Deeluitwerking Porte Ouest

by Amsterdam Academy of Architecture

Toegankelijkheid

Het landschapspark kent verschillende zoneringen met elk unieke karakteristieken en landschappelijke condities. Voor deze afstudeeropgave wordt ingezoomd op het Porte Ouest district ten westen van het centrum van Charleroi. Deze locatie kent op dit moment de grootste leegstand en wordt gekenmerkt door iconisch industrieel erfgoed. Aan het bestaande landschap van terrils en spoordijken wordt een nieuw landschappelijk reliëf toegevoegd waarin de bodemvervuiling uit het industrieel tijdperk wordt ingezet als identiteitsdrager van het park. Ten zuiden van de Sambre en op de kop van het ‘schiereiland’ waren van oorsprong de meest lagergelegen gronden en vervuilende industriële processen te vinden. Daar waar het erfgoed verdwenen is worden deze vervuilde gronden afgegraven en transformeert het tot overloopgebied. Het nieuwe landschapspark heeft niet als doel een natuurlijk landschap te imiteren maar wordt gekenmerkt door een imponerende en contrasterende vormentaal. Het landschapspark kent harde contrasten waar de verzachtende werking van beplanting door middel van het successieproces wordt ingezet om een nieuwe wildernis te ontwikkelen in een zeer artificieel landschap. De lange lijnen van de terrils, retentiebekken en nieuwe verbindingswegen zijn een vertaling van het kille en immense karakter van het industrieel verleden. Van oorsprong waren deze karakteristieken te vinden in de vele fabrieken en de overdadige infrastructuur. Door het overgebleven erfgoed in te zetten als ruïnes zullen veel van deze grootse objecten opgaan in de stadswildernis. Het bestaande reliëf van spoordijken en het nieuwe reliëf van terrils staat door een intensief beheer en open karakter in sterk contrast met het proces van verwildering in de rest van de vallei. Een groot deel van het industrieel erfgoed zal in de loop der jaren opgaan in de besloten bossen maar door het reliëf te behandelen als open ruimtes blijven de historische en nieuwe ingrepen in het landschap zichtbaar.

Deeluitwerking Porte Ouest

Landschappelijk reliëf

De lager gelegen delen van de vallei en de meest vervuilde gronden ter plaatse van voormalige hoogovens wordt afgegraven en getransformeerd tot retentiebekken, wetlands en valleibossen. De afgegraven grond vormt een nieuwe terriltypologie waarin vervuilde grond geconcentreerd wordt op de hoge en relatief schone delen in de vallei.

Een nieuw paden- en wegennetwerk verbindt de vallei met omringend stedelijk netwerk en is onderdeel van het grootschalig recreatief netwerk in de vallei. Dit netwerk kent een sterke hiërarchie van functionele verbindingswegen als onderdeel van de stad, toegankelijke fietspaden en besloten kleinschalige paden die de recreant begeleiden door de luwere delen van het landschapspark.

Infrastructuur

Massa en leegte

In tegenstelling tot de open wetlands transformeren de droge gronden van open grasland tot een besloten eiken-berkenbos. Ter plaatse van karakteristiek reliëf, zoals de nieuwe terrils of bestaande spoordijken, krijgt het bos geen kans zich te ontwikkelen door intensief beheer. Dit beheer houdt de verschillende tijdslagen van het reliëf leesbaar in het landschap en biedt ruimte aan evenementen en festivals in de open delen van de vallei.

Vista’s

De nieuwe terrils en het erfgoed zijn visueel met elkaar verbonden door verschillende vista’s in het landschapspark. Deze maken de gebruiker bewust van de historie en verscholen objecten in de wildernis. Door intensief beheer ontwikkelt zich in deze vista’s geen hoge beplanting en behouden de iconische objecten hun rol in de beleving van het landschapspark dat gekoppeld is aan het recreatieve nieuwe padennetwerk.