Bootmagazine editie 53 - maart / april 2018

Twe e m a a n d e l i j k s - jrg. 13, nr.2 - e d i t i e 5 3 - maar t / april 2018 - € 2,70

BOOT MAGAZINE

tijdschrift voor watersport en -recreatie: alles over zeiljachten, motorboten, toervaren en zeilvakanties in België, Zeeland en de wijde wereld

De grootste Boot-community van België

Reportage: Huisboten, worden dit je buren in de haven?

Column: Degraderen ‘ultims’ de Volvo Ocean-racers?

Zeilvakantie: Dagen zonder wind Première: Cruiser/racer Booty 30 Historisch: Lichtschip Westhinder III

BOOT

2018 maart - april

1

64 kamers 2 vergaderzalen 1 cosy bar 1 Rooftop Swimming pool 12 zonuren

Hotel Mercure Blankenberge Station Koning Leopold III plein 17 8370 Blankenberge 00 32 50 60 00 00 www.mercure.com

Uit de inhoud

Bootmagazine nr. 53 - maart / april 2018

Huisboten, worden dat je buren in de haven?

Homeboat, apartboat, havenlodge, floating home, nomadream... zoveel namen, zoveel types. Huisboten zijn aan een flinke opmars bezig. Wonen of recreĂŤren op het water heeft natuurlijk charmes en daar zijn mensen niet ongevoelig voor.

Dagen zonder wind Landerigheid, een vreemd gevoel voor een zeiler. Is er echt niets te beleven tijdens de dagen zonder wind? Toch wel, op motor en met staande mast - motorboot gewijs - verkennen we de haventjes langs de Krammer en de Steenbergse vliet. Verslag van een fijne motor/zeilvakantie.

James Cook: zuurkool aan boord James Cook op zoek naar Terra Australis, slaagde er in om zijn bemanning gezond en wel terug te brengen.

Niemand overleed aan scheurbuik. Zijn geheim: een dagelijkse portie zuurkool.

Een misschein wel waar gebeurd maar toch lichtjes verzonnen zeeverhaal...

Booty 30, de reis is belangrijker dan...

Een zeiljacht dat zijn wereldpremière beleeft op de Belgian Boat Show in Gent. Dat is wel uniek. Het gaat om 30-voeter Booty, de tweede telg uit de familie die ontwikkeld en gebouwd wordt door Scheepswerven Jan Vandamme in Zeebrugge.

BOOT

2018 maart - april

3

Ultims degraderen Volvo Ocean Race-zeilen tot ‘millennium zeilen’ Bert Kuijpers, schipper van Nauticlink

B Soms zijn de beelden van de Volvo Ocean Race bloedstollend. Wanneer je vermoeide druipnatte zeilers ziet vechten tegen wind en golven. Soms ook oersaai, wanneer na mijlen knokken de luchtdrukverdeling het veld weer in elkaar drukt, en de boten op een kluitje door de doldrums drijven.

Maar er is nog iets.

4 maart - april 2018 BOOT

ij het zien van de VO65 One Designs, die bij ruiger weer regelmatig zowat geheel onder water verdwijnen, lijkt dit zeilen mij opeens zóóó millennium zeilen. Dat komt omdat ik verwend ben geraakt door de trimaran Macif van François Gabart. Die zoeft met weinig waterweerstand over diezelfde golven heen. Zonder al die bakken water over zich heen te krijgen. Een contrast, dat aan het denken zet.

Gabart vliegzeilde eind vorig jaar in 42 dagen de wereld rond. Een nieuw record. Zijn gemiddelde snelheid bedroeg 27.2 knopen. Aan die snelheid kunnen de VO65’s in de Volvo Ocean Race niet tippen. Winnaar Mapfre kwam in de tweede etappe tot Kaapstad op een gemiddelde van 17.3 knopen en in de derde etappe over de zuidelijke oceaan van Kaapstad tot Melbourne op een gemiddelde van 19.47 knopen.

Brunel zette in de derde etappe van de Volvo Ocean Race met 22.4 knopen wel het beste dag-

Turn the Tide on Plastic klieft door de Zuidelijke Oceaan. Jeremie Lecaudey/Volvo Ocean Race

gemiddelde op z’n naam, maar dat van Gabart’s MACIF bedroeg maar liefst 35.2 knopen. De topsnelheid van MACIF tijdens zijn wereldomzeiling was 47 knopen! U zult zeggen, dat dit met twee zo verschillende boten niet meer dan vanzelfsprekend is. U heeft gelijk. Ik zou ze niet met elkaar moeten vergelijken. Het probleem is alleen, dat als je MACIF eenmaal rond de wereld hebt zien speren, je de Volvo Ocean Race toch anders gaat bekijken.

,,

De Volvo Ocean Race is op weg een mooie, bijna gezellige klassieker te worden, maar zal zo nooit een Formule 1 status krijgen, die is weggelegd voor de ‘Ultims’.

Goed, de ‘zwaarste zeilrace ter wereld’ is vooralsnog een tactisch element rijker. Maar die extra krachtmeting voor de ‘slimme zeiler’ wordt over zo’n afstand wel geregisseerd door een ongekend wispelturige wedstrijdleider als het weer. Vaak ontaardt het tactisch element daardoor in een regelrechte kanjerloterij.

Eind 2019 zullen de schippers van de race trimarans à la Macif (boxmaten 32m hoog, 23m breed en 15 ton zwaar) zich overigens óók aan een wedstrijd wagen, waarin onderlinge competitie een rol speelt.

Dan zullen de solo schippers van deze ‘Ultims’ Thomas Coville (Sodebo), Armel Le Cléac’h (Banque Populaire), en François Gabart (Macif) elkaars strategische krachten non-stop rond de wereld meten. Zo min mogelijk dóór het water, maar er overheen en met snelheden die de Volvo Ocean Race het nakijken geeft.

BOOT

2018 maart - april

5

Twee is al een team U heeft meer met teamsporten op? Deze Ultims kun je ook double handed varen. En twee is al een team. Het begrip team blijkt in de zeilerij sowieso een rekbaar begrip. We hebben het in de Volvo Ocean Race wel over Team Brunel en Team Akzonobel en Dongfeng Race Team, maar zijn het in sportieve zin eigenlijk wel echt samengesmede teams? Of zijn het meer gelegenheidsteams?

Na de derde etappe zijn er maar liefst 18 zeilers van boord gestapt en 19 verse opgestapt.

Op de in totaal 65 zeilers verdeeld over zeven boten. De teams in de vierde etappe verschillen in samenstelling dus zowat 30 procent met die in de vorige etappe. Eigenlijk is de Volvo Ocean Race een wedstrijd tussen schippers geworden.

Maar zelfs dat is niet helemaal waar. Vestas 11th Hour Racing schipper Charlie Enright is wegens familie-omstadigheden in de vierde etappe vervangen door Mark Towill.

Ja, ook dat nog...

America’s Cup 2017 - Gilles Martin - Raget.

6 maart - april 2018 BOOT

Het is de periode van het jaar waarin we graag vast even in de toekomt kijken. Als u het mij vraagt, is de Volvo Ocean Race - los van het Hong Kong ongeluk - in de huidige opzet een mooie, bijna gezellige klassieker (denk aan de Neptunus folklore op de evenaar, zeilers met kerstmutsen...), maar zal zo nooit de Formule 1 status vergaren of die impact krijgen. Daarvoor ligt de lat van de voorwaarden voor teamwissels niet hoog genoeg, en is het rompontwerp eind vorig jaar letterlijk ingehaald door de Ultim van François Gabart.

De toekomst is aan spektakelstukken als de America’s Cup of de Ultim-zeilerij. Met even ‘ultieme’ schippers, die als gladiatoren van de oceaan zowel op het (zeil)technische als menselijke vlak het onmogelijke waar maken. En daarmee ‘Max Verstappen’-ontzag oogsten (of ‘Stoffel Vandoorne’).

Beelden van helden intrigeren altijd. Met hoge snelheden of de doldrums passerend. Helden kunnen nooit saai zijn.

THE RETURN 34 THE OF THE LEGEND RETURN 34 OF THE LEGEND PERFORMANCE

PERFORMANCE

“The legend by Grand Soleil is back at sea. She was born to win” Pietro D’alì “The legend by Grand Soleil is back at sea. She was born to win” Pietro D’alì

PERFORMANCE

34

39

43

48

54

58

LONG CRUISE

LC46

LC52

PERFORMANCE

34

39

43

48

54

58

LONG CRUISE

LC46

LC52

GRANDSOLEIL.NET

GRANDSOLEIL.NET

www.breskensyachtservice.eu info@breskensyachtservice.eu +31 117 383 126

BOOT

2018 maart - april

7

Emma Plasschaert wint zilver op Sailing World Cup Miami Terwijl de Nederlandse topzeilers een teleurstellende laatste dag beleefden in Miami wist Emma Plasschaert haar zilveren medaille veilig te stellen in de wereldbeker. Daarmee bevestigt Emma zich waardige opvolgster van Evi van Acker.

Emma kwam tijdens de medalrace als vierde over de finish, waardoor ze haar tweede plaats in het eindklassement behoudt.

De overwinning gaat naar de Britse Alison Young en het brons naar Anne-Marie Rindom (brons in Rio 2016).

Tijdens de eerste wereldbeker van dit seizoen, in Gamagori, mocht Emma ook de zilveren medaille mee naar huis nemen.

Volgende wereldbeker gaat eind april van start in het Franse Hyères. Waarna ze in juni de wereldbekerfinale in Marseille zeilen, wat ook de locatie is voor het Olympische zeilen van 2024.

Het Olympische duo Yannick Lefèbvre en Tom Pelsmaekers zijn op de tiende plaats geëindigd in de de 49er klasse. Tijdens hun medalrace kwamen Yannick en Tom zaterdag als zevende over de finish.

Resultaten Belgische zeilers: Laser Radial: •Emma Plasschaert: 2de •Maité Carlier: 23ste 49er: •Yannick Lefèbvre en Tom Pelsmaekers: 10de Laser Standard: •Wannes Van Laer: 36ste •William De Smet: 63ste Nacra 17: •Henri Demesmaeker en Anouk Geurts: 12de •Kevin Bonnevie en Isaura Maenhaut: 16de

Het podium op de wereldbeker zeilen in Miami in de Laser Radial klasse. Goud voor Alison Young (GB), zilver voor Emma Plasschaert en brons voor de Deense Anne -Marie Rindom die op de Olympische Spelen in Rio 2016 eveneens brons behaalde. Foto: Jesus Renedo.

8 maart - april 2018 BOOT

TREND SETTI NG door Jeanneau, Prestige en Fountaine-Pajot 20 16 tot t/m 28 18 januari 2018- Gent, Boot Düsseldorf van 10 t/m 12 febr.van en van febr. 2018 Flanders Expo

Jeanneau New Concept NEW NC 33 hal 5 E22 en hal 9 C41

Prestige-Yachts NEW Prestige 520 hal 6 D57

Fountaine-Pajot catamarans NEW 67 hal 6 A28 en hal 15 A42

Nieuwe generatie Jeanneau Sun Odyssey 319 • 440 • 490 hal 16 B18

www.marina-oostende.be BOOT

2018 maart - april

9

Wereldpremière op Belgian Boat Show

Booty 30, de reis is belangrijker dan de bestemming‌

10 maart - april 2018 BOOT

W Een zeiljacht dat zijn wereldpremière beleeft op de Belgian Boat Show in Gent. Dat is wel uniek. Het gaat om 30-voeter, de tweede telg uit de Bootyfamilie die ontwikkeld en gebouwd wordt door Scheepswerven Jan Vandamme in Zeebrugge.

Foto’s: Stijn Reunis - Interview: Leo Van Dorsselaer

erd in de Booty 24, gelanceerd in 2016, onder meer de nadruk gelegd op de klassieke uitstraling en de mogelijkheid de boot mee te nemen op reis, dan staat bij de Booty 30 de optimale prestatie op de Noordzee voorop. ,,Onze kustwateren met vaak korte en steile golven vragen om een specifieke aanpak. Het onderwaterschip is hierop berekend en vormt een uitgebalanceerd compromis tussen de aan- en voordewindse eigenschappen en de binnenruimte.

De loden kiel van 1.400 kg, goed

BOOT

2018 maart - april

11

voor een ballastaandeel van veertig procent, en de diepgang van 1,80 m zorgen voor een uitstekend zeegedrag”, aldus scheepsbouwer Jan Vandamme.

