BOOT magazine.be
tijdschrift voor watersport en -recreatie: alles over zeiljachten, motorboten en toervaren in België, Zeeland en de wijde wereld
Tweemaandelijks Jaargang 5 - editie 5 december 2010 € 3,90
BOOT 2010 december
De onbevaarbare Loire... een verhaal van water en wijn
# 22
1
ZEILTOCHT: NAAR DE OOSTZEE ZULLEN WIJ VAREN… Toervaren in Bourgondië:
Canal du Nivernais
Genua Boat Show, kleur bekennen OP E OP N WA EN
TE R. GE .. ES T
Wij de len dezel fde passie...
2 december 2010 BOOT
Ik had met mijn toekomstige schoonzoon een gesprek van man tot man. Mijn private banker ook. “Toen mijn schoonzoon de hand van mijn dochter vroeg, heb ik die met plezier geschonken. Maar ik was ook blij dat ik een rechterhand had, aan wie ik alles kon vragen over de gevolgen voor het familiekapitaal. Mijn private banker kent alle gevoeligheden binnen onze familie. Hij heeft een goed inzicht op zakelijk én op menselijk vlak. En dat is mooi meegenomen, wanneer je kind het heeft over onvoorwaardelijke liefde en jij het wilt beschermen door voorwaarden op papier te zetten. Mijn private banker kon me volledig volgen en regelde alles. Er volgde een goed gesprek met mijn schoonzoon en die openheid heeft alle relaties versterkt.” Bij KBC Private Banking gaat vermogensbegeleiding heel ver. Al uw zaken worden eerst in kaart gebracht met de KBC SuccessieScan® en nadien perfect geregeld. Want niet alleen technische expertise en service zijn belangrijk. U hebt ook iemand nodig die echt met u meedenkt. Met kennis van zaken én van uw persoonlijke situatie. www.kbcprivate.be
Wij gaan met u mee Een onderneming van de KBC-groep
Woord vooraf Als ik ooit eens rijk was…
De bootindustrie heeft blijkbaar alleen wat design- en productiemethodes betreft leentje buur gespeeld bij de auto industrie, maar daar kan het niet bij blijven. Ze moeten ook lering trekken uit de marketing en distributiemethodes van de auto industrie. Dat de botensector hierdoor grondig door mekaar geschud zal worden, spreekt voor zich. Verdelers die het niet te nauw nemen met de klantenservice zullen zichzelf buitenspel zetten. Daar kan niemand rouwig om zijn, want het heeft voor alles met de gezondheid van de sector te maken. Op een paar uitzonderingen na hebben bootmerken in het verleden weinig ingezet op de merk-‘emotie’, de botenbouwers gingen ervan uit dat de emotie die het product opriep volstond om de consument over de streep te halen. Maar hoe meer de producten op mekaar beginnen lijken, hoe sterker de merkprofilering een rol zal spelen bij de uiteindelijke koopbeslissing. Teveel merken denken nog: wij zijn degelijk, stoer, stevig, verantwoord, onmisbaar, onverwoestbaar, de beste… volstaat dat dan niet? Neen dus, vandaag gaat de koper op zoek naar emotie, de ‘click’ moet er zijn. Als er geen liefde in het spel is, laat de hij de producten links liggen. Niemand koopt nog een boot om van plaats A naar plaats B te varen. Iedereen gaat op ontdekking, van de grasoevers in Limburg tot de Bretoense rotskusten, het gevoel en de beleving kunnen even intens zijn.
Leo Van Dorsselaer, hoofdredacteur
blz. 38 Toervaren langs ‘La Lys Sauvage’ Op zoek naar de bron van de Leie, een tocht langs ‘La Lys Sauvage’, maar geen echte wilden te beklennen in dit prachtig stukje Frans Vlaanderen.
FOTO: RIVA, JAREN 50. COURTESY LENGERS YACHTING
3
Daar komt bij dat geen enkele werf zijn voorsprong weet te behouden. Elk vernieuwend concept wordt een seizoen later uitgedaagd door een vergelijkbaar product van een andere werf. Dat gaat van pure namaak tot een verder bouwen op de aangereikte ideeën. Zo kreeg het NC 11 concept van Jeanneau een frontale aanval te verwerken van Rodman met de Spirit reeks. En terwijl je vroeger in een Bavaria dood nog niet gezien kon worden heeft de ingreep van BMW design verdomd knappe vaartuigen opgeleverd. Terwijl diverse merken inzetten op de revival van de trawler wist Azimut een voorsprong uit te bouwen met een vernieuwd trawler concept.
De heropleving van de Italiaanse stijl Met iets meer dan een kwart miljoen bezoekers, zowat 7 procent minder dan vorig jaar, heeft de 50ste editie van de International Boat Show in het Italiaanse Genua toch een positieve indruk achtergelaten. Dat stellen organisatoren samen met de vertegenwoordigers van de Uncina, de beroepsvereniging van de nautische industrie in Italië. Maar het meest opvallend in Genua was de terugkeer van de Italiaanse stijl en design in het botenlandschap. Dat blijkt onder meer uit het toegenomen gebruik van kleur.
pg. 03
Woord vooraf: Als ik ooit eens rijk was
pg. 08
boot Düsseldorf 2011, goed gepositioneerd
pg. 10
Genua 50e International Boat Show: kleur bekennen
pg. 16
Ribs: groot, snel, comfortabel en met cabine
pg. 18
Nautische berichten
pg. 20
Doorstart Ionic Yachts, gok of uitdaging?
pg. 22
‘Happy Hour’ op Breskens Nautical Weekend
pg. 24
De onbevaarbare Loire bedwongen...
pg. 34
Rodman Spirit 31, vernieuwend
pg. 36
‘Boerenklomp’ op zonne-energie en Marinekart
pg. 38
Grijs-zwarte toekomst voor zeilen
pg. 40
Zeiltocht naar de Oostzee en Denemarken
pg. 47
Canal du Nivernais, een Bourgondische verkenning
pg. 53
Tussen wal & schip: Cap °okaz
pg. 54
Foto: Guy Heyligen op het Strand van Guèthary
blz. 47
Maritiem artistiek: Leendert Maas De kleine en grote drama’s in het leven beroeren het artistiek gemoed van Leendert Maas. Zijn werk doet denken aan de composities van Esher.
BOOT 2010 december
“If I Were a Rich Man…” het liedje uit de musical ‘Fiddler on the Roof’ dat in 1967 door Roger Whittaker de onsterfelijkheid werd ingezongen (en gefloten), speelde door mijn hoofd toen ik dit najaar langs de steigers liep op watersportbeurzen. Als ik ooit eens rijk was, dan zou ik pas echt een probleem hebben, want ik zou niet meer weten welke boot kiezen. Het aanbod is zo overweldigend dat men door de bomen het bos niet meer ziet. Wat worden er schitterende nieuwe boten te water gelaten, maar de onderscheidende concepten zijn op de vingers van één hand te tellen. Er wordt teveel van hetzelfde gemaakt en dat zal op termijn voor problemen zorgen.
blz. 10
Canal du Nivernais, een Bourgondische verkenning De kanalen van Centraal Frankrijk zijn zowat de oudste van Europa. In de 18e eeuw waren het de slagaders om Parijs te kunnen bevoorraden vanuit het hinterland. Lange smalle boten werden met mankracht of met paarden, langs het jaagpad voortgetrokken. Ze hebben een lengte van wel 1200 km en zijn nog prima onderhouden. Door de beroepsvaart worden ze niet echt meer gebruikt en zijn daarom ideaal voor een rustige riviercruise. FOTO: JORIS LUYTEN
4 december 2010 BOOT
BOOT 2010 december
5
www.indumar.be
6 december 2010 BOOT
info-insurance@indumar.be - info-brokerage@indumar.be
Verzekeringen
WOONBOOT, ’29, 38,50 x 5,05 x 1,10 m, Belgische Spits, Böhn & Kähler (gereviseerd in ’80) 120 pk, schip gekeurd in april ’10, vaste ligplaats, groene omgeving, € 495.000
ALTENA EXCEL 48 CABRIO, ’99, 14.80 x 4.40 x 1.40 m, 1 x John Deer 225 pk, teak dek ingeoliëd 09/2009, 2 kajuiten, boegen hekschroef, alle instrumenten, nieuwe cabriokap 09/’08, € 255.000
FAST DAYCRUISER WITH WATERJETS, ’08, 11.85 x 3,24 x 0,54 m, 1 x VW Marine D 100 pk, 2 x Steyr 250 pk, 2 x Hamilton 274 waterjet, Teak dek, 360° zichtbaarheid, € 135.000 (excl BTW)
HUTTING 50, ’04, 15,25 x 4.33 x 1.72 m, Yanmar 100 pk D, langkieler getekend door Koopmans jr., kwaliteitsbouw, volledig geïsoleerd, eerste eigenaar, in nieuwstaat, € 695.000, excl. BTW
CLASSIC ONE OF KETCH 47, ’83, 14.30 x 4.30 x 2.40 m, Vovlo Penta 116 pk D – 6 cyl., teak dek, chartermogelijkheden, zeer goede staat, volledig uitgerust, eerste eigenaar! € 125.000
DEHLER 35 CWS, ’94, 10,50 x 3,30 x 1,90m, 1 x Yanmar 30 pk D, 2 hutten, instrumenten aanwezig, profesioneel herschilderd in ’08, grootzeil van ’07, € 69.500
ESA Allianz Delta Lloyd AG BDM APA DAS Wij bieden: �
Polis op maat
�
Tot 40% korting (no claim)
�
Geen franchise bij sleepkosten
�
Geen aftrek nieuw voor oud
�
Berging tot 5 miljoen euro
�
Vaste taxatie
�
Werelddekking
�
Wedstrijddekking
�
Afzonderlijke rechtsbijstand
�
Ongevallen opvarenden
�
Advies en begeleiding (VHF, Vlaggenbrief, registratie, BTW,...)
�
Zekerheid en deskundigheid
�
35.000 zeemijlen ervaring
European certificated Yachtbroker (EMCI)
www.indumar.be jachtmakelarij - scheepsfinancieringen en -verzekeringen Thonetlaan 96 - 2050 Antwerpen Te l : 0 3 / 2 1 9 . 20.02 - Fax: 03/219.20.04 - info-brokerage@indumar.be
NEPTUNUS 174, ’94, 18.90 x 5.28 x 1.35 m, 2 x MAN 820 pk D, keuring door Neptunus in ’07, kabola met 4 radiators, 2 hutten + 2 voor bemanning, € 499.000
TARQUIN 595, ’89, 18,10 x 5,44 x 1,50 m, 2 x Detroit 650 pk D, accomodatie in stijl en ruimte, volledig opgeknapt in 2003, € 252.500
FAIRLINE PHANTOM 50, ’08, 15,79 x 4,50 x 1,21 m, 2 x Volvo Penta 715 pk D, 1ste ,eigenaar, full option, weinig vaaruren, € 659.000, excl. BTW
ALTENA KRUISER LOOK 2000, ’92, 13.85 x 4,05 x 1,20 m, Ford Lehman 185 pk D, riante stalen kruiser met 4 hutten, mooie betimmering, ideaal & compleet familiejacht, € 139.000
GOBBI 425 SC, ’06, 13,53 x 4,02 x 0,90 m, 2 x Volvo Penta, 320 pk D (500 u), nieuwstaat, italiaans design geregistreerd op een VOF, verhuurd als dayboot aan first class cliënteel, € 270.000 ex. BTW
BEACHCRAFT 1250, ’85, 12.50 x 3.30 x 1.10 m, Daf 120 pk D, stalen knikspant, goed onderhouden, ’02 boven waterlijn geschilderd, ’04 onder waterlijn behandeling antifouling, € 79.900
OCEAN ALEXANDER 39, ’87, 11.96 x 4.24 x 1.20 m, 2 x Volvo 306 pk, ruim achterdek in teak, flying bridge, € 146.000
GRAND BANKS 36 CLASSIC, ’73, 11.23 x 3.82 x 1.25 m, 2 x Ford Lehman 100 pk D, 3 kajuiten waarvan 2 slaapkajuiten, zeer mooi houten motorjacht, € 110.000
DE BRUIN KOTTER, ’98, 10.80 x 3.50 x 1.00 m, Peugeot 62 pk D, uitzonderlijk mooie stalen motorboot, door werf afgetimmerd als demonstratieschip, schip is in 2002 te water gegaan, € 159.000
ZUIDERZEE ALPA 35 AK, ’02, 11.00 x 3.85 x 1.05 m, 1 x Deutz D 106 pk, zo goed als nieuw, stabiel en veilig, geschikt voor franse kanalen, eerste eigenaar, € 130.000
PRINCESS RIVIERA 286, ’90, 9.50 x 3.30 x 0.80 m, 2 x Volvo Penta 211 pk, benzine, interieur volledig vernieuwd, in prima staat, € 45.000
BOSTON WHALER, 5.61 x 1.95 x 0.70 m, Yamaha 80 pk (nieuw aug. ’08),+ trailer Pega 1350 kg, cockpit- en transportzeil, afsluitbare bagageruimte, € 23.000
SPRAY CUTTER, ’02, 14.60/12 x 4.60 x 1.60 m, Allpa 100 pk D, gaffelgetuigd, professioneel herschilderd, mast opnieuw gestript, nieuw-staat, € 210.000. Geschikt voor permanente bewoning.
PROUT 46, ’01, 14.02 x 6.35 x 1.14 m, 2 x Volvo 30 hp D, fully equipped, lying med, reduced € 179.000 + VAT, OFFERS INVITED.
WAUQUIEZ CENTURION 45S, ’03, 13.72 x 4.06 x 1.95 m, Yanmar 75 pk D, teak dek en zeer complete uitrusting, comfort en snelheid. € 255.000
NICHOLSON 43, ’72, 13.20 x 3.65 x 2.06, Yanmar 36 hp D (‘92), osmosis treatment by NAGAKI, full heritage and original, for the joy and pride of ownership, € 69.000
KALIK 43, ’85, 13.10 x 4.20 x 2.50 m, Mercedes 72 pk D, zeilen Wittevrongel (2000) (gereviseerd), zeer mooi uitgerust, eerste eigenaar, € 140.000
COLIN ARCHER, ’89, 11.50 x 3.90 x 1.50 m, Perkins 65 pk D, stalen ketch, inox masten, grote stabiliteit, vele verbeteringen in ’06/’07, geschikt vr 2 pers., € 109.000
PROUT SNOWGOOSE 37 ELITE, ’91, 11.30 x 4.95 x 0.83 m , 1 x Yanmar 35 pk D, veilig en comfortabel cruisen. Aanbevolen door Indumar! € 65.000
VILM 36, ’73, 10,60 x 3,30 x 1,50 m, 1 x Volvo Penta 75 pk D, motorzeiler met grote middenkuip,half gesloten stuurhuis, gezellig klassiek interieur, goed onderhouden, € 34.000
AN 25, ’90, 10,60 x 3,25 x 1,90 m, Volvo Penta 36 pk D, teak dek, dubbele achterkajuit, € 31.000
SUN ODYSSEY 34.2, ’98, 10.30 x 3.29 x 1.70 m, 1 x Yanmar 27 hp D, many new options (‘06) furling main, owners version, € 86.000
BORNHOLM, ’79, 08,00 x 2,25 x 1,22 m, 1 x Volvo Penta (2009)13 pk D, klassiek, volledig vernieuwd, teak dek, € 24.000
7
FAIRLINE SQUADRON 62, ’93, 19.20 x 5.28 x 1.45 m, 2 x MAN 1100 hp, 4 cab. + crew, top class condition, first owner, const. upgraded, lying Turkey, € 475.000 + VAT if appl
BOOT 2010 december
WOONBOOT, ’54, 55 m x 6.6 m, ingericht door interieur architect: LOFT stijl. Volledig gerenoveerd in 2006, extra kapiteinswoning en matrozenverblijf. € 700.000
European certificated Yachtbroker (EMCI)
8 december 2010 BOOT
boot Düsseldorf: veel ideeën, goed gepositioneerd Beursorganisatie Messe Düsseldorf kijkt vol optimisme uit naar de 42ste uitgave van ’s werelds grootste beurs voor jachten en watersport, die van 22 tot en met 30 januari 2011 weer watersporters uit alle delen van de wereld verwelkomt in haar tentoonstellingshallen. In de internationale watersportindustrie is de stemming na het moeilijke jaar 2009 duidelijk verbeterd. Die positieve ontwikkeling wordt weerspiegeld door een levendige vraag naar standruimte. Meer dan 1550 exposanten uit 50 landen zullen op boot 2011 in 17 hallen hun noviteiten, nieuwe uitrusting en maritieme diensten presenteren.
Een overdekte bootshow De presentatie van boten en jachten is op boot 2011 goed gepositioneerd. Verspreid over 11 beurshallen is er een aanbod van zo’n 1700 schepen van alle types en groottes, dat nergens ter wereld onder één dak te vinden is. Of het nu gaat om een jolletje, een kano, een sportboot of een groot zeiljacht, in Düsseldorf vindt eenieder zijn eigen persoonlijke droomschip.
Aparte ingang voor VIP’s “360º elegantie ervaren”, dat is het nieuwe motto in Hal 6, die ingericht is als de internationale marktplaats voor comfortabele en luxueuze jachten. Deze zijn en blijven kenmerkend voor boot Düsseldorf. Op boot 2011 is voor deze hal een nieuw concept ontwikkeld, dat tegemoet komt aan de wensen van de bezoekers als het gaat om exclusiviteit, comfort en lifestyle en de exposanten blijvend bij hun klantcontacten ondersteunt. Op circa 600m2 is een groots en elegant vormgegeven business- en shoppinggebied opgezet, met topgastronomie, boutiques en lounges, waar gesprekken en onderhandelingen gevoerd kunnen worden. VIPs krijgen een aparte ingang, zij worden daar ontvangen en direct begeleid naar de exposanten van hun keuze.
De vraag naar standruimte heeft zich gestabiliseerd in de segmenten van de sportboten en motorjachten tot 20 meter lengte. Een duidelijke groei is te zien bij de zeilboten en –jachten. Alles bijeen zijn zo’n 150 exposanten van zeilboten en – jachten aanwezig op boot 2011. Het aanbod van jachten en boten in Düsseldorf wordt in de hallen 10 tot 12 aangevuld met hoogwaardige producten voor op en om de boot: scheepsuitrusting, boordelektronica, motoren, technische uitrusting, topkwaliteit kleding, maar ook marina-equipment. Zo’n 350 exposanten zijn hier vertegenwoordigd.
In deze Hal 6 worden voor de internationale gasten circa 50 jachten tot over 30 meter lengte tentoongesteld. De grootste jachten komen in 2011 van Sunseeker en Princess uit Engeland. Over jachten uit de XXL-klasse kan men in de naburige Hal 7a informatie inwinnen. De Düsseldorfer Superyacht Show manifesteert zich met 120 exposanten. Zij presenteren plannen en modellen van actuele projecten en de daarbij behorende vormen van dienstverlening. Het succes van dit concept bewijst zich door volledige volboeking.
