BOp magazine november - december 2021 by Brussels Ouderenplatform

BOp magazine november - december 2021

jaargang 40 l nr. 316 l tweemaandelijks

Mooie dagen met

Johan Verminnen

De zorgvolmacht BOp is solidair

België-Belgique P.B. 1000 Brussel 1 1/1757 P 006265

afgiftekantoor BRUSSEL 1

TENTOONSTELLINGEN IN HET BOp Het BOp en FedOS willen samen de creativiteit van 50-plussers ondersteunen. Zo kunnen zij gratis de ruimtes van het BOp gebruiken om tentoon te stellen. Van 20 december tot 28 januari volgend jaar is het de beurt aan de kunstenaars van Chain Art. In juli 2020 lanceerde het BOp een oproep aan beeldende kunstenaars om deel te nemen aan een kunstenketting. Alle technieken waren welkom. De enige beperking was het formaat (A4) zodat de werken via post konden bezorgd worden. Dit coronaproof project zorgde in covidtijden toch voor enige motivatie bij kunstenaars, om verder te blijven werken. De deelnemers lieten zich inspireren door het werk van een andere kunstenaar die zich kandidaat had gesteld. Deze kunstenketting met uiteindelijk 30 werken kan je nu bewonderen in het BOp. Naast de werken zelf is er uiteraard ook de uitleg hoe elke kunstenaar tot zijn of haar nieuw kunstwerk kwam. Boeiend om dit alles te zien en te lezen. Op werkdagen tijdens de kantooruren in het BOp. Vernissage op maandag 20 december om 15 uur, inschrijven via het onthaal.

150 jaar zonde(r Zenne) Zonde, want al 150 jaar vloeit de Zenne niet meer door het hart van Brussel. In 1871 werd de rivier overwelfd en dat had natuurlijk zijn impact op de stad en het dagelijks leven van haar inwoners. Om dit te herdenken lopen de volgende maanden diverse tentoonstellingen en andere projecten. Zo zijn er twee gratis toegankelijke tentoonstellingen in de SintGorikshallen: De Zenne stroomt door onze aderen (tot 21 november), een virtuele duik in het dagelijks leven van de Brusselaars rond 1860, en Down in the River (tot 31 december), over de archeologische opgravingen op de site van de voormalige Parking 58. Dit onderzoek heeft een deel van de vroegste geschiedenis (7de - 10de eeuw) van Brussel aan het licht gebracht, onlosmakelijk verbonden met de Zenne en de oorsprong van de stad. Beide tentoonstellingen kan je dagelijks van 10 tot 18 uur bezoeken. Op donderdag 9 december om 12.30 uur kan je in het kader van Broodje Brussel deelnemen aan een geleid bezoek aan Down in the River (65+: 8 euro). Info en inschrijven: Culturama vzw, info@culturamavzw.be, tel. 02 569 27 74. Voor meer informatie over beide tentoonstellingen: http:// sintgorikshallen.be.

l l

Voorwoord

foto © visit.brussels

Solidair en veilig E

ven voor het schrijven van dit voorwoord, lees ik op mijn scherm de waarschuwing van minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken Frank Vandenbroucke voor de komst van een – forse – vierde coronagolf. Hoe hevig die zal zijn weten we niet, maar het is duidelijk dat het virus nog niet verdwenen is. En dat nieuwe verstrengingen niet uit te sluiten zijn. Misschien niet in Brussel, omdat door de lagere vaccinatiegraad de maatregelen er sowieso al strikter zijn dan in de rest van het land. Hoe dan ook, zorg dragen voor je eigen veiligheid en tegelijk die van anderen, is een duidelijke daad van solidariteit. En ook het BOp tekent daarvoor. Daarom hebben we naast de gekende veiligheidsmaatregelen gekozen voor het gebruik van het Covid Safe Ticket (CST), voor onze activiteiten binnenshuis. Dat betekent dat we de QR-code op je telefoon of op papier scannen en je zo groen licht krijgt om deel te nemen. Dat doen we aan de ingang van het lokaal of de zaal, waarbinnen dan alle beperkingen wegvallen. Buiten het lokaal, in het gebouw, moet je wel nog een mondkapje dragen en de nodige afstand bewaren. Dat betekent dat iedereen terecht kan in het BOp, enkel voor de deelname aan een activiteit geldt deze restrictie. Het is en blijft belangrijk dat we onze activiteiten in alle veiligheid kunnen or-

Colofon Uitgever: Brussels Ouderenplatform vzw Zaterdagplein 6 1000 Brussel Tel. 02 210 04 60 info@bop.brussels www.bop.brussels

ganiseren, zodat we niet opnieuw de deuren moeten sluiten. Een van die activiteiten die we in alle veiligheid organiseren is onze solidariteitsdag op 2 december, ten voordele van Welzijnszorg en van de kinderen en jongeren van Tonuso vzw. Behalve de dag zelf organiseren we op andere datums nog wandelingen en een crea-atelier, in het kader van deze ‘BOp is solidair’. Maar daar lees je alles over verder in het magazine. Als je dit magazine in handen krijgt, is het volop herfst en lonkt de winter. De dagen worden wat donkerder en kleuren wat melancholischer. Maar de herfst is ook zwanger van mooie taferelen, daar getuigt onze cover van. Snuif de lucht op, geniet van een van onze vele activiteiten en kom een koffie drinken in het BOp. We zijn immers een warm en open huis, en ontvangen je graag, ook als je niet kan deelnemen aan activiteiten. We willen immers niemand uitsluiten. Wees welkom en hou het veilig. n Bart Braeckevelt

Het onthaal is open op werkdagen van 9 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 16.30 uur. Het BOp is gesloten op 1, 2, 11 en 15 november en tussen Kerstmis en Nieuwjaar.

Dit magazine wordt gedrukt bij EPO in Berchem, Antwerpen.

Hoofdredacteur: Bart Braeckevelt

Prijs jaarabonnement (6 nummers): 12,50 euro.

Medewerkers: Claudine Dewettinck, Machteld De Schrijver, Luc De Munck, Leo-Jo Estercam, Ida Hendrickx, Inge Janssens, Claudine Pauwels, Marie-Henriette Struyf Lay-out: Johan Van Nieuwenborgh

Abonnementen en verzending: Brussels Ouderenplatform vzw, Zaterdagplein 6, 1000 Brussel

Prijs abonnement Nederland en Luxemburg: 20 euro. Buiten Benelux: 25 euro. Steunabonnement: vanaf 30 euro. Per los nummer: 2,50 euro. Verantwoordelijke uitgever: Piet Coenen Ondertekende artikels vallen onder de verantwoordelijkheid van de auteur.

Abonnement kan op ieder tijdstip ingaan. Bedrag over te schrijven op IBAN nr. BE67 4300 3759 7187 van het Brussels Ouderenplatform, met vermelding van ‘abonnement BOp Magazine’

november - december 2021

BOp magazine

l l l

Inhoud

l l l

Inhoud

5 │ Johan Verminnen blijft zingen tot morgenvroeg

8 │ GC Ten Noey en de lokale samenleving

3 Voorwoord

26 BOp is solidair

Solidair en veilig

BOp is solidair met de kinderen van Tonuso

5 Het Interview

28 Welzijn

70 jaar Johan Verminnen

Meer gemoedsrust dankzij de zorgvolmacht

8 Gemeenschapscentra

30 Digitaal

in de kijker

Geen digitale uitsluiting in het BOp

Ten Noey zet zich in voor een betere lokale samenleving

Op de cover 10 Kalender 26 │ Dromen van een tuin

Het aanbod van gekende en nieuwe activiteiten in en buiten het BOp Met dagkalender, omruilvoordelen Paspartoe en inschrijvingsvoorwaarden

28 │ De zorgvolmacht 25 Tentoonstelling Het is altijd lente in de

30 │ Digitale inclusie in het BOp

ogen van David Hockney

Genieten van sfeervolle herfsttaferelen. Dat kan ook in Brussel. Op wandel of in de iconische tram 44 tussen Tervuren en Brussel. foto © visit.brussels – Michael Veras dos Santos

l l

BOp magazine

november - december 2021

l l

Het

i n t e r vi e w

‘Ik blijf zingen Tot morgenvroeg’ 70 jaar Johan Verminnen

p 22 mei van dit jaar vierde Johan Verminnen zijn zeventigste verjaardag. De ‘kadee van Wemmel’ voorstellen aan de lezers van dit magazine is ongetwijfeld overbodig, want iedereen heeft al eens meegezongen met klassiekers als Laat me nu toch niet alleen, Rue des Bouchers of Mooie dagen. En Brussel is een van de mooiste odes die ooit over de hoofdstad is geschreven. Met Johan praat ik niet alleen over zijn liefde voor Brussel, maar blik ik vooral terug op de voorbije 70 jaar. En op het einde van het gesprek komen ook zijn toekomstplannen aan bod. Uit de recent verschenen biografie Mooie dagen blijkt duidelijk dat jouw liedjes een biografie van jouw leven vormen. Vind je het niet moeilijk, misschien zelfs wat ongemakkelijk, om jezelf via die liedjes zo bloot te geven? Neen, ik vind het normaal dat ik voor mijn liedjes veel inspiratie haal uit mijn eigen leven. Mooie dagen is daar een goed voorbeeld van: het is verhaal van mijn kennismaking met Catherine Mattelaer, mijn - ondertussen voormalige -

vrouw. Vierhoog in de wolken gaat over mijn appartement op de vierde verdieping van de Dansaertstraat. Vaak zijn mijn liedjes ook de neerslag van lange observaties. Zo is Bar Tropical - een van mijn sleutelliederen, dat ik nog steeds graag zing - gebaseerd op gesprekken die ik beluisterde in Afrikaanse cafés in Brussel, en op mijn ontmoetingen met de Belgische saxofonist Ralph Benatar, die in Belgisch Kongo is geboren, en met een huurling die ik sprak in een bar aan de Grote Markt. Tussen spelers en drinkers is dan weer gebaseerd op de mensen die ik ontmoette in Hof van Engeland, mijn stamcafé tegenover de KVS. Onrust is misschien wel dé rode draad doorheen jouw liedjes, je

bent ‘een stukske jamais content’ zoals ze in Brussel zeggen. Is dat geen zware last om te dragen? Dat is inderdaad niet altijd even eenvoudig. Vooral in de aanloop naar mijn lp Melancholie uit 1984 - toen ik vlak voordien mijn muzikanten moest ontslagen - was die onrust zeer groot. Melancholie klonk dan ook niet meteen vrolijk en op- 

november - december 2021

BOp magazine

l l l

Het

i n t e r vi e w

l l l

 timistisch. Tegelijkertijd betekende die plaat de start van een zeer succesvolle periode, met een geslaagde theatertournee met pianist Tars Lootens en de daaropvolgende, eveneens goed onthaalde lp’s Traag is mooi en Gezongen landschap. Mijn onrust kan dus blijkbaar ook de aanleiding zijn voor een nieuwe start. Als het slecht met mij gaat, vecht ik overigens met alles wat ik heb om uit de put te geraken. Laatstgenoemde elpee uit 1988 was het artistieke resultaat van jouw verhuizing van Brussel naar Sint-Martens-Latem. Ondertussen woon je al jaren in Hansbeke. Mis je daar niet de inspiratie die Brussel jou heeft gegeven voor jouw liedjes? Ook Latem en Hansbeke hebben me geïnspireerd, denk maar aan Café De Reisduif, een café in Hansbeke waar ik vaste gast werd. Maar Brussel heeft me inderdaad inspiratie gegeven voor veel van mijn liedjes, en zal altijd de stad blijven ‘die mij omarmt en verwarmt als vroeger’, zoals ik in Brussel zing. Wanneer ik vanuit mijn huidige woonplaats in Oost-Vlaanderen ‘de Tet van Koekelberg’ in het vizier krijg, voelt dat dan ook telkens als thuiskomen. Tegelijkertijd ben ik niet blind voor wat er vandaag in de hoofdstad fout loopt. Ik erger me bijvoorbeeld mateloos aan de slecht onderhouden straten en het slechte beheer van een aantal wijken. Ik heb ook de indruk dat Brussel vaak niet goed naar zijn bevolking luistert. Zo is de voetgangerszone een goed idee, maar de uitvoering ervan houdt onvoldoende rekening met de wensen van de bewoners. De stad heeft nood aan vernieuwing, maar dat gaat allemaal zo traag. Je bent al jaren voorzitter van be.brusseleir, nu Brusseleir! Waarom heb je je daarvoor geëngageerd? Toen ik die vraag kreeg, heb ik meteen

l l

BOp magazine

ja gezegd. Ik vind het belangrijk om blijvend aandacht te besteden aan het Brussels dialect, en be.brusseleir - sinds begin dit jaar dus Brusseleir! - is daarvoor een uitstekend kanaal. Voor mijn voorzitterschap had ik trouwens al concerten georganiseerd voor de vzw. In het bestuur zitten we nu met mensen vanuit diverse achtergronden, zoals radio-icoon Jan Hautekiet en VUB-rector Caroline Pauwels, die allen op een of andere manier te maken hebben met de hoofdstad. Daardoor zitten we op dezelfde lijn en is er veel respect voor mekaar. Stuk voor stuk omarmen we het Brusselse dialect en erfgoed. Je hebt je in het verleden ook sterk ingezet voor ZaMu, dat ijverde voor een volwaardig artiestenstatuut. Hoe belangrijk was dat voor jou? In 1992 heb ik samen met collega’s als Jan Leyers en Koen Wauters ZaMu opgericht, een belangenvereniging voor Zangers en Muzikanten. Het hoofddoel was de verbetering van het statuut van

november - december 2021

de Belgische artiesten, want het toenmalige statuut was vooral gericht op karakterdanseressen en cabaretartiesten. Het stelde dat organisatoren contractueel de sociale bijdragen moesten betalen voor eenmalige vertoningen, een regel die in contracten consequent geschrapt of weggelaten werd. De overheid belastte wel de inkomsten van de artiesten, maar bekommerde zich niet om hun sociale rechten. Ik begon toen aan een calvarietocht door de instellingen. Uiteindelijk wees toenmalig minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke een lid van zijn kabinet aan om samen in een werkgroep het artiestenstatuut vorm te geven. Zo kwam er in 2003 een - weliswaar onvolledig - statuut voor zangers, muzikanten, dansers, acteurs ... tot stand. Ik vond het zeer belangrijk om hiervoor mijn nek uit te steken, en ben fier op het behaalde resultaat. Jammer genoeg voelde sindsdien niemand zich geroepen om dit statuut verder uit te werken. Toen Frank Vandenbroucke vorig jaar terugkeerde in de regering, heeft hij muzikant Tom Kestens aangeworven om de herziening van het statuut voor te bereiden. Ik hoop dat dit zal leiden tot een (nog) beter statuut. Daarnaast lag je ook aan de basis van belangrijke hervormingen bij Sabam. Wat hielden die in? En heeft dat werk jouw muzikale carrière niet gehinderd? Het is zeker zo dat mijn werk bij Sabam niet altijd werd gewaardeerd door een aantal bobo’s uit de muziekindustrie, maar dat is dan maar zo. Ik heb aan die strijd tegen de oude garde overigens mijn chronische rugpijn overgehouden, waardoor ik vijf jaar geleden mijn ontslag als voorzitter heb gegeven. Het was een zeer arbeidsintensieve periode, die wel eens heeft gewogen op mijn muzikale activiteiten, maar ik kan met trots terugblik- 

l  ken op het behaalde resultaat. Toen ik in 2007 afgevaardigd bestuurder werd, ontdekte ik meteen dat er grote onregelmatigheden bestonden bij de landelijke agentschappen, een soort baronieën die Sabam lokaal vertegenwoordigden. Die agentschappen werden daarop overgeheveld naar de zetel in Brussel. Op die wijze gebeurden de inningen op een correcte manier. Ik zorgde ervoor dat jonge artiesten kunnen optreden op kleine locaties, en dat organisatoren door het beperkte publiek geen sociale lasten hoeven te betalen. Naast jouw engagementen voor ZaMu en Sabam, heb je zelf ook een aantal geëngageerde liedjes gemaakt: Iets om in te geloven, Soms, Lampedusa, Fatima … En er was ook jouw ambassadeurschap bij het Lilianefonds, de Voedselbank, Vredeseilanden (nu Rikolto), het Rode Kruis. Vind je het niet jammer dat dit aspect van jouw carrière wat onderbelicht is gebleven? Ik heb het altijd belangrijk gevonden om een aantal goede doelen te ondersteunen, maar enkel en alleen om die organisaties te helpen meer bekendheid en financiële middelen te krijgen. Mijn persoon was daarbij slechts een middel en zeker geen doel. Ik heb ook meermaals gezongen op benefietoptredens - zo is De hemel vol sterren geschreven na een feest ten voordele van de mensen van Cambodja - en betogingen. Daarnaast heb ik inderdaad een aantal liedjes gemaakt waarin ik mijn engagement niet onder stoelen of banken steek. De meesten ervan zijn wel minder bekend bij het grote publiek, maar Ik blijf er volledig achter staan. Fatima zing ik wel niet meer, nadat Filip Dewinter in de laatste strofe volkomen ten onrechte zijn rechtse clichés bevestigd zag dat vrouwen worden uitgehuwelijkt en terug naar hun eigen land moeten.

