Wydanie specjalne czasopisma STACJA BENZYNOWA & CONVENIENCE STORE
LIDERZY RYNKU Dostawcy dla stacji paliw RAPORT 2019 STYCZEŃ 2019
MEDIA EFEKTYWNEJ KOMUNIKACJI
SPIS TREŚCI
Wpływ lokalizacji na preferencje zakupowe SPIS TREŚCI
Wydawca
Analizy rynku
Zdrowa żywność rośnie w siłę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Stacje benzynowe z pełnym bakiem po 2018 gotowe do startu w 2019 . . . . . . . . . . . . . . . 4
Konsumenci i nowe technologie zmieniają oblicze handlu
Wpływ lokalizacji na preferencje zakupowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
....................................
32
Głos rynku
Posiłki w trasie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
– paliwa Trendy w rozwoju menu na stacjach paliw w 2019 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Sprzedaż w sklepach małoformatowych w 2018 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
.............................................................................
– franczyza i partnerstwo
....................
34
38
BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Okopowa 47 01-059 Warszawa tel. (22) 290-66-11 biuro@brogb2b.pl Redakcja Edwin Kaniuk redaktor naczelny e.kaniuk@brogb2b.pl tel. 664-463-085 Karolina Stępniak dyrektor wydawnicza k.stepniak@brogb2b.pl tel. 664-463-096
Dział Sprzedaży BROG B2B Zbigniew Pąk dyrektor sprzedaży z.pak@brogb2b.pl tel. 664-463-083 Zespół Sprzedaży Reklamy Agata Kowal menedżer ds. kluczowych klientów a.kowal@brogb2b.pl tel. 664-463-079 Joanna Wojciechowska menedżer ds. kluczowych klientów j.wojciechowska@brogb2b.pl tel. 664-463-072 Zespół Sprzedaży Konferencji Marcin Jaworski menedżer ds. kluczowych klientów m.jaworski@brogb2b.pl tel. 501-727-114 Adam Stępniak menedżer ds. kluczowych klientów a.stepniak@brogb2b.pl tel. 664-463-069 Opracowanie graficzne/Skład DTP: Jarosław Skrzypkowski
Prenumerata: roczna 250 zł + 23% VAT. Redakcja nie odpowiada za treść materiałów reklamowych.
– sklep i gastronomia
.................................
42
Druk: TAURUS Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą Wydawcy.
Wyzwania branży handlu w 2019 roku Rynek whisky
...
...................................................................
20
......................
56
© 2019 Copyright by BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. All rights reserved.
22
Rynek piwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Dobre zbiory kawy na świecie mogą wpływać na obniżki cen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
POSIŁKI W TRASIE
– wyposażenie i technika
Nowości produktowe i innowacyjne rozwiązania Wizytówki firm
................
64
......................................................
68
TRENDY W ROZWOJU MENU
Dołącz do nas: facebook.com/Stacja Benzynowa & Convenience Store
Zapraszamy do odwiedzenia naszego portalu rynku stacji paliw oraz subskrypcji newslettera
Obserwuj nas na Twitterze: Petrolnet.pl @PetrolnetPL
RYNEK WHISKY
STACJE BENZYNOWE Z PEŁNYM BAKIEM po 2018 gotowe do startu w 2019 Za nami wymagający rok na rynku handlu detalicznego w Polsce. Rok pełen nowości, zmian, wyzwań, a także coraz bardziej wymagających i świadomych konsumentów. Warto przyjrzeć się zmianom jakie zachodziły na rynku oraz w zachowaniach konsumentów, aby ocenić potencjalne szanse oraz zagrożenia, z którymi spotyka się branża stacji benzynowych. Konrad Wacławik client team manager Nielsen
A
naliza powyższych elementów pozwoli podjąć odpowiednie decyzje biznesowe na nadchodzący rok. Aby dokonać ewaluacji 2018 roku, niezbędne będzie opisanie tego jak kształtowała się sprzedaż dóbr FMCG na polskim rynku, ale również kluczowe będzie zdefiniowanie najważniejszych trendów konsumenckich i tego jak w te trendy wpasowały się poszczególne kanały sprzedaży. Miniony rok przez polskich konsumentów jest oceniany wyjątkowo pozytywnie. Wskaźnik nastrojów konsumenckich w odniesieniu do optymizmu zakupowego w Polsce w 2018 roku osiągnął pierwszy raz od 10 lat wynik powyżej średniej światowej (na której pozytyw-
4
ny wynik działają głównie kraje Azji Południowej i Afryki o dynamicznym wzroście gospodarczym). Fakt ten oznacza że polscy konsumenci, zauważyli poprawiającą się perspektywę finansową oraz pozytywną sytuację na rynku pracy, która zapewnia im bezpieczeństwo i pozwala łatwiej wydawać zarobione pieniądze na zakupach. Właśnie sytuacja na rynku pracy z punktu widzenia konsumenta może być głównym czynnikiem wpływającym na wysoki optymizm – bezrobocie jest obecnie na najniższym poziomie od lat 90. Fakt ten dla branży handlowej, podobnie jak też dla innych branż usługowych i przemysłowych jest nie lada wyzwaniem – zdobycie pracownika, który jest niezbędny
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
do płynnego funkcjonowania biznesu często staje się misją, którą wypełnić może tylko Tom Cruise. Istotny wpływ na zachowania konsumentów w 2018 roku, miało również wprowadzenie ustawy o zakazie handlu w niedziele. Sieci handlowe podjęły wiele ruchów związanych z edukacją konsumentów, aby dokonywali oni zakupów w inne dni tygodnia, co obserwując wyniki sprzedażowe w większości przypadków zakończyło się sukcesem. Mimo to, sklepy które mogą prowadzić handel w niedzielę zyskały klientów, którzy realizują misję nagłych zakupów – do grona tych placówek zaliczają się również stacje benzynowe. Jak właściwie wyglądała sprzedaż produktów FMCG w Polsce w 2018
roku? Cały rynek detaliczny zwiększył wartość sprzedawanych produktów spożywczych monitorowanych przez Nielsen o +5,0 proc. w porównaniu do 2017 roku. Zdecydowanie wzrost ten był sterowany za sprawą dobrze rozwijającej się sprzedaży w sklepach małoformatowych oraz w dyskontach. Stacje benzynowe spośród kanałów raportowanych przez Nielsen charakteryzują się najwyższą dynamiką wzrostu sprzedaży produktów spożywczych FMCG, notując wzrost o ponad 24 proc. rok do roku. Standardowo jak co roku, stacje benzynowe zyskały na znaczeniu w okresie wakacyjnym, który w tym roku pod względem temperatur i długości sezonu był rekordowo długi.
ANALIZY RYNKU RAPORT
Końcówka roku, czyli miesiące jesienne to czas kiedy znaczenie stacji benzynowych w sprzedaży całego koszyka spożywczego spada na rzecz kanałów wielkoformatowych – podobnie było w tym roku, choć trend ten zależy rzecz jasna od kategorii spożywczej. Kategorią, w której stacje benzynowe zanotowały największy wzrost wartości sprzedaży w 2018 roku w porównaniu do pozostałych kanałów sprzedaży, były napoje alkoholowe. Dynamika sprzedaży na stacjach była blisko pięciokrotnie wyższa niż w pozostałych kanałach sprzedaży – trend ten możemy przypisać zarówno dobrej aurze pogodowej jak i możliwości zakupu alkoholu na stacji w każdą niedzielę. Inaczej różnice w dynamice pomiędzy stacjami benzynowymi i resztą rynku wyglądają w pozostałych kategoriach kluczowych dla biznesu stacji. W całym koszyku spożywczym w Polsce jeden z najwyższych wzrostów wartości sprzedaży zanotowały napoje bezalkoholowe – jak wspominałem, długi sezon sprzyjał rozwojowi tych kategorii. Wzrosty sprzedaży w kategoriach napojowych
notowały wszystkie kanały sprzedaży, jednak najbardziej znaczący wzrost zanotowały stacje benzynowe i dyskonty – po kilkanaście procent wzrostu w porównaniu do roku poprzedniego. Podobne wzrosty zanotowały również przekąski słone i słodkie – co warto również zaznaczyć we wszystkich tych trzech grupach produktów – napojach, słodyczach i przekąskach słonych, dynamicznie rozwijały się również sklepy spożywcze poniżej 300 mkw. i dyskonty. Podsumowując ubiegły rok nie sposób nie wspomnieć o rosnącej potrzebie wygody konsumentów – tak zwanej potrzebie convenience. To właśnie między innymi tej potrzebie możemy przypisać rozwój mniejszych formatów sklepowych, jak wspomniane sklepy spożywcze, stacje benzynowe czy sklepy alkoholowe. Trend convenience w zakupach często rozumiany jest jako możliwość bezproblemowego i szybkiego nabycia produktów bez konieczności przemierzania długich dystansów w sklepie i oczekiwania w kolejce. W potrzebę convenience świetnie wpisują się
stacje benzynowe – stąd też jako Nielsen kilka lat temu nazwaliśmy ten kanał zakupów hasłem „petrolvenience”. Na trendzie wygody rozwijają się nie tylko formaty sklepowe, ale również grupy kategorii produktowych – świetnym przykładem jest kategoria dań chłodzonych, w skład której wchodzą gotowe i chłodzone pizze lub pierogi. Kategoria ta w 2018 roku w całej Polsce zanotowała blisko 30 proc. wzrost sprzedaży notując ponad 1,2 mld PLN sprzedaży. Stacje benzynowe, mimo wzrostowi sprzedaży dań gotowych o ponad 18 proc. są jednym z najwolniej rozwijających się kanałów w tej kategorii – co z mojego punktu widzenia pokazuje, że jest szansa na wprowadzenie nowych kategorii sprzedażowych oczekiwanych przez konsumentów na stacje benzynowe. Wyzwaniem dla stacji benzynowych w 2019 roku może być również coraz silniejszy trend potrzeby personalizacji oferty oraz poszukiwanie przez konsumentów zdrowszych alternatyw produktowych. Dlaczego? Ponieważ wprowadzanie produktów dedykowanych węż-
Convenience
Zdrowie i zrównoważony rozwój
Sezon + Pogoda
2019
Personalność + Lojalność
Zakaz handlu w niedziele
szym grupom konsumentów nastawionym na konkretne produkty stwarza konieczność poszerzania asortymentu, lub zastępowania obecnych wariantów nowymi produktami – co często jest bardzo trudne przy mocno ograniczonej przestrzeni sklepowej na stacji benzynowej lub w małym sklepie spożywczym. Warto zatem pamiętać, aby trend personalizacji wykorzystywać w przypadku, kiedy tylko jest to możliwe, a nie wymaga dużych zmian w obrębie półki sklepowej – personalizowane oferty gastronomiczne, dedykowane mechanizmy promocyjne, wyjątkowe podejście do klientów. Warto również pomyśleć o specjalnym wyeksponowaniu oferty produktów, które komunikowane są jako zdrowe, lub wolne od niepożądanych składników, jak również podkreślić wartości odżywcze i jakość produktów gastronomicznych. Nieprzerwanie od kilku lat obserwujemy rozwój sprzedaży sklepowej na stacjach benzynowych. Stacje bardzo dobrze odpowiadają na oczekiwania konsumentów oferując szybkie i wygodne zakupy. Dodatkowo na wzrost sprzedaży w ubiegłym roku przyczyniła się sytuacja rynkowa po wprowadzeniu ustawy o zakazie handlu w niedziele. W nadchodzącym roku, na miejscu właściciela stacji benzynowej skupiłbym się na podkreśleniu jakości oferty – eksponując produkty zdrowe, a także podkreślając jakość oferty gastronomicznej. Ważnym będzie też aby personalnie podchodzić do klienta – zarówno dając mu wybór ulubionych produktów jak również nagradzając go za lojalność i powrót do sklepu. Warto również pomyśleć czego jeszcze w kontekście wygody oczekują od detalistów konsumenci – produkty gotowe do spożycia, odbiór zamówień online czy też płatności przez aplikacje mobilne? Na pewno każdy ruch w stronę klienta, który będzie odpowiednio zakomunikowany, będzie doceniony przez coraz bardziej świadomych i wymagających rodaków.
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
5
NA PREFERENCJE ZAKUPOWE W związku z tworzeniem rozprawy doktorskiej, latem 2018 roku zleciłem przeprowadzenie obszernego, ogólnopolskiego badania na próbie o cechach reprezentatywności. Zgodnie z wynikami badania, dokładnie 89 proc. Polaków skorzystało w ciągu miesiąca z oferty stacji paliw. Powody do odwiedzenia tego typu obiektu handlowego różnią się w zależności od typu obiektu oraz wieku klienta. Tomasz Zawadzki niezależny ekspert handlu i marketingu
N
a potrzeby badania stworzono następującą typologię stacji paliw: 1. „Stacje paliw miejskie (z wyłączeniem pkt 4 i 5)” – stacje położone w granicach danego miasta lub na jego przedmieściach. 2. „Stacje paliw przy autostradach i drogach ekspresowych” – stacje paliw położone przy autostradach oraz drogach szybkiego roku oznaczonych symbolem „S” w numeracji drogi. 3. „Stacje paliw tranzytowe (z wyłączeniem pkt 2)” – stacja paliw nie
6
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
posiadające charakteru miejskiego ani „MOP-u”. 4. „Stacje paliw przy centrach handlowych” – ich liczba w stosunku do ogółu liczby stacji paliw jest stosunkowo nieduża jednak ich udział ze względu na duży wolumen sprzedaży jest znaczący. 5. „Inne (w tym automatyczne stacje paliw)” – wszystkie stacje paliw nie mieszczące się w pozostałej klasyfikacji, w tym automatyczne stacje paliw. Niezależnie od typu obiektu, pomimo zmian w sektorze objawiają-
Relax ... it’s
coffee
www.mikocoffee.com/pl 0iko 3ac 6p. ] o.o. Xl. 'ĈEUowa %\GJos]c] 0ail iQfo#miko kawa.pl 7el
RAPORT ANALIZY RYNKU
Tabela 1: Bezpośrednie powody odwiedzenia stacji paliw – w podziale na poszczególne zidentyfikowane typy obiektów. Typ stacji paliw Średnia dla sektora
Stacja paliw miejska
Stacja paliw przy autostradzie
Stacja paliw tranzytowa
Stacja paliw przy centrum handlowym
Inna (w tym automat.)
Zakup paliwa
91%
95%
75%
83%
85%
92%
Zakup towarów (np. piwo)
28%
29%
34%
13%
24%
23%
Zakup usług gastronomicznych (np. hot-dog)
32%
29%
70%
43%
20%
0%
6%
6%
2%
13%
7%
8%
18%
19%
18%
7%
17%
15%
2%
1%
5%
3%
3%
0%
35%
33%
57%
33%
34%
15%
1%
1%
0%
0%
2%
0%
Sprawdzenie stanu technicznego pojazdu (kompresor, itp.) Mycie pojazdu Spotkanie towarzyskie Skorzystanie z WC Inne, jakie?
Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badania.
cych się coraz to większym utożsamianiem stacji paliw z obiektami typu convenience, zakup paliwa jest wciąż dominującym powodem skorzystania z oferty placówki stacji paliw. W przypadku tzw. „stacji miejskich” taki motyw skorzystania z ofer ty deklaruje aż 95 proc. badanych.
Duży potencjał lokalizacji przyautostradowych Bardzo wyraźna różnica występuje natomiast w kwestii powodów odwiedzin poszczególnych zidentyfikowanych typów stacji paliw, w zakresie zakupu usług gastronomicznych oraz korzystania z toalety. Aż 70 proc. klientów stacji przy autostradach i drogach ekspresowych zadeklarowało, że skorzystanie z oferty gastronomicznej (np. zakupu hot doga), było powodem do odwiedzenia danego obiektu, gdzie średnia dla sektora wynosi 32 proc. a w przypadku stacji paliw o miejskim charakterze wynik ten wynosi 29 proc. Stacje przy autostradach i drogach ekspresowych wyróżniają się także zdecydowanie większym niż w pozostałych typach obiektów, udziałem badanych korzystających z WC.
8
Dla klientów stacji przyautostradowych, nazywanych również MOP-ami, oferta gastronomiczna jest niemalże równie istotnym powodem skorzystania z szerokorozumianej oferty stacji paliw co zakup paliwa (odpowiednio 70 proc. i 75 proc. odpowiedzi). Taka sytuacja nie powtarza się przy innych typach obiektów. Oferta gastronomiczna staje się ważniejszym powodem odwiedzin stacji paliw w przypadku klientów będących „w trasie”, czyli klientów typów „autostradowego i przy drogach ekspresowych” oraz „tranzytowa”. Istotnie niższy poziom odpowiedzi „zakup usług gastronomicznych” w typie stacje paliw „przy centrum handlowym”, jest spowodowany ubogą infrastrukturą tychże stacji paliw, gdzie sklep przystacyjny ma ograniczoną powierzchnię lub nie ma go w ogóle. Tabela nr 1 przedstawia bezpośrednie powody odwiedzenia stacji paliw w podziale na poszczególne zidentyfikowane typy obiektów. Autor zdecydował się na przedstawianie wyników w postaci testu istotności pomiędzy określonymi grupami w odniesieniu do ogółu próby. Przyjęto poziom istotności statystycznej α = 0,05. Różnice istotnie statystycznie oznaczone są ko-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
lorami: zielonym (wynik danego typu stacji paliw wyższy od wyniku średniego dla całego sektora) bądź czerwonym (wynik danego typu stacji paliw jest niższy od wyniku średniego dla całego sektora.
Lokalizacja a otwartość na korzystanie innowacje Pisząc o klientach obiektów typu „stacja paliw przy autostradach i drogach ekspresowych” podkreślić należy, iż cechują się oni największą chęcią do skorzystania z innowacji. Podczas przedmiotowego badania zaprezentowano zestaw zidentyfikowanych innowacji. Niezależnie od innowacji, to właśnie klienci tego typu stacji paliw udzielali najwięcej odpowiedzi świadczących o skłonności do skorzystania z nowoczesnych rozwiązań czy zmiany kształtu oferty. Na drugim końcu skali odpowiedzi są klienci stacji paliw typu „przy centrum handlowym”. Najczęściej pojawiający się układ odpowiedzi to w kolejności od grupy najchętniej przyswajającej innowacje: klienci „stacji paliw przy autostradach i drogach ekspresowych”, następnie „stacji tranzytowych”, „stacji paliw miejskich”, a na końcu „stacji paliw przy centrum handlowym”.
Profil klienta stacji przy autostradach i drogach ekspresowych Tworząc charakterystykę danej marki lub też budując profil klienta danego obiektu wykorzystuje się tzw. personę, czyli stworzony profil idealnego klienta, przedstawiciela grupy docelowej. Biorąc pod uwagę charakterystykę sektora oraz wyniki badania, stworzyć można persony dla poszczególnych typów obiektów. Dla typu „przy autostradach i drogach ekspresowych” będzie to persona – Pani Kinga. Kinga, lat 42, mieszkanka woj. mazowieckiego, wykształcenie wyższe. „Wkrótce przerwa w trasie. Jeszcze 45 kilometrów i stacja ABC. Chciałam zatankować na stacji BBB, ale Ewa, z którą podróżuję, stwierdziła, że na ABC mają lepsze latte macchiato z posypką kardamonową i przestronniejsze toalety. Zjemy na spokojnie jakieś danie obiadowe, wybierzemy coś z oferty, wypijemy kawę i pokonamy kolejne kilometry. Kupimy jeszcze na drogę parę batoników fit, soki pomarańczowe i jakieś wege chrupki dla córki. Ucieszy się, że mama wraca z konferencji. Lubię ten typ stacji, bo często zaskoczą mnie jakimś nowym rozwiązaniem”.
POSIŁKI w trasie
Wykres 1: Miejsca spożywania posiłków w trasie (rodziny z dziećmi).
Według badań przeprowadzonych przez ARC Rynek i Opinia rodziny z dziećmi najczęściej wybierają sprawdzone jedzenie w sieciowych restauracjach i hot dogi na stacjach paliw. ARC Rynek i Opinia
Z
najnowszego badania ARC Rynek i Opinia „Posiłki w trasie” wynika, że kierowcy coraz częściej deklarują, że w trakcie
10
Kawiarnia/bistro na stacji benzynowej
65%
Restauracja sieciowa znajdująca się przy drodze, w osobnym budynku
50%
Bar niesieciowy niezwiązany ze stacją benzynową, przy drodze
39%
W okienku typu drive-through (bez wysiadania z samochodu)
39%
Restauracja sieciowa znajdująca się w mieście (musiałem/am zjechać z trasy)
25%
Restauracja niesieciowa znajdująca się w mieście (musiałem/am zjechać z trasy)
24%
0% Źródło: Raport „Posiłki w trasie”, ARC Rynek i Opinia, grudzień 2018.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
20%
40%
60%
80%
100%
ANALIZY RYNKU RAPORT
Wykres 2: Najważniejsze cechy kupowanego posiłku.
Jakość produktów
Kierowcy podróżujący z dziećmi nie różnią się tutaj specjalnie od innych grup, aczkolwiek nieco częściej niż pozostali kierowcy wybierają posiłki wegetariańskie lub wegańskie, świeżo wyciskane soki oraz żywność funkcjonalną.
70%
Cena
57%
Smak
Informacja o badaniu
37%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Badanie zostało wykonane przez ARC Rynek i Opinia metodą CAWI (ankiety online) na celowej próbie N=1036 kierowców korzystających z posiłków podczas podróży. Badanie zostało zrealizowane w grudniu 2018 roku.
Źródło: Raport „Posiłki w trasie”, ARC Rynek i Opinia, grudzień 2018.
podróży samochodem chętniej zatrzymują się na posiłek niż konsumują go w aucie. Można zatem stwierdzić, że potencjał lokali gastronomicznych usytuowanych przy trasach wzrasta. Jednocześnie warto zwrócić uwagę, że tendencje są różne w zależności od tego, kto podróżuje, z kim i jaką odległość ma do przebycia. Jedną z grup podróżujących są rodziny z dziećmi. Jest to grupa o tyle ciekawa, że sami kierowcy przyznają, że często to nie oni decydują o miejscu postoju, a wpływ na miejsce konsumpcji mają współpasażerowie (48 proc.), w tym dzieci. Wówczas ważnym czynnikiem w wyborze miejsca postojowego stanowi dostępność oferty adresowanej do nich. Dlatego popularne są wśród nich restauracje sieciowe, najlepiej z opcją drive-through oraz ze specjalną ofertą dla dzieci. Wszystkie te warunki spełniają lokale McDonald’s, które są wskazywane przez nich jako najchętniej wybierane restauracje. Mimo tego, pierwszym wyborem i najbardziej dostępną opcją zjedzenia posiłku jest oferta barów należących do stacji paliw. Kierowcy z wszystkich badanych grup przyznają, że niechętnie zbaczają z drogi, aby zjeść posiłek. Akurat rodziny z dziećmi są grupą, w której stosunkowo najczęściej zdarzają się takie sytuacje – co czwarty kierowca z tego segmentu przyznaje, że zdarza mu się zbaczać
z drogi, aby zjeść posiłek w restauracji, czy to sieciowej czy nie. Czym kierują się podróżujący z dziećmi wybierając miejsce spożywania posiłku? Zdecydowanie jakością produktów. Dlatego dla nich ważna jest przynależność punktu gastronomicznego do sieci, która gwarantuje im odpowiednią jakość obsługi, pewne standardy i przewidywalność, jeśli chodzi o zamówienie. Jedzenie typu fast food ze sprawdzonych miejsc, takich jak bary należące do stacji sieciowych czy restauracje sieciowe, takie jak McDonald’s, są dla nich prostym, szybkim i pewnym rozwiązaniem.
Zbilansowany, zdrowy posiłek niekoniecznie w podróży W podróży kierowcy przykładają mniejszą wagę do tego, czy posiłek jest zdrowy i zbilansowany. Popularne obecnie trendy żywieniowe związane ze świadomym wyborem produktów – rezygnacją z mięsa lub produktów pochodzenia zwierzęcego, a także rosnące zainteresowanie produktami o wysokiej wartości odżywczej np. batonami fit nie mają znaczącego wpływu na wybory konsumenckie kierowców. Nadal najczęściej kupowanymi produktami są: kawa i hot dogi, a także słodkie przekąski, szybkie dania na ciepło oraz zapiekanki. Pełen posiłek dwudaniowy wybiera niemal co trzeci badany (30 proc.), zaś posiłek wegetariański co dziesiąty (12 proc.). WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
11
TRENDY W ROZWOJU MENU na stacjach paliw w 2019 roku Rynek konceptów kawowych i gastronomicznych na stacjach paliw obecnie przeżywa fazę silnego wzrostu oraz modernizacji. Świadczą o tym zarówno działania podejmowane przez największe sieci, jak i prace niezależnych właścicieli podejmowane na rzecz rozwoju tej kategorii w ramach prowadzonej działalności handlowej. Na podstawie obserwacji zmian na rynku, a także ewoluujących misji zakupowych konsumentów można wyróżnić kilka ważnych trendów, jakie w najbliższym czasie mogą wydarzyć się w małej gastronomii przy stacjach paliw. Andrzej Piętka ekspert rynku piekarniczego i gastronomicznego Fikafood Studio R&D Wzrost sprzedaży pieczywa
N
a stacjach benzynowych warto zadbać o małą ekspozycję oferty piekarniczej
12
(wystarczy 5-6 rodzajów produktów). Jest to szczególnie ważne na stacjach miejskich i na tych zlokalizowanych przy drogach, gdzie po-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
pularne jest tankowanie, odpoczynek i posiłek. Piec piekarniczy lub konwekcyjno-parowy daje luksus świeżości i chrupkości podanego
pieczywa. Daje szansę robienia kanapek na miejscu i podawania ich świeżych oraz na ciepło. Ze względu na istniejący zakaz handlu
RAPORT ANALIZY RYNKU
w niedziele i rozbudowę oferty convenience o kolejne kategorie produktowe, kierowcy coraz chętniej wybierają tego typu produkty w podróży. Należy pamiętać, że w 2019 r. tylko jedna niedziela w miesiącu jest dniem handlowym, gdy tymczasem między marcem a grudniem 2018 roku średnio w miesiącu handel był dozwolony w dwie niedziele.
Rozwój oferty tzw. świeżego menu W menu przystacyjnych konceptów gastronomicznych wzrasta znaczenie kategorii świeżych dań i przekąsek przygotowywanych na miejscu. Wszystko na oczach klientów, w miejscu zakupu, staje się to gwarancją świeżości, jakości i dobrego smaku dla kupującego. Wzrośnie znaczenie formy podania i powoli stacje odchodzić będą od jednorazowych opakowań nieekologicznych.
Spadek sprzedaży tzw. kanapek trójkątnych Preferencje Polaków zmieniają się w kierunku kanapek w bułkach wydłużonych (minibagietki i panini „grillowane”), okrągłych, kwadratowych i prostokątnych. Wybierają chętniej te bardziej „naturalne”, wypieczone na miejscu, świeże i chrupiące. Pieczywo tostowe krojone po przekątnej kwadratowej kromki w popularne trójkąty, kojarzą się z żywnością bardziej przetworzoną, z wydłużonym terminem ważności, czyli zawierającej większą ilość konserwantów, gazów ochronnych i polepszaczy. To zniechęca do zakupu tych produktów przez coraz bardziej świadomych konsumentów, którzy oczekują świeżej i zdrowej żywności. Tego typu kanapki są jednak ciągle popularne wśród klientów z Wielkiej Brytanii i USA – w sklepach na stacjach paliw w Polsce nie są tak często spotykane.
