Rynek Hotelarski w Polsce RAPORT 2018 by BROG B2B Sp. z o.o. S.K.

RAPORT 2018 WYDANIE SPECJALNE CZASOPISMA ŚWIAT HOTELI

Rynek Hotelarski w Polsce lipiec-sierpień 2018

ProfitHotel FORUM RYNKU HOTELARSKIEGO

FoodBusiness FORUM RYNKU GASTRONOMICZNEGO

Sweets&Coffee FORUM RYNKU KAWIARNI • CUKIERNI • LODZIARNI • PIEKARNI

MEDIA EFEKTYWNEJ KOMUNIKACJI

CORAZ WIĘCEJ INSPIRACJI, ALE TEŻ WYZWAŃ… SPIS TREŚCI

Wydawca

Analiza rynku

Dział Reklamy Zbigniew Pąk dyrektor sprzedaży z.pak@brogb2b.pl tel. 664-463-083

Turystyka

Spowolnienie czy zadyszka? .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Coraz więcej inspiracji, ale też wyzwań… .. . . . . . . . . 20

Podróże bliskie i dalekie – gdzie, jak, za ile? . . . . . 68 Moda na Polskę nie mija .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. ul. Okopowa 47

RevPAR rośnie, ale coraz wolnej .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Trendy i preferencje

tel./fax 22 290 66 11

Największe miasta zdominowały

biuro@brogb2b.pl

Do 2019 r. liczba pokoi wzrośnie o 30 proc. . . . . . . 34

turystykę weekendową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

Redakcja

Nowa podaż coraz bardziej odczuwalna . . . . . . . . . . . 42

dyrektor wydawnicza

2017: 83,9 mln udzielonych noclegów .. . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

Rynek condo i aparthoteli – dane i rozwój . . . . . 48

I kw. 2018 – wskaźniki w górę .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

Na celowniku inwestorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Głos rynku – wybrane sieci i firmy hotelowe

108

970 mln zł zaległości hotelarzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Głos rynku – dostawcy

126

Eksperci o rynku

......................................................................

RYNEK CONDO I APARTHOTELI – DANE I ROZWÓJ

......................................................................

Wizytówki

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.............................................................................................

PODRÓŻE BLISKIE I DALEKIE – GDZIE, JAK, ZA ILE?

Adam Stępniak menedżer ds. kluczowych klientów a.stepniak@brogb2b.pl tel. 664-463-069

Karolina Stępniak redaktor naczelna

Baza noclegowa

Faza wzrostu trwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Następuje stabilizacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Joanna Wojciechowska menedżer ds. kluczowych klientów j.wojciechowska@brogb2b.pl tel. 664-463-072

01-059 Warszawa

Dynamiczny rozwój teraz i w przyszłości .. . . . . . . 30

136

Agata Kowal menedżer ds. kluczowych klientów a.kowal@brogb2b.pl tel. 664-463-079

k.stepniak@brogb2b.pl tel. 664-463-096

Opracowanie graficzne/Skład DTP: Studio Adekwatna www.adekwatna.pl

Prenumerata: roczna 250 zł + 23% VAT. Redakcja nie odpowiada za treść materiałów reklamowych. Druk: TAURUS Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą Wydawcy. © 2018 Copyright by BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. All rights reserved.

Dołącz do nas: facebook.com/swiat.hoteli

Zapraszamy do odwiedzenia naszego portalu rynku HoReCa oraz subskrypcji codziennego Newslettera

NAJWIĘKSZE MIASTA ZDOMINOWAŁY TURYSTYKĘ WEEKENDOWĄ

RAPORT ANALIZA RYNKU

Spowolnienie czy zadyszka?

2017 rok to kolejny, w którym obserwowaliśmy wzrost liczby hoteli. Tym razem jednak znacznie mniejszy niż w poprzednich latach. Ich liczba wzrosła tylko o 75 obiektów w porównaniu do 2016 roku – z 2465 do 2540 (3,04 proc. wzrost rok do roku). Nieco szybciej rosła liczba pokoi. W ubiegłym roku osiągnęła poziom 130 081, co oznacza wzrost o 3916 pokoi (3,10 proc. wzrost rok do roku). Jerzy Miklewski partner Fortech Consulting prezes zarządu Projekt Hotel właściciel Hotelon

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ylko w dziewięciu województwach nastąpił przyrost liczby hoteli (pokoi w jedenastu). To wyjątkowo skromne zaangażowanie w historii naszych badań. Tym bardziej, że w trzech województwach liczba hoteli uległa zmniejszeniu (lubuskie, opolskie i świętokrzyskie), a w czterech nie odnotowano ani wzrostu ani spadku (łódzkie, podlaskie, warmińsko-mazurskie i wielkopolskie). Największy postęp w obu kategoriach (wzrost hoteli i pokoi) odnotowano na terenie województwa małopolskiego! Z kolei największy regres w zakresie rozwoju segmentu hoteli odnotowano w Świętokrzyskiem! Pozytywne tendencje odnotowano także w województwach: pomorskim (rozwój jakościowy), kujawsko-pomorskim (ilościowy)

i co warto zaznaczyć lubelskim (także ilościowy). Spadki liczby pokoi w hotelach odnotowano na terenie pięciu województw: lubuskiego, łódzkiego, opolskiego, podlaskiego i świętokrzyskiego. Warto zwrócić uwagę, że w analizowanym przez nas okresie lat 2000-2017 średniorocznie liczba hoteli rosła o 93, a liczba pokoi rosła o 4436 jednostek. Okazuje się więc, że 2017 rok był znacznie pod kreską! Można więc mówić o spowolnieniu rozwoju bazy hotelowej w Polsce. Trudno odpowiedzieć czy to krótkoterminowa zadyszka czy rzeczywiście zahamowanie. W naszej ocenie należy mówić o zadyszce. Sygnały dochodzące z rynku nie wskazują na to, żeby inwestorzy zaprzestali budowania kolejnych hoteli. Zadyszka może być spowodowana przesunięciem ich

ANALIZA RYNKU RAPORT

Wykres Wzrost liczby Polsce w 2000-2017 latach 2000-2017 Wzrost1liczby hoteli whoteli Polsceww latach 3000

2500

2000

1500

1000

924

970

1 071

1 231 1 295 1 155 1 202

1 370

1 488

1 634

1 796

1 877

2 014

2 107

2 250

2 316

2 465

2 540

500

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Źródło: Hotelon na bazie danych z GUS

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

zainteresowania w kierunku budowy obiektów finansowanych w systemie condo, a takie obiekty tylko incydentalnie mogą być klasyfikowane do segmentu hoteli. Jak corocznie, najbardziej znaczący wzrost odnotowano w segmencie hoteli o standardzie trzygwiazdkowym (patrz wykresy

nr 7 i 8). Liczba obiektów w tym segmencie wzrosła o 57 (76 proc. wzrostu), a pokoi o 2276 (58,1 proc. wzrostu). Niewątpliwie uwagę zwraca spadek liczby jednogwiazdkowców. W stosunku do 2016 roku obniżyła się o pięć obiektów, ale zaledwie o 71 pokoi.

Trzeba zwrócić uwagę na fakt, że w ujęciu ilościowym większość wzrostów odbywa się w obrębie wyższych segmentów. Pozostałe są zdecydowanie mniej atrakcyjne dla inwestorów, którzy jednak swoje pieniądze najchętniej lokują w trzy-, cztero- i pięciogwiazdkowe hotele. Tę sytuację

wykorzystują globalne sieci (AccorHotels oraz Louvre Hotels Group) i logują w tych segmentach swoje brandy (hotele). Oszacowanie wartości zaangażowania finansowego inwestorów w powiększenie zasobu hotelowego w Polsce w 2017 roku przedstawiamy na wykresie nr 9.

Wzrost2 liczby w Polsce w latach 2000 -2000 2017- 2017 Wykres Wzrostpokoi liczbyhotelowych pokoi hotelowych w Polsce w latach 140000 120000 100000 80000 60000

50413 51858

57621

66212 61209 64260

69192 72534

79918

84945

130081 126165 117448 113965 105783 100100 90592 93141

40000 20000 0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Źródło: Hotelon na bazie danych z GUS

Wzrost liczby hoteli w 2017 roku w poszczególnych województwach

Wykres 3 Wzrost liczby hoteli w 2017 roku w poszczególnych województwach

35 30 25 20 15 10 5 0 -5

Źródło: Hotelon na bazie danych z GUS

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wzrost liczby pokoi hotelowych w 2017 roku według województw

Wykres 4 Wzrost liczby pokoi hotelowych w 2017 roku według województw

2500 2000 1500 1000 500 0 -500

Źródło: Hotelon na bazie danych z GUS

Zaangażowanie finansowe inwestorów w 2017 roku było więc znacznie niższe niż w roku poprzednim. Osiągnęło poziom 2,100 mld. zł co i tak jest ogromną kwotą. Wysokość tego zaangażowania jest zbliżona do wysokości przeciętnego poziomu zaangażowania inwestorów w rozwój bazy hotelowej obserwowanego w okresie 2000-2017. To zaangażowanie w branżę hotelową było znacznie wyższe, ale nie jest ono uchwytne dla autorów tego Raportu. Nie uwzględniamy w nim inwestycji realizowanych w systemie condo czy innych inwestycji parahotelowych (krótko- i średnioterminowym wynajem), mających znaczący wpływ na sytuację operacyjną klasycznych hoteli, które tu badamy. Metodologia wyliczania podawanej w tym Raporcie wartości została ustalona przed ponad 10 laty tylko dla potrzeb tego Raportu i nie uwzględnia także zaangażowania inwestorów w tzw. hotele w trakcie kategoryzacji. Warto

o tym pamiętać, ponieważ przyjęcie także tego założenia oznacza, że rzeczywiste zaangażowanie inwestorów w kolejnych latach de facto było wyższe. Analizując te dane należy zauważyć, że w naszym Raporcie został uwzględniony wzrost kosztów budowy pokoju, który wystąpił w 2017 roku. Tradycyjnie już, największe zaangażowanie inwestorów odnotowano w segmencie hoteli (pokoi) o standardzie trzygwiazdkowym, w którym zaangażowano 41 proc. wszystkich środków (patrz wykres nr 11): 35 proc. środków zostało przeznaczonych na budowę czterogwiazdkowców i aż 14 proc. na pięciogwiazdkowców. Struktura inwestycji hotelowych w 2017 roku w układzie wojewódzkim była następująca (patrz wykres nr 12). Tym razem województwo małopolskie było największym polem do inwestowania w hotele. Zainwestowano tu blisko 680 mln zł

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

pozostawiając daleko za nim kolejne województwa. Tym razem województwo mazowieckie nie konkurowało z województwem małopolskim o palmę pierwszeństwa (a tak zwykle bywało). Województwo to w 2016 roku zajęło pierwszą pozycję w tym rankingu. Drugą pozycję zajęło województwo pomorskie gdzie to zaangażowanie wyniosło 228,96 milionów zł, a trzecią województwo dolnośląskie z zaangażowaniem na poziomie 221,30 mln zł. W przypadku dwóch pierwszych województw, podane powyżej lokaty i kwoty zaangażowania inwestorów są prostą funkcją wzrostów liczby nowych pokoi na terenie tych województw. W przypadku województwa dolnośląskiego, to spektakularny efekt pojawienia się na tym rynku dwóch nowych hoteli pięciogwiazdkowych z 216 pokojami.

Województwo małopolskie Po 2016 roku, 2017 to drugi rok pod względem wielkości

zaangażowania inwestorów w inwestycje hotelowe na terenie tego województwa. Powstały kolejne 32 hotele z 1986 pokojami, w tym między innymi: • 17 nowych hoteli trzygwiazdkowych z 782 pokojami (33 proc. wartości zaangażowania), • dziewięć czterogwiazdkowych z 644 pokojami (39 proc. wartości zaangażowania), • jedne pięciogwiazdkowy z 278 pokojami (25 proc. wartości zaangażowania). Nie przypadkowo więc, wartość zaangażowania była aż tak duża.

Województwo pomorskie To już drugi z kolei rok, w którym na terenie tego województwa odnotowujemy tak duże zaangażowanie inwestorów (patrz wykres nr 14). W 2016 roku inwestorzy zaangażowali tu blisko 324,58 milionów złotych, a w 2017 roku niebagatelne 228,96 mln zł.

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wykres 5 Wzrost liczby hoteli w latach 2000 - 2017 180

162

160

146

140 120

101

137

118

100

149

143

81 66

47 29

16 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Wzrosty liczby hoteli w latach 2000-2017

Średnioroczny wzrost liczby hoteli w latach 2001-2017 Źródło: Hotelon na bazie danych z GUS

To na terenie tego województwa powstało kolejnych 10 hoteli z 767 pokojami, w tym: • siedem hoteli trzygwiazdkowych z 461 pokojami (40 proc. wartości zaangażowania), • jeden pięciogwiazdkowy z 92 pokojami (58,3 proc. wartości zaangażowania). Województwo pomorskie cieszy się więc dużym powodzeniem wśród inwestorów hotelarskich.

To na terenie tego województwa powstało kolejnych osiem hoteli, z 653 pokojami, w tym: • pięć hoteli trzygwiazdkowych z 187 pokojami (24,5 proc. wartości zaangażowania), • dwa hotele pięciogwiazdkowe z 216 pokojami (59,4 proc. wartości zaangażowania). Województwo dolnośląskie niezmiennie cieszy się więc dużym powodzeniem wśród inwestorów hotelarskich.

Województwo dolnośląskie Trzecie miejsce w naszym rankingu ponownie zajęło województwo dolnośląskie z zaangażowaniem na poziomie 221,30 milionów złotych (w 2016 roku 249,58 milionów). I choć od kilku lat zaangażowanie inwestorów na tym terenie sukcesywnie się zmniejsza, to nadal pozostaje na solidnym poziomie (patrz wykres nr 15).

Podsumowanie W naszej ocenie, biorąc pod uwagę odnotowany w 2017 roku zaledwie 0,14 proc. wzrost obłożenia w polskich hotelach (50,8 proc. w 2016 roku, 48,3 proc. w 2015 roku i 45,4 proc. w 2014 roku) przy spadku zaangażowania inwestorów w tej branży, należy zacząć głośno mówić o spadku dynamiki wzrostu. Oba powołane powyżej

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

zjawiska nie są przypadkowe i oba dawały się przewidzieć. W 2017 roku nastąpiło wyrównanie popytu i podaży na poziomie zbliżonym do 2016 roku. To jednak zadyszka i wyraźny sygnał stagnacji w rozwoju branży, przed którą w 2018 roku także wiele zagrożeń. Kilka najważniejszych, to: • Powrót wielu Polaków do zwyczaju spędzania wolnego czasu za granicą, a nie w Polsce, co było motorem napędzającym rozwój w ciągu minionych dwóch-trzech lat, • Nadpodaż liczby pokoi hotelowych i parahotelowych, któremu to zjawisku poświęcono już sporo miejsca w tym Raporcie. Rozwój ten coraz częściej ma charakter spekulacyjny i grozi kryzysem w całej branży. Mimo tych negatywnych zjawisk, 2017 rok był kolejnym rokiem wychodzenia branży z kryzysu poprzednich lat. Hotele

w swojej większości doceniają tę małą stabilizację w latach 20152017 wiedząc, że tak szybko jak przyszła, tak szybko może przeminąć. Turystyka to jednak wrażliwa gałąź gospodarki, na którą wpływają dalekie od niej zdawałoby się fakty i zjawiska. A tych groźnych dla rozwoju branży nie brakuje. W 2017 roku pojawiło się więc, także w większym nasileniu niż w latach poprzednich, zjawisko chęci wyjścia z tego biznesu. Właściciele hoteli pobudowanych 10-15 lat temu, teraz po ich szczęśliwym ustabilizowaniu, coraz częściej decydują się na ich sprzedaż. Wielu z nich uważa, że 2018 rok może być początkiem nowego kryzysu w tym biznesie, który przejawić się może ponownym spadkiem obłożenia hoteli, a więc i ich rentowności. Eksperci także ostrzegają przed takim rozwojem sytuacji.

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wykres 6 Wzrost liczby pokoi w latach 2000 - 2017 10000 9000

8182

8000

7384

7000 6000

6959

5763

5683

5647 5027

5000 4000

3588

3000

3051

1445

1000

2980

3483

3342

3916

2549

1952

2000

8717

188 2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Wzrosty liczby pokoi w hotelach w latach 2000-2017

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Średniookresowy wzrost liczby pokoi w hotelach w latach 2000-2017 Źródło: Hotelon na bazie danych z GUS

Struktura wzrostu liczby hoteli w 2017 Wykres 7 Struktura wzrostu liczby hoteli w 2017roku roku 70 60

50 40 30 20 10 0

17 4 5

-10

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

1 -5

Źródło: Hotelon na bazie danych z GUS

ANALIZA RYNKU RAPORT

Wykres 8 Struktura wzrostu liczby pokoi w 2017 roku

Struktura wzrostu liczby pokoi w 2017 roku

2500

2276

2000

1500

1000

500

499

524

352

336

1 -71

-500

Źródło: Hotelon na bazie danych z GUS

Wykres 9 Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000-2017 (mln zł)

Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000-2017 (mln zł)

4500 4 010

4000 3 375

3500 3000

2 547

2500 2000 1500 1000

2 481

2 147 1 764 1 268

1 144 852

1 742

1 512 1 179

2 724 2 358

2 454 1 855

2 100

998

500 0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Źródło: Opracowanie własne Hotelon

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wykres 10 Wartość inwestycji hotelarskich w latach 2000 - 2017 a średnia 4500 4 010

4000 3500

3 375

3000 2 724

2 547

2500

2 481

2 358

2 454

2 147

2000

2 100

1 764

1 855

1 742 1 512

1500 1 268

1 144

1000

1 179

852

998

500 0

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

Wartości inwestycji hotelarskich w latach 2000-2017

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Średniookresowa wartość inwestycji hotelarskich w latach 2000-2017 Źródło: Opracowanie własne Hotelon

Struktura inwestycji w poszczególnych segmentach Wykres 11 Struktura inwestycji w poszczególnych segmentach (wartość; %) (wartość; %) 2% 14%

1 2 3 4

35%

41%

Źródło: Opracowanie własne Hotelon

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

113965 105783 8182

22 21 1,067869

ANALIZA RYNKU RAPORT

Wartość inwestycji hotelowych według województw'2017 r. (mln. zł) Wykres 12 Wartość inwestycji hotelowych według województw 2017 r. (mln zł) 800 679,64

700 600 500 400 300 200

228,96

221,30 138,95

100

113,70 57,77

0,00

95,14

77,86

33,88 38,52

2,62

48,81

68,55 79,64

Źródło: Opracowanie własne Hotelon

Wykres 13 Wartość inwestycji hotelowych w województwie małopolskim w latach 2000-2017 (mln zł)

Wartość inwestycji hotelowych w województwie małopolskim w latach 2000-2017 (mln zł)

900 000 000 800 000 000

772 085 345 679 641 143

700 000 000 600 000 000

543 576 501

500 000 000

477 585 331 402 840 220

400 000 000

352 869 627

300 000 000 200 000 000

341 471 227

277 855 099 266 242 737 229 268 774 226 665 703

152 437 757 124 918 035

144 448 734 124 837 802

183 853 716 172 657 065

137 361 011

100 000 000 0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Źródło: Opracowanie własne Hotelon

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wartość14inwestycji hotelowychhotelowych w województwie pomorskimpomorskim w latach 2000-2017 (zł) Wykres Wartość inwestycji w województwie w latach 2000-2017 (mln zł) 500 000 000

454 570 587

450 000 000 400 000 000 350 000 000

324 579 712

300 000 000 231 107 012 228 710 050

250 000 000 200 000 000

228 962 255

167 220 059

150 120 449 124 178 442

150 000 000 100 000 000 50 000 000 0

83 847 984 72 584 009 54 714 451

90 302 142

72 772 250 63 323 604 65 317 929

2000

2001

2002

2003

46 054 668

32 158 103

11 114 143

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Źródło: Opracowanie własne Hotelon

Wykres 15 Wartość inwestycji hotelowych w województwie dolnośląskim w latach 2000-2017 (mln zł) 400 000 000 343 051 694

350 000 000 296 713 732

300 000 000 250 000 000 200 000 000 150 000 000

284 799 962 249 579 528

234 297 447

227 531 991

164 212 673 151 930 998

177 787 526 146 127 201 107 006 647

100 000 000

221 295 271

83 905 228

108 603 749

106 897 007

82 433 606

76 455 666

40 640 535

50 000 000 0

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Źródło: Opracowanie własne Hotelon

O AUTORZE Posiada wieloletnie doświadczenie w definiowaniu i realizacji hotelowych projektów inwestycyjnych. Jest założycielem Projekt-Hotel oraz Hotelon – niezależnych firm doradczych specjalizujących się w inwestycjach hotelowych. Był pomysłodawcą i założycielem sieci hoteli Ideal oraz jej pierwszym prezesem (hotele Ideal znajdują się obecnie w grupie Polskiego Holdingu Nieruchomości). Doradzał dziesiątkom inwestorów, należy do nielicznego grona niezależnych doradców inwestorów hotelarskich w Polsce. Jest wykładowcą i trenerem, a także analitykiem polskiego rynku hotelowego. Od wielu lat wspólnie ze Światem Hoteli opracowuje analizy do publikacji „Rynek Hotelarski w Polsce – RAPORT”. Od kilku lat prowadzi także Akademię Inwestorów Hotelowych na Białorusi i Ukrainie. Do FORTECH Consulting dołączył w 2012 roku, specjalizuje się we wszechstronnych analizach lokalizacji dla inwestycji hotelowych, studiach wykonalności oraz zarządzaniu operacyjnym.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Mlekovita z najszerszą ofertą Najcenniejsza polska marka żywnościowa wychodzi naprzeciw potrzebom branży HoReCa i proponuje kompleksową ofertę, specjalnie dostosowaną do jej potrzeb. Wśród ponad 1000 najwyższej jakości produktów oferuje asortyment idealnie dopasowany do potrzeb hotelowej gastronomii. Dzięki nim bufet śniadaniowy spełni oczekiwania nawet najbardziej wymagających gości.

lekovita w swoim portfolio posiada wyroby nabiałowe, niezbędne do prowadzenia gastronomii na najwyższym poziomie, w tym dostępne w różnych formach i gramaturach: • masła i tłuszcze – od tradycyjnego masła ekstra, przez masło klarowane, po olej kokosowy i tłuszcze roślinne, w tym dedykowane do pieczenia i smażenia frytek; zarówno w dużych opakowaniach (np. masło ekstra w bloku 25 g), jak i tradycyjnych (np. masło ekstra osełka 300 g i 500 g) oraz jednorazowych porcjach 10 g i 15 g (masło Polskie);

w proszku i miksy proszków mlecznych z tłuszczem kokosowym czy roślinnym, oferowane od opakowania 500 g po big bagi 1000 kg; • sery sałatkowe, w tym popularną Favitę dostępną w wariancie gotowym do użycia, pokrojoną w równą kostkę; • sery pleśniowe, zarówno w standardowych opakowaniach 120 g (Camembert), 125 g

• wyroby w proszku – szeroki asortyment popularnych w piekarnictwie i cukiernictwie proszków: od mleka pełnego w proszku i mleka odłuszczonego instant, przez serwatkę w proszku, permeat serwatki w proszku, po maślankę

dla branży HoReCa

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

•

• • • •

i 200 g (Brie), 150 g (Bleu), jak i większych, m.in. w postaci tzw. tortu 1,6 kg, czy wariancie dedykowanym na grill (z sosem żurawinowym i bez); sery twarogowe w szerokim asortymencie – od tradycyjnych twarogów po różnego rodzaju twarogi sernikowe i piekarnicze, serki wiejskie, sery mozzarella, sery mascarpone, sery żółte w bloku, w plastrach od opakowań 300 g i 500 g po 1 kg oraz tarte (wiórki i kostki)

1 kg i 2 kg w różnych wariantach – zarówno popularnych serów jak Cheddar, Ementaler, Mozzarella czy Gouda, jak i miksów serowych dobranych tak, by idealnie nadawały się do sałatek, ale przede wszystkim do zup, sosów i makaronów, a więc charakteryzowały się dobrą ciągliwością i topliwością, • sery topione, w tym ostatnia nowość: ser Cheddar topiony w plastrach dedykowany do dań przygotowywanych na ciepło: burgerów, pizzy, tostów i innych tego typu zapiekanych przekąsek, oferowany

Mlekovita nieustannie rozwija swoją ofertę skierowaną do sektora hotelarskiego

R E K L A M A

w formie plastrów, które nie sklejają się w opakowaniu, • produkty seropodobne, • jogurty, zarówno dedykowane do bufetów śniadaniowych (np. jogurty HoHo 100 g), jak i do większej gastronomii (np. jogurty Kuchmistrza w wariantach 1 kg, 3 kg i 5 kg), • śmietany i śmietanki oraz mleko oferowane w najpopularniejszych wariantach zawartości tłuszczu, zarówno w opakowaniach 1 l (mleko i śmietanki UHT) / 1 kg (śmietany), jak i w większych, ekonomicznych: produkty UHT w tzw. bag in boxach 5 l i 10 l, śmietany w wygodnych wiaderkach 3 kg i 5 kg.

i gastronomicznego – rynku z wysokim potencjałem, ale i w związku z tym mającym wysokie wymagania. Szefowie kuchni poszukują wiarygodnych i sprawdzonych dostawców produktów mleczarskich, a znana i zaufana polska marka Mlekovita to gwarancja najwyższej jakości składników. Dzięki temu artykuły nabiałowe specjalnie dedykowane do hoteli, restauracji, kawiarni i cateringu spełniają oczekiwania dotyczące zarówno walorów odżywczych, jak i wyśmienitego smaku. Dodatkowo sektor HoReCa rozwija się bardzo dynamicznie, a goście coraz chętniej odwiedzają kawiarnie i restauracje. – To sprawia, że optymistycznie patrzymy w kierunku tego rynku. Dzięki wysokiej jakości naszych produktów i szerokiemu wachlarzowi oferowanego asortymentu oraz ogólnopolskiej dystrybucji i elastyczności dostaw, Mlekovita staje się gwarantem ciągłości dostaw i jest w stanie sprostać trudnym wyzwaniom sektora HoReCa, np. pojawiającym się sezonowo wzrostom zapotrzebowania na pewne rodzaje produktów – mówi Dariusz Sapiński, prezes zarządu Grupy Mlekovita. – Zgodnie z zapotrzebowaniem rynku wprowadzamy nowości i innowacje produktowe, ale przede wszystkim oferujemy możliwość dopasowania formy i gramatury wyrobów z naszego asortymentu do indywidualnych potrzeb klienta – dodaje.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Coraz więcej inspiracji, ale też wyzwań…

Jak wynika z analizy przeprowadzonej przez Pro Value, pod względem liczby nowych hoteli nadal na topie są trzy gwiazdki, wśród województw króluje Małopolskie, a pobyt na usługi hotelowe stopniowo się stabilizuje. Eksperci wskazują także, że mimo pojawiających się coraz większych możliwości działania na rynku, przed hotelarzami nadal stoi sporo wyzwań, m.in. trudny rynek pracowniczy, konkurencja w postaci Airbnb czy rosnące koszty budowy. Dorota Malinowska, Jacek Kozioł Pro Value

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ANALIZA RYNKU RAPORT

olską bazę hotelową na dzień 30 czerwca br. tworzy 2.785 skategoryzowanych hoteli oferujących 267.741 miejsc noclegowych w 134.303 pokojach. W podziale na kategorie w Polsce funkcjonuje: 72 hoteli pięciogwiazdkowych (17.483 miejsc noclegowych w 8.876 pokojach), 411 czterogwiazdkowych (73.387 m.n., 37.358 p.), 1.466 trzygwiazdkowych (122.286 m.n.; 61.501 p.), 655 dwugwiazdkowych (41.907 m.n.; 20.412 p.) oraz 181 jednogwiazdkowych (12.678 m.n.; 6.156 p.). Niezmiennie największy udział mierzony liczbą miejsc noclegowych mają trzygwiazdkowce (45,7 proc.), a najmniejszy jednogwiazdkowe (4,7 proc.). Średnio jeden hotel w Polsce oferuje 96 miejsc noclegowych w 48 pokojach. Największą średnią liczbą miejsc noclegowych i pokoi dysponują obiekty najwyższej

kategorii, odpowiednio 242 i 123, a najniższą hotele dwugwiazdkowe, odpowiednio 64 i 31.

Kontynuacja tempa wzrostu podaży W pierwszej połowie 2018 r. skategoryzowano na hotel 57 obiektów, które oferują 5.581 miejsc noclegowych i 2.815 pokoi, co jest wynikiem bardzo zbliżonym do analogicznego okresu w 2017 r. W podziale na kategorie baza powiększyła się o 38 nowych hoteli trzygwiazdkowych, dziewięć czterogwiazdkowych, pięć dwugwiazdkowych, trzy jednogwiazdkowe i dwa pięciogwiazdkowych. W ujęciu przestrzennym w analizowanym okresie ponownie niekwestionowanym liderem było województwo małopolskie z 14 nowymi hotelami (!), z czego sześć obiektów przypada na Kraków, a cztery na Zakopane. Na

kolejnych miejscach uplasowały się woj. mazowieckie (osiem hoteli) i wielkopolskie (siedem). W pierwszym półroczu 2018 r. odnotowano sześć zmian kategorii hoteli. Niemal wszystkie (pięć z sześciu) dotyczyły podniesienia standardu obiektu z dwóch gwiazdek na trzy. We wspomnianym okresie Royal Hotel & SPA w Białymstoku zyskał najwyższą kategorię (zmiana z czterech na pięć.) stając się jedynym pięciogwiazdkowym hotelem w województwie podlaskim. W ciągu pierwszych dwóch kwartałów br. niemal 20 hoteli zostało wykreślonych z centralnej ewidencji obiektów hotelarskich.

Lokalizacja nowej podaży Spośród nowych hoteli 18 (31,6 proc.) zlokalizowanych jest w miastach wojewódzkich. Pojawiły się w Krakowie (sześć), Warszawie

(cztery), Gdańsku (dwa), Katowicach (dwa), Wrocławiu (dwa), Rzeszowie (jeden) i Bydgoszczy (jeden). Biorąc pod uwagę duży pipeline w większości miast wojewódzkich, zapewne w najbliższych latach udział ten będzie się zwiększał. Wśród miejscowości turystycznych ponownie wyróżnia się Zakopane – w samym mieście i jego bezpośrednich okolicach skategoryzowano pięć obiektów, a w trakcie realizacji znajdują się kolejne obiekty, w tym markowe. W innych znanych kurortach również odnotowano zmiany w bazie: w Sopocie skategoryzowano dwa obiekty, a w Kołobrzegu jeden (dodatkowo w sąsiadującym Grzybowie podaż hoteli również powiększyła się o jeden obiekt).

Nowa podaż – sieci hotelowe Spośród 57 skategoryzowanych w pierwszej połowie 2018 r. R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Hotel. W Warszawie otwarto dłu- pod marką Hampton by Hilton go oczekiwany luksusowy hotel (sieć Hilton Worldwide), do KraRaffles (obecnie sieć AccorHotels kowa weszła sieć B&B Hotels, po akwizycji sieci Raffles) oraz a we Wrocławiu kategorię czteibis Styles Warszaw City (pierw- rech gwiazdek otrzymał uruchoszy z kilku ogłoszonych w stolicy miony w ubiegłym roku AC Hotel L. pokoi L. miejsc noclegowych L. hoteli hoteli tej marki), w Gdańsku dzia- by Marriott Wrocław (pierwszy łalność rozpoczęły dwa hotele hotel pod tą marką w Polsce).

Podaż hoteli w Polsce (30.06.2018 r.)

W Katowicach baza zyskała Q Hotel Plus Katowice i Best Western Hotel Mariacki, Sopot – Focus Hotel Premium, a Kołobrzeg – pięciogwiazdkowy Hotel Diune Kołobrzeg (sieć Zdrojowa Invest). W najbliższych miesiącach/ latach na rynek wejdą kolejne 1600

liczba pokoi i miejsc noclegowych liczba pokoi i miejsc noclegowych

Podaż hoteli w Polsce (30.06.2018 r.)

1400

120000hoteli w Polsce (30.06.2018 r.) Wykres 1 Podaż 100000

L. pokoi

1200 L. miejsc noclegowych

L. hoteli

80000 140000 60000 120000 40000 100000 20000 80000 0 60000 40000

***

****

*****

20000

1000 1600 800 1400 600 1200 400 1000 200 800 0 600 400 200

Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value

liczba skategoryzowanych hoteli liczba skategoryzowanych hoteli

hoteli 10 działa pod krajową lub międzynarodową marką (w analogicznym okresie ubiegłego roku były to dwa obiekty z 65). Hotele te działają w ramach sieci AccorHotels, B&B Hotels, Best Western Hotels & Resorts, Focus Hotele, Hilton Worldwide, Q 140000

***

****

***** Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value

Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value Nowa1 podaż województw (pierwsze półrocze 2018 r.) Tabela Nowa hoteli podaż wg hoteli wg województw (pierwsze półrocze 2018 r.)

WOJEWÓDZTWO L. HOTELI L. POKOI Dolnośląskie 5 285 Kujawsko-Pomorskie 3 półrocze 201883r.) Nowa podaż hoteli wg województw (pierwsze Lubelskie 2 62 WOJEWÓDZTWO L. HOTELI L. POKOI Lubuskie 2 40 Dolnośląskie 5 285 Łódzkie 3 59 Kujawsko-Pomorskie 3 83 Małopolskie 14 850 Lubelskie 2 62 Mazowieckie 8 460 Lubuskie 2 40 Podkarpackie 3 63 Łódzkie 3 59 Pomorskie 5 411 Małopolskie 14 850 Śląskie 2 167 Mazowieckie 8 460 Świętokrzyskie 1 15 Podkarpackie 3 63 Wielkopolskie 223 Pomorskie 57 411 Zachodniopomorskie 97 Śląskie 22 167 SUMA 57 2815 Świętokrzyskie 1 15 Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value 7 Wielkopolskie ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne 22 Zachodniopomorskie

223 97

L. MIEJSC NOCLEGOWYCH 582 155 119 L. MIEJSC NOCLEGOWYCH 75 582 135 155 1677 119 910 75 124 135 815 1677 322 910 35 124 446 815 186 322 5581 35 Źródło: Urzędy 446 Marszałkowskie, Pro Value

186

Stabilizacja popytu W wielu miastach obserwujemy zatrzymanie wzrostu wskaźnika RevPAR, co oznacza stopniową stabilizację popytu na usługi hotelowe. W zestawieniu z rosnącą podażą nowoczesnych, markowych obiektów oznaczać to będzie zaostrzoną konkurencję, z której trudno będzie wyjść zwycięsko obiektom błędnie zaprojektowanym, niedoinwestowanym i/lub nieefektywnie zarządzanym. Wiele hoteli może być zatem zmuszonych do zmiany strategii, przeprowadzenia gruntowej modernizacji, procesu restrukturyzacji czy wręcz zamykania działalności. Te zjawiska widoczne są zresztą już obecnie. Możemy się spodziewać oferowania do sprzedaży kolejnych obiektów, których wartość rynkowa wynikająca z możliwej do osiągnięcia dochodowości jest niższa od kosztu całej inwestycji poniesionej na jego realizację. To są trudne realia naszego rynku, a warto zaznaczyć, że hoteli nie uznawanych za produkty inwestycyjne jest w Polsce bardzo wiele.

Ważna rola HR Problemy ze znalezieniem odpowiedniego personelu to istotne wyzwania stojące przed branżą. Mamy obecnie w Polsce rynek pracownika, co przekłada się na rosnące koszty wynagrodzeń, nie zawsze uzasadnioną roszczeniową postawę personelu i większą rotację pracowników. Z drugiej strony poziom płac pracowników operacyjnych na najniższych szczeblach w hotelarstwie był przez wiele lat niedoszacowany, wzrost wynagrodzeń tej grupy jest zatem jak najbardziej zrozumiały. Najważniejszym zadaniem kadry zarządzającej

i działu HR pozostaje nie tylko zrekrutowanie z tej malejącej podaży pracowników na rynku tych, którzy hotelarstwo mają we krwi, ale prowadzenie takiej polityki z zakresu Human Resources (i nie tylko), aby pensja nie była dla personelu jedynym kryterium decydującym o pozostaniu w danym hotelu.

Rosnące koszty budowy – szansa dla hoteli modułowych? Problemy związane z rynkiem pracownika dotyczą również procesu inwestycyjnego. Brak ludzi do pracy spowodował znaczny wzrost kosztów wynagrodzeń pracowników branży budowlanej. To przełożyło się bezpośrednio na wzrost kosztów budowy, jak i wydłużanie procesów inwestycyjnych. Dodatkowym zmartwieniem inwestorów działających na rynku nieruchomości komercyjnych są rosnące ceny materiałów budowlanych, a także ceny gruntów pod inwestycje. W tej sytuacji możemy oczekiwać większego zainteresowania rozwiązaniami modułowymi w budownictwie, które zdecydowanie ogranicza problem związany z pozyskaniem i utrzymaniem pracowników oraz znacząco skraca czas inwestycji. Jeśli zatem uwzględni się koszt ryzyk i pieniądza w czasie, hotel modułowy – szczególnie w przypadku większych/pakietowych realizacji – może okazać się godny rozważenia.

Utrzymująca się silna pozycja Airbanb i odpowiedź rynku – rozwój konceptów aparthotelowych i „boutique aparthotel” Zgodnie z przewidywaniami Airbnb – serwis, poprzez który można zarezerwować pokoje, apartamenty czy domy, pracuje nad swoją ofertą, aby pozostawała konkurencyjna wobec rynku hotelowego. Airbnb przestało już być tylko platformą

R E K L A M A

projekty markowe obecnie znajdujące się w trakcie realizacji/ planowania (zwłaszcza w największych miastach), a zatem liczba hoteli sieciowych systematycznie będzie się zwiększać.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Tabela Hotele sieciowe skategoryzowane w pierwszej połowie 2018 r. Hotele2 sieciowe skategoryzowane w pierwszej połowie 2018 r. MIASTO

HOTEL

KATEGORIA

OPERATOR

L. POKOI

Gdańsk

Hampton by Hilton Gdańsk Oliwa

***

Hilton Worldwide

101

Gdańsk

Hampton by Hilton Gdańsk Old Town

***

Hilton Worldwide

174

Katowice

Best Western Hotel Mariacki

***

Best Western Hotels & Resorts

Katowice

Q Hotel Plus Katowice

****

Q Hotel

121

Kołobrzeg

Diune Hotel Kołobrzeg

*****

Zdrojowa Hotels

Kraków

B&B Hotel Kraków Centrum

B&B Hotels

130

Sopot

Focus Hotel Premium Sopot

***

Focus Hotele

Warszawa

Ibis Styles Warszawa City

***

AccorHotels

220

Warszawa

Raffles Europejski Warsaw

*****

AccorHotels

106

Wrocław

AC Hotel by Marriott Wrocław

****

Marriott International

Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value rezerwacyjną i zaczęło świadczyć usługi, za które w hotelach wyższej kategorii odpowiada dział concierge, zaoferowało zatem usługę „Atrakcje”, w ramach której można zarezerwować różne formy spędzania wolnego czasu, jak np. lekcje surfowania, yogi, gotowania lub też

zamówić zwiedzanie nowych miejsc z przewodnikiem. Wprowadziło także ofertę premium, tzw. Airbnb plus, która oferuje apartamenty i domy zweryfikowane pod względem standardu, elementów wyposażenia, udogodnień dla gości czy poziomu obsługi (superhost).

Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value Jedną z odpowiedzi rynku jest rozwój markowych konceptów aparthotelowych, takich jak Adagio (AccorHotels), Residence Inn (Marriott International) czy Staybridge Suites (Intercontinental Hotels Group), które łączą w sobie zalety apartamentu i usługi hotelowej na wysokim poziomie, dając

jednocześnie możliwość korzystania z przywilejów gościa lojalnościowego danej grupy hotelowej. Nowością w branży jest tzw. Boutique aparthotel, który do w/w zalet dokłada jeszcze wyjątkowy design i szczególny klimat miejsca charakterystyczny dla hoteli butikowych.

O AUTORZE

Karierę zawodową rozpoczęła w warszawskim Hotelu Marriott w czerwcu 1992 r.. Kolejnym etapem było objęcie funkcji dyrektora finansowego w firmie Orco Hotel Project, gdzie tworzyła i zarządzała działem finansowym hotelu Le Regina oraz Rezydencji Diana w Warszawie. Swoje 15 letnie finansowe i operacyjne doświadczenie w działalności konsultingowej wykorzystała zakładając własną firmę doradczą Prime Crew. W 2008 r. rozpoczęła współpracę z firmą Cushman & Wakefield gdzie pełniła rolę eksperta ds. nieruchomości hotelowych. Jest absolwentką Szkoły Głównej Handlowej na wydziale Ekonomiczno-Społecznym w Warszawie. Ukończyła również liczne międzynarodowe szkolenia z zakresu psychologii, socjologii i zarządzania zasobami ludzkimi.

Jest współzałożycielem i partnerem w Pro Value. Aktywnie uczestniczy we wszystkich działaniach firmy obejmujących specjalistyczne usługi doradcze ze szczególnym uwzględnieniem doradztwa transakcyjnego, wyceny nieruchomości, badań rynkowych, analiz z zastosowaniem zaawansowanych modeli ekonometrycznych oraz zarządzania bazami danych. Od kilku lat intensywnie specjalizuje się w zakresie nieruchomości hotelowych a stworzona i rozwijana przez niego baza hotelowa jest uznawana za najbardziej kompletną na rynku. Jacek Kozioł jest członkiem CCIM Institute.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RAPORT ANALIZA RYNKU

RevPAR rośnie ale coraz wolnej

W pierwszej połowie br. hotele zlokalizowane w regionie Europy Wschodniej zanotowały dynamiczny wzrost. Wskaźnik RevPAR wzrósł o 15,2 proc. w porównaniu z analogicznym okresem w roku poprzednim. Odnotowany wzrost był najwyższy wśród czterech regionów Europy. Należy zauważyć, iż imponujące tempo wzrostu w Europie Wschodniej było w dużym stopniu rezultatem wyników osiągniętych przez hotele w Rosji, która była gospodarzem Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej. Jakub Klimczak business development manager STR

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

analizy wyników hoteli regionu Europy Wschodniej, z pominięciem Rosji, wynika, że tempo wzrostu na tym obszarze wyniosło +4,9 proc., a wiec jest zbliżone do rezultatu odnotowanego w regionie Europy Zachodniej i Południowej. STR przyjrzało się bliżej wynikom największych rynków regionu Europy Wschodniej i wynika z tego, iż w pierwszej połowie roku 2018 najwyższy poziom obłożenia zanotowały Budapeszt (74,4 proc.), Warszawa (73,8 proc.) i Praga (73,6 proc.). Praga i Warszawa zanotowały jednak spadki średniego poziomu frekwencji w porównaniu do wyników osiągniętych rok

wcześniej. Popyt (liczba sprzedanych pokoi) w Pradze był o 0,8 proc. niższy niż w pierwszej połowie roku 2017. Spadek popytu był wyraźnie widoczny w drugim kwartale roku, kiedy spadek wyniósł około 3 proc. W odróżnieniu od Pragi popyt w Warszawie w pierwszej połowie roku wzrósł o 2.6 proc., jednak w wyniku dynamicznego wzrostu podaży (+5,9 proc.) średni poziom obłożenia w stolicy Polski był o 3.1 proc., niższy w porównaniu do pierwszej połowy 2017. Zarówno Praga, jak i Warszawa, zanotowały spadki przychodu na pokój w porównaniu z analogicznym okresem w roku poprzednim. Z drugiej strony, STR zanotował dynamiczny wzrost wskaźnika RevPAR w południowej części regionu. Wzrost wskaźnika Rev PAR był spowodowany głównie poprzez wzrost średnich cen. Znaczący wpływ na wzrost średnich cen w stolicy Bułgarii, Sofii, miał fakt, iż ten kraj od stycznia 2018 objął sześciomiesięczna prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.

Polska Hotele w Polsce zanotowały stabilny wzrost wskaźnika Rev PAR (+2 proc.), osiągnięty poprzez wzrost średniej ceny ADR.

ANALIZA RYNKU RAPORT

Europa – zmiana wskaźnika RevPAR EUR, stały kurs walutowy, H1 2018

Europa Wschodnia – Obłożenie, ADR & RevPAR proc. zmiana roczna H1 2018, waluta lokalna

Polska – RevPAR proc. zmiana roczna PLN, H1 2018

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

proc. W rezultacie średni poziom obłożenia wzrósł o 2,1 proc. Jednocześnie hotele zanotowały spadek średniej ceny ADR o 2,6 proc., co w sumie przełożyło się na niewielki (-0.5 proc.) spadek wskaźnika RevPAR w pierwszej połowie roku. Pod względem dynamiki wzrostu ten rok należy zdecydowanie do hoteli w Poznaniu. W roku 2018 miały miejsce wydarzenia, które istotnie wpłynęły na wzrost obłożenia i poziom średnich cen w tym mieście. Wzrost obłożenia wyniósł 8,8 proc. W pierwszym miesiącu roku, w związku z targami Polagra, obłożenie hoteli wzrosło o 24,3 proc., a majowy Poznań Air Show przełożył się na wzrost obłożenia o 14,4 proc. Wzrosła również średnia cena ADR (+7,2 proc.), przy czym najwyższy wzrost odnotowano w maju (+16 proc.) i styczniu (+13 proc.). W rezultacie przychód na pokój w Poznaniu wzrósł w pierwszej połowie roku o 16,6 proc. (w styczniu +41,3 proc., a w maju +32,8 proc.) Reasumując, STR obserwuje dalszy wzrost wskaźnika RevPAR w Polsce. Dynamika tego wzrostu jest jednak niższa, niż w latach poprzednich. Dzieje się tak z powodu mniejszej liczby dużych wydarzeń w kraju i rosnącej podaży miejsc hotelowych.

Rynki w Polsce – obłożenie & ADR PLN, H1 2018

Rynki w Polsce – Obłożenie, ADR & RevPAR proc. zmiana roczna PLN, H1 2018

W porównaniu z pierwszą połową roku 2017 poziom obłożenia nie uległ zmianie. Wzrost obłożenia w pierwszym kwartale został zniwelowany poprzez spadki tego wskaźnika w drugim kwartale, w szczególności w maju i czerwcu tego roku. W pierwszej połowie roku większość analizowanych rynków zanotowała wzrost przychodu na pokój. Spadek wskaźnika Rev PAR w Warszawie jest głównie efektem wzrostu podaży na tym rynku. Pomimo spadku frekwencji, Warszawa osiągnęła najwyższy, wynoszący 73,8 proc., poziom

obłożenia wśród największych miast w Polsce. Wzrost podaży (+5,9) w Warszawie jest aktualnie o wiele bardziej dynamiczny, niż wzrost popytu (+2,6 proc.). Średnia cena za pokój w pierwszej połowie roku wyniosła 324zł i była o 1,4 proc. wyższa niż rok wcześniej. Trójmiasto, to kolejny rynek, który doświadcza dynamicznego wzrostu podaży. Liczba dostępnych pokoi na tym rynku wzrosła w pierwszej połowie roku o 6,8 proc. W przeciwieństwie do Warszawy dynamika wzrostu popytu na tym rynku była jednak wyższa od wzrostu podaży i wyniosła 9,1

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

O AUTORZE Od roku 2014 należy do zespołu STR z siedzibą w Londynie, odpowiada tam za rozwój w regionie Europy Środkowej i Wschodniej. Posiada 10 lat doświadczenia w branży hotelarskiej. Praktykę w zakresie zarządzania przychodami zdobywał w londyńskich hotelach, miedzy innymi sieci Hilton i Intercontinental Hotel Group. Regularnie uczestniczy w spotkaniach z klientami i konferencjach branżowych w regionie.

RAPORT ANALIZA RYNKU

Dynamiczny ROZWÓJ teraz i w przyszłości Jak oceniają eksperci Colliers International polski rynek nadal jest na fali wzrostu – zarówno pod kątem podaży, jak i popytu. Przewidują, że ten trend utrzyma się w ciągu najbliższych lat. Zgodnie z szacunkami firmy niebawem przybędzie aż 77 nowych obiektów, a kolejne 151 jest aktualnie na etapie planowania bądź projektowania. Rafał Rosiejak dyrektor Działu Doradztwa Hotelowego Agnieszka Topczewska senior associate w Dziale Doradztwa Hotelowego Colliers International

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Podaż hoteli Rynek usług hotelowych w Polsce przeżywa dalszy dynamiczny rozwój. Światowe sieci wkraczają coraz śmielej do miast regionalnych Polski, dostrzegając rosnący potencjał regionów, także tych turystycznych. Na celowniku deweloperów coraz częściej znajdują się bowiem obszary takie, jak wybrzeże Bałtyku (planowany do otwarcia na 2021 rok Best Western Premier Navy Hotel z 273 pokojami) i pasma górskie w Polsce Południowej (Bielsko Biała z inwestycją sieci Louvre Hotels pod marką Golden Tulip planowaną do otwarcia w 4 kwartale 2018, a także Wisła, Szczyrk czy Szklarska Poręba). Efektem tego jest wzrost cen gruntów w tych lokalizacjach, jednak stawki w dalszym ciągu pozostają atrakcyjne dla inwestorów zagranicznych. Najdynamiczniej rozwijającym się rynkiem pod kątem nowej podaży hoteli jest wciąż Warszawa, gdzie aż 44 projekty znajdują się na etapie budowy lub planowania.

20 z nich należy do globalnych sieci, a sześć do polskich. Od kilku lat obserwujemy na rynku wzrost zainteresowania hotelami po stronie inwestorów. Deweloperzy dywersyfikują swoje portfele nieruchomości i poza biurowcami, magazynami czy centrami handlowymi coraz częściej przyglądają się także obiektom hotelowym. W nadchodzącym czasie, będziemy widzieć coraz więcej inwestycji polegających na zmianie funkcji starszych o innych funkcjach (np. biurowych) w obiekty hotelowe, zwłaszcza w największych miastach, gdzie podaż gruntów jest mocno ograniczona. Tego typu inwestycjami zainteresowani są inwestorzy skandynawscy, mający doświadczenia w podobnych inwestycjach w Oslo, Helsinkach czy Tallinnie.

Popyt na usługi W fazie wzrostowej znajduje się także popyt na usługi hotelowe w Polsce. Zgodnie z danymi GUS

możliwość wspólnego spędzenia czasu poza pokojem. ANALIZA RYNKU RAPORT

W branżach częściowo konkurencyjnych w stosunku do rynku hotelarskiego będziemy obs wiele nowych trendów pojawiających się za sprawą dużej dynamiki inwestycji mieszkaniowym i stale zwiększającej się podaży mieszkań na wynajem. Jednym z

niewątpliwie powstawanie nowych platform do efektywnego zarządzania apartame

wynajem wraz z wyposażaniem ich w instalacje typu „smart home”, pozwalające na

parametrów związanych z bezpieczeństwem, ale również dbających o efektywność ekonom

pozostawienie otwartego okna lub zapalonego światła. Pozwoli to na zmniejszenie związanych z utrzymaniem apartamentów na wynajem. WYKRES NR 1 Wykres nr 1

ISTNIEJĄCA I NOWA PODAŻ OBIEKTÓW Obiekty istniejące

Obiekty planowane

11 44 163

100

WARSZAWA

KRAKÓW

POZNAŃ

11 58

6 20

GDAŃSK

KATOWICE

WROCŁAW

WYKRES NR 2 Wykres nr 2

PAŹ

LIS

1 540

WRZ

1 681

SIE

1 899

LIP

2 076

CZE

2 110

MAJ

2 015

KWI

1 843

MAR

1 990

LUT

1 609

1 325

STY

1 547

1 280

LICZBA TURYSTÓW W HOTELACH W 2017 (TYS)

GRU

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

(Wykorzystanie turystycznych obiektów noclegowych w 2017 roku), w ubiegłym roku hotele odwiedziło łącznie 20 915 000 osób. Wzrost zainteresowania noclegami w hotelu odnotowano w niemal każdym miesiącu (w porównaniu do danych za rok 2016). Biorąc pod uwagę wzrostowy trend w popycie w 2018 roku w stosunku do roku poprzedniego (w pierwszym kwartale 2018 roku udzielono o 8 proc. więcej noclegów w obiektach hotelowych), można się spodziewać, że wyniki po pierwszej połowie roku będą również zadawalające dla hotelarzy. Może to dotyczyć zwłaszcza obiektów położonych w miejscowościach turystycznych w Polsce, np. nadmorskich, gdzie wyjątkowo korzystne warunki atmosferyczne i stale powiększająca się oferta rozmaitych atrakcji turystycznych, pozytywnie wpływa na poziom obłożenia obiektów noclegowych (w roku 2017 udzielono 3,6 proc. noclegów więcej niż w roku 2016).

Wyzwania w branży Podstawowym wyzwaniem, z jakim muszą obecnie zmierzyć się inwestorzy hotelowi rozpoczynając proces inwestycyjny, są rosnące ceny materiałów budowlanych i robocizny. Trudności w tym zakresie dotykają również branżę hotelową, dlatego przewidujemy, że z tego powodu może wzrosnąć liczba nieukończonych projektów, a na pewno wpłynie to na przesunięcie terminów otwarcia nowo budowanych hoteli. Kolejnym czynnikiem, który może utrudnić rozpoczęcie inwestycji jest trwający boom na rynku gruntów inwestycyjnych i rosnące ceny ich pozyskania, co potwierdzają dane za 2017 rok kiedy to wartość transakcji przekroczyła 3,5 mld zł. Hotele istniejące borykają się z trudnościami związanymi z pozyskaniem i utrzymaniem odpowiednio wykwalifikowanego personelu. Wyszkolenie

i przygotowanie profesjonalnej obsługi to kosztowny proces, a w przypadku dużej rotacji może okazać się wręcz nieopłacalny, co w długim okresie niewątpliwie przełoży się na jakość świadczonych usług oraz poziom zadowolenia gości. Stanowi to nie lada wyzwanie dla menedżerów wyższych szczebli i wymaga stworzenia odpowiednich warunków finansowych, ale także ciekawych zachęt pozapłacowych dla pracowników (np. system szkoleń).

Trendy na przyszłość W kolejnych miesiącach roku 2018 przewidujemy dalszy wzrost podaży hoteli. Zgodnie z szacunkami Colliers International w najbliższych kilku latach przybędzie aż 77 nowych obiektów w Polsce, a kolejne 151 jest w chwili obecnej jest w fazie planowania bądź projektowania. Wspomniany wcześniej trend wzrostu podaży hoteli w miastach regionalnych będzie się pogłębiał i dużą jego część będą stanowić hotele sieciowe globalnych marek w takich miastach jak np. Lublin, Bydgoszcz czy Olsztyn. W dużych miastach, gdzie zwiększy się podaż miejsc noclegowych nie tylko w hotelach, ale też w apartamentach prywatnych, sieci będą wprowadzały nowe, nieobecne dotąd na polskim rynku marki hoteli (jak na przykład AC by Marriott otwarty w 2017 we Wrocławiu czy Moxy Katowice Airport – jesień 2018). Często są to rozwiązania skierowane do młodych, mobilnych osób odwiedzających miasto w celach turystycznych bądź biznesowych. Hotele takie oprócz standardowo wyposażonych pokoi będą posiadały również ciekawie zaprojektowaną przestrzeń do pracy i możliwość wspólnego spędzenia czasu poza pokojem. W branżach częściowo konkurencyjnych w stosunku do rynku hotelarskiego będziemy obserwować wiele nowych trendów pojawiających się za sprawą

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

dużej dynamiki inwestycji na rynku mieszkaniowym i stale zwiększającej się podaży mieszkań na wynajem. Jednym z nich jest niewątpliwie powstawanie nowych platform do efektywnego zarządzania apartamentami na wynajem wraz z wyposażaniem ich w instalacje typu „smart home”,

pozwalające na kontrolę parametrów związanych z bezpieczeństwem, ale również dbających o efektywność ekonomiczną, np. pozostawienie otwartego okna lub zapalonego światła. Pozwoli to na zmniejszenie kosztów związanych z utrzymaniem apartamentów na wynajem.

