Auteur: Studentnummer: Datum: Afstudeerbegeleidster: Faculteit: Opleiding: School: Profiel: Opdrachtgever:
Sander Vrehen 0751715 11 juni 2013 Mw. mr. L. Bertram Recht Hogere Juridische Opleiding Zuyd Hogeschool Algemeen Juridisch Boswerkt
Scriptie over het private project Boswerkt binnen de Aanbestedingswet 2012 Hoe ziet binnen de Aanbestedingswet 2012 een praktisch toepasbaar aanbestedingsvoorstel eruit voor het project Boswerkt en hoe dient de juridische vormgeving afgestemd te worden op het gemeentelijke aanbestedingsbeleid?
Samenvatting1 Het onderwerp van deze scriptie is gericht op het ontwikkelen van een aanbestedingsvoorstel voor het project Boswerkt. Het initiatief Boswerkt gaat uit van een kwalitatief betere en goedkopere aanpak in bosbeheer en maakt gebruik van de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De vraag is of deze nieuwe toepassing van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) wordt overgenomen binnen het gemeentelijk aanbestedingsbeleid. De probleemstelling in dit onderzoek luidt: Hoe ziet binnen de Aanbestedingswet 2012 een praktisch toepasbaar aanbestedingsvoorstel eruit voor het project Boswerkt en hoe dient de juridische vormgeving afgestemd te worden op het gemeentelijke aanbestedingsbeleid? Gemeenten mogen binnen Europese en nationale kaders invulling geven aan hun eigen inkoopbeleid. Om daarvoor een praktisch hanteerbaar aanbestedingsvoorstel te ontwikkelen is dan ook naast de juridische literatuurverkenning van de Aanbestedingswet 2012 gekeken naar de aanbestedingspraktijk van acht verschillende gemeenten. Uit deze analyse blijkt dat de gemeenten in hun beleid niet enkel uit zijn op het realiseren van de laagste inschrijving, maar ruimte willen geven aan gewenste maatschappelijke aspecten zoals duurzaamheid en social return. Er is sprake van een positief draagvlak voor de aanpak van Boswerkt. Hierbij dient wel extra aandacht besteed te worden aan bijvoorbeeld het zogenaamde clusterverbod (samenvoegen van opdrachten) conform de Aanbestedingswet 2012, omdat hiermee de door Boswerkt beoogde integraliteit wel eens onder druk kan komen te staan. Gemeenten zijn daar waar het social return betreft vooral gericht op de inzet van hun eigen Sociaal Werkbedrijf (SW-bedrijf). Boswerkt zal dus veel aandacht moeten besteden aan een positieve relatie met deze SW-bedrijven. Het in deze scriptie ontwikkelde aanbestedingsvoorstel verloopt in 3 fases; 1e fase: Voorstel aanbestedingsvariant Hiervoor zal met name de zogenaamde IIB-dienst in aanmerking komen. Hierbij is er geen openbare Europese aanbesteding nodig en gelden er ook geen nadere eisen vanuit de Aanbestedingswet 2012. Zolang er geen sprake is van een duidelijk grensoverschrijdend belang maakt het hierbij niet uit of het aanbestedingsbedrag groter of kleiner is dan de Europese drempelwaarde (€200.000,-). Daarmee leidt de keuze voor een IIB-dienst bij de aanbesteding van bosbeheer tot een betrekkelijk veilige en overzichtelijke route, waarbij in beginsel ‘een op een’ kan worden aanbesteed, tenzij het gemeentelijk beleid hier bewust en onderbouwd van afwijkt. 2e fase: Voorkomen aanbestedingrisico’s Deze fase bestaat er uit om aan de hand van een concreet advies te waarborgen dat alle inschrijvers over dezelfde informatie beschikken. Dit is alleen aan de orde als bosbeheer door de gemeente in concurrentie wordt aanbesteed. 3e fase: Check gemeentelijk aanbestedingsbeleid Bij de keuze van de voor Boswerkt meest waarschijnlijke aanbestedingsvorm (IIB-dienst en/of concessieovereenkomst voor openbare diensten) is uiteindelijk het gemeentelijk aanbestedingsbeleid van doorslaggevende betekenis. Daarom is een check van dit beleid op de volgende vier onderwerpen van doorslaggevende betekenis in het succesvol afronden van een aanbestedingsproces voor Boswerkt; 1) het gewenste bosbeheermodel, 2) de strategische alliantie met het gemeentelijk SW-bedrijf, 3) het onderzoek naar het duidelijk grensoverschrijdend belang, 4) eventuele mogelijkheden voor inzet van concessieovereenkomst voor openbare diensten.
1
Jans 2009, p.72,73.
Het doorlopen van deze 3 fases geeft een onderbouwd advies voor het te volgen aanbestedingsvoorstel in de desbetreffende gemeente. Het is geen exacte rekenoefening, maar een procesbenadering. Sociaal bosbeheer, via het gedachtegoed van Boswerkt, kan vanuit een maatschappelijk perspectief een goed antwoord zijn om bosbeheer in gemeenten toekomstvast te maken.