมอุปถัมภ จึงควรจะเปนผูที่ รูจ กั มักคุน และเปนทีเ่ คารพนับถือของผูร บั ศีลดวย เปนผูท มี่ คี วาม เชื่อ ความศรัทธา สามารถเปนแบบอยางที่ดีแกคนอื่นได

4. ชื่อนักบุญประจําตัว เวลารับศีลลางบาป ทุกคน จะต อ งเลื อ กนั ก บุ ญ องค ใ ดองค ห นึ่ ง เป น ชื่ อ นั ก บุ ญ ประจํ า ตั ว ถาเปนทารก บิดา-มารดา หรือผูใหญจะเปนคนเลือกให หรือถา ผูลางบาปเปนผูใหญ อาจจะเลือกดวยตัวเอง โดยศึกษาประวัติ 207

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ของนักบุญที่ตนชื่นชอบและเปนแบบอยางสําหรับตนเองก็ยิ่งดี... โดยปกติก็จะเลือกนักบุญที่เปนเพศเดียวกับตนเอง แตพระ ศาสนจักรก็มิไดหามเลือกนักบุญที่เปนเพศตรงขามกับตนเอง ที่ สําคัญคือเขาตองรูจ กั ประวัตขิ องทานนักบุญประจําตัวของตนอยาง ดี เพื่อเลียนแบบอยางและปฏิบัติตามคําสั่งสอนของทาน

5. ทะเบียนลางบาป ผูที่รับศีลลางบาปแลวทุกคนจะ ไดรบั การบันทึกประวัตแิ ละสถานะภาพไวทวี่ ดั ของตน และถือเปน หลักฐานสําคัญในการรับศีลศักดิส์ ทิ ธิต์ า งๆ เราจึงถูกเรียกรองให นํา ใบสําเนาศีลลางบาป ไปแสดงและตองมีอายุไมเกิน 6 เดือน ทั้งนี้เพราะเหตุผลดังที่ไดกลาวไปเบื้องตนแลว

6. พิธีอื่นๆ ที่แทนศีลลางบาป ในกรณีที่จําเปน จริงๆ ทีไ่ มสามารถจะรับศีลลางบาปได ยังมีพธิ ที ถี่ อื วาเปนเสมือน ศีลลางบาปได คือ

ก. พิธีลางบาปดวยเลือด คือ การเปนมรณะสักขี เชน คนหนึ่งมีความเชื่อในพระเปนเจาแลว แตไมมีโอกาสรับศีล ลางบาปแบบธรรมดา ถูกทํารายและตายยืนยันความเชื่อ ข. พิธีลางบาปดวยความปรารถนา คือ การ แสดงเจตนาความรักความเชือ่ ในพระเปนเจาอยางมัน่ คง และไมมี 208

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

โอกาสรับศีลลางบาปอยูในสถานะกําลังจะตาย แตหาผูไปโปรด ศีลไมได เชน เรือกําลังจะจม เครื่องบินกําลังจะตก ฯลฯ

ศีลลางบาป เปนศีลศักดิ์สิทธิ์ที่สําคัญที่ทุกคนจะตองเอาใจใสและ กระทําใหดีที่สุด ใหถูกตองตามคําสอนของพระศาสนจักร ทุก คนในที่นี้หมายถึงบรรดาผูอภิบาล พระสงฆ ครูคําสอน บิดามารดา ผูปกครอง และผูรับศีลฯ เอง เพราะดังที่ไดกลาวแลววา เปนเสมือนประตูหนาบาน ที่จะทําใหเราเขาในหองตางๆ ภายใน บานได ใหเราไดรบั พระพร ทีจ่ าํ เปนของชีวติ ตามมาอีกมากมาย...

209

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 36 ศีลกําลัง

เมือ่ พูดถึงศีลกําลัง เราคิดถึงพิธกี รรมทีม่ พี ระสังฆราชเปน ผูโปรดศีลนี้ และเปนที่มาของพระคุณความชวยเหลือ ซึ่งทําให เราเขมแข็งในการดําเนินชีวิตในแตละวัน นั่นคือเราจะคิดถึง

พระคุณหรือพระพรของพระจิตเจา 7 ประการ

210

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ศีลกําลังจึงเปน “เครื่องมือ” หรือ “อุปกรณ” ที่ สํ า คั ญ อย า งหนึ่ ง ในชี วิ ต ประจํ า วั น ของเราในการต อ สู  กั บ การ ประจญลอลวง พระเยซูคริสตเจาทรงตั้งศีลกําลังขึ้นและมอบอํานาจนี้ให แกบรรดาอัครสาวก (กจ. 8 : 17-24) อํานาจแหงการโปรดศีล กําลังตามปกติจึงเปนของพระสังฆราชเทานั้น หรือพระสังฆราช อาจมอบอํานาจนีใ้ หพระสงฆองคใดองคหนึง่ กระทําแทนเปนครัง้ ๆ ไปก็ได หลังจากทีไ่ ดรบั ศีลลางบาปแลวบรรดาคริสตชน ยังคงตอง เจริญชีวิตตอไปในโลกและจะตองเผชิญกับการประจญลอลวง ตางๆ มากมาย ดวยเหตุนี้องคพระเยซูคริสตเจา จึงทรงตั้งศีล กําลังขึน้ เพือ่ อัญเชิญพระจิตเจามาประทับอยูก บั พวกเขา เพือ่ พวก เขาจะมีความเขมแข็งในการตอสูกับการประจญลอลวงตางๆ ดัง ที่ไดกลาวไปแลว

211

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระคุณของพระจิตเจาที่ทรงประทานใหแก ผูรับศีลกําลังสรุปได 7 ประการ คือ • พระดําริ เปนพระพรทีโ่ ปรดใหเรารูแ ละเขาใจถึงความ รักและพระเมตตาของพระเปนเจา หรือพูดงายๆ คือ ซึ้งในความ รักของพระองคนั่นเอง • สติปญญา เปนพระพรที่โปรดใหเรามีความเขาใจ และยอมรับในขอความเชือ่ รวมไปถึงกฎบทบัญญัติ ทีต่ อ งปฏิบตั ิ คือการกระทําตามนํ้าพระทัยของพระองค • ความคิดอาน เปนพระพรที่โปรดใหเราไดตัดสินใจ อยางถูกตอง ตามนํ้าพระทัยของพระองคในกรณีที่ยากลําบาก หรือหมายถึงพระพรที่ทําใหเรามีมโนธรรมที่เที่ยงตรง นั่นเอง • กําลัง คือ พระพรแหงความกลาหาญที่ทําใหเรา เขม แข็งในการตอสูกับการประจญลอลวง กับศัตรูฝายวิญญาณซึ่ง หมายถึงความโลภ โกรธ หลง และกิเลสตัณหาที่มีอยูในตัวเรา เปนสําคัญ • ความรู เปนพระพรแหงสติปญ ญาทีช่ กั นําเราให รูแ จง เห็นจริง เขาใจในคําสอนของพระศาสนจักรอยางถูกตอง • ความศรัทธา เปนพระพรที่โปรดใหเรามีความเชื่อ ความวางใจในพระเปนเจาดวยสิ้นสุดจิตใจ 212

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

• ความยําเกรง คือ พระพรที่โปรดใหเรารูจักที่จะ กราบนมัสการสรรเสริญพระเปนเจา ระมัดระวังตน ไมกระทําสิ่ง ที่ขัดเคืองพระทัยของพระองค และพยายามที่จะกระทําตามนํ้า พระทัยเสมอ

สาระบางประการเกี่ยวกับศีลกําลังที่ควรทราบ 1. ผูโปรดศีลกําลัง เปนอํานาจหนาที่โดยตรงของ พระสังฆราช และพระสังฆราชอาจมอบอํานาจนี้ใหแกพระสงฆ องคใดองคหนึ่งก็ได 2. ผูร บั ศีลกําลัง ปกติจะเปนผูท โี่ ตพอสมควรแลว โดย นิยมใหรับหลังจากที่ไดรับศีลมหาสนิทและศีลอภัยบาปแลว คือ อายุประมาณ 12 ปขึ้นไป (ประมาณ ป.6) และนิยมโปรดศีล

กําลังใหทนั ทีพรอมกับศีลลางบาป ในกรณีทผี่ รู บั ศีล ลางบาปเปนผูใหญแลว 3. พอแมอุปถัมภ ตามประเพณีปฏิบัติจะมีพอแม อุปถัมภสาํ หรับผูร บั ศีลกําลัง เชนเดียวกับเวลารับศีลลางบาป สวน พอแมอุปถัมภจะเปนคนเดียวกันกับศีลลางบาปหรือไม ไมมีขอ กําหนดใดๆ คุณสมบัติตางๆ ของพอแมอุปถัมภในศีลกําลังก็ ทํานองเดียวกันกับศีลลางบาป

213

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

4. เครื่ อ งหมายภายนอกและบทภาวนา เครื่องหมายภายนอกที่สําคัญของศีลกําลังคือ การปกมือของ พระสังฆราชเหนือผูร บั ศีล หมายถึงการอัญเชิญพระจิตเจา เสด็จลงมาประทับในชีวติ ของผูร บั ศีล พรอมทัง้ คําภาวนาของพระ สังฆราชขณะที่ปกมือเหนือผูรับศีล และเครื่องหมายภายนอกที่ สําคัญอีกประการหนึง่ คือ การเจิมนํา้ มันคริสมา บนหนาผาก ของผูรับศีล ลักษณะทั้ง 2 ประการนี้ยังมีความหมายถึงการแตง ตั้งใหเปนทหารของพระคริสตเจา ที่จะตองตอสูกับปศาจ ความ บาป และความไมดีตางๆ อีกดวย กอนที่จะรับศีลกําลังผูรับศีลกําลังจึงตองไดรับความรู ความเขาใจในศีลนี้อยางดี และจะตองเตรียมตัวอยางดี ดวยการ สวดภาวนา ฟนฟูจิตใจ ตองอยูในสถานะพระหรรษทาน คือ ปราศจากบาป จึงตองมีการรับศีลอภัยบาปเสียกอน

214

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระศาสนจักรมิไดบังคับวาทุกคนจะตองรับศีลกําลัง แต อยางไรก็ดถี า ไมมเี หตุผลหรืออุปสรรคใดๆ คริสตชนคาทอลิกทุก คนพึงรับศีลกําลัง เพราะจะมีพระพรทีจ่ าํ เปนมากมายสําหรับชีวติ ดังไดกลาวไปแลว และศีลกําลังนี้เปนศีลศักดิ์สิทธิ์ที่ สามารถรับไดเพียงครั้งเดียวในชีวิต... ดังเหตุผลที่ได กลาวไปแลวเชนกัน

215

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 37

ศีลมหาสนิท

เราชาวคาทอลิกถือวา “ศีลมหาสนิท” เปนศีลศักดิส์ ทิ ธิ์ ที่มีความสําคัญเปนพิเศษ และเปนศีลที่ทุกคนตองรับ เพราะเปน องคพระเยซูคริสตเจาเอง คือ เปนทัง้ พระกายและพระโลหิต

ของพระองค

216

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ถาจะถามวาทําไมพระเยซูคริสตเจาทรงตัง้ ศีลมหาสนิท คํา ตอบก็เปนเพราะความรักอันหาทีส่ ดุ มิไดของพระองคจริงๆ กลาว คือ กอนทีพ่ ระองคจะทรงถูกจับถูกทรมานและถูกตรึงสิน้ พระชนม บนกางเขน พระองคทรงปรารถนาอยางแรงกลาทีจ่ ะอยูก บั มนุษย ที่พระองคทรงรัก เพราะทรงเปนหวงจริงๆ การตั้งศีลมหาสนิท จึงเปนวิธีที่พระองคทรงเลือกที่จะอยู กับมนุษยดวยการเปนหนึ่งเดียวกับมนุษย ทรงมอบพระวรกาย และพระโลหิตของพระองคเปนอาหารสําหรับเลี้ยงชีวิตวิญญาณ ของเรา ภายใตรปู ปรากฎของแผนปงและเหลาองุน ... ดังพระวาจา ของพระองคทรงตรัสไวในอาหารคํ่าครั้งสุดทาย

“พระองคทรงหยิบปง ทรงขอบพระคุณทรงบิ ขนมปงประทานใหบรรดาศิษย ตรัสวา “นี่เปนกาย ของเราที่ถูกมอบเพื่อทานทั้งหลาย จงทําดังนี้เพื่อ เปนที่ระลึกถึงเราเถิด” ในทํานองเดียวกัน เมื่อกิน อาหารเสร็จแลว พระองคทรงหยิบถวย ตรัสวา “ถวย นี้เปนพันธสัญญาใหม ในโลหิตของเราที่หลั่งเพื่อ ทานทั้งหลาย” (ลก.22:19-20)

217

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น ทุกครั้งเมื่อเรารับศีลมหาสนิทจึงเปนการรับองค พระเยซูเจาเขามาในชีวิตของเรา ทําใหเรามีชีวิตพระ คือการได เปนหนึ่งเดียวกับพระองค เมื่อพูดถึง “ศีลมหาสนิท” เราจะตองกลาวถึง “พิธี มิสซาบูชาขอบพระคุณ” หรือทีเ่ ราเรียกสัน้ ๆ วา “มิสซา” เพราะในมิสซานีเ้ องเปนพิธอี ญ ั เชิญใหองคพระเยซูคริสตเจา เสด็จ ลงมาประทับอยูใ นรูปปรากฏของแผนปง คือ พระกาย และในรูป ปรากฏของเหลาองุน คือ พระโลหิตของพระองค โดยเราเชื่อวา ทุกครั้งที่พระสงฆเสกศีล แผนปงและเหลาองุนนั้นจะเปลี่ยนเปน พระกายและพระโลหิตของพระองค ทั้งๆ ที่รูปปรากฏภายนอก ยังคงเห็นเปนปงและเหลาองุนอยู

218

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เหตุการณขา งตนนีถ้ อื เปนขอความเชือ่ ซึง่ ไมอาจจะพิสจู น ไดตามเหตุผลประสามนุษย แตพอจะเทียบเคียงไดกับแบงค

หรือธนบัตรที่เรามีอยู กลาวคือ กอนที่เขาจะทําเปน ธนบัตรออกมา เขาตองมีกระดาษขาวๆ เสียกอน และความเปนกระดาษขาวนั้นคือกระดาษธรรมดา ไมมีคาอะไรมากมาย แตหลังจากกระดาษขาวแผนนั้นถูกนําไป พิมพเปนธนบัตร ความเปนกระดาษ นั้น ก็สูญสิ้นไป แต กลับกลายเปนความเปนธนบัตร แทน มีคุณคาในฐานะเงิน ที่นําไปใชซื้อขาวของได เราไมเรียกวากระดาษอีกตอไป… หมายความวา เมือ่ แผนปงและเหลาองุน ไดรบั การเสกจากพระสงฆ ในพิธีมิสซาแลว “แกน” หรือ “สาระสําคัญ” ของปงและ เหลาองุน ก็หมดไป และกลับกลายเปนพระกายและพระโลหิตของ พระองค เราจะไมเรียกวาปงและเหลาองุนแตเรียกวา พระกาย

และพระโลหิตของพระเยซูคริสตเจา

219

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในเวลาเดียวกันเมือ่ พระเยซูเจาตรัสวา “ทานจงกระทํา การนี้ เพื่อเปนที่ระลึกถึงเรา” ยอมหมายถึงทรงมอบ อํานาจแหงการเสกศีลนี้ แกบรรดาอัครสาวกและสืบทอดมายัง บรรดาพระสงฆทุกองคในปจจุบันนี้ดวย ดังที่ไดเกริ่นไปแลววา เราตองกลาวถึงพิธีบูชามิสซา เสมอ เมื่อพูดถึงศีลมหาสนิท บูชามิสซา คือ การบูชาที่พระ สงฆกระทําในนามขององคพระเยซูคริสตเจา พรอมกับบรรดา คริสตชนคาทอลิก คือทัง้ พระสงฆและคริสตชนผูร ว มพิธี

ไดรวมกันกับองคพระเยซูคริสตเจา ถวายพระกาย และพระโลหิตของพระองคแดพระบิดาเจา เพื่อ กอบกูเ ราทัง้ หลาย เราจึงบอกวาบูชามิสซาทีเ่ ราถวาย ทุกๆ วันนีเ้ ปนบูชาเดียวกันกับบูชาขององคพระเยซู คริสตเจาบนกางเขน เมื่อเกือบสองพันปที่ผานมา ดวย

220

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราถือวาบูชามิสซาเปนการภาวนาทีย่ งิ่ ใหญทสี่ ดุ เพราะเปนบูชาขององคพระเยซูคริสตเจา โดยมีพวกเราเขาไปมี สวนรวมในบูชานี้ และเปนการแสดงออกอยางเดนชัดถึงลักษณะ และจุดประสงคทคี่ รบสมบูรณแหงการภาวนา คือ การนมัสการ

