Nutteloos Absurdisme

3. INVLoED & VERwANTSChAPPEN

Al dan niet beïnvloed door hergé tekenen vele illustratoren van vandaag en in hergé’s tijd in een stijl die vele gelijkenissen vertoont met de klare lijn. Illustratie & grafisch ontwerp gaan vaak hand in hand. In het volgende hoofdstuk bespreek ik enkele grafische vormgevers en illustratoren in wiens werk ik kenmerk-

en van hergé’s grafische taal herken.

Modernistisch ontwerp

Nutteloos Absurdisme

Rube goldberg (°1883-1970) was een Amerikaans cartoonist, uitvinder en ingenieur. Als cartoonist werkte hij voor verschillende kranten. Met zijn reeks over Professor Lucifer Gorgonzola Butts creëerde werd hij beroemd, deze tekeningen zijn nog steeds een icoon van zijn werk.

In deze reeks creëert de professor wekelijks een nieuwe nutteloze uitvinding. Hij laat een machine een complexe handeling doen door allerlei kleine acties achtereen te plaatsen en zo bijvoorbeeld een kop koffie in te schenken of een servet te laten bewegen — zie beeld. Dit soort kettingreacties draagt vandaag de dag nog altijd zijn naam als Rube Goldbergmachines.

Als krantenstrip tekent Goldberg zijn cartoons ook slechts in één zwarte lijn. Hij wil de werking van elke machine zo goed mogelijk weergeven door in een schematische stijl te gaan tekenen. Toch behoudt elke tekening een cartoonesk gevoel door de humor die het inhoudt en de expressie van de personages. rube Goldbergmachines worden nog dagelijks gemaakt, jaarlijks wordt er een wedstrijd gehouden om de meest complexe en originele machine te belonen.

Ook in de kunst kent deze techniek navolging, Peter Fischli & David Weiss creëerden met hun kunstwerk Der Lauf der Dinge een enorme installatie waar een aaneenschakeling van acties met dagelijkse objecten wordt gedocumenteerd.

Self-operating Napkin — Rube Goldberg

Een tijdgenoot & collega van rube Goldberg is william heath Robinson (°1872 - †1944).

Het idee achter hun werk is hetzelfde, nutteloze machines ontwerpen die heel complex in elkaar zitten. robinson gaat geen acties aaneenschakelen om een handeling te maken maar speelt met de elementen die een machine typeren, zoals schakels, raders, wieltjes en tandwielen.

Achter robinson’s werk zit ook een groter idee. In de tijd van technologische vooruitgang wil hij de machine aanklagen en de pretentie van de mens in dit verhaal in de verf zetten door ze absurde acties te laten doen.

Beide cartoonisten hebben veel oog voor detail en gaan dus alles behalve op zoek naar de essentie zoals Hergé dat doet, van invloed is er geen sprake omdat robinson en Goldberg vóór Hergé leefden en werkten.

In het begin van de 20e eeuw ontstond er dankzij de vooruitgang in de technologie een nieuwe mentaliteit bij ontwerpers en uitvinders van gebruiksvoorwerpen. Ontwerpers moesten in de eerste plaats kijken naar functionaliteit en reproductiemogelijkheid van een voorwerp en zo hun ontwerpen tot de essentie herleiden. Marcel Breuer vond met zijn buisstoel een relatief goedkope en makkelijk te reproduceren stoel uit. Heath Robinson ridiculiseert zijn ontwerp door alle buizen aan elkaar te gaan koppelen in zijn tekening en er zo opnieuw een complex gegeven van te maken.