In de biografie Zingen tot morgenvroeg van Manu Adriaens uit 1994 koos je voor deze top drie uit jouw werk: Ik wil de wereld zien, Bar Tropical en Spelers en drinkers. Is dat een keuze waar je vandaag nog achter staat? Uiteraard zijn en blijven al mijn liedjes mijn kinderen, en is het eigenlijk onmogelijk om daaruit een keuze te maken. Maar ik vind dit nog steeds een keuze waarin ik me kan vinden. Soms is het wel opmerkelijk dat een lied of een album waarvan je zelf zeer veel verwacht om een onbekende reden niet aanslaat bij het grote publiek. Zo had ik bijvoorbeeld verwacht dat Café der blije harten een grote hit zou worden, maar het werd een flop. En ook Tussen een glimlach en een traan, de cd uit 2016 die ik een van mijn beste ooit vind, bleek geen succes te zijn. Je hebt al vaak gezegd dat je nergens spijt over hebt, en dat littekens deel uitmaken van jouw leven. Denk je daar op jouw zeventigste ook nog altijd zo over? Corona heeft me wel de tijd geboden om daarover te reflecteren, en stil te staan bij wat voorbij is. Uiteraard heb ik mijn leven kansen laten liggen - de mislukte doorbraak in Frankrijk is waarschijnlijk het meest bekende voorbeeld - maar ook mislukkingen horen nu eenmaal bij het leven. Je betaalt daar dan wel een prijs voor, maar dat is niet altijd negatief, omdat je er lessen kunt uit trekken. Hoe ouder je wordt, hoe meer littekens je krijgt, maar daar moet je mee verder. Achteraf bekeken is het natuurlijk altijd makkelijk praten over wat je misschien anders had moeten doen, maar op het moment zelf maak je nu eenmaal keuzes, die je overigens vaak niet helemaal in de hand hebt. Dus spijt heb ik nog altijd niet, ik kijk tevreden terug op wat ik in mijn leven heb gerealiseerd. Daarbij hoop ik dat mijn liedjes en optredens mensen geraakt en ontroerd hebben, en dat er ook enkele liedjes zullen blijven hangen en de tand des tijds doorstaan. Naar aanleiding van jouw zeventigste verjaardag heb je Mooie dagen gepubliceerd, jouw biografie. Hoe is dat boek tot stand gekomen en wat is daarvan de bedoeling? Tijdens de lockdown heb ik aan mijn werktafel in Hansbeke talrijke gesprekken gehad met journalist en auteur Karel Michiels. De neerslag daarvan hebben we

l l

Het

i n t e r vi e w

samengebracht in dit boek. De rode draad zijn de meer dan vierhonderd liedjes die ik heb geschreven, want die geven een reflectie op mijn leven en werk. In twintig hoofdstukken wordt stilgestaan bij de vele mooie dagen uit mijn carrière, maar ook de moeilijke periodes worden niet uit de weg gegaan. Het is de bedoeling een volledig en eerlijk overzicht te geven van mijn loopbaan, gekruid met een schat aan anekdotes en herinneringen. Een van die herinneringen heeft trouwens te maken met het Zaterdagplein, waar het BOp gevestigd is. In een gebouw waar vooral hoeren en souteneurs woonden, bevond zich het appartement van Willy Albimoor, de legendarische arrangeur, pianist en studiomuzikant. Iedere dinsdag liet ik hem mijn nieuwe liedjes horen, die hij dan verbeterde en aanvulde. Zijn intro’s en arrangementen voor mijn eerste lp in 1970 zorgden ervoor dat het bijna een bigbandplaat werd. Van 1970 naar de toekomst: wat brengen de komende jaren voor Johan Verminnen? Blijf je Zingen tot morgenvroeg, zoals de titel van een van jouw liedjes luidt? Ik heb ondertussen opnieuw een aantal concerten kunnen geven, en in het kader van mijn zeventigste verjaardag loopt er momenteel een uitgebreide tournee, die op zondag 26 juni 2022 eindigt in de AB. Ik vind het zeer prettig om na de lange inactiviteit door corona weer met mijn groep voor een levend publiek te kunnen optreden, en merk dat ik het nog altijd met veel plezier en goesting doe. Ik ga dus zeker nog een tijdje door met zingen, en hoop opnieuw belangrijk te worden. Er is nu ook de vierdelige cd-box met 70 liedjes, maar daarnaast sluit ik zeker niet uit dat er in de toekomst nog nieuw werk op komst is. En daarna ga ik vissen, de titel van mijn cd uit 2019, moet dus zeker niet letterlijk geïnterpreteerd worden (lacht). n Tekst: Luc De Munck Foto’s: Claudine Dewettinck, Driss Boushaba en archief Luc De Munck

november - december 2021

Johan VERMINNEN, Mooie dagen, Houtekiet, Antwerpen/Amsterdam, 2021, 205 pagina’s, 24,99 euro. BOp magazine

l l l

Gemeenschapscentrum

in de kijker

l l l

Geen last (meer) van een Calimerocomplex D

at GC in onze naam voor gemeenschapscentrum staat weet iedereen ondertussen. En dat de grote opdracht van een gemeenschapscentrum bestaat in gemeenschapsvorming weten velen onder u allicht ook. Ook al stelt iedereen zich daar misschien iets anders bij voor. Maar over welke gemeenschap die moet gevormd worden gaat dat dan in Sint-Joost? GC Ten Noey kiest resoluut voor de lokale gemeenschap, alle bewoners van een gebied rond het centrum, ongeacht taal, herkomst, cultuur of overtuiging. Dat we een centrum zijn op initiatief van de VGC, waar het Nederlands dus de voertaal is, verbergen we niet. Maar nog minder verbergen we onze openheid naar werkelijk iedereen in de buurt. Op de vraag: “C’est quoi un gemeenschapscentrum?” krijgt men steevast het antwoord: “C’est un centre de la communauté locale” en dus niet: “C’est un centre communautaire.”

Ten Noey ? Nu begeef ik me op glad ijs, want ik heb het ook maar van horen zeggen. Maar dan wel van iemand die het kan weten: Jos Laporte, meer dan een degelijk autodidact historicus, met als specialisatie Sint-Joost-ten-Node. Maar de vraag is dus: wat betekent Ten Noey? Eigenlijk is het een verbastering van Ten Node!

l l

BOp magazine

Of van Ten Nude, zoals de gelijknamige school een beetje hogerop, net op 1000 Brussel (waarover straks meer). Het betekent zoveel als: in het moeras, of in de drassige weides. Met heel veel moeite kan je je misschien voorstellen hoe het gebied van het huidige Sint-Joost-ten-Node er enkele eeuwen geleden uitzag. De dichter Houwaert (naar wie het goed verborgen driehoekige dorpspleintje is genoemd) beschreef het als een bucolisch, paradijselijk landschap waardoorheen de Maalbeek meanderde, wat voor drassige beemden zorgde. Vanuit de stad Brussel vertrok er een steenweg richting Leuven. En op het kruispunt van steenweg en Maalbeek werd een kapelletje opgericht ter ere van, juist, de heilige Joost. En wat was dat nu van die Ten Nudeschool die niet in Sint-Joost ligt, maar in 1000 Brussel? Heel wat inwoners van NoordOost Brussel (waarvan “de squares” wereldfaam genieten) zijn er zich niet van bewust dat deze grond oorspronkelijk bij

november - december 2021

Sint-Joost-ten-Node hoorde. Sinds halfweg de 19de eeuw knabbelde Brussel-stad grond weg van Sint-Joost voor de aanleg van de voorstedelijke Leopoldwijk. Zo ook de grond waarop nu de school en ook JC Aximax gelegen zijn. Maar wij van Ten Noey beschouwen het nog steeds als ons werkgebied. Dat houdt immers niet op aan een administratieve grens.

De fundamenten Los van deze historische grondvesten verankert Ten Noey zich ook stevig in het heden. Het team (8 mensen) zoekt samen met de Raad van bestuur (tegenwoordig moeten we van bestuursorgaan spreken, maar dat klinkt zo chirurgisch …) en een ploeg vrijwilligers naar een gepaste manier om anno de jaren ‘20 van de 21ste eeuw te reageren op de omgeving. En om niet weg en weer te waaien op de wind en waan van de dag is het goed enkele ankerpunten te hebben waar je met 

Eerlijk? Dit vind ik zelf de moeilijkste uitdaging die we onszelf opleggen.

maar zal deel uitmaken van de Brusselse smeltkroes. Geen kunst- of cultuuruiting zal nog hoger ingeschat kunnen worden dan een andere. Geen leeftijdscategorie zal nog het zeggenschap over de samenleving kunnen opeisen. Geen stereotiep beeld van gender of culturele herkomst zal overeind blijven.

Niet alleen De aandachtige lezer kan er zich al een beeld van vormen dat Ten Noey niet in haar eentje opereert in Sint-Joost-tenNode. We zijn grote fan van het decreet op het lokaal cultuurbeleid (een uitvinding van Bert Anciaux toen hij minister van Cultuur was). Zonder op de details in te gaan, houdt dit decreet in dat het gemeentebestuur van Vlaamse en Brusselse gemeentes gestimuleerd wordt om alle Nederlandstalige culturele spelers binnen de gemeente te laten samenwerken. Dat klinkt heel evident, maar is het niet. In Brussel liep en loopt de spanning tussen gemeentelijk Nederlandstalige initiatief en lokaal initiatief van de VGC (de gemeenschapscentra dus) vaak hoog op. Sinds de laatste gemeenteraadsverkiezingen loopt het op dat vlak wel lekker in Sint-Joost. Zowel de schepen, Lydia Desloover, als het bestuur van Ten Noey leggen een grote wederzijdse openheid aan de dag en trekken aan hetzelfde zeel. Dat plus een goede verstandhouding op het terrein tussen de beroepskrachten zorgt voor een frisse dynamiek. (Gemeentelijke) Bib Joske, (Gemeentelijke) Brede School Sint-Joost, (VGC) Ten Noey en de Gemeentelijke Dienst Nederlandstalige Aangelegenheden hebben de neus in dezelfde richting.

foto © Simon Blackley

Rubriek

Dus staat Ten Noey, met vallen en opstaan, open voor nieuwe vormen van bestuur en medezeggenschap. En voortdurend stellen we onze zekerheden ter discussie. Niet om in twijfel te vervallen maar om mee te evolueren met de omgeving. En voortdurend zoeken we naar nieuwe vormen in het aanbod: van klassieke cursusreeksen tot projecten op locatie (om te voelen hoe het hart van de wijk daar klopt). Er gaat geen dag voorbij zonder ontmoetingen (!) in het Frans, Spaans, Arabisch of Turks. Geen dag zonder uitnodiging om samen aan een betere lokale samenleving te werken.

foto © olivier auverlau

 enige flexibiliteit aan vasthangt. Het vertrekpunt van de hele werking is ontmoeting. Geen sociaal-cultureel werk zonder ontmoeting tussen minstens twee mensen. En die kan vele vormen aannemen. Ze gaat wat ons betreft letterlijk van dag zeggen op straat tegen iedereen die we tegenkomen (ontmoeten) tot huisbezoeken bij mensen die we al een tijdje niet meer hoorden of zagen. En natuurlijk zijn er ook de feestjes en recepties, post-corona belangrijker en geliefder dan ooit. Een tweede belangrijke lijn in de werking is: werken met en voor ‘Nederlandslustigen’. Dit is een term bedacht door de huidige voorzitter van de vzw, Patrick Moyersoen. Het is een neologisme dat het ondertussen tot het Vlaams Parlement heeft geschopt bij een hoorzitting over het taalbeleid in Brussel. Ten Noey werkt met iedereen die zin heeft (lust heeft) in het Nederlands, jong of oud. En dat zijn er heel veel: anderstalige volwassenen met kinderen in het Nederlandstalig onderwijs, expats die aansluiting zoeken bij het veeltalige culturele leven in Brussel, de laaggeschoolde die zijn kansen op de arbeidsmarkt wil vergroten … Verder voeren we het principe van coproductie en mede-eigenaarschap hoog in het vaandel. Hiermee bedoelen we dat Ten Noey niet de eigendom is van team Ten Noey, noch van de Raad van bestuur. Ten Noey is het bezit van de hele lokale gemeenschap en kan dus door die gemeenschap ingeschakeld worden om tegemoet te komen aan noden en behoeften uit die gemeenschap. Maar dan rekenen we ook op inzet en samenwerking vanuit die omgeving. Zelden zet Ten Noey iets volledig op eigen houtje op het programma. Meestal is er wel een voorzet vanuit de omgeving, zo niet is het de finale kopbal op doel (op voorzet van Ten Noey). En tenslotte vinden we het onze opdracht om in onze werking het verschil tussen individuen, gemeenschappen, seksen … te overbruggen. Hoe kunnen we generaties, taalgemeenschappen, rijk en arm met elkaar in contact brengen?

l l

foto © Simon Blackley

De barst en de voegen Ten Noey voert een rijk, Vlaams verleden met haar mee. Tegelijk speelt ze volop met de elementen uit het heden. En belangrijker nog: Ten Noey is zich aan het opmaken voor de toekomst. Hoe die er precies zal uitzien weet niemand. Maar toch een poging. En daarbij bedienen we ons van de overtuiging dat het kleine, kosmopolitische en beetje bohémien Sint-Joost model staat voor hoe de toekomst van Brussel er zal uitzien. Geen enkele culturele taalgemeenschap kan nog de dominantie claimen,

Het is prettig dat dat kleine huis verscholen achter een wilde wingerd in die donkere Gemeentestraat stilaan uit zijn voegen aan het barsten is en dat het er een komen en gaan is van rijk, arm, donker- en lichtgekleurd, hip, sjofel, talig, speels en stoer. We hebben zin in wat volgt. Misschien volg jij ook.

november - december 2021

n Tekst: Pol Vervaeke BOp magazine

l l l

Dagkalender 1

november

2021

Dinsdag 2 november l Nordic Walking Woensdag 3 november l Voordracht meertaligheid – deel 3 Donderdag 4 november l Proeven van Klassieke muziek l Yoga 2 Vrijdag 5 november l Koffiecontact: hoe gaat het met jou? l Schrijfatelier Ukkel Maandag 8 november l Aquagym l Hablemos avanzado & intermedio l Improvisatietheater l Qigong l Schrijfatelier BOp l Seniorengym l Tai Chi 24 vormen l Topics & Practice l Turnen 50+ l Zwemmen en watergewenning Dinsdag 9 november l Badminton l Eksteroog l Hablemos debutantes l Parla Italiano 4 l Ritmisch bewegen l Speels boksen l Tai Chi l Tentoonstelling David Hockney l Weduwen en Weduwnaars Woensdag 10 november l Conditiegym l Hedendaagse dans l Jazz binnenstebuiten l Mindful stretchen l Senioretics l Turnen 50+ Vrijdag 12 november l Sport je fit l Sportieve wandeling Dinsdag 16 november l Badminton l Hablemos debutantes l Nordic walking l Parla Italiano 4 l Speels boksen l Tai Chi Gold l Wandeling ‘BOp is solidair’ Woensdag 17 november l Conditiegym l Intergenerationele crea-workshop voor ‘BOp is solidair’

l l

BOp magazine

tot

j a n ua r i

2022

l l l

l Mindful stretchen l Poëziecafé (in Muntpunt) l Senioretics l Turnen 50+

l Pilates l Practical English l Qigong l Yoga1

Donderdag 18 november l Conditiegym l Creatieve Tai Chi l Dance fitness l Fit en fel l Fotoclub Metaforo l Pilates l Practical English l Qigong l Yoga 1 & 2

Vrijdag 26 november l Aquarelatelier l Sport je fit l Sportieve wandeling l Voordracht Paul Van Ostaijen

Vrijdag 19 november l Infosessie reumatische aandoeningen l Repetitie BOcantus l Sport je fit l Sportieve wandeling l Wandeling ‘BOp is solidair’ Maandag 22 november l Aquagym l Hablemos avanzado & intermedio l Qigong l Seniorengym l Tai Chi 24 vormen l Topics & Practice l Turnen 50+ l Zwemmen Dinsdag 23 november l Badminton l Eksteroog l Hablemos debutantes l Leeslamp Muntpunt l Parla Italiano 4 l Ritmisch bewegen l Speels boksen l Tai Chi Gold l Tentoonstelling Louis De Funès Woensdag 24 november l Conditiegym l Hedendaagse dans l Lezing ‘Laken 100 jaar bij stad Brussel’ l Meditatief bewegen l Mindful stretchen l Senioretics l Turnen 50+ l Wandeling ‘BOp is solidair’ Donderdag 25 november l Conditiegym l Creatieve Tai Chi l Dance fitness l Filmclub Metaforo l Fit en fel

november - december 2021

Maandag 29 november l Aquagym l Hablemos avanzado & intermedio l Qigong l Schrijfatelier BOp l Seniorengym l Tai Chi 24 vormen l Topics & Practice l Turnen 50+ l Zwemmen Dinsdag 30 november l Badminton l Hablemos debutantes l Nordic walking l Parla Italiano 4 l Speels boksen l Tai Chi Gold Woensdag 1 december l Conditiegym l Jazz binnenstebuiten l Mindful stretchen l Senioretics l Turnen 50+ l Workshop Digisenior - vrijwilligers Donderdag 2 december l BOp is solidair l Conditiegym l Creatieve Tai Chi l Fit en fel l Pilates l Qigong l Yoga 2 Vrijdag 3 december l Sport je fit l Sportieve wandeling Zondag 5 december l Concert Bozar Maandag 6 december l Aquagym l Hablemos avanzado & intermedio l Koffiecontact: hoe gaat het met jou? l Qigong l Seniorengym l Tai Chi 24 vormen

l l Topics & Practice l Turnen 50+ l Zwemmen Dinsdag 7 december l Badminton l Hablemos debutantes l Parla Italiano 4 l Proeven van klassieke muziek l Ritmisch bewegen l Speels boksen l Tai Chi Gold l Tentoonstelling David Hockney Woensdag 8 december l Conditiegym l Expo ‘Warhol tot Panamarenko’ l Hedendaagse dans l Leeslamp Oudergem l Mindful stretchen l Senioretics l Turnen 50+ l Workshop Digisenior - vrijwilligers Donderdag 9 december l Conditiegym l Creatieve Tai Chi l Dance fitness l Fit en fel l Fotoclub Metaforo l Meditatief bewegen l Pilates l Praatcafé dementie l Practical English l Qigong l Yoga1 Vrijdag 10 december l Lezing Vlaamse Primitieven l Proeven van Klassieke muziek l Repetitie BOcantus l Sport je fit l Sportieve wandeling Maandag 13 december l Aquagym l Hablemos avanzado & intermedio l Qigong l Seniorengym l Tai Chi 24 vormen l Topics & Practice l Turnen 50+ l Zwemmen Dinsdag 14 december l Badminton l Eksteroog l Hablemos debutantes l Jazz binnenstebuiten l Nordic walking l Parla Italiano 4 l Speels boksen

l l

Dagkalender 1

november

l Tai Chi Gold l Weduwen en Weduwnaars Woensdag 15 december l Conditiegym l Mindful stretchen l Poëziecafé l Senioretics l Turnen 50+ Donderdag 16 december l Conditiegym l Creatieve Tai Chi l Dance fitness l Fit en fel l Fotoclub Metaforo l Pilates l Practical English l Qigong l Tentoonstelling ‘Sporen van moderniteit’ l Yoga 1 & 2 Vrijdag 17 december l Aquarelatelier l Lezing Vlaamse Primitieven l Repetitie BOcantus l Sport je fit l Sportieve wandeling Maandag 20 december l Aquagym l Hablemos avanzado & intermedio l Qigong l Schrijfatelier BOp l Seniorengym l Tai Chi 24 vormen l Topics & Practice l Turnen 50+ l Vernissage Tentoonstelling Chain Art l Zwemmen Dinsdag 21 december l Badminton l Hablemos debutantes l Kerstoptreden BOcantus l Leeslamp Muntpunt l Parla Italiano 4 l Ritmisch bewegen l Speels boksen l Tai Chi Gold Woensdag 22 december l Conditiegym l Hedendaagse dans l Mindful stretchen l Senioretics l Turnen 50+