O AUTORZE Rafał Rosiejak W Colliers odpowiedzialny za doradztwo klientom i partnerom na terenie całej Polski poprzez poszukiwanie najkorzystniejszych dla nich rozwiązań w celu zapewnienia szybkiego rozwoju istniejących i powstających obiektów. Z rynkiem hotelowym związany jest od 2004 roku. Odpowiadał m.in. za organizację bazy hotelowej podczas Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012™ oraz Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej FIFA World Cup Russia 2018. Przygotował do otwarcia i wprowadził na rynek nowy hotel – Hampton

by Hilton Gdańsk Oliwa. Był dyrektorem Centrum Konferencyjnego na Stadionie Narodowym w Warszawie oraz jednego z największych obiektów targowo-konferencyjnych w Polsce – Expo Mazury w Ostródzie.

O AUTORZE Agnieszka Topczewska Agnieszka jest związana z branżą inwestycji w nieruchomości i hospitality od 2009 roku. Odpowiadała m.in. za realizację projektu budowy dworca i budynków biurowych zlokalizowanych przy stacji Warszawa Zachodnia we współpracy z deweloperem zewnętrznym. Ponadto pracowała dla operatora Stadionu Narodowego w Warszawie, gdzie odpowiadała m.in. za negocjacje umowy z operatorem cateringowym

oraz była członkiem zespołu odpowiedzialnego za przygotowanie i przeprowadzenie Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA Euro 2012™.

RAPORT ANALIZA RYNKU

Według szacunków Emmerson Evaluation do końca 2019 r. liczba pokoi w Polsce wzrośnie średnio o ponad 30 proc. względem bazy dostępnej na koniec 2016 r.1 W niektórych lokalizacjach przyrost podaży osiągnie poziom nawet 50 proc. Takiej dynamiki analitycy firmy spodziewają się w pasie nadmorskim (+53 proc.)2 i Trójmieście (+48 proc.). Inwestorów do rynku przyciągnie wysoki popyt na usługi hotelowe oraz rentowność, która dla najlepiej zarządzanych obiektów może przyjmować wartości ponad 40 proc.3 1 2 3

Do 2019 r. liczba pokoi wzrośnie o

30 proc.

Dane z suplementu do raportu Emmerson Evaluation pt. „Rynek hotelowy w Polsce 2017”. Pas nadmorski: Kołobrzeg, Świnoujście i Półwysep Helski – Jurata, Jastarnia, Chałupy. Rentowność mierzona relacją EDITDA do całkowitego przychodu.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ANALIZA RYNKU RAPORT

śród lokalizacji, w których w latach 2017-2019 ma powstać najwięcej nowych pokoi hotelowych przoduje Wybrzeże. Na dalszych miejscach znalazły się: Łódź, w której wg obliczeń Emmerson Evaluation podaż ma wzrosnąć o 43 proc. oraz Poznań i Warszawa z przyrostem sięgającym odpowiednio 36 proc. i 31 proc. Najmniejszy przyrost miejsc pojawi się na południu Polski – w Krakowie, Katowicach i pasie górskim (Zakopane, Karpacz, Beskidy – Wisła, Ustroń, Szczyrk), gdzie podaż ma wzrosnąć o niespełna 11 proc.4. – Pod względem liczby nowych pokoi liderem pozostaje

4 Procentowy przyrost liczby pokoi hotelowych względem bazy dostępnej na koniec 2016 r.

niezmiennie Warszawa, w której do dostępnej na koniec 2016 r. bazy prawie 13 tys. miejsc do 2019 r. ma dołączyć kolejnych 3,9 tys. Wzrost inwestycji hotelowych na Wybrzeżu przyniesie z kolei 2,7 tys. pokoi w Trójmieście i 1,8 tys. w pasie nadmorskim obejmującym takie kurorty, jak Kołobrzeg, Świnoujście, Jurata, Jastarnia, Chałupy. Część z nowych obiektów już trafiła na rynek, ale inne są dopiero w budowie i zostaną oddane do użytku w ciągu najbliższych miesięcy. Planując nowe projekty inwestorzy powinni więc starannie analizować potencjał obecnej oraz powstającej bazy hotelowej w poszczególnych lokalizacjach. W popularnych kurortach, takich jak Trójmiasto, rynek już jest mocno nasycony i kolejne realizacje mogą doprowadzić do nadpodaży – komentuje Dariusz

Książak, prezes zarządu Emmerson Evaluation.

Wysoka rentowność kusi inwestorów Rosnący popyt na usługi hotelowe oraz wysoka stopa zwrotu stymulują inwestycje w tym segmencie rynku nieruchomości. Według obliczeń Emmerson Evaluation wskaźnik rentowności EBITDA, mierzony relacją do całkowitego przychodu, dla hoteli kategorii trzech, czterech i pięciu gwiazdek waha się od ok. 20 proc. do 40 proc. Największą efektywność biznesową wykazują obiekty o najwyższym standardzie. W ich wypadku wskaźnik rentowności przyjmuje wartości od 29 proc. do nawet 42 proc. dla najlepiej zarządzanych obiektów. Średnia dla obiektów trzy- i czterogwiazdkowych wynosiła odpowiednio 29 proc. i 33 proc.

Ile kosztuje inwestycja w hotel? Analitycy Emmerson Evaluation przeanalizowali także koszty budowy trzech-, cztero- i pięciogwiazdkowych obiektów w Polsce. Ich wysokość została określona w przedziałach, co wynika ze zróżnicowanego wyposażenia, standardu wykończenia oraz funkcjonalności obiektów. W przypadku hoteli trzygwiazdkowych koszt budowy jednego pokoju zaczyna się od 160 tys. zł, ale może wynieść nawet do 360 tys. zł. W przypadku obiektów czterogwiazdkowych rozbieżności w kosztach są jeszcze większe i wahają się od 250 do 600 tys. zł. Inwestycja w najwyższej klasy hotele pięciogwiazdkowe wymaga nakładów sięgających od 350 do 730 tys. zł na jeden pokój.

Podaż hoteli i pokoi hotelowych w wybranych miastach Polski (stan obecny)

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Podaż hoteli i pokoi hotelowych w wybranych miastach Polski (stan obecny)

Szacowana liczba pokoi hotelowych do końca 2019 r.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ANALIZA RYNKU RAPORT

Obecna i nowa podaż pokoi hotelowych do końca 2019 r.

R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Nowa podaż pokoi hotelowych do końca 2019 r.

Przyrost nowej podaży pokoi hotelowych do końca 2019 r.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RAPORT ANALIZA RYNKU

Liczba turystów w latach 2005-2016

Rentowność hoteli – relacja EBITDA/przychody

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ANALIZA RYNKU RAPORT

Koszt budowy hotelu

O AUTORZE Emmerson Evaluation istnieje od 2008 roku i świadczy usługi wycen nieruchomości mieszkaniowych, komercyjnych (biura, handel, magazyny, hotele) oraz inwestycji deweloperskich. Spółka wykonuje wyceny dla wszelkich celów, w tym m.in. dla potrzeb zabezpieczenia wierzytelności, sprawozdań finansowych i oceny opłacalności zakupu lub sprzedaży. Posiada również bogate doświadczenie w wycenie dużych pakietów nieruchomości, wycenie środków trwałych oraz analizach rynkowych. Wszelkie opracowania Emmerson Evaluation wykonuje zgodnie ze standardami polskimi i międzynarodowymi. Emmerson Evaluation dysponuje także autorską bazą danych o cenach transakcyjnych rynku nieruchomości E-VALUER, która aktualnie liczy ponad 1 mln rzetelnie pozyskanych i szczegółowo opisanych transakcji. Spółka posiada biura regionalne w siedem największych miastach Polski, zatrudnia ponad 50 specjalistów rynku nieruchomości, w tym ponad 30 rzeczoznawców majątkowych. Usługi Emmerson Evaluation są skierowane przede wszystkim do banków, deweloperów mieszkaniowych i komercyjnych, funduszy inwestycyjnych oraz spółek giełdowych.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

NOWA PODAŻ

coraz bardziej odczuwalna Podobnie jak inne sektory rynku nieruchomości w Polsce, hotelarski przeżywa swój historyczny rozwój, czemu towarzyszyć może czasowe wyhamowanie wzrostu wyników uzyskiwanych przez hotele w niektórych lokalizacjach. Katarzyna Tencza associate director w Dziale Hotelowym Walter Herz

ierwsze półrocze 2018 roku było kontynuacją wzrostów wyników segmentu hotelarskiego, choć nie wszystkie rynki zanotowały spektakularne zwyżki. Najwięcej powodów do narzekań mieli warszawscy hotelarze, dla których pierwsze półrocze br. wiązało się z intensywną walką konkurencyjną o gości. Warszawa nie była gospodarzem żadnego, większego spotkania na skalę krajową,

czy europejską, dodatkowo klimat polityczny, a także zmiany w prawie handlowym przyczyniły się do mniejszej liczby wizyt gości z Izraela. Kolejny czynnik negatywnie oddziaływujący na wyniki stołecznych hoteli to nowe otwarcia obiektów, w tym m.in. pięciogwiazdkowego Raffles Europejski Warsaw oferującego 106 pokojów, pięciogwiazdkowego hotelu Renaissance z 225 pokojami, czterogwiazdkowego

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Holiday Inn oferującego 256 pokojów, trzygwiazdkowego ibis Styles z 220 pokojami. Rynkowi nie pomaga też zwiększająca się podaż mieszkań na wynajem, które konkurują z hotelami o gości turystycznych. Z koniecznością wchłonięcia sporej, nowej podaży mierzy się również rynek Trójmiejski. W ciągu ostatnich miesięcy, w tej lokalizacji, zostały oddane do użytkowania dwa trzygwiazdkowe

hotele Hampton by Hilton oferujące łącznie 275 pokojów, czterogwiazdkowy hotel IBB z 90 pokojami, czy trzygwiazdkowy Focus w Sopocie oferujący 70 pokoi. A tempo inwestycji na tym rynku nie zwalnia, przez co w ciągu najbliższego roku możemy być świadkami nawet niewielkich spadków wskaźnika RevPAR. Dla hoteli w pozostałych, dużych aglomeracjach miejskich, jak Kraków, Katowice, Wrocław,

ANALIZA RYNKU RAPORT

Poznań, czy Łódź pierwsze półrocze br. było okresem czerpania korzyści z dobrej koniunktury, zarówno w biznesie, jak i turystyce.

Trendy Ostatnie miesiące są kontynuacją trendów zapoczątkowanych na rynku w ostatnim czasie. Mówiąc o wyróżniających się tendencjach należy z pewnością wspomnieć o wzrastającym zainteresowaniu inwestorów hotelowych destynacjami stricte turystycznymi, co wynika m.in ze wzrostu wydatków na turystykę, które napędza poprawiająca się sytuacja ekonomiczna Polaków. Ponadto, zmienia się profil inwestora realizującego przedsięwzięcia w miejscowościach turystycznych. Kiedyś byli to głównie lokalni inwestorzy, a obecnie destynacje turystyczne cieszą się coraz większym zainteresowaniem graczy o zasięgu ogólnokrajowym. Zauważalna jest również coraz większa presja globalnych sieci, aby posiadać hotele pod markami własnymi w perspektywicznych lokalizacjach turystycznych. Kolejny trend obserwowany w ostatnim czasie na rynku to coraz większa walka konkurencyjna pomiędzy operatorami. Polski rynek umów najmu hoteli na przestrzeni ostatnich lat zanotował spektakularny wzrost. Liczba podmiotów oferujących tego typu umowy znacznie się zwiększyła. Co więcej operatorzy

zainteresowani są nowymi lokalizacjami. W najbliższym czasie na polski rynek wejdą nowe, zagraniczne podmioty, które upatrują w naszym kraju szansy na szybki rozwój. Jesteśmy również w centrum zainteresowania zagranicznych franczyzodawców, którzy nie posiadają jeszcze w naszym kraju hoteli pod własnymi markami. Zmniejszająca się podaż terenów inwestycyjnych w centrach polskich miast, wysokie oczekiwania cenowe ze strony sprzedających grunty, nadpodaż pieniądza, a także niskie stopy procentowe wpływają na coraz większe zainteresowanie inwestorów hotelowych destynacjami coraz mniej oczywistymi i trudniejszymi do skomercjalizowania. Możemy dziś obserwować boom na rynku hotelarskim, przy czym lokalizacje, w których planowane i budowane są hotele są coraz odważniejsze. Przy obecnych rosnących kosztach siły roboczej, a także niedoborze kadry, wiele obiektów będzie w niedalekiej przyszłości borykało się z problemami finansowymi i operacyjnymi. Należy również wspomnieć o tendencji związanej w realizacją nowych inwestycji w okolicach lotnisk. W okresie kilku najbliższych lat cztery krajowe porty lotnicze wzbogacą się o hotele, które będą zlokalizowane w ich sąsiedztwie. Jeszcze w tym roku ma

zostać oddany hotel Moxy przy lotnisku w Katowicach Pyrzowicach, a niebawem hotele zyskają również lotniska: w Poznaniu Ławicy, gdzie zostanie otwarty Moxy i lotnisko w Rzeszowie Jasionce, przy którym planowane jest oddanie hotelu Holiday Inn Express. Realizacja inwestycji hotelowej planowana jest również przy Porcie Lotniczym we Wrocławiu. Inwestorzy rozważają już także kolejne lokalizacje przylotniskowe jako ciekawą perspektywę inwestycyjną.

Transakcje Od października 2017 roku do sierpnia br. wolumen transakcji na polskim rynku hotelarskim wyniósł około 113 mln euro. Najbardziej aktywną stroną sprzedającą była grupa UBM, która sprzedała trzy hotele: dwa Holiday Inn w Warszawie i Gdańsku, a także Park Inn by Radisson w Krakowie. Najaktywniejszą stroną kupującą był z kolei fundusz Union Investment, który przejął wyżej wymienione obiekty. Pozostałe transakcje dotyczyły sprzedaży przez spółkę Interferie ośrodka Barbarka w Świnoujściu, sprzedaży przez miasto Szczyrk nieczynnego hotelu Włókniarz, a także przez Grupę Orbis hotelu ibis w Zabrzu. W najbliższym czasie będziemy świadkami kolejnych transakcji z udziałem dużych sieciowych marek, m.in. w Warszawie.

O AUTORZE Firma Walter Herz świadczy kompleksowe, specjalistyczne usługi doradcze i oferuje pełną obsługę podmiotom związanym z rynkiem nieruchomości komercyjnych. Wspiera firmy w procesie tworzenia strategii najmu powierzchni biurowych, komercjalizacji inwestycji, w zakresie doradztwa inwestycyjnego oraz procesie zarządzania i wdrażania zmian aranżacji i rearanżacji. Zespół ekspertów Walter Herz opracowuje raporty finansowe, analizy porównawcze i badania rynku, które są bazą dla zapewnienia najwyższej jakości usług. Doradcy firmy poszukują możliwości wykorzystania całkowitego potencjału, jaki daje rynek, by osiągać wyniki, które przekroczą oczekiwania klientów. Firma powołała pierwszą w kraju Akademię Najemców oferującą szkolenia dla najemców powierzchni biurowych z całej Polski. Dążąc do najwyższego stopnia profesjonalizmu we współpracy z klientami i partnerami biznesowymi, a także w trosce o najwyższy poziom etyczny świadczonych usług firma wprowadziła Kodeks Dobrych Praktyk. Firma Walter Herz jest zrzeszona w organizacjach i stowarzyszeniach wspierających rozwój sektora BPO/SSC w Polsce.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Faza wzrostu trwa Sektor hotelowy w Polsce przeżywa rozkwit. W 2017 roku nowe obiekty wyrastały jak grzyby po deszczu zarówno w największych polskich miastach, jak i w miejscowościach wypoczynkowych. Dobrej kondycji służyły takie czynniki jak rozwój turystyki zagranicznej i krajowej, poprawa jakości infrastruktury transportowej, czy wzrost zamożności społeczeństwa. Dobra koniunktura gospodarcza nakręcała dodatkowo popyt na usługi hotelowe i MICE. Raport JLL „Rynek gruntów inwestycyjnych w Polsce” 44

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

achęceni dobrą sytuacją na rynku, inwestorzy śmielej podejmowali decyzje o nowych projektach. Miało to bezpośrednie przełożenie na zainteresowanie gruntami na sprzedaż, jak również obiektami do adaptacji na cele hotelowe. Najwięcej otrzymywanych w 2017 roku przez JLL zapytań dotyczyło nieruchomości w centrach miast, w pasie nadmorskim oraz w górskich kurortach. Mając na uwadze liczbę ogłoszonych i rozpoczętych w 2017 roku projektów hotelowych, jak również spore zainteresowanie tym rynkiem ze strony inwestorów, w najbliższych latach możemy spodziewać się nawet kilkudziesięciu otwarć nowych obiektów rocznie. Najszerzej zakrojone

plany rozwoju dotyczą rynku warszawskiego, gdzie w trakcie budowy i w planach jest ponad 20 kolejnych obiektów. Poza stolicą, szczególnie dużym zainteresowaniem cieszył się w 2017 roku Gdańsk. W ciągu kilku lat możemy spodziewać się otwarcia w tym mieście około 10 hoteli.

Miejscowości wypoczynkowe pokazują potencjał W 2017 roku międzynarodowe sieci hotelowe kontynuowały ekspansję na polskim rynku hotelowym powiększając dynamicznie portfolio swoich obiektów już nie tylko w największych miastach Polski, ale również w miejscowościach wypoczynkowych. W 2017 roku miała miejsce przemiana hotelu Mera Spa

ANALIZA RYNKU RAPORT

w Sopocie w hotel Marriott i otwarcie Radisson Blu Resort w Świnoujściu. Realizację kolejnego obiektu pod markę Radisson Blu, tym razem w Sopocie, zapowiedział trójmiejski deweloper Grupa Inwestycyjna Hossa. Nadmorskie uzdrowisko Kołobrzeg czeka natomiast na otwarcie Hilton Garden Inn – pierwszego w tym mieście hotelu pod międzynarodową marką. Nie mniejszym zainteresowaniem cieszą się górskie kurorty. Już w 2018 roku pierwszych gości przyjmie Radisson Blu Hotel & Residences Zakopane. W mediach pojawiły się również zapowiedzi o planowanej w tym mieście realizacji obiektu Four Points by Sheraton. W Bystrej pod Bielskiem-Białą już wkrótce otworzy się czterogwiazdkowy hotel marki Golden Tulip należącej do sieci Louvre Hotels Group. Pojawienie się międzynarodowych sieci w krajowych miejscowościach turystycznych świadczy o docenieniu ich potencjału. Zwiększa też szansę na zainteresowanie inwestorów atrakcyjnie położonymi gruntami hotelowymi w tych lokalizacjach.

ibis Styles pojawi się m.in. w Tomaszowie Lubelskim.

Trendy w 2018 r.: • Nowe marki hotelowe w natarciu W kolejnych latach będziemy obserwować debiuty marek hotelowych znanych międzynarodowych

sieci, które nie występowały dotychczas na polskim rynku. W 2017 roku we Wrocławiu rozpoczął działanie pierwszy obiekt pod szyldem AC Hotel by Marriott. W przygotowaniu są debiuty sieci Motel One, Four Points by Sheraton, Staybridge Suites, Radisson Red, Autograph Collection

Hotels, Crowne Plaza, Sure Hotel czy MGallery by Sofitel. Odmienność hotelowych marek i konceptów wchodzących na polski rynek przekłada się na zróżnicowanie wymagań inwestorów w stosunku do nieruchomości. Z punktu widzenia rynku gruntów, zwiększa się zakres zarówno R E K L A M A

Potencjał mniejszych miast Znane marki międzynarodowe wyrażały też spore zainteresowanie obecnością w mniejszych miastach. W 2017 roku w Katowicach oficjalnie otwarto Hotel Courtyard by Marriott Katowice City Center, a oferta noclegowa Grudziądza powiększyła się o hotel ibis Styles. W Lublinie pierwszych gości przyjął w 2017 roku Hampton by Hilton. Już wkrótce nowe hotele pod tym szyldem mają funkcjonować także w innych miastach średniej wielkości takich jak Oświęcim, Olsztyn oraz Kalisz. Natomiast marka Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

zabudowanych, jak i niezabudowanych nieruchomości wpisujących się w obszar potencjalnego zainteresowania inwestorów.

spełniały dotychczas wyśrubowanych kryteriów hoteli sieciowych z wyższej półki, mogą dzięki temu zyskać drugą szansę.

• Pokolenie Y na celowniku

• Moda na mixed use

Rosnący udział młodego pokolenia w grupie gości będzie sprzyjać powstawaniu kolejnych marek uwzględniających nie tylko ich gusta i preferencje, ale także zasobność portfela. W Polsce intensywnie rozwija się marka Moxy, należąca do grupy Marriott International, adresująca swoja ofertę w szczególności do pokolenia tzw. Millennials. Accor Hotels promuje na świecie ekonomiczną markę JO&JOE łączącą elementy hotelu, apartamentu mieszkalnego i młodzieżowego hostelu oferującą m.in. dostęp do wspólnej kuchni z możliwością samodzielnego przygotowywania posiłków. Również Best Western Hotels & Resorts postanowił odpowiedzieć na potrzeby pokolenia Y, tworząc marki Vīb oraz GLōSM. Warto zwrócić uwagę, że rozwój ekonomicznych hoteli o oryginalnym wystroju wnętrz, dostosowanych do potrzeb młodego pokolenia, wymaga równie innowacyjnego podejścia do wyboru nieruchomości przeznaczonych na ten cel. Zdaniem specjalistów JLL, tereny i budynki, które nie

W kolejnych latach będziemy obserwować rozwój projektów wielofunkcyjnych, w tym projektów uwzględniających funkcję hotelową. Sprzyja temu kilka czynników. Pierwszym jest dostępność terenów inwestycyjnych o dużej skali. Drugi to zwiększająca się dynamicznie w największych miastach podaż nowoczesnej powierzchni biurowej. Obawa przed problemami z jej absorpcją przez rynek i presją na stawki czynszowe sprzyja poszukiwaniu alternatywy dla projektów pierwotnie planowanych jako wyłącznie biurowe. Jako trzeci czynnik można wskazać docenianie przez inwestorów korzyści i synergii płynących z uzupełniania się funkcji w jednym projekcie. Wśród planowanych w najbliższych latach projektach mixed use łączących funkcję biurową, handlowo-usługową oraz hotelową warto wskazać the Warsaw HUB realizowany w Warszawie przez Ghelamco. Pojawią się w nim hotele dwóch marek należących do sieci InterContinental Hotels Group – Crowne Plaza oraz Holiday Inn Express. Ghelamco

O AUTORZE JLL jest międzynarodową firmą doradczą świadczącą kompleksowe usługi na rynku nieruchomości, sklasyfikowaną na liście Fortune 500. JLL zatrudnia ponad 60 tys. osób i obsługuje klientów w 80 krajach w ramach 280 oddziałów na całym świecie. Roczny przychód firmy sięga 6 mld USD. Na rzecz klientów, JLL zarządza i świadczy usługi dla portfolio obiektów o łącznej powierzchni ok. 372 mln mkw. W 2015 r. firma zrealizowała na całym świecie transakcje o wartości 138 mld USD. LaSalle Investment Management (spółka w ramach grupy), zarządza aktywami o łącznej wartości ok. 59,1 mld USD.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

planuje realizację obiektu o funkcji hotelowej również w ramach wielofunkcyjnego projektu w Nowym Centrum Łodzi. Komponent hotelowy wkrótce wzbogaci też warszawskie Centrum Praskie Koneser, gdzie jeszcze w tym roku ma zostać otwarty hotel Moxy. Natomiast w Krakowie hotel marki Radisson RED ma zostać wpisany w wielofunkcyjny projekt Unity Center.

• Hotelowy biznes deweloperów mieszkaniowych Deweloperzy nadal będą zainteresowani dywersyfikowaniem swojej działalności poprzez wejście w segment hoteli i aparthoteli. Na aparthotele postawił mocno J.W. Construction, który prowadzi sprzedaż apartamentów w inwestycjach Wola Invest i Apartamenty Varsovia Jerozolimskie w Warszawie. W planach dewelopera są kolejne projekty na warszawskim Ursynowie i w Gdyni. W jego ślady idą kolejni deweloperzy. W 2017 roku Atal rozpoczął inwestycję Atal Baltica Towers, która składa się z budynku mieszkalnego oraz aparthotelu. Trójmiejski deweloper Grupa Inwestycyjna Hossa, który posiada już w swoim portfelu Smart Hotel Garnizon

w Gdańsku Wrzeszczu i Longstay Aparthotel w Gdyni, zapowiedział otwarcie w Sopocie w 2019 roku hotelu Radisson Blu. Mimo zwiększającej się podaży nowych obiektów hotelowych oraz rosnącej konkurencji ze strony apartamentów przeznaczonych na krótkookresowy najem, zdaniem specjalistów JLL, dynamiczny rozwój polskiego rynku hotelowego utrzyma tempo w kolejnym roku.

• Czas rozwoju Duży potencjał inwestycyjny rynku hotelowego powoduje, że zdecydowana większość inwestorów z tej branży planuje dalszy rozwój portfela hotelowego. Jednocześnie jednak, podobnie jak na rynku mieszkaniowym, popyt na atrakcyjne grunty i budynki do adaptacji na cele hotelowe przewyższa podaż nieruchomości. Zdaniem specjalistów JLL spowoduje to utrzymanie w 2018 trendu zakupowego przejawiającego się rosnącym zainteresowaniem inwestorów nowymi lokalizacjami pod zabudowę hotelową. Wzrośnie również otwartość właścicieli sieci hotelowych na przejęcia konkurencyjnych firm, mimo że na razie większość z nich preferuje wzrost w oparciu o posiadany bank ziemi oraz nabyte nieruchomości.

RAPORT ANALIZA RYNKU

Rynek condo i aparthoteli Dynamiczny wzrost sprzedaży na rynku mieszkaniowym, jaki miał miejsce w latach 2016–2017, przełożył się na zainteresowanie potencjalnych nabywców condo/ aparthotelami i w ślad za tym, na liczbę rozpoczynanych realizacji zarówno w lokalizacjach miejskich, jak i w destynacjach wakacyjnych. Ze względu na problem z klasyfikacją obiektów i brak oficjalnych statystyk GUS, dane dotyczące liczby rozpoczynanych i oferowanych jednostek condo za ten okres mają charakter szacunkowy i opierają się na analizach własnych autorów (Fortech Consulting i Projekt Hotel) oraz branżowych serwisach. Raport „Condo/aparthotele – Perspektywy rozwoju sektora i obszary ryzyka” Fortech Consulting

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

dane i rozwój

i w statystykach budownictwa mieszkaniowego. Rośnie bowiem liczba obiektów condo, które już w fazie przygotowania inwestycji podpisały umowy z sieciami hotelowymi. Na rynku warszawskim w I kw. 2018 roku rozpoczęła się np. sprzedaż jednostek/pokoi w modelu condo zarządzanych pod marką Staybridge Suites na Ursynowie, od trzech kwartałów trwa komercjalizacja hotelu ibis Styles we Włochach. Interesująco przedstawia się rozkład oferty condo na koniec I kw. 2018 w poszczególnych województwach – patrz tabela nr 1. Autorzy zastrzegają, że powyższe wartości mają charakter przybliżony i wobec łączenia oferty condo z ofertą mieszkaniową nie oddają 100 proc. informacji o rynku. Dodatkowo czynnikami zaburzającymi obraz rynku jest wprowadzenie na rynek w formule condo obiektów dedykowanych seniorom (nowoczesne domy opieki) oraz akademików. Zestawiając te wartości z wynikami sprzedaży na rynku typowych lokali mieszkalnych, wynoszącym wg danych GUS za 2017 dla sześciu głównych rynków mieszkaniowych 72,7 tys. mieszkań – należy wskazać na rosnący udział oferty condo w ogólnej produkcji i sprzedaży lokali. Przyjmując, że statystyka GUS zalicza ten rodzaj oferty do budownictwa przeznaczonego na sprzedaż i wynajem, jej udział w ogólnym wolumenie mieszkań sprzedanych w 2017 roku zbliża się do 5 proc.

Gwarancja stopy zwrotu Sukces sprzedaży projektów condo na przestrzeni ostatnich lat silnie powiązane są z trendami wzrostowymi na rynku nieruchomości mieszkaniowych i dynamicznym rozwojem rynku najmu. Jak wynika z danych NBP – opłacalność wynajmu mieszkań w IV kw. 2017 roku wobec alternatywnych inwestycji

R E K L A M A

tak, serwis „Inwestycje w kurortach” na koniec 2016 roku wskazywał na ofertę na poziomie 2,5 tys. jednostek w realizacjach miejskich. Szacunki autorów niniejszego opracowania, dla destynacji wakacyjnych w latach 2016-2017 to kolejne 1 650 jednostek w budowie i w sprzedaży. Blisko połowa tej oferty realizowana była w ramach etapowanych projektów, których zakończenie przypadać będzie na lata 2019-2020 i systematycznie, w kolejnych latach zwiększać dostępny wolumen. Na koniec I kw. 2018 autorzy niniejszego opracowania zidentyfikowali łącznie 73 inwestycje oferowane jako condo, których budowa rozpoczęła się w okresie III kw. 2017–I kw. 2018 roku lub które zostały wprowadzone do oferty sprzedażowej w fazie przed uruchomieniem inwestycji w tym okresie. Uśredniona wielkość pokoi w tych projektach wynosi 53 co daje na koniec I kw. 2018 roku łączną podaż na poziomie 3 869 jednostek / pokoi. W odróżnieniu do oferty lat 2016-2017 ponad 60 proc. propozycji stanowią projekty w destynacjach wakacyjnych. Powyższe potwierdza tezę, że formuła condohotelu jest doskonałym instrumentem transferu ryzyka inwestycyjnego na słabiej wykształconych lub charakteryzujących się znaczącą sezonowością rynkach. Według publikacji „Rynek Hotelarski w Polsce – Raport 2017” na rynku hotelowym wzrost liczby typowych pokoi hotelowych ma miejsce głównie w województwach mazowieckiem i małopolskim (przede wszystkim Warszawa i Kraków), a więc na rynkach aglomeracyjnych. Należy podkreślić, że ze względu na brak prawnego uregulowania kwestii nazewnictwa, oferta condo i aparthoteli w dużych ośrodkach miejskich coraz częściej uwzględniania będzie zarówno w statystykach dotyczących skategoryzowanych obiektów hotelowych, jak

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

pod marką „Staybridge Suites” na Ursynowie, od 3 kwartałów trwa komercjalizacja hotelu „Ibis Styles” we Włochach. RAPORT ANALIZA RYNKU

Interesująco przedstawia się rozkład oferty condo na koniec I kw. 2018 w poszczególnych województwach:

gospodarstw domowych (najem Tabela 1 do oprocentowania depozytów) wynosiła 4,7 proc., co było najLp. Liczba projektów w ofercie Województwo wyższym wskaźnikiem wśród innych instrumentów finansowych dostępnych dla gospodarstw 1 18 dolnośląskie domowych (depozyty, obligacje, lokaty bankowe). Jak wynika 2 1 kujawsko-pomorskie z analiz autorów, stopy zwrotu 3 0 lubelskie z wynajmu mieszkań, w zależno4 0 lubuskie ści od rynku, sposobu zarządzania nieruchomością, wieku nieru5 2 łódzkie chomości i generowanych przez 6 8 małopolskie nią kosztów wahają się obecnie w przedziale 5-7 proc. Z tej per7 15 mazowieckie spektywy gwarantowane stopy 8 0 opolskie zwrotu na poziomie 7-8,6 proc., 9 2 podkarpackie w powiązaniu z korzyściami wynikającymi z możliwego odlicze10 1 podlaskie nia podatku VAT w wysokości 23 11 9 pomorskie proc. czynią ofertę condohoteli 12 5 śląskie atrakcyjną. Zwracamy uwagę, na wzrost w I kw. 2018 roku ofero13 1 świętokrzyskie wanych stóp zwrotu i ustalenie 14 2 warmińsko-mazurskie przez rynek oczekiwanego progu minimalnego na poziomie 7 15 0 wielkopolskie proc. Podkreślenia wymaga fakt, 16 9 zachodnio-pomorskie że w odróżnieniu od wcześniej73 RAZEM szych faz rozwoju rynku condohoteli w Polsce, gwarancja stopy zwrotu jest warunkiem koniecznym dla skutecznej sprzedaży, co w poprzednim cyklu wzroz zainteresowaniem potencjal- wakacyjnym oraz systemów wy- wakacyjnej, nie tylko na rynku stowym rynku nieruchomości do nych nabywców zarówno ze miany. Nie odnosi się zatem do w Polsce, ale też w Bułgarii, Czar2008 roku nie było oczywiste. względu na wczesną fazę rozwoju kwestii własności nieruchomości nogórze, a później w Hiszpanii 4 w Raport „Rynek Hotelarskii inwew Polsce oraz 2017”, Światzarządzania Hoteli, Lipiec/sierpień 2017, str. 7 Oferta condohoteli wypełnia sektora turystycznego sposobu opera- i Chorwacji, dla wielu uczestników też istotną lukę związaną z bra- stycyjnego, jak i ze względu na cyjnego obiektem hotelowym. rynku stał się normalnym instrukiem uruchomienia zapowiada- powszechne spojrzenie na nieWejście Polski do Unii Euro- mentem inwestycyjnym. Wzrosła nych od 2016 roku, dostępnych ruchomość jako sposobu zaspo- pejskiej w 2004 11 roku uruchomiło też świadomość i akceptacja dla dla inwestorów indywidualnych kojenia podstawowej potrzeby zupełnie nowe procesy na rynku różnorodnych form prawnych i instytucjonalnych funduszy związanej z zamieszkiwaniem, nieruchomości. Pojawienie się zakupu oraz przyszłego zarządzadywidendowych typu REIT. Po- a nie uzyskiwaniem dochodu. Do- licznych średnio i długotermino- nia takimi nieruchomościami. Od tencjalnie stabilne przychody datkowo hamulcem dla rozwoju wych inwestorów instytucjonal- 2007 roku tzw. sektor „second z najmu jednostek/pokoi w con- tego rynku stało się powiązanie nych, pojawienie się inwestorów homes” (oznaczany też jako nierudohotelach mogą być traktowane w publicystycznych prezenta- typowo spekulacyjnych, wzrost chomości wakacyjne) dynamiczwww.fortech-consulting.pl przez długoterminowych inwe- cjach i prawnych dyskusjach in- dostępności kredytu hipoteczne- nie rozwijał się w największych storów jako atrakcyjna alterna- westycji typu condo/aparthotel go, wzrost zamożności społeczeń- nadmorskich kurortach – Sopocie, tywa inwestycyjna i instrument z ideą własności czasowej (ti- stwa, wzrost dostępności kapitału Władysławowie, miejscowościach rozproszenia ryzyka. meshare). Formuła ta, w wyniku dla firm deweloperskich i ich mocy Półwyspu Helskiego, Kołobrzelicznych dyskusji i na skutek ne- organizacyjno-produkcyjnych, gu, Międzyzdrojach, Świnoujściu, Historia i doświadczenia gatywnych doświadczeń, została przełożyły się na nieruchomo- w popularnych mazurskich destyO condo/aparthotelach na pol- inkorporowana do polskiego sys- ściowy boom lat 2006-2007. Nie- nacjach – Mikołajkach, Olsztynie, skim rynku nieruchomości za- temu prawnego dopiero w 2011 ruchomość lokalowa zaczęła być Ostródzie oraz na południu kraju częto wspominać już w począt- roku (Ustawa z 16 września 2011 coraz częściej postrzegana jako – w Zakopanem, Wiśle, Szklarskiej kowej fazie jego kształtowania, o timeshare, Dz.U. 230.1370). źródło pasywnego dochodu, bez- Porębie, Karpaczu. Projekty rew czasie ustrojowej transformacji Należy podkreślić, że w polskim pieczny instrument tezauryzacji alizowane przez spółki Zdrojowa na początku lat 90. XX w. Pro- systemie prawnym timeshare do- oraz źródło prestiżu. Zakup apar- Invest w Kołobrzegu oraz „Conjekty te nie spotkały się jednak tyczy usługi związanej pobytem tamentu w modnej miejscowości dohotels Invest” w Ostródzie na

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ANALIZA RYNKU RAPORT

długo stały się wzorcem realizacji inwestycji w destynacjach wakacyjnych i stanowiły punkt odniesienia dla oczekiwanych poziomów zwrotu z inwestycji. Załamanie rynku nieruchomości i gospodarcze spowolnienie lat 2008-2009 dotknęły też młodego sektora „second homes”. Doświadczone przez dekoniunkturę i uwikłane w instrumenty „subprime” banki patrzyły na finansowanie nieruchomości mieszkaniowych z dużą niechęcią, ograniczając swoje zaangażowanie w projekty deweloperskie do absolutnego minimum. Inwestycje condo/aparthotelowe w tym okresie postrzegane były jako szczególnie ryzykowne, niezależnie od rzeczywistego poziomu tego ryzyka. Faktem jest, iż spowolnienie gospodarcze i spadek inwestycyjnego optymizmu przesunął ciężar mieszkaniowego popytu w stronę bezpiecznych

zakupów mieszkań na rynkach głównych miast, także mieszkań nabywanych na wynajem. Deweloperzy skoncentrowali się na dokończeniu rozpoczętych w okresie rynkowego boomu inwestycji i zabezpieczeniu bieżącej płynności firm, wychodząc z projektów, które w naturalny sposób charakteryzowały się mniejszą dynamiką sprzedaży lub były dla nich i dla ich klientów trudne do kredytowania. Lata 2010-2012 dla segmentu condohotelowego to czas praktycznego wykorzystania doświadczeń z poprzedniego okresu wzrostu. Wyhamowanie tempa sprzedaży na podstawowym rynku mieszkań sprzyjało poszukiwaniu nowych nisz pozwalających zwiększyć obroty firm deweloperskich. Dużo w tym okresie mówiono o rozwijaniu segmentu mieszkań na wynajem dla inwestorów

instytucjonalnych (tzw. Private Rented Sector, PRS), ale to właśnie inwestycje typu condo stały się realnym obszarem deweloperskiej aktywności w ramach alternatywnych produktów. Segment ten nie podlegał też restrykcyjnym regulacjom, jakim za sprawą obowiązującej od 2012 roku Ustawy z dnia 11 września 2011 o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (tzw. Ustawa deweloperska, Dz.U.2011,1377) poddana została działalność firm deweloperskich na rynku typowo mieszkaniowym. Rozwój inwestycji stymulowały też optymistyczne założenia dotyczące zapotrzebowania na miejsca noclegowe w związku z Euro 2012 i perspektywa wysokich zwrotów za sprawą nadzwyczajnych przychodów z działalności hotelowej w związku z tą masową imprezą.

Ważnym sygnałem dla rozwoju rynku stała się transakcja spółki Qualia Development, która podpisała dla dwóch projektów, w Gdańsku i w Międzyzdrojach umowę franczyzową z międzynarodową siecią hotelową operującą pod marką Golden Tulip (brand w grupie Louvre Hotels). Dla dewelopera była to transakcja o dużym wizerunkowym i sprzedażowym znaczeniu. Dla klientów sygnał, że międzynarodowe sieci poważnie patrzą na możliwości operowania i zarządzania takimi produktami. W tym okresie kształtował się też standard w zakresie oferowanych przez deweloperów i operatorów stóp zwrotu. Na rynku pojawiały się propozycje gwarancji utrzymania stopy zwrotu w przedziale 5-10 proc. w skali roku od zainwestowanego kapitału netto, co na tle wciąż niskich czynszów najmu typowych R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wykres 1

10,00% 9,00% 8,00% 7,00% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% 2015

Gwarantowane stopy zwrotu condo GWARANTOWANE STOPY ZWROTU CONDO

2016

2017 min.

2018

max

lokali mieszkalnych i przy male- pożyczają środki na zakup apartaNiepowodzenie tychOpracowanie: inwesty- należy zwrócić uwagę, że często Fortech-Consulting jących stopach procentowych dla mentów w tym projekcie klientom cji odbiło się szerokim medialnym stanowią one fragment więklokat bankowych i obligacji, wy- indywidualnym, jest sprawdzona echem i potwierdziło, że oprócz szych projektów mieszkaniowych, 4.sięHISTORIA I DOŚWIADCZENIA dawało atrakcyjną propozycją. i bezpieczna. Praktyka ta została ryzyka deweloperskiego typo- a cześć condo zaprojektowana Rok 2012 przyniósł też pierw- negatywnie oceniona przez UOKiK wego dla przedsięwzięć na rynku została zazwyczaj w strefach osiesze spektakularne porażki w seg- jako naruszenie interesów konsu- mieszkaniowym, w projektach dli, w których sprzedaż mieszkań O condohotelowym, condo/aparthotelach na a na polskim nieruchomości zaczęto wspominać już pomencie które mentów, brokerówrynku sprzedającondo/hotelowych, zbliżających może wiązać się w z utrudnieniami. znacząco wpłynęły na dzisiejszy cych inwestycje zostały nałożone się za sprawą gwarancji finansoW projektach takich czątkowej fazie jego kształtowania, w czasie ustrojowej transformacji na początku jak latnp. Bliska model budowania oferty i sposób kary pieniężne. wych do typowych inwestycji na Wola czy Wola2 część condohote90. XX w. Projekty te nie spotkały się jednak z zainteresowaniem potencjalnych nabywmyślenia o inwestycjach zarówno Kolejnymi projektami, które rynku kapitałowym, występują lowa zaprojektowana została jako po stronie mocnona osłabiły reputację inweteż innesektora zagrożenia.turystycznego część większych założeń mieszcówdeweloperów zarównojak zei nawzględu wczesną fazę rozwoju i inwestycyjnebywców. To wówczas okazało się, stycji segmentu condo były inweRynek condo/hoteli w latach kaniowych, w strefach przylegajągo, jak i ze względu na powszechne spojrzenie na nieruchomość jako sposobu zaspokoże projekt realizowany przez spół- stycje krakowskiego dewelopera 2014-2015 podlegał dalszej profe- cych do ruchliwych ciągów komujeniaIdea podstawowej związanej zamieszkiwaniem, nie uzyskiwaniem kę 4 Kolory SKA (wcześniej potrzeby – spółki Salwator. Opróczz inwesjonalizacji. Wedługadanych REAS nikacyjnych.dochodu. PH Reda D.Guzek i R.Guzek) we stycji mieszkaniowych spółka ta oferta tego segmentu w 2014 rokuw publicystycznych Doświadczenia wzrostowej Dodatkowo hamulcem dla rozwoju tego rynku stało się powiązanie Władysławowie, na który składać postanowiła zbudować ogólno- wynosiła ok. 1 tys. lokali, by w 2015 fazy cyklu na rynku nieruchoprezentacjach dyskusjach inwestycji condo/aparthotel z ideą własnosię miał condohotel z bliskoi1 prawnych tys. polską sieć hotelową Hotel Sys- roku typu wzrosnąć o blisko 50 proc. mości pokazują, że deweloperzy pokojami ma poważne proble- tem. Pierwsze obiekty tego typu Wobec stopniowego dostrzegają w condohotelach ści –czasowej (timeshare). Formuła ta, w wyniku licznych dyskusjiożywienia i na skutek negatywnych my i zmierza w kierunku ogłoszo- uruchomiła już w 2003 roku. rynku mieszkaniowego wspiera- szansę na zwiększenie wolumenu doświadczeń, została inkorporowana do polskiego systemu prawnego dopiero w 2011 nej ostatecznie w 2014 roku upa- W 2006 zarządzała czterema nego przez zakupy inwestycyjne sprzedażowego i przechwycenie (Ustawa z 16 września 2011w Krakowie, o timeshare, Dz.U. 230.1370). Należy podkreślić, że dłości.roku W umowach zawieranych obiektami (dwoma po plany zaangażowania w segmenczęści klientów inwestujących na z nabywcami spółka 4 Kolory gwa- jednym we Wrocławiu i w Pozna- cie condohoteli zapowiedziały rynku najmu w tradycyjne lokale w polskim systemie prawnym timeshare dotyczy usługi związanej pobytem wakacyjrantowała 10 proc. stopę zwrotu niu). Dla kolejnych przedsięwzięć w omawianym okresie duże spółki mieszkalne. Dlatego też starają nymumowy oraz najmu systemów wymiany. od Nie odnosi zatem do –kwestii własności nieruchomoi zawierała na 20 realizowanych 2011 pozyskałasię deweloperskie między innymi się zniwelować wpisane w ten letni okres. W komunikacji do współpracy w ramach umowyobiektem JW. Construction (ok. 400 po- produkt ograniczenia prezentuści oraz sposobumarzarządzania operacyjnego hotelowym. ketingowej mocno eksponowano franczyzowej, międzynarodową koi) oraz Dantex. Deweloperzy jąc w komunikacji marketingowej fakt, że inwestorem i operatorem sieć Choice Hotels International. tradycyjnie aktywni w sektorze przede wszystkim element probędzieWejście spółka doświadczona Niestety, projekty w Dźwirzynie, mieszkaniowym, w kolejnych la- fesjonalnej powiązanie Polski w zado Unii Europejskiej w 2004 roku uruchomiło zupełnie nowe obsługi, procesy rządzaniu modnym i rozpozna- w Zakopanem, w Warszawie, za- tach stopniowo wprowadzali na projektu z doświadczeniami rozna rynku nieruchomości. Pojawienie się licznych średnio i długoterminowych inwestowalnym hotelem Velaves SPA & kończyły się spektakularną po- rynek nową kategorię produktu poznawalnej sieci hotelowej oraz instytucjonalnych, pojawienie się obiekty inwestorów typowo spekulacyjnych, wzrost do-gwarancji Resortrów we Władysławowie. Pod- rażką. Niedokończone jakim stały się condohotele miej- wskazując na element kreślano też, że sama formuła dłuzostały sprzedane przez syndyka skie, zlokalizowane blisko centrów zysku (stała lub zmienna stępności kredytu hipotecznego, wzrost zamożności społeczeństwa, wzrost dostępno- stopa goterminowej inwestycji realizo- masy upadłościowej spółki Ho- biznesowych i w konkurencyjnym zwrotu uzależniona od wartości kapitałufinansowym dla firm deweloperskich i ich mocymieszkaniowym organizacyjno-produkcyjnych, przełożyły wanejści ze wsparciem tel System Management, a hotel otoczeniu. Ana- nabywanej nieruchomości lub renomowanych instytucji banko- w Dźwirzynie kilka zmieniał lizując strukturę miejskich inwe- zysków operacyjnych hotelu lub się na nieruchomościowy boom latrazy 2006-2007. Nieruchomość lokalowa zaczęła być cowych, które jednocześnie chętnie brand i operatora. stycji w omawianym segmencie model mieszany).

raz częściej postrzegana jako źródło pasywnego dochodu, bezpieczny instrument tezau| Wydanie ŚWIAT HOTELI specjalne Zakup apartamentu w modnej miejscowości wakacyjnej, nie oraz źródło prestiżu. 52 ryzacji

RAPORT ANALIZA RYNKU

Następuje stabilizacja Porównując kluczowe wskaźniki efektywności za rok 2016 i 2017 możemy wciąż mówić o bardzo dobrej kondycji rynku hotelowego w Polsce. Średnia cena i przychód za jeden pokój wzrosły odpowiednio o 14,8 proc. oraz 15,4 proc. Porównując pierwszą połowę roku 2018 i 2017 możemy mówić o wzroście RevPAR o 2 proc. oraz średniej ceny za pokój o 2 proc. przy obłożeniu utrzymującym się na praktycznie niezmienionym poziomie. Rynek się ustabilizował, co oznacza, że pod koniec roku nie spodziewamy się już tak spektakularnych wzrostów, jak w latach ubiegłych. Maria Zielińska, starszy doradca ds. rynku hotelowego Cushman & Wakefield

Podaż W Polsce mamy ponad 2,7 tys. skategoryzowanych hoteli dysponujących 262 605 miejscami noclegowymi w około 131 789 pokojach. Większość z nich to obiekty trzygwiazdkowe. Hotele sieciowe w Polsce stanowią wciąż zaledwie ok. 11 proc. W największych polskich miastach aktualnie jest kilkadziesiąt obiektów w budowie. W Warszawie – około 20, co oznacza, że do 2020 roku w stolicy przybędzie ok. 3 tys. nowych pokoi. Trudno jest jednoznacznie stwierdzić, czy rynek zaabsorbuje w pełni planowaną podaż. Patrząc na obecne wyniki hoteli zlokalizowanych w centrum miasta, możemy prognozować, że centralnie zlokalizowane inwestycje również będą cieszyć się sukcesem operacyjnym. Biorąc pod uwagę lokalizacje typowo turystyczne dużym zainteresowaniem inwestorów cieszy się wciąż polskie wybrzeże. Rosnący popyt na usługi hotelowe w miejscowościach turystycznych zachęcił sieci do zainteresowania się polskim kurortami. Nowe hotele sieciowe powstaną m.in. w Kołobrzegu, Zakopanem, Szklarskiej Porębie i Sopocie. Obserwujemy wzrost zainteresowania inwestorów obiektami będącymi destynacjami samymi

w sobie, co oznacza, że dzięki szerokiemu wachlarzowi usług i swoim unikatowym cechom to hotel, a nie sama lokalizacja, stanowi magnes przyciągający gości. Tego rodzaju

sprzedaż hotelu Radisson Blu w Warszawie oraz hotelu Sheraton Kraków. Przewidujemy, że dobre wyniki branży hotelowej oraz kompresja stóp zwrotu z transakcji hotelowych będą zachęcać inwestorów międzynarodowych i lokalnych do większej aktywności na tym rynku. Duże fundusze inwestycyjne poszukują produktów o wysokim wolumenie, dlatego przewidujemy, że w najbliższym czasie mogą mieć miejsce transakcje portfelowe.

Nowe otwarcia

obiekty powstają coraz częściej w miejscowościach bez tradycji turystycznych, ale bardzo dobrze skomunikowanych z głównymi ośrodkami miejskimi.

Rynek transakcyjny Rok 2017 dla rynku był rekordowy zarówno pod względem liczby transakcji, jak i ich wolumenu, który oscylował w granicach 360 mln EUR. Do najważniejszych transakcji należy sprzedaż sześciu hoteli z portfolio Warimpexu,

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Do najważniejszych otwarć tego roku z pewnością można zaliczyć Raffles Europejski Warsaw, który został otwarty wraz z początkiem czerwca. Jest to z pewnością wyjątkowa inwestycja, ponieważ mamy do czynienia zarówno z renowacją historycznego hotelu Europejskiego, jak i debiutem luksusowej marki Raffles w Polsce. Innymi ciekawymi otwarciami planowanymi na ten rok będą z pewnością hotel Warszawa w dawnym budynku Prudential czy też Moxy Warsaw Praga, który będzie pierwszym hotelem Moxy (marka należąca do sieci hotelowej

Marriott) w Polsce. Będzie funkcjonował jako część zrewitalizowanego Centrum Praskiego Koneser.

Trendy Prognozujemy, że projekty typu mixed use, czyli obiekty łączące różne funkcje (np. hotelową, biurową i handlową) wciąż będą popularne. Tego typu hotele w większości przypadków funkcjonują w oparciu o umowy leasingu. Dzięki kompresji stóp zwrotu z inwestycji na rynku hotelowym coraz więcej inwestorów rozważa również konwersję budynków biurowych na hotele. Biorąc pod uwagę dużą konkurencję ze strony prywatnych obiektów wynajmowanych poprzez takie platformy, jak Airbnb na rynku pojawia się bardzo dużo nowych projektów typu „serviced apartments” oraz aparthoteli. W najbliższym czasie możemy spodziewać się pojawienia się w Polsce nowych międzynarodowych marek aparthoteli, takich jak: Staybridge Suites (IHG), czy Adagio (AccorHotels). Wciąż możemy mówić o modzie na tzw. marki lifestyle’owe bądź też brandy stworzone z myślą o Millenialsach. Na polskim rynku już wkrótce pojawią się np. Moxy oraz Radisson Red (marka należąca do Carlson Rezidor).

RAPORT ANALIZA RYNKU

Na celowniku

INWESTORÓW Aż 90 proc. inwestorów planuje zakup hotelu w 2018 roku. Polska została wskazana jako pierwsze najbardziej atrakcyjne miejsce do tego typu inwestycji w Europie Środkowo-Wschodniej oraz dziewiąte w całej Europie – wynika z raportu CBRE „European Hotels. Investor Intensions Survey 2018”. Eksperci CBRE wskazują, że rynek Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polski, jest atrakcyjny ze względu na szybki rozwój gospodarczy w ostatnim czasie. To oznacza, że w tym roku jest szansa na pobicie rekordu z 2017 roku, kiedy w polski sektor hotelarski zainwestowano aż 350 mln euro. Polska na topie

biegły rok, zarówno pod względem wielkości jak i liczby transakcji hotelowych, był rekordowy dla Polski. Inwestycje na tym rynku wyniosły około 350 mln euro, a wiele wskazuje na to, że 2018 rok będzie jeszcze lepszy. Po pierwsze, apetyt inwestorów rośnie. W naszym badaniu aż 90 proc. respondentów wskazało, że w 2018 roku zainwestuje w hotele. Po drugie, tego typu inwestycje już nie są postrzegane jako niszowa forma lokaty kapitału. Grono zainteresowanych inwestorów sukcesywnie się powiększa, a liczą oni przede wszystkim na wzrost wartości kapitału w przyszłych latach – mówi Przemysław Felicki, dyrektor w Dziale Rynków Kapitałowych CBRE.

Aż 90 proc. inwestorów przebadanych przez CBRE na pytanie, czy zamierzają inwestować w hotele w 2018 roku, odpowiedziało „tak”. Co ważne, aż połowa planuje przeznaczyć na ten cel więcej środków niż w ubiegłym roku, a 44 proc. tyle samo. Podobnie jak rok wcześniej, w pierwszej trójce najatrakcyjniejszych miejsc w Europie dla hotelowych inwestycji znalazły się kolejno: Wielka Brytania (wybór 35 proc. inwestorów), Niemcy (18 proc.) oraz Hiszpania (16 proc.). Polska w tym zestawieniu uplasowała się na dziewiątej pozycji, co oznacza awans o jedno miejsce w porównaniu do ubiegłorocznej edycji badania. Warto jednak podkreślić, że Polska jest numerem jeden w regionie CEE i wyprzedziła w tym wyścigu m.in. Czechy. Tak wysoka pozycja kraju nad Wisłą nie jest zaskoczeniem, jeżeli uwzględnimy, że w 2017 roku odnotowano rekord pod względem liczby oraz wartości inwestycji na rynku hotelowym (350 mln euro), co zaostrza apetyt inwestorów na kolejne lata. Pierwsza 10 najatrakcyjniejszych miejsc do inwestycji w Europie przedstawia się następująco:

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Wielka Brytania, Niemcy, Hiszpania, Francja, Irlandia, Włochy, Portugalia, Holandia, Polska oraz Czechy.