พระเปนเจา การโมทนาขอบพระคุณพระเปนเจา การกราบขอโทษพระองค และการวิงวอนขอพระ หรรษทานตางๆ จากพระองค ในพิธีมิสซาบูชาขอบพระคุณ จะแบงเปน 2 ภาค ที่สําคัญ คือ “ภาควจนพิธีกรรม” และ “ภาคบูชา ขอบพระคุณ” โดยกอนที่จะเขาสูภาควจนพิธีกรรมเปนการ เริ่มพิธีดวยการแหเขามายังพระแทนบูชา มีการขับรองบทเพลง และพิธีสํานึกผิดกราบขอขมาโทษพระเปนเจา แลวจึงเขาสูภาคว จนพิธีกรรมดวยการอานบทอานจากพระคัมภีรและบทเทศนให ขอคิดตางๆ จากพระสงฆผูเปนประธานในพิธี... ซึ่งถือเปนสวน สําคัญในการนําพระวาจานั้นไปเปนหลักปฏิบัติในชีวิตประจําวัน ภาควจนพิธีกรรมนี้จบลงที่บทภาวนาเพื่อมวลชน

221

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จากนั้น จะเริ่มภาคที่ 2 คือ ภาคบูชาขอบพระคุณ โดยเริ่มจากการเตรียมเครื่องบูชาอาจมีการแหเครื่องบูชาไปถวาย ยังพระแทนบูชาก็ได จากนั้นพระสงฆผูเปนประธานในพิธีจะ ทําการถวายบูชาตามขั้นตอนตอไป ในขณะที่บรรดาสัตบุรุษก็จะ รวมจิตใจตอบรับหรือขับรองบทเพลงรวมไปดวย จากนัน้ เปนบท ขอบพระคุณและเสกศีล ซึง่ ถือเปนสวนสําคัญทีส่ ดุ ของบูชา มิสซาก็วา ได เพราะเปนการอัญเชิญองคพระเยซูคริสตเจาเสด็จมา ประทับอยูก บั เราภายใตรปู ปรากฏของปงและเหลาองุน ตอจากนัน้ จึงถึงการรับศีลมหาสนิท ซึง่ เริม่ ดวยบทขาแตพระบิดา...จนถึง การออกไปรับองคพระเยซูคริสตเจาในศีลมหาสนิท (คือรับปง ซึ่งที่แทคือพระกายของพระเยซู นั่นเอง) และจบสวนสําคัญนี้ที่ บทภาวนาหลังรับศีลของประธาน ในสวนของพิธีปดมิสซาบูชาขอบพระคุณจบลงดวยการ อวยพรใหบรรดาผูร ว มมิสซาของประธานในพิธี และ ขบวนแหออกจากบริเวณพิธี การรับศีลมหาสนิท ก็เชนเดียวกับการรับศีลศักดิส์ ทิ ธิ์ อืน่ ๆ คือ ตองเตรียมกายเตรียมใจใหเหมาะสม หมายถึง ตองแตงกายเรียบรอย สุภาพและแตงจิตใจ(วิญญาณ) ของตน ใหสวยสดงดงามปราศจากบาปมลทินตางๆ โดยปกติแลวถาเรา เขาใจวากําลังตอนรับพระเปนเจา คงไมมใี ครกระทําตัวไมเหมาะสม ทุกคนคงจะพยายามเตรียมตัวอยางดีที่สุด 222

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การรับศีลมหาสนิทบอยๆ เปนการเสริมสรางชีวติ แหงการ เปนหนึง่ เดียวกับพระเปนเจาในตัวของเราอยางดียงิ่ โดยปกติพระ ศาสนจักรแนะนําใหเรารับศีลมหาสนิททุกครัง้ เมือ่ รวมถวายมิสซา และไมมขี อ ขัดขวางใดๆ ใหเราตระหนักเสมอวาใครก็ตามทีม่ ชี วี ติ พระคือการเปนหนึ่งเดียวกับพระเปนเจา ยอมเปนหลักประกัน อยางแนนอนวา เขาจะไดรับความสุขนิรันดร (ไปสวรรค)

223

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 38

ศีลอภัยบาป

พระเยซูคริสตเจาทรงตัง้ ศีลอภัยบาปนีข้ นึ้ เพือ่ ทรงชวย

ใหมนุษยจะไดสามารถชําระลางมลทินบาปและ ความผิดใหหมดไป ใหมีชีวิตพระหรรษทานเปนหนึ่งเดียว กับพระเปนเจาอีกครั้งหนึ่ง

224

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น เมื่อพิจารณาดีๆ จะเห็นวาความรักที่พระเปนเจา ทรงมีตอเรามนุษยนั้นยิ่งใหญเพียงใด เราสามารถเขาใจทันทีวา

ความรักทีพ่ ระเยซูเจาทรงมีตอ มนุษยนนั้ หาทีเ่ ปรียบ มิไดจริงๆ กอนเสด็จขึ้นสวรรค ทรงตั้งศีลมหาสนิท และเมื่อ ทรงรูวามนุษยจะทําบาปทําผิด ก็ทรงตั้งศีลอภัยบาปไวดวย เรียกวาหาวิธีชวยมนุษยทุกรูปแบบก็วาได เมื่อพระเยซูเจาทรงตั้งศีลอภัยบาปแลว ทรงมอบอํานาจ แหงการยกบาปนี้ใหกับบรรดาอัครสาวกและบรรดาพระสังฆราช พระสงฆ ใหกระทําหนาที่ยกบาปแทนพระองคในโลกนี้ดวย โดย ตรัสวา “ทานจงรับพระจิตเจา บาปใดๆ ที่ทานจะยก

บาปนั้นๆ จะเปนอันยกออก และบาปใดๆ ที่ทาน จะหนวงไว บาปนั้นจะเปนอันหนวงไวดวย” ดังนั้น ผูโปรดศีลอภัยบาป คือ บรรดาพระสงฆ ซี่ง ไดใชอํานาจนี้โดยไดรับอํานาจจากพระเยซูเจา ดวยคํากลาวใน เวลามีผูไปรับศีลอภัยบาปวา “....ขาพเจาอภัยบาปทั้งสิ้น

ของทาน เดชะพระนาม พระบิดา และพระบุตร และพระจิต อาแมน” พรอมทั้งยกมืออวยพรใหแกผูไปแก บาป

225

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

วิธกี ารรับศีลอภัยบาปอยางดี แนนอนวาตามเหตุผลทีส่ าํ คัญ ทีจ่ ะทําใหศลี อภัยบาปเกิดผลอยางเต็มทีแ่ กผรู บั ศีลนี้ จึงเรียกรอง ลักษณะที่สําคัญ ดังนี้ ก. ความสํานึกผิด หมายถึง การรับศีลอภัยบาปที่ดี และมีคณ ุ คานัน้ ยอมตองการการยอมรับเสียกอนวา ตนเองกระทํา ผิด และปรารถนาจะแกไขความผิดนั้นดวยจริงใจ ลักษณะเชนนี้ เราเรียกวา “สํานึกผิด” ถือเปนเงื่อนไขสําคัญที่สุด เพราะมิ ฉะนัน้ แลวจะไมมผี ลอะไรเลย เหมือนกับคนไขจะไปใหหมอรักษา เขาจะตองยอมรับเสียกอนวาตัวเองปวยและตองการการรักษานัน้ จะตองรวมมือกับหมออยางเต็มที่ เพื่อการรักษานั้นจะเกิดผล อยางดี

ข. ความตั้งใจจริงที่จะแกไขและไมทําผิด ทําบาปอีก คือ การแสดงเจตนาหรือมีจติ ใจแนวแนทจี่ ะพยายาม เอาชนะความออนแอ หรือการประจญลอลวง ทีท่ าํ ใหตกในบาปนัน้ ๆ ทัง้ นีด้ ว ยการวอนขอพระเมตตา ความชวยเหลือจากพระเปนเจา... แมจะรูวา อาจจะทําผิดทําบาปอีกก็ตาม เหมือนกับการเดินทาง ไปสูจุดหมายปลายทาง มีบางครั้งอาจออนลาลมลงบาง จําเปนที่ จะตอง “ลุกขึ้น” และเดินตอไปเสมอ

226

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ค. การสารภาพบาป (บอกบาป) คือ การเขาไป ยังที่แกบาปและบอกบาปที่ตนเองไดกระทําไปทั้งหมด ตามที่ได พิจารณามาแลว แกพระสงฆผูฟงแกบาป ขอปฏิบัติที่ตองกระทํา ก็คือ • บอกบาปทุกขอทุกประการที่ไดกระทํา ดวย เสียงดังฟงชัดพอสมควร คือ ไมดังเกินไปหรือคอยเกินไป จําไว วาถาจงใจปกปดบอกบาปไมหมด บาปทุกประการที่บอกไปก็จะ ไมไดรับการยกดวย • ไมตอ งบรรยายความเกินความจําเปน หลาย คนพยายามอธิบายจนดูเหมือนจะทําใหกลายเปนขอแกตัวไป... ในเรื่องนี้หากพระสงฆสงสัยทานจะถามเราเอง แตมิใชบอกสั้นๆ จนไมไดความหมายอะไร เชน บอกวา “ลักขโมย” เฉยๆ ไมรูวา ลักขโมยอะไร มากหรือนอย เพราะความผิดมันตางกัน เชน คน หนึ่งลักขโมยเงินพอแม 20 บาท กับอีกคนหนึ่งขโมยเงินทานจาก ตูทานในวัด ความผิดมันตางกันเยอะ • ตองบอกจํานวนครัง้ เทาทีจ่ าํ ได หรือใชประมาณ เอาก็ได เพื่อพระสงฆผูฟงแกบาปจะไดใหคําแนะนําตักเตือนได ถูกตองและเหมาะสม • ภาษาที่ใชแกบาปก็เหมือนกัน ตองใชภาษาที่ คุณพอเขาใจได ยกเวนในกรณีพูดไมไดจริงๆ เปนตน ตอนบอก 227

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บาปตางๆ สวนบทสวดนั้นจะใชภาษาเฉพาะของตนก็ได ใน ปจจุบนั สวนใหญจะพูดภาษาไทยไดทกุ คนอยูแ ลว ทําไมบอกบาป จึงบอกเปนภาษาไทยไมได

• พึงระลึกวาการสารภาพบาปอยางชัดเจน และตรงไปตรงมาจะเกิดประโยชนอยางยิง่ เพราะพระ สงฆจะสนทนาอบรมหรือใหคําแนะนําไดถูกตองตรงประเด็นใน การแกไขความผิดตางๆ ง. การใชโทษบาป ตามปกติเมื่อพระสงฆแนะนําตัก เตือนเสร็จแลวก็จะกําหนดกิจการใชโทษบาปใหกระทํา ซึง่ ถือเปน สิ่งที่เราตองปฏิบัติใหครบถวน และพึงระลึกเสมอวา กิจการใช โทษบาปทีพ่ ระสงฆกาํ หนด เปนการกําหนดตามกฎระเบียบเทานัน้ สิ่งที่เราตองกระทําในชีวิตประจําวันตองมากกวา กลาวคือ ตอง ตั้งใจจริงที่จะแกไข ไมทําผิดทําบาปอีกและตองพยายามจริงๆ ตามขอตัง้ ใจนัน้ กระทําใหเปนกิจวัตร คือ กระทําบอยๆ ทุกๆ วัน

228

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

มีความผิดหรือบาปประเภทที่ตองชดเชยดวย นั่น คือ บาปที่ผิดยุติธรรม ถาตอชื่อเสียงก็ไดแกการใส ความนินทา ถาตอทรัพยสินก็คือการลักขโมย ฉอโกง ซึ่งทั้ง 2 ประการตองชดเชยความเสียหายที่เกิดขึ้นแกเขาดวย ลําพังเพียงไปสารภาพบาปอยางเดียวไมเพียงพอ

ศีลอภัยบาป เปนศีลศักดิส์ ทิ ธิท์ มี่ ใิ ชมพี ระพรในการยก บาปเหมือนยารักษาโรคเทานัน้ หากแตยงั เปนเหมือนยาบํารุงทีจ่ ะ สรางชีวิตฝายวิญญาณ ฝายจิตของเราใหเขมแข็งตอสูกับการ ประจญลอลวง ไดอีกดวย ดังนั้น เราจึงควรรับศีลอภัยบาปบอยๆ สมํ่าเสมอ โดย ปกติกป็ ระมาณ 2 อาทิตย หรือ 1 เดือนตอครัง้ แตถา หากมีความ จําเปนก็สามารถรับไดเสมอ เชน ในกรณีมีบาปหนัก เปนตน 229

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ความลับของศีลอภัยบาป พระสงฆตอ งถือเรือ่ งการมาสารภาพบาปของคริสตชนเปน ความลับสูงสุด พระสงฆองคใดก็ตามทีน่ าํ ความลับในทีแ่ กบาปไป เปดเผย จะถูกโทษจากพระศาสนจักรโดยอัตโนมัติ ใหยตุ หิ นาที่ ของการเปนพระสงฆทันที อนึ่งเวลาไปสารภาพบาป ผูสารภาพบาปจะรูสึก “อาย” พระสงฆ บางครั้งเปนเหตุใหไมกลาสารภาพบาปบางประการ เลยกลายเปนสาเหตุใหไมไดรับการอภัยบาป ความอายนี้ถือ เปนโทษอยางหนึง่ เหมือนกัน ดังนัน้ เมือ่ จะแกบาปตองตัง้ ใจ จริงและถารูส กึ อายก็ตอ งยอมรับ เพราะมันคือโทษอยางหนึง่ ทีเ่ รา ตองชดเชยความผิด

230

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากศีลอภัยบาปแลว มีสงิ่ หนึง่ ทีส่ ามารถยกบาปได ชัว่ คราว นัน่ คือ “พระคุณการุญ” ซึง่ หมายถึง พระคุณหรือ พระพรทีพ่ ระศาสนจักร อาศัยอํานาจทีไ่ ดรบั จากพระเยซูคริสตเจา ทรงพระกรุณายกโทษไดชั่วคราว ซึ่งบางครั้งก็สามารถยกโทษ ชั่วคราวไดทั้งหมด เราเรียกวา “พระคุณการุญบริบูรณ” และบางครั้ ง ยกโทษชั่ ว คราวนั้ น ได เ ป น บางส ว นเราเรี ย กว า

“พระคุณการุญไมบริบูรณ” ตัวอยางการรับพระคุณการุญนี้ เขาใจไดงา ยๆ ก็คอื เวลา ทีเ่ ราไปแสวงบุญยังสถานทีห่ รือวัดทีก่ าํ หนดใหไดรบั พระคุณ เชน “แผนดินศักดิ์สิทธิ์” ถาเราตั้งใจจริงที่จะรับพระคุณ สวด ภาวนาตามกฎระเบียบของพระศาสนจักรที่กําหนดไว เราก็จะได รับการยกโทษชั่วคราว แมขณะนั้นยังไมสามารถรับศีลอภัยบาป ได เราก็สามารถไปรับศีลมหาสนิทได และตองรีบไปแกบาปทันที เมื่อมีโอกาสภายหลัง

231

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 39

ศีลเจิมคนไข

พระเยซูคริสตเจาทรงตั้งศีลเจิมคนไขขึ้นจากนํ้าพระทัยดี ่ รงรักและปรารถนาทีจ่ ะชวยมนุษยให ของพระองค ทีท รอดพนจากอันตรายฝายวิญญาณ คือ ทําใหหลุดพนจาก บาป อีกทั้งยังมีฤทธิ์อํานาจที่จะบันดาลใหผูปวยมี สุขภาพดีขึ้น และมีสติกําลังในการตอสูกับความออนแอของ ตนได

232

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สมัยกอนเราเรียกศีลนีว้ า “ศีลทาสุดทาย” แตดเู หมือน ชื่อนี้จะทําใหผูคนไมคอยอยากจะรับศีลนี้เทาไหร เพราะคิดวา “ใครรับศีลนี้แลวจะตองตาย” เพราะเปนการเจิมการทา ครั้งสุดทายนั่นเอง ภายหลังจึงใชชื่อเสียใหมวา ศีลเจิมคนไข หรือ ศีลเจิมคนปวย

ตามปกติผูที่จะรับศีลนี้ คือ ผูปวยที่อยูในอันตราย วาจะเสียชีวิต คือ ผูปวยหนัก คราวนี้ก็เกิดคําถามวา “หนัก แคไหน” คําตอบก็คอื ยังมีความรูส กึ มีสติอยู มิใชเขาขัน้ ตรีทตู เพราะจะไดสามารถรับศีลอภัยบาปและศีลมหาสนิทได บางครั้ง

ในบางกรณีแมไมไดปวยไข ก็สามารถรับศีลนี้ได เหมือนกัน เชน ในกรณีของผูสูงอายุ จึงมีหลายแหงนิยม 233

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

โปรดศีลเจิมฯ แกบรรดาผูอาวุโสในโอกาสสําคัญ เชน วันผูสูง อายุ หรือ ในกรณีของการผาตัดใหญตองวางยาสลบ ถาเปนไปไดก็รับศีลเจิมฯ กอนก็ดี หรือบางครั้งกอนการเดิน ทางที่อาจเกิดอันตรายหรือกอนไปทําศึกสงคราม เปนตน ดังนั้น เราตองรูวา เมื่อมีคริสตชนคนใดที่อยูในอันตราย ดังกลาว เชน ญาติพี่นองหรือคนใกลชิดกับเราหรือคนที่เรารูจัก

เราต อ งรี บ ไปติ ด ต อ ขอพระสงฆ ที่ ใ กล ที่ สุ ด ให มาโปรดศีลเจิมฯ แกเขาโดยเร็วทีส่ ดุ โดยไมตอ งเกรงใจพระ สงฆ เพราะเปนหนาที่อันดับแรกและสําคัญที่สุด ที่พระสงฆจะ ตองกระทําไมวาเวลาใดก็ตาม เรียกวา ตองบริการ 24 ชั่วโมง และไมวาที่ใดจะเปนที่โรงพยาบาล ที่บาน ฯลฯ

อยางไรก็ตาม ตองดูกอนวาคนที่จะรับศีลนี้อยูในอาการ ปวยหนักหรืออยูในอันตรายจะเสียชีวิต มิใชเปนหวัดนิดหนอย เปนไขตัวรอน ปวดทองนิดหนอย ยังไมถึงขั้นหาหมอเลย ก็ตาม พระสงฆมาโปรดศีลเจิมฯ เสียแลว อยางนี้ก็ยุง พระสงฆคงไม ตองทําอยางอื่นกันแนๆ 234

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เมื่อเราไปเชิญพระสงฆมาโปรดศีลเจิมฯ สิ่งที่เราตองทํา คือ ตองเตรียมสถานที่ใหเรียบรอยดวย เชน จัดโตะ

ปูผาขาวมีเทียนมีกางเขนตั้งไว และเตือนคนไขให เตรียมตัวดวยการสวดภาวนา เพื่อรับศีลศักดิ์สิทธิ์ และทีส่ าํ คัญตองแจงใหพระสงฆทราบดวยวาคนไขสามารถรับศีล มหาสนิทไดหรือไม เพือ่ พระสงฆจะไดเชิญศีลมหาสนิทมาดวย ถา คนไขสามารถรับศีลมหาสนิทได บางรายไมแจงพระสงฆใหทราบ เลยไมไดรับศีลมหาสนิท หรือบางรายพระสงฆเชิญศีลมหาสนิท ไปดวย แตปรากฏวา “คนไขรับไมได เนื่องจากมีสายออกซิเจน สายอาหาร เสียบไวเต็มปากเต็มคอไปหมด...