Wzrost sprzedaży produktów o krótkim terminie przydatności Zmniejszać się będzie oferta wszystkich produktów z przedłużo-
14
nym terminem gotowości do spożycia dla klienta, pakowanych próżniowo i w gazach ochronnych, ponieważ są odbierane przez klientów jako niezdrowe. Kanapki chłodzone o długim terminie przydatności do spożycia szybciej czerstwieją (bo są przetrzymywane w temperaturze chłodniczej), gorzej smakują, potrzebują innego składu recepturowego. Bułki wymagają oddzielnej receptury ze specjalnymi dodatkami antypleśniowymi oraz polepszaczami wydłużającymi świeżość pieczywa. Potrzebują sterylności produkcji, niestandardowych produktów dodawanych do nich, dobrania właściwej mieszanki gazowej do opakowania, folii, a i tak produkt może przynosić zagrożenie mikrobiologiczne oraz zdrowotne dla konsumentów. Dzisiaj to stacja benzynowa powinna przejmować inicjatywę w edukacji gastronomicznej i prozdrowotnej oraz zachowań ekologicznych swoich klientów. Przy takim założeniu decydenci powinni wybierać produkty, których wytworzenie charakteryzuje się wysokim bezpieczeństwem spożywczym (producent powinien posiadać certyfikaty z zakresu bezpieczeństwa produkcji), mniejszym zużyciem wody czy energii do ich wytworzenia. Produkty Food for later nie są dobrym i przyszłościowym pomysłem na strategię sprzedaży kanapek czy ciast na stacji, jeżeli ich termin przetrzymywania w ladzie chłodniczej lub neutralnej do sprzedaży na stacji przekracza 48 godzin.
Spadek sprzedaży hot dogów w bułkach pszennych Sprzedaż tradycyjnego małego hot doga w pszennej bułce stopniowo rośnie, ale proporcjonalnie większe wzrosty notować będą bułki nie czysto pszenne. Kierunek poszukiwań HD w wersji ziarnistej, owsianej i korzennej będzie rósł. Dotyczy to zarówno wersji francuskiej, jak i amerykańskiej w tej kategorii. Warto zatem w 2019 roku promować i wprowadzać nowe ich rozmiary, dodatki i nowe ciekawe
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
receptury bułek oraz dodatków. Rośnie sprzedaż większych rozmiarów hot dogów w stosunku do klasycznych wersji, nowych ciekawych rodzajów pieczywa takiej bułki oraz zainteresowanie wersją dostosowaną dla wegetarian.
Rozwój oferty słodkich przekąsek Konsumenci oczekują, że w konceptach kawowych i gastronomicznych na stacjach paliw zakres menu oraz jego jakość, będą stawać się coraz bardziej konkurencyjne wobec standardu znanego dotychczas z kawiarni. Dlatego warto zainwestować w rozwój oferty w tym segmencie: nowe ciasta, receptury, smaki, formy podawania i opakowania. Przygotowując taką ofertę warto również zadbać o potrzeby coraz większej grupy konsumentów, którzy poszukują produktów o obniżonej zawartości cukru oraz oleju palmowego. Można się spodziewać dwóch kierunków rozwoju takiego menu na stacjach: wersji polskiej i wersji międzynarodowej. Uzależnione to będzie jedynie od strategii każdej z sieci.
Nowe grupy konsumentów Zgodnie z rynkowymi prognozami, powinna rozwijać się oferta produktów convenience, w tym dań i przekąsek dla wegetarian oraz dzieci. Te dwie grupy klientów dotychczas nieco ignorowane w procesie komponowania menu, w przyszłości będą miały coraz większy udział w sprzedaży kategorii gastronomicznych. Warto postawić większy akcent na wdrażanie i rozwój grupy produktów typu Sport & Fit.
Zmiana technologii podgrzewania i walka z akrylamidem Wydaje się, że w kolejnych kilku latach będzie rosło znaczenie rodzaju sprzętu, używanego w procesie przygotowywania produktów. Być może część operatorów zdecyduje się w bliskiej przyszłości na zmianę popularnej koncepcji podgrzewania w kontakt grillach
pieczywa hotdogowego i kanapek. Będzie to związane z wejściem w życie nowego rozporządzenia Komisji Europejskiej o kontroli akrylamidu w żywności. Nowe rozporządzenie Komisji Europejskiej dotyczy zwiększenia kontroli nad obecnością szkodliwego akrylamidu w żywności. Weszło ono w życie 11 kwietnia 2018 r. i dotyczy przemysłowego przetwórstwa żywności.
Co to jest akrylamid? Akrylamid, akryloamid (C3H5NO) to substancja chemiczna, która naturalnie tworzy się w skrobiowych produktach spożywczych podczas obróbki w wysokiej temperaturze, w tym smażenia, pieczenia, w temperaturze 120°C i wyższej, szczególnie przy niskiej wilgotności. Proces chemiczny, który to powoduje, znany jest jako reakcja Maillarda. To ta sama reakcja, która „przyrumienia” jedzenie i wpływa na jego smak. Prekursorami akrylamidu są cukry redukujące (glukoza, fruktoza) oraz aminokwas – asparagina. Akrylamid znajduje się w produktach takich jak np. chipsy ziemniaczane, frytki, pieczywo, herbatniki i kawa. Po raz pierwszy wykryto go w żywności w 2002 r. Akrylamid ma również wiele zastosowań przemysłowych niespożywczych i jest obecny w dymie tytoniowym.
Dlaczego należy się go obawiać? Akrylamid w żywności potencjalnie zwiększa ryzyko zachorowania na raka dla konsumentów we wszystkich grupach wiekowych. Badania wykazały, że akrylamid i jego metabolit glicydidowy są genotoksyczne i rakotwórcze dla zwierząt: uszkadzają ich DNA i powodują raka. Na chwilę obecną dostępność badań klinicznych czy populacyjnych uwzględniających ludzi jest niewystarczająca i są one niejednoznaczne. Wnioskuje się jednak, że wysokie spożycie akrylamidu jest potencjalnie niebezpieczne dla zdrowia. To jednak zadanie dopiero na przyszłość dla bistro stacji paliw.
SPRZEDAŻ W SKLEPACH małoformatowych w 2018 roku Wejście w życie przepisów ograniczających handel w niedziele nie zmieniło znacząco zawartości koszyka zakupowego ani celu wizyty w niewielkim, osiedlowym sklepiku. Sklepy małoformatowe do 300 mkw. pozostały miejscem, w którym dokonuje się głównie zakupów uzupełniających lub impulsowych. Elżbieta Szarejko Centrum Monitorowania Rynku
W
2018 r. łączne obroty sklepów małoformatowych o pow. do 300 mkw. wzrosły o 5,3 proc. – wynikało to z wyższej niż przed rokiem wartości średniej transakcji, na co z kolei złożyły się zarówno wzrost cen (o około 2 proc.) oraz średniej liczby produktów w koszyku. W tym czasie liczba transakcji spadła o 1 proc. w porównaniu z analogicznym okresem rok wcześniej, co oznacza, że w 2018 r. klienci odwiedzali placówki małoformatowe rzadziej, ale robili tam nieco większe zakupy. Nie oznacza to jednak, że sklepy małoformatowe stały się miejscem, gdzie uzu-
16
pełnia się zapasy na cały tydzień. W 2018 r. w typowym koszyku w tym formacie placówek można było znaleźć średnio 4 opakowania różnych produktów o wartości nieco ponad 14 zł, choć duża część klientów ograniczała się do zakupu jednego produktu, a wartość co trzeciego paragonu nie przekraczała 5 zł. W minionym roku nie zmieniła się również struktura sprzedaży w sklepach spożywczych małoformatowych. Nadal około 25 proc. obrotu generowały produkty zmiennowagowe i świeże, takie jak pieczywo, warzywa, owoce, mięso, wędliny, nabiał i słodycze na wagę. Spośród
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
produktów paczkowanych klienci sklepów małoformatowych, tak jak w poprzednich latach, najczęściej sięgali po: papierosy, piwo, alkohole mocne, napoje, słodycze, przekąski, produkty mleczne paczkowane i lody. Na zwyczaje zakupowe oraz zestawienie towarów najczęściej wybieranych w małym formacie nie wpłynęło znacząco także wprowadzenie przepisów ograniczających handel w niedziele. Produkty kulinarne kupowane często przy okazji większych zakupów nadal odgrywają tam znacznie mniejszą rolę niż ma to miejsce np. w supermarketach. Jak pokazują dane CMR,
nawet w niedziele z zakazem handlu klienci przychodzą do placówek małoformatowych raczej po drobne, impulsowe zakupy – jak pokazują dane CMR, najczęściej do koszyków w takich dniach trafiał alkohol, a szczególnie piwo (sięga po nie niemal 40 proc. klientów), papierosy, napoje (w najcieplejsze niedziele pojawiały się nawet na co trzecim paragonie), lody oraz słodkie i słone przekąski, czyli kategorie, które cieszą się największym zainteresowaniem klientów również w pozostałe dni. Wspomniany wzrost obrotów sklepów małoformatowych to w du-
PROFESJONALNY SPRZĘT GASTRONOMICZNY www.hendi.pl
www.finedine.pl
www.grafen.com
RAPORT ANALIZY RYNKU
Wykres 1: TOP 10 kategorii produktowych wg częstotliwości pojawiania się na paragonach w sklepach małoformatowych do 300 m2 (2018 r). 26%
4%
4%
LODY IMPULSOWE
4%
MLEKO
4%
NAPOJE ENERGETYZUJĄCE
5%
WÓDKI CZYSTE
6%
SOKI, NEKTARY, NAPOJE NIEGAZOWANE
7%
WODA CZYSTA
NAPOJE GAZOWANE
PAPIEROSY
PIWO
8%
WÓDKI SMAKOWE
14%
Źródło: CMR.
żej mierze zasługa wyższych temperatur – znacznie cieplej niż przed rokiem było w kwietniu i w maju, spora część lata upływała pod znakiem upałów, pogodne były również miesiące jesienne. Pogoda ma kluczowe znaczenie dla obrotów placówek małoformatowych, ponieważ w ciepłe dni duża część klientów przychodzi tam głównie po to, by kupić coś do picia lub ochłody. Potwierdzają to dane CMR – w 2018 r. rekordowe wzrosty notowały lody (wydatki na tę kategorię były o jedną trzecią wyższe niż przed rokiem), a także napoje, w tym zwykła woda, na którą w ostatnim roku klienci sklepów małoformatowych wydali o 19 proc. więcej niż rok temu.
Piwo i papierosy wciąż najważniejsze Niekwestionowanym królem paragonów w sklepach małoformatowych jest i zapewne jeszcze na długo pozostanie piwo, po które sięga średnio co czwarty klient. Co ciekawe, segmentem, który najmocniej się rozwija, są piwa bezalkoholowe – latem 2018 r. ich udział w wartości sprzedaży piwa przekraczał już 3 proc. Browary wprowadzają kolejne bezalkoholowe warianty popularnych marek i poszerzają ofertę o kolejne smaki. Znajduje to oczywiście odzwierciedlenie na półce z piwami – w sierpniu 2018 r. klienci
18
sklepów małoformatowych mogli wybierać średnio spośród 10 wariantów piw choć jeszcze rok temu ich wybór był o połowę mniejszy. W drugiej niezwykle ważnej dla sklepów małego formatu kategorii, jaką są wyroby tytoniowe, furorę robiły wkłady do podgrzewaczy tytoniu promowane jako zdrowsza alternatywa dla tradycyjnych papierosów. W 2018 r. wkłady były jedną z najdynamiczniej rosnących grup produktowych w sklepach małoformatowych, a liczba transakcji z ich udziałem zwiększała się z miesiąca na miesiąc nawet o kilkadziesiąt procent. Wciąż jednak jest to za mała kategoria, by wpłynąć znacząco na sprzedaż tradycyjnych papierosów, a te mimo ograniczeń w promocji i ekspozycji papierosów, rosnących cen, a nawet ostrzeżeń zamieszczanych na pudełkach nie tracą na popularności. W 2018 r. liczba sprzedanych w sklepach małoformatowych opakowań papierosów była nawet nieco wyższa niż rok wcześniej.
Zdrowo i wygodnie Jak pokazują dane CMR, klienci coraz częściej poszukują w sklepach małoformatowych produktów wygodnych i prostych w użyciu, które pozwalają im zaoszczędzić czas na przygotowanie posiłków. Dynamicznie rośnie sprzedaż chłodzonych dań obiadowych, które wy-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
starczy tylko podgrzać, by mieć gotowy posiłek, ale także kanapek, gotowych sałatek i surówek obiadowych oraz wszelkiego rodzaju mrożonek – zarówno dań gotowych, jak i mieszanek warzywnych. W 2018 r. każda z kategorii rosła od kilkunastu do kilkudziesięciu procent zarówno w ujęciu wartościowym, jak i pod względem liczby transakcji. Dynamicznie rozwijała się sprzedaż musów owocowych w małych, poręcznych saszetkach –2018 r. w sklepach małego formatu sprzedano ich trzykrotnie więcej niż rok wcześniej. Musy owocowe doskonale wpisują się również w drugi wyraźny trend, jakim jest dbałość o zdrowie i zgrabną sylwetkę. Inną kategorią, która świetnie odpowiada na potrzeby współczesnego konsumenta, który nie ma zbyt dużo czasu, ale przywiązuje dużą wagę do tego, co kupuje, są kasze wzbogacone różnego rodzaju zdrowymi dodatkami (warzywami, grzybami czy ziarnami), które pozwalają szybko przyrządzić zdrowy, pełnowartościowy posiłek. W omawianym okresie klienci sklepów małoformatowych częściej niż przed rokiem sięgali również np. po chipsy owocowe (liczba transakcji z ich udziałem wzrosła o 35 proc.), czekoladowe batoniki zastępowali batonami owocowymi (wzrost o 30 proc.) lub proteinowymi (o 40 proc.), częściej
też kupowali herbaty funkcjonalne (w tym takie o właściwościach odchudzających i oczyszczających). Z roku na rok w sklepach małoformatowych rośnie dostępność, a wraz z nią również sprzedaż produktów, po które mogą sięgać wegetarianie, takich jak kanapkowe pasty warzywne, pasztety sojowe i hummusy czy tofu. Widocznie zwiększa się też zainteresowanie roślinnymi zamiennikami mleka (czyli napojami sojowymi, ryżowymi czy kokosowymi), które można już kupić w co piątym sklepie małoformatowym. W okresie 2018 r. liczba paragonów, na których pojawiły się tego typu produkty była o 60 proc. wyższa niż w tym samym okresie rok wcześniej. Wśród osób, które pozostają wierne tradycyjnym produktom mlecznym, przybywa natomiast takich, które poszukują produktów bez laktozy. Warto podkreślić, że mimo wysokich wzrostów sprzedaży udział większości opisanych powyżej kategorii w całkowitych obrotach sklepów jest niewielki. Jednak dania gotowe, zdrowe przekąski czy bezalkoholowe piwa to produkty, które idealnie wpisują się w potrzeby współczesnego, zabieganego konsumenta, podążającego za zdrowym stylem życia, dlatego można się spodziewać, że w kolejnych latach zainteresowanie nimi będzie coraz większe.
WYZWANIA BRANŻY HANDLU w 2019 roku W ostatnich latach handel stawał pod przymusem dostosowywania się do nowych regulacji prawnych. Teraz będziemy obserwować ich skutki. Niektóre przepisy wciąż wymagają nowelizacji. Dla funkcjonowania biznesu ważna jest stabilność, zatem niezwykle istotne jest, aby zmiany nie były wprowadzane szybko i nagle. Zawsze powinny być to rozwiązania przemyślane i skonsultowane z tymi, których będą dotyczyły. Waldemar Nowakowski prezes Polskiej Izby Handlu Podwyżki prądu zachwieją stabilnością branży handlu
wielu z nich będzie starało się oszczędzać energię tam, gdzie się da.
P
Od maja 2019 roku nie będzie można legalnie sprzedawać papierosów?
olskie firmy będą musiały prawdopodobnie zmierzyć się z podwyżkami cen prądu. Jest to drugi co do wielkości koszt prowadzenia sklepu (po wynagrodzeniach). Niestety te zmiany najbardziej odczują najmniejsze przedsiębiorstwa, które już działają na granicy opłacalności. Tak duże podwyżki mogą zachwiać stabilnością finansową, a niekiedy zmusić do zamknięcia biznesu. Wiele zależy od tego jaką pomoc zaoferuje państwo. Właściciele sklepów szukają także rozwiązań tego problemu na własną rękę,
20
Od 20 maja 2019 każda paczka papierosów, a także każde opakowanie zbiorcze zawierające wyroby tytoniowe wprowadzane do obrotu na terenie Unii Europejskiej czy to przez producenta czy też importera musi być zarejestrowane w systemie śledzenia wyrobów tytoniowych Track & Trace. Niestety już teraz są znaczne opóźnienia w procedowaniu nowe-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
lizacji ustawy tytoniowej. Powoduje to, że dostosowanie w wyznaczonym przez UE terminie do nowych regulacji będzie utrudnione. Dla wszystkich uczestników rynku biorących udział w obrocie wyrobami tytoniowymi wdrożenie systemu Track & Trace oznacza całkowitą modyfikację dotychczasowej działalności operacyjnej, zbudowanie nowych systemów informatycznych, zaopatrzenie się w niezbędny sprzęt oraz przeszkolenie pracowników. Nowe regulacje wymagają też formalnego zarejestrowania ponad 100 000 punktów sprzedaży detalicznej. To nie tylko ogromne wyz-
wanie techniczne, ale również komunikacyjne, wymagające gotowych przepisów prawnych. Bez nich istnieje realne ryzyko, że po 20 maja 2019 r. sprzedaż wyrobów tytoniowych w punktach detalicznych będzie niemożliwa. Wyroby tytoniowe stanowią od 15 do 40 proc. obrotu w około 80 proc. sklepów. Opóźnienie we wdrażaniu systemu Track & Trace w Polsce może doprowadzić do destabilizacji legalnego rynku wyrobów tytoniowych, który w ostatnim czasie z trudem udało się odbudować, m. in. dzięki ograniczeniu szarej strefy przez służby państwowe.
ANALIZY RYNKU RAPORT
Ewentualne zaburzenia tej gałęzi polskiej gospodarki spowodują nie tylko straty dla handlu, ale także dla budżetu państwa, do którego każdego roku wpływa ponad 25 mld zł z tytułu podatków od wyrobów tytoniowych.
Rozszerzenie zakazu handlu w niedziele W tym roku mamy już trzy niedziele z zakazem handlu. Z pewnością będzie miało to wpływ na funkcjonowanie tej gałęzi gospodarki. Sygnały docierające do Polskiej Izby Handlu wskazują wyraźnie, że już teraz problem przez tę ustawę mają małe sklepy. W tych placówkach, które mogą być prowadzone przez samego właściciela, obroty w niedziele niehandlowe co prawda rosną, ale przez agresywne kampanie zagranicznych dyskontów reklamujących się przed weekendem
obroty w tych sklepach w piątki i soboty spadają tak bardzo, że niedzielny wzrost nie jest w skompensować strat z poprzednich dni. W niedziele mogą być otwarte najmniejsze sklepy, te które może obsługiwać właściciel. To rozwiązanie tylko dla najmniejszych z mikroprzedsiębiorstw, a nie dla małych i średnich firm. Nie mogą zatem działać małe sklepy, które do funkcjonowania potrzebują kilku osób, a takich są przecież tysiące.
Problemy z sukcesją przedsiębiorstw Uchwalona przez Sejm 5 lipca 2018 r. ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej weszła w życie. Niestety nie dotyczy ona przejmowania firmy za życia właściciela. W tym zakresie żadne przepisy się nie zmieniły. A przecież ponad 90 proc.
właścicieli firm dożyje do emerytury i stanie przed bardzo dużym problemem: co zrobić, aby firma dalej działała, mimo że jej właściciel żyje, ale wybiera się na emeryturę? Właściciele firm mają potrzebę uporządkowania kwestii sukcesyjnych za swojego życia, a nie po śmierci. Nowa ustawa nie pomaga w sytuacji, kiedy do sukcesji dochodzi jeszcze za życia przedsiębiorcy. Na przykład po śmierci właściciela mogą zaistnieć takie okoliczności, które spowodują, że bank nie wyrazi zgody na obsługę kredytu przez zarządcę sukcesyjnego, a w konsekwencji wypowie umowę kredytową. Podobny problem może mieć miejsce w relacjach biznesowych z innymi kontrahentami. Nieuporządkowanie spraw spadkowych w ciągu 2 lat powoduje, że wygasa funkcja zarządcy sukcesyjnego i przedsiębiorstwo ulega likwidacji.
Jak widać, nie ma mowy o żadnym „automatyzmie” w przejmowaniu biznesu. Zdecydowanie lepiej jest „unieśmiertelnić” biznes i uporządkować sprawy sukcesyjne jeszcze za życia właściciela. Ustawodawca powinien rozpocząć intensywne prace służące wprowadzeniu takich zmian prawnych, które efektywnie pomogą przejmować firmy za życia ich właścicieli. Rozwiązania te powinny jednocześnie stanowić zachętę dla młodego pokolenia do podejmowania wyzwania utrzymania i dalszego rozwoju firmy. Polska Izba Handlu we współpracy ze swoimi partnerami rozpoczęła już działania na rzecz wprowadzenia zmian w tej ustawie, tak aby objęła ona swoim działaniem możliwie najwięcej przypadków związanych z sukcesją przedsię biorstwa. REKLAMA
pizza inaczej
Wszyscy kochają jeść pizzę. Teraz możesz zaoferować ją w barze na stacji benzynowej! Łatwo i wygodnie! www.pizzacontenta.pl Pizza Contenta zwycięzca w kategorii: "Żywność i napoje dla gastronomii” na targach Horeca Gastrofood w Krakowie 2018 WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
21
Rynek whisky Od kilku lat whisky bije rekordy popularności nad Wisłą. Rośnie konsumpcja tego trunku oraz przybywa miłośników lepszej gatunkowo single malt. Polacy rozkochali się w zróżnicowanym wachlarzu aromatów i smaków tego alkoholu, co znajduje swoje potwierdzenie w danych rynkowych.
J
ak wynika z ostatniego raportu Scotch Whisky Association (SWA) w okresie styczeń-sierpień 2018 r. import single malt do Polski wzrósł o 27,24 proc. w ujęciu ilościowym (liczonym w butelkach o pojemności 0,7l), natomiast pod względem wartości sprowadzanego alkoholu tempo wzrostu wyniosło 22,51 proc. Rosnące statystyki w segmencie droższej whisky „odbijają się” na tańszej kategorii, tzw. popularnych “blendach”. Import whisky blendowanej w tym samym okresie osiągnął spadki – 9,54 proc. w ujęciu ilościowym oraz 0,15 proc.
22
wartościowym, co oznacza, że nawet w tej kategorii wybieramy droższe odmiany alkoholu. Łącznie w badanym okresie sprowadzono do Polski 400 tys. butelek single malt o wartości 4,5 mln funtów oraz 13,5 mln blendów o wartości 32 mln funtów. Co warte podkreślenia, na przestrzeni ostatnich dziewięciu lat import single malt do Polski zwiększył się aż siedmiokrotnie (z 57 tys. butelek do 400 tys.), gdzie import blendów wzrósł zaledwie trzykrotnie (z 4,5 mln do 13,5 mln sztuk). Warto jednak podkreślić, że mimo zmieniających się proporcji
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
i przesuwania się środka ciężkości w kierunku droższych odmian whisky, siłą napędową tego rynku nadal pozostają „blendy”. Dziś na 100 butelek sprowadzanego trunku ze Szkocji, 97 to tańsza whisky blendowana. Wynika to m.in. z faktu, że ceny whisky z segmentu ekonomicznego są zbliżone do cen wódki (porównując objętość 0,7 l). — Kilka czynników wpływa na rosnące zainteresowanie Polaków whisky, w szczególności w segmencie single malt. Rynek oferuje coraz szerszy asortyment trunków, co daje praktycznie nieograniczone mo-
żliwości poszukiwań nowych aromatów i smaków. Intensywny roz wój festiwali whisky oraz barów ukierunkowanych na ten trunek wspiera edukację w zakresie spożywania tego alkoholu. To wszystko sprawia, że przestaliśmy wierzyć w ślepą siłę marki, zwracając uwagę na pochodzenie, proces produkcji oraz zawartość whisky. Dodatkowo impulsem dla rozwoju tego rynku jest wzrost poziomu zamożności polskiego społeczeństwa. Coraz więcej Polaków stać na wydatek rzędu kilkaset złotych za butelkę whisky – komentuje Jarosław Buss – wła-
ANALIZY RYNKU RAPORT
Wykres 1: Import szkockiej whisky – Polska na tle innych krajów.
Ilościowo
12 000 000
10 227 529 10 000 000
8 000 000 6 699 478 6 000 000
5 255 296
4 000 000
2 000 000
1 194 928
0 Polska
Indie Polska
Indie
USA USA
Źródło: Dane Scotch Whisky Association za okres styczeń–sierpień 2018 r. (w kartonach – 12 butelek po 0,7 l). Polska plasuje się na 15. miejscu na świecie pod względem ilości sprowadzanego alkoholu.
Francja
Francja
ściciel firmy Tudor House oraz organizator corocznego festiwalu Whisky Live Warsaw. Najnowsza wersja raportu KPMG „Rynek dóbr luksusowych w Polsce” potwierdza ten trend. Wartość tego rynku znowu wzrosła – r/r o 13,8 proc. i na koniec tego roku wyniesie aż 23,9 mld zł, a w ciągu kolejnych 5 lat może przekroczyć poziom 39 mld zł. Mimo uzyskanych wzrostów, w krajowym rynku whisky wciąż drzemie spory, niewykorzystany potencjał. Świadczy o tym nasza pozycja w światowym zestawieniu importerów szkockiej. Pod względem ilości sprowadzanej szkockiej whisky za okres pierwszych ośmiu miesięcy 2018 r. plasowaliśmy się na 15. miejscu z wynikiem ponad 1 194 258 zaimportowanych kartonów. Czołowe pozycje w zestawieniu zajmowały: Francja, USA i Indie. REKLAMA
iecie e w ś owa s i na sc l t w o a r l P ć se –2019 iw • 50 e n i j s y a 15 sn 0m • 150 ększa wła menta 20 su wi • Naj Laur Kon y • Złot
Wybór Polskich Klientów EHRLE Sp. z o.o. Warzymice 45, 72-005 Przecław /k. Szczecina tel.: +48 91 814 55 55, fax: +48 91 814 55 60, Infolinia: 0 801 000 455 sekretariat@ehrle.pl, www.ehrle.pl
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
23
RAPORT ANALIZY RYNKU
Wykres 2: Import szkockiej whisky – Polska na tle innych krajów.
Wartościowo
600 000 000
555 255 360
500 000 000
400 000 000
281 889 707
300 000 000 212 698 404 200 000 000
100 000 000 36 959 559 0 Polska
Singapur Polska
Singapur
Francja Francja
USA
USA
Źródło: Dane Scotch Whisky Association za okres styczeń – sierpień 2018 r. (w GBP). Polska plasuje się na 19. miejscu na świecie pod względem wartości sprowadzanego alkoholu.