Rośnie grono inwestorów Hotele przestały być postrzegane jako niszowa forma lokowania kapitału. Grono inwestujących stale się powiększa. Z raportu CBRE wynika, że hotelowych inwestycji poszukują głównie firmy prywatne, które stanowią aż 28 proc. inwestorów, następnie fundusze inwestycyjne (23 proc.) oraz indywidualne osoby lub spółki rodzinne (20 proc.). To właśnie oni są najbardziej zainteresowani umowami najmu (32 proc., wzrost o 4 proc. w stosunku do 2017 roku), następnie obiektami wolnymi od umów (26 proc.), które dają największą elastyczność, 23 proc. preferuje umowy zarządzające hotelami, a 18 proc. wyraża zainteresowanie umowami franczyzowymi. – Te wyniki są zgodne z tym, co widzimy na polskim rynku hotelowym, gdzie dążenie funduszy inwestycyjnych do inwestowania w umowy najmu skłania coraz większą liczbę deweloperów do zainteresowania tymi formami operacyjnymi – mówi Przemysław Felicki z CBRE.

Mocne i słabe strony Główne motywacje dla inwestycji w hotele to oczekiwanie wzrostu wartości kapitału (ten argument został wskazany przez 38 proc. respondentów) oraz potrzeba dywersyfikacji portfela (16 proc. wskazań). Inwestorzy podkreślali również, że oczekują wyższej stopy zwrotu, w porównaniu do oferowanych przez innego typu nieruchomości. Na drodze inwestycji hotelowych stoi jednak kilka przeszkód. Te najważniejsze to cena aktywów wskazywana przez 32 proc. inwestorów, co oznacza wzrost o aż 13 pp. w porównaniu do ubiegłego roku. Na drugim miejscu wśród barier znalazło się otoczenie geopolityczne wskazywane przez co piątego inwestora, a podium domyka dostępność środków (15 proc. wskazań).

Metodologia badania Badanie „European Hotels. Investor Intentions Survey 2018” zostało zrealizowane przez CBRE w 2018 roku. Wielkość próby wyniosła 336 respondentów (inwestorów) na całym świecie.

970

RAPORT ANALIZA RYNKU

mln zł

zaległości hotelarzy 58

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Według baz Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor oraz Biura Informacji Kredytowej po I kwartale br. przeterminowane zadłużenie kredytowe i pozakredytowe występowało w co 11. przedsiębiorstwie oferującym usługi hotelowe. 779 „hotelarzy” miało ponad 970 mln zł zaległości, co oznacza, że na jedną firmę w tej branży przypada ponad 1,2 mln zł niespłaconych należności. Przede wszystkim są to nieopłacone na czas raty kredytów. Najwięcej niesolidnych dłużników prowadzi lub prowadziło działalność w województwach mazowieckim oraz dolnośląskim. Ogólnopolski Raport Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor o zadłużeniu firm z sektora hotelarskiego Partnerem Raportu jest Profitroom

ANALIZA RYNKU RAPORT

w branży hotelowej jest tzw. RevPAR, czyli przychód z dostęp PAR w polskich hotelach urósł aż o 11,6 proc., ale w przeważ nących cen niż zwiększającego się obłożenia9. W pierwszym wały wprawdzie wzrost wskaźnika RevPAR o 5,8 proc., ale 6,3 proc., a obłożenie spadło o 0,5 proc. Najwyższy wynik od wie, w przypadku których wskaźnik RevPAR wzrósł o 11,5 p

enie

yzyko nieotrzymania płatności przez kontrahentów czy banki od przedstawicieli tej branży jest sporo wyższe niż dla ogółu przedsiębiorstw. Płatnicze problemy dotyczą bowiem 8,9 proc. firm hotelarskich podczas gdy ogólnie 5,7 proc. firm ma kłopoty ze regulowaniem swoich zobowiązań – mówi Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor.

Przeterminowane zobowiązania branży hotelarskiej (0,97 mld zł) stanowią większość z 1,51 mld zł zaległości sektora zakwaterowanie i gastronomia. Więcej przeterminowanych długów mają jedynie handel, budownictwo, przemysł oraz obsługa rynku nieruchomości. – Inwestycje w hotele są trudne i bardzo kapitałochłonne, wymagają zaangażowania środków na wiele lat. Zbudowanie nawet małego hotelu wymaga kilku milionów złotych. Większość tego typu przedsięwzięć opiera się więc na finansowaniu zewnętrznym, w tym na wysokich kredytach bankowych. Nie należy też zapominać o opłatach za tzw. zaszeregowanie, czyli przydzielenie do odpowiedniej kategorii. Im większy obiekt, tym opłata jest wyższa – tłumaczy Sławomir Grzelczak.

Najwięcej firm z problemami na Mazowszu

Najwięcej firm hotelarskich z niespłaconym w terminie zadłużeniem w bazach BIG InfoMonitor oraz BIK pochodzi z województwa mazowieckiego. Po I kwartale 2018 r. było ich 131, a liczba informacji o zaległościach wynosiła 258, co oznacza, że na przedsiębiorstwo przypadało około dwóch zaległych zobowiązań. Drugie pod tym względem było województwo dolnośląskie, gdzie odnotowano 112 firm z 204 historiami zadłużenia. Najmniej firm hotelarskich z problemami jest w województwach opolskim i podlaskim – po 16. Jeżeli chodzi o wysokość przeterminowanego zadłużenia, to przodują hotele z województwa łódzkiego z sumą 301,4 mln zł, ale dlatego, że stąd pochodzi również rekordzista. Niespłacone należności

jednej firmy hotelarskiej z tego województwa wynosiły na koniec marca br. 199,2 mln zł. Dla porównania przeciętna zaległość firm oferujących usługi hotelowe wynosi 1 245 576 zł. Kolejny rekordzista ma prawie 66 mln zł zaległości i ma siedzibę w woj. pomorskim, następny z warmińsko-mazurskiego – zebrał niemal 50 mln zł długów. Na spore straty naraził też swoich kredytodawców i kontrahentów hotelowy przedsiębiorca z Małopolski – 44 mln zł oraz z Mazowsza – 42 mln zł. Najmniej kłopotów ze spłatą należności mają firmy prowadzące hotele w województwie opolskim. Z baz BIK i BIG InfoMonitor wynika, że ich dług na koniec I kw. 2018 r. wyniósł 3,5 mln zł. Dług ten należał do 16 przedsiębiorstw. Największy, dwucyfrowy odsetek firm z zaległościami jest

żone firmy z kategorii „Hotele i podobne obiekty zakwaterowani Zadłużone firmy z kategorii „Hotele i podobne obiekty zakwaterowania”

Liczba firm:

779

Wartość zadłużenia:

970 303 582 zł

Źródło: Źródło: BIG InfoMonitor, BIK

a Informacji Kredytowej oraz BIG InfoMonitor zadłużenie kredytow w Polsce po I kw. 2018 r. wyniosło ponad 970 mln zł. Ponad5990 pr Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

www.big.pl

RAPORT ANALIZA RYNKU

w woj. podkarpackim, dolnośląskim i łódzkim. Najsolidniejsze przedsiębiorstwa hotelowe działają na Lubelszczyźnie i w Wielkopolsce.

niepokojące – aż co trzeci w złej. finansowej firm z którymi współTylko w I kwartale tego roku Silną kondycją może się pochwa- pracują lub też zamierzają podpi- liczba raportów pobranych z baz widniejącej w KRS i CEIDG. Odsetek firm z problemami, zarejelić co piąty przedsiębiorca, a do- sać kontrakt. Pozwoli to uniknąć BIG InfoMonitor na temat przedstrowanych jako powstawaniem „Hotele i podobne obiekty zakwaterowania” brą więcej niż co czwarty. zagrożenia zato- siębiorstw wyniosła 680 tys. rów płatniczych, które są przyW całym 2017 r. było ich mln. o PKD nr 5510Z (bierzemy tu również pod uwagę firmy2,92 zawieszone Podsumowanie czyną kłopotów wielu przedsięJeśli już jednak powstaną zaznacząco przekracza odsetek z problemami Upadłości hoteli Biznes hotelowyi niedziałające) ma w Polsce biorców. Na początku tego roku ległości,firm klienci BIG InfoMonitor wśród W ostatnich siedmiu latach w pol- duże perspektywy rozwoju. Po- aż 53 proc.który firm informowało, że proc. mają możliwość nielimitowanego ogółu przedsiębiorstw, wynosi 5,7 na koniec I kw. br. skich sądach gospodarczych ogło- wstające i planowane inwestycje w ciągu ostatnich sześciu miesię- dopisywania informacji o przeterszono 18 upadłości firm świadczą- wskazują, że rynek ten wciąż da- cy miało należności przetermino- minowanych płatnościach koncych usługi hotelarskie. Średnio leki jest od nasycenia. Nie znaczy wane o ponad 60 dni. Co może trahentów, a także do korzystania w Polsce w każdym roku ogłaszana to jednak, że otoczenie konkuren- wydać się zaskakujące było ich ze wsparcia przy windykacji naRyzyko nieotrzymania płatności przez kontrahentów czy banki od przedstawicieli tej branży jest spojest upadłość 2,3 przedsiębiorstw cyjne, a także zmienne warunki o 8 pp. więcej niż przed rokiem – leżności. Dane pokazują, że wyhotelowych – wynika ekonomiczne nie spowodują, że mówi Sławomir Grzelczak, prezes syłka wezwań do zapłaty poprzez ro wyższe niżz danych dla ogółu przedsiębiorstw. Płatnicze problemy dotyczą bowiem 8,9 proc. firm hotelarskich gromadzonych przez wywiadow- sytuacja może się diametralnie BIG InfoMonitor. system BIG.pl zwiększa skuteczpodczas gdy ogólnie 5,7 proc. firm ma kłopoty ze regulowaniem swoich zobowiązań – mówi Sławomir nię gospodarczą Bisnode Polska. zmienić. Dzięki takim bazom jak Re- ność windykacji aż o 67 proc. Grzelczak, prezesbranBIG InfoMonitor To w zestawieniu z innymi – Nawet w sprzyjających wa- jestr Dłużników Biura Informacji żami znikome statystyki. runkach ekonomicznych udział Gospodarczej InfoMonitor oraz W celu sprawdzenia kondycji firm hotelarskich z problemami Biuro Informacji Kredytowej Raport „Sytuacja na rynku finansowej Bisnode przeanali- płatniczymi przewyższa odsetek można prześwietlić kontrahenta hotelowym. Pełne obłożenie” zowała 1,7 tys. firm hotelarskich. ogółu przedsiębiorstw z zaległo- hotelarskiej i sprawdzić jego wiarygodność jest na danychwiększość z dwóch Przeterminowane zobowiązania branży (0,97 mld zł)oparty stanowią Wyniki nie wypadły jednak naj- ściami i wynosi 8,9 proc. Wobec płatniczą. BIG InfoMonitor może baz: Rejestru Dłużników Biura z 1,51 mld zł zaległości sektora zakwaterowanie i gastronomia. lepiej. Badanie pokazało bo- 5,7 proc. Dla potencjalnych kon- też udostępnić raport na temat Więcej przeterminowanych Informacji Gospodarczej wiem, że większamają część biznesu trahentów tej branży powinien to solidności obsługi zadłużenia kreInfoMonitor oraznieruchomości. Biura Informacji długów jedynie handel, budownictwo, przemysł oraz obsługa rynku znajduje się w słabej i złej kon- być sygnał skłaniający do ostroż- dytowego, jeśli zgodzi się na to Kredytowej, a także na danych dycji finansowej. Co szczególnie ności i monitorowania sytuacji sprawdzany podmiot. GUS i Bisnode Polska.

Sektory z największymi zaległościami wobec banków i kontrahentów

6,00

10,0%

5,63

8,6%

5,00 4,00 3,00

7,7%

4,57 4,53 5,7% 5,4%

7,7%

7,0%

4,9%

1,00

3,6%

4,0%

1,3%

2,4% 0,21 0,19 0,14

nict wo anie dzia gos łaln pod ośc arcz i Fina ej nse i ub ezp iecz enia Roln ictw o, le śnic two … Opi eka z d pom ro oc s wotna , połe Info czna rma cja i kom Poz unik osta acja ła d ziała lnos ć us Dos ługo taw wa a wo dy, ś ciek i, od Kult pad ura, y rozr ywk a, re krea cja

0,5 0,47 0,43 0,38 0,38

Gór

u ni rynk ługa Obs

3,7%

wartość zaległości (mld zł)

Wsp oma g

eruc hom Zak wat ości erow anie , gas tron omi Dzia a łaln ość nau kow a… Tran spo rt, m aga z yn y

Prze mys ł

c tw o

0,00 own i

5,0%

3,7% 0,76

Bud

6,0%

5,4%

5,2%

2,00

del

8,0%

6,1%

3,1% 4,1% 1,53 1,51 1,22 1,21

Han

9,0%

udział firm z problemami w danym sektorze Źródło: BIG InfoMonitor, BIK

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

3,0% 2,0% 1,0% 0,0%

Najwięcej firm hotelarskich z niespłaconym w terminie zadłużeniem w bazach BIG InfoMonitor oraz BIK pochodzi z województwa mazowieckiego. Po I kwartale 2018 r. było ich 131, a liczba informacji o zaległościach wynosiła 258, co oznacza, że na przedsiębiorstwo przypadało około dwóch zaległych zobowiązań. Drugie pod tym względem było województwo ANALIZA RYNKU RAPORT dolnośląskie, gdzie odnotowano 112 firm z 204 historiami zadłużenia. Najmniej firm hotelarskich z problemami jest w województwach opolskim i podlaskim – po 16. Jeżeli chodzi o wysokość przeterminowanego zadłużenia, to przodują hotele z województwa łódzkiego z sumą 301,4 mln zł, ale dlatego, że stąd pochodzi również rekordzista. Niespłacone należności jednej firmy hotelarskiej z tego województwa wynosiły na koniec marca br. 199,2 mln zł.

Liczba firm hotelarskich, w tym firmy zalegające z płatnościami Liczba firm hotelarskich, w tym firmy zalegające z płatnościami pomorskie

warmińsko-mazurskie

682 54

zachodniopomorskie

362 33 716 53

podlaskie

kujawsko-pomorskie

lubuskie

171 16

mazowieckie

327 27

wielkopolskie 1326 131

288 26

łódzkie

697 46

lubelskie 305 31

dolnośląskie

311 19

1015 112

opolskie

śląskie

świętokrzyskie 224 17

163 16 694 69

małopolskie 1016 82

Polska

8743 779

www.big

podkarpackie 314 37

Liczba firm hotelarskich ogółem Firmy hotelarskie z zaległościami

Źródło: BIG InfoMonitor, BIK

Upadłości hote

Liczba firm hotelarskich, które ogłosiły upadłość w latach 2011–2017

Liczba firm hotelarskich, które ogłosiły upadłość w latach 2011–2017 5

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Źródło: Bisnode Polska

W ostatnich siedmiu latach w polskich sądach gospodarczych ogłoszono 18 upadłości firm św czących usługi hotelarskie. Średnio w Polsce w każdym roku ogłaszana jest upadłość 2,3 przed biorstw hotelowych – wynika z danych gromadzonych przez wywiadownię Bisnode Wydanie specjalne |gospodarczą ŚWIAT HOTELI 61

www.big.pl

z warmińsko-mazurskiego – zebrał niemal 50 mln zł długów. Na spore straty naraził też swoich kredytodawców i kontrahentów hotelowy przedsiębiorca z Małopolski – 44 mln zł oraz z Mazowsza – 42 mln zł.

RAPORT ANALIZA RYNKU

Najmniej kłopotów ze spłatą należności mają firmy prowadzące hotele z województwa opolskiego. Z baz BIK i BIG InfoMonitor wynika, że ich dług na koniec I kw. 2018 r. wyniósł 3,5 mln zł. Dług ten należał do 16 przedsiębiorstw. Największy, dwucyfrowy odsetek firm z zaległościami jest w woj. podkarpackim, dolnośląskim i łódzkim. Najsolidniejsze przedsiębiorstwa hotelowe działają na Lubelszczyźnie i w Wielkopolsce.

Kwota zaległości branży hotelarskiej i odsetek firm z problemami płatniczymi Kwota zaległości branży hotelarskiej i odsetek firm z problemami płatniczymi

Upadłości hoteli

pomorskie

warmińsko-mazurskie Liczba firm hotelarskich, które ogłosiły upadłość w latach 2011–2017 zachodniopomorskie 95,3 7,9% mln zł

5 22,3

odlaskie

mln zł

7,4%

71 16

wielkopolskie

kujawsko-pomorskie

57,7 9,1% mln zł

7,1 8,3% mln zł

podlaskie

12,2 9,4% mln zł

mazowieckie

lubuskie 12,2 6,6% mln zł

2011 50,8 mln zł

skie

2012

9,0%

2013

łódzkie

2014

66,8 9,9% mln zł

2015

2016

2017

lubelskie

Źródło: Bisnode Polska dolnośląskie

301,4 10,2% mln zł 3,9 6,1%

świętokrzyskie 73,9 11% mln zł W ostatnich siedmiumln latach w polskich gospodarczych ogłoszono 18 upadłości firm świadopolskie sądach zł śląskie czących usługi hotelarskie. Średnio w Polsce w każdym roku ogłaszana jest upadłość 2,3 przedsię8,5 7,6% 3,5 9,8% mln zł mln zł biorstw hotelowych – wynika z danych gromadzonych przez wywiadownię gospodarczą Bisnode Polpodkarpackie 25,0 9,9% małopolskie mln zł ska. To w zestawieniu z innymi branżami znikome statystyki. 153,1 8,1% mln zł

Polska

43,2 11,8% mln zł

936,9 mln zł W celu sprawdzenia kondycji finansowej Bisnode przeanalizowała 1,7 tys. firm hotelarskich. Wyniki nie wypa8,9% Kwota zaległości dły jednak najlepiej. Badanie pokazało bowiem, że większa część biznesu znajduje się w słabej i złej kondycji Odsetek firm z zaległościami finansowej. Co szczególnie niepokojące – aż co trzeci w złej. Silną kondycją może się pochwalić co piąty przedsiębiorca, a dobrą więcej niż co czwarty. Zadłużone ﬁrmy z kategorii: Hotele i podobne obiekty za- 15 kwaterowania

o: BIG InfoMonitor, BIK

Źródło: BIG InfoMonitor, BIK

Kondycja finansowa hoteli, 2018 r.

970 303 582 zł 779

Wartość Liczba ﬁrm zła 34,4%

silna 19,6%

dobra 26,4% raczej słaba 19,6% Źródło: Bisnode Polska

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

2018

ANALIZA RYNKU RAPORT

2018

Średnia i rekordowa wartość zaległości firm hotelarskich Średnia i rekordowa wartość zaległości firm hotelarskich

pomorskie

Podsumowanie zachodniopomorskie 31,2 15,5 tys. zł mln zł

139,7 65,9 tys. zł mln zł

warmińsko-mazurskie 159,4 50,0 tys. zł mln zł

podlaskie

kujawsko-pomorskie

Biznes hotelowy ma w Polsce duże perspektywy Powstające i planowane inwestycje 21,8 rozwoju. 4,8 71,2 6,5 tys. zł mln zł tys. zł mln zł mazowieckie wskazują, że rynek ten wciąż daleki jest od nasycenia. Nie znaczy to jednak, że otoczenie konkulubuskie wielkopolskie rencyjne, a także zmienne warunki ekonomiczne nie spowodują,50,4że41,9 sytuacja może się diametralnie tys. zł mln zł 17,5 5,8 176,2 28,3 tys. zł mln zł zmienić. tys. zł mln zł łódzkie dolnośląskie

988,1 199,2 tys. zł mln zł

lubelskie

12,4 2,2 Nawet w sprzyjających warunkach udział firm hotelarskich 72,8ekonomicznych 21,1 tys. zł z problemami mln zł świętokrzyskie tys. zł mln zł opolskie śląskie płatniczymi przewyższa odsetek ogółu przedsiębiorstw z zaległościami i wynosi 8,9 proc. wobec 38,1 8,3 36,0 11,2 21,5 3,3 zł mln zł 5,7 proc. Dla potencjalnych kontrahentów tejtys.branży totys. być sygnał skłaniający do ostrożtys. zł mln zł zł mln zł powinien podkarpackie ności i monitorowania sytuacji finansowej firm z którymi współpracują lub też zamierzają podpisać małopolskie 137,6 26,9 kontrakt. Pozwoli to uniknąć zagrożenia powstawaniem zatorów płatniczych, które są przyczyną kłotys. zł mln zł 150,7 44,3 tys. zł mln zł potów wielu przedsiębiorców. Na początku tego roku aż 53 proc. firm informowało, że w ciągu ostatnich Polska sześciu miesięcy miało należności przeterminowane o ponad 60 dni. Co może wydać się zaskakujące było 132,8 tys. zł 33,4Sławomir mln zł ich o 8 pp. więcej niż przed rokiem – mówi Grzelczak, Prezes BIG InfoMonitor. Średnie zaległości Rekordowe zaległości

Źródło: BIG InfoMonitor, BIK

Odsetek firm posiadających należności przeterminowane o ponad 60 dni Odsetek firm posiadających należności przeterminowane o ponad 60 dni w ciągu ostatnich 6 miesięcy w ciągu ostatnich 6 miesięcy 16

48%

III kw. 2015

43%

I kw. 2016

46%

45%

III kw. 2016

I kw. 2017

52%

53%

III kw. 2017

IV kw. 2017 / I kw. 2018

Źródło: Badanie Keralla Research dla BIG InfoMonitor wśród 500 mikro, małych i średnich firm

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

Eksperci Musimy pracować nad jakością obsługi i kształtować umiejętności interpersonalne Marta Kustosz, hotelarz, coach rozwoju zawodowego, właścicielka Praktyka Zmian

ynamika wzrostu na rynku hotelarskim spowalnia, choć nastroje wciąż przesycone są pozytywnym nastawieniem. Udział obiektów franczyzowych na polskim rynku wciąż rośnie, rozpoznawalność hotelowej marki staje się gwarancją dobrego startu i obietnicą szybkiego osiągnięcia zadowalających przychodów. Inwestorzy wybierają globalne brandy i decydują się na ponoszenie kosztów związanych z opłatami franczyzowymi w zamian za: know how w zakresie prowadzenia inwestycji, gwarancję obłożenia uzyskiwanego dzięki globalnym programom lojalnościowym, sprawdzone procedury obsługi gościa, a także udział w sieciowych kanałach sprzedaży i promocji. Kilkanaście lat w branży, daje możliwość szerokiego spojrzenia na wyzwania i największe bolączki, z którymi hotelarze borykają się aktualnie. Z perspektywy użytkowników hoteli, coraz bardziej uderza realny deficyt zachowania podstawowych standardów. Problem ten, dotyczy zarówno hoteli niezależnych, jak i sieciowych. Braki kadrowe, a także zbyt częsta rotacja powoduje, że takie podstawy jak uzyskanie rzetelnych informacji przy check-ie, czy woda podana do espresso w barze, stają się wymaganiami nie do spełnienia. Oczywiście, problem ten nie dotyczy wszystkich. Niekwestionowanym faktem jest, iż hotele, które trzymają się z dala od szumu marketingowego, nie

przytłaczają akcjami reklamowymi i nie dbają o publikację wyróżnień oraz certyfikatów przyznawanych przez nikomu bliżej nieznane grono ekspertów, radzą sobie z obsługą gościa najlepiej. Niestety, ale możliwości które przyniósł internet, w ostatnich latach zaczynają odbijać się czkawką nie tylko hotelarzom, ale również gościom. Niespójność przekazu reklamowego oraz zastana rzeczywistość, powodują rozczarowania i rosnącą liczbę negatywnych komentarzy. Osobiście uważam, że kolejny rok będzie swoistym sprawdzianem, nie tylko dla nowych graczy na rynku, ale również dla hoteli działających od ponad pięciu lat. Obiekty te wymagają pierwszych remontów, a nierzadko redefinicji swojego miejsca wśród konkurencji. Tylko wysoki standard obsługi gościa pozwoli na utrzymanie satysfakcjonującej ceny, a budowana w ten sposób lojalność zapewni konkurencyjną pozycję na rynku. Publikowanie sztucznie wykreowanych treści czy nadmuchane akcje w social mediach przyniosą efekt „walki” o gościa najatrakcyjniejszą ceną. Oczywiście, hotele w miejscach, gdzie ruch biznesowy i turystyczny utrzymuje się na dość wysokim poziomie przez cały rok, poczują jedynie zmiany w osiąganych przychodach, co pozwoli im na dalsze funkcjonowanie

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

i przyjęcie strategii docelowej w kierunku minimalizacji kosztów. Mało optymistyczny scenariusz. W dużo trudniejszej sytuacji znajdą się hotele w lokalizacjach charakteryzujących się dużą wrażli-

wością na sezony. Niekwestionowaną, pozytywną stroną zachodzących w naszej branży zmian, jest rosnąca świadomość kadry menedżerskiej w zakresie realizowania własnych ambicji i rozwoju. Coraz więcej osób poszukuje możliwości pracy nad doskonaleniem posiadanych kompetencji w oderwaniu od polityki szkoleniowej. Wysoka samoświadomość i otwartość na nowe możliwości jest kolejnym sygnałem dla właścicieli, aby dbać o swoją załogę zanim rozwinie skrzydła i wybierze opcję wzrastania zawodowego w zupełnie

nowym miejscu, czemu mocno sprzyja aktualna sytuacja na rynku pracy. Niestety, pokazuje to również, jak wiele mówi się o działaniach zmierzających do utrzymania pracownika w organizacji, bez realnych interwencji, które stanowiłyby potwierdzenie tych deklaracji. Coraz więcej obiektów wyposażonych jest w rozwiązania bazujące na najnowszych technologiach. Pozwalają one wprowadzić realne oszczędności w wykorzystaniu energii, jak również ograniczają konieczność osobistego kontakt z recepcją np. w kwestii dodatkowej wymiany ręczników, czy uzyskania informacji na temat atrakcji oferowanych w najbliższej okolicy. Możliwości te, naturalnie powinny zostać wykorzystane przez personel recepcji, kadrę menedżerską do budowania relacji z gośćmi, na zupełnie innej płaszczyźnie. Jeszcze kilka lat temu standardy i doprecyzowane zachowania w odpowiedzi na potrzeby gości, były tym elementem który świadczył o poziomie usług. Dziś goście oczekują indywidualnego podejścia, które cechuje naturalne zaangażowanie, empatia i efekty za którymi podążają pozytywne emocje. Umiejętności interpersonalne stanowią najważniejsze narzędzie w budowaniu trwałych relacji.

i o rynku ANALIZA RYNKU RAPORT

Jedyną pewnością dla rynku będzie niepewność Adam Antonijczuk właściciel Hostea Consulting

0 lat temu musiałeś być operatorem, 10 lat temu kierownikiem ds. finansów i nieruchomości, dzisiaj specjalistą ds. revenue, a jutro będziesz musiał być innowatorem oraz technologiem, aby utrzymać się w branży. Zastanawiam się kiedy w Polsce – kraju z wyraźnie zaznaczoną sezonowością wyjazdów wypoczynkowych – zacznie pękać pompowana obecnie bańka inwestycji apart i condohotelowych. Masowo powstają już nie tylko w starannie wybranych lokalizacjach

z dobrym biznesplanem i wieloletnim doświadczeniem dewelopera. Kiedy zacznie się szukanie winnych nierzetelnych ofert, podkręcania sprzedaży, oddawania inwestycji na siłę etc.? Inwestorzy lokujący swoje pieniądze w takich ofertach powinni wrócić do podstaw

i tabelek Excela. Wszystkie założenia spinają się przy wynajęciu condo/apart hotelu w 80-90 proc. przez cały czas obowiązywania umowy. A w końcu rynek się nasyci. Dlatego też coraz większą wagę przy takich inwestycjach pełnią dodatkowe atrakcje. Bo cóż może być lepszego dla nowej resortowej inwestycji narciarskiej położonej nad brzegiem zbiornika wodnego od całorocznego otwartego, podgrzewanego basenu w jeziorze? Ogrzewanie może kosztować 5 tys. zł dziennie w sezonie narciarskim, ale to tylko 35 zł dodatkowo na każdy ze 150 pokoi – a kto nie chciałby sobie wieczorem popływać pod rozgwieżdżonym niebem. Marketingowo hotele muszą szybciej reagować na indywidualne potrzeby i dostarczać wyróżniające się oferty czy pakiety dla różnych grup gości. Wypoczynek coraz bardziej będzie związany z poszukiwaniem nowych doświadczeń i nauki. Hotele nie powinny bać się wypuszczania gości głębiej w lokalną kulturę i bezpośrednią reakcję z ,,lokalsami”. A w tym zakresie wojna z Airbnb i jego ofertą Experiences jest nieunikniona. Technologia będzie coraz bardziej wkraczała w obręb pokoju.

Gość nie będzie musiał uczyć się lokalizacji przycisków do klimatyzacji, ogrzewania, radia, haseł Wi-Fi, pilota TV etc. Rozwiązania sterowania głosem (voice – controlled devices) staną się standardami, które od hoteli sieciowych będą spływały na resztę branży. Prawidłowością w ocenie pokoi staje się jakość łazienki. Te z bidetami, dwoma umywalkami, kabiną i wanną dostają znacznie więcej pozytywnych ocen. Goście coraz częściej oczekują takiego małego spa w zaciszu pokoju już od standardu trzygwiazdkowego. Pokój

– dzięki technologii – może wtedy stawać się mniejszy (nawet kosztem rezygnacji ze stolika do pracy). Zmieniają się oczekiwania dotyczące wyposażenia – nie pamiętam kiedy ostatnio pracowałem z laptopem poza przestrzenią łóżka, używałem telefonu hotelowego czy rozpakowywałem rzeczy z torby podróżnej... A tak naprawdę jedyną PEWNOŚCIĄ dla rynku hospitality będzie NIEPEWNOŚĆ. Szybkość podejmowania decyzji w stale zmieniającym się świecie potrzeb będzie wielką zaletą.

R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Coraz więcej uwagi należy poświęcać kapitałowi intelektualnemu Robert Węglarz, konsultant, ekspert, właściciel firmy szkoleniowo-doradczej Alchemia Hotelarstwa

lekroć zastanawiam się nad nadchodzącymi zmianami na rynku hotelarskim, trendami czy prognozami na nadchodzące lata, nasuwają mi się zawsze wątpliwości na ile te informacje mogą być pomocne przy podejmowaniu decyzji zarządczych: 1. Czy mają być drogowskazem, za którym należy podążać? 2. Czy mają być przestrogą, albo wytłumaczeniem dla tego, co wydarzy się na przestrzeni najbliższych kilku miesięcy? 3. Na ile będziemy potrafili im zapobiec? Turystyka, jak wiemy, jest bardzo podatna na przemiany społeczne, gospodarcze i polityczne. Większości z nich nie jesteśmy w stanie, ani przewidzieć, ani tym bardziej prognozować – po prostu nie mamy na nie wpływu. Przemiany wokół nas się dokonują i dokonywać będą, a prowadząc hotel trzeba mieć świadomość występowania różnego rodzaju turbulencji w otoczeniu. Oczywiście należy bacznie obserwować otoczenie gospodarczo-polityczne, dane makroekonomiczne i wyciągać wnioski z nich płynące. Zmiany te (np.: zamachy terrorystyczne na świecie czy program 500+), bezsprzecznie, wywierają wpływ na rynek hotelarski – zwłaszcza ten zlokalizowany w miejscowościach turystycznych. Jednak to, co najważniejsze to umiejętność przewidywania konsekwencji i przygotowanie się na zmiany, jakie nas czekają. Moim zdaniem największym wyzwaniem dla hotelarzy na przestrzeni najbliższych kliku lat będzie umiejętność zarządzania wiedzą. Rynek pracy jest trudny i będzie jeszcze trudniejszy. Migracja zarobkowa trwa, pracownicy

zza wschodniej granicy przestają wystarczać, hotelarze sięgają po zasoby pracy w coraz bardziej odległe regiony jak Pakistan, Indie i to nie chodzi o wprowadzanie (jak kilkanaście lat temu) egzotyki do oferty, ale o wykonywanie podstawowych obowiązków. Dlatego właśnie coraz więcej uwagi należy poświęcać kapitałowi intelektualnemu. Wzrastająca konkurencja oraz kompleksowość usług wymuszą konieczność ciągłego zdobywania wiedzy, jej przetwarzania i transferu pomiędzy poszczególnymi, nie tylko poziomami organizacji czy komórkami organizacyjnymi, ale przede wszystkim pomiędzy samymi pracownikami. Wiedza jako zasób niematerialny, będący elementem kapitału intelektualnego, wymaga odpowiedniego zarządzania. Umiejętne zarządzanie wiedzą determinowane jest i wynika bezpośrednio z umiejętności przywódczych kadry kierowniczej. Kapitał intelektualny to wiedza, doświadczenie, technologia, relacje z klientami, profesjonalne umiejętności, które dają organizacji przewagę konkurencyjną na rynku. [L. Edvinsson]. Kapitał intelektualny to suma wszystkiego co umieją i potrafią ludzie, to wreszcie elementarny czynnik sukcesu. A niestety nie jest rzadkością na rynku, że jedna osoba (szczególnie z wyższej kadry zarządzającej) za wszelką cenę dąży do skupienia w swoich rękach monopolu wiedzy i umiejętności, by kreować model „skutecznego” zarządzania, który wcześniej czy później i tak się nie sprawdzi, a oby nie odbił się przysłowiową czkawką.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Kolejnym wyzwaniem jest kultura organizacyjna, jako jeden z podstawowych warunków utrzymania dobrych relacji między kadrą kierowniczą a jego podwładnymi i stworzenie poczucia bezpieczeństwa pomiędzy stronami. Istota rzeczy polega na pozbyciu się wśród pracowników

(w pierwszej kolejności jednak dotyczy to kadry kierowniczej) przekonania, że dzielenie się własną wiedzą z innymi niesie ze sobą ryzyko i niebezpieczeństwo utraty własnej pozycji w organizacji w myśl przekonania, kolokwialnie rzecz ujmując, że „ja go nauczę, a on mnie wygryzie”. W jednych obiektach pracownicy potrafią z dumą mówić o sobie jako zespole tej firmy, a w innych (wydawać by się mogło, że takie sytuacje w dzisiejszych czasach już nie występują), daje się słyszeć z ust „kadry zarządzającej” słowa „proszę pana kelner to tylko kelner”. Kadra zarządzająca zarówno ta najwyższego szczebla, jak

i średniego, jest odpowiedzialna za kształtowanie oraz budowanie kultury organizacyjnej, wzorców zachowań i właściwych relacji wewnątrz firmy – tak w układzie pionowym (przełożony – podwładny, jak i poziomym (pracownik – pracownik) – które determinują jakość funkcjonowania całego przedsiębiorstwa. Rzeczywistość gospodarcza XXI wieku wymusza na menedżerach zmianę podejścia do funkcji zarządzania. W burzliwym otoczeniu, w którym możliwości przewidywania stają się coraz mniejsze (z wyjątkiem może ogólnie panujących trendów związanych z informatyzacją, rozwojem technologii i rozwojem gospodarki opartej na wiedzy) zdecydowanie większy nacisk kładzie się na zainteresowanie samą organizacją, jej zasobami i ich optymalnym wykorzystaniem, ze szczególnym uwzględnieniem zachodzących w niej relacji i procesów. Współczesne zarządzanie staję się zatem coraz większym wyzwaniem, dla kadry kierowniczej, na której ciąży odpowiedzialność za tworzenie modelu organizacji uczącej się osadzonej na fundamentach partnerstwa, szacunku i odpowiedzialności. Świat się zmienia i zmusza nas do ciągłego poszukiwania rozwiązań a jak powiedział A. Toffler: „w XXI wieku analfabetami będą nie ci, którzy nie umieją czytać i pisać, a ci, którzy nie umieją się uczyć, oduczać i uczyć na nowo.”

RAPORT TURYSTYKA

PODRÓŻE

bliskie i dalekie W 2017 r. uczestnictwo mieszkańców Polski w wieku 15 lat i więcej w wyjazdach turystycznych wyniosło 59 proc. Jednocześnie 41 proc. mieszkańców Polski nie uczestniczyło w ubiegłym roku w jakimkolwiek wyjeździe turystycznym. Ministerstwo Sportu i Turystyki

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

gdzie, jak, za ile?

TURYSTYKA RAPORT

Krajowe wyjazdy mieszkańców Polski Według szacunków Ministerstwa Sportu i Turystyki w 2017 r. Polacy wzięli udział w 45,9 mln krajowych podróżach turystycznych, w tym w 17,9 mln podróżach długookresowych i 28 mln podróżach krótkookresowych. Udział wyjazdów długookresowych w wyjazdach krajowych ogółem wyniósł 39 proc., a wyjazdów krótkookresowych – 61 proc. Struktura krajowych wyjazdów turystycznych nie zmienia się od wielu lat. Średnia długość pobytu podczas podróży krajowych w 2017 r. nie uległa większym zmianom w stosunku do zanotowanego poziomu w ostatnich latach. W przypadku podróży długookresowych wyniosła około 8,5 noclegów, w przypadku

krótkookresowych – 2 noclegów. W 2017 r. Polacy najczęściej na długie wyjazdy wyjeżdżali w celach turystycznych (około 57,8 proc.). Często odwiedzali krewnych i znajomych (31,6 proc.), natomiast udział wyjazdów w celach służbowych wynosił 2,4 proc. Należy zauważyć, że mieszkańcy Polski w nieznacznym zakresie korzystają z usług biur podróży w przypadku organizowania sobie wyjazdów wakacyjno-urlopowych (łącznie około 2,4 proc.). W organizacji wyjazdów na nieznacznym poziomie ustabilizowała się rola zakładu pracy. Nadal dominują wyjazdy organizowane samodzielnie (około 88,2 proc.). Podczas krajowych wyjazdów długookresowych Polacy najczęściej korzystali z mieszkań

krewnych i znajomych (35,3 proc.). Dość popularne są noclegi w pensjonatach (15,1 proc.) oraz kwaterach prywatnych (13,9 proc.). Podczas, zarówno długich, jak i krótkich wyjazdów, coraz częściej jako środek transportu wykorzystywany jest samochód (odpowiednio: 76,3 proc. i 76,6 proc.) oraz znaczną popularnością cieszą się publiczne środki komunikacji takie, jak autobus i autokar (odpowiednio: 12,2 proc. i 15,1 proc.). Istotną rolę odgrywa również transport kolejowy (około 11,1 proc. i 7,7 proc.), natomiast znikomą rolę w obydwu rodzajach transportu pełni transport lotniczy, wodny i inny, np. rowerowy. Natężenie krajowego ruchu turystycznego jest zróżnicowane w zależności od województwa.

Niewielka różnica pomiędzy liczbą podróży a wizyt wskazuje, że turyści jadą do docelowego województwa bez wizyt w województwach pośrednich. Do najczęściej odwiedzanych województw należało pomorskie (13,5 proc.), małopolskie (13 proc.), mazowieckie (12 proc.), zachodniopomorskie (11,5 proc.), dolnośląskie (7,4 proc.) oraz śląskie i podkarpackie (po 5,9 proc.). Najrzadziej odwiedzane województwa w 2017 r. to opolskie (1,1 proc.), lubuskie (2 proc.) i świętokrzyskie (2,4 proc.).

Wyjazdy zagraniczne mieszkańców Polski Według szacunków Ministerstwa Sportu i Turystyki w 2017 r. Polacy w wieku 15 i więcej lat uczestniczyli w 12 mln turystycznych podróży za granicę, czyli podróży

R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

Tab. 1. Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych (% uczestniczących w wieku 15 i więcej lat) (%) Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Krajowe długookresowe

Krajowe krótkookresowe

Zagraniczne

Krajowe i zagraniczne (ogółem)

Tab. 2. Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych (liczba uczestniczących w wieku 15 i więcej lat) (mln) Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Krajowe długookresowe

9,8

11,9

10,6

Krajowe krótkookresowe

11,1

10,3

12,2

Zagraniczne

5,6

5,5

5,8

Krajowe i zagraniczne (ogółem)

17,7

18,4

18,9

Tab. 3. Krajowe długookresowe podróże Polaków w wieku 15 i więcej lat (mln) Miesiące

2015

2016

2017

0,6

Marzec

0,6

Kwiecień

Tab. 4. Krajowe krótkookresowe podróże Polaków w wieku 15 i więcej lat (mln) 2015

2016

2017

Styczeń

1,6

1,7

1,8

1,1

Luty

1,9

2,1

2,3

0,6

Marzec

2,5

2,7

2,8

0,4

0,6

Kwiecień

1,3

1,4

Maj

0,7

0,9

Maj

2,1

2,3

2,4

Czerwiec

1,2

1,3

1,5

Czerwiec

2,4

2,6

2,8

Lipiec

3,5

3,9

Lipiec

2,3

3,1

Sierpień

4,4

4,7

4,8

Sierpień

3,3

3,5

Wrzesień

1,1

Wrzesień

1,8

1,9

2,1

Październik

0,9

Październik

1,9

Listopad

0,4

Listopad

1,3

1,4

Grudzień

1,2

1,3

Grudzień

2,1

2,3

2,4

Ogółem

15,7

17,0

17,9

Ogółem

24,2

26,5

28,0

Styczeń Luty

Tab. 5. Liczba noclegów podczas krajowych podróży ogółem Polaków w wieku 15 i więcej lat (mln) Wyszczególnienie

2015

2016

Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Turystyczno-wypoczynkowy

38,5

39,3

40,5

Odwiedziny u krewnych, znajomych

51,7

49,7

49,2

Służbowy

3,2

3,4

3,6

Zdrowotny

2,9

3,0

Religijny

1,1

2,0

1,2

Inny

2,6

2,5

2,3

141,1

152,4

159,0

Krótkookresowe

45,8

50,6

54,8

Krajowe ogółem

186,9

203,0

213,8

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Tab. 6. Cele krajowych podróży ogółem (%)

2017

Długookresowe

Miesiące

TURYSTYKA RAPORT

Tab. 7. Sposób organizacji krajowych podróży ogółem (%)

Tab. 8. Główny rodzaj transportu wykorzystywanego podczas podróży krajowych ogółem (%) 2015

2016

2017

Lotniczy

0,2

Wodny

0,1

0,0

Kolejowy

8,3

8,5

9,0

4,7

Autobusowy, autokarowy (regularny, turystyczny)

16,3

14,6

13,9

2,5

2,3

Pojazdy silnikowe prywatne i wynajęte

74,6

76,1

76,5

91,4

91,6

Inny (np. rower)

0,5

0,4

0,3

2015

2016

2017

10,0

10,8

11,5

Pensjonat

9,1

9,8

9,6

Dom wycieczkowy, schronisko, schronisko młodzieżowe, stanica wodna

2,3

2,5

2,1

Ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy, dom wczasowy, wypoczynkowy, ośrodek kolonijny

2,5

2,6

2,5

Wynajęta kwatera prywatna

7,4

8,2

8,5

Kwatera agroturystyczna

1,5

1,8

Kemping, pole biwakowe

1,6

1,5

Domek turystyczny, bungalow

1,8

2,0

Sanatorium lub inny zakład leczniczy

2,2

Środek transportu (np. statek, pociąg, samochód, autokar)

0,2

0,1

0,2

Inne wynajmowane miejsca noclegowe

0,4

0,3

Mieszkanie u krewnych lub znajomych

57,0

54,0

53,4

Drugi dom, mieszkanie wakacyjne

3,2

3,4

Pozostałe niewynajmowane miejsca zakwaterowania (własny namiot, żaglówka, „nocleg pod chmurką”)

0,8

Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Całkowicie biuro podróży

1,1

1,2

1,0

Częściowo biuro podróży

0,4

0,5

0,4

Całkowicie zakład pracy lub inna instytucja

4,4

Częściowo zakład pracy lub inna instytucja

2,5

Samodzielnie

91,6

Wyszczególnienie

Tab. 9. Rodzaj zakwaterowania podczas krajowych podróży ogółem (%) Wyszczególnienie Hotel, motel, zajazd

połączonych z co najmniej jednym noclegiem poza granicami kraju. Średnia długość pobytu wyniosła 10 noclegów (wobec 9,3 noclegów w 2016 r.). Polscy turyści najczęściej odwiedzali Niemcy (2,4 mln), Włochy i Wielką Brytanię (po 1 mln), Grecję (0,72 mln), Chorwację (0,71 mln) i Czechy (0,7 mln). W 2017 r. celem 54,9 proc. zagranicznych wyjazdów Polaków była typowa turystyka. W ogólnej liczbie 12 mln wszystkich podróży za granicę, było takich wyjazdów

6,6 mln; liczbę wyjazdów w odwiedziny szacuje się na 3,8 mln, liczbę wyjazdów służbowych – na 1,1 mln. W przypadku wyjazdów zagranicznych nieznacznie zmniejszył się udział tych wyjazdów organizowanych całkowicie samodzielnie do 65,5 proc. Z usług biura podróży korzystało 25,8 proc. Najczęściej Polacy korzystali z hotelu i motelu (42,0 proc.), wysoki był również odsetek korzystających z mieszkania u krewnych lub znajomych (35,9 proc.).

Dominującym środkiem transportu nadal jest samolot (udział tego środka transportu z roku na rok wzrasta; w 2017 r. wyniósł 52,4 proc.).

Wydatki mieszkańców Polski na wyjazdy turystyczne W 2017 r. odnotowano wzrost przeciętnych wydatków Polaków na wyjazdy krajowe: w przypadku wydatków na wyjazdy długookresowe z 839 zł do 868 zł, w przypadku krótkookresowych – z 285 zł do 309 zł. Główny udział

w wydatkach w trakcie wyjazdów długich to wydatki na zakwaterowanie (35,3 proc.), w trakcie krótkich – na żywność (30,1 proc.). Wzrosły także wydatki na podróże zagraniczne z 2 232 zł na 2 350 zł. Największy udział w wydatkach stanowią wydatki na transport – 33,4 proc. i zakwaterowanie – 27,3 proc. Opracowano w Departamencie Turystyki na podstawie badań statystycznych prowadzonych przez GUS-MSiT-NBP

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

Tab. 10. Natężenie krajowego ruchu turystycznego według województw i liczby krajowych podróży ogółem (mln)

Tab. 12. Zagraniczne podróże polskich turystów według odwiedzanych krajów (mln) Wyszczególnienie

Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Niemcy

2,1

2,3

2,4

Belgia

0,11

0,12

Czechy

0,6

0,7

Hiszpania

0,5

0,6

Włochy

0,9

1,0

Słowacja

0,5

Wielka Brytania

0,8

0,9

1,0

Austria

0,4

Chorwacja

0,66

0,71

Dania

0,1

0,11

Egipt

0,3

0,09

0,11

Francja

0,4

Grecja

0,61

0,62

0,72

Holandia

0,21

0,23

Irlandia

0,2

0,22

2,3

Norwegia

0,4

5,3

Turcja

0,4

0,24

0,26

40,2

44,1

46,5

Ukraina

0,2

39,9

43,6

Węgry

0,26

0,27

Bułgaria

0,16

0,17

0,22

Litwa

0,19

0,21

Szwecja

0,4

2015

2016

2017

Dolnośląskie

2,9

3,2

3,4

Kujawsko-pomorskie

1,8

1,9

Lubelskie

2,1

2,2

Lubuskie

0,9

Łódzkie

1,4

1,5

1,6

Małopolskie

5,1

5,7

Mazowieckie

4,6

5,3

5,5

Opolskie

0,5

Podkarpackie

2,4

2,5

2,7

Podlaskie

1,2

1,3

Pomorskie

5,0

5,7

6,2

Śląskie

2,3

2,6

2,7

Świętokrzyskie

0,9

1,1

Warmińsko-mazurskie

2,3

2,5

2,6

Wielkopolskie

2,2

2,3

Zachodniopomorskie

4,6

Łączna liczba wizyt Liczba podróży

Uwaga: łączna liczba wizyt w poszczególnych województwach jest większa niż liczba podroży, gdyż część osób podczas jednej podróży odwiedziła więcej niż jedno województwo.

Tab. 11. Zagraniczne podróże Polaków w wieku 15 i więcej lat (mln) Miesiące

2015

2016

2017

Styczeń

0,6

Luty

0,7

Marzec

0,7

0,8

Kwiecień

0,4

0,5

Maj

0,9

Czerwiec

1,2

1,3

1,4

Lipiec

1,4

1,5

Sierpień

1,7

1,8

1,9

Wrzesień

1,1

Październik

0,8

0,9

Listopad

0,5

Grudzień

0,9

Ogółem

10,9

11,3

12,0

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Tab. 13. Średnia długość pobytu podczas zagranicznych podróży Polaków w wieku 15 i więcej lat (liczba noclegów) Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Długookresowe

10,8

11,1

12,0

Krótkookresowe

2,3

Zagraniczne ogółem

9,0

9,3

10,0

Tab. 14. Liczba noclegów podczas zagranicznych podróży Polaków w wieku 15 i więcej lat (mln) Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Długookresowe

94,9

100,4

113,6

Krótkookresowe

4,7

5,1

5,6

99,6

105,5

119,2

Zagraniczne ogółem

Tab. 15. Cele zagranicznych podróży Polaków (%) Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Turystyczno-wypoczynkowy

57,2

56,2

54,9

Odwiedziny u krewnych, znajomych

30,6

31,2

31,6

Służbowy

7,3

7,7

8,9

Szkoleniowy

1,3

1,1

1,0

Religijny

1,5

1,4

1,6

Zdrowotny

0,3

0,4

Inny

1,8

2,0

1,5

Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Hotel, motel, zajazd

41,7

41,6

42,0

Pensjonat

6,5

Dom wycieczkowy, schronisko, schronisko młodzieżowe, stanica wodna

1,7

1,6

Ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy, dom wczasowy, wypoczynkowy, ośrodek kolonijny

1,0

Wynajęta kwatera prywatna

6,7

6,9

7,2

Kwatera agroturystyczna

0,8

Kemping, pole biwakowe

1,7

1,5

Domek turystyczny, bungalow

0,7

0,8

Sanatorium lub inny zakład leczniczy

0,1

Środek transportu (np. statek, pociąg, samochód, autokar)

1,4

1,3

1,4

Inne wynajmowane miejsca noclegowe

0,4

0,3

Mieszkanie u krewnych lub znajomych

36,1

35,9

Drugi dom, mieszkanie wakacyjne

0,6

0,5

Pozostałe niewynajmowane miejsca zakwaterowania (własny namiot, żaglówka, „nocleg pod chmurką”)

0,6

0,5

R E K L A M A

Tab. 16. Główny rodzaj zakwaterowania wykorzystywany podczas podróży zagranicznych (%)

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

Tab. 17. Struktura przeciętnych wydatków na krajowe podróże długookresowe (PLN) Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Transport

128

133

137

Zakwaterowanie

267

292

306

Żywność i napoje w kawiarniach i restauracjach

244

280

Inne wydatki

135

Ogółem

774

Tab. 20. Struktura przeciętnych wydatków na krajowe podróże krótkookresowe przeliczonych na dzień pobytu (PLN) Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Transport

Zakwaterowanie

292

Żywność i napoje w kawiarniach i restauracjach

135

132

Inne wydatki

839

868

Ogółem

105

Tab. 18. Struktura przeciętnych wydatków na krajowe Tab. 21. Przeciętne wydatki na podróże zagraniczne podróże długookresowe przeliczonych na dzień pobytu (PLN) (PLN) Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Transport

Zakwaterowanie

Żywność i napoje w kawiarniach i restauracjach

Inne wydatki

Ogółem

Tab. 19. Struktura przeciętnych wydatków na krajowe podróże krótkookresowe (PLN) Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Transport

Zakwaterowanie

Żywność i napoje w kawiarniach i restauracjach

Inne wydatki Ogółem

Wyszczególnienie

2015

2016

2017

Poniesione w kraju

1 071

1 072

1 137

Poniesione za granicą

1 054

1 160

1 214

Ogółem

2 125

2 232

2 350

Tab. 22. Struktura przeciętnych wydatków na podróże zagraniczne ogółem (PLN) 2015

2016

2017

Transport

733

744

785

Zakwaterowanie

575

601

642

Żywność i napoje w kawiarniach i restauracjach

442

479

500

Inne wydatki

375

408

422

262

285

309

2 125

2 232

2 350

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Wyszczególnienie

Ogółem

RAPORT TURYSTYKA

Moda na Polskę

nie mija

Według szacunków Ministerstwa Sportu i Turystyki, w ciągu 2017 r. było 83,8 mln przyjazdów nierezydentów do Polski, tj. o 4,1 proc. więcej niż w poprzednim roku. Liczbę turystów zagranicznych oszacowano na poziomie 18,3 mln (o 4,5 proc. więcej niż w 2016 r.).

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ajwiększa liczba przyjazdów turystów zagranicznych została odnotowana w województwach małopolskim i mazowieckim (po 3,2 mln), dolnośląskim (2,3 mln), zachodniopomorskim (2 mln), pomorskim (1,8 mln), śląskim (1,3 mln), lubuskim, podkarpackim, podlaskim i wielkopolskim (po 1,1 mln). Przyjazdy do Polski w 2017 roku według miesięcy nie były rozłożone równomiernie. Najwięcej odnotowano w trzecim kwartale, kiedy w Polsce

przypada sezon turystyczny. Największa liczba przyjazdów miała miejsce w sierpniu (2 mln) i lipcu (1,9 mln). Do miesięcy odznaczających się znaczną liczbą przyjazdów należały także: wrzesień (1,8 mln), maj i czerwiec (po 1,6 mln). Największą grupę turystów według wieku stanowiły osoby w wieku od 25 do 54 lat. Najmniej liczną była grupa seniorów 65 lat i więcej (4,7 proc.) oraz dzieci i młodzieży w wieku do 24 lat (odpowiednio: trochę ponad 7 proc. i 8,2 proc.).

TURYSTYKA RAPORT

Tabela 1. Liczba przyjazdów w 2017 r. według głównych grup krajów i wybranych krajów (w tys.) Kraj/grupa krajów

Dynamika 2017/2016 w %

Przyjazdy ogółem

Dynamika 2017/2016 w %

w tym turyści

Ogółem

83 804

104,1

18 258

104,5

27 krajów UE

63 243

103,0

13 124

103,2

Stara UE

38 897

103,0

10 929

103,4

Niemcy

33 680

102,9

6 504

103,4

1 056

106,0

851

106,9

Francja

662

102,5

518

102,4

Włochy

575

102,5

527

102,7

Niderlandy

556

102,6

460

102,0

Austria

469

100,4

389

100,5

Szwecja

371

105,1

324

105,5

1 528

103,2

1 358

103,0

Nowa UE

24 346

103,2

2 195

102,2

Czeska Republika

12 850

104,0

307

102,7

Słowacja

6 704

102,3

188

102,7

Litwa

3 113

103,1

677

103,0

Węgry

293

102,1

237

101,7

Łotwa

743

98,8

368

101,1

Pozostałe kraje 12UE

642

100,2

416

101,2

18 033

107,9

2 999

107,8

Ukraina

11 744

105,3

1 359

107,4

Białoruś

4 048

115,2

764

106,9

Rosja

2 239

109,2

876

109,4

Ważne zamorskie

942

105,6

763

106,0

USA

624

104,2

495

104,4

pozostałe zamorskie*

318

108,9

266

108,6

1 586

106,3

1 374

109,5

Wielka Brytania

Pozostałe kraje 15UE

Sąsiedzi spoza Schengen

Reszta świata

*Australia, Japonia, Kanada, Korea Płd.