De klassieke lijnen zijn minder expliciet. ,,Klopt, het design van de Booty 30 kan je hedendaags noemen, met een fraaie, harmonische belijning.

De functionaliteit primeert.

Het krachtige tuig biedt veel trimmogelijkheden, maar is tegelijk vlot hanteerbaar met een beperkte bemanning. De helmstokbesturing, een diepe kuip en brede gangboorden zorgen ervoor dat de bemanning veilig en comfortabel kan manoeuvreren. “ Het interieur is helder en strak, de laterale ramen zorgen voor veel lichtinval. Een afzonderlijke natte cel met douche, vier slaapplaatsen, voldoende opbergruimte en een goed uitgerust kombuis, dat alles biedt comfort voor langere reizen.

12 maart - april 2018 BOOT

,,Maar toch is de Booty 30 gebouwd voor mensen die de reis belangrijker vinden dan de bestemming”, benadrukt Jan Vandamme. ,,Het plezier van het zeilen staat voorop.”

Een binnenboord diesel met klapschroef laat vlot manoeuvreren in de havens toe.

Eerste positieve test De Booty 30 nam als test deel aan een paar Cruiser-Racer (CR) wedstrijden. ,,Zonder voorbereiding en ondanks dat we af te rekenen hadden met nog een paar kleine kinderziekten, zijn we als tweede geëindigd in onze categorie”, weet Jan tot zijn tevredenheid te melden.

De Booty 30 is ook verkrijgbaar in een sportversie met lichtere koolstof mast en koolstof roer.

De ambachtelijke bouw in hout/ epoxy op de werf in Zeebrugge gebeurt met zorg en vakmanschap en laat toe om met de individuele wensen van de eigenaar rekening te houden. ,,Zowel de sportieve als de recreatieve zeilers vormen onze doelgroep, maar daarbij is niet de kwantiteit, maar wel de kwaliteit onze drijfveer�, besluit Jan Vandamme.

De nieuwe Booty 30 is te zien op de Belgian Boat Show, Gent (Flanders Expo) van 10 t/m 12 febr. en van 16 t/m 18 febr. 2018.

Technische specificaties Lengte over alles 9.00 m Breedte: 3.30 m Lengte waterlijn: 8.50 m Diepgang: 1.80 m Waterverplaatsing: 3600 kg Ballast: 1400 kg Stahoogte: 1.85 m Grootzeil: 27 m2 Fok: 23 m2 Spi: 90.00m2 Inboard marine diesel Volvo Saildrive D120 18HP Prijs: 115.300 euro excl. BTW, ex werf

Scheepswerven Jan Vandamme Werfkaai 45 - 8380 Zeebrugge - 0476 473421 info@scheepsbouw-vandamme.be www.scheepswerven-janvandamme.com

BOOT

2018 maart - april

13

Carron Marine, van kleurrijke veerboten, stoere Een vlag die hoog boven het dok wappert in de ijzige wind leert me dat ik op de juiste locatie ben, Carron Marine in Zelzate, langs het kanaal Gent – Terneuzen. De avond valt, de laatste hamerslagen weerklinken, maar de binnenschepen stomen nog naarstig voorbij, zij kennen geen ‘9 to 5’ werkuren.

Afhankelijk van hun positie op het kanaal bevinden ze zich in Nederlands of Belgisch vaarwater. Het is eventjes zoeken om de auto op een plaats neer te poten waar hij geen hinder vormt voor de tientallen schepen in op- of afbouw, verspreid over de werf. Dit is nog een scheepswerf die naam waardig.

Vingerdikke staalplaten in diverse geometrische vormen uitgesneden wachten op verwerking.

De voorbije kwarteeuw is Carron Marine uitgegroeid tot een vaste waarde als onderhoud- en herstel bedrijf voor de binnenvaart en de voorbije 15 jaar ook voor de pleziervaart.

De technische en mechanische knowhow vormen het visitekaartje van het bedrijf.

14 maart - april 2018 BOOT

binnen- en fraaie woonschepen

BOOT

2018 maart - april

15

Maarten Carron, ‘handson’ manager van Carron Marine:,,Met de teloorgang van de scheepsbouw in ons land ging er ook enorm veel kennis en vakmanschap verloren.”

H

et huidige bedrijf is gegroeid uit het samengaan van een drietal familiale bedrijven die in Zelzate actief waren sinds halfweg de vorige eeuw. Vandaag telt Carron Marine 10 vaste werkkrachten en daarnaast soms tot ongeveer evenveel contractors, de meeste van buitenlandse origine.

Is werken met contractors de enige mogelijkheid om competitief te blijven? Volgens bedrijfsleider Maarten Carron gaat het er niet alleen om de loonhandicap te compenseren, het is er in de eerste plaats om te doen de specifieke scheepskundige kennis die in ons land zo goed als verdwenen is in huis te halen. Met de teloorgang van de scheepsbouw ging er ook enorm veel kennis en vakmanschap verloren.

De laatste generatie vakmensen die nog de hoogtij van de scheepsbouw hebben meegemaakt op de Cockerill, Boel of andere grote scheepswerven in ons land, zijn nu met pensioen. ,,De scheepsbouw

16 maart - april 2018 BOOT

was één van de 5 nationale sectoren, had een internationale dimensie en zorgde voor welvaart in heel ons land. Maar daar is nu lang geen sprake meer van”, aldus Maarten. ,,We moeten noodgedwongen een beroep doen op buitenlandse vakmensen. Een Belgische lasser die wat van schepen kent, vind ik niet meer.”

Ook de Vlaamse overheid doet voor de bouw van haar schepen ten andere een beroep op buitenlandse werven. ,,Wij hebben intussen al meer dan 5 jaar geleden misschien wel een van de laatste schepen gebouwd in België voor de overheid”, weet Maarten Carron. Het gaat hier wel om de meest in het oogspringende realisatie van het bedrijf. De overzetboten die momenteel in Oostende de Visserskaai met de Oosteroever verbinden, werden bij Carron Marine gebouwd. Deze kregen een prachtige schildering van Roger Raveel op de romp. Het ‘Rode vierkant’ en de ‘Roger Raveel’ vertonen typische kleurrijke elementen uit het oeuvre van de postexpressionistisch kunstschilder uit Machelen aan

de Leie en dat maakt ze tot een unieke blikvanger die zachte weggebruikers en toeristen van de Oosteroever naar de Westeroever brengen.

De hoofdmoot van de activiteit van de werf heeft met binnenschepen te maken, goed voor zo’n 30 % van de omzet terwijl de pleziervaart zo’n 20 % vertegenwoordigt. Daarnaast is telkens ergens rond 15 % afkomstig van overheidsopdrachten en van grote professionele bedrijven, onder meer baggeraars. Een 15 à 20 % ten slotte maakt onderhoud en ombouw van woonschepen uit.

De procentuele verhouding tussen de verschillende klantengroepen verschuift elk jaar lichtjes maar blijft over de jaren heen vrij stabiel. Carron Marine levert af en toe ook diensten en benodigdheden aan collega’s. Het bedrijf is namelijk Service Dealer van Volvo Penta en dit in twee segmenten, de binnenvaart en de pleziervaart. Er zijn weinig bedrijven die deze beide segmenten weten te combineren. ,,Het vraagt een voortdurend investeren van tijd en middelen in opleiding en vorming om dat statuut waar te maken, vooral omwille van steeds verder evoluerende elektronica in de motoren”, weet Maarten Carron. Rondom ons zijn een aantal bedrijven, mede door de hogere eisen in opleiding en vorming, gestopt als dealer. Dat maakt dat onze afzetmarkt ruimer wordt, waardoor wij onze opleidingsinspanningen over een

Het rode vierkant op zee, de Oostendse overzetboot, kleur gegeven door Roger Raveel en gebouwd bij Carron Marine.

BOOT

2018 maart - april

17

ruimere omzet kunnen spreiden. Logisch ook dat onze klanten genieten van de technische kennis en efficiëntie die wij hierdoor bereiken.”

Het bedrijf is ook gerenommeerd om het leveren van schroeven voor zowel zeil- als motorboten met 2 tot 5 bladen en klapschroeven voor zeilschepen.

Zo voert het bijvoorbeeld de vaanstandschroeven van Maxprop in. Zeker ook het herstellen van schroeven is een specialisatie, van de kleinste tot 2 meter diameter en dat in elk metaal, brons, NiBral, aluminium of roestvrij staal.

Een herbestemming van binnenschepen. ,,Woonschepen zijn een interessant segment voor ons omdat onze infrastructuur zich daar goed voor leent”, vervolgt Maarten zijn verhaal. De scheepshelling die een inham vormt in de 160 meter lange kade waarover het bedrijf beschikt, was oorspronkelijk bedoeld voor kleine vrachtspitsen. Maar dit scheepstype is uit de binnenvaart zo goed als verdwenen, zij worden steeds vaker omgebouwd tot woonschepen. Die hebben natuurlijk ook onderhoud nodig en moeten op geregelde tijdstippen gekeurd worden. Deze schepen voelen zich beter thuis op een familiale werf dan op een werf waar ze tussen grote beroepsschepen terecht komen.”

Winterberging, de link met de pleziervaart.

18 maart - april 2018 BOOT

De ombouw van woonschepen is typisch een ‘low budget’ markt, maar Carron Marine ziet wel een kentering. ,,Buitenlandse liefhebbers, van Britten over Australiërs tot Nieuw-Zeelanders, ontdekken de charme van de zogenaamde ‘dutch barges’ en geven die, met het nodige budget voor een comfortabele aankleding, een herbestemming tot woonschip. Daarmee bezoeken en verblijven ze in onze historische steden, wat voor deze mensen een unieke ervaring blijkt te zijn. Momenteel staan er op onze helling een Belgisch woonschip en twee Engelse luxe motorschepen naast een Frans vrachtschip. Dat laatste is meer en meer een uitzondering, op de tien schepen die wij op onze helling krijgen zijn er maar een of twee vrachtschepen meer.”

Winterberging In 2001 werd een nieuwe loods neergezet voor winterberging van pleziervaartuigen. Dat bleek een schot in de roos, binnen de kortste keren was de ruimte volgeboekt. De vlotte bereikbaarheid had zo zijn voordelen.

Maar ook de technische kennis aanwezig op de werf werd bij het onderhoud van de pleziervaartuigen door de eigenaars zeer op prijs gesteld. Bedachtzaam, zoals elke stap in de ontwikke-

Een van de stevendokken voor herstellingen aan roer of schroef.

ling van het bedrijf wordt gezet, duurde het tot 2009 voor een tweede loods werd opgericht. Dit beslissing was net voor de financieel-economische crisis die ons continent trof genomen. Maar het in mekaar stuiken van de botenverkoop bracht een verstevigde aandacht voor het onderhoud en updaten van de bestaande vloot met zich en daar kon Carron Marine van genieten. ,,De crisis was voor ons een geluk met een ongeluk”, aldus Maarten. ,,Wij konden onze technische troeven uitspelen en dat kwam onze klanten, maar ook ons bedrijf ten goede, uiteraard.” In 2016 werd de derde loods opgericht en momenteel vinden een 40-tal pleziervaartuigen onderdak tijdens de winter. En het gaat hier niet om de kleinste scheepjes, integendeel. De 40 voeters zijn er kind aan huis.

Naast de 160 meter kade beschikt het bedrijf nog

over 90 meter aanlegruimte langs de strekdam die het haventje van Zelzate beschermt tegen de golfslag van de voorbij varende schepen. Een mobiele werfkraan wordt niet alleen ingezet om de boten naar de winterberging te brengen maar laat ook toe om zware motoren in te bouwen. De kanjers die in binnenschepen geplaatst worden wegen makkelijk 5 tot 6 ton. Verder beschikt het bedrijf over twee drijvende dokken, zogenaamde stevendokken, waarmee het mogelijk is de voorof achtersteven van een binnenschip te lichten zodat aan schroeven of roer kan gewerkt worden. ,,Maar we moeten er over denken om de capaciteit van ons dok op te voeren. Nu kunnen we schepen aan tot 280 ton, maar dan is er geen ruimte meer voor onze andere klanten en het is niet de bedoeling die de laan uit te sturen.”

BOOT

2018 maart - april

19

Steeds groter Dat brengt ons naadloos bij de vraag naar de toekomst. De vergrijzing die zowel de pleziervaart als de binnenvaart treft, vraagt om een gepast antwoord. ,,De toekomst gaat in de richting van steeds grotere schepen. Voor de pleziervaart kunnen wij de steeds grote jachten wel servicen, maar voor de binnenvaart moeten we de keuze maken.

