Anne-marie Bakker - Met potlood en papier

Anne-marie Bakker

Tekenen tijdens je coachsessies? Anne-marie Bakker doet het, samen met haar coachees. Een goede manier om de aandacht te richten en vast te houden, zo blijkt.

Aandachtig luister ik, aandachtig luister jij, ik zie je wegkijken, wat gebeurt er waardoor je wegkijkt? Is het iets in de omgeving? Iets in je gedachten? Voel je iets in je lijf? Wat ervaar ik zelf? Werd ik afgeleid? Waardoor dan? Of concentreer ik me juist, doordat ik wegkijk? Horen wij dezelfde boodschap? Beleven we er hetzelfde bij? Ik ga ervan uit van niet.

De essentie

De basis van aandacht bij coaching is voor mij contact en respect hebben door te luisteren, samen te vatten en door te vragen. Daarbij vertrouw ik op mijn innerlijk kompas – hoofd, hand en hart – waarbij ik meebeweeg en waar nodig bijstuur. Het gaat erom dat ik als coach mijn aandacht richt op de essentie van wat de coachee vertelt.

Over het algemeen coach ik mensen met vragen op het gebied van professionele ontwikkeling, persoonlijke effectiviteit en leiderschap in het werkveld van de gezondheidszorg. Het beginpunt van een coachtraject is het maken van contact met de coachee. Ik nodig de coachee uit om te vertellen waaraan zij wil werken. Vervolgens leg ik uit welke werkvormen ik kan aanbieden en vraag welke werkvomen de coachee aanspreken of welke ze wil uitproberen; bijvoorbeeld een gesprek, creatieve werkvormen of een wandeling in de natuur. In deze startfase zoek ik samen met de coachee vanuit aandacht welke resultaten zij wil behalen. Dit worden de doelen waaraan de coachee gaat werken.

Visualiseren

In mijn coachpraktijk gebruik ik potlood en papier en visualiseer ik wat de coachee vertelt. Door tijdens het verhaal mee te schetsen, ontstaat een beeld waarbij ik de coachee uitdaag om mijn potlood over te nemen en zelf aan te vullen, met potloodstrepen en tekst. Naast onze gezamenlijke woorden ontstaat hierdoor ook een visueel beeld of soms zelfs meerdere beelden. Ook vraag ik de coachee een logboek bij te houden om eigen fijne ervaringen te beschrijven. In deze tussenfase verkennen we samen de onderliggende belemmerende gedrags- of communicatiepatronen, waarbij de persoonlijke waarden en drijfveren de basis vormen. Het visualiseren van het proces, de gedachtelijnen en soms gedachtesprongen geven de coachee houvast of een hernieuwd inzicht. De aandacht is nu gericht op het commitment op de essentie van de vraag. Als coach heb ik de regie, waarbij de coachee doelgericht werkt aan haar eigen proces.

Het gezamenlijke gesprek in combinatie met de visualisaties zorgt voor een aandachtig proces in het hier-en-nu. Door met aandacht in het proces te zijn, verkennen we samen eerdere ervaringen, de betekenis daarvan toen en in het heden. Door vanuit deze aandacht de fysieke signalen te signaleren en te respecteren, verkennen we de kansen en/of mogelijkheden en nieuwe ideeën en gedachten voor de toekomst. Wat zou de coachee graag anders willen? Welke handelingen horen dan daarbij, wat zijn daarbij gedragsalternatieven, waar zitten de valkuilen en de kansen? Op basis hiervan kan de coachee met huiswerkopdrachten oefenen met alternatieve interventies in de dagelijkse praktijk.

Evalueren en afronden

Tussentijds evalueren we het proces: haalt de coachee haar doelen en zijn de werkvormen en de visualisaties helpend hierbij? Mijn ervaring is dat het proces dat de coachee doormaakt zichtbaar wordt en sterker is dan alleen een geschreven reflectie/verslag. De getekende verbindingslijnen tussen de beelden van toen en nu en naar de toekomst toe geven het persoonlijke pad dat gaat helpen weer.

In de laatste fase van de coaching staat de transfer van de nieuwe inzichten en het bijbehorende gedrag centraal. Ook heb ik dan aandacht voor het borgen van de nieuwe inzichten en gedragsalternatieven. Over het algemeen werk ik in deze afrondende fase met een strippenkaart met een afgebakende tijdsperiode en vraagstelling waarmee de coachee bij terugval of twijfel gebruik kan maken van een extra sessie, ruggenspraak of een contactmoment.