Circa 600 exposanten komen uit het buitenland en bezetten ongeveer de helft van het beschikbare tentoonstellingsoppervlak. Nederland is traditioneel de grootste buitenlandse deelnemer. De 160 Nederlandse exposanten hebben bijna 10.000 m2 standruimte in gebruik. Ook sterk vertegenwoordigd zijn Frankrijk met 65 exposanten, Italië met 50, Oostenrijk met 40, en Groot-Brittannië met 30 deelnemers.
OP BOOT DÜSSELDORF ZIJN ALLE GELEDINGEN VAN DE WATERSPORT TERUG TE VINDEN, VANDAAR HUN 360° SLOGAN. BELGISCHE BEZOEKERS KUNNEN VOOR MEER INFORMATIE TERECHT BIJ: FAIRWISE BVBA - OTTERGEMSE STEENWEG 5 9000 GENT - TEL. 09 245 01 68 E -MAIL INFO@FAIRWISE.BE
IN 2011 ZETTEN DE ORGANISATOREN OOK STERK IN OP DE SURF- EN TRENDSPORTMARKT OM NIEUWE DOELGROEPEN VOOR DE WATERSPORT TE WINNEN. FOTO: RENE TILLMAN / MESSE DÜSSELDORF.
Verder blijkt ook de reismarkt in uitstekende vorm. Wie een geschikte bestemming voor de komende watersportvakantie zoekt, een boot wil charteren kan terecht bij 320 internationale chartermaatschappijen, watersportgebieden, reisorganisatoren en toeristische organisaties.
Beach World komt weer tot leven Er is een revival van de surf- en trendsportmarkt ! Te zien in Hal 1 en Hal 2. Toonaangevende fabrikanten van uitrusting, die jarenlang niet op boot Düsseldorf
360º watersport ervaren Nieuwe vormen van sport proberen, zich laten informeren en van nabij ervaren dat watersport iets voor iedereen is: dat is de weg die boot Düsseldorf consequent gaat. “360º watersport ervaren”, blijft ook in 2011 het leidende beginsel. Dat concept is het juiste antwoord op de ontwikkelingen in de wereld van de watersportbeurzen. We moeten voortdurend nieuwe ideeën ontwikkelen om nieuwe doelgroepen voor de watersport te winnen: jonge mensen, gezinnen, maar ook beginners uit andere leeftijdsgroepen”, zo onderstreept bootdirecteur Goetz-Ulf Jungmichel.
9
Nieuw voor de duikliefhebbers: Underwater Pixel World Op de duikbeurs van boot Düsseldorf winnen onderwaterfotografie en – film steeds meer aan betekenis en erkenning. boot 2011 wijdt aan deze spannende hobby een exclusieve show op 300 m2 oppervlak onder de titel “Underwater Pixel World”. Tal van exposanten, die camera’s, behuizingen en toebehoren voor onderwaterfotografie en –film leveren, benutten de kans om hun aanbod ook hier te presenteren. Daar komen nog enkele nieuwe exposanten uit de foto-industrie bij. Voor de duiksport zijn in de beurshallen van boot Düsseldorf in 2011 in totaal 350 exposanten terug te vinden.
BOOT 2010 december
vertegenwoordigd waren, keren nu weer terug. Niet in de laatste plaats omdat het nieuwe concept van de Beach World in Hal 1 op de laatste ‘boot’ met succes ter hand genomen is door de beursorganisatie. De mogelijkheid om activiteiten zoals wakeboarding en standup-paddling in een bassin ter plekke te proberen, maakt de bezoekers enthousiast en heeft de industrie overtuigd. Zo’n 14 exposanten op het gebied van kiten, surfen, wakeboarden en stand up paddling tonen het nieuwste materiaal.
Boot 2011 is van 22 tot en met 30 januari dagelijks geopend van 10.00 tot 18.00 uur. Een dagkaart kost € 15,-- en een twee-dagenkaart € 23,-Toegangskaarten geven recht op gratis reizen van en naar de beurs met alle verkeersmiddelen van de VRR Rhein-Ruhr. Kaarten zijn ook verkrijgbaar bij de beursorganisatie Messe Düsseldorf via de online voorverkoop op www.boot.de
������������ ������������������������������������
��������������������������� ���������������������� ����������������������������� ���������������������� ������������������������������������������
������������������� ������������������������������
������������� ���������������������������� �� ���������������������������������� �� �������������������������������
��������������������������������������������� �����������������������������������������������������������������������������������������������������
10 december 2010 BOOT
Bootshows, najaar 2010
Genua 50e International Boat Show Met iets meer dan een kwart miljoen bezoekers, zowat 7 procent minder dan vorig jaar, heeft de 50ste editie van de International Boat Show in het Italiaanse Genua toch een positieve indruk achtergelaten. Dat stellen organisatoren samen met de vertegenwoordigers van de Uncina, de beroepsvereniging van de nautische industrie in Italië. Maar het meest opvallend in Genua was de terugkeer van de Italiaanse stijl en design in het botenlandschap. Dat blijkt onder meer uit het toegenomen gebruik van kleur.
Het traditionele maritieme ‘blauw-wit’ is uit de gratie, alhoewel deze twee kleuren nog goed zijn voor de meerderheid van de rompen, zijn het vooral de nieuwe gewaagde kleurstellingen die de aandacht opeisen. Wie trendy wil zijn schildert zijn boot in een aparte kleur. Zwart en grijs kennen we al van de voorbije jaren, vandaag worden ook de radarkoepels en de vaste beugels mee in de basiskleur gespoten. Hier en daar duiken pastelkleuren op, maar de nieuwe tinten voor 2011 zijn onmiskenbaar een dynamisch ‘cosmic’ blauw en een diep warm beige-brons. Ondanks de globale economische toestand die nog steeds onzeker stemt, was het opmerkelijk dat de exposanten de investering in design en productontwikkeling niet terugschroeven. Daar is een goede reden voor. Kopers hebben bijna uitsluitend aandacht voor het nieuwe of vernieuwde aanbod. Daarmee zit de bootsector in een ‘ratrace’ die hen verplicht steeds vlugger nieuwe modellen op de markt te brengen en nauw toe te zien op een efficiënte productie. Maar in een aantal gevallen is daardoor de lijn tussen de rendabele en de probleemzone uiterst dun. In lijn met de fragiele wereldwijde heropleving, wist de Genua Boatshow 1.400 exposanten samen te brengen uit 36 landen die samen 2.300 boten tentoonstelden waarvan ruim 500 nieuwe modellen. De heropleving van de Italiaanse stijl De grote Italiaanse werven hebben elk een eigen antwoord op een moeilijk jaar geformuleerd Van Riva tot Ferretti, over Azimut en InRizzardi, zij zetten allemaal een duidelijke stap voorwaarts na een voorzichtig en moeilijk jaar. De jachten tussen de 7 en de 10 meter zijn onvermijdelijk veroordeeld tot het gamma ‘kleintjes’ en vormen bijna uitsluitend het speelterrein van de kleine werven. De grote nautische bedrijven zien het nog steeds groot, maar met mate. De bomen groeien niet meer tot in de hemel. Een mooi illustratie hiervan vormt de introductie van de Magellano 50 door Azimut Yachts, als afgeleide van de Magellano 74. Hier zorgt een relatief kleiner formaat voor een duidelijke marktverbreding.
Bootshows, najaar 2010 de zetels in waterdicht weefsel kreeg een print met het emblematisch Gucci logo. Een kristalhelder windscherm benadrukt de dynamische lijn. Het geheel wordt afgerond met een serie van exlusieve Gucci accessoires. De innovatieve tweetraps elektronische versnelling stuurt twee 380 pk Yanmar motoren aan die zorgen voor een topsnelheid van 41 knopen en een bereik van 150 mijl bij kruissnelheid. De Aquariva by Guccci wordt alleen op bestelling gebouwd.
SCHITTERDE IN DE NAJAARSZON.
(VERDELING: NAVIS MARINE, MECHELEN-BEL)
FOTO’S ONDER: DE FERRETTI 800 MET OPMERKELIJKE TRANSPARANTIE.
(VERDELING: LENGERS, MUIDEN-NL)
bekent kleur De nieuwe Riva “Aquariva by Gucci” vormt een type voorbeeld van de toenemende luxe en designrichting waar de Italiaanse werven voor opteren. Gucci, een wereldmerk in de modewereld, in 1921 in Florence opgericht. Het merk vond een aantal parallellen bij Riva dat in 1842 aan het Iseo meer in Noord Italië het levenslicht zag. Beide combineren op een unieke manier het heden en het verleden in hun producten. Logisch dus dat in de Aquariva by Gucci het DNA van Riva terug te vinden is. In samenwerking met het Officina Italiana Design, het ontwerpbureau dat de originele Aquariva in 2000 creëerde, presenteerden Gucci en Riva dit najaar, tijdens de modeweek in Milaan, de exclusieve ‘Aquariva by Gucci’, een model dat gecustomiseerd werd door Frida Giannini, creatief directeur van Gucci. Authenticiteit en een nostalgisch verlangen naar ‘la dolce vita’ voeren de hoofdtoon. Gucci liet een glanzend witte afwerkingslaag aanbrengen op de romp, naast de Riva signatuur bestaande uit het mahoniehout met hooglans afwerking. De bekleding van
Ferretti Yachts Innovatie is ook het sleutelwoord waarmee Ferretti Yachts zich wil onderscheiden. Maar hier behelst innovatie zowel stijl als techniek. Dat resulteerde in de nieuwe Ferretti 800, een design van architect Gianni Zuccon van de Zuccon Studio International in samenwerking met Ferretti Advanced Yacht Technology groep. Kenmerkend is de royale binnenruimte en een dynamische belijning met trendy kleurgebruik en grote glasoppervlakken die voor een uitzonderlijke lichtinval zorgen. De top van de Ferretti 800 is uitgevoerd in brons en de glaspartijen nemen zelfs een sinusvorm aan. Het hoofddek is zo goed als volledig transparant wat een perfect rondom zicht oplevert. Maar ook benedendeks werd door nieuwe designoplossingen extra licht naar binnen getrokken. Dat alles biedt een impressie van een lichtgewicht jacht in een uiterst elegante en sportieve uitvoering.
11
FOTO RECHTS: DE ‘AQUARIVA BY GUCCI’. ITALIAANSE STIJL-ICONEN VINDEN MEKAAR. (VERDELING: LENGERS YACHTS, MUIDEN-NL)
BOOT 2010 december
FOTO LINKS: DE MAGELLANO 74 IN GOUD-BRONS UITVOERING
Magellano Met de Magellano reeks van Azimut kon u in onze vorige editie reeds kennis maken, in Genua was de nieuwe 50 voet present. Maar het was wel de Magellano 74 in een schitterende goud-brons kleur die de najaarszon reflecteerde, de show stal. Azimut zit hiermee in op een nieuwe segment, de comfortvaarders die afstanden willen afleggen maar in een gemodereerd tempo. Op basis van het aantal proefvaarten dat Azimut met de nieuwe Magellano tijdens de bootshow noteerde, lijkt het er sterk op dat het hier om een succes concept gaat.
12 december 2010 BOOT
Bootshows, najaar 2010
Sessa Marine De nieuwe C54 Sport Coupé van Sessa is de open versie van de gekende Fly Bridge 54 versie, waarbij design, comfort en kwaliteit terug te vinden zijn die men van een groot jacht mag verwachten. Deze 16 meter luxe boot is de uitdrukking van de creativiteit en kunde van de werf. Zij biedt genereuze ruimte maar met een indeling met oog voor de initimiteit en warmte van de omgeving. Het enorme zonnebed en de tafel voor 8 personen maakt van het hoofddek het focuspunt van het leven aan boord. Onderdek zijn drie cabines waaronder de centrale master suite met aparte badkamer. Een goed uitgeruste keuken samen met de doordachte indeling maakt het leven aan boord tot een aangename ervaring. Dat is alvast de bedoeling van deze Sessa 54C. SESSA C54 SPORT COUPÉ
Klein, snel en economisch Ook in het min 10 meter segment viel een resem nieuwe boten te bewonderen. Hier wordt sterk op de prijs gespeeld. De kleinere werven hebben hier het terrein voor zich, alhoewel grote werven zoals Sessa Marine zich wel wagen aan een afgeleide ‘kleine’ versie van hun topproducten, maar toch niet onder de 10 meter duiken. Een voorbeeld hiervan is de nieuwe Sessa C35 sport-coupe, waarin de lijn van de C68 terug te vinden is. Hier gaat de werf voor een combinatie van sportief en comfortabel cruisen. Licht en ruimte krijgen een transparantie met een originele toets wat betreft de gebruikte materialen. De grotere patrijspoorten sluiten ook aan bij de “fashionable” items in de jachtbouw. Zoals de trend van de laatste jaren voorschrijft, is dit model ook met een vaste hardtop uitgerust. Volvo Penta is, zoals steeds, huisleverancier van de krachtbronnen en de nieuwste evoluties uit Göteborg zijn in deze boot ingebouwd. Van groot naar klein, maar ook een tegenovergestelde beweging stellen we vast. Rio Yachts, vroeger specialist in kleine sportboten, heeft vandaag zijn gamma tussen de 28 en 52 voet gesitueerd. Nieuw in Genua was de Rio 42 in zowel een ‘Art’ en ‘Air’ uitvoering. Hier staat ‘Air’ voor de hard top coupé die in een authentiek cabrio is om te vormen. De ‘Art’ versie heeft betrekking op de open motor boten.
FOTO’S: SESSA C35 SPORT-COUPÉ / RIO 42 INTREPID 245 / AZ AZUR 275 DE ONTWERPERS VOORZIEN DE KARAKTERISTIEKEN VAN DE TOPJACHTEN VAN MEER DAN 50 VOET OOK IN DE
30 VOET RANGE.
Bij de kleinere werven noteerden we tal van nieuwigheden, aantrekkelijk geprijsd wat moet toelaten om ‘farsi la barchetta’ aan de prijs van een middenklas auto. De AZ Azur 275 is ontegensprekelijk een uiterst sportieve cruiser met vier slaapplaatsen en een afzonderlijke natte cel en een grote leefruimte. Het kan nog kleiner en toch leefbaar, dat bewijst Italmar met zijn nieuwe Cabin 22. Op 6,5 meter worden 2 plus 1 slaapplaatsen geboden, een afzonderlijk toilet en een keuken en douche. Met vier patrijspoorten en een toegangsdeur in plexi creëert men zelfs een licht en ruim gevoel onderdek. De Intrepid 245 met centrale console gaat dan weer terug naar de essentie. Het model komt tegemoet aan de veeleisende sportvissers en heeft alle karakteristieken van de grotere sportieve visboten.
BOOT 2010 december
13 DE ITALIAANSE GROUP JACARONI YACHTS ONTWERPT EN BOUWT MAXI EN MEGA JACHTEN EN MAAKT DAARBIJ GEBRUIK VAN NIEUWE COMPOSIET MATERIALEN. DIT NAJAAR WERD DE JACARONI 64 RS TE WATER GELATEN, EEN LUXUEUS ZEILJACHT MET EEN LENGTE VAN 20,33 METER EN VOORZIEN VAN VIER CABINES EN VIER BADKAMERS.
Zeiljacht 12 meter plus Terwijl op de Italiaanse watersportbeurs voor de indeling van de motorboten 10 meter als grensgetal wordt gebruikt, is dit voor de zeilboten 12 meter. In het plus 12 meter segment ging veel aandacht naar de nieuwe Sun Odyssey 409 van Jeanneau, een van de meest evenwichtig en degelijk uitgepuurde zeiljachten van het ogenblik. Bénéteau wist te scoren met de Sense 50, de kristallisatie van een nieuwe trend naar luxe en comfort in het zeilsegment. Technische innovatie, prestaties en luxe voeren de hoofdtoon. Combineer dat met het verlangen naar onbestemde horizonten en je komt automatisch bij Amel terecht. Deze Franse werf was in Genua aanwezig met zowel de Amel 54 als de Amel 64. Beiden getuigen van meer dan 40 jaar ervaring in ‘blue water cruising’ en zij wisten een weliswaar klassieke maar heel eigen identiteit te bewaren. De degelijkheid straalt er af, ook van de prijs. We zitten hier met een prijskaart boven het miljoen euro. Maar alles kan beter, de Jacaroni 64 RS met een lengte van 20,30
meter een maximale breedte van 5,50 meter tikt voor dubbel zoveel aan. Zij legt dan ook 42 ton in de schaal en is berekend op een autonomie van 3.000 mijl en heeft een binnen en buiten besturing die volledig geautomatiseerd is.
DE BÉNÉTEAU GROUP PIKT MET DE SENSE 50 IN OP DE TREND NAAR LUXE EN COMFORT IN HET ZEILSEGMENT.
Ook op sportief vlak heeft Italië werven die topproducten leveren voor een kleine, selectieve groep pure liefhebbers. De Nautilus Marina Group zet met de NM Yachts een luxe en sportief gamma bestaande uit een 38, 43 en 49 voet model in de markt. Grand Soleil speelt een thuismatch en zet de dit jaar bekroonde 46 in het zonlicht, maar mikt ook op de ‘custom build’ markt.
14 december 2010 BOOT
Zeiljachten minder dan 12 meter Uiteraard mag men custom en semi-custom build niet vergelijken met de seriebouw. In dit laatste segment ontbreekt Bavaria natuurlijk niet. De nieuwe 40 Cruiser, een ontwerp van Farr Yacht Design misstond niet in het gezelschap. Sunbeam koos Italië om de nieuwe 35.1 te presenteren en ook Dehler treedt onder de vleugels van Hanse weer naar voor. Dufour tracht zijn positie in Italië uit te bouwen en haalt daarvoor de 375 Grand Large van stal Egeyat van Turkse origine pakt uit met een goed ogende Egeyat 35 DS. Dit model is een combinatie van een klassiek deck saloon met een stuurhuis, de dubbele besturing laat toe om het jacht in slecht weer comfortabel te varen. Met de Gala One Design tracht de Romaanse werf Fanatek een plaats in het racesegment te veroveren. Laat het duidelijk zijn, de bootshow in Genua laat geen enkel onderdeel van het watersportbeleven onberoerd. Alles samen wordt het voor potentiële kopers een moeilijke oefening. Zo lagen de Bavaria 45 en de Dehler 45 zusterlijk naast mekaar, beiden met een mooie ruime kuip, dubbel stuurwiel en een prijskaartje dat
AANBIEDING OP DE GENUA BOAT SHOW: BAVARIA 45, KOSTPRIJS 145.500 EURO. DEHLER 45, KOSTPRIJS 239.900 EURO.
net geen 100.00 euro verschil liet optekenen. Vraag is of bij de liefde voor een merk in de zeilwereld de ratio het wint van de emotie of omgkeerd. Maar toch viel er in Genua in dit segment zeiljachten tot 12 meter ‘een parfum van crisis’ waar te nemen. Dat ging in tegen de globale sfeer die het eerder op een status quo of licht positief hield.
