3 minute read
Stedenbouwkundig plan Slachthuisterrein ZUS
Het stedenbouwkundig plan voor de Slachthuisbuurt is gemaakt door het Rotterdamse bureau ZUS. Een afkorting die staat voor Zones Urbaines Sensibles – gevoelige plekken in de stad. Het Slachthuisterrein in Haarlem valt zeker ook in die categorie, zo blijkt uit het gesprek met ZUSmedeoprichter Kristian Koreman.
Jullie maakten deel uit van het ontwikkel- en ontwerpteam dat samen met BPD het winnende plan voor het Slachthuisterrein maakte in 2018. Wat waren je eerste indrukken toen je kennismaakte met het gebied? ‘Bij het begin van zo’n traject ga je uiteraard uitgebreid ter plekke kijken met elkaar. Ik herinner me dat het – met alle respect – een behoorlijke puinhoop was. De kunst is dan om daar doorheen te kijken en de mogelijkheden voor vernieuwing te zien. Dit gebied is echt een ruwe bolster, een ruwe diamant die wacht om goed geslepen te worden. Naarmate we ons dieper in deze bijzondere plek verdiepten, ontdekten we steeds meer interessante dingen. Over de bestaande gebouwen bijvoorbeeld maar ook over de positie van het Slachthuisterrein in de omliggende buurt.’
Dat klinkt als een behoorlijke ingewikkelde puzzel. ‘Dat zijn locaties als deze altijd. Meerdere lagen vallen eigenlijk over elkaar heen, van het gebouw tot en met de plek in de stad als geheel. Dat maakt het complex maar ook fascinerend. We vergelijken de opgave wel met een Russisch Matroesjka-poppetje: alles moet goed in elkaar passen en naadloos aansluiten. Hoe richten we de ruimte in het gebied in, maar ook: welke functies kunnen hier een plek krijgen? Voor wie is het Slachthuisterrein straks interessant en hoe spelen we daar nu al op in? De geschiedenis van het gebied vervult daarin ook een belangrijke rol. Met bijvoorbeeld de uitdaging om van het grote Slachtshuisgebouw een plek voor ontmoeting te maken, zodat ook de omliggende buurt hier aangenaam kan verblijven en zich dit gebied langzaam maar zeker ook kan toe-eigenen. En dat in een gebouw waar heel veel bloed is gevloeid. Wij hebben die geschiedenis bewust omgedraaid en aan het plan de filosofie meegegeven van “Voor iedereen een goede morgen”. Oftewel: een plek waar het morgen beter is dan vandaag. Waar we samen werken aan de toekomst.’ Hoe vertaalt die filosofie zich in de concrete inrichting van het gebied? ‘Natuur is daarin heel belangrijk. Waar we konden hebben we groen toegevoegd. Hangend aan de gevels bijvoorbeeld maar ook in de vorm van collectieve tuinen in de binnengebieden van de woonblokken. Verder wordt er gewerkt met voedseltuinen, die op allerlei manieren terugkomen in het plan. We hebben veel gesprekken gevoerd met mensen in de buurt en daar kwamen deze elementen ook in terug. Een ander belangrijk aspect is de omgang met het water. We hebben onder meer een waterplein ontworpen dat zowel een speel- als ontmoetingsplek is als een functie heeft in het bergen van regenwater bij het optreden van piekbuien. Ook laten we onze gedachten momenteel gaan over een tweede jeugd voor de watertoren.
Een ruwe diamant die zorgvuldig wordt geslepen
Bij de toevoeging van de nieuwe functies aan het Slachthuisterrein hebben we er goed op gelet dat deze goed aansluiten op de bestaande bebouwing. We voegen bijvoorbeeld nieuwe woningen toe die uitkijken op het grote Slachthuisgebouw. Daar ontmoeten een private en een publieke wereld elkaar: het rustige wonen van de bewoners tegenover de levendigheid van muziek en horeca. Met de toevoeging van een pergolastructuur markeren we op een subtiele, groene manier die overgang. Dat is het bijzondere van dit soort gebieden: ze vragen een heel precieze inrichting. Wij vinden dat een zeer uitdagende opgave.’
Elma van Boxtel en Kristiaan Koreman. Foto: Mirjam van der Hoek
Bewust bouwen aan nieuwbouw Ook met de nieuwbouw dragen we bij aan bewust en toekomstgericht leven. Zo leveren we de woningen gasloos op. Het is bovendien belangrijk dat je in jouw woning prettig kunt wonen en leven. We zorgen voor een aangenaam, koel binnenklimaat door goede isolatie en ventilatie. Door het energiezuinige systeem voor verwarmen/koelen en door het plaatsen van zonnepanelen voldoet iedere woning aan de EPC-norm van < 0,4. Weet je dat dat gunstig is voor een groenhypotheek?
