Freek Leber Memory Lane Wonen, verkennen, vergeten en meedoen in de stad. leberfreek@gmail.com 06 23 77 13 69 Architect bij RoyalHaskoningDHV
Amsterdam Academy of Architecture Graduation Projects 2015-2016
Architecture
Freek Leber Memory Lane Wonen, verkennen, vergeten en meedoen in de stad
Mijn oma’s en opa’s hebben in verschillende verzorgingstehuizen gezeten in Amsterdam. Uiteindelijk hadden of kregen zij een vorm van dementie. De gebouwen waar ze de laatste jaren in verbleven en nog steeds zitten voelden vaak aan als gesloten eilandjes in de stad waarin bovengemiddeld veel mensen wonen die er mentaal en fysiek niet zo goed meer aan toe zijn. Naast het verzorgend personeel en soms wat bezoek waren er altijd weinig andere mensen te vinden. Dit klinkt misschien egoïstisch maar daardoor was de drempel voor mij hoog om er op bezoek te gaan. Deze drempel wordt nog hoger als er met je oma of opa door de mentale achteruitgang niet zoveel meer te communiceren valt en er in het gebouw niet iets anders is om samen te doen of naar te kijken wat voor beiden leuk kan zijn. Toen ik begon aan mijn afstudeeropdracht dacht ik, wat zou het mooi zijn als een dergelijke plek waar mijn opa’s en oma’s wonen een stuk laagdrempeliger kan zijn, zodat er meer te zien en te doen is voor zowel de bewoner maar ook voor degene die op bezoek komt, iets wat steeds belangrijker wordt naarmate de bewoner mentaal en fysiek achteruit gaat. Als er ook andere mensen wonen in het gebouw en er functies zijn waar gebruik van kan worden gemaakt integreert een gebouw meer in de stad en de buurt. Het gebouw moest dus open en laagdrempelig zijn voor de buurt, de mensen die er wonen en de mensen die op bezoek komen. Tegelijkertijd moet het gebouw ook bescherming kunnen bieden aan de bewoners die dementerend zijn en beschutting zoeken voor te veel prikkels uit de stad. Niet te open maar ook niet te gesloten. Eigenlijk dus als een soort filter. Een filter is niet helemaal open maar ook niet helemaal gesloten, het houd bepaalde dingen tegen en laat andere door. Memory Lane werkt ook op die manier, in het gebouw kunnen de bewoners die in meer of mindere mate dement of vergeetachtig zijn op een natuurlijke manier het gebouw verkennen zonder gelijk buiten op straat te staan. Afhankelijk van hun fysieke en mentale conditie kunnen zij zelf bepalen of ze zich willen blootstellen aan de stad of zich juist willen terugtrekken. Andersom kunnen de bewoners en mensen uit de buurt ook kiezen of ze juist willen participeren, helpen of juist even helemaal niets met hun vergeetachtige buurtbewoners te maken willen hebben. Memory Lane is een poging om doormiddel van architectuur mensen met dementie op een natuurlijke manier zolang mogelijk te betrekken bij de stad. Door het laagdrempelige karakter van het gebouw en haar verweving met de stad nodigt het op een vrijblijvende manier uit tot participatie waardoor het in plaats van een gesloten instituut juist een welkome aanvulling vormt in de buurt en zo een groeiende groep ‘‘onzichtbare’’ stadsbewoners weer zichtbaar maakt in de stad.
Graduation date 30-08-2017
Commission members Bart Bulter Onne Walsmit Albert Herder
Additional members for the examination Florian Schrage Jeroen Atteveld
Freek Leber
Architecture smaak
+
+
stads appartementen
zorgwoningen
openbare functies
speelpleintje
gehoor
reuk
gezinnen
+
zintuigen tast
buurthuis
speelpleintje
zicht
studenten
Participatie
Filter
Inspelen op zintuigen
Potentie bestaande locatie
Het participatiehuis is in tegenstelling tot veel zorginstellingen, geen gesloten eilandje die zich ontrekt van de stad, maar juist een onderdeel van de stad en zijn weefsel. Het huis werkt als een soort filter waarin de demente bewoners er bewust of instinctief voor kunnen kiezen om zichtbaar te zijn in de stad en mee te doen met de maatschappij, of zich juist terug kunnen trekken naar een rustige plek.
Studie zorgwoningen en filter
Maquette zorgwoningen materialisatie en patio
Anjeliersbuurt in de Jordaan met locatie Noorderspeeltuin
Maquette nieuwe situatie 1:500
1+2 Terugbrengen potentie bestaande situatie
Studie verbinden en stapelen verschillende woontypologieen
Bestaande situatie Noorderspeeltuin
Massastudies inpassing in context
3+4 Plaatsing verschillende wijken als schil om de zorgwoningen
Onderzoek verbinden verschillende woon typologieen
5+6 Straten aansluiten op de stad,pleintjes zijn eerste overgang naar gebouw
Freek Leber A
A
Begane grond
Doorsnede A
Doorsnede maquette 1:50
1e verdieping
2e verdieping
Architecture
Fragment van gevel
Combinatie van hardere stadse materialen en zachte materialen
Freek Leber
De verschillende pleintjes dienen als eerste overgang richting het gebouw
De verschillende straten die de wijken verbinden bieden altijd een doorkijk op de stad
Straten die de zorgwoningen op elke verdieping met elkaar verbinden met de andere wijken en gezamelijk functies. Op een veilige manier verkennen waarbij je de stad kunt horen ruiken en zien
Voorportaal zorgwoningen met eigen bankje, herkenbare deur en uitzicht op patio en straat
Daktuin met uitzicht over de stad
Straat rondom patio met herkenbare boom, openslaande ramen en herkenbare textuur
Amsterdam Academy of Architecture Architect, Master of Science Urbanist, Master of Science Landscape Architect, Master of Science
Some 350 guest tutors are involved in teaching every year. Each of them is a practising designer or a specific expert in his or her particular subject. The three heads of department also have design practices of their own in addition to their work for the Academy. This structure yields an enormous dynamism and energy and ensures that the courses remain closely linked to the current state of the discipline. The courses consist of projects, exercises and lectures. First-year and second-year students also engage in morphological studies. Students work on their own or in small groups. The design
projects form the backbone of the syllabus. On the basis of a specific design assignment, students develop knowledge, insight and skills. The exercises are focused on training in those skills that are essential for recognising and solving design problems, such as analytical techniques, knowledge of the repertoire, the use of materials, text analysis, and writing. Many of the exercises are linked to the design projects. The morphological studies concentrate on the making of spatial objects, with the emphasis on creative process and implementation. Students experiment with materials and media forms and gain experience in converting an idea into a creation. During the periods between the terms there are workshops, study trips in the Netherlands and abroad, and other activities. This is also the preferred moment for international exchange projects. The Academy regularly invites foreign students for the workshops and recruits wellknown designers from the Netherlands and further afield as tutors. Graduates from the Academy of Architecture are entitled to the following titles: Architect, Master of Science; Urbanist, Master of Science and Landscape Architect, Master of Science.
Architecture
Architects, urbanists and landscape architects learn the profession at the Amsterdam Academy of Architecture through an intensive combination of work and study. They work in small, partly interdisciplinary groups and are supervised by a select group of practising fellow professionals. There is a wide range of options within the programme so that students can put together their own trajectory and specialisation. With the inclusion of the course in Urbanism in 1957 and Landscape Architecture in 1972, the Academy is the only architecture school in the Netherlands to bring together the three spatial design disciplines under one roof.