Eigenaardig...
Nieuwe kleurenen die in niets doen denken aan de traditionele marinekleuren, in Genua zagen we een kleurpallet van chocolade bruin over pistache tot felle fluo kleuren. Het zijn niet de kleine werven die hier de toon zetten, maar de grote gevestigde waarden. Nieuwe ‘loft’ vormen laten de bootontwerpers niet onberoerd. Een zonnebed op een immitatie doodskist, moet kunnen natuurlijk.
Opvallend is de grote voorliefde voor metaalglans zoals inRizzardi hier bewijst. Gaat men voor kleur, dan moet alles er aan geloven, ook de radarbescherming en antennehouders. Maar soms slaat de slinger even door. De ontwerper van de gesloten flybridge krijgt uiteraard de prijs van de meest absurde uitvinding en een draaimolen op het achterdek... euh, neen, een voorbeeld van multifunctioneel gebruik van de ruimte bij Rodman.
Passie zeilen in hal 15-17
Tot aan de horizon kiten in hal 1
Snelle motorboten in de hallen 4-6, 9-10, 15
BOOT 2010 december
22. - 30.1. 2011 www.boot.de
15
360° watersport beleven. Voor iedereen die houdt van snelheid, glinsterend water, schuim op de huid en de wind door de haren, biedt boot Düsseldorf fascinerende motorboten, de nieuwste techniek en uitrusting voor iedere gelegenheid en voor ieders smaak. Bezoek van 22 tot en met 30 januari 2011 ’s werelds grootste jacht- en watersportbeurs en beleef aan den lijve de veelzijdigheid van de watersport. Informatie, entreekaarten en catalogi: Fairwise bvba Ottergemse steenweg 5 9000 Gent Tel. 09/245.01.68 Fax 09/245.01.69 E-Mail: info@fairwise.be
boo11 MO B (NL) 230x160+3 Magazine.indd 1
22.10.10 14:50
��������������� ������������ �����������������
��������������������������
���������������������������
���������������������������������� � ��������������������������������
������������������������������������������������ ����������������������������������
�������
��������
����������
������������������������������������������������������ ������������������������������������������ ������������������������������
Middenhavendam 3 - 4511 AX Breskens Tel. +31 117 383126 - Mob. +31 6 132 07 913 info@breskensyachtservice.eu - www.breskensyachtservice.eu Een greep uit onze diensten: • Liften en kranen - tot 80 ton lift - In & uit water - voor enkel knippen & scheren - kleine inspectie - op bootstoel voor stalling of werk - laden van of op vrachtwagen en verladen - buiten maten en officiële metingen • Masten en ontmasten • Inpakken • Winter & zomerstalling - binnen 7000m² vorstvrije ruimte & grote parking buiten • Schuren & antifoulen • Polijsten • Bootbetimmering -interieur & exterieur • Alle onderhoudswerkzaamheden aan uw schip: motoren - anodes - batterijen • Alle reparaties: composiet - kevlar - carbon - gelcoat - epoxy • Volledige refits • Insplitsen running rigging • Laswerken: rvs - aluminium - staal • Hoogglans polijsten van rvs • Draaien en frezen
16 december 2010 BOOT DE OCEANIC 44.1 VAN SOLEMAR IS EEN MOOI VOORBEELD VAN DE TREND NAAR MEER LUXE, COMFORT EN VERBLIJFSMOGELIJKHEDEN OP RIBS. MET EEN LENGTE VAN 12,87 M EN EEN BREEDTE VAN 4,28 M OOGT DE RIB ZEER DYNAMISCH EN ELEGANT. VOORZIEN VAN EEN 600 PK MOTORISATIE BEDRAAGT DE KRUISSNELHEID 30 KNOPEN.
RIB’s, groot, comfortabel, snel en... met cabine De RIB’s of Rigid Inflatable Boats blijven een ongemeen uitgebreid segment in Italië en de watersportbeurs in Genua weerspiegelt dit belang. Een volledige hall is aan alle mogelijke types ‘opblaasboten’ gewijd. Van de kleine 2 meter bijbootjes met opblaasbare bodem tot de gigantische 20 meter plus boten met vaste romp zijn vertegenwoordigd. Meer zelfs, de grootste types kregen in het water meer dan 50 meter steiger ter beschikking.
CABINES, GEEN ENKEL MERK IN DE RIB MARKT GAAT ER AAN VOORBIJ. HET COMFORT EN DE RUIMTE DIE IN DE CABINES TERUG TE VINDEN ZIJN, STIJGT MET DE LENGTE VAN DE RIB.
Niets doet nog denken aan de Spartaanse rib’s van weleer, vandaag voeren snelheid en comfort de boventoon. Het gaat lang niet meer om een koelkastje ingebouwd in de stuurconsole, vanaf 8 meter zijn cabine met toiletruimte, soms zelfs slaap of ‘doezelruimte’ onderdeks bij zowat elke producent terug te vinden. In de maatvoering van de ribs lijkt het einde wel zoek. Tussen de 4 en de 15 meter tref je om de 5 centimeter wel een type aan. Al hebben de rib’s hun flanken niet mee, er wordt toch alles aan gedaan om deze vaartuigen een zo elegant
en modern mogelijke look mee te geven. De tubes worden geringer in omvang In de 10 meter plus rib’s gaat men zelfs nog een stap verder , hier hebben we te maken met heuse kajuitboten die in de flanken een stevig stel tubes kregen aangemeten. Een fraai voorbeeld hiervan is de Oceanic 44.1 van Solemar Nautica, een absolute primeur in de rib-wereld want deze volwaardige cabinecruiser met een lengte van 12,87 meter en een breedte van 4,28 meter heeft een zeer groot bereik door zijn top van 30 knopen. In elegantie, luxe en comfort moet dit ontwerp niet onderdoen voor de klassieke éénromps motorjachten
De BSC 65 is ontworpen en gebouwd om verre tochten in alle veiligheid te maken, daar wijst de constructie op evenals de goed bestudeerde en veilige kuip. De rib heeft zowat het karakter van een grote limousine. Met een 150 pk motor ligt de kruissnelheid op 25 knopen en bedraagt de top iets meer dan 45 knopen. Bij cruissnelheid raamt de producent het verbruik op 22 liter..
DE BSC 65 KREEG VOOR 2011 NIEUWE KLEURTJES MEE, DE ZANDTINTEN ZIJN HEEL POPULAIRE BIJ
ITALIAANSE RIBBOUWERS. (FOTO BOVEN) DE ZITBANK IN U-VORM BIEDT EEN GOEDE RUGGESTEUN. DE TAFEL KAN NEERGELATEN WORDEN OM EEN ZONNEDEK TE VORMEN.
(FOTO MIDDEN)
DE LICHTBALK ZONDER
Niet slecht voor een semi-rigide rib met royale afmetingen van 6,67 meter op een breedte van 2,80 meter. Bij transport moeten de tubes dus afgelaten worden. De afwerking is zeer verzorgd en de kleurkeuze crème-karamel geeft het geheel een elegante en harmonieuze aanblik.
MIDDENSTUK GEEFT VRIJ TOEGANG TOT HET ZWEMPLATFORM. (FOTO ONDER)
Familiale roeping De BSC 65 steekt zijn familiale roeping niet onder stoelen of banken, de ruime bank in U-vorm biedt plaats aan 8 personen en elke bank is voorzien van een hoge rugleuning die extra veiligheid biedt. Deze rugleuningen zijn wel een optie. Dat geldt ook voor de lichtbalk die in inox of polyester kan uitgevoerd worden. De polyester balk bestaat ook zonder verbindingsstuk wat het vlot bereiken van het achterplatform toelaat. De tafel is eerder bescheiden maar is vlot te plaatsen en weg te bergen. Visueel is het een mooi en goed geproportioneerde rib, met harmonieuze kleurstelling, een sympathiek design, uitnodigend en gebruiksvriendelijk. Het ‘picknick’ gedeelte op het achterdek is zeer goed ingericht, 8 personen vinden een plaatsje rond de tafel. Een indrukwekkend aantal opbergkoffers. De boot is globaal bekeken goed doordacht. De stuurpositie is lichtjes decentraal geplaatst naar bakboord waardoor aan stuurboord een passageruimte van iets meer dan een halve meter naar het voordek ontstaat. De bestuurdersstoel laat zowel staand als zittend sturen toe Een korte proefvaart illustreert het veilig vaargedrag en een goede uitgebalanceerde koersvastheid. De BSC 65 legt zich stevig in de bochten en heeft geen neiging tot uitbreken. Hij vergeeft zelfs de foutjes van minder ervaren piloten en dat is mooi meegenomen. Daardoor leent de BSC 65 zich tot verschillende toepassingen, van sportief tot familiaal. Noteer echter dat de trim niet onbelangrijk is wanneer men op zoek gaat naar piekprestaties.
De BSC 65 situeert zich centraal in een gamma van 12 semi-rigide rib svan 4,30 meter tot 10 meter. Elk type is met zorg afgewerkt met aandacht voor de esthetische aspecten zonder te vervallen in buitensporige luxe. De tubes zijn uitgevoerd in hypalon-neopreen met hoge densiteit (1670 dtex) en een brede, stevige rubberen stootband loopt volledig over de uiteinden van de tubes,. De vaste romp is uitgevoerd in een glanzende gelcoat en de anti-slip partijen op het dek zijn zeer effectief. Standaard is een bilgepomp voorzien en een inox opslagtank van 180 liter, naast een zwemtrap en zoetwaterreservoir van 60 liter. De vaste romp heeft twee uitlopers die een klein achterplatform vormen, waar aan bakboord een zwemtrap is bevestigd. Een handgreep rondom de stuurconsole biedt goede houvast. Het vijf-spakige stuurwiel is een karamel kleurige overtrek en biedt een stevige grip. Op het voordek is een ankerbak in de punt van de romp ingewerkt
BSC COLZANI YACHTS VOND IN MARINE TECHNICS, ZEEBRUGGE EEN NIEUWE INVOERDER VOOR ONS LAND. WWW.MARINE -TECHNICS.BE - TEL. 050 54 60 31
17
We onderwierpen een van de succesproducten van de Italiaanse rib-producent BSC Colzani Yachts aan een grondige analyse. Daarbij gingen we ook te rade bij onze collega’s van ‘Semi-Rigides Magazine’ uit Frankrijk die de boot deze zomer aan een uitgebreide proefvaart onderwierpen.
BOOT 2010 december
BSC 65, een limousine op het water
Nautische berichten Belgian Boat Show tussenin even dicht
18 december 2010 BOOT
De Belgian Boat Show slaat met zijn editie 2011 een nieuwe weg in. Tal van vernieuwingen staan op het programma. Naast een vernieuwde look, weerspiegeld in het sober en stijlvolle logo, werd ook de klassieke indeling van de beurshallen onder de loep genomen en in samenspraak met de exposanten hertekend. Verder werd er gesleuteld aan de openingstijden en data. De Belgian Boat Show zal komende editie tweeverlengde weekends geopend zijn met drie sluitingsdagen tussenin: Van 12 februari tot 14 februari en van 18 februari tot 20 februari.
Nieuwe steigers Jachthaven Antwerpen Willemdok
Twee nocturnes moeten de bezoekersaantallen opkrikken. De show duurt geen 9 dagen meer en beide topweekends blijven behouden. Organisator Artexis koppelt deze vernieuwing aan een communicatiecampagne in de nationale Nederlands- en Franstalige pers ter waarde van € 600.000. Nieuw thema: Living on the Waterfront Het lifestyle aspect wordt opnieuw opgepikt. Tijdens deze editie zetten de organisatoren een “living on the waterfront” paviljoen op, waarbinnen de verschillende immoprojecten gegroepeerd worden. Met dat alles pikt de Belgian Boat Show gepast in op de voorzichtige heropleving die zich dit najaar op de internationale watersportbeurzen aftekent. www.belgianboatshow.be
Onder ruime belangstelling stelde jachthavendirecteur Patrick Van Den Bulck de opening van de nieuwe steigers in Jachthaven Willemdok voor. De nieuwe steiger bestaat uit vier afzonderlijke pontons van 2.5 meter breed en is in totaal 48 meter lang. Er kunnen vier grote jachten van 20 meter lang aanmeren. Ook Schepen Marc Van Peel benadrukt blij te zijn met de nieuwe steigers. Volgens hem is het maritieme gevoel behouden bij deze vernieuwde haven één van de doelstellingen. De zaakvoerders van Infra Trading, verantwoordelijk voor de bouw van de steigers, waren aanwezig om een schilderij met het nieuwe havenaanzicht aan te bieden. Al met al een regenachtige, maar succesvolle opening. En zeker de moeite waard om eens een kijkje te nemen aangezien de steigers voor iedereen toegankelijk zijn. Er komen per jaar zeker 2500 schepen op bezoek waarbij opvalt dat driekwartvan deze bezoekers Nederlanders zijn.
Nieuwe vaarkaart Oostelijk deel Vlaanderen Het succes van de Vaarkaart voor West- en Oost-Vlaanderen, Vlaams en Waals Brabant, Brussel, Henegouwen en Nord-Pas de Calais – er werden hiervan reeds 3.000 exemplaren verkocht – overtuigde Promotie Binnenvaart Vlaaanderen om ook het oostelijk deel van Vlaanderen, namelijk Limburg en Antwerpen, uitgebreid met de aansluitingen in Wallonië en de grensgebieden met Nederland in kaart te brengen. De nieuwe kaart is de Vaarkaart voor Limburg, Antwerpen, Vlaams-Brabant, Brussel, Henegouwen, Luik, Namen, Limburg (NL) en Noord-Brabant (NL) Ze is opgemaakt in dezelfde lay-out, schaal en legende als de vorige. Zo zijn ook hier de aanduiding van o.a. de jetskizones, snelvaartzones, telefoonnummers van sluizen, bruggen en jachthavens terug te vinden. Bovendien wordt het onderscheid gemaakt tussen een jachthaven met alle mogelijke voorzieningen, een aanmeerplaats met aftappunten voor water en elektriciteit en tenslotte
ANTWERPS SCHEPEN VOOR DE HAVEN MARC VAN PEEL FELICITEERT JACHTHAVENDIRECTEUR
PATRICK VAN DEN BULCK MET DE UITBREIDING VAN DE STEIGERS.
een aanlegplaats waar geen speciale faciliteiten voorzien zijn. Op de achterzijde van de kaart vindt men informatie over de bedieningstijden van sluizen en bruggen in Vlaanderen, Wallonië en Nederland. Op de achterzijde is deze informatie terug te vinden in het Nederlands, Frans, Duits en Engels. De verkoopprijs bedraagt 6 euro op beurzen en watersportevenement, bij online bestellen kost de kaart 8 euro, verzending inbegrepen. www.waterrecreatie.be
Persoonlijke service / Know-how / Grootste zorg voor een correcte uitvoering ! Exclusief boot transport
gsm Franky +32 473 86 22 85
MAR@LAGO bvba – ZEDELGEM (B) – Tel /Fax: +32 50 20.85.32 – Mail: info@maradlago.be – www.maradlago.be
THE NEW
54 De Grand Soleil zeiljachten worden gebouwd door de Italiaanse kwaliteitswerf Cantiere del Pardo
Exclusief verdeler voor BelgiĂŤ: Dali Sailing, Antwerpen Oplevering en servicepunt: Breskens Yacht Service Middenhavendam 3 - 4511 AX Breskens ralph@breskensyachtservice.eu T +31 117 383126 M +31 6 132 07 913
20 december 2010 BOOT
Doorstart Ionic Yachts, gok of uitdaging? Zullen er weer zeiljachten gerealiseerd worden op Belgische bodem? De romp van de eerste Ionic 48 werd eerder dit najaar uit de mal gehaald. Tijd voor vreugde, toch heel eventjes, want een beloftevol Belgisch project is in de maak. Maar gaat het om een gok of een uitdaging? Is er plaats om in België de mooiste semi-custom jachten te bouwen, anders en innovatief... wordt een droom werkelijkheid? Bedoeling van de initiatiefnemers is om de draad van de jachtbouw in ons land weer op te nemen en daarbij volop in te zetten op onderzoek en ontwikkeling. Resultaat moet een gamma hoogwaardige zeiljachten worden. Ionic Yachts, opgericht in 2008, profileert zich in de jachtwereld als een merk dat synoniem is met schoonheid en efficiëntie. Het gaat in feite om een doorstart van de werf die in 2002 haar eerste zeiljacht realiseerde, de Ionic 39. Die lieten van zich spreken op Europees vlak, bij herhaling werd haar zeewaardigheid, haar zeileigenschappen en haar esthetische kwaliteiten geprezen. De eerste Ionic 39 ontstond uit de verbeelding van Pierre Lallemand, architect-designer met internationale faam en vennoot en stichter van het bureau Art and Build. Pierre Lallemand is een gepassioneerd zeiler hij tekende het jacht van zijn dromen. Absolute puurheid van de vormen, design in functie van de efficiëntie, harmonieuze vormen met referenties naar de klassieke zeiljachten maar in een moderne constructie en op basis van een innovatief concept. Dat waren zijn uitgangspunten bij de opstart en die vinden we ook vandaag nog steeds terug.
Italiaans design maar Belgische kwaliteit, daar wil de nieuwe Ionic voor gaan. De Ionic 48 wordt een exclusieve boot, die in kleine series zal geproduceerd worden en die ingericht kan worden, volledig volgens de wensen van de klant. Daarmee wil Ionic Yachts een marktniche bedienen die tot vandaag niet aan haar trekken kwam, het gamma van wedstrijdcruisers, semi-custom gebouwd met innoverende technologie.