Wśród 18,3 mln przyjazdów turystów zagranicznych 3,4 mln stanowiły przyjazdy turystów posiadających polskie pochodzenie, a 0,1 mln – posiadających Kartę Polaka. Ze względu na długość pobytu w Polsce najwięcej turystów spędziło w Polsce od jednego do trzech noclegów, następnie od czterech do siedmiu. Średnio pobyt w Polsce wynosił 6,2 noclegu (tyle samo co w 2016 r.). Większość turystów zagranicznych zorganizowała sobie

przyjazd do Polski samodzielnie. Struktura sposobu organizacji przyjazdów według poszczególnych krajów była podobna jak w roku poprzednim. Według danych GUS w ciągu 2017 r. z obiektów noclegowych skorzystało 6,8 mln turystów zagranicznych (o 6,7 proc. więcej niż w 2016 r.), a liczba udzielonych im noclegów wyniosła 16,7 mln (wzrosła o 7,2 proc. w stosunku do roku poprzedniego). Analizując zmiany według miesięcy największe wzrosty w liczbie

korzystających obserwowano w grudniu, listopadzie i październiku 2017 r. Do krajów o największym wzroście liczby korzystających z bazy noclegowej należą Chiny (o 55 proc.), Cypr (o 54,4 proc.), Izrael (o 27,9 proc.), Rosja (o 22 proc.), Ukraina (o 21,3 proc.), Hong Kong (o 19,4 proc.), Rumunia (o 17,5 proc.), Turcja (o 14,9 proc.) i Słowacja (o 14,1 proc.). Największe spadki w liczbie korzystających z rejestrowanej bazy noclegowej odnotowano w przypadku turystów z Kanady

(-8,9 proc.), Portugalii (-4,6 proc.), Białorusi (-4,1 proc.) i Australii (-3,7 proc.). W trakcie pobytu w Polsce turyści zagraniczni korzystali głównie z mieszkań rodziny lub znajomych, w następnej kolejności z hoteli i moteli. Największy odsetek korzystających z hoteli pochodził z krajów zamorskich. Zaobserwowano różnorodne wykorzystanie środka transportu przy przyjazdach według poszczególnych celów przyjazdów. Turyści przyjeżdżający w celach

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

turystycznych i służbowych najczęściej korzystali z samolotu, natomiast w odwiedziny przyjeżdżali innym środkiem transportu niż samolot. Samolot był też głównym środkiem transportu dla turystów, którzy wykupili przyjazd w biurze podróży oraz nocujących w hotelach.

Wielkość i struktura wydatków turystów Z badań zrealizowanych w 2017 r. wynika, że przeciętne wydatki turystów poniesione na terenie Polski ukształtowały się na poziomie 476 USD na osobę (więcej o około 3,9 proc. niż w roku 2016) i 68 USD na dzień pobytu – więcej o 4,6 proc. niż w roku poprzednim. Odnotowano znaczny stopień zróżnicowania przeciętnych

wydatków według krajów; wydatki te wahały się w granicach od 225 USD (Czechy) do 1 436 USD (wybrane kraje zamorskie). W relacji do 2016 r. wzrost wielkości przeciętnych wydatków na osobę zanotowano głównie z Rosji (o 11 proc.), Białorusi (o 9,4 proc.) i Słowacji (o 5,9 proc.). Obserwujemy spadek wydatków nierezydentów ze Skandynawii (-2 proc.) i z krajów zamorskich (-0,1 proc.). Zbliżone tendencje charakteryzują przeciętne wydatki turystów na jeden dzień pobytu. W okresie styczeń-grudzień 2017 r. wahały się one w granicach od około 51 USD (Wielka Brytania) do 101 USD (Litwa) i 98 USD (Rosja). W relacji do dwunastu miesięcy 2016 r. obserwuje się zróżnicowane tendencje w odniesieniu

do szeregu badanych rynków; istotny wzrost wielkości wydatków na dzień pobytu odnotować należy w przypadku Francji (o 9,1 proc.), i Rosji (o 7,7 proc.). Spadek odnotowano w przypadku wydatków turystów ze Skandynawii ( – 4,7 proc.) i Litwy (-1,9 proc.). Ogólne tendencje wzrostowe w zakresie wydatków przeciętnych znajdują swoje odzwierciedlenie w wielkości wydatków według deklarowanych celów podróży i miejsca zakwaterowania. Najbardziej wzrosły wydatki osób deklarujących udział w targach i wystawach oraz nocujących na polach kempingowych i namiotowych. W 2017 r. najwięcej pozostawiały w Polsce osoby wskazujące na przyjazdy w celach zdrowotnych (ok. 749 USD na osobę), następnie w celach turystycznych

(555 USD). Warto podkreślić utrzymanie relatywnie wysokich przeciętnych wydatków turystów podróżujących w celach rodzinnych. Jeśli chodzi o wydatki według rodzaju bazy noclegowej, z której korzystali turyści, najwięcej pozostawiały w Polsce osoby, które zatrzymywały się na nocleg w różnych rodzajach bazy (pozycja mieszane – 635 USD na osobę), następnie nocujące tylko w hotelach i motelach (590 USD) oraz w pozostałych obiektach (498 USD) i pensjonatach (460 USD). Najmniejsze sumy pozostawiali w Polsce turyści korzystający z zakwaterowania na polach kempingowych i namiotowych. Rodzajowa struktura wydatków nie różni się w znaczący

Tabela 2. Liczba przyjazdów turystów zagranicznych według województw (w mln) Wyszczególnienie

2016

2017

Dolnośląskie

2,2

2,3

Kujawsko-pomorskie

0,4

Lubelskie

1,0

Lubuskie

1,0

1,1

Łódzkie

0,7

Małopolskie

3,0

3,2

Mazowieckie

3,0

3,2

Opolskie

0,4

Podkarpackie

1,1

Podlaskie

1,0

1,1

Pomorskie

1,7

1,8

Śląskie

1,2

1,3

Świętokrzyskie

0,2

Warmińsko-Mazurskie

0,5

Wielkopolskie

1,1

Zachodniopomorskie

1,9

2,0

20,3

21,3

Łączna liczba wizyt*

*liczba wizyt większa od liczby podróży ogółem, ponieważ turysta mógł odwiedzić w trakcie podróży więcej niż jedno województwo

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Wydatki odwiedzających jednodniowych W okresie styczeń-grudzień 2017 r. przeciętne wydatki osób nie korzystających na terenie Polski z noclegów (odwiedzających jednodniowych) oszacowano na nieco wyższym poziomie, niż w roku poprzednim (ok. 108 USD, wobec 105 USD w 2016 r.). Nie zmienił się udział wydatków odwiedzających jednodniowych z poszczególnych państw. W tej grupie badanych najwyższe wydatki zadeklarowali nasi wschodni sąsiedzi z Ukrainy (200 USD), Białorusi (194 USD) i Rosji (126 USD), najniższe – z Czech (68 USD). Spadek wydatków dotyczy głównie Litwinów (o 6,9 proc.) i Białorusinów (o ok. 5,8 proc.). Rodzajowa struktura wydatków odwiedzających jednodniowych była nieznacznie odmienna od tej, jaką oszacowano dla analogicznego okresu 2016 r. W 2017 r. nadal największe sumy wydawane były w związku z zakupami na własne potrzeby (78,5 proc., wzrost o 2,5 pkt proc.) i na zakupy w celu odsprzedania (11,2 proc., spadek o 1,2 pkt proc.). Spadł również udział wydatków na transport (o 1,8 pkt proc.). Udział wydatków w kategorii inne spadł o kolejne 0,2 pkt proc. w stosunku do ich udziału odnotowanego w analogicznym okresie poprzedniego roku.

Przychody dewizowe Polski z tytułu zagranicznej turystyki przyjazdowej Według oszacowań Departamentu Turystyki Mini-

sterstwa Sportu i Turystyki wielkość łącznych wpływów dewizowych z tytułu podróży nierezydentów do Polski była na nieco wyższym poziomie niż w roku poprzednim, dając łączną kwotę około 15,8 mld USD, wobec 14,6 mld USD w 2016 r. Wpływ na to miał wzrost znaczenia wydatków turystów (+8,6 proc.) oraz wpływów od odwiedzających jednodniowych (+7 proc.). Dochody z tytułu wizyt turystów to 8,7 mld USD, z tytułu wizyt odwiedzających jednodniowych – 7,1 mld USD.

Podsumowanie Analiza wyników badań przeprowadzonych w 2017 r. pozwala zwrócić uwagę na kilka ważnych zjawisk: • dane z 12 miesięcy 2017 r. potwierdzają tendencję dalszego wzrostu liczby przyjazdów cudzoziemców (o 4,1 proc.), jak i turystów zagranicznych (o 4,5 proc.); tempo wzrostu nie uległo większym zmianom; • największe wzrosty liczby przyjazdów turystów odnotowano w przypadku gości z Rosji, Ukrainy, Białorusi, Wielkiej Brytanii, Szwecji, USA i Niemiec; • równolegle do pozytywnego trendu w odniesieniu do liczby podróży, obserwuje się rosnącą tendencję w zakresie poziomu przeciętnych wydatków turystów i odwiedzających jednodniowych, liczonych w USD, odpowiednio o: 3,9 proc. i 2,9 proc.; • łączne przychody w USD wzrosły o 7,9 proc. w stosunku do ich poziomu z roku poprzedniego.

R E K L A M A

sposób od tej, którą oszacowano dla poprzedniego roku. Z uzyskanych od respondentów danych wynika, że przeznaczyli oni więcej środków na zakupy dla siebie (wzrost o 2,5 pkt proc.). Spadły natomiast wydatki na transport (o około 2,3 pkt. proc.).

Opracowano w Departamencie Turystyki na podstawie badań statystycznych prowadzonych przez GUS-MSiT-NBP Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

Tabela 3. Przyjazdy turystów według miesięcy (w mln) Miesiące

2016

Tabela 4. Struktura turystów zagranicznych według wieku (w %)

2017

Wyszczególnienie

styczeń*

1,2

luty*

1,0

1,1

marzec*

1,4

kwiecień*

1,5

maj*

1,5

1,6

czerwiec*

1,4

1,6

lipiec

2,0

1,9

sierpień

1,9

2,0

wrzesień

1,5

1,8

październik

1,4

1,5

listopad

1,3

1,4

grudzień

1,4

17,5

18,3

Łączna liczba podróży

2016

Ogółem

2017

100,0

Poniżej 15 lat

7,4

7,5

15-24 lata

7,5

8,2

25-34 lata

20,3

19,8

35-44 lata

27,8

26,6

45-54 lata

20,8

55-64 lata

11,6

12,3

4,6

4,7

65 i więcej lat

*Dane skorygowane

Tabela 5. Cele przyjazdów w 2017 roku

Główne cele przyjazdów (%)

Służbowe w tym:

Ogółem

Niemcy

Nowe kraje UE

14 UE

Rosja Białoruś Ukraina

Główne zamorskie

24,8

10,2

21,2

47,0

39,3

21,5

13,7

8,3

16,3

19,1

13,7

18,1

udział w konferencji, kongresie

2,1

1,0

3,1

1,4

1,2

2,2

udział w targach, wystawach

0,6

0,4

0,8

0,7

0,4

0,2

tranzyt

8,1

0,3

0,4

25,6

22,7

0,7

inny rodzaj wyjazdu na delegację

0,5

0,2

0,5

0,2

1,3

0,2

Turystyczne

26,7

27,5

30,8

29,9

13,5

34,3

Odwiedziny

37,9

56,2

41,5

17,5

13,7

38,7

Tranzyt

2,0

0,8

0,5

1,5

8,2

0,3

Zakupy

4,4

1,2

0,7

1,5

22,3

0,0

Zdrowotny

1,1

1,8

0,1

0,3

0,2

Religijny, pielgrzymka

0,8

0,9

1,3

0,5

0,3

0,7

Inne cele

2,2

1,3

2,2

2,1

2,3

4,3

załatwianie interesów

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

TURYSTYKA RAPORT

Tabela 6. Długość pobytu turystów zagranicznych w Polsce w 2017 roku

Liczba noclegów (%)

Ogółem

Niemcy

14 UE

Nowe kraje UE

Rosja Białoruś Ukraina

Główne zamorskie

1 do 3 noclegów

44,9

33,9

30,2

70,6

88,0

10,6

4 do 7 noclegów

32,4

44,0

41,9

18,4

8,3

27,3

8 do 28 noclegów

21,0

21,2

26,3

10,5

2,9

50,4

Ponad 4 tyg.

1,7

0,9

1,6

0,5

0,9

11,8

Średnia liczba noclegów

6,2

5,9

7,5

3,9

2,5

15,1

Tabela 7. Wykorzystanie bazy noclegowej w trakcie przyjazdów do Polski w 2017 roku

Miejsce noclegów (%)

Ogółem

Niemcy

14 UE

Nowe kraje UE

Rosja Białoruś Ukraina

Główne zamorskie

Hotele, motele

40,6

33,1

46,6

43,2

38,1

64,1

U rodziny lub znajomych

41,3

56,5

46,9

20,1

21,9

34,2

Pensjonaty

3,9

4,2

3,8

2,5

5,5

2,4

Kwatery prywatne

3,4

3,6

2,0

3,8

5,1

2,2

12,7

3,8

4,4

31,1

30,1

3,0

Inne

Rys. 1. Środek transportu wykorzystywany w trakcie przyjazdów według bazy noclegowej.

Rys. 3. Środek transportu wykorzystywany w trakcie przyjazdów według bazy noclegowej. 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0

63,2 47,0 31,9

26,4 3,3

samolot

4,1

4,0

3,1

5,7

15,4

pozostałe

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

Wielkość i struktura wydatków turystów RAPORT TURYSTYKA Z badań zrealizowanych w 2017 r. wynika, że przeciętne wydatki turystów poniesione na terenie

Polski ukształtowały się na poziomie 476 USD na osobę (więcej o około 3,9% niż w roku 2016) i 68 USD na dzień pobytu – więcej o 4,6% niż w roku poprzednim.

Rys. Przeciętnewydatki wydatki turystów nana osobę w 2017 rokuroku w USD (według krajów)krajów) Rys. 2. 4. Przeciętne turystów osobę w 2017 w USD (według Ogółem

476

Kraje zamorskie

1436

Skandynawia

480

Wielka Brytania

491

Francja

435

Rosja

323

Ukraina

328

Niemcy

407

Białoruś

267

Litwa

293

Czeska Republika

225

Słowacja

232 0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

Kraje zamorskie: Australia, Japonia, Kanada, Korea Płd. i USA.

Rys. 5. Przeciętne wydatki turystów na osobę w 2017 roku w PLN (według krajów)

Rys. 3. Przeciętne wydatki turystów na osobę w 2017 roku w PLN (według krajów) Ogółem

1788

Kraje zamorskie

5392

Skandynawia

1808

Wielka Brytania

1850

Francja

1637

Rosja

1220

Ukraina

1245

Niemcy

1531

Białoruś

1004

Litwa

1104

Czeska Republika

844

Słowacja

875 0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

Kraje zamorskie: Australia, Japonia, Kanada, Korea Płd. i USA. Kraje zamorskie: Australia, Japonia, Kanada, Korea Płd. i USA.

Odnotowano znaczny stopień zróżnicowania przeciętnych wydatków według krajów; wydatki te wahały się w granicach od 225 USD (Czechy) do 1 436 USD (wybrane kraje zamorskie). W relacji do 2016 r. wzrost wielkości przeciętnych wydatków na osobę zanotowano głównie z Rosji (o 11,0%), Białorusi (o 9,4%) i Słowacji (o 5,9%). Obserwujemy spadek wydatków nierezydentów ze Skandynawii (-2,0%) i z krajów zamorskich (-0,1%). Zbliżone tendencje charakteryzują przeciętne wydatki turystów na jeden dzień pobytu. W okresie styczeń-grudzień 2017 r. wahały się one w granicach od około 51 USD (Wielka Brytania) do 101 USD (Litwa) i 98 USD (Rosja). 82 ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

TURYSTYKA RAPORT

4. Przeciętne wydatki turystów na 1 dzień 2017 PLN) – krajów według krajów Rys.Rys. 7. Przeciętne wydatki turystów na 1 dzień pobytupobytu w 2017wroku (wroku PLN)(w – według Ogółem

255

Kraje zamorskie

340

Skandynawia

230

Wielka Brytania

192

Francja

214

Rosja

369

Ukraina

310

Niemcy

227

Białoruś

339

Litwa

382

Czeska Republika

221

Słowacja

279 0

100

150

200

250

300

350

400

450

W relacji do dwunastu miesięcy 2016 r. obserwuje się zróżnicowane tendencje w odniesieniu na dzień pobytu odnotować należy Rys. 5. Przeciętne wydatki turystów w 2017 roku według celu podróży (w w przypadku Francji (o 9,1%), i Rosji (o 7,7%). Spadek odnotowanoPLN) w przypadku wydatków turystów ze Skandynawii (- 4,7%) i Litwy (-1,9%). Tranzyt 757 Ogólne tendencje wzrostowe w zakresie wydatków przeciętnych znajdują swoje Zakupy wydatków według deklarowanych 1444 odzwierciedlenie w wielkości celów podróży i miejsca zakwaterowania.Religijny, Najbardziej wzrosły wydatki osób deklarujących1510 udział w targach i wystawach oraz pielgrzymka nocujących na polach kempingowych i namiotowych. Cel zdrowotny W 2017 r. najwięcej pozostawiały w Polsce osoby wskazujące na przyjazdy w2837 celach zdrowotnych (ok. 749 USD na osobę), następnie w celach turystycznych (555 USD). Warto podkreślić Udział w targach, wystawach 1725 utrzymanie relatywnie wysokich przeciętnych wydatków turystów podróżujących w celach rodzinnych. Udział w konferencji, kongresie

Rys. 9. Przeciętne wydatkirynków; turystów w 2017 roku według celu podróży (w PLN) do szeregu badanych istotny wzrost wielkości wydatków

1939

Sprawy zawodowe, służbowe Rys. 8. Przeciętne wydatki turystów w 2017 roku według celu podróży (w USD) Odwiedziny u krewnych, znajomych 1518 Wypoczynek, rekreacja i wakacje Tranzyt

2082

201 0

Zakupy

1943

500

1000

1500 384

2000

2500

3000

Religijny, pielgrzymka 403 Jeśli chodzi o wydatki według rodzaju bazy noclegowej, z której korzystali turyści, najwięcej pozostawiały w Polsce osoby, które zatrzymywały się na nocleg w różnych rodzajach bazy (pozycja Cel zdrowotny 749 mieszane – 635 USD na osobę), następnie nocujące tylko w hotelach i motelach (590 USD) oraz Udział w targach, wystawach 459 w pozostałych obiektach (498 USD) i pensjonatach (460 USD). Najmniejsze sumy pozostawiali w Polsce Udział turyści korzystający z zakwaterowania na polach kempingowych i namiotowych. w konferencji, kongresie 515 Sprawy zawodowe, Rys. 10. Przeciętne wydatkisłużbowe turystów w 2017 roku według rodzaju wykorzystywanej bazy 516 noclegowej (w USD) Odwiedziny u krewnych, znajomych

403

Wypoczynek, rekreacja i wakacje Mieszane

555

100

200

300

400

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

500

600

700635

800

RAPORT TURYSTYKA

Rys. 11. Przeciętne wydatki turystów w 2017 roku według rodzaju wykorzystywanej bazy noclegowej (w PLN)

Mieszane w 2017 roku według rodzaju wykorzystywanej bazy noclegowej 2395 Rys. Przeciętne wydatki (w PLN) (w PLN) Rys. 11. 6. Przeciętne wydatkiturystów turystów w 2017 roku według rodzaju wykorzystywanej bazy noclegowej Pozostałe obiekty

1874

Mieszane Nieodpłatne zakwaterowanie Pozostałe obiekty Pole kempingowe i namiotowe

1874

874

Nieodpłatne zakwaterowanie Kwatera prywatna

1466 1445

Pole kempingowe i namiotowe Pensjonat

874

Kwatera Hotel, prywatna motel Pensjonat

2395

1466

1733

1445 0

500

1000

1500

2222

17332000

Hotel, motel

2500

3000

2222

Rodzajowa struktura wydatków nie różni się w znaczący sposób od tej, którą oszacowano dla poprzedniego roku. Z uzyskanych od respondentów danych że przeznaczyli oni więcej 0 500 1000 1500 wynika,2000 2500 3000 środków na zakupy dla siebie (wzrost o 2,5 pkt proc.). Spadły natomiast wydatki na transport (o około 2,3 pkt. proc.). Rodzajowa struktura wydatków nie różni się w znaczący sposób od tej, którą oszacowano dla poprzedniego roku. Z poniesionych uzyskanych od respondentów danych wynika, że (wprzeznaczyli oni więcej Rys. 12. Struktura wydatków poniesionych przez turystów na terenie Polski w 2017 %) (w %) Rys. 7. Struktura wydatków przez turystów na terenie Polski w roku 2017 roku środków na zakupy dla siebie (wzrost o 2,5 pkt proc.). Spadły natomiast wydatki na transport (o około 2,3 pkt. proc.). Inne; 6,50% Noclegi; 13,70%

Rys. 12. Struktura wydatków poniesionych przez turystów na terenie Polski w 2017 roku (w %)Zakupy na własne potrzeby; 46,10% Wyżywienie; 14,10% Noclegi; 13,70%

Inne; 6,50% Zakupy na własne potrzeby; 46,10%

Wyżywienie; 14,10%

Transport; 18,00%

Wydatki odwiedzających jednodniowych Transport; 18,00%

Zakupy w celu w celu odsprzedaży; 1,50%

Zakupy w celu w celu odsprzedaży; wydatki osób nie 1,50% korzystających

W okresie styczeń-grudzień 2017 r. przeciętne na terenie Polski z noclegów (odwiedzających jednodniowych) oszacowano na nieco wyższym poziomie, niż w roku poprzednim (ok. 108 USD, wobec 105 USD w 2016 r.). Nie zmienił się udział wydatków Wydatki odwiedzających jednodniowych odwiedzających jednodniowych z poszczególnych państw. W tej grupie badanych najwyższe wydatki zadeklarowali nasi wschodni sąsiedzi z Ukrainy (200 USD), Białorusi (194 USD) i Rosji (126 USD), W okresie styczeń-grudzień 2017 r.wydatków przeciętnedotyczy wydatkigłównie osób nie korzystających Polski najniższe – z Czech (68 USD). Spadek Litwinów (o 6,9%)nai terenie Białorusinów z noclegów (odwiedzających jednodniowych) oszacowano na nieco wyższym poziomie, niż w roku (o ok. 5,8%). poprzednim (ok. 108 USD, wobec 105 USD w 2016 r.). Nie zmienił się udział wydatków odwiedzających jednodniowych z poszczególnych państw. W tej grupie badanych najwyższe wydatki zadeklarowali nasi wschodni sąsiedzi z Ukrainy (200 USD), Białorusi (194 USD) i Rosji (126 USD), najniższe – z Czech (68 USD). Spadek wydatków dotyczy głównie Litwinów (o 6,9%) i Białorusinów 10 (o ok. 5,8%). | 84 ŚWIAT HOTELI Wydanie specjalne

Białoruś

194 0

100

150

200

250

TURYSTYKA RAPORT

Rys. 14. Przeciętne wydatki odwiedzających jednodniowych w 2017 roku według krajów (w PLN) Rys. 8. Przeciętne wydatki odwiedzających jednodniowych w 2017 roku według krajów (w PLN)

Ogółem

408

Ukraina

752

Słowacja

333

Rosja

476

Czeska Republika

256

Niemcy

319

Litwa

406

Białoruś

733 0

100

200

300

400

500

600

700

800

Rodzajowa struktura wydatków odwiedzających była nieznacznie odmienna Rys. 9. Struktura wydatków odwiedzających jednodniowychjednodniowych w okresie styczeń-grudzień 2017 roku (w %) od Rys. 15. Struktura wydatków odwiedzających jednodniowych w okresie styczeń-grudzień 2017 roku (w %)

tej, jaką oszacowano dla analogicznego okresu 2016 r. W 2017 r. nadal największe sumy wydawane były w związku z zakupami na własne potrzeby (78,5%, wzrost o 2,5 pkt proc.) i na zakupy w celu Inne; 1,5% Transport; 6,5% Wyżywienie; 2,3% odsprzedania (11,2%, spadek o 1,2 pkt proc.). Spadł również udział wydatków na transport (o 1,8 pkt Zakupy w celu proc.). odsprzedaży; 11,2%

Zakupy na własne potrzeby; 78,5%

Udział wydatków w kategorii inne spadł o kolejne 0,2 pkt proc. w stosunku do ich udziału odnotowanego w analogicznym okresie poprzedniego roku. Przychody dewizowe Polski z tytułu zagranicznej turystyki przyjazdowej

Według oszacowań Departamentu Turystyki Ministerstwa Sportu i Turystyki wielkość łącznych wpływów dewizowych z tytułu podróży nierezydentów do Polski była na nieco wyższym poziomie niż w roku poprzednim, dając łączną kwotę około 15,8 mld USD, wobec 14,6 mld USD w 2016 r. Wpływ na to miał wzrost znaczenia wydatków turystów (+8,6%) oraz wpływów od odwiedzających jednodniowych (+7,0%). Dochody z tytułu wizyt turystów to 8,7 mld USD, z tytułu wizyt odwiedzających jednodniowych – 7,1 mld USD. Podsumowanie

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TRENDY I PREFERENCJE

Największe miasta

ZDOMINOWAŁY turystykę weekendową

W Polsce turystycznie liczą się tylko największe miasta i Toruń. Wszystkie pozostałe spośród 12 badanych ośrodków niczym się nie wyróżniają w oczach turystów weekendowych. Za najbardziej atrakcyjne uznawane jest Trójmiasto, które jest szczególnie cenione za swoją ofertę dla dzieci oraz imprez. W pierwszej piątce z największych miast nie zmieścił się Poznań, który ustąpił miejsca Toruniowi – wynika z badania ARC Rynek i Opinia.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

TRENDY I PREFERENCJE RAPORT

łówne wnioski z badania, w którym uwzględniono miasta z liczbą ludności powyżej 200 tysięcy mieszkańców: • Mimo istotnych nakładów finansowych samorządów na promocję, w Polsce liczą się turystycznie tylko największe miasta; • Żadne miasto spoza pierwszej piątki, zdaniem badanych nie wyróżnia się niczym szczególnym; • Jednym z głównych czynników decydujących o ocenie miasta jako atrakcyjnego turystycznie jest jego oferta dla dzieci – pod tym względem wybija się Trójmiasto; • Pozycja miasta w rankingu atrakcyjności w wielu przypadkach odbiega od wysokości kwoty, wydanej na promocję; • Spośród dużych miast Poznań, Łódź i Katowice to ośrodki, które na żadnym wymiarze się nie wyróżniają i nie mają, zdaniem badanych, żadnych cech charakterystycznych; • Czynniki, które w największym stopniu wpływają na postrzeganie miasta jako atrakcyjnego to: zabytki, oferta dla dzieci oraz oferta imprez. Niemal co trzeci badany (31 proc.) odwiedza turystycznie polskie miasta raz na pół roku. Główną przyczyną jest odkrycie czegoś nowego, poznanie nowego miejsca. Niezwykle ważna dla turystów jest oferta dla dzieci, gdyż co czwarty przyznaje, że wycieczki do polskich miast organizuje właśnie po to, by spędzić z nimi czas. Zdecydowanie mniej ważne, poza pierwszą dziesiątką przyczyn, dla których zwiedza się miasta, jest kuchnia regionalna (6 proc.) czy oferta muzealna (8 proc.). Za najbardziej atrakcyjne polskie miasta uważane są: Trójmiasto, Kraków i Wrocław. W pierwszej dziesiątce, spośród badanych dwunastu miast, nie zmieściły się Lublin i Białystok. Pod względem zabytków istotnie wybija się Kraków, co

nie dziwi. Silną pozycję mają również Wrocław i Trójmiasto. Z kolei pod względem oferty gastronomicznej przoduje Kraków, Trójmiasto i Warszawa, najsłabiej zaś wypadają Bydgoszcz i Łódź. Atrakcyjne imprezy są zdaniem badanych w Trójmieście, Warszawie i Krakowie, zaś na wyjazd z dziećmi najlepiej jest wybrać się do Trójmiasta. Przyzwoitą ofertę w tym zakresie ma też w opinii respondentów Kraków, Wrocław i Warszawa. Za najlepszą ofertę muzealną badani uznają ofertę Krakowa, Warszawy i Wrocławia. W sporcie zaś zdecydowanie przoduje Warszawa, co jest zasługą Stadionu Narodowego i imprez, które się tam odbywają, licznych maratonów oraz najlepszego zespołu piłkarskiego w Polsce – Legii. Miastem, które najczęściej znajduje się poza rankingiem, czyli poza pierwszą dziesiątką jest Łódź.

Charakterystyka poszczególnych miast Kraków to marka sama w sobie, kojarzona w dużej mierze z zabytkami i muzeami. Doceniany jest też za ofertę imprezową i ofertę atrakcji dla dzieci. Na każdym wymiarze, oprócz sportowego, miasto to znajduje się na podium. Trójmiasto jest najlepiej oceniane pod względem oferty dla dzieci i oferty imprezowej, na tych wymiarach jest numerem 1. Turyści również wysoko oceniają ofertę gastronomiczną Trójmiasta, natomiast jego najsłabszą stroną, zdaniem turystów, są muzea. Wrocław to zdaniem badanych przede wszystkim zabytki i dobra oferta wydarzeń sportowych. Pozytywnie oceniana jest też oferta dla dzieci i oferta muzealna (3. miejsce w rankingu). Warszawa jest numerem jeden pod względem oferty sportowej. Wysoko oceniane są też

warszawskie muzea oraz oferta imprezowa. Poznań w pierwszej piątce (na miejscu piątym) jest tylko na wymiarze oferty imprezowej. Na wszystkich pozostałych wymiarach zajmuje szóstą pozycję. Te wyniki pokazują, że w oczach turystów Poznań odstaje pod względem turystycznym od innych dużych miast i nie ma żadnego wyróżnika. Toruń jest jedynym mniejszym miastem, które stanęło w szranki z największymi. Na czterech wymiarach znajduje się w pierwszej piątce: zabytki, gastronomia, oferta dla dzieci i muzea. Warto podkreślić, że Toruń w 2017 roku miał jeden z największych budżetów na promocję. Zdecydowanie najsłabiej (miejsce 11.) oceniana jest oferta wydarzeń sportowych. Najsłabsze przełożenie wydatków promocyjnych mają Katowice, które w 2017 roku miały po Warszawie najwyższy budżet promocyjny, jednak daleką 10-tą pozycję w rankingu. Podobna sytuacja jest z Bydgoszczą – oba miasta miały wysokie budżety, jednak pod względem postrzegania atrakcyjności turystycznej są poza pierwszą dziesiątką. – Katowice mają dosyć mało określone pozycjonowanie. Z jednej strony posiadają duży potencjał, jeśli chodzi o zabytki poprzemysłowe, z drugiej zaś perłę architektury – salę koncertową NOSPR. Ponadto, na postrzeganie Katowic w dużej mierze wpływają negatywne skojarzenia środowiskowe – Katowice kojarzone są przez wiele osób jako miejsce z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem, stąd może też wynikać negatywne postrzeganie w kontekście turystyki – komentuje dr Adam Czarnecki, wiceprezes ARC Rynek i Opinia. – Z kolei Bydgoszcz, która nie ma zbyt wielu atrakcji naturalnych do wykorzystania, musiałaby znaleźć jakąś niszę, np. w postaci kultury. Niegdysiejsza strategia

Bydgoszczy polegająca na podkreślaniu aspektów sportowych w promocji miasta okazała się nieskuteczna – z naszego badania wynika, że Bydgoszcz i Toruń to miasta w najmniejszym stopniu kojarzone z wydarzeniami sportowymi – dodaje.

Wydatki na promocję 2017 • Najsłabsze przełożenie wydatków promocyjnych mają Katowice, które w 2017 roku miały po Warszawie najwyższy budżet promocyjny, jednak daleką 10-tą pozycję w rankingu. • Podobna sytuacja jest z Bydgoszczą i Lublinem – oba miasta miały wysokie budżety, jednak pod względem atrakcyjności turystycznej są niemal na końcu zestawienia. • Najmniej na promocję wydał Białystok i zajmuje ostatnie miejsce pod względem atrakcyjności wśród badanych miast. – Miejska turystyka weekendowa w Polsce się rozwija. Polacy stają się bardziej mobilni i chętniej niż jeszcze kilkanaście lat temu ruszają w Polskę, w tym do polskich miast, które z kolei mogą im zaproponować coraz szerszą ofertę w zakresie atrakcji, gastronomii czy zaplecza hotelowego. Z naszego badania wynika jednak, że nie wszystkie większe miasta są postrzegane jako atrakcyjne turystycznie. Takim przykładem jest Łódź – miasto bardzo ciekawe, które turystom ma bardzo wiele do zaoferowania, ale jednak ciągle postrzegane jako nieatrakcyjne turystycznie. Z pewnością pewne przeświadczenia i wyobrażenia z przeszłości o poszczególnych miastach, głęboko zakorzenione w przeszłości, mogą być istotną przeszkodą w budowaniu wizerunku miasta jako miejsca wartego odwiedzenia. Biorąc pod uwagę potencjalne dochody z turystyki warto, aby każde miasto znalazło sposób na siebie – komentuje dr Adam Czarnecki.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

Czego Polacy szukają podczas RAPORT TRENDY I PREFERENCJE weekendowych wycieczek do innych miast? Czego Polacy szukają podczas weekendowych wycieczek do innych miast?

Przyczyny, dla których Polacy odwiedzają inne miasta (TOP 10) Odkrywanie nowych rzeczy

44%

Poznanie nowego miejsca

28%

Zaznanie spokoju

25%

Spędzenie czasu z dziećmi

23%

Zwiedzanie miejsc o walorach zabytkowych

23%

Możliwość wypoczynku nad wodą

17%

Rozwój zainteresowań

14%

Aktywność fizyczna

14%

Kultura regionalna

12%

Udział w wydarzeniach kulturalnych

11% 0%

20%

40%

60%

80%

100%

Najatrakcyjniejsze polskie miasta/ ranking ogólny

Poza rankingiem znalazły się Lublin i Białystok.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RAPORT TRENDY I PREFERENCJE

Ranking polskich miast – zabytki

1. Kraków 2. Wrocław 3. Trójmiasto 4. Warszawa 5. Toruń 6. Poznań 7. Lublin 8. Białystok 9. Szczecin 10. Bydgoszcz Ranking polskich miast – imprezy

1. Trójmiasto 2. Warszawa 3. Kraków 4. Wrocław 5. Poznań 6. Toruń 7. Szczecin 8. Katowice 9. Bydgoszcz 10. Białystok 90

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Ranking polskich miast – gastronomia

1. Kraków 2. Trójmiasto 3. Warszawa 4. Wrocław 5. Toruń 6. Poznań 7. Szczecin 8. Katowice 9. Lublin 10. Bydgoszcz Ranking polskich miast – atrakcje dla dzieci

1. Trójmiasto 2. Kraków 3. Wrocław 4. Warszawa 5. Toruń 6. Poznań 7. Lublin 8. Katowice 9. Szczecin 10. Białystok

TRENDY I PREFERENCJE RAPORT

Ranking polskich miast – muzea

Ranking polskich miast – wydarzenia sportowe

1. Kraków 2. Warszawa 3. Wrocław 4. Trójmiasto 5. Toruń 6. Poznań 7. Białystok 8. Szczecin 9. Katowice 10. Bydgoszcz Wydatki na

1. Warszawa 2. Wrocław 3. Trójmiasto 4. Katowice 5. Kraków 6. Poznań 7. Szczecin 8. Białystok 9. Lublin na Wydatki 10. Łódź promocję

promoc

Wydatki na promocję

Miejsce w rankinguWydatki na promocję 20 23,7 mln* Wydatki na promocję 2017 Warszawa atrakcyjności Warszawa

23,7 mln*

Katowice

20,2 mln

Trójmiasto

15,5 mln**

Toruń

15 mln

Bydgoszcz

13 mln

Katowice 4. Trójmiasto 8.

20,2 mln

Toruń 1. Bydgoszcz 5.

15 mln

Kraków 9. Szczecin 2.

10 mln

Lublin 7. Wrocław 11.

8,5 mln 3,6 mln 2,7 mln

Kraków

10 mln

Szczecin

9,55 mln***

Lublin

8,5 mln

Wrocław

8,1 mln

Łódź

3,6 mln

Łódź 3. Poznań 10.

Poznań

3,1 mln

Białystok 6.

Białystok

2,7 mln

*plan ** Łącznie: Gdańsk, Gdynia, Sopot *** Włączając budżet na The Tall Ship Races



Najs mają War jedn



Podo oba wzgl na k



Najm osta wśró

15,5 mln** 13 mln 9,55 mln*** 8,1 mln 3,1 mln

12. *plan ** Łącznie: Gdańsk, Gdynia, Sopot *** Włączając budżet na The Tall Ship Races

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT BAZA NOCLEGOWA

2017

83,9 mln

udzielonych noclegów

W 2017 r. z turystycznych obiektów noclegowych posiadających 10 lub więcej miejsc noclegowych skorzystało 32 mln turystów, którym udzielono 83,9 mln noclegów. W porównaniu do 2016 r. było to więcej odpowiednio o 6,2 proc. i 5,7 proc. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych we wszystkich obiektach w 2017 r. wyniósł 39,3 proc., a stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych – 48,9 proc. Główny Urząd Statystyczny

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

lipcu 2017 r. sprawozdaniem zostało objętych 10 681 turystycznych obiektów noclegowych, na które składały się 4 064 obiekty hotelowe i 6 617 pozostałych obiektów . Najliczniejszą grupę wśród obiektów hotelowych, podobnie jak w latach poprzednich, stanowiły hotele. Było ich 2 540, tj. o 3,1 proc. więcej niż w 2016 r. (2 463). Drugą grupą, pod względem wielkości zasobów, były inne obiekty hotelowe. Do grupy tej zaliczają się hotele, motele, pensjonaty, którym nie została nadana żadna kategoria, a także obiekty świadczące usługi hotelowe – m.in. domy gościnne i zajazdy. W dniu 31 lipca 2017 r. było 1 030 takich obiektów, czyli

o 2,5 proc. więcej niż w 2016 r. (1 005). Wśród pozostałych obiektów najliczniej reprezentowane były pokoje gościnne i kwatery prywatne. Sprawozdanie według stanu w dniu 31 lipca 2017 r. złożyły 2 083 takie obiekty – wzrost o 4,4 proc. (rok wcześniej było ich 1 996). Na drugiej pozycji pod względem liczby obiektów znalazły się ośrodki wczasowe (1 129), które odnotowały niewielki wzrost w stosunku do ubiegłego roku (o 4 proc., 1 086 obiektów w 2016 r.).

Turyści w bazie noclegowej W 2017 roku w turystycznych obiektach noclegowych, posiadających 10 lub więcej miejsc

2000

839

863

1100

1262

1447

1149

BAZA NOCLEGOWA RAPORT

III IV V VI VII VIII IX Noclegi udzielone w 2017 r. Noclegi udzielone turystom zagranicznym 2017Podobr. noclegów udzielonych w 2017 r., w motelach – o 6,7wproc. czyli o 0,7 p.proc. mniej niż w roku Noclegi udzielone w 2016 r.nie jak w latach poprzednich, takpoprzednim. Udział noclegów że i w 2017 r. najwięcej noclegów Noclegi udzielone turystom zagranicznym w 2016 r.

1119

XII

m-ce

noclegowych (łącznie z pokojami obiektach noclegowych wyniósł gościnnymi i kwaterami agrotu39,3 proc. (najwyższy wskaźnik rystycznymi), zatrzymało się 32 odnotowano w lipcu – 52,1 proc.). mln turystów (o 1,9 mln więcej udzielonych turystom zagranicz- udzielono (tabl. 2) w wojewódz- Najlepsze wyniki, podobnie jak niż w 2016 r. – 30,1 mln). Spośród nym we wszystkim turystycznych twach: zachodniopomorskim (14,1 rok wcześniej, odnotowano w zakorzystających z obiektów hote- obiektach noclegowych w ca- mln) oraz małopolskim (13,2 mln). kładach uzdrowiskowych – 77,5 lowych najwięcej osób – 20,9 mln łym 2017 r. wzrósł o 0,3 p.proc. Na te dwa województwa przy- proc. Najniższe wykorzystanie zatrzymało się w hotelach (o 1,3 do 19,9 proc. w porównaniu do padała prawie 1/3 (podobnie jak w tych obiektach obserwowano ĨˁǼɡƜɱ ߢࡑ ¡ȫžȂƜǅǠ ʗƉˎǠƜȂȫȚƜ ʸ ǗȫʀƜȂőžǗ ʸ ߠߞߟߤ ɡࡑ Ǡ ߠߞߟߥ ɡࡑ mln więcej niż w 2016 r. – 19,6 2016 r. Niewielka zmiana, ale w roku 2016) noclegów udzielo- w styczniu 2017 r. (61,2 proc.), mln). Natomiast w pozostałych w przeciwnym kierunku wystąpi- nych w Polsce, a razem z następ- czyli o 24,8 p.proc. mniej w potys. 14000osób skorzy- ła w strukturze noclegów udzie- nymi w kolejności wojewódz- równaniu do sierpnia, kiedy to obiektach najwięcej stało z obiektów typowo waka- lonych w hotelach, gdzie wzrósł twami: pomorskim (9,3 mln), ma- stopień wykorzystania miejsc 12000 cyjnych, takich jak ośrodki wcza- odsetek noclegów udzielonych zowieckim (8,9 mln) i dolnoślą- noclegowych w zakładach uzdrosowe – 1,7 mln (1,6 mln w 2016 r.) turystom krajowym o 0,5 p.proc. skim (8,5 mln) było to 64,3 proc. wiskowych wyniósł 86,0 proc. i ośrodki szkoleniowo-wypoczyndo 69,4 proc. Turyści zagraniczni (w 2016 r. – 63,9 proc.). Wzrost W obiektach hotelowych sto10000 kowe – 1,1 mln (1,1 mln w 2016 r.). z kolei częściej niż w 2016 r. ko- w stosunku do roku 2016 odnoto- pień wykorzystania miejsc nocDużym zainteresowaniem cieszy- rzystali z pozostałych obiektów wano w 14 województwach – naj- legowych w 2017 r. wyniósł 39,8 8000 ły się także zakłady uzdrowisko- zakwaterowania turystycznego większy w: podkarpackim (o 9,3 proc., czyli o 1,2 p.proc. więcej niż we – 0,8 mln turystów (0,8 mln – o 1,3 p.proc. wzrósł ich udział proc.), kujawsko-pomorskim (9,2 w 2016 r. Najwyższe wykorzystaw 2016 w strukturze udzielonych nocle- proc.), mazowieckim (9,1 proc.) nie miejsc noclegowych w tego r.). 6000 gów w tego typu obiektach. i lubelskim (9 proc.),4427 a najmniejszy typu obiektach odnotowano 4220 3678 3822 w sierpniu – 52,3 proc., a najniższe Udzielone noclegi Porównanie danych za rok 2017 w łódzkim (o 0,7 proc.). Niewielki 3367 4000 3402 2940 2974 2737 4226 2628 2818Stopień W turystycznych obiektach noc- z rokiem 2016 ukazuje zwiększe- spadek wystąpił w styczniu – 30,0 proc. 4055 w wojewódz2449 3591 3478 3263 3217 legowych w 2017 r. udzielono nie liczby udzielonych noclegów twach: warmińsko-mazurskim wykorzystania miejsc noclego2849 1386 1230 1111 2696 1353 2000 2524 1168proc.) 1070 83,9 mln noclegów, (o 5,7 o 5,7 2552 proc. (tabl. 1). W obiektach (o 3,3 i lubuskim (1,9 proc.). wych w turystycznych 2289 proc. 957 862 2503obiektach 832 631 639 841 nadwięcej niż w 2016 r. – 79,4 mln), hotelowych zanotowano wzrost Na obszarach nadmorskich odno- noclegowych na obszarach m-ce w tym turystom 0zagranicznym o 6,4 proc., a w pozostałej bazie towano wzrost liczby udzielonych morskich w okresie wakacyjnym I niż noclegowej II III o 4,8 proc. IV Największy V VI VII VIII i stanowiły IX X r. wyniósł XI – 66,1 XII proc. w lip– 16,7 mln (o 7,2 proc. więcej noclegów o 5,6 proc. 2017 w roku poprzednim – 15,6 mln). wzrost liczby udzielonych nocle- one 24,2 proc. ogółu dla całej Pol- cu i 62,6 proc. w sierpniu (w tym Noclegiw hostelach udzielone(o 23,4 w 2017 ski r. (tak samo jak w 2016 r.). zagraniczni jako miejsce gów wystąpił Turyści samym okresie roku poprzednieswojego zakwaterowania najczę- proc.), Noclegi pokojachudzielone gościnnych turystom (15,3 go odpowiednio 68,8 proc. i 64,7 zagranicznym w 2017 r. ściej wybierali hotele – 12,1 mln proc.) i schroniskach (13,3 proc.). Stopień wykorzystania proc.), podczas gdy średnio dla Noclegi udzielone w 2016 r. noclegów (o 4,2 proc. więcej niż Wysoki wzrost powyżej 10 proc. miejsc noclegowych pozostałego obszaru kraju było 2016 r. – 11,6 mln). Noclegi udzie- wystąpił także udzielone w innych obiekW 2017 r. stopień wwykorzystato odpowiednio 47,0 proc. i 46,3 Noclegi turystom zagranicznym 2016 r. lone w lipcu i sierpniu 2017 r. tach hotelowych. Natomiast nia miejsc noclegowych łącznie proc. (w lipcu i sierpniu 2016 r. – stanowiły 29,3 proc. wszystkich największy spadek odnotowano we wszystkich turystycznych 46,2 proc. i 46,6 proc.).

Wykres 1. Struktura noclegów udzielonych turystom krajowym i zagranicznym w turystycznych obiektach obiekĨˁǼɡƜɱ ߣࡑ íʀɡʗǼʀʗɡő noclegów udzielonych turystom krajowym i zagranicznym w turystycznych noclegowych (w tym w hotelach) ʀőžǗ ȚȫžȂƜǅȫʸˁžǗ ࡭ʸ ʀˁȔ ʸ ǗȫʀƜȂőžǗ࡮

Udzielone noclegi w turystycznych obiektach noclegowych:

19,9%

turystom krajowym

30,6%

turystom zagranicznym

69,4%

Udzielone noclegi w hotelach: turystom krajowym turystom zagranicznym

80,1%

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

BAZA NOCLEGOWA RAPORT

ĨˁǼɡƜɱ ߤࡑ ¡ȫžȂƜǅǠ ʗƉˎǠƜȂȫȚƜ ʀʗɡˁɱʀȫȔ ǼɡőǴȫʸˁȔ Ǡ zagranicznym według grup obiektów

Wykres 2. Noclegi udzielone turystom krajowym i zagranicznym według grup obiektów ĨˁǼɡƜɱ ߤࡑ ¡ȫžȂƜǅǠ ʗƉˎǠƜȂȫȚƜ ʀʗɡˁɱʀȫȔ ǼɡőǴȫʸˁȔ Ǡ zagranicznym według grup obiektów

Noclegi udzielone w:

turyścituryści krajowi krajowi

pozostałych obiektach pozostałych obiektach

turyści zagraniczni turyści zagraniczni 18,4% 18,4%

50,1% 50,1%

81,6%

49,9%

81,6%

49,9%

obiektach hotelowych obiektach hotelowych

ĨˁǼɡƜɱ ߥࡑ Udzielone noclegi w turystycznych obiektach noclegowych w 2017 r. (w tym w miesiącach wakacyjnych) według grup obiektów ĨˁǼɡƜɱ ߥࡑ Udzielone noclegi turystycznych obiektach noclegowych wtym 2017 r. (w tym w miesiącach Wykres 3. Udzielone noclegi ww turystycznych obiektach noclegowych w 2017 r. (w w miesiącach wakacyjnych) według grup obiektów według grup obiektów wakacyjnych)

Udzielone noclegi w turystycznych obiektach Udzielone noclegi w całym roku: noclegowych w turystycznych obiektach obiektach hotelowych noclegowych w całym roku: pozostałych obiektach

obiektach hotelowych pozostałych obiektach

43,8%

56,5%

43,5%56,2%

w turystycznych obiektach obiektach hotelowych noclegowych w obiektach lipcu i sierpniu: pozostałych obiektach hotelowych pozostałych obiektach

56,2%

Wynajęte pokoje i stopień Wykorzystanie pokoi w hotelach, ĨˁǼɡƜɱ ߦࡑ Noclegi udzielone w turystycznych ich wykorzystania motelach, pensjonatach i innych ʸ ߠߞߟߥ ɡࡑ obiektach hotelowych w ciągu w obiektach hotelowych Od stycznia do końca grudnia

całego 2017 r. wyniosło 48,9 proc.

telach, pensjonatach 45 i innych obiektach hotelowych) wyna40 (o 5,4 proc. jęto 28,1 mln pokoi ȔȂȚ 47,1 50 więcej niż r.), z czego 8,5 w 2016 35 mln, tj. 30,2 proc. turystom za45 granicznym (o 4,230proc. więcej 39,5 niż w 2016 bo aż 40 r.). Najwięcej, 25 24,2 mln pokoi wynajęto w hotelach (o 5,135 proc. więcej 20 niż w 2016 r.), w tym 7,7 mln turystom za30 (o 3,215proc. więcej granicznym r.), co stanowiło 31,7 niż w 2016 10 25 proc. ogółu wynajętych pokoi.

w obiektach hotelowych zano39,5 w sierpniu – 59,3 proc., towano 36,7 a najniższy w styczniu 37,3 proc. W grupie 10 proc. (38) powiatów (łącznie z miastami na prawach powiatu), w których udzielono najwięcej noclegów, 36,7 tak jak w latach poprzednich, na pierwszych lokatach znalazły się kolejno: Warszawa (6,2 mln), Kraków (5,3 mln) oraz powiat kołobrzeski (4,6 mln), które 10,4łącznie koncentrowały 19,1 proc. wszystkich noclegów udzielonych w 2017

2017 roku w obiektachudzielone hote- (47,6 proc. w 2016 r.). NajwiękĨˁǼɡƜɱ ߦࡑ Noclegi w turystycznych ȔȂȚ 50 47,1 lowych (czyli w hotelach, mo- szy stopień wykorzystania pokoi ʸ ߠߞߟߥ ɡࡑ

43,5%

Udzielone noclegi w turystycznych obiektach Udzielone noclegi noclegowych w lipcu i sierpniu:

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

r. (w 2016 r. 19 proc.). Dla pierwPod względem liczby udzieobiektach noclegowych według rodzaju obiektu szych sześciu powiatów kolejność lonych noclegów w odniesieniu ustalona w 2016 r. pozostała bez do liczby ludności na pierwzmian, a pomimo niewielkich zmian szych lokatach znalazły się w kolejności jestnoclegowych to grupa tych sa- powiaty: tys. obiektach wedługkołobrzeski rodzaju(58obiektu hotelowe: mych 38 powiatów, co w 2016 r. Obiekty noclegów na 1 tys. ludności), w tym: W górnej grupie docelowej obok Świnoujście (48 tys. noclegów największych miast dominują po- na 1 tys. ludności) oraz tatrzańhotele wiaty położone nad morzem, w gó- ski (43 tys. na 1 tys. ludności). hotelowe: rach oraz powiaty z miejscowościa- Obiekty Warszawa, prowadząca pod Pozostałe obiekty: mi uzdrowiskowymi. względem liczby udzielonych w tym: Największy wzrost w stosunku noclegów, w odniesieniu do w tym: do roku poprzedniego odnotowa- hotele liczby ludności zajęła dopiero zakłady uzdrowiskowe no w Lublinie (o 24,7 proc.) i ko- 39 pozycję wśród 380 powialejno w powiatach: nowodwor- tów i miast na prawach powiatu Pozostałe obiekty: skim (13,5 proc.), Gdańsku (13,3 ośrodki (prawiewczasowe 4 tys. noclegów na 1 tys. proc.), Bydgoszczy (12,9 proc.), taludności). Kraków uplasował się w tym: 9,5 trzańskim (12,8 proc.) oraz w Ło- na 23 miejscu (7 tys. noclegów zakłady uzdrowiskowe ośrodki szkoleniowodzi (10,3 3,8 proc.). na 1 tys. ludności).

2,7

wypoczynkowe

pokoje gościnne ośrodki wczasowe

pozostałych obiektach

56,2%

BAZA NOCLEGOWA RAPORT

ĨˁǼɡƜɱ ߦࡑ Noclegi udzielone w turystycznych obiektach noclegowych według rodzaju obiektu Wykres 4. Noclegiʸ ߠߞߟߥ ɡࡑ udzielone w turystycznych obiektach noclegowych według rodzaju obiektu w 2017 r.

ȔȂȚ 50 45 40 30

39,5

Obiekty hotelowe: w tym: hotele

36,7

47,1

Pozostałe obiekty: w tym: zakłady uzdrowiskowe

20 15 10

10,4

ośrodki wczasowe

9,5 3,8

2,7

ośrodki szkoleniowowypoczynkowe pokoje gościnne

Porównanie danych za rok 2017 z rokiem 2016 ukazuje zwiększenie liczby udzielonych noclegów ȫ 5,7% (tabl. 1). W obiektach hotelowych zanotowano wzrost o 6,4%, a w pozostałej bazie noclegowej ȫ 4,8%. Największy wzrost liczby udzielonych noclegów wystąpił w hostelach ࡭ȫ ߠߡࡊߢࣸ࡮ࡊ R E K L A MɖȫǼȫǴőžǗ A gościnnych ࡭ߟߣࡊߡࣸ࡮ Ǡ ɱžǗɡȫȚǠɱǼőžǗ ࡭ߟߡࡊߡࣸ࡮. Wysoki wzrost powyżej 10% wystąpił także w innych obiektach hotelowych. Natomiast największy spadek odnotowano w motelach – ȫ ߤࡊߥࣸࡑ

Ĩ ȫŵǠƜǼ ȚȫʀȫʸőȚ udzielon ɱʗȚǼʗ Ɖ ő w pozo ǅȫʸƜǴ –

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

ʀőžǗ ȫƉȚȫʀȫʸőȚȫ ʸ ɱǠƜɡɖȚǠʗ – 52,3%, a najniższe w styczniu – ߡߞࡊߞࣸࡑ Stopień wykorzystania ȔǠƜǴɱž ȚȫžȂƜǅȫʸˁžǗ ʸ ʀʗɡˁɱʀˁžˎȚˁžǗ ȫŵǠƜǼʀőžǗ ȚȫžȂƜǅȫʸˁžǗ Țő ȫŵɱˎőɡőžǗ ȚőƉࡹ RAPORT BAZA NOCLEGOWA ȔȫɡɱǼǠžǗ ʸ ȫǼɡƜɱǠƜ ʸőkacyjnym 2017 r. wyniósł – ߤߤࡊߟࣸ ʸ ȂǠɖžʗ Ǡ ߤߠࡊߤࣸ ʸ ɱǠƜɡɖȚǠʗ ࡭ʸ ʀˁȔ ɱőȔˁȔ ȫǼɡƜࡹ sie roku poprzedniego odpowiednio 68,8% i 64,7%), podczas gdy średnio dla pozostałego obszaru kraju było to odpowiednio 47,0% i 46,3% (w lipcu i sierpniu 2016 r. – ߢߤࡊߠࣸ Ǡ ߢߤࡊߤࣸ࡮ࡑ Wykres 5. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w obiektach hotelowych i niehotelowych ĨˁǼɡƜɱ ߧࡑ Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w obiektach hotelowych i niehotelowych w 2016 r. i 2017 r. według miesięcy (w %) ʸ 2016 r. i 2017 r. według miesięcy (w %)

% 60

30 20

53,4

30,0

36,0

32,8

35,6 28,9

28,4

36,6

39,8

45,3

52,3 45,5

50,4 50,7

39,5

40,4

31,8

34,5

34,1

35,4

33,6

32,8

31,0

28,3

0 I III ich wykorzystania IV V VI w obiektach VII VIIIhotelowych IX X Wynajęte pokoje iIIstopień

XII

m-ce

stycznia do końca grudnia 2017 r.2017 roku w obiektach hotelowych (czyli 2016 r.w hotelach, motelach, pensjoOd ȚőʀőžǗ i innych obiektach hotelowych) wynajęto 28,1 mln pokoi (o 5,4% więcej niż w 2016 r.), z czego ȫŵǠƜǼʀˁ ǗȫʀƜȂȫʸƜ ȫŵǠƜǼʀˁ ǗȫʀƜȂȫʸƜ 8,5 mln, tj. 30,2% turystom zagranicznym (o 4,2% więcej niż w 2016 r.). Najwięcej, bo aż 24,2 mln pokoi ȫŵǠƜǼʀˁ ȚǠƜǗȫʀƜȂȫʸƜ ȫŵǠƜǼʀˁ ȚǠƜǗȫʀƜȂȫʸƜ wynajęto w hotelach (o 5,1% więcej niż w 2016 r.), w tym 7,7 mln ʀʗɡˁɱʀȫȔ ˎőǅɡőȚǠžˎȚˁȔ ࡭ȫ 3,2% więcej ߩ Zgodnie z metodologią Eurostatu przyjętą na potrzeby statystyki w dziedzinie turystyki za obszar nadmorski niż w 2016 r.)ࡊ žȫ stanowiło ogółusięwynajętych pokoiࡑ ĨˁǼȫɡˎˁɱʀőȚǠƜ ɖȫǼȫǠ ʸ ǗȫʀƜȂőžǗࡊ ȔȫʀƜȂőžǗࡊ uznaje się obszary przybrzeżne31,7% składające z gmin (w innych krajach z odpowiednich jednostek administracyjpensjonatach i innych obiektach hotelowych w ciągu Obszary całego nadmorskie 2017 r. wyniosło 48,9% (47,6% w 2016 r.). nych) graniczące z morzem lub usytuowane w jego pobliżu. w odróżnieniu od pozostałych są klasyfikowane na podstawie odległości danej gminy od morza: jeżeli gminő Ǆɝőșǟžˊʽ ˊ ȓȩɝˊƛȓࡎ ǳƛɭɼ ȩșő ˊ ˊőࡻ Największy stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych zanotowano ʸ ɱǠƜɡɖȚǠʗ – ߣߧࡊߡࣸࡊ ő sady nadmorska; jeżeli gmina nie graniczy z morzem, ale 50% jej powierzchni znajduje się w odległości 10 km od najniższy w styczniu morza, również uznaje37,3%. się ją za gminę nadmorską. W uzgodnieniu z Eurostatem dodatkowo gminy: Słupsk ࡩǄȓࡔ wiejska), Główczyce, Gniewino, Pruszcz Gdański (gm. wiejska), Cedry Wielkie, Koszalin (gm. miejska) i Sianów

Wykres 6. Stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych w 2016 r. i 2017 r. ࡩǄȓࡔ ȓǟƛǳɭǻȩࡻwiejska) zostały uznane za nadmorskie.