2021

tot

j a n ua r i

2022

l Creatieve Tai Chi l Dance fitness l Fit en fel l Meditatief bewegen l Pilates l Practical English l Qigong l Yoga1 Vrijdag 24 december l Sport je fit l Sportieve wandeling Dinsdag 28 december l Eksteroog Zondag 9 januari l Concert Bozar Maandag 10 januari l Aquagym l Hablemos avanzado & intermedio l Qigong l Seniorengym l Tai Chi 24 vormen l Topics & Practice l Turnen 50+ l Zwemmen Dinsdag 11 januari l Badminton l Eksteroog l Hablemos debutantes l Parla Italiano 4 l Speels boksen l Tai Chi Gold Woensdag 12 januari l Conditiegym l Jazz binnenstebuiten l Mindful stretchen l Senioretics l Turnen 50+ Donderdag 13 januari l Conditiegym l Creatieve Tai Chi l Dance fitness l Fit en fel l Fotoclub Metaforo l Pilates l Practical English l Qigong l Yoga 1 & 2 Vrijdag 14 januari l Schrijfatelier Ukkel l Sport je fit l Sportieve wandeling

Donderdag 23 december l Conditiegym november - december 2021

BOp magazine

l l l

BO p - i n f o

l l l

HOE VEILIG DEELNEMEN AAN DE ACTIVITEITEN VAN HET BOp ?

inds 15 oktober moet je in het Brussels Gewest het Covid Safe Ticket (CST) tonen bij je bezoek aan de horeca, cultuurevenementen, sportzalen enz. Dit vanaf 50 deelnemers, maar bij minder deelnemers mag het ook. Daarom heeft het BOp beslist om het CST te gebruiken voor onze activiteiten binnenshuis. Dat betekent dat je in volle vrijheid kan deelnemen, zonder mondkapje en afstand. Ook het aantal deelnemers is niet meer beperkt, zodat er meer mensen kunnen deelnemen. Met een CST bewijs dat je minstens al twee weken volledig gevaccineerd bent, of recent negatief getest werd, of dat je het voorbije jaar al besmet bent geweest met het coronavirus (via een herstelcertificaat). Let wel. Het CST geldt enkel voor de zaal/het lokaal waarbinnen de activiteit zich afspeelt. Wij controleren je – via de QR-code op je telefoon of op papier – aan de ingang van het lokaal of de zaal. Voor verplaatsingen in het gebouw van het BOp dien je wel nog je mondkapje te dragen en de basisregels te respecteren die we hiernaast nog even opsommen. Dat betekent ook dat iedereen welkom is in het BOp: voor informatie, een babbel enz. We zijn en blijven een open huis.

l Het basisprincipe is en blijft dat je deelneemt op eigen verantwoordelijkheid. Hierover lees je alles in het charter van het Agentschap Zorg en Gezondheid. l Bij enige twijfel over je gezondheid: blijf thuis en contacteer de huisarts. l Verder gelden de gekende maatregelen van basishygiëne, afstand houden, mondmasker … en blijven we de instructies van de – lokale – overheden opvolgen. l Geniet van onze activiteiten in alle veiligheid, zodat we met zijn allen gezond blijven. Je laten vaccineren helpt daarbij zeker. Wij zijn ervan overtuigd dat we met het gebruik van het CST een grote stap vooruitzetten naar een zo ‘normaal’ mogelijk leven. Meer informatie over CST vind je op https://coronavirus. brussels/nl/covid-safe-ticket-brussels/. Uiteraard kan je ook bij ons terecht voor hulp of meer informatie.

Inschrijven via de website ? Zo eenvoudig ! 1. Surf naar www.bop.brussels. 2. Ga naar activiteiten en klik op de gewenste rubriek: concerten, tentoonstellingen …

3. Bv. Lezingen: je krijgt een overzicht van de verschillende lezingen die we organiseren (afb. 1). 4. Klik op het gewenste lezing: bv. JAZZ 01/12/2021: TOOTS & FRIENDS. Nu krijg je een omschrijving en alle praktische informatie te zien. 5. Klik op de groene knop inschrijven (afb. 2). 6. Vul minstens je naam, voornaam en e-mail in. Geef het juiste aantal personen tegen het correcte tarief in en vink het vakje ‘ik ben geen robot’ aan. Soms krijg je dan enkele foto’s te zien, waarbij je gevraagd wordt alle etalages of verkeersborden of andere items aan te vinken. Dit is een test die bewijst dat je geen (spam)robot bent. Als je dit goed doorlopen hebt, kan je daaronder op de knop inschrijven klikken (afb. 3).

7. Nu krijg je op je scherm alle details van je inschrijving te zien. In je mailbox ontvang je een inschrijvingsbevestiging: als je die niet ontvangen hebt, dan ben je NIET ingeschreven! Neem dan zeker contact op met het onthaal. 8. Er is een extra voordeel om in te schrijven via onze website. Twee dagen voor aanvang van de activiteit waarvoor je ingeschreven bent, ontvang je een herinneringsmail. Handig om je afspraak niet te vergeten! 9. Inschrijven kan ook door te klikken op een gewenste dag in de maandagenda of door te klikken op een ‘activiteit in de kijker’. Daarna verloopt het zoals hierboven beschreven. En bovendien zal het onthaal je dankbaar zijn. Het is voor hen een administratieve last minder en zo hebben ze meer tijd om je te ontvangen en verder te helpen!

l l BOp magazine

november - december 2021

l l

Kalender 1

CURSUS AQUARELATELIER In deze cursus leer je de nodige vaardigheden van het aquarelleren aan. Zowel beginners als gevorderden zijn welkom. Je kan je helaas niet meer inschrijven, maar je kan je wel vrijblijvend als geïnteresseerde aanmelden voor de lessen van het voorjaar 2022. Begeleiding Lucienne Nijsters.

Telkens op vrijdagvoormiddag van 9.30 tot 12 uur in het BOp. Bijdrage voor een reeks van 4 lessen: 60 euro, met BOp-kaart 44 euro, koffie of frisdrank inbegrepen. Code 43050. DIGISENIOR In het kader van deze cursus bieden we twee workshops aan, voor kandidaat-vrijwilligers voor de digitale permanentie van het BOp. Meer hierover lees je op pagina’s 30 en 31. Op woensdag 1 en 8 december, telkens van 14 tot 16 uur. Gratis, op inschrijving. FOTOCLUB EN FILMCLUB METAFORO Zowel de fotoclub als de filmclub van het BOp, geleid door Leo Jo Estercam, zijn geschikt voor beginners én gevorderden. Volgende bijeenkomsten Fotoclub: 18 november (sportfotografie voorstellen en bespreken), 9 december (herfstfoto’s voorstellen en bespreken) en 16 december (flora-foto’s voorstellen en bespreken). Volgende bijeenkomst Filmclub: 25 november (voorstelling van afgewerkte film). Telkens op donderdagnamiddag van 14 tot 16 uur in het BOp. Bijdrage per workshop: 4 euro, met BOp-kaart of Paspartoe-kansentarief 2 euro, tegen omruiling van 15 Paspartoepunten gratis. Code Fotoclub: 43051 + datum. Code Filmclub: 42202 + datum. JAZZ BINNENSTEBUITEN Jazz is een fascinerende muziekvorm van de zwarte mensen uit de Verenigde Staten, ontstaan eind 19de eeuw en wereldwijd bekend vanaf de jaren dertig van de 20ste eeuw. Voordrachtgever is professor Piet van de Craen, lid van de Antwerpse jazzclub. Dit najaar gaat de nieuwe reeks over ‘Groten van de hedendaagse jazzmuziek en naar wie ze opkijken’. Van 14 tot 16 uur in het BOp. Inclusief een syllabus en koffie. Bijdrage voordracht: 6 euro, met BOp-kaart 5 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro, mits omruiling van 15 Paspartoepunten gratis. Code 41725 + datum.

november

2021

tot

j a n ua r i

2022

l Woensdag 10 november: Cécile McLorin Salvant. Zangeres Cécile McLorin Salvant verschijnt in 2010 op het voorplan en veroorzaakt een schok. Plots verschijnt als een donderslag bij heldere hemel een briljante, heldere, technisch zuivere stem die de jazzwereld stormenderhand verovert. Zulke stem verschijnt maar een keer op een generatie, riep Wynton Marsalis uit. Elf jaar later staat Cécile aan de top van het jazzgebeuren en toert ze de wereld met het trio van pianist Aaron Diehl, of met solopianist Sullivan Fortner. Haar stem haalt moeiteloos uit van laag naar hoog en haar gevoel voor esthetiek is mateloos. Ze is erg kunstzinnig, ontwerpt zowel haar eigen schoenen als cd-hoezen en voert zowel klassieke nummers uit als eigen creaties. Met Cécile herontdekt de jazzwereld grote voorgangers, zoals Billie Holiday, Ella Fitzgerald maar ook Bessie Smith, Ethel Waters en andere vergeten blueszangeressen die het herbeluisteren meer dan waard zijn. Op de talrijke beelden is haar carrière naadloos te volgen. Wie van zang en mooie stemmen houdt, is hier aan het juiste adres. l Woensdag 1 december: Toots & friends. In 2022 zou Toots Thielemans 100 jaar geworden zijn en de festiviteiten hierrond worden nu al volop aangekondigd. Hoe een knaap uit de Marollen de wereld verovert, is al vaak verteld, maar in dit programma gaat de aandacht uit naar de grote muzikanten die hij bewonderde en/of met wie hij samen speelde. Zo komen we bij Ray Bryant, Charlie Parker, Louis Armstrong, Duke Ellington, Benny Goodman en talrijke anderen terecht die het programma boeiend en afwisselend maken. Toots’ adresboekje was legendarisch en vaak, terwijl hij met iemand anders aan het praten was, belde hij gewoon een of andere jazzmuzikant op om te vragen hoe het hem ging. Zo spontaan was Toots. Natuurlijk komt Toots zelf aan het woord en wel op gitaar en harmonica. Ook laten we enkele andere gitaristen en harmonicaspelers horen, want vergelijken is een bron van kennis. Het BOp en Brussel brengen zo een hommage aan de bekendste jazzmuzikant uit zijn contreien. Beter wordt het niet.

l Dinsdag 14 december: Jazztronomie … om duimen en vingers van af te likken! Om dit jaar in schoonheid te eindigen biedt het BOp een speciale editie aan van Jazz Binnenstebuiten. Genieten van heerlijke jazzmuziek en daarbij proeven van een typisch gerecht of versnapering uit de streek waar jazz zijn oorsprong kent. Dat heet inderdaad ‘Jazztronomie’. Het BOp zorgt samen met Piet Van de Craen voor een echte verwennerij waar we letterlijk en figuurlijk duimen en vingers van af kunnen likken. Muziek van de scheppers van de jazz uit het New Orleans van vandaag en elders terwijl we een traditioneel jazzgerecht degusteren,

november - december 2021

BOp magazine

l l l

Kalender 1

november

2021

tot

j a n ua r i

namelijk het fameuze Red Beans and Rice naar een recept van trombonist ‘Kid’ Ory. Bovendien staat er een muzikale verrassing op het programma. Het trio Louis Kubben zorgt voor de muziek en begeleidt voor de gelegenheid zangeres Michelle Mildiner (lesgeefster Engels in het BOp). Een niet te missen evenement voor elke jazzliefhebber. Aanvang 12.15 uur, einde omstreeks 14 uur. Bijdrage (inclusief proeverij Red Beans and Rice, concertje, versnapering, koffie, iced tea of water): 13 euro, met BOp-kaart 11 euro, mits omruiling van 15 Paspartoepunten 8 euro, Paspartoekansentarief 2 euro. Code 41725 + 14 december. LEESLAMP In Muntpunt Maandelijks komen we bijeen om samen een boek te bespreken. In een ongedwongen sfeer kan je met je medelezers van gedachten wisselen over het betreffende boek. Leeslamp is een leesclub voor iedereen die overdag tijd heeft. Je hoeft niet de hele reeks bij te wonen. Ken je iemand die geïnteresseerd is om mee te praten over een van de boeken? Breng haar of hem gerust mee. Probeer bij voorkeur het boek te ontlenen bij je plaatselijke bibliotheek. Zo niet, kan je nog steeds terecht in Muntpunt. Dit zijn de boeken die we lezen en bespreken in het najaar:

l 23 november: Domein van licht - Yūko Tsushima. In de lente verhuist een jonge vrouw met haar tweejarige dochter naar een nieuw appartement in Tokio. Ze is net gescheiden en probeert haar werk te combineren met de zorg voor haar dochtertje. De grote ramen van het appartement laten veel licht door, en de vrouw voelt zich bevrijd. In de maanden die volgen verliest ze echter de controle over haar leven. Ze wankelt, zekerheden verdwijnen en twijfel neemt de overhand. Ze realiseert zich dat ze aan het veranderen is, maar durft niet onder ogen te zien wat er van haar wordt. ‘Domein van licht’ is een verontrustende, maar ook oogverblindend mooie roman. In twaalf korte en loepzuivere hoofdstukken weet Yūko Tsushima tot de kern te komen van verlies en verlangen. ‘Domein van licht’ verscheen voor het eerst in 1979, maar is recent herontdekt en maakt nu wereldwijd furore. (188 pagina’s). l 21 december: Het drielichamenprobleem - Cixin Liu. Het is 1967. Ye Wenjie moet toezien hoe de Rode Garde haar vader doodslaat tijdens de Chinese Culturele Revolutie. Deze moord zal niet alleen haar leven tekenen, maar ook de toekomst van de hele mensheid. Veertig jaar later wordt de nanotechnoloog Wang Miao gevraagd om een

l l

BOp magazine

november - december 2021

2022

l l l

geheimzinnige reeks van zelfmoorden onder wetenschappers te onderzoeken. Wangs onderzoek leidt hem naar een mysterieuze onlinegame en een virtuele wereld die wordt beheerst door de onvoorspelbare interactie tussen haar drie zonnen. Maar is die wereld alleen maar virtueel of bestaat zij misschien echt? Het drielichamenprobleem is het eerste, adembenemende deel van een trilogie over ruimte en tijd, en over het voortbestaan van de aarde, waarvan wereldwijd al meer dan tien miljoen exemplaren werden verkocht. Cixin Liu is de bekendste en succesvolste sciencefictionschrijver van China. (398 pagina’s). Op dinsdag van 14 tot 15.30 uur, eenmaal per maand. Plaats: Muntpunt, 5de verdieping. De boeken van Leeslamp vind je online, met cover en korte inhoud op www.muntpunt.be/bezoeken/agenda/leeslamp. Gratis deelname. Info: Bart Braeckevelt, tel. 02 210 04 75, bart.braeckevelt@bop.brussels. In Oudergem en Watermaal-Bosvoorde Samen met de bibliotheken van Watermaal-Bosvoorde (W-B) en Oudergem (O) hebben we een tweede leesclub opgericht. Het opzet is hetzelfde als Leeslamp in Muntpunt (zie hierboven). Op de volgende bijeenkomst in Oudergem (8 december) bespreken we De bijenhouder van Aleppo van Christy Lefteri. Noteer ook de nocturnes van de Brusselse bibliotheken op vrijdag 26 november vanaf 17 uur. Het programma van Oudergem en Watermaal-Bosvoorde vind je op de respectievelijke websites. De tweede woensdag van de maand, om de twee maanden. Afwisselend in de bibliotheek van Oudergem (O) en die van Watermaal-Bosvoorde (W-B). Telkens van 10 tot 12 uur. Volgende bijeenkomst op 8 december (O). Gratis deelname. Info: Bart Braeckevelt, tel. 02 210 04 75, bart.braeckevelt@bop. brussels. POËZIECAFÉ In samenwerking met De Markten en Muntpunt organiseert het BOp ook dit najaar een reeks van poëzienamiddagen. Voordrachtgever is Ivo Van Strijtem: dichter, vertaler, essayist, bloemlezer en leraar literaire creatie. “Poëzie moet uit haar boeken treden” beweert hij en die stelling maakt hij keer op keer waar. Het poëziecafé is net als Moeder Aarde: alles draait rond, alles keert terug. Of is het een mallemolen waarop de poëzieminnaars in het gezelschap van hun geliefde dichters graag een rondje meedraaien? ‘Verzen’, ‘versus’: alles keert terug. Zo ontmoeten we dit jaar opnieuw grote tenoren van de poëziegeschiedenis. Zoals altijd schenken wij ruime aandacht aan de Nederlandstalige poëzie en brengen we een (heel) oud en een (splinter)nieuw gedicht. Benieuwd of ze de confrontatie met elkaar aankunnen. Met de steun van Literatuur Vlaanderen.