In het segment 40 tot 80 voet bestaat een vraag op basis van dezelfde esthetische en technische verlangens als in de traditie van de superjachten. In de gouden jaren van de jachting kenden alle snelle zeilboten een verrukkelijke esthetiek en het ging steeds om unieke exemplaren. Vandaag heeft de seriebouw gezorgd voor een democratischer instap in de zeilwereld, maar dat heeft andere gevolgen. Zo is alles zowat eenheidsworst geworden, alleen een specialist kan de verschillende types nog onderscheiden. In de traditie van de klassieke jachting Bij de grote zeiljachten, en dan hebben we het over 80 voet en meer, vinden we vandaag nog de traditie van de klassieke jachting terug. Daar treffen we nog unieke, innoverende en vooral oogstrelende modellen aan. Een jachtbouwer zoals Wally heeft deze traditie nieuw leven in geblazen, alle Wally’s zijn in de eerste plaats pareltjes wat betreft design en brengen vernieuwende technische oplossingen aan. Maar volgens Ionic Yachts ontstaat er in het segment 40 tot 80 voet een vraag met dezelfde esthetische en technische verlangens. Daar wil het bedrijf een antwoord bieden door semi-custom build jachten voor te stellen die een synthese vormen van esthetiek, efficiëntie, techniek, persoonlijkheid, moderniteit en exclusiviteit. Daarbij voorziet Ionic nog in een ruime
mate van personalisatie en kan de binneninrichting, rekening houdend met de structurele eisen, zo goed als vrij gekozen worden. Ionic opteert voor een soepele structuur en omarmt de meest recente evoluties op technologisch gebied. Die worden geïntegreerd met de meest moderne productiemethoden. Een nieuwe ploeg nam bij Ionic het roer in handen in 2008 en de eerste boot wordt momenteel op een werf in Wallonië gerealiseerd. Ionic wist zich te omringen door een aantal zeer solide partners die hun bijdrage leveren in het project. Zij kunnen stuk voor stuk mooie geloofsbrieven voorleggen, er zijn gerenommeerde bedrijven en start-ups mee gemoeid zoals er ook de meest ervaren en bevlogen zeilers die ons land kent en jonge, dynamische ondernemers mekaar gevonden hebben. Om maar een paar namen te noemen, bedrijven uit de wereld van de composietmaterialen zoals BE Composites, MC Technics, Nanocyl en persoonlijkheden als Philippe Hanin, Patrick Mazuay en Pierre Lallemand, naast ingenieursbureau Rivoyre en het Cabinet Joubert-Nivelt. Eigen middelen Ionic financiert deze eerste boot met eigen middelen om zijn geloof in het project te staven en om de mogelijkheden van de nieuwe werf concreet aan te tonen. Twee nieuwe modellen zijn intussen in ontwikkeling, de i48 en de i58, die een heel nieuw en verfrissend beeld brengen in het racer-cruiser gamma tussen de 40 en 80 voet. Hun pure design en tijdloze elegantie
refereert aan de tijd van de klassieke jachten. De boot is op bepaalde vlakken vrij compromisloos, geen opbouw, er wordt resoluut gekozen voor een ’flush deck’. Het interieur is gebaseerd op de principes van het minimal design en heel veel aandacht gaat uit naar de inrichting en bediening van de zeilvoering. De romp wordt gebouwd in epoxy sandwich glasvezel met airex schuim en versterkt met carbon. De productie gebeurt via vacuüm infusie. Op de tekentafels van Joubert-Nivelt nemen ook de plannen voor een 40/43 voet steeds concretere vormen aan. Bij het ontwerp is rekening gehouden met de IRC vereisten en dat maakt de jachten zeer competitief in dit wedstrijdcircuit.
Of dit alles volstaat om van de herlancering van Ionic een succes te maken, valt af te wachten. Maar met jeugdig elan gekoppeld aan ervaring en wijsheid werd alvast een mooie koers uitgestippeld. En ook een duidelijke positionering als semi-custom bouwer in een segment dat gedomineerd wordt door seriebouwers, pleit voor het initiatief. Hopen dat economische stormen dit project geen averij doen oplopen. www.ionicyachts.com
Nautische berichten Breskens Nautical weekend schenkt ‘happy hour’ aan KNRM
22 december 2010 BOOT
De eerste editie van het Breskens Nautical Weekend, halfweg september 2010, kende vooral een gezellig verloop. Tijdens deze gemeenschappelijke opendeurdag, waar 16 nautische bedrijven uit Breskens en directe omgeving, aan deelnamen, viel er voor de bezoekers heel wat moois te beleven. De aangename najaarstemperatuur zorgde voor een mooie opkomst, niet overweldigend, dat niet. Maar dat had als voordeel dat alle exposanten de nodige tijd en aandacht konden besteden aan de bezoekers die uitgebreid antwoord kregen op al hun vragen over producten en diensten. De loods van Breskens Yacht Service was met eenvoudige middelen tot een functionele exposantenruimte omgetoverd met centraal een ruim terras waar rond de deelnemers een plaatsje vonden. Kosten Watersport was present met een imposante rib uit het gamma van Ribeye voorzien van de allernieuwste Yamaha motor, de 6-cylinder 250 pk. Door gebruik te maken van 6 cilinders wist Yamaha het gewicht van deze motor te beperken en daardoor steekt de 250 pk uitvoering het topmodel uit de Yamahareeks, de 350 pk V-8, naar de kroon. Daar konden de bezoekers die inscheepten met Kosten Watersport zich met verve van overtuigen. De Ribeye
bezorgde heel wat mensen een geweldige sensatie. De ‘jumps’ voor de rede van Breskens waren dan ook spectaculair. Het bootaanbod van Navis Marine, van Grand Soleil en Tofinu kon zowel de motorbootliefhebber als de zeilfanaten bekoren. Dat gold ook voor het brokerage aanbod van Joppe International. Een speciale vermelding verdient restaurant De Kluiver dat de catering verzorgde, op een heel toegewijde manier, zozeer zelfs dat in sommige hoofden de volgende morgen de mist amper was opgetrokken. Een ander toe te juichen initiatief - waar alle deelnemers zonder uitzondering aan bijdroegen - was het feit dat op het Breskens Nautical weekend de opbrengst van het ‘happy hour’ geheel aan de KNRM werd geschonken. De knappe mannen van de KNRM op hun beurt namen de bezoekers meermaals per dag mee voor een tocht waarbij zij de kracht en mogelijkheden van hun reddingsboot demonstreerden. Wanneer bij een volgende editie de beleving en proefvaarten die KNRM en Kosten Watersport aanboden, ook door andere deelnemers worden opgepikt, kan het Breskens Nautical Weekend uitgroeien tot een uniek evenement. Op weinig locaties is de infrastructuur hiertoe zo geschikt.
Nieuwe schokabsorberende bootstoel in carbon van X-Craft Voor het opvangen van schokken in snelvarende boten en ribs stelt X-Craft een nieuw gamma schokabsorberende bootstoelen voor, ‘X-Craft Full Carbon’. Hierbij bouwt het bedrijf verder op de ervaring dat het had met de ‘X-Craft Comfort’ and “X-Craft Comfort Plus” stoelen. Met een gewicht van net 9 kg zijn deze stoelen zowat de lichtste die er op de markt te vinden zijn. In de ontwikkeling gingen aardig wat jaren research zitten in samenwerking met het Nederlandse ‘Dutch Composite Solutions’. De vering en het schokabsorptie systeem van X-Craft is regelbaar in functie van het gewicht van de gebruiker of volgens het gewenste comfort. Bestuurder en passagiers van ribs of console boten uitgerust met deze bootstoelen kunnen rustig blijven zitten wanneer de golven genomen worden. De X-Craft Full Carbon stoelen kunnen bekleed worden met diverse materialen, met luxueus leder of aangepast aan de kleur van de boot. Design en technologie van deze stoelen werd door X-Craft gepatenteerd. info@xcraft.nl www.xcraftseats.com
Waterbuoy houdt 1 kg drijvend De Waterbuoy, of waterboei in het Nederlands, is een speciale sleutelhanger voor de watersporter. Wanneer kostbare zaken in het water terecht komen, is dat soms vervelend of vaak zelfs een kleine ramp wanneer het bij voorbeeld om sleutels gaat. Met de Waterbuoy sleutelhanger komen deze zaken na een paar seconden terug aan de oppervlakte drijven. In droge toestand is de Waterbuoy heel klein (7 x 3 x1,5 cm) en zit niet in de weg zoals grote kurken ballen. Zodra de Waterbuoy echter in het water valt, wordt een oranje ballon ter
grootte van een voetbal opgeblazen. Meteen gaat ook een ledlamp knipperen die van op een afstand van 250 meter zichtbaar is. Alles wat aan de Waterbuoy hangt met een gewicht tot 1 kg is dan snel weer uit het water te halen. Het geheel blijft minstens 24 uur drijven en knipperen. De Waterbuoy kost 12,5 euro, wordt ingevoerd door DL Yachting en is verkrijgbaar in de watersportzaken. www.dlyachting.be
BOOT 2010 december
23
24 december 2010 BOOT
DE LOIRE IN TOURS MET OP DE VOORGROND EEN TRADITIONEEL VRACHTSCHIP, EEN ‘TOUE DE LOIRE’.
Een verhaal van water en wijn…
De onbevaarbare Loire bedwongen FOTO’S: PAUL BOLSIUS - TEKST: LEO VAN DORSSELAER
De Loire, de enige wilde en onbevaarbare rivier in Frankrijk. Wij hebben haar bedwongen, alhoewel… Klinkt heroïsche, maar is het in feite niet. De Loire is met iets meer dan 1.000 km de langste rivier van Frankrijk en was een economische levensader door de eeuwen heen. Vandaag is de machtige Loire verworden tot een veredeld fietspad (La Loire à vélo) of de rode draad langs de 140 kastelen die de regio rijk is. Maar er valt nog meer te ontdekken. We gingen scheep met een van de weinige ‘bateliers’ die de rivier nog telt, raakten in de ban van de ‘poiré tapée’ en ja, we overleefden de middeleeuwse kastelen en wisten, weliswaar met veel moeite, de troglodieten wijnkelders achter ons te laten. Het verhaal van een ontdekkingstocht langs de Loire, waar water en wijn aan mekaar gewaagd zijn.
TUIN EN RUÏNES VAN DE DONJON VAN HET KASTEEL VAN LANGEAIS.
25
Kasteel van Langeais, het leven zoals het was Het kasteel van Langeais in het departement Loir-et-Cher is door Foulques Nerra gebouwd in de 10e eeuw op een overstekende rots boven de smalle vallei van de Roumer in het begin van de Loirevallei. In de 12e eeuw werd de versterking verder uitgebouwd door Richard I van Engeland (Koning Richard Leeuwenhart). Koning Filips II van Frankrijk heroverde het fort echter in 1206. Uiteindelijk werd de vestiging door de Engelsen vernietigd tijdens de Honderdjarige Oorlog. Lodewijk XI van Frankrijk (1461-1483) liet het herbouwen en sinds zijn ingreep bleef het nagenoeg ongewijzigd. Het kasteel vormt dan ook een mooi voorbeeld van late middeleeuwse architectuur en het interieur maakt de tijdsevocatie compleet. Men vindt er monumentale gedecoreerde schoorstenen naast de opmerkelijk korte alkoofbedden, neen de mensen sliepen niet met opgetrokken knieën in de middeleeuwen, ze waren gewoon een stukje kleiner. Tot het meest bezienswaardige in het kasteel behoren de magnifieke wandtapijten. Die hadden in de middeleeuwen naast een decoratieve ook een isolerende functie, maar het lijkt er niet op dat de EPB-normen ermee gehaald worden. De tapijten evoceren het leven in de middeleeuwen, van expressieve jachttaferelen over verhalen uit de oudheid tot godsdienstige vertellingen. Vlaamse wandtapijten behoorden tot de meest geraffineerde werkstukken en zijn goed vertegenwoordigd in deze collectie. Zo is de ’Kruisiging’ onmiskenbaar een
BOOT 2010 december
Kastelen zoeken differentiatie Er zijn ongeveer 140 kastelen langs de Loire die ongeveer allemaal te bezoeken zijn. De meeste hebben dan nog Franse tuinen in barokstijl, kortom, je zou van minder een kasteelallergie opdoen. De kastelen vormden een landinwaartse verdedigingsgordel tegen vreemde veroveraars. De Honderdjarige Oorlog, door historici gesitueerd tussen 1337 en 1453, was een lange serie conflicten afgewisseld met wapenstilstanden tussen de koningen van Engeland en Frankrijk. De Franse koningen zochten bescherming dieper land inwaarts en maakten van de kastelen langs de Loire niet alleen versterkte burchten, maar ook fraaie residenties. Vandaag trachten deze kastelen zich te onderscheiden door de manier waarop ze hun historisch patrimonium aan de bezoeker voorstellen. Sommigen kiezen voor een sterke audio-visueel aanpak, noodgedwongen omdat er weinig oorspronkelijk materiaal overblijft, op de ruïnes na, zoals het Kasteel van Chinon. Anderen mikken op een doordachte presentatie van hun rijke bezittingen, bij voorbeeld het Kasteel van Langeais. Het Kasteel van Loche legt de nadruk op zijn bewoners en hun leefomstandigheden. Een interessante keuze als je weet dat de beeldschone en modebewuste Agnes Sorel, de ‘maitresse’ van Karel VII, er verbleef. Zij was het die als eerste het decolté en de blote schouder aan de Franse hoven introduceerde.
Nieuwe Yamaha’s V-6 van de topstukken, gebaseerd op een ontwerp geïnspireerd door de school van Rogier Van der Weyden, eind 15de eeuw waarin wol en schitterende zijde werden verwerkt. De grote hal van het kasteel was het toneel van de bruiloft tussen Anna van Bretagne en Koning Karel VIII van Frankrijk op 6 december 1491. Het politiek geregelde huwelijk moest de relatie en eenheid tussen Engeland en Frankrijk versterken en behouden. In 1886 kocht Jacques Siegfried het Kasteel van Langeais en begon aan het herstel en de restauratie. Hij installeerde een prachtige collectie tapijten en antieke meubelen. Hij schonk het kasteel aan het Institut de France, de huidige eigenaar van het kasteel. Het Kasteel van Langeais geeft een schitterend beeld van het middeleeuwse leven. Een tijdelijke tentoonstelling evoceerde een middeleeuws banket. Met alles erop en eraan, zelfs met dubbel gelaagd tafelkleed waarbij de rand diende om de handen af te vegen, want aan de karrenvrachten soep, geroosterd vlees en taarten te zien werd er stevig toegetast. Onze belangstelling ging uit naar de ‘entre-met’ of het tussengerecht. Dat diende niet om op te eten, maar om indruk te maken op de tafelgasten. Zo liet de kasteelheer een vuurspuwend goud gelakt everzwijn opdienen. Typisch voor de middeleeuwen, na het bakken en braden werden de dieren zo natuurgetrouw mogelijk gereconstrueerd op de schotel. Zo zie je fazanten op hun nestje zitten en als ja wat dieper graaft kan je de hand leggen op een kruidig gebakken bil- of borstpartij. Gebakken of geroosterd vlees genoot meer aanzien dan gekookt voedsel, dat had met de hiërarchie van de nauurelementen te maken. Kook vlees was voor de lagere klasse, de heren aten vlees dat met vuur was bereid. DE TOEGANG TOT HET KASTEEL VAN LANGEAIS. MET ONDER MEER EEN FANTASTISCHE COLLECTIE VLAAMSE WANDTAPIJTEN EN
EEN RIJKE
COLLECTIE MEUBELEN EN GEBRUIKSVOORWERPEN BIEDT HET KASTEEL EEN INTRIGEREND BEELD VAN HET MIDDELEEUWSE LEVEN.
BOOT 2010 december
27 HET KASTEEL VAN CHINON BESTAAT UIT DE RUÏNES VAN DRIE KASTELEN UIT DE 12E TOT DE 14E EEUW. EEN PERMANENTE TENTOONSTELLING IS GEWIJD AAN HET LEVEN VAN JEANNE D’ARC.
Kasteel van Chinon, de muren ademen gruwel Het kasteel van Chinon, is een indrukwekkende middeleeuwse vesting, 500 meter lang en 100 meter breed, met uitzicht op de rivier de Vienne. Chinon was de hoofdresidentie van de koningen van Engeland (1154-1205) en vervolgens die van de koningen van Frankrijk (1417-1450). Een eerste stenen slot werd in de 11e eeuw op het plateau opgetrokken door de graven van Blois, en vervangen door de graven van Anjou.
Het kasteel van Chinon was ook een tijdje de hoofdresidentie van de koningen van Engeland (1154-1205). In het museum komen de geschiedenis van Frankrijk en Engeland samen. In het midden van deze burcht bevindt zich het vorstelijk woonverblijf, de grote zaal van Karel VIII. Het is de grootste omwalling van de drie.
De Franse koning Karel VII liet een geheime gang aanleggen om zijn maîtresse Agnes Sorel te bezoeken. Dat kwam niet goed aan het hof en Agnes moest uiteindelijk Chinon verlaten, maar kreeg het Kasteel van Loche tot haar beschikking, zeker Vanwege de oorlog met Engeland achtte Karel VII het raadzaam het Louvre, de geen armoedig optrekje. residentie in Parijs, te verlaten voor een veiliger oord. Omdat de Loirevallei rustiger was, week de Franse hofhouding in 1427 uit naar het kasteel van Chinon. Tot 1450 Je voelt de bewogenheid nog in de sobere gangen, want de stenen muren waren zouden de Franse koningen het als hun voornaamste verblijfplaats houden. getuigen van vreselijke taferelen. Zo werden tal van tempeliers opgesloten en gefolterd in Chinon, tientallen stierven op de brandstapel. In feite bestaat het complex uit de ruïnes van drie kastelen uit de 12e tot de 14e De Tempelorde, gesticht in 1120 door Hugo van Payens en de Vlaming Godfried van eeuw. Het is gebouwd op antieke Romeinse versterkingen en bestaat uit drie Sint-Omaars, vervoerde grote geldsommen van en naar het Heilige Land. Daardoor kastelen gescheiden door diepe ravijnen. ontwikkelde zij zich tot een internationaal bankiershuis. Terwijl vandaag onverantHet Fort Saint-Georges ligt aan de oostkant. Van de eerste burcht is maar weinig woorde bankiers de hulp krijgen van de overheid, hield de koning van Frankrijk er overgebleven. Het Château du Milieu ligt uiteraard in het midden. een andere aanpak op na. Hij stond zwaar in de schuld bij de tempeliers en zag met In de Tour de l’Horloge of de klokkentoren bevindt zich een permanente tentoon- lede ogen hun macht groeien. Filips de Schone besliste dan maar om de orde te stelling over het leven van Jeanne d’Arc. Op de bovenste verdieping krijg je een laten vervolgen wegens ketterij. Op vrijdag 13 oktober 1307 liet hij alle tempeliers schitterend uitzicht over de vallei van de Vienne. in zijn rijk arresteren en hen letterlijk, het vuur aan de schenen te leggen.
28 december 2010 BOOT
Val de Loire
HET KASTEEL VAN LOCHES DOMINEERT HET DORP, LODEWIJK XI LIET HET OMBOUWEN TOT STAATSGEVANGENIS. GRAFFITI VAN GEVANGENEN ZIJN OP TAL VAN CELMUREN TERUG TE VINDEN.
Kasteel van Loches Aan de bouw van het Château de Loches is begonnen in de 9e eeuw. Het kasteel is gelegen op meer dan 480 meter boven de rivier Indre en domineert daardoor het dorp Loches.