Jeszcze niższą lokatę, bo dopiero 19-tą, zajmowaliśmy w klasyfikacji, która uwzględnia wartość importowanego alkoholu. W czołowej trójce znajdowały się: USA, Francja i Singapur. Na tle innych alkoholi spożycie whisky w Polsce jest całkiem wysokie. Według danych IWSR, w 2017 ro ku konsumpcja tego trunku stanowiła 10 proc. całej konsumpcji alkoholu wysokoprocentowego. Dominującą pozycję zajmuje wódka z udziałem na poziomie aż 79 proc. Prognozy wskazują, że udział whisky będzie rósł do 14 proc. w 2022 roku, m.in. kosztem wódki (spadek do 75 proc). W omawianym okresie konsumpcja whisky ma wzrosnąć do poziomu ok. 4,5 mln kartonów rocznie. Duża w tym zasługa rosnącej popularności festiwali whisky oraz innych eventów związanych z degustacją tego alkoholu. Możliwość spróbowania wyjątkowych, często niedostępnych edycji whisky, rozmowa z przedstawicielami destylarni to najlepszy sposób na poszerzanie wiedzy o tym trunku. Mimo niezaprzeczalnego, ogromnego potencjału rozwoju tego rynku w Polsce, jego przyszłość pozo-
24
staje dzisiaj wielką niewiadomą. Wszystko z powodu Brexitu, czyli planowanego na 29 marca wyjścia Wlk. Brytanii z Unii Europejskiej. Wciąż nie wiadomo, jaka forma rozwodu czeka Brytyjczyków z Brukselą. Brytyjska Izba Gmin odrzuciła niedawno w głosowaniu projekt umowy premier Theresy May o wa-
runkach wyjścia z UE. W tej sytuacji możliwych jest kilka scenariuszy – m.in. pozostanie Brytyjczyków w strukturach unijnych, twardy Brexit (bez umowy z UE), a nawet kolejne referendum. Dalszy rozwój zdarzeń, czyli sposób rozstania na linii Londyn – Bruksela, zadecyduje o przyszłości rynku whisky w Pol-
sce. W przypadku twardego Brexitu, eksperci obawiają się powtórki sprzed kilku lat. Przypomnijmy, że nałożenie 25 proc. cła przez Unię Europejską na whisky amerykańską w 2018 r. mocno odbiło się na tamtejszym rynku. Co prawda część dużych producentów postanowiła wziąć na siebie te koszty, przez co ceny hurtowe i detaliczne trunków niewiele się zmieniły. Niestety wielu mniejszych graczy podniosło ceny, co przełożyło się na spadek wolumenów sprzedaży ich marek, przyczyniając się do zahamowania rozwoju amerykańskiej whiskey w naszym kraju. Twardy Brexit będzie skutkować nałożeniem cła na whisky pochodzącą ze Szkocji, Anglii czy Irlandii Północnej, co mocno odczuje cały polski rynek - producenci, dystrybutorzy, importerzy, detaliści i konsumenci. Na szczęście Szkoccy eksporterzy są świadomi jego konsekwencji. Przedstawiciele tamtejszych destylarni prowadzą od dłuższego czasu negocjacje w sprawie preferencyjnych stawek celnych w przypadku ziszczenia się twardego rozstania, co pozwoli zmniejszyć potencjalny, negatywny wpływ na polski oraz inne unijne rynki. Jak duży będzie to wpływ, przekonamy się już niebawem.
Wykres 3: Struktura spożycia alkoholu wysokoprocentowego – Polska na tle innych krajów.
120%
100%
Struktura spożycia alkoholu
11%
11%
79%
75%
10%
14%
80%
60%
40%
20%
0%
2017 Whisky
2022p Wódka
Źródło: Domestic Forecast Report 2018 – International Wine&Spirit Research.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
Inne mocne alkohole
PIWA Rok 2018 był dobry dla polskiego piwa. Po trzech kwartałach rynek osiągnął 3-procentowy wzrost wolumenu w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego. Bartłomiej Morzycki dyrektor generalny ZPPP – Browary Polskie
W
edług danych Głównego Urzędu Statystycznego łączna produkcja piwa w trzech pierwszych kwartałach 2018 r. wzrosła o 2,9 proc. względem analogicznego okresu 2017 (do 32,3 mln hl). Pozwoliło to branży nadrobić spadek sprzedaży z 2017 roku i powrócić do poziomów z lat 2015-2016. Browarnikom pomogła dobra pogoda latem i wczesna, ciepła wiosna oraz Mistrzostwa Świata w piłce nożnej.
ko w 2017 r. Polska wyeksportowała ponad 3,3 mln hl piwa. Głównym celem eksportowym są przede wszystkim kraje Unii, ale polskie piwo trafia łącznie do ponad 80 państw z całego świata. W listopadzie 2018 r. Związek Browary Polskie i Polska Agencja Inwestycji i Handlu zainaugurowały projekt „Proudly made in Poland”. Logo z tym hasłem, umieszczone na opakowaniach piw wysyłanych na eksport, ma promować złocisty trunek uwarzony nad Wisłą.
Eksport piwa z Polski rośnie
Piwo coraz częściej bez procentów
Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej eksport krajowego piwa wzrósł o 344,3 proc. Tyl-
26
W 2018 r. browary bardzo mocno rozszerzały ofertę piw nisko- i bez-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
alkoholowych. Koncentrowały się też na innowacyjności i dywersyfikacji oferty. Konsekwencją rosnących potrzeb coraz bardziej świadomego i wymagającego konsumenta jest zwiększająca się konkurencyjność. W 2018 roku na polskim rynku pojawiło się rekordowe 2013 piwnych premier.
Wyzwania dla branży w 2019 r. W najbliższym czasie należy się spodziewać podtrzymania trendów w konsumpcji piwa – dalszego obniżania się średniej zawartości alkoholu w piwie, rozwoju kultury piwnej, otwartości na innowacje
i wzrostu popularności piw z półki premium. Wyzwaniem będą rosnące koszty produkcji (energia, surowce i płace), co może odbić się na cenie piwa. W bieżącym roku producenci nie zapomną o ważnej roli, którą odgrywają w promowaniu odpowiedzialnej konsumpcji alkoholu. Planowana jest kontynuacja działań w ramach programu edukacyjnego „W rodzinie siła!”. To zainicjowana wspólnie z browarnikami zrzeszonymi w NSZZ „Solidarność” długofalowa akcja, której celem jest promocja odpowiedzialnych zachowań wobec spożywania alkoholu wśród młodzieży.
RAPORT ANALIZY RYNKU
W sezonie 2017/2018 światowa produkcja kawy wyniosła 159,8 mln 60 kg worków (USDA). Oznacza to, że globalne zbiory kawy odnotowano na poziomie ok. 9,6 mln t, czyli mniej więcej tyle, ile wyniosły tegoroczne zbiory pszenicy w Polsce. Jak prognozują analitycy Banku BGŻ BNP Paribas najbliższa przyszłość dla smakoszy kawy zapowiada się bardzo obiecująco. W sezonie 2018-2019 zbiory kawy na świecie mają być o ok. 7 proc. większe niż przed rokiem, podczas gdy jej spożycie ma zwiększyć się o ok. 3 proc.
DOBRE ZBIORY KAWY
MOGĄ PŁYWAĆ
NA
NA
OBNIŻKI CEN
ŚWIECIE
P
olska ma długą tradycję picia kawy, która sięga już XVII w. W minionym roku do kraju sprowadzano 159,5 tys. ton kawy o war tości 494 mln EUR. Wprawdzie na świecie do głównych producentów kawy należą Brazylia (50,9 mln worków), Wietnam (29,9 mln), Kolumbia (14,5 mln), Indonezja (11,1 mln) i Honduras (7,5 mln), to zdecydowana większość kawy nie została jednak bezpośrednio sprowadzona z regionów jej produkcji – największym jej dostawcą do Polski były Niemcy, skąd w 2017 r. zakupiono 118,4 tys. t tj. ponad 74 proc. całego importu tego produktu. Najważniejszymi pozaunijnymi eks-
28
porterami kawy do Polski były natomiast Wietnam (12,3 tys. t), Brazylia (3,5 tys. t), Uganda (3,1 tys. t) oraz Indie (2,0 tys. t). — Znaczna część sprowadzonej do Polski kawy jest reeksportowana – w 2017 r. było to 60,4 tys. t (38 proc. importu) o wartości 308,5 mln EUR. Podstawowymi rynkami zbytu są Niemcy – 11,8 tys. t, Czechy 9,9 tys. t. oraz Ukraina 6,1 tys. t. Oznacza to, że w kraju zostało ok. 100 tys. t kawy. Jeżeli zostałaby ona skonsumowana w jednym roku, to średnie spożycie kawy w Polsce można szacować na ok. 2,6 kg na mieszkańca – mówi Paweł Wyrzykowski, ekspert rynków rolnych w Banku BGŻ BNP Paribas.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
— W sierpniu 2018 r. za kawę na półkach sklepowych Polacy musieli zapłacić przeciętnie o 1,6 proc. więcej niż przed rokiem. – Prognozowana wyższa produkcja kawy bez wątpienia wpływa na jej ceny na świecie. W sierpniu 2018 r., średnia wartość indeksu cen kawy publikowanego przez Międzynarodową Organizację Kawy była najniższa od listopada 2013 r., o 20 proc. niższa niż przed rokiem, co może znaleźć odzwierciedlenie w spadkach cen kawy również na polskim rynku – mówi Paweł Wyrzykowski. Kawę uprawia się przede wszystkim na obszarze między Zwrotnikiem Raka a Zwrotnikiem Kozioroż-
ca – pas ten określa się mianem „coffee belt”. Z uwagi na ograniczony klimatycznie obszar upraw, kawa jest jednym z najważniejszych surowców rolnych w wymianie światowej. W ostatnim sezonie przedmiotem światowego handlu było ponad 80 proc. rocznej produkcji, czyli 130,8 mln worków. Największym eksporterem kawy na świecie jest Brazylia, która na rynki zewnętrzne sprzedaje ok. 60 proc. swojej produkcji. Za to w przypadku dwóch kolejnych największych dostawców kawy na rynek światowy – Wietnamu i Kolumbii – udział sprzedaży zagranicznej w produkcji kształtuje się na poziomie ponad 90 proc.
NL
PACKAGING A ARDS 2018
RAPORT ANALIZY RYNKU
ZDROW ŻYWNO
ROŚNI W SIŁĘ Agencja badawcza Nielsen od kliku lat zauważa wzrost trendu healthy. Coraz większa popularność trendu prozdrowotnego przyczynia się do wzrostu konkretnych kategorii z koszyka FMCG. Jakie produkty będą najszybciej rosły i czy trend zdrowej żywności na dobre zagościł już w portfelu producentów – na to pytanie odpowiada Monika Dyrda, client director z Nielsena.
W
edług badań przeprowadzonych przez Nielsena 75 proc. polskich konsumentów zgadza się ze stwierdzeniem „Jesteś tym co jesz”’. Połowa z nas (54 proc.) deklaruje, że uważnie czyta etykiety produktów, a 6 na 10 konsumentów mówi, iż szuka produktów z prostą i zrozumiałą listą składników. To pokazuje jak ważny dla Polaków jest temat zdrowej żywności i jak wielki ma ona potencjał. Trend prozdrowotny jest jednym z silniejszych trendów, jakie obecnie obserwujemy. Na fali tego trendu widzimy rosnącą sprzedaż np. kategorii wody butelkowanej, której spożywanie stało się wyrazem troski o siebie i synonimem zdrowego stylu życia. Rośnie nie tylko
30
sprzedaż wody butelkowanej, silne wzrosty obserwujemy także wśród innych kategorii bądź segmentów, które postrzegane są jako zdrowsze, takich jak: batony specjalistyczne, smoothie, musy owocowe czy orzechy. Truizmem jest stwierdzenie, że najszybciej będą rosły te produkty, które zaspokajają potrzeby konsumentów i najsilniej wpisują się w obecne trendy. Są to z jednej strony produkty zdrowsze, z krótszą listą składników (trend clean label), z drugiej zaś strony produkty pozwalające odpowiedzieć na wyraźny trend convenience i on the go – zaspokajające nasze potrzeby tu i teraz. Żyjemy coraz szybciej, potrzebujemy czasem szybkiej prze-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
kąski. Możemy tradycyjnie sięgnąć po słodkie lub słone przekąski, ale możemy również poszukiwać zdrowszych odpowiedników w ofercie tych kategorii. Przykładem takiego produktu może być smoothie. Segment ten w ostatnich latach rozwija się bardzo dynamicznie, porównując ostatnie dwanaście miesięcy od września 2017 zakończone we wrześniu 2018 roku do poprzednich wartość jego sprzedaży wzrosła ponad trzy i półkrotnie do poziomu 91,4 mln PLN, za ten wzrost zaś w największym stopniu odpowiadają dyskonty, w których wydajemy już ponad 7 zł z każdych 10 zł przeznaczanych na ten segment. Nielsen obserwuje poszerzanie oferty i ilości produktów w wielu
kategoriach, które możemy określić mianem zdrowszych lub zdrowych alternatyw. Przykładowo segmenty batonów specjalistycznych, musów owocowych czy smoothie rozwijają się dynamicznie zarówno w ujęciu sprzedażowym, jak i liczby nowych produktów czy graczy obecnych na rynku. Z trendu wzrostowego korzystają zarówno detaliści jak i producenci. Warto także zwrócić uwagę, iż według badań Nielsena 6 na 10 Polaków deklaruje, iż jest skłonnych zapłacić więcej za produkty, które nie zawierają niepożądanych przez nich składników, co pokazuje, że przed rynkiem zdrowej żywności wciąż stoi duży potencjał.
RAPORT ANALIZY RYNKU
KONSUMENCI I NOWE TECHNOLOGIE zmieniają oblicze handlu Zmiany w sposobie prowadzenia gospodarstw domowych i samego „stylu życia” powodują, że wygoda i szybkość zakupu stają się kluczowymi wartościami w walce o klienta. Raport KPMG
R
osnące oczekiwania i potrzeby konsumentów w połączeniu z nieustająco rozwijającymi się technologiami, stworzyły niezrównane możliwości dla firm, ale również wymuszają na przedsiębiorstwach zmiany sposobu zarządzania całym procesem sprzedaży i komunikacji z klientami. Z raportu KPMG wynika, że handlowcy na całym świecie szukają sposobów wykorzystania nowych technologii do ciągłej poprawy wygody i szybkości realizacji zakupów.
Technologia usprawnia relację sprzedawca-klient Najnowsze technologie, oparte przede wszystkim na rozwiązaniach cyfrowych w sferze komunikacji i analizie dużych zbiorów danych, jak również rozwój technologii produkcji opartych na automatyce (tzw. Przemysł 4.0) coraz mocniej zmieniają oblicze handlu na całym świecie. Dzięki wykorzystywaniu nowych technologii, firmy dysponują obecnie większymi niż kiedykolwiek wcześniej możliwościami budowania pozytywnych doświad-
32
czeń klienckich. Zarówno producenci markowych produktów, jak również najważniejsze sieci handlowe widzą w tym obszarze największe szanse na budowę trwałych relacji z klientami i utrzymanie ich lojalności. Jednak posiadanie samej technologii okazuje się niewystarczające – przedsiębiorstwa muszą zmienić swoje podejście do prowadzenia biznesu, przechodząc od paradygmatu kosztu i zysku do paradygmatu indywidualnych potrzeb klienckich. Nowe technologie pozwalają szybciej i lepiej wychwytywać potrzeby klientów, aby móc je możliwie najszybciej zaspokoić oraz dotrzeć do konsumenta we właściwym miejscu i czasie. Jest to niezwykle ważne zwłaszcza w procesach sprzedażowych, w których klienci nie kierują się codzienną rutyną – czyli co do zasady w przypadku zakupów wszystkich rodzajów usług oraz towarów poza podstawowymi produktami spożywczymi. — Rozwój technologii może powodować przełomowe zmiany w systemach sprzedaży, jak miało to miejsce chociażby w przypadku
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
rozwoju systemów VoD (Video on Demand), kiedy w zasadzie w ciągu kilkunastu miesięcy biznes wypożyczalni filmów stracił rację bytu na rynku. Jednak najczęściej użycie samej technologii bez zmian organizacyjnych oraz sposobów zarządzania nie przynosi spodziewanych efektów. Doświadczenia z rynku polskiego czy z rynków europejskich pokazują, że tylko połączenie nowych technologii ze zmianą modeli organizacyjnych daje rzeczywistą i skokową zmianę, która z kolei daje przewagę konkurencyjną i pozwala lepiej i efektywniej odpowiadać na potrzeby klientów – mówi Jan Karasek, partner w dziale usług doradczych w KPMG w Polsce.
Rozwój technologii wymusza zmianę komunikacji i sprzedaży W zależności od kategorii produktowych zmiany następują szybciej lub wolniej, ale wydaje się, że nie ma już gałęzi handlu, gdzie cyfrowe technologie nie wpłynęły na zmianę sposobu prowadzenia sprzedaży i obsługi klientów. Wszystkie zmiany wprowadzane w świecie
handlu mają na celu dostarczenie klientom minimum jednej z 3 użyteczności: obniżenia ceny zakupu, poprawy wygody zakupu oraz dostarczenia pozytywnych doświadczeń kupującemu. Z jednej strony producenci, a z drugiej sieci handlowe, coraz częściej używają najnowszych technologii, aby maksymalizować poziom oszczędności w procesie produkcji i zakupu. Bardzo często wprowadzenie ścisłej kontroli kosztów na każdym z etapów produkcji i zakupu wiąże się z ustandaryzowaniem samych wyrobów, a przede wszystkim ich opakowań oraz form sprzedaży. W zamian konsument otrzymuje szansę zakupu towaru w zdecydowanie niższych niż dotychczas cenach. Największe zmiany obserwujemy w sprzedaży dóbr związanych z rozrywką – w ciągu kilku ostatnich lat sposób sprzedaży płyt z muzyką i filmami czy sprzedaż książek uległ głębokiej metamorfozie. Większość tego typu produktów sprzedawanych jest w tej chwili w postaciach cyfrowych. Takie rozwiązania dają możliwości pozbycia się kosztów
ANALIZY RYNKU RAPORT
samych nośników (płyty, papier), transportu towaru, najmu sklepów i kosztów samych sprzedawców. — Rozwój sprzedaży za pośrednictwem kanałów cyfrowych z jednej strony wymusza na sprzedawcach ciągłe obniżanie cen sprzedaży, które jest powodowane przez coraz powszechniejsze wykorzystywanie „porównywarek cenowych” jako głównego „filtra” ofert przez kupujących. Z drugiej strony klienci oczekują szybkiej i bezpłatnej realizacji dostawy przez sprzedającego. Taka sytuacja tworzy ogromną presję na sprzedawcy, aby szukać efektywnych kosztowo systemów obsługi procesów sprzedaży oraz dystrybucji produktów. To z kolei powoduje dużą otwartość sklepów na nowoczesne technologie i eksperymentowanie z niestandardowymi rozwiązaniami – mówi Maciej Szatkowski, starszy menedżer w dziale usług doradczych w zespole doradczym dla sektora FMCG w KPMG w Polsce. Coraz bardziej powszechne zjawisko wielokanałowości komunikacji i sprzedaży wymaga od organizacji sprzedażowych holistycznego podejścia do całego procesu. Jeszcze całkiem niedawno rozwiązania, w których w ramach jednej sieci były zespoły sprzedaży w sklepach fizycznych oraz zespoły sprzedaży w kanale internetowym, stają się dzisiaj nieefektywne. Szybkość procesu sprzedaży wymaga poszukiwania coraz nowszych rozwiązań w systemie dystrybucji zakupionego produktu, a zwłaszcza jej ostatniego etapu – dostawy do samego konsumenta. — W Polsce, po dużym sukcesie rozwiązań z automatycznymi skrytkami, obserwujemy obecnie dynamiczny rozwój systemów click&collect (odbiór towarów nie tylko w skrytkach, ale również w innych punktach sprzedaży – stacje benzynowe, kioski z prasa itp.). Ciekawymi rozwiązaniami są również systemy oparte na crowdsourcingu, które już teraz świetnie rozwijają się w obszarach dostaw do domów gotowego jedzenia, a obecnie są testowane jako usługa realizacji
złożonego w sieci zamówienia na produkty w konkretnym sklepie. Pozostaje kwestią czasu, kiedy również nad Wisłą ktoś rozpocznie eksperymentowanie z systemem dostaw do domu klienta pod jego nieobecność – taki system jest od zeszłego roku wprowadzony już na rynku amerykańskim – dodaje Ma-
ciej Szatkowski, starszy menedżer w dziale usług doradczych w zespole doradczym dla sektora FMCG w KPMG w Polsce.
O raporcie Raport KPMG International pt. „Disruptive influences: three key trends transforming the face of re-
tail” wskazuje trendy, które istotnie zmieniają oblicze sektora detalicznego. Rosnące oczekiwania i potrzeby konsumentów w połączeniu z nieustająco rozwijającymi się technologiami wymuszają na przedsiębiorstwach zmiany sposobu zarządzania procesem sprzedaży i komunikacji z klientami. REKLAMA
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
33
RAPORT GŁOS RYNKU – PALIWA
Dostosowując się do zmian otoczenia i nowych trendów utrzymamy tempo rozwoju
Równocześnie BP intensywnie inwestuje w rozwój oferty pozapaliwowej. Cały czas rośnie liczba klientów odwiedzających stacje, aby korzystać z bogatej oferty sklepowej lub gastronomicznej oraz myjni.
Bogdan Kucharski, prezes spółki BP w Polsce
Zmiany przepisów
Rozwój sieci BP
P
olska się rozwija, rozwijają się miasta, powstają nowe drogi, w związku z tym ciągle jest miejsce dla nowych placówek. Wydaje się, że docelowo polski rynek będzie zmierzał do tego, co obserwujemy w Europie Zachodniej – gdzie większość stacji jest zarządzana przez dużych operatorów, ale zawsze jest miejsce dla małych, indywidualnych stacji. Ale minie jeszcze dekada, może dwie, zanim rynek dotrze do takiego stadium. Dziś jesteśmy wiceliderem na rynku paliw – co roku powiększamy sieć o ok. 20-30 stacji. Robimy tak od dekady i mamy ambicje, żeby takie tempo utrzymywać. Jeżeli chodzi o własne obiekty utrzymujemy stabilne tempo, ponadto jeśli pojawią się okazje do przejęcia, to będziemy chcieli z nich skorzystać. W przypadku partnerów franczyzowych musimy się liczyć z indywidualnymi decyzjami biznesowymi, kondycją ekonomiczną etc. Z drugiej strony, jeśli chodzi o stacje partnerskie widzimy długoterminowy trend – stacje niezależne zaczynają dostrzegać wartość oferty sieci i przyłączają się lub sprzedają swoje stacje większym operatorom. Bez paliw dodatkowanych, oferty spożywczej, programu lojalnościo-
34
wego i kart flotowych trudno jest im samodzielnie konkurować. Mamy od bardzo długiego czasu w ofercie paliwa BP Ultimate, które mają lepsze właściwości energetyczne i smarne. Chronią silnik i zwiększają jego wydajność. Od jakiegoś czasu wszystkie nasze paliwa są uszlachetniane o formułę Active i istotnie różnią się od paliw konkurencji, zwiększając efektywność, chroniąc silnik i śro dowisko. Widzimy stale rosnące zainteresowanie paliwami wśród naszych Klientów. W 2018 roku zawarliśmy umowę na zakup sieci Arge, przy czym jest to umowa warunkowa, zależna od zgody UOKiK. Czekamy na decyzję, odpowiadamy na pytania, i spodziewamy się rozstrzygnięcia w najbliższym czasie. W Polsce strategicznie myślimy też o elektromobilności. Dlatego w 2019 roku wprowadzimy pilotażowe punkty ładowania samochodów elektrycznych na wybranych stacjach BP. W roku 2018 zainwestowaliśmy w wynajem aut na minuty – w Poznaniu weszliśmy we współpracę z firmą carsharingową, a w grudniu z firmą Sixt Rent a Car stworzyliśmy nowy projekt Sixt DriveSmart by BP – ogólnodostępny program najmu samochodów. Łączy on mobilność i nowe samochody z brakiem obciążeń związanych z posiadaniem auta.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
Wg POPIHN wyniki konsumpcji paliw płynnych w Polsce w roku 2018, pomimo znacznego wzrostu cen tych paliw, są korzystne dla sektora naftowego w Polsce. Walka z nielegalnym obrotem paliwem jeszcze się nie skończyła, ale ten problem uległ w roku 2018 znacznemu osłabieniu. Ale nie ukrywam, że operatorom byłoby łatwiej, gdyby kolejne zmiany były zapowiadane przez regulatorów z większym wyprzedzeniem, a okres na przystosowanie się do nich również był nieco dłuższy niż dotychczas. Kolejna zmiana, która czeka rynek, a która może znacząco na niego wpłynąć to planowana fuzja Lotosu i Orlenu. Na ta zmianę patrzymy z perspektywy wpływu na polskiego konsumenta i polską gospodarkę. I w związku z tym mamy obawy, czy sytuacja, w której jeden konkurent z rynku ubywa, sprzyja konku-
rencji. Zachowanie konkurencyjności zaopatrzenia jest niezmiernie ważne dla wszystkich operatorów na rynku. Równy dostęp do produkcji krajowej i infrastruktury magazynowo przesyłowej zapewnia szanse odpowiedniego poziomu konkurencji na rynku. Dopiero połączenie tych dwóch warunków stwarza szanse na zachowanie odpowiedniego poziomu konkurencji na rynku, a to przełoży się na niższe ceny paliwa na stacjach. Jest tez aspekt związany z wielkością sieci detalicznej operatorów. Orlen już teraz jest siecią dominującą, po połączeniu z Lotosem ta dominacja zwiększyłaby się. Regulator musiałby również to zagadnienie rozważyć. Dodajmy do tego kwestię, która jest może mniej dostrzegalna, ale równie istotna, czyli paliwa lotnicze. W tej chwili na polskim rynku działa tylko dwóch operatorów w tym segmencie: PKN Orlen oraz spółka Lotos-Air BP. W sytuacji połączenia w zakresie tego kanału działalności także dojdzie do koncentracji, a w efekcie do monopolu, zarówno po stronie sprzedaży jak i dostępu do produktu i infrastruktury.
Rok pod znakiem rekordów Adam Pawłowicz, wiceprezes zarządu ds. handlu spółki Lotos Paliwa
R
ok 2018 był dla Lotosu rekordowym jeśli chodzi o sprzedaż paliw i to we wszystkich kanałach sprzedaży: zarówno w sprzedaży detalicznej na stacjach własnych, sprzedaży przez kanał sta-
cji franczyzowych oraz w kanale hurtowym. Jest to efekt uszczelnienia obrotu paliwami, eliminacji szarej strefy, szybkiego wzrostu gospodarczego, ale także konsekwentnej realizacji strategii Grupy Lotos i Lotos Paliwa.
GŁOS RYNKU – PALIWA RAPORT
Główne wyzwania w 2019 roku to zwiększenie możliwości logistycznych transportu paliw w okresach wzmożonego popytu oraz dokończenie Projektu EFRA, który
skutkować będzie większą podażą paliw produkowanych przez rafinerię w Gdańsku. Spodziewamy się też dalszego szybkiego wzrostu popytu na paliwa.