l l

Kalender 1

Telkens op woensdagnamiddag van 14 tot 16 uur en op wisselende locaties. Bijdrage voordracht: 6 euro, met BOpkaart 5 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro, mits omruiling van 15 Paspartoepunten gratis. Inclusief syllabus en koffie. Code 44050. l Woensdag 17 november: De rivier van de poëzie blijft altijd stromen: hoogtepunten uit de klassieke Chinese poëzie. In het voorjaar ging al onze tijd naar de Japanse meesters van toen. Nu vestigen wij onze aandacht op hun Chinese evenknieën als daar zijn Li Bai, Bai Juyi en de al even onvergetelijke Du Fu. Ook de bijzondere dame Li Qingzhao verrast ons met haar ontroerende poëzie. We beginnen de lezing met Charles Ducal, onze nationale dichter van een paar jaar geleden. In het Literair Salon van Muntpunt, Munt 6, 1000 Brussel. l Woensdag 15 december: Tracht de verwonde wereld te bezingen. Over de Poolse Poëzie. Ondanks ‘de val van de Muur’ en het scheuren van het IJzeren Gordijn blijft de afstand tussen ons en de Oost-Europese poëzie al te groot. Toch hebben de Poolse dichters van wereldformaat Zbigniew Herbert, Tadeusz Różewicz, Czesław Miłosz, de onlangs overleden Adam Zagajewski, Wisława Szymborska en Anna Świrszczyńska een onmiskenbaar originele stem die ons zeker zal weten te boeien en die elk apart hun stempel hebben gedrukt op de wereldliteratuur. Dit onderwerp stond al in het voorjaar geprogrammeerd, maar komt nu echt aan bod. Gelukkig maar! De hoogst originele gedichten van Frans Kuipers geven we eerst alle aandacht. In het BOp. PROEVEN VAN KLASSIEKE MUZIEK Ook dit najaar en volgend voorjaar organiseert het BOp in samenwerking met De Markten en het Koninklijk Conservatorium Brussel (KCB) voordrachten rond klassieke muziek, gevolgd door een concert. Voordrachtgever is Dirk Baeten, leraar muziekgeschiedenis en specialist van Westerse klassieke muziek. Nieuw is dat we na de voordracht een broodje voorzien. Gevolgd door een concert van studenten van het Koninklijk Conservatorium, die klaar zijn voor het grote podium. Voor wie minder tijd heeft en/of in de buurt werkt, is er ook de mogelijkheid om enkel voor de lunch en het concert in te schrijven. Locatie: Spiegelzaal van De Markten, Graanmarkt 5, 1000 Brussel. Onthaal met koffie vanaf 9.45 uur, voordracht van 10 tot 11.45 uur (korte pauze inbegrepen). Broodjeslunch met koffie, thee of water van 11.55 tot 12.25 uur. Concert vanaf om 12.25 tot 13 uur. Deelname all-in: 16 euro, met BOp-kaart 14 euro, omruiling 15 Paspartoepunten 12 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Deelname enkel broodje en concert: 6 euro, met BOp-kaart 5 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Code: 41715. l Donderdag 4 november: Instrumentale muziek in de Westerse muziekgeschiedenis. In de overgang van Renaissance naar Barok (rond 1600) zien we dat op verschillende plaatsen in Europa naast vocale muziek, stilaan ook zelfstandige instrumentale muziek verschijnt. Denken we maar aan de Engelse luit- en virginaalcomponisten als Dowland en Byrd. Belangrijk is zeker de Venetiaanse school met Giovanni Gabrieli, die in werken als de ‘Canzones da sonar’ of de ‘Canzones da cantar’ duidelijk aangeeft dat het ene gespeeld en het andere gezongen wordt. Hieruit ontstaan in

november

2021

tot

j a n ua r i

2022

de loop van de 17de eeuw geleidelijk aan vormen en genres als suite, sonate, concerto en symfonie, die de basis vormen van de instrumentale muziek die we tot heden kennen, zoals de werken van Vivaldi, Mozart, Beethoven, Brahms en Bartók. In een tweede fase gaan we iets dieper in op de muziek van Johannes Brahms en krijgen we na de lezing het derde pianokwartet van Brahms in een uitvoering van studenten van het conservatorium.

Noteer alvast volgende datums: vrijdag 10 december, vrijdag 21 januari 2022, vrijdag 18 februari 2022, vrijdag 18 maart 2022. Geef je naam en contactgegevens door aan het onthaal van het BOp en dan bezorgen we je graag de detailfolder. THEATERIMPROVISATIE Een zesdelige cursus waar je aan de hand van oefeningen en spelopdrachten werkt aan spontaniteit, durf, vertrouwen, fantasie en speltechniek om zo theater te creëren vanuit het d niets. Je kan hierbij niets ‘verkeerd’ nuleerdoen, alles is mogelijk n a e G zolang je er zelf in gelooft. Lesgever: Prisca Heylbroeck. In samenwerking met OPENDOEK. Telkens op maandag 14 tot 16 uur in het BOp. Op 25 oktober, 8 en 29 november, 6-13-20 december. Bijdrage voor de reeks: 44 euro, met BOp-kaart 36 euro. Code 43055. SCHRIJFATELIER In het BOp Er wordt veel geschreven en er zijn veel schrijfcursussen. Dit atelier onderscheidt zich door een platform aan te bieden, waar men zich kan uiten en zich op zijn gemak kan voelen. Het heeft niet de structuur van een cursus en er is geen druk. Het atelier wil je stimuleren om te schrijven en daarmee naar buiten te komen, in een veilige en gemoedelijke omgeving. Je kan er ervaren hoe anderen zich uitdrukken en zo van elkaar leren. Begeleider: Frans Vervliet. Als je een idee wil hebben van de teksten van het Schrijfatelier, kan je altijd een tekst lezen op onze website: klik op Projecten en vervolgens op Schrijfatelier.

november - december 2021

BOp magazine

l l l

Kalender 1

november

2021

tot

j a n ua r i

Telkens op maandag om 14 uur, zowat om de drie weken in de lokalen van het BOp. Volgende bijeenkomsten op 8 en 29 november, 20 december. Dit onder voorbehoud van de coronamaatregelen in Brussel. Gratis deelname. Informatie en inschrijven: Bart Braeckevelt, tel. 02 210 04 75, bart. braeckevelt@bop.brussels. In de bibliotheek van Ukkel Samen met de bibliotheek van Ukkel hebben we een schrijfatelier opgericht. De filosofie is dezelfde als van het hierboven beschreven schrijfatelier. Begeleider: Frans Vervliet. Telkens op vrijdag van 14 tot 16 uur, eenmaal per maand. Volgende bijeenkomsten op 5 november, 3 december, 14 januari, 4 februari, 4 maart, 1 april, 6 mei en 3 juni. In de Bibliotheek Ukkel, De Broyerstraat 27, 1180 Brussel. Gratis deelname. Info en inschrijven: Bart Braeckevelt, tel. 02 210 04 75, bart.braeckevelt@bop.brussels. TAALLEERGANGEN l Topics & Practice (conversatie Engels). Lerares: Veronique Steens. Elke maandag om 9.30 uur. Code: 43001. l Practical English (conversatie Engels). Lerares: Michelle Mildiner. Elke donderdag om 10 uur. Code: 43010. l Hablemos español avanzado (conversatie Spaans - gevorderden). Lerares: Blanca Prieto. Elke maandag om 10 uur. Code: 43020. l Hablemos español intermedio (conversatie Spaans). Lerares: Blanca Prieto. Elke maandag om 14 uur. Code: 43019. l Hablemos español debutantes. Lerares: Blanca Prieto. Elke dinsdag om 10 uur. Code 43021. l Parla Italiano 4. Lerares: Deborah Bandini. Elke dinsdag om 14 uur. Code: 43013. Prijs per module van 15 lessen: 78 euro, met BOp-kaart 58 euro. Geen lessen tijdens schoolvakanties. Info: Rony Verhasselt, tel. 02 210 04 62, rony.verhasselt@bop.brussels.

2022

l l l

l Zondag 5 december: Belgian National Orchestra, Wolff & Wellerstein. De Amerikaanse Alisa Wellerstein is een van de meest vooraanstaande cellisten van deze tijd. Vooral haar technische vaardigheid, zeldzame muzikaliteit en emotionele diepgang maken van haar een uitzonderlijke muzikante. Samen met het Belgian National Orchestra schittert ze in de Sinfonia Concertante van Prokofiev, een bewerking van zijn celloconcerto op vraag van Mstislav Rostropovich. Het Belgian National Orchestra vult aan met werk van Jacqueline Fontaine, de Grande Dame van de Belgische componisten. Haar Ein kleiner Winternachtsstraum ademt vrijheid, originaliteit en een brede kijk op de wereld. Verder staat ook nog Romeo en Julietta (versie 1880) van Tsjaikovsky op het programma. Afspraak om 14.30 uur in Bozar. Een vrijwilliger van het BOp wacht je op aan de infostand met de tickets. Plaatsen 3de categorie op het 1ste balkon. Prijs: 16 euro, met BOp-kaart 15 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Voor dit concerten in Bozar is een geldig Covid Safe Ticket nodig! Code: 41712. l Zondag 9 januari: Belgian National Orchestra & Wolff. De Amerikaanse socioloog Nicholas Christakis voorspelde onlangs een nieuwe ‘roaring twenties’. Waar honderd jaar geleden het einde van de Eerste Wereldoorlog en het wegebben van de Spaanse griep voor een enorme ontlading zorgden, zou nu het verslaan van het coronavirus wel eens voor een ongekende heropbloei kunnen zorgen, zowel in sociaal, economisch als cultureel opzicht. Het Belgian National Orchestra bereidt zich hierop voor door op het nieuwjaarsconcert niet alleen walsen, polka’s en marsen van de Strauss-familie te spelen maar ook een muzikale ode te brengen aan de jaren 1920.

CULTUUR CONCERTEN l Dinsdag 21 december: Kerst Café Chantant met BOcantus. Het einde van het jaar nadert. Tijd dus voor wat extra gezelligheid. Na de coronaperiode waarin repeteren een moeilijke zaak en optreden al helemaal uit den boze was, heeft het huiskoor van het BOp de draad weer opgenomen en een repertoire van kerstliederen ingestudeerd. Zoals steeds wordt dit optreden gebracht onder de formule ‘Café Chantant’ en zingt het publiek met ons mee, als de coronamaatregelen dit toelaten. Om 14 uur in het BOp. Op inschrijving. Inkom 3,5 euro, met BOp kaart 3 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Code: 30005.

Afspraak om 14.30 uur in Bozar. Een vrijwilliger van het BOp wacht je op aan de infostand met de tickets. Plaatsen 3de categorie op het 1ste balkon. Prijs: 16 euro, met BOp-kaart 15 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Voor dit concerten in Bozar is een geldig Covid Safe Ticket nodig! Code: 41701. LEZINGEN l Woensdag 24 november: Laken 100 jaar onderdeel van de stad Brussel. Laken werd samen met Haren en Nederover-Heembeek in 1921 opgeslorpt bij de stad Brussel. Deze lezing handelt over het bouwen van kastelen waar de Belgische Dynastie ging wonen na Napoleon en Willem I der Nederlanden. Aan bod komen de verschillende parken al dan niet meer gebruikt worden door het koningshuis, de aanleg

l l

BOp magazine

november - december 2021

l l

Kalender 1

van een mooie dreef naar Laken die later een belangrijke verkeersweg werd en waar het oudste station van ons land werd gebouwd. Over de oude en nieuwe kerk, het kerkhof dat werd uitgebreid, belangrijke graven. Ook de industrie passeert de revue, met enkele belangrijke fabrieken die wel of niet meer bestaan. Over de 2 wereldtentoonstellingen en de invulling van de Heizel. Belangrijke kunstenaars, musea, de Koninklijke Serres en enkele leuke weetjes. Een boeiende eeuw in een notendop. Lezing door Machteld De Schrijver. Afspraak om 14 uur in het BOp. Deelname: 6 euro, met BOpkaart 5 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Gratis met 25 Paspartoe-punten. Code: 41235. l Vrijdag 26 november: Paul Van Ostaijen, het enfant terrible van de poëzie. 125 jaar geleden werd Paul Van Ostaijen geboren, 100 jaar geleden zag zijn dichtbundel ‘Bezette stad’ het daglicht. Claudine Dewettinck werd al in haar jeugdjaren ontroerd door deze avantgardistische schrijver. Zij brengt dan ook met veel plezier en passie een voordracht over deze controversiële dichter (1896 - 1928) die nog steeds menig kunstenaar inspireert. De woordvoerder van het Vlaams Modernisme was bevriend met kunstenaars zoals Paul Joosten, Oscar en Floris Jespers of componist Jef Van Hoof. De invloed van kubisme, dadaïsme en expressionisme is duidelijk merkbaar. In het eerste deel wordt zijn biografie uitvoerig toegelicht. Na de pauze draagt Claudine enkele van zijn beroemde gedichten voor, afgewisseld met authentieke filmfragmenten: Marc groet de dingen, Melopee, Huldegedicht aan Singer …

Van 14 tot 16 uur in het BOp. Deelname (inclusief koffie, thee of water): 8 euro, met BOp-kaart 7 euro, mits omruiling van 20 Paspartoepunten 3 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Code: 41238. l Vrijdag 10 december: Tijdgenoten van Jan van Eyck. Deze lezing focust op de Doornikse School. De term ‘Vlaamse Primitieven’ dateert van begin vorige eeuw en is achterhaald. De schilders waren niet louter afkomstig of werkzaam in het huidige Vlaanderen, maar werkten in een gebied dat het huidige België en Noord-Frankrijk omvat. Ze waren voor die tijd ook zeer innoverend. Pionier was Robert Campin, ook gekend als de ‘Meester van Flémalle’. Hij stichtte de Doornikse School met Rogier Van Der Weyden als belangrijkste leerling. Lezing door Dany Debersaques. Afspraak om 14 uur in het BOp. Deelname: 6 euro, met BOpkaart 5 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Gratis met 25 Paspartoe-punten. Code: 41236.

november

2021

tot

j a n ua r i

2022

l Vrijdag 17 december: De familie van Jan van Eyck. De schilderkunst van de 15de eeuw heeft wortels in de miniatuuren beeldhouwkunst. Schilders maakten dikwijls deel uit van een heuse kunstenaarsfamilie. Beide kenmerken vinden we terug in de figuur van Jan van Eyck. Lezing door Dany Debersaques. Afspraak om 14 uur in het BOp. Deelname: 6 euro, met BOp-kaart 5 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro, tegenomruiling van 25 Paspartoepunten gratis. Code: 41237. Voordrachten ‘Meertaligheid, zei u? - Vous avez dit, multilingue? - Did you say, multilingualism?’ Meertaligheid is ‘in’! De minister verantwoordelijk voor meertaligheid in Brussel – overigens de enige minister hiervoor bevoegd in heel Europa! – heeft onlangs drietaligheid als norm vooropgesteld bij achttienjarige schoolverlaters. Meertaligheid is in Brussel en in België geen onbekend gegeven, dat is het minste dat je erover kan zeggen! Maar kan een menselijk brein dit wel aan en hoe moeten, we daaraan beginnen? Gelukkig biedt de wetenschap een oplossing! Gedurende deze laatste van drie lezingen, speciaal samengesteld voor het BOp, wordt alles haarfijn uit te doeken gedaan. De lezing worden rijkelijk geïllustreerd met talrijke filmpjes en documentatiemateriaal en achtergrondkennis is absoluut niet nodig. Lesgever Piet Van de Craen is coauteur van het boek ‘Klaar voor CLIL. Het CLIL-handboek voor Vlaanderen en Nederland’ (Acco 2017) en van talrijke artikelen over meertaligheid. Belangrijk zijn de verwijzingen naar neurowetenschappelijk onderzoek, het geheugen en leerprocessen die zowel jong als oud aanbelangen. Op woensdagnamiddag van 14 tot 16 uur in het BOp. Deelname voordracht 3 euro, met BOp-kaart of Paspartoekansentarief 2 euro (koffie of frisdrank tijdens de pauze inbegrepen). Inschrijven verplicht met vermelding datum + code 43056. l Woensdag 3 november: (Deel 3) Meertaligheid, onderwijs en levenslang leren. Le multilinguisme, l’éducation et la formation tout au long de la vie. Multilingualism, education and life long learning. Is er een verband tussen meertalig onderwijs en levenslang leren? Meertalig onderwijs bestaat al heel lang maar weinigen - ook onderwijsmensen - zijn er zich van bewust. Totaal vergeten is dat al in 1892 Charles Buls, oud-burgemeester van Brussel, een vorm van meertalig onderwijs organiseerde die de kiem van modern Europees meertalig onderwijs in zich draagt. Onder impuls van de Europese Unie wordt sinds 1998 in België driftig meertalig onderwijs ingericht. Meer dan 300 scholen in Wallonië en Brussel en meer dan 140 scholen in Vlaanderen nemen eraan deel. Wat zijn de resultaten van wetenschappelijk onderzoek hiervan en in welke mate verandert de toekomst van Brussel en België hierdoor als we beseffen dat dit fenomeen een ware onderwijsrevolutie teweegbrengt? Zonder overdrijven kan je stellen dat meertalig onderwijs beter onderwijs is en levenslang leren promoot en versterkt.

november - december 2021

BOp magazine

l l l

Kalender 1

november

2021

tot

j a n ua r i

OP STAP Met de trein l Woensdag 8 december: Popart, van Warhol tot Panamarenko in het SMAK in Gent. Popart kende haar opkomst midden de jaren vijftig en beleefde haar hoogtijdagen in de jaren zestig van de 20ste eeuw. Het SMAK brengt deze kunststroming in beeld die actueler is dan ooit, denk maar aan de impact van de (massa)media, de consumptiemaatschappij en de overvloed aan bewerkte beelden. In de tentoonstelling komen veertig topwerken samen uit de privécollectie Matthys-Colle, die het SMAK sinds kort in langdurige bruikleen kreeg, en de museumcollectie van het SMAK. Met werk van onder meer Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Tom Wesselmann, Christo, Marcel Broodthaers, Yves Klein, Gerhard Richter en Panamarenko.