235

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สาระสําคัญของศีลเจิมคนไข ก็คือการที่พระสงฆ เจิมนํ้ามันศักดิ์สิทธิ์ คือ นํ้ามันสําหรับผูปวยที่เสกในวัน พฤหัสศักดิ์สิทธิบ ์ นหนาผากและมือทั้ง 2 ขาง พรอมกับ สวดภาวนาวา “อาศัยการเจิมอันศักดิ์สิทธิ์นี้ และอาศัย

พระเมตตาอันลนพนของพระเจา ขอพระองคทรง ชวยทานดวยพระหรรษทานของพระจิต ชวยทานให พนบาปอีกทั้งบรรเทาและชวยทานใหรอด” ผูที่โปรด ศีลเจิมคนปวยไดจะตองเปนพระสงฆเทานั้น

ขณะทีพ่ ระสงฆกาํ ลังโปรดศีลแกผปู ว ยนัน้ บรรดาญาติพี่ นอง และทุกคนทีอ่ ยูท นี่ นั่ ควรทีจ่ ะรวมในพิธสี วดภาวนารวมกัน เปนกําลังใจใหผูปวยไดรับศีลเจิมฯ อยางดี 236

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

มิใชปลอยใหพระสงฆกระทําพิธีอยูคนเดียว แมบางครั้ง มีญาติพี่นองที่มิใชคริสตชนก็พึงที่จะอธิบายใหเขาเขาใจความ หมายของศีลเจิมฯ ดวย เพื่อเขาจะสามารถรวมจิตใจไดในระดับ หนึ่ง พึงตระหนักวา ศีลเจิมคนไข เปนศีลศักดิส์ ทิ ธิห์ นึง่ ใน เจ็ดประการที่สําคัญสําหรับคริสตชน สามารถรับศีลไดหลายครั้ง ตามความจําเปน ฤทธิอ์ าํ นาจหรือพระพรจากศีลศักดิส์ ทิ ธิป์ ระการ นี้ สามารถชวยทั้งวิญญาณใหปราศจากบาป และชวยรางกายให มีกําลังในการตอสูกับความเจ็บปวย และสามารถทําใหหายจาก โรคภัยไขเจ็บก็ได ถาพระองคทรงพอพระทัย ในกรณีทคี่ นไขหมดสติไปแลว ก็ควรทีจ่ ะรีบเชิญพระสงฆ มาโปรดศีลเจิมฯโดยดวน เพราะเขายังอาจจะมีความรูส กึ บางอยาง อยูก ไ็ ด พระสงฆจะโปรดศีลใหทนั ที ภายใตเงือ่ นไขวา ถาหากเขา ยังสามารถรับรูไ ดวา พระสงฆกาํ ลังโปรดศีลให เพราะเปนไปไดวา บางครั้งเขาอาจจะไดยินเราพูดเราสวดภาวนา ดังนั้น การเฝาอยู กับคนปวย ขณะที่เขาเขาตรีทูตและสวดภาวนาเสียงดัง เพื่อเขา ไดยินหรือรูจักกันในสมัยกอนวา “เรียกพระ” คือ จะมีคน หนึ่งบอกเขาอยูขางๆ หูใหคิดถึงพระคิดถึงแมพระ ฯลฯ เพราะ เชือ่ กันวาเปนการเตือนสติใหคนไขคดิ ถึงพระ และสิน้ ใจในศีลใน พรของพระเจา 237

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 40 ศีลบวช

ศีลบวช คือ ศีลศักดิ์สิทธิ์ที่บันดาลใหบุคคลเปนพระ สงฆ พรอมทัง้ รับมอบอํานาจและพระหรรษทาน ทีจ่ ะกระทําหนาที่ ขององคพระเยซูคริสตเจาบนโลกนี้ หนาที่อภิบาล หนาที่เทศน สอนคําสอน และ เปนตน หนาทีใ่ นการโปรดศีลศักดิส์ ทิ ธิ์

238

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระเยซูคริสตเจาทรงเลือกอัครสาวก ทรงอบรมสั่งสอน ประทานพระพรแกพวกเขา ทีส่ าํ คัญทรงมอบอํานาจในการ

ถวายบูชา(การเสกศีลมหาสนิท) และอํานาจแหงการ ยกบาป ดังทีไ่ ดกลาวไปแลวในเรือ่ งศีลมหาสนิทและศีลอภัยบาป และอํานาจดังกลาวนี้ก็ถูกสืบทอดกันตอๆ มา โดยพระสังฆราชผู สืบตําแหนงจากอัครสาวก มายังพระสงฆอีกทีหนึ่ง

239

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ในความเชื่อของเรา เราเชื่อวา “พระสงฆ” คือ องคพระ คริสตเจา จึงมีคํากลาววา “พระสงฆคือพระคริสตเจาอีก องคหนึ่ง” (Alter Christus) พระสงฆเปนผูไดรับการเรียก จากพระเปนเจา (มีกระแสเรียก) ใหเตรียมตัวที่จะเปนพระสงฆ และหลังจากการเตรียมตัวพอสมควร พระองคจะทรงเลือกบาง คนใหไดรบั ศีลบวช เปนพระสงฆ ดังนัน้ การเปนพระสงฆจงึ ถือวา เปนนํ้าพระทัยของพระเปนเจา ที่จะทรงเรียกและเลือกบางคน เทานั้น ดังพระวาจาที่ทรงบอกวา “มิใชเจาที่เลือกเรา แต

เปนเราที่เลือกเจา และตั้งเจาใหเปนพระสงฆ” ระหว า งที่ ไ ด รั บ การ เรียก และฝกหัดเรียนรูที่จะ กาวไปสูความเปนสงฆนี้ เรา เรียกวา “สามเณร” โดย ปรกติ จ ะไปอยู  ร วมกั น ใน “บานเณร” คือ หอพักที่มี กฎระเบียบมีการอบรมแนะนํา ใหคอ ยๆ เรียนรูแ ละเขาใจถึงกระแสเรียก อันหมายถึงนํา้ พระทัย ของพระเปนเจาทีท่ รงมีตอ ตนเอง ในบานเณรจะตองเรียนรูท งั้ วิชา ทางโลกและทางธรรม คือ วิชาสามัญและวิชาคําสอน เปนตน พระ คัมภีร และหนาทีข่ องสามเณรทีส่ าํ คัญไมยงิ่ หยอนกวา 240

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การเรียนรู คือ การฝกหัดตนเองใหเปนผูเจริญ เติบโตในความเชื่อ ความศรัทธา ตอพระเปนเจา รูจักการทํางานรวมกับผูอื่น มีบุคลิกการเปนผูนํา มีความสุภาพ ความมัธยัสถ และพรอมทีจ่ ะมีชวี ติ เปนโสดไมแตงงานตลอดชีวติ หลักสูตรทีส่ าํ คัญคือ ตองมีความรูเ รือ่ งปรัชญาและเทวศาสตร

อยางดีพอสมควร

ในเวลาเดียวกัน เงือ่ นไขสําคัญอีกประการหนึง่ คือ ตอง

ตัดสินใจที่จะบวชเปนพระสงฆดวยเสรีภาพของ ตนเอง ปราศจากแรงกดดันหรือการบังคับใดๆ ทั้งสิ้น 241

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนั้น จึงไมแปลกที่มีผูที่เปนเณร คือ ไดรับการเรียก เขาไปฝกหัดตน เพือ่ เปนพระสงฆ แตภายหลังตองออกไป เพราะ พระเปนเจาทรงเลือกบางคนเทานั้น... แตทั้งนี้และทั้ง นัน้ ผูท ไี่ ดรบั การเรียกจากพระเปนเจาใหเปนเณร ก็พงึ ทีจ่ ะกระทํา หนาที่ของตนใหดีที่สุด สวนพระเปนเจาจะทรงใหบวชเปนพระ สงฆหรือไมนั้นคือ “นํ้าพระทัย” ของพระองค มีคาํ ถามวา เรารูอ ยางไรวาพระเปนเจาทรงเรียก เรา แนนอน “กระแสเรียก” นีเ้ กิดขึน้ กับบางคนเทานัน้ และ เกิดขึน้ ในรูปแบบทีแ่ ตกตางกันออกไป บางครัง้ เมือ่ แรกเขาไปบาน เณร แทบไมรูดวยซํ้าวาเปนพระสงฆคืออะไร เชน บางคนอยาก เขาบานเณร เพราะเห็นวาเณรเรียบรอยดี หรือบางคนเห็นบานเณร มีเลนฟุตบอลกันสนุกดี ฯลฯ แตภายหลังคอยๆ เรียนรูฝกหัดรับ การอบรมไป จึงเขาใจแจงชัดขึ้น และตัดสินใจเลือกชีวิตสงฆ แตอยางไรก็ตาม ก็ยังตองไดรับการอนุมัติจากพระสังฆราชของ ตนเองเสียกอน จึงจะรับศีลบวชได

เรียนนานไหม กวาจะไดบวช โดยปกติเมื่อเขา เรียน ม.1 จะใชเวลาประมาณ 15 ป ดังนั้น ถานับอายุก็นาจะ ประมาณ 28-30 ป ซึ่งถือวาเปนผูใหญแลว และถาจะถามวาเมื่อ 242

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เขาบานเณรตัง้ แต ม.1 จะบวชไดสกั กีเ่ ปอรเซ็นต ตามสถิติ จะอยูท ป ี่ ระมาณ 15 เปอรเซ็นต คือ รอยคนจะไดเปนพระ สงฆประมาณ 15 คน ผู  ที่ จ ะรั บ ศี ล บวชเป น พระสงฆ ไ ด ใ นป จ จุ บั น นี้ พระ ้ ดังนัน้ สตรีจะบวช ศาสนจักรกําหนดใหเพียงผูช ายเทานัน เปนพระสงฆยังไมได สวนครึ่งหญิงครึ่งชาย ถารูมากอน บวชก็จะไมไดรบั การอนุญาตใหบวชเหมือนกัน คราวนีถ้ า หากบวช ไปแลว มีอาการดังกลาวภายหลังก็จะไดรับการพิจารณาจากพระ สังฆราช และมีการหาหนทางแกไข ถาแกไมไดก็คงตองพนจาก หนาที่สงฆไปตามระเบียบ พระสงฆมีความสําคัญมาก ในพระศาสนจั ก ร เพราะเป น ผู  กระทําหนาที่สําคัญที่องคพระเยซู ทรงมอบหมายใหโดยตรง เปนตน เรือ่ งการโปรดศีลศักดิส์ ทิ ธิ์ เชน ศีล มหาสนิท(ถวายมิสซา) และศีลอภัย บาป จนมีคํากลาววา “ถาไมมี

พระสงฆ ก็ไมมีมิสซา เมื่อไมมีมิสซาก็ไมมีศีลมหา สนิท” 243

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ดังนัน้ เราจะตองเอาใจใสสนับสนุนชวยเหลือ ใหมกี ระแส เรียกการเปนพระสงฆมากยิง่ ๆ ขึน้ และตองเอาใจชวย สวดภาวนา ใหพระสงฆที่มีอยูแลวของเรา ดํารงชีวิตที่ซื่อสัตยตอพระกระแส เรียก สามารถทํางานในนามของพระเปนเจา คือ การอภิบาลดูแล ประชาสัตบุรษุ เทศน และสอนคําสอนอยางดีมปี ระสิทธิภาพมากขึน้

244

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 41

ศีลแตงงาน

ในศาสนาคาทอลิก เราถือวาการแตงงานมีความสําคัญ อยางยิ่ง ถือเปนพิธีศักดิ์สิทธิ์ที่พระผูเปนเจาทรงมีพระประสงค และทรงเป น พยานพร อ มทั้ ง ประทานพระพรพิ เ ศษให ผู  ที่

แตงงานมีชวี ติ รวมกันเปน สามีภรรยา มิใชเปนเรือ่ ง ของมนุษยเทานั้น

245

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ศีลนี้ยังมีชื่อเรียกอื่นๆ อีก คือ บางครั้งเรียกวา “ศีล กลาว” เพราะในพิธีแตงงานตามประเพณีของคริสตชน จะมี การกลาวคําสาบานตอกันและกันของเจาบาวเจาสาว หรือ บางครั้ง เรียกวา “ศีลสมรส” ซึ่งเรียกชื่อตามสากลที่หมายถึง การแตงงานนั่นเอง

สาระสําคัญของศีลแตงงานมีดังตอไปนี้ 1. เปนศีลศักดิส์ ทิ ธิห์ นึง่ ในเจ็ดศีลทีอ่ งคพระเยซูคริสตเจา ทรงตั้งขึ้น เพื่อประทานพระพร แหงชีวิตครอบครัวอันไดแกการ เปนสามี ภรรยา เปนบิดา มารดา ถือเปนอุปกรณที่สําคัญสําหรับ การดําเนินชีวิต ในการมีสวนรวมกับการสรางมนุษยของ พระผูเปนเจา 2. ดังที่ไดทราบแลววา ในศีลศักดิ์สิทธิ์ตางๆนั้น จะมีผู ประกอบพิธี สําหรับศีลแตงงานนี้ พิเศษตรงที่วาผูประกอบ พิธี คือ เจาบาว เจาสาว สวนพระสงฆและคนอื่นๆ ถือ เปนพยานในพิธีเทานั้นและคํากลาวที่สําคัญที่สุดคือ การใหพันธ สัญญา ตอกันและกัน ดวยคําสัญญาวา “...ขอรับคุณ...เปน 246

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สามี (ภรรยา) และขอสัญญาวาจะถือซื่อสัตยตอคุณ ทั้งในยามสุขและยามทุกข ทั้งในเวลาปวยและใน เวลาสบาย เพื่อรักและยกยองใหเกียรติคุณจนกวา ชีวิตจะหาไม” คําสัญญานี้ถือเปนพันธสัญญา เพราะมี ขอผูกมัดที่จะตองถือปฏิบัติจะละเลยมิไดสวนการที่จะถือวาเปน ศีลศักดิส์ ทิ ธิท์ สี่ มบูรณ ทัง้ เจาบาวและเจาสาวจะตองเปน คาทอลิก ถาหากฝายหนึ่งฝายใดมิใชคาทอลิก พระศาสนจักร ถือวาเปนเพียง “พิธีแตงงานแบบคาทอลิก” เทานั้น หรือ ที่เรียกกันติดปากวา พิธีแตงงานแบบตางคนตางถือ แนนอนวา พระเปนเจาก็ทรงประทานพระพรใหดวยเชนกัน แตมิใชพิธีที่ สมบูรณแบบศีลศักดิ์สิทธิ์ 3. การแตงงานแบบคาทอลิก มีระเบียบปฏิบัติหลาย ประการ เชน ก. ตองมีพื้นฐานที่สําคัญคือ “ความรัก” ที่ทั้ง 2 คน จะตองมีตอ กันอยางแทจริง จึงตองมีการศึกษาดูใจกันพอสมควร ข. ตองมีเจตนาจะมีบุตร ดังนั้น หากคูแตงงานใด จะแตงงานโดยไมตองการมีบุตร ยอมจะกระทําพิธีมิได ค. ตองมีอิสระ หรือเสรีภาพในการตัดสินใจ เลือกคูแตงงานดวยตัวเอง มิไดถูกบังคับหรือที่เราเรียกวา “คลุม ถุงชน” 247