Afbouwen of doorgroeien om het volume van de nieuwe vrachtschepen aan te kunnen.”

Je voelt aan alles dat de vijftiger Maarten Carron nog geen zin heeft om in te binden, ook al gaan zoon en dochter andere paden bewandelen. Na een finale plaats in ‘The Voice van Vlaanderen’ droomt de zoon van een muzikale carrière en binnen afzienbare tijd heeft de dochter haar doctoraat bio-ingenieur in de gentechnologie op zak. Het ligt voor de hand dat vader extern naar opvolging op zoek kan. Maar dat is nog niet aan de orde en daarbij, zeg nooit nooit. ,,De nood om nog grotere

20 maart - april 2018 BOOT

Carron Marine is gespecialiseerd en de herstelling van schroeven en tevens invoerder van de vaanstandschroeven van Maxprop.

schepen ‘kontje te lichten’ dient zich steeds vaker aan. We moeten dan ook ons droogdok gaan uitbreiden. Dat is een investeringsbeslissing die in de nabije toekomst op ons afkomt. We zien wel.”

Maar met een ‘handen uit de mouwen’-beleid dat Maarten Carron voert, laat het zich nu al raden welke richting het uit gaat.

Vaar uw dromen tegemoet!

Wat uw bestemming ook wordt, met een goed elektrisch systeem kan u ook aan boord genieten van de warmte en het comfort van thuis.

navex elektro Kotterstraat 10 - 2030 Antwerpen www.navexelektro.com BOOT

2018 maart - april

21

Boek: ‘Passie voor presteren’

Wat leiders kunnen leren van topzeilers Veel topmanagers hebben een passie voor zeilen, en dat is niet voor niets. Zowel in het bedrijfsleven als in het zeilen haal je het beste resultaat door optimaal van de externe omstandigheden gebruik te maken.

In” Passie voor presteren” delen Olympische zeilers en hun coaches hun inzichten. De coaches vertellen hoe je een organisatie inricht die individuele teams de ruimte geeft om te presteren, hoe je een plan opzet dat tot succes leidt en hoe je professionals optimaal begeleidt.

De zeilers gaan in op hun innerlijke conditie die noodzakelijk is om goud te winnen en hun intuïtieve vermogen alles te overzien. Aan de hand van de geheimen en tactieken van deze topzeilers en hun coaches kunnen managers meer leren over besluitvorming, strategie en mentale kracht.

Passie voor presteren is een koersbepalend boek voor leiders. Hein Dijksterhuis is executive coach in het bedrijfsleven. Hij traint CEO’s en werkt internationaal voor diverse multinationals. Daarnaast was hij wereldkampioen zeilen in de Flying Dutchman-klasse.

Marit versus Dorian In een overzichtelijke tabel maakt de auteur de vergelijking tussen Marit Bouwmeester en Dorian van Rijselberghe. Marit won goud in de Laser Radial klasse in Rio waar Evi Van Acker net naast het podium viel. Windsurfer Dorian was eveneens goed voor goud in RSX-klasse in Rio 2016. De vergelijking laat zien dat een compleet verschillende aanpak tot een topresultaat kan leiden. Zo streeft Marit naar volledige onafhankelijkheid als zeilster. Zij

22 maart - april 2018 BOOT

moet immers op het water de besluiten nemen op het kritieke moment. Dorian vertrouwt volledig op zijn coach. Hij geeft zich over en samen besluiten zij wat ze gaan doen. Marit houdt de tegenstanders op afstand en ze hebben geen naam. Voor Dorian zijn de tegenstanders zijn vrienden voor het leven. De aanpak van Dorian zou niet werken voor Marit en omgekeerd. Daar kunnen managers zeker wijze lessen uit trekken, blijf trouw aan jezelf.

Hein Dijksterhuis gaat zelfs nog een stap verder. Hij stelt zeilen gelijk aan het leven. ,,Je hebt een boot, water, wind, jezelf en je wint of je verliest. Meer smaken Passie voor presteren zijn er niet. Wie het best van de Hein Dijksterhuis ISBN: omstandigheden gebruik maakt 9789064106330 wint. Het nodigt me uit om conUitgeverij Hollandia tinu te blijven leren.”

Ondertitel”: Wat leiders kunnen leren Boeiende lectuur ook voor wie van topzeilers geen management ambities 208 bladzijden koestert, maar inzicht wil krijgen Prijs: € 19,99 Verkrijgbaar in boek- in wat maakt dat hij in zijn passie en watersporthandel voor het zeilen soms de controle ook via verliest. bootmagazine.be

Render: X43, X46, X49, X65

Puur X De nieuwe X-Yachts range is ontworpen voor de veeleisende ervaren zeiler die wil genieten van het zeilen onder eender welke weer conditie. Tegelijk wil hij ook de luxe en het comfort die je verwacht van de zuivere, tijdloze Deense stijl, die synoniem staat voor X-Yachts.

Pure X X43 • X46 • X49 • X65

Xcruising Xc 35 • Xc 38 • Xc 42 • Xc 45 • Xc 50

Xperformance Xp 38 • Xp 44 • Xp 50 • Xp 55

X-Yachts heeft reeds meer dan 6.000 jachten gebouwd, die allemaal fantastisch zeilplezier bieden. X-Yachts zijn snel, sterk en veilig terwijl ze borg staan voor luxe, kwaliteit en comfort op zee. X-Yachts biedt een wereld klasse ervaring die er is gekomen dank zij 40 jaren passie voor het zeilen.

X-Yachts, World Class sinds 1979.

X-Yachts Belgium +32 (0) 475 287 162 • x-yachts.be / www.charter-x-yachts.com

BOOT

2018 maart - april

23

Homeboat, apartboat, lodges… zoveel namen, Huisboten duiken steeds vaker op, maar zijn zij een kwaal of een zegen? Dat hangt er van af van welke zijde men dit fenomeen bekijkt.

Voor havenmeesters met lege ligplaatsen kunnen ze een zegen zijn, maar voor wie de authentieke scheepsomgeving liefheeft, kunnen ze een doorn in het oog zijn. De uitspraak ‘de schoonheid zit van binnen’ is op huisboten vaak van toepassing. Hoe dan ook zijn huisboten of houseboats zoals ze doorgaans omschreven worden, aan een fikse opmars bezig. Wonen of recreëren op het water heeft natuurlijk charmes en daar zijn heel wat mensen gevoelig voor. Dat hebben botenbouwers en verhuurders van ligplaatsen in de gaten en zij pikken hier gretig op in.

24 maart - april 2018 BOOT

floating homes, haven , zoveel types

D De ‘Caravanboat’ verdeeld door Scheepsmaklaardij Goliath in Sneek. 8 x 2,4 met en 0,25 cm diepgang. Voor vier personen, vanaf 82.00 euro, inclusief.

Huisboot, eenvoudig maar betaalbaar (minder dan 30.000 euro) met degelijke basistructuur van Lewis Boats uit Maasdijk.

e houseboats zijn gebaseerd op een ponton bestaande uit twee of drie rompen, voor de voortbeweging wordt meestal een beroep gedaan op een buitenboordmotor.

We onderscheiden verschillende types van varende tot immobiele houseboats, de ‘floating’ types. En de vorm kan gaan van een ordinaire rechthoekige bak met vensters tot een subliem designobject.

We komen met de huisboten ook dicht in de buurt van de ‘ark’ het hutje op het water dat dan wel steeds meer luxueuze vormen aanneemt. En een woonboot, in een vorig leven vaak een vrachtboot , kan je met een beetje goede wil ook in deze categorie onderbrengen.

Ondanks de verschillen vallen ze allemaal onder dezelfde noemer terwijl de grenzen steeds meer vervagen. Zeker nu ook de jachtbouwers steeds meer houseboat kenmerken in hun bootinterieur verwerken.

BOOT

2018 maart - april

25

Opvallend is het prijsverschil met zeegaande jachten, logisch ook. De huisboten halen amper een CE-D certificatie. Dat is wel nodig om in de jachthavens als boot of jacht bestempeld te worden en niet als woonark door het leven te moeten.

In België zijn op de bevaarbare waterwegen de woonarken nergens toegelaten.

Op Boot Düsseldorf waren de huisboten flink vertegenwoordigd, overwegend in de charter hall want vakanties op het water spreken natuurlijk ook de liefhebbers van vaar- of zeilvakanties aan.

Wie het niet direct op varen of rondtrekken met de boot begrepen heeft, kan zo ook genieten van de eerste zonnestralen die priemen door de ochtendnevel boven het water. In Duitsland, maar ook in de Verenigde Staten zijn de houseboats op weg een rage te worden. En Nederland blijft uiteraard niet achterwege. In de VS bestaat er ten andere een gespecialiseerd tijdschrift volledig aan houseboats gewijd waarvan de titel vrij voor de hand ligt ‘Houseboat Magazin’.

Houseboat Fiji met een lengte van 13, 14

Er zijn heel wat verschillende types huisboten op de markt met doorgaans tot de verbeelding sprekende namen. Het begint bij het zo goed als naakte ponton tot het jacht dat onbeschaamd de houseboat principes heeft weten te integreren. Daar tussenin situeren zich de drijvende flats of studio’s, al of niet mobiel.

Duidelijk is dat in termen van comfort aan boord, beleving en relatieve betaalbaarheid deze recreatieverblijven op het water moeilijk hun gelijke vinden.

Naakt of super aangekleed?

Beginnen we bij het ‘naakte’ ponton. Bijna alles is mogelijk van kaal casco voor zelf afbouw tot luxe banken met alle opties erop en aan met diverse bestem-

of 15 m bij Goliath Scheepsmakelaardij in Sneek die gretig

inpikten op de stijgende interesse in huisboten. Vanaf 133.100 euro inclusief.

26 maart - april 2018 BOOT

mingen als terrasboot, party eiland of kampeerponton. Niets belet je om een tuinhuisje op dit ponton neer te planten en doe jet het niet zelf, dan doet een bedrijf dat wel voor jou. De vraag is natuurlijk, wil je daarmee levend gezien worden?

Nederland is een caravan land bij uitstek en ja hoor, er is ook een ponton variant beschikbaar waar een caravan kan op gereden worden. Even de wielen fixeren en varen maar. Verbaasde blikken langs de oevers gewaarborgd als je met je caravan komt langs drijven.

Lewis Boats uit Maasdijk (www. lewisboats.nl) bouwt een degelijke basisconstructie met twee speciale aluminium drijvers met een vlakke vloer voorzien van hekwerk en met enorm veel opties uit te breiden. Het bedrijf maakt er wel een punt van om de huisboot prijsgunstig in de markt te zetten, want zoals we verder zullen zien is in de luxe houseboat de prijs aardig de pan uit gerezen.

Bij Lewis Boats starten de prijzen van een basis houseboat bij circa € 29.500 incl btw dat zou nog voordeliger en uiteraard meer kunnen zijn afhankelijk van de uitvoering en afbouw status. Een luxe houseboat in een zwarte uitvoering kost circa

Met de Watercabin krijg je er meteen een verdienmodel bij.

€49.500 incl btw dat is met meerdere opties. ,,We zijn heel flexibel en de status van levering kan heel divers zijn”, aldus de zaakvoerder.

Van die mogelijkheid maakt SmartBoats uit Harderwijk gebruik. Op basis van voornoemde pontons zorgt dit bedrijf voor meerdere afbouw varianten. Als ‘floating houseboat’ stellen zij de ‘Watercabin’ voor (www.watercabin.nl) . Het model heeft afgeronde vormen waardoor het zich toch wat aanpast aan het waterlandschap.

Watercabin met verdienmodel De basis van de Watercabin is een forse, in beginsel vaarklare, pontonboot op twee aluminium drijvers. Dat betekent een brede balans, stabiele ligging en dus weinig schommelen. Het aluminium onderwaterschip is onderhoudsvrij en veilig door de 5 separate kamers per drijver. De boot is CE-D gecertificeerd als vaartuig, maar wordt ook zonder stuur en motor geleverd, dus de floating variant.

De unit is verder onderhoudsvrij, de buitenkant bestaat uit kunststof in diverse pasteltinten, binnenwanden uit witte alu sandwichtplaat. De units zijn lichtgewicht (680 kg) en worden in hun geheel op het ponton bevestigd. Wat is het onderscheid met bestaande houseboats? Het compacte formaat 8,8 x 3,25 m past in het overgrote deel van de havenboxen en ook prijs-technisch ligt de Water-

BOOT

2018 maart - april

27

De Havenlodge draait proef als verhuur-huisboot in de Nederlandse haven Marina Hellevoetsluis.