2022

l l l

bustes van schrijvers en kunstenaars ontdekken. Gids: Johan Burgers. Afspraak om 10.30 uur aan de ingang van het gemeentehuis, Collignonplein, in Schaarbeek. Bereikbaar met onder andere tram 25 (halte Robiano) of bus 65-66 (halte Pogge). l Woensdag 24 november: Park van Lijn 28. Op de site van Thurn & Taxis werd een aantal jaren terug een nieuw park ingehuldigd. Meteen het grootste park van het gewest sinds de periode van Koning Leopold II. Het park van zowat 10 ha doorkruist de site van noord naar zuid en volgt de spoorlijn 28 tot aan de oevers van het kanaal. We nemen onderweg ook een kijkje in de Gare Maritime, een voormalig goederenstation, gebouwd in 1907 en nu volledig gerenoveerd en energieneutraal. Aan deze wandeling kunnen ook de kinderen van Tonuso vzw deelnemen. Gids: Johan Burgers.

Afspraak om 8.45 uur in de lokettenhal van het Centraal Station Brussel. Prijs: 19 euro, met BOp-kaart 17 euro voor toegang en gids. Exclusief treinticket. Code: 41627. Wandelingen ten voordele van ‘BOp is solidair’ Voor deze wandelingen vragen we een minimumbijdrage van 5 euro, ten voordele van ‘BOp is solidair’. Code: 31003. Meer over onze solidariteitsactie lees je op pagina’s 26 en 27. l Dinsdag 16 november: Kerkhof aan de Dieweg, funeraire fauna en flora. Niets is zo mysterieus als een begraafplaats. En al zeker die van Dieweg in Ukkel. Ooit opgericht omdat er zoveel doden vielen tijdens de cholera-epidemie van 1866, intussen een sprookjesachtige plek die helemaal is opgeslokt door de natuur. Of hoe leven en dood plots heel dicht bij elkaar kunnen liggen. Alleen de familiegrafkelders worden nog aangevuld, op slechts een enkele uitzondering na: in 1983 werd Hergé hier begraven en zijn vrouw Fanny Vlamynck kan later nog naast hem komen liggen. Daarna gaat het hek dicht, voor de doden althans. Enkele andere bekenden die hier begraven liggen zijn Paul Hankar, Charles Woeste en de familie Errera. Gids: Paul Grard. Afspraak om 14 uur aan de hoofdingang van de begraafplaats, Dieweg 95, 1180 Ukkel. Bereikbaar met tram 92 en 97 (halte Dieweg). l Vrijdag 19 november: Van het gemeentehuis van Schaarbeek naar het Josaphatpark. Het gemeentehuis van Schaarbeek aan het Collignonplein is een imposant gebouw in Italiaans-Vlaamse neorenaissancestijl met een 65 meter hoge toren. Sinds het begin van de twintigste eeuw is de Louis Bertrandlaan, die uitwaaiert naar het Josaphatpark, een van de mooiste Brusselse verkeersaders dankzij haar samenspel van veelzijdige gevels. Met zijn 20 hectare grasperken, bossen, vijvers en recreatiepleinen is het Josaphatpark, dat aangelegd werd in 1904, de groene long van Schaarbeek. Bovendien is het een heus openluchtmuseum, langs de paden kan men immers verscheidene beelden en

l l

BOp magazine

november - december 2021

Afspraak om 14 uur aan het voormalig gemeentehuis van Laken op het Bockstaelplein. Openbaar vervoer: halte Bockstael. TENTOONSTELLINGEN & MUSEA l Dinsdag 9 november en dinsdag 7 december: David Hockney in Bozar. Met een grote dubbeltentoonstelling keert David Hockney (°1937) na bijna dertig jaar terug naar het Paleis voor Schone Kunsten. Tot op heden blijft de Britse artiest een van de meest invloedrijke en inspirerende kunstenaars ter wereld. In Werken uit de Tate Collectie, 1954-2017 maak je een reis door Hockneys volledige carrière, met iconische beelden uit de Londense ‘swinging sixties’ en Zuid-Californië, zijn beroemde dubbelportretten en monumentale landschappen. De tweede tentoonstelling is ‘De komst van de lente, Normandië 2020’. Vanuit Normandië schilderde hij op zijn iPad het verloop van de lentetijdens de eerste lockdown. Meer over deze tentoonstelling lees je op pagina 25. Afspraak om 14 uur in Bozar, Ravensteinstraat 23 in 1000 Brussel. Prijs: 16 euro, met BOp-kaart 15 euro, Paspartoekansentarief 2 euro, voor toegang en gids, met steun van Paspartoe. Volzet, met wachtlijst. Vergeet je Covid Safe Ticket niet! Code: 41373. l Dinsdag 23 november: Louis de Funès. De Palace in Brussel kiest voor zijn eerste grote tentoonstelling voor de atypische carrière van een icoon uit de Franse cinema: Louis de Funès. De tentoonstelling belicht Louis de Funès inspiratiebronnen en zijn komische, burleske genialiteit die hem op 50-jarige leeftijd naar de top van de box-office bracht. Deze expositie is een uitnodiging om de acteur in al zijn facetten te ontdekken aan de hand van een collectie van bijna 100 werken. Zoals de auto uit Le Corniaud en de kostuums uit

l l

Kalender 1

Les Aventures de Rabbi Jacob en La Soupe aux choux. Verder zijn er foto’s, documenten, beeldhouwwerken, tekeningen, schilderijen en filmfragmenten die je zin geven om al deze klassiekers (opnieuw) te bekijken. Afspraak om 14 uur in Cinema Palace, Anspachlaan 85 in 1000 Brussel. Prijs: 16 euro, met BOp-kaart 15 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro voor toegang en gids. Vergeet je Covid Safe Ticket niet! Code: 41376. l Donderdag 16 december: Europalia: ‘Sporen van moderniteit’. Een artistiek en historisch parcours rond het thema van de trein, aan de hand van het werk van sleutelfiguren uit de 19de en 20ste eeuw. We aanschouwen werk van Monet, Caillebotte, Spilliaert, Boccioni, Severini, Léger, De Chiciro, Mondriaan, Servranckx, Caviglioni, Delvaux en Magritte. In het begin was de trein het ultieme symbool van moderniteit. Hij was een belangrijk instrument van de industriële revolutie, bracht hoop op vooruitgang en rijkdom maar ontketende ook gevoelens van angst en weerstand tegen verandering. Dit is een van de vele tentoonstellingen en andere activiteiten in het kader van Europalia. Dit jaar niet gewijd aan een land, maar wel aan het thema Trains and Tracks. Alles over het uitgebreid en veelzijdig artistiek programma lees je op https://europalia.eu.

Afspraak om 14 uur in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, centrale inkomhal, Regentschapsstraat 3, 1000 Brussel. Prijs: 16 euro, met BOp-kaart 14 euro, Paspartoekansentarief 2 euro, voor toegang en gids. Voor dit bezoek is een Covid Safe Ticket (CST) vereist! Code: 41375. TENTOONSTELLINGEN IN HET BOp Het BOp en FedOS willen samen de creativiteit van 50-plussers ondersteunen. Zo kunnen zij gratis de ruimtes van het BOp gebruiken om tentoon te stellen. Van 20 december tot 28 januari volgend jaar is het de beurt aan de kunstenaars van Chain Art. Meer informatie hierover lees je op pagina 2. Op werkdagen tijdens de kantooruren in het BOp. Vernissage op maandag 20 december om 15 uur. Inschrijven via het onthaal.

november

2021

tot

j a n ua r i

2022

l Nordic Walking. Wandeltochten van ongeveer 8 km. Aanvang om 10 uur en einde tussen 12 en 12.30 uur. Tweewekelijks op dinsdag. Vraag de uitgebreide folder aan bij FedOS, 02 218 27 19. 2 november: Dijlewandeling. Info: 02 660 13 27 of 0498 53 82 84. 16 november: Buggenhoutbos. Info: 0497 10 65 42. 30 november: Zevensterrenwandeling. Info: 0476 26 77 62. 14 december: Flossendellewandeling. Info: 0476 26 77 62. l Wandelen met Eksteroog. Tweemaal per maand op dinsdag een wandeling van een halve dag. Van 10.30 (nieuw aanvangsuur!) tot 13 uur. Maximum afstand 7 km. Gedetailleerde folder te verkrijgen op de Sportdienst, tel. 02 210 04 64. Contacteer de tochtleider zodat jullie op de hoogte zijn van eventuele wijzigingen! 9 november: Beemdenwandeling Wolvertem. Info: 0485 43 19 79 of 02 241 91 37. 23 november: Buggenhout-bos. Info: 0471 38 67 86. 14 december: Beigem Info: 0471 38 67 86. 28 december: Koningslo. Info: 0471 38 67 86. 11 januari: Heizel. Info: 0476 83 332 en 0474 70 98 23. WEKELIJKS SPORTAANBOD van het BOp, VGC, FedOS, GC De Kroon, GC Essegem, LDC ADO Icarus en LDC De Kaai. l Aquagym. Bewegen in het water is een van de beste remedies om gewrichten te smeren en reuma & artrose op afstand te houden. Dankzij bepaalde oefeningen worden gewrichten en spiergroepen soepel gemaakt. Met de weerstand in het water worden deze spieren ook steviger. Het lichaamsgewicht wordt gedragen door het water, zodat er weinig risico is voor spierbeschadiging. Lesgever: Guy Van Aken. Wekelijks op maandag van 15 tot 15.50 uur in het zwembad van Neder-Over-Heembeek, Lombardsijdestraat 120. l Badmintonclub 50+. Een partijtje badmintonnen in een gezellige en ontspannen sfeer? Dat kan bij Badmintonclub 50+, een club die al meer dan 30 jaar bestaat. Ervaring is niet vereist. Wekelijks op dinsdag van 14 tot 16 uur. Plaats: Sporthal De Maalbeek, Oudergemlaan 126, 1040 Etterbeek. Info: Jeannine Neukermans, 02 305 39 87. l Conditiegym. In beweging blijven is belangrijk. Gym is goed voor de bloedsomloop, kracht en lenigheid. Je spieren en gewrichten worden soepeler. Er worden geen prestaties verwacht, de gezelligheid staat centraal. Lesgever: Kamal Abed.

SPORT l Fietsclub. Fietstochten van ongeveer 60 km. Start om 10 uur, ’s middags picknick in een lokaal café, einde rond 16 uur. Eigen fiets meebrengen. Vraag uitgebreide folder aan bij Ingrid Peeters: ingrid.peeters@bop.brussels of 02 210 04 65. De fietstochten starten terug in april.

Wekelijks op woensdag van 11 tot 12 uur in De Markten Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel.

november - december 2021

BOp magazine

l l l

Kalender 1

november

2021

tot

j a n ua r i

Wekelijks op donderdag van 10 tot 11uur in GC De Kroon, Jean Baptiste Vandendrieschstraat 19, 1082 Sint-Agatha-Berchem. l Dance fitness. Een mix van techniek en verschillende dansstijlen, aangevuld met spierversterkende oefeningen. Dit alles op leuke en dansbare muziek. Lesgever: Guy Van Aken. Wekelijks op donderdag van 14 tot 15 uur in het BOp, Zaterdagplein 6, 1000 Brussel. l Fit en fel. Speelse, gevarieerde oefeningen met en zonder materiaal waarbij we aan de algemene conditie werken. Dit seizoen staat evenwicht in de kijker. Lesgever: Karin De Wachter. Wekelijks in Campus Comenius, Dapperenstraat 20, 1081 Koekelberg op donderdag van 14.45 tot 15.45 uur. l Hedendaagse dans, online. Dansen is heerlijk. Het geeft energie en je voelt je vrij. Bovendien is de lesgever bijzonder creatief in het bedenken van expressieve lichaamsoefeningen. Zelfs online is er een mooie verbinding tussen de deelnemers. Lesgever: Susanne Bentley. Tweewekelijks op woensdag van 10 tot 12 uur. Via www.fedos. be: klik op het weekprogramma van Studio Bubble2bubble. l Meditatief bewegen, online. Nieuw! Nog rustiger dan yoga en met nog meer introspectie en bewustzijn. Je zal versteld staan van wat je lichaam je vertelt. Lesgever: Anabel Craps. Tweewekelijks op donderdag van 11 tot 12 uur. Via www.fedos. be: klik op het weekprogramma van Studio Bubble2bubble. l Mindful stretchen. Nieuw! Je neemt de tijd om in het ‘nu’ het lichaam te voelen met zachte stretchingsoefeningen, op een rustige manier. Dit alles zorgt voor een lichamelijk, mentaal en emotioneel vrij gevoel. Lesgever: Guy Van Aken. Wekelijks op woensdag van 11 tot 12 uur bij het BOp. l Pilates is een bewegingsmethode, geschikt voor alle leeftijden, ongeacht je conditie. Je leert je lichaam kennen met zijn mogelijkheden en beperkingen. De eenvoudige en effectieve bewegingen doen spanningen verdwijnen, helpen de ademhaling verbeteren, verstevigen de spiertonus en bevorderen de soepelheid. Stabiliteit van de romp is de uitdaging. Tijdens de lessen gebruiken we allerlei materialen, zoals flexabanden, kleine en grote ballen. Lesgever: Gail Verhasselt.

Wekelijks op donderdag van 12 tot 13 uur (starters) en van 13.15 tot 14.15 uur (semi-gevorderden). Wekelijks in De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel. l Qigong bestaat uit trage bewegingen die rustig en vloeiend worden uitgevoerd, met een rustige, diepe buikadem-

l l

BOp magazine

november - december 2021

2022

l l l

haling. Bedoeling is om de doorstroming van bloed en energie in het lichaam te verbeteren. De gewrichten worden losgemaakt en ‘opengezet’, door te werken aan een goede houding, zowel zittend, staand als stappend. Lesgever: François Deschamps. Wekelijks op donderdag van 9.30 tot 10.30 uur in De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel. Wekelijks op maandag van 13.30 tot 14.30 uur in LDC Ado Icarus, Peter Benoitplein 22, 1150 Neder-Over-Heembeek. l Ritmisch bewegen – fysiek en online. Onze les heeft niet alleen in de zaal plaats. Ook online kan je meedoen. Gezeten op een stoel en met muzikale ondersteuning van toffe ‘golden oldies’ en klassiekers, zetten we onze spieren aan het werk. Ook ons geheugen en coördinatievermogen wordt getraind. Lesgevers: Rudy Blauwbloeme en Lise Leonard.