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ง. ตองมีการเตรียมตัวเขาสูก ารแตงงานอยางดี ดวยการเรียนรูถึงการดํารงชีวิตครอบครัวตามหลักปฏิบัติของ คาทอลิก ดังนั้น จึงตองติดตอกับทางวัด(พระสงฆ) กอนจะมีพิธี นานพอสมควร เพื่อพระสงฆจะไดจัดใหไดรับการอบรมพอ สมควร ปกติควรติดตอกับทางวัดอยางนอย 3 เดือน ทั้งนี้ เพราะบางกรณีอาจมีขอขัดขวางที่ไมสามารถจะประกอบพิธีได เหมือนกัน จ. การแตงงานแบบคาทอลิก จะตองถือเปนการมี สามีเดียว ภรรยาเดียว(ผัวเดียว-เมียเดียว) พรอมทั้งจะ เลิกรากันหรือหยากันไมได ตอง “รวมทุกข รวมสุข” กันไป จนตลอดชีวิต จะแตงงานใหมไดก็ตอเมื่อ ฝายหนึ่งฝายใดตาย ไปแลว เพราะพันธสัญญาทีใ่ หกนั ในวันแตงงานก็เปนอันสิน้ สุด ลงดวย อยางไรก็ดี มีสามีภรรยาหลายคูที่เลิกรากันไป

เฉยๆ อยางนี้พันธสัญญานั้น ไมถือวาสิ้นสุด จะ แตงงานใหมไมได ยกเวนแตจะไดรับการประกาศจากพระ ศาสนจักรใหพันธสัญญานั้นเปนโมฆะเสียกอน ซึ่งก็ตองใชเวลา พิสูจนและดําเนินเรื่องผานทางศาลของพระศาสนจักรเทานั้น 4. คาทอลิกทีจ่ ะเขาพิธแี ตงงานนัน้ จะตองเตรียมจิตใจ

ของตนใหสะอาดปราศจากบาปตางๆ ดังนั้น จึงตองแกบาป อยางดี พรอมทั้งภาวนา วอนขอพระพร จากพระเปนเจาเปนพิเศษดวย 248

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระศาสนจักรไมไดหามการแตงงานแบบตางคนตางถือ แตก็มิไดสงเสริมหรือสนับสนุน หากแตขอใหฝายคาทอลิกตอง ประพฤติปฏิบัติตนเปนคริสตชนที่ดี เปนแบบอยางที่ดีแกคูชีวิต ของตน เพื่อเปนพยานยืนยันถึงความรักและพระเมตตาของพระ เปนเจาที่ตนเคารพรัก เชื่อ และไวใจในพระองค

สรุปวา ในภาคปฏิบัติหากใครตองการจะ แตงงานแบบคาทอลิก สิ่งที่ตองพิจารณาก็คือ 1. ต อ งอย า งน อ ยมี ฝ  า ยใดฝ า ยหนึ่ ง เป น คาทอลิก 2. ตองไปพบกับพระสงฆเจาอาวาสของวัดของ ตน เพือ่ แจงใหทา นทราบและขอคําแนะนํา อยางนอย กอนวัน แตงงานประมาน 3 เดือน เพราะบางครั้งอาจมีขอขัดขวาง ไมสามารถทําพิธใี หไดดว ยเหมือนกัน ระวังอยาไปกําหนดวัน แตงงานกอนที่จะปรึกษาพระสงฆ เพราะในวันนั้น อาจจะกระทํ า พิ ธี ไ ม ไ ด เนื่ อ งจากมี ข  อ ห า มพระ ศาสนจักรอยู ดังนั้น กอนพิมพการด ควรปรึกษา พระสงฆเสียกอน 3. ตองใหเวลาพอเพียงที่จะรับการอบรมจาก พระสงฆ ในเรือ่ งการแตงงาน และตองมีเวลาใหพระสงฆเตรียม เอกสารตางๆ พอสมควร 249

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราตองระลึกเสมอวาครอบครัวศักดิส์ ทิ ธิค์ อื ครอบครัว ขององคพระเยซูเจา อันประกอบดวยพระเยซู แมพระ และ นักบุญยอแซฟ เปนแบบอยางแหงครอบครัวที่เราทุกคน จะตองเลียนแบบใหไดใกลเคียงที่สุด เทาที่จะทําได ไมวาเรา จะเปนบิดา-มารดา หรือเปนลูกก็ตาม

250

ภาคผนวก

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

นอกจากเนื้อหาคําสอน ทั้ง 3 ภาค คือ ภาคพระ สัจธรรม ซึ่งกลาวถึงขอความเชื่อตางๆ ภาคพระธรรม ปฏิบัติ ที่วาดวยระเบียบกฎเกณฑ ที่คริสตชนพึงปฏิบัติ และ ภาคอุปกรณ อันมีความสําคัญอยูที่ศีลศักดิ์สิทธิ์ ที่เปนเครื่อง มือชวยใหเราดําเนินชีวติ เปน คริสตชนไดงา ยขึน้ ยังมีบางสิง่ ทีเ่ รา ควรรู จึงนํามารวมกันไวใน “ภาคผนวก”

252

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 42

สิ่งคลายศีล

เรื่องแรกที่อยากจะนํามากลาวถึงก็คือ “สิ่งคลายศีล” ซึ่งมีความหมายถึงวัตถุหรือจารีตพิธีกรรมบางอยางที่

พระศาสนจักรกําหนดใหมพี ระคุณพิเศษอยูก บั วัตถุ หรือพิธีกรรมนั้นๆ และผูที่ปฏิบัติหรือใชดวยความ เชื่อความศรัทธา ก็จะไดรับพระคุณ ตามนํ้าพระทัยของ พระเปนเจา แตตองระวังวา สิ่งคลายศีลนี้ มิใชเครื่องราง ของขลังที่คนทั่วๆ ไป เชื่อถือกัน เพราะเราเชื่อวาพระคุณหรือ พระพรนั้นๆ มาจากพระเปนเจา โดยผานทางวัตถุหรือพิธีกรรม และพระจะทรงประทานพระพรนั้นๆ หรือไมอยูที่พระองคจะทรง เห็นสมควร

253

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

“สิ่งคลายศีล” จําแนกออกเปน 6 ประเภท คือ 1. การสวดภาวนา ไดแก “บทขาแตพระบิดา” เพราะเปนบทภาวนาทีพ่ ระเยซูทรงสอนศิษยของพระองคใหภาวนา ซึง่ ไดกลาวไปแลวในเนือ้ หาทีผ่ า นมา ดังนัน้ การสวดบทขาแตพระ บิดา จึงตองกระทําดวยความตั้งใจและศรัทธา นอกนั้นก็มีการ รวมพิธีกรรมสาธารณะ เชน การแหพระรูป การเดินรูป 14 ภาค การทํานพวารแมพระนิจจานุเคราะห เปนตน

254

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. นํ้าเสก ถือเปนวัตถุที่ไดรับการเสกจากพระเปนเจา โดยผานทางพระสงฆ เราเชือ่ วามีพระพรแหงการชําระลาง ใหสะอาด ทําใหเรามีชวี ติ เปนหนึง่ เดียวกับพระเปนเจาอีกครัง้ หนึง่ จึงนิยมใชนํ้าเสกประพรมบรรดาคริสตชน หรือวัตถุหรือสถานที่ ในโอกาสตางๆ เชน พิธเี สกบานใหม เสกอาคาร เสกยานพาหนะ ฯลฯ

255

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. บทขาพเจาขอสารภาพบาป ขณะทีส่ วดกอนเริม่ มิสซา ในสวนของการสํานึกผิดและสารภาพบาป เพื่อเตรียมตัว ในการถวายบูชาอยางดี

4. การทําบุญใหทาน พระศาสนจักรถือวาการแสดง เมตตาจิตชวยเหลือผูอื่นดวยการทําบุญใหทาน เปนตนแกผู ยากจนขัดสน ถือเปนการปฏิบัติตามจิตตารมณแหงความรักของ องคพระเยซูคริสตเจา ซึง่ จะเปนการปฏิบตั ติ นใหเปนหนึง่ เดียวกับ พระเปนเจามากยิ่งขึ้น

256

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

5. การอวยพรตางๆ เชน การอวยพรศีลมหาสนิท การอวยพรของพระสังฆราช การอวยพรในพิธีมิสซา ฯลฯ เชื่อวา ผูรวมพิธีจะไดรับพระพรตามเจตนารมณ 6. วัตถุที่ไดรับการเสก เชน เถา ซึ่งใชในการโรย ศีรษะในวันพุธรับเถา ใบลาน อันเปนใบไมที่ไดรับการเสกใน วันอาทิตยใบลาน ระลึกถึงการเสด็จเขากรุงเยรูซาเล็มของพระเยซูเจา

เทียน รูปกางเขน รูปแมพระ รูปนักบุญ สายประคํา ฯลฯ ก็เชนเดียวกัน เมื่อไดรับการเสกก็ถือวาเปนสิ่งคลายศีล

257

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราจะตองระวังอยาหลงวาเปนเครือ่ งรางของขลัง อยางไรก็ตามวัตถุเหลานี้ ถือเปนวัตถุที่ไดรับการเสก จึงตองเก็บ ไวอยางดีในที่เหมาะสม ดวยความเคารพดวยเชนกัน สิง่ คลายศีล ไมมฤี ทธิอ์ าํ นาจดวยตัวเอง หากแต พระเปนเจาทรงประทานพระพรใหมนุษย โดยผานทางสิ่งคลาย ศีลตางๆ สิ่งคลายศีลมีอํานาจยกบาปเบาได และเสริมสรางความ เขมแข็งแหงความเชื่อ ความไวใจ และความรักในพระเปนเจาได วิธีหนึ่ง

258

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 43

ปของพระศาสนจักร

ปของพระศาสนจักร พระศาสนจักรกําหนดใหใน รอบปหนึ่งๆ นั้น มีชวงเวลาหรือที่เรียกวา “เทศกาล” เพื่อให ความสําคัญกับพระภารกิจแหงการไถกขู ององคพระเยซูคริสตเจา โดยจัดใหเปนระยะเวลาของการเตรียมจิตใจและมีสว นรับการไถ กูของพระองคนั่นเอง โดยแบงออกเปน 4 เทศกาล ดังนี้...

259

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

1. เทศกาลเตรียมรับเสด็จพระคริสตเจาและพระ คริสตสมภพ • เทศกาลเตรียมรับเสด็จพระคริสตเจา คือ ชวงเวลา 4 สัปดาหกอนสมโภช พระคริสตสมภพ โดยเริ่มตั้งแต วันอาทิตยหลังจากวันอาทิตยสมโภชพระคริสตเจาเปนกษัตริย ตลอดเวลา 4 สัปดาหนี้ พระศาสนจักรเชือ้ เชิญใหบรรดาคริสตชน ทําการเตรียมตัวเตรียมใจ ตอนรับการเสด็จมาบังเกิดขององค พระเยซูคริสตเจา ดวยการบําเพ็ญภาวนา ลด ละ เลิก อบายมุข และมีจิตเมตตาตอเพื่อนมนุษย คือ เนนใหรูจักรักพระและรัก มนุษยดวยกิจการตางๆ ในชีวิตประจําวันของตน สิ่งที่นาสังเกตก็คือ เราจะเห็นอาภรณที่พระสงฆใชในพิธี มิสซาเปน สีมวง ซึ่งหมายถึงสีแหงการเพียรพยายาม อดทน และตายจากตัวเองในกิเลสตัณหา สมัยกอนเราเรียกชวงเวลานีว้ า

“อนุพรต” • พระคริสตสมภพ ถือเปนวันสําคัญทีส่ ดุ ในเทศกาล นี้ คือ วันที่ 25 ธันวาคม เปนวันสมโภชการบังเกิดมาของ องคพระเยซูคริสตเจา ถือเปนวันฉลองบังคับ ที่จะไมมีการเลื่อน ไปฉลองในวันอื่นทั้งสิ้น คริสตชนทุกคนจะตองไปรวมพิธีมิสซา บูชาขอบพระคุณ เชนเดียวกับวันอาทิตย

260

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

- อัฐมวารพระคริสตสมภพ คือระยะ 8 วัน หลัง จากการสมโภชพระคริสตสมภพ มีความสําคัญอยูที่การฉลองวัน ทีพ ่ ระคริสตเจา แสดงองค คือการเฉลิมฉลองการเดินทาง ไปนมัสการพระกุมารเยซูของพญาสามองค เตือนใหเราระลึกถึง การเปดเผยพระองคเองแกมนุษยชาติทงั้ หลาย ตรงกับวันที่ 6

มกราคม ตามปกติจะเลื่อนไปฉลองในวันอาทิตย หลังจากวันอาทิตยสมโภชพระวิสทุ ธิวงศ หรือครอบครัวศักดิส์ ทิ ธิ์ สีของอาภรณที่พระสงฆใชในพิธีระหวางพระคริสตสมภพจะเปน

สีขาว - วันอาทิตยตอ จากวันพระคริสตเจาแสดงองค เปน วันอาทิตยที่พระเยซูคริสตเจาทรงรับพิธีลาง และเปนชวง เวลาเทศกาลธรรมดาอีกประมาณ 7 - 8 สัปดาห สีของอาภรณพระสงฆจะใชสีเขียว จากนั้นจะเขาสูเทศกาล

มหาพรต

261

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. เทศกาลมหาพรต คือชวงเวลา 40 วันนับตัง้ แตวนั พุธรับเถาจนถึงวันสมโภช ปสกา เปนเวลาของการถือศีลอดอาหาร เชนเดียวกับที่พระเยซู คริสตเจาทรงอยูในที่เปลี่ยว ทรงจําศีล อดอาหาร สวดภาวนา และถูกการประจญจากปศาจ ตลอดระยะเวลาในเทศกาลมหาพรตนี้ พระศาสนจักร เชื้อเชิญใหเรากระทํากิจการสําคัญสองอยาง คือ รูจัก บังคับตัวเองมีชวี ติ เรียบงาย พยายามเอาชนะความออนแอ ตามประสามนุษยที่มีอยูในตัวเรา คือ โลภ โกรธ หลง และใน ั เพือ่ นมนุษยดว ยความ เวลาเดียวกัน ก็ใหรจู กั การอยูก บ รัก ความเมตตา ชวยเหลือผูอื่น โดยเฉพาะผูที่ตกทุกขไดยาก และผูดอยโอกาสในสังคม พูดงายๆ ก็คือใหรูจักแบงปน นั่นเอง

พิธีรับเถา เปนพิธีที่เตือนใหเราตระหนักวา วันหนึ่งเรา ตองตาย และเมือ่ ตายไปแลวรางกายของเราก็สลายเนาเปอ ยกลาย เปนดิน ดังนั้น ใหรูจักกลับใจ สะสมคุณธรรมความดีเอาไวให มากๆ

262

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สัปดาหศักดิ์สิทธิ์ คือ ระยะเวลา 7 วัน นับตั้งแตวัน อาทิตยใบลาน จนถึงวันอาทิตยสมโภช ปสกา เริม่ ดวยวันอาทิตย ใบลาน เตือนใหเราคิดถึงการเสด็จเขาสูกรุงเยรูซาเล็มอยางสงา ประหนึ่งแมทัพที่กลับจากการทําศึกสงครามพรอมกับชัยชนะ ประชาชนทุกคนชื่นชมยินดีตอนรับดวยการนําใบปาลมมาโบก ตอนรับ... แตที่แทแลวการเสด็จเขาสูกรุงเยรูซาเล็ม คือ การเดิน เขาสูมหาทรมานความตายและบรรลุถึงชัยชนะที่แทจริงดวยการ เสด็จกลับคืนพระชนมชีพ นั่นเอง ที่เรียกวาสัปดาหศักดิ์สิทธิ์ เพราะวาระหวางสัปดาหนี้ มี การระลึกถึงเหตุการณที่สําคัญของพระเยซูคริสตเจา คือ

- วันพฤหัสศักดิส์ ทิ ธิ์ เปนวันทีบ่ ง บอกถึงพระเมตตา และความรักของพระองคที่มีตอมนุษยดวยการตั้งศีลมหา สนิท และศีลบวชเปนพระสงฆพิธีกรรมพิเศษในวันนี้คือ การลางเทาบรรดาอัครสาวก ของพระเยซูเจา นั่นหมายถึง การถอมพระองคลงเปนผูรับใชของพระองคที่มอบใหเราทุกคน กระทําตามดวย และหลังจากพิธมี สิ ซาในวันนีย้ งั มีการเฝาศีลมหา สนิท เพราะเปนวันที่พระเยซูเจาทรงตั้งศีลมหาสนิท อันเปนศีลแหงความรักอันยิ่งใหญที่พระองคทรงประทับในเรา เปนเลือดเปนเนื้อของเรา เพื่ออยูกับเราเสมอไป 263

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

- วันศุกรศกั ดิส์ ทิ ธิ์ วันนีถ้ อื เปนวันทีพ่ ระองคทรงรับ U มหาทรมานถูกจับถูกเฆีย่ นตี ถูกสวมมงกุฎหนาม ตองแบกกางเขน ไปตามเขากัลวารีโอ และที่สุดทรงสิ้นพระชนมบนไมกางเขน เพื่อ ไถบาปของเรา วันนีจ้ ะไมมพี ธิ บี ชู ามิสซา แตมกี ารระลึกถึงพระ