ĨˁǼɡƜɱ ߟߞࡑ Stopień wykorzystania pokoi w obiektach hoteȂȫʸˁžǗ ʸ ߠߞߟߤ ɡࡑ Ǡ ߠߞߟߥ ɡࡑ ߥ % 70 59,3 56,8 57,8 55,5 60 50,1 50,1 45,9 45,6 50 43,5 42,7 37,3 40

10 0

III

VI 2017 r.

Powiaty, w których udzielono najwięcej noclegów

39,9

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

VII

VIII 2016 r.

XII

m-ce

Ĩ ߠߞߟߥ ɡࡑ ʸ ȫŵ wych wynajęt pokoi, z czego ʸ ǗȫʀƜȂőžǗ –

BAZA NOCLEGOWA RAPORT

ùőŵȂǠžő ߟࡑ Porównanie liczby noclegów udzielonych w turystycznych obiektach noclegowych ʸ ߠߞߟߤ ɡࡑ Ǡ ߠߞߟߥ ɡࡑ

Tablica 1. Porównanie liczby noclegów udzielonych w turystycznych obiektach noclegowych w 2016 r. i 2017 r. ߠߞߟߤ ɡࡑ ùĈãİíùİ-Ľ¡E ²&xE ùİ ¡²- Ed²ĨE

ߥߧ ߡߧߡࡊߧ

ߦߡ ߦߦߞࡊߧ

ߟߞߣࡊߥ

²ŵǠƜǼʀˁ ǗȫʀƜȂȫʸƜ

ߢߢ ߡߠߡࡊߢ

ߢߥ ߟߡߦࡊߞ

ߟߞߤࡊߢ

ǗȫʀƜȂƜ

ߡߥ ߠߢߡࡊߤ

ߡߧ ߢߤߟࡊߡ

ߟߞߤࡊߞ

ȔȫʀƜȂƜ

ߡߤߧࡊߤ

ߡߢߢࡊߥ

ߧߡࡊߡ

ɖƜȚɱǴȫȚőʀˁ

ߟ ߢߣߠࡊߦ

ߟ ߣߡߟࡊߥ

ߟߞߣࡊߢ

ǠȚȚƜ ȫŵǠƜǼʀˁ ǗȫʀƜȂȫʸƜ

ߣ ߠߣߥࡊߣ

ߣ ߦߞߞࡊߡ

ߟߟߞࡊߡ

ߡߣ ߞߥߞࡊߢ

ߡߤ ߥߢߠࡊߧ

ߟߞߢࡊߦ

ƉȫȔˁ ʸˁžǠƜžˎǼȫʸƜ

ߠߥߟࡊߟ

ߠߦߣࡊߣ

ߟߞߣࡊߡ

ɱžǗɡȫȚǠɱǼő

ߠߤߥࡊߣ

ߡߞߡࡊߞ

ߟߟߡࡊߡ

ɱžǗɡȫȚǠɱǼő młodzieżowe

ߟߧߦࡊߣ

ߠߟߣࡊߦ

ߟߞߦࡊߥ

ߧߧߞࡊߠ

ߧߣߧࡊߢ

ߧߤࡊߧ

ośrodki wczasowe

ߧ ߞߦߧࡊߢ

ߧ ߢߧߣࡊߞ

ߟߞߢࡊߣ

ośrodki kolonijne

ߦߣߣࡊߡ

ߧߠߠࡊߞ

ߟߞߥࡊߦ

ߡ ߦߧߢࡊߢ

ߡ ߦߞߞࡊߞ

ߧߥࡊߤ

ߟߡߥࡊߤ

ߟߡߥࡊߞ

ߧߧࡊߣ

ߟ ߠߥߟࡊߥ

ߟ ߡߞߡࡊߠ

ߟߞߠࡊߣ

ǼƜȔɖǠȚǅǠ

ߥߣߞࡊߡ

ߦߞߤࡊߦ

ߟߞߥࡊߣ

ɖȫȂő ŵǠʸőǼȫʸƜ

ߡߟߣࡊߟ

ߡߡߢࡊߞ

ߟߞߤࡊߞ

ߟ ߠߡߣࡊߦ

ߟ ߣߠߣࡊߟ

ߟߠߡࡊߢ

ߟߞ ߟߣߞࡊߠ ߠ ߡߥߥࡊߣ

ߟߞ ߢߞߥࡊߡ ߠ ߥߢߟࡊߥ

ߟߞߠࡊߣ ߟߟߣࡊߡ

ߠ ߡߥߥࡊߣ ߣߞߥࡊߦ

ߠ ߥߢߟࡊߥ ߣߡߥࡊߞ

ߟߟߣࡊߡ ߟߞߣࡊߦ

ߣߡߥࡊߞ ߠ ߧߥߞࡊߠ

ߟߞߣࡊߦ ߟߞߥࡊߥ

szkolne schroniska młodzieżowe

ośrodki szkoleniowoࡹʸˁɖȫࡹ žˎˁȚǼȫʸƜ domy pracy twórczej zespoły domków turystyczȚˁžǗ

ߠߞߟߤ ɡࡑ ࣍ ߟߞߞ

ʸ ʀˁɱࡑ

²GÓŁEM

Pozostałe obiekty

ߠߞߟߥ ɡࡑ

ǗȫɱʀƜȂƜ zakłady uzdrowiskowe pokoje gościnne pokoje gościnne ǼʸőʀƜɡˁ őǅɡȫʀʗɡˁɱʀˁžˎȚƜ

ߣ ǼʸőʀƜɡˁ őǅɡȫʀʗɡˁɱʀˁžˎȚƜ pozostałe niesklasyfikowane

ߣߞߥࡊߦ ߠ ߥߣߦࡊߞ

W 2017 r. najwięcej noclegów udzielono w województwach pozostałe niesklasyfikowane ߠ ߥߣߦࡊߞ ߠ ߧߥߞࡊߠ ߟߞߥࡊߥ ˎőžǗȫƉȚǠȫɖȫȔȫɡɱǼǠȔ W 2017 r. najwięcej noclegów Podobnie jak w latach poprzednich, także i w 2017 r. najwięcej noclegów udˎǠƜȂȫȚȫ ࡭ʀőŵȂࡑ ߠ࡮ ʸ ʸȫǴƜࡹ ࡭ߟߢࡊߟ mln) oraz małopolskim udzielono w województwach wództwach: zachodniopomorskim (14,1 mln) oraz małopolskim (13,2 Ȕln). Na te dwa województwa ࡭ߟߡࡊߠ ȔȂȚ࡮ ˎőžǗȫƉȚǠȫɖȫȔȫɡɱǼǠȔ przypadała prawie 1/3 ࡭ɖȫƉȫŵȚǠƜ ǴőǼ ʸ ɡȫǼʗ ߠߞߟߤ࡮ noclegów udzielonych w Wydanie Polsce, a razem z następ| specjalne ŚWIAT HOTELI 97 Podobnie jak w latach poprzednich, także i w 2017 r. najwięcej noclegów udˎǠƜȂȫȚȫ ࡭ʀőŵȂࡑ ߠ࡮ ʸ ʸȫǴƜࡹ ࡭ߟߢࡊߟ mln) oraz małopolskim nymi w kolejności województwami: pomorskim (9,3 mln), mazowieckim (8,9 mln) i dolnośląskim (8,5 wództwach: zachodniopomorskim (14,1 mln) oraz małopolskim (13,2 Ȕln). Na te dwa województwa

ʀʸőžǗ – największy w: podkarpackim (o 9,3%), kujawskoࡹɖȫȔȫɡɱǼǠȔ ࡭ߧࡊߠࣸ࡮ࡊ ȔőˎȫʸǠƜžǼǠȔ ࡭ߧࡊߟࣸ࡮ Ǡ Ȃʗࡹ ŵƜȂɱǼǠȔ ࡭ߧࡊߞࣸ࡮ࡊ ő ȚőǴȔȚǠƜǴɱˎˁ ʸ łódzkim (o 0,7%). Niewielki spadek wystąpił w województwach: warmińskoࡹȔőˎʗɡɱǼǠȔ ࡭ȫ ߡࡊߡࣸ࡮ Ǡ ȂʗŵʗɱǼǠȔ ࡭ߟࡊߧࣸ࡮ࡑ ¡ő ȫŵɱˎőɡőžǗ ȚőƉȔȫɡɱǼǠžǗ ȫƉȚȫʀȫʸőȚȫ ʸˎɡȫɱʀ ȂǠžˎŵˁ RAPORT BAZA NOCLEGOWA udzielonych noclegów o 5,6% i stanowiły one 24,2% ogółu dla całej PoȂɱǼǠ ࡭ʀőǼ ɱőȔȫ ǴőǼ ʸ ߠߞߟߤ ɡࡑ࡮ࡑ ùőŵȂǠžő ߠࡑ Porównanie liczby udzielonych noclegów i stopnia wykȫɡˎˁɱʀőȚǠő ȔǠƜǴɱž ȚȫžȂƜǅȫʸˁžǗ ʸ ʀʗɡˁɱʀˁžˎȚˁžǗ ȫŵǠƜǼʀőžǗ ȚȫžȂƜǅȫʸˁžǗ ʸ ߠߞߟߤ ɡࡑ Ǡ ߠߞߟߥ ɡࡑ – według województw i na obPorównanie liczby udzielonych noclegów i stopnia wykorzystania miejsc noclegowych ɱˎőɡőžǗ ȚőƉȔȫɡɱǼǠžǗ

Tablica 2. w turystycznych obiektach noclegowych w 2016 r. i 2017 r. – według województw i na obszarach nadmorskich

Stopień wykorzystania miejsc

ĈƉˎǠƜȂȫȚƜ ȚȫžȂƜǅǠ

ȚȫžȂƜǅȫʸˁžǗ ࡭ʸ ࣸ࡮

WOJEWÓDZTWA ߠߞߟߥ ɡࡑ

ߠߞߟߤ ɡࡑ ࣍ ߟߞߞ

࡭ʸ ʀˁɱࡑ࡮ Ü² í

ߟߞߣࡊߥ

ߡߦࡊߟ

ߡߧࡊߡ

Dolnośląskie

ߦ ߢߧߞࡊߣ

ߟߞߢࡊߥ

ߡߤࡊߠ

ߡߤࡊߧ

ʗǴőʸɱǼȫࡹɖȫȔȫɡɱǼǠƜ

ߢ ߠߥߟࡊߢ

ߟߞߧࡊߠ

ߢߡࡊߣ

ߢߡࡊߥ

ʗŵƜȂɱǼǠƜ

ߠ ߟߢߧࡊߢ

ߟߞߧࡊߞ

ߡߟࡊߞ

ߡߟࡊߥ

ʗŵʗɱǼǠƜ

ߟ ߡߤߟࡊߠ

ߧߦࡊߟ

ߠߦࡊߦ

Łódzkie

ߠ ߡߢߠࡊߧ

ߟߞߞࡊߥ

ߡߟࡊߞ

ߡߠࡊߞ

Małopolskie

ߟߡ ߟߤߣࡊߥ

ߟߞߤࡊߤ

ߡߧࡊߢ

ߢߞࡊߦ

őˎȫʸǠƜžǼǠƜ

ߦ ߦߦߞࡊߞ

ߟߞߧࡊߟ

ߢߡࡊߦ

ߢߣࡊߧ

ߧߠߞࡊߥ

ߟߞߣࡊߟ

ߠߧࡊߞ

ߡߟࡊߟ

ߡ ߡߦߢࡊߧ

ߟߞߧࡊߡ

ߡߡࡊߠ

ߡߢࡊߤ

ߟ ߠߢߣࡊߡ ߧ ߡߞߤࡊߥ

ߟߞߣࡊߤ ߟߞߤࡊߥ

ߠߧࡊߠ ߢߞࡊߥ

ߡߞࡊߢ ߢߟࡊߧ

Śląskie ÜȫȔȫɡɱǼǠƜ

ߣ ߦߟߞࡊߡ ߧ ߡߞߤࡊߥ

ߟߞߤࡊߤ ߟߞߤࡊߥ

ߡߢࡊߡ ߢߞࡊߥ

ߡߤࡊߞ ߢߟࡊߧ

Świętokrzyskie Śląskie

ߟ ߤߥߢࡊߢ ߣ ߦߟߞࡊߡ

ߟߞߟࡊߧ ߟߞߤࡊߤ

ߡߟࡊߠ ߡߢࡊߡ

ߡߠࡊߧ ߡߤࡊߞ

WarmińskoࡹȔőˎʗɡɱǼǠƜ Świętokrzyskie

ߡ ߟߡߟࡊߧ ߟ ߤߥߢࡊߢ

ߧߤࡊߥ ߟߞߟࡊߧ

ߡߟࡊߧ ߡߟࡊߠ

ߡߞࡊߧ ߡߠࡊߧ

ĨǠƜȂǼȫɖȫȂɱǼǠƜ WarmińskoࡹȔőˎʗɡɱǼǠƜ

ߡ ߤߦߦࡊߟ ߡ ߟߡߟࡊߧ

ߟߞߠࡊߠ ߧߤࡊߥ

ߠߧࡊߞ ߡߟࡊߧ

ߠߧࡊߤ ߡߞࡊߧ

ĽőžǗȫƉȚǠȫɖȫȔȫɡɱǼǠƜ ĨǠƜȂǼȫɖȫȂɱǼǠƜ

ߟߢ ߞߣߥࡊߣ ߡ ߤߦߦࡊߟ

ߟߞߣࡊߞ ߟߞߠࡊߠ

ߢߧࡊߦ ߠߧࡊߞ

ߣߟࡊߞ ߠߧࡊߤ

ߩ ĽőžǗȫƉȚǠȫɖȫȔȫɡɱǼǠƜ ¬ŵɭˊőɝʽ șőƈȓȩɝɭǻǟƛ

ߟߢ ߞߣߥࡊߣ ߦߤ ߧߦߥࡎ ߦ

ߟߞߣࡊߞ ߥߤߩࡎߪ

ߢߧࡊߦ ߨ߭ࡎߦ

ߣߟࡊߞ ߨ߭ࡎ߬

¬ŵɭˊőɝʽ șőƈȓȩɝɭǻǟƛߩ

ߦߤ ߧߦߥࡎ ߦ

ߥߤߩࡎߪ

ߨ߭ࡎߦ

ߨ߭ࡎ߬

ÜȫƉǼőɡɖőžǼǠƜ

ÜȫƉȂőɱǼǠƜ ÜȫȔȫɡɱǼǠƜ

Stopień wykorzystania miejsc noclegowych

ߠߞߟߥ ɡࡑ

ߦߡ ߦߦߞࡊߧ

²ɖȫȂɱǼǠƜ

ߠߞߟߤ ɡࡑ

W 2017 r. stopień wykorzystania miejsc noclegowych łącznie we wszystkich turystycznych obiektach noclegowych wyniósł 39,3% (najwyższy wskaźnik odnotowano w lipcu – ߣߠࡊߟࣸ࡮ࡑ ¡őǴȂƜɖɱˎƜ ʸˁȚǠǼǠࡊ ɖȫࡹ Stopień wykorzystania miejsc noclegowych dobnie jak rok wcześniej, odnotowano w zakładach uzdrowiskowych – 77,5%. Najniższe wykorzystanie W 2017 r. stopień wykorzystania miejsc noclegowych łącznie we wszystkich turystycznych obiektach ʸ ʀˁžǗ ȫŵǠƜǼʀőžǗ ȫŵɱƜɡʸȫʸőȚȫ ʸ ɱʀˁžˎȚǠʗ ߠߞߟߥ ɡࡑ ࡭ߤߟࡊߠࣸ࡮ࡊ žˎˁȂǠ ȫ 24,8 p.proc. mniej w porównaniu do | Wydanie specjalne ŚWIAT HOTELI noclegowych wyniósł 39,3% (najwyższy wskaźnik odnotowano w lipcu – ߣߠࡊߟࣸ࡮ࡑ ¡őǴȂƜɖɱˎƜ ʸˁȚǠǼǠࡊ ɖȫࡹ sierpnia, kiedy to stopień wykorzystania miejsc noclegowych w zakładach uzdrowiskowych wyniósł dobnie jak rok wcześniej, odnotowano w zakładach uzdrowiskowych – 77,5%. Najniższe wykorzystanie

Najwyższy stopień wykorzyɱʀőȚǠő ȔǠƜǴɱž ȚȫžȂƜǅȫʸˁžǗ odnotowano w zakładach Najwyższy stopień wykorzyʗˎƉɡȫʸǠɱǼȫʸˁžǗ – ߥߥࡊߣࣸ ɱʀőȚǠő ȔǠƜǴɱž ȚȫžȂƜǅȫʸˁžǗ odnotowano w zakładach ʗˎƉɡȫʸǠɱǼȫʸˁžǗ – ߥߥࡊߣࣸ

I kw.

wskaźniki w górę

2018 Turyści oraz udzielone noclegi w turystycznej bazie noclegowej

W pierwszych trzech miesiącach br., w porównaniu do I kwartału roku ubiegłego, widoczny był wzrost ogólnej liczby turystów korzystających z bazy noclegowej – o 7proc. oraz liczby udzielonych noclegów – o 8,2 proc. Jednocześnie zanotowano wzrost liczby turystów zagranicznych o 12,4 proc. oraz liczby pokoi przez nich wynajętych o 10,3 proc. Główny Urząd Statystyczny

100

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

W pierwszym kwartale 2018 roku w turystycznych obiektach noclegowych zatrzymało się 6,3 mln turystów, którym udzielono 15,8 mln noclegów. W analogicznym okresie roku poprzedniego z turystycznych obiektów noclegowych skorzystało 5,9 mln osób i udzielono 14,6 mln noclegów. W obiektach hotelowych (czyli w hotelach, motelach, pensjonatach i innych obiektach hotelowych) w I kwartale 2018 r. udzielono 10 mln noclegów (najwięcej w hotelach – 8,5 mln), zaś w pozostałych obiektach 5,8 mln (najwięcej w zakładach uzdrowiskowych – 2,4 mln i ośrodkach wczasowych – 1 mln). Udział noclegów udzielonych turystom krajowym w ogólnej liczbie udzielonych noclegów wyniósł 79,6 proc., przy czym w obiektach hotelowych wynosił on 73,1 proc., a w pozostałych obiektach niehotelowych 90,8 proc. Turyści zagraniczni

najchętniej zatrzymywali się w obiektach hotelowych, na które przypadło 83,6 proc. wszystkich noclegów udzielonych turystom zagranicznym. Na uwagę zasługuje fakt, iż udział noclegów udzielonych w hotelach stanowił aż 73,1 proc. ogółu noclegów udzielonych turystom zagranicznym. Porównując dane dotyczące udzielonych noclegów w I kwartale roku 2017 i 2018 (tabl. 1), zauważyć można wzrost liczby udzielonych noclegów, który ogółem wyniósł 8,2 proc. W obiektach hotelowych analizowanych łącznie zanotowano wzrost o 8,3 proc. W pozostałej bazie noclegowej wzrost liczby udzielonych noclegów wyniósł 8,1 proc. Podkreślić warto wysoki wzrost liczby noclegów udzielanych na kempingach i polach biwakowych (o 53,4 proc.) oraz w zespołach domków turystycznych (o 21,9 proc.). W okresie od stycznia do marca 2018 r. najwięcej noclegów – 3,1 mln – udzielono w województwie

BAZA NOCLEGOWA RAPORT

małopolskim, co stanowiło 19,7 proc. wszystkich udzielonych noclegów oraz w województwach: zachodniopomorskim (13 proc.), dolnośląskim (12,1 proc.) i mazowieckim (12 proc.). Najmniej noclegów udzielono w województwach opolskim (158 tys.), podlaskim (179,6 tys.) i lubuskim (203 tys.). Dla tych trzech województw udział w rynku świadczenia usług noclegowych wyniósł łącznie zaledwie 3,4 proc. wszystkich udzielonych noclegów. W stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego wzrost liczby udzielonych noclegów nastąpił w 12 województwach, największy w: łódzkim (o 14,9 proc.), zachodniopomorskim (o 13,6 proc.), małopolskim (o 12,8 proc.), śląskim (o 11 proc.) i podkarpackim (o 10,3 proc.). Spadek odnotowano w województwach:

opolskim (o 9,7 proc.), podlaskim (o 3,5 proc.), warmińsko-mazurskim (o 2,3 proc.) oraz lubuskim (o 2,2 proc.). Najwięcej turystów zagranicznych korzystało z turystycznej bazy noclegowej w województwach: mazowieckim (307,9 tys., co stanowiło 24,1 proc. ogółu turystów zagranicznych) oraz małopolskim (274,8 tys. – 21,5 proc.). Najwięcej noclegów udzielono turystom zagranicznym w województwach: małopolskim – 682,4 tys. (21,1 proc. ogółu noclegów udzielonych turystom zagranicznym), zachodniopomorskim (679,2 tys. noclegów – 21 proc.) oraz mazowieckim (619,8 tys. – 19,2 proc.). Warto podkreślić, że w pierwszym kwartale 2018 r. w województwach: małopolskim, mazowieckim i zachodniopomorskim koncentrowało się:

• 57,2 proc. turystów zagranicznych korzystających z turystycznych obiektów noclegowych; • 61,4 proc. noclegów udzielanych turystom zagranicznym.

w zakładach uzdrowiskowych – 73,7 proc. (w I kw. 2017 r. – 70 proc.).

Stopień wykorzystania miejsc noclegowych

Od początku stycznia do końca marca 2018 roku w obiektach hotelowych wynajęto 6,1 mln pokoi, z czego 1,7 mln turystom zagranicznym (w 2017 r. odpowiednio 5,7 mln i 1,5 mln). Tak samo jak w I kwartale poprzedniego roku, najwięcej pokoi wynajęto w hotelach (5,3 mln), w tym 1,5 mln turystom zagranicznym (w 2017 r. odpowiednio 4,9 mln i 1,4 mln). Stopień wykorzystania pokoi w hotelach, motelach, pensjonatach i innych obiektach hotelowych w I kwartale 2018 r. wyniósł 42,4 proc. (41,1 proc. w analogicznym okresie roku poprzedniego).

W okresie od stycznia do marca 2018 r. stopień wykorzystania miejsc noclegowych we wszystkich turystycznych obiektach noclegowych wyniósł 33,8 proc., był więc nieco wyższy niż w analogicznym okresie roku 2017 (32,1 proc.): w obiektach hotelowych wyniósł 34,2 proc. (w 2017 r. – 32,7 proc.), a w całej pozostałej niehotelowej bazie noclegowej – 33,2 proc. (w 2017 r. – 31 proc.). Najlepsze, pod względem wykorzystania miejsc noclegowych, wyniki w I kwartale 2018 r., odnotowano

Wynajęte pokoje oraz stopień ich wykorzystania w obiektach hotelowych

R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

101

wych, na które przypadło 83,6% wszystkich noclegów udzielonych turystom zagranicznym. Na uwagę zasługuje fakt, iż udział noclegów udzielonych w hotelach stanowił aż 73,1% ogółu noclegów udzielonych turystom zagranicznym. RAPORT BAZA NOCLEGOWA Wykres 1. Turyści korzystający i udzielone noclegi w I kwartale 2017 r. i 2018 r. Wykres 1. Turyści korzystający i udzielone noclegi w I kwartale 2017 r. i 2018 r. mln 6,0

5,2

4,6

5,0

5,3

5,1

5,2

4,9

4,0 3,0

1,8

2,0

1,9

2,2

2,1

1,0 0,0

styczeń

luty

turyści korzystający w I kw. 2017 r.

marzec

udzielone noclegi w I kw. 2017 r.

kw. 2018 r.w turystycznych udzielone nocleginoclegowych w I kw. 2018 r.w I kwartale Wykres 2.turyści Turyścikorzystający korzystającywzInoclegów obiektach 2017 r. ikorzystający 2018 r. Wykres 2. Turyści z noclegów w turystycznych obiektach noclegowych w I kwartale 2017 r. i 2018 r. Wykres 2. Turyści korzystający z noclegów w turystycznych obiektach noclegowych w I kwartale 2017 r. i 2018 r. tys. 2 500 tys. 2 500 Badanie statystyczne turystycznej bazy noclegowej jest prowadzone w cyklu miesięcznym z wykorzystaniem 2 000 formularzy KT-1. Badanie to dostarcza informacji o stanie i wykorzystaniu turystycznych obiektów noclegowych 2 000 posiadających 10 lub więcej miejsc noclegowych. Począwszy od danych za 2016 r., dane prezentowane są 1 500 z uwzględnieniem imputacji dla jednostek, które odmówiły udziału w badaniu. 1 500 1 000 1 1 000 500 500 0 styczeń luty marzec 0 styczeń luty marzec korzystający ogółem I kw. 2017 r. korzystający tur. zagr. I kw. 2017 r. korzystający ogółem I kw. 2017 r. korzystający tur. zagr. I kw. 2017 2018 2018 r. 1

korzystający ogółem I kw. 2018 r.

korzystający tur. zagr. I kw. 2018 r.

Wykres 3.korzystający Turyści korzystający z noclegów w hotelach I kwartale2017 2017 r. r. ii 2018 Wykres 3. Turyści z noclegów w hotelach w Iwkwartale 2018r.r. Wykres 3. Turyści korzystający z noclegów w hotelach w I kwartale 2017 r. i 2018 r. tys. 2 500 tys. 2 500 2 000 2 000 1 500 1 500 1 000 1 000 500 500 0 0

styczeń styczeń korzystający z hoteli I kw. 2017 r. korzystający korzystający zz hoteli hoteli II kw. kw. 2017 2018 r.r. korzystający z hoteli I kw. 2018 r.

102

luty luty

marzec marzec korzystający tur. zagr. z hoteli I kw. 2017 r. korzystający korzystający tur. tur. zagr. zagr. zz hoteli hoteli II kw. kw. 2017 2018 r.r. korzystający tur. zagr. z hoteli I kw. 2018 r.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne Wykres 4. Noclegi udzielone w turystycznych obiektach noclegowych w I kwartale 2017 r. i 2018 r.

korzystający z hoteli I kw. 2017 r.

korzystający tur. zagr. z hoteli I kw. 2017 r.

korzystający z hoteli I kw. 2018 r.

NOCLEGOWA korzystający tur. zagr.BAZA z hoteli I kw. 2018 r. RAPORT

Wykres 4. Noclegi udzielone w turystycznych obiektach noclegowych w I kwartale 2017 r. i 2018 r. Wykres 4. Noclegi udzielone w turystycznych obiektach noclegowych w I kwartale 2017 r. i 2018 r.

tys. 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0

styczeń

luty

marzec

udzielone noclegi I kw. 2017

udzielone noclegi tur. zagr. I kw. 2017

udzielone noclegi I kw. 2018

udzielone noclegi tur. zagr. I kw. 2018

2 Wykres 5. Noclegi udzielone w hotelach w I kwartale 2017 r. i 2018 r.

Wykres 5. Noclegi udzielone w hotelach w I kwartale 2017 r. i 2018 r. tys. 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0

styczeń

luty

marzec

udzielone noclegi I kw. 2017 r.

udzielone noclegi tur. zagr. I kw. 2017 r.

udzielone noclegi I kw. 2018 r.

udzielone noclegi tur. zagr. I kw. 2018 r.

Porównując dane dotyczące udzielonych noclegów w I kwartale roku 2017 i 2018 (tabl. 1), zau| ŚWIAT HOTELI 103 Wydanie specjalne ważyć można wzrost liczby udzielonych noclegów, który ogółem wyniósł 8,2%. W obiektach ho-

W no

ważyć można wzrost liczby udzielonych noclegów, który ogółem wyniósł 8,2%. W obiektach hotelowych analizowanych łącznie zanotowano wzrost o 8,3%. W pozostałej bazie noclegowej wzrost liczby udzielonych noclegów wyniósł 8,1%. Podkreślić warto wysoki wzrost liczby noclegów udzielanych na kempingach i polach biwakowych (o 53,4%) oraz w zespołach domków RAPORT BAZA NOCLEGOWA turystycznych (o 21,9%).

notowano wzrost o 8,3%, a w pozostałej bazie noclegowej – o 8,1%

Tablica 1. Porównanie liczby udzielonych noclegów w turystycznych obiektach noclegowych

Tablica 1. Porównanie liczbywudzielonych w turystycznych obiektach noclegowych w I kwartale 2017 r. I kwartale 2017 r.noclegów i 2018 r. – według rodzaju obiektów i 2018 r. – według rodzaju obiektów 2017 r. TURYSTYCZNE OBIEKTY NOCLEGOWE

OGÓŁEM

2017 r. = 100

w tys. 14 587,0

15 787,8

108,2

9 262,5

10 031,1

108,3

hotele

7 813,6

8 488,8

108,6

motele

72,4

79,3

109,6

302,1

309,6

102,5

1 074,4

1 153,4

107,3

5 324,5

5 756,7

108,1

domy wycieczkowe

53,9

62,6

116,2

schroniska młodzieżowe

66,3 38,6

64,0 35,9

96,7 93,0

szkolne schroniska młodzieschroniska młodzieżowe żowe

166,7 38,6

160,5 35,9

96,3 93,0

szkolne schroniska młodzieośrodki wczasowe żowe

3 899,6 166,7

979,2 160,5

108,8 96,3

ośrodki wczasowe kolonijne

61,9 899,6

58,8 979,2

95,0 108,8

ośrodki szkoleniowo-wypoośrodki kolonijne czynkowe

498,1 61,9

505,8 58,8

101,5 95,0

ośrodki szkoleniowo-wypodomy pracy twórczej czynkowe

21,4 498,1

22,5 505,8

105,0 101,5

zespoły domków turystyczdomy pracy twórczej nych

40,2 21,4

49,0 22,5

121,9 105,0

zespoły domków turystyczkempingi i pola biwakowe nych

3,0 40,2

4,7 49,0

153,4 121,9

hostele i pola biwakowe kempingi

289,7 3,0

341,7 4,7

117,9 153,4

zakłady uzdrowiskowe hostele

2 289,7 241,8

2 395,8 341,7

106,9 117,9

pokoje gościnne zakłady uzdrowiskowe

2 436,8 241,8

474,5 2 395,8

108,6 106,9

kwaterygościnne agroturystyczne pokoje

69,6 436,8

78,5 474,5

112,7 108,6

pozostałe niesklasyfikowane kwatery agroturystyczne

436,9 69,6

523,3 78,5

119,8 112,7

pozostałe niesklasyfikowane

436,9

523,3

119,8

Obiekty hotelowe

pensjonaty inne obiekty hotelowe Pozostałe obiekty

104

2018 r.

W okresie od stycznia do marca 2018 r. najwięcej noclegów – 3,1 mln – udzielono w województwie małopolskim, co stanowiło 19,7% wszystkich udzielonych noclegów oraz w województwach: zachodniopomorskim (13,0%), dolnośląskim (12,1%) i mazowieckim (12,0%). okresie specjalne od stycznia do marca 2018 r. najwięcej noclegów – 3,1 mln – udzielono w wojewódzŚWIAT HOTELI | WWydanie Najmniej noclegów co udzielono w województwach opolskim (158,0noclegów tys.), podlaskim tys.) i twie małopolskim, stanowiło 19,7% wszystkich udzielonych oraz w(179,6 wojewódz-

W I kwartale 2018 r. najwięcej noclegów udzielono w województwie małopolskim – W kwartale 2018 r. najwięcej 3,1I mln noclegów udzielono w woje-

W I kwartale 2018 r. najwięce noclegów udzielono w województwie małopolskim – W I kwartale 2018 r. najwięce BAZA NOCLEGOWA RAPORT 3,1 mln twie małopolskim, co stanowiło 19,7% wszystkich udzielonych noclegów oraz w wojewódznoclegów udzielono w wojeNajmniej noclegów udzielono w województwach opolskim (158,0 tys.), podlaskim (179,6 tys.) i

twach: zachodniopomorskim (12,1%)wi rynku mazowieckim (12,0%). wództwie małopolskim – lubuskim (203,0 tys.). Dla tych(13,0%), trzech dolnośląskim województw udział świadczenia usług noclego3,1 mln wych wyniósł łącznie zaledwie 3,4% wszystkich udzielonych noclegów. Najmniej noclegów udzielono w województwach opolskim (158,0 tys.), podlaskim (179,6 tys.) i lubuskim (203,0 tys.). Dla tych trzech województw udział w rynku świadczenia usług noclego2. Porównanie liczby udzielonych noclegów w turystycznych obiektach noclegowych w I kwartale 2017 r. wych wyniósł łącznieliczby zaledwie 3,4% wszystkich noclegów. Tablica 2. Porównanie udzielonych noclegów udzielonych w turystycznych obiektach noclegowych w I kwar-

Tablica i 2018 r. – według województw tale 2017 r. i 2018 r. – według województw

Tablica 2. Porównanie liczby udzielonych noclegów w turystycznych obiektach noclegowych w I kwartale 2017 r. i 2018 r. – według województw Udzielone noclegi

WOJEWÓDZTWA

Udzielone noclegi I-III 2018

WOJEWÓDZTWA

I-III 2018

POLSKA

w tys. w tys.

% %

I-III 2017 = 100% 100,0

108,2

15 787,8 1 904,4

100,0 12,1

108,2 103,1

Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie

1 904,4 861,1

12,1 5,5

103,1 107,5

Lubelskie Kujawsko-pomorskie

377,0 861,1

2,4 5,5

108,5 107,5

Lubuskie

203,0

1,3

97,8

Łódzkie

520,0

3,3

114,9

Małopolskie

3 105,9

19,7

112,8

Mazowieckie

1 900,9

12,0

106,8

Opolskie

158,0

1,0

90,3

Podkarpackie

627,0

4,0

110,3

Podlaskie

179,6

1,1

96,5

Pomorskie

1 040,9

6,6

107,7

Śląskie

1 427,0

9,0

111,0

Świętokrzyskie

346,3

2,2

103,6

Warmińsko-mazurskie

402,5

2,5

97,7

Wielkopolskie

674,5

4,3

102,7

2 059,9

13,0

113,6

POLSKA Dolnośląskie

Zachodniopomorskie

15 787,8

I-III 2017 = 100%

4 4

W stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego wzrost liczby udzielonych noclegów nastąpił w 12 województwach, największy w: łódzkim (o 14,9%), zachodniopomorskim (o 13,6%), małopolskim (o 12,8%), śląskim (o 11,0%) i podkarpackim (o 10,3%). Spadek odnotowano w województwach: opolskim (o 9,7%), podlaskim (o 3,5%), warmińsko-mazurskim (o 2,3%) oraz lubuskim (o 2,2%). Tablica 3. Udział turystów zagranicznych w turystycznej bazie noclegowej w I kwartale 2018 r. – według województw

Wzrost liczby udzielonych noclegów w stosunku do tego samego okresu roku po przedniego wystąpił w 12 wo jewództwach

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

105

W stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego wzrost liczby udzielonych noclegów

RAPORT BAZA NOCLEGOWA nastąpił w 12 województwach, największy w: łódzkim (o 14,9%), zachodniopomorskim (o 13,6%), małopolskim (o 12,8%), śląskim (o 11,0%) i podkarpackim (o 10,3%). Spadek odnotowano w województwach: opolskim (o 9,7%), podlaskim (o 3,5%), warmińsko-mazurskim (o 2,3%) oraz lubuskim (o 2,2%).

Wzrost liczby udzielonych noclegów w stosunku do tego samego okresu roku poprzedniego wystąpił w 12 województwach

Tablica 3. Udział turystów zagranicznych w turystycznej bazie noclegowej w I kwartale 2018 r. – według województw Tablica 3. Udział turystów zagranicznych w turystycznej bazie noclegowej w I kwartale 2018 r. – według województw

Noclegi udzielone turystom zagranicznym

Turyści zagraniczni WOJEWÓDZTWA w tys. POLSKA

w tys.

1 276,3

100,0

3 228,1

100,0

111,0

8,7

247,2

7,7

Lubelskie Kujawsko-pomorskie

26,2 17,5

2,1 1,4

41,2 44,1

1,3 1,4

Lubelskie Lubuskie

26,2 28,8

2,1 2,3

41,2 61,7

1,3 1,9

Lubuskie Łódzkie

28,8 40,1

2,3 3,1

61,7 113,8

1,9 3,5

Łódzkie Małopolskie

40,1 274,8

3,1 21,5

113,8 682,4

3,5 21,1

Małopolskie Mazowieckie

274,8 307,9

21,5 24,1

682,4 619,8

21,1 19,2

Mazowieckie Opolskie

307,9 9,7

24,1 0,8

619,8 18,7

19,2 0,6

Opolskie Podkarpackie

9,7 32,9

0,8 2,6

18,7 63,6

0,6 2,0

Podkarpackie Podlaskie

32,9 24,5

2,6 1,9

63,6 34,8

2,0 1,1

Podlaskie Pomorskie

24,5 92,9

1,9 7,3

34,8 246,2

1,1 7,6

Pomorskie Śląskie

92,9 82,7

7,3 6,5

246,2 192,3

7,6 6,0

Śląskie Świętokrzyskie

82,7 6,2

6,5 0,5

192,3 15,8

6,0 0,5

Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie

6,2 18,3

0,5 1,4

15,8 38,6

0,5 1,2

Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie

18,3 55,8

1,4 4,4

38,6 128,7

1,2 4,0

Wielkopolskie Zachodniopomorskie

55,8 146,9

4,4 11,5

128,7 679,2

4,0 21,0

Zachodniopomorskie

146,9

11,5

679,2

21,0

Dolnośląskie

Najwięcej turystów zagranicznych korzystało z turystycznej bazy noclegowej w województwach: mazowieckim (307,9 tys., co stanowiło 24,1% ogółu turystów zagranicznych) oraz małopolskim (274,8 tys. – 21,5%). Najwięcej noclegów udzielono turystom zagranicznym w województwach: Najwięcej turystów zagranicznych korzystało z turystycznej bazy noclegowej w województwach: małopolskim – 682,4 tys. (21,1% ogółu noclegów udzielonych turystom zagranicznym), zachodmazowieckim (307,9 tys., co stanowiło 24,1% ogółu turystów zagranicznych) oraz małopolskim niopomorskim (679,2 tys. noclegów – 21,0%) oraz mazowieckim (619,8 tys. – 19,2%). (274,8 tys. – 21,5%). Najwięcej noclegów udzielono turystom zagranicznym w województwach: małopolskim – 682,4 tys. (21,1% ogółu noclegów turystommałopolskim, zagranicznym), zachodWarto podkreślić, że w pierwszym kwartale 2018 udzielonych r. w województwach: mazowiecniopomorskim (679,2 tys. noclegów – 21,0%)się: oraz mazowieckim (619,8 tys. – 19,2%). kim i zachodniopomorskim koncentrowało

106

Warto że w pierwszym kwartale 2018z r.turystycznych w województwach: małopolskim, mazowiec– 57,2%podkreślić, turystów zagranicznych korzystających obiektów noclegowych; kim i zachodniopomorskim koncentrowało się: – 61,4% noclegów udzielanych turystom zagranicznym. ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne – 57,2% turystów zagranicznych korzystających z turystycznych obiektów noclegowych;

Najwięcej turystów zagranicznych korzystało z turystycznej bazy noclegowej Najwięcej turystów zagraw województwach: mazonicznych korzystało z turywieckim i małopolskim stycznej bazy noclegowej w województwach: mazowieckim i małopolskim

1,5 mln turystom zagranicznym (w 2017 r. odpowiednio 4,9 mln i 1,4 mln).

BAZAi NOCLEGOWA RAPORThoteloinnych obiektach Stopień wykorzystania pokoi 3 w hotelach, motelach, pensjonatach wych w I kwartale 2018 r. wyniósł 42,4% (41,1% w analogicznym okresie roku poprzedniego). Wykres 6. Stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych w I kwartale 2017 r. i 2018 r.

Wykres 7. Stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych w I kwartale 2017 r. i 2018 r. % 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0

styczeń

luty I-III 2017

marzec I-III 2018

A R T Y K U Ł

P R O M O C Y J N Y

Podróż do świata kawy, marketingowe know-how i Mistrzowie Smaku To zapowiedź pierwszej odsłony programu wydarzeń, w których będzie można wziąć udział podczas tegorocznych targów Polagra Gastro i Invest Hotel.

argi Polagra Gastro i Invest lat Galeria Innowacji będzie in- marketingowej w Polsce, czyli hotelarzy. Tegoroczna edycja Hotel w Poznaniu to już spirowała kucharzy i restaurato- <HMC> Hotel Marketing Confe- odbędzie się pod hasłem Simtradycja, której wierni są rów szukających sprzętu, którego ply More…, czyli, jak tłumaczą tacy liderzy rynku jak na przykład użytkowanie daje wymierne koorganizatorzy, więcej wiedzy, Winterhalter, Rational, Komat, pokoi rzyści -w postaci oszczędności a tak z pewnością będzie, bo Stopień wykorzystania wyrażony w procentach – dla hoteli, moteli, pensjonatów i innych obiektów hoPrimulator czy Fameg. Co roku energii, przestrzeni roboczej, drugi dzień spotkania będzie telowych, wynika z porównania z porównania wynajętych pokoi do nominalnej liczby pokoi (suma liczby pokoi doprzygotowanych grona wystawców dołączają czy czasu. Natomiast dniu hote- działalności obiektu) miał charakter warsztatowy. dla turystów w każdym także nowe firmy, by zaprezen- larze i projektanci wnętrz Uczestnicy będą mogli wytować najnowsze rozwiązania będą mogli zapoznać się brać spośród 20 warszta7 dla profesjonalnej gastronomii z ofertą wyposażenia tów, w tym m.in. z zakresu i hoteli – wyposażenie sal restau- obiektów noclegowych marketingu i revenue maracyjnych, barów, kawiarni, pokoi m.in. w strefie Invest nagementu, i łazienek hotelowych, specjali- Hotel Showroom, ogląTargi Polagra Gastro i Instyczne urządzenia dla profesjo- dając gotowe aranżacje vest Hotel to wydarzenie nalnych kuchni, tekstylia hotelo- pokoi przygotowane z wyz dobrze wypracowaną forwe, elementy wystroju wnętrz, korzystaniem asortymentu mułą. Pozwala przedstawicielom czy wyposażenie ośrodków spa znajdującego się w ofercie wysektora HoReCa zaczerpnąć wie& wellness. stawców targów. dzy o nowych i naprawdę nietuPodczas tegorocznych targów Sektor hotelarski będzie zinkowych rozwiązaniach. nie zabraknie specjalnych stref miał możliwość wzięcia udzia- rence. W ubiegłym roku w wyWięcej informacji na www.popokazowych. Znana już od kilku łu w największej konferencji darzeniu udział wzięło 470 lagragastro.pl. Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

107

Rynek ocz operatoró GRUPA HOTELOWA ORBIS

o największa sieć hoteli w Polsce i w Europie Wschodniej, oferująca prawie 21 tys. pokoi w 128 hotelach. Orbis jest wyłącznym licencjodawcą marek AccorHotels w 16 krajach: w Bośni i Hercegowinie, Bułgarii, Chorwacji, Czarnogórze, Czechach, Estonii, na Litwie, Łotwie, w Macedonii, Mołdawii, Polsce, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i na Węgrzech. Hotele działają pod markami Sofitel, MGallery by Sofitel, Pullman, Novotel, Mercure, ibis, ibis Styles i ibis budget. Rozpoznawalne na świecie marki gwarantują jakość usług w hotelach o zróżnicowanym standardzie, od luksusowych pięciogwiazdkowych po ekonomiczne, jednogwiazdkowe. Od 1997 roku Orbis jest notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W 2017 roku Orbis znacząco rozwinął swoją sieć otwierając osiem nowych hoteli (w formule asset-light, tj. na podstawie umowy franczyzy lub zarządzania), oferujących 650 pokoi i wchodząc na dwa nowe rynki: Serbii oraz Bośni i Hercegowiny. Wzmocnił także obecność w regionie poprzez podpisanie 13 kolejnych umów (1,6 tys. pokoi). Grupa kontynuowała również realizację własnych inwestycji: ibis Vilnius Center (164 pokoje) i ibis Styles Warszawa Centrum (179 pokoi), które przyjmą pierwszych gości w drugiej połowie 2018 roku. Pozwoli to spółce

108

wypracować dodatkowe zyski w najlepszych lokalizacjach. Wspierając rozwój Grupy w regionie Orbis powiększył portfolio o nową, dodatkową markę aparthoteli Adagio. Dzięki działaniom podjętym w zakresie rozwoju i zarządzania aktywami, portfel hoteli jest bardziej zdywersyfikowany i wyważony, nie tylko pod względem geograficznym, ale również operacyjnym. W 2017 roku, w celu dalszego zwiększenia efektywności zrealizowano sześć transakcji wykupu nierucho-

mości hotelowych na Węgrzech i przeprowadzono szereg modernizacji w hotelach położonych w kluczowych lokalizacjach, m.in.: Novotel Poznań Centrum, Novotel Kraków City West, Mercure Budapest City Center, Mercure Budapest Buda, MGallery Praha Old Town. Dodatkowo, przeznaczono środki na podniesienie standardu obiektów

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

funkcjonujących w Grupie, podwyższenie poziomu bezpieczeństwa, ochrony przeciwpożarowej oraz nakłady w obszarze IT. Wartość nakładów inwestycyjnych przeznaczonych na projekty w ubiegłym roku wyniosła ponad 620 mln zł. W pierwszym półroczu 2018 r. przychody spółki osiągnęły dużą dynamikę. Na dobre wyniki wpłynął przede wszystkim poziom średniej ceny (ADR), który wzrósł o +5,2 proc. w ujęciu like-for-like w porównaniu z pierwszą połową 2017 r. Wskaźnik frekwencji utrzymuje się na stabilnym poziomie. Orbis odnotował silny wzrost wskaźnika RevPAR na wszystkich kluczowych rynkach: w Polsce (+4,6 proc.), na Węgrzech (+8,4 proc.) oraz w Czechach (+4,8 proc.). Zarządzanie aktywami i rozwój portfela hotelowego Grupy jest ważnym filarem jej strategii. Grupa kontynuuje działania mające na celu wzrost jej udziału w rynku oraz koncentrację inwestycji na najważniejszych rynkach regionu. W połowie lipca 2018 roku zakończyła się budowa hotelu ibis Vilnius Center na Litwie, którego oddanie do użytkowania zaplanowane jest na III kwartał br., a w pierwszych dniach lipca 2018 roku dokonano zakupu

hotelu Mercure Unirii w Bukareszcie, który przed transakcją był zarządzany przez rumuńską spółkę należącą do Grupy – Accor Hotels Romania s.r.l. Ponadto, w pierwszym półroczu kontynuowana była budowa hotelu ibis Styles Warszawa Centrum, którego otwarcie przewidziane jest na koniec 2018 roku. W pozostałych hotelach należących do Grupy, sukcesywnie przeprowadzane są modernizacje dostosowujące przestrzeń hotelową do wymogów gości. W celu rozwoju działalności na szybko rosnącym rynku hoteli apartamentowych, w pierwszym półroczu 2018 roku Grupa Orbis podpisała pierwszą umowę zarządzania dla marki Adagio w Krakowie. Otwarcie aparthotelu planowane jest w 2021 roku. Dążąc do optymalizacji portfela hoteli, Orbis skupia swoją uwagę na wysoko rentownych inwestycjach, realizując jednocześnie transakcje sprzedaży i franczyzy zwrotnej hoteli o niestrategicznym znaczeniu dla Grupy. Ponadto, w celu wyeliminowania kosztów związanych z leasingiem, Grupa planuje w 2018 roku wykupić z leasingu hotel Century Old Town Prague – MGallery by Sofitel zlokalizowany w Czechach. Orbis kontynuuje również rozwój w oparciu o model „asset light”. W pierwszym półroczu 2018 roku otwarto pięć nowych hoteli na podstawie wcześniej podpisanych umów franczyzy

i zarządzania, powiększając sieć o ponad 600 nowych pokoi w czterech krajach regionu: w Polsce – ibis Styles Warszawa City, na Węgrzech – ibis Styles Budapest Airport, w Słowenii – ibis Styles Maribor City Center i Mercure Maribor City Center i w Macedonii – Mercure Tetovo. W pierwszym półroczu 2018 roku podpisanych zostało również kolejnych 12 umów zarządzania i franczyzy na hotele zlokalizowane w sześciu krajach (łącznie 1,5 tys. pokoi). Umowy tego rodzaju wzmacniają obecność marek hotelowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej bez konieczności inwestowania własnego kapitału w budowę i utrzymanie hoteli.

IRENEUSZ WĘGŁOWSKI WICEPREZES ORBIS PREZES IGHP W ostatnich 12 miesiącach na rynku usług hotelowych nadal panowała sprzyjającą koniunktura. Co prawda dynamika wzrostu przychodów w niektórych regionach kraju nie jest już taka jak dwa czy trzy lata temu, ale większość hoteli wciąż notuje przyrosty RevPAR. Hotelarzy dodatkowo cieszy fakt, że w coraz większym stopniu ma na to wpływ średnia cena. To ważna zmiana, zwłaszcza w kontekście powszechnych kłopotów z zatrudnieniem, co przy rosnącej frekwencji powoduje większą intensywność pracy i wzrost związanych z tym kosztów działalności hoteli. Trwająca dobra koniunktura w gospodarce ma też istotny wpływ na decyzje inwestycyjne w naszej

branży. Coraz więcej hoteli powstaje w miejscach, które jeszcze kilka lat temu inwestorzy i deweloperzy uważali za mało atrakcyjne. Wykorzystywane są nowe możliwości budowania hoteli wszędzie tam, gdzie warunki działania wspiera rosnący popyt. Ale rynek poszerza się nie tylko geograficznie. Wiele obiektów się rozbudowuje, zwiększa swoją atrakcyjność i zdobywa przewagę poprzez modernizacje oraz tworzenie dodatkowej oferty dla zaspokojenia rosnących wymagań gości. Nadal relatywnie tanie i dostępne są kredyty bankowe, a korzystanie z innych form finansowania (np. formuła condohotelu) wzbogaca ofertę dla inwestorów w naszej branży. Decyzje inwestycyjne należy jednak rozpatrywać w długim horyzoncie czasowym. Dlatego warto w tym kontekście przeanalizować również nowe rozwiązania technologiczne, które mają zastosowanie nie tylko podczas rezerwacji pokoi hotelowych, ale wiele z nich wkracza w obszar obsługi gości, interaktywnej komunikacji, dostarczania rozrywki czy też multimedialnych rozwiązań przy organizacji spotkań i konferencji. Nowe technologie zmieniają naszą rzeczywistość, również tę w zakresie usług, a umiejętne stosowanie dostępnych na rynku rozwiązań zwiększa szansę na efektywną działalność. Reasumując, branża hotelowa nadal ma się dobrze, a jej przyszłość zależy od sytuacji gospodarczej kraju i mądrości inwestorów przy rozważaniu decyzji o budowie nowych obiektów.

R E K L A M A

zami ów

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

109

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

ZDROJOWA INVEST & HOTELS

o rodzinna grupa dewelopersko-hotelarska, będąca pionierem na rynku condo hoteli w Polsce. W portfolio holdingu znajduje się aktualnie 11 obiektów. Sieć zarządza w sumie 1,25 tys. pokojami i apartamentami oraz daje zatrudnienie ponad 1 tys. osobom. Obłożenie średnioroczne w obiektach Zdrojowa Hotels przekracza 70 proc., a w wysokim sezonie sięga 100 proc. Grupa wpisała w swoją strategię rozwoju troskę o środowisko oraz wspieranie wydarzeń kulturalnych w ramach programów: Zdrojowa Art oraz Zdrojowa Eco Friendly. Największą realizowaną inwestycją Zdrojowej jest kompleks Baltic Park w Świnoujściu. Została już oddana pierwsza część zespołu – Baltic Park Molo z dwoma budynkami apartamentowymi oraz Radisson Blu Resort – pierwszy 5-gwiazdkowy hotel w kurorcie. Kolejny etap tego największego kompleksu na Wybrzeżu to Baltic Park Fort – planowane otwarcie wrzesień 2018. Przy głównej promenadzie kurortu powstają dwa budynki apartamentowe ze 130 jednostkami mieszkalnymi, częściowo z widokiem na morze. Na początku 2018 rozpoczęły się prace budowlane Forest Ski Hotel & Resort w Szklarskiej Porębie. Projektanci z renomowanej pracowni Grupa 5 Architekci uwzględnili wyjątkowość ukształtowania terenu oraz walory otaczającej przyrody. Dzięki takiemu podejściu awangardowe budynki będą jednocześnie idealnie współgrać z naturą, zapewniając gościom niezapomniane widoki i wypoczynek w otoczeniu lasu, przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska. Prowadzone są również prace nad kolejnym 4-gwiazdkowym w Kołobrzegu. H2O Hotel**** z 209 pokojami i aquaparkiem zostanie otwarty latem 2020 roku, a umowy z właścicielami jednostek condo zostaną podpisane aż do 2050

110

roku. W sumie oferta Zdrojowej powiększy się o ponad 450 pokoi do 2020 roku. Zupełnie nowym projektem funkcjonującym w ramach rodzinnej grupy jest startup VacatonClub™, który oferuje wynajem apartamentów w Hotelowym Standardzie™. Jest to unikatowe połączenie niezależności, jaką daje wynajęcie apartamentu i pobytu w ekskluzywnych hotelach. VacationClub™ zapewnia gościom bezpłatny dostęp do basenu, siłowni czy Kids Clubu oraz możliwość wykupienia posiłków w restauracji czy zabiegów Wellness w partnerskich czteroi pięciogwiazdkowych hotelach.