Tweewekelijks op dinsdag van 10 tot 11 uur in het BOp. Voor het online aanbod: www.fedos.be en klikken op het weekprogramma van Studio Bubble2bubble. l Senioretics. Deze vorm van ‘callanetics’ onderhoudt je figuur. Het doel is je lichaam sterker te maken door rustig uitgevoerde, spierversterkende oefeningen. De oefeningen richten zich vooral op buik-, bil-, been- en rugspieren. Lesgever: Guy Van Aken. Wekelijks op woensdag van 9.45 tot 10.45 uur in het BOp. l Seniorengym. Nieuw! Blijf fit en gezond met gymnastiek. Je verbetert je kracht, lenigheid en uithouding door gevarieerde lessen. Heb je het moeilijk met bepaalde bewegingen, dan kunnen we deze aanpassen. Tweewekelijks op maandag van 13.30 tot 14.30 uur in LDC De Kaai, Adolphe Willemynstraat 113, 1080 Anderlecht. Lesgever: Sportwerk Vlaanderen. l Speels boksen. Laagdrempelige boksles waar je fit en blij van wordt. Opbouw: gewrichten soepel maken, lichte cardio, basistechnieken aanleren, rondjes boksen met enkel contact op de handschoenen (niet naar gezicht) en spierversterkende oefeningen. Afsluiten met zachte stretch. Lesgever: Abdelhay El Ouarroudi. Wekelijks op dinsdag van 14 tot 15 uur (starters) en van 15.15 tot 16.15 uur (semi-gevorderden). In de Campus Comenius, Dapperenstraat 20, 1081 Koekelberg. l Sport je fit. Nieuw! Een intensieve les waarbij alle spiergroepen getraind worden. Een pittige en uitdagende workout op eigen niveau. Lesgever: Kamal Abed.

l l

Kalender 1

Wekelijks op vrijdag van 10 tot 11 uur in GC De Kroon, J.B. Vandendrieschstraat 19, 1082 Sint-Agatha-Berchem. l Sportieve wandeling. Nieuw! We wandelen samen in het park en doen afwisselend kracht, lenigheid, stretchen relaxatieoefeningen. Lesgever: Hamza Abutaleb. Wekelijks op vrijdag van 10.30 tot 11.30 uur in het Warandepark aan de muziekkiosk. l Tai Chi 24 vormen. Nieuw! Op zoek naar een sport om je lichaam soepel, sterk en gezond te houden, op een eenvoudige en rustige manier? Probeer dan eens Tai Chi: een opeenvolging van zachte en vloeiende bewegingen die rustig worden uitgevoerd. Lesgever: Vinciane Cappelle. Wekelijks in De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel op maandag van 10 tot 11 uur (starters) en van 11.15 tot 12.15 uur (semi-gevorderden).

l Tai Chi Gold. We starten met een gevarieerde opwarming waarna we overschakelen naar de basisbewegingen van de Tai Chi. De bedoeling is om spanningen weg te werken en lichaamsklachten die het gevolg kunnen zijn van stress, verkeerde houding, seizoenen … aan te pakken. Lesgever: Karin De Wachter. Wekelijks op dinsdag van 10 tot 11 uur (semi-gevorderden) en van 11.15 tot 12.15 uur (starters) op Campus Comenius, Dapperenstraat 20, 1081 Koekelberg. l Creatieve Tai Chi. Tijdens deze bewegingsles doorweven met Tai Chi - oefeningen maken we gebruik van stokken, waaiers, ballen … en durven we al eens een danspasje uitvoeren. Kortom, een les waarbij je al je dagelijkse zorgen even kan wegwuiven. Lesgever: Karin De Wachter. Wekelijks op donderdag in Campus Comenius, Dapperenstraat 20, 1081 Koekelberg van 13.30 tot 14.30 uur. l Turnen 50+. Een gezellige turnles om je conditie te verbeteren en fit en soepel te blijven. Lesgever: Jonathan De Souter. Wekelijks op maandag van 10.30 tot 11.30 uur in GC Essegem, Leopold I-straat 329, 1090 Jette. Wekelijks op woensdag van 10 tot 11 uur in GC Essegem, Leopold I-straat 329, 1090 Jette. l Yoga 1. Een reeks van verschillende yogastijlen wordt aangeboden. De bewegingen zijn goed voor lichaam en geest. Lesgever: Guy Van Aken. Wekelijks op donderdag van 15.15 tot 16.15 uur in het BOp. l Yoga 2, online. De oefeningen die aan bod komen houden je lichaam soepel en krachtig. We worden ons bewust van spanning en ontspanning. Er is niets zweverig of moeilijk aan. Lesgever: Petra Van Gompel.

november

2021

tot

j a n ua r i

2022

Tweewekelijks op donderdag van 11 tot 12 uur. Via www.fedos. be: klik op het weekprogramma van Studio Bubble2bubble. l Zwemles en watergewenning. Leren zwemmen op latere leeftijd? Het kan tijdens deze zwemlessen. Watergewenning, technieken aanleren, verbeteren of opfrissen: allemaal op je eigen tempo en in een veilige, rustige omgeving. Tijdens de eerste les is er een test om na te gaan in welke groep je kan starten. Naargelang de gemaakte vorderingen kan je doorschuiven naar een andere groep. Lesgevers: Sportwerk Vlaanderen. Wekelijks op maandag van 16 tot 16.45 uur in het zwembad van Neder-Over-Heembeek, Lombardsijdestraat 120, 1120 Neder-Over-Heembeek. De folder 2021-2022 kan je aanvragen bij ann.derkinderen@bop.brussels, tel. 02 210 04 64 of ingrid.peeters@bop. brussels, tel. 02 210 04 65. Prijs: 30 euro voor een tienbeurtenkaart (Gold-sportkaart). Met deze kaart kan je deelnemen aan alle bovenstaande activiteiten. Twijfel je nog welke sport je graag wil beoefenen? Kom dan gerust langs en volg een gratis kennismakingsles (enkel voor nieuwe deelnemers en/of nieuwe lessenreeksen). Na ontvangst van betaling krijg je de Gold-sportkaart toegestuurd. In ruil voor een volle sportkaart ontvang je 10 Paspartoepunten. BOp-kaarthouders krijgen 3 extra beurten. Recht op een verhoogde tegemoetkoming? Dan is de Paspartoe gratis en een jaar geldig. Je ontvangt 13 beurten in plaats van 10 op je Gold-sportkaart. Code: 35010.

WELZIJN l Vrijdag 5 november, maandag 6 december: Koffiecontact ‘Hoe gaat het met jou?’. Binnen blijven beschut je tegen slecht weer; niet tegen gedachten die in je hoofd rond dwarrelen. Een babbel in groep is niet enkel aangenaam, maar doet ook deugd. We zijn immers allen sociale wezens. Hoe besteed jij je dag? Wat doe jij zoal graag? Hoe gaat het met je? Hoor je dat ook graag van anderen? Schrijf je dan in en kom erbij. Het is gratis en gezellig. Telkens van 10 uur tot 12 uur in het lokaal van BOfort, Zaterdagplein 9, 1000 Brussel (dus bijna naast het BOp). Gratis, op inschrijving.

l Woensdag 17 november: Intergenerationeel Crea-Atelier. Tijdens dit creatief atelier werken we samen met de jongeren van Tonuso (goede doel van BOp is Solidair, meer hierover op pagina’s 26 en 27) rond Keltische boomhoroscopen. We gaan aan de slag met portretfoto’s en levensbomen

november - december 2021

BOp magazine

l l l

Kalender 1

november

2021

tot

j a n ua r i

(in plaats van horoscopen hadden de Kelten levensbomen). De focus ligt tijdens deze activiteit op het samen ontdekken en niet zozeer op het resultaat. Fran Lomme (plastisch kunstenaar) zal deze workshop begeleiden. Afspraak om 14 uur in het BOp. Materiaal meebrengen hoeft niet. Gratis deelname, maar inschrijven is noodzakelijk. l Vrijdag 19 november: Infosessie reumatische aandoeningen. Bijna 100 000 Belgen hebben reumatoïde artritis. Reuma is een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende aandoeningen aan de gewrichten, spieren en pezen. Bij deze aandoeningen is het afweersysteem van het lichaam ontregeld, waardoor men chronische ontstekingen krijgt. De meeste vormen van reuma veroorzaken pijn en stijfheid in gewrichten of spieren. Veerle en Karen, patiënten experten in de reumatologie, vertellen wat het betekent om te leven met reuma.

Om 14 uur in het BOp. Deelname 1,50 euro. Code: 30002. l Donderdag 2 december: BOp is solidair. Onze jaarlijkse solidariteitsdag staat dit jaar in het teken van Tonuso vzw, voorafgegaan door ‘Soep op de stoep’ voor Welzijnszorg vzw. In de kalender vind je ook nog andere activiteiten in het kader hiervan. Sowieso lees je er alles over op pagina’s 26 en 27. l Donderdag 9 december: Praatcafé Dementie ‘Dementievriendelijk bezoek’. Het Praatcafé Dementie is een ontmoetingsplaats voor iedereen die in contact komt met personen met dementie of interesse heeft in dit thema. Bij elke bijeenkomst belicht een spreker een specifiek thema rond dementie. Na de uiteenzetting is er tijd voor jouw vragen en voor uitwisseling van ervaringen. Op 9 december nodigen we Jan Steyaert, wetenschappelijk medewerker bij het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen, uit. Hij zal ons vertellen hoe we als bezoeker aan huis of in een residentiële setting het best omgaan met personen met dementie. Om 19 uur in WZC Alegria, Henri Simonetlaan 39, 1070 Anderlecht. Gratis, op inschrijving. VERENIGING VOOR WEDUWEN EN WEDUWNAARS (WW) WW is een zelfhulpgroep. De activiteiten van deze vereniging zijn in de eerste plaats bedoeld voor weduwen en weduwnaars, maar ook wie alleen is en/of zich eenzaam voelt is van harte welkom. Dinsdag 9 november en 14 december, telkens om 14 uur. Gratis deelname.

GRATIS IN BRUSSEL Samen lezen Geniet samen van verhalen en gedichten uit de hele wereld. Samen Lezen is een vaste afspraak in Muntpunt. Elke

l l

BOp magazine

november - december 2021

2022

l l l

donderdag buigen we ons over enkele fragmenten uit de wereldliteratuur. We houden het gezellig en laagdrempelig. Iedereen is welkom, je hoeft niets voor te bereiden. We lezen samen en gaan in gesprek over wat de tekst met ons doet. In samenwerking met De Dagen. Samen Lezen is een van de vier leesclubs van Muntpunt. De andere zijn Leeslamp (in samenwerking met het BOp, zie hierboven in de kalender), Boekbabbel en – voor mensen die hun Nederlands willen oefenen – Samen Lezen NL. Behalve tijdens de schoolvakanties wekelijks op donderdag van 11 tot 12 uur in Zaal Zinneke S2 van Muntpunt, Munt 6, 1000 Brussel. Info: tel. 02 278 11 11, www.muntpunt.be. Bright Brussels, tot 6 november ‘Bright Brussels, Festival of Light’ komt terug met een speciale editie die maar liefst tien avonden zal duren, van 28 oktober tot 6 november 2021. Het festival zal zijn licht laten schijnen over verschillende wijken van de hoofdstad, aan de hand van twee routes die bestaan uit zestien meeslepende en ludieke artistieke werken. Meteen een geweldige manier om de komst van de herfst in Brussel in te luiden. Dit jaar zullen de Koninklijke en de Europese wijk gedurende tien opeenvolgende avonden verlicht worden door zestien kunstwerken van lokale en internationale kunstenaars. Een lumineus idee om de herfst mee in te zetten.

Info: www.bright.brussels. Infosessie Wilsverklaringen, tot 7 december Informatie over de wettelijke mogelijkheden en praktische ondersteuning bij het invullen van de wilsverklaringen. Dat kan ‘fysiek’ of online. ‘Fysiek’ kan het nog op 7 december, van 10 tot 12 uur. Online op 9 november en 7 december, van 19 tot 20.30 uur. In het huisvandeMens Brussel, Sainctelettesquare 17 (ingang via Akenkaai 1), 1000 Brussel. Maximum 8 personen per sessie, daarom graag een seintje vooraf via levenseinde@vrijzinnigbrussel.be. Info: 02 242 36 02, www.vrijzinnigbrussel.be. Lucky Luke 75 jaar, tot 27 december Het Huis van het Beeld wordt de Saloon van de Seed Factory. Volgend op het eerbetoon aan The New Yorker is er nu de rush naar het Westen. Illustere desperado’s en sheriffs van de illustratiekunst uit het noorden en zuiden van het land, en zelfs van over de grens, hebben een afspraak gemaakt om er elkaar te ontmoeten. Deze rodeo van beelden toont trots hun knowhow als eerbetoon aan de cowboy wiens va-

l l

Kalender 1

der Morris Belgisch, Vlaams en Franstalig is. Coyotes, begrafenisondernemers en gieren zijn niet toegelaten. De duels tussen de tentoongestelde werken worden gevoerd in de meest totale broederschap. Morris is bovenal een entertainer. Hij vertelt zijn verhalen op de wijze van een farce en parodieert zo tal van succesvolle westerns, om er een pittoresk verhaal uit te distilleren, dat evenwel de humor niet schuwt. Hij tekent karikaturen van beroemde acteurs en personages, soms anachronistisch, die er vooral zijn om het verhaal een groter Western-gehalte te geven. Er zijn de cabaretdanseressen, waarvan de auteur nooit openlijk vermeldt dat het prostituees zijn, om nog maar te zwijgen van de luie Mexicaan en de Chinees die ondankbaar werk moet uitvoeren...

november

2021

tot

j a n ua r i

2022

dag van 9 tot 18 uur, zaterdag en zondag van 10 tot 18 uur. Gesloten op 1 november, 24/25/31 december en 1 januari. Mondkapje verplicht bij bezoek. Je kan online reserveren. Info: https://historia-europa.ep.eu/nl, tel. 02 283 12 20. Boekenverkoop van het Rode Kruis, van 9 tot 17 november Al meer dan 40 jaar biedt deze jaarlijkse boekenverkoop meer dan 100.000 tweedehandsboeken aan. En dit tegen spotprijzen, behalve het antiquariaat. De verkoop heeft plaats in de grote parkeergarages voor ziekenwagens, die voor de gelegenheid autovrij gemaakt zijn. Fictie en nonfictie in Nederlands, Frans, Engels en andere talen. De opbrengst van de verkoop gaat integraal naar solidariteitsacties van het Belgische Rode Kruis in het Brussels gewest: van het uitdelen van gratis voedselpakketten en zorgverstrekkingen aan daklozen tot de uitbouw van een onthaalcentrum en sociale kruidenierzaken. Dagelijks van 10 tot 18 uur. Op de zetel van het Rode Kruis, Stallestraat 96, 1180 Ukkel. Openbaar vervoer: tram 4 en 97, bus 43 en 98 (halte Wagen) of tram 51 (halte Globe). Genealogisch praatcafé, zaterdag 27 november Familiekunde Brussel organiseert in het kader van haar beginnerscursus een genealogisch praatcafé, waar beginnende en gevorderde genealogen elkaar kunnen ontmoeten, vragen stellen en ervaringen uitwisselen.

Van maandag tot vrijdag van 9 tot 17 uur in het Huis van het Beeld, Seed Factory, Vrijwilligerslaan19, 1160 Brussels. Fake for Real, tot 30 januari 2022 Deze tentoonstelling over de Geschiedenis van Vervalsingen is verlengd. Zo heb je drie maand extra om 200 opmerkelijke artefacten uit heel Europa te ontdekken. Elk voorwerp vertelt een verhaal van vervalsing en bedrog, van echte zeemeerminnen tot valse menselijke voorouders, van bedrog in reisverhalen tot de echte Dreyfus-affaire, tot desinformatie over Covid-19. De inhoud is in het Frans, Nederlands, Engels en Duits. In het Huis van de Europese Geschiedenis, Belliardstraat 135, 1000 Brussel. Op maandag van 13 tot 18 uur, dinsdag tot vrij-

Arduinkaai 28, 1000 Brussel. Van 14 tot 16 uur. Info en Inschrijven via www.familiekunde-brussel.be.

omruilvoordelen PASPARTOE in het BOp l 15 punten: gratis bijwonen van een voordracht Jazz binnenstebuiten op 10 november of 1 december l 15 punten: gratis bijwonen van een voordracht van een poëziecafé op 17 november of 15 december l 15 punten: gratis deelname aan een workshop van de fotoclub op 18 november, 9 of 16 december l 15 punten: gratis deelname aan een workshop van de filmclub op 25 november l 15 punten: gratis bijwonen van de voordracht Meertaligheid, onderwijs en levenslang leren op 3 november l 15 punten: 4 euro korting op de all-in basisprijs voor Proeven van klassieke muziek op 4 november of 10 december l 25 punten: gratis bijwonen van de lezing over de Vlaamse Primitieven op 10 of 17 december

l 25 punten: gratis bijwonen van de lezing Laken 100 jaar onderdeel van de stad Brussel op 24 november Voor meer informatie: raadpleeg de kalender in dit magazine of op www.bop.brussels. Plaatsen volgens beschikbaarheid. Reserveren via het onthaal is noodzakelijk. Nog geen Paspartoepas? Kom langs in het BOp, wij maken je graag een pas aan. november - december 2021

BOp magazine

l l l

BOp -I n f o

l l l

inschrijvingsvoorwaarden l Tenzij anders vermeld moet je voor elke activiteit inschrijven, met vermelding van naam, adres, telefoonnummer, e-mail. Dat kan per post, telefoon of e-mail. Je kan ook inschrijven via het onthaal, elke werkdag van 9 tot 12.30 u. en van 13.30 tot 16.30 u. l Na bevestiging schrijf je het juiste bedrag over op onze rekening, ten laatste zeven dagen voor de activiteit. Vermeld enkel de juiste code en datum, andere informatie is overbodig. Voor gratis activiteiten is er geen code. Inschrijven tijdens de laatste week voor de activiteit kan enkel via het onthaal, cash of met bancontact. Wens je in te schrijven voor meerdere activiteiten, gelieve per activiteit een aparte overschrijving te maken. l Kan je niet aanwezig zijn op een activiteit waarvoor je ingeschreven hebt? Verwittig tijdig het Brussels Ouderenplatform (BOp). Bij een voldoende aantal deelnemers of bij aflevering van een medisch attest kan je een gedeeltelijke terugbetaling krijgen. Zonder verwittiging is geen terugbetaling mogelijk. l Brussels Ouderenplatform vzw, Zaterdagplein 6, 1000 Brussel, tel. 02 210 04 60, info@bop.brussels, www.bop.brussels. Rekening: BE67 4300 3759 7187.

Uw voordeel met de BOp-kaart (25 euro) Met de BOp-kaart (voorheen de Actiefkaart) geniet je van aanzienlijke kortingen op de deelnameprijs voor onze activiteiten. Je krijgt er bovendien een jaarabonnement op het BOp Magazine (waarde 12,50 euro) bij en 10 euro korting per reis georganiseerd door het Brussels Ouderenplatform. Interesse? Neem contact op met het BOp (zie hierboven).

Steunabonnement 30 euro Het Brussels Ouderenplatform (BOp) is een vereniging zonder winstoogmerk (vzw). Met onze beperkte middelen doen wij er alles aan om het naar uw zin te maken. Koken kost echter geld. Je kan ons helpen met een ‘steunabonnement’ van 30 euro voor een jaar (BOp Magazine + BOp-kaart). In ruil hiervoor vermelden wij jouw naam, zo weet iedereen dat jij het BOp een warm hart toedraagt!