Zwiększyliśmy sprzedaż paliw Paweł Grzywaczewski, członek zarządu Anwim
N
a polskim rynku dostaw paliw dla stacji, obecnie obserwujemy stuprocentowe pokrycie potrzeb na benzynę przez produkcję krajową oraz lukę w podaży oleju napędowego wynoszącą ok. 6 mln m sześc. rocznie, która została płynnie uzupełniona przez import. W ubiegłym roku nie dochodziło do większych problemów z dostępnością paliw, choć wraz z rosnącą
konsumpcją czasem pojawiały się chwilowe braki na wybranych bazach magazynowych. To kolejny sygnał dla rynku, który oznacza, że nowe inwestycje w krajowe pojemności magazynowe powinny stać się priorytetem. W naszej ocenie, rozwój rodzimego rynku paliw ma się dobrze: zlikwidowano szarą strefę i nadal cieszymy się wzrostem gospodarczym, dzięki czemu mamy szansę na wzrost konsump-
cji paliw o ok. 3-5 proc. w roku 2019. Jako dostawcy paliw, zaliczamy rok 2018 do bardzo udanych. To był kolejny rok, w którym udało nam się zwię kszyć łączną sprzedaż paliw do blisko 1 mln m sześc. Jesteśmyszczególnie zadowoleni ze zwiększenia sprzedaży w naszych kanałach strategicznych, czyli poprzez własną sieć stacji paliw Moya oraz karty flotowe Moya Firma.
Wyzwaniem w 2019 roku będzie utrzymanie dynamicznego rozwoju. Będziemy skupiali się na rozwoju sieci stacji paliw Moya, która w tym roku obchodzić będzie dziesięciolecie istnienia w Polsce. Na koniec 2018 roku zrealizowaliśmy ambitny plan przyłączenia do sieci 200 stacji paliw. Naszym celem na 2019 jest posiadanie 250 stacji i na tym będziemy koncentrować nasze najbliższe wysiłki. REKLAMA
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
35
RAPORT GŁOS RYNKU – PALIWA
Ulepszanie oferty paliwowej i badania nad paliwami alternatywnymi podstawą sukcesu PKN Orlen Tomasz Gniewek, dyrektor biura rozwoju sprzedaży paliw PKN Orlen
N
a bieżąco obserwujemy i analizujemy trendy rynkowe, w tym oczekiwania naszych klientów i staramy się do nich dostosowywać, a nawet wyprzedzać. Takie podejście przynosi wymierne korzyści w postaci doskonałych wyników segmentu sprzedaży detalicznej na przestrzeni minionego roku. Jeszcze przed końcem roku osiągnęliśmy rekordową sprzedaż paliw w całej naszej sieci w Polsce i Europie na poziomie 11 mld litrów. Taki wolumen wystarczyłby na zatankowanie co piątego auta na świecie. Kluczem do sukcesu jest dla nas reagowanie na zmiany rynkowe z odpowiednim wyprzedzeniem. Równie istotna jest wysoka jakość produktów i usług. Podejmujemy szereg działań zmierzających do zwiększania naszej konkurencyjności. Ciągle poszukujemy nowoczesnych rozwiązań technologicznych, dzięki którym oferta paliwowa oraz pozapaliwowa dostępna na stacjach PKN Orlen stanie się jeszcze bardziej atrakcyjna. Dbając o rozwój oferty paliwowej już w kwietniu ubiegłego roku wprowadziliśmy na nasze stacje w Polsce innowacyjne paliwa Efecta 95 i Efecta Diesel. Rygorystyczne testy przeprowadzone przez niezależne in-
36
stytucje, jak SGS i Bosmal, potwierdziły wysoką jakość nowych produktów w zakresie właściwości czyszczących oraz redukcji emisji CO2. Na stacjach PKN Orlen dostępne są również paliwa najnowszej generacji Verva, które pozytywnie wpływają na pracę silnika w różnych warunkach atmosferycznych i przy zmiennym obciążeniu. Specjalnie dobrany skład paliw premium korzystnie wpływa także na zwiększenie mocy i osiągów silnika. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę z wyzwań jakie niesie za sobą rozwój paliw alternatywnych. Chcemy aktywnie uczestniczyć w tych zmianach. Dlatego w ramach rozwoju elektromobilności planujemy, że do końca 2019 r. na naszych stacjach powstanie 50 punktów ładowania samochodów elektrycznych. W ramach Grupy Orlen testujemy też inne technologie w tym zakresie – wodór w Niemczech czy CNG na rynku czeskim. Wprowadzanie programów pilotażowych dla różnych technologii pozwala nam zdobywać niezbędne doświadczenie w obszarze infrastruktury, logistyki, ale także modelu sprzedażowego czy obsługi klienta.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
Nie zapominamy przy tym o rozwoju innowacyjnych usług w zakresie obsługi klientów i sposobów płatności. Jako pierwsi w Polsce, do dyspozycji naszych klientów oddaliśmy aplikację Orlen Mobile z funkcjonalnością Orlen Pay, która umożliwia płatność bezpośrednio
przy dystrybutorze. W ubiegłym roku uruchomiona została nowoczesna stacja paliw w formacie drive trough. Analizujemy wiele możliwości dalszego rozwoju, tak aby utrzymywać najwyższe standardy w obsłudze i ofercie naszych klientów.
Otoczenie rynkowe było wymagające dla branży Robert Brzozowski, wiceprezes ds. handlowych Unimot
R
ynek paliw w 2018 r. charakteryzował się dużą zmiennością. Funkcjonowaliśmy w bardziej wymagającym niż w poprzednich latach otoczeniu rynkowym. Dla dostawców paliw duże znaczenie miały m.in.: utrzymujące się w pierwszej połowie roku niskie marże, wyższe niż w poprzednich okresach koszty realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, wyższe koszty utrzymania zapasów obowiązkowych, wyzwania z podażą LPG i wzrost kosztów jego transportu, a także trudności w logistyce paliw. Ważne z punktu widzenia całej branży paliwowej w Polsce były też nowelizacje przepisów prawnych: obowiązująca od lipca 2018 r. ustawa wprowadzająca mechanizm podzielonej płatności, tzw. split payment, oraz ustawa SENT2, wprowadzająca obowiązek monitorowania przewozów kolejowych. Unimot, jako firma z ponad 25-letnim doświadczeniem w branży paliwowej, sprostał wszystkim wspomnianym wyzwaniom rynkowym, odnotowując znaczną popra-
wę wyników III kwartale 2018 r. (Spółka nie opublikowała jeszcze wyników za cały rok 2018 r.). W bieżącym ro ku, poza re alizacją celów strategicznych (m.in. intensywny rozwój sieci stacji Avia), chcemy utrzymać dotychczasowe po ziomy sprzedaży paliw, dostosowując się do wszelkich wymogów ustawodawcy. Zamierzamy też się skupić na zapewnieniu dostaw paliwa ze wszystkich kierunków – tak, aby pokryć zapotrzebowanie klientów w każdym regionie kraju. Jeśli chodzi o wyzwania czekające dostawców paliw w bieżącym roku, to w dalszym ciągu będą one związane z logistyką paliw w Polsce oraz kwartalną realizacją NCW. Dodatkowym wyzwaniem dla dostawców paliw na ten rok może być ograniczanie ekspozycji na branżę przez ubezpieczycieli oraz instytucje finansujące. Mam na myśli głównie zmniejszanie limitów kredytowych. Zacieśniona polityka finansowania może spowodować, że na rynku paliw będą mogły funkcjonować wyłącznie firmy rzetelne, transparentne, o mocnych fundamentach finansowych.
www.gaspol.pl
Gaz płynny najwyższej jakości. Dostarczamy LPG do największych sieci paliwowych, indywidualnych stacji paliw, hipermarketów, lokalnych i ogólnokrajowych hurtowni paliw płynnych.
Zyskujesz:
2019
• najwyższą jakość LPG każdorazowo poświadczoną świadectwem jakości GASPOLU • transparentność cen zakupu LPG bazujących na niezależnych notowaniach krajowych lub zagranicznych
+48 800 190 190 • stałość i terminowość dostaw paliwa w najwyższych standardach technicznych oraz w optymalnych formach obsługi klienta (e-faktura, stałe harmonogramy dostaw bez konieczności składania zamówień)
RAPORT GŁOS RYNKU – FRANCZYZA I PARTNERSTWO
Przygotowujemy nowości dla partnerów Tomasz Gontarz, kierownik zespołu ds. sieci stacji DOFO spółki Lotos Paliwa
R
ynek stacji paliw w Polsce się krystalizuje. Stacje, które mają rynkowy potencjał do wzrostu, są aktywnie wyszukiwane przez rynkowych graczy. O powiększenie swojego portfela zabiegają zarówno ugruntowane marki (Orlen, Lotos, BP) jak i te wschodzące (Moya, Avia, Total). Szczególnie trudna walka toczy się o lokalizacje franczyzowe – ze względu na szeroki wachlarz graczy rynkowych i konkurencyjne oferty. W 2018 roku łącznie we wszystkich sieciach przybyło ich 172. Świadczy to o tym, że stacje chcą dołączać do konceptów szukając tam rynkowego bezpieczeństwa oraz swoich szans na zdobycie zaufania u klientów na lokalnych mikrorynkach. Potencjalni franczyzobiorcy oczekują przede wszystkim kompleksowych ofert z atrakcyjnymi rynkowo warunkami zakupu paliw oraz z gwarancjami dostępności produktów paliwowych. W tej kwestii nic nie zmieni się w 2019 roku. Bardzo istotna jest oferta kart flotowych oraz liczba i profil klientów flotowych danej sieci. Wolumen flotowy to wymierna kontrybucja koncernu do przychodów i marży franczyzobiorcy. Oferta niektórych koncernów może być bardzo atrakcyjna na części lokalizacji, a na innych mieć ograniczony potencjał. Niemniej istotna jest oferta gastronomiczna danej sieci oraz możli-
38
wość lub brak możliwości korzystania z platformy zakupowej koncernu dla zakupu towarów FMCG. Niektórzy franczyzobiorcy chcą mieć swobodę w dokonywaniu zakupów FMCG, inni wolą zdać się w tej sprawie na doświadczenie koncernu. Elastyczność w tej kwestii tworzy niewątpliwie przewagę konkurencyjną. Bardzo ważna jest oferta programu lojalnościowego danej sieci, atrakcyjność tego programu z perspektywy klienta indywidualnego. Franczyzobiorcy powinni także brać pod uwagę nakłady ponoszone przez poszczególnych graczy na promocję marki, bo dzięki temu ich stacje zyskują rozpoznawalność i atrakcyjność w oczach klientów. Lotos stara się odpowiedzieć na powyższe potrzeby i oczekiwania franczyzobiorców oferując także szereg innych korzyści powodujących zmniejszenie kosztów prowadzenia stacji lub wzrost przychodów, np. bardzo atrakcyjne stawki za akceptację kart płatniczych, zniżki na wyposażenie myjni i innych elementów wyposażenia stacji czy atrakcyjne warunki zakupu artykułów FMCG. Dostęp do wiedzy, doświadczeń oraz możliwość skorzystania z oferty wynegocjowanej przez franczyzodawcę u dostawców towarów, usług i wyposażenia stacji również będzie miało niebagatelne znacze-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
nie. Na atrakcyjności zyskiwać będzie również oferta tych franczyzodawców, którzy będą mogli zaoferować system kasowy w nowoczesnej architekturze, pozwalający implementować nowe rozwiązania przy sprzedaży, obsługiwać szeroki wachlarz flot oraz poprawnie komunikować się z systemami księgowymi. Moim zdaniem w 2019 roku nadal obserwować będziemy rozwój sieci franczyzowych. W zasadzie wszystkie marki maja jeszcze potencjał do rozwoju. Jednocześnie coraz wyraźniej będziemy obserwować podział rynku, w zależności od oferty jaką franczyzobiorcy uznają za najlepszą do swoich warunków rynkowych. Tam, gdzie lokalny rynek ma wyraźny potencjał do wzrostu, będzie liczyła się oferta kompleksowa, zapewniająca stabilność oraz komplementarność dostarczanych elementów związa-
nych z siecią. Natomiast tam, gdzie głównym narzędziem w procesie zdobywania klientów będzie gra cenami paliw – prawdopodobnie wygra oferta zapewniająca najniższą cenę zakupu produktów. Stale pracujemy nad polepszeniem naszej oferty dla franczyzobiorców. Pomimo tego, że mamy w ręku ogromny atut – najwyższej jakości paliwa produkowane w Polsce – to nie przestajemy poszukiwać nowych elementów oferty dla naszych partnerów. W 2018 roku włożyliśmy dużo pracy w opracowanie oferty, która jest bardzo konkurencyjna i daje naszym partnerom dostęp na preferencyjnych warunkach np. do oferty Lotto, jak też do bardzo atrakcyjnej oferty akceptanta płatności elektronicznych – First Data Poland. Już niebawem w ofercie dla partnerów pojawi się nowa odsłona sklepu stacji wraz ze zrewitalizowanym kącikiem Cafe Punkt.
Pakiet inwestycyjny to ważna część naszej oferty Marek Kulesza, disposal & acquisition manager w Shell
S
hell nową ofertę franczyzową wprowadził niedawno – w 2017 roku. Obejmuje ona: 0 zł stałej miesięcznej opłaty, bezpieczeństwo marżowe (na życzenie klienta gwarancja marży minimalnej), inwestycje w innowacyjny format sklepu oraz bonus finansowy za przedłużenie umowy. Oferujemy również pomoc przez cały czas trwania franczyzy, szkolenia dla partnerów i dedykowane systemy motywacyjne. Ważną część stanowi też pakiet inwestycyjny
w pełni finansowany przez Shell. Można nim pokryć niektóre koszty związane z dostosowaniem stacji. Do wyboru są m.in.: odświeżenie stanu technicznego, zakup mebli sklepowych, zamontowanie wyposażenia zewnętrznego wystroju czy systemu monitoringu szczelności zbiorników i telemetrii (system Fuel Prime). Na ten moment nie planujemy wprowadzać żadnych nowości i zmian.
GŁOS RYNKU – FRANCZYZA I PARTNERSTWO RAPORT
Stawiamy na nieustanny rozwój stacji franczyzowych Wojciech Adamski, kierownik zespołu zarządzania i rozwoju DOFO, PKN Orlen
W
ysoki poziom zaangażowania oraz dobre rozpoznanie rynku pozwalają PKN Orlen plasować się wśród najszybciej rozwijających się sieci stacji paliw w Polsce. W 2018 roku uruchomiliśmy najwięcej nowych obiektów od wielu lat. Wśród nich znalazło się 20 stacji w formule CODO oraz 24 w formule DOFO. Obecnie pod szyldem PKN Orlen działają 444 stacje franczyzowe. Dwa z nowo otwartych punktów tego typu to Miejsca Obsługi Podróżnych znajdujące się przy autostradzie A4 oraz drodze ekspresowej S8. Rozwój stacji franczyzowych przyczynia się do utrzymania przez
PKN Orlen czołowej pozycji wśród najchętniej odwiedzanych stacji paliw. Jako franczyzodawca, PKN Orlen skupia swoje działania na ulepszaniu i ujednolicaniu oferty. W ten sposób klienci korzystający z naszej sieci mogą liczyć na profesjonalną, uniwersalną oraz kompleksową obsługę zarówno w segmencie paliwowym jak i pozapaliwowym. W dalszym ciągu będziemy dążyli do zwiększania liczby stacji paliw, w tym franczyzo-
wych, z punktami stop.cafe 2.0 oraz O!Shop. Kompleksowo standaryzujemy naszą ofertę – dbamy nawet o takie detale jak jednolity ubiór pracowników stacji franczyzowych. Aby osiągnąć możliwie jak najlepsze rezultaty, oferujemy franczyzobiorcom nie tylko rozpoznawalną w całej Polsce markę, która skutecznie konkuruje na krajowym rynku paliw, ale także know-how, merytoryczną pomoc naszych menadżerów w zarządzaniu działalnością oraz szereg działań o charakterze promocyjnym. Zależy nam także, aby klienci stacji franczyzowych mogli w pełni korzystać z innowacyjnych funkcjonalności, które wdrażamy. Dlatego prowadzimy działania mające na celu udostępnienie na stacjach DOFO usługi
bezpośredniego płacenia poprzez aplikację mobilną za paliwo przy dystrybutorze. Potencjał jest znaczący – od momentu uruchomienia usługi na stacjach własnych Koncernu wykonano już ponad 51 tys. transakcji na łączną wartość ponad 7 mln zł. Oferta PKN Orlen skierowana do franczyzobiorców jest dostosowywana do nieustannie zmieniających się trendów na rynku paliw. Prowadzimy z nimi rozmowy oraz konsultacje przy wdrażaniu nowych pomysłów i projektów. Ich uwagi są dla nas cenne, pozwalają na wypracowanie lepszych warunków współpracy. Dzięki takiemu podejściu, wielu właścicieli stacji DOFO współpracuje z nami od początku istnienia programu, czyli 2002 roku. Od kilku lat liczba stacji franczyzowych powiększa się o 2030 nowych obiektów rocznie, co najlepiej potwierdza atrakcyjność naszej oferty. REKLAMA
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
39
RAPORT GŁOS RYNKU – FRANCZYZA I PARTNERSTWO
Rynek będzie się systematycznie integrował Krzysztof Kozłowski, szef kanału sieci stacji partnerskich BP w Polsce
D
zisiaj na polskim rynku jest około 7600 stacji (POPiHN dane do 3 kwartału 2018 r.) i obserwujemy dalszy, lekki trend wzrostowy. Jesteśmy krajem tranzytowym, z każdym rokiem rośnie znaczenie naszego kraju dla przewozów towarowych, a przewozy wymagają odpowiedniej infrastruktury i zaopatrzenia. Jednocześnie od kilku lat bardzo intensywnie w naszym kraju rozwija się infrastruktura drogowa, a nowe, wygodne drogi to większy ruch, m.in. w międzynarodowych przewozach towarowych. Co więcej, jesteśmy cały czas krajem na dorobku. Cały czas na polskim rynku dominują duzi polscy operatorzy i cały czas dużą część rynku zajmują operatorzy niezależni, którzy coraz częściej łączą się w zrzeszenia. Ta struktura rynku się powoli zmienia. Wydaje się, że przedsiębiorcy zarządzający niezależnymi stacjami coraz częściej dostrzegają wartość oferty sieciowej. To oznacza, że rynek będzie systematycznie się integrował. To, czym BP wygrywało przez lata z konkurencją i wciąż wygrywa, to mocna oferta paliwowa i pozapaliwowa. Zewnętrznym partnerom jesteśmy w stanie zaoferować spójny i kompleksowy koncept sklepu, w tym koncept oferty spożywczej, koncept lojalnościowy, w tym także karty paliwowe. Poza ofertą konsumencką BP ma bardzo silną pozycję również w kwe-
40
stii tego, jak rozbudowujemy i utrzymujemy w ujęciu długoterminowym nasze oferty B2B. Co roku przybywa kilkanaście nowych stacji partnerskich pod marką BP. To najszybciej rozwijająca się część sieci BP w Polsce. Budowanie sieci stacji partnerskich jest bardzo ważnym elementem wzmacniania marki BP na rynku polskim i ważną częścią strategii inwestowania BP w Polsce. Współpraca w ramach umowy ma charakter partnerski i na takiej formie koope racji nam zależy. Właściciele prywatnych stacji sprzedających paliwa pod marką BP zyskują wszystkie te korzyści, które niesie ze sobą znak firmowy BP. Otrzymują ze strony koncernu bardzo duże wsparcie marketingowe w postaci promocji i reklamy, pakiet szkoleń dla kierowników i załóg stacji. Partnerzy mogą zawsze liczyć na pomoc przy projektowaniu stacji, przy jej modernizacji, uzyskanie dostępu do najnowszych technologii i materiałów oraz na część elementów wyposażenia stacji. Oferta BP dla prywatnych inwestorów jest propozycją całościowego programu mającego na celu nawiązanie długoletniej i satysfakcjonującej każdą ze stron współpracy. Z drugiej strony stacje partnerskie są świetną wizytówką marki BP: doskonale zarządzane, w świetnych lokalizacjach, z dobrej jakości obsługą i produktami. BP – pomimo bardzo dużego zaangażowania w proces wdrażania na
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
stacji partnerskiej odpowiednich standardów obsługi i bezpieczeństwa, udziału finansowego w kosztach związanych z modernizacją stacji, a także instalacji wielu elementów jej wyposażenia i wystroju – nie narusza stosunków własności stacji. Oznacza to, że stacja partnerska pozostaje własnością dealera,
a działalność gospodarcza, jaką prowadzi na stacji, odbywa się w jego imieniu i na jego rachunek. Właściciele prywatnych stacji sprzedających paliwa pod marką BP zyskują wszystkie te korzyści, które niesie ze sobą znak firmowy. Propozycja BP dla prywatnych stacji opiera się na zasadzie równości partnerów.
Partnerzy mają duży wpływ na rozwój naszej sieci Ireneusz Jabłonowski, prezes zarządu Huzar PSP
W
przypadku stacji paliw sieci PSP Huzar każdy właściciel ceni sobie coś innego. Dla jednych ważne są dogodne warunki, dla innych bogata oferta marketingowa. Najczęściej właściciele, którzy wybierają naszą sieć podkreślają, że Huzar to niezależność, zachowanie własności, promowanie lokalnego patriotyzmu oraz realny wpływ na rozwój sieci i samego obiektu. To właśnie różni stacje partnerskie od stacji franczyzowych, czy koncernów. Właściciele stacji sieci Huzar cenią sobie także możliwość uzyskania wsparcia w kwestiach organizacji przystacyjnego sklepu oraz aranżacji całego terenu stacji (w tym także infrastruktury zbiorników, dystrybutorów czy wysepek). Warto także podkreślić, że inne oczekiwania i potrzeby mają właściciele nowo wybudowanych obiektów, Ci którz y nie mają doświadczenia w biznesie i Ci, którzy zmodernizowali istniejącą już stację, np. taką działającą wcześniej pod innym brandem. Myślę, że nie należy się spodziewać rewolucji. Już od jakiegoś czasu możemy mówić raczej o ewolu-
cji stacji, na którą przyjeżdżało się po paliwo i olej do silnika. Dziś stacja to pełen wachlarz produktów i usług. Przystacyjne sklepy coraz częściej pełnią rolę marketu, gdzie o każdej porze nabyć można m.in. artykuły spożywczo-monopolowodrogeryjne i motoryzacyjne. Rosną także oczekiwania klientów wobec samego obiektu – kompresor, odkurzacz, czy myjnia to już często standard. Coraz częściej na stacjach dostępne są stanowiska do ładowania aut elektrycznych, stacje diagnostyczne, restauracje, motele, bankomaty i paczkomaty. Zmiany zachodzą w naszym codziennym życiu. Zmieniają się przepisy prawne, zmienia się rynek i potrzeby klientów, wprowadzane są nowe technologie, dlatego dalsza ewolucja stacji paliw jest nieunikniona. Nasza oferta partnerska, ze względu na jej silne powiązanie z właścicielami stacji, jest ciągle dostosowywana do potrzeb rynku i stacji. Jesteśmy jedyną siecią w Polsce, gdzie uczestnicy sieci tworzą ją, mają realny wpływ na jej rozwój i sami decydują o tym jak będą funkcjonowali. Mamy oczywiście okre-
GŁOS RYNKU – FRANCZYZA I PARTNERSTWO RAPORT
ślone standardy, które pozwalają na utrzymanie wysokiej jakości produktów, usług i samej obsługi klienta, ale to właśnie od właścicieli stacji zależy, jaka będzie nasza przyszłość. Warto podkreślić, że stacje są największym beneficjentem ograniczenia nielegalnego wwozu paliwa do Polski, tzw. „szarej strefy”. Duży może więcej i do tej pory sieci koncernowe radziły sobie znacznie lepiej niż stacje prywatne. Jednak po zatrzymaniu nielegalnego wwozu paliwa, cały czas wprowadzane są nowe przepisy mające na celu „og-
raniczania wwozu nielegalnego paliwa”, ale nikt jeszcze nie oszacował, które z przepisów były najskuteczniejsze i przyniosły pożądany efekt, a które to tylko obciążenia dla właścicieli firm – stacji paliw. Jedno jest pewne, duży wpływ na rozwój wszystkich stacji paliw, czy to jako niezależnych, partnerskich czy franczyzowych, będą miały zmiany w prawie. Na tę chwilę jeszcze nie wiemy, czy stacje obciążane będą coraz to nowymi wymogami, obostrzeniami, czy będzie ich więcej, a może będzie ich mniej.