H2Home Maar er zijn nog meer Nederlandse huisbotenbouwers actief, daaronder Pedro, een gekende naam in de motorbootwereld. Het bedrijf ging een paar jaar geleden onderuit, net na de introductie van een eerste houseboat. Dat was echter een samenloop van omstandigheden en had niets met de houseboat te maken. De werf kende een doorstart en bouwt nu op vraag twee types, de Liberty en H2Home in twee maten, 11,50 m en 14,90 m.

cabin goedkoop in de markt. ,,De boot is ook geschikt als verhuurobject. Jachthavens kunnen lege plaatsen zo renderend opvullen.

De ROI zal gemiddeld na 5 jaar plaatsvinden. Dit alles op basis van de (voorzichtige) inschatting van 8 x weekverhuur en 20 dagen separaat per jaar,” zo rekende de bouwer ons voor..

Havenlodge Met de ‘Havenlodge’ gaan we al een ietsje meer de luxueuze toer op. Een ‘Havenlodge’ kost je net geen 100.000 euro, inclusief vaarpakket en dit met een lengte van 10,50 m op een breedte van 3,50 m. Hier zijn 4 tot 6 slaapplaatsen beschikbaar in twee afzonderlijke cabines.

Er zit een CE-D keurmerk op waardoor het als boot / jacht is bestempeld.

H2Home van Pedro in twee lengtematen 11,50 en 14,90 m.

28 maart - april 2018 BOOT

RiverYachts

enjoy slow rism to u

zoekt:

VOOR BELGIE Een OVERNEMER m.b.t. de operationele activiteit bootverhuur

in België, inclusief de gehele of gedeeltelijke vloot, de betrokken uitrusting en goodwill (handelsfonds). In tweede orde zoeken we hiervoor een (buy-in) manager.

VOOR ZUID-FRANKRIJK BASISMANAGER(S) regio Canal du Midi afvaart basis Homps

alsook voor de regio Aquitaine, afvaartbasis Fourques-sur-Garonne

Functievereisten:

Frans sprekend m.b.t. het vakjargon bootcharter en zijn administratie. Goede technische, administratieve en sociale vaardigheden zijn een pluspunt. U heeft het profiel om een team aan te sturen. U heeft een rijbewijs B

Aanbod:

U ontvangt een verloning en andere extralegale voordelen volgens uw ervaring en profiel Meer informatie, een afspraak of uw CV per mail naar alex@riveryachts.be of telefonisch op 0032/477 28 35 88 Voorgaande informatie en vacatures kaderen in onze integratie in de sector

VOLLEDIGE GAMMA VETUS - ALLPA MARINE - LANKHORST/TASELAAR POMPEN & IMPELLERS - FILTERS - TELEFLEX KABELS - ZINKANODES SMEEROLIE - REINIGINGS- & ONDERHOUDSPRODUCTEN - GEREEDSCHAPPEN FITTINGMATERIAAL (galva - messing - RVS) - AFSLUITERS EN NOG VEEL MEER …

Ook voor onderhoud & herstelling dieselmotoren & wisselstukken.

Kom meer te weten over ons op onze website

www.marinestore-oostende.be

adres : Liefkemoresstraat 14 - 8400 OOSTENDE tel : 059/32 28 75 - fax : 059/32 56 59

- email : sdschock@skynet.be

BOOT

2018 maart - april

29

De ‘kleine’ Cube van het Poolse bedrijf ‘Waterbus’. 9,2 x 3 m. De Grande Cube is 10,7 x 3,7 m met een topterras van 33 m².

De knikspant drijvers vormen de basis voor het goede vaargedrag. Voor de aandrijving van dit 7,5 ton zware varend huis zorgt een Yamaha buitenboordmotor 4-takt- Hightrust 25 pk. De H2home kan ook met elektrische aandrijving of dieselaandrijving met schroefas geleverd worden.

DIY-houseboat Zie je het groots, maar wil je toch het budget in zekere mate beperken, dank kan je bij het Poolse ‘Waterbus’ terecht . Het is trouwens opmerkelijk hoeveel aanbieders van huisboten voor de constructie een beroep doen op Poolse werven.

In tegenstelling tot wat de naam laat uitschijnen worden er naast waterbussen wel degelijk huisboten gebouwd, meer zelfs de werf heeft een 12 m en 15 m DIY Houseboat op de markt gebracht waarbij DIY staat voor wat je gedacht had: Do It Yourself. Je koopt een kit die bestaat uit de romp, de wanden, de ramen en het dak. De aluminium vlottende structuur weegt ongeveer 2,2 ton en vormt dus een solide basis voor de bouw van het huis. De wanden, het dak en de vloer zijn gemaakt uit sandwichpanelen die zelfdragend zijn, dus geen frame wat de opbouw eenvoudiger maakt.

30 maart - april 2018 BOOT

Het geheel wordt geleverd met een standaard dieplader.

Maar het bedrijf biedt natuurlijk ook kant-en-klare huisboten aan met een verrassend actuele vormgeving. We hebben het in Polen ooit anders gezien.

Zo hebben ze een ‘Cube’ en een ‘Grand Cube’ of recent de ‘New Adress’ op de markt gebracht.

Deze laatste is 12,60 m lang en 4,50 m brede ‘stationaire’ catamaran waarvan de opbouw uit 80 mm sandwich wanden bestaat. Voorzien van een ingerichte keuken en living (5 x 3,70 m) met transparante wanden, twee afzonderlijke slaapkamers (3 x 3 m) en een dakterras met reling. Vloerverwarming en zowel vuil- (550 L) als zoetwatertanks (350 l) zijn voorzien. Kortom een vrij volledig vakantieverblijf op het water dat exlusief taksen en transport op 92.500 euro komt. (http://www.waterbus.pl/)

De Kuhnle Groep actief zowel in de botenbouw als in de verhuur wijst er op dat huisboten nog steeds

boten moeten zijn. Hun Fedomobil is geschikt voor

rolstoelgebruikers. www.kuhnle -werft.de

Febomobil, een drijvend huis Een opmerkelijke aanwezig op Boot Düsseldorf was de Febomobil van de werf Kuhnle uit het havenstadje Müritz, Oost-Duitsland. De werf had haar grootste type huisboot laten aanrukken, de Febomobil 1180. ,,Misschien niet de mooiste, maar veruit de meest praktische”, aldus Dagmar Rockel-Kuhnle. De Kuhnle Groep is actief zowel in de botenbouw als in de verhuur van boten op diverse locaties in Europa. ,,Logisch dat wij de ervaring bij het bouwen en verhuren van schepen in onze ontwerpen meenemen”,, vervolgt Dagmar. De werf interpreteert het begrip huisboot heel ruim.

De recente Aquino en hun klassieker de Kormoran catalogeren zij ook onder de huisboten ook al zijn het typische verhuurboten.

,,Met de Febomobil willen wij de pontonbouwers die naar het huisbootsegment evolueren van antwoord dienen. Wij houden echter wel rekening met de specifieke eisen die het watertoerisme aan de huisboten stelt. Zo is de breedte van maximaal 3,80 m erop berekend dat het vaartuig in elke havenbox past. Onze ramen zijn misschien wat kleiner dan de meer sexy vorm gegeven types van onze concurrenten, maar wij weten wat de deining op het water doet met de structuur van de opbouw.

Bij ons mag je met een gerust hart stellen dat er zich geen problemen zullen voordoen, want wij weten wat scheepsbouw is”, onderstreept Dagmar.

Scheepswerven Jan Vandamme

Nieuwbouw - herstellingen - onderhoud

Werfkaai 45 - 8380 Zeebrugge - 0476 473421 info@scheepsbouw-vandamme.be www.scheepswerven-janvandamme.com

BOOT

2018 maart - april

31

Met de Febomobil 720 Open richt de werf zich op de instappers met een open platform waarop alleen een vast sanitair en kichenette is voorzien, verder werden alle wanden weggelaten. ,,Hiermee beschikken jongeren of gezinnen over een zwemof campingplatform. Met een paar ingrepen kan er een cabrio van gemaakt worden. De open Febomobil is echt een multifunctionele zomerboot,” aldus nog Dagmar.

daar maar eens aanstaan. Wegens de stabiliteit, de gemiddelde snelheid, het geringe brandstof verbruik en de hanteerbaarheid (dubbele motor met thrusters) werd gekozen voor een motor catamaran. En wegens het volume, het comfort, de ruimte, de stahoogte en de vlakke vloer werd de opbouw als houseboat uitgewerkt. Daar voegt zich een flybridge achtig terras aan toe zoals je dat op superjachten aantreft.

De besturing van de Febomobil staat op de voorplecht en deze vaartuigen zijn allemaal toegankelijk voor rolstoelgebruikers. ,,Zo kunnen mensen met een fysieke beperking ook het watertoerisme beleven”, meldt Dagmar niet zonder trots.

Overblue kan geen gebrek aan bescheidenheid verweten worden, maar hun bijdrage aan het huisbootsegment gaat zeker niet onopgemerkt voorbij.

Grenzen vervagen De grenzen vervagen en daar is de ‘Overblue’ een mooi voorbeeld van. De gelijknamige Italiaans werf bouwt in Cologne (Brescia) een combinatie van een luxe jacht en een luxe houseboat en dat in maten tussen de 44 en de 68 voet. Het geheel heeft futuristische trekjes en biedt het comfort van een woning maar met dit avontuurlijke element dat men ermee kan cruisen (categorie B).

Comfortabel, ruim, eenvoudig te bedienen, zeewaardig, makkelijk in onderhoud, efficient, innovatief en personalseserbaar tegelijker tijd. Ga Overblue uit Italië brengt de plupunten van een jacht en een huisboot samen.www.overblue.it

Keuze bijna onbeperkt Het zal duidelijk zijn, op gebied van huisboten is de keuze zo goed als onbeperkt en de budgetten evolueren in dezelfde richting. Alhoewel, wie goed uitkijkt en eventueel de handen uit de mouwen wil steken kan nog types vinden aan een aantrekkelijke instapprijs. De afbouw van een boothuis is minder veeleisend dan de scheepbouw. Doorgaans kunnen ook gewone keuken en interieur accessoires gebruikt worden, die minder prijzig zijn dan de specifieke bootspullen.

Toch is vooraf bezinnen niet overbodig, denk eraan waar je je droomhuis op het water wil leggen, zorg dat het vaartuig over een CE normering beschikt dan kan je altijd nog in jachthavens terecht. De zogenaamde ‘ark’ is door de Vlaamse Waterweg verboden op de bevaarbare wateren.

Kijk ook welke wateren je wil bevaren, staan grote tochten op het programma over rivieren met een sterke stroming of veel beroepsverkeer, denk dan toch even na of een wendbaar motorjacht geen betere keuze is. Maar wie puur en alleen gaat voor passieve recreatie of als alternatieve uitvalsbasis voor sportieve jongeren vindt de huisboot op zijn weg..

32 maart - april 2018 BOOT

Voor zeilers, door zeilers.

Beleef het avontuur vanop het water. +31(0)10-4115454 SUNSAIL.NL BOOT

2018 maart - april

33

Houseboats bieden waterbeleving aan ruimer publiek Het is nog niet zo lang geleden dat pocherige havenexploitanten aan onze kust allerlei zaken verzonnen om wie zijn boot meer als verblijfplaats dan als vaartuig gebruikte, te ontmoedigen. Dat was in tijden dat er nog lange wachttijden voor ligplaatsen bestonden. Die tijd hebben we achter ons gelaten. Maar het omarmen van houseboats geeft de club of haven een andere invulling, naast de actieve speelt de passieve recreatie een uitgesproken rol. En daarmee zijn we niet ver verwijderd van de residentiële rol die voor jachthavens om de hoek loert.

Air bnb op het water Het succes van de air bnb formule, waarbij particulieren een kamer ter beschikking stellen van toeristen, breidt zich uit naar boten die in de haven verhuurd worden als logies. De komst van houseboats zal de toestroom van air bnb toeristen ongetwijfeld in de hand werken.

De producenten van houseboats wijzen op de mogelijkheid om binnen een termijn van 5 à 6 jaar de basisinvestering terug te verdienen. Dat klinkt haveneigenaars als muziek in de oren. Omdat veel jachthavens steeds meer lege boxen hebben, is dit een welkome nieuwe bron van inkomsten.