JAN WRÓBLEWSKI ZAŁOŻYCIEL I WSPÓŁWŁAŚCICIEL Dobre wyniki za 2017 rok oraz pierwsze półrocze 2018 bez wątpienia napawają optymizmem, ale nie można zapominać, że koniunktura nie trwa wiecznie. Chociaż intensywny rozwój turystyki jest zauważalny, to dynamika wzrostu liczby udzielonych noclegów w Polsce spadła w ostatnim roku z ok. 10 do 5 proc. Tysiące nowych miejsc noclegowych może wpłynąć na stabilizację czy nawet spadek średniej ceny za noc, szczególnie w dużych miastach lub kurortach, w których rynek jest już nasycony. Właściwy cykl realizacji hotelu, od zakupu gruntu poprzez projektowanie i budowę po otwarcie, to cztery-pięć lat. Zatem budowany teraz obiekt będzie

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

prawdopodobnie funkcjonował w zupełnie odmiennych realiach ekonomicznych. Nowi inwestorzy

powinni zweryfikować swoje biznesplany i zawarte w nich czynniki ryzyka prowadzenia hotelu. Hotelarz przyszłości musi być zarówno marzycielem, strategiem, jak i kontrolerem finansowym. Kilkanaście już lat temu Zdrojowa Invest & Hotels tworzyła rynek condo w Polsce. W tym czasie można było doświadczyć zarówno boomu nieruchomościowego, jak i spowolnienia gospodarczego. Aktualna sytuacja przypomina ostatni okres szczytu z dużą liczbą projektów condohotelowych, po którym z rynku zniknęło większość graczy, często pozostawiając po sobie problemy. Głównym czynnikiem ryzyka był wówczas brak doświadczenia w hotelarstwie i przerzucanie zarządzania na podmioty zewnętrzne, żeby odciąć się od odpowiedzialności za obietnice. Do tego dochodziły nietrafione lokalizacje. Dzisiaj jest więcej niuansów: pewne doświadczenie czy pozornie atrakcyjne lokalizacje. Przede

wszystkim to jednak niedopasowany do rynku program i funkcje obiektów, które będą przegrywały z innymi na rynku. Kolejnym ryzykiem są oszczędności w wykonawstwie, które doprowadzą do konieczności szybszej rewitalizacji, również apartamentów. Wszystko to sprawia, że w takich przypadkach stopy zwrotu mogą być zagrożone. Weryfikacja deweloperów i poszczególnych projektów nastąpi dopiero jak zostaną wybudowane, a hotel będzie działał może nawet przez kilka lat. Zawsze jednak rynek w końcu mówi – sprawdzam. Warto też podkreślić, że sektor condo powstał w kurortach ponieważ ok. 20 proc. klientów kupuje je na własne potrzeby wypoczynkowe, stąd grupa docelowa większa niż w dużych miastach. Ponadto, np. w Warszawie czy Gdańsku, w najbliższych latach powstaną tysiące pokoi hotelowych (niekoniecznie w condo), które mogą zmienić równowagę konkurencyjną. Aktualne inwestycje tego typu w całej Polsce przyciągają potencjalnych kupujących dość często wysokimi stopami zwrotu – powyżej 6 proc., co może być ryzykowne. Natomiast klienci ostatnio większą wagę przywiązują do obietnic finansowych, niż merytorycznej analizy projektów. Nieraz należy sobie zadać pytania dlaczego inwestor oferuje tak dużo. Może projekt nie jest wystarczająco atrakcyjny? Tymczasem Zdrojowa realizuje niektóre projekty z własnych środków, gdy finansowanie condo może być zbyt drogie.

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

GRUPA NOSALOWY DWÓR

o polska grupa kapitałowa zajmująca się budową, sprzedażą i zarządzaniem obiektami hotelarskimi (również w systemie condo). Przez ostatnie 18 lat działalności wypracowała sobie renomę zarówno jako profesjonalny operator hotelowy, jak i odnoszący sukcesy deweloper. Pod zarządem Grupy wkrótce będzie 550 pokoi hotelowych w Zakopanem. Większość z nich znajduje się w Nosalowy Dwór Resort & SPA, kompleksie o unikatowej w skali Polski infrastrukturze noclegowej, rekreacyjnej i konferencyjnej. Resort jest obecnie jednym z wiodących obiektów konferencyjno-hotelowych w naszym kraju, pozwalając na kompleksową organizację spotkań i konferencji dla nawet największych grup – zawsze w najwyższym standardzie. Dzięki umiejętnie wykorzystanemu zapleczu prowadzone przez Nosalowy Dwór hotele otrzymały m.in. prestiżowe nagrody MP Power Venue 2016 i 2017 w kategoriach „Kongres” i „Multivenue”. Grupa Nosalowy Dwór to także profesjonalny zespół łączący specjalistów w dziedzinach nieruchomości, architektury, inżynierii budowlanej, finansów i hotelarstwa. Realizowane przez nią inwestycje łączą długoterminową rentowność z pięknym i nowatorskim designem. Za każdą stoi przemyślany biznesplan, znajomość lokalnych realiów i konsekwentnie realizowana strategia. Projekty te idealnie wpisują się w lokalny krajobraz i historię miejsca, zachowując przy tym nowoczesność formy oraz wysoką jakość wykonania i użytych materiałów – doskonałym przykładem jest najnowsza inwestycja Grupy, 150-pokojowy Nosalowy Park Luxury Hotel & SPA położony w sercu Zakopanego. Dalsze projekty Nosalowego wiążą się z Zakopanem i jego

bezpośrednią okolicą, ale wychodzą też poza. Zespół, know-how i pozyskane zaufanie Inwestorów dają Grupie doskonałą podstawę do realizacji projektów na terenie całej Polski. Aktualnie Grupa Nosalowy Dwór zarządza czterema obiektami, przede wszystkim w standardzie czterech i pięciu gwiazdek, w sumie dysponując 400 pokojami. Wkrótce do portfolio Grupy dołączy kolejny obiekt – Nosalowy Park Luxury Hotel & SPA (150 pokoi). Budowa Nosalowy Park Luxury Hotel & SPA rozpoczęła się w drugiej połowie 2017 roku. Położony w samym centrum zimowej stolicy Polski, hotel ten zachwyca połączeniem stylistyki zabytkowej „Villi Marilor” z 1905 roku z nowoczesnym designem – wszystko to przy użyciu materiałów najwyższej jakości. Hotel będzie dysponował kompletnym zapleczem w standardzie 5*. Nosalowy Park został w całości skomercjalizowany w systemie condo, nabywcami prawie wszystkich jednostek byli dotychczasowi inwestorzy Nosalowego Dworu. Komercjalizacja miała miejsce na bardzo wczesnym etapie budowy obiektu i zakończyła się w niespełna pół roku. Oddanie obiektu planowane jest na czwarty kwartał 2019 roku. Grupa ma obecnie w przygotowaniu trzy prestiżowe inwestycje w topowych lokalizacjach, zarówno w segmencie apartamentowo-hotelowym, jak i mieszkalnym – wszystkie z nich będą w pierwszej kolejności ogłoszone w gronie obecnych inwestorów Grupy Nosalowy Dwór, którzy zawsze jako pierwsi

otrzymują informację o nowych projektach. Nosalowy prowadzi również rozmowy o dalszych inwestycjach w prestiżowych lokalizacjach miejskich i pobytowych w całej Polsce. W jej flagowym obiekcie – Nosalowy Dwór Resort & SPA – Grupa rozpocznie wkrótce gruntowną renowację i rebranding zaplecza spa, tworząc własną markę spa nawiązującą do filozofii mindfulness oraz relaksu w pełni zgodnego z naturą. Otwarcie pierwszego salonu Spa Nosalowego Dworu przewidziane jest na czwarty kwartał 2018 roku.

WIKTOR WRÓBEL PREZES ZARZĄDU Na rynku hotelarskim obserwujemy w dalszym ciągu dobrą koniunkturę, a ostatnie lata należą do rekordowych. Niemniej,

w i doczny już teraz znaczący wzrost kosztów (przede wszystkim pracowniczych, ale także mediów czy usług zewnętrznych) ma negatywny efekt na marże, ponieważ nie przekłada się jeszcze na analogiczny wzrost cen za usługi hotelowe czy towarzyszące. Na domiar

złego, obserwujemy też sporą konkurencję dla polskich hoteli pobytowych wśród destynacji zagranicznych, a także w dalszym ciągu dużą wrażliwość polskiego gościa na cenę usługi, co niestety skutkuje rywalizacją o niego jedynie poziomem cenowym (a nie np. jakością czy zakresem usług). Na pewno broni się rynek MICE, gdzie przy odpowiedniej jakości usług i infrastrukturze możliwe są dalsze wzrosty. Podmioty takie jak Nosalowy Dwór Resort & SPA, ze swoim doskonałym zapleczem konferencyjnym, będą w stanie koniunkturę MICE-ową wykorzystać także w roku 2019 i 2020. Szersze trendy na rynku hotelowym wiążą się również z postępującą profesjonalizacją (wynikającą chociażby z coraz większej liczby hoteli sieciowych), co może doprowadzić do problemów u mniejszych czy gorzej zarządzanych obiektów. Do tego obserwujemy też wysyp obiektów w systemie condo, które często oferują nierealnie wysokie stopy zwrotu bez inwestycji w dodatkową infrastrukturę. Często są też położone w trudnych lokalizacjach i nie mają profesjonalnych operatorów. Takie nieprzemyślane inwestycje mogą wkrótce rozczarować nabywców lokali. Na powstawanie nowych obiektów wpłyną na pewno rosnące skokowo koszty inwestycyjne – może to doprowadzić do zwiększenia udziału w nowych inwestycjach hoteli w segmencie trzygwiazdkowym lub nawet (w perspektywie dwóch-trzech lat) przystopować tempo powstawania nowych obiektów.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

111

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

INTERFERIE

nterferie to działająca od 25 lat największa na Dolnym Śląsku sieć ośrodków wypoczynkowych i hoteli funkcjonujących w najatrakcyjniejszych polskich kurortach. Obiekty Interferie promują aktywny wypoczynek, połączony z profilaktyką zdrowia i do tej pory gościły już ponad 8 mln gości. Grupa Interferie obejmuje obiekty należące do spółki akcyjnej Interferie, położone w Kołobrzegu, Ustroniu Morskim, Dąbkach, Świeradowie-Zdroju i Szklarskiej Porębie, a także czterogwiazdkowy, komfortowy hotel w Świnoujściu, należący do spółki z o.o. Interferie Medical SPA. Łącznie oferuje 2 tys. miejsc noclegowych. Obiekty należące do grupy Interferie są znanymi i polecanymi miejscami aktywnego wypoczynku, a także organizacji szkoleń, spotkań biznesowych i konferencji, dlatego z roku na rok zwiększa się liczba klientów przyjeżdżających

do obiektów Interferie. Nasze obiekty zyskują także uznanie branży. W 2017 Interferie otrzymało certyfikat członkostwa Izby Gospodar-

rehabilitacyjno-leczniczych, związanych z uprawianiem sportu, pobytowo-żywieniowych. W 2017 r. poniesiono nakłady inwestycyjne (inwestycje rozwojowe, modernizacyjne i odtworzeniowe) w wysokości 5,014 tys. zł.

Spółka Interferie bacznie obserwuje zmieniające się potrzeby klientów i gruntownie analizuje tendencje rynku. W długoterminowej strategii spółki zapisany został dalszy rozwój dedykowanych ofert wzbogaconych o usługi rehabilitacyjne, spa, a przede wszystkim aktywnego wypoczynku – tak w górach, jak i nad morzem. W związku z rozwojem turystyki rodzinnej planowane jest także poszerzenie oferty typu Fun&Family we wszystkich obiektach grupy Interferie. Pierwszą gruntowną modernizację przejdzie Interferie Sanatorium Uzdrowiskowe Argentyt w Dąbkach, które już wkrótce stanie się największym i najnowocześniejszym obiektem sanatoryjnego wypoczynku dla rodzin z dziećmi w Polsce. Grupą

docelową tego obiektu, podobnie jak innych, będą zarówno pacjenci ze skierowaniem z NFZ, jaki i klienci pełnopłatni. Zespół obiektów w Dąbkach ma umożliwić łączenie kuracji leczniczych z zabawą i rozwojem dzieci, a jednocześnie zapewniać możliwość poprawy zdrowia i wypoczynku dla dorosłych opiekunów. Z kolei w Interferie Chalkozyn w Kołobrzegu w najbliższym czasie spółka planuje zmianę profilu ośrodka na zbliżony do obecnego modelu Interferie Medical SPA w Świnoujściu. Zamiarem spółki jest także stopniowe rozszerzenie oferty medical o zabiegi specjalistyczne. Korzystne prognozy makroekonomiczne, w połączeniu z rosnącą liczbą turystów oraz wzrost zamożności społeczeństwa pozwalają optymistycznie patrzeć w przyszłość w perspektywie kolejnego roku. Jednakże rosnąca podaż obiektów noclegowych na rynku, silna konkurencja na wielu płaszczyznach, rynek pracy zmieniający się na korzyść pracownika oraz rosnąca inflacja mogą skutkować spowolnieniem w branży w najbliższym czasie. Mimo oddziaływania wielu czynników na hotelarstwo, czasem trudnych do przewidzenia, prognozy dla branży są wciąż optymistyczne w nadchodzących miesiącach.

Katowice (wcześniej Easy Angelo Katowice) nowy wygląd zyskały lobby i bar. W Vienna House Easy Cracow wyremontowane zostały wszystkie pokoje, a na rok przyszły planowany jest remont części wspólnej – lobby, restauracji i baru oraz sal konferencyjnych. W przyszłym roku również Vienna House Amber Baltic Miedzyzdroje zyska nowe oblicze – generalna renowacja obejmować będzie zarówno pokoje, jak i części wspólne. Hotele marki Vienna House to obiekty miejskie, biznesowe

i kurorty, charakteryzujące się ekskluzywnym designem i własnym, wyjątkowym charakterem. Linia Vienna House Easy to grupa stylowych hoteli o swobodnej, nieformalnej atmosferze i prostym, świeżym wystroju. W 2018 r. sieć zainaugurowała trzecią markę: R.evo, która podkreśla nowy styl życia i czasowość pracy. W Vienna House liczy się odkrywanie, zdobywanie nowych doświadczeń oraz znajdowanie piękna w prostocie życia. Największa grupa hotelarska Austrii

PIOTR SOSIŃSKI PREZES ZARZĄDU

czej Hotelarstwa Polskiego, co pomoże w jeszcze lepszym stopniu tworzyć hotelarstwo w Polsce. W latach 2018-2022 spółka zamierza inwestować w rozbudowę istniejącej bazy celem zwiększenia poziomu obłożenia w ciągu całego roku, uzyskania lepszych wyników finansowych, poszerzenia bazy oraz satysfakcji gości/pacjentów wraz z podnoszeniem standardów usług:

VIENNA HOUSE

ienna House to największa austriacka sieć hotelowa, która zarządza aktualnie 33 obiektami w ośmiu europejskich państwach, funkcjonującymi pod markami Vienna House oraz Vienna House Easy. W Polsce Vienna House jest właścicielem i zarządcą hoteli Vienna House Andel’s Lodz, Vienna House Amber Baltic Miedzyzdroje, Vienna House Easy Cracow i Katowice oraz najemcą Vienna House Andel’s Cracow. Szósty obiekt – Vienna House

112

Mokotow Warsaw – zostanie otwarty na początku 2019 r. W 2018 r. hotele Vienna House w Polsce przeszły szereg renowacji. Vienna House Andel’s Cracow otworzył dwa nowe outlety gastronomiczne: restaurację Mavericks Cracow, która łączy kuchnię kalifornijską ze swobodą Słonecznego Stanu oraz Bar Smok, stawiający na autorskie koktajle i inspirujące przekąski. Wyremontowano również lobby, a w przyszłym roku odświeżone zostaną pokoje. W Vienna House Easy

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

jest miejscem na coworking oraz integrację, restauracje stawiają na wysoką jakość potraw ze składników od lokalnych dostawców, a nowe technologie i kreatywne rozwiązania konferencyjne wyróżniają obiekty na rynku spotkań. Vienna House jest zarejestrowaną marką Vienna House Capital, która jest spółką zależną tajskiej firmy U City. Vienna House Capital związana jest też od 2017 r. umową joint venture z tajską grupą Absolute Hotel Service (AHS). Vienna House planuje ekspansję nie tylko na rynku europejskim, ale również w Azji. W Polsce sieć ciągle poszukuje nowych możliwości i lokalizacji pod nowe hotele, m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu czy Trójmieście. Firma zatrudnia obecnie 2,4 tys. pracowników w ośmiu krajach. www.viennahouse.com

KATARZYNA NIEZGODA DIRECTOR OF BUSINESS DEVELOPMENT Rynek hotelarski w 2018 r. jest w bardzo dobrej kondycji i wszystko wskazuje na to, że ta dobra passa nie skończy się w tym roku. 90-procentowe obłożenie w niektóre dni tygodnia w hotelach w dużych miastach pokazuje, że polski rynek hotelarski nie jest jeszcze nasycony i jest miejsce na nowe inwestycje. I rzeczywiście w najbliższym czasie jest planowanych dużo otwarć. Eksperci szacują, że w 2018 i 2019 r. w samej Warszawie przybędzie ok. 4 tys. pokoi, a we Wrocławiu aktualnie buduje się 15 nowych hoteli z 1,4 tys. pokojami. Ten boom na rynku sprawia, że branża staje się coraz bardziej konkurencyjna i wymaga od istniejących obiektów elastyczności oraz modyfikacji ofert. Trend wzrostowy w hotelarstwie jest też związany z rosnącą branżą spotkań, która według IBTM Trends Watch Report 2017 jest jedną z najszybciej rozwijających się gałęzi światowej gospodarki. W hotelach Vienna House w Polsce klienci konferencyjni stanowią 12-35 proc. ogółu gości, co pokazuje znaczenie tej branży dla obiektów naszej sieci. Wśród nowych trendów w polskim hotelarstwie warto również zwrócić uwagę na stawianie na ofertę dla rodzin z dziećmi, rozwijanie stref coworkingowych oraz wykorzystanie nowych technologii. W Vienna House wszystkie te trendy znajdują odzwierciedlenie w naszej podstawowej ofercie: kids concept, lobby jako najważniejsza część hotelu, lokalne składniki potraw czy mobile concierge – mobilny asystent podróży – to DNA naszej propozycji dla gości indywidualnych i biznesowych.

R E K L A M A

posiada i prowadzi hotele mające własny charakter, ale kierujące się tymi samymi wartościami i jednym wspólnym celem: zachwycaniem gości. Misją Vienna House jest bycie dobrym gospodarzem, dzielenie się wiedzą dotyczącą lokalnych sekretów oraz dbanie o komfort gości. W hotelach Vienna House lobby

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

113

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

NAT POLSKIE HOTELE I OŚRODKI WYPOCZYNKOWE

półka NAT jest właścicielem dziewięciu, trzygwiazdkowych hoteli NAT oraz siedmiu ośrodków wypoczynkowych w Polsce. Misja firmy brzmi: „Jako sieć hoteli NAT jesteśmy synonimem aktywnego, zdrowego i komfortowego wypoczynku w wyjątkowych lokalizacjach w kraju. Dla naszych gości tworzymy hotele, do których chętnie się wraca!”.

w naszym hotelu*** NAT w Beskidach, a dokładniej w Ustroniu, gdzie powstaje basen z kompleksem saun oraz dwie pełnowymiarowe i klimatyzowane sale konferencyjne z profesjonalną ofertą dla spotkań biznesowych. Plano-

latem i zimą na spędzanie czasu z rodziną oraz skorzystania z naszego Hotelu***NAT (Ogrodzisko) w Wiśle. Stacja Narciarska Cienków oraz Hotel*** NAT (Ogrodzisko) tworzą jeden kompleks wypoczynkowy promowany przez nas sloganem: „Hotel na stoku, a śnieg 100 dni

wane inwestycje na przyszły rok to na pewno kategoryzacja obiektu w Piwnicznej Zdrój , dzięki któremu będziemy posiadać, aż 10 hoteli*** NAT. Zostaną rozpoczęte także prace projektowe, zezwolenia na budowę dla jednego z obiektów nadmorskich sieci NAT. Posiadamy również Stację Narciarską Cieńków w Wiśle, gdzie sezon zimowy 2017/18 możemy uznać za bardzo udany. W lecie zapraszamy do skorzystania z Kolei Linowej i przespacerowanie się Pętlą Cieńkowską. Idealne miejsce

KLAUDIUSZ SLEZAK DYREKTOR DS. MARKETINGU

w roku”. Oferując dziewięć hoteli*** NAT o łącznej liczbie pokoi ponad 800 oraz siedem ośrodków o łącznej liczbie pokoi ponad 600, jesteśmy bardzo konkurencyjną firmą, która dąży do osiągnięcia swoich wyznaczonych celów. NAT to również zespół ludzi pracujących z pasją i ogromnym zaangażowaniem, który stara się udowodnić, że wypoczynek w Polsce może

W roku 2017-2018 pracowaliśmy nad promocją marki NAT, która była jednocześnie promocją naszych t r z y gwiazdkowych hoteli, tworzących sieć NAT. Jednym z działań była produkcja oraz prezentacja w mediach społecznościowych oraz na stronie NAT filmów reklamowych promujących Hotele*** NAT nad Bałtykiem. Zobaczyło je kilkadziesiąt tysięcy osób i zebrały bardzo dobre recenzje od internautów. Zachęceni sukcesem przygotowujemy kolejną edycję filmów prezentującą nasze obiekty znajdujących się w Beskidach i Tatrach. Możemy pochwalić się, że rok 2017 był rekordowy pod względem sprzedaży, która wzrosła aż o 12 proc. w stosunku do roku poprzedniego. Planujemy w tym roku jeszcze poprawić ten bardzo dobry wynik.

hoteli działających w sieci Accor. W październiku 2017 r. portfolio grupy DeSilva powiększyło się o ibis w Zabrzu, a w sierpniu br. o Mercure Cieszyn i ibis Style Bielsko Biała. Od początku ubiegłego roku trwa proces modernizacji i remontów nowo zakupionych obiektów. Do tej pory na nowo zaaranżowano

i zmodernizowano części wspólne w Mercure Jelenia Góra (recepcja, lobby, sale konferencyjne, basen), przeniesiono i na nowo wyposażono recepcję i lobby w Mercure Opole. Trwa sukcesywny remont pokoi w Mercure Częstochowa (wraz z nową salą fitness) oraz w obiektach prowadzonych pod własną

RAFAŁ KINCER DYREKTOR DS. OPERACYJNYCH W ubiegłym roku wyremontowaliśmy obiekt w Bukowinie Tatrzańskiej, który już obecnie stał się trzygwiazdkowym hotelem NAT. To obiekt nawiązujący do tradycji Podhala i spełniający najwyższe standardy wyposażenia oraz obsługi. Położony w samym sercu Bukowiny Tatrzańskiej w pobliżu basenów termalnych i wyciągów narciarskich. Jest to idealne miejsce na wypoczynek czy też spotkanie biznesowe. Możemy także poszczycić się nową Restauracją Tatradycja z widokiem na Tatry. Menu to nowatorskie podejście do tradycyjnych produktów lokalnych. Komponowane jest adekwatnie do pory roku. Autorskie dania szefa kuchni pokazują, jak nowocześnie i wykwintnie można wykorzystać i podać regionalne specjały z Podhala. Równocześnie jesteśmy w trakcie realizacji dużego projektu

być udany. Rezultaty tej pracy potwierdza pół miliona osób rocznie będących naszymi stałymi klientami.

HOTELE DESILVA

otele DeSilva powstały w 2006 roku. Wraz z otwarciem pierwszego hotelu Desilva spółka rozwija się w oparciu o cztery marki własne (Desilva Premium, Desilva, Desilva INN, by Desilva,) oraz wpisujące się w strategię rozwoju i synergię biznesową

114

sieci, marki Accor – Mercure i ibis.

IWONA DONIMIRSKA DYREKTOR SPRZEDAŻY I MARKETINGU Od 2016 roku DeSilva realizuje program zwiększenia portfolio marek, którego efektem jest zakup

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

marką w Piasecznie i Katowicach. W sierpniu tego roku rozpoczął się także remont w ibis Zabrze, którego celem jest modernizacja i nowa aranżacja lobby oraz recepcji. Jest to pierwszy remont tego obiektu od otwarcia. Na przełomie roku, Hotele DeSilva planują otwarcie kolejnego obiektu prowadzonego w formule „by Desilva”, tym razem w Malborku. Na koniec roku 2018 Grupa DeSilva będzie posiadać w portfolio 17 hoteli zlokalizowanych w 15 lokalizacjach, dysponujących 1635 pokojami oraz 79 salami konferencyjnymi.

PIOTR KWIATKOWSKI DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY Zastanawiając się, o czym warto powiedzieć przy okazji tegorocznej publikacji „Rynek Hotelarski w Polsce – Raport” wydawanej przez Świat Hoteli, spojrzałem w moje kom e n t a rze z lat ubiegłych. I ponownie należy z pełnym przekonaniem powiedzieć, że 2017 rok był kolejnym bardzo udanym dla branży hotelowej w Polsce. Potwierdzają to wskaźniki. Według danych opublikowanych przez GUS, stopień wykorzystania pokoi w obiektach wyniósł w 2017 r. 48,9 proc. Spośród korzystających z obiektów najwięcej osób – 20,9 mln zatrzymało się w hotelach (o 1,3 mln więcej niż w 2016 r.), udzielono 83,9 mln noclegów (o 5,7 proc. więcej niż w 2016 r.), w tym turystom zagranicznym – 16,7 mln (o 7,2 proc. więcej niż w roku ubiegłym). Z kolei według danych publikowanych przez STR, które uwzględniają także średnie ceny i wskaźnik RevPAR, ten ostatni wzrósł na wszystkich najważniejszych rynkach hotelowych w Polsce, zarówno dzięki lepszemu

obłożeniu, jak i wzrostowi średnich cen, choć ich relacja w poszczególnych miastach była różna. Są jednak miasta, w których dynamika wzrostu RevPAR wyraźnie zmniejszyła się (Warszawa), a nawet zanotowały spadek (Gdańsk), co w dużej mierze było podyktowane znaczną nową podażą hoteli. Średnia dla całego kraju to wzrost Rev PAR o 8 proc. W większości miast wzrósł popyt zarówno ze strony gości krajowych, jak i zagranicznych, segmentu korporacyjnego, jak i turystycznego. Nadal dynamicznie rozwija się sektor MICE, który jest jednym z istotniejszych „kół zamachowych” rozwojowych hotelarstwa. Nawiązując do wspomnianej podaży, w ostatnich latach co roku oddawano do użytku średnio 100 nowych hoteli. Na koniec

2017 r. funkcjonowało w Polsce 2,54 tys. hoteli, tj. o ponad 3 proc. więcej niż w 2016 r. Rozwój podaży jest jednak bardzo nierównomierny w skali kraju. Dominują Warszawa i Gdańsk, o których już wspomniałem wyżej, ale inne duże miasta oraz rejony atrakcyjne turystycznie, tak w górach, jak i nad morzem, również „odrabiają” zaległości. Inaczej ma się sprawa z mniejszymi miastami czy też rejonami o mniejszej atrakcyjności turystycznej. Zgodnie z aktualnymi informacjami STR, liczba nowych pokoi w realizacji stanowi 14 proc.

istniejącej bazy, co oznaczałoby ok. 17 tys. pokoi! Przy okazji rosnącej podaży hoteli warto wspomnieć o dynamicznie rozwijającym się krótkotrwałym najmie w ramach tzw. gospodarki współdzielenia (sharing economy). Z uwagi na społeczny aspekt gospodarki współdzielenia, wskazane jest rozgraniczenie najmu okazjonalnego od profesjonalnego świadczenia usług hotelarskich. Mogłoby ono polegać na ustaleniu limitów, w ramach których krótkotrwały najem nie byłby traktowany jako działalność gospodarcza. Ich przekroczenie z kolei powinno oznaczać, że wynajmujący świadczy usługi hotelarskie i konieczność rejestracji działalności gospodarczej. Przede wszystkim jednak działalność

w ramach krótkotrwałego najmu nie powinna zagrażać bezpieczeństwu gości i uczciwej konkurencji. Zarówno osoby prywatne, jak też przedsiębiorcy, którzy wynajmują mieszkania, apartamenty lub domy turystom na krótkie pobyty, powinni stosować się do tych zasad. Wpływ na dynamiczny rozwój biznesu hotelowego miała, jak zawsze, dobra kondycja, wciąż rozwijającej się ponad przeciętnie w skali Europy, polskiej gospodarki. Zdecydowana część popytu na usługi hotelowe generowana jest (i będzie) przez gości korporacyjnych. Nie bez znaczenia ma

także rodzimy popyt indywidualny w celach turystycznych. Większość hotelarzy w miejscowościach rekreacyjnych jednoznacznie wskazuje na efekt programu 500+. Perspektywy rozwoju nadal wydają się pozytywne. Potwierdzają to wyniki za pierwsze pięć miesięcy 2018 r. Powołując się ponownie na dane STR, nie wskazują one może już na dwucyfrowe wzrosty RevPAR w stosunku do analogicznego okresu ur., ale nadal tak dla całej Polski, jak i dla poszczególnych rynków dużych miast jest „na plusie”: 1-2 proc. w Warszawie i Gdańsku, 5-7 proc. w Katowicach, Wrocławiu i Łodzi oraz 10 proc. i więcej w Lublinie i Krakowie a nawet 14 proc. w Poznaniu. Ogółem RevPAR wzrósł o 5 proc. Do wyniku tego przyczynił się zarówno wzrost obłożenia o 1,6 proc., jak i wyższa o 3,3 proc. średnia cena. Polska to duży rynek, wciąż rosnący popyt wewnętrzny, atrakcyjne możliwości rozwoju, dogodna lokalizacja, coraz lepsze połączenia z całą Europą i światem, jak i infrastruktura transportowa w kraju, wykwalifikowani i wykształceni pracownicy. To wszystko przyczynia się do wzmocnienia segmentu zarówno podróży służbowych, jak i turystycznego, a inwestorzy doceniają potencjał Polski. Jak zawsze jednak, trudno jest prognozować cokolwiek, nawet przy, jak się wydaje, nadal mocnych podstawach polskiej gospodarki, w obliczu dynamicznej sytuacji politycznej na świecie. W komentarzu sprzed czterech lat „martwiłem” się problemami Unii Europejskiej w związku z groźbą wystąpienia Grecji. Dwa lata temu faktem stał się Brexit. Dzisiaj jesteśmy być może w przededniu globalnej wojny celnej. Od przeszło roku ekonomiści „wieszczą” bliższą lub dalszą korektę/recesję gospodarczą. Liczę, że te prognozy nie staną się samospełniającymi przepowiedniami, i za rok o tej samej porze będziemy mogli nadal cieszyć się z kolejnego dobrego roku dla polskiego hotelarstwa.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

115

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

DOBRY HOTEL

o trójmiejski operator zarządzający obiektami hotelowymi i gastronomicznymi. Spółka rozpoczęła działalność w 2004 roku w Sopocie, by po blisko 15 latach zbudować portfolio zawierające najbardziej atrakcyjne, turystyczne destynacje w kraju. Obiekty znajdują się w największych miastach w Polsce – logo Dobrego Hotelu widnieje, m.in. w Gdańsku, Poznaniu, czy Krakowie. Jest też w najchętniej wybieranych miejscowościach wypoczynkowych, tj. Mikołajki, Sopot oraz Zakopane. Przez lata firma zdobywała zaufanie dziesiątek tysięcy gości i ugruntowała stabilną pozycję na rynku hotelarskim, która pozwala na podejmowanie nowych inwestycji. Już niedługo w portfolio Dobrego Hotelu pojawią się Warszawa i Wrocław. Ostatnie lata to dla Dobrego Hotelu czasy przyspieszonego rozwoju. Sieć postanowiła stale rozszerzać swój zasięg, czego dowodem jest udana ekspansja poza znany do tej pory rejon Trójmiasta. Jesienią 2017 roku na potwierdzenie planów otwarty został pięciogwiazdkowy Hotel Unicus Palace, który stanął w samym sercu królewskiego Krakowa – zaledwie 300 metrów od Rynku Głównego. Tuż przy obiekcie powstała też zarządzana przez DH restauracja Trattoria Degusti, oferująca tradycyjne dania kuchni włoskiej. Dołączanie nowych obiektów to jeden z elementów rozwoju

116

sieci. Drugi, to modernizacja i podnoszenie standardu w hotelach zarządzanych do tej pory. Takiemu zabiegowi poddano pod koniec zeszłego roku Best Western

Plus A r kon Park Hotel. Dzięki działaniom gdański obiekt nastawiony na gości biznesowych otrzymał kolejną, czwartą gwiazdkę standaryzacyjną. W nowy rok firma weszła z biznesowym impetem i utrzymanym kursem na realizację założonych celów. Kolejnym Dobrym Hotelem został zlokalizowany w Zakopanem, czterogwiazdkowy Hotel Aquarion. Główną atrakcją tego otwartego w lutym obiektu jest bezpośrednie połączenie z Aqua Parkiem Zakopane. Dzięki niemu goście mogą dotrzeć do największych wodnych atrakcji Tatr po krótkim spacerze specjalnie wyznaczonym korytarzem. W maju Dobry Hotel urósł z kolei o 11 pięter – wszystko za sprawą znajdującego się w centrum Poznania, trzygwiazdkowego Hotelu Altus. Na potrzeby tego

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

projektu dokonano gruntownej poważnej renowacji jednego z charakterystycznych wysokościowców przy ul. Św. Marcin. Budynek został wyburzony do samej konstrukcji, ale wewnątrz ponownie zapanował duch lat 60. i 70. – czasów świetności kompleksu, który znajduje się w odległości zaledwie 10-minutowego spaceru od Dworca Główn e g o , Starego Rynku i terenów Międzynarodowych Targów Poznańskich. Drugi kwartał br. zamknięto klamrą, którą stało się sierpniowe przejęcie luksusowego hotelu Mikołajki. Pięciogwiazdkowy obiekt zlokalizowany na Ptasiej Wyspie dysponuje 77 pokojami i 23 apartamentami. Wyjątkowe położenie sprawia, że będąc w jego wnętrzu możemy cieszyć się zapierającymi dech w piersiach widokami niemalże z każdego miejsca. Do wyboru pozostaje jedynie czy chcemy podziwiać panoramę Mikołajek, Cichą Zatokę, czy Jezioro Mikołajskie. Przed Dobrym Hotelem kolejne ekscytujące wyzwania! Pod koniec br. czeka nas otwarcie kolejnego obiektu. We Wrocławiu ruszy Best Western Premier Hotel City Center. Ten elegancki, czterogwiazdkowiec będzie znajdował się tuż obok Dworca Głównego PKP, w odległości zaledwie 15-minutowego spaceru od Rynku. Zlokalizowane przy nim przystanki autobusowe i tramwajowe pozwolą bezpośrednio dostać się do najważniejszych atrakcji

stolicy Dolnego Śląska, takich jak Hala Stulecia, Ogród Zoologiczny, czy Stadion Wrocław. Kolejną znaczącą inwestycją Dobrego Hotelu będzie obiekt w Warszawie, który stanie w bezpośrednim sąsiedztwie stacji metra Śródmieście.

LESZEK MIĘCZKOWSKI PREZES ZARZĄDU Dobry Hotel funkcjonuje w branży turystycznej od wielu lat, ale chyba jeszcze nigdy nie dało się zauważyć tak korzystnych trendów dla jej rozwoju. Stała rozbudowa infrastruktury drogowej i lotniczej w kraju sprawia, że nad Wisłę przybywa coraz więcej turystów. Hotelarstwo znajduje się na fali wznoszącej – od przeszło pięciu lat notuje cykliczny progres, wyrażany m.in. 6-8-procentowym wzrostem bazy noclegowej, tej z kolei przybywa w tempie szybszym niż obiektów handlowych. W ostatnich miesiącach zauważamy też ciekawe trendy wśród gości, którzy coraz chętniej na miejsce swoich podróży wybierają obiekty o wyższym standardzie. Wzrasta zainteresowanie luksusem, co stanowi frapujący przypadek i będzie wyznaczało kierunek rozwoju dla wielu sieci hoteli takich jak nasza. Do tej pory największą popularnością cieszyły się hotele trzygwiazdkowe, nasze doświadczenia wskazują, że ta tendencja będzie ulegała zmianie. Goście coraz częściej oczekują indywidualnego podejścia i to droga, którą hotelarstwo powinno podążać. Nadchodzące miesiące i lata będą czasem, w którym będziemy dbali o zwiększenie komfortu gości – już na etapie rezerwacji. Kluczem do sukcesu będzie wygoda zabukowania miejsca w obiekcie, szybkość tej akcji. W tym aspekcie widać duże pole do popisu dla branży, która powinna dążyć do dopracowania własnych kanałów rezerwacji i zachęcenia gości korzystnymi warunkami do direct bookingu.

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

SUN & SNOW

un & Snow to spółka zajmująca się wynajmem oraz sprzedażą apartamentów wypoczynkowych w najpopularniejszych polskich kurortach oraz miastach. Jesteśmy obecni na rynku od 10 lat i z roku na rok obserwujemy kolejne sukcesy marki. W tym roku otworzyliśmy też pierwsze zagraniczne biuro w Bansin, popularnej niemieckiej miejscowości turystycznej. Wszystkie obiekty zarządzane przez Sun & Snow mają świetną lokalizację. Położone są nad morzem, w górach, na Mazurach lub w dużych miastach, i stanowią świetną alternatywę dla tradycyjnych hoteli lub pensjonatów. Wypoczywają w nich turyści w różnym wieku oraz przedsiębiorcy podczas podróży służbowych. Nasze apartamenty dostosowano również do potrzeb czworonogów i do wybranych apartamentów można przyjechać z psem lub kotem. Obecnie posiadamy blisko 1,7 tys. apartamentów w 30 miejscowościach, co czyni nas największym profesjonalnym operatorem i tego typu firmą w kraju. Łącznie zarządzamy około 240 obiektami, w których znajduje się ponad 1,7 tys. apartamentów wypoczynkowych. Część z nich powstała pod marką własną Sun & Snow Resorts, w których można kupić apartamenty dla siebie i swojej rodziny w celach wypoczynkowych lub zarobkowych. Można także kupić lokal, przekazać go Sun & Snow w zarządzanie i zarabiać na jego wynajmie oraz wypoczywać w ustalonych terminach. Pod koniec zeszłego roku zakończyliśmy budowę ostatniego etapu Sun & Snow Resorts – Lipki Park Zakopane (w sumie 32 apartamenty), a przed sezonem wakacyjnym w ośrodku przekazaliśmy do użytku gości basen. Była to wyczekiwana atrakcja, z której można korzystać prawie przez cały rok. Na terenie Resortu

ukończyliśmy również budowę placu zabaw, który ucieszył naszych najmłodszych gości oraz ich opiekunów. W tym roku do sprzedaży wprowadziliśmy Sun & Snow Residence – Jastrzębia Góra. Projekt jest już wybudowany i obejmuje dwa budynki apartamentowe, w których zlokalizowanych jest 60 apartamentów. Inwestycja położona jest zaledwie osiem minut pieszo od plaży. Teren jest ogrodzony, pomiędzy budynkami zaprojektowano zielone patio. W apartamentach zapewniamy prywatność i domową atmosferę – zadbaliśmy o przytulny wystrój wnętrz oraz pełne wyposażenie. Do wykończenia części wspólnych użyte zostały w y s o kiej klasy materiały. Dodatkowym a t u t e m j e s t zaprojektowany basen z przesuwanym d a chem oraz plac zabaw dla dzieci, który znajduje się na terenie obiektu. Apartamenty na najwyższych piętrach mają tarasy z widokiem na morze, a na parterze zaprojektowano ogródki. Rewelacyjna jest także cena, najlepsza na całym wybrzeżu, już od 4,4 tys. zł za mkw. netto można stać się właścicielem apartamentu nad morzem. Na koniec roku 2018 planujemy też ukończenie inwestycji w Kołobrzegu. Zaledwie 450 metrów od plaży powstały dwa budynki aparthotelowe z atrakcyjną strefą relaksu. Goście będą mogli

korzystać z basenu oraz ekskluzywnej przestrzeni gastronomicznej z przestronnym tarasem. Obiekt obejmuje dwa budynki, a w nich 97 lokali o metrażach od 29 do 73 mkw. Aparthotel graniczy z obszarami Natura 2000. Zielona okolica oraz bezpośrednia bliskość morza to gwarancja niezwykłych widoków i możliwość błogiego relaksu. Realizujemy także inwestycję aparthotelową i apartamentową w Białce Tatrzańskiej. Sun & Snow Resorts – Białka Tatrzańska powstaje w pobliżu stoku narciarskiego Kotelnica i Termy Bania. Na terenie

inwestycji znajdzie się aparthotel z 41 apartamentami oraz 10 willi z apartamentami od 8 do 13 apartamentów. Metraże apartamentów zaczynają się już od 15, a kończą się przy 53 mkw. Wszystkie budynki będą utrzymane w duchu nowoczesnej architektury podhalańskiej. W każdym z budynków znajdować się będzie narciarnia oraz winda. Dla gości zaplanowaliśmy siłownię plenerową, miejsce na ognisko i grilla, a w aparthotelu salę bankietowo-konferencyjną, restauracja, kawiarnia i bar oraz mini spa z sauną i pokojami masażu, a dla dzieci i młodzieży pokoje zabaw. Na dniach będziemy oddawać trzeci etap inwestycji Sun & Snow Resorts – Szklarska Poręba. W budynku znajdować się będzie

123 apartamenty, basen i sauny. Sprzedaliśmy już blisko 80 proc. apartamentów. Dostępne są obecnie lokale od 27 do 53 mkw. Planowane są jeszcze dwa kolejne etapy inwestycji, w których powstanie zaplecze spa z basenami i lokale gastronomiczne.

WOJCIECH KONFEROWICZ DYREKTOR DS. SPRZEDAŻY I MARKETINGU INWESTYCJI DEWELOPERSKICH Od kilku lat polski rynek hotelarski rośnie w siłę z miesiąca na miesiąc. Podczas ostatniego roku powstało wiele nowych obiektów, które cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem ze strony turystów. Tendencję wzrostową zaobserwowaliśmy również na podstawie obłożenia w naszych apartamentach. Główny powód to coraz większe zainteresowanie zagranicznych turystów naszą częścią Europy oraz przywiązanie Polaków do wypoczywania w kraju. Polska ma wiele do zaoferowania gościom z zagranicy – z jednej strony coraz silniejsza gospodarka i wysoki standard usług, z drugiej – niezwykle piękna przyroda liczne zabytki i dobra infrastruktura przy stosunkowo niskich cenach. Coraz częściej odwiedzają nas turyści z Niemiec, Rosji, Ukrainy oraz Białorusi. Prognozy na nadchodzący rok są także bardzo optymistyczne. Właściciele obiektów wypoczynkowych stale poszerzają ofertę. Coraz więcej turystów decyduje się na wakacje w Polsce. Ogromna część zagranicznych klientów wraca do naszego kraju co roku, a i Polacy równie chętnie spędzają urlop w kraju. W tym roku weszliśmy na rynek niemiecki, gdzie otworzyliśmy pierwsze biuro Sun & Snow oferujące zarówno możliwość wypoczynku, jak i inwestowania w Polsce. Zależy nam także na rozwoju oferty apartamentów pod wynajem na terenie Niemiec. Niebawem planujemy uruchomić kolejne zagraniczne oddziały.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

117

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

BEST WESTERN HOTELS & RESORTS

est Western Hotels & Resorts z siedzibą w Phoenix (Arizona) jest prywatną marką hotelarską z globalną siecią 4,2 tys. hoteli w ponad 100 miejscach na całym świecie. Hotele sieci Best Western działają pod 11 markami, które są odpowiedzią na oczekiwania inwestorów i gości: Best Western, Best Western Plus, Best Western Premier, Vīb, GLō, Executive Residency by Best Western, BW Premier Collection by Best Western, BW Signature Collection by Best Western, a także niedawno uruchomionymi markami franczyzowymi SureStay Hotel by Best Western, SureStay Plus Hotel by Best Western, oraz SureStay Collection by Best Western. Działająca od ponad 70 lat Best Western udziela wsparcia logistycznego, sprzedażowego i marketingowego właścicielom hoteli ze swojej sieci, oferuje również wielokrotnie nagradzany system rezerwacji online i przez smartfony. W czerwcu 2017 r. hotel Best Western Kraków Old Town zakończył proces renowacji oraz zmian w zakresie aranżacji wnętrz i zaczął działać pod nową marką o wyższym standardzie – Best Western Plus. Położony w sercu dawnej stolicy Polski Best Western Plus Kraków Old Town znajduje się w kamienicy o pięknej eklektycznej fasadzie. Pod koniec czerwca ubiegłego roku otwarty został nowy obiekt – Best Western Hotel Mariacki, znajdujący się w Katowicach. To wyjątkowa inwestycja ulokowana w modernistycznej kamienicy, związanej na przestrzeni lat zarówno z hotelarskimi, jak i browarniczymi tradycjami miasta. Do sieci Best Western w kwietniu br. dołączył Hotel Edison w Baranowie. Jest to kameralny obiekt, położony nad Jeziorem Kierskim, w urokliwym otoczeniu przyrody i niewielkiej odległości od centrum Poznania (12 km)

118

oraz portu lotniczego Poznań-Ławica (4 km). W trzecim kwartale br. w portfolio sieci pojawił się Principe w Rzeszowie, który ruszył pod marką Best Western Premier. Znajduje się w ścisłym centrum miasta, blisko wszystkich atrakcji, takich jak okoliczne restauracje, kluby, centra handlowe, kina, teatry, galerie i muzea. Jego wnętrza charakteryzują wyjątkowy styl, lekkość architektury i bezkompromisowy design. W trzecim kwartale br. do sieci dołączy Best Western Premier City Center położony w centrum Wrocławia. Na jednej ze ścian budowanego hotelu powstanie mural, zaprojektowany przez studentkę Akademii Sztuk Pięknych, Katarzynę Radek.

Navy Hotel, Best Western Premier City Center) oraz jednego BW Premier Collection (Edison Park Hotel, BW Premier Collection) i jednego Sure Hotel by Best Western, Old Town.

SAIJA KEKKONEN DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCA NA FINLANDIĘ, KRAJE BAŁTYCKIE, POLSKĘ I ROSJĘ

Kolejnym trendem jest to, że goście poszukują spersonalizowanych doświadczeń, które będą spójne z ich zainteresowaniami i stylem. Hotele wybudowane według jednego szablonu są popularne wśród starszych pokoleń. Współczesne pokolenie żyjące w świecie mediów społecznościowych odkrywa niepowtarzalny styl

Polski rynek hotelarski cieszy się

Plany na przyszłość: W listopadzie 2017 r. sieć ogłosiła debiut nowej marki Sure Hotel by Best Western w Polsce. Sure Hotel by Best Western, Old Town zostanie otwarty w Poznaniu przy ulicy Paderewskiego 1 i przyjmie gości pod koniec 2020 roku. Do sieci Best Western dołączy nowo powstający obiekt w Poznaniu – Edison Park Hotel, BW Premier Collection. Otwarcie zaplanowane jest na koniec 2019 r. W maju br. sieć ogłosiła dołączenie do portfolio nowego obiektu, Best Western Premier Navy Hotel, którego otwarcie planowane jest na 2021 rok. Hotel zostanie wybudowany w Świnoujściu na zielonym pasie wybrzeża wyspy Uznam, nieopodal plaży na granicy Polski i Niemiec. W Polsce do sieci należy obecnie 19 hoteli, a w planach jest dołączenie kolejnych pięciu obiektów, w tym trzy Best Western Premier (Best Western Premier Principe, Best Western Premier

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

dobrą k o n d y c j ą i nieustannie się rozwija. Obserwujemy pewne globalne trendy, które będą miały również znaczenie dla Polski. Nasze domy stają się coraz bardziej zintegrowane technologicznie i podobnie jest z hotelami. Nowoczesne technologie łączą się z aranżacją wnętrz i ułatwiają gościom odpoczynek. Best Western Hotels & Resorts zdaje sobie sprawę z faktu, że szybki internet jest dziś kluczową usługą, dlatego oferuje go bezpłatnie w każdym z ponad 4,2 tys. hoteli na całym świecie.

i udogodnienia oferowane przez niezależne hotele. Zmienia się również podejście do podróży służbowych. Osoba wyjeżdżająca w celach biznesowych poszukuje obecnie innych doświadczeń. Nawet podczas jednodniowej wycieczki do nowego miejsca może wybrać się do popularnych restauracji, skorzystać z lokalnych atrakcji czy zwiedzić miasto. Tendencję tę można w dużej mierze przypisać pojawieniu się mediów społecznościowych i praktycznych aplikacji, takich jak TripAdvisor. Wiele osób podróżujących w interesach przedłuża nawet swój pobyt, dodając jeden dzień na prywatne zwiedzanie.

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

LARIS HOTELS GROUP

o największa sieć hoteli i aparthoteli w Krakowie. Firma zarządza dziewięcioma obiektami w Polsce oraz jednym w Czechach w Pradze. W swojej ofercie ma pokoje o standardzie od dwóch do czterech gwiazdek, strategicznie zlokalizowane w samym centrum miasta. Kilkanaście miesięcy temu, grupa rozszerzyła działalność noclegową o ofertę gastronomiczną. Śniadania, lunche i dania z karty serwuje gościom na ul. Miodowej, w Restauracji i Barze – Kazimir, a duże przyjęcia okolicznościowe takie jak: wesela, komunie, imprezy integracyjne – organizuje trzygwiazdkowy Hotel Garden Park w Wieliczce, posiadający salę konferencyjnobalową oraz duży ogród. Firma Laris powstała w 2005 roku otwierając Mały Kraków Aparthotel. Był on wówczas pierwszym i jedynym obiektem typu „aparthotel” w mieście, a portal „booking.com” sprzedawał tylko dziewięć obiektów w Krakowie! Grupa przez kolejne lata rozwijała się, powiększała i do połowy ubiegłego roku działała w obrębie średniej wielkości obiektów od dziewięciu do 40 pokoi. Jednak Larisowe know how dobrze sprawdza się teraz w Pradze w prawie 100-pokojowym hotelu, który dołączył do grupy w sierpniu 2017.

Pozytywne doświadczenia zza granicy dodają skrzydeł i siły do otwierania kolejnych obiektów. W tym roku firma wprowadzi na rynek kolejny pięknie położony przy Parku Bednarskiego czterogwiazdkowy hotel. Plaza Boutique, tak został nazwany hotel, mieści się w zabytkowej kamienicy z 1897, której okna wychodzą na Plac Niepodległości i zachowane mury stajni Józefa Piłsudskiego. Proces inwestycyjny trwał kilkanaście miesięcy, a w chwili obecnej trwają ostatnie formalności, rekrutacja, drobne dostawy, by jak najszybciej przyjąć pierwszych gości.

ANNA DRZYŻDŻYK CZŁONEK ZARZĄDU DYREKTOR ZAKUPÓW Inwestycja Plaza Boutique Hotel była największym projektem operacyjnym realizowanym przez Grupę Laris w ostatnim czasie. Jednakże co roku w budżecie rezerwowane są środki finansowe na odnawianie, odświeżanie, doposażanie pokoi. Główny zakres prac to przede wszystkim: odmalowywanie pomieszczeń,

wymiana wykładzin, łóżek, materacy i pościeli oraz drobniejsze wydatki na doposażanie kuchni i restauracji – tu rankingi popularności biją małe łyżeczki i szkło. Wymieniane są również meble

w restauracji, kanapy zastąpiono bardziej ustawnymi przy wieloosobowych grupach krzesłami. Wiosną tego roku Kazimir stworzył i kompleksowo wyposażył ogródek piwny przed wejściem do budynku restauracji, który latem wzbogacił o stanowisko z lodami, jakże zbawienne przy tegorocznych upałach. Firma Laris zatrudnia około 200 osób, w tym większość to pracownicy związani bezpośrednio z obsługą gości obiektów noclegowych i gastronomicznych. Grupa posiada około 10 stałych

dostawców, z którymi realizuje dostawy na bieżącą działalność obiektów oraz około 10, z którymi spotyka się przy większych projektach takich jak otwieranie nowego hotelu. Latami wypracowane relacje handlowe, pozwalają z czystym sumieniem polecić produkty tych firm innym nowopowstającym obiektom. Grupę Laris do maja 2018 r. odwiedziło o ponad 4,5 tys. gości więcej niż w tym samym okresie w roku ubiegłym. Obłożenie średnie dla grupy w pierwszej połowie 2018 wyniosło 77 proc., przy czym dziewiąty hotel dopiero został otwarty, dlatego zaniża statystyki. Jednak nie jest tylko kolorowo w biznesie hotelarskim. Ilość konkurencji rośnie i niestety będzie rosła. Kraków jest ciągle turystycznie i cenowo atrakcyjnym miastem dla przyjezdnych. Krótkoterminowy najem jest tak kuszący, że niemal każda kamienica, mieszkanie w centrum Krakowa przerabiana jest na apartamenty. W efekcie walka o klienta skupiona jest na obniżaniu cen, która nie pokrywa kosztów prowadzenia biznesu, o ile ktoś prowadzi go przestrzegając obowiązującego prawa. Cała nadzieja w urzędnikach. Oby udało się wprowadzić podobne regulacje, jak w innych europejskich miastach, które spowodują wyrównanie szans i reguł rynkowych.

siebie. Do Kolekcji Arche należy już dziewięć hoteli: Pałac i Folwark Łochów, Pałac Sieniawa k. Rzeszowa, Hotel Tobaco w Łodzi, Zamek Janów Podlaski, Hotel Puławska Residence w Warszawie, Arche Hotele w Siedlcach i Częstochowie, Hotel Koszary w Górze Kalwarii, Apartamenty hotelowe w Konstancinie – Jeziornie. Jeszcze w tym roku planowane jest otwarcie trzech kolejnych obiektów.