มหาทรมานของพระองค และการนมัสการกางเขน รวมพระทรมานพรอมกับพระองค

- วันเสารศกั ดิส์ ทิ ธิ์ เปนวันแหงการระลึกถึงพระศพ U ของพระองคที่ถูกฝงอยูในพระคูหา และในภาคคํ่าจะมีพิธีตื่นเฝา รอคอยการเสด็จกลับเปนขึ้นมาของพระองค มีพิธี เสกไฟ เสกนํ้า มีการ จุดเทียนปสกา ซึ่งหมายถึงการเสด็จกลับเปนขึ้น ี ชู ามิสซา มาของพระองค และตามธรรมเนียมทัว่ ไป ก็จะมีพธิ บ เฉลิมฉลองการกลับเปนขึ้นมาของพระองค เพราะ ตั้งแตเวลาคํ่าของวันเสารเปนตนไป ถือวาเปนวันอาทิตยแลว นั่นคือ เปนการฉลองปสกาแลว 264

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

3. เทศกาลปสกา ปสกาถือเปนวันสมโภชทีย่ งิ่ ใหญทสี่ ดุ ในรอบป ทัง้ นีเ้ พราะ เปนการฉลองการเสด็จกลับคืนพระชนมชพี ขององคพระเยซูคริสต เจา อันหมายถึง การชนะตอความตาย ตอบาป คําวา “ปสกา” หมายถึง การขามหรือการผานไป จึงมีความหมายถึง

การผานหรือขามจากความตายไปสูช วี ติ จากบาปไป สูบุญ ดังนั้นประชากรของพระเจา คือพวกเราจะไดรับผลแหง การเสด็จกลับคืนพระชนมชพี ของพระองคดว ย อาศัยการกลับคืน พระชนมชีพของพระองค เราทุกคนจะรอดพนจากบาปและความ ตายดวยเชนเดียวกัน ถาหากเราดําเนินชีวิตเปนหนึ่งเดียวกับ พระองค ดวยการปฏิบัติตามจิตตารมณของพระองค สีประจํา

เทศกาลคือสีขาว ตอจากนั้นอีก 40 วัน เราจะมีการเฉลิมฉลอง การเสด็จสูสวรรคอยางผูมีชัยชนะขององคพระเยซูคริสตเจา กลาวคือ พระองคทรงกระทําพระภารกิจของพระองคที่ทรงไดรับ มอบหมายจากพระบิดา ใหลงมายังโลกนี้ เพื่อกอบกูมนุษยตาม พันธสัญญาของพระองคนั้นไดสําเร็จสมบูรณแลว ที่เหลือใครจะ ไดรบั ความรอดหรือไมจงึ เปนหนาทีข่ องแตละคนทีจ่ ะตองมีสว นรวม ในแผนการแหงความรอดนี้ ดวยการปฏิบัติตามจิตตารมณของ พระองค 265

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ตอจากนั้นอีก 1 สัปดาหเราเฉลิมฉลองการ เสด็จลงมาขององคพระจิตเจา อันหมายถึงการประทับอยู ของพระเปนเจา เพือ่ ประทานพระพรแหงความชวยเหลือเราในการ มีชีวิตประจําวัน ซึ่งเราเรียกวาพระคุณของพระจิต 7 ประการ ดัง ที่ไดกลาวไปแลวในเนื้อหาเรื่องศีลกําลัง 4. เทศกาลหลังสมโภชพระจิตเจา (เทศกาล ธรรมดา) เปนระยะเวลาประมาณ 27 สัปดาห ซึ่งถือเปนชวงที่ยาว ที่สุด เราเรียกวาเทศกาลธรรมดา เหมือนกับระยะเวลา

7-8 สัปดาห หลังจากฉลองพระเยซูเจาทรงรับ พิ ธี ล  า ง ซึ่งถือเปนเทศกาลธรรมดาอีกชวงหนึ่ง สีประจํา เทศกาลนี้ใชสีเขียว ในชวงเทศกาลธรรมดานี้ หลังสมโภชพระจิตเจามีวนั ฉลองสําคัญอยูหลายวัน คือ

ก. วันฉลองพระตรีเอกภาพ คือ วันฉลององคพระ ผูเ ปนเจาทีท่ รงเปนพระเจาองคเดียวทีป่ ระกอบดวยสามพระบุคคล เปนหนึ่งเดียวกัน ดังขอความเชื่อที่เราไดทราบแลวในภาคที่ 1

ข. วันฉลองพระกายและพระโลหิตของพระ เยซูเจา คือ การฉลองความรักอันยิง่ ใหญทพี่ ระเยซูเจาทรงมอบ พระกายและพระโลหิตของพระองค เปนอาหารเลีย้ งวิญญาณของ 266

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เราทางศีลมหาสนิท ดังที่เราไดทราบแลวในภาคที่ 3 เรื่องศีล มหาสนิท และจะมีพิธีแหศีลมหาสนิทอยางสงารวมดวยเสมอ ค. วันฉลองพระหฤทัยของพระเยซูเจา เพือ่ ให มนุษยไดแสดงความกตัญMูรูคุณตอความรักอันยิ่งใหญหาที่สุด มิไดทที่ รงมีตอ มนุษย และเพือ่ ชดเชยบาปมากมายทีเ่ ราไดทาํ เคือง พระหฤทัยของพระองค

ง. วันฉลอง นักบุญเปโตรและนักบุญเปาโล (29 มิถุนายน) ซึ่งพระศาสนจักรใหความสําคัญในฐานะที่ทานทั้ง สองเปนรากฐานของพระศาสนจักรตั้งแตแรกเริ่ม

267

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 44

วันฉลองพระแมมารีย และนักบุญ ตางๆ

ในบรรดามนุ ษ ย ทั้ ง หลายที่ พ ระเป น เจ า ทรงสร า งมา มนุษยทยี่ งิ่ ใหญทสี่ ดุ คือ พระนางมารีย เพราะพระนาง ไดรบั เกียรติใหเปนพระมารดาขององคพระเยซูคริสตเจาในโลกนี้ บรรดาคริสตชนคาทอลิกใหความเคารพตอพระนางอยางสูง ในป หนึ่งจึงมีวันฉลองสําคัญของพระนางถึง 5 วัน คือ

268

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ก. วันฉลองพระแมปฏิสนธินิรมล (8 ธันวาคม) หมายถึง วันฉลองการเปนมนุษยคนเดียวทีไ่ ดรบั การยกเวนจากบาปกําเนิด กลาวคือ พระนางมารียท รงเปน พระมารดาขององคพระเยซูเจา ดังนั้น โดยอาศัยพระบารมีของ องคพระเยซูเจา พระนางจึงไมมีบาปมลทินใดๆ เลย แมกระทั่ง บาปกําเนิดดวย ข. วันฉลองแมพระบังเกิด (8 กันยายน) ด ว ยความรั ก เคารพและศรั ท ธาในพระนาง บรรดา คาทอลิกถือวา เมือ่ พระนางบังเกิดมายอมเปนเหตุแหงความยินดี ตอทุกๆ คน จึงควรจะฉลองวันเกิดของพระนางดวย เปนตน ใน กลุมพลมารีย ซึ่งถือเปน “ทหาร” ของแมพระ ค. วันฉลองแมพระรับสาร (25 มีนาคม) เปนวันฉลองที่ทําใหเราไดรับพระพรอันยิ่งใหญ คือ การ เสด็จลงมาบังเกิดเปนมนุษย (ทรงรับเอากาย) ในครรภของพระแม เมือ่ พระแมนอ มรับพระบัญชา จากพระเปนเจาทีท่ รงเลือกพระนาง ใหเปนพระมารดาของพระองค ง. วันฉลองแมพระถือศีลชําระ (2 กุมภาพันธ) เปนวันฉลองการทีพ่ ระนางทรงปฏิบตั ติ ามธรรมเนียมของ ชาวยิว ดวยการนําพระเยซูเจา(บุตรชายหัวป)ไปถวายแดพระเปน เจาในพระวิหาร และถือเปนการชําระตัวของพระนางเอง หลังจาก การใหกําเนิดบุตรตามธรรมเนียมของชาวยิวดังกลาวขางตนดวย 269

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

จ. วันฉลองแมพระรับเกียรติยกขึ้นสวรรค (15 สิงหาคม) ดูเหมือนวาเปนวันฉลองที่ชาวคาทอลิกจะใหความสําคัญ เปนอันดับตนๆ เนือ่ งจากเราเชือ่ กันวาพระนางเปนมนุษยคนเดียว อีกเหมือนกันที่ไดรับเกียรติสูงสุดจากพระเปนเจาดวยการไป สวรรคเปนหนึ่งเดียวกับพระองคทั้งรางกายและวิญญาณ ซึ่งเปน ขอความเชื่อของชาวคาทอลิกทุกคน ดังนั้น เราจึงไมพบพระศพ ของพระนางบนโลกนี้ นอกจากนัน้ ตลอดปเรายังมีวน ั ฉลองบรรดานักบุญ ตางๆ อีกมากมาย เชน บรรดาอัครเทวดาทั้ง 3 องค (29 กันยายน) คือ อัครเทวดามีคาแอลที่ถือวาเปนหัวหนาของ เทวดาทั้งหลาย อัครเทวดาคาเบรียลผูซึ่งเปนผูนําสารของ พระเปนเจามาแจงแกพระนางมารียวา พระเยซูเจาจะทรงบังเกิด ในพระครรภของพระนาง และอัครเทวดาราฟาแอล ซึ่งเปน องคอุปถัมภของการแพทย ชวยรักษาโรคภัยไขเจ็บของมนุษย วันฉลองอารักขเทวดา (2 ตุลาคม) คือ การระลึก ถึงเทวดาประจําตัวของเราทุกองค ซึ่งเราเชื่อวาพระเปนเจาทรง สรางเทวดาองคหนึ่งใหคอยดูแลคุมครองเราตลอดเวลา วันฉลองนักบุญยวงบัปติสตา (24 มิถุนายน) ใน ฐานะทีท่ า นเปนผูเ ตรียมทางใหพระเยซูคริสตเจาเสด็จมา และเปน ผูท มี่ หี นาทีป่ ระกาศถึงการเสด็จมาขององคพระผูไ ถ เปนประกาศก 270

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ยิ่งใหญ และที่สุดไดถูกประหารเปนพยานยืนยันถึงความถูกตอง และความจริงของพระองค

วันฉลองนักบุญองคอุปถัมภของวัด โรงเรียน พระสังฆราช พระสงฆ นักบวช และตัวเอง ตาม ประเพณีของเรา จะมีนกั บุญองคอปุ ถัมภประจําตัวของเราแตละคน ประจําวัด สถาบันตางๆ เพราะเรามอบใหนกั บุญนัน้ ชวยดูแลและ ขอพระพรจากพระเปนเจา เพื่อเราและสถาบันนั้นๆ ดวย เมื่อถึง วันฉลองของทานนักบุญนั้นๆ เราจึงมักจะมีการฉลองดวยการ ถวายบูชามิสซาขอพร และชื่นชมยินดีดวยงานเลี้ยงฉลอง นอกจากนั้ น เรายั ง มี วั น ฉลอง นักบุญทัง้ หลาย (1 พฤศจิกายน) คือวันฉลองโมทนาคุณพระเปนเจาที่ ทรงให เ รามี ผู  ที่ เ ป น แบบอย า งแห ง ความศักดิ์สิทธิ์ ในเรื่องตางๆ ความ กลาหาญ ในการเปนพยานถึงความรักของพระองค ในวันที่ 2 พฤศจิกายน ยังเปนวันที่ให เราได ร ะลึ ก ถึ ง วิ ญ ญาณในไฟ ชํ า ระ คื อ ให เ ราภาวนาเป น พิ เ ศษ สําหรับผูลวงลับทั้งหลายใหไดรับพระ เมตตาจากพระเปนเจา ใหไดอยูรวมในสวรรคกับพระองค โดย เร็ววันอีกดวย 271

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 45

กิ จ วั ต รประจํ า วั น ของคริ ส ตชน คาทอลิก ดวยสํานึกแหงการเปนบุตรของพระเปนเจา คือ พระองค ทรงสรางเรามา ดังนั้น ชาวคาทอลิกที่ดีจึงตองดําเนินชีวิตประจํา วันอยางดี อันไดแก การปฏิบัติตนตามจิตตารมณของ องคพระเยซูคริสตเจา และแนนอนวาสิง่ นัน้ ก็คอื การปฏิบตั ิ ตนตามกฎบทบัญญัติแหงความรัก คือ “รักพระผูเปนเจา

ดวยสิ้นสุดจิตใจ และรักเพื่อนมนุษยเหมือนรัก ตนเอง” ดังนัน้ ทุกขณะจิต ทุกกิจการของเราจึงตองดําเนินไปโดย มีพระเปนเจาอยูกับเราเสมอ... เมือ่ ตืน่ นอนขึน้ มาในตอนเชา เราจึงตองเริม่ ดวย การโมทนาคุณพระองคที่ใหเราไดพักผอนหลับนอนตลอดคืนที่ ผานมา และตืน่ ขึน้ มาในตอนเชา ก็มอบวันใหมไวในพระหัตถของ พระองค ขอพระองคทรงโปรดประทานพระพรทีจ่ าํ เปนสําหรับการ ดําเนินชีวิต และกระทํากิจการตางๆ ในวันนั้น 272

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ระหวางประกอบกิจการตางๆ ใหเราคิดถึงพระองค เชน กอนรับประทานอาหาร รูจักอธิษฐานภาวนาขอพระพร สําหรับตนเองและผูอื่น ขอใหอาหารที่จะรับประทานนั้นเกิด ประโยชนแกตนเองและผูอื่นดวย หลังรับประทานอาหาร โมทนาคุณพระองคที่ทรงใหเรามีอาหารรับประทาน ขอทรงอวย พระพรสําหรับผูที่เตรียมอาหารใหเรา และขอพระองคประทาน อาหารสําหรับผูอดอยากดวย

273

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

กอนจะเดินทาง ขอทรงคุมครองเราใหปลอดภัยจาก ภัยอันตราย ไมวาจะเดินทางโดย รถประจําทาง รถสวนตัว หรือ พาหนะชนิดใดๆ ก็ตาม กอนจะประกอบกิจกรรมใดๆ เชน กอนประชุม กอนเรียน กอนลงมือทํางาน ใชเวลานิดหนอยขอพระองคทรงชวย เราในกิจกรรมนั้นๆ ใหสําเร็จลุลวงไปดวยดี เมื่อเสร็จสิ้นภาระหนาที่ประจําวัน กอนจะพักผอน หลับนอน พิจารณามโนธรรมของตัวเองวา ในวันที่ผานมาเรา ทําดีอะไรบาง ใหโมทนาคุณพระองคหรือถาทําสิง่ ใดผิดพลาด ให กราบขอขมาโทษตอพระองคและตัง้ ใจทีจ่ ะแกไขขอบกพรองความ ผิดพลาดนั้นๆ ในโอกาสตอไป รูจักระวังตัวเองใหมากยิ่งขึ้นใน การใชชีวิต พรอมทั้งมอบการพักผอนหลับนอนในคืนนั้นไวใน ความคุมครองของพระองค

เมื่อเรามีความทุกขยากลําบาก เจ็บไขไดปวย ใหรจู กั ภาวนาวอนขอพระพรจากพระองค เพือ่ เราจะสามารถตอสู กับอุปสรรค ปญหา หรือความทุกขนั้นไดอยางดี มีความวางใจ ในพระองค เมือ่ มีความสุข ความสําเร็จ ชืน่ ชมยินดี ใหรจู กั โมทนาคุณพระองค และตระหนักเสมอวา นั่นคือพระเมตตาของ พระองค เปนผลงานของพระองค ถาผลสําเร็จนั้นมี 10 สวน จงจําไววาเราทําเพียง 1 สวน อีก 9 สวน พระองคทรงกระทํา 274

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ทัง้ ความทุกขหรือความสุข ความโศกเศราหรือความยินดี ความสําเร็จหรือความลมเหลว ลวนแลวแตเปนนํ้าพระทัยของ พระองคทั้งสิ้น เราเปนเพียงเครื่องมือของพระองคเทานั้น เมือ่ เรายอนกลับไปดู บทบัญญัตทิ ใี่ หเรารักพระผูเ ปน เจาและรักเพื่อนมนุษย เราสามารถพิจารณาไดวาเราได ปฏิบัติตามอยางไร...

เรารักพระเปนเจาดวยสิ้นสุดจิตใจ...จริงหรือ ไม? พิสูจนไดจากการปฏิบัติกิจศรัทธาของเราตอพระองค สมํ่าเสมอแคไหน คือเราไดไปวัดรวมพิธีกรรมมิสซา รับศีล ศักดิ์สิทธิ์ตางๆ เราสวดภาวนามากนอยแคไหน เรารูจักการกราบ นมัสการพระเปนเจา โมทนาคุณพระองคดวยใจจริงหรือเปลา... เวลาไปวัดเรารูส กึ มีความสุข มีความยินดีเต็มใจและอยากทีจ่ ะไป เพราะจิตสํานึกของพระเมตตาและพระพรตางๆ ทีท่ รงประทานกับ เราหรือเปลา

275

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เรารักเพือ่ นมนุษยเหมือนรักตัวเอง เปนอยางไร บาง เรายกโทษใหอภัยตอคนที่ทําผิดตอเรา หรือเรายังคงโกรธ เกลียด พยาบาท อาฆาตมาดรายตอผูอื่นอยู เราชอบติฉินนินทา ผูอื่นอยูเปนประจําหรือไม... เรามักจะเอารัดเอาเปรียบผูอื่น เห็น แกตวั เอาแตใจตัวเอง ชอบดูถกู คนอืน่ …เรายินดีชว ยคนทีต่ กทุกข ไดยาก และชวยเหลือบอยๆ หรือไม เรากลาหาญที่จะกลาวถึง ความรักและพระเมตตาของพระเปนเจา กลาที่จะแสดงตัววาเปน คริสตชนเปนศิษยของพระองคมากนอยแคไหน...เชน เรารูสึก อยางไรทีจ่ ะทําสําคัญกางเขน(เดชะพระนาม)กอนกินอาหารในราน อาหารตอหนา คนอื่น...?