Vergrijzing De vergrijzing die de botensector in zijn greep heeft, kan hier misschien een halt toegeroepen worden, in die zin dat zeilers eerst overstappen naar motorboten en in een daarop volgende levensfasemisschien naar een houseboat evolueren.

Hier staat geen leeftijd op omdat het om passieve recreatie gaat die past voor elke leeftijd. Als het van over ijverige havenexploitanten afhangt, krijgen we straks misschien nog te maken met ‘floating’ service flats.

Drijven, reizen, ontdekken...

Cruising Home, een samenwerking tussen Marina Düsseldorf en SRF Shipbuilding in Friesland heeft de huisboten netjes in drie categoriën ondegebracht. De ‘Floater’ is, zoals de naam het laat vermoeden, een drijvend

woonponton met de looks van een maritiem appartement.

Met de ‘Traveller’, uitgerust met een marinediesel motor, kunnen „stilstaande“ wateren en rivieren bevaren worden.

De Explorer is ontwikkeld om

34 maart - april 2018 BOOT

op rivieren en getijden wateren snel en comfortabel te kunnen reizen. De speciaal hiervoor ontwikkelde romp met extra hoog vrijboord maakt het mogelijk om grote golven en ruwe zeeën te bevaren. (cruisinghome.nl)

Huisboot te huur in de haven Westhoek Marina in Nieuwpoort.

Worden dit je buren in de jachthaven?

Zijn houseboats welkom in de jachthavens? Hoe staan havenexploitanten andere tegenover deze nieuwe vorm van recreatieve verhuur. Moedigen zij dit aan of wordt het slechts oogluikend toegestaan?

In de Nederlandse jachthavens is het aanbieden van houseboats een van de initiatieven die ervoor moeten zorgen dat er meer levendigheid in de havens komt en lege plaatsen ingevuld raken. Zo komen er bijvoorbeeld in de jachthaven van het Nederlandse Hellevoetsluis vaartuigen waarop recreanten het hele jaar mogen verblijven. De eerste houseboat ligt er al. Ook in ons land zijn ze niet langer de grote onbekenden.

Bij Marec, de groene oase aan de Maas in Limburg, zijn houseboats in jachthaven De Spaanjerd meer dan welkom. Niet als permanente bewoning, omdat dit niet binnen het vergunningstelsel van de jachthaven past. Maar wel als weekendverblijf en daarbij heeft de haven met alle moderne faciliteiten de houseboat eigenaars heel wat te bieden.

De walstroomvoorziening bij Marec is voldoende krachtig om deze houseboats een zorgeloos verblijf te bieden. Marec heeft speciale ligplaatsen

voor grote jachten en daar kunnen de stevig uit de kluiten gewassen houseboats eveneens aangemeerd worden.

In Nieuwpoort was Westhoek Marina een der eersten om een huisboot in zijn programma op te nemen. De ‘Homeboat’ dobbert er in de haven op het Kanaal van Plassendale en wordt met succes verhuurd. De Duitse producent heeft van deze Homeboat een varende en een drijvende variant uitgewerkt en heeft daarnaast ook een ‘floating villa 50 en 100’ op het programma staan.

Ook de jachthavens van Antwerpen staan niet afkerig ten aanzien van houseboats. Op linkeroever vinden ze een prachtige groen locatie en in het Willemdok een uniek plaatsje in het hart van de metropool. Maar de houseboats vinden maar mondjesmaat de weg naar deze havens. Dat heeft zeker wat te maken met de drukke trafiek op de Schelde en de stevige stroming. En houseboats zijn nu eenmaal niet de meest handelbare bootjes alhoewel ze in tal van buitenlandse waterrecreatiegebieden zonder vaarbewijs kunnen gehuurd worden. Maar dan gaat het meestal om stil vaarwater, meren of rivieren met geen of amper beroepsvaart.

BOOT

2018 maart - april

35

Dagen zonder wind...

L

anderigheid, een vreemd gevoel voor een zeiler…

Maar wanneer voelt hij zich landerig, zo een beetje futloos? Als de wind het volledig laat afweten en er geen reden kan gevonden worden om de trossen los te gooien. Is er echt niets te beleven tijdens de ‘dagen zonder wind’?

36 maart - april 2018 BOOT

Toch wel, op de motor met staande mast zijn er fijne toertochten te ondernemen. Dan krijg je een beetje het gevoel van een motorbootvaarder, maar daar is niets mis mee. Je krijgt oog voor een omgeving waar je zeilend nooit toe komt.

Reportage: Paul Bolsius s/y Yagi

BOOT

2018 maart - april

37

D

e weersvooruitzichten waren windstil de komende week. Weinig wind en mooi weer, waarom niet een beetje aan riviertoerisme doen, dacht Paul Bolsius aan boord van zijn zeiljacht Etap 32 i. Hoe mooi en aantrekkelijk de accommodaties in de vernieuwde jachthaven van Bruinisse ook is, hij had geen zin om te blijven koekeloeren. Samen met zijn echtgenote Cathleen besluit hij een toertochtje te maken en hij wendt de steven naar waar een zeiler dat spontaan niet zou doen, landinwaarts.

De haven uit en onmiddellijk stuurboord, naar de Grevelingensluis. Bruinisse ligt vlak bij deze sluis.

Niets wijst er op dat dit de tweede drukste sluis van Nederland is. Dan gaat het richting Krammersluis, een dik half uurtje motoren. De Krammersluis heeft een aparte aftakking, de sportsluis en die is verplicht voor de pleziervaart. Anders zit je toch maar tussen de beroepsvaart en de superjachten en dat

38 maart - april 2018 BOOT

is niet altijd het aangenaamste plekje om te vertoeven Deze sluis voor de pleziervaart heeft een beperkte capaciteit zodat in het hoogseizoen je geduld wel eventjes op de proef wordt gesteld. Gelukkig zijn er wachtsteigers aan zowel stuur- als bakboord, daar kan je rustig je beurt afwachten.

Dat hebben alle schippers niet meteen begrepen. Het gebeurt wel eens dat er iemand driftig komt opgestoomd en iedereen het nakijken geeft.

Hoe zou het toch komen dat het hier bijna altijd om motorboten gaat, zijn die schippers onwetend of sociaal incapabel?

Na de Krammer sluis kom je, wat had je gedacht, terecht op de Krammer. Een mooi zeilwater, mocht er toch maar een beetje wind zijn. Niet dus, daarom maar verder tuffen op de motor. De eilandjes met de mooie inhammetjes die als verloren gestrooide parels de Philipsdam bekronen, laten we aan stuurboord. De oversteek bedraagt een 4 tal nm, een uurtje motoren zeg maar.

Tussendoor is het even extra opletten, dan varen we langs de monding van het ScheldeRijnkanaal. Daar komen op geregelde tijdstippen mastodonten uit tevoorschijn en dan is het zaak om uit de buurt te blijven.

Het vaarwater verandert even van naam, daar hebben wij geen last van. We varen op het Volkerak, voor eventjes toch.

Wuivende rietstengels Een paar mijl verder zien we de toegang tot de Steenbergse Vliet. Daarheen richten we de steven en worden in de brede delta verwelkomd door wuivende rietstengels.

We krijgen een romantisch sluisje voorgeschoteld, klein, lieftallig, zoals je ze op Franse kanalen zoveel aantreft, het Benedensas. In Frankrijk vind je in de nabijheid van een sluisje

BOOT

2018 maart - april

39

zijn. Op elke tocht ontmoet je nog Etap liefhebbers die er niet aan denken om hun jachtje te verwisselen voor eentje van recentere makelij. Het merk Etap blijft niet alleen verder leven in het hart, maar ook in het oog.

Misschien doet er zich ooit een wonder voor en ontwaakt Etap uit zijn diepe slaap.

vaak een wijnproeverij, of de sluismeester heeft steevast een paar flesjes wit, rood of rosé in de aanbieding. Hier tref je een theehuisje aan. Stemmig en charmant, daar niet van, maar er is toch een nuance verschil.

Zonder veel oponthoud varen we door het benedensas en glijden langs jachthaven De Vlije.

We voelen ons thuis tussen het historisch scheepserfgoed dat hier door de eigenaars gekoesterd wordt. Ons Etapje is nog geen historisch erfgoed, maar is toch al een beetje op weg.

Ons bootje zag zijn moederwerf een kleine tien jaar geleden ten onder gaan, meegesleurd door het Duitse Dehler, dat alleen oog had voor het redden van het eigen hachje. Het is wel bemoedigend hoeveel Etap eigenaars hun scheepje trouw gebleven

Jachthaven De Schapenput aan De Heen.

Binnenvaren van Steenbergen.

40 maart - april 2018 BOOT

Voor ons is het alvast onze ogen uitwrijven , er volgt een wonderbaarlijk uurtje varen. ,,Langs het hoogriet, langs de laagwei, schuift de kano naar zee…’ zou de Antwerpse dichter Paul Van Ostayen noteren. Wij varen in een tijdloos landschap tussen het riet en het land.

Boomkruinen spiegelen zich in het water. We lijken wel alleen

op de wereld, niets verstoort onze bucolische rust.

De schaapskudde langs de bermen heeft het druk om tussen de biodiversiteit de lekkerste planten te kiezen.

Onaantastbaar In het vaarwater treffen we twee palen met een steigertje aan, een paar 10-tallen meter verder nog een dergelijke constructie en nog een. Hier kan je aanleggen en overnachten, maar om naar de oever te gaan moet je zwemmen of een bijbootje ter beschikking hebben. Je waant je zo een beetje onaantastbaar, zo midden op het water.

Even afstappen kan in Jachthaven De Schapenput aan De Heen, daar vloeit de haven over in een

Aangemeerd in Steenbergen

drukke camping. Wij vervolgen onze weg op de Steenbergse vliet en varen zowaar over een aquaduct, waar de A4 onder de waterweg doorraast. Je hoort de auto’s maar je ziet ze niet.

We naderen Steenbergen, zien van ver de toren van de Sint Gummaruskerk. We kunnen tot in het hart van de stad doorvaren. De jachthaven heeft ongeveer 160 ligplaatsen en de oude stadshaven telt een dertigtal passantenplaatsen.

Niet iedereen heeft het op een

BOOT

2018 maart - april

41

aanlegplaats in het centrum begrepen, maar voor ons, die gewoonlijk de rust van de eilandjes op de Grevelingen opzoeken, is dit een welkome afwisseling. Een Albert Hein supermarkt bevindt zich op het pleintje bij de haven en langs de kade lacht brasserie ‘Z’onder Zeil’ ons toe met een voor ons heel toepasselijke naam. En de reclames van Duvel en Palm geven ons zowaar een thuisgevoel.

Niet echt verwonderlijk want de stad blijkt een historische band te hebben met ons land. Het stadje werd waarschijnlijk gesticht in de tweede helft van de 13e eeuw en het groeide in de 14e en 15e eeuw, dankzij zoutwinning en handel met Antwerpen en Vlaamse steden als Brugge en Gent, uit tot een handelsstad.

Op wandel afstand zijn er eetcafés en bistro’s te vinden die hun beste terrasje voorzetten. Een Op een bankje langs de kade van Oude Tonge.

42 maart - april 2018 BOOT

beetje verderop ligt de aanlegsteiger van de veerdienst naar Oude-Tonge, bediend door een pont uit 1928.

Motorbootvaarders met een geringere diepgang kunnen de Steenbergse Vliet verder volgen en via het Markervlietkanaal doorsteken naar de Dintel, een andere parel onder de Zeeuwse waterwegen. Voor ons is dat echter geen optie. We beleven een rustige nacht aan boord, worden door niets of niemand gestoord. De pont naar Oude Tonge brengt ons op een idee, daar kunnen we heen. We varen de volgende morgen het omgekeerde traject, na een uurtje

laten we de de Steebergse vliet achter ons en varen we weer op het Volkerak.

Nog steeds geen wind, dus dwarsen wij het vaarwater, weer goed uitkijkend naar de uitstroom van beroepsvaart uit het ScheldeRijnkanaal.

Veligigheidsmarge Van Steenbergen naar Oude Tonge is 4,5 nm maar we beperken onze snelheid tot 3 knopen om geen golven te maken We nemen het keersluisje en dan begint het kronkelend riviertje dat ons naar Oude Tonge voert onder de begeleiding van het gepiep van onze dieptemeter.

Groen licht aan het benedensas op weg naar

Oude Tonge.