Steunabonnees: hartelijk dank voor jullie bijdrage ! Baarslag Mariennet, Etterbeek Baeté Irene, Laken Baeten Marie-Rose, Ukkel Bamberg Marie Therese, Anderlecht Belaen Willy, Oudergem Beuckelaers Paul, Tervuren Biesemans Herman, Merchtem Blevi Janine, Dilbeek Bogaert Maria, Grimbergen Bosman Marie-Claire, Anderlecht Bracke Clara, Ganshoren Bracke Emmanuel, Brussel Brams Anna, Zaventem Bresseleers Robert, Sint-UlriksKapelle Broben Manou, SintLambrechts-Woluwe Brouwers Rik, Molenbeek Brynaert Paula, Sint-AgathaBerchem Burgers Johan, Jette Buyens Mariette, Evere Callaerts Godelieve, Jette Callahan-Moerman David & Marjoleine, WatermaalBosvoorde Ceulemans François, Schaarbeek Coene Florentine, Anderlecht Cools Joseph, Elsene Coppens Luc, Jette Crommelynck Martine, SintJans-Molenbeek Cuypers Hugo, Sint-GenesiusRode De Block Christiane, Lebbeke De Boever Mariette, Overijse De Cock Marie-Louise, Schaarbeek De Greef Felix, Brussel

l l

BOp magazine

De Groote Linda, Brussel De Keyzer Bertha, Etterbeek De Koninck Marie-Josée, SintAgatha-Berchem De Mesmaeker Paula, Vorst de Sévaux Emile, Elsene De Vos Marie-Louise, Jette Debackere Raoul, Jette Decoutere Nicole, Elsene Dejonghe Micheline, SintLambrechts-Woluwe Dekens-Wellemans, Dilbeek Deklerck Marie-Louise, Dilbeek Deraeck Andrea, SintLambrechts-Woluwe Deschepper Marie, Wambeek Dondeyne Marguerite, Oudergem Dries Martha, Haren Dugernier Arlette, SintAgatha-Berchem Ferdinande Agnes, Evere Geboors Henriette, Molenbeek Gens Emiel, Anderlecht Geryl Christiane, Sint-PietersWoluwe Gevaert Paul, Sint-PietersWoluwe Ghekiere Guido, Brussel Gillet Marius, Molenbeek Gils Jozef, Antwerpen Goedgezelschap Victoire, Asse Gooris Brigitte, Jette Gysen Louis, Molenbeek Hanssens Germaine, Evere Hautman Rogine, Anderlecht Hermans Germaine, SintLambrechts-Woluwe Hermans Yolande, Jette Hermans Odette, Ternat Jacobs Nelly, Molenbeek november - december 2021

Kempeneers Jeannine, Watermaal-Bosvoorde Knebusch Gyde, Elsene Louwet Jeamy, WatermaalBosvoorde Luëger Doris, Hoeilaart Maarse Willy, Grimbergen Mels-De Potter, SintLambrechts-Woluwe Mertens Antoon, Dilbeek Mestdagh Maria, 3000 Leuven Michiels Joanna, Anderlecht Mosselmans Gilberte, Evere Naegels Walter, Tervuren Neirinckx Hugo, Grimbergen Neukermans Jeannine, Beersel Paemen Lieven, Schaarbeek Parasie Rene, Oudergem Pauwels Guido, Sint-Niklaas Peeters Josseline, Heverlee Pireyn Francine, StrombeekBever Rage Paula, Sint-MartensLennik Rega Louise, Sint-JansMolenbeek Roegies Hubert, Assenede Roegies Lieve, Evere Rogner Margriet, Londerzeel Rombaut Magda, Zaventem Sablon Frieda, Merchtem Schrevens Nan, Kessel-Lo Stallaert Jean, Meise Steenhout Karine, Oudergem Sterckx Joske, Overijse Stijfhals Greet, Elsene Struijlaert-Van Nechel Willy & Marie-Josée, Vlezenbeek Van Caesbroeck Godelieve, Merchtem Van Den Abbeel Victoire, Jette Vanden Bavière Cecile, Jette Vanden Borre Hennie,

Molenbeek Vandervondelen Jacqueline, Jette Vandeweyer René, Overijse Van Dijck Rita, WatermaalBosvoorde Van Driessche Viviane, Evere Van Helden Wilma, Hoeilaart Van Hemelryck Aleidis, Watermaal-Bosvoorde Van Londerseele Hilda, Jette Van Nechel Celine, Vlezenbeek Van Rijn – van Hezewijk Thomas & Marlies, SintPieters-Woluwe Van Rijsselberge Gilberte, Zingem Vanseggelen Lucie, Schaarbeek Vansteenkiste Marc, Brussel Vanthoor Jessica, Leuven Venstock Giselle, Sint-PietersLeeuw Verlee Francine, Overijse Vermaesen Andre, Londerzeel Vermaesen Paula, Sint-PietersWoluwe Vertongen Frans, Edegem Vervliet Raymond, Halle Vits – Van Assche Dora, SintJoost-ten-Node Wenes Georgette, Anderlecht Wieers Reinhilde, Molenbeek Wieken Betty, Sint-Joost-tenNode Wyverkens Magda, Halle Ysebaert Gabriël, Merchtem

David Hockney in Bozar

l l

Tentoonstelling

HET LEVEN IS BIJZONDER

avid Hockney (° 1937, Bradford), is met een grote dubbeltentoonstelling na bijna 30 jaar terug in het Paleis voor Schone Kunsten of Bozar.

Het is altijd lente …

Zijn populariteit groeide explosief door talloze tentoonstellingen in het buitenland. Zo werd hij een van de meest gerespecteerde en duurste levende schilders ter wereld. Het werk “Portrait of an artist” werd in 2018 verkocht voor 90 miljoen dollar, en overtrof qua prijs de werken van Jeff Koons.

Pop(ular) Art Zijn populariteit startte al op het moment waarop hij voor het eerst de Londense kunstscène betrad, tijdens zijn studies aan het Royal College of Arts in 1961. Samen met studiegenoten Kitaj en Peter Blake werd hij aanzien als de voortrekker van een nieuwe generatie Britse pop art artiesten. Voor het publiek was zijn persoonlijkheid -Hockney ontdekte toen zijn homoseksualiteit en zou dit ook gaan verwerken in zijn kunst- net zo bijzonder als zijn werk. Op zijn 33ste volgde ook een eerste overzichtstentoonstelling in Londen. Sindsdien is hij nooit meer echt uit de aandacht verdwenen. Hockney is ook een fijne kunsthistoricus met een grote encyclopedische kennis en een eeuwig ‘enfant terrible’.

De schoonheid van het landschap De eerste tentoonstelling, ‘Werken uit de Tate Collectie, 1954-2017’ omvat een uitgebreide reeks van 88 schilderijen, tekeningen en prenten. Het overzicht overspant zijn hele carrière en toont traditionele werken, zoals stillevens, portretten en zelfportretten. Maar ook scenes van de Londense swinging sixties, de beroemde ‘swimming pool’ werken en landschappen uit zijn Californische tijd en klassieke en memorabele dubbelportretten, zoals ‘My Parents’ en ‘Mr and Mrs Clark and Percy’. Het indrukwekkende ‘Bigger Trees Near Warter’ uit 2007 is Hockneys grootste werk (meer dan 12 meter lang) en neemt de bezoeker mee na een mistroostige dag in Yorkshire, de regio waar de kunstenaar vandaan komt. We zien een bos op een typisch winderige herfstdag. Hiermee meet Hockney zich met de grote Engelse landschapsschilders Joseph William Turner en John Constable. “Wie zegt dat het landschapsgenre dood is, moet beseffen dat dat niet komt door het landschap zelf, maar wel door onze eenzijdige blik erop die door de jaren heen is gaan vervelen. Wie niet op een vernieuwende manier naar buiten kan kijken zal de schoonheid van het uitzicht nooit herontdekken.”

Hockney heeft zich gedurende zijn hele carrière alle mogelijke stijlen en materialen eigen gemaakt en met elk medium geëxperimenteerd. Ook nu nog blijft hij de artistieke mogelijkheden van nieuwe technologieën aftasten. Als observator put hij vooral inspiratie uit zijn eigen ervaringen en wil hij een breed publiek bereiken. Hij is een hedonist en geniet met volle teugen van het leven. “The world may be a darker place, net daarom mag ik niet stoppen met werken.” Het is zijn taak om ons te leren te blijven kijken naar de mooie, bijzondere dingen van het leven. Als schakel tussen de twee expo’s is er een speciaal en groot werk, ‘In the studio’, een collage van 3000 foto’s. De energie, de vitaliteit en de honger naar experiment zijn ook mooi in de tweede tentoonstelling te zien.

David Hockney - In the Studio, December 2017, 2017 - Fotografische tekening, gedrukt op 7 vellen papier, gemonteerd op Dibond platen, 278,1 x 760,1 cm in totaal Editie van 12 - Tate: Schenking door de kunstenaar 2018 © David Hockney, geassisteerd door Jonathan Wilkinson

‘De komst van de lente, Normandië, 2020’ toont ons een indrukwekkende reeks van recente 116 kleurrijke iPad-schilderijen. Hockney maakte ze tijdens de lockdown in Normandië, in de lente en de zomer van 2020. We zien de natuur barstensvol energie en nieuw leven, en vooral bomen met bloesems, jonge blaadjes, vijvers en zonsondergangen. Het werken met de iPad, waarvoor een speciale app werd ontwikkeld, stelde hem ook in staat om overal naar toe te gaan, de composities te herwerken, het licht en de veranderlijke atmosfeer sneller te vatten en om te zetten in reeksen en variaties. Een duidelijke knipoog naar Monet, en logisch, want Hockney’s vakwerkhuis met grote tuin te midden van de velden, bevindt zich niet ver van Giverny. De kleurrijke schilderingen van de natuurpracht herinneren ons eraan dat we ook in deze verwarrende tijden van het leven moeten houden want “Remember, they can’t cancel spring” was de boodschap van David Hockney toen de pandemie de wereld stillegde. n Machteld de Schrijver Het BOp bezoekt deze tentoonstelling op 9 november en 7 december. Volzet, met wachtlijst. Zie ook de kalender/tentoonstellingen. november - december 2021

BOp magazine

l l l

Dromen van

een tuin

“T

onuso helpt ons, ze lossen onze problemen op, maar ze kunnen niet toveren.” Zo vatte de 9-jarige S. het ooit samen.

Tonuso begeleidt kinderen en jongeren, samen met hun gezin. We doen dat met de kinderen thuis, of terwijl ze een paar uur per dag of een hele tijd bij ons verblijven. Samen met de ouders bekijken we hoe we kunnen helpen en welke mensen hen kunnen steunen. Ondertussen proberen we de kinderen opnieuw perspectief te geven, wat sterker te maken door hen extra kansen en een veilige omgeving te bieden. Ons belangrijkste doel is ervoor zorgen dat het kind opnieuw in veiligheid kan opgroeien. Welke kinderen verblijven bij Tonuso ? De meeste kinderen die bij ons verblijven, zijn geplaatst door de jeugdrechter. Niet omdat ze iets fout deden, wel omdat er thuis geen veilige leefsituatie is. Lievina: “Sommigen hebben te maken met schrijnende situaties. Het gaat om verwaarlozing, te weinig hygiëne, te weinig eten en heftige toestanden zoals seksueel misbruik.”

l l

BOp magazine

Cathy: “Het is moeilijk om te weten wat er met die kinderen en jongeren gebeurd is, wat ze meegemaakt hebben. En toch moeten we kunnen loslaten. We zijn niet hun familie. We zijn er voor hen, maar we hebben een rol die tijdelijk is. Dat is een moeilijk besef. Er zijn ook ouders die zelf naar Tonuso stappen en om hulp vragen.” Lievina: “Ouders die het even niet meer zien zitten, lichamelijke klachten hebben, een alcoholprobleem willen aanpakken enzovoort. Ze willen het beste voor hun kind en zien in dat ze het even niet alleen kunnen.”

november - december 2021

Gaan ze na hun verblijf terug thuis wonen ? Lievina: “Het is de bedoeling dat hun verblijf hier zo kort mogelijk is. Maar in realiteit blijven de kinderen vaak langer. Het moeilijkste aan mijn werk is om te zien hoeveel pijn het de kinderen doet om hier te zijn. Elk kind wil liever thuis zijn. Dat zeggen ze ook elke dag. Je wil dat die kinderen zich hier goed voelen, maar je kan nooit dezelfde thuis als hun echte thuis creëren.” Hoe maak je hun verblijf zo aangenaam mogelijk ? Lievina: “Echt op maat van elk kind werken. Kijken wat elk kind helpt om rust te vinden. Want het kan hier heel druk zijn, dat is onvermijdelijk met 10 kinderen. De leefgroep maken we gezellig met visjes en planten en met foto’s aan de muur. Daarnaast krijgt elk kind een budget om zijn of haar kamer zo persoonlijk mogelijk in te richten. Sommigen doen dat, anderen niet. Als ze het idee hebben ‘dit is tijdelijk’, dan doen ze dat niet. Een aantal kin- 

l  deren maakt stilaan wel een eigen plekje van de kamer.” En toen kwam corona … Cathy: “Twee weken waren we volledig gesloten. Opeens waren kinderen terug fulltime in hun context: bij een van hun ouders, bij familie of ergens anders.” Arno: “Op dat moment hebben wij onze contacten met de ouders enorm verhoogd. Want de jongeren waren het niet gewoon om zoveel thuis te zijn, maar hun ouders ook niet. We hebben toen geprobeerd om de ouders zo goed mogelijk te ondersteunen. We hebben bij sommige ouders veel moeten doen om ervoor te zorgen dat ze ons voldoende vertrouwden om met ons te spreken.” Cathy: “Na die 2 weken hebben we de leefsituatie van elk kind opnieuw geëvalueerd. Soms was dat positief. Je zag ouders die tijdens de crisis hun rol gevonden hadden. In andere gezinnen werkte dat plotse samenleven helemaal niet. We hebben kinderen zien terugkomen die ineens veel heviger waren of net veel meer in zichzelf gekeerd. In zo’n gevallen hebben we ons traject stap voor stap opnieuw opgebouwd.” Jullie werk is niet gemakkelijk. Hebben jullie een goed team ? Lievina: “Ja. Jong en dynamisch.” (lacht) “Het is belangrijk dat je met je collega’s op dezelfde golflengte zit en met dezelfde

keer BOp is Solidair

Een winterdag op het Zaterdagplein staat nu al voor de 6de keer synoniem met gezellige en hartverwarmende solidariteit. Enerzijds is er de actie ‘Samen Tegen Armoede’ van de vzw Welzijnszorg als vast luik, anderzijds een jaarlijks wisselend project, zoals dit jaar voor de kinderen van Tonuso, die dromen van een tuin in Laken. De centrale solidariteitsdag in het BOp valt op donderdag 2 december. Je geniet er van een heerlijke soep ten voordele van Welzijnszorg. Deze orga-

l l

BO p

is solidair

Een tuin voor de kinderen in Laken Laken is een afdeling waar veel kinderen al op jonge leeftijd verblijven. Sommige brengen er het grootste deel van hun jeugd door. Voor hen willen we een nieuwe tuin creëren. Een plek waarvan zowel de kleine als de grotere kinderen kunnen genieten. De ruimte is er al. De tuin is een groot en mooi terrein. Er ligt een voetbalveldje, er staat een speeltuig en een vervallen kippenhok. We willen de tuin aanpassen aan wat de kinderen en jongeren nodig hebben. Zodat ze kunnen spelen, terwijl anderen rust of verkoeling zoeken, naar muziek luisteren of een moestuin aanleggen. We willen ook planten voorzien die ons lawaai temperen voor de buren, want de leefgroep ligt in een woonwijk. De plannen zijn klaar en we krijgen een mooie subsidie van de Vlaamse Overheid om ze te realiseren. Dat is genoeg om de structurele werken uit te voeren, maar daarna moeten we de tuin nog inrichten. We dromen van hangmatten, schommels, tuinmateriaal, planten en kruiden en speelgoed. En we hopen dat het BOp ons daarbij kan helpen. ideeën en perspectieven naar de kinderen kijkt. En dat je je job graag doet. Je moet hier niet tegen je zin komen werken.”

Lievina: “Als je 3 maanden lang een moeder aan de lijn had die verbaal aggressief was, en je dan eindelijk een punt bereikt waarop er een echt gesprek mogelijk is. Op zo’n moment denk ik ‘nu is mijn dag goed, ik ben erin geslaagd om verbinding te vinden met die moeder’.”

Wat maakt jullie dag goed ? Arno: “Een dag waarop alles voor een jongere goed loopt, is voor mij een mooie dag. Een dag waarop er geen problemen opduiken of waarin er geen slecht nieuws komt. Het àllerleukste is om de kinderen hier in huis te horen lachen. Dat maakt mijn dag.” Cathy: “Hoe hard we soms ook ploeteren en hoe moeilijk het ook is, als je ziet dat alles oké is met de jongeren en de kinderen, dan is dat het énige wat telt. Daar doe je het voor.”

Tonuso is een organisatie voor bijzondere jeugdzorg. Ze begeleidt elk jaar meer dan 200 gezinnen in de regio Brussel-Halle-Vilvoorde. Wil je Tonuso extra helpen? Dat kan op verschillende manieren. Je ontdekt ze op www.tonuso. be/tonuso-steunen.

nisatie ondersteunt meer dan 100 armoedeorganisaties, niet alleen financieel maar ook door mensen een stem te geven. Laat echter nog een gaatje vrij voor broodjes, pannenkoeken en andere desserten. Afhankelijk van de heersende coronamaatregelen, zal je naast een takeaway formule ook ter plaatse kunnen genieten van al dit lekkers ten voordele van Tonuso vzw. En met de Sint in aantocht zullen de truffels en chocolade beeldjes je zeker en vast kunnen bekoren. Deze verkoop start al vanaf begin november in het BOp.