Wyróżnia nas międzynarodowy know-how Mirosław Caputa, dyrektor ds. sprzedaży i działalności operacyjnej Circle K Polska
R
ozwój sieci paliw w oparciu o koncept placówek franczyzowych umożliwia bardziej dynamiczny wzrost niż w przypad-
ku budowy własnych stacji czy kupowania pojedynczych obiektów. Dlatego w 2019 roku Circle K będzie stawiać na pozyskanie nowych part-
nerów franczyzowych. Chcemy być blisko naszych klientów i zwiększać swoją obecność, zarówno w nowych lokalizacjach, jak i w miejscach, gdzie widzimy większe zapotrzebowanie na ofertę Circle K. Obecnie jesteśmy w trakcie przygotowań do uruchomienia kolejnych stacji franczyzowych i stale dbamy o to, by wzbogacać ofertę skierowaną do potencjalnych partnerów. Już na początku roku uruchomimy kolejną stację franczyzową, a w następnych miesiącach zamierzamy otworzyć od kilku do kilkunastu nowych placówek. To co wyróżnia Circle K wśród franczyzodawców, to przede wszyst-
kim międzynarodowy know-how. Jako firma należąca do grupy Alimentation Couche-Tard, czyli jednej z wiodących sieci na rynku amerykańskim, mamy możliwość czerpania z globalnego doświadczenia i sprawdzonych rozwiązań w obszarze prowadzenia sklepów convenience. Nasi partnerzy we współpracy z nami cenią sobie elastyczność i partnerskie podejście, jak i również opiekę personalną kierowników regionalnych, którzy z zaangażowaniem starają się doradzać i pomagać franczyzobiorcom dbać o wysokie standardy prowadzenia stacji pod marką Circle K. REKLAMA
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
41
RAPORT GŁOS RYNKU – SKLEP I GASTRONOMIA
Odpowiadamy na rynkowe zapotrzebowanie Barbara Wiążewska, dyrektor generalny działu BP Retail w Polsce
B
P Retail jest wyjątkowe dzięki trzem czynnikom wyróżniającym naszą ofertę na rynku. Pierwszym z nich jest paliwo. Dzięki naszemu rozległemu programowi badawczorozwojowemu (B+R) możemy zaoferować paliwo najwyższej jakości. Drugim jest potencjał drzemiący w naszych sklepach. Posiadamy światowej klasy zdolność przedstawiania odpowiedniej oferty w oparciu o naszą misję – unikalną misję sklepów pod szyldem BP, inną od tej przyświecającej wielkopowierzchniowym sklepom spożywczym. To, co wyróżnia nasze sklepy, to także zdolność do łączenia naszych wyjątkowych umiejętności ze zdolnościami naszych Partnerów i w rezultacie przekucia ich na ofertę dla naszych klientów. Trzecim obszarem, w którym wyróżnia się BP, jest zdolność do przygotowywania najwyższej klasy ofert lojalnościowych i bonusowych. Od momentu, gdy w Polsce zaczęła się transformacja, stacje zmieniły się nie do poznania. Dziś stacja benzynowa to wielkoformatowy punkt usługowy. Klienci oczekują, że będą mogli kompleksowo zrealizować na stacji coraz więcej swoich potrzeb w jednym miejscu. Jakość paliwa jest bardzo ważna, bo przyciąga klientów, ale zmienia się struktura koszyka produktowo-
42
usługowego. Nasz koncept gastronomiczny z powodzeniem konkuruje z ofertą kawiarni i restauracji w centrach miast. W przypadku BP to nie tylko kawa, ale cały koncept baristyczny, w którym zachęcamy klienta, by wybrał sobie rodzaj kawy, intensywność, sposób podania, rodzaj mleka. Idziemy w kierunku personalizacji. Sklepy coraz szybciej ewoluują w kierunku szerszej i lepszej oferty, jakości, nowych formatów. BP rozwija też własny format sklepów typu convenience z kompleksową ofertą dla klientów, którzy chcą szybko zrobić codzienne zakupy przy okazji tankowania samochodu. Ich asortyment stale rośnie, obejmując kilka tysięcy produktów, w tym np. zdrową żywność, bezglutenowe przekąski, napoje czy szybkie dania na wynos. Obecnie na stacjach dynamicznie rozwija się sprzedaż produktów które dotychczas nie miały powodzenia. W naszym zespole pracują osoby, które specjalizują się w zarządzaniu ofertą świeżej żywności. W 2018 roku w 160 sklepach BP rozszerzyliśmy ofertę produktów z tej kategorii. Rozszerzamy ofertę zarówno przygotowywanych na miejscu kanapek, jak i półproduktów i dań gotowych, dzięki którym można przygotować posiłek w domu. Na stacjach rozwija się mnó-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
stwo innych usług i produktów – mamy bankomaty, myjnie automatyczne i ręczne, na części stacji mamy świeże kwiaty. I ciągle jest miejsce na innowacje, choćby nowe możliwości komunikacyjne – aplikacje mobilne, gdzie można dowiadywać się o ofertach, zamawiać produkty. My też zmierzamy w tym kierunku. Odpowiadamy na rynkowe zapotrzebowanie, coraz silniejsze trendy związane z poszukiwaniem zdrowej i świeżej żywności. Patrząc na prognozy najważniejszych trendów w sprzedaży detalicznej na rok 2019 IGD Retail Analysis idealnie wpasowujemy się w oczekiwa-
nia – według analityków tej firmy, rynek handlu zdominują m.in.: działania związane ze społeczną odpowiedzialnością biznesu, technologie Big Data i trendy health & wellness, czy łączenie kanałów online i offline. W ramach programu Payback wciąż wzmacniamy świadomość klienta, że za wszystkie produkty zakupione na stacji może zapłacić punktami. Obserwujemy, że ta forma płatności cieszy się coraz większym zainteresowaniem. 26 kwietnia 2018 roku do programu dołączył też nowy partner, Kaufland, co znacząco uatrakcyjniło program i zwiększyło naszym klientom możliwość zbierania punktów.
Rynek mocno się zmienia Andrzej Szczepański, kierownik operacyjny Citronex
O
d wielu już lat nikt chyba nie może narzekać na rynek stacji paliw w kontekście ilości i jakości dostawców, zarówno w segmencie usług, towarów czy też wyposażenia. Dostępna oferta jest niezwykle bogata i różnorodna. W ostatnich latach coraz częściej następuje zmiana trendów w funkcjonowaniu stacji paliw. Wzornictwo zastosowane przed paru laty obecnie jest odbierane jako przestarzałe i mało oryginalne. O usługach, które jeszcze nie tak dawno budziły emocje wśród klientów, dziś już nikt nawet nie wspomina, a produktu, który obecnie jest hitem sprzedażowym, za parę miesięcy nikt nie będzie chciał kupić nawet za pół ceny. Dlatego na rynku pozostają tylko Ci dostaw-
cy, którzy to rozumieją i potrafią się do tej sytuacji dopasować. W przypadku produktów oferta stacji zawsze oparta jest oczywiście o pewne fundamenty i klasyczne produkty, ale wydaje się, że klienci wyjątkowo doceniają to, co ponadstandardowe, to co jest w stanie ich zaskoczyć i to, co odróżnia asortyment ulubionej stacji od pozostałych. Niedzielne ograniczenia w handlu postawiły przed zarządzającymi obiektami nowe wyzwania związane z doborem asortymentu i dostawców. Na tej samej powierzchni sprzedażowej klienci oczekują teraz zdecydowanie bogatszego asortymentu, w którym swoje miejsce mają zarówno szeroki asortyment akcesoriów samocho-
RAPORT GŁOS RYNKU – SKLEP I GASTRONOMIA
dowych, jak również masło czy jogurt naturalny. Te okoliczności wpływają oczywiście na konieczność bardzo starannego wyboru dostawców, którzy z jednej strony zapewnią jak najszerszy asortyment podstawowy, a z drugiej uzupełnią ofertę o produkty, których klienci będą szukać tylko na tej, a nie innej stacji. Nie ma tutaj miejsca na opisywanie szczegółów tego doboru, ale że się to udaje dowodzą sklepy przy Dyskontach Paliwowych. Oprócz asortymentu sklepowego ofertę stacji w formacie premium
de finiuje gastronomia. Obiekty w barwach Dyskontów Paliwowych Citronex wyróżniają się w tym obszarze ze względu na silną kooperację w ramach grupy spółek. Na nasze stacje jesteśmy niejako sami dostawcami. Codziennie szefowie kuchni restauracji Picaro są odpowiedzialni za dostawę najwyższej jakości kanapek, soków, sałatek i innych produktów. Trudno wyobrazić sobie lepszy model współpracy w ramach dostaw, który pozwala między innymi na idealne i bardzo szybkie dopasowanie asortymentu do gustów klientów.
Jakość jest dla nas najważniejsza Łukasz Kalisz, convenience retail manager Shell Polska
P
rzy wyborze dostawców kierujemy się przede wszystkim jakością produktów i usług. Jednym z naszych największych partnerów jest Costa Coffee. Dzięki nowoczesnym kawomatom tej firmy, które obecnie są już dostępne na 237 stacjach Shell, klienci mają do wyboru ofertę kaw, którą spotykają w klasycznym menu Costa Coffee – Caffe Latte, Americano, Cappuccino czy też Espresso. Dodatkowo w ofercie jest gorąca czekolada i herbata, a także napoje sezonowe, które wprowadzane są w poszczególnych porach roku. Warto również podkreślić, że wykorzystywane przez Costę ziarna w 100 proc. pochodzą z plantacji posiadających Rainforest Alliance Certifed™, które
44
wspierają ochronę lasów deszczowych, a swoim pracownikom i ich rodzinom zapewniają dostęp do opieki zdrowotnej i edukacji. Jeżeli chodzi o branżę spożywczą, współpracujemy tylko z firmami, które mają wieloletnie doświadczenie w branży gastronomicznej oraz odpowiednie certyfikaty świadczące o najwyższym poziomie bezpieczeństwa żywności. Przykładowo pieczywo na stacje Shell dostarczają renomowani producenci europejscy, firmyVandemoortele oraz Lantmannen No wel. Warto również podkreślić, że większość producentów, z którymi współpracujemy, to krajowi dostawcy. Aby sprostać rosnącym wymaganiom naszych klientów w wybra-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
nych punktach poszerzamy naszą ofertę tzw. clip-inami. Jest to gotowa oferta przygotowana przez naszych partnerów biznesowych, któ-
rą w całości wdrażamy w wybranych punktach. Dzięki niej klienci znajdą na stacjach m.in. lokalne piwa rzemieślnicze czy wina.
Branża jest coraz bardziej kreatywna Agata Stanicka, zastępca dyrektora ds. operacyjnych Moya
S
ytuację na rynku dostawców dla stacji paliw oceniamy jednoznacznie, jako dobrą. Wszystkie dotychczasowe, jak i planowane zmiany mają na celu rozwój strefy convenience, co przełoży się na zadowolenie naszych klientów. Ten rynek cały czas intensywnie się rozwija, szczególnie w sferze gastronomicznej – tutaj obserwujemy urodzaj pomysłów angażujących wegetarian i wegan, mogą oni liczyć na duży wybór produktów. To samo tyczy się urządzeń i usług. W tej sferze dostawcy są bardzo kreatywni i dostarczają nam rozwiązania szyte na miarę, które odpowiednio spełniają nasze potrzeby. Rynek dostawców będzie rozwijał się w kierunku spersonalizowanych potrzeb klienta. Wiąże się to bezpośrednio z rozwojem strefy convenience i dodatkowych usług na stacjach. W tej chwili, wielu operatorów stacji wprowadza do swojej oferty bankomaty, paczkomaty i podobne usługi. Branża w tej sferze staje się coraz bardziej kreatywna, a dostawcy proponują nam ciekawe rozwiązania – od szaf wendingowych, kasy mobilne po auto-
maty z soczewkami. Wszystko to ma na celu polepszenie i przyspieszenie obsługi klienta. Jeśli zaś chodzi o dalszą przyszłość, to będzie powstawać coraz więcej stacji z możliwością ładowania samochodów elektrycznych. Nasz dostawca musi przede wszystkim posiadać w ofercie produkty, których oczekują klienci stacji. Kluczowymi kryteriami doboru są, jakość i bezpieczeństwo. Szczególnie w sferze gastronomicznej, zwracamy uwagę na to, by dostawca zabezpieczał cały łańcuch dostaw – to dla nas bardzo ważne. Do tego dochodzi atrakcyjność oferty promocyjnej, możliwości logistyczne czy szybkość reakcji w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania. Dobry partner dla sieci stacji paliw to dostawca sprawdzony i terminowy, który w nieprzewidzianych sytuacjach potrafi błyskawicznie reagować. Taki, który zabezpiecza cały łańcuch dostaw. Rzetelny dostawca powinien też nadążać za rynkiem, odpowiednio czytać potrzeby konsumentów, a czasem nawet je wyprzedzać i wychodzić z własną inicjatywą.
Stacje zyskały na wprowadzeniu ograniczenia handlu w niedziele
R
ynek dostawców wyposażenia, usług i żywności dla stacji stale się rozwija. Wiele podmiotów specjalizuje się w dostarczaniu rozwiązań dedykowanym właśnie stacjom paliw. Wyzwaniem pozostaje dystrybucja świeżej żywności, co powiązane jest z wolumenem zakupów i kosztem jednostkowym realizacji takich dostaw. Będzie to na pewno skłaniało uczestników rynku do budowania łańcucha dostaw uwzględniającego kompleksowość zakupów przy zwiększeniu ilości dostaw do obiektów. Stacje zyskały na wprowadzeniu ograniczenia handlu w niedziele. Powinno to doprowadzić do zmiany polityki promocyjnej w wybranych kategoriach oraz zwiększenia zaangażowania producentów w budowanie i rozwój również tych kategorii, które wcześniej nie były dostępne na stacjach paliw. Sądzimy również, że zmotywuje to niektórych producentów do odejścia od dużego zróżnicowania cen zakupu w zależności od kanału dystrybucji. Dużym wyzwaniem w najbliższych latach będzie automatyzacja procesów w celu przyspieszenia obsługi, zapewnienia najwyższych standardów, ale również uwzględnienia wyzwania związanego z kosztami zatrudnienia. Dlatego tak ważna będzie optymalizacja procesu obsługi klienta, czasu zaku-
pu czy przygotowania produktów w strefie gastronomicznej poprzez zastosowanie nowych rozwiązań technologicznych przy wsparciu narzędzi informatycznych. Dla dostawców wiąże się to z częstszymi i mniejszymi dostawami na stacje, które będą oferowały coraz więcej świeżych produktów o krótkim terminie przydatności, a jednocześnie będą przedkładały powierzchni przeznaczonych dla klientów nad powierzchnie magazynowe. Przy wyborze dostawców zwracamy uwagę na doświadczenie, elastyczność oraz gotowość na partnerską współpracę. Innowacyjność i strategia rozwoju uwzględniająca potrzeby stacji paliw jest dodatkowym atutem. Istotnym elementem jest dla nas również jakość usług, w tym szybkość reakcji firmy na nasze zamówienie, także w sytuacjach alarmowych. Ważna jest też pozytywna opinia o firmie na rynku, jej obecność wśród naszej konkurencji oraz jej zabezpieczenie finansowe. Dostawca musi charakteryzować się elastycznością we współpracy z firmą zajmującą się siecią. Zależy nam na kompleksowej obsłudze danego obszaru. Wiele problemów wynika bowiem z dużej ilości podwykonawców, którzy nie do końca potrafią ze sobą współpracować lub też uważają się za konku rencję.
REKLAMA
Piotr Stawski, szef biura sklepów i usług Lotos Paliwa
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
45
RAPORT GŁOS RYNKU – SKLEP I GASTRONOMIA
Tworzymy wspólne systemy Właściciele stacji poszukują grup zakupowych kompleksowych rozwiązań Marek Pietrzak, prezes Grupa Delfin i Agencja Solidarni w Biznesie
W
naszej grupie można poczuć pełną swobodę działania zachowując przy tym swoje barwy. Stworzyliśmy w niej wzorce wyposażenia i zaopatrywania szyte na miarę, ale zapewniające wysoki standard obsługi klienta. Stacje w naszej grupie są przytulne, estetyczne spełniające wszelkie wymogi techniczne i prawne. Skorzystanie z brandu Delfin jest tylko wyborem właściciela, a nie obowiązkiem przynależności do Grupy. Poszerzamy rolę Agencji Solidarni w Biznesie jako mediatora nawet w różnych skomplikowanych sytuacjach. Właściciele stacji mogą liczyć na wsparcie prawne i ocenę odpowiedzialności. Każdy w naszej grupie ma do dyspozycji nieograniczony wachlarz możliwości. Można tu skorzystać z programu lojalnościowego „Jesteśmy razem” czy też z gotowych rozwiązań marketingowych. Można uczestniczyć w grupach zakupowych obejmujących różny asortyment produktów. Cyklicznie organizowane przez Agencję Solidarni w Biznesie spotkania „dostawca – odbiorca” to pełna transparentność wpływająca dobrze na poczucie bezpieczeństwa w obrocie handlowym. W naszym gronie można skorzystać z realizowanych przez nas na potrzeby Grupy Delfin, technik sprzedaży hurtowej i detalicznej. Trzeba przy tym podkreślić, że jesteśmy ukierunkowani na wspieranie rodzimych produ-
46
centów i handlowców z grona małych i średnich przedsiębiorców. Trzeba stwierdzić, że dzisiejszy rynek dostawców obejmuje różnorodną gamę produktów i usług. W naszej grupie mamy wyselekcjonowane firmy do obsługi naszych potrzeb w podziale na kategorie. Z tymi firmami mamy podpisane stosowne porozumienia handlowe. Jesteśmy otwarci również na nowe rozwiązania i atrakcyjniejsze formy współpracy. Wybór konkretnych firm ostatecznie następuje podczas naszych cyklicznych spotkań. Praktycznie już po prezentacji widać czy dany kontrahent wzbudził zainteresowanie, czy też nie, czy jego oferta, propozycja przejawia wolę współpracy skupionych właścicieli stacji paliw. Poza merytoryczną oceną przyszłego dostawcy zwracamy uwagę na poziom oferowanych usług, stopień jakości towarów i czy są spełnione wszelkie wymogi prawne z dopuszczeniem do sprzedaży. Ważnym jest dla nas dostawca, który poza swą rzetelnością potrafić będzie współpracować z Grupą Delfin zrzeszającą niezależnych właścicieli. To nie jest sieć w rozumieniu koncernowym. My stanowimy grupę indywidualnych podmiotów tworzących wspólne systemy grup zakupowych. O zakresie współpracy decydują indywidualne potrzeby. Dla dostawcy decydujący jest efekt skali, a dla nas wymierne efekty ekonomiczne i organizacyjne.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
Ireneusz Jabłonowski, prezes zarządu Huzar PSP
Z
roku na rok podstawowa działalność stacji paliw, czyli sprzedaż benzyny, oleju napędowego i LPG jest coraz szerzej uzupełniana o sprzedaż produktów pozapaliwowych. Klienci oczywiście zaopatrują się w paliwa, ale coraz większą rolę odgrywają przystacyjne sklepy – szczególnie teraz, w dobie niehandlowych niedziel. Dzisiaj właściciele stacji poszukują kompleksowych rozwiązań. Ważne jest nie tylko wyposażenie, ale także doradzenie optymalnej aranżacji, która jest kluczowa dla utrzymania najwyższego poziomu sprzedaży. Projekt wnętrza, kolorystyka, oświetlenie – te elementy są nie mniej ważne niż dobór odpowiednich towarów, usług i konfiguracja całej gastronomii. Dlatego od dostawców oczekuje się pomysłu i odpowiedniego wykonania, a przede wszystkim podążania za preferencjami klientów jako doradca. Współudział w rozwoju stacji i całej sieci jest korzystny dla obu stron i pozwala rozwijać biznes z perspektywą na wiele lat. Dziś właściciele stacji myśląc o remoncie sklepu nie zakładają np. tylko zakupu nowych mebli. Remont to pełna aranżacja, dobór odpowiednich usług, przygotowanie możliwie kompleksowej oferty spełniającej oczekiwania klienta oraz odpowiednie przeszkolenie pracowników z obsługi ukierunkowanej na klienta i jego potrzeby. Stacje Huzar właśnie takich partne-
rów poszukują – merytorycznych, rzetelnych i zaangażowanych, potrafiących myśleć o rozwoju usług długofalowo. Od jakiegoś czasu obserwujemy zjawisko konsolidacji dostawców dla stacji, chociaż trudno już wydzielić i wskazać firmy z kategorii „dostawcy stacji paliw”. Mamy raczej do czynienia z dostawcami w danej kategorii obsługujących także inne podmioty rynku np. sklepy wielobranżowe. Uważam, że obecnie głównym kryterium podziału dystrybutorów jest sposób przewożenia i zabezpieczania produktów, np. niektóre produkty wymagają chłodni. Niektórzy stosują także podział na „suchy/mokry Van”. Wygra ten, kto lepiej poradzi sobie z logistyką i elastycznością dostaw. Dostawca, który lepiej zrozumie klienta danej stacji odniesie sukces. Nie chcemy mieć wszystkich stacji zrobionych na wzór dużego koncernu. Mc’Donaldyzacja kultury sprzedaży staje się przeszłością. Chcemy mieć stacje z unikalnym klimatem, z regionalnymi specjałami, ale także aranżacją wnętrza dostosowaną do otoczenia. Jako Organizator sieci stacji paliw mamy do czynienia z różnymi dostawcami. Bezwzględnie pierwszym parametrem wyboru firmy do współpracy jest szeroko rozumiana rzetelność. Poszukujemy takich part nerów biznesowych, którzy chcą współpracować, rozwijać swoją ofertę razem z nami. Preferu-
RAPORT GŁOS RYNKU – SKLEP I GASTRONOMIA
jemy firmy, którym zależy na długotrwałej współpracy. Dla nas jest to bardzo ważne, poznanie się wymaga czasu. Możemy się pochwalić wieloletnią współpracą z wieloma dostawcami. Znamy się i wiemy, że oferta produktów jest dostosowywana specjalnie dla nas, a przez to dla naszych klientów. Oczekujemy przede wszystkim wzajemnego zrozumienia i otwartości. Stacje sieci Huzar należą do prywatnych właścicieli. Czerwono-żół-
te obiekty dostrzec można w całej Polsce, szczególnie w mniejszych miejscowościach. Nasze stacje mocno wpisują się w lokalny koloryt. Zależy nam na promowaniu i dystrybuowaniu produktów związanych z miejscem, w jakim się one znajdują. Jako, że są to stacje w niedużych miejscowościach, klienci nierzadko mają też różne potrzeby. Zależy nam, aby dostawca z nami współpracował, słuchał sugestii i był ukierunkowany na rozwój.
Zależy nam na dostępności towarów i terminowości dostaw Robert Szumski, dyrektor ds. operacyjnych sieci detalicznej Avia
R
ynek dostawców dla stacji paliw jest specyficzny. Funkcjonuje na nim za mało sprawdzonych i kompleksowo działających dostawców o zasięgu ogólnopolskim. Proces wyboru dostawców ocenia my jako trudny i długotrwały. W 2019 roku oferta stacji paliw będzie dopasowywana do potrzeb i preferencji klientów. To z kolei przełoży się na większe potrzeby stacji w zakresie zaopatrzenia w różnego rodzaju asortyment. Z uwagi na wolne od handlu niedziele, których w tym roku będzie znacznie więcej, stacje paliw staną się miejscem częściej odwiedzanym w celu dokonywania drobnych, impulsowych zakupów. Zwiększony popyt powinien przyspieszyć rozwój oferty dostawców, aby sprostać wymaganiom i potrzebom.
48
Kolejnym popularnym trendem jest wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań informatycznych, w tym aplikacji mobilnych, które umożliwiają niecierpli wym kierowcom omijanie kolejek sklepowych i płacenie za paliwo zaraz przy dystrybutorze. Obserwujemy również wzrastające zainteresowanie uczestnictwem stacji paliw w systemach e-commerce, czyli udziałem w procesie dystrybucji zamówień internetowych (paczkomaty). Coraz częściej na stacjach paliw ekologicznych pojawiają się też dystrybutory z gazem LNG, przeznaczone do tan kowania samochodów ciężarowych. W naszym odczuciu nową usługą, której będą oczekiwać właściciele i operatorzy stacji paliw, jest doradztwo w pozyskiwaniu i utrzymywaniu wykwalifikowanych pra-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
cowników stacji paliw. Dotyczy to również odpowiedniego przeszkolenia pracowników, zarówno w zakresie obsługi klienta, jak i zarządzania sklepem. To kolejny element, na który należy zwracać uwagę. Wybierając dostawców, szczególną uwagę zwracamy na: ogólnopolski zasięg prowadzonej działalności, doradztwo handlowe, doświadczenie, kompleksowość ofer-
ty i szeroki asortyment, a także na korzystne ceny produktów. We współpracy z nimi przede wszystkim zależy nam na dostępności towarów i terminowość dostaw. Istotne jest również w tym wypadku elastyczne podejście do współpracy i szybkie reagowanie na pojawiąjące się potrzeby. Przywiązujemy też wagę do stabilności cen oraz jakości dostarczanych produktów i usług.
Współpracujemy ze stałymi, sprawdzonymi dostawcami Rafał Droździak, dyrektor ds. marketingu i komunikacji Circle K Polska
R
ola stacji paliw w ciągu osta tnich lat znacząco się zmieniła, a ich właściciele muszą być dziś przygotowani do obsłu żenia różnych grup klientów: takich, którym się spieszy i chcieliby ograniczyć wi zytę na stacji do niezbędnego minimum, jak i tych, którzy są skłonni spędzić na niej nieco więcej czasu, robiąc zakupy w skle pie, pijąc kawę czy jedząc posiłek. Nie bez znaczenia dla kierunku rozwoju stacji paliwowych było wprowadzenie zakazu handlu w niedziele. Od stycznia br. zakazem handlu objęte są aż trzy niedziele w miesiącu, dlatego znaczenie sklepów przy stacjach będzie nadal rosnąć, a klienci oczekiwać jeszcze szerszej ofer ty usług i produktów. Przykładem rozwiązań wprowadzonych przez Circle K są m.in. codziennie wypiekane na miejscu pieczywo Great Bakery, kąciki kawowe Simply Great Coffee, zróżnicowana oferta hot do-
gów i kanapek oraz świeżo wyciskane soki. Stacje Circle K w znacznej części są zlokalizowane w pobliżu osiedli mieszkalnych. Dlatego wyraźnie widzimy na rynku nowe potrzeby wynikające z ograniczenia handlu w niedziele. Klienci chcą, aby stacje były miejscem, gdzie można zrobić nieplanowane zakupy i nabyć produkty pierwszej potrzeby, takie jak chleb, mleko czy ser. Ten trend to także okazja dla dostawców sprzętu, usług i żywności, którzy mogą rozwijać swoją działalność w oparciu o współpracę ze stacjami paliw. W Polsce Circle K współpracuje ze stałymi, sprawdzonymi dostawcami, dzięki czemu mamy pew ność, że nasze świeże przekąski przygotowywane są z produktów najwyższej jakości. Od lokalnych dostawców pozyskujemy m.in. mięso i wędliny, a także świeże warzywa i owoce. Na naszych stacjach oferujemy także m.in. szeroki wybór piw z polskich browarów oraz słodyczy.
CZERWIEC 2018 ROK XXI ISSN 1429-7914
NAJ
BARDZIEJ Zaskoczymy y
MERYTORYCZNE
NOWOCZESNE
NIEZALEŻNE
SZEROKO PetroTrend
media efektywnej komunikacji
FORUM RYNKU PALIWOWEGO
ZASIĘGOWE
czasopismo branży stacji paliw Wydawca BROG B2B, tel. 664 463 083, 22 290 66 11, biuro@brogb2b.pl
PetroTrend FORUM RYNKU PALIWOWEGO
media efektywnej komunikacji
RAPORT GŁOS RYNKU – SKLEP I GASTRONOMIA
Emocje kluczem do sprzedaży Andrzej Szulęcki, prezes zarządu Eurowizja, właściciela marki eXc mobile
F
unkcjonujemy na rynku, który jest mocno nasycony od strony produktowej. Z drugiej strony mamy w Polsce praktycznie wszystkie możliwe formaty sklepów detalicznych. Stacje ze swoją ofertą pozapaliwową, która na przestrzeni ostatnich lat była sukcesywnie rozwijana, stały się miejscem, gdzie możemy napić się dobrej kawy, zjeść kanapkę czy hot doga, a w międzyczasie zrobić zakupy. Należy jednak zadać sobie pytanie – czy każde miejsce na zakupy jest takie samo? Co sprawia, że za jednymi przepadamy a inne lubimy mniej lub wcale? Lubimy – jest odpowiedzią na to pytanie. Lubimy, czyli jesteśmy związani emocjonalnie. Czy przesadzam? Absolutnie nie! Takie wnioski potwierdza raport siódmej edycji badania OC&C Retail Proposition Index. W roku 2018 aż 37 proc. konsumentów wskazało czynniki emocjonalne jako decydujące o postrzeganiu detalisty. Dla mnie ten wniosek jest o tyle zabawny, że już dawno neurobiologia udowodniła, że człowiek najpierw czuje, potem robi, a na końcu racjonalizuje. Oczywiście my sami, odrzucamy takie wnioski, bo tak jesteśmy skonstruowani. Nie zmienia to prawdziwości tego faktu ani, co ważniejsze, sposobu w jaki nasz
50
mózg funkcjonuje. To powinny wykorzystać stacje i to robią. Stają się miejscem bliższym sercu konsumenta. Czy to poprzez całkowitą zmianę wystroju, czy tylko lepszą kawę lub wstawienie automatu ze świeżym sokiem. I to jest właściwy kierunek. Obserwując rynek akcesoriów do urządzeń mobilnych w Polsce, stworzyliśmy unikalną ofertę, przetestowaliśmy ją u największych detalistów i jako gotowy koncept wprowadziliśmy na stacje. Przyjął się. Dlaczego? Bo nasz kabel czy ładowarka wywołują emocje. Kolory oddziałują na nas, ale także poprzez kolory wyrażamy siebie. A ludzie chcą móc się wyrazić na różne sposoby. Także nasza komunikacja z klientem końcowym jest oparta na emocjach. Jednym słowem – eXc to emocje! Obecnie jesteśmy na 56 stacjach sieci Shell, 11 Apexim, 10 Citronex i 18 Moya. Moya jest w fazie testów i wierzymy, że za chwilę rozszerzymy się na resztę ich punktów. Tak było w przypadku stacji Amic. Zaczęliśmy od 10 lokalizacji, a mamy już zgodę na kolejne 50! Prowadzimy rozmowy z PKN Orlen, Lotos, BP. Chcemy być wszędzie, bo nasz model biznesowy się sprawdził i dał naszym klientom wymierne wzrosty w kategorii.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
Dziękuje wszystkim, którzy nam zaufali a tych, którzy jeszcze się wa-
hają, zachęcam serdecznie do współpracy.