Tegenwoordig is het eigendom van de gemeente Loches en is het, samen met het klooster Saint-Ours, onderdeel van de ‘Cité Royale de Loches’ waar je een wandeling kan maken langsheen restanten uit het neolithicum doorheen de middeleeuwse tuin, de donjon en tevens kennis kan maken met de laatste ingrepen uit de renaissance tijd. Daarna raakte de site in verval, maar wat gevrijwaard is geeft een ongemeen boeiend beeld van onder meer de verdedigingswapens, de ridders en hun harnassen en de gevangenissen, waar nog graffiti terug te vinden zijn.
Het kasteel is veroverd en bezet geweest door Hendrik II van Engeland en zijn zoon Richard I van Engeland (Richard I Leeuwenhart) gedurende de 12e eeuw. Het weerstond de aanvallen van koning Filips II van Frankrijk in de oorlog tussen beide landen om de heerschappij van Frankrijk. Uiteindelijk werd het kasteel heroverd door koning Filips II van Frankrijk in 1205. In zijn opdracht werd het kasteel omgebouwd tot een gigantisch militair fort. Het kasteel zou een van de favoriete verblijven van koning Karel VII van Frankrijk worden. Hij schonk het aan zijn maîtresse Agnès Sorel, nadat die zich in het Kasteel van Chinon onmogelijk gemaakt had. Door koning Lodewijk XI van Frankrijk werd het, nadat hij er was opgegroeid, verbouwd tot staatsgevangenis, omdat hij de voorkeur gaf aan het koninklijk Kasteel van Amboise. Gedurende de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog tegen de Engelsen, gefinancierd en gesteund door Frankrijk, gebruikte koning Lodewijk XVI van Frankrijk het kasteel als gevangenis voor Engelse krijgsgevangenen. In de tijd van de Franse Revolutie is het kasteel zwaar beschadigd geraakt. In 1806 begon de grote restauratie maar vandaag de dag zijn er nog steeds delen als ruïne zichtbaar.
ANGENS SOREL STOND
MODEL VOOR DEZE MARIA
SCHILDERIJ VAN JEAN FOUQUET CA. 1450. ZIJ ZOU HET DECOLTÉ’
GEÏNTRODUCEERD HEBBEN AAN HET FRANSE HOF. HIER BIEDT ZE WEL EEN HEEL DIEPE INKIJK.
Val de Loire
BOOT 2010 december
29
DOMAINE DE LA NOBLAIE IS EEUWENOUD.DE FAMILIE MANZAGOL - BILLARD BESCHIKT NU OVER18 HECTARE CHENIN EN CABERNET FRANC DRUIVEN.
En nu tijd voor een wijnkasteel Wie zich een kasteelindigestie wil besparen kan een wijnkasteel bezoeken, voor de verandering. Wij stapten even af bij het familiaal wijnbedrijf ‘Domaine de la Noblaie’, in het hartje van Chinon, niet echt een kasteel maar een allerhartelijkst ‘domaine’ met 18 hectare wijngaard, op de linkeroever van de Vienne rivier. ,,Het domein is integraal ‘Appelation d’Origine Contrôlée’ met 5 procent Chenin en 95 procent Cabernet-Franc druiven op een klei-kalkbodem”, legt eigenaar François Billard uit. In 1952 kocht een uitgeweken Parijs echtpaar, Jaqueline en Pierre Manzagol, een klein domein van 5 hectare. In 1968 huwde Pierre de dochter en als pas gediplomeerd wijnoenoloog verdeelde hij zijn tijd tussen lesgeven en de uitbouw van het domein tot zijn huidige omvang. In 2003 nam zoon Jérôme het bedrijf in handen. ,,Onze wijnen brengen een tijdje door op eiken vaten om hun persoonlijkheid te ontwikkelen zonder het karakter van het gebied te verdoezelen’’, stelt de wijnbouwer. Zo brengt ‘La Part des Anges blanc’, op DE WIJNEN BRENGEN EEN TIJDJE DOOR, OP EIKEN VATEN.
basis van de mooiste Chenin druiven van het domein, 12 maanden door op eiken vaten en dat zorgt voor een perfect huwelijk tussen het hout en de druif. Op basis van de Cabernet-Franc wordt ook een tedere en delicate rosé wijn gemaakt. ,,De pluk gebeurt manueel en dat laat toe om de druiven te selecteren op het moment dat ze de juiste rijpheid hebben want dat is bepalend voor de kwaliteit van het eindproduct”, geeft de wijnbouwer ons nog mee.
HET VOLLEDIGE DOMEIN GENIET HET AOC -LABEL EN DIVERSE WIJNEN WERDEN BEKROOND.
La Noblaie blanc is gebaseerd op Chenin druiven op wijnstammen die 50 jaar oud zijn. Dat levert een droge maar toch fruitige wijn op met een lange afdronk. En dan volgt het spelletje ‘op zoek naar de smaken’. Je proeft exotisch fruit, een vleugje cassis en een toets naaldhout in de afdronk. Gelukkig zit er geen vermoeden van houtskool in, zoals wijnkenners soms ervaren, want ik zou bij god niet weten hou dat dan zou moeten smaken. Het domein heeft veel Belgische klanten die bij terugkeer uit het zuiden, hun wijnvoorraad komen inslagen. DE STAM VAN DE DRUIVEN IS MINSTENS 50 JAAR OUD.
30 december 2010 BOOT
Val de Loire Geklopte peer, het einde van de scheurbuik Er bestaat nog geen zelfhulpgroep voor ‘poire tapée’ of ‘geklopte peren’ en toch, op de hoeve van de familie Herin in Quinçay bij Rivarennes, krijgen zij het wel hard te verduren. Rivarennes was eeuwen lang de hoofdstad van de ‘poires tapées’, maar de laatste decennia was deze culinair specialiteit van de markt verdwenen omdat er niet echt meer nood aan was. Gedurende eeuwen had de ‘poire tapée’ menig zeeman gered van scheurbuik, een vreselijke ziekte die optreedt bij gebrek aan vitamine C. Scheurbuik, ook wel scorbuut of ascorbinezuurdeficiëntie genoemd, is eenvoudig vast te stellen, de tanden vallen uit na zwellingen en bloedingen van het tandvlees. De ziekte kwam in vroeger eeuwen op zeilschepen op de grote vaart veel voor. Onbehandelde scheurbuik is na verloop van tijd dodelijk. Het was de Britse marinearts James Lind (1716-1794)die als eerste een verband legde tussen de symptomen van scheurbuik en het eten van citrusvruchten. De Engelse mariniers kregen citroensap te drinken om de ziekte te voorkomen. Dat leverde hen de bijnaam ‘Limeys’ op.
Geen moeilijke keuze, zuurkool of ‘geklopte peer’ om scheurbuik te vermijden.
DE PEREN WORDEN
GESCHILD, EEN HANDIG MACHIENTJE HELPT DAARBIJ MAAR ER KOMT NOG VEEL HANDWERK BIJ KIJKEN.
DE OVEN WORDT MET
HOUT GESTOOKT, WANNEER DIE OP TEMPERATUUR IS, BEGINT VOOR DE PEREN
HET DESHYDRATATIEPRO-
CES DAT 100 TOT 140
Halverwege de 18e eeuw kwam men er achter dat ook het eten van het goed houdbare zuurkool het optreden van scheurbuik kon voorkomen. Maar in Frankrijk had men de ‘poire tapée’ ontdekt als leverancier van vitamine C aan boord. De peren uit de fruitrijke Loire regio werden in een oven gedurende een paar dagen en nachten langzaam gedroogd, zodat alle vocht eruit verdween. Zo konden ze lange tijd bewaard worden. Maar er was één klein probleempje. De lucht die in het klokhuis achterbleef zorgde na verloop van tijd voor schimmel. Maar daar hadden de geniale Fransen vlug wat op gevonden. Zij gaven de peren een ferme tik van de hamer waardoor de lucht uit het zaadhuis verdween en de peren maandenlang bewaard konden blijven. Zeg nu zelf, als je kan kiezen tussen zuurkool en ‘geklopte peer’ om scheurbuik te vermijden, dan is de keuze toch vlug gemaakt. Vandaag wordt ‘poire tapée’ culinair gebruikt, omdat ze totaal geen vocht bevatten worden ze opgewerkt met onder meer Vin de Touraine of Vouvray, maar ook met ‘eau de vie’ of cider en dat heeft verkwikkende resultaten. In de keuken zijn ‘Gésier à la poire tapée’ of ‘Maigret de canard à la poire tapée’ topgerechten. In de dessert sfeer scoort ‘Poiré tapée à, la glace vanille’ zeer goed. De artisanale productie van de traditionele ‘poir tapée’ wordt je van a tot z uit de doeken gedaan in de troglodieten kelders van de familie Herin. Na het wassen en schillen wordt de houtoven gestookt en kunnen de peren hun dehydratiekuur beginnen. Een proefsessie van de verschillende toepassingen geeft bezoekers met culinaire ambities alvast een voorsmaakje van de mogelijkheden.
UREN DUURT.
DE GEDROOGDE PEER
MOET ERAAN GELOVEN, DE
HAMER IS VERVANGEN DOOR EEN SPECIAAL WERKTUIG WAARMEE DE LUCHT UIT HET KLOKHUIS WORDT ‘GEKLOPT’.
DIT IS ZE DAN IN AL HAAR
GLORIE, DE ‘GEKLOPTE PEER ’ OF ‘POIRE TAPÉE’.
NIET OM
NAAR TE KIJKEN, MAAR OM
TE PROEVEN. ZEER GECONCENTREERDE SMAAK.
Zeilvakantie als opstapper
WAS IN 1515 TE GAST IN HET KASTEEL VAN AMBOISE ONDER FRANS I, EEN PAAR JAAR LATER ZOU HIJ ER OVERLIJDEN.
EEN HELLEND VLAK IN DE TORENS BRACHT DE RUITERS OP HET 40 METER HOGE BINNENPLEIN. HET LIJKEN DE VOORLOPERS VAN DE PARKEERTORENS.
Hun zoon Karel VIII koos er echter voor zelf op het kasteel te wonen met zijn vrouw Anna. Van alle vorsten leefden zij het langst op Amboise. Hun emblemen, een zwaard van vuur en een hermelijnenstaart, zijn dan ook in veel kamers van het kasteel te vinden. Ook heeft Karel VIII het een en ander verbouwd aan het kasteel, o.a. de twee bekende Tour des Minimes (de ruiterstorens). Deze torens met een diameter van 21 meter zijn bekend vanwege de tredenloze opgang
voor ruiters naar het terras 40 meter daarboven. Met een beetje goede wil kan je zeggen dat deze Karel de uitvinder is van de eerste parkeertorens die wij vandaag kennen. En echt voor de ’petite histoire’, Karel, die maar net 1,5 meter groot was stierf op 7 april 1498 nadat hij zijn hoofd stootte aan een draagbalk boven een kasteeldeur. Het kasteel beleefde zijn grootste bloeiperiode onder Frans I, die Leonardo da Vinci in 1515 als gast naar Amboise liet komen. Da Vinci woonde tijdens zijn verblijf in het Clos-Lucé, dat via een ondergrondse gang in verbinding staat met het kasteel. Hij overleed, volgens de legende, met zijn hoofd in de armen van Frans I. Zijn stoffelijk overschot ligt in de Chapelle Saint Hubert van het kasteel. In 1560 verliet het Franse hof het kasteel en keerde nooit meer terug. Tijdens de Franse Revolutie werd het grootste gedeelte van het kasteel verwoest, tegenwoordig is nog maar een klein deel van het oorspronkelijke kasteel te zien. Koning Lodewijk Filips en later zijn erfgenamen deden hun uiterste best om het kasteel te herstellen, maar tijdens de invasie van de Nazi’s in 1940 liep het kasteel weer schade op. Tegenwoordig is het kasteel nog altijd eigendom van een afstammeling van Lodewijk Filips maar het beheer is in handen van de Fondation Saint Louis. Deze stichting wil zowel het herstel als de uitstraling van het Kasteel van Amboise bevorderen en organiseert concerten, tentoonstellingen en conferenties, naast uiteraard vrije en geleide bezoeken.
31
Kasteel van Amboise, da Vinci en de voorloper van de parkeertoren Het Kasteel van Amboise torent hoog boven de stad uit en is gebouwd op een rots die al eeuwenlang wordt gezien als een ideale observatiepost voor de loop van de Loire. Dit kasteel is vandaag in handen van en privé stichting, de Fondation Saint Louis. De overheid waakt er wel over dat de exploitatie en renovatie van de site in functie van de historische waarde gebeurt, maar het zijn de privé sponsors die de budgetten samenbrengen. Zijn geschiedenis begint in de elfde eeuw, toen graaf Fulco III van Anjou begon met de bouw van een stenen vesting. Zijn vesting werd door de eeuwen heen verstevigd en uitgebreid tot ze in 1434 in handen kwam van koning Karel VII van Frankrijk. Hij nam ze over van de vorige eigenaar, Lodewijk van Amboise, die in 1431 werd geëxecuteerd vanwege samenspanning tegen de koning. Jarenlang was het kasteel eigendom van de koningen van Frankrijk, die het kasteel veelvuldig als residentie voor zichzelf of hun gezinsleden gebruikten. Zo liet Lodewijk XI zijn vrouw Charlotte van Savoye en kinderen op het kasteel wonen.
BOOT 2010 december
LEONARDO DA VINCI
32 december 2010 BOOT
Val de Loire
De beste fles is deze met de mooiste herinnering Een aan te raden halte alvorens de trossen los te gooien zijn de ‘Caves Duhard’ de wijnkelders waar de vierde generatie Chinon, Bourgueil, Vouvray en Montlouis bewaart van 1874 tot vandaag. Een wijnproeverij in deze troglodieten kelders die in de 16de eeuw in de kalksteen gehakt werden, biedt een combinatie van oude en jonge wijnen die een verrassend nieuw pallet ten toon spreiden wanneer ze gedegusteerd worden samen met een assortiment kaas. We stelden vast dat onze woordenschat bij het definiëren van wijn wel erg beperkt is. Naast droog, halfdroog en zoet leren we er tal van varianten kennen. ‘Caves Duhard’ heeft geen eigen wijngaarden, maar koopt druiven aan en vinifieert en bottelt deze. Dat resulteert in een indrukwekkende collectie wijnen, waarvan de oudsten die te koop aangeboden worden teruggaan tot eind jaren 40. Een fles Vouvray uit 1949 betaal je vandaag 200 euro en voor een Montlouis demi-sec uit 1958 moet je 64 euro neertellen. In verborgen kelders, niet toegankelijk voor het publiek, heeft eigenaar Duhard investeringswijnen liggen. Nu spaargelden weinig intrest opleveren en beurzen voor sommigen al te volatiel zijn, kiezen mensen steeds vaker voor een belegging in wijn. Het sterkste groeipotentieel ziet Duhard, in tegenstelling tot wat traditioneel gedacht wordt, in de witte wijnen. Omdat het bewaren in ideale omstandigheden van cruciaal belang is voor de wijn, worden voor de investeerders de wijnen in de kelders Duhard bewaard. Onaangeroerd en in alle rust kunnen zij er hun magisch smaakpotentieel ontwikkelen. Om de zoveel jaren wordt een fles opgeofferd om het ‘part des anges’ van de andere wijnen aan te vullen. Het gedeelte van de wijn dat met de jaren vervliegt kreeg de poëtisch naam het ‘deeltje van de engelen’. Duhard houdt er een te waarderen filosofie op na. De waarde van een fles wordt maar voor een kwart bepaald door de inhoud, driekwart heeft te maken met het gezelschap en de sfeer waarin de fles genuttigd wordt, stelt hij. De beste fles is dan ook deze waaraan men de beste herinneringen bewaard.
WITTE WIJN IS DE BETERE BEWAARWIJN VOLGENS CAVES DUHARD. EEN FLES VOUVRAY UIT 1949 (NOG SLECHTS 12 OP VOORRAAD) KOST VANDAAG 200 EURO.
Millière-Raboton, de laatste schippersfamilie Met het kasteel van Amboise op de achtergrond stappen we aan boord van een van de weinig resterende ‘toues de Loire’, traditionele vrachtboten met platte bodem en vierkant zeil. Vandaag ook voorzien van een 9 pk buitenboordmotor en een schipper, die wanneer nodig, in het water springt om de boot over de keien of een zandbank te sleuren. We gaan de ‘wilde’ Loire verkennen, wild te begrijpen in de zin dat zij zo goed als niet aan banden werd gelegd door kanalisering en andere ingrepen met het oog op een efficiënte bevaarbaarheid. Eeuwenlang was de Loire de commerciële slagader van de streek, maar het was niet eenvoudig voor de schippers van de vrachtschepen om alle natuurlijke hindernissen te overwinnen. De Stichting Millière-Raboton, genoemd naar een van de laatste schippersfamilies op de Loire, wil de beleving van de Loire nieuw leven inblazen. Jean Ley, voorzitter en stichter van deze vereniging is een verdwaalde Parijzenaar die zijn hart aan de Loire verloren heeft. Met een replica van een traditionele ‘toue de loire’ een werkboot voor goederentransport, kan hij 10 tot 12 personen een unieke tocht over de Loire bieden, bij dag en nacht. De houten boot is ongeveer 12 op 3 meter en heeft een geringe diepgang. Een vierkant steunzeil helpt de schipper die de boot met een stok voortbeweegt. De verheven boeg tilt de boot over hindernissen in het water, maar om het achtersteven er overheen te krijgen is aardig wat mankracht nodig. Van op het vierkant achtersteven wierpen vroeger vissers hun netten uit. De Loire, tenslotte een relatie Aan boord van onze ‘toue de loire’ wacht ons een ‘casse croute’, dat is geen maaltijd, maar een zalig tussendoortje dat naargelang de honger meer of minder uitgebreid is. De Caves Duhard voorzien ons van de wijnen die van een ‘casse croute’ een feest maken, want we tellen meer flessen dan ‘pain français’. We delen het brood en de wijn en vinden als beleg de typische streekproducten terug, geitenkaas, rillettes, droge worsten en buikspek. Duhard heeft bij de kaas en het vlees genoteerd welke wijn we moeten degusteren. Na de tweede fles is het schema zoek, maar niemand die zich daarover bekreunt. De zon in een glas wijn, een lyrische schipper die ons door vernauwingen en langs zandbanken sleurt en een ongelooflijk lichtspel in het water, dit is puur emotie, genieten van het eenvoudige met harde ruwe planken als zitbank in een primitieve ‘toue de loire’.