Er staan ook 3 herfstwandelingen op het menu, op 16, 19 en 24 november. Op 17 november is er een intergenerationeel crea-atelier rond de ‘Keltische boomhoroscopen’. Zie de kalender voor de praktische informatie. Wie graag nog wat meer wenst te weten te komen over het reilen en zeilen van Tonuso, is op 2 december welkom op de infosessie van 14 tot 15 uur. Wie die dag niet aanwezig kan zijn, kan een vrije bijdrage ten voordele van Tonuso overschrijven op het rekeningnummer BE67 4300 3759 7187 van het BOp met vermelding ‘Tonuso vzw’.

n Tekst: Lauriane Van der Eecken

november - december 2021

BOp magazine

l l l

Welzijn

l l l

Omdat gemoedsrust belangrijk is: De zorgvolmacht C

ontracten afsluiten, betalingen regelen, een aangetekende brief afhalen … alledaagse zaken voor de meeste mensen. Er kan echter een dag komen dat deze zaken omwille van verschillende redenen en omstandigheden niet meer vanzelfsprekend zijn of zelfs onmogelijk worden. Het kan ons allemaal op elk moment overkomen: een ongeval, ziekte, dementie. Zulke levensgebeurtenissen zijn dikwijls niet te voorspellen en kunnen voor problemen zorgen. Want wanneer er zich iets voordoet waardoor we in bepaalde gevallen niet meer bekwaam zijn om zelf beslissingen te nemen en handelingen, die voorheen vanzelfsprekend waren, te stellen, hoe moet dat dan verder? Als we het zelf niet meer kunnen, wie kan of mag het dan wel? In dit artikel proberen wij op een zo eenvoudig mogelijke manier de zorgvolmacht voor te stellen. Een middel om buiten de gerechtelijke weg jouw belangrijke handelingen verder te laten uitvoeren wanneer je het zelf, tijdelijk of permanent, niet meer kan.

zaken is dit echter niet het geval, als je de betreffende persoon of personen hiervoor geen uitdrukkelijk ‘mandaat’ hebt gegeven. Je riskeert zelfs dat via gerechtelijke weg een bewindvoerder wordt aangesteld. Dit is een ingrijpende (en kostelijke) gebeurtenis die niet altijd

Wat is de zorgvolmacht ? Als je om de ene of de andere reden jouw zaken niet zelf kan regelen zou je denken dat iemand anders, zoals een zoon of een dochter of een andere vertrouwenspersoon, in jouw plaats kan handelen en jouw belangen kan behartigen. Voor vele

l l

BOp magazine

november - december 2021

als aangenaam wordt ervaren. Je kan voorkomen dat jouw zaken, zeker in geval van wilsonbekwaamheid, worden beheerd door een derde die je zelf niet hebt gekozen door op voorhand stappen te ondernemen. Dit kan op een eenvoudige manier, namelijk door het opstellen van een zorgvolmacht. Dat is een document dat je opstelt waarin je zelf beslist en aangeeft wie welke handelingen in jouw plaats kan stellen en vanaf wanneer. Je bepaalt dus alles volgens jouw wensen voor in het geval je door de ene of de andere reden op een bepaald moment niet meer ‘wilsbekwaam’ bent of je bijvoorbeeld omwille van fysieke beperkingen tijdelijk of permanent de zaken niet zelf kan opnemen. Voor welke zaken kan je de zorgvolmacht opstellen ? Je kan regelingen treffen voor alles wat met je administratie en het beheer van je zaken te maken heeft zoals de betaling van facturen, het aangeven van je belastingen, het ophalen van aangetekende zendingen, maar ook voor het beheren van je vermogen, bijvoorbeeld voor de 

l  verhuur of de verkoop van de woning of het doen van schenkingen. Persoonlijke zaken zoals bijvoorbeeld de keuze van de zorg en de zorgverstrekker die je wenst, de keuze voor een welbepaald woonzorgcentrum wanneer nodig kan je ook toevertrouwen aan de persoon die je hebt aangeduid. Slechts enkele zaken zijn uitdrukkelijk verboden. Zo mag de persoon die een zorgvolmacht heeft gekregen (‘de lasthebber’ in het juridisch jargon) in de naam van ‘de lastgever’ (dat ben jij) bijvoorbeeld geen testament opstellen. Wil je je wensen laten gelden in verband met je uitvaart, orgaandonatie, schenking van organen aan de wetenschap, het weigeren van behandeling en euthanasie in geval van onomkeerbaar coma, dan gebruik je hiervoor niet de zorgvolmacht maar moet je een aparte wilsverklaring opstellen.* Ook belangrijk om weten is dat je steeds de inhoud van de zorgvolmacht kan aanpassen wanneer je dat nodig acht (zolang je wilsbekwaam bent)! In de loop van de tijd kunnen (vertrouwens) relaties immers veranderen. Aan wie geef je de zorgvolmacht ? Je geeft een zorgvolmacht aan degene(n) in wie je hiervoor het vertrouwen stelt (‘de lasthebber’). Dat kan een persoon zijn, maar het mogen er ook meerdere zijn. Je kan bijvoorbeeld de volmacht voor verschillende handelingen toevertrouwen aan verschillende personen. Je kan bijvoorbeeld de keuze van een woonzorgcentrum, wanneer jij dit niet meer kan, toevertrouwen aan je dochter en het regelen van de bankzaken aan een zoon of aan jouw beste vriend. Je kan ook meerdere personen aanduiden om zich samen over een bepaalde zaak te bekommeren. Dit is vrij door jou te bepalen volgens wat jij het beste vindt. Voor in het geval de houder van de zorgvolmacht of een van hen zelf handelingsonbekwaam wordt of overlijdt kan je, trapsgewijs een of meerdere ‘opvolger(s)’ aanduiden. Wanneer stel je best de zorgvolmacht op ? Daar staat geen leeftijd of welbepaald moment op. Een gebeurtenis of omstandigheid die jou in de onbekwaamheid brengt om handelingen uit te voeren zoals een ongeval of een ernstige medische aandoening kan immers iedereen plots en onverwacht overkomen. Je kan ook geleidelijk in een toestand van wilsonbekwaamheid geraken door bijvoorbeeld ouderdom of dementie. De enige voor-

waarde waarmee je best rekening houdt is dat je bij je ‘volle verstand’ (dus wilsbekwaam) moet zijn wanneer je dit document opstelt. Ook hier is de gouden regel ‘hoe vroeger hoe beter’ van toepassing. Wanneer treedt de zorgvolmacht in werking ? Dit kies je ook zelf. Je kan beslissen om deze onmiddellijk in werking te laten treden. Dan ben je weliswaar wilsbekwaam maar dan kan de lasthebber die je hebt aangeduid nu al in jouw naam optreden om je van bepaalde zaken te ontlasten. Je kan ook bepalen dat de zorgvolmacht pas later in werking treedt, bijvoorbeeld in het geval je wilsonbekwaam zou worden. Dan is het een voorzorgsmaatregel.

Tot wanneer geldt de zorgvolmacht ? Je kan bepalen dat de zorgvolmacht die je hebt opgesteld permanent in werking blijft, met andere woorden tot aan je overlijden, maar ook kan je bepalen dat deze tijdelijk is. Bijvoorbeeld bij ongeval waardoor je gedurende bepaalde tijd niet in staat ben te handelen. In dit geval kan je laten optekenen dat de volmacht stopt wanneer je terug bent hersteld en opnieuw bekwaam om jouw zaken zelf te regelen. Waar is de zorgvolmacht geldig ? Sinds 1 januari 2021 wordt de zorgvolmacht die je in België hebt opgesteld en hebt laten registreren ook in een aantal andere Europese landen erkend. Het gaat om Frankrijk, Portugal, Duitsland, Oostenrijk, Cyprus, Tsjechië, Finland en Letland. Deze landen hebben tot nog toe het Haags Verdrag over de bescherming van

l l

Welzijn

kwetsbare personen geratificeerd. Praktisch De zorgvolmacht is een vorm van buitengerechtelijk bescherming (in tegenstelling tot de bewindvoering die via het vredegerecht verloopt). Je hoeft dus geen enkele gerechtelijke weg te bewandelen hiervoor. Het opstellen van een zorgvolmacht moet schriftelijk en heeft geen vormvereisten. Op zich hoef je dus op niemand beroep te doen om een zorgvolmacht op te stellen. Toch is het aangewezen om hiervoor een notaris in te schakelen. Een notaris zal je persoonlijke situatie in kaart brengen en je adviseren met kennis van zaken. Advies inwinnen bij de notaris in een eerste gesprek is trouwens gratis. Als de notaris jouw zorgvolmacht opstelt en registreert zijn hier evenwel kosten aan verbonden. Goed om weten is dat het document zowel door jou als door de lasthebbers moet ondertekend worden. Wanneer alles is opgesteld en ondertekend moet de zorgvolmacht vervolgens geregistreerd worden in het ‘Centraal Register voor Lastgevingsovereenkomsten (CRL)’. Anders is deze niet geldig. Die registratie kan je niet zelf doen. Hiervoor moet je naar de griffie van het vredegerecht van jouw kanton of dit laten registreren door een notaris. Je hebt hiervoor een kopie nodig van de overeenkomst die ‘eensluidend’ verklaard is door een notaris of bij de gemeente. Aan de registratie is een kleine kost verbonden van rond de 20 euro. Meer informatie ? We hopen jou hiermee een algemeen idee gegeven te hebben over wat de zorgvolmacht voor jou kan betekenen. Om je de kans te geven hier nog meer over te weten te komen en ook vragen te kunnen stellen organiseert het BOp in januari 2022 een infosessie met een notaris. Hou zeker onze kalender en onze website in de gaten! n Inge Janssens (Bronnen: webinar ‘Bewindvoering en zorgvolmacht’ augustus 2021 en notaris.be) * Voor meer informatie en modeldocumenten van deze wilsverklaringen verwijzen wij naar het artikel in het BOp Magazine editie september/oktober 2020 en naar www.leif.be. De brochure en modeldocumenten kan je trouwens ook aanvragen bij het Infopunt van het BOp via inge. janssens@bop.brussels of 02 210 04 61.

november - december 2021

BOp magazine

l l l

D igi ta a l

l l l

Het BOp gaat voor

Digitale inclusie

igitale inclusie en digitale uitsluiting zijn termen die tijdens de lockdown plots in het leven geroepen werden, toen duidelijk werd dat niet alle gezinnen toegang hebben tot het internet. Broertjes en zusjes moeten vechten om via dat ene scherm om online les te volgen. Grootouders geraken digitaal geïsoleerd omdat ze hun vastgelopen Skype niet meer aan de praat krijgen. De idee dat iedereen digitaal mee is, kreeg een serieuze deuk.

Wij gingen ten rade bij Mediawijs, het Vlaams Kenniscentrum Digitale en Mediawijsheid. Mediawijs.be verzamelt informatie en materiaal voor professionals en vrijwilligers, die Vlamingen en Brusselaars helpen actief, creatief, kritisch en bewust om te gaan met digitale technologie & media, en zo iedereen te betrekken in de digitale samenleving. Hierna zetten we alle termen op een rijtje.

Digitale inclusie Niet iedereen is digitaal helemaal mee. Zo heeft 32% van de Belgische bevolking slechts zwakke digitale vaardigheden en maakt 8% nooit gebruik van het internet. Projecten en initiatieven rond digitale inclusie kunnen digitale uitsluiting helpen voorkomen. Digitale inclusie gaat hand in hand met mediawijsheid. Dat betekent dat je media moet kunnen gebruiken én begrijpen om digitaal mee te zijn. Iemand kan bijvoorbeeld wel een profiel aanmaken op sociale media, maar begrijpt daarom nog niet hoe gegevens worden opgeslagen en gebruikt voor andere doeleinden Steeds meer dienstverlening, publiek en privaat, verschuift naar het digitale domein. Voor wie digitale drempels ervaart, kan het daardoor moeilijk worden om nog kwalitatieve toegang te hebben tot bepaalde diensten. Niet iedereen kan bijvoorbeeld zomaar online bankieren, het e-loket van de gemeente raadplegen, een routeplanner gebruiken, bus- of treinuren via een app opzoeken … Hoe kan je inzetten op digitale inclusie? Het is een verhaal van meerdere factoren. Het gaat niet enkel over toegang: ook mediawijsheid, motivatie en de ondersteuning van vrienden en familie spelen een belangrijke rol in digitale ongelijkheid. Digitale inclusie is dus van groot belang als we willen dat iedereen ten volle kan deelnemen aan de samenleving.

Digitale uitsluiting “Er is een algemene beweging om alles digitaal te doen. En dat is niet voor iedereen gemakkelijk. Het probleem is vaak niet het lezen of schrijven, maar ook informatie begrijpen en toepassen.” (Leerkracht Centrum voor Basiseducatie Gent).

l l

BOp magazine

november - december 2021

Digitale uitsluiting kan ook andere vormen van uitsluiting veroorzaken of versterken. Er is geen duidelijk antwoord op de vraag wie kwetsbaar is voor digitale uitsluiting, maar in veel gevallen is die kwetsbaarheid wel te wijten aan een aantal factoren. Zo lopen sommige bevolkingsgroepen een beduidend groter risico dan andere. Als het gaat over digitale vaardigheden en toegang, spelen 5 factoren een belangrijke rol om het risico op digitale uitsluiting te bepalen: inkomen (29% van de mensen met een laag inkomen heeft thuis geen internettoegang), opleiding (67% van de laaggeschoolden heeft nog nooit gebruik gemaakt van e-administratie), leeftijd (van de 55- tot 74-jarigen heeft 68% geen of zwakke digitale vaardigheden), gezinssamenstelling (22% van de alleenstaanden heeft thuis geen internetverbinding) en afkomst (50% van wie geboren is in het buitenland heeft geen of zwakke digitale vaardigheden). Combineer je aan aantal van bovenstaande factoren, zoals ouderen zonder secundair diploma of laaggeschoolden met een laag inkomen, dan stijgen de cijfers die wijzen op digitale uitsluiting soms tot 80%. Uiteraard is het volledige verhaal genuanceerder. Studies geven alleen de grote lijnen weer, terwijl in feite iedereen te maken kan krijgen met digitale uitsluiting. Zo kan iemand hoogopgeleid zijn en over een goed inkomen beschikken, maar toch digitaal uitgesloten worden door een gebrek aan motivatie, hulp en/of zelfvertrouwen. Iemand kan laaggeschoold en werkloos zijn, maar tegelijk digitaal mee zijn omdat zijn of haar netwerk genoeg digitaal vaardige mensen telt.

Het BOp wil een digitale permanentie uitbouwen. Wil je als vrijwilliger meehelpen aan de digitale inclusie? Lees de oproep hiernaast. n Tekst: Mediawijs en Anick David

Ook het BOp werkt

aan digitale inclusie Lijkt dit iets voor jou én heb je voldoende digitale kennis om op regelmatige basis een permanentie te doen? Wil je wel maar weet je niet goed hoe? In samenwerking met het Kenniscentrum WWZ organiseert het BOp op woensdag 1 en 8 december - in het kader van het project ‘Digisenior’ - workshops waar je de knepen van het vak leert. Wat je er van Sara van ‘Digibeta’ leert: n Soft skills bij het begeleiden van ouderen n Herhaling van meest gebruikte technologieën/apps/ websites + handleidingen n Wat te doen als je zelf het antwoord niet weet? n Hoe laat je een positieve indruk achter?

Vanaf januari zouden wij willen starten met digitale permanenties. Dat wil zeggen dat mensen met vragen over het gebruik van hun smartphone, tablet, laptop ... bij ons terecht zullen kunnen voor hulp. Hiervoor zijn wij op zoek naar vrijwilligers.

Meer over digitale inclusie lees je hiernaast. De workshops hebben plaats in het BOp en zijn gratis op inschrijving.

Film Gekleurde Wijsheid Amadou Hampaté-Bâ, Malinese schrijver, historicus en etnoloog, verwoordde het zo: “En Afrique, quand un vieillard meurt, c’est une bibliothèque qui brûle”. We hebben negen personen in beeld gebracht. Ieder met zijn eigen uniekheid en verhaal. Ze gaan in groepjes van drie met elkaar in gesprek over liefde, vriendschap, gezondheid, geld, jongeren, Brussel, diversiteit … Veelal ernstig, soms met een vleugje humor. Zo delen ze met ons hun wijsheid.

é Brusselse oudere bestaat niet. Elk van ons liep een ander parcours en is uniek.

Gekleurde wijsheid verwijst naar de superdiversiteit van Brusselse ouderen. In 2021 heeft 75% van de Brusselaars een buitenlandse herkomst. Deze diversiteit in herkomst weerspiegelt zich ook meer en meer in de populatie ouderen in Brussel. En of je nu Belg bent of een migratieachtergrond heeft, er ook andere factoren bepalen wie je bent: opvoeding, opleiding, geslacht, seksuele oriëntatie, inkomen … We hebben met deze film een stukje van de rijke diversiteit van de Brusselse ouderen in beeld willen brengen. Gekleurde wijsheid verwijst ook naar de waardigheid van ouderen als mens. Ouderen zijn niet afgeschreven en zijn even belangrijk als iedereen. Zij zijn de hoeders en overdragers van tradities, kennissen, geschiedenis …

We hebben deze film kunnen vertonen in De Markten op de Internationale Dag van de Ouderen (1 oktober). In de komende maanden plannen we nog een vertoning in het BOp en op andere locaties. Organisaties kunnen de film ook gratis huren. Info: Mohamed Akdad, mohamed.akdad@bop. brussels, 02 210 04 60.

BOp magazine november - december 2021

Articles inside

tentoonstelling