Błyskawicznie dostosowujemy się do zmian Marcin Zabłocki, dyrektor handlowy Elta Polska
E
lta Polska w branży logistycznej obecna jest już od 15 lat, a naszymi głównymi odbiorcami są właśnie stacje paliw. W tym czasie udało nam się dopracować i zoptymalizować proces magazynowania, sortowania i dowozu towaru do klienta. Jesteśmy wyłącznym dystrybutorem świeżo wytwarzanych produktów marki Pierre Baguette – kanapek, bagietek oraz panini. Dzięki sprawnie działającemu kanałowi dystrybucji, realizuje dostawy trzy razy w tygodniu na terenie całej Polski. Specjalizujemy się także w dystrybucji innych – świeżych, niemrożonych, krótkoterminowych produktów „ultra fresh”, wciąż poszerzając swoją ofertę. Dysponujemy flotą samochodów wyposażonych w chłodnie, stale monitorujemy temperatury występujące w nich, dzięki czemu produkty przez nas wożone zachowują świeżość, a my mamy pewność zachowania jakości naszych produktów. Stale szukamy rozwiązań wpływających na atrakcyjność naszej gamy produktów oraz optymalizujemy nasz kanał dostaw. Rynek w ostatnich latach zmienił się, teraz ludzie częściej robią zakupy na stacjach benzynowych, szukają
produktów świeżych, niemrożonych. W najbliższych latach coraz częściej będą szukać produktów, które możemy sklasyfikować jako fit. Naszą odpowiedzą na rosnące zainteresowanie tej gałęzi produktów jest start marki B:Fit oraz rozpoczęcie współpracy z firmą Sportfood. Zbilansowane gotowe dania oraz zdrowe przekąski to artykuły, których klient będzie coraz częściej poszukiwał na stacjach paliw. Wierzymy, że stacje benzynowe będą dostosowywać swoją ofertę pod klienta, który chce się zdrowo odżywiać, a my chcemy w tej świadomej przemianie uczestniczyć. Zmiany w prawie a mianowicie wprowadzenie niehandlowych niedziel oraz poszukiwanie przez klientów miejsc, gdzie mogą zrobić zakupy wpłynęły na ruch na stacjach paliw. Tym samym klient zaczyna szukać znanych sobie produktów, ale też świeżych artykułów, które muszą być dowożone w warunkach chłodniczych. My jako dostawca oraz operator logistyczny chcemy uczestniczyć w tej transformacji. Stale pytamy naszych odbiorców o ich potrzeby i oczekiwania, a nasza elastyczność pozwala błyskawicznie dostosowywać się do zmian.
RAPORT GŁOS RYNKU – SKLEP I GASTRONOMIA
Hot dog jest i na długo będzie królem ciepłej przekąski w kanale stacji benzynowych Krzysztof Rejman, Green Fox
J
ak wynika z badań konsumenckich, 21 proc. klientów stacji deklaruje chęć zakupu przekąski fast food. Jest to konkretny punkt od niesienia, który uświadamia, jak ogromny potencjał przychodów tkwi w tym obszarze sprzedaży. Rynkowi liderzy już dawno zrozumieli, że kategoria gastro może przynieść zysk większy, niż sama sprzedaż paliw i stąd ich tak duże inwestycje w ten obszar biznesu. Oczywiście, lokalizacja stacji, jej wielkość, portfolio usług czy wręcz jej charakter w największym stopniu determinują ostateczne zachowania konsumenckie. Ale niewątpliwie, można poprzez szereg działań mieć na to wpływ i z tego ogromnego potencjału zaczerpnąć jak najwięcej. Trzeba tylko wiedzieć „jak”! Nasi klienci mówią o nas „fachowcy – czarodzieje”. Faktycznie, ponieważ jesteśmy skoncentrowani wyłącznie na produktach na roller grill i kontakt grill, czujemy się rzeczywistymi ekspertami w tej kategorii. Nasze kompetencje udowadniamy każdego dnia we współpracy z naszymi klientami, którzy nie mając osobnego działu do zarządzania tą częścią biznesu, zdają się w niej na nas. My wiemy „co” i „jak” należy zrobić, aby profesjonalnie ją poprowadzić, podnieść
52
sprzedaż i czerpać z niej jeszcze większe korzyści. Na sukces strefy gastro na stacji ma wpływ wiele czynników. Punkt wyjścia, to doskonałej jakości produkt, zaraz po nim skuteczna komunikacja marketingowa oraz właściwa obsługa klientów. Oferta produktowa Green Fox charakteryzuje się wyjątkową jakością i szeroką gamą odmian smakowych. Wysoka zawartość mięsa w połączeniu ze specjalnym procesem technologicznym, dedykowanym wyłącznie dla produktów na roller grill, nadaje im doskonały smak oraz co ważne, przedłużoną trwałość w procesie podgrzewania. Właśnie dzięki temu, nasze produkty zawsze wyglądają świeżo i bardzo apetycznie. W naszym portfolio posiadamy również produkty wykraczające poza hot dogowy standard, będące unikalną ofertą Green Fox, która daje możliwość mocnego wyróżnienia się na lokalnym rynku, np. grillowany szaszłyk, kebab czy panini. Jednym z naszych celów na 2019 rok jest taka współpraca z naszymi klientami, która przyniesie im wzrost przychodów w tej kategorii i poprzez nowe, innowacyjne produkty, zwiększy ich atrakcyjność w oczach konsumentów. Czujemy się kompetentni, aby w pełni zrealizować ten cel.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
Stawiamy poprzeczkę coraz wyżej Przedstawiciel Dr. Marcus International
F
irma Dr. Marcus International od ponad 20 lat specjalizuje się w produkcji samochodowych odświeżaczy powietrza. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu oraz bardzo wysokiej jakości oferowanych produktów, jest dzisiaj liderem na rynku producentów zapachów samochodowych w Polsce. Od samego początku działalności, produkty naszej firmy dostępne są na zdecydowanej większości stacji paliw w całej Polsce. Wieloletnia, bezpośrednia współpraca z kupcami sieci stacji benzynowych, pozwala nam na organizowanie atrakcyjnych zarówno dla stacji jaki i dla indywidualnych klientów promocji. W ofercie naszej firmy znajduje się ponad 180 różnych odświeżaczy samochodowych, które swoim zapachem oraz designem potrafią odmienić wnętrze każdego auta. Zdajemy sobie sprawę z tego, że półki na stacjach posiadają swoje powierzchniowe ograniczenia, dlatego starannie selekcjonujemy produkty, które trafiają na stacje. Zależy nam na tym, aby indywidualni klienci stacji benzynowych mieli do wyboru najlepsze i najbardziej innowacyjne produkty naszej marki. Stawiamy przede wszystkim na dalsze zaangażowanie w bezpośrednią współpracę z sieciami stacji paliw, w tym równie mocno ze stacjami niezrzeszonymi. W najbliższych miesiącach planujemy roz-
poczęcie współpracy z sieciami stacji, w których dotychczas brakowało produktów naszej firmy. Stawiamy sobie poprzeczkę coraz wyżej, doskonalimy swoje produkty i pragniemy dostarczać naszym klientom coraz to nowych doznań zapachowych. Dlatego w 2019 roku planujemy wprowadzenie nowych samochodowych odświeżaczy powietrza produkowanych przy użyciu najnowszych technologii oraz francuskich i szwajcarskich perfum. Nowe produkty dopasowane są do panujących aktualnie trendów, muszą być uniwersalne. Ergonomia wykonania jest ogromnie ważna, chociażby ze względu na szybko zmieniającą się budowę kratek wentylacyjnych w samochodach. Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że wprowadzone zmiany w prawie pracy, dotyczące wolnych niedziel, wymuszają na właścicielach przeprowadzenie zmian dotyczących samego charakteru stacji. Stacja nie jest już tylko miejscem, gdzie można zatankować auto, ale również zrobić zakupy, które do tej pory robiono w markecie. Jesteśmy gotowi na te zmiany i właśnie dlatego oferowane produkty będziemy dopasowywać do szybko zmieniających się trendów. To oznacza, że mogą Państwo spodziewać się atrakcyjnych i ciekawych nowości, zarówno pod względem wizualnym, jakościowym, jak i cenowym.
GŁOS RYNKU – SKLEP I GASTRONOMIA RAPORT
Wykorzystujemy rynkowe szanse Bogusław Jacek Turczyński, prezes Pizza Contenta Nasza firma skoncentrowana jest w 100 proc. na branży HoReCa. Pizza Contenta – Pizza Inaczej, którą produkujemy jest idealnym produktem do barów w szczególności na stacjach benzynowych, pubów, kawiarni, sklepików szkolnych (licea, szkoły wyższe), stołówek praco-
wniczych, sklepów spożywczych/ saloników prasowych z własnym bistro/barem, bufetów kinowych i stadionowych, firm cateringowych/ eventowych. Po zdobyciu głównej nagrody w kategorii „Artykuły spożywcze i napoje dla gastronomii” na targach HoReCa Gastrofood w Krakowie
w 2018 roku, zaczęliśmy pracę nad zwiększeniem możliwości produkcyjnych naszej firmy. Szukamy również dystrybutorów hurtowych zaopatrujących branżę HoReCa. Do gamy czterech klasycznych smaków naszej pizzy (Peperoni – salami, papryka, Capriciosa – szynka, cebula, pieczarki, Hawajska – szynka, ananas, Wegetariańska – papryka, cebula, pieczarki, oliwki), planujemy wprowadzenie nowych pozycji smakowych na przykład rożki z kurczakiem i cebulką. Mamy już za sobą testy pizz wegańskich, segmentu coraz bardziej popularnego w Polsce. Chcemy również zaoferować naszym klientom i/lub franczyzobiorcom zupełnie nowy koncept sprzedaży naszej pizzy, w którym to klienci będą wybierali składniki do pizzy, która będzie odpiekana w piecu typu Merrychef i ser wowana po 3 minutach konsumentowi.
Sektor HoReCa ma przed sobą szansę na dalszy rozwój ze względu na coraz zamożniejsze społeczeństwo, oraz związanej z tym zmianie przyzwyczajeń polskich konsumentów. Polacy coraz chętniej wyjeżdżają na wczasy oraz chodzą do restauracji nie tylko gdy jest ku temu specjalna okazja. W ślad za tymi zmianami idzie coraz szersza ilość i oferta lokali gastronomicznych zarówno stacjonarnych, jak i mobilnych (food truck, przyczepy gastronomiczne). Rozwija się również, bardzo dla nas interesujący, segment barów na stacjach benzynowych, gdzie oferta gastronomiczna jest coraz szersza i dostępna niemal na każdej stacji, nie tylko sieciowej. Mamy zamiar skorzystać z tych wszystkich zmian oferując naszą Pizza Contenta w tego typu obiektach oraz tworząc sezonowe punkty sprzedaży w miejscowościach wakacyjnych. REKLAMA
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
53
GŁOS RYNKU – SKLEP I GASTRONOMIA RAPORT
Podążamy za trendami Piotr Turecki, dyrektor handlowy Grupa Amtra
G
rupa Amtra to dystrybutor oraz producent środków chemicznych, kosmetyków oraz zapachów samochodowych. W swojej ofercie posiada także akumulatory, akcesoria samochodowe oraz profesjonalne środki utrzymania czystości. Marki, tworzące ofertę Grupy Amtra, takie jak: WD 40, STP, Wunder-Baum, Moje Auto są obecne praktycznie na wszystkich stacjach paliw w Polsce. Swoją popularność za-
wdzięczają bardzo silnej pozycji rynkowej oraz wysokiej marży realizowanej na ich sprzedaży. Dynamiczne zmiany potrzeb klientów, jak i ich upodobań, to duże wyzwanie dla właścicieli stacji paliw, by na ograniczonej powierzchni ekspozycji zmieścić wszystko to, czego potrzebują jego potencjalni klienci. Grupa Amtra wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom, podążając za trendami i oferując nowe produkty oraz
rozwiązania technologiczne. Na przykład, w ofercie dodatków do paliw STP wprowadziliśmy produkty dostosowane do najnowocześniejszych silników Start/Stop, czy produkty do czyszczenia filtrów DPF. Zmieniamy i rozszerzamy gamy zapachów Wunder-Baum, dostosowując je do bieżących trendów nut zapachowych. Rozszerzamy bardzo popularną ofertę woreczków zapachowych Moje Auto Insenti. Odpowiadając na oczekiwania klientów wprowadziliśmy na polski rynek produkty do konserwacji i utrzymania rowerów pod marką WD-40 Bike. Wszystkie te produkty mają swoje miejsce na półkach stacji paliw, która także dzięki zmianom legislacyjnym w Polsce staje się bardzo często jedynym miejscem zakupu w weekendy. Z uwagą obserwujemy postępującą konsolidację oraz specjalizację dostawców pracujących na rynku stacji paliw. Budowa sieci franczyzo-
wych oraz harmonizacja planogramów wpływają naszym zdaniem bardzo pozytywnie na jakość oferty prezentowanej na półkach, a co za tym idzie – na jakość oferty jaką proponuje się klientowi. Odsetek stacji, które oferują produkty przypadkowe, niedostosowane do potrzeb klienta jest coraz mniejszy. Korzysta na tym klient stacji paliw i oczywiście dostawca produktów markowych, sprawdzonych, oferujących jak najwyższą jakość, wysoką rotację i marżę. Jesteśmy przekonani, że wobec ograniczenia powierzchni, jaką przeznacza się na stacji paliw dla produktów chemicznych, właśnie tego typu oferta pozostanie na półkach – ze względu na oferowane korzyści zarówno dla właściciela stacji paliw, jak i dla klienta. Tak więc z dużą nadzieją patrzymy w kolejny rok, mając w planach kolejne wzrosty sprzedaży w tym kanale dla naszych produktów. REKLAMA
top commercial ũƵŝĐĞ ƐŽůƵƟŽŶƐ
PROFESJONALNE WYCISKARKI WOLNOOBROTOWE
AUTOMATYCZNE WYCISKARKI DO CYTRUSÓW
PROFESJONALNE SOKOWIRÓWKI
AUTOMATY ^ DKK ^Bh'Kt K : B < / E E ^Mt
tel. +48 506 055 595 | www.swiezowyciskaj.pl | info@swiezowyciskaj.pl | facebook:swiezowyciskaj
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
55
RAPORT GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I TECHNIKA
Zaprezentujemy branży „Convenience Store Concept” Marek Robacha, członek zarządu Primulator
M
ożna uznać, że na rynku stacji paliw Primulator jest na dobrym i stabilnym poziomie z dobrymi perspektywami. Naszym sztandarowym produktem dla stacji paliw są ekspresy WMF. Obecnie do naszej oferty wszedł nowy model WMF 1500 S+. Potrzebujemy trochę czasu, aby przedstawić niesamowite walory tego modelu. Według moich przewidywań, tak jak kiedyś WMF Presto był przez wiele lat numerem jeden na rynku, tak WMF 1500 S+ ma szansę być sukcesorem tego modelu. Rynek stacji paliw jest zdominowany przez sieci, które ustalają standardy gastronomiczne dla całego sektora. Żadna firma bez serwisu nie ma szans, aby stać się wiarygodnym i skutecznym dostawcą sprzętu. W związku z tym zdecydowana większość naszej pracy ze stacjami paliw to działalność serwisowa dla potrzeb dostarczonych urządzeń, głównie ekspresów do kawy WMF oraz pieców konwekcyjno-mikrofalowych Merrychef. Każdy dostawca urządzeń gastronomicznych na stacje paliw ma serwis. W naszym przypadku to już bardzo dynamiczna i poważna organizacja serwisowa. I w tym obszarze następują największe, nieustanne zmiany i inwestycje, aby spełnić coraz trudniejsze wymagania i oczekiwania stacji paliw.
56
Planujemy dobrze zapoznać rynek z naszą nową koncepcją „Convenience Store Concept” (CSC). Na razie formaty gastronomiczne na SP są bardzo różne. Cały czas jest jeszcze etap poszukiwań najbardziej optymalnych i rozwojowych formatów. Na jednych stacjach paliw cały czas królują hot dogi jako podstawowe menu, na innych coraz bardziej rozbudowywana jest gastronomia restauracyjna. Nasz „CSC” jest uniwersalny, oparty na prostych, nowoczesnych, ale bardzo skutecznych procesach gastronomicznych. Chodzi o to, aby Klient, który zamawia np. zestaw kawa plus ciepła przekąska, był obsłużony w maksymalnym czasie do 3 minut. Ponieważ nasza koncepcja jest nowatorska już widzimy, że bardzo powoli przełamuję tradycyjny sposób myślenia o gastronomii na SP. Dlatego planujemy zorganizowanie prezentacji pod hasłem „Inspiration Day”. Wtedy nasi technologowie razem z wiodącymi do stawcami produktów pokażą, co i jak można zrobić z jedzeniem w kąciku gastronomicznym na stacji paliw. Brak rąk do pracy i rosnące koszty operacyjne to największe wyzwania dla całej gastronomii. Dodatkowo gastronomia na stacji paliw ma inny poważny problem. Osoby, które przygotowują jedze-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
nie, w zdecydowanej większości nie mają wykształcenia, a nawet przygotowania kulinarnego. To czynniki ograniczające rozwój. Wymagania Klientów rosną i trzeba spełniać je w coraz wyższym stopniu, aby się rozwijać. Klienci oczekują szybkiej obsługi, szerokiego menu, a każda pozycja z menu musi być po prostu smaczna. I tu firma Primulator ma unikalne możliwości, aby zaprezentować skuteczne rozwiązania praktycznie dla każdego formatu stacji paliw. Primulator wyróżnia to, że my o jedzeniu na SP staramy się jak najmniej teo-
retyzować, stosując w zamian jak najwięcej działań praktycznych. W naszym studio kulinarnym w Łodzi, demonstrujemy, degustujemy, testujemy. Oferta nasza zaczyna się od ekspresów automatycznych WMF, przez automatyczne frytownice Eurochef… aż po automaty do lodów Carpigiani, które wcześniej czy później staną się standardowym wyposażeniem nowoczesnych kącików gastronomicznych. Dlatego każdy może również skorzystać z prezentacji w jednym z naszych 7 biur w Polsce do których serdecznie zapraszamy.
Warto zainwestować w inteligentny system przyrządzania potraw Damian Rdzanek, dyrektor ds. klientów kluczowych Rational
O
bserwujemy, że oferta gastronomiczna na stacjach benzynowych ma coraz większe znaczenie dla odwiedzających stację kierowców. I nie chodzi tu o standard, jakim są hot dogi, czy zapiekanki. Na stacjach benzynowych powstają różne koncepty gastronomiczne z dużym wyborem dań coraz lepszej jakości na śniadania, obiady i kolacje. Jednak nadal jeszcze oferta gastronomiczna nie jest na tyle atrakcyjna, aby kierowcy chcieli przeje chać kilka kilometrów więcej, aby skorzystać z oferty jednej konkretnej marki. Ten aspekt na
pewno stanowi duże wyzwanie dla sektora stacji paliw. Kolejnym ważnym aspektem obserwowanym w wielu dziedzinach naszego życia, to znalezienie odpowiednio wykwalifikowanych pracowników. Właściwe wyposażenie może doskonale wesprzeć każdy koncept gastronomiczny, aby oferta była najwyższej jakości. Dziś do szybkiej i prostej produkcji różnorodnych dań wystarczy jedno urządzenie. Nasz produkt SelfCookingCenter® jest odpowiedzią na te wyzwania i niezastąpionym wsparciem pracowników tzw. kącików gastro-
GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I TECHNIKA RAPORT
nomicznych. Można w nim przygotować zarówno dania obiadowe, ale także wspiera pełną ofertę przekąsek. SelfCookingCenter® to jedyny inteligentny system przyrządzania potraw, posiadający wszystkie funkcje pozwalające na profesjonalną produkcję wypieków. Doskonale nadaje się do przyrządzania ciast, chlebów, bułek oraz wypieków słodkich i słonych. Wystarczy określić żądany rezultat, czyli przykładowo jasny lub ciemny stopień przyrumienienia, chrupiąca lub miękka skórka. Idealnym rozwiązaniem, które bardzo dobrze sprawdza się na stacjach benzynowych jest nasze najmniejsze urządzenie SelfCookingCenter® XS. Dzięki bardzo małym rozmiarom urządzenie może stać na blacie, a personel (nawet niewykwalifikowany) może w łatwy spo-
sób zapewnić dania na wysokim poziomie. Ważną zaletą urządzeń SelfCookingCenter® jest możliwość standaryzacji oferty. Na wszystkich stacjach benzynowych z łatwością otrzymamy tę samą jakość finalnego produktu poprzez wykorzystywanie procesów, które ułatwiają obsługę i standaryzację dań. Dodatkowo podłączając urządzenia do ConnectedCooking, aplikacji i platformy internetowej, można kontrolować wszystkie czynności podejmowane na każdym urządzeniu konwekcyjno-parowym z poziomu telefonu komórkowego czy komputera. Rational zapewnia również rozwiązania indywidualne dla partnerów biznesowych, którzy poszukują nowych rozwiązań dlatego też zapraszamy do kontaktu by poznać możliwości współpracy.
Stawiamy na rozwój produktów i usług wysokiej jakości Grzegorz Bartkiewicz, współwłaściciel Petroster
F
irma Petroster mimo rozwoju innych dziedzin, sektor stacji paliw stawia jako jeden z prio rytetów. Jako firma prężnie rozwi jająca się w dziedzinach przemysłowych, mamy do zaofe rowa nia szereg rozwiązań dedykowanych dla stacji paliw, czerpiących wprost z doświadczeń i technologii z przemysłu. Postawiliśmy na rozwój produktów i mamy wiele nowości już wprowadzonych do oferty. Ciekawymi pozycjami są np. przyłącze oparów 3”
ze zintegrowanym przerywaczem płomienia, nowe czujniki detekcji wycieków, czy nowe centralki detekcji wycieków Sens8. Co ciekawe, produkty przemysłowe, oferowane są dla stacji paliw w niższych ce nach niż dla przemysłu, bo koszty ich opracowania pokry wa ją realiza cje przemysłowe. Ciężko wskazać nam konkretne zmiany w tematyce samych stacji paliw, bo wierzymy, że liczy się ogólny rozwój firmy. Nabywając doświadczenia REKLAMA
Wielki profesjonalista Z PDă\P IRUPDFLH SelfCookingCenter® – 7HUD] UµZQLHĽ Z UR]PLDU]H ;6 'RZLHG] VLÛ ZLÛFHM UDWLRQDO RQOLQH FRP
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
57
RAPORT GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I TECHNIKA
w każdej z dziedzin, siłą rzeczy zyskuje na tym również oferta skierowana dla stacji paliw. Na pewno będziemy stawiać na rozwój nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań. Tego
oczekuje rynek. W latach 2015-2017 wprowadziliśmy już „rewolucję” w zakresie armatury zabezpieczającej, wprowadzając nową linię zaworów oddechowych i przerywaczy płomieni. Obecnie czas na (r)ewolucję w zakresie elektroniki, stąd m.in. wprowadzone już do oferty centralki Sens8 i czujniki SimpleLeak. W roku 2019 wprowadzimy również nowe, bardzo uniwersalne i intuicyjne systemy pomiaru ilości paliwa. Urządzenie opracowywane jako zupełnie nowa konstrukcja jest obecnie w fazie testów i dostępne będzie już w połowie 2019 r.
Kolejno chcemy rozwinąć, poniekąd, zaniedbany przez nas obszar usług dla stacji paliw. Mowa zarówno o usługach typu „maintenance”, jak i usługach specjalistycznych. Jak pokazaliśmy na przykładzie urządzenia do pomiaru VRS, mamy na tym polu wiele do zaoferowania. Klienci coraz częś ciej poszukują pewne go i sprawdzonego dostawcy usług, których na rynku, nasz ym zdaniem, brakuje. Nie czuję się ekspertem w dziedzinie rozwoju strategicznego stacji i sieci, ale w zakresie samego funkcjonowania stacji, wiem że klienci stawiają obecnie na jakość. Po kryzysie w latach 2009-2012, bardzo spadły ceny usług dla stacji paliw, co było początkowo pozytywne dla właścicieli stacji paliw, ale w wyniku tego spadła ich jakość. Obecnie klienci, dostrzegając to, zaczynają zwracać uwagę na jakość. Dlatego my stawiać będziemy przede wszystkim na rozwój produktów i usług cechujących się wysoką jakością. Tym chcemy się wyróżniać i wierzymy, że rynek stacji paliw to doceni.
Jakość dostarczana natychmiast Przedstawiciel firmy Hendi Polska
S
przedaż swoich produktów poprzez partnerskie firmy dystrybucyjne oraz sieci typu cash & carry HENDI prowadzi w Polsce od 2005 roku. Oferowane
58
produkty charakteryzuje wysoka jakość oraz innowacyjność. Oferta powstaje na bazie badań rynku, analizy trendów, rozwoju technologii, zapotrzebowania restaurato-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
rów oraz wszystkich osób działających w szeroko pojętej gastronomii. Dzięki międzynarodowemu doświadczeniu firmy jest ona nieustannie rozszerzana o nowe produkty. Ich użycie ułatwia pracę osobom zawodowo zajmującym się gastronomią, eliminuje wiele czynności przy gotowawczych oraz zwiększa zyski restauratorów. W rezultacie praca w restauracjach, barach, hotelach i innych punktach gastronomicznych jest bardziej efektywna i dochodowa. Spółka HENDI to głównie ludzie, profesjonalny zespół specjalistów, odpowiedzialny za realizację codziennych wyzwań. Dzięki wiedzy, doświadczeniu oraz wielkiemu zaangażowaniu wszystkich pracowników, firma z powodzeniem buduje sukces marki w Polsce i w Europie. Plany są dalekosiężne i firma nie ogranicza się do okopywania na już zdobytych rynkowych bastionach. HENDI to ponad 5 tys. artykułów potrzebnych gastronomii, dostępnych w całej Europie. Tylko w Polsce spółka rozwija swój biznes już prawie 14 lat. W tym czasie stworzyła i rozbudowała silny system dystrybucji i odniosła sukcesy na rynkach eksportowych. Wychodząc naprzeciw potrzebom rynku, wdrożono też koncept stacjonarnych sklepów firmowych HENDI. Dziś działa ich już pięć. Aby zwiększyć liczbę produktów, uczynić z nich ofertę dostępną natychmiast – w 2020 r. firma odda do użytku nowoczesne Centrum Logistyczne w Gądkach k. Poznania, w sąsiedztwie drogi ekspresowej S11 i autostrady A2.