Af en toe ploegt de buitenboordmotor als een motorhak door het ondiepe zand. ,,Een beetje tuinbouw op de Loire,” zegt schipper Jean Ley. Voor hem is varen op de Loire geen beroep maar een relatie. ,,Een relatie die je uitbouwt met het water, met de stroming, met het zand en de vegetatie op de oevers en de eilanden.” Zijn grote liefde zijn de bevers die teruggekeerd zijn op de Loire en er duidelijk hun sporen achterlaten. Mocht het zwemmen met dolfijnen nog niet uitgevonden zijn, Jean Ley zou het zwemmen met bevers als nieuw therapeutisch project naar voor schuiven.
WELKOM AAN BOORD! TIJDENS EEN TOCHT OP DE LOIRE MET EEN TRADITIONELE VRACHTBOOT, EEN ‘TOUE DE LOIRE’, MAAKT MEN KENNIS MET STROOMVERSNELLINGEN, ZANDBANKEN, EEN HEERLIJKE ‘CASSE CROUTE’ MET AANGEPASTE WIJNEN EN EEN LEVENSWIJZE SCHIPPER... MEER MOET DAT NIET ZIJN.
REPORTAGE GEREALISEERD IN SAMENWERKING MET HET COMITÉ RÉGIONAL DU TOURISME CENTRE: WWW.VISALOIRE.COM WWW.TOURAINELLOIREVALLEY.COM WWW.RAILEUROPE.COM
VOOR SPECIFIEKE VRAGEN OVER DE REGIO, STUUR EEN MAIL NAAR: POSITIF.JESSY@SKYNET.BE
33
,,Je kan de Loire niet bezitten”, gaat Jean op de lyrisch toer door, ,,het is als in de liefde, je trekt aan en je stoot af omdat je teveel op zoek gaat naar jezelf in een geliefde en dat komt nooit goed...” Ja, ja, rivieren en vrouwen, moest er geen TGV wachten in het station van Saint Pierre des Corps met bestemming Brussel, we hadden zeker de zonsondergang op de Loire gehaald zonder één moment van verveling. Wat gaf Caves Duhard ons als slotboodschap mee? Een goede wijn is die waar men de beste herinnering aan heeft. De nagel op de kop.
BOOT 2010 december
,,De relatie met de Loire kan alleen in diep respect uitgebouwd worden”, vervolgt hij. ,,Want de Loire is veeleisend, zij is onberekenbaar, wispelturig, humeurig, in feite heel vrouwelijk”, stelt Jean op basis van vroegere ervaringen, ,,maar zij kan zoveel schoonheid bieden dat je jezelf er in verliest.” En dat is wat er gebeurd is met schipper Jean Ley, zijn turbulent leven is Parijs heeft hij achter zich gelaten en hier komt hij tot rust, in de armen van de Loire.
34 december 2010 BOOT
Rodman Spirit 31, vernieuwing in de praktijk Het Spaanse Rodman stelde op de internationale najaarsbeurzen het eerste model uit een nieuwe reeks voor, de Spirit 31. Een motorjacht in de min 10 meter categorie dat voor een aantal vernieuwende ideeÍn zorgt, zoals de ronde zitbank op het achterdek die in twee helften openschuift. Rodman wil met de Spirit reeks een nieuw design concept, nieuwe functies en een eigen stijl en persoonlijkheid benadrukken. Het designteam van Fulvio de Simoni’s combineerde ervaring en nieuwe inzichten.
U
iterlijk oogt de nieuwe Rodman Spirit 31, waarvan de romplengte 7,95 m bedraagt en de lengte over alles 9,48 m, heel apart door een zo goed als rechte boeg en een rond achtersteven. Samen een geslaagde combinatie van een klassieke en hedendaagse look. De rechte boeg is typisch voor jachten ontworpen voor de Atlantische kusten, sterk, veilig en betrouwbaar in alle vaaromstandigheden. Deze boot is uitgevoerd onder de specificaties van de categorie B.
Overtrekken van kussens voor boten, caravans en mobilhomes. Grote keuze in stoffen leder en lederlook, bestand tegen zon en zeewater. Ook aangepaste overgordijnen leverbaar. Matrassen in alle maten en vormen. Kwaliteiten nasi viscose traagschuim, latex en koudschuim. Lattenbodems op maat Appelstraat 27 - 9300 Aalst Tel.: 0498/12 31 02 - 0475/30 69 47
cobbaertguy@gmail.com
Gratis prijsbestek. www.cobbaertguy.be
������������������
���������������������� �������������������������������� ��������������������������������� ����������������������� �����������������
De Rodman Spirit 31 richt zich zowel tot de instappers als tot de ervaren schippers en kan uitgerust worden met enkele of dubbele motoren. De nieuwe Spirit reeks brengt Rodman zowel in een hardtop, flybridge als open versie.
Technische gegevens Rodman Spirit 31 Design Categorie: B Maximum aantal personen: 8 Lengte over alles: 9,48 m Romplengte: 7,95 m Breedte: 3,36 m Diepgang: 0,59 m Maximum waterverplaatsing: 5,.9 ton (één motor) / 6.3 ton ( twee motoren) Opslagtank: 450 liter Watertank: 110 liter Vuilwatertank: 61 liter Motoren: 1 X Nanni T4 200 PK / 1 X Volvo D4 225 PK / 1 X Volvo D4 300 PK / 2 X Volvo D3 170 PK / 2 X Volvo D3 220 PK Maximum snelheid: 21 / 22 / 25 / 25/ 27 knopen Kruissnelheid: 16/ 17 / 19 / 17 / 19 knopen Bereik bij economisch varen: 230 / 220 / 200 / 180 / 170 mijlen Verdeling in België: Aqualift, Nieuwpoort. Tel. 0475/ 449 968 - www.aqualift.net
35
������������������������� ������������������
BOOT 2010 december
Functionele indeling ruimte De indeling van de ruimte is zeer goed uitgekiend en biedt een hoog niveau van comfort en functionaliteit. De ronde zitbank op de achterplecht is wel het meest in het oog springend. In gesloten vorm zitten de gasten veilig op het achterdek en bij het ankeren wordt het volledig achterdek een terras, aansluitend op de stuurcabine of een zwemplatform. In halfopen toestand is er plaats voor twee extra stoelen en vinden acht personen er ongehinderd een plaats. In de stuurcabine is een L-vormig sofa bed terug te vinden aan bakboord met daaronder opbergruimte. Aan stuurboord bevindt zich de keuken waar koelkast en microgolfoven kunnen ingebouwd worden. Onderdeks is de achtercabine voorzien van een dubbelbed, een kleerkast en opbergschappen. In de hardtop stuurt een bovenluik licht doorheen het hele interieur. Aan bakboord bevindt zich een tweede cabine en de natte cel met douche en toilet.
Stoffeerdersbedrijf Cobbaert Guy
Nautische berichten Garda Solar, boerenklomp op zonne-energie De organisatoren van de ‘Frisian Solar Challenge’, de jaarlijkse wedstrijd voor boten aangedreven door zonne-energie langs de Friese Elfsteden parcours zullen het nooit gedacht hebben, maar hun wedstrijd ligt aan de basis van de eerste ‘pedalo’ op zonnenergie. Met een beetje goede wil herken je in de rompvorm
36 december 2010 BOOT
zelfs een Hollandse boerenklomp.
Marinekart, de lichtste en de snelste… 41 km/u met 6 pk buitenboord Snelheid op het water blijft bootliefhebbers in de ban houden. Maar gulzige motoren en dure brandstof zetten vaak een domper op de vreugde. De ontwerpers van de ‘Marinekart’ presenteerden in Genua een alternatief speedbootje dat de bestuurder een ‘kartinggevoel’ op het water bezorgt. Op basis van een 8 pk buitenboordmotor wordt een topsnelheid van 41 km/u in het vooruitzicht gesteld met een verbruik dat net onder de twee liter per uur blijft. Snelheidsfreaks zouden voor minder uit de bol gaan. Daar blijft het niet bij, voorzien van een 9,9 pk buitenboord zou de Marinekart een top van 47 km/u halen. Deze verbijsterende resultaten zouden waargemaakt worden door een gloednieuw ontwerp van het Zwitserse bedrijf EagleSky. Hun uitvalsbasis is Chiasso, op een boogscheut van Italië. Door gebruik te maken van een innovatief ontwerp en een sandwich epoxy constructie onder vacuum wordt een lichte en stijve romp verkregen. Dit is een bouwmethode die vaak bij zeiljachten wordt toegepast. Zo weegt het 3,40 meter lange en 1,36 m brede bootje net geen 50 kg. Het lichtgewicht laat toe om de boot op het dak van een auto te vervoeren.
Ook bij het ontwerpen van de accessoires speelde gewichtsbeperking een belangrijke rol. Het bedrijf ontwikkelde een eigen afstandsbediening die op een paar seconden los te koppelen is. Er bestaat zo een grote belangstelling voor dit mechanisch bedieningssysteem dat de ontwerpers er een patent op namen Het eerste model van de Marinekart kreeg op basis van de lengte de typebenaming 338 mee. Het bedrijf positioneert het bootje naast een puur ‘fun’ object om op zoek te gaan naar snelheidssensatie op het water ook als tender, familie en visboot. In het laatste geval kan een elektrische buitenboordmotor aangehangen worden. Testen met een elektrische aandrijving toonden de grote efficiëntie van de romp aan. Volgens de ontwerpers is hun romp de enige die op basis van een elektrische motor praktisch onmiddellijk in plané gaat. Het zal dan waarschijnlijk een van de eerste malen zijn dat een puur op snelheid gebouwd ontwerp een ecologisch afgeleide toepassing vindt. Eaglesky Ltd. wil het publiek betaalbaar bootplezier brengen, hun Marinakart 338 werd op de beurs in Genua aangeboden voor net geen 6.000 euro.
Het Italiaanse team, dat twee jaar gelden aan deze wedstrijd deelname, raakt zo in de ban van de door zon aangedreven boten dat het bij terugkeer in eigen land aan het ontwerpen gaat. Het resultaat van de denk- en doe oefening was voor het eerst te zien op de bootshow in Genua. De ‘Granda Solar’ is een nieuwe 100 procent recycleerbare boot die door een elektrische motor wordt aangedreven en die gevoed wordt door zonnepanelen, verwerkt in de overkoepelende zonnetent. De boot mikt niet alleen op het ecologische, maar zet ook sterk in op comfort en relax varen.Het vaartuig ziet er dan ook uit als een organisch gevormde bubbel met dubbele romp en comfortabele uitsparingen waarin de bemanning zich kan neervlijen zoals in een ‘chaise longue’. De boot heeft een lengte van 4 meter en is 2 meter breed en 1meter hoog. Weegt 250 kg en heeft een diepgang van 30 centimeter. Bedoeling van de jonge initiatiefnemers is met de Garda Solar een alternatief te bieden voor de vele waterfietsen die op meren en binnenwateren gebruikt worden. Het vaartuig kan vier personen in lig of sluimertoestand laten genieten van natuurgebieden waar vervuiling van gelijk welke soort uit den boze is. Het prototype is maagdelijk blank, maar verhuurbedrijven kunnen de boten in eigen kleuren laten bouwen. De serieproductie zal uitgevoerd worden in slagvast polyethyleen en de marktintrductie in Italië is voorzien in 2011, waarna de enthousiaste zaakvoerders de Granda Solar willen uitrollen over het hele Europese vasteland. De Garda Solar is voorzien op 4 personen met een maximum gewicht van 400 kg. Met een 5 Kwh baterij en een 1000 W motor in combinatie met 250 Wp fotovoltaïsche cellen zou dit een autonomie van 1 dag moeten opleveren.
Nog nooit gingen Vissen en Toervaren Zo perfect samen BOOT 2010 september - oktober
37
Rhéa
800 Timonier
De authentieke kwaliteit en zeewaardigheid van Rhéa Marine, La Rochelle
����
������������
Gamma Timonier: 650 – 750 – 800 – 850 – 900 –1100
dealer sinds 1992
Ensure the fun!
Gamma Open: 750 – 850 - 900 Gamma Trawler 43 - 47 -57 - 67
Verkoop van originele Volvo Penta onderdelen Onderhoud en herstellingen Verkoop Volvo Penta motoren (diesel en benzine) Diverse motoren leverbaar uit voorraad
In België in exclusiviteit:
Marine technics Werfkaai 43 B-8380 Zeebrugge Marine en Industrie Kant Antwerpen nv Schouwkensstraat 5 - B-2030 Antwerpen T +32 3 543 98 61 00 - F +32 3 543 61 09 volvopenta@kantmarine.be - www.kantmarine.be
T. + 32 (0)50 54 60 31 F. + 32 (0)50 54 52 55
info@marine-technics.be www.marine-technics.be
38 december 2010 BOOT
Carbon masten & tuigage
Grijs-zwarte toekomst voor zeilen Neen, het is geen nieuw modisch akkefietje, als het aan North Sails ligt kleuren de topzeilen in de toekomst grijs-zwart. Dat heeft alles met de doorbraak van een materiaal waarin de nieuwe 3Di zeilen gerealiseerd worden, een combinatie van Carbon, Dyneema en Aramide vezels.
DE VEZELBANEN VAN DE 3DI ZEILEN WORDEN IN
DIVERSE RICHTINGEN AANGE BRACHT IN FUNCTIE VAN DE KRACHTEN DIE ER ZULLEN OP INWERKEN. (FOTO NORTH
SAILS)
In 2007 pakte het Zwitserse Alinghi team tijdens de strijd om de America’s Cup in Valencia uit met zwarte zeilen. Zij hadden een nieuwe technologie op punt gesteld en gebrevetteerd. North Sails kocht dit brevet en maakt vandaag werk van de commercialisatie hiervan. Maar wat is nu 3Di of ‘Three Dimenional Interleaved’? Het gaat om een productietechnologie die toelaat om zeilen te realiseren waarvan de mechanische eigenschappen deze van een vast profiel benaderen. Dit profiel wordt opgebouwd uit verschillende geïmpregneerde banden flexibel composiet membraam die in verschillende richtingen over mekaar gelegd worden en daarna op een mal gebakken in de gewenste drie dimensionale vorm. Dit zijn de mallen die ook voor de 3DL zeilen worden gebruikt.
De banden zijn samengesteld uit een mengsel van Carbon, Dyneema en Aramide. Deze vezels vormen het hoofdbestanddeel van de 3Di zeilen en vormen een zeer goede combinatie. De carbon vezels zorgen voor de stijfheid en vangen zowel trekkrachten als compressie goed op. De Aramide vezels zijn sterk op alle vlakken en zijn niet zo fragiel als carbonvezels, maar zijn wel gevoelig voor UV-straling. De Dyneema vezels tenslotte bieden veel weerstand aan de trekkracht, maar niet aan compressie. Ze zijn wel heel duurzaam en flexibel. Het is uit het samenspel van deze drie vezels dat de opmerkelijke kwaliteiten van de 3Di zeilen resulteren. De lengte en de positionering van deze composiet banden kan vrij berekend worden, wat een enorme flexibiliteit geeft bij de samenstelling van het profiel in functie van de krachten die er op in werken. Daardoor biedt een 3Di zeil een nooit eerder geziene weerstand tegen deformaties in elke richting , beter nog, de vorm van het zeil blijft zo goed als constant, ongeacht de
DEZE GARENS WORDEN VERSPREID DOOR DEZE MACHINE DIE DE SPREIDING IN VERSCHILLENDE PADEN EN RICHTINGEN
HET PROCES BEGINT MET NIET GETWIST GAREN VAN CARBON, ARAMIDE EN DYNEEMA.
KAN LEIDEN. EEN FIJNE THERMOSET KLEEFLAAG HOUDT ZE
DE VEZELS KRIJGEN DAN EEN PAPIERRUG, WORDEN
SAMEN EN VORMT EEN BAND WAARMEE HET ZEIL WORDT
OPGEROLD EN IN SMALLERE BANEN GESNEDEN WAARMEE HET
OPGEBOUWD.
ZEIL WORDT SAMENGESTELD.
BOOT 2010 december
39
NADAT HET ZEIL UITGEHARD IS WORDT HET AFGEWERKT. DAT VRAAGT MINDER WERK DAN BIJ EEN TRADITIONEEL ZEIL OMDAT DE VERSTERKINGEN EN GLEUVEN VOOR ZEILLATTEN REEDS AANGEBRACHT WERDEN BIJ DE SAMENSTELLING.
FOTO’S PRODUCTIEPROCES: PETER GUSTAFSSON
windcondities. ,,Daarom geven we de 3Di technologie ook de naam ‘Airfoil Technologie”, legt Philippe Bergmans van North Sails uit. ,,We hebben inderdaad te maken met een vormvastheid die deze van de vleugels van een vliegtuig benadert.” Het voor en tegen van 3Di Het sterkste argument om te kiezen voor een 3Di zeil is het behoud van de vorm en de daaruit voortvloeiende optimale prestaties in alle windomstandigheden. De zeilen hebben een voorheen ongekende stijfheid en zijn ook waterafstotend. Ander groot voordeel is het geringere gewicht. Door gebruik te maken van geïmpregneerde stroken is een extra beschermfilm, zoals bij de 3DL zeilen, overbodig. Dit geeft een gewichtswinst die om en bij de 20 procent bedraagt vergeleken met een 3DL zeil. Nadeel is dat de UV-stralingen greep krijgen op de Aramide vezels die in het zeil verwerkt zijn. Dit probleem wordt opgevangen door een zeer fijne harslaag op het zeil te leggen. Het gebruik van 3Di zeilen vraagt een aparte zeilbehandeling, de stijfheid heeft een invloed op het trimmen van de zeilen. Het is duidelijk dat de 3Di zeilen veeleisend zijn, maar dat zij er ook veel voor in de plaats geven. Tenslotte, welk prijskaartje hang er aan dit technologisch hoogstandje? Gemiddeld ligt de prijs een 10 procent boven deze van 3DL zeilen, aldus North Sails. Het bedrijf hoopt alvast op een roze toekomst voor zijn zwarte zeilen. MEER INFORMATIE: WWW.NORTHSAILS.BE
HET ZEIL WORDT DAN VACUUM INGEPAKT EN ALLE LAGEN WORDEN DOOR VERHITTING GECONSOLIDEERD.
INTERNATIONAL NAUTICAL SERVICES Onafhankelijke scheepsexperts en taxateurs
�
�
�
�
�
�
�
�
Aankoopkeuring
Schade expertise
Bouwbegeleiding
Transport van schepen
www.ins-survey.com
Grimaldilaan 69 B-2940 Stabroek Tel. +32 (0)3 568 81 69
info@ins-survey.com
INS Nederland ‘s-Hertogenbosch +31 (0)800 40 80 160
Zeiltocht Denemarken
Zeiljacht Eureka: naar de Oostzee zullen wij varen… 40 december 2010 BOOT
Een zeiltocht kan je nog zo goed uitkienen, steeds moet je er rekening mee houden dat het weer je plannen in de war kan sturen! We zouden de Eureka, een Hanse 400, voor de eigenaar naar de Oostzee varen. Het was de bedoeling dat we op maandag 21 juni vanuit de Roompothaven naar Scheveningen zouden zeilen. Dat is ongeveer 50 mijl. Die dag kwam de wind echter uit het noorden zodat we de hele afstand zouden moeten opkruisen en daar hadden we niet echt zin in, zo de eerste dag van de vakantie!