276

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทที่ 46

การขอมิสซา

เราคุนเคยกับคําวา “ขอมิสซา” กันเปนอยางดี แต หลายครั้งบางคนไมเขาใจความหมายเทาไรนัก มิสซา คือการภาวนาที่สําคัญและมีคุณคายิ่งใหญ ดังที่ ไดกลาวไปในเนื้อหาสาระคําสอน ณ ที่นี้จะอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยว กับ “การขอมิสซา” ใหเขาใจมากขึ้น เมื่อมิสซาคือการภาวนา การขอมิสซา ก็คือการขอให

พระสงฆ ถ วายบู ช าตามจุ ด ประสงค ที่ ผู  ข อมิ ส ซา ปรารถนา ซึ่งแยกเปน 2 ประเภท คือ 1. มิสซาสุขสําราญ คือ มิสซาวอนขอพระพรสําหรับ ผูท ยี่ งั มีชวี ติ อยู เชน การทีจ่ ะตองรับการผาตัด ตองกระทํากิจการ ตางๆ ตองเดินทาง โอกาสแตงงาน ฯลฯ หรือเปนมิสซาโมทนา คุณพระเจาโดยผานทางพระแมมารีย บรรดานักบุญก็ได

2. มิสซาอุทิศใหผูลวงลับ คือ มิสซาสําหรับวอนขอ พระเมตตา สําหรับผูที่ตายไปแลว (มิสซาผูตาย) เชน วิญญาณ ในไฟชําระ ปู ยา ตา ยาย บรรพบุรุษ ที่ตายไปแลว ขอใหทาน 277

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เหลานั้นไดรับพระเมตตาไปสวรรคโดยเร็ววันถาหากทานยังมีขอ บกพรองอยู

ในความหมายของมิสซานั้น ถือเปนมิสซาหรือ การภาวนาอันเดียวกัน ทั้งมิสซาสุขสําราญและอุทิศ ใหผูลวงลับ กลาวคือ คุณคาของมิสซาเปนคุณคาที่ ไมสามารถจะประมาณได เพราะเปนบูชาที่องคพระเยซูค ริสตเจาทรงเปนผูถวาย โดยมีพวกเราเปนผูรวมบูชานั้น ในแตละ มิ ส ซาจึ ง สามารถที่ จ ะมี จุ ด ประสงค ไ ด ต  า งกั น ตามที่ ต  อ งการ ทีส่ าํ คัญอยามีเจตนาทีจ่ ะนําจุดประสงคตา งๆ กันเหลานัน้ มารวม กันมากๆ เพื่อเหตุผลทางเงินคาทําบุญมิสซาจะไดมากๆ อยางนี้ ถือวาไมถูกตอง ในแตละมิสซาสามารถมีจุดประสงค

หลายประการได ดวยเหตุผลทางดานการอภิบาล กลาวคือผูข อมิสซาใหทาํ ทีว่ ดั อยากจะรวมมิสซาดวยทีว่ ดั นัน้ ๆ จึง มีความจําเปนที่ตองรวมจุดประสงคของมิสซา

278

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

วิธีขอมิสซา โดยปกติทางวัดจะมีซองขอมิสซาระบุราย ละเอียดไวหนาซอง ทัง้ นีเ้ พือ่ ความสะดวกของผูข อมิสซา เพียงแต กรอกรายละเอียดลงในชองวางตางๆ ใหชดั เจน และนําสงใหพระ สงฆหรือจะใสในถุงทานก็ได เพียงแตใหระวังวาขอใหเขียน แลวอานออก เพราะบางครั้งอานไมออกจริงๆ ครั้นจะไปถาม ใครก็ไมไดเพราะไมรูวาใครเปนผูขอ...ทางออกก็คือ “ตามจุด ประสงคของผูขอ” ซึ่งใชได เพราะพระเปนเจาพระองคทรง รับทราบแลว จงจําไววา เมือ่ เราขอมิสซาแลวใหสบายใจได เพราะถือวา เราไดกระทําในสวนของเราเรียบรอยสมบูรณแลว สวนทีเ่ หลือเปน หนาที่ของพระสงฆที่จะตองกระทํามิสซาใหตามจุดประสงคนั้นๆ ดังนั้นพระสงฆจะตองระมัดระวัง และจดมิสซาที่ไดรับมาอยาง ถี่ถวนรอบคอบ เพราะเปนความรับผิดชอบของพระสงฆโดยตรง หากละเลยหรือหลงลืมจะตองรับผิดชอบตอหนาพระเปนเจาดวย หลายครัง้ หลายคนสงสัยวาจะตองขอมิสซาดวยเงินจํานวน เทาไหร...ขอนีข้ ออธิบายวา “เงินทําบุญมิสซา” มิไดถกู กําหนด ตายตัวลงไปวาจะตองมีมลู คาเทาไหร เพราะคุณคาของมิสซามิได เปนเรือ่ งของราคาหากแตเปนเรือ่ งของคุณคาทางพระพรและความ รักของพระองค แตถาจะใหคําตอบก็ตองบอกวา “ตามความ เหมาะสม” กลาวคือ เมือ่ เปน “เงินทําบุญ” เราก็ทาํ บุญตาม 279

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

กําลังศรัทธา จะมากจะนอยมิใชเรือ่ งสําคัญ เชนเดียวกับเรือ่ งการ ทําบุญของหญิงมายและเศรษฐีในพระคัมภีรน นั้ เอง...เราพอมีกใ็ ห มากหนอย มีนอยก็ใหเทาที่ทําได...แตก็มิใชมีเงิน กิน เลน เที่ยว ซือ้ ของราคาแพง เสือ้ ผาหรูๆ ราคาสูง แตเวลาทําบุญมิสซา ทําบุญ นิดหนอย อยางนี้เรียกวาไมเหมาะสม.... อีกประการหนึ่งเรา

ไมเรียกวา “คามิสซา” เพราะมิใชเรื่องของการซื้อ ขาย แลกเปลี่ยน โดยปกติแลวพระสงฆจะนําเงินมิสซาไปเปนคาใชจาย ตางๆ ของวัด เพื่อบริหารกิจการของวัด แตพระศาสนจักรก็ อนุญาตใหพระสงฆนาํ เงินมิสซาไปใชสว นตัวไดเหมือนกัน แตโดย ปกติแลวจะวันละประมาณ 100 บาท ซึ่งถือเปนคาใชจายสวนตัว ของพระสงฆได (ถาวันไหนไมถวายมิสซาก็ไมไดสทิ ธิน์ )ี้ ในเรือ่ งนี้ ก็อาจจะแตกตางกันออกไป ตามกฎระเบียบของคณะหรือของ สังฆมณฑลดวยเหมือนกัน เมือ่ ใครก็ตามทีข่ อมิสซา ก็ควรทีจ่ ะไปรวมพิธมี สิ ซาทีข่ อดวย มิใชปลอยใหเปนเรือ่ งของพระสงฆไปกระทําเทานัน้ ...เพราะในเมือ่ เราเปนผูขอมิสซาก็ควรจะรวมถวายบูชามิสซากับพระสงฆ อยา คิดวาภาระหนาทีข่ องเราอยูเ พียงแคจา ยเงินคา ทําบุญมิสซา เพราะบอกแลววามิสซามิใช การซื้อขาย หรือถาไมสามารถไปรวมพิธี มิสซาที่ขอได ก็ตองสวดภาวนาระลึกถึงตาม จุดประสงคของเราที่ไดขอไปดวย....

280

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

การติดตอกับทางวัดหรือประกอบพิธีตางๆ ในชีวิตประจําวันของคริสตชนคาทอลิก ตองมี พิธีกรรม ตางๆ เขามาเกี่ยวของเสมอตั้งแตเกิดจนตาย กลาวคือ เมื่อเกิดมา พอแมผูปกครองจะตองนําบุตรหลานของ ตนไปรับศีลลางบาป เมื่อเด็กแข็งแรงพอสมควร คือ ประมาณ 3-4 เดือน แตกต็ อ งเขาใจวาในบางกรณีอาจจะยังไมสามารถทําได เพราะกฎระเบียบบางประการ เมื่อจะแตงงาน ตองติดตอกับทางวัดลวงหนาอยาง นอย 3 เดือน เพราะตองมีการเตรียมตัวมีการอบรมกันพอสมควร และอยากําหนดวันกระทําพิธกี อ นปรึกษากับทางวัด เพราะบางครัง้ บางวันกระทําพิธีไมได เมือ่ ตาย ถามีใครทีอ่ ยูใ นอันตรายวาจะตาย เชน ปวยหนัก ญาติตองติดตอเชิญพระสงฆไปโปรดศีลเจิมคนปวย และถาตาย ไปใหตดิ ตอกับทางวัด เพือ่ ตกลงเรือ่ งวันสวดวันฝง เรือ่ งสุสาน ฯลฯ การขึน้ บานใหมหรืออาคารสถานที่ ตามธรรมเนียม ปฏิบัติเชิญพระสงฆมาสวดภาวนาและทํา พิธีเสก ขอพรพระเปนเจา ซึ่งถือวาเปน เรื่ อ งดี แ สดงออกถึ ง ความเชื่ อ และเป น พยานถึงความรักของพระองคตอสังคมที่ เราอยู เปนตน ตอพี่นองคนตางศาสนา 281

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สายประคํา ป ค.ศ.1214 พระแมมารียไดมอบสายประคําใหแก นักบุญดอมีนิก เพื่อใชเปนเครื่องมือในการตอสูกับพวก ตอตานพระศาสนจักร เพื่อทําใหพวกเขากลับใจ นอกจากนั้น สายประคํายังหมายถึง “มงกุฎกุหลาบ” (Rosary) ทุกครั้งที่สวดสายประคําอยางสงา (สวดครบ 3 สาย) คือการถวายดอกกุหลาบสีขาว 153 ดอก และสีแดง 16 ดอก แด พระเยซูเจาและพระแมมารีย กุหลาบสีแดง กุหลาบสีขาว มีที่มาดังนี้ คือ บท

ขาแตพระบิดา หมายถึงกุหลาบสีแดง สวนบทวันทา มารีย คือ กุหลาบสีขาว นั่นเอง การสวดสายประคําตามขอรําพึงตางๆ นั้น จะเห็นวา เปนการรําพึงถึงพระชนมชีพของพระเยซูเจา นับตั้งแตประสูติ

การเทศนาสั่งสอน การรับทรมาน และการกลับคืน พระชนมชพี ผานทางบทภาวนาของพระนางมารีย หากเราได ปฏิบตั กิ จิ ศรัทธานีอ้ ยางดี เราก็จะสามารถมีชวี ติ ทีใ่ กลชดิ สนิทกับ พระผูเปนเจามากยิ่งขึ้นดวย

282

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทสวดสายประคํา

283

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

สายประคํา 1 สาย ประกอบดวย 1. บทพระสิริรุงโรจน 6 ครั้ง 2. บทขาแตพระบิดา 6 ครั้ง 3. บทวันทามารีย 53 ครั้ง แบงออกเปน 5 ขอ แตละขอสวดบทพระสิริรุงโรจน 1 ครั้ง และขาแตพระบิดา 1 ครั้ง แตละขอระลึกถึงรหัสธรรม ขอความเชื่อ เกี่ยวกับพระชนมชีพพระเยซูเจา รวม 20 เหตุการณ ดวยกัน โดยแบงเปน 4 ภาค ดังนี้ ก. พระธรรมลํา้ ลึกแหงความปตยิ นิ ดี ขอรําพึงเกีย่ วกับ การบังเกิดของพระเยซูเจา (วันจันทรและวันเสาร) 1. ทูตสวรรคแจงขาวแกพระนางมารีย ทานจะตั้งครรภและใหกําเนิดบุตรชายคนหนึ่ง ทานจะตัง้ ชือ่ เขาวา “เยซู” เขาจะเปนผูย งิ่ ใหญ และ พระเจาผูส งู สุดจะทรงเรียกเขาเปนบุตรของพระองค(ลก 1:31-32) 2. พระนางมารียเสด็จเยี่ยมนางเอลีซาเบธ ุ ยิง่ กวาหญิงใดๆ และบุตรของเธอก็มบี ญ ุ เธอมีบญ ดวย เธอเปนสุขทีเ่ ชือ่ วา พระวาจาทีพ่ ระเจาไดตรัส แกเธอไวจะสําเร็จไป (ลก 1:42,45) 3. พระเยซูเจาประสูติ ณ เมืองเบธเลเฮม พระนางมารียไดคลอดบุตรชายคนแรก ณ เมือง เบธเลเฮม เอาผาพันกายกุมารนั้น แลววางไวใน รางหญา เนือ่ งจากไมมที ใี่ นหองพักแรมเลย (ลก 2:7) 284

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

4. พระนางมารียถวายพระกุมารในพระวิหาร เมื่อครบกําหนดเวลาที่มารดาและบุตรจะตองทํา พิธชี าํ ระมลทินตามธรรมบัญญัตขิ องโมเสสโยเซฟ และพระนางมารี ย  ไ ด นํ า พระกุ ม ารไปที่ ก รุ ง เยรูซาเล็มเพื่อถวายแดพระเจา (ลก 2:22) 5. พระนางมารียพบพระเยซูเจาในพระวิหาร ในวันที่สาม ทานทั้งสองจึงพบพระองคในพระ วิหารกําลังนัง่ อยูท า มกลางบรรดาอาจารย ทรงฟง และไตถามพวกเขา ทุกคนที่ไดฟงพระองคตาง ประหลาดใจในสติปญ  ญาและคําตอบของพระองค (ลก 2:46-47)

ข. พระธรรมลํา้ ลึกแหงมหาทรมาน ขอรําพึงเกีย่ ว กับความทุกขของ พระเยซูเจา (วันอังคารและวันศุกร) 1. พระเยซูเจาทรงเขาตรีทูตในสวนเกทเสมนี ทรงซบพระพักตรลงกับพืน้ ดิน อธิษฐานภาวนาวา “พระบิดาเจาขา ถาเปนไปได ขอใหถวยนี้พน ขาพเจาไปเถิด ถาเปนไปไมได ก็ขออยาใหเปนไป ตามใจขาพเจา แตใหเปนไปตามพระประสงคของพระองค เถิด” (มธ 26:39)

285

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. พระเยซูเจาทรงถูกเฆี่ยน ประชาชนทุกคนตอบวา ขอใหเลือดของ เขาตกเหนือเรา และเหนือลูกหลานของเราเถิด แลวปลาตไดสงั่ ใหปลอยบารับบัส สัง่ ใหโบยตีพระ เยซูเจา แลวสงพระองคใหเขานําไปตรึงบนไมกางเขน (มธ 27:25-26) 3. พระเยซูเจาทรงถูกสวมมงกุฎหนาม เขาเปลื้ อ งฉลองพระองค อ อก นํ า เสื้ อ คลุมสีมวงแดงมาคลุมให นําหนามมาสานเปน มงกุฎสวมพระเศียร ใหพระองคถือไมออใน พระหัตถขวา แลวคุกเขาลงเฉพาะพระพักตร เยาะเยยพระองค (มธ 27:28-29) 4. พระเยซูเจาทรงแบกไมกางเขน พระองคทรงแบกไมกางเขนเสด็จออก ไปยังสถานที่ ทีเ่ รียกวา เนินหัวกะโหลก ภาษาฮีบรู วา กลโกธา เขาไดตรึงพระองคบนไมกางเขนทีน่ นั่ (ยน 19:17-18) 5. พระเยซู เ จ า ทรงถู ก ตรึ ง และสิ้ น พระชนม บนไมกางเขน พระเยซู เ จ า ทรงร อ งเสี ย งดั ง ว า “พระ บิ ด าเจ า ข า ข า พเจ า มอบจิ ต ของข า พเจ า ไว ใ น พระหัตถของพระองค” เมือ่ ตรัสดังนีแ้ ลว ก็สนิ้ พระชนม (ลก 23:46) 286