Najbliższe lata zapowiadają się jeszcze ciekawiej – Cukrownia Żnin, która jest w trakcie adaptacji na kompleks konferencyjno-wypoczynkowy z ponad 300 pokojami i apartamentami, spa & wellness oraz centrum konferencyjnym z największą salą o powierzchni 1360 mkw., dwa obiekty we Wrocławiu, w tym zabytkowy klasztor, Dwór Uphagena w Gdańsku, kolejne Koszary tym razem w Białymstoku,

GRUPA ARCHE

rupa Arche powstała poprzez rozwój firmy deweloperskiej Arche, która od roku 1991 świadczy profesjonalne usługi deweloperskie. Przez ten czas zrealizowano wiele interesujących projektów i inwestycji. Wśród najlepszych znajduje się między innymi: Osiedle Albatrosów na Ursynowie i Osiedle Woronicza w Warszawie. Łącznie wybudowano ponad 6 tys. domów

120

i mieszkań. Obecnie w ofercie sprzedaży znajdują się mieszkania w Piasecznie pod Warszawą oraz apartamenty w Warszawie w prestiżowych dzielnicach Wilanów i Mokotów, a także mieszkania i lofty na terenie osiedla Tobaco Park i inwestycji Matejki w Łodzi. Kolekcja Arche to polska sieć hoteli głównie w obiektach zabytkowych. Łączymy sprzeczności, ufamy wszystkim, zmieniamy

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

kompleks Kaliska w Łodzi, hotel w Pile. Poza działalnością deweloperską i hotelową Grupa Arche zarządza siecią restauracji Kuchnia za ścianą w Warszawie oraz Parkiem Handlowym w Siedlcach. Projekty Arche otrzymały wiele wyróżnień i nagród zarówno w branży deweloperskiej, hotelowej i gastronomicznej. Do końca bieżącego roku Grupa Arche będzie miała do zaoferowania w samej Warszawie już trzy hotele z 673 pokojami, a do tego nowy hotel w Lublinie oraz zmodernizowane Koszary. Największy hotel, jaki firma otworzy w ciągu swojej 27-letniej historii, to Arche Krakowska**** z 344 pokojami położonymi na ośmiu kondygnacjach. Goście będą mogli skorzystać z 15 sal konferencyjnych, 700 miejsc noclegowych, strefy wellness z sauną i siłownią, restauracji oraz lobby baru. Arche Krakowska**** będzie perełką wśród warszawskich nowych obiektów – urządzona nowocześnie, z wieloma

przeszkleniami, nowoczesnymi rozwiązaniami biznesowymi oraz pyszną kuchnią. Jeśli ktoś chciałby w Warszawie zatrzymać się na dłużej i woli przestronne apartamenty zamiast standardowego pokoju, ten pokocha hotel Arche Poloneza***. Dzięki swobodnie zaaranżowanej przestrzeni wspólnej, kameralnej restauracji, zielonemu lobby goście czują się tam wyjątkowo komfortowo i przytulnie. To obiekt, który pokochają rodziny mogące skorzystać z noclegu w wygodnych dwupokojowych apartamentach z aneksami. To również miejsce wybierane przez osoby przebywające w Polsce na kontraktach długoterminowych. Obiekt łączy w sobie opcję inwestycji w systemie condo, gości przyjmuje od 23 lipca. W październiku tego roku swoje drzwi otwiera Arche Lublin*** w systemie condo. Obiekt ten oferuje 132 pokoje, siedem sal

konferencyjnych, strefę wellness z sauną i fitness oraz restaurację i lobby bar serwujące dania kuchni regionalnej. To, co może najbardziej urzekać w Arche Lublin***, to położenie w zakolu rzeki Bystrzycy oraz przestronne tarasy na dachu i przy restauracji, które będą oddane do użytku gościom. Lubelska swieżynka ma również świetną lokalizację – 3 minuty pieszo od Starego Miasta, naprzeciwko parku wodnego. Od kwietnia działa hotel w Górze Kalwarii i oferuje gościom 82 pokoje, trzy sale konferencyjne i świetną lokalizację w centrum miasta. Hotel Koszary jest obiektem trzygwiazdkowym, a budynek jest zabytkiem z 1863 roku. W pokojach znajdują się „surowe” elementy wystroju m.in. nieotynkowane fragmenty ścian z cegieł, które gościom przypomną, iż przez przeszło wiek w budynku stacjonowało wojsko. Hotel powstał właśnie w miejscu dawnej siedziby wojskowego garnizonu, wcześniej zajmowanego przez ojców dominikanów. Koszary łączą historię z teraźniejszością, dają możliwość poczucia ducha zamierzchłych czasów w nowoczesnych wnętrzach, a industrialny,

loftowy styl wnętrz wpisuje się w aktualne trendy. Budynek został odrestaurowany zgodnie w wytycznymi konserwatora zabytków, co jest dodatkowym wyzwaniem – projekty takie są zwykle dużo trudniejsze i przeciętnie 50 proc. droższe, ale dają też dużo więcej satysfakcji.

MAGDALENA ŻELECH, DYREKTOR SPRZEDAŻY I MARKETINGU Obecna sytuacja na rynku hotelarskim jest dobra. Notujemy ciągłe wzrosty obłożenia, ale i liczbę powstających obiektów. Patrzymy z optymizmem w przyszłość, chociaż nie da się ukryć, że rynek zaczyna ulegać nasyceniu. Receptą i pomysłem na naszą Grupę jest unikalność każdego obiektu. Na koniec boomu hotelowego się nie zanosi. Polacy przemieszczają się coraz łatwiej i chętniej, firmy rosną, ale to nie zmienia faktu, że odbiorca jest coraz bardziej wymagający, świadomy oraz szukający nowych doznań. My stawiamy na dziedzictwo, wartości oraz oryginalność. Średniorocznie mamy ponad 300 mln zł sprzedaży. Rośniemy ok. 20 proc. rocznie jako całość. Grupa jest na dużym plusie.

FOCUS HOTELS

ocus Hotels to obecnie jedna z najszybciej rozwijających się polskich sieci. Obiekty charakteryzują się wysoką jakością świadczonych usług, przy zachowaniu umiarkowanych cen. Aktualnie w skład sieci wchodzi dziewięć hoteli w Gdańsku, Łodzi, Szczecinie, Bydgoszczy, Chorzowie, Inowrocławiu oraz Sopocie (z czego cztery działają pod marką Focus Premium), a kolejne trzy obiekty (Lublin, Poznań, Warszawa) są w trakcie budowy. Focus Hotels posiada także biuro handlowe w Bukareszcie, które odpowiedzialne jest za ekspansję i rozwój sieci na terenie Rumunii, Węgier, Czech oraz Słowacji.

Obiekty Focus jako miejskie hotele biznesowe, prezentują nowy standard w swojej kategorii. Każdy z nich posiada zaplecze konferencyjne wyposażone w wysokiej klasy sprzęt użytkowy, saunę oraz siłownię. Ich wyróżnikiem jest także darmowe Wi-Fi na terenie całego obiektu, nieograniczony dostęp do sauny i siłowni, kawa i kanapka na drogę gratis oraz bezpłatny nocleg dla dzieci i młodzieży do lat 18 w pokoju z rodzicami. Właścicielem spółki jest Grupa Kapitałowa Immobile, która notowana jest na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie od 2007 r. Założeniem strategicznym jej działalności jest ciągły

rozwój poprzez pozyskiwanie nowych podmiotów w ramach procesu akwizycji oraz maksymalne wykorzystanie potencjału każdej z posiadanych już spółek, w Polsce i zagranicą. GK Immobile skupia się na branżach o najlepszych perspektywach rozwoju oraz najwyższej rentowności. Posiada w portfelu spółki działające w przemyśle, hotelarstwie oraz developingu. Dywersyfikacja podmiotów w portfelu to odpowiedź na obecną sytuację gospodarczą oraz gwarancja stabilności i równowagi ekonomicznej.

ŁUKASZ PŁOSZYŃSKI WICEPREZES ZARZĄDU Pierwszy kwartał 2018 roku był kolejnym okresem dynamicznego wzrostu wyników Focus Hotels, w którym przychody całkowite osiągnęły poziom o 35 proc. wyższy

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

121

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

niż w analogicznym okresie roku 2017. Otwarty w kwietniu br. Focus Premium Sopot został dziewiątym hotelem sieci, w skład której wchodzą obiekty działające pod markami Focus Hotel oraz Focus Hotel Premium zlokalizowanymi w Gdańsku, Łodzi, Szczecinie, Bydgoszczy, Chorzowie oraz Inowrocławiu. Już w październiku br. do sieci dołączy hotel Focus Poznań. Nowoczesny obiekt oferował będzie gościom 94 pokoje oraz trzy sale konferencyjne. Na przełomie roku planowane jest otwarcie hotelu

Focus Premium Lublin, zlokalizowanego w samym centrum miasta. W hotelu znajdzie się 78 pokoi oraz pięć sal konferencyjnych. Natomiast w sierpniu tego roku ruszy budowa hotelu Focus Premium przy ulicy Woronicza w Warszawie. Hotel będzie posiadał 234 pokoje oraz centrum kongresowe o powierzchni 2 tys. mkw. We wrześniu 2017 spółka podjęła strategiczną decyzję o rozszerzeniu swojej działalności poza granicami Polski, w związku z czym otwarte zostało biuro w Bukareszcie, które jest odpowiedzialne za

pozyskiwanie projektów hotelowych na terenie Rumunii, Czech i Słowacji. Obecnie możemy zaobserwować rekordowy boom na rynku nieruchomości. Szczególnie dotyczy to segmentu mieszkaniowego oraz hotelowego. Tak duża liczba projektów wpłynęła znacząco na wzrost kosztów budowy, na które składają się rosnące koszty materiałów budowlanych, wynagrodzeń pracowników, a także rosnące ceny działek budowlanych. Obserwując bieżące wyniki rynków hotelowych w dużych miastach w Polsce, dotychczasowe

nowe otwarcia hoteli są rekompensowane stale rosnącą liczbą gości oraz wskaźników obłożenia i średniej ceny. Należy jednak zaznaczyć, że liczba i skala nowopowstających obecnie hoteli, condo hoteli oraz apartamentów na krótki wynajem, negatywnie wpłynie w najbliższych latach na wyniki hoteli, w szczególności na rynkach warszawskim, trójmiejskim oraz wrocławskim. Krzywa podaży przesunie się powyżej krzywej popytu co spowoduje nadwyżkę podaży, a w rezultacie doprowadzi do zaostrzenia konkurencji na rynku.

że kolejne liczne rozpoczną się, jak tylko zakończą się konieczne procedury administracyjne. W Polsce jest jeszcze dużo atrakcyjnych terenów, na których przydałoby się odpowiednie zaplecze noclegowe i infrastruktura turystyczna. Optymizm inwestorów dodatkowo wzmacnia fakt, że dotychczasowi właściciele apartamentów osiągają atrakcyjne stopy zwrotu (w zależności od lokalizacji od 4 proc. do 7 proc. w skali roku). Nieruchomości niezmiennie są najbardziej stabilną opcją długoterminowego inwestowania. Wynajem krótkoterminowy w miejscowościach turystycznych cieszy się dużą popularnością, a wynika to głównie ze zmiany preferencji stylu wypoczywania przez rodziny. Wypoczynek dla czteroosobowej rodziny w apartamencie wakacyjnym jest znacznie bardziej opłacalny i atrakcyjny niż spędzanie wspólnie wolnego czasu w hotelu. Wszystko wskazuje na to, że taka tendencja będzie się utrwalać – ludzie po prostu lubią czuć się jak u siebie i wypoczywać w komfortowych warunkach. Można się spodziewać, że w 2019 r. deweloperzy jeszcze

bardziej rozwiną skrzydła, a to za sprawą ustawy, którą media nazwały „lex deweloper”. Nasza spółka akurat nie cieszy się

KRISTENSEN GROUP

pecjalizuje się w budowaniu nieruchomości wakacyjnych. Dewelopera wyróżniają piękne lokalizacje, w jakich położone są jego inwestycje. Firma, mająca duńskie korzenie, rozpoczęła swoją działalność w Polsce od projektu Baltic Park w Świnoujściu. Do tej pory zrealizowała inwestycje na Mazurach (Osada Zamkowa w Pasymiu), a także w górach (Apartamenty pod Śnieżką w Karpaczu oraz Apartamenty Bukowa Góra w Wiśle). Łącznie w portfolio spółki znajduje się około 500 wybudowanych apartamentów. Pod koniec 2017 r. firma rozszerzyła swoją działalność i założyła spółkę kompleksowo zarządzającą wynajmem apartamentów wakacyjnych – ApartView. W tej chwili ApartView zarządza ponad 30 apartamentami w Wiśle, ale turyści mogą wynajmować również domy w Pasymiu czy lokale w Karpaczu. W drugiej połowie 2017 r. Kristensen Group oddał do użytku drugi etap inwestycji w Wiśle Apartamenty Bukowa Góra (75 apartamentów). Na zboczu góry Bukowej, na wysokości ponad 500 m n.p.m. wznoszą się nad miastem postmodernistyczne bryły budynków apartamentowych. Łącznie z pierwszym

122

etapem znajduje się w nich 119 apartamentów. Wszystkie lokale są sprzedane, wykończone ze smakiem i dbałością o szczegóły i można je wynajmować za pośrednictwem ApartView. Apartamenty mają od 30 do ponad 100 mkw., więc każdy może znaleźć wielkość odpowiednią dla siebie. Do każdego mieszkania przynależy miejsce parkingowe. Również w drugiej połowie 2017 r. Kristensen Group wspólnie z Dwell Well Development, które jest częścią Fundamental Group, powołał spółkę Holiday Investments. Firma będzie realizować projekt w Krynicy-Zdrój. Przygotowując nowe inwestycje, Kristensen Group w 2018 r. głównie koncentrował się na rozwijaniu ApartView. Jest prawdopodobne, że jeszcze w 2018 r. Kristensen Group wróci nad polski Bałtyk i rozpocznie we Władysławowie nowy projekt. Dodatkowo spółka będzie realizować kolejny projekt w Karkonoszach.

JACEK TWARDOWSKI PARTNER Rynek nieruchomości, w tym segment nieruchomości wakacyjnych, ciągle rośnie. Jeżdżąc po Polsce, widać rozpoczęte budowy, a z nieoficjalnych informacji wiadomo,

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

z tych rozwiązań prawnych, bo ustawa daje za dużo możliwości do nadużyć. Kristensen Group od samego początku swojego istnienia przywiązywał dużą wagę do otoczenia, dbania o przyrodę, spójności architektonicznej. Budujemy piękne projekty w wyjątkowych lokalizacjach, za które czujemy się odpowiedzialni. Pozostaje nam tylko mieć nadzieję, że inni deweloperzy też będą myśleć długoterminowo i nie połakomią się na łatwe rozwiązania, które mogą trwale zepsuć krajobraz naszych miast.

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

LOUVRE HOTELS GROUP QUBUS HOTEL

ouvre Hotels Group wraz z Jing Jiang Louvre Azja są liderem na międzynarodowym rynku hotelowym, z ponad 2,6 tys. hotelami w 54 krajach świata. Louvre Hotels Group jest spółką zależną Jin Jiang International Holdings Co., Ltd., należącą do pierwszej piątki największych grup hotelowych i turystycznych w Chinach. Cała Grupa Jin Jiang to 7,5 tys. hoteli i prawie 750 tys. pokoi. Na portfolio składa się szeroka gama hoteli, od jednej do pięciu gwiazdek, z historycznymi markami Louvre Hotels Group: Première Classe, Kyriad, Kyriad Direct, Campanile, Tulip Inn, Golden Tulip, Royal Tulip, pięcioma markami sieci Sarovar w Indiach, francuską marką Hôtels and Préférence i chińską marką Metropolo.

ADAM KONIECZNY DYREKTOR DS. ROZWOJU NA POLSKĘ I EUROPĘ WSCHODNIĄ W Polsce pod markami Louvre Hotels działa obecnie 18 obiektów. Jeszcze w tym roku otwarte zostaną dwa kolejne – Golden Tulip w Bielsku-Białej (88 jednostek) oraz Metropolo by Golden Tulip w Krakowie (220 pokoi). Hotel w Krakowie będzie się charakteryzował chińskim designem w stylu art deco. Po przejęciu Grupy Louvre, Jin Jiang zdecydował również, że marka Kyriad, zarezerwowana do tej pory głównie dla Francji i Indonezji, stanie się marką globalną. Będziemy ją rozwijać także w Polsce. Latem br. podpisana została umowa zarządzania na hotel w Katowicach, który będzie działał w formule

combo. Kyriad będzie posiadał 124 pokoje, a towarzyszący mu Premiere Classe 80 pokoi. Otwarcie planowane jest na I kwartał 2021. W planach mamy również remont najstarszego w Polsce hotelu Campanile w Katowicach wraz z wprowadzeniem do n i e g o n o w e j koncepcji. Rozbudowany ma być także hotel Premiere Classe w Warszawie. Patrząc w przyszłość, widzimy duży potencjał dla rozwoju naszych marek w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej. W związku z rosnącymi kosztami budowy inwestorzy będą się koncentrować na markach, które nie będą wymagać dużych nakładów inwestycyjnych, a jednocześnie zapewniać szybki zwrot z inwestycji. Dlatego widzę duże perspektywy dla naszej marki Premiere Classe. Podjęliśmy także decyzję o rozwoju naszej grupy w miejscowościach wypoczynkowych. Obserwujemy obecnie wysyp inwestycji, często realizowanych w systemie condo, które będą potrzebowały usług zarządzania lub będą zainteresowane franczyzą. W tych lokalizacjach chcemy rozwijać następujące marki: Royal Tulip 5*, Golden Tulip 4*, Tulip Inn 3*. Wprowadzamy również naszą markę long-stay Tulip Residence, która będzie funkcjonowała w standardzie trzech lub czterech gwiazdek. Nie zapominamy również o naszej sztandarowej marce Campanile, którą chcemy rozwijać w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców. Intensywnie pracujemy także nad nowymi projektami w Czechach, Chorwacji, Bułgarii, Rumunii, na Węgrzech i Białorusi.

edna z największych w Polsce sieci hoteli klasy biznes. Działa od 1996r. kiedy to został otwarty pierwszy obiekt Qubus Hotel w Zielonej Górze. Po 20 latach w jej skład wchodzi 12 hoteli trzy – i czterogwiazdkowych, zlokalizowanych w centrach polskich miast m.in. w Bielsku-Białej, Gdańsku, Krakowie, Wrocławiu, Gorzowie Wielkopolskim, Głogowie, Katowicach, Legnicy, czy Łodzi. Wysoka jakość oferowanych usług, inwestycje w infrastrukturę hotelową oraz wykorzystanie nowych technologii i rozwiązań w branży hotelarskiej są głównym kierunkiem rozwoju Qubus Hotel. Wielokrotnie nagradzana przez gości na znanych i prestiżowych portalach rezerwacyjnych. Dzięki o d p o wiedniej polityce kadrowej sieć jest trzykrotnym laureatem nagrody „Inwestor w Kapitał Ludzki” oraz trzykrotnym zdobywcą certyfikatu „Solidny Pracodawca”.

JACEK BIJAK, DYREKTOR SPRZEDAŻY I MARKETINGU Polski rynek hotelowy jest nadal w bardzo dynamicznej fazie wzrostowej. Sprzyja temu potencjał ruchu lotniczego, rozwój infrastruktury transportowej, tempo wzrostu gospodarczego oraz atrakcyjność i bezpieczeństwo Polski w sensie turystycznym. Nieznajomość i nietuzinkowość naszej rodzimej oferty będzie paliwem rozwojowym do

momentu osiągnięcia stanu hiperkonkurencji w poszczególnych miastach kraju. Póki co nowa podaż jest wciąż bilansowana ponad proporcjonalnym wzrostem popytu. Osiągnięte wyniki finansowe i operacyjne (2017) były dla Grupy Qubus Hotel pozytywne (RevPAR +6PLN / OR +4,3 proc.). Cała branża spotyka się jednak z problemami po stronie kosztowej, choćby inflacją,

wzrostem poziomu płac czy generalnie trudnościami z pozyskaniem personelu. Staraliśmy się zatem mocno ograniczać te czynniki, które w istotny sposób wpływają na rentowność zachowując jednocześnie mocne standardy w obszarze jakości. Efektem tego jest dalsza tendencja wzrostowa sprzedaży, którą kontynuujemy w roku bieżącym. Rozważane są także kolejne inwestycje służące poszerzeniu naszego portfolio oraz rozpoznawalności marki Qubus Hotel w Polsce. Na tę chwilę rozważane są co najmniej dwie poważne lokalizacje hotelowe, aczkolwiek na ich aprobatę wpłynie finalna ocena opłacalności tych przedsięwzięć.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

123

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

SELINA

elina to jedna z najszybciej rozwijających się marek hotelarskich na świecie, która została stworzona w 2015 roku z myślą o współczesnych podróżnych – osobach, które chcą zwiedzać świat bez ograniczeń oraz mieć możliwość elastycznej pracy z każdego miejsca. Łącząc styl i komfort hotelu butikowego z wyjątkową atmosferą towarzyską, Selina zapewnia swoim gościom niepowtarzalne doświadczenia, jakich nie znajdą nigdzie indziej. Składa się na nie ciekawy design oraz szeroka oferta noclegowa, coworkingowa i rekreacyjna umożliwiająca odkrywanie różnych zakątków świata oraz integrację z miejscową ludnością i innymi podróżującymi, wypoczynek, zabawę, a także pracę zdalną. Unikalny model biznesowy, oparty o długoterminowy wynajem nieruchomości przez Selina, zrównoważony rozwój oraz zaangażowanie w życie lokalnych społeczności, zapewnia wymierne korzyści, zarówno właścicielom nieruchomości oraz inwestorom, jak i podróżnym oraz okolicznym mieszkańcom. Obecnie Selina posiada 25 lokalizacji, położonych w miastach, nad morzem oraz w dżungli, w siedmiu krajach Ameryki Łacińskiej oraz w Stanach Zjednoczonych. W najbliższym czasie marka planuje otwarcie swoich pierwszych hoteli w Europie, w tym m.in. w Polsce. Obecnie jest na etapie poszukiwania w Polsce lokalizacji pod hotele Selina, w pierwszej kolejności w Krakowie i Warszawie. Prowadzi rozmowy z potencjalnymi inwestorami i kompletuje zespół, który będzie odpowiedzialny za zarządzanie hotelami oraz ekspansję marki na polskim rynku. Zarówno w Krakowie, jak i w Warszawie sieć najbardziej interesują budynki w centrum miasta, o powierzchni ok. 3,5 tys.

124

mkw., w których będzie można zaaranżować 350-500 łóżek. Firma chce, aby Selina sąsiadowała z największymi atrakcjami, w tym lokalnymi zabytkami oraz miejscami spotkań z kulturą, a także popularnymi i modnymi restauracjami, klubami oraz barami. Jednocześnie, dbając o komfortowy wypoczynek podróżnych, unika nieruchomości położonych przy głównych ulicach, które generują największy ruch pieszy i samochodowy. W przyszłości planuje rozszerzenie działalności na inne dzielnice oferujące dostęp do terenów zielonych, gdzie można odpocząć od zgiełku, a jednocześnie dobrze skomunikowane ze śródmieściem. Sieć przygląda się też nieruchomościom w innych polskich miastach, takich jak Wrocław, Trójmiasto, Zakopane, Poznań, Łódź, Szczecin, Lublin, Toruń i Bydgoszcz. Tu poszukujemy budynków o powierzchni ok. 2 tys. mkw., w których będzie można zaaranżować 150-250 łóżek.

SELINA-RENATA KUSZNIERSKA DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCA Polski rynek hotelarski bez wątpienia stale się rozwija. W pierwszym kwartale br. z oferty obiektów skorzystało ponad 5 milionów turystów, czyli o ponad 6 proc. więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Według szacunków rynkowych, w ciągu najbliższych kilku lat liczba pokoi wzrośnie o około jedną trzecią. Kluczowymi czynnikami rozwoju bazy noclegowej są wzrost gospodarczy, w tym wzrost płac i konsumpcji, a także rozbudowa infrastruktury

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

transportowej. Dodatkowo Polska może pochwalić się bardzo ciekawą historią oraz bogatymi walorami przyrodniczymi. Wszystko to sprawia, że polski rynek hotelarski jest obiektem zainteresowania zarówno zagranicznych, jak i rodzimych

inwestorów, a także cieszy się rosnącą popularnością jako destynacja turystyczna. Na rynek nie można jednak patrzeć jedynie przez pryzmat rozbudowy bazy noclegowej. Zdecydowanie ciekawsze są czynniki determinujące ofertę dla gości. Są to: trend tzw. slow travel, rozwój nowych technologii oraz personalizacja oferty dla gości, aby zapewnić im unikalne doświadczenia dopasowane do ich potrzeb. Osoby podróżujące coraz częściej oczekują czegoś więcej niż obejrzenia najbardziej popularnych zabytków, czy odpoczynku na plaży. Szukają nowych doświadczeń, chcą poznawać lokalną kulturę, próbować miejscowej kuchni, integrować się z lokalną społecznością i odkrywać wyjątkowe miejsca, często nieopisywane w przewodnikach turystycznych. Sami chcą decydować,

gdzie się zatrzymać i na jak długo. Są przy tym przyzwyczajeni do korzystania z nowych technologii i chcą stale być online, żeby móc dzielić się swoimi przeżyciami z innymi, szybko rezerwować noclegi, środki transportu czy wybrane wycieczki, a nawet pracować zdalnie. Selina idealnie wpisuje się w te trendy, a na rynku hotelarskim jest zdecydowanie wyjątkowym i nowatorskim konceptem. Świadczy o tym m.in. bardzo duże zainteresowanie właścicieli hoteli i inwestorów, z jakim spotkaliśmy się w Polsce. Selina znacząco wykracza poza ofertę statystycznego hotelu – to sposób na życie. Naszym celem jest zbudowanie całego ekosystemu dla podróżnych, którzy są świadomymi i odpowiedzialnymi członkami globalnego społeczeństwa. Nasi goście mają do dyspozycji różne opcje noclegowe – od wspólnych, dzielonych, po prywatne, luksusowe pokoje – oraz rozległe przestrzenie wspólne sprzyjające integracji z innymi, w tym m.in. strefę coworkingową, w której mogą pracować zarówno podróżni, jak i miejscowi przedsiębiorcy. Oferujemy także wycieczki umożliwiające nie tylko odkrywanie ciekawych miejsc, ale także interakcje z miejscową ludnością. Ponadto mamy program wolontariatu pod nazwą Selina Gives Back, w ramach którego nasi pracownicy przeznaczają 2 proc. swojego czasu pracy na działania na rzecz lokalnych społeczności. Zachęcamy też podróżnych do wspierania miejscowej ludności, poprzez dzielenie się z nią swoimi umiejętnościami i talentami. Cały nasz koncept opiera się więc na tworzeniu wspólnoty, budowaniu więzi społecznych, wymianie wiedzy i doświadczeń oraz wzajemnej współpracy.

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

SATORIA GROUP

ednostką dominującą Grupy Kapitałowej Satoria jest oparta w 100 proc. na polskim kapitale, spółka Satoria Group. Posiada udziały i akcje w wyspecjalizowanych podmiotach, których głównym obszarem działalności jest świadczenie usług hotelarsko-konferencyjnych, zarządzanie obiektami hotelowymi, a także wynajem powierzchni biurowych. W skład Grupy Satoria wchodzą spółki: Satoria Group, VHM Hotel Management, RT Hotels, Polskie Projekty Inwestycyjne, Polskie Projekty Inwestycyjne oraz BiaVita Polska. Grupa Kapitałowa Satoria zarządza siedmioma własnymi hotelami klasy biznes i turystycznej działającymi pod markami Best Western, START hotel, RT Hotels w Warszawie i Krakowie. W swojej ofercie ponad 1,5 tys. pokoi, zarządza dwoma własnymi centrami konferencyjnymi w Warszawie i nad Zalewem Zegrzyńskim.

Obecnie Satoria Group posiada osiem budynków biurowych w Warszawie o łącznej powierzchni ponad 20 tys. mkw. W ciągu roku z usług wszystkich

obiektów Gru- py Kapitałowej Satoria skorzystało ponad 535 tysięcy gości. Stale rozwijamy ofertę naszych usług aby zaspokoić potrzeby naszych gości. W ubiegłym roku w hotelu Best Western Hotel Felix została odświeżona restauracja

Nova, także przy salach konferencyjnych zostały położone nowe wykładziny. Dotychczasowe zielone wnęki lokalu gastronomicznego zyskały bardziej elegancki kolor czerni, przystosowując się tym samym do panującego nowoczesnego, biznesowego trendu. Ścianka znajdująca się na ostatnim poziomie, będąca tłem do neonu z nazwą Nova została pomalowana, aby wpasować się w nowy design. Przed lobby barem, tuż przy recepcji pojawiła się szara tapeta. Ciemniejsza pojawiła się również przy stacji live cookingu, od zawsze cieszącej się szczególnym zainteresowaniem gości. Całość dokonanych zmian została wprowadzona z zachowaniem spójności z niedawno wyremontowaną recepcją. W hotelu Best Western Felix w ostatnim czasie przeprowadzono całkowity remont parkingu. Prace zostały już zakończone, a nową nawierzchnią mogą się

cieszyć już pierwsi zmotoryzowani goście naszego obiektu. Jedna z największych sal konferencyjnych Best Western Hotel Felix o powierzchni 114 mkw. została całkowicie wyremontowana i przyjęła już pierwsze grupy biznesowe. W tym roku zakończono prace związane z wymianą znakowania zewnętrznego hotelu Best Western Hotel Felix. Nowe znaki, zdecydowanie bardziej dostosowane do obecnych czasów, podkreślają zmiany wewnątrz organizacji jakie sieć wprowadziła w ostatnich latach. Nowo zdefiniowana tożsamość marki akcentuje nowoczesność, energetyczność oraz współczesny design. W czerwcu tego roku został otwarty długo oczekiwany hotel Hampton by Hilton Gdańsk Old Town. Nowy hotel z naszego portfolio znajdujący się w samym centrum miasta oferuje 174 nowoczesne pokoje dla gości, bezpłatne Wi-Fi oraz strzeżony, podziemny parking.

MARRIOTT INTERNATIONAL

arriott International jest globalną siecią hotelową działającą w oparciu o zarzadzanie oraz franczyzę i posiadającą ponad 6,5 tys. hoteli w 127 krajach i terytoriach, działających pod 30 markami hotelowymi. W Polsce obecnie Marriott International reprezentowany jest przez 13 hoteli z ponad 3 tys. pokoi, co plasuje sieć w gronie trzech największych w kraju, jeśli weźmiemy pod uwagę kryterium liczby pokoi. W regionie Europy Środkowo-Wschodniej w drugiej połowie 2017 roku otwarte zostały dwa hotele w Polsce: 91-pokojowy AC by Marriott we Wrocławiu, który jest pierwszym hotelem tej marki w Europie

Środkowo-Wschodniej, a z kolei w grudniu 2017 do sieci dołączył 151-pokojowy Courtyard by Marriott w Katowicach – pierwszy hotel sieci w aglomeracji Górnego Śląska. W bieżącym roku sieć powiększyła się już o dwa obiekty: 225-pokojowy Renaissance na lotnisku Okęcie w Warszawie oraz 199-pokojowy Courtyard by Marriott w Wilnie, który jest pierwszym hotelem na Litwie. W drugiej połowie br. planowane jest otwarcie

pierwszego Moxy w Polsce oraz regionie Europy Środkowo-Wschodniej, 100-pokojowego Moxy K a -

towice Airport. Rok 2019 zapowiada dużą dynamikę rozwoju sieci w Polsce. Planowane są otwarcia dwóch hoteli w Warszawie: 192-pokojowego Four Points by Sheraton w samym sercu zagłębia biurowego na Służewcu Przemysłowym oraz 141-pokojowego Moxy na warszawskiej Pradze, na terenie dawnej fabryki Koneser, a także 120-pokojowego Moxy Poznan Airport, jak również pierwszego podwójnego hotelu sieci Marriott w regionie: 255-pokojowego obiektu w Szczecinie składającego się z 134-pokojowego Courtyard by Marriott oraz 121-pokojowego Moxy.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

125

RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY

Dostrzegamy trendy Hanna Wencka foodservice senior brand manager CEE Aviko Funkcję hotelu najogólniej można sformułować jako zaspokajanie potrzeb wypoczywających w nim gości. Potrzeba snu i odpoczynku jest tu oczywiście na pierwszym miejscu, jednak potrzeba posiłku znajduje się tuż za nią. Ma to swoje odzwierciedlenie w strukturze przychodów – usługi gastronomiczne odpowiadają za 30-40

proc. przychodów. Nie dziwi więc, że oferta gastronomiczna traktowana jest jako wizytówka obiektu oraz sposób na wyróżnienie się na rynku i wyrobienie sobie „marki” wśród odwiedzających gości. Gastronomia hotelowa rządzi się oczywiście swoimi prawami, jednak nie pozostaje obojętna wobec ogólnych trendów gastronomicznych i chętnie się na nie otwiera. Przykładem może być coraz bogatsza oferta dla wegetarian i wegan, a także gości na specjalnych dietach – bezglutenowej czy bez laktozy. Obserwujący trendy hotelarze i szefowie kuchni są też świadomi, że jedzenie dawno przestało być już tylko sposobem na zaspokojenie głodu, a stało się źródłem pozytywnych doświadczeń i przyjemności, których poszukują goście oraz którymi chętnie dzielą się z rodziną czy znajomymi. Wystarczy spojrzeć

126

na ofertę śniadań „samoobsługowych” – zestaw typu jajecznica, pieczywo, coś do posmarowania i kawa to dziś zdecydowanie za mało. W Aviko dostrzegamy tę potrzebę i staramy się podpowiadać rozwiązania produktowe oraz pomysły na nie tak, by z jednej strony zmaksymalizować zadowolenie gości, a z drugiej pozytywnie wpłynąć na przychody. Ta myśl przyświecała nam podczas tworzenia aplikacji AvikoPRO, która jest nie tylko mobilnym katalogiem naszych produktów, ale też rozbudowaną bazą przepisów i inspiracji kulinarnych. A wszystko to w podziale na segmenty rynkowe, wśród których jest również hotel. Można tu znaleźć rekomendacje do oferty bufetowej czy dań a’la carte. Śniadanie to często jedyny posiłek spożywany przez gości w czasie ich pobytu w hotelu, ma więc duży wpływ na ogólną ocenę zadowolenia. Najczęściej jest serwowane w formie bufetu. Biorąc pod uwagę oczekiwania doznań smakowych przez gości, jak i funkcjonalne parametry produktu: chrupkość, długi czas utrzymania ciepła wewnątrz produktu, łatwość porcjowania – szczególnie polecamy okrągłe i trójkątne placki z grubo tartych ziemniaków a’la hash brown oraz gratiny. Placki z grubo tartych ziemniaków a’la hash brown dzięki chrupiącej skórce długo utrzymują ciepło wewnątrz. Można je przygotować w piecu konwekcyjno-parowym zamiast smażyć, dzięki czemu gość otrzyma danie o znacznie niższej zawartości tłuszczu. Idealne do bufetów są także gratiny ziemniaczane Aviko, które zachowują perfekcyjny smak i wygląd nawet po godzinie

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

od przygotowania. W ofercie Aviko dostępna jest szeroka gama smakowa gratinów. Dodatkowo produkty hash brown i gratiny mają stałą wagę per sztuka, co ułatwia porcjowanie i kalkulację kosztową. Z kolei oferta a’la carte w hotelowej restauracji to możliwość wyróżnienia się poprzez wykorzystanie modnych produktów,

np. coraz popularniejszych frytek z batatów czy przekąsek podanych w ciekawy sposób – na desce, mini paletce czy w koszyczkach. Tutaj także mamy mnóstwo propozycji, np. nasze nowe wegańskie Pikantne przekąski kukurydziane w formie chrupiących kuleczek czy Mini koperty ziemniaczane z serem Gouda i serkiem śmietankowym.

Rośniemy wraz z polskim rynkiem hotelowym Jerzy Warszawski, prezes zarządu Lanwar Rozwój branży przekłada się bezpośrednio na możliwości sprzedażowe mojej firmy i na szczęście ciągle ma tendencję rosnącą. Obserwujemy wzrost sprzedaży zarówno u klientów „starych”, jak i ze

strony nowopowstających. Tylko w 2017 roku w stosunku do roku poprzedniego liczba nocujących w obiektach hotelowych wzrosła o ponad 1 mln, czyli około 10 proc. Ja długo potrwa ten trend? Nie wiem, ale jestem przekonany, że jeszcze kilka lat na pewno. Dla Lanwar to wzrost obrotów i możliwość dalszego rozwoju. Najważniejsze wydarzenie z ostatnich 12 miesięcy dla Lanwar to uruchomienie nowego, bardzo nowoczesnego zakładu produkcyjnego i centrum logistycznego. Obiekt spełnia najwyższe standardy w swojej branży. Mając to

już za sobą skupiamy się obecnie na doskonaleniu produktów. Współpracujemy tu w szerokim zakresie z instytucjami naukowymi. Główny kierunek na jakim się koncentrujemy to ekologia. W ciągu trzech-czterech miesięcy, po zakończeniu trwających już prac badawczych i testowych, wprowadzimy na rynek absolutną nowość – kosmetyki pieniące (szampony, żele), w których składzie w miejsce ogólnie stosowanych sulfarokanoli pochodzących z ropy naftowej, zastosujemy spieniacze nowej generacji, wyprodukowane z oleju rzepakowego. Jest to nowość na skalę światową. Produkty te mają bardzo wysoką biodegradalność przy zachowaniu swoich cech użytkowych. Stosujący je hotelarze będą mieli do wykorzystania bardzo dobry i mocny atut promocyjny swoich obiektów, szczególnie w momencie, w którym jest tak silna presja proekologiczna. Bardzo ważne dla mnie osobiście i dla moich pracowników to finalizacja wielomiesięcznego procesu uzyskania certyfikatu Ecolabel, potwierdzającego najwyższą jakość naszych produktów. Już wkrótce wyroby z tym znakiem będą dostępne dla naszych

DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT

klientów. Ten mały znaczek, który znajdzie się na naszych wyrobach, to naprawdę masa pracy, zmiana mentalnościowa i rewolucja w technologii produkcji. Jestem przekonany, że w tendencji okaże się, że był to dobry wybór. Drugie ważne wydarzenie to pozytywny wynik bardzo wymagającego audytu ze strony francuskiej organizacji Groupe GM jaki przeszliśmy w marcu, którego efektem jest przekazanie nam praw licencyjnych do produkcji w naszym zakładzie czterech linii francuskich kosmetyków. Mogę wymienić tu kilka przykładów: nowa ekologiczna linia „Yves Rocher”, ekskluzywne i modne w świecie linie „Cinq Monde” i „Codage” oraz odnoszące

wielki sukces na świecie kosmetyki oparte na naturalnych wyciągach owocowych serii „Atelier Cologne”. Rozpoczęliśmy również produkcję nowej wersji niezwykle popularnej linii „Bienvenue”. Pomimo, że należy do grupy ekonomicznej, ma bardzo nowoczesna formułę chemiczną, znacznie wyprzedzającą obecne wymogi Dla mnie niewątpliwie numerem jeden było rozpoczęcie kompleksowej obsługi w zakresie dostaw kosmetyków i galanterii do hotelu Raffles Europejski Warsaw. Wymagania obiektu były bardzo wysokie, ale też satysfakcja olbrzymia. Dzięki nowoczesnemu zakładowi i doświadczonej kadrze technologów mogliśmy sprostać temu zadaniu.

Wspieramy edukację Damian Rdzanek dyrektor ds. klientów kluczowych Rational Rational jako producent urządzeń konwekcyjno-parowych na rynku globalnym, od lat zajmuje pierwsze miejsce w sektorze HoReCa utrzymując 54 proc. udziałów rynkowych. Oznacza to, iż co drugie urządzenie zakupione w branży gastronomicznej (w tym hotelarskiej) to Rational.

T e n wynik bardzo nas cieszy, gdyż pokazuje duże zaufanie do naszej firmy, naszego sprzętu jak również do Nas jako grupy konsultantów pomagających w prawidłowych wyborach każdego dnia. Zespół Rational w Polsce to 20

osób pracujących bezpośrednio dla spółki oraz ponad 30 szefów kuchni współpracujących z nami przy szkoleniach, eventach, jak również właściwym doborze sprzętu. Dzięki tak dużej grupie specjalistów możemy każdego dnia obserwować zmiany zachodzące w branży w wielu obszarach (m.in. potrzeb klientów odwiedzających gastronomię, potrzeb gastronomii szukającej nowych rozwiązań). Tym samym globalnie współpracujemy z centralami największych brandów hotelowych, gdzie poziom analizy wykracza dalece poza to, co widzimy z perspektywy gościa. Sektor hotelarski stoi przed dużym wyzwaniem, gdyż nowi konsumenci usług mają bardzo wysokie wymagania, komunikują się w trybie błyskawicznym, a hotel to nie tylko miejsce do snu, a coraz częściej miejsce relaksu, wypoczynku, spotkań nie tylko biznesowych, ale również towarzyskich. Patrząc na inwestycje w Polsce oraz sytuację ekonomiczną

uważam, iż jeszcze dużo przed nami, a potencjał naszego rynku jest duży. Jeżeli spojrzymy na hotele premium w USA, tam poziom usług jest znacznie wyższy niż ten dostępny w Polsce. Tym samym w naszym kraju mniejsi oraz prywatni inwestorzy zauważyli ten trend, przez co powstają nowe miejsca w których można doświadczyć m.in. nowych wrażeń kulinarnych. Nowe koncepty, ciekawe menu, wysoko wykwalifikowani szefowie kuchni oraz bajeczne pomysły na to, by nasz pobyt w hotelu był niezapomniany. Czując odpowiedzialność społeczną oraz obserwując zmieniające się trendy rynkowe Rational od lat wspiera edukację kulinarną poprzez współpracę ze szkołami gastronomicznymi. Organizujemy także konkursy kulinarne w szkołach, jak również własne, by szkolić i wyszukiwać adeptów sztuki kulinarnej, którzy w przyszłości będą gościli nas w hotelach oferując nowy bagaż doświadczeń. Poza edukacją, współpracujemy również z firmami dystrybucyjnymi zapewniając szkolenia z zakresu właściwego doboru naszego sprzętu oraz akcesoriów do wielkości biznesu poszukującego takich nowych rozwiązań. Rozumiemy, iż zadowolenie finalnych inwestorów oraz użytkowników procentuje na lata. Inwestujemy w kilka takich spotkań rocznie, które zawsze odbywają się w prestiżowych lokalizacjach zapewniając możliwość obcowania nie tylko z teorią, ale również z praktyką. We właściwym doborze pomagają nam również kontakty z branżą developerską oraz biurami projektowymi, które otrzymując nowe projekty muszą sprostać wyzwaniom. Również dla tej grupy już w tym roku zorganizowaliśmy dwa eventy biznesowo-kulinarne tak, by każdy mógł poznać ogrom możliwości urządzeń Rational, zobaczyć na własne oczy ogromne wsparcie, jakie oferujemy naszym partnerom biznesowym oraz pakiet usług, które kierujemy do finalnych użytkowników naszego sprzętu.

Udział w eventach branżowych, targach oraz bieżący kontakt z globalnymi centralami to oczywiście bieżące aktywności, które wciąż doskonalimy przenosząc najlepsze praktyki (w tym również bezpośredni kontakt) na rynki lokalne. W ostatnim czasie Rational wprowadził dla naszych klientów wiele rozwiązań, które wspierają biznes (w tym hotelowy) w codziennej pracy. Jednym z nich aplikacja Rational ConnectedCooking świetnie sprawdzająca się w hotelach. Pozwala na zdalne sterowanie urządzeniem z poziomu aplikacji, nadzór nad powierzonymi operacjami, zapewnia bezpieczeństwo, jak również może służyć jako platforma wymiany informacji pomiędzy szefami kuchni. W aplikacji możemy znaleźć przepisy, a tym samym pomysły na nowe dania, jak również w łatwy sposób w kilka minut główny szef kuchni może skonstruować przepis lub proces dedykowany do danego menu lub dania. W mgnieniu oka wszystkie restauracje hotelowe mogą mieć to samo menu, przepisy, informacje, co pozwala na utrzymanie najwyższych standardów oraz powtarzalność, która jest tak ważna w rozwiązaniach sieciowych. Kolejnym rozwiązaniem, które bardzo dobrze sprawdza się w ofercie hotelowej jest nasze najmniejsze urządzenie SelfCookingCenter XS, które może w świetny sposób uzupełniać ofertę bufetów śniadaniowych czy barów, w których przekąski odgrywają ważną rolę. Dzięki bardzo małym rozmiarom urządzenie może stać na barze, a personel (nawet niewykwalifikowany) może w łatwy sposób zapewnić dania na wysokim poziomie. Urządzenie odpowiednio zaprogramowane minimalizuje wiedzę potrzebną do przygotowania potraw, co oczywiście musi iść w parze z dobrze ułożonym procesem operacyjnym. Dzięki takim rozwiązaniom możemy oferować gorące dania 24h na dobę.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

127

RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY

Zauważamy wzrost zainteresowania naszymi produktami Katarzyna Cellary Zinko country lead manager Polska Dantherm Master to włoska marka znana z produkcji mobilnych nagrzewnic i osu-

szaczy powietrza. Dodatkowo w ofercie posiadamy klimatyzery ewaporacyjne oraz szeroką gamę dmuchaw i wentylatorów. Z naszej perspektywy, branża HoReCa to od lat bardzo ważny kierunek naszej sprzedaży, do której dostarczamy wyselekcjonowaną ofertę mobilnych urządzeń do pełnej kontroli klimatu czyli ogrzewania, chłodzenia, osuszania i wentylacji. Obserwujemy intensywny rozwój wysokiej jakości usług gastronomiczno-hotelarskich, w których zaspokojenie różnorodnych potrzeb gościa jest priorytetem. Jako dostawca gotowych rozwiązań kompleksowej kontroli klimatu, proponujemy profesjonalne, wysokiej jakości urządzenia, wielofunkcyjne, o bardzo szerokim zakresie zastosowań. Analizując nasze wyniki sprzedażowe w branży HoReCa zauważamy dynamiczny wzrost zainteresowania naszymi sztandarowymi produktami, które znajdują swoje zastosowanie w hotelach

128

i restauracjach. Bestsellerem są mobilne nagrzewnice olejowe z odprowadzeniem spalin Master BV o mocy od 20 do 220 kW (np. Master BV 110, 33 kW). W okresie zimowym są niezastąpione podczas imprez plenerowych, do ogrzewania namiotów, scen, punktów gastronomicznych na stokach narciarskich lub hal sportowych. Ich największym atutem jest szybka i łatwa instalacja oraz niskie koszty eksploatacji. Dzięki możliwości podłączenia przewodów giętkich do rozprowadzenia ciepłego powietrza zapewniają komfortowe i dyskretne ogrzewanie, a liczne akcesoria dodatkowe podnoszą ich wartość użytkową. Dużą popularnością cieszą się także nagrzewnice elektryczne np. (Master B 15 EPB) oraz promienniki podczerwieni (np. Coffee 18, Sombra 8), które docenianie są zwłaszcza za wysoką skuteczność i prostą obsługę. W sezonie letnim proponujemy ewaporacyjne klimatyzery Master, które stanowią tanią i zdrową alternatywę do tradycyjnych systemów klimatyzacyjnych z czynnikiem chłodzącym. Ich przewaga polega na wykorzystaniu naturalnego procesu parowania wody. Hotelarze i restauratorzy jest to bardzo duża grupa naszych klientów, która decyduje się na tego typu urządzenia, m.in. ze względu na proekologiczne trendy zdrowego stylu życia. Klimatyzery ewaporacyjne np. Master BC 180, polecamy zwłaszcza na eventy plenerowe, do ogródków i namiotów restauracyjnych, ponieważ mogą pracować w otwartej przestrzeni, a w pomieszczeniach nie ma

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

konieczności zamykania okien lub drzwi. Stały przepływ świeżego powietrza skutecznie eliminuje zanieczyszczenia, dym papierosowy, kurz i inne mikroorganizmy szkodliwe dla zdrowia. Chciałabym też podkreślić, że kontrola klimatu jest to również kierowana do branży HoReCa oferta osuszaczy powietrza i wentylatorów stosowanych w magazynach, piwnicach, winiarniach, szatniach, siłowniach lub salach fitness. Osuszacze utrzymują właściwy poziom wilgoci, zapobiegając jednocześnie rozwojowi szkodliwych grzybów

lub pleśni oraz pomagają w osuszaniu zawilgoconych pomieszczeń. Wentylatory i dmuchawy Master zapewniają właściwą cyrkulację powietrza oraz wspomagają istniejące systemy grzewcze bądź klimatyzacyjno-wentylacyjne. W Polsce marka Master jest obecna 20 lat. W tym czasie rozwinęliśmy asortyment urządzeń Master oraz zbudowaliśmy największą w Polsce branżową sieć dystrybutorów i serwisów. Cieszy nas fakt, że produkty Master są tak bardzo doceniane również w branży hotelarskiej.

Sukces branży to wynik pracy wielu filarów Robert Padiasek, dyrektor handlowy SCM (marki MONIN i Vitamix) Wejście Polski do Unii Europejskiej okazało się najlepszą decyzją Polski w tym stuleciu. Napływ gotówki oraz szybka rozbudowa dróg, infrastruktury stworzyła podstawy do wzrostu gospodarczego oraz wzbogacenia się Polaków. Choć nadal nasza częstotliwość korzystania z gastronomi odbiega znacząco od średniej krajów zachodnich to jest ona trzykrotnie większa niż 15 lat temu. Nowe pokolenie millenialsów nie wyobraża sobie życia bez kawy latte, kupionej na „mieście” i lunchu w pobliskiej restauracji fast food. Przyrost obrotów HoReCa rok do roku na poziomie oscylującym blisko 8-9 proc. daje dobre prognozy na przyszłość i otwiera nowe możliwości. Sukces branży HoReCa to wynik pracy kilku filarów, które są kołem zamachowym tej gałęzi biznesu: hotele z rozbudowaną ofertą SPA, fitness, sport i przygoda dla rodzin z dziećmi, gastronomia skupiona w parkach

rozrywki, aqua parkach, stacje benzynowe z ofertą pełno daniowych posiłków od śniadania do

kolacji. Wraz ze wzbogaceniem się społeczeństwa, zachodzą zmiany w nawykach żywieniowych i poszukiwanie zdrowych rozwiązań, dań fit, wolnych procesów produkcji domowych, rzemieślniczych produktów. Polacy chcą rozsmakować się w jedzeniu i piciu, a nie tylko konsumować. Mieć w tym przyjemność, a nie obowiązek.

Śledzimy rynek globalny Rynek hotelarski w Polsce od jakiegoś czasu przeżywa rozkwit. Od Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 r, można zauważyć ciągły rozwój w sektorze. Powstają duże hotele sieciowe w standardzie czterech i pięciu gwiazdek, małe, sieciowe budżetowe

w standardzie dwóch i trzech gwiazdek, ale również obiekty prywatnych inwestorów oraz butikowe. Nowopowstające obiekty poprzez swój nowoczesny design, dobre wyposażenie i wysoki standard narzucają tym już istniejącym, podwyższenie swoich standardów. Z rozwojem rynku hotelarskiego w Polsce wiąże się również rozwój rynku dostawców do tego sektora. Firmy handlowe, czy usługowe powiększają się, otwierają nowe oddziały w dużych miastach, wprowadzają nowe produkty. Zauważyć można również powstawanie nowych firm produkcyjnych, czy dystrybucyjnych, które próbują rozpowszechnić nową markę, znaną już wcześniej na rynku europejskim. Menedżerowie hoteli, czy szefowie kuchni chcą wyróżnić swoje obiekty spośród tysięcy, wdrażając „coś wyjątkowego”.

To „coś” może być skopiowane z prestiżowych obiektów ze światowego, czy europejskiego rynku, ale może być również czymś twórczym, autorskim. Z punktu widzenia dostawcy ważne jest śledzenie rynku globalnego i przenoszenie trendów na lokalny, m.in. poprzez wprowadzanie nowych produktów. Firma Tom-Gast co roku wydaje nowy katalog, w którym znajdują się starannie wybrane produkty światowych producentów (m.in. deBuyer, Revol, Rak, Peugeot, Schott Zwiesel, Libbey), którzy kreują rynek gastronomiczny i hotelarski m.in. we Francji, Hiszpanii, czy w Niemczech. Coroczne tworzenie katalogu, a co za tym idzie poszerzanie oferty o nowości umożliwia hotelom, czy restauracjom osiągać światowy poziom w sztuce nakrywania stołu, czy pracy na nowoczesnym sprzęcie kuchennym, bez którego osiągnięcie danego efektu byłoby niemożliwe. Wybierając swoich dostawców właściciele nie patrzą tylko na innowacyjność, ale także na jakość oferowanych produktów i dostępność magazynową, a co za tym idzie szybką reakcję na ich potrzeby. Dzięki posiadaniu w swoim portfolio światowych marek, oraz posiadanie dużego magazynu w centrum Polski możemy współpracować z największymi sieciami w Polsce, tj. Hilton, Accor, Holiday Inn i innymi. Rynek hotelarski w Polsce będzie się nadal rozwijał. W bieżącym i przyszłym roku będzie można zauważyć otwarcia hoteli nieznanych do tej pory w naszym kraju operatorów tj. Moxy Hotels, czy Four Points by Sheraton oraz otwarcia hoteli znanych już w Polsce sieci.

R E K L A M A

Piotr Stankiewicz, menedżer projektów Tom-Gast

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

129

RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY

Nasza Grupa przechodzi bardzo intensywny rozwój Michał Czwojdziński, wiceprezes LSI Software Rynek hotelarski w Polsce nadal rozwija się dobrze. Powstają zarówno obiekty przeznaczone dla turystów, jak i te dla gościa biznesowego. Obserwujemy duże zainteresowanie naszymi produktami. Co nas cieszy, coraz więcej hoteli

wykazuje chęć inwestycji w bardziej zaawansowane systemy obejmujące automatykę hotelową. Na rynku pojawia się świadomość, korzyści wynikających z zastosowania tego typu rozwiązań, od komfortu i bezpieczeństwa gości aż po optymalizację kosztów i dbanie o środowisko. Widzimy także duży popyt wśród małych hoteli, które szukają drogi na dalszy wzrost, jednak tam główny akcent kładziony jest na zarządzanie rezerwacjami, pracą personelu, analizę kosztów, a także uporządkowanie kontaktów z gośćmi (CRM). Oczywiście dość intensywnie pracowaliśmy nad dostosowaniem wszystkich naszych systemów do regulacji RODO. Rozwijają się wraz z potrzebami naszych klientów. To oni stanowią dla nas główną inspirację, a ich lojalność

130

jest dla nas dowodem, że są zadowoleni z naszych starań. Jeśli miałbym wskazać konkretne przykłady największych udoskonaleń to będą to programy do zarządzania pracami personelu StaffHelper oraz oprogramowanie StaffScheduler służące do układania grafików. Intensywne prace dotyczyły również oprogramowania Qiki przeznaczonego do przyspieszenia obsługi w restauracjach. Ostatnio nasza Grupa przechodzi bardzo intensywny rozwój. Na początku zeszłego roku powitaliśmy w naszej rodzinie spółkę GiP – jedną z czołowych firm produkujących systemy hotelowe. Dzięki tej transakcji wzbogaciliśmy swoje zasoby o wiedzę, doświadczenia oraz rozwiązania jednej z najstarszych firm informatycznych w Polsce. Synergia uzyskana dzięki współpracy obydwu podmiotów przyczyniła się do dostarczania rozwiązań jeszcze lepiej dostosowanych do oczekiwań naszych obecnych i przyszłych klientów. Dzięki temu połączeniu zaczęliśmy jeszcze aktywniej działać w obszarze automatyki hotelowej. Duży nacisk kładziemy również na integrację rozwiązań GiP z naszą dotychczasową ofertą – robimy wszystko, aby nasi klienci otrzymali najlepsze rozwiązania w najlepszej cenie. Gdy już wspominam o klientach nie mogę przemilczeć tego, że wyznaczyliśmy sobie również bardzo wysokie standardy obsługi tworząc nowy dział SDM, który

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

jest odpowiedzialny za stały kontakt z klientami i opiekę na nimi. Najlepiej wspomnieć tu o naszym nowym rozwiązaniu niezwykle pozytywnie przyjętym zarówno przez naszych klientów, jak i docenionym na targach WorldHotel, czego miłym potwierdzeniem są zdobyte przezeń nagrody. Myślę tu o Elektronicznej Karcie Meldunkowej, która rozwiązuje szereg wyzwań pojawiających się przed hotelarzami wraz z wejściem w życie regulacji ujętych w RODO. Produkt ten stanowi w zasadzie kwintesencję naszego podejścia do klienta i biznesu. Zawsze monitorujemy sytuację i jesteśmy krok przed innymi, podpowiadamy klientom czego mogą oczekiwać w najbliższym czasie i jak rozwiązać problemy,

które potencjalnie mogą się przed nimi pojawić, a dzięki współpracy z nami – prawie nigdy się nie pojawiają. W naszej branży od pierwszego kontaktu z klientem do podpisania umowy i wdrożenia systemu mija zazwyczaj trochę czasu ze względu na duże możliwości w dostosowaniu programów do indywidualnych potrzeb. W ostatnim czasie z sukcesem zakończyliśmy rozmowy z hotelem Kasor ze Strykowa, hotelem Sopot i Baltivia nad morzem, a także hotelem Notera w Borach Tucholskich. Podpisaliśmy także umowę z siecią hoteli Gromada. Cały czas prowadzimy rozmowy i wkrótce będziemy mogli pochwalić się wdrożeniami w kolejnych obiektach.