D
an maar een dagje uitgesteld zodat we ruim de tijd hadden om onze bagage te verstouwen en de boot beter te leren kennen. De Eureka is heel ruim en licht vanbinnen. En die ruimte kunnen we wel gebruiken met al de bagage die we bij hebben, inclusief vouwfietsen en comfort seats. Zeehond nummer 50 (Roompotsluis-IJmuiden-Den Helder) Dinsdagmorgen zijn we om 5 uur uit de veren om bij laag water onder de brug van de Roompotsluis door te kunnen met de 19,50 meter hoge mast. Er zijn al kleine vissersbootjes actief zo vroeg in de morgen. Eenmaal op zee is er maar weinig wind, nauwelijks 1 beaufort, en die komt bovendien nog steeds uit het noorden. Er zit niets anders op dan op motor verder te varen. Nadat we de aanvaarroute naar Rotterdam zijn overgestoken zwemt er een hele tijd een zeehond achter de boot.
DE HAVEN VAN VLIELAND, WEINIG AFSTAND TUSSEN DE STEIGERS. GEZELLIG MAAR DUUR.
TEKST EN FOTO’S: LILI DAMMENS
Hij kijkt me aan met grote ogen alsof hij iets zeggen wil. Jammer genoeg is hij weg als ik eindelijk mijn fototoestel in aanslag heb. Hij zal wel niet de enige zijn die we ontmoeten, denk ik. En ja, enige mijlen verder zien we in de verte weer een zwart kopje boven water uitsteken. Die gaat me niet ontsnappen, ik druk dus maar snel af met de idee dat ik de foto nog altijd kan vergroten. Als we dichterbij komen blijkt het mooie kopje helemaal geen zeehond te zijn maar een of ander vissersmerkteken met het nummer 50 er op!! En verder geen zeehond meer te bespeuren. We vorderen snel op motor en besluiten Scheveningen
41
Historische ontmoeting op Vlieland (Den Helder – Vlieland) Donderdag: Den Helder-Vlieland en weer niet veel wind maar genoeg om te zeilen. Voor Vlieland vernemen we via de marifoon van de Range-controle Vliehors dat we moeten uitwijken voor de schietoefeningen. Het is voor mij de eerste keer dat ik de Nederlandse Waddenzee zie. Zo mooi!! Bij de haveningang staat er een zeer sterke stroming die de boot bijna tegen de aanvaringston aanduwt. Gelukkig heb ik een alerte schipper die me af en toe op de vingers kijkt en (figuurlijk) tikt indien nodig. De haven van Vlieland werd recent vernieuwd waardoor er ligplaatsen bij kwamen. Ondanks het feit dat het nog maar juni is, is het toch al erg druk. De afstand tussen de steigers is nogal smal zodat het invaren van de box niet zonder problemen verliep, zelfs niet voor mijn eigen goedgeschoolde en gediplomeerde privéschipper. De haven is gezellig en goed onderhouden maar wel duur. We blijven een dag op Vlieland en doen vrijdag een fietstocht. Bij het binnen komen van het dorp OostVlieland heeft er een toch wel historisch te noemen ontmoeting plaats, namelijk tussen de Vlaming Willy, mijn kapitein, en Willem De Vlamingh, een VOC kapitein uit de 17e eeuw. Een dergelijke gebeurtenis moet gevierd worden en dat doen we met een lekker kopje thee en even lekkere zelfgebakken appeltaart op het terras van het gezellige eetcafé De Lutine. Vlieland is erg mooi met prachtige natuur, en rustig ook omdat enkel de eilandbewoners er met de auto op mogen. Het was kortom een dagje lui genieten. Voor onze tocht ’s anderendaags naar Borkum moeten we om 4 u ’s morgens vertrekken om de stroom optimaal mee te hebben. Het water staat op dat uur
BOOT 2010 december
voorbij te varen en verder te gaan naar IJmuiden. De jachthaven is er niet echt eentje waar je je vakantie zou willen doorbrengen. De haven is goed verzorgd en vrij groot, nogal duur waarbij je ook extra voor water moet betalen, heeft prijzige internettoegang maar ook vriendelijk en behulpzaam personeel aan de onthaalbalie. ’s Anderendaags naar Den Helder. De wind blijft tegenzitten en zal dit doen tot Brunsbüttel!! Maar we kunnen wel een paar uur zeilen en het weer wordt mooi en zonnig. Je kunt in het leven nu eenmaal niet alles hebben.
HISTORISCHE ONTMOETING OP VLIELAND, WILLEM DE VLAMINGH, VOC KAPITEIN UIT DE 17E EEUW.
JE BENT NIET ALLEEN OP HET STRAND VAN BORKUM.
BORKUM IN DE VERTE DOET EERDER DENKEN AAN DE BELGISCHE KUST DAN AAN DE NEDERLANDSE WADDENEILANDEN.
laag zodat we vrijdagavond nog met de boot naar een diepere plaats in de haven moeten. In onze box zat de kiel bij eb namelijk diep in de modder en we willen geen risico lopen. Duitse voetbalgekte op Borkum (Vlieland – Borkum – Norderney) Zaterdagmorgen, 4u, nauwelijks wind en bovendien weer eens pal op kop dus maar weer op motor gevaren bijna de hele dag. Als ik Borkum in de verte zie liggen denk ik eerder aan de Belgische kust dan aan de Nederlandse waddeneilanden. Ik zie een dicht bebouwde kuststrook met een druk strand. In Borkum heb je 2 havens: de Burkanahaven die onbeschut van de zee ligt, en de jachthaven Baalman. We kiezen voor deze laatste, ook omdat Willy daar nog niet eerder was. Het is even schrikken bij de eerste aanblik: alles lijkt nogal oud, roestig en onverzorgd. Je vindt ook nergens aanwijzingen of groene plaatjes en de havenmeester neemt de telefoon niet op. We leggen aan de uiterst rechtse steiger aan, dicht bij het havenkantoor. Mijn elegante sprong op de wiebelige en ongelijke steiger eindigt in een heel wat
DE LANGE ANNA IS HET HERKENNINGSTEKEN VAN HELGOLAND, GEVORMD DOOR WIND EN WATER RIJST DE ONBEWOONDE ROTS VAN RODE ZANDSTEEN BIJNA 50 METER HOOG OP AAN HET NOORDELIJKE PUNTJE VAN HET EILAND.
minder elegante zijwaartse tuimeling, maar gelukkig beland ik niet in het water! We zijn vermoeid na zo vroeg te zijn opgestaan en na 11 uur varen, dus we besluiten wat te lezen in het zonnetje op het dek tot de havenmeester er is. In de late namiddag komt de boot steeds meer uit het water en bij laag water liggen we helemaal op de kiel. En later blijkt nog dat wij op de meest diepe plaatsen liggen. Gelukkig zijn we niet bij eb aangekomen! De 2,30m diepte bij ‘niedriges Wasser’ die de jachthaven zelf aangeeft op haar website is wellicht door een nakomeling van Baron von Munchhausen gemeten! Voor het liggeld betaalden we minder dan de helft van dat in Vlieland. De havenmeester is erg vriendelijk en sympathiek. Het comfort in de douches en toiletten die in de gang van het restaurantgebouw liggen, is goed. Er zijn doucheruimtes apart voor mannen en voor vrouwen maar je hebt er noch deur noch gordijn voor de douches zodat de andere vrouwen kunnen meegenieten van je al dan niet goddelijk lichaam. Op zondag halen we onze plooifietsen uit om een tocht naar het dorp te maken. De fietspaden midden in de natuur zijn erg mooi en het is er rustig. In Borkum aangekomen zien we dat de voetbalgekte ook hier heeft toegeslagen. Gebouwen, straten, café’s en restaurants, ze zijn allemaal met Duitse vlaggen versierd, er staan, zitten en liggen allerhande poppen en dieren in voetbalkledij. Je vindt er ook allerlei typische strandwinkels zoals aan onze kust en het is er heel erg druk. Als je van de natuur houdt moet je hier niet zijn. Bezoek dan de 2 natuurparken die het eiland rijk is en waar je mooi kan wandelen en fietsen: Ostland aan de noordoostkant en Woldedünen aan de zuidkant.
Maandagmorgen om 4u20 vertrekken we naar Norderney. Weer nauwelijks wind maar toch beter te verdragen temperaturen dan bij ons in de Kempen waar het rond de 39° is volgens het thuisfront. Ook hier dringt bij het eerste zicht de vergelijking met de Belgische Noordzeekust zich op. Norderney is een kuurbadplaats sinds de 18e eeuw. Er zijn nog mooie elegante gebouwen uit die tijd te zien. En ook hier mooie fiets- en wandelpaden over het hele eiland. De haven is vrij groot en in tegenstelling tot Borkum goed onderhouden. Het havengebouw is groot, je hebt er internettoegang die wel nogal duur is. Het sanitair is groot en verzorgd. De haven is bovendien niet duur. Merde alors en beleefde Poolse jongens (Norderney – Helgoland) Woensdag gaat de tocht verder naar Helgoland. Om 7u vertrekken we en weer is er erg weinig wind die pal uit de richting komt van waar we naartoe moeten. Dus dat werd weer 8 u motoren. Maar het was die moeite waard. Helgoland is bijzonder. Het stadje bestaat uit een laag en een hoger gelegen wijk met allerlei BTW-vrije winkels, voornamelijk met wat hier blijkbaar voor ‘Schiffsausrüstung’ doorgaat: sterke drank dus. De rotsen met daarop de ontelbare, luid krijsende watervogels zijn spectaculair. Op het eiland mag je niet fietsen. Maar het is zo klein dat je het gemakkelijk kan rondwandelen. De 3 km lange bewegwijzerde wandeling bovenaan de rotsen is een aanrader en die doe je liefst gewapend met fototoestel en verrekijker. De haven is wel vrij duur. Je moet er 1,50 euro betalen om naar het toilet te gaan en 2 euro voor de douches. Je kunt er geen water tanken. En evenals in Borkum en Norderney moet je op het eiland voor elke dag dat je er verblijft ‘kuurtaks’ betalen. Het is al vrij druk in de haven. We liggen met 3 boten naast elkaar. Er zijn veel vrij grote zeilboten met Poolse jongeren. Die zijn heel erg rustig en beleefd. Vooraleer ze over je boot passeren doen ze hun schoenen uit. Kom daar bij ons maar eens om! Maar het is natuurlijk niet allemaal rooskleurig, het toilet van de boot doet het namelijk niet meer. En terwijl ik rustig in de frisse lucht een wandeling over het eiland maak moet Willy de herstelling doen. Ik ga er niet over in detail treden. Als je de titel hierboven leest en een beetje verbeelding gebruikt, weet je genoeg. De BTW-vrije fles schipperbitter die ik voor hem kocht als troost was dan ook erg welkom.
Schaduw uit de kringwinkel (Helgoland- Brunsbüttel – Möltenort) Het einde van de tocht komt in zicht. Op 1 juli vertrekken we om 10u uit Helgoland om de stroming zo lang mogelijk mee te hebben. Via de Elbe-monding willen we naar naar Brunsbüttel aan het begin van het Kielerkanaal, Nord-Ostsee-Kanal voor de Duitsers. Vanaf de Elbe is de tocht nieuw voor ons beiden. En weer bijna geen wind, onder zeil schiet het niet op dus weer op motor om op de Elbe, waar een sterke stroming staat, het water niet tegen te hebben. En dat lukte want we hadden nog 5 knopen stroming mee zodat onze snelheid door het water iets meer dan 6 knopen bedroeg en over de grond 11! Om 18u arriveerden we aan de sluis. We moesten in de “waiting area” wachten volgens de sluiswachter. In de ‘Cruising Guide to Germany and Denmark” van Imray stond dat een luidspreker de pleziervaartuigen verwittigt als ze de sluis mogen binnen varen. Volgens de Reeds Almanak moet je wachten op een ‘occulting red and white light’. Vanuit de wachtplek hoorden we echter geen luidspreker en evenmin zagen we het voorziene licht, wel een ander wit licht en nog ergens een groen. Er waren geen andere boten die wachtten en het antwoord van de opgeroepen sluiswachter was onverstaanbaar. Na geruime tijd besliste Willy om toch te vertrekken, en gelukkig maar want het witte licht brandde aan de sluisdeur. De haven achter de sluis lag erg vol zodat we overnachtten aan de steiger verderop in het kanaal. Een rustige plek was het niet want de passerende vrachtschepen veroorzaakten de nodige deining. De volgende dag was het erg warm. Op het 98 km lange kanaal, een der drukst bevaren kanalen van Europa, was geen zuchtje wind. Om toch wat schaduw te hebben en tegelijkertijd het scheepsverkeer te kunnen zien hing ik een klamboe uit de kringwinkel op. Zo waren we wel de meest originele boot op het kanaal. In de sluis in Möltenort lagen we samen met nog een zeilboot en een soort Missisipi-stoomboot met bier hijsende Duitsers. Je moet aan de sluiswachter het passagegeld voor het kanaal gaan betalen alvorens de sluis terug open gaat. Dat duurde die drinkende Duitsers te lang zodat hun ook van de nodige toogspieren voorziene kapitein ons tot spoed kwam aanmanen. En toen hadden we de Oostzee bereikt, vanaf nu geen getijden en stromingen meer zodat ook Willy zich wat kon ontspannen. De hele tocht had immers de verantwoordelijkheid bij hem gelegen terwijl ik maar wat zat mooi te wezen.
OUDE PITTORESKE VISSERSHUISJES MET PRACHTIGE ROZEN EN ANDERE BLOEMEN
OP HET DEENSE EILAND MARSTAL.
EINDELIJK, DE OOSTZEE BEREIKT, VANAF NU GEEN GETIJDEN EN STROMINGEN MEER.
In de Kielerbocht zijn veel havens. Wij kozen Möltenort aan de overzijde. De haveningang was niet gemarkeerd door groene en rode lichten of palen maar wel door een wit kegelvormig en een wit cilindervormig plaatje. De vrije plaatsen moet je zelf zoeken en zijn van groene plaatjes voorzien. Het is een goedkope haven met een vriendelijke havenmeester. Er is internetontvangst in het havengebouw, die je niet extra moet betalen. En ’s avonds kan je in de haven genieten van de talrijk rondvliegende zwaluwen, iets wat je thuis niet meer ziet. En het was er erg rustig, zelfs op 3 juli toen Duitsland op het WK voetbal Argentinië versloeg met 4-0! KLAMBOE UIT DE KRINGLOOPWINKEL ZORGT VOOR EEN BEETJE SCHADUW.
Folkboten maar geen Schweinswalen (Möltenort – Bagenkop – Marstal ) Na een paar dagen rusten in de haven en zeilen in de omgeving, wilden we op 6 juli toch wel eens naar een Deense haven. En er was wel wat wind die dag dus dat viel mee. Na een uurtje kwamen er dreigende wolken opzetten, spoedig gevolgd door een hevige regenbui. Zo hadden we dus toch niet voor niets onze off-shore zeilpakken zo ver meegesleurd. Nauwelijks hadden we ze aangetrokken of het klaarde al weer op. Op de Oostzee zie je veel mooie Scandinavische Folkboten die erg snel zeilen. De havenmeester van Möltenort had ons verteld dat we “Schweinswalen”, een soort bruinvissen, konden zien maar die hielden zich voor ons goed verstopt. Na 6 uur varen bereikten we de haven van Bagenkop aan de zuidkant van het eiland Langeland. Er was veel wind toen we aankwamen en de meeste vrije boxen waren te smal voor de Eureka. We hebben dan maar heel onorthodox zelf een ligplaats uitgevonden en de sympatieke “havn”-meester maakte er geen bezwaar tegen. Rond de havenkom staan mooie nieuwe houten vakantiehuisjes. Er is ook een vissershaven. Op het eiland vind je een groot vogelreservaat en ook aangeduide wandel- en fietspaden.
44 december 2010 BOOT
Zeiltocht Denemarken Om toch te kunnen vertellen dat we op de Deense eilanden waren geweest vertrokken we de volgende dag al naar het eiland Ærø. Het was de bedoeling naar Ærøskøbing te gaan maar bij gebrek aan wind werd het Marstal. En daar hadden we geen spijt van. Rond het eiland zijn er veel ondieptes en de haven van Marstel bereik je via een erg smalle strook waar het diep genoeg was. Als je de haven binnenvaart heb je eerst de haven van de ferryboten en de werkhaven, dan kom je in de jachthaven. Op de kop van de laatste steiger ligt een mooi rond houten eiland waarrond je kunt aanmeren. Dit leek ons de geschikte plek. Met het warme weer en de mooie blauwe lucht waanden we ons in de zuidelijke wateren! Onze zoektocht naar de havenmeester leverde niets op. Van andere zeilers vernamen we dat er twee keer per dag een ronde op de steigers werd gemaakt om de havengelden te innen. We maakten een fietstocht door het mooie stadje. Vooral de goed onderhouden, oude pittoreske vissershuisjes, waarvoor overal prachtige rozen en andere bloemen bloeien, vond ik prachtig. We hebben er ook een terrasje gedaan dat een ernstig gat in ons budget sloeg: twee pintjes en één koffie voor ongeveer 20 euro!! Er was weliswaar een live optreden van een plaatselijke zanger. In het warenhuis viel het me op dat bijna de helft van het voedingsaanbod biologisch was. Dat is toch wel bijzonder. De prijs van de voeding is niet zo veel hoger dan bij ons, wat de drank betreft kan je maar beter geen alcoholicus zijn. Zoals elke dag hebben we dan maar het aperitief op de boot gedronken. DE LAATSTE STEIGER VAN DE HAVEN VAN MARSTAL IS EEN MOOI ROND HOUTEN EILAND WAARROND JE KUNT AANLEGGEN. WARM WEER EN EEN MOOIE BLAUWE LUCHT, HET LIJKEN WEL DE ZUIDELIJKE WATEREN!