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ค. พระธรรมลํ้าลึกแหงพระสิริมงคล ขอรําพึง เกีย่ วกับการเสด็จกลับคืนพระชนมชพี ของพระเยซูเจา (วันพุธและ วันอาทิตย) 1. พระเยซูเจาทรงกลับคืนพระชนมชีพ ทูตสวรรคกลาวแกสตรีทงั้ สองคนวา “อยา กลัวเลย ขาพเจาทราบวาทานกําลังแสวงหาพระเยซู ผูถูกตรึงบนไมกางเขน พระองคไมอยูที่นี่เพราะ กลับคืนพระชนมชีพแลวตามที่ตรัสไว”(มธ 28:5-6) 2. พระเยซูเจาเสด็จสูสวรรค พระองคไดทรงนําบรรดาศิษยออกไปใกล หมูบานเบธานี ทรงยกพระหัตถขึ้นอวยพระพร และขณะทีท่ รงอวยพระพรอยูน นั้ พระองคไดทรง แยกไปจากเขา และทรงถูกนําขึ้นสูสวรรค (ลก 24:50-51) 3. พระจิตเจาเสด็จมา เมือ่ วันเปนเตกอสเตมาถึง บรรดาศิษยทกุ คนไดมาชุมนุมในสถานทีเ่ ดียวกัน เขาไดเห็นเปลว ไฟลักษณะเหมือนลิ้นแยกไปอยูเหนือศีรษะของ เขาแตละคน ทุกคนไดรับพระจิตเจาเต็มเปยม (กจ 2:1, 3-4)

287

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

4. พระนางมารียไดรับเกียรติยกขึ้นสวรรค ธิดาเอย ในบรรดาสตรีทั้งหลายในโลก เธอไดรับพระพรพิเศษจากพระเจาสูงสุด และขอ ใหพระเจาพระผูสรางฟาและแผนดินจงไดรับการ สดุดี (ยดธ 13:18) 5. พระนางมารียไดรับมงกุฎในสวรรค เครื่ อ งหมายใหญ ยิ่ ง ปรากฏในสวรรค คื อ สตรีผูหนึ่งมีดวงอาทิตยเปนอาภรณ มีดวงจันทร อยูใตเทา มีมงกุฎดาวสิบสองดวงประดับศีรษะ (วว 12:1) ง. พระธรรมลํ้าลึกแหงความสวาง ขอรําพึงเกี่ยว กั บ พระชนม ชี พ เป ด เผย และพระภารกิ จ ของพระเยซู เ จ า (วันพฤหัสบดี) 1. พระเยซูเจาทรงรับพิธลี า ง ณ แมนาํ้ จอรแดน ขณะที่พระคริสตเจาเสด็จลงไปในนํ้า พระองค เปนผูบ ริสทุ ธิ์ แตมารับสภาพบาป เพราะเห็นแกเรา (เทียบ 2คร 5:21) ทองฟาเปดออก แลวมีเสียง จากสวรรคกลาววา “ผูน เี้ ปนบุตรสุดทีร่ กั ของเรา เปนทีโ่ ปรดปราน ของเรา” (มธ 3:16-17)พระจิตเจาเสด็จลงมาเหนือพระองค เพื่อ สงพระองคไปปฏิบัติภารกิจที่ไดรับมอบ 288

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

2. พระเยซูเจาทรงเปดเผยพระองคเองในงาน มงคลสมรส ณ หมูบานคานา เมื่อพระคริสตเจาทรงเปลี่ยนนํ้าใหเปน เหลาองุน พระองคทรงกระทําอัศจรรยนี้เปน เครื่องหมายแรกที่หมูบานคานา แควนกาลิลี พระองคทรงสําแดง พระสิริรุงโรจนของพระองค และบรรดาศิษยเชื่อในพระองค (ยน 2:11) ใหเราขอบคุณพระนางมารีย ผูเปนศิษยกลุมแรก ไดมีสวนริเริ่มในเหตุการณนี้ 3. พระเยซูเจาทรงประกาศพระอาณาจักรของ พระเจา และทรงเรียกผูคนใหกลับใจ “เวลา ทีก่ าํ หนดไวมาถึงแลว พระอาณาจักรของพระเจา อยูใกลแลว จงกลับใจ และเชื่อขาวดีเถิด” (มก 1:15) พระองค ทรงอภัยบาปของทุกคนที่เขามาหาดวยความไววางใจ และสุภาพ (มก 2:3-12; ลก 7:47-48) พระองคทรงริเริ่มพระเมตตาและยัง ปฏิบตั อิ ยางตอเนือ่ ง โดยเฉพาะอยางยิง่ อาศัยศีลอภัยบาปซึง่ มีอยู ในพระศาสนจักร (ยน 20:22-23) 4. พระเยซูเจาทรงสําแดงพระกายอยางรุง โรจน ณ ภูเขาทาบอร พระพั ก ตร ข องพระองค ฉ ายพระสิ ริ รุงโรจน พระบิดาตรัสกับอัครสาวกวา “ทานผูนี้ 289

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

เปนบุตรของเรา ผูที่เราไดเลือกสรร จงฟงทานเถิด” (ลก 9:35) และไดเตรียมพวกเขาใหมปี ระสบการณมหาทรมาน เพือ่ ใหเขาได รับความยินดีในการกลับคืนพระชนมชีพ และดําเนินชีวิตอาศัย พระจิตเจา 5. พระเยซูเจาทรงตั้งศีลมหาสนิท เพื่อเปน เครื่องหมายของธรรมลํ้าลึกปสกา พระเยซู เ จ า ทรงทราบว า ถึ ง เวลาแล ว ที่ จ ะ ทรงจากโลกนีไ้ ปเฝาพระบิดา พระองคทรงรักผูท ี่ เปนของพระองคซึ่งอยูในโลกนี้ พระองคทรงรัก เขาจนถึงที่สุด (ยน 13:1) พระคริสตเจาถวายพระองคในศีลมหา สนิท ภายใตรูปปรากฏของปงและเหลาองุน แสดงถึงความรักตอ มนุษยชาติ

290

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทภาวนาของคริสตชน “เดชะพระนาม พระบิดา และพระบุตร และพระจิต อาแมน”

วิธีทําสําคัญมหากางเขน (เดชะพระนาม) 1. แบมือขวา ใชปลายนิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนาง แตะที่ หนาผากพรอมกับกลาววา “เดชะพระนามพระบิดา” 2. เลื่อนมือลงมาแตะที่หนาอก พรอมกับกลาววา “และ

พระบุตร” 3. ใชมือแตะที่ไหลซาย และไหลขวา พรอมกับกลาววา

“และพระจิต” 4. พนมมือในลักษณะการไหวพรอมกับกลาววา “อาแมน” ความหมาย เปนการกลาวสรรเสริญ พระผูเ ปนเจา และอัญเชิญ พระองคประทับอยูก บั เราดวยการกลาวพระนามของพระองค กอน ที่จะทํากิจการตางๆ

บทอัญเชิญพระจิตเจา กอ เชิญเสด็จมา ขาแตพระจิตเจา รับ เชิญเสด็จมาสถิตในดวงใจสัตบุรุษ และทรงบันดาลให ลุกรอนดวยความรักของ พระองค กอ โปรดประทานพระจิตของพระองค และสรรพสิ่งจะอุบัติ ขึ้นมา รับ แลวพระองคจะทรงเนรมิตแผนดินขึ้นใหม ขาแตพระเจา พระองคทรงสอนใจสัตบุรุษดวยการสอง สวางของพระจิต โปรดใหขาพเจาทั้งหลายซาบซึ้งในความเที่ยง 291

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ธรรมโดยพระจิตนัน้ และโปรดใหไดรบั ความบรรเทาจากพระองค ทานเสมอ เดชะพระคริสตเจา องคพระผูเปนเจา ของขาพเจาทั้ง หลาย อาแมน

บทขาแตพระบิดา ขาแตพระบิดาของขาพเจาทั้งหลาย พระองคสถิตใน สวรรค พระนามพระองคจงเปนทีส่ กั การะ พระอาณาจักรจงมาถึง พระประสงคจงสําเร็จในแผนดินเหมือนในสวรรค โปรดประทานอาหารประจําวัน แกขา พเจาทัง้ หลายในวันนี้ โปรดประทานอภัยแกขาพเจา เหมือนขาพเจาใหอภัยแกผูอื่น โปรดชวยขาพเจาไมใหแพการผจญ แตโปรดชวยใหพน จากความ ชั่วรายเทอญ อาแมน

บทวันทามารีย วันทามารีย เปย มดวยพระหรรษทาน พระเจาสถิตกับทาน ผูไ ดรบั พระพรกวาสตรีใดๆ และพระเยซูโอรสของทาน ทรงไดรบั พระพรยิ่งนัก สันตะมารีย พระมารดาพระเจา โปรดภาวนาเพื่อลูกทั้ง หลายผูเปนคนบาป บัดนี้และเมื่อจะตาย อาแมน

292

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทพระสิริรุงโรจน พระสิริรุงโรจนแดพระบิดา และพระบุตร และพระจิต เหมือนในปฐมกาล บัดนี้และทุกเมื่อ ตลอดนิรันดร อาแมน

บทขาพเจาเชื่อ ( สัญลักษณของอัครสาวก) ขาพเจาเชื่อในพระเจา พระบิดาผูทรงสรรพานุภาพ ทรง เนรมิตฟาดิน ขาพเจาเชือ่ ในพระเยซูคริสตเจา พระบุตรหนึง่ เดียว ของพระเจา องคพระผูเปนเจาของขาพเจาทั้งหลาย ทรงปฏิสนธิ เดชะพระจิตเจา ทรงบังเกิดจากพระนางมารียพรหมจารี ทรงรับ ทรมานสมัยปอนทิอัส ปลาต ทรงถูกตรึงกางเขน สิ้นพระชนม และทรงถูกฝงไว เสด็จสูแดนมรณะ วันที่สามทรงกลับคืนพระ ชนมชีพจากบรรดาผูตายเสด็จสูสวรรค ประทับเบื้องขวาพระเจา พระบิดาผูท รงสรรพานุภาพ แลวจะเสด็จมาพิพากษาผูเ ปนและผูต าย ขาพเจาเชื่อในพระจิตเจา พระศาสนจักรศักดิ์สิทธิ์สากล ความสัมพันธเปนหนึ่งเดียวของผูศักดิ์สิทธิ์ การอภัยบาป การ กลับคืนชีพของรางกาย และชีวิตนิรันดร อาแมน

บทสารภาพบาป ขาพเจาขอสารภาพตอพระเจา ผูทรงสรรพานุภาพและตอ พี่นองดวย วาขาพเจาไดทําบาปมากมาย ดวยกาย วาจา ใจ และ ดวยการละเลย ขาพเจาเปนคนบาป ขาพเจายอมรับวาเปนคนบาป (ขอนอกเพียงครั้งเดียว) ดังนั้น ขอพระนางมารียผูทรงเปน พรหมจารีเสมอ ขอทูตสวรรคและนักบุญทัง้ หลาย และพีน่ อ งดวย ชวยวิงวอนพระเจาเพื่อขาพเจาดวยเทอญ 293

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระบัญญัติ 10 ประการ “เราคือองคพระผูเปนเจา พระเจาของทาน” 1. จงนมัสการ องคพระผูเปนเจา พระเจาพระองคเดียวของทาน 2. อยาออกพระนามพระเจาโดยไมสมเหตุ 3. อยาลืมฉลองวันพระเจาเปนวันศักดิ์สิทธิ์ 4. จงนับถือบิดามารดา 5. อยาฆาคน 6. อยาผิดประเวณี 7. อยาลักขโมย 8. อยาพูดเท็จใสรายผูอื่น 9. อยาปลงใจผิดประเวณี 10.อยามักไดทรัพยสินของผูอื่น

บทบัญญัติพื้นฐานของพระศาสนจักร 1. จงรวมพิธีบูชาขอบพระคุณ และหยุดทํางานในวันอาทิตย และวันฉลองบังคับ 2. จงรับศีลอภัยบาปอยางนอยปละครั้ง 3. จงรับศีลมหาสนิทอยางนอยปละครั้งในกําหนดปสกา 4. จงอดอาหาร และอดเนื้อ ในวันที่กําหนด 5. จงบํารุงพระศาสนจักรตามความสามารถ

294

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทแสดงความเชื่อ ขาแตพระเจา ขาพเจาเชือ่ มัน่ ในความจริงทุกขอ ทีพ่ ระองค ทรงเปดเผย และทีพ่ ระศาสนจักรสัง่ สอน โปรดทรงเพิม่ พูนความ เชื่อของขาพเจาดวยเถิด อาแมน

บทแสดงความหวัง ขาแตพระเจา ขาพเจาหวังอยางแนวแนวา เดชะพระบารมี ของพระเยซูคริสตเจา พระองคจะประทานพระหรรษทานแก ขาพเจาในโลกนี้ และสันติสุขนิรันดรในโลกหนา ทั้งนี้เพราะ พระองคทรงรักษาพระสัญญาที่ทรงใหไวเสมอ อาแมน

บทแสดงความรัก ขาแตพระเจา ขาพเจารักพระองคสดุ ดวงใจยิง่ กวาสิง่ ทัง้ ปวง เพราะพระองคทรงเปนความดีงามหาทีส่ ดุ มิได และทรงสมควรได รับความรักจากมนุษยทั้งมวล และเพราะรักพระองค ขาพเจาจึง รักผูอื่น เหมือนรักตนเอง และพรอมจะใหอภัยผูอื่นเสมอ โปรด ทรงเพิ่มพูนความรักของขาพเจาดวยเถิด อาแมน

บทแสดงความทุกข ขาแตพระเจา ขาพเจาเปนทุกขเสียใจที่ไดทําบาป เพราะ บาปเรียกรองการลงโทษ และโดยเฉพาะอยางยิ่ง บาปทําเคือง 295

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

พระทัยพระองค ผูท รงความดี และทรงสมควรไดรบั ความรักจาก มนุษยทั้งมวล เดชะพระหรรษทานชวย ขาพเจาตั้งใจแนวแนวา จะไมทาํ บาปอีกเลย จะหลีกหนีโอกาสบาป และจะพยายามใชโทษ บาป โปรดทรงพระกรุณาอภัยบาปแกขาพเจาดวยเถิด อาแมน

บท เยซู มารีย โยเซฟ เยซู มารีย โยเซฟ ขาพเจาขอถวายดวงใจ สติปญญาและ ชีวิตแดทาน เยซู มารีย โยเซฟ โปรดทรงชวยขาพเจาเมื่อใกลจะตาย เยซู มารีย โยเซฟ โปรดทรงชวยขาพเจาใหสิ้นใจอยาง ราบรื่นในศีลในพรของทานดวยเทอญ

บททูตสวรรคของพระเจา ทูตสวรรคของพระเจา พระองคทรงพระกรุณามอบขาพเจา ไวในความอารักขาของทาน โปรดสองสวาง พิทกั ษรกั ษา คุม ครอง และนําทางชีวิต ขาพเจาในวันนี้(คืนนี้) ดวยเทอญ อาแมน

บทกอนอาหาร ขาแตพระเจา โปรดประทานพรแกขาพเจาทั้งหลาย และ แกอาหารที่จะรับประทานนี้ เพื่อจะไดดําเนินชีวิตรับใชพระองค และเพื่อนมนุษย อาแมน 296

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทหลังอาหาร ขอขอบพระคุณ พระเจาผูทรงสรรพานุภาพ สําหรับของ ประทานนานาประการทีไ่ ดรบั จากพระองค ผูท รงจําเริญ และครอง ราชยตลอดนิรันดร อาแมน

บทขาแตพระชนนีพระเจา ขาแตพระชนนีพระเจา ลูกทั้งหลายหลบภัยมาพึ่งพระแม โปรดอยาเมินเฉยตอคําวอนขอในยามทุกขรอนของลูก แตโปรด ชวยลูก ใหพนภัยทั้งสิ้นเสมอเถิด พระมารดาพรหมจารีผูทรงได รับพระพร

บททูตสวรรคแจงขาว กอ รับ กอ รับ กอ รับ กอ รับ

ทูตสวรรคแจงขาวแดพระนางมารีย และพระนางทรงครรภเดชะพระจิตเจา วันทามารีย ฯลฯ ขาพเจาคือผูรับใชของพระเจา จงเปนไปแกขาพเจาตามวาทะของทาน วันทามารีย ฯลฯ พระวจนาตถทรงรับสภาพมนุษย และเสด็จมาประทับอยูทามกลางขาพเจาทั้งหลาย วันทามารีย ฯลฯ โปรดภาวนาเพื่อลูกดวยเถิด พระชนนีเจาขา ลูกจะไดเหมาะสมทีจ่ ะรับ ตามพระสัญญาของพระคริสตเจา 297

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

ใหเราภาวนา ข า แต พ ระเจ า ทู ต สวรรค ม าแจ ง ข า วให ท ราบแล ว ว า พระคริ ส ตเจ า พระบุ ต รของพระองค ทรงรั บ สภาพมนุ ษ ย ขอพระองคทรงพระกรุณาประทานพระหรรษทานลงในจิตใจ ขาพเจาทั้งหลาย ใหพึ่งพระทรมานและกางเขนของพระคริสตเจา เพื่อจะไดกลับคืนชีพอยางรุงโรจน เดชะพระคริสตเจาองคพระผู เปนเจาของขาพเจาทั้งหลาย อาแมน