Nie bez wpływu na przyszłe sukcesy będą także inwestycje w segment tzw. ciężkich urządzeń kuchennych, w którym spółka stawia na rozwój oferty marki Grafen. Pierwsze showroomy z wystawą sprzętu tej marki otwarte zostały w Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu. Przeprowadzane są tam szkolenia i prezentacje produktów. Kolejne show roomy Grafen powstaną na południu i północy Polski oraz w krajach eksportowych. Współczesne wymagania rynku skłaniają świadome wyzwań firmy do stawiania na rozwój technologii logistycznej i automatyzację procesów magazynowych. Dodatkowo ważny jest element konsolidacji powierzchni magazynowej w jednym miejscu. Dziś HENDI korzysta z trzech zewnętrznych magazynów, co nie jest optymalnym rozwiązaniem. Dzięki własnemu Centrum Logistycznemu będzie w stanie rozszerzyć asortyment i zapewnić jego natychmiastową dostawę. Jednak sama sprzedaż dla profesjonalnej, dbającej o klienta firmy to nie wszystko. Jednym z priorytetów HENDI Polska jest obsługa serwisowa. Obecnie w Centrali w Gądkach działa serwis stacjonarny, w którym pracuje 20 techników. Firma tworzy właśnie
sieć serwisantów mobilnych HENDI w całej Polsce. Na razie w terenie działa 10 techników mobilnych, ale docelo-
RAPORT GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I TECHNIKA
wo spółka chce mieć przynajmniej jednego w każdym województwie. Założenie jest takie, aby restauratorzy skupiali się na swojej głównej działalności, podczas gdy HENDI zadba o całą stronę techno-
logiczną. Dzięki umiejętnemu odczytywaniu potrzeb klientów firma zapewnia im idealne rozwiązania – od projektu, przez jego realizację do pełnego wsparcia posprzedażowego.
Potrafimy kompleksowo zadbać o biznes Adam Koźbiał, dyrektor handlowy Petroster-Serwis
P
etroster-Ser wis działa w dwóch obszarach: jako jedyna polska firma produkujemy systemy elektroniczne dla stacji paliw. Nasze systemy mierzą ilość paliwa w zbior niku, wykonują raporty dostaw, zajmują się detekcją wycieku. W skrócie: nasze zadanie to zape wnienie bezpieczeństwa dla Klientów i personelu stacji paliw oraz dbałość o środowisko naturalne. Drugi obszar to kompleksowy serwis techniczny stacji paliw. Naprawiamy systemy elektroniczne, dystrybutory, czyścimy zbior niki, wykonujemy instalacje paliwowe, wzorcujemy sondy pomiarowe. Działamy więc na styku Klienta z różnego rodzaju Urzędami (Urzę dem Miar, Urzędem Dozoru Technicznego, Strażą Pożarną, Państwową Inspekcją Pracy itd.) oraz Dostawcami (systemy rozliczeniowe, jakość paliw, itd.). Kompleksowy charakter naszej firmy daje nam pełne spojrzenie na branżę pod kątem aktualnych przepisów,
60
warunków prowadzenia stacji paliw oraz aktualnych trendów technicznych. Rok 2019 to rok przemysłu cyfro-
pomocą sieci sensorów (czujników) możemy mieć pełne informacje o naszej stacji paliw. I tutaj niespodzianka – dotyczy to informacji nie tylko z części technicznej, ale również w sposób pełni zautomatyzowany prowadzimy monitoring temperatur w lodówkach czy na magazynie, gdzie przechowywana jest żywność. Całość systemu spięta jest w aplikacji oraz w chmurze i na bieżąco daje znać, czy żywność jest przechowywana w odpowiedniej temperaturze i wilgotności. Co więcej możemy potem wydrukować lub za chować raport temperatury i wil gotności z danego okresu
i tym sposobem kontrolować jakość przechowywania produktów. Branża w najbliższym czasie wejdzie w technologie Przemysłu 4.0 oraz Internetu Rzeczy, to jest pewne. To jednak nie wszystkie czynniki. Już dziś widzimy pewne zmiany, jakim podlegają usługi serwisowe dla stacji paliw związane z obsługa biopaliw. Wskaźnik NCW jest jasno określony i rola bioetanoli i estrów metylowych kwasów tłuszczowych rośnie. W tym miejscu wyciągamy pomocną dłoń w formie usług specjalistycznych w zakresie bieżącej eksploatacji takich instalacji paliwowych.
Od lat cieszymy się niesłabnącym zaufaniem Jerzy Bobrowicz Jr., prezes Ehrle
N
wego, Internetu Rzeczy oraz inteligentnych urządzeń. Obecnie wprowadziliśmy do oferty inteligentną centralę TankRobot, która odpowiada za całościowe zarządzanie paliwem na stacji paliw. Wbudowany zdalny dostęp przez dowolną przeglądarkę czyni ją jedną z nowocześniejszych na rynku, do tego jest bardzo przystępna cenowo. Duży dotykowy ekran, szczegółowe dane o paliwach i integracja wszystkiego z oprogramowaniem POS to nasz standard dla stacji paliw. W rok 2019 wchodzimy mocno promując też naszą platformę TankControl, gdzie za
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
a rynku paliwowym Ehrle od lat cieszy się niesłabnącym zaufaniem, zarówno wśród Klientów sieciowych jak i indywidualnych właścicieli. W 2018 roku urządzenia Ehrle obecne były przy ponad 350 stacjach paliw w Polsce. Pierwsze myjnie Ehrle zostały zamontowane na stacjach w Polsce około 15 lat temu. Co ważne wszyscy pracownicy działu technicznego Ehrle posiadają specjalistyczne przeszkolenie w zakresie bezpiecznej pracy w szczególnym otoczeniu stacji. Firma dysponuje także zaawansowanym systemem szybkiego zgłaszania awarii i może poszczycić się najlepszym czasem reakcji serwisowej. Jesteśmy także elastyczni w zakresie przygotowania dla sieciowych Klientów specyfikacji urządzeń zgodnie z ich preferencjami, a także wiat zgodnych z wytycznymi poszczególnych marek. Tylko w kwestii wariantów programowych klient może wybrać jedną z 10 możliwych opcji. Wszy-
stko to czyni z Ehrle najbardziej doświadczonego i pewnego dostawcę myjni na rynku stacji paliw w Polsce. Dla właścicieli stacji paliw bardzo liczy się szeroko pojęte bezpieczeństwo proponowanej usługi w tym usługi mycia. Myjnie Ehrle są bardzo zaawansowane technologicznie i gwarantują znakomity efekt mycia bezdotykowego, (wciąż nie preferujemy szczotek na myjni ręcznej), przy całkowitym bezpieczeństwie dla użytkownika i lakieru mytego pojazdu. Trzeba pamiętać, że jest to urządzenie samoobsługowe co determinuje zastosowanie rozwiązań dedykowanych temu rozwiązaniu Zastosowanie agresywnej chemii, co niestety jest częste na myjniach w Polsce, niesie za sobą wiele negatywnych skutków głównie dla klienta, a na końcu dotkliwe konsekwencje dla właściciela myjni. Dla naszej firmy jest to niedodopuszczalne. Nasze myjnie wyposażone są w najnowocześ-
GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I TECHNIKA RAPORT
niejsze rozwiązania technologiczne i IT, stosujemy najbezpieczniejsze protokoły komunikacji, co gwarantuje brak możliwości „oszukania” urządzenia przez nieuczciwych klientów i możliwość zintegrowania myjni z wszystkimi dostępnymi formami płatności, jak i wkrótce urządzeniami fiskalnymi. Bardzo ważnym aspektem jest oczywiście ekologia, dbamy o środowisko, nasze produkty zużywają coraz mniej energii i wody. Na rynku funkcjonuje obecnie bardzo dużo myjni, celem Ehrle jest pełne za do wo lenie naszego klienta i wszystkie działania w 2019 roku zmierzają do tego celu. Chcemy aby klient końcowy wybierał Ehrle, co do tej pory nam się skutecz-
nie udaje, dowodem na to niech będzie przyznawany corocznie
od 5 lat „Złoty Laur Konsu-
menta” i wyróżnienie 2019 za „Najlepszą markę w XV-le ciu” wśród myjni samoobsługowych w Polsce. Na dzień dzisiejszy duże stacje paliw są dosłownie centrami obsługi klienta i zdecydowanie rozwijają się w kierunku miejsc, w których przy okazji tankowania można zrobić podsta-
wowe zakupy (szczególnie w związku z nowymi regulacjami prawnym dotyczącymi zakazu handlu w niedzielę), wypocząć, zjeść posiłek czy umyć auto. Liczy się kompleksowość usług – w tym kierunku zmierzamy. Myjnie przy stacjach paliw stają się częścią tych obiektów. Począwszy od rozszerzonych form płatności, poprzez atrakcyjne oferty lojalnościowe dla Klientów stacji, aż po dodatkowe usługi mycia dostępne tylko przy stacjach paliw. Jak już wspomnieliśmy, na Ehrle myje się doskonale, wygodnie i bezpiecznie dla klienta, pojazdu i środowiska. Dostrzegamy szczególne wymagania Klientów naszych partnerów i wychodzimy im na przeciw.
REKLAMA
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
61
RAPORT GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I TECHNIKA
Pomagamy klientom kształtować trendy Mateusz Karzyński, manager zarządzający Swiezowyciskaj.pl
Z
eszły rok w sektorze stacji paliwowych zarysował jeszcze wyraźniej kilka nowych, „sokowych” trendów, które zaobserwowaliśmy już jakiś czas temu. Pierwszy z nich to wzrastające z roku na rok zainteresowanie najmniejszą automatyczną wyciskarką do cytrusów, czyli Citrocasa Re volution. Znani jesteśmy z wieloletniej dystrybucji sprzętu Citrocasa – czołowej marki wśród automatycznych wyciskarek, które są widoczne na wielu stacjach największych sieci w Polsce. Najbardziej popularnym modelem od lat jest samoobsługowa Citrocasa Fantastic F/SB, jednak od około dwóch lat, przy mniejszych przepustowościach stacji, głównie miejskich, Klienci zaczęli wybierać mniejszą, bardziej kompaktową wyciskarkę. Mowa tu o Citrocasa Revolution, która jest idealnie dopasowana do „ciasnych” blatów. Ma tylko 24 cm szerokości, co oznacza że zajmuje mniej miejsca niż tradycyjna „pół automatyczna”, obrotowa wyciskarka, a czas potrzebny na zrobienie soku jest zdecydowanie krótszy. Jednocześnie warto nadmienić, iż niepotrzebne jest wcześniejsze krojenie pomarańczy, a wygląd i stylistyka sprzętu spełni oczekiwania nawet najbardziej wymagających Klientów. Kolejnym trendem minionego roku było zwiększone zainteresowanie profesjonalnymi wyciskarkami wolnoobrotowymi. Klienci, którzy z powodzeniem kilka lat temu wprowadzili automatyczne wyciskarki Citrocasa i zaczęli od sprzedaży soków pomarańczowych, w związku z rozwojem konceptów sokowych, obec-
62
nie poszukują także urządzeń na których przygotują inne smaki warzywno-owocowe. Dla tych Klientów wprowadziliśmy do oferty wyciskarkę wolnoobrotową Sana Horeca, która w środowisku stacji benzynowych naszych klientów zbiera same pochlebne opinie i gwarantuje większą wydajność przy wyciskaniu miękkich warzyw i owoców niż tradycyjne sokowirówki. Co jest istotne, Sana Horeca to model profesjonalny, przeznaczony do gastronomii, a nie do zastosowań domowych, z których to wyciskarki wolnoobrotowe się wywodzą. Do twardych warzyw i owoców nadal najbardziej efektywne wydajnościowo i szybkościowo pozostają sokowirówki, które również mamy w swojej ofercie (włoska marka Friulco). Patrząc w przyszłość, w tym roku wprowadzamy zupełną nowość, nie tylko na polskim, ale i światowym rynku, czyli pierwszą i jedyną samoobsługową, automatyczną wyciskarkę do jabłek działającą podobnie jak automatyczne wyciskarki do cytrusów. Drugą nowością jest również w pełni samoobsługowy automat do obierania, krojenia i pakowania ananasów. Oba urządzenia są produktami holenderskiej marki Thompe. Zainteresowanie tymi sprzętami jest spore, a dopiero jesteśmy przed pierwszymi prezentacjami na żywo. Podsumowując, mając w ofercie tak szeroki wachlarz różnego rodzaju sprzętu do wyciskania, jesteśmy w stanie spełnić każde życzenie Klienta, zarówno sieciowego jak i indywidualnego, w odniesieniu do rodzaju oferowanego soku i sposo-
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
bu jego przygotowania. Co więcej, oferując wspomniane nowości, jesteśmy w stanie razem z pierwszymi Klientami w Polsce stworzyć nowe, dotychczas nieznane niko-
mu trendy samodzielnego wyciskania soku jabłkowego bezpośrednio na stacji czy też zabrania na drogę świeżo pokrojonego ananasa.
Elastyczna oferta gwarancją najlepszego wyboru Agata Sznajder-Fiks, dział handlowy Sultof
S
ultof jest znany w branży z produkcji, sprzedaży i instalacji myjni do wszystkich typów pojazdów. Za główny cel stawiamy sobie doskonalenie oferowanych rozwiązań, systemów wychodzących naprzeciw zapotrzebowaniu Klientów, projektowanie i budowę systemów do nietypowych adaptacji oraz pomoc w zakresie doskonalenia istniejących rozwiązań w oparciu o nowe możliwości. Bogate doświadczenie i rozwój firmy zaowocowało specjalizacją w kilku kierunkach. Od ponad 25 lat jesteśmy przedstawicielem firmy Istobal, niekwestionowanego lidera wśród producentów myjni automatycznych i bezdotykowych. Jesteśmy również producentem jednej z najlepszych myjni do samochodów ciężarowych i autobusów – renomowanej myjni Tytan. Od wielu lat jesteśmy też wysoko cenionym producentem urządzeń samoobsługowych stanowiących dodatkowe wyposażenie stacji paliw, myjni i innych punktów obsługi pojazdów. Wykorzystanie sprawdzonych technologii, oraz opracowanie innowacji technicznych pozwoliło na zaoferowanie klientom całej linii urządzeń niezawodnych, skutecznych w działaniu, a jednoczenie bardzo prostych w obsłudze. Obowiązkowy na stacji kompresor to obecnie urządzenie z manometrem elektronicznym działające na zasadzie preselekcji, a co
równie ważne wyposażone w odpowiednie ogrzewanie, które gwarantuje bezawaryjną pracę również w czasie mrozów. Do tego wysokowydajny odkurzacz, który charakteryzują ergonomia użytkowania, wysoka skuteczność i niezwykła trwałość, ale też elegancki wygląd. Dysponując bardzo szeroką ofertą odkurzaczy zaspokajamy potrzeby najbardziej wymagających klientów. Każdy z odkurzaczy może być oferowany w pełnej wersji Smart lub ekonomicznej Standard. Zastosowanie polerownej stali nierdzewnej i prostota formy nadają naszym urządzeniom elegancki styl na wiele lat, wzbogacając prestiżowy wygląd miejsca instalacji. W ofercie dla myjni dużą popularnością cieszą się nasze suszarki, urządzenia do czyszczenia tapicerki i dywaników samochodowych. W ostatnim czasie wprowadziliśmy do sprzedaży kilka nowych urządzeń, systemów oraz programów mycia charakteryzujących się nowatorskimi rozwiązaniami. Sultof znany jest z prowadzenia świadomej i otwartej polityki obsługi Klienta, opartej na rzetelnej wymianie informacji oraz stałym podnoszeniu kwalifikacji zawodowych pracowników. Na każ dym etapie realizacji projektu inwestycyjnego służymy fachowym bezpłatnym doradztwem technicznym. Konsultujemy projekty i wizytujemy miejsca inwestycji.
v
RAPORT NOWOŚCI PRODUKTOWE I INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA
Butla Propan 8 kg – nowość Gaspolu
Dodatki do paliw STP W roku 2019 w ofercie produktów STP pojawiają się trzy nowe produkty: STP Emissions Reducer – w wersjach do silnika benzynowego i do Diesla oraz STP Motor Doktor. STP Emissions Reducer – w wersjach do samochodów z silnikiem benzynowym i do Diesla. Został opracowany z myślą o zmniejszaniu emisji szkodliwych substancji. Utrzymuje w czystości komponenty silnika odpowiedzialne za prawidłowe spalanie. Pozytywnie wpływa na oszczędność paliwa, a ponadto poprawia i reguluje parametry spalin. Produkt zalecany jest do stosowania przed planowanym przeglądem technicznym. Poprawia ogólną kondycję pojazdu. Równie ważnym jego walorem jest ograniczenie negatywnego wpływu spalania biokomponentów przez silniki. Z kolei STP Motor Doctor to wysokiej jakości dodatek do oleju zwiększający sprawność silnika. Lista jego walorów jest niezwykle długa. Przede wszystkim skutecznie wpływa na ograniczenie konsumpcji oleju, co oczywiście redukuje koszty utrzymania samochodu. Ponadto podnosi kompresję i redukuje dymienie, dzięki czemu podróżowanie stanie się bardziej proekologiczne. Produkt poprawia właściwości smarne oleju, co w pozytywny sposób przekłada się na redukcję tarcia i znaczne wydłużenie sprawności silnika. STP Motor Doctor jest mieszalny ze wszystkimi rodzajami olejów mineralnych, półsyntetycznych i syntetycznych, co sprawia, że można go określić mianem produktu uniwersalnego.
Niedawno oferta Gaspolu powiększyła się o nowy produkt, którym jest lekka, innowacyjna butla z propanem o pojemności 8 kg. Ze względu na nieduży rozmiar (48 cm wysokości) i niską wagę (5,3 kg) nowa butla Gaspolu jest idealnym rozwiązaniem dla użytkowników grilli gazowych, a także może sprawdzić się jako źródło energii dla parasoli grzewczych. Butla Propan 8 kg wykonana jest z lekkiej stali, a jej kołnierz z tworzywa sztucznego. Do prawidłowego podłączenia butli potrzebny jest łatwy w montażu reduktor quick-on, który można kupić w sklepie internetowym Gaspolu (sklep. gaspol.pl). Nowa butla Gaspolu będzie niedługo dostępna w wybranych sieciach handlowych i stacjach paliw.
Pizza na drogę Stacje benzynowe to coraz częściej miejsce, gdzie można na szybko przekąsić coś ciepłego. Hot dogi to już standard. Czas na pizzę! Z naszym wielofunkcyjnym przelotowym piecem do pizzy Moretti Forni T64E Twoja stacja jeszcze więcej zyska. Urządzenia serii T Moretti Professional to nowej generacji piece tunelowe gwarantujące niezrównaną jakość pieczenia oraz niskie zużycie energii przy zachowaniu wysokiej temperatury wypieku. Postaw na innowacyjne rozwiązania w gastronomii. Przekonaj się i wypróbuj piece w naszych Showroomach Grafen.
Pizza w rożku Pizza Contenta – Pizza Inaczej to nowy, ciekawy sposób na wyprowadzenie pizzy z restauracji i wprowadzenie jej na ulicę i serwowanie w formie przekąski, którą będzie można zabrać ze sobą na spacer, koncert, plażę, mecz piłkarski, czy kupić na stacji benzynowej i zjeść w samochodzie (oczywiście ze względów bezpieczeństwa nie w czasie jazdy, ale gdy już kierowca ruszy w drogę, rożek idealnie mieści się w miejscu na kubek). Pyszna i pożywna Pizza Contenta w czterech klasycznych smakach: • Peperoni – salami, papryka. Wyrazista i pożywna. • Capriciosa – szynka, cebula, pieczarki. Klasyczne smaki znane z zapiekanek. • Hawajska – szynka, ananas. Trochę egzotyki. • Wegetariańska – papryka, cebula, pieczarki, oliwki. Coś dla tych, co nie jedzą mięsa. Idealne połączenie składników. Jeden rożek Pizza Contenta to odpowiednik połowy średniej pizzy klasycznej na cienkim cieście. Rożek waży 160 gram z czego 110 gram to wkład, pyszna mozzarella Galbani i dodatki.
64
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
NOWOŚCI PRODUKTOWE I INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA RAPORT
Miko Coffee prezentuje nową mieszankę Puro Organic Puro to marka opracowana przez Miko Coffee – stała się ona w wielu krajach synonimem wysokiej jakości kawy Fairtrade, której producent konsekwentnie wspiera wysiłki na rzecz ochrony lasów deszczowych w krajach, gdzie produkuje się kawę. Puro Organic to zaskakująco delikatna mieszanka o wyjątkowym smaku. Łączy w sobie cudnie delikatne nuty czekolady z cytrusowymi akcentami, które dodają owocowości przy zachowaniu naturalnej słodyczy. Puro Organic to nie tylko wspaniałe espresso to również doskonałe połączenie dla stworzenia idealnego cappuccino i latte dając wyraźny i pełny smak w kawach mlecznych. Pochodzenie: Peru i Honduras. Rodzaj: Fairtrade, organiczna i uprawiana w cieniu. Zawartość Arabica: 100 proc.
Nowa klasa wśród automatycznych ekspresów Zimowa oferta Huzara
Tank Robot od Petroster-Serwis Tank Robot jest inteligentnym, prostym w obsłudze systemem pomiaru ilości produktów ciekłych oraz detekcji wycieków. Dzięki dotykowemu wyświetlaczowi 10" zyskujemy czytelny podgląd bieżących stanów magazynowych, statusów czujników, historii dostaw, alarmów itp. Oprócz pomiaru stanów magazynowych zbiorników (wysokość napełnienia, objętość, objętość w przeliczeniu do 15°C, temperatura, poziom i objętość wody) może również pełnić funkcję systemu alarmującego o przepełnieniu oraz systemu bezpieczeństwa. Wszystkie te informacje dostępne są online za pomocą przeglądarki internetowej bez dodatkowego abonamentu.
Czerwono-żółte stacje sieci PSP Huzar oferują szeroki wybór płynów i kosmetyków do auta, w tym zimowe płyny do spryskiwaczy oraz odmrażacze z serii Czysta Szyba. Różne pojemności 500 ml (odmrażacz) i 5 l (płyn) pozwalają na wygodne przechowywanie i przewożenie w bagażniku, dlatego można je mieć zawsze pod ręką. Kosmetyki i płyny rekomendowane przez sieć Polskie Stacje Paliw Huzar, to najwyższej jakości produkty, bezpieczne dla szyb i zamarzniętych powierzchni auta. Skuteczne nawet w trudnych warunkach pogodowych.
WMF 1500 S+ to nowy model klasy premium wśród automatycznych ekspresów do kawy WMF. Zapewnia on użytkownikom zupełnie nowe doświadczenia. Zaprojektowany pod kątem dużej wydajności w pełni automatyczny sposób spełnia oczekiwania klientów pod każdym względem – niezależnie od tego, czy chodzi o jakość produktu czy też różnorodność napojów. Ekran dotykowy o przekątnej 10” wynosi sposób komunikacji z ekspresem na nowy poziom. Ekran można w pełni dostosować pod względem graficznym, funkcjonalnym i językowym, a dodatkowo przy każdym z napojów mogą się pojawiać informacje na temat wartości odżywczych. Nowe żarna młynków do kawy zapewniają mniejsze pylenie podczas mielenia i wysoką precyzję, co zapewnia ich maksymalną trwałość i łatwość konserwacji. O stałą i wysoką jakość kawy dba innowacyjny system Dynamic Coffee Assist, który kontroluje i automatycznie dostosowuje parametry ekspresu do zaparzenia idealnego espresso. Opcjonalny system Dynamic Milk daje całkowicie nowe możliwości tworzenia napojów na bazie kawy i mleka – możesz przygotowywać napoje kawowe łącząc je z zimnym lub ciepłym spienionym mlekiem o dowolnie wybranej konsystencji. Wyposażając ekspres w stację syropową można stworzyć nowe interpretacje swoich ulubionych napojów dodając do nich syropy smakowe. Więcej informacji na primulator.pl
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
65
RAPORT NOWOŚCI PRODUKTOWE I INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA
ConnectedCooking – podłączanie kuchni profesjonalnych do sieci Wiosna 2017 – znany na całym świecie producent urządzeń wielofunkcyjnych do przyrządzania potraw ponownie ogłosił innowację. Była ona dużym zaskoczeniem, ponieważ oparte na wieloletniej tradycji przedsiębiorstwo ConnectedCooking – cyfrową platformę umożliwiającą podłączanie urządzeń Rational do sieci. To bardzo obiecujący krok w przyszłość, co potwierdza aktualny komunikat: z bezpłatnego rozwiązania sieciowego korzysta już kilka tysięcy klientów. Zalety ConnectedCooking doceniają inwestorzy, ponieważ mogą z jednego miejsca, za pomocą komputera lub smartfona, kontrolować procesy przyrządzania potraw i w prosty sposób przesyłać na urządzenia programy gotowania.
Nowe kulki żelowe od Fanexu Fanex wprowadził do swojej oferty cztery zupełnie nowe wyroby Fan&JOY – kulki żelowe z płynnym owocowym środkiem. Nowatorskie produkty o smaku truskawki, limonki, jagody oraz pomarańczy są już dostępne zarówno w sprzedaży hurtowej, jak i w sklepie internetowym marki. Żelki z płynnym środkiem dzięki swojej elastycznej otoczce mają wręcz nieograniczone zastosowanie jako świetny dodatek spożywczy – począwszy od popularnej Bubble Tea, poprzez produkty mleczarskie, napoje, soki, drinki alkoholowe, galaretki, wszelkie desery i wyroby cukiernicze, skończywszy na wyszukanych potrawach restauracyjnych.
Smoothie B:Fit Vitamin Żeby wyjść naprzeciw oczekiwaniom naszych klientów, stworzyliśmy linię produktów B:Fit, chcąc pokazać, że zdrowe jedzenie może zarazem wyśmienicie smakować. Smoothie powstało ze zmiksowanych owoców oraz tłoczonych soków. Produkt zawiera tylko naturalnie występujące cukry. Jego skład opiera się na trzech głównych produktach: mango, banan oraz tłoczony sok z cytryny. Zapewniają one orzeźwiający smak oraz pozwalają utrzymać uczucie sytości przez długi czas. Nasze Smoothie to zestaw wartościowych witamin i składników odżywczych. Dodaj sobie siły i wzmocnij swój organizm. Sięgnij po B:Fit Vitamin – zastrzyk naturalnej energii!
Samoobsługowy odkurzacz parowy Self-Service Samoobsługowy odkurzacz parowy Self-Service to urządzenie przeznaczone do samoobsługowego prania i dezynfekcji tapicerki metodą parową. Jest to pierwsza maszyna dostępna na rynku pozwalająca na samodzielne pranie i dezynfekcje tapicerki w samochodzie. Urządzenie Self-Service zostało zaprojektowane z myślą o stacjach benzynowych oraz samoobsługowych myjniach bezdotykowych jako produkt pozwalający na poszerzenie gamy świadczonych usług oraz przyciągnięcie dodatkowych klientów.