Aflossing van de wacht (Marstal – Eckernförde) Aan alles komt een einde. We hadden graag nog wat rond de eilanden gevaren maar de aflossing van de wacht zat er aan te komen. Dat zou in Eckernförde gebeuren. Dus vertrokken we daarheen met frisse tegenzin. Na een uurtje zeilen viel naar goede gewoonte de wind weer eens helemaal weg dus van zeilen was geen sprake meer. Onderweg moesten we weer een militair oefenterrein op zee passeren maar deze keer zonder te moeten uitwijken. Voor je aan de jachthaven komt, die iets buiten het stadje ligt, passeer je nog een militaire haven waar ook onderzeeërs liggen. Je mag er geen foto’s maken las ik terwijl ik maar liefst twee fototoestellen om mijn nek had hangen. Gelukkig werd ik niet aangehouden wegens spionage. Vrijdagavond arriveerden Ron en Anneke die ons naar huis zouden brengen. Zij zouden een dagje mee komen zeilen. Dat werd jammer genoeg voor hen dobberen want er was weer eens geen wind. En ze waren zo lief om die lange reis voor ons te maken in een warme jeep zonder airco! Ondank is ’s werelds loon, dat zie je maar weer. En toen was het definitief gedaan. Na een van onze zonnigste vakanties sinds jaren, vatten we zondag 11 juli de meer dan 700 km lange terugtocht per auto aan en waren we net op tijd thuis om Nederland jammerlijk de WK voetbalfinale te zien verliezen.
Weetjes - De Duitse en de Deense havens hebben bij hun haveningang geen aanduiding van een VHF- kanaal dat je kunt oproepen. In de Reeds almanak kan je wel de telefoonnummers vinden van de Duitse havens. In de “Cruising Guide to Germany and Denmark“ uitgegeven bij Imray, vind je de nummers van zowel de Duitse als de Deense havens die op de routes liggen die in die gids worden beschreven. - In de meeste havens vind je wel groene bordjes waarmee de vrije ligplaatsen worden aangegeven. - Als je in Duitsland een haven of sluis oproept doe je dat best in het Engels. Vaak wordt er immers een soort dialect Duits gesproken dat nauwelijks verstaanbaar is.
BOOT 2010 december
45
Automatische zwemvest SL900 SECUFIT 150N
7990
�
Zeiljas CR900 Zeilbroek TR900
17990 15990 �
Eerste in de categorie
Sport
ANTWERPEN - A12-SCHELLE - KORTRIJK - ROESELARE - BRUGGE - ANDERLECHT CHATELINEAU - ALLEUR - LIÈGE CENTRE - MONS - LA LOUVIÈRE - AMSTERDAM (NL) - KERKRADE (NL)
�
46 december 2010 BOOT
Toervaren BourgondiĂŤ
12-14 & 18-20 FEBRUARI FLANDERS EXPO GENT W W W. B E L G I A N B O AT S H O W. B E
Belgian Boat Show zal 2 verlengde weekends geopend zijn met 2 sfeerrijke nocturnes. Zaterdag 12/02 10 - 22h
Vrijdag 18/02
Zondag 13/02
Zaterdag 19/02 10 - 19h
10 - 19h
Maandag 14/02 10 - 19h
Zondag 20/02
10 - 22h 10 - 19h
3
EURO KORTING
via www.belgianboatshow.be
www.varen.be
Toervaren Bourgondië
Canal du Nivernais, een Bourgondische verkenning
S
amen met zijn echtgenote en een bevriend stel boekten zij voor een week een huurboot bij Locaboat. ,, We vaarden met de Tanlay, een Penichette 1180FB.(Lengte 11.60m), eigenlijk bedoeld voor 6 personen, dus prima comfort voor 4. Goed uitgeruste keuken, ruime cabines met voldoende kasten, 3 badkamers en zelfs een zeer adequate radiatorverwarming, wat toch aangenaam is in de tussenseizoenen. De watertank leek ons toch wat nipt. Toiletten spoelden niet met rivierwater. Regelmatig bijvullen is dus noodzakelijk. De boot was voorzien van boegschroeven en dat bleek geen overbodige luxe in de vaak smalle sluizen. Zonnepanelen geven voldoende energie, zodat aansluiten op het net niet elke dag nodig is. Besturing mogelijk van binnen en op het dek boven. Fietsen kunnen makkelijk op het frontdek. Vergeet die zeker niet mee te nemen (of te reserveren). Het landschap nodigt uit om te wandelen en te fietsen.” Op het programma staat de tocht van Corbigny naar Dompierre-sur-Bresse in een week over het Canal du Nivernais en een stukje op de Loire. Door het hart van Bourgondië Het Canal du Nivernais verbindt het Loirebekken met de Yonne in het Seinebekken. Het is 180 km lang van Auxère tot Nevers, door het hart van de regio Bourgondië. Het kanaal bevat 110 sluizen, met iets meer dan de helft hiervan zullen we kennismaken tijdens onze tocht. Oorspronkelijk werd het kanaal aangelegd om hout voor verwarming aan te voeren naar de Parijse regio, daar voegde zich het transport bij van onder andere wijn, granen, steenkool en kalksteen. Vandaag wordt het kanaal enkel nog voor de pleziervaart gebruikt en dat maakt het varen er in een ontspannen sfeer verloopt. De constructie werd aangevat in 1784 met het graven van de 758 meter lange Tunnel van La Collancelle met aan de ene zijde de vijvers van Vaux en Baye als watervoorraad en aan de andere zijde een sluizencomplex met 16 trappen. Het kanaal was geheel voltooid in 1843. Het kan wedijveren met de mooiste kanalen van Europa. AANMEREN IN ALLE RUST EN STEMMIGE DORPJES LANGS HET KANAAL.
47
TEKST EN FOTO’S: JORIS LUYTEN
BOOT 2010 december
De kanalen van Centraal Frankrijk zijn zowat de oudste van Europa. In de 18e eeuw waren het de slagaders om Parijs te kunnen bevoorraden vanuit het hinterland. Lange smalle boten werden met mankracht of met paarden, langs het jaagpad voortgetrokken. Ze hebben een lengte van wel 1200 km en zijn nog prima onderhouden. Door de beroepsvaart worden ze niet echt meer gebruikt en zijn daarom ideaal voor een rustige riviercruise. En daar was fotograaf Joris Luyten aan toe.
48 december 2010 BOOT EEN GOED GEOLIED NETWERK VAN SLUISWACHTERS ZORGT ERVOOR DAT ER
Sluizen op het menu Als pleziervaarder krijg je veel sluizen voor de boeg, maar dat is niet vervelend, integendeel. De prachtige en originele sluiswachtershuisjes, die praktisch allemaal nog bewoond zijn geven bij elke halte kans op een babbeltje . Een goed geolied netwerk van sluiswachters zorgt ervoor dat er geen wachttijden zijn aan de sluizen. Bij het nemen van de eerste sluis vragen ze welke route je die dag wilt volgen . Met hun kleine witte wagentje rijden ze dan naar de volgende halte waar ze je steeds keurig op tijd opwachten. De service loopt echt prima. Op het middaguur wordt wel een pauze ingecalculeerd. De route is ideaal in het voor- of najaar. In de zomer is het waarschijnlijk wel heel wat drukker en kunnen de wachttijden aan de sluizen wel oplopen omdat de sluiswachters niet overal tegelijk kunnen zijn en het aantal boten per sas is ook beperkt . Van half november tot half maart zijn de kanalen gesloten. Op sommige plaatsen zijn ze zelfs leeg voor onderhoud (Chomage).
GEEN WACHTTIJDEN ZIJN AAN DE SLUIZEN, ALTHANS NIET IN HET VOOR- EN NASEIZOEN..
De vertrekhaven van Corbigny is makkelijk bereikbaar per auto vanuit België, net geen 600 km vanuit Antwerpen. De haven zelf ligt een eindje buiten het dorp. Er zijn voldoende winkels om goed te bevoorraden. Hier maak je een eerste afspraak met de sluiswachter in verband met je vertrek en je dagplanning. De vaarroute is 122 km met 63 sluizen. Dat lijkt op het eerste zicht erg veel, maar geeft tijdens de vaart toch heel wat afwisseling. Vooral kinderen vinden dit zeker leuk. De sluizen worden overal bediend. Reken op een gemiddelde vaartijd van 4.30h per dag. Best is aan te leggen in de dorpen omdat er onderweg anders weinig bevoorrading mogelijk is. Voorbij sluis 17 houden we onze eerste halte. Er is één restaurant in de buurt en de eigenaar komt je met de wagen oppikken. Sady-les -Epery is een typisch Frans ingeslapen dorp. Loop of fiets eens tot boven aan het fotogeniek stationnetje. Nu volgen 16 sluizen op amper 3 km. Een idyllisch stukje nautisch erfgoed met al die sluiswachtershuisjes en oude sluizen. We varen nu letterlijk een berg op. Een heel speciale ervaring. Opgelet de laatste sluis kan wat verraderlijke stroming geven. Neem voldoende snelheid om in en uit te varen. Frisse douche Het spectaculairste is meteen voor de eerste dag. We varen door lange tunnels (700m). Zorg voor een straffe lamp en zet iemand op de boeg om te schijnen. Het is echt pikdonker. De bootverlichting was niet voldoende voor ons. Het kanaal is hier erg smal, je hebt zo goed als geen reserve. Dus zo recht mogelijk aanhouden.
Toervaren Bourgondië
BOOT 2010 december
49
Kruisen is hier onmogelijk, maar er wordt alternerend gevaren. Ter hoogte van Port Brulée start er een licht. De sluiswachter zorgt dat je snel kan doorvaren. Door waterinsijpeling riskeer je hier en daar wel een frisse douche te krijgen. Een schipper die wat water vreest, voorziet zich best op wat bescherming. De omgeving heeft een wat militaire look. De watervalletjes en de dichte begroeiing zijn prachtig. Avondhalte aan Etang de Baye. Op het meer wordt gesurft en gezeild. In de jachthaven zelf is geen plaatst om aan te liggen, maar er is kade genoeg. Volgende dag start met een reeks trapsluizen, met een groot verval. We gaan weer de berg af. Dan houden we een stop in Mont-et Marré. Hier gaat het kanaal door middel van een brug over een rivier. Architectonisch weer een fotogeniek plaatje. Opgelet nu, want bij het binnenvaren van Chatillon-enBazois moet je een scherpe bocht nemen en meteen onder een brug door. Aan de verfsporen op de muur te zien, zijn er hier al heel wat uit de bocht gegaan. Neem nog één sluis en je ligt dan rustig even buiten het dorp, met zicht op het kasteel (te bezoeken in de zomer) en de traptuinen. Tijd om te bevoorraden. Donderdag is er markt en winkels zijn er ook voldoende. Dag drie start met heel wat bochtenwerk en een passage langs een ophaalbrug. Maar die staat blijkbaar altijd open. In Cercy-la -Tour kiezen we de rechter oever om aan te leggen. Er is water, elektriciteit en er zijn winkels en 3 restaurants. Opgepast met de barrage aan de overkant op de rivier Arron.
DE VAARTOCHT VAN CORBIGNY NAAR DOMPIERRE, 122 KM MET 63 SLUIZEN. ONGEVEER ÉÉN WEEK MET GEMIDDELD 4 À 5 UUR VAREN PER DAG.
DE NATUUR KRIJGT VRIJ SPEL LANGS HET KANAAL.
Toervaren Bourgondië
50 december 2010 BOOT
Een stukje Loire Dag vier varen we door tot in Decize. Dit is een groter stadje. Hier varen we een klein stukje de Loire op en leggen aan vlak voor de brug , de ‘pont de Loire’. We liggen nu vlak in het centrum. Het is wel uitkijken, de stroming is hier veel groter dan we eerst gewend waren in de kanalen. Hou ook goed links aan bij het varen op dit stukje rivier, want op de rechteroever vormen zich grote zandbanken. De volgende morgen, dag vijf, houden we nog steeds links aan om de brug onderdoor te varen. Na de brug zie je al meteen rechts de sluis liggen .We varen de rivier nu dwars over. De sluizen, n°16 en 16bis, zijn iets anders dan we gewend zijn. Ze wordt automatisch bediend. Kort voor de ingang zie je een touw, trek hier aan om te openen. Eens binnengevaren zie je rechts twee stangen. De blauwe even omhoogduwen (rood is in geval van nood) en de sluisdeur sluit en het versassen kan beginnen. Hierna varen we links het Canal latéral a la Loire op. Doorvaren tot in Gannay-sur- Loire. Na sluis n°12 is er een kleine jachthaven, maar er was weinig plaats aan de (rechter)kade waar er water en elektriciteit is. Ook zijn er douches, voor wie die van de boot toch wat te benepen vindt. Laatste dag varen we door naar Dompierre-sur-Besbre. Onderweg nog een sacrale stop in de Abbaye des Sept Fonds, een prachtige abdij, langs de waterkant gelegen. De abdij is zelf niet te bezoeken, maar je kan er wel artisanale producten kopen. Dompierre vaar je binnen via een doodlopende arm . Halverwege is die
CHARMANTE
SLUISWACHTERSHUISJES, ER IS ALTIJD TIJD VOOR EEN PRAATJE.
OP DE ACHTERGROND DE KLEINE JACHTHAVEN VAN
GANNAY-SUR- LOIRE. WIJ VINDEN EEN PLAATSJE WAAR HET MINDER DRUK IS.
erg nauw. De jachthaven is ruim en er is plaats voldoende. Daar vinden we onze auto terug, die werd naar onze aankomstplaats gereden, dat kost je wel een extra maar zo kan je een ‘one way’ varen. De vaarervaring op het Canal du Nivernais was voor ons wel van die aard dat het niet bij ‘one way’ zal blijven.
Immo Toppers Uw verblijf in Spanje aan het water met eigen ligplaats (van 5 tot 50 meter)
00.34.972 451 450 info@immonautic.com
www.immonautic.be
BOOT 2010 december
51
����������������
����������������
Wij schrijven Pleziervaart met een grote P Een goed werkende koelkast, een warm kopje koffie, het nieuws op TV bekijken, maar ook de goede werking van uw high-tech navigatieapparatuur … U denkt geen seconde na over het stroomsysteem. Waarom zou u ook? Het is onzichtbaar ingebouwd en de Mastervolt apparatuur doet precies wat u ervan verwacht: voor uw Plezier “stroom op maat” leveren. Elektrische aandrijvingen
NIEUW
Kotterstraat 10 - 2030 Antwerpen Tel. +32 3 233 55 89 - Fax +32 3 232 73 86 WWW.NAVEXELEKTRO.BE
52 december 2010 BOOT
zeven beaufort (of daaromtrent). In de barre weersomstandigheden zijn het de echt gemotiveerde bezoekers die opduiken en dat wisten de professionele exposanten te waarderen. Anderen hadden het niet begrepen op de ‘dagjes toeristen’ maar dat hoort er nu eenmaal bij. En wie weet is het enthousiasme van de deelnemers niet voldoende om de vonk van de liefde voor de watersport te doen overslaan. Noteer het laatste weekend van oktober 2011 maar reeds in uw agenda, want Cap °Okaz – Nieuwpoort International Boat Show gaat door op zijn elan.
BOOT 2010 december
Ja, Cap °Okaz heeft een geslaagde doorstart gemaakt. Met 82 exposanten en 114 boten te water en 65 aan de wal bleven de bezoekers niet op hun honger… Of was dat het effect van “Verrassend Maritiem Nieuwpoort”, het oesterfestival en de talrijke maritieme animaties. De veerpont en het treintje dat de vismijn met het jachthaventerrein verbond was een mooi initiatief. Alleen waren de rij- en stoptijden niet duidelijk meegedeeld, zodat heel wat bezoekers tevergeefs wachtten op het laatste treintje. Het weer was wisselvallig, dat sloot mooi aan bij de stemming van de exposanten. Bezoekers konden genieten van een frêle najaarszon en wat later van
53
54 december 2010 BOOT
BOOT fotografie
Fotografie Guy Heyligen Strand van Guèthary met zicht op Biarritz augustus 2010 ind augustus volgde ik een workshop landschapsfotografie in Biarritz bij Jonathan Chritchley, een Brit die fotocursussen organiseert in onder meer Frankrijk, Italië, China, Zanzibar en IJsland. Het mooiste licht vind je bij zonsopgang en bij zonsondergang. Het voordeel van ’s morgens vroeg op stap te gaan is dat je meestal het strand voor je alleen hebt. Gewapend met statief, de nodige lenzen en grijsfilters vertrokken wij voor het ochtendgloren naar fotogenieke locaties om de warme kleuren van zonsopgang vast te leggen.
E
Door het gebruik van een lange sluitertijd van 30 seconden krijgen de golven een egaal mistig effect. De foto werd gemaakt met een Canon EOS 7D, een Canon 24-70 mm objectief, f/11.0 en ISO 100 met statief, draadontspanner, een 3 stops grijsfilter en een 2 stops grijsverloopfilter voor de hooglichten. Enkele tips: -Ik paste de regel van drie toe, waarbij ik de horizon op 1/3de hoogte van het beeld plaatste. -De rotsen op de voorgrond zorgen voor een goede beeldopbouw. -Door gebruik te maken van een 3-stops Cokin grijsfilter kreeg ik een lange sluitertijd waardoor de uitdeinende golven in een mistige sluier veranderden. -Een 2-stops grijsverloopfilter zorgt voor detail in de wolken.
Colofon: BOOTmagazine Belgium - tweemaandelijks, 5 x per jaar (niet in jan. / aug.). Hoofdredacteur: Leo Van Dorsselaer mob. + 32 (0)475 67 03 02 Medewerkers: Ineke Beckers, Paul Bolsius, Marleen De Geest, Bart Deruyver, Herwig De Weerdt, Luc Hennebel, Guy Heyligen, Joris Luyten, Tristan Van Dorsselaer, Alain Van Eeckhout. Coverbeeld: Foto Paul Bolsius - Redactionele informatie: BOOTmagazine Brusselsestwg 118 - 1850 Grimbergen e-mail: editor@bootmagazine.be - Abonnement 1 jaargang, 5 edities België: € 14,90 - Europa: € 24,90 rek. 001-1175111-32 van KIM vzw / BOOTmagazine - Grimbergen Advertenties: Cprojects&Advertising, Peter de Vester - mob. + 32 (0)497 55 15 41 en Susan van Ham iov. - tel. +32 (0)3 326 18 92 Uitgave: aemen n.v. in samenwerking met mare-mare bvba Brusselsesteenweg 118 1850 Grimbergen-België tel. 02 / 269.24.22 e-mail: editor@bootmagazine.be website:: www.bootmagazine.be - Verantwoordelijk uitgever: Leo Van Dorsselaer, Brusselsesteenweg 118 - 1850 Grimbergen.
BOOT 2010 december
55
Bright Eyes! STERLING! �� High-gloss, mirror-like finish
�� Coats can be either sprayed or brush-applied
�� Marine, aviation and industrial applications
�� Low maintenance: only soap and water treatment necessary
�� Over 100 colors and finish up to 3 times more durable than ordinary paint
STERLING EUROPE NV Hoek 76-unit 8 - 2850 Boom tel: 0473/366.377 - Fax: 03/844.60.36 info@sterling-europe.com
www.sterling-europe.com
� �� ��
��������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������
�������������
����������������������� �������������������� ���������������������� ���������������������������������������������� ���������������������������������������������� ��������������������������������������� ���������������������������������