บทราชินีสวรรค กอ รับ กอ รับ กอ รับ

ราชินีสวรรค จงยินดีเถิด อัลเลลูยา เพราะพระบุตรที่พระแมใหกําเนิดนั้น อัลเลลูยา ทรงกลับคืนพระชนมชีพดังตรัสไว อัลเลลูยา โปรดวอนขอพระเจาเพื่อลูกเถิด อัลเลลูยา จงชื่นชมยินดีเถิด มารียพรหมจารี อัลเลลูยา เพราะองคพระผูเ ปนเจาทรงกลับคืนพระชนมชีพแลวอยาง แทจริง อัลเลลูยา ใหเราภาวนา ขาแตพระเจา พระองคทรงบันดาลใหโลกยินดี อาศัยการ กลับคืนพระชนมชีพของพระเยซูคริสตเจา พระบุตรของพระองค อาศัยพระนางมารียพรหมจารี พระมารดาของพระบุตร ขอทรง พระกรุณาโปรดใหขา พเจาทัง้ หลาย ไดรบั ความสุขแหงชีวติ นิรนั ดร เดชะพระบารมีพระคริสตเจา องคพระผูเปนเจาของขาพเจา ทั้งหลาย อาแมน 298

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทความสุขแทจริง ผูใดมีใจยากจนยอมเปนสุข เพราะอาณาจักรสวรรคเปนของเขา ผูเปนทุกขโศกเศรายอมเปนสุข เพราะเขาจะไดรับการปลอบโยน ผูมีใจออนโยนยอมเปนสุข เพราะเขาจะไดรับแผนดินเปนมรดก ผูใดหิวกระหายความชอบธรรมยอมเปนสุข เพราะเขาจะอิ่ม ผูใดมีใจเมตตายอมเปนสุข เพราะเขาจะไดรับพระเมตตา ผูใดมีใจบริสุทธิ์ยอมเปนสุข เพราะเขาจะไดเห็นพระเจา ผูสรางสันติยอมเปนสุข เพราะเขาจะไดชื่อวาเปนบุตรพระเจา ผูถูกเบียดเบียนขมเหง เพราะความชอบธรรมยอมเปนสุข เพราะ อาณาจักรสวรรคเปนของเขา

บทอุทิศแกผูลวงลับ ขาแตพระเจา โปรดประทานการพักผอนนิรนั ดรแกเขาเถิด ขอใหความสวางนิรันดรสองแสงแกเขาขอใหเขา (ทั้งหลาย) ไดพักผอนตลอดนิรันดรเถิด

บทโปรดระลึกเถิด โปรดระลึกเถิด พระแมมารียพรหมจารี ผูโอบออมอารี แตไหนแตไรมายังไมเคยไดยินเลยวา ผูที่มาพึ่งพา ขอความชวย เหลือ และความคุมครองจากพระแม จะถูกพระแมทอดทิ้ง ลูกมั่นใจดังนี้ จึงรีบมาเฝาพระมารดา พรหมจารีแหงพรหมจารี ทั้งหลาย ลูกเปนคนบาป มาครํ่าครวญอยูเฉพาะพระพักตรของ พระแม ขาแตพระมารดาแหงพระวจนาตถ โปรดอยาเมินเฉยตอ วาจาของลูก แตโปรดฟงและประทานตามที่ลูกวอนขอดวยเทอญ อาแมน 299

หลักธรรม คําสอน คาทอลิก

บทวันทาพระราชินี วันทาพระราชินี พระแมผูทรงเมตตากรุณา ทรงเปนชีวิต ความออนโยนและความหวังของลูกทุกคน ลูกผูเปนลูกหลานที่ ถูกเนรเทศของเอวา ขอวันทา รองหาพระแม ถอนใจครํ่าครวญ รํ่าไหในเหวนํ้าตานี้ โปรดเถิดพระแมผูทรงชวยเหลือเกื้อกูลลูก โปรดทอดพระเนตรเมตตามายังลูก และเมื่อชีวิตเนรเทศ นี้ผานพนไปแลว โปรดแสดงใหลูกเห็นพระเยซูพระบุตรผูทรงได รับพระพร ขาแตพระแมผูเมตตากรุณา พระแมผูโอบออมอารี มารียพรหมจารีผูมีพระทัยออนโยน

บทสรรเสริญพระเจา จงสรรเสริญพระเจา จงสรรเสริญพระนามศักดิ์สิทธิ์ของพระองค จงสรรเสริญพระเยซูคริสตเจา พระเจาแทและมนุษยแท จงสรรเสริญพระนามพระเยซู จงสรรเสริญพระหฤทัยศักดิ์สิทธิ์ยิ่งของพระองค จงสรรเสริญพระโลหิตศักดิ์สิทธิ์ยิ่งของพระองค จงสรรเสริญพระเยซูในศีลมหาสนิท จงสรรเสริญพระจิตเจา พระผูบรรเทา จงสรรเสริญพระนางมารียผูศักดิ์สิทธิ์ พระชนนีของพระเจา จงสรรเสริญการปฏิสนธิศักดิ์สิทธิ์และนิรมลของพระนาง จงสรรเสริญการรับเกียรติเขาสูสวรรค อยางรุงโรจนของพระนาง จงสรรเสริญพระนามมารีย พรหมจารีและมารดา จงสรรเสริญนักบุญโยเซฟ ภัสดาผูบริสุทธิ์ยิ่งของพระนาง จงสรรเสริญพระเจาพรอมกับทูตสวรรคและผูศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย 300

คํานิยม ในฐานะที่ขาพเจาเปนผูสอนวิชาประวัติศาสตรการสอน คริสตศาสตร (ค.ศ.100)ของวิทยาลัยแสงธรรม อ.สามพราน จ.นครปฐม ขอรับหนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” ที่บาทหลวง ยอแซฟ วุฒิเลิศ แหลอม ไดเรียบเรียงขึ้น ในโอกาสอายุครบ 60 ป (17 ธันวาคม 2011) ไวเปนหนึ่ง ในประวัติศาสตรการสอนคริสตศาสตร ประเภท “หนังสือ คําสอน” ของประเทศไทยในยุคปจจุบัน เครื่องหมายที่แสดงใหเห็นถึงความเอาใจใสและความ กาวหนาของศาสนาประการหนึ่งก็คือ การมีหนังสือ และสื่อ อุ ป กรณ ที่ ห ลากหลายและพอเพี ย ง เพื่ อ ตอบสนองต อ ความตองการทีแ่ ตกตางกันของผูส นใจทีจ่ ะเรียนหรือเขาถึงศาสนา พระศาสนจักรสากลสงเสริมใหแตละทองถิ่นไดผลิต หนังสือคําสอนที่เหมาะสมกับสภาพแวดลอมของตนเอง โดยให แนวปฏิบตั วิ า “ระมัดระวังรักษาเอกภาพแหงความเชือ่ และ ความซื่อสัตยตอหลักคําสอนไวใหดี” (ยอหน ปอลที่สอง ในคํานําของหนังสือคําสอนพระศาสนจักรคาทอลิก) หนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” ทีบ่ าทหลวงยอแซฟ วุฒเิ ลิศ แหลอ ม ไดเรียบเรียงขึน้ โดยยึดเอา “หลักธรรม – คําสอน” 301

จากหนังสือคําสอน “เลมครบ” ทีไ่ ดสรางคริสตชนสมัยของ คุณพอและคุณแมของเราใหมีความเชื่อศรัทธาที่เขมแข็งจนเปน แบบฉบับใหกบั เราในยุคปจจุบนั มาแลวเปนหลัก และไดเพิม่ ความ นาสนใจดวยการใหคําอธิบายที่สั้นๆ งายๆ อานแลวจดจําได เปนสํานวนแบบชาวบานที่หลายๆ คนตองการ ทั้งนี้เพราะถา คําสอนเปนเรือ่ งทีเ่ ขาใจไดยาก หรืออานไมรเู รือ่ ง แลวใครสักกีค่ น จะสามารถเอาตัวรอดไปสวรรคได จึงมัน่ ใจวาหนังสือเลมนีจ้ ะสามารถชวยใหทกุ คนทีไ่ ดอา น สามารถเขาใจ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” จนนําไปปฏิบตั ิ และพูดตอหรือสอนคนอื่นๆ ไดตอไป

บาทหลวงวัชศิลป กฤษเจริญ เลขาธิการคณะกรรมการ เพื่อการประกาศพระวรสารสูปวงชน ผูอ าํ นวยการองคกรสนับสนุนงานแพรธรรมของสันตะสํานัก (PMS) วิทยาลัยแสงธรรม อ.สามพราน จ.นครปฐม วันที่ 5 กุมภาพันธ 2012

302

คํานิยม ขออนุโมทนาบุญกับคุณพอวุฒเิ ลิศ แหลอ ม ทีไ่ ดมอบ หนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” มาใหอา นเปนของขวัญ ปใหมที่งดงาม เนื่องจากหลักธรรมที่อยูขางใน มีสวนชวยใหเรา ไดแลกเปลี่ยนเรียนรูซึ่งกันและกัน ในฐานะศาสนิกสัมพันธ เชียงใหม ทําใหไดทราบอยางนอย ๓ หลัก นัน้ คือ ๑.พระสัจธรรม

ที่มีอยูในพระคัมภีร ๒.หลักปฏิบัติที่ใชในกลุมพี่นอง คริ ส ตศาสนิ ก ชน และ ๓.หลั ก การใช อุ ป กรณ ต  า งๆ เพื่อการดําเนินชีวิต ที่สําคัญหนังสือเลมนี้ยังชวยใหเราไดเห็นบุคลิกภาพของ ผูเ ขียนคือ คุณพอวุฒเิ ลิศ ทีเ่ ปนคนสดใส สนุก สบายๆ บันทึกธรรม เลมนี้อานแลวสบายๆ ไมเครงครัดกับการอธิบายเนื้อหาจากตํารา และเปนการอธิบายสาระจากความเขาใจทีผ่ เู ขียนมีอยูต ลอดระยะ เวลาที่ทํางานเพื่อพระศาสนจักร ที่กําลังกาวผานตัวเลข ๖๐ (๖๐กําลังแจว) มาไดอยางสดชืน่ แจมใส จึงเปนสือ่ ชวยสรางสรรค สิ่งที่ดีงามใหเกิดขึ้นแกสังคม สรางคานิยมใหกับคนรุนใหม สรางความเขาใจใหกับคนรุนเกา ใหมีกําลังในการเผยแผศาสนา เสริมสรางความดีงามรวมกันสืบไป 303

จึงขอเจริญพรขอบคุณ และขอเปนกําลังใจใหบาทหลวง ยอแซฟ วุฒเิ ลิศ แหลอ ม มีสขุ ภาพดี แข็งแรง ใหเปนกําลังสําคัญ ของพระศาสนา รวมแรงรวมใจทําสิง่ ทีด่ งี ามในทางศาสนิกสัมพันธ เชียงใหมดวยกันตลอดไป

ดวยความปรารถนาดี พระมหาสงา ธีรสํวโร ผอ.สํานักวิชาการมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วข.เชียงใหม ๑๕-๒-๒๕๕๕

304

คํานิยม เมื่อไดอานหนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” ซึ่งทานบาทหลวง วุฒิเลิศ แหลอม เปนผูเขียน จับอานแลว ยอมรับวาวางไมลง เพราะเหตุวาเปนหลักคําสอนอานเขาใจงาย สนุก มีภาพและตัวอยางประกอบ ไมนาเบื่อ อีกทั้งยังถูกตอง ตามหลักศาสนศาสตรอกี ดวย คิดวาเหมาะสําหรับคริสตชนทัว่ ไป ทีจ่ ะสามารถเขาใจ และเขาถึงหลักคําสอนไดอยางแทจริง เคยอาน ุ คามากจริงๆ จึงอยากให หนังสือมาแลวก็มาก แตหนังสือเลมนีม้ คี ณ คริสตชนทุกคนมีไวแลวอานใหจบ เชื่อวาหนังสือคําสอนเลมนี้ จะหลอเลี้ยงจิตวิญญาณของผูอาน ใหเติบโตขึ้นอีกมากเชื่อเถิด

ศาสนาจารยสมชิด หัวนา ประธานคณะธรรมกิจคริสตจักรภาคที่ 1

305

คํานิยม ขาพเจาไดรับหนังสือเลมหนึ่งชื่อ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” เขียนโดยบาทหลวง วุฒเิ ลิศ แหลอ ม ไดรวบรวม หลั ก คํ า สอนของศาสนาคริ ส ต ซึ่ ง แบ ง เป น ภาคพระสั จ ธรรม ภาคปฏิบตั ิ ภาคอุปกรณ และภาคผนวก ทีก่ ลาวถึงวันสําคัญตางๆ ในรอบป หนังสือเลมนี้อานงายเพราะไดลําดับเรื่องความศรัทธา การปฏิ บั ติ พิ ธี ก รรมต า งๆ และเรื่องความรักคือการให จึงทําใหรูจักศาสนาคริสตเพิ่มมากขึ้น ในหนังสือเลมนีห้ ลายเรือ่ งตรงกับคําสอนของศาสนา

อิสลาม โดยเฉพาะในพระบัญญัติ 10 ประการ ในพระบัญญัติ ประการที่ 4-10 กลาวถึงหนาที่ของมนุษยที่จะตองปฏิบัติ ตอกันและกัน ถาในสังคมไมวาจะนับถือศาสนาใดไดนําไป ปฏิบตั ิ สังคมยอมเกิดความสงบสุขอยางแนนอน จึงหวังวาหนังสือ เลมนี้จะเปนประโยชนตอบุคคลทั่วไป เมือ่ ทราบวาหนังสือเลมนีจ้ ะจัดพิมพเปนครัง้ ที่ 2 จึงขอรวม แสดงความยินดีดวยความจริงใจ อิหมามวินัย (ซอและห) แสวงศิริผล อิหมามประจํามัสยิด อัล-ยาเมี๊ยะอ ชางคลาน เชียงใหม รองประธานคณะกรรมการศาสนิกสัมพันธ เชียงใหม

306

คํานิยม ศาสนาเปนสิง่ ทีม่ คี วามสําคัญและจําเปนตอการดําเนินชีวติ ของมนุษยเรา ไมวาศาสนาใดในโลกลวนแลวแตมีจุดมุงหมาย เดียวกัน เพียงแตอาจจะมีวิธีการปฏิบัติที่แตกตางกัน กระผม

นายกมล บัตรา ประธานสมาคมไทย-ฮินดู จังหวัด เชียงใหม ขอแสดงความยินดีกบั พีน่ อ งชาวคริสตทกุ ทาน ทีว่ นั นี้ ไดมีหนังสือที่ดีที่สุด อีกเลมหนึ่งคือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” ทีถ่ กู เขียนขึน้ มาจากประสบการณของพระสงฆรปู หนึง่ ทีไ่ ดรบั ใชพระศาสนา พรํา่ สอนศาสนิกชนเปนเวลายาวนานถึง 31 ป ขอแสดงความยินดีกับพระสงฆทานนี้ คือ คุณพอ วุฒิเลิศ แหลอ ม ทีไ่ ดสาํ เร็จตามความตัง้ ใจ เขียนเรือ่ งราวคําสอนตางๆ เพื่อใหศาสนิกชนอานแลวเขาใจงาย เปนภาษาแบบชาวบานๆ ไมไดอางอิงทฤษฎีมากนัก เปนคําถาม-คําตอบ ที่นําไปสูการ ไขขอของใจในการดําเนินชีวิต และสามารถที่จะนําไปปฏิบัติ เพื่อการใชชีวิตไดอยางเขาใจ สุดทายนี้ขอพระผูเปนเจาทรงดลบันดาลประทานพรแด คุณพอ วุฒเิ ลิศ แหลอ ม ใหมคี วามเจริญใน สุขภาพกาย สุขภาพใจ สติปญญา เพื่อใหทานไดรับใชพระศาสนาและประทานสิ่งดีๆ ใหพวกเราศาสนิกชนสืบตอไป นายกมล บัตรา ประธานสมาคมไทย-ฮินดู จังหวัดเชียงใหม (วัดเทพมณเฑียร)

307

คํานิยม หนังสือ “หลักธรรม คําสอน คาทอลิก” ทีบ่ าทหลวง ยอแซฟ วุฒิเลิศ แหลอม ไดเรียบเรียงขึ้นนี้ ถือไดวาเปน ประโยชนอยางยิ่งสําหรับพี่นองชาวคริสต เพราะทาน (ผูเขียน) ไดใหทั้งเนื้อหาสาระความรู หลักปฏิบัติ และแนวทางการดําเนิน ชีวิตประจําวัน ั เปนความจริง ทีส่ าํ คัญสิง่ ทีท่ า นไดใหนนั้ เปนชีวติ ปจจุบน ที่พบกันอยูเสมอ จากประสบการณ 31 ป ที่ทานทํางานในศาสนา นอกจากนั้นตองขอบคุณ บาทหลวง วุฒิเลิศ แหลอม อีกประการหนึ่งนั้นคือ ทานไดรวมงานกับศาสนิกสัมพันธ เชียงใหม และทําใหสังคมไดรูจัก 5 ศาสนาดียิ่งขึ้น นับวาทาน เป น ผู  ห นึ่ ง ที่ มี ส  ว นในการสร า งความสมานฉั น ท ค วามเป น หนึ่งเดียวกันในบรรดาศาสนิกชนทุกศาสนา โอกาสนีข้ อพระผูเ ปนเจาประทานพรใหทา นไดเปนผูน าํ ทาง ศาสนา ใหหลักธรรมคําสอน ที่ดีแกบรรดาศาสนิกชนทั้งหลาย ตลอดไป

นายราเชน กุลภักดีสิงวร กรรมการศาสนาซิกข นามธารี เชียงใหม

308