Goście coraz większą uwagę przykładają do jakości kawy Paweł Kaczor, manager AFH Strauss Cafe Poland Z perspektywy producenta kawy na pytanie, jaka jest kondycja przemysłu hotelarskiego w Polsce, możemy śmiało odpowiedzieć, że bardzo dobra, ale... To „ale” odnosi się do nowych trendów, które są sygnałem istotnych zmian zachodzących na rynku. Z jednej strony sektor hotelarski rozwija się bardzo dobrze. Polscy i zagraniczni turyści coraz częściej podróżują, a wakacyjny wyjazd dla większości społeczeństwa jest oczywistością, a nie rzadkim luksusem. Choć jednocześnie branży hotelarskiej wyrósł znaczący konkurent w postaci wynajmu krótkoterminowego, np. przez Airbnb, czy Booking. Tradycyjne hotele walcząc o gościa muszą akcentować swoją przewagę nad tymi innymi formami noclegów, stąd o wiele większy nacisk przykładają do serwisu, w tym zwłaszcza posiłków i jakości serwowanych dań.

Jednym z najprzyjemniejszych i najistot-

niejszych elementów każdego posiłku jest niewątpliwie kawa. Goście coraz większą uwagę przykładają do jakości tego napoju i trudno od nich oczekiwać, aby rozpoczynali dzień od słabej jakości kawy. Jeszcze niedawno powszechne proste automaty z kawą rozpuszczalną lub warniki z zaparzoną

DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT

kawą mieloną odchodzą bezpowrotnie do lamusa, a świadomi goście coraz częściej proszą o cappuccino czy latte zrobione ze świeżo zmielonej kawy z pięknie spienionym naturalnym mlekiem. Świadczą o tym wpisy gości oceniających pobyt na portalach społecznościowych, gdzie bardzo częstym tematem jest jakość kuchni i kawy serwowanej do posiłków. Bez wątpienia hotelarze, którym zależy na podwyższeniu jakości swojej oferty i odróżnieniu się od konkurencji, powinni być świadomi stale rosnącej mody na picie kawy i wykorzystać ją, serwując swym gościom kawę najwyższej jakości. Jedną z kluczowych sieci hoteli w Polsce, która temat kawy traktuje bardzo poważnie, jest sieć Qubus Hotels, z którą firma Strauss Cafe współpracuje od wielu lat. W ostatnim czasie zarząd stanął przed istotnym dylematem, jakie nowe automaty kawowe zakupić do wszystkich swoich hoteli, aby sprostać coraz większym wymaganiom swoich gości. Testowano najnowsze modele ekspresów czołowych producentów. Z nieskrywaną

satysfakcją możemy pochwalić się, że ten trudny i bardzo wymagający test wygrały w opinii Qubusa maszyny S30 i S20 firmy La Cimbali, których firma Strauss Cafe jest dystrybutorem. Trzeba przyznać, że ten włoski producent odrobił lekcję. Gdy jeszcze dwa-trzy lata wcześniej synonimem postępu i najwyższej jakości były automaty firm niemieckich czy szwajcarskich, tak modelami S30 i S20 La Cimbali udowodniło, że przewyższają już jakością i niezawodnością swoich konkurentów. Jak przystało na włoskiego producenta, model S30 wyróżnia się na tle konkurencji nie tylko pięknym designem, ale także nowoczesnymi rozwiązanymi technicznymi takimi jak: 10” dotykowy panel, zupełnie nowe młynki z silnikami indukcyjnymi, nową jakością spienionego mleka z opcją spieniania na zimno – SnowMilk oraz dwukierunkową telemetrią wraz z darmowym dostępem do raportów na serwerze producenta. Wszystko zostało stworzone po to, aby zapewnić powtarzalność i najwyższą jakość kawy w każdej filiżance dla nawet najbardziej wymagających gości.

Wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom gości hotelowych Jacek Wyrzykiewicz PR & marketing services manager Hochland Polska Sektor hotelarski w Polsce rozwija się dynamicznie. Na przestrzeni ostatnich lat polscy konsumenci dojrzeli, poznali wiele nowych produktów, które idealnie można wykorzystywać w sektorze hotelarskim. Pojawiły się nowe segmenty i kategorie produktów, widoczne jest większe zróżnicowanie oferty, wyższa jakość. Do tego dochodzi szereg zmian nawyków i zachowań konsumentów. Coraz mocniej dają się odczuć trendy promujące naturalną

żywność, bez udziału chemii i inżynierii genetycznej. Konsumenci oczekują produktów, które będą w pełni naturalne, a przez to bezpieczne dla zdrowia. Hochland wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom i dlatego wprowadza produkty „wolne” od modyfikacji genetycznych w całym łańcuchu dostaw. Sery to jeden z najpopularniejszych składników śniadań, tak popularnych w sektorze hotelarskim, a w ofercie Hochland jest mnóstwo hitów. Sery kremowe

topione są szczególnie cenione na śniadania za swój smak, Almette to marka, która nie ma sobie równych, Hochland Kanapkowy także bardzo szybko dołączył do grona liderów w swojej kategorii. Jest też cała linia wyśmienitych serów żółtych Hochland. Ostatnio w naszej ofercie pojawiło się sporo nowości. Hochland Kanapkowy o niezwykle wyrazistym smaku teraz w wersji Mini. Podzielony na cztery porcje jest gotowy, aby wyskoczyć na spacer, do pracy czy na wycieczkę. Nowy Hochland Kanapkowy Mini dostępny jest w trzech wariantach: w wersji ze smakiem Śmietankowym oraz miksem smaków – Śmietankowy i Ze szczypiorkiem oraz Śmietankowy i Z ogórkiem i koperkiem. Ten kremowy serek twarogowy zachwyca intensywnymi składnikami, wyrazistym smakiem i wspaniałą konsystencją. Kanapkowy serek z charakterem w formacie Mini to odpowiedź Hochland Polska na potrzeby współczesnych konsumentów – aktywnych, wymagających i ceniących praktyczne rozwiązania. Produkt skierowany jest do rodzin, w których często każdy z domowników ma ochotę na inny smak serka na kanapce. To również doskonałe rozwiązanie dla singli, którzy nie potrzebują otwierać większego opakowania na raz, a także osób często spożywających posiłki poza domem, pracujących, żyjących szybko i dynamicznie. W ostatnim czasie miała miejsce prezentacja naszej nowej oferty przekąskowej przeznaczonej dla segmentu HoReCa. Były to serówki / kiełbaski serowe, czyli Ser-Dogi w trzech smakach, prezentowane, jako poszerzenie bądź alternatywa obecnej oferty parówek mięsnych do

Hot-Dogów sprzedawanych na stacjach paliwowych oraz Precle z serkiem Kanapkowym. Innowacyjność Serówek polega na tym, że jest to pierwszy ser do Hot-Dogów na rynku polskim oraz pierwszy produkt głęboko mrożony w ofercie Hochland. W tym roku otrzymaliśmy wyróżnienie „Supplier of the

Year 2018” na XVIII Forum PetroTrend 2018. Planujemy też dalszy rozwój oferty przekąsek dedykowanych do sieci z segmentu „convenience” i stacji paliwowych. Naszym głównym celem jest wdrożenie nowej oferty przekąsek w segmencie stacji paliwowych. W najbliższej przyszłości planujemy stworzyć ofertę najchętniej wybieraną przez klientów HoReCa i Food Service w Polsce. Aktywności już rozpoczęte będą kontynuowane w następnych latach, a to oznacza, że nasza organizacja rozumie i widzi możliwości rozwoju również w tym segmencie. Udaje się nam także nawiązywać coraz to nowe kontakty biznesowe. Nasz zespół realizuje uzgodnione cele, a jego główne obszary to właśnie zdobywanie nowych obszarów HoReCa, do których należą również hotele, stacje paliowe i punkty „convenience”, a także synergia z naszymi produktami brandowymi.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

131

RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY

Nowoczesne technologie dla hoteli i gości Paweł Przywózki, ekspert Husqvarna Poland Nowoczesne technologie, związana z nimi potrzeba automatyzacji procesów i interakcji z klientem sprawiają, że usługodawcy i producenci urządzeń poszukują nowych rozwiązań, aby sprostać oczekiwaniom rynku. Jako światowy producent maszyn do pielę-

gnacji terenów zieleni obserwujemy konieczność dostosowania się branży do wymogów i wyzwań zrównoważonego rozwoju, zmniejszenia emisji zanieczyszczeń i rozsądnego gospodarowania zasobami naturalnymi. Klienci poszukują urządzeń, które pozwolą im wykonać niezbędne prace łatwiej, szybciej, przy jak najmniejszym nakładzie pracy, ale jednocześnie będą charakteryzowały się unikalnym designem, najwyższą jakością i oryginalnymi dodatkami. W te trendy i oczekiwania doskonale wpisują się takie maszyny Husqvarna jak: ciche i zasilane „zieloną energią”: automatyczne kosiarki Automower oraz maszyny bateryjne z serii 500. Roboty koszące zyskują coraz większą rzeszę zwolenników wśród zarządców obiektów hotelowych, sportowych, nieruchomości, firm zajmujących się profesjonalną pielęgnacją terenów

132

zieleni komunalnej. Mogą pracować 24 godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu, bez naszego udziału, zapewniając wyjątkowo wysoką jakość koszenia i oszczędzając czas pracowników. Maszyny obsługują zróżnicowane trawniki do 5 tys. mkw., z licznymi przeszkodami, wąskimi przejściami i stromymi zboczami do 45 proc. (24°). Nie ma potrzeby zbierania skoszonej trawy, bo roboty koszą niewielkie jej przyrosty, a skoszone ścinki spadają na ziemię i rozkładają się tworząc naturalny nawóz wspomagający zdrowy wzrost trawnika. Trawa często koszona krzewi się i gęstnieje, co po kilku tygodniach daje widoczny, dodatni efekt jakościowy. Gdy nadejdzie pora ładowania kosiarka sama znajduje stację ładującą. Ultra cichy napęd zastosowany w kosiarce – poziom hałasu wynoszący zaledwie 58 dB, podczas, gdy głośna rozmowa generuje hałas rzędu 70 dB – sprawia, że kosiarki automatyczne Husqvarna Automower pracują niemal bezszelestnie, nie zakłócając spokoju gości hotelowych. Maszyny także bardzo efektywne wykorzystują energię. Do obsługi przez robot 1 tys. mkw. trawnika potrzeba energii elektrycznej porównywalnej do zasilania 11W żarówki. Dzięki aplikacji Automower Connect na smartfonie i usłudze Husqvarna Fleet Services™ można z łatwością monitorować urządzenia i zdalnie zarządzać całą flotą maszyn z dowolnego miejsca na Ziemi. To pozwala zaoszczędzić czas, który pracownicy odpowiedzialni za pielęgnację zieleni obiektu mogą przeznaczyć na inne, ważniejsze czynności niż koszenie trawnika.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Mając na uwadze oczekiwania klientów i trend „cichego sąsiedztwa” Husqvarna opracowała i posiada w swojej ofercie także grupę profesjonalnych maszyn akumulatorowych o wydajności porównywalnej do urządzeń spalinowych. Wśród produktów zasilanych wydajną baterią litowo-jonową znalazły się: pilarki, nożyce do żywopłotu, wykaszarki oraz dmuchawy.

Urządzenia bateryjne cechuje m.in.: lekka konstrukcja, wydajność, niski poziom hałasu, oraz ergonomia. Wszystkie maszyny wyposażone są w centralny układ sterowania. To bardzo wygodny i bezpieczny sposób ich uruchamiania. Zastosowane do zasilania maszyn akumulatory oraz ładowarki mogą być współdzielone, co pozwala na minimalizację kosztów zakupu i eksploatacji.

Standard i czystość łazienek wpływa na ocenę Michał Ławniczak, dyrektor handlowy Radaway Wnętrza hotelowe to niezwykle wymagające przestrzenie, stawiające przed architektami i projektantami szereg wyzwań. W elementach aranżacyjnych, dedykowanych branży, szczególnie liczy się ich bezpieczeństwo, wytrzymałość i funkcjonalność. Natomiast na ogólną ocenę pobytu gości w hotelu bardzo duży wpływ ma przede wszystkim standard i czystość łazienek. Aby maksymalnie skrócić czas potrzebny na sprzątanie przestrzeni prysznicowej, oferujemy specjalne powłoki na szkło kabiny (EasyClean oraz dożywotnią ochronę – ShowerGuard), które mają właściwości hydrofobowe. Dzięki nim krople wody nie utrzymują się na szkle, tylko spływają, nie pozostawiając nieestetycznych zacieków. Jeśli łazienki są już nieco nadgryzione zębem czasu, można w prosty sposób podnieść ich komfort. Wystarczy wymienić starą kabinę na nową, by wnieść do wnętrza powiew świeżości. Dzięki usłudze skierowanej do branży hotelarskiej firma Radaway zdemontuje starą i zamontuje nową kabinę w każdym wymiarze. Jedyne co trzeba zrobić, to wybrać jej styl. Wymiana odbywa się bez zakłócania funkcjonowania obiektu. Dużym ułatwieniem dla hoteli, których architektura nie jest

standardowa, jest z kolei program Radaway Na Miarę. Dzięki niemu możliwe jest indywidualne dopasowanie kabiny do każdej sytuacji projektowej, nawet tej najbardziej skomplikowanej. Dobierając odpowiednie wyposażenie do łazienki hotelowej, warto zwrócić uwagę również na funkcjonalność i uniwersalność poszczególnych elementów. Kabina prysznicowa powin-

na być dopasowana do potrzeb osób w każdym wieku. Dlatego inwestorzy coraz częściej stawiają na kabiny typu walk-in, czego przykładem jest seria Modo New. Rozwiązanie to, w połączeniu z brodzikiem podpłytkowym, wygląda niezwykle nowocześnie i zapewnia swobodne korzystanie z kabiny, nawet osobom poruszającym się na wózku inwalidzkim.

DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT

Hotelarze zwracają uwagę na koszty eksploatacyjne Radek Klouda, CEO Po Prostu Energia Po Prostu Energia to młoda firma. W ciągu ostatnich 12 miesięcy weszliśmy na rynek sprzedaży energii elektrycznej z innowacyj-

ną platformą, która pozwala na podpisanie umowy całkowicie online. Takie praktyki nie były wcześniej stosowane w naszej branży, proces kontaktu i zawierania umowy z klientem, odbywał się wprawdzie zdalnie, ale jednak zawsze wymagany był podpis, skan i odesłanie dokumentów. W Po Prostu Energia klient może podpisać umowę bez drukowania i papieru. Naszym celem było także otwarcie się na potrzeby klientów, czyli całkowicie transparentne, proste i zrozumiałe umowy, które nie zawierają dodatkowych opłat. Biorąc pod uwagę regulacje prawne z rynku energetycznego, było to sporym wyzwaniem, aby nasze umowy nie obejmowały kilkunastu stron. Wiemy, że wielu klientów nie czyta umów dokładnie. My zawsze namawiamy klienta, aby uważnie przeczytał naszą umowę, ponieważ jest krótka i prosta, a co najważniejsze upewnił się, że wszystko jest dla niego zrozumiałe. Jeżeli nie, chętnie tłumaczymy każdy z zapisów.

Wprowadziliśmy także możliwość wyliczenia oszczędności, jakie uzyska klient podpisując z nami umowę. Tak, aby jeszcze przed decyzją widział, ile zyska przechodząc do Po Prostu Energia. Charakteryzujemy się tym, że działamy online. Nie posiadamy stacjonarnych punktów obsługi, jesteśmy innowacyjna firmą, daleko nam do korporacji, biurokracji i odwiecznych kolejek do okienka. Wiemy, że czas to pieniądz, dlatego nie chcemy marnować czasu naszych Klientów na zbędne „wycieczki” do punktów obsługi i odstanie swojego w kolejkach. Takie praktyki to już prehistoria i nie świadczą, że firma rozwija się z duchem czasu i korzysta z nowych technologii. Dziś smartfon jest niekwestionowanym asystentem każdego przedsiębiorcy, jeżeli z jego udziałem nie może załatwić ważnych dla firmy spraw, to prawdopodobnie straci dużo cennego czasu na biurokrację „w okienku”. Skoro dziś można kupić w internecie każdy produkt i każdą usługę, to dlaczego nie kupić energii elektrycznej przez internet? Po prostu. Od kilku miesięcy rynek energetyczny obserwuje duży wzrost cen. Te gwałtowne podwyżki spowodowały, że wielu przedsiębiorców z branży hotelarskiej, bardzo dotkliwie odczuło działania rynku. Podwyżki cen energii elektrycznej sięgały nawet 30 proc. Wiele firm zajmujących się sprzedażą energii nie poradziło sobie z tą sytuacją, wiele zmieniło ceny w trakcie trwania umowy lub wypowiedział je. Nam udało się utrzymać gwarancję ceny,

jaką obiecaliśmy klientowi przy podpisaniu umowy. Oznacza to, że każdy kto podpisał umowę na daną stawkę za kWh, będzie z niej korzystał do końca trwania umowy. Bez ryzyka podwyżki czy wypowiedzenia kontraktu. Pierwszy 1000 na Start – tak nazwaliśmy naszą ofertę, którą kierujemy nie tylko do branży hotelarskiej, ale przede wszystkim do młodych przedsiębiorców. Wiemy, że na rynku start-upów, także branża hotelarska, przede wszystkim małe hoteliki i pensjonaty, cieszą się jednym z największych zainteresowań. Wielu młodych przedsiębiorców, zakładających swoje pierwsze firmy, wybiera hotelarstwo na swój pierwszy biznes lub dziedziczy taki obiekt np. po kimś z rodziny. To dla nich jest nasza oferta, która ma ułatwić te pierwszych kilka miesięcy na rozruch firmy. Nasza firma także jest młoda, ale poprzez to, że należymy do światowej grupy energetycznej ALPIQ, było nam trochę łatwiej na starcie. Wiem, że dla początkującego właściciela obiektu, każdy bonus, ułatwienie działania, to ogromny

wkład w jego rozwój i byt. Dlatego oferujemy im pierwsze 1000 kWh energii elektrycznej za darmo. Pozwala to np. na rozkręcanie biznesu i przykładowo nie przejmowanie się opłatami za prąd przez dwa miesiące. Mamy wielu klientów z branży hotelarskiej – zarówno duże hotele, jak i małe pensjonaty. Przede wszystkim dlatego, że mamy naprawdę bardzo konkurencyjną cenę dla klientów biznesowych. Rynek także zaczyna dostrzegać, że w tym biznesie niewątpliwe ważne są koszty personelu czy zatowarowania, ale coraz częściej właściciele zwracają uwagę na koszty eksploatacyjne. Przez długi czas w świadomości wielu przedsiębiorców eksploatacja takich obiektów była stała, na którą nie mieli wpływu. Często właściciele myśleli, że skoro mają określoną liczbę oświetlenia, sprzętów, to i koszty będą niezmienne. Nic bardziej mylnego, na wysokość opłat za energię elektryczną czy gaz mamy taki sam wpływ, jak na wysokość abonamentu telefonicznego.

Rynek pracy zmienia się dość intensywnie Marcin Walkowiak, partnership specialist HOTELCAREER HOTELCAREER to specjalistyczny portal pracy dla hotelarstwa, założony w 1999 roku i należący do YOURCAREERGROUP. Obecnie publikujemy 23 tys. branżowych ofert pracy na pięciu rynkach: w Polsce, Niemczech, Austrii, Szwajcarii i Francji. Marka HOTELCAREER jest dobrze znana w środowisku specjalistów i pasjonatów hotelarstwa – miesięcznie nasze oferty są przeglądane przez ponad półtora miliona kandydatów. Naszą misją jest umożliwienie aplikantom znalezienia wymarzonej pracy, a pracodawcom uzupełnienie

ich struktur odpowiednimi ludźmi. Wykorzystujemy szeroką sieć partnerów, która zapewnia wyświetlanie naszych ogłoszeń na dodatkowych platformach, co pozwala nam na świadczenie kompleksowej usługi rekrutacji i docieranie do wyspecjalizowanych kandydatów. W ubiegłym roku wprowadziliśmy Bazę CV – narzędzie, które pozwala pracodawcom na przeprowadzenie wygodnej selekcji kandydatów i nawiązanie bezpośredniego kontaktu z aplikantami wytypowanymi spośród ponad 47 tys. europejskich CV.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

133

RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY

Publikujemy szeroki zakres ogłoszeń z branży, dzięki czemu wyspecjalizowani kandydaci wiedzą, że mogą na nas polegać. Porady dostępne na naszym portalu mogą być pomocne zarówno przy rozwijaniu kariery, jak i przy wyborze odpowiedniej pracy. Odwiedzanie strony pozwala na zdobycie bardzo dobrego rozeznania w branży, jednak nie wszystkie nasze działania mają miejsce cyber-

przestrzeni. W odpowiedzi na to, jak istotny w hotelarstwie jest networking, 10 lat temu wprowadziliśmy koncept specjalistycznych targów pracy dla hotelarstwa, gastronomii i turystyki o nazwie RECRUITING DAYS. Poprzednie edycje odbywały się w Niemczech i Austrii, ale już 19 października 2018 r. ma miejsce polska premiera wydarzenia. Kandydaci będą mieli okazję uczestniczyć w prezentacjach pracodawców i porozmawiać z nimi osobiście, aby poznać panujące w ich strukturach możliwości kariery i atmosferę pracy. Dodatkowo podczas wydarzenia przygotujemy punkt weryfikacji CV, w którym profesjonalny zespół HR podpowie, co warto skorygować w dokumentach aplikacyjnych. Rynek pracy zmienia się w ostatnich latach dość intensywnie. Stopa bezrobocia od dłuższego czasu maleje, osiągając w czerwcu tego roku 5,9 proc.,

134

czyli najniższy poziom od 28 lat. Zmiany dotyczą również rynku hotelarskiego, który odnotowuje wzrosty. Zwiększa się liczba noclegów udzielanych zarówno turystom lokalnym, jak i zagranicznym. W 2017 roku odnotowany został wzrost bazy noclegowej w 80 proc. województw. Wiąże się z tym pewne ograniczenie popytu ze strony polskich pracowników na stanowiska o niskim progu wejścia. Tu z pomocą przybywają pracownicy ze wschodu, uzupełniając niedobory kadrowe i umożliwiając jednocześnie dalszy wzrost gospodarczy. Dotyczy to również oczywiście naszej branży – na hotelcareer. pl publikujemy m.in. ponad 1,3 tys. ofert pracy dla personelu sprzątającego. Bariery językowe są pokonywane zwykle w ciągu kilku pierwszych miesięcy pobytu, a o pozytywnych reakcjach pracodawców świadczy choćby fakt, że w ubiegłym roku złożono 1,8 mln wniosków o zatrudnienie pracowników z Ukrainy. Szacunki wskazują, że ta liczba może wciąż rosnąć. Stopień zróżnicowania naszej bazy kandydatów umożliwia skuteczne dopasowanie właściwej osoby do stanowiska, a dodatkowo dostarcza nam wielu cennych informacji. Korzystając z rozległej sieci naszych portali, przeprowadziliśmy ankietę na kilku europejskich rynkach wśród osób pracujących w branży, by poznać ich opinię na temat zmiany miejsca zamieszkania ze względu na pracę. Wyniki wykazują, że nawet 44 proc. kandydatów z Polski wyraża chęć relokacji w związku z pracą. Naszą rolą jest udostępnienie im interesujących ofert, które umożliwią im bezpieczny wyjazd, ale również takich, dla których będą chcieli wrócić.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Stawiamy na rozwój i kreatywność nieustannie Tomasz Chwilowicz, właściciel Jaguar marka LUVA Handmade Menu Sprzyjająca koniunktura ekonomiczna i rosnąca zamożność społeczeństwa przekłada się również na wzrost liczby turystów i klientów biznesowych, stwarzając doskonałe warunki dla rozwoju branży hotelarskiej. Duże znaczenie ma także wciąż poprawiająca się infrastruktura drogowa i kolejowa oraz zwiększające się zainteresowanie połączeniami lotniczymi, zwłaszcza tanimi liniami. Znaczącą rolę odgrywają tu też wydarzenia kulturalne i sportowe. To wszystko sprawia, że pion hotelarski jest w doskonałej kondycji, a co najważniejsze – z ogromnym potencjałem dalszego rozkwitu. Tempo i rozmach rozwoju sektora hotelarskiego zachęca do intensyfikacji działań na tym polu. Jako producent produktów HoReCa rozumiejąc, że rosnący rynek hotelarski jest w kręgu zainteresowania turystów i inwestorów, szczególną uwagę zwracam na wysoką jakość produktów, która jest fundamentem w budowaniu marki. Ponadto ważną rolę odgrywa marketing. Dlatego też wspólnie z moimi współpracownikami skupiamy się na tym, aby dotrzeć do jak najszerszej grupy odbiorców. Zdajemy sobie sprawę z faktu, że współczesny hotel nie jest już miejscem służącym tylko i wyłącznie do przenocowania się. Dziś gość oczekuje znacznie więcej – m.in. centrum konferencyjnego, bogatej gamy rozrywek, strefy relaksu, ale także wysokiego standardu pokoi. Staramy się sprostać rosnącym oczekiwaniom. W ciągu kilku ostatnich miesięcy z produktami LUVA Handmade Menu można było zaznajomić się na Targach Internorga w Hamburgu. Okazały się sukcesem, bowiem pozyskaliśmy

niemieckiego dystrybutora. Nasze stoisko wzbudziło także duże zainteresowanie na Międzynarodowych Targach Gastronomicznych EuroGastro w Warszawie. Szeroki wachlarz naszych produktów nie oznacza, że spoczęliśmy na laurach. Stawiamy na rozwój i kreatywność nieustannie wzbogacając ofertę, którą wprowadzamy na rynek branży hotelarskiej. Mam tu na myśli, m.in. bogatą gamę modeli teczek informacji hotelowej, zawieszek na klamki drzwi, notatniki, czy też pudełka do chusteczek higienicznych. Nie boimy się wyzwań i wciąż uatrakcyjniamy ofertę naszych produktów, jednocześnie gwarantując wysoką jakość ich wykonania. Współpracujemy z takimi markami, jak Hilton Polska, Intercontinental Niemcy, Radisson blu Rumunia, Steigenberger Niemcy, Romantik Hotel Niemcy,

a niedawno rozpoczęliśmy współpracę z niemieckim Sheratonem. Branża hotelarska to jedna z najszybciej rozwijających się gałęzi gospodarki, zachłanna na nowości i uparcie dążąca do perfekcji. Dynamiczny rozwój turystyki i świata biznesu tylko temu sprzyja.

DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT

Szykujemy wiele niespodzianek

Nie boimy się wyzwań i trudnych tematów

Waldemar Tkaczyk, dyrektor sprzedaży ADA Cosmetics International

Marta Buńka, marketing manager MyFood

Mija 10 lat od czasu kiedy ADA Cosmetics International bezpośrednio zaoferowała polskim hotelom swoje kosmetyki i akcesoria. Spowodowane to było przede

wszystkim prognozami dynamicznego rozwoju tej branży w Polsce. Od tego momentu obserwujemy stale rosnącą liczbę hoteli i obiektów noclegowych. Prognozowany wzrost w 2019 to średnio ponad 30 proc. Polska to w tej chwili jeden z najbardziej interesujących rynków hotelarskich w Europie, a może i na świecie. Jako przedstawiciel producenta kosmetyków hotelowych oczywiście oceniam to bardzo pozytywnie. Wprawdzie, z jakością usług hotelowych w Polsce bywa jeszcze różnie (dodam, że nie jesteśmy w tym odosobnieni), to z całą pewnością na przestrzeni ostatnich 10 lat zrobiliśmy ogromny postęp. Moim zdaniem na tle Europy w segmencie dwu – i czterogwiazdkowym wypadamy bardzo dobrze. W ostatnich latach ADA sukcesywnie optymalizuje procesy produkcji przede wszystkim pod kątem ochrony środowiska. Branża hotelarska na całym świecie, należy niestety do wiodących „producentów” rożnego rodzaju

odpadów. Jako producent i dostawca galanterii hotelowej musimy zadbać również o to, by na każdym etapie naszej działalności – od zakupu surowców, poprzez produkcję aż do gotowego produktu, a później zużytego opakowania – ingerencja w środowisko była jak najmniejsza. Stąd też posiadane certyfikaty: Ecolabel, Nordic Ecolabel, Ecocert, BIO, Fair Trade. W ostatnim roku udało nam się prawie całkowicie przejść na opakowania w 100 proc. nadające się do recyklingu. Systematycznie pozyskujemy coraz większą liczbę odbiorców naszych systemów dozujących w asortymencie kosmetyków hotelowych. W Polsce już ponad 50 proc. obsługiwanych przez nas lub przez naszych partnerów handlowych obiektów korzysta właśnie z tych systemów. Są to flakony o pojemności od 290ml do 525ml. Niektóre z nich to opakowania wielokrotnego użytku, co wiąże się z mniejszymi odpadami i korzyściami ekonomicznymi dla hoteli. Największym naszym sukcesem jest rozpoczęcie prac nad stworzeniem opakowań do kosmetyków z użyciem surowca wtórnego pochodzącego z odpadów drzewnych. W ostatnich 12 miesiącach najbardziej szczycimy się nową linią kosmetyków LALIQUE i Chopard Sparkling, które wspólnie z tymi markami wykreował nasz dział marketingu. Jeszcze na ten rok przygotowujemy dla naszych klientów kilka niespodzianek, o których nie chciałbym jeszcze mówić. Wspomnę tylko, ze przygotowujemy bogatą w asortyment linię kosmetyków hotelowych, która będzie ewaluować zależnie od pory roku.

Obserwujemy, że branża hotelarska w Polsce przeżywa okres intensywnego wzrostu. Z naszej perspektywy ma to odzwierciedlenie w rosnącym zapotrzebowaniu na różnego rodzaju owoce morza i ryby wysokiej jakości u naszych obecnych klientów. Jest to spowodowane rosnącym z roku na rok obłożeniem pokoi oraz zmieniającymi się wymaganiami gości. Sektor rozwija się dynamicznie i jest coraz bardziej zainteresowany produktami premium z naszej oferty. Skupiamy się na edukacji naszych klientów, jak duże znaczenie ma pochodzenie surowców i ich jakość. Naszym kluczowym produktem na rynku gastronomicznym jest łosoś atlantycki w różnych postaciach (porcje, filety mrożone oraz ryba świeża cała i filety), pochodzący z polskiej proekologicznej hodowli Jurassic Salmon. Intensywnie komunikujemy klientom walory tej ryby, zwracając uwagę na jej naturalność, doskonały smak oraz wyjątkowy system hodowli w wodzie termalnej sprzed 150 milionów lat. Wprowadzamy do oferty nowe gatunki ryb i owoców morza, staramy się sprostać wymaganiom rynku i oferujemy szeroką gamę produktów unikalnych, o wysokiej jakości pochodzących ze zrównoważonych łowisk i hodowli (produkty z certyfikatami MSC i ASC). Rozwijamy gamę produktów oferowanych naszym klientom. Niedawno rozpoczęliśmy obok ryby mrożonej także sprzedaż ryby świeżej – łososia jurajskiego patroszonego i filetów. Mamy nadzieję dalej rozwijać się w tej kategorii. Tym bardziej, że ryba ta zyskuje coraz większe uznanie na

rynku, jednocześnie spełnia oczekiwania pod kątem jakości, naturalnego smaku. Cały czas wprowadzamy wiele nowych produktów zarówno sezonowych, jak i tych do stałej oferty. Stawiamy na ciekawe propozycje takie jak, mrożone filety z pstrąga wędzonego na gorąco z certyfikatem ASC. Idealne do menu śniadaniowego, sałatek i przekąsek. Rozwijamy nieustannie kategorię owoców morza, w tej chwili możemy zaoferować kilkanaście rodzajów krewetek, raki, homary, ośmiornice czy kraby. Planujemy także nowe kategorie produktowe, czym niebawem będziemy mogli się pochwalić. Pracujemy nad nowymi projektami, ale przede wszystkim skupiamy się na obecnych klientach, aby zapewnić im jak największy kom-

fort. Poszerzamy listingi produktów, starając się sprostać wszystkim potrzebom i trendom na rynku. Nie boimy się wyzwań i trudnych tematów, nasz dział R&D opracowuje innowacyjne propozycje. Wprowadzamy do oferty wyszukane, nowe gatunki ryb i owoców morza.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

135

WIZYTÓWKI

136

Area Cooling Solutions ul. Relaksowa 27 55-080 Nowa Wieś Wrocławska tel. (71) 354-56-24 area@area.pl www.area.pl

Area Cooling Solutions jest europejskim holdingiem z 30-letnią tradycją, swoim zasięgiem obejmującym rynek całej Europy. Oferuje urządzenia chłodnicze: agregaty skraplające, zespoły sprężarkowe, agregaty wody lodowej oraz różnego rodzaju urządzenia chłodnicze wykonywane wg. indywidualnych specyfikacji klienta. Podstawą projektów rozwojowych prowadzonych w firmie są zagadnienia dot. zastosowania ekologicznych czynników chłodniczych o niskim wskaźniku GWP, w tym CO2, oszczędności energii, ekonomicznej eksploatacji oraz zgodności z wymaganiami prawnymi (Ecodesign, EN378-2016).

ADA Cosmetics International Rastatter Straße 2A, 77694 Kehl, Germany tel. 618-157-039, 602-326-867 info@ada-cosmetics.com www.ada-cosmetics.com

ADA jest wiodącym w Europie producentem kosmetyków hotelowych. Asortyment, przygotowany specjalnie dla branży hotelarskiej prezentuje najwyższą jakość. Nasi eksperci mogą dostosować każdą linię kosmetyków do życzeń klienta i stworzyć w ten sposób oryginalną markę własną hotelu! Ofertę uzupełniają kosmetyki znanych na całym świecie kreatorow mody oraz praktyczne akcesoria.

Aviko ul. Tadeusza Wendy 15 81-341 Gdynia tel. (58) 662-43-00 office@aviko.pl www.avikofoodservice.pl

Firma z ponad 50-letnim doświadczeniem w branży, jeden z czterech największych producentów wyrobów ziemniaczanych na świecie. Oferta Aviko to wysokiej jakości produkty ziemniaczane: świeże, chłodzone i mrożone, frytki, specjalności cięte i puree, placki, przekąski, gratiny. Zrozumienie problemów i oczekiwań klienta to podstawa wszelkich aktywności Aviko – dzięki temu jesteśmy w stanie zaproponować nie tylko rozwiązania produktowe, ale także koncepty wspierające biznes klienta.

Dantherm ul. Magazynowa 5a 62-023 Gądki tel. (61) 654-40-31 fax (61) 654-40-01 office@mcs-ce.pl www.masterheaters.pl

Firma Dantherm jest liderem w branży mobilnego ogrzewania, osuszania, chłodzenia i wentylacji. Oferta obejmuje produkty MASTER: przenośne nagrzewnice powietrza – olejowe, gazowe, elektryczne oraz promienniki podczerwieni, profesjonalne osuszacze powietrza, wentylatory i dmuchawy oraz przenośne i stacjonarne klimatyzery. Firma posiada rozbudowaną sieć autoryzowanych dystrybutorów i punktów serwisowych na terenie całej Polski.

Hochland Polska ul. Okrężna 2 64-530 Kaźmierz, WLK tel. (61) 292-91-00 hochland@hochland.com www.hochland-group.com

Hochland jest firmą rodzinną, której nazwa już od ponad 90 lat gwarantuje najwyższą jakość produktów. Na polskim rynku, firma Hochland jest obecna od początku lat 90-tych. Przyczyniła się istotnie do rozwoju rynku mleczarskiego w Polsce, wykreowała szereg nowych kategorii oraz rozwinęła aktywną komunikację z konsumentami, wpływając na zmiany nawyków żywieniowych. Hochland Polska jest wartościowym liderem rynku serów w Polsce. W ofercie firmy znajdują się sery topione, twarogowe, żółte dojrzewające, pleśniowe i wiele innych. Produkty przeznaczone są dla handlu detalicznego, przemysłu spożywczego oraz gastronomii. W ostatnich latach rynek gastronomiczny stał się dla firmy Hochland bardzo ważny, co widać w rozrastającym się dziale Food Service oraz w powiększającej się ofercie produktów pod marką Hochland Professional - Hochland Cagliata w różnych formatach, Hochland Cremette, Hochland Ser żółty Gouda w plastrach i Hochland Cheddar ser topiony w plastrach. Dzięki tym produktom, można stworzyć wyselekcjonowaną kompozycję serów na bufety śniadaniowe, dodać je do dań na ciepło, przekąsek, czy wyrobów cukierniczych. Na rynku pojawiają się regularnie nowe produkty m.in. bazy do sosów, sery do sałatek i inne.

HOTELCAREER StepStone Services ul. Domaniewska 50 02-672 Warszawa tel. (22) 356-36-90 reklama@hotelcareer.pl www.hotelcareer.pl

HOTELCAREER to sieć branżowych portali rekrutacyjnych publikująca już 23 000 ogłoszeń z obszarów hotelarstwa, gastronomii i turystyki. Dbamy o to, by proces poszukiwania pracowników za naszym pośrednictwem był zawsze satysfakcjonujący dzięki odpowiednim dopasowaniom. Obecność na coraz większej ilości europejskich rynków pozwoliła na zbudowanie potężnej bazy wyspecjalizowanych kandydatów. Jesienią 2018 organizujemy po raz pierwszy w Polsce branżowe targi pracy – szczegóły na recruitingdays.com.

Husqvarna Poland ul. Wysockiego 15B 03-371 Warszawa tel. (22) 330-96-00 husqvarna@husqvarna.com.pl www.husqvarna.pl

Spółka Husqvarna® - największy światowy producent wysokiej klasy maszyn, urządzeń i akcesoriów do pielęgnacji terenów zieleni w parkach, w lasach i w ogrodach takich jak m.in.: kosiarki samojezdne, kosiarki automatyczne Husqvarna Automower ®, wykaszarki, podkaszarki, pilarki. Husqvarna Group jest także europejskim liderem w dziedzinie systemów nawadniania jak i światowym liderem w produkcji maszyn i urządzeń tnących oraz narzędzi diamentowych.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

WIZYTÓWKI

Interferie Turystyka i hotelarstwo Chojnowska 41, 59-220 Legnica tel. (76) 749-54-00 fax (76) 749-54-01 interferie@interferie.pl www.interferie.pl

Od 25 lat Interferie zaprasza do hoteli i obiektów wypoczynkowych położonych w niezwykle atrakcyjnych miejscach Polski: Świnoujściu, Dąbkach, Ustroniu Morskim, Kołobrzegu, Świeradowie-Zdroju oraz Szklarskiej Porębie. Spółka organizuje pobyty profilaktyczno-lecznicze oraz pobyty sanatoryjno-rehabilitacyjne. Interferie promuje również aktywny, rodzinny wypoczynek, a także organizację szkoleń, narad, konferencji. Łącznie oferuje 2.000 miejsc noclegowych i do tej pory gościły już ponad 8 mln Gości.

Lanwar ul. Cmentarna 22 60-176 Poznań tel. (61) 868-51-33 biuro@lanwar.com.pl www.lanwar.com.pl

Lanwar Cosmetics to rodzinna firma, powstała w 1990 roku. Jest największym w Europie Wschodniej producentem oraz dystrybutorem kosmetyków i galanterii jednorazowej dostarczanych do ponad 1,5 tys. hoteli w Polsce i innych krajach europejskich. Nowoczesny zakład produkcyjny, spełniający najwyższe wymogi sanitarne pozwala na produkcję pełnej gamy wyrobów kosmetycznych, również w klasie Ecolabel. Lanwar jest wyłącznym dystrybutorem takich marek jak: Guerlain, Clarins, Azzaro, Thierry Mugler, Yves Rocher.

LSI Software ul. Przybyszewskiego 176/178 93-120 Łódź tel. (42) 680-80-00 fax (42) 680-80-99 info@lsisoftware.pl www.lsisoftware.pl

LSI Software. Codzienna praca staje się łatwiejsza. Grupa LSI Software jest producentem nowoczesnych rozwiązań informatycznych przeznaczonych do kompleksowego i efektywnego zarządzania firmą. Główne branże, na których skupia się Grupa to gastronomiczno-hotelarska (hospitality), detaliczna (retail), rekreacyjno-sportowa oraz kinowa. Kompleksowa oferta obejmuje również usługi konsultacyjne, wdrożeniowe, serwis oraz dostawy specjalistycznych rozwiązań sprzętowych. Głównym atutem firmy jest duże doświadczenie, a także rozległa wiedza o zasadach funkcjonowania branż, z którymi współpracujemy. Z rozwiązań stworzonych przez spółki grupy korzysta kilkanaście tysięcy firm. Od 2007 roku Grupa jest największym w Polsce dostawcą oprogramowania dla branży gastronomiczno-hotelarskiej.

Meiko Clean Solutions Polska ul. Obornicka 7, Jelonek 62-002 Suchy Las tel. (61) 222-60-96 fax (61) 222-60-99 wew. 100 info@meiko.com.pl www.meiko.pl

Meiko jest jednym z czołowych światowych dostawców technologii profesjonalnego zmywania. Firma ściśle współpracuje ze swoimi klientami, aby opracować najlepsze rozwiązania do profesjonalnych kuchni: od małych, kompaktowych zmywarek podblatowych, przez zmywarki uniwersalne, kapturowe, po zaawansowane myjnie tunelowe (taśmowe, koszowe) oraz systemy transportowe i urządzenia do przerobu resztek gastronomicznych. Meiko oferuje swoim klientom elastyczność w dopasowaniu swoich rozwiązań dla branży hotelarskiej i gastronomicznej.

Grupa Mlekovita ul. Ludowa 122 18-200 Wysokie Mazowieckie tel. (86) 275-82-14 fax (86) 275-41-30 sekretariat@mlekovita.com.pl www.mlekovita.com.pl

Mlekovita to najcenniejsza polska marka żywnościowa, największa firma mleczarska w Europie Środkowo-Wschodniej (20 zakładów produkcyjnych i 32 własne centra dystrybucyjne) o 90-letniej tradycji. Wytwarza ponad 1000 najwyższej jakości markowych produktów, w tym szeroki asortyment specjalnie dedykowany sektorowi HoReCa. Posiada Zintegrowany System Zarządzania Jakością (FSSC 22000, ISO 9001, ISO 14001). Więcej informacji: www.mlekovita.com.pl

MyFood ul. Szafarnia 6/32, 80-755 Gdańsk tel. 720-850-060 fax (58) 526-11-85 office@my-food.pl www.my-food.pl

MyFood to polska firma, zbudowana na około 20-letnim doświadczeniu na rynku FMCG, której podstawową działalnością jest sprzedaż i produkcja produktów z ryb i owoców morza. MyFood jest także dystrybutorem świeżego Łososia jurajskiego z polskiej hodowli. Naszymi atutami są elastyczność, nowoczesne zaplecze produkcyjne, know-how i stabilne finansowanie oraz szeroka oferta certyfikowanych produktów. Firma koncentruje się na produktach najwyższej jakości w rozsądnej cenie, nieustannie szuka nowych, innowacyjnych pomysłów na produkty. MyFood umacnia swoją pozycję na rynku oferując różnorodne mrożone ryby, owoce morza i dania gotowe dla najważniejszych sieci gastronomicznych w Polsce, dla klientów detalicznych w Polsce i na Węgrzech. Zakłady produkcyjne skąd pochodzą produkty MyFood posiadają najważniejsze certyfikaty jakości (IFS, BRC, ASC, MSC, Global Gap). Więcej informacji o firmie na www.my-food.pl

Nadwiślańska Agencja Turystyczna ul. Edukacji 37, 43-100 Tychy tel. (32) 326-23-50/51 505-623-588 fax (32) 326-23-68 nat@nat.pl www.nat.pl

Nadwiślańska Agencja Turystyczna powstała w 1996 roku. Jest właścicielem 16 Hoteli *** i Ośrodków Wypoczynkowych w Polsce. Zespół ludzi pracujący z pasją i ogromnym zaangażowaniem stara się udowodnić, że wypoczynek w Polsce może być udany! Rezultaty tej pracy potwierdza około pół miliona osób będących stałymi klientami. Misja firmy brzmi: „Jako sieć hoteli NAT jesteśmy synonimem aktywnego, zdrowego i komfortowego wypoczynku w wyjątkowych lokalizacjach w kraju. Dla naszych gości tworzymy hotele, do których chętnie się wraca!"

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

137

WIZYTÓWKI

138

Nestlé Professional Nestle Polska ul. Domaniewska 32 02-672 Warszawa Bezpłatna infolinia czynna od pon. do pt. w godz. od 8:00 do 18:00. 800-111-755 www.nestleprofessional.pl/kontakt www.nestleprofessional.pl/

Nestlé Professional – innowacyjne rozwiązania kulinarne i kawowe, które zapewniają sukces. Chcemy być dla naszych Klientów partnerem inspirującym do wzrostu i rozwoju. Partnerem, który dostarcza markowe i znane produkty kulinarne oraz pomysłowe rozwiązania w zakresie napojów gorących. Nestlé Professional od 1998 r. zajmuje się kompleksową obsługą rynku żywienia poza domem (Out Of Home) dostarczając kreatywne rozwiązania do gastronomii i vendingu. Jesteśmy jednym z liderów na rynku kawy i produktów spożywczych przeznaczonych do gastronomii oraz miejsc zbiorowego żywienia. Oferujemy swoim Partnerom produkty znanych marek takich jak: Nestlé, Winiary, Chef, Maggi, Nescafé oraz Buondi. Naszym celem jest również dostarczenie partnerom biznesowym rozwiązań oraz informacji na temat trendów żywieniowych, które wspierają ich wzrost i rozwój.

Grupa Nosalowy Dwór ul. Balzera 21d 34-500 Zakopane tel. (18) 202-24-00 nieruchomosci@nosalowy-dwor.eu wiktor.wrobel@nosalowy-dwor.eu www.nosalowy-dwor.eu/ apartamenty.nosalowy-dwor.eu/pl/

Grupa Nosalowy Dwór to polska grupa kapitałowa zajmująca się budową, sprzedażą i zarządzaniem obiektami hotelarskimi (również w condo). Grupa przez ostatnie 18 lat działalności wypracowała renomę zarówno jako profesjonalny operator hotelowy jak i odnoszący sukcesy deweloper w systemie condo. Pod zarządem Grupy jest 550 pokoi hotelowych. Jej flagowym obiektem jest zakopiański Nosalowy Dwór Resort & SPA, kompleks o unikatowej w skali Polski infrastrukturze noclegowej, rekreacyjnej i konferencyjnej.

Grupa Hotelowa Orbis ul. Bracka 16 00-028 Warszawa tel. (22) 829-39-69 fax (22) 827-33-01 orbissa@orbis.pl www.orbis.pl

Grupa Hotelowa Orbis to największa sieć hoteli w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej oferująca ponad 20 000 pokoi w 120 hotelach. Orbis jest wyłącznym licencjodawcą marek AccorHotels (oraz Adagio, wiodącej marki aparthoteli) w 16 krajach w tym w Bośni i Hercegowinie, Bułgarii, Chorwacji, Czarnogórze, Czechach, Estonii, na Litwie, Łotwie, w Macedonii, Mołdawii, Polsce, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i na Węgrzech. Hotele działają pod markami Sofitel, Pullman, MGallery, Novotel, Mercure, ibis, ibis Styles i ibis budget.

Po Prostu Energia ul. Lecha Kaczyńskiego 26 00-609 Warszawa tel. (22) 323-33-35 info@poprostuenergia.pl www.poprostuenergia.pl

Firma oferuje korzystną sprzedaż energii elektrycznej dla małych i średnich przedsiębiorców. Gwarancja ceny oraz dostępność usługi online są największymi atutami marki Po Prostu Energia. Zmiana sprzedawcy prądu pozwala przedsiębiorcom na realne oszczędności oraz optymalizację wydatków związanych z opłatami eksploatacyjnymi.

Radaway ul. Rabowicka 59, Jasin 62-020 Swarzędz tel. (61) 835-75-10 fax (61) 835-75-11 office@radaway.pl radaway.pl

Firma Radaway to polski producent i ekspert w dziedzinie nowoczesnych kabin prysznicowych, dostępnych zarówno w rozmiarach standardowych jak i niestandardowych. W ofercie marki znajdują się także rozwiązania z zakresu brodzików prysznicowych i podpłytkowych, liczne modele parawanów nawannowych oraz drzwi wnękowych, jak również cała gama przydatnych akcesoriów i dodatków. Produkty sygnowane logo Radaway dedykowane są najbardziej wymagającym odbiorcom, stanowiąc odpowiedź na wszelkie potrzeby i wyzwania aranżacyjne, jakie stają przed klientami.

Rational ul. Bokserska 66 02-690 Warszawa tel. (22) 864-93-26, (22) 864-93-28 info@rational-online.pl www.rational-online.pl

Rational jest globalnym liderem rynkowym i technologicznym w zakresie termicznego przyrządzania potraw w kuchniach profesjonalnych – z udziałem w rynku w wysokości 56%. Głównym celem przedsiębiorstwa jest oferowanie jak największych korzyści kucharzom, szefom kuchni przyrządzającym potrawy w kuchniach całego świata. Urządzenie Rational SelfCookingCenter ® to inteligentny system przyrządzania potraw, który czuje, działa z rozmysłem, wyprzedza myśli, uczy się od kucharza i z nim porozumiewa. Dodatkowo dostępny w formie XS świetnie nadaje się nawet do małej kuchni.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

WIZYTÓWKI

SCM ul. al. Jana Pawła II 11 00-828 Warszawa tel. (22) 586-54-00 fax (22) 586-54-01 biuro@scmpoland.pl

Wyłączny Importer produktów Monin i Vitamix na Polskę. Marka Monin jest obecnie uznawana za numer jeden na świecie na rynku syropów klasy premium, likierów, puree owocowych oraz sosów aromatycznych. To zasługa 100-letniego doświadczenia oraz bogatej oferty – ponad 150 smaków sprzedawanych w 140 krajach na świecie. Znakomicie komponują się w lemoniadach, koktajlach i z kawą, są znakomitym dodatkiem do deserów, ciast i lodów. Blendery Vitamix to urządzenia produkowane oryginalnie w USA, stanowią grupę produktów dla barów i profesjonalnej kuchni. Ich moc, dokładność blenderowania i oszczędność czasu pracy zachwyca od ponad 70-ciu lat. Partnerzy firmy: AmRest (KFC, Pizza Hut, Burger King, Starbucks), Monin, Vitamix, Fanex, Drobimex, Bunge, Konspol, Lactalis, Bona Agra, McCormick, Huhtamaki, Agrarfrost, YUM, GoodMills, BP.

Strauss Coffee Service Al. Jerozolimskie 179 02-222 Warszawa tel. (22) 533-36-60 www.MKCafeHoreca.pl

Strauss Coffee Service to oddział firmy Strauss Cafe Poland zajmujący się segmentem rynku gastronomicznego w Polsce. Firma posiada wieloletnie doświadczenie na rynku w kompleksowej obsłudze klientów Horeca i biur (kawa + maszyny + serwis) oraz szeroką ofertę w każdym segmencie cenowym. Staranny dobór oferowanych produktów oraz dbałość o najwyższą jakość są znakiem rozpoznawczym marek kawy MK Cafe i herbaty TeArtis. W swojej ofercie firma posiada również szeroki wybór produktów komplementarnych: syropy Monin, czekolada, akcesoria do kawy i herbaty oraz porcelana i materiały POS oraz bogatą ofertę profesjonalnych ekspresów do kawy: ciśnieniowych, manualnych, automatycznych i przelewowych oraz młynków renomowanych światowych producentów takich jak: LaCimbali, Jura, Saeco, Coffee Queen. Strauss Coffee Service to również własny, stacjonarny oraz mobilny, ogólnopolski serwis ekspresów do kawy.

Tom-Gast ul. Beskidzka 123/125 91-610 Łódź tel. (42) 674-85-87 fax (42) 674-85-88 tomgast@tomgast.pl www.tomgast.pl

Firma Tom-Gast jest wyłącznym oraz generalnym dystrybutorem najlepszych światowych i europejskich producentów profesjonalnego wyposażenia gastronomicznego. Tworzy najoptymalniejsze rozwiązania oraz wdraża najnowsze trendy w branży HoReCa. Gwarantuje wysoką jakość oferowanych produktów, które znajdują zastosowanie w lokalach gastronomicznych, a także firmach, które zajmują się piekarnictwem, cukiernictwem i cateringiem.

UPC Polska Al. Jana Pawła II 27 00-867 Warszawa tel. (22) 415-95-95 www.biznes.upc.pl

UPC Polska jest częścią Liberty Global, największego na świecie międzynarodowego operatora usług telewizji i szerokopasmowego internetu działającego w ponad 30 krajach Europy, Ameryki Południowej i Karaibów. Jesteśmy liderem usług cyfrowych: telewizji, światłowodowego internetu oraz telefonii dla Klientów indywidualnych i biznesowych. Do tej pory zaufało nam już ponad 50 tysięcy firm w tym ponad 100 hoteli. Oferujemy pełny zakres nowoczesnych usług głosowych, dostępu do internetu, transmisji danych i telewizji hotelowej dopasowanych do indywidualnych potrzeb naszych klientów.

Gmina Gryfino ul. 1 Maja nr 16, 74-100 Gryfino tel. (91) 416-20-11 fax (91) 416-27-02 nieruchomości@gryfino.pl www.gryfino.pl

Gmina Gryfino – jednostka samorządu terytorialnego.

Vienna House Al. Jerozolimskie 65/79 00-697 Warszawa tel. (22) 630-59-02 joanna.kroc@viennahouse.com www.viennahouse.com

W Vienna House liczy się odkrywanie, nowe doświadczenia i znajdowanie piękna w prostocie. Największa austriacka grupa posiada i prowadzi hotele o indywidualnym charakterze, ale kierujące się wspólnym celem: zachwycaniem gości. Linia Vienna House to indywidualne hotele miejskie i wypoczynkowe, wyróżniające się ekskluzywnym designem i klasą. Vienna House Easy to stylowe obiekty o swobodnej, nieformalnej atmosferze i prostym, świeżym wystroju. Hotele R.evo podkreślają nowy styl życia i czasowość pracy.

Zdrojowa Hotels ul. Sułkowskiego 9 78-100 Kołobrzeg tel. (91) 404-04-00 sekretariat@zdrojowahotels.pl www.zdrojowahotels.pl

Sieć Zdrojowa Hotels tworzy 11 wyjątkowych obiektów premium nad morzem i w górach wyróżniających się doskonałą lokalizacją oraz przyciągającą uwagę architekturą. Wnętrza zostały zaprojektowane z myślą o wymagających Gościach ceniących stylową elegancję z domieszką nowoczesności. Zdrojowa jest grupą odpowiedzialną społecznie, troszczącą się o rozwój sztuki i środowisko naturalne.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

139