Een rustige ligplaats in het kommetje van Oude

Tonge.

BOOT

2018 maart - april

43

Die hebben we veiligheidshalve op 2,5 meter ingesteld, een veiligheidsmarge van een meter.

We houden het midden van het vaarwater en blijven heel attent sturen want de meanderende rivier eist onze aandacht op.

Dramatisch verleden Oude Tonge is een van de plaatsjes die het zwaarst geleden hebben onder de Watersnoodramp in 1953. De koeien zaten op de zolder, aldus een anekdote. Er kwamen 305 mensen om het leven. Ze zijn begraven in een massagraf in een dijk net buiten het dorp. Je kan er mooie wandelingen maken , maar verder is er weinig te beleven, op een paar terrasjes en na. Een hefbruggetje geeft toegang tot een privé marina, ook naar Zuiders model

Begraafplaats van de slachtoffers van de

Watersnoodramp in 1953.

Toegang tot het Kanaaltje dat naar Oude Tongen leidt.

44 maart - april 2018 BOOT

maar hier dan met Hollandse villa’s aan het water.

In Oude Tonge loopt het water dood in een kommetje. Op het einde vind je het havenkantoor.

Langs de kade zijn aanlegplaatsen met boxen en als het licht groen is, mag je in deze box aanleggen, langs de kademuur.

Je kan dan op de bank aan de kade zitten, genieten van het zicht op je boordparasol.

Ook hier weer geen gebrek aan cafés en terrasjes en natuurlijk de obligate Chinees. Is het ten andere geen Chinees spreekwoord dat zegt dat het geluk niet ligt in de bestemming maar in de weg er naartoe.

Na een heerlijk nachtje langs de kade varen we de volgende morgen weer richting Krammer. In de sluis is het altijd wat uitkijken. Je krijgt er te maken met stroming en turbulentie omdat in de Krammersluis de

wisseling van zout naar zoet water gebeurt.

Na de sluis trekken we toch en zeiltje op dit deel van de Oosterschelde en gaan richting Grevelingensluis. We varen binnen de kortste keren alleen want het lijkt wel of de boten die uit de Krammersuis gelost worden als drieste paarden een haven aan de overkant ruiken. Zij gaan

Screenshot webcam bij het wegvaren in

Bruinisse

er als het ware in galop vandoor.

Na drie nachten leggen we weer aan in Bruinisse, onze thuishaven. Wat hebben we geleerd van deze paar dagen zonder wind en onze tocht met staande mast?

Hebben we een spectaculair traject gevaren? Niet echt, maar hebben we genoten? Zeker weten, we hebben rust en kalmte in overvloed gevonden.

Daar is het ons als vakantiegangers toch om te doen. Zeker weten, volgend seizoen staat er weer een stukje riviertoerisme op ons programma.

BOOT

2018 maart - april

45

Zeeverhaal

James Cook: zuurkool aan boord ,,Bah, walgelijk, afschuwelijk… niet te vreten…!” Na een keer kauwen spuwt voorman Thimothy met een krachtige rochel wat hij in zijn mond heeft overboord. ,,Je moet het weten, stom kalf. Als je weigert om mijn heerlijke groententaart door te slikken, spuw je binnen een paar dagen je tanden mee overboord.” Scheepskok Samuel maakt er geen woorden meer aan vuil. ,,Heerlijke groententaart… Witte kool die smaakt naar zure melkpap in een broodkorst gestopt, bah… Sla het zelf in je kas.” Timothy grabbelt een harde scheepsbeschuit, sopt hem in een kroes water en propt hem in zijn mond. ,,Auw, alles doet pijn in mijn mond, ik lust alleen nog scheepspap…” ,,De bemanning gromt en maar dan de helft weigert mijn zuurkool te eten, ik heb die nochtans in een taart verwerkt”, rapporteert de kok. Kapitein James Cook, onderweg tijdens zijn tweede reis met de HMS Resolution op zoek naar Terra Australis, schudt het hoofd. ,,Hoe kunnen ze zo dom zijn”, bedenkt hij. ,,Wie de zuurkool naar binnen speelt blijft gezond, de andere gaan onderuit. Dan maar de harde middelen.” Hij roept de bemanning aan de mast. Een stelletje haveloze matrozen lummelen over dek. ,,Stilstaan en luisteren”, brult de kapitein. Een paar matrozen kan nog amper op de benen staan.

Hun onderbenen vertonen zwellingen en rode en paarse vlekken van interne bloedingen, geen fraai gezicht. Om van hun mond nog te zwijgen, amper nog tanden in te vinden en langs hun mondhoeken kleeft er bloed en spuug van hun ontstoken tandvlees. ,,Wie weigert om zuurkool te eten, kan rekenen op tien zweepslagen. En elke morgen werkt iedereen een halve citroen naar binnen.

Begrepen…”, laat Cook er dreigend op volgen. ,,Euh, de citroenen zijn allemaal bruin uitgeslagen, ze zijn rot en niet meer te eten kapitein”, brengt de kok bedeesd in. ,,Ik heb ze overboord gekieperd.” Maar we hebben in Plymouth toch ook een ton citroensap gebunkerd?”

46 maart - april 2018 BOOT

,,Zeker kapitein.” ,,Elke morgen iedereen een halve kroes citroensap. Wie weigert 10 zweepslagen,” brult James Cook. ,,Brr…citroensap, alleen met een flinke scheut rum, anders kots ik het nog liever uit”, smoezelt Thimothy wanneer de matrozen zich naar het benedendek begeven. ,,Wij zijn geen Limeys, als je dat maar weet, maar scheepslui. Haha, de mariniers, allemaal softies.”

De Britse marinearts James Lind wist vanaf halfweg de 18de eeuw gedaan te krijgen dat op Engelse marineschepen citroensap werd verstrekt. Het leverde de Engelse mariniers de bijnaam Limeys op. ,,Dat bevel geldt tot we land in zicht hebben.” James Cook kan amper een vloek onderdrukken. ,,De Zuidpool is alleen een ijsmassa, geen land te bespeuren. We zitten nu al boven de 65° zuiderbreedte. Het ijs en de koude zijn niet te harden. Het enige wat we hier hebben is ‘fris’ water van de ijsschotsen. We zullen rechtsomkeer maken en koers zetten naar Nieuw-Zeeland waar we onze voorraden kunnen aanvullen.”

James Cook was voor zover bekend de eerste die de Zuidpoolcirkel overschreed en hij naderde tot op enkele mijl Antartica. Hij bracht van de 112 opvarenden er 109 terug en niemand overleed aan scheurbuik.

In de voorgaande eeuwen bij de ontdekkingsreizen van onder meer Vasco da Gama in de 14de of Magelaan in de 15de eeuw ging bijna de helft van de bemanning ten onder aan scheurbuik.

Een misschien wel waar gebeurd maar toch lichtjes verzonnen zeeverhaal...

BOOT

Tekening: Dirk Huyghe Tekst: Leo Van Dorsselaer

2018 maart - april

47

34 okt. - nov. - dec. 2015 BOOT

• VOLVO PENTA officieel dealer • Invoerder/dealer topmerken toebehoren: schroeven, aslijnen, boegschroeven, stuursystemen, anodes, verven, motoronderdelen...

• Eigen werf te Zelzate • WINTERBERGING binnen & buiten • Inbouw boegschroeven, stuurinstallaties, motorinstallaties, elektronica, homokineetassen, aslijnen, …

• SPECIALIST SCHROEVEN – eigen hersteldienst met jarenlange ervaring • Schilderwerken • MAX-PROP vaanstandschroeven

Standnr. 8303

NIEUWPOORT

Havenlaan 84 INTERNATIONAL B - BOAT 9060SHOW Zelzate Bezoek onze stand T. 09/345.61.71 Profiteer van spetterende F. 09/345.61.47 beursvoorwaarden

Havenlaan 84, B-9060 Zelzate

T 09/345.61.71 – F 09/345.61.47 info@carronmarine.be 48 maart - april 2018 info@carronmarine.be

BOOT

www.carronmarine.be

West-Hinder III De havenwereld heeft vaak een dubbele verhouding met varende monumenten. Enerzijds koesteren ze die als getuigen van een fascinerend maritiem verleden, anderzijds is het restaureren en conserveren ervan geen geringe opdracht.

In het Bonaparte dok in Antwerpen ligt de West-Hinder III. Als het van een aantal prominente persoonlijkheden uit de Antwerpse havenwereld afhangt, zou dit lichtschip een ambassadeursfunctie krijgen voor de Stad aan de Stroom.

Tekst en foto’s: Georges Janssens

Wordt lichtschip ambassadeur van Antwerpen?

BOOT

2018 maart - april

49

I

n het Bonaparte ligt het lichtschip de WestHinder III, een van de laatste lichtschepen die ooit op de Noordzee als lichtbaken diende voor de scheepvaart die vanuit het zuiden richting Belgische kust en Antwerpen vaarden.

De moderne technieken hebben deze schepen overbodig gemaakt en zo is het Westhinder lichtschip in 1994 vervangen door een groot baken dat op de zeebodem werd verankerd.

Er waren dus drie West-Hinders die de rol van lichtschip vervulden. EĂŠn van de drie West-Hinders ligt op het droge in Zeebrugge en er werd in de zijwand een deur uitgezaagd om bezoekers toegang te

50 maart - april 2018 BOOT

geven. Het maakt deel uit van het Seafront themapark over zee en zeevaart, vis en visserij.

Een andere ligt in Rupelmonde en is zowat helemaal uitgebroken met de bedoeling er een horeca-activiteit (cafĂŠ-restaurant) in onder te brengen. Dit komt voorlopig niet echt van de grond en de toekomst van het vaartuig is heel onzeker.

De West-hinder III ligt in Antwerpen en was geruime tijd te bezoeken totdat het een negatief advies kreeg en gesloten werd voor het toerisme.

Het schip is eigendom van de afdeling Vloot van het Vlaams Gewest maar werd toegewezen aan de Stad Antwerpen die zorg draagt voor het schip door het een ligplaats te geven en aan te sluiten op de nutsvoorzieningen.

Verder wordt er momenteel met het schip niets gedaan en wellicht zou haar toekomst bij een schroothandelaar liggen als er niet wordt ingegrepen.

Nieuwe levensfase Dirk Meulemeester, scheepsinspecteur, werd gevraagd om het schip aan een grondig onderzoek te onderwerpen om te zien of restauratie nog zin had. En ja hoor, het lichtschip is nog steeds in een uitzonderlijk goede staat en het mechanisch

gedeelte is praktisch vaarklaar. Dus een nieuwe levensfase is mogelijk voor de Westhinder III. Er vormde zich een groep enthousiaste werkers die hun schouders onder een project te zetten om de West-Hinder terug vaarklaar te krijgen.

Maar er is heel wat werk aan de winkel, zowel op administratief gebied als wat het praktische deel betreft om het schip terug in orde te maken.

Watererfgoed Krijgt het schip een ‘Erfgoed classificatie’ dan kan een deel van de kosten voor de restauratie worden gerecupereerd uit subsidies. In dit geval moet ook wel de volledige authenticiteit van het schip worden behouden. Wellicht is dit de enige mogelijke werkwijze om het schip te kunnen bewaren.

De Afdeling Vloot en de Stad Antwerpen samen met de Haven van Antwerpen moeten tot een consensus komen om het schip een beheerder toe te wijzen die dan de nodige stappen kan zetten om het schip terug in orde te brengen.

Zodra dit is gebeurd en de nodige keuringen achter de rug zijn, kan de Westhinder III opnieuw

pronken in de Haven en bij bijzondere gelegenheden in binnen- en buitenland de Stad Antwerpen en de Haven van Antwerpen vertegenwoordigen als ambassadeur.

Vuurtoren op het water De lichtschepen West-Hinder 1, 2 en 3 werden in 1950 in Oostende bij Béliard-Crighton gebouwd.

De schepen waren een visitekaartje van het vakmanschap van de werf. Zij werden vanaf 1950 met een beurtrol ingezet om de zandbanken Wandelaar en West-Hinder met hun lichtbaken aan te duiden. Ze werden eveneens gebruikt als observatieschepen. Het derde schip lag als reserve in de haven. De schepen hadden een lengte van

BOOT

2018 maart - april

51

42,5 m, een breedte van 7,8 m met 4 m diepgang en waren uitgerust met een motor van 200 pk. Zij waren voorzien van een ankerkettinginstallatie met 360 m ketting.

De lichtschepen werden in 1994 uit dienst genomen en vervangen door elektrische lichtplatformen.