66
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
NOWOŚCI PRODUKTOWE I INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA RAPORT
Nowa jakość wyciskania Elipse Premium Innowacja dla miłośników minimalizmu – to określenie idealnie opisuje nasz nowy produkt Elipse Premium, który stworzony został w oparciu o autorską technologię Dr. Marcusa. Sekret długiego i równomiernego uwalniania zapachu, tkwi w starannie zaprojektowanym filtrze odparowującym, który stopniowo odkrywa przed Tobą poszczególne nuty zapachowe. Ergonomiczny kształt sprawia, że Elipse pasować będzie do kratki wentylacyjnej każdego modelu samochodu. Minimalistyczny design z kolei będzie nowoczesnym akcentem, który uzupełni wnętrze Twojego auta.
Piana aktywna Ehrle
Swiezowyciskaj.pl/Rodro znana z dystrybucji automatycznych wyciskarek Citrocasa w tym roku wprowadza do Polski dwie zupełne nowości. Pierwszą z nich jest jedyna na świecie samoobsługowa wyciskarka do całych jabłek. Klient w prosty sposób, samodzielnie, trzymając kurek wyciska ulubiony sok jabłkowy do podstawionej butelki. Drugą nowością jest samoobsługowy automat do ananasów. Urządzenie odcina liście, obiera, usuwa twardy środek, a następnie pokrojony w plasterki ananas umieszcza w plastikowym wiaderku. Cały proces trwa raptem 15 sekund!
Hit na polskim rynku myjni! Innowacyjny system piany aktywnej Ehrle od chwili wprowadzenie na rynek polski w 2015 roku cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem. Rewelacyjne efekty mycia oraz atrakcyjna forma nakładania na pojazd, przyciągają na myjnie wielu nowych użytkowników, nawet tych którzy do tej pory nie byli przekonani co do skuteczności mycia bezdotykowego. Piana aktywna skutecznie usuwa pozostałości owadów, sadzy, a także ogólny brud drogowy, przy zachowaniu najwyższych norm bezpieczeństwa wyznaczanych przez VDA.
Odkurzacze i kompresory produkcji Sultof Oto jedne z najlepszych urządzeń tego typu na runku. Produkty o skutecznym działaniu, wyjątkowej trwałości i w przystępnej cenie. Odkurzacze jedno i dwustanowiskowe w wersji Smart lub Standard. Wyróżnia je: wykonanie ze stali nierdzewnej, wysoka wydajność i elegancki wygląd. Kompresory z manometrami cyfrowym i funkcją preselekcji. Wszystkie kompresory Sultof bez problemu działają przy temperaturze otoczenia do -20°C.
Kebab To kultowe danie na Świecie i w Polsce. Widać to na naszych ulicach, gdzie pojawia się coraz więcej restauracji z tym wyjątkowo smacznym produktem. Teraz, będzie on mógł być jeszcze bardziej dostępny, bo wszędzie tam, gdzie na wyposażeniu punktu gastronomicznego jest grill kontaktowy. Nasz pyszny Kebab, powstaje z niezwykle aromatycznego mięsa wołowo drobiowego, surówki ze świeżych warzyw i z dodatku oryginalnego sosu. Wszystko zawinięte w chrupiący, pszenny placek tortilli. To bardzo popularne, smaczne i syte danie zadowoli każdego konsumenta. Krótki czas przygotowania produktu (ok. 4 minut) i wygoda konsumpcji to dodatkowe zalety. Produkt dostarczany jest w postaci mrożonej i utrzymuje świeżość przez 72 godz. po rozmrożeniu. Pakowany jednostkowo w opakowaniu foliowym. Waga – 230 g. Dla punku gastronomicznego, to dodatkowy zysk bez żadnych dodatkowych inwestycji! WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
67
RAPORT WIZYTÓWKI FIRM
68
Grupa Amtra ul. Schonów 3, 41-200 Sosnowiec tel. (32) 294 41 00, fax (33) 294 41 39 amtra@amtra.pl www.amtra.pl
Grupa Amtra to obecnie grupa kapitałowa powstała z połączenia trzech spółek: Amtra, Nanochem, Five Star Polska. Od 25 lat prowadzi działalność produkcyjną i dystrybucyjną na rynku chemii samochodowej i profesjonalnych środków utrzymania czystości, będąc jednym z liderów branży. Oferta Grupy, oprócz marek własnych (Moje Auto, Mobiler), obejmuje także renomowane w świecie marki – WD-40, WUNDER-BAUM, STP – których jest generalnym dystrybutorem na Polskę. Od 2 lat działa także na rynku akumulatorów.
BP Europa SE Oddział w Polsce – Kraków ul. Jasnogórska 1, 31-358 Kraków tel. (12) 619-12-00, fax (12) 619-12-05 www.bp.pl
Jesteśmy liderem wśród zagranicznych koncernów paliwowych w Polsce. Siedziba BP w Polsce mieści się w Krakowie, a biuro działu olejowego BP, Castrol i Aral mieści się w Warszawie. Firma BP rozpoczęła działalność w Polsce w 1991 r. Początkowo w Polsce działało jedynie biuro handlowe olejów dla samochodów i przemysłu. Obecnie prowadzimy w Polsce działalność w ramach następujących działów: paliwowy, smarów i olejów oraz hurtowej sprzedaży paliw.
Dr.Marcus International Al. Wojska Polskiego 2c, 62-800 Kalisz tel. (62) 760 07 00 fax (62) 760 07 59 drmarcus@dr-marcus.com www.dr-marcus.com
Firma Dr.Marcus International od blisko 20 lat specjalizuje się w produkcji odświeżaczy samochodowych. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu oraz wysokiej jakości oferowanych produktów Dr. Marcus International jest dziś jednym z liderów rynku zapachów samochodowych – odświeżaczy powietrza w Polsce, jak również za granicą.
EHRLE Warzymice 45, 72-005 Przecław tel. (91) 814 55 55 fax (91) 814 55 60 tel. kom. 501 455 514 info@ehrle.pl www.ehrle.pl
Niedoścignione urządzenia niemieckiego producenta, dzięki zastosowanej najbardziej zaawansowanej technologii oraz własnym środkom chemicznym, oferują jakość mycia na najwyższym poziomie. EHRLE w Polsce jest niekwestionowanym liderem zarówno w zakresie ilości wybudowanych myjni, jak i rozpoznawalności wśród Klientów. Marka, aż pięciokrotnie nagrodzona została Złotym Laurem Konsumenta w kategorii myjni samochodowych. Uzyskała także liczne wyróżnienia w prestiżowych konkursach branżowych.
ELTA POLSKA ul. Ks. Pr. St. Słonki 20a, 34-300 Żywiec tel. (33) 475 49 00 fax (33) 475 49 01 info@eltapolska.pl www.eltapolska.pl
ELTA POLSKA jest wyłącznym dystrybutorem świeżo wytwarzanych produktów marki Pierre Baguette – kanapek, bagietek oraz panini. Dzięki sprawnie działającemu kanałowi dystrybucji, realizuje dostawy 3 razy w tygodniu na terenie całej Polski. ELTA POLSKA specjalizuje się także w dystrybucji innych – świeżych, niemrożonych, krótkoterminowych produktów „ultra fresh”, wciąż poszerzając swoją ofertę.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
WIZYTÓWKI FIRM RAPORT
Eurowizja Gen. L. Okulickiego 7/9, 05-500 Piaseczno tel./fax (22) 233 10 83 tel. kom. 608 357 357 sales@eurowizja.tv www.eurowizja.tv
Na rynku obecni jesteśmy od 15 lat. Pracujemy z największymi detalistami i dystrybutorami w kraju, dostarczając im wysokiej jakości akcesoria do urządzeń mobilnych takie jak kable do telefonów i tabletów, ładowarki samochodowe i sieciowe czy uchwyty samochodowe. Kompletny i przetestowany model biznesowy pozwala nam skutecznie skalować go na kolejnych klientów. W roku 2018 rozpoczęliśmy współpracę ze stacjami benzynowymi, która obecnie jest naszym priorytetowym projektem sprzedażowym.
Fanex Radonice 5A, 05-870 Błonie tel. (22) 471 04 44 fax (22) 471 04 10 biuro@fanex.pl www.fanex.pl
Firma Fanex zajmuje się produkcją sosów, ketchupów, majonezów, musztard, dressingów, paluszków, marynat dla odbiorców gastronomicznych i detalicznych. Jest prywatną spółką z polskim kapitałem działającą od 1988 roku. Jej produkcja skupia się wokół wyrobów zaspokajających potrzeby i wymagania szeroko pojętej gastronomii oraz sieci marketów detalicznych. Wykorzystuje naturalne surowce o najwyższych parametrach jakościowych. To zarówno wyroby sygnowane logo „Fanex” (około 300 podstawowych jednostek magazynowych), jak i marki własne klientów.
Farm Frites Central Eastern Europe Ul. Staromiejska 17E, 84-300 Lębork tel. (59) 863 75 00 e-mail: sprzedaz@farm-frites.pl www.farmfrites.pl
Farm Frites to rodzinna, dynamicznie rozwijająca się firma, producent wyrobów ziemniaczanych od 1971 roku. Obecnie jest marką o zasięgu globalnym z siedmioma fabrykami, zlokalizowanymi w Holandii, Polsce, Belgii, Egipcie, Argentynie i Chinach. Swoją myślą przewodnią „the fresh taste of the land”, Farm Frites podkreśla troskę o najwyższą jakość surowca, bezpieczeństwo oferowanych produktów, a także o zadowolenie Klientów. Farm Frites dba o to, by zagwarantować swoim Klientom najwyższą jakość i różnorodną ofertę produktów ziemniaczanych, a nowości tworzone są w odpowiedzi na konkretne potrzeby rynku. Szczegółowe informacje dotyczące oferty Farm Frites dostępne są na stronie www.farmfrites.pl.
GASPOL Al. Jana Pawła II 80, 00-175 Warszawa tel. (22) 530-00-00 kontakt@gaspol.pl www.gaspol.pl
GASPOL jest liderem rynku gazu płynnego w Polsce. Firma dostarcza wydajne paliwa o niskiej emisyjności. W ofercie GASPOLU znajdują się: gaz płynny (LPG): butle z gazem, instalacje zbiornikowe, sieci gazowe na LPG, sprzedaż hurtowa FCA, autogaz, skroplony gaz ziemny (LNG), bezwonne mieszaniny gazowe m.in. do produkcji aerozoli, urządzenia grzewcze: kotły gazowe, pompy powietrzne do centralnego ogrzewania, grille gazowe, parasole grzewcze, nagrzewnice i inne.
Green Fox Ul. Francuska 52/1, 65-943 Zielona Góra 575 744 705 biuro@greenfox.com.pl www.greenfox.com.pl
Firma jest producentem oraz dystrybutorem produktów z kategorii Fast Food, skierowanych do wszystkich klientów wykorzystujących urządzenia roller grill oraz kontakt grill. Nasze podstawowe portfolio to wyjątkowej jakości parówki oraz kiełbaski do hot dogów, które uzupełniamy unikalnym asortymentem produktów na kontakt grill. Jesteśmy również twórcą autorskiego konceptu hot dog, którego wraz z niezbędnymi urządzeniami, wdrażamy w przestrzeń handlową naszych klientów.
WYDANIE SPECJALNE STACJA BENZYNOWA
69
RAPORT WIZYTÓWKI FIRM
70
Green Steam Krakowska 106, 32-010 Luborzyca tel. (12) 688 27 31 tel. kom. 662 408 561 adam.szarwilo@greensteam.pl www.inwestujwmyjnie.pl
Firma GreenSteam jest dostawcą wielu innowacyjnych rozwiązań czyszczących skierowanych do branży samochodowej, sprzątającej, hotelarskiej, gastronomicznej i przemysłowej. Dzięki długoletniej współpracy z najlepszymi dostawcami z całego świata zapewniamy naszym klientom nowatorski sprzęt, wyróżniający się najwyższą jakością oraz niezawodnością. Firma Green Steam, aby wciąż spełniać oczekiwania swoich klientów, wprowadza na rynek coraz to nowe produkty. Jednym z takich produktów jest prezentowy samoobsługowy odkurzacz parowy do prania tapicerki. Oferowany przez nas produkt został zaprojektowany z myślą o stacjach benzynowych oraz samoobsługowych myjniach bezdotykowych. Dzięki niemu możliwe jest poszerzenie gamy świadczonych usług i przyciągniecie dodatkowych klientów. Niesie on również wiele korzyści dla samego użytkownika jak szybki czas schnięcia, oszczędność czasu i pieniędzy oraz eliminacja bakterii i przykrych zapachów.
Grupa Azoty tel. (81) 565 21 46 tel. kom. 661 991 037 noxy@grupaazoty.com noxy.eu
Grupa Azoty to jedna z kluczowych grup kapitałowych branży nawozowo-chemicznej w Europie. Zakłady produkcyjne Grupy Azoty w Puławach, w Policach i Kędzierzynie oferują NOXy® AdBlue® w najwyższej jakości. Rozbudowana sieć dystrybucji AdBlue® pozwala docierać z produktem do odbiorców indywidualnych oraz hurtowych zarówno z Polski, jak i zza granicy.
HAKO POLSKA Ul. Czerwone Maki 63, 30-392 Kraków tel. (12) 622 17 00 fax (12) 622 16 22 dok@hako.pl www.hako.pl
HAKO POLSKA Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie to polski oddział niemieckiego holdingu, wiodącego producenta na rynku maszyn czyszczących. Od ponad 20 lat firma działa na rynku maszyn czyszczących w Polsce, dostarczając najwyższej klasy maszyny, jednocześnie zapewniając profesjonalne doradztwo i dbając o ochronę środowiska. Hako posiada oddziały w następujących miastach: Kraków, Warszawa, Gdańsk, Poznań, Szczecin, Wrocław. Dzięki temu zapewnia wsparcie handlowe klientom w całym kraju.
Hendi Polska Ul. Magazynowa 5, 62-023 Gądki tel. (61) 658 70 00 fax (61) 658 70 01 info@hendi.pl hendi.pl
Firma Hendi Polska jest częścią międzynarodowej grupy Hendi, która od ponad 80 lat zajmuje się produkcją i handlem profesjonalnego wyposażenia gastronomicznego na rynku europejskim. W Polsce firma działa od 2005 roku. Prowadzimy sprzedaż poprzez sieci typu Cash&Carry, sieci sklepów firmowych, firmy działające w branży HoReCa, międzynarodowych producentów produktów spożywczych oraz sklep internetowy Hendi.pl. Stawiamy na wysoką jakość produktów i innowacyjne rozwiązania.
Polskie Stacje Paliw HUZAR ul. Wiadukt 1, 09-400 Płock tel. (24) 366 10 01 huzar@huzar.eu www.huzar.eu
Pierwsza stacja testowa w barwach Polskich Stacji Paliw HUZAR powstała w 2005 r. Od 2006 r. rozpoczęto nabór uczestników. Sieć HUZAR od początku budowana była przez właścicieli stacji, jako alternatywne rozwiązanie do sieci franczyzowych. Jednym z elementów najbardziej cenionych przez właścicieli stacji przynależących do PSP HUZAR jest zachowanie suwerenności i niezależności firmy, która jest ich całym dorobkiem. Organizatorem sieci była firma POLpetro założona w 2000 r., przez 22 akcjonariuszy posiadających własne stacje paliw. Od 2014 r. marką PSP HUZAR zarządza spółka HUZAR PSP S.A.
Kemetyl Polska Jerozolimskie Business Park, Budynek C Al. Jerozolimskie 146, 02-305 Warszawa tel. (22) 822 53 90, fax (22) 822 08 37 e-mail: orders.poland@kemetyl.com www.kemetyl.com
Szwedzka grupa Kemetyl powstała w 1918 r. Na rynku polskim firma rozpoczęła działalność w 2000 r. W swoim portfolio posiada szeroką gamę płynów eksploatacyjnych, kosmetyków i akcesorii samochodowych pod marką Shell, Carifil, Carix i Black Arrow. Oferowane produkty dystrybuuje na terenie całego kraju za pośrednictwem strategicznych partnerów. Zajmuje się również eksportem wyrobów gotowych. Kemetyl Polska posiada certyfikat BS-EN-ISO 9001:2008, potwierdzający wysoką jakość stosowanych procesów i usług oraz dostarczanych wyrobów gotowych.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
RAPORT WIZYTÓWKI FIRM
72
Grupa LOTOS ul. Elbląska 135, 80-718 Gdańsk tel. (58) 308-71-11, fax (58) 301-88-38 lotos@grupalotos.pl www.lotos.pl
Rafineria Grupy LOTOS, dzięki najnowocześniejszym instalacjom wybudowanym w latach 2007–2010 w ramach Programu 10+ przerabia 10,5 mln ton ropy rocznie. Program był największą, wartą blisko 1,43 mld EUR inwestycją przemysłową ostatniej dekady w Polsce. W jej realizację byli zaangażowani światowi dostawcy najnowszych technologii dla branży naftowej – Shell, ABB, CB&I, KBR, Technip czy Lurgi. Wykorzystanie najnowszych technologii sprawiło, że jest to „zielona rafineria” przyjazna i bezpieczna dla środowiska.
Miko Pac ul. Dąbrowa 21 85-147 Bydgoszcz tel. (52) 320 59 46, (52) 320 59 04 tel. kom. 691 958 844 info@miko-kawa.pl www.mikocoffee.com/pl/
Firma MIKO Coffee została założona w 1801 roku i specjalizuje się w obsłudze firm oraz segmentu horeca w kawę oraz gorące napoje, będąc jedną z najstarszych marek kawowych na rynku międzynarodowym. Poprzez ponad 40 firm w Europie, Turcji, Japonii, Australii, oraz RPA, umacnia swoją pozycję jako sprawdzony dostawca kawy oraz urządzeń do jej zaparzania. W ciągu ponad 200 lat palenia kawy zdobyliśmy bogate doświadczenie, pozwalające nam na produkcję najszlachetniejszych kaw espresso. Przykładamy olbrzymią wagę do sztuki palenia kawy, która jest kluczem do przygotowania doskonałego espresso.
Anwim ul. Ordona 1A, 01-237 Warszawa tel. (22) 496-00-00, fax (22) 496-00-03 biuro@anwim.com.pl www.moyastacja.pl
MOYA to założona w 2009 roku, należąca do spółki ANWIM S.A. ogólnopolska sieć stacji paliw, licząca obecnie ponad 185 placówek, w tym 30 stacje własne. Stacje sieci MOYA obecne we wszystkich województwach przy głównych trasach tranzytowych, przy drogach lokalnych i w miastach oferują pełną gamę usług od sprzedaży paliwa, przez własny koncept gastronomiczny Caffe MOYA, sklep z produktami pod własną marką, aż po myjnie i ofertę dla klientów biznesowych. Swój dynamiczny rozwój sieć MOYA zawdzięcza korzystnym warunkom współpracy z Partnerami. Wszystkie stacje działające w ramach sieci spełniają jednolite standardy obsługi i jakości. Gwarancją jakości paliwa na stacjach w barwach MOYA jest niezależny program badania paliw – TankQ. Plany sieci to 250 stacji do roku 2019, z czego 50 obiektów będzie stacjami własnymi spółki ANWIM S.A.
Petroster ul. B. Leśmiana 2, 30-220 Kraków tel. (12) 425 26 04, fax tel. wewn. 103 biuro@petroster.pl www.petroster.pl
Firma powstała w roku 1983 pod nazwą: Zakład Obsługi Technicznej Stacji Paliw „Petroster” jako spółka cywilna świadcząca drobne usługi na potrzeby stacji paliw, zwłaszcza dotyczące automatyzacji tankowania. „Petroster” jest Spółką Jawną świadczącą usługi produkcyjne, montażowe, pomiarowe i serwisowe dla branży paliwowej. Z biegiem czasu rozrastał się zakres oferty, a co za tym idzie także wielkość zatrudnienia.
Petroster-Serwis Cholerzyn 279, 32-060 Liszki tel. 509 101 216 biuro@petroster-serwis.pl www.petroster-serwis.pl
Działamy na polskim rynku od ponad dwudziestu lat, wspierając naszych klientów bogatym doświadczeniem i wiedzą, aby zapewnić ciągłą i bezawaryjną pracę na stacjach paliw płynnych. Produkujemy systemy pomiaru ilości produktu w zbiornikach, seria Tank Ranger oraz systemy detekcji wycieku. Jesteśmy wiodącym dostawcą czujników dla produktów ciekłych zapalnych. Zapewniamy kompleksowy serwis urządzeń elektronicznych wszystkich producentów – systemów pomiaru ilości paliwa w zbiornikach, detekcji wycieków oraz systemów bezobsługowego tankowania. Świadczymy usługi produkcyjne, montażowe, pomiarowe oraz serwisowe dla przemysłu oraz branży paliwowej i chemicznej,
Pizza Contenta ul. Świetlicowa 7/9 Budynek B, 05-520 Konstancin Jeziorna tel. 602 742 191 info@pizzacontenta.com www.pizzacontenta.com
Produkujemy mrożoną pizzę, która jest inna niż wszystkie. Nasza Pizza Contenta jest w rożku. Idealna jako szybka przekąska, a jednocześnie bardzo sycąca. Naszą ofertę kierujemy do barów na stacjach benzynowych, pubów, kawiarni, restauracji, sklepików szkolnych, stołówek pracowniczych, sklepów spożywczych/saloników prasowych z własnym bistro/barem i firm cateringowych/event-owych. Tworzymy sieć sprzedaży detalicznej poprzez punkty franczyzowe.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
RAPORT WIZYTÓWKI FIRM
74
Primulator Ul. Lodowa 128, 93-232 Łódź tel. (42) 676 04 74 primulator@primulator.pl www.primulator.pl
Od początku działania Primulator koncentruje się na zapewnieniu najwyższej jakości rozwiązań dla gastronomii. Korzystając z ponad 28 lat doświadczeń dostarczamy kompleksowe rozwiązania dla lokali gastronomicznych – od technologicznej fazy projektowej lokalu, poprzez wyposażenie w sprzęt, kończąc na szkoleniach, przy zapewnieniu najwyższej jakości usług serwisowych. Na terenie Polski posiadamy biura w Łodzi, Warszawie (Łomianki), Poznaniu, Zabrzu, Gdyni, Krakowie i Wrocławiu.
Rational ul. Bokserska 66, 02-690 Warszawa tel. (22) 864 93 26, (22) 864 93 28 info@rational-online.pl www.rational-online.pl
RATIONAL jest globalnym liderem rynkowym i technologicznym w zakresie termicznego przyrządzania potraw w kuchniach profesjonalnych – z udziałem w rynku w wysokości 56 proc. Głównym celem przedsiębiorstwa jest oferowanie jak największych korzyści kucharzom, szefom kuchni przyrządzającym potrawy w kuchniach całego świata. Urządzenie RATIONAL SelfCookingCenter® to inteligentny system przyrządzania potraw, który czuje, działa z rozmysłem, wyprzedza myśli, uczy się od kucharza i z nim porozumiewa. Dodatkowo dostępny w formie XS świetnie nadaje się nawet do małej kuchni.
SULTOF ul. Inflancka 15/28, 00-189 Warszawa tel. (22) 853 71 17/18 fax (22) 857 37 55 tel. kom. 600 967 945 sultof@sultof.pl www.sultof.pl
Od 29 lat firma SULTOF specjalizuje się w: produkcji, sprzedaży, instalacji i serwisie myjni automatycznych i samoobsługowych. W Polsce jest też wyłącznym przedstawicielem firmy ISTOBAL. W ofercie SULTOF znajdują się: myjnie do samochodów osobowych i ciężarowych. SULTOF jest też znanym producentem odkurzaczy, kompresorów, suszarek itp. Uzupełnieniem oferty są środki chemiczne dla myjni. Doświadczenie i renomowane urządzenia zaowocowały imponującym dorobkiem – blisko 5000 zainstalowanych urządzeń.
SWIEZOWYCISKAJ.PL/RODRO Ul. Kosynierów 15a, 32-100 Proszowice tel. 506 055 595 info@swiezowyciskaj.pl www.swiezowyciskaj.pl
Generalny dystrybutor marek premium różnego rodzaju profesjonalnego sprzętu do wyciskania świeżych soków. W ofercie posiadamy automatyczne, wyciskarki do cytrusów austriackiej marki CITROCASA, włoskie sokowirówki i wyciskarki wolnoobrotowe marki FRIULCO oraz pierwszą na świecie samoobsługową wyciskarkę do jabłek oraz również samoobsługowy automat do obierania, krojenia i pakowania ananasów holenderskiej marki THOMPE. Obsługujemy największe sieci handlowe w Polsce oraz klientów indywidualnych.
TOTAL Polska Al. Jana Pawła II 80, 00-175 Warszawa tel. (22) 244 11 01 www.total.com.pl www.elf.com.pl
Total Polska w 2014 roku weszła na detaliczny rynek sprzedaży paliw otwierając stacje paliw działające na zasadzie franczyzy. Korzystając z dotychczasowych doświadczeń koncernu, Total Polska oferuje swoim partnerom między innymi paliwa premium, kącik kawowy i multimedialny. Total jest czwartym koncernem naftowo-gazowym na świecie. Prowadzi ponad 16 000 stacji paliw głównie w Europie, Afryce i Azji. Total Polska działa w Polsce od 1992 roku i ma ugruntowaną pozycję na rynku olejów silnikowych, asfaltów, przemysłowych płynów specjalnych oraz hurtowej sprzedaży paliw.
UNIMOT ul. Świerklańska 2 a 47-120 Zawadzkie tel. (77) 461 65 48, (77) 461 64 96 ug@unimot.pl
UNIMOT S.A. jest spółką giełdową, specjalizującą się w obrocie olejem napędowym, biopaliwami, gazem płynnym (LPG), gazem ziemnym (w tym LNG) oraz energią elektryczną. Firma zaopatruje w paliwa płynne i gazowe takie sektory jak: usługi, rolnictwo, przemysł oraz odbiorców indywidualnych i hurtowych. Unimot S.A. zyskał prawo do posługiwania się marką AVIA w Polsce. Celem jest rozwój detalicznej sprzedaży paliw poprzez stworzenie sieci ok. 100 stacji paliw pod tą marką. Firma inwestuje również w nowe technologie – Tankuj24 to aplikacja mobilna, dzięki której kierowca będzie mógł kupić paliwo taniej i odebrać je na wybranej stacji.
STACJA BENZYNOWA WYDANIE SPECJALNE
VI EDYCJA SERII INDYWIDUALNYCH SPOTKAŃ BIZNESOWYCH DOSTAWCÓW Z „KUPCAMI” NAJWIĘKSZYCH SIECI
FOTORELACJA Z XVIII FORUM PETROTREND 2018
business speed dating
NAJWAŻNIEJSZE SPOTKANIE BRANŻY STACJI PALIW 18 marca 2019, Marriott Warsaw Hotel
PetroTrend XIX FORUM RYNKU STACJI PALIW 2019
WWW.PETROTREND.PL Bardzo się cieszę, że mogliśmy uczestniczyć w Forum PetroTrend. Jako producent kawy zaprezentowaliśmy swoje produkty, a jednocześnie podczas Business Speed Dating spotkaliśmy się z bardzo ważnymi dla nas kupcami. Dzień spędzony na konferencji był dla nas bardzo owocny. Marcin Rusnarczyk, dyrektor ds. sprzedaży, Hamda Trade – Etno Cafe
Organizator BROG B2B: tel. 664 463 083, 22 290-66-11, biuro@brogb2b.pl