In juni 2017 werd de West-Hinder III gecatalogeerd in de inventaris van varend erfgoed onder het nummer 14793 met vermeldingen als industrieelarcheologische en wetenschappelijke waarden.

De West-Hinders moesten om beurten wekenlang op zee liggen om de zandbanken af te bakenen. Een 9-koppige bemanning verbleef voor een periode van twee weken aan boord, daarna werden ze afgelost en waren ze twee weken thuis.

Om het langdurig verblijf op zee zo goed mogelijk te doorstaan waren de schepen uitgerust met speciale voorzieningen. Vooraan treffen we een meer dan volmaakte ankerfront aan. De 360 m lange, zware ketting was zeer ruim bemeten om het schip op een enigszins comfortabele manier ter plaatse te houden in alle weersomstandigheden.

Daarnaast was er ook nog een gewoon anker met ketting om te gebruiken bij het ankeren wanneer nodig als het schip onderweg was van en naar de ligplaats.

Een eigenaardigheid, en dit treffen we ook aan bij vele andere onderdelen, is dat die zware ankerkettingmotor ook vervangen kon worden door een manuele bediening.

Motor en elektriciteit.

Er is geen zware motor geĂŻnstalleerd maar wel een heel degelijke constructie die er nog steeds als bijna nieuw uitziet.De zware koppeling voor de schroefas die een vierbladsschroef aandrijft is ook uitgerust met een extra manuele bediening.

52 maart - april 2018 BOOT

Manuele keerkoppeling hendel

Ankerkettinginstallatie

met 360 m

ketting.

Zuurbatterijen

Voor de elektriciteit aan boord zorgde en goed uit de kluiten gewassen generator die een 110 volt gelijkstroom voorbracht.

Een reeks aaneen gekoppelde 2 volt zuurbatterijen sloeg de overtollige stroom op en kon autonoom het geheel voorzien van de nodige stroom.

Een elektromotor zorgde dan nog voor een 400 volt stroomvoorziening die moest dienen om de motor van de ankerketting aan te drijven.

Vrijkomende warmte werd gebruikt om water op te warmen dat door de overal verspreidde gietijzeren verwarmingselementen stroomde en voorzag in warm water. Het moet behaaglijk warm geweest zijn in het schip.

De bemanning sliep in cabines met enige privacy.

Voorts was er een grote eetkamer met een lange tafel waarrond ze met zijn allen konden zitten.

Een voor huidige normen primitief kombuis was het domein van de kok die om een grote cuisinière zijn kookkunsten kon botvieren. De kapiteinshut is ook voorzien van de grotere werktafel.

De radiokamer die juist onder de brug ligt beschikt nog steeds over heel wat apparatuur die nog lange tijd gebruikt werd door de Unie van Belgische Radioamateurs (UBA) toen het schip al in Antwerpen lag.

De stuurhut heeft nog steeds een prachtig groot stuurwiel, een groot kompas en heel wat communicatiemiddelen om telefonische verbinding te hebben met verschillende belangrijke plaatsen aan boord. Er zijn ook buizen aangelegd om in het geval de telefoon het niet deed, de nodige mededelingen via deze roepbuizen te verspreiden.

Rondschijnend licht Een lichtschip heeft uiteraard een rondschijnend licht dat een sterke lichtbundel verspreid. Om ervoor te zorgen dat dit licht in alle omstan-

BOOT

2018 maart - april

53

digheden optimaal kon schijnen ook in slechte weersomstandigheden als het schip erg slingerde, heeft men een compenserend zwaar gewicht aan de lamp gehangen.

Dit gewicht verbonden met het licht dat hoog bovenop het schip staat, is in een grote buis geplaatst die tot juist onder de waterlijn loopt, een waar technisch snufje.

Nog een eigenaardigheid is de installatie, ongeveer volledig midscheeps, van een grote verticale buis die tot op de bodem van het schip loopt en volledig waterdicht is.

Alhoewel het gebruik ervan niet is bewezen, was het de bedoeling dat men onderaan in een met water gevulde buis een klok kon laten luiden met een bepaalde frequentie. Het nut ervan is dat geluid in water zich constant en in ĂŠĂŠn richting verspreidt en aldus waarneembaar is op een veel beter manier dan wanneer men een geluid maakt in de buitenlucht. Deze middeltjes werden waarschijnlijk ook in oorlogstijd gebruikt.

Stuurwiel

Radiokamer

De technische inventiviteit die men vroeger ontwikkelde, kan door het vrijwaren van het lichtschip bewaard blijven.

Your partner on the road www.maradlago.be

Uw specialist in zeilboot- en yachttransport doorheen Europa

Mar@Lago BVBA Ossebilkstraat 19 8211 Aartrijke 050 / 20.85.32 Franky: 0473 / 86.22.85 info@maradlago.be

54 maart - april 2018 BOOT

Check-up Een twintigtal jaren geleden kreeg de West-Hinder III nog een checkup in een droogdok in Antwerpen. Het is nu de hoogste tijd dat dit opnieuw gebeurt en dan kunnen er tegelijk ook de nodige rompmetingen plaatsvinden en indien nodig herstellingen worden gedaan.

Het onderschip moet een schilderbeurt krijgen en de nodige roestwerende anodes worden vervangen. Het prijskaart voor het droogdok alleen wordt geraamd op om en bij de 5.000 euro. Binnenin vraagt vooral de elektrische installatie een grondig nazicht.

Motoren en mechanica schijnen met een minimum van aanpassingen terug in orde te komen..

Het dek vraagt om een grondige inspectiebeurt en zou om praktische redenen best verwijderd worden en heraangelegd. Het houten dek is van Iroko hout en dit is voor het grootste deel nog in heel goede staat. Om mogelijke lekkages uit te sluiten dient het onderdek aan een grondige inspectie te worden onderworpen Naast de financiële kant - goedkoop zal zo’n restauratie niet zijn – zou men een beroep kunnen doen op vrijwilligers om de noodzakelijke werkzaamheden te kunnen uitvoeren.

Krijgen we binnenkort in de aankomende museumhaven in Antwerpen een echt varend monument dat zich ambassadeur van Antwerpen kan noemen: de West-Hinder III lijkt een goede kandidaat!

BOOT

2018 maart - april

55

Lichtschepen,

een bewogen geschiedenis De Belgische Noordzeekust is bezaaid met zandbanken. Om deze voor de scheepvaart gevaarlijke plekken te markeren en als oriĂŤntatiepunt werden Iichtschepen ingezet, 150 jaar lang.

Vandaag zijn alle lichtschepen op de Europese zeewateren verdwenen en vervangen door lichtboeien of -platformen, voorzien van alle moderne navigatiemiddelen en elektronica.

Heel wat schepen zijn onder de sloophamer gekomen, enkelen gingen als radiopiraat een turbulent leven tegemoet , nog anderen kregen een culinair jasje aangemeten en werden een brasserie of restaurant. Het vuurschiptijdperk kende een bewogen geschiedenis.

Bron: VLIZ Information Sheets - Vlaams Instituut voor de Zee, Oostende.

56 maart - april 2018 BOOT

D

e geschiedenis van de West-Hinder in kaart brengen is geen gemakkelijke opdracht, aangezien het hier in principe niet gaat om één enkel schip, maar om de historiek van een aantal schepen, die allemaal onder dezelfde naam de taak van lichtschip aan de Westhinder-zandbank op zich genomen hebben. De allereerste West-Hinder in de rij gooide op 15 maart 1864 het anker uit aan de zandbank met dezelfde naam.

Reeds in de periode 1870-1872 werd werk gemaakt van een tweede West-Hinder, die gebouwd werd op de toen nog in Antwerpen gevestigde scheepswerf van Cockerill . Dit schip zou (hoogstwaarschijnlijk) tot 1912 op post blijven als ‘drijvende vuurtoren’ en kende een tragisch einde. In de nacht van 12 op 13 december 1912 woedde immers een zware storm op de Zuidelijke Noordzee, die het scheepsverkeer danig in de problemen bracht. In deze omstandigheden kwam de Duitse zeelichter Minnie - die door het eveneens Duitse stoomschip SS Ekbatana van Vlissingen naar Engeland gesleept werd - in aanvaring met de West-Hinder, In amper 20 minuten verloor het lichtschip zijn stabiliteit, kapseisde en zonk het. De volledige 10-koppige bemanning kwam daarbij om het leven.

Duiksite Het wrak van deze West-Hinder is vrij goed bewaard gebleven en werd in 2014 als één van de eerste wraksites in het Belgisch deel van de Noordzee (BNZ) erkend als cultureel erfgoed onder water.

De volgende West-Hinder (nummer 3) was een schip dat reeds in 1866 gebouwd was en een bruto tonnenmaat van 218 ton had. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 werd

Een drijvende vuurtoren Een Iichtschip vervangt een vuurtoren. Waar het quasi onmogelijk was om een vuurtoren te bouwen werd een lichtschip verankerd. Dit heeft net als een vuurtoren een Iichttoren die Iichtsignalen uitzendt volgens een uniek herkenbaar patroon. Naast de Iichttoren was meestal ook een misthoorn aanwezig die bij slecht zicht van zich liet horen.

De Iichtschepen voor onze kust waren fel rood geschilderd met op de beide flanken in grote witte letters de naam van het baken die verwees naar de betreffende zandbank.

dit vaartuig door de Britten naar Engeland gesleept en door hen in gebruik genomen gedurende de oorlogsjaren. België zou pas in 1920 opnieuw kunnen beschikken over dit schip. Vermoedelijk werd tussen 1914 en 1918 geen vervanging voorzien voor de West-Hinder, maar om de periode 1918-1920 te kunnen overbruggen huurde België in Engeland twee tot-lichtschepen-verbouwde vissersvaartuigen, die tijdens de oorlog mijnenvelden aan de Britse kust bewaakten. Deze vaartuigen bleven ter plaatse tot de WestHinder terugkeerde uit het Verenigd Koninkrijk en opnieuw zijn plaats op zee kon bemannen .

Gezelschap Vanaf 1922 kreeg deze ‘oude’ West-Hinder het gezelschap van een nieuw exemplaar van 254 ton (nummer 4 in de reeks), dat in 1922 gebouwd werd op de scheepswerf Cockerill in Hoboken. De beide schepen werden vermoedelijk afwisselend gebruikt, totdat de ‘oude’ in 1924 aangevaren werd en zware averij opliep. Aangezien het schip het herstellen niet meer waard was, werd besloten om het vaartuig af te voeren en nog een nieuw exemplaar te bouwen.

BOOT

2018 maart - april

57

Deze nieuwe West-Hinder (nummer S) werd geconstrueerd in Duitsland, een feit dat verbonden was aan de tragische historiek van de tweede West-Hinder, die in 1912 ten onder was gegaan na een aanvaring met een Duits vaartuig. Het proces dat opgestart werd rond dit ongeluk bleef jaren aanslepen en viel volledig stil door de Eerste Wereldoorlog.

Na de oorlog verklaarde de rechtbank in Antwerpen ten slotte onbevoegd te zijn om over deze zaak een oordeel te vellen, waarna de zaak overgedragen werd aan een Belgisch-Duits scheidsgerecht.

Het uiteindelijk uitbetaalde bedrag lag een stuk lager dan de geëiste 250.000 Belgische frank, maar als vergoeding werd wel beloofd een nieuw schip te bouwen in Duitsland.

In 1928 werd zo op de Jos Meyerwerf in Papenburg een nieuwe West-Hinder gebouwd (bruto tonnenmaat 254 ton) die vrijwel identiek was aan het lichtschip dat in 1922 op de Belgische Cockerillwerf geconstrueerd was.

In de jaren 1930 bezat het Bestuur van het Zeewezen in totaal 3 lichtschepen: de West-Hinder (1922 - nummer 4) en de Wandelaar (1923) die beide in Hoboken gebouwd waren, en de WestHinder (1928 - nummer 5) die in Papenburg het levenslicht had gezien. Twee van deze schepen werden uitgelegd bij de Wandelaar- en de WestHinderbank, terwijl een derde (reserve)schip in het Zeewezendok te Oostende verbleef voor onderhoud- of herstellingswerken.

Tot zinken gebracht Toen in oktober 1939 de oorlog uitbrak tussen Duitsland en Polen, werden in eerste instantie alle dienstdoende lichtschepen in België teruggeroepen naar Oostende. Op verzoek van de zeevarenden werd het in Papenburg gebouwde

58 maart - april 2018 BOOT

De meetpaal Westhinder die in 1994 de taken van het lichtschip overnam.

Foto: VlaamseHydrogrfie.be

lichtschip (1928) vanaf begin april 1940 echter opnieuw opgesteld aan de Wandelaar-zandbank. Kort na de Duitse inval in België op 10 mei 1940 werd het schip op zijn ankerplaats tot zinken gebracht.

De West-Hinder uit 1922 werd na de invasie van de Duitse troepen in mei 1940 door een stoomloodsboot weggesleept uit Oostende, richting het Franse Dieppe. Deze reddingsoperatie bracht voor de West-Hinder, die 115 personen aan boord had (bemanning en familie), de nodige uitdagingen met zich mee, onder andere toen het schip ter hoogte van Duinkerke en Calais in het vizier genomen werd door Duitse vliegtuigen. Via Dieppe en Le Havre bereikte de West-hinder op 21 mei 1940 de haven van Ouistreham, om vervolgens

vanaf 31 mei de tocht verder te zetten naar Cherbourg. Daar werd het lichtschip door de Franse marine, net voor de inname van de stad door de Duitsers, tot zinken gebracht, om het niet in de handen van de vijand te laten vallen. Hoewel het Duitse leger het lichtschip zeker nog opnieuw vlot getrokken heeft, is helemaal niet duidelijk waar en hoe het door hen ingezet werd, en na afloop van WOII ontbrak elk spoor van het schip.

Aangezien ook de Wandelaar de Tweede Wereldoorlog niet overleefde (het schip werd in 1940 in beslag genomen door het Duitse leger en werd later gekelderd door de RAF), beschikte België in 1945 niet langer over enige lichtschepen.

Drie nieuwe lichtschepen In 1950 werd daarom een reeks van drie nieuwe, gelijke lichtschepen met de naam West-Hinder (nummers 6, 7 en 8 in de reeks) in de vaart gebracht. De schepen werden allemaal gebouwd bij de werf Beliard Crighton in Oostende en waren 42,50 meter lang, 7,80 meter breed, hadden een diepgang van 3 meter en een bruto tonnenmaat van 419 ton. De vaartuigen (aangeduid als WestHinder I, II, III) werden met een beurtrol ingezet om de Wandelaar- en de WestHinderbank met hun lichtbaken aan te duiden. Het derde lichtschip, dat dienst deed als reserve, bleef in de haven van Oostende liggen, tot het moment dat één van de twee andere schepen diende afgelost te worden.

Taak volbracht Op 20 september 1968 werd de taak van de lichtschepen ter hoogte van de Wandelaar-bank overgenomen door de lichtboei SW Akkaert.

Aangezien vanaf dan in België enkel nog aan de Westhinderbank gebruik gemaakt werd van bemande lichtschepen, werd niet lang hierna, in 1972, beslist om de West-Hinder I (in sommige bronnen ook de Wandelaar genoemd, vermoedelijk omwille van de activiteit van het schip nabij deze zandbank) uit de vaart te nemen.

De overige twee West-Hinder-schepen bleven langer op post: de West-Hinder III beëindigde zijn carrière pas in 1992, terwijl de West-Hinder II het nog twee jaar langer volhield.

Omdat de kosten van een bemand lichtschip echter opliepen, werd uiteindelijk beslist om de Westhinderzandbank vanaf 1994 te verlichten door een 23 meter hoge paal die voorzien werd van een meetplatform met een volautomatische uitrusting.

Deze Westhinderoaal werd operationeel vanaf 17 november 1993, maar werd nog twee maanden bijgestaan door de West-Hinder 11. Op 29 januari 1994 keerde dit vaartuig uiteindelijk terug naar de haven van Oostende en kwam een definitief einde aan het tijdperk van de bemande lichtschepen in België.

Veelal bleef een schip één jaar op zee en werd het vervolgens gedurende 6 maanden aan een onderhoud onderworpen. Alle schepen beschikten over een negenkoppige bemanning: een kapitein, vijf matrozen (waaronder een kok), een werktuigkundige, een hulpmachinist en een stoker. Deze groep bleef veertien dagen op zee, waarna een sleepboot van het Bestuur van het Zeewezen een nieuwe ploeg en nieuwe voorraden aan boord bracht.

BOOT

2018 maart - april

59

Kennis maken met zeezeilen voor jongeren aan boord van Tall Ship Rupel en Marinezeilschip Zénobe Gramme

H

Jongeren krijgen dit voorjaar en deze zomer de kans om kennis te maken met het zeezeilen op twee uitgelezen zeilschepen.

Het zeilschip Rupel - een houten gaffelschoener – neemt deel aan de Tall Ships Race 2018 met tochten van drie tot negen dagen in de Scandinavische wateren. Jongeren van 15 tot 25 jaar (en enkele ouderen…) kunnen inschrijven op de verschillende trajecten.

De Zénobe Gramme, het enige zeilschip van de Belgische Marine dat dienst doet als school- en trainingsschip voor officieren en onderofficieren, laat elke zomer ongeveer dertig jongeren inschepen voor een zeilstage bij de marine. Tall Ship Rupel

60 maart - april 2018 BOOT

et zeilschip Rupel werd 22 jaar geleden gebouwd door de vzw De Steenschuit op de oever van de Rupel, met de steun van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) en vele sponsors. Sindsdien is het 22,5 meter lange zeilschip regelmatig te gast op de vele nautische evenementen in binnen en buitenland.

Ook heel wat sociale projecten krijgen de ondersteuning van schip en bemanning.

Het schip is eigendom van de T-Groep, actief in diverse domeinen van de human resources wereld en wordt beheerd door de vzw Rupel.

Het schip neemt zowat elk jaar deel aan de Tall Ships Races (TSR), een zeilwedstrijd georganiseerd door Sail Training International (STI) die wordt gehouden in Europese wateren tijdens de maanden juli en augustus. Er nemen telkens tientallen twee en driemasters deel uit verschillende Europese landen.

Doel van deze vriendschappelijke wedstrijd is om jongeren tussen de 15 en 25 jaar van overal

Marinezeilschip Zénobe Gramme

Er is geen voorkennis vereist en jongeren tussen de 15-25 jaar betalen 40 euro per dag. Volwassenen ouder dan 25 jaar betalen 60 euro per dag. Deze tarieven zijn inclusief maaltijden, verzekering, ed. Echter exclusief drank en verplaatsingskosten.

ter wereld bij elkaar te brengen om hen het magische van het zeezeilen te leren ontdekken.

Naast het zeilen worden in de diverse gasthavens die worden aangedaan een aantal culturele en sportieve activiteiten georganiseerd..

De Rupel eindigde vorig jaar in deze wedstrijd als eerste over alle races in Class B.

De wedstrijd wordt gevaren over meerdere trajecten naar steeds andere havens, sommige als wedstrijd, andere gewoon voor de gezelligheid. In 2018 worden tussen 5 juli en 9 augustus onder meer de havens van Sunderland (Verenigd Koninkrijk), Esbjerg (Denemarken), Stavanger (Noorwegen), Harlingen (Nederland) en Antwerpen aangedaan.

Quarendo invenies De leuze van het Marinezeilschip A958 Zénobe Gramme luidt: ‘Quarendo invenies’, dat betekent ‘Wie zoekt die vindt’. Op zoek naar een uitdagende stage, wel dan kan je bij de Marine terecht voor een jongerenstage. Ook de land en lucht componenten van Defensie organiseren vergelijkbare stages.

Voor de stage “Navy Junior aan boord” moeten eerst fysieke selectieproeven afgelegd worden.

Die bestaan onder meer uit een proef 50 m zwemmen met kledij, een begeleide oefening voor het gebruik van een reddingsvlot. Dan volgt een gesprek met de commandant van de Zénobe Gramme over de motivatie.

Tijdens de verschillende trajecten wordt er gewerkt met een wachtensysteem zodat er 24u/24u kan doorgevaren worden.

Bij de opening van de inschrijvingen begin januari 2018 was er een enorme toeloop zodat momenteel met een wachtlijst wordt gewerkt. Alle verdere informatie vind je op de website www.rupel.be.

De bemanning van de Zénobe Gramme bestaat uit een officier, drie onderofficieren, drie matrozen en tien leerlingen die de handen uit de mouwen moeten steken om de zeilen te hijsen en te trimmen. Ze krijgen ook les in onder meer knopen leggen en moeten elke dag karweitjes doen aan boord. Daarnaast houden ze de wacht op dek, staan ze aan het roer en speuren ze de horizon af naar schepen en boeien.

De inschrijvingen voor 2018 beginnen in maart 2018. Meer informatie over jongerenstages kan men vinden op: https://www.mil.be/nl/pagina/ praktische-informatie-jongerenstage.

BOOT

2018 maart - april

61

Vlaamse Pleziervaart Federatie in rouw om voorzitter Jo Labens De Vlaamse Pleziervaart Federatie is in rouw om het overlijden van haar voorzitter Jo Labens.

Na een korte ziekte is hij op 25 januari 2018 overleden. ,,Afscheid nemen is met zachte handen dichtdoen wat voorbij is en verpakken in goede gedachten ter herinnering.” Dit ontroerend tekstje staat te lezen op het afscheidskaartje van de vereniging voor haar voorzitter.

Colofon: Bootmagazine Belgium - Tweemaandelijks 5 x per jaar - www.bootmagazine.be Hoofdredacteur / uitgever: Leo Van Dorsselaer mob. + 32 (0)475 67 03 02 Medewerkers: Jef Beernaeert, Paul Bolsius, Marleen De Geest, Herwig De Weerdt, Henk Dheedene, Dirk Huyghe, Georges Janssens, Dirk Sledsens, Mark Vekemans.

Coverbeeld:

Jo was een bezielend en inspirerend voorzitter die de principes van de vereniging steeds hoog in het vaandel droeg.

In zijn laatste voorwoordje van het ledenblad Kanaal 77 zette hij deze principes nog even op een rijtje.

Foto: Paul Bolsius

Onafhankelijkheid, vrijwillige en belangloze inzet van vrijwilligers, democratische inspraak voor alle leden en een open informatiebeleid... Ze waren hem allemaal zeer dierbaar en zelf heeft hij steeds in die geest gehandeld. We nemen afscheid van een groot man en een warme vriend voor velen.

Peter De Vester +32 (0)497 55 15 41

Alle medewerkers van Bootmagazine delen in het leed dat familie en vrienden treft bij dit afscheid.

Wij mochten Jo ervaren als een man met een groot hart, niet alleen voor boten, maar vooral voor de mensen om hem heen. De herinnering aan Jo leeft verder in de harten van vele leden en zijn geest blijft een ankerpunt voor de vereniging.

Redactie & administratie: KIM vzw / Bootmagazine Zemstweg 10 B-1850 Grimbergen - België tel. +32 (0)15 61 11 52 mail: editor@bootmagazine.be Advertenties nautische sector: Carine Devogelaere, Bredene +32 (0)475 34 30 20 Advertentiewerving media-centrales & reclamebureaus: Moizo, Antwerpen

Uitgave in samenwerking met de VPF (Vlaamse Pleziervaart Federatie vzw) Bootmagazine is lid van de Unie van de uitgevers van de Periodieke Pers Abonnementen (6 edities): Schrijf € 15,- over op rekening: BE90 0011 1751 1132 van KIM vzw /Bootmagazine - Grimbergen (abonnementsgeld: € 20,- voor buurlanden Nederland, Frankrijk, Duitsland...)

Verantwoordelijk uitgever: L. Van Dorsselaer, Zemstweg 10

62 maart - april 2018 BOOT

B-1850 Grimbergen - België

Bezoek onze vernieuwde website: www.marine-technics.be En ‘like’ ons ook op Facebook: Marine Technics Zeebrugge

Pleziervaart verzekerd!

www.indumar.be

Verzekeringen: HDI-Gerling NL / Delta Lloyd HDI-Global - Baloise Insurance Delta Lloyd - Euromex EUROMEX / Post & Co / DAS Post & Co - DAS

We insure the yacht of all European citizens

Thonetlaan 96 2050 Antwerpen Tel : 03/219.20.02 Fax : 03/219.20.04 info-insurance@indumar.be

64 maart - april 2018 BOOT

•

polis op maat

•

tot 40% korting (no claim)

•

werelddekking

•

wedstrijddekking voor zeiljachten

•

ongevallen opvarenden

•

advies, begeleiding, taxatie

•

zekerheid en deskundigheid

•

onafhankelijke